2013 09 10 Akcyza CNG

Rząd nie chce wspierać rozwoju rynku ekologicznych pojazdów na gaz ziemny
(CNG)
Autor: Karol Wieczorek
(Portal cng.auto.pl, Grupa ISOVA)
Sprężony gaz ziemny (CNG) to najbardziej ekologiczne z obecnie dostępnych paliw na rynku.
Jego główną zaletą jest brak emisji cząstek stałych (sadzy), która stanowi poważne zagrożenie
dla zdrowia i życia mieszkańców obszarów zurbanizowanych. Argument ten przyświecał
wielu miastom w Polsce, które zdecydowały się zainwestować znaczne środki w autobusy i
śmieciarki na CNG. Tą drogą poszły również osoby i firmy prywatne, których pojazdy
wykonują znaczne przebiegi w miastach czy prowadzą dystrybucję produktów spożywczych.
Polska stawia dopiero pierwsze kroki we wdrożeniu tego rozwiązania. Jednak dalsze plany
mogą zostać bezpowrotnie przekreślone w wyniku wprowadzenia nowego podatku, który jest
planowany przez Ministerstwo Finansów. Ucierpią użytkownicy prywatni, jak i wielkie
przedsiębiorstwa. Obecnie trwa debata w Sejmie nad sensem wprowadzania tego
dodatkowego obciążenia podatkowego.
Przykład z Europy Zachodniej
Wzorem dla wdrażania ekologicznych pojazdów na CNG są kraje Europy Zachodniej. W obliczu
rosnącej emisji spalin ze strony ciężkich pojazdów, wykonujących usługi niezbędne dla
funkcjonowania obszarów zurbanizowanych (m.in. komunikacja miejska, dystrybucja produktów
spożywczych, wywóz śmieci), tamtejsze władze postanowiły znaleźć alternatywę dla jedynego
paliwa napędzającego takie pojazdy – oleju napędowego. Po kilku dekadach testów
eksploatacyjnych, na początku lat 90. XX wieku wybór padł na auta zasilane gazem ziemnym
(CNG). Głównymi argumentami było wyeliminowanie emisji sadzy (cząstek stałych) oraz dużo
cichsza praca w porównaniu z silnikiem Diesla. Duże znaczenie miały również niższe koszty
eksploatacji pojazdu. W efekcie na ulicach miast Francji, Hiszpanii, Niemiec czy Włoch pojawiło
się tysiące ekologicznych autobusów, śmieciarek i ciężarówek na CNG.
Sprężony gaz ziemny spotkał się również z dużym zainteresowaniem ze strony użytkowników
prywatnych, którzy eksploatują fabryczne pojazdy zasilane gazem ziemnym. Trend ten zauważyli
producenci pojazdów osobowych na CNG. W efekcie takie marki jak Fiat, Mercedes-Benz, Opel
czy Volkswagen posiadają szeroki wybór aut, które znakomicie sprawdzają się w roli taksówki,
auta służbowego czy przestronnego rodzinnego pojazdu.
Nadzieje polskich przedsiębiorstw na ekologiczny transport
Także polskie przedsiębiorstwa, stojące w obliczu modernizacji swoich parków samochodowych,
zdecydowały się pójść tą drogą. Celem prowadzonych inwestycji było zmniejszenie emisji spalin i
uciążliwości dla mieszkańców. Chciano zerwać z wizerunkiem strasznie hałasującego pojazdu,
1
który we wczesnych godzinach rannych lub wieczornych kopcił pod oknami mieszkań. Drogą tą
poszło kilkanaście znaczących zakładów komunikacji miejskiej w Polsce, m.in. Gdynia, Radom,
Rzeszów, Tychy czy Zamość. W przypadku śmieciarek inwestycją o dużej skali był zakup przez
MPO Warszawa 27 ciężarówek i 6 pojazdów dostawczych na CNG. Celem miała być również
ochrona zabytków, narażonych na zanieczyszczenie elewacji przez emisję sadzy.
