Ranking zawodów nadwyżkowych i deficytowych w 2011 r.
Transkrypt
Ranking zawodów nadwyżkowych i deficytowych w 2011 r.
POWIATOWY URZĄD PRACY W USTRZYKACH DOLNYCH ul. Bełska 22, 38-700 Ustrzyki Dolne e-mail: [email protected] RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE BIESZCZADZKIM W 2011 ROKU Ustrzyki Dolne, MARZEC 2012 ROK Spis treści 1. Wstęp ........................................................................................................... 3 2. Analiza bezrobocia według zawodów .......................................................... 5 3. Analiza ofert pracy według zawodów ........................................................ 13 4. Struktura bezrobotnych i oferty pracy według PKD ................................... 18 5. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych ..................................... 20 6. Zawody generujące długotrwałe bezrobocie ............................................... 26 7. Podsumowanie ........................................................................................... 28 8. Załączniki: T-II/P-1 T-II/P-2 T-II/P-4 T-II/P-8 T-II/P-9 2 1. Wstęp Powiatowy Urząd Pracy w Ustrzykach Dolnych analizując sytuację na lokalnym rynku pracy prowadzi stałe badanie zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Przez monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych należy rozumieć proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczący kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno – zawodowym. Na podstawie badania powstaje raport końcowy opisujący sytuację na lokalnym rynku pracy. Raporty tworzone są dwa razy w roku – półroczny (charakter diagnostyczny) i roczny. Raport obejmuje analizę zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie bieszczadzkim za 2011 roku. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych każdorazowo prowadzony jest w oparciu o ujednolicone dla całego kraju zalecenia metodyczne opracowane przez Departament Rynku Pracy MPiPS, a podstawowym źródłem informacji niniejszego opracowania są raporty i wskaźniki wygenerowane z aplikacji MZ – Monitoring Zawodów na podstawie danych statystycznych zawartych w załącznikach do Sprawozdania o rynku pracy MPiPS-01. Źródłami informacji są także dane statystyczne zgromadzone przez Powiatowy Urząd Pracy w Ustrzykach Dolnych w 2011 r., dotyczące osób bezrobotnych oraz zgłoszonych ofert pracy według zawodów i specjalności, a także zgłoszonych ofert pracy według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007) wprowadzonej Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz. U. z dnia 31 grudnia, Nr 251, poz. 1885). Podstawą opracowania raportu jest art. 8 ust. 1 pkt 3 i art. 9, ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69 poz. 415 z późn. zm.) zgodnie z którymi do zadań samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy należy opracowywanie analiz rynku pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. W celu prawidłowego zrozumienia zagadnień związanych z „Monitoringiem zawodów deficytowych i nadwyżkowych” należy określić podstawowe definicje tej tematyki. Zawodem nadwyżkowym można nazwać zawód mniej pożądany przez 3 pracodawców, gdzie więcej jest chętnych do pracy, niż miejsc w danym zawodzie. W dużo lepszej sytuacji znajdują się osoby posiadające zawód deficytowy – to znaczy taki, w którym popyt na pracowników posiadających dane kompetencje jest wyższy, niż podaż tych ludzi. Zgodnie z prawami rynku osoba posiadająca zawód deficytowy może w wielu przypadkach stawiać warunki na rynku pracy, wybierając dla siebie odpowiednią ofertę pracy. Za sytuację idealną uznać możemy, kiedy obie wartości równoważą się - podaż pracowników oraz popyt na nich. W rzeczywistości sytuacja taka występuje jednak dość rzadko, rynek pracy jest zmienny. Celem raportu, stanowiącego analizę zawodów nadwyżkowych i deficytowych występujących na terenie powiatu bieszczadzkiego jest przede wszystkim uzyskanie informacji ułatwiających: - określenie odpowiednich kierunków szkoleń dla osób bezrobotnych, zapewniając tym samym większą efektywność organizowanych szkoleń; - usprawnienie działań poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów deficytowych i nadwyżkowych; - usprawnienie pośrednictwa pracy poprzez uzyskanie informacji o planowanych ofertach pracy na kolejne półrocze danego roku; - realizację programów dodatkowych służących aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych. 4 2. Analiza bezrobocia według zawodów Powiat Bieszczadzki charakteryzuje się wysoką stopą bezrobocia, tj. 22,6% na dzień 31.12.2011 r., co stanowi jeden z najwyższych wskaźników w województwie podkarpackim. Równocześnie w województwie podkarpackim zanotowało stopę bezrobocia na poziomie 15,7%, a w kraju 12,5%. W okresie poddanym analizie stopa bezrobocia w powiecie wzrosła o 2,5% w porównaniu do roku 2010, natomiast w województwie i w kraju utrzymuje się na takim samym poziomie. Wykres 1. Stopa bezrobocia na koniec grudnia 2011 roku. 30,0% 25,1% 25,0% 22,6% 20,0% 15,8% 15,7% 15,0% Wojewódzctwo Podkarpackie 12,5% 12,3% Polska Powiat Bieszczadzki 10,0% 5,0% 0,0% 2010 2011 W Powiatowym Urzędzie Pracy w Ustrzykach Dolnych na koniec 2011 roku zarejestrowanych było 2119 osób bezrobotnych (1132 kobiet, 987 mężczyzn). Osób, którym przysługiwało prawo do zasiłku było 332 (15,66% z ogółu zarejestrowanych) – w tym 178 kobiety i 154 mężczyzn. Jest to o 30 osób więcej niż w 2010roku. 5 Wykres 2 Liczba zarejestrowanych i wyrejestrowanych w poszczególnych miesiącach w 2011 r. 500 450 400 227 350 202 220 300 140 123 112 200 250 187 260 226 213 124 200 150 266 230 210 100 235 237 178 177 136 226 129 141 128 50 0 Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Zarejestrowani Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień Wyrejestrowani W 2011r. wyższą liczbę stanowiły osoby wyłączone z ewidencji bezrobotnych (średnio w miesiącu 191osób), niż rejestrujące się (średnio w miesiącu 186 osób). Głównym powodem wyłączenia z ewidencji było: podjęcie pracy, brak gotowości do podjęcia pracy oraz dobrowolna rezygnacja ze statusu bezrobotnego. Biorąc pod uwagę szczególną sytuację osób na rynku pracy wśród bezrobotnych wyróżnić można kategorie: 1. bezrobotnych do 25 roku życia - 522 osoby (267 kobiet, 255 mężczyzn) 2. bezrobotnych, którzy ukończyli szkołę wyższą do 27 roku życia - 34 osób (25 kobiet, 9 mężczyzn) 3. bezrobotnych długotrwale – 1255 osób (722 kobiet, 533 mężczyzn) 4. kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka – 347, 5. bezrobotnych powyżej 50 roku życia - 386 osób (167 kobiet, 219 mężczyzn) 6. bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych - 726 osób (399 kobiet, 327 mężczyzn) 6 7. bezrobotnych bez doświadczenia zawodowego - 663 osoby (380 kobiet, 283 mężczyzn) 8. bezrobotnych bez wykształcenia średniego- 1243 osoby (568 kobiet, 675 mężczyzn) 9. bezrobotnych samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia - 247 osób (195 kobiet, 52 mężczyzn) 10. bezrobotnych, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia- 23 osoby (23 mężczyzn) 11. bezrobotnych niepełnosprawnych- 40 osób (13 kobiet, 27 mężczyzn) Wykres nr 3. Struktura osób bezrobotnych na koniec grudnia 2011 r. 247 40 522 663 1255 386 23 34 1243 726 osoby do 25 roku życia osoby długotrwale bezrobotne osoby, które ukończyły szkołę wyższą do 27 roku życia osoby bez kwalifikacji zawodowych osoby bez wykształcenia średniego osoby, po odbyciu kary pozbawienia wolności osoby powyżej 50 roku życia osoby bez doświadczenia zawodowego osoby samotnie wychowujące co najmniej 1 dziecko do 18 roku życia niepełnosprawni Wśród ogólnej liczby zarejestrowanych, duży odsetek (59,22%) stanowią osoby długotrwale bezrobotne, które pozostają w rejestrze urzędu łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu, natomiast 58,65% z ogółu zarejestrowanych stanowią osoby bezrobotne bez wykształcenia średniego. Następną liczną grupą bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy są osoby bez kwalifikacji zawodowych (34,26% z ogółu zarejestrowanych. Struktura osób bezrobotnych nie jest sumą wszystkich zarejestrowanych na dany dzień, ponieważ znaczna grupa osób jednocześnie przypisana jest do kilku 7 kategorii, np. osoba po 50 roku życia może pozostawać w ewidencji osób długotrwale i posiadać wykształcenie podstawowe. Wykres 4. Struktura osób bezrobotnych ze względu na płeć na koniec grudnia 2011 r. 1400 1200 1000 568 722 800 Kobiety Mężczyźni 600 400 399 380 267 675 167 533 200 0 255 25 327 23 0 9 os ob y be z kw al ifi ka cji za wo d 219 283 195 52 13 27 ow yc h Spośród osób zarejestrowanych z terenu powiatu bieszczadzkiego 656 osób nie posiadało zawodu (30,95% z ogółu), w tej grupie kobiety stanowiły 51,82%. Grupa „bez zawodu” obejmuje ludzi