Powyższe argumenty wydają się wystarczające, aby umożliwić jak najszybszy rozwój tej grupy
pojazdów w Polsce. Niestety – polityka administracji państwowej jest tutaj wyjątkowo nieklarowna,
co nie sprzyja zainteresowaniu ze strony potencjalnych inwestorów. Z jednej strony prace Komisji
przy Ministerstwie Gospodarki nad wdrożeniem Krajowego Programu Strategii Paliw Metanowych
czy specjalne programy finansowania ekologicznych autobusów na CNG, takie jak projekt
GAZELA, realizowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Z
drugiej natomiast… Największe zagrożenie, jakim jest wprowadzenie nowego podatku
akcyzowego, który spowoduje 20% podwyżkę ceny CNG!
Akcyza na CNG - podwyżka o 20% ceny paliwa na stacjach od listopada 2013
Wysokość podatku akcyzowego określona jest w ‘OBWIESZCZENIU MARSZAŁKA SEJMU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 29 kwietnia 2011 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego
tekstu ustawy o podatku akcyzowym’. W dokumencie tym określono wysokość akcyzy na paliwo
CNG na poziomie 11,04 zł/GJ. Tym samym podatek wyniesie ok. 0,34 PLN/m3.
Z podatkiem akcyzowym jest również związana konieczność odprowadzania opłaty paliwowej.
Prawdopodobnie dla 1 m3 CNG wyniesie ona ok. 11 groszy netto.
Łączny koszt wprowadzanych podatków dla 1m3 wyniesie ok. 45 groszy netto (ok. 55 groszy
brutto).
Dla przypomnienia - obecna cena CNG na stacjach ogólnodostępnych należących do Polskiego
Górnictwa Naftowego i Gazownictwa SA wynosi 2,46 zł netto (3,03 zł brutto). Zatem podwyżka o
45 groszy, do ceny 2,91 zł netto (3,58 zł brutto) oznacza 18% wzrost ceny paliwa gazowego.
Niewykluczone jest więc, że cena CNG ostatecznie w listopadzie 2013 roku wyniesie 3,58 zł. Dla
porównania – obecnie cena 1m3 CNG w Niemczech wynosi w przeliczeniu ok. 3,60 PLN, zaś w
Czeskiej Republice – ok. 3,16 PLN/m3.
Na wstępie należy zaznaczyć trzy istotne uwarunkowania kosztów inwestycji w CNG:
- wyższy koszt zakupu pojazdów – niestety, ekologiczne rozwiązania są droższe niż w przypadku
pojazdów na olej napędowy, autobusy i ciężarówki na gaz ziemny kosztują średnio 10-20% więcej
od pojazdów na olej napędowy, dotychczas różnicę tę niwelował niższy koszt zakupu paliwa – w
perspektywie 10 lat eksploatacji taka inwestycja była opłacalna;
- dobrowolność wprowadzenia podatku akcyzowego – Ministerstwo Finansów nie jest zobligowane
prawem Unii Europejskiej do nakładania akcyzy na CNG, wręcz przeciwnie – istniejące zapisy
2
prawne pozwalają na przedłużenie utrzymania zerowej stawki podatku akcyzowego do 2023 roku,
dodatkowo politykę promującą wykorzystanie CNG do zasilania pojazdów jest dyrektywa Komisji
Europejskiej „Czysta energia dla transportu”;
- mikroskopijny wpływ podatku akcyzowego z CNG na budżet państwa - łączne przychody z
akcyzy na CNG w skali kraju wyniosą zaledwie 4,7 miliona złotych, zaś większość z nich będzie
musiała zostać pokryta przez zakłady komunikacji miejskiej, notorycznie cierpiące na deficyt
finansowy i potrzebę dotowania ze strony właścicieli – urzędów miast.
W obliczu powyższych uwarunkowań nie dziwi zatem więc postawa władz Radomia, które
wystosowały specjalny list do Ministra Finansów o zaniechanie wprowadzeniu akcyzy na CNG.
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacji w Radomiu posiada obecnie 38 ekologicznych autobusów
na CNG. Według wstępnych wyliczeń, będzie zmuszone płacić rocznie ok. 550.000 złotych
dodatkowego podatku.