z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej oraz posiadających wykształcenie średnie ogólnokształcące. W tej grupie znajdują się również osoby kończące szkoły zawodowe lub techniczne, które nie posiadają dyplomu uprawniającego do wykonywania zawodu lub doświadczenia zawodowego. Osoby z tej grupy mają utrudnione wejście na rynek pracy. Analizując powyższe dane, zauważyć można rozbieżności pomiędzy liczbą zarejestrowanych osób bez kwalifikacji (726), a liczbą osób bez zawodu (656). Różnica ta powstała na skutek posiadania kwalifikacji przez osoby bezrobotne, a zarejestrowane jako nie posiadające zawodu. Przykładem może być osoba bezrobotna, która ukończyła szkołę podstawową „bez zawodu”, natomiast posiada 8 uprawnienie „operator wózka widłowego”. W tej sytuacji zostanie ona zakwalifikowana jako osoba bez zawodu, ale posiadająca kwalifikacje. Wykres 5. Podział bezrobotnych ze względu na posiadany zawód na koniec grudnia 2011 r. 1200 340 1000 316 800 Bez zawodu Zawód 600 792 671 400 200 0 Mężczyźni Kobiety Analiza osób bezrobotnych ze względu na płeć wskazuje, iż zawód posiadało więcej kobiet niż mężczyzn – 792 kobiet, ( 54,13% z ogólnej liczby bezrobotnych posiadających zawód). Klasyfikacja zawodów i specjalności jest wynikiem grupowania zawodów na podstawie podobieństwa klasyfikacji zawodowych wymaganych dla realizacji zadań danego zawodu (specjalności), z uwzględnieniem obydwu aspektów kwalifikacji, ich poziomu i specjalizacji. Poszczególne zawody i specjalności zgrupowano w grupy elementarne, a te z kolei w bardziej zaszeregowane grupy średnie, duże i wielkie. Struktura klasyfikacji obejmuje 10 grup wielkich, 43 grup dużych (jako wewnętrzny podział grup wielkich), 132 grup średnich i 444 grupy elementarne (jako wewnętrzny podział grup średnich), przy czym grupy elementarne obejmują 2360 zawodów i specjalności wg 6 cyfrowych kodów zawodów. 9 Podstawowy poziom obejmuje 10 wielkich grup zawodowych, tj.: 1. Parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy 2. Specjaliści 3. Technicy i inny średni personel 4. Pracownicy biurowi 5. Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 6. Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy; 7. Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 8. Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 9. Pracownicy przy pracach prostych 10. Siły zbrojne Poniższa tabela wskazuje 30 zawodów z największą liczbą zarejestrowanych osób bezrobotnych. Tabela 1. Bezrobotni według zawodów zarejestrowani w 2011 r. L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni w tym ogółem kobiety 1. 000000 Bez zawodu 656 340 2. 522301 Sprzedawca 142 118 3. 512001 Kucharz 102 80 4. 723105 Mechanik samochodów osobowych 44 0 5. 932911 43 20 6. 331403 Technik ekonomista 41 34 7. 422402 Technik hotelarstwa 39 29 8. 621002 Robotnik leśny 36 15 9. 512002 Kucharz małej gastronomii 36 16 10. 711202 Murarz 21 0 11. 242217 Specjalista administracji publicznej 25 19 12. 311922 Technik technologii drewna 23 9 13. 513101 Kelner 23 20 14. 514101 Fryzjer 15 14 15. 931301 Robotnik budowlany 19 1 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 10 16. 752305 17. 834103 18. 753105 19. Pilarz 19 10 19 0 Krawiec 17 17 314207 Technik rolnik 17 14 20. 751204 Piekarz 17 5 21. 722204 Ślusarz 16 0 22. 322002 15 11 23. 332490 Pozostali pośrednicy handlowi 14 9 24. 311504 Technik mechanik 14 0 25. 911207 Sprzątaczka biurowa 15 15 26. 941201 Pomoc kuchenna 11 11 27. 752206 Stolarz galanterii drzewnej 12 7 28. 411004 Technik prac biurowych 11 9 29. 343403 11 10 30. 752208 11 1 Mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych Technik żywienia i gospodarstwa domowego Technik organizacji usług gastronomicznych Stolarz meblowy W 2011 r. najwięcej zarejestrowanych było osób nie posiadających zawodu ( 30,95% ogółu). Kolejną grupę stanowiły osoby rejestrujące się w zawodzie sprzedawca (83% kobiet w tym zawodzie), kucharz (78,43% kobiet w tym zawodzie) oraz mechanik samochodów osobowych (0% kobiet w tym zawodzie). Wyraźnie zarysowały się też grupy zawodowe zdominowane przez jedną płeć. Do grupy zawodowej obejmującej samych bezrobotnych mężczyzn można zaliczyć m.in.: mechanik samochodów osobowych, ślusarz, murarz, technik mechanik oraz mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych. W powyższym zestawieniu nie można wyróżnić grupy zawodowej w której zdecydowanie dominowałyby kobiety. 11 Tabela 2. Struktura napływu bezrobotnych według zawodów w powiecie bieszczadzkim w 2011 r. L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni w tym ogółem kobiety 1. 000000 Bez zawodu 787 347 2. 522301 Sprzedawca 129 98 3. 512001 Kucharz 83 61 4. 723105 Mechanik samochodów osobowych 51 0 5. 242217 Specjalista administracji publicznej 46 35 6. 422402 Technik hotelarstwa 47 32 7. 932911 Robotnik w przemyśle przetwórczym 43 18 8. 331403 Technik ekonomista 41 31 9. 512002 Kucharz małej gastronomii 35 11 10. 711202 Murarz 32 0 11. 621002 Robotnik leśny 27 13 12. 322002 24 18 13. 311922 Technik żywienia i gospodarstwa domowego Technik technologii drewna 22 11 14. 314207 Technik rolnik 21 14 15. 513101 Kelner 20 17 16. 834103 20 0 17. 931301 Robotnik budowlany 19 0 18. 751204 Piekarz 18 4 19. 722204 Ślusarz 17 0 20. 311504 Technik mechanik 17 0 21. 235107 Pedagog 15 15 22. 514101 Fryzjer 15 13 23. 752305 Pilarz 14 7 24. 314301 Technik leśnik 14 3 25. 311204 Technik budownictwa 13 4 26. 332490 Pozostali pośrednicy handlowi 13 7 27. 753105 Krawiec 12 12 28. 752208 Stolarz meblowy 12 0 29. 752105 Sortowacz materiałów drzewnych 11 8 30. 752205 Stolarz 11 0 Mechanik –operator pojazdów i maszyn rolniczych 12 W strukturze napływu bezrobotnych 2293 osób ( 47,53%) stanowiły kobiety. Najliczniejszą grupą z rejestrujących się w 2011r. były osoby bez zawodu (34,32% z ogółu napływu osób bezrobotnych), sprzedawca (5,6% z ogółu napływu) oraz kucharz (3,6% z ogółu napływu). Wśród napływających osób bezrobotnych, mężczyźni dominowali w takich zawodach jak: technik mechanik (100% z ogółu napływu w tym zawodzie), stolarz (100%), mechanik samochodów osobowych (100%), robotnik budowlany (100%), murarz (100%), ślusarz (100%), oraz stolarz meblowy (100%). Natomiast zawody w których przeważały kobiety z rejestrujących się w 2011 r. to: pedagog (100% z ogółu napływu w tym zawodzie), krawiec (100%), oraz fryzjer (86,66%). 3. Analiza ofert pracy według zawodów Powiatowy Urząd Pracy w Ustrzykach Dolnych w 2011r. dysponował 554 ofertami pracy. Ofert pracy niesubsydiowanych odnotowano 305 (55% ogółu zgłoszonych ofert), subsydiowanych¹ natomiast 249. Największy wzrost popytu na pracę odnotowano w miesiącu kwietniu 2011r., w którym to zgłoszono 83 miejsc pracy, natomiast w maju 2011r. 80 miejsc pracy oraz w marcu 2011r. 70 miejsc pracy. Najmniejsza liczba ofert pracy wystąpiła w styczniu i grudniu, gdzie dostępne były tylko oferty niesubsydiowane, ze względu na brak środków Funduszu Pracy. ¹prace interwencyjne, roboty publiczne, staż, prace społecznie użyteczne, doposażenie miejsca pracy. 13 Wykres 6. Struktura ofert pracy zgłoszonych w 2011 roku. 90 80 70 60 52 43 33 50 16 27 40 20 10 21 21 30 36 37 30 26 37 31 28 24 20 19 18 14 8 0 0 Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Oferty pracy subsydiowane Lipiec Sierpień 4 5 Wrzesień Październik Listopad 4 Grudzień Oferty pracy niesubsydiowane Dokonując analizy powyższych danych należy uwzględnić specyfikę lokalnego rynku pracy. Pracodawcy chętnie korzystają z organizacji staży, podczas których osoby bezrobotne nabywają kwalifikacje bądź doświadczenie zawodowe, jednak ta forma aktywizacji nie stanowi zatrudnienia. W badanym okresie miejsca stażu stanowiły: 25,6% ogółu zgłoszonych miejsc pracy oraz 44,9% ogółu miejsc subsydiowanych. Poniższa lista rankingowa przedstawia informacje dot. najczęściej zgłaszanych ofert pracy do urzędu pracy oraz popytu na poszczególne zawody. Ranking ofert pracy według zawodów zgłoszonych w 2011 r. W strukturze ofert pracy dominowały propozycje zatrudnienia kierowane do: Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy - 184 miejsc, co stanowiło 33,2% ogółu ofert w tym: Robotnik gospodarczy 74 miejsc pracy Sprzedawca 36 Kelner 20 14 Kucharz 13 Barman 9 Pracownik ochrony fizycznej bez licencji 9 Pozostali opiekunowie dziecięcy 5 Siostra PCH 4 Kosmetyczka 3 Sprzedawca w stacji paliw 2 Doradca klienta 2 pojedyncze stanowiska pracy: Kucharz małej gastronomii, Fryzjer, Intendent, Gospodarz domu, Kasjer handlowy, Opiekunka domowa, Ratownik wodny. Pracownicy przy pracach prostych – 132 miejsc, co stanowi 23,8% ogółu ofert w tym: Pokojowa 24 miejsc pracy Dozorca 20 Pomoc kuchenna 16 Robotnik budowlany 15 Sprzątaczka biurowa 15 Pozostałe pomoce i sprzątaczki 10 Woźny 8 Robotnik drogowy 7 Woźny 4 Robotnik mostowy 3 Konserwator części 3 