Z problemem tym będą musieli zmierzyć się również prywatni użytkownicy pojazdów. Wyższe
ceny paliwa sprawią, że przestanie być opłacalna jazda na ekologicznym gazie ziemnym. Niestety Rząd, oprócz dotychczasowego zwolnienia CNG z podatku akcyzowego, nie prowadzi praktycznie
żadnej polityki stymulującej rozwój ekologicznych paliw dla transportu w Polsce. Niższa cena
CNG gwarantowała opłacalność wielu projektów, pomimo wielu utrudnień infrastrukturalnych i
technicznych ze strony urzędów państwowych. Efektem utraty korzyści finansowych, będzie
przeniesienie się kierowców na kilkunastoletnie pojazdy zasilane olejem napędowym. Zwiększy się
przez to emisja szkodliwych związków, emitowanych przez stare pojazdy. Auta zasilane CNG, w
przeciwieństwie do aut elektrycznych czy hybrydowych, do tej pory były jedynym ekologicznym
rozwiązaniem, które znajdowało się w zasięgu większości Polaków.
Debata w Sejmie o CNG
W świetle powyższych kwestii trwa obecnie debata sejmowa nad sensem wprowadzenia akcyzy na
CNG. W dniu 28 sierpnia miało miejsce pierwsze czytanie projektu „Ustawy o zmianie ustawy o
podatku akcyzowym”. W przedstawionych opiniach do projektu, negatywne stanowisko co do
przyjęcia akcyzy na CNG przyjęły kluby parlamentarne Prawo i Sprawiedliwość oraz Ruch
Palikota. Szczególną uwagę na problem podatku akcyzowego zwrócił Pan Poseł Zbigniew Kuźmiuk
(PiS).
Następnego dnia, 29 sierpnia 2013 roku, na posiedzeniu sejmowej Komisji Finansów Publicznych
ponownie został przedstawiony ten problem. Przedstawiciele Portalu cng.auto.pl przedstawili
szczególnie obszerną argumentację za utrzymaniem zerowej stawki podatku akcyzowego do 2023
roku. W efekcie interwencji Portalu została podjęta decyzja o skierowaniu projektu Ustawy do
bardziej szczegółowej analizy w podkomisji. Spotkanie tego organu odbyło się 4 września 2013
roku.
W czasie posiedzenia Podkomisji w dniu 4 września temat wprowadzenia podatku akcyzowego na
CNG spotkał się z bardzo dużym zainteresowaniem ze strony członków Komisji. Omawiano przez
45 minut słuszność nałożenia podatku. Jednak stanowisko Ministerstwa Finansów pozostało
niewzruszone. Przewodniczą Podkomisji skierowała do Ministerstwa prośbę o przesłanie bardziej
3
szczegółowych wyliczeń. Natomiast Posłowie Klubu Prawo i Sprawiedliwość złożyli poprawkę,
która została odrzucona w głosowaniu przez Posłów Platformy Obywatelskiej. Posłanka Polskiego
Stronnictwa Ludowego wstrzymała się od głosu.
Dotychczasowe prace w Sejmie nad projektem „Ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym”
pozwalają patrzeć z ograniczonym optymizmem na możliwość zwolnienia CNG z akcyzy. Problem
ten został zauważony przez Posłów dwóch klubów parlamentarnych – Prawo i Sprawiedliwość oraz
Ruch Palikota. Ponadto na etapie procedowania w Komisji Finansów Publicznych akcyza na CNG
została zauważona i bardzo szeroko dyskutowana. Interesujący jest również wynik głosowania nad
poprawką – w komisji PO udało się ją odrzucić, natomiast w czasie głosowania w Sejmie przy
wstrzymaniu się PSL poprawka ma spore szanse na przyjęcie!
Co dalej? W piątek (6 września) lub na początku kolejnego tygodnia (9 – 10 września), ponownie
zbierze się Komisja Finansów Publicznych, która przyjmie sprawozdanie z prac Podkomisji. Pan
Poseł Henryk Kowalczyk zapewnił, że zgłosi również wtedy ponownie poprawkę do głosowania.
II i III czytanie projektu Ustawy odbędzie się w dniu 11 września 2013 roku. Również wtedy Prawo
i Sprawiedliwość wniesie poprawkę pod głosowanie. Mamy nadzieję, że aktualny układ sił klubów
parlamentarnych w Sejmie pozwoli na przegłosowanie poprawki, która utrzyma zwolnienie CNG z
podatku akcyzowego.
4