Sortowacz surowców wtórnych 3 Praczka 2 Pojedyncze stanowiska pracy: Czyściciel basenów pływackich, Robotnik oczyszczania miasta, Pomoc laboratoryjna, Pracownik pomocniczy obsługi hotelowej, Pracowniczy robotnik w łowiectwie, Pozostali pracownicy przy pracach prostych. Pracownicy biurowi – 75 miejsc, co stanowi 13,5 % ogółu ofert w tym: Technik prac biurowych Recepcjonista 53 miejsc pracy 4 15 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 4 Kasjer walutowy 3 Magazynier 3 Pracownik biura podróży 2 Rejestratorka medyczna 2 Pojedyncze stanowiska pracy: Technik obsługi turystycznej, Pracownik informacji turystycznej, Pracownik ds. ubezpieczeń, Archiwista zakładowy. Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń – 47 miejsc, co stanowi 8,5 % ogółu ofert w tym: Monter wyrobów z drewna 17 miejsca pracy Kierowca samochodu ciężarowego 6 Pozostali monterzy 5 Monter wyrobów z tworzyw sztucznych 4 Operator koparki 4 Operator maszyn do produkcji płyt i sklejek 2 Monter mebli 3 Kierowca autobusu 2 Pojedyncze stanowiska pracy: Operator koparko-ładowarki, Pozostali operatorzy urządzeń do obróbki drewna, Operator ciągników zrywkowych do zrywki podwieszanej, Operator żurawia wieżowego. Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy - 45 miejsc, co stanowi 8,1% ogółu ofert w tym: Murarz 7 miejsca pracy Konserwator budynków 4 Cieśla 4 Zbrojarz 3 Kamieniarz 3 Mechanik samochodów osobowych 3 Pozostali robotnicy budowlani 2 Stolarz 2 Lakiernik samochodowy 2 16 Pojedyncze stanowiska pracy: Stolarz budowlany, Dekarz, Spawacz ręczny gazowy, Spawacz ręczny łukiem elektrycznym, Operator maszyn do produkcji wyrobów z drutu, Operator obrabiarek sterowanych numerycznie, Rozbieracz-wykrawacz, Rzeźnik-wędliniarz, Pozostali robotnicy przygotowujący drewno i pokrewni, Brakarz wyrobów przemysłowych, Elektromechanik, Wiertacz w metalu, Hydraulik, Cieśla szalunkowy. Technicy i inny średni personel – 34 miejsc, co stanowi 6,1% ogółu ofert pracy w tym: Księgowy 8 miejsc pracy Technik fizjoterapii 6 Opiekunka dziecięca 6 Technik farmaceutyczny 2 Technik administracji 2 Technik informatyk 2 Pojedyncze stanowiska: Laborant, Referent (asystent bankowości), Florysta, Pozostali technicy wsparcia informatycznego i technicznego, Animator kultury, Instruktor gimnastyki korekcyjnej, Ratownik medyczny, Technik masażysta. Specjaliści – 22 miejsc, co stanowi 3,9% ogółu ofert w tym: Pielęgniarka 3 miejsca pracy Fizjoterapeuta 3 Archiwista 3 Wychowawca w placówkach oświatowych 2 Dziennikarz 2 Nauczyciel j. polskiego 2 Pozostali nauczyciele gimnazjów i szkół podstawowych 2 Pozostali nauczyciele szkół podstawowych 2 Pojedyncze stanowiska: Nauczyciel j. angielskiego, Nauczyciel przedszkola. Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy – 15 miejsc pracy, co stanowi 2,7% ogółu ofert w tym: 17 Robotnik leśny 10 miejsc pracy Drwal/pilarz drzew 5 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy – 0 miejsc Wykres 7. Procentowy podział zgłaszanych ofert pracy w 2011 r. ze względu na grupy zawodowe. 6,1% 3,9% 2,7% 33,2% 8,1% 8,5% 13,5% 23,8% Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy Pracownicy przy pracach prostych Pracownicy biurowi Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Technicy i inny średni personel Specjaliści Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 4. Struktura bezrobotnych i ofert pracy według PKD Kolejnym etapem analizy zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest badanie struktury bezrobocia i ofert pracy według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Struktura ta określa przynależność ostatniego pracodawcy osoby bezrobotnej do odpowiedniej sekcji i sektora własności. Wśród bezrobotnych dominowały osoby, które pracowały przed nabyciem statusu bezrobotnego w sekcjach: przetwórstwo przemysłowe, kolejnymi co do 18 wielkości napływu bezrobotnych były sekcje: handel hurtowy i detaliczny, działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi oraz budownictwo. Natomiast największą liczbę ofert zgłoszono w sekcjach: administracja publiczna, działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi, przetwórstwem przemysłowym oraz handlem hurtowym i detalicznym Nie odnotowano zgłoszonych ofert pracy w sekcji: informacja i komunikacja, działalność nie zidentyfikowana, gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników oraz organizacje i zespoły. Tabela 3. Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy w 2011r. Zarejestrowani bezrobotni 287 Zgłoszone oferty pracy 53 282 48 180 56 Budownictwo Pozostała działalność usługowa Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Transport i gospodarka magazynowa Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 172 137 45 4 131 89 108 22 65 6 57 40 56 22 49 45 37 19 Edukacja Działalność finansowa i ubezpieczeniowa Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 37 44 16 6 16 40 Sekcja PKD Przetwórstwo przemysłowe Handel hurtowy i detaliczny: naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 19 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją Informacja i komunikacja Górnictwo i wydobycie Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników Organizacje i zespoły Działalność nie zidentyfikowana 14 3 10 9 9 1 0 3 1 0 0 0 0 0 Porównując strukturę bezrobotnych i ofert pracy wg PKD, można zauważyć, że w większości przypadków liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych jest wyższa niż zgłoszonych ofert pracy. Wyjątkiem są sekcje: edukacja, górnictwo i wydobycie oraz działalność związana z obsługą rynku nieruchomości. Występuje równoważność w strukturze osób rejestrujących się z danej sekcji a zgłoszonymi ofertami pracy np. dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz opieka zdrowotna i pomoc społeczna. 5. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych Analizę zawodów deficytowych i nadwyżkowych przeprowadzono w oparciu o wskaźniki zawarte w zaleceniach metodycznych do prowadzenia monitoringu. Przyjęto, że zawody o wskaźniku: W – wskaźnik intensywności deficytu lub nadwyżki zawodów (iloraz średniej miesięcznej liczby ofert pracy w danym zawodzie zgłoszonych w danym roku do średniej miesięcznej napływu bezrobotnych w danym zawodzie w takim samym okresie ). < 0,9 to zawody nadwyżkowe > 1,1 to zawody deficytowe 20 Zgodnie z wyjaśnieniami Ministra Pracy i Polityki Społecznej w poniższych rankingach nie umieszczono zawodów ze wskaźnikiem intensywności nadwyżki i deficytu MAX i O. Ranking zawiera 28 zawodów nadwyżkowych, 24 zawodów deficytowych oraz 12 zawodów równoważnych. RANKING ZAWODÓW NADWYŻKOWYCH zawierających 28 zawodów z największym wskaźnikiem intensywności na poziomie 6 cyfrowego kodu zawodu - oznacza to, że istnieje mniejsze zapotrzebowanie na rynku pracy na te zawody, niż liczba osób poszukujących w nich pracy. Grupy zawodów uszeregowano od najwyższego do najniższego wskaźnika intensywności nadwyżki. Tabela 4. Zawody nadwyżkowe Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Nazwa zawodu Robotnik budowlany Technik informatyk Kierowca samochodu ciężarowego Kierowca autobusu Operator koparko-ładowarki Technik administracji Technik masażysta Dziennikarz Wiertacz w metalu Robotnik leśny Pozostali operatorzy urządzeń do obróbki drewna Lakiernik samochodowy Sprzedawca Terapeuta zajęciowy Ratownik medyczny Murarz Hydraulik Nauczyciel j. angielskiego Stolarz Technik obsługi turystycznej Kucharz Rzeźnik-wędliniarz Pielęgniarka Stolarz budowlany Wskaźnik intensywności nadwyżki 0,7895 0,6667 0,6000 0,5000 0,5000 0,5000 0,5000 0,5000 0,5000 0,3704 0,3333 0,3333 0,2558 0,2500 0,2500 0,2188 0,2000 0,2000 0,1818 0,1667 0,1446 0,1429 0,1111 0,1000 21 25 26 27 28 Pozostali robotnicy przygotowujący drewno i pokrewni Fryzjer Mechanik samochodów osobowych Kucharz małej gastronomii 0,0909 0,0667 0,0588 0,0286 W porównaniu do roku 2010 liczba zawodów nadwyżkowych utrzymuje się na takim samym poziomie. W powyższym rankingu pojawiły się po raz pierwszy zawody zaliczane do nadwyżkowych (35,7% z ogółu) są to: technik informatyk, kierowca autobusu, operator koparko-ładowarki, technik administracji, dziennikarz, wiertacz w metalu, lakiernik samochodowy, ratownik medyczny, hydraulik, technik obsługi turystycznej. Zawody takie jak: pielęgniarka, pozostali operatorzy urządzeń do obróbki drewna, pozostali robotnicy przygotowujący drewno i pokrewni przekształciły się z zawodów deficytowych na nadwyżkowe, również zawody technik masażysta i terapeuta zajęciowy zmieniły ranking z równoważnych na nadwyżkowy. Zauważalny jest spadek zawodów z pozycji w rankingu zawodu: nauczyciel języka angielskiego z 3 na 18, sprzedawca z 2 na 13 oraz robotnik leśny z 4 na 10 pozycję. Zawód kierowca samochodu ciężarowego z pozycji 13 zmienił pozycję na 3. W powyższym rankingu dominowały zawodowego wykształcenia (67,8% grupy zawodów na poziomie ogółu zawodów nadwyżkowych), zawody na średnim poziomie wykształcenia (25%), zawody z wyższym poziomem wykształcenia (7,1% ogółu zawodów nadwyżkowych). RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH Zawiera 24 zawodów z największym wskaźnikiem intensywności na poziomie 6 cyfrowego kodu zawodu. Grupy zawodów uszeregowano od najwyższego do najniższego wskaźnika intensywności deficytu. 22 Tabela 5. Zawody deficytowe Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Nazwa zawodu Technik prac biurowych Robotnik gospodarczy Barman Pokojowa Monter wyrobów z drewna Drwal/pilarz drzew Pozostali pracownicy obsługi biurowej Cieśla Dozorca Konserwator części Kasjer walutowy Księgowy Pomoc kuchenna Wychowawca w placówkach oświatowych Doradca klienta Technik farmaceutyczny Pracownik biura podróży Opiekunka dziecięca Pozostali robotnicy budowlani robót wykończeniowych Robotnik drogowy Fizjoterapeuta Sprzątaczka biurowa Siostra PCK Nauczyciel j. polskiego Wskaźnik intensywności deficytu 17,6667 10,5714 9,0000 6,0000 5,6667 5,0000 4,0000 4,0000 3,3333 3,0000 3,0000 2,6667 2,6667 2,0000 2,0000 2,0000 2,0000 2,0000 2,0000 1,7500 1,5000 1,5000 1,3333 0,2222 Zawód deficytowy, to zawód, w którym istnieje większe zapotrzebowanie na pracowników o danych kwalifikacjach niż rzeczywista liczba osób posiadających te kwalifikacje. Rzeczywisty popyt na dane zawody warto byłoby rozpatrywać poprzez uwzględnienie innych możliwych źródeł pozyskiwania pracowników. Mimo dużej stopy bezrobocia zjawisko deficytu zawodów jest jak najbardziej racjonalne. Jak wynika z powyższej tabeli w 2011 r. wystąpiło 24 zawody zaliczane do zawodów deficytowych jest to o 4 zawody więcej niż w 2010r. W rankingu zawodów deficytowych pojawiło się 13 nowych zawodów co stanowi 54,1% ogółu zawodów deficytowych. Tylko 2 zawody (technik prac biurowych i robotnik gospodarczy) wystąpiły na liście rankingowej jak w poprzednim czasookresie. Zawody: drwal/pilarz drzew, fizjoterapeuta, sprzątaczka biurowa oraz siostra PCK przekształciły się z zawodów nadwyżkowych na deficytowe. Zauważalny jest spadek w rankingu zawodu opiekunka dziecięca z pozycji 1 na 18 pozycję i pomoc kuchenna z 4 na 13 pozycję. Natomiast zawód pokojowa prolongował z pozycji 9 na 4 pozycję. 23 W okresie roku 2011 dominują grupy zawodów na poziomie zawodowego wykształcenia (50% ogółu zawodów deficytowych), zawody na średnim poziomie wykształcenia (37,5% ogółu zawodów deficytowych) oraz zawody na wyższym poziomie wykształcenia (12,5% ogółu zawodów deficytowych). RANKING ZAWODÓW RÓWNOWAŻNYCH Tabela 6. Zawody równoważne Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Nazwa zawodu Nauczyciel przedszkola Programista aplikacji Referent (asystent) bankowości Magazynier Kelner Gospodarz domu Kasjer handlowy Spawacz ręczny gazowy Spawacz ręczny łukiem elektrycznym Elektromechanik Rozbieracz-wykrawacz Monter wyrobów z tworzyw sztucznych Średnia miesięczna liczba ofert pracy = średniej miesięcznej liczbie osób zarejestrowanych 1,0000 1,0000 1,0000 1,0000 1,0000 1,0000 1,0000 1,0000 1,0000 1,0000 1,0000 1,0000 Zawód równoważny, czyli taki na które zapotrzebowanie na rynku jest równe liczbie osób poszukujących pracy w tych zawodach. W 2011r. wystąpiło 12 zawodów równoważnych, wystąpił spadek zawodów w porównaniu do 2010r. Również i w tym rankingu pojawiły się nowe zawody (58,5% ogółu zawodów równoważnych) tj. programista aplikacji, referent (asystent) bankowości, gospodarz domu, spawacz ręczny gazowy, spawacz ręczny łukiem elektrycznym, elektromechanik, rozbieracz-wykrawacz. Zawód magazynier zmienił ranking z zawodu nadwyżkowego na równoważny. Nauczyciel przedszkola, kelner i monter wyrobów z tworzyw sztucznych zmienił rankingu z zawodów deficytowych na zawód równoważny. W okresie 2011roku dominują grupy zawodów na poziomie zawodowego wykształcenia (58,3% ogółu zawodów równoważnych), zawody na średnim poziomie wykształcenia (25%) oraz zawody na wyższym poziomie wykształcenia (16,6% ogółu zawodów równoważnych). 24 W powyższych zestawieniach nie uwzględniono wartości wskaźnika określonego jako MAX, co oznacza, że pracodawcy złożyli zapotrzebowanie w danym zawodzie, jednak w ewidencji osób bezrobotnych i poszukujących pracy nie pojawił się ani jeden przedstawiciel potrzebnego zawodu. Tabela 7. L.p. Zawód 4 5 6 7 8 Pielęgniarka specjalista w ochronie zdrowia pracujących Pozostali nauczyciele szkół podstawowych Pozostali nauczyciele gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych Archiwista Laborant chemiczny Technik fizjoterapii Instruktor gimnastyki korekcyjnej Florystka 9 Animator kultury 1 2 3 L.p. 24 Pracownik ochrony fizycznej bez licencji 25 Ratownik wodny zawodowy 26 Konserwator budynków 27 28 29 30 31 Kamieniarz 32 11 12 Pozostali technicy wsparcia informatycznego i technicznego Pracownik informacji turystycznej Recepcjonista 13 Rejestratorka medyczna 36 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Pracownik ds. ubezpieczeń Archiwista zakładowy Pozostali kucharze Kosmetyczka Intendent Sprzedawca w branży przemysłowej Sprzedawca w branży spożywczej Sprzedawca w stacji paliw Pozostali opiekunowie dziecięcy Opiekunka domowa 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 10 Zawód 33 34 35 Zbrojarz Cieśla szalunkowy Dekarz Pozostali spawacze i pokrewni Operator obrabiarek sterowanych numerycznie Operator maszyn do produkcji wyrobów z drutu Brakarz wyrobów przemysłowych Operator koparki Operator maszyn do produkcji płyt i sklejek Monter mebli Operator żurawia wieżowego Pomoc laboratoryjna Woźny Robotnik oczyszczania miasta Sortowacz surowców wtórnych Robotnik mostowy Pomocniczy robotnik w łowiectwie Czyściciel basenów pływackich Praczka W roku 2011 zapotrzebowanie na w/w oferty pracy zostało w większości zrealizowane. Jednakże kierowane były osoby z innym przygotowaniem zawodowym. 25 6. Zawody generujące długotrwałe bezrobocie Wskaźnik długotrwałego bezrobocia w zawodzie jest to stosunek zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy według stanu na koniec danego okresu sprawozdawczego do liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie według stanu na koniec tego samego okresu. Na podstawie wielkości tego wskaźnika można określić udział poszczególnych zawodów w procesie generowania długotrwałego bezrobocia. Wartość wskaźnika równa : „0” oznacza, ze w danym zawodzie nie występują osoby długotrwale bezrobotne; „1” oznacza, ze każda osoba zarejestrowana w danym zawodzie postaje jako bezrobotna powyżej 12 miesięcy. Badanie przeprowadzono wg czterocyfrowego kodu zawodu tj. według tzw. średnich grup zawodów, ujmując 30 zawodów z największym wskaźnikiem. Tabela 8. Zawody generujące długotrwałe bezrobocie w 2011 r. Wskaźnik L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu długotrwałego bezrobocia 1. 4211 Kasjerzy bankowi i pokrewni 1,0000 2. 2355 1,0000 3. 7215 Nauczyciele sztuki w placówkach pozaszkolnych Takielarze i monterzy konstrukcji liniowych 4. 3323 Zaopatrzeniowcy 1,0000 1,0000 5. 7121 Dekarze 1,0000 6. 2251 Lekarze weterynarii bez specjalizacji lub 1,0000 7. 4226 Recepcjoniści (z wyłączeniem hotelowych) 1,0000 8. 3344 Sekretarze medyczni i pokrewni 1,0000 9. 3113 Technicy elektrycy 1,0000 10. 2142 Inżynierowie budownictwa 1,0000 11. 2152 Inżynierowie elektrycy 1,0000 w trakcie specjalizacji 26 1,0000 2621 Pośrednicy usług biznesowych gdzie indziej niesklasyfikowani Robotnicy przygotowujący i wznoszący konstrukcje metalowe Operatorzy maszyn przędzalniczych i pokrewni Operatorzy i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych i pokrewni Archiwiści i muzealnicy 17. 3322 Przedstawiciele handlowi 1,0000 18. 9121 Praczki ręczne i prasowacze 1,0000 19. 5413 1,0000 20. 7316 1,0000 21. 4321 Pracownicy ochrony osób i mienia Szyldziarze, grawerzy i zdobnicy ceramiki, szkła i pokrewni Magazynierzy i pokrewni 22. 4223 Operatorzy centrali telefonicznych 0,8571 23. 7131 Malarze i pokrewni 0,7500 24. 4110 Pracownicy obsługi biurowej 0,7500 25. 2633 Filozofowie, historycy i politolodzy 0,6667 26. 7213 Blacharze 0,6667 27. 6111 0,6667 28. 8113 29. 4415 Rolnicy upraw polowych Operatorzy urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców Pracownicy działów kadr 30. 4311 12. 3339 13. 7214 14. 8151 15. 8160 16. Pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości 1,0000 1,0000 1,0000 1,0000 0,8571 0,6667 0,6667 0,6667 Wśród ogółu zarejestrowanych grupa generująca długotrwałe bezrobocie stanowiła 59,22% na koniec 2011roku. 27 7. Podsumowanie W oparciu o sporządzony ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych, analizę napływu bezrobotnych oraz ofert pracy zgłoszonych w PUP w Ustrzykach Dolnych w 2011 roku, nasuwają się następujące wnioski: 1. Zwiększył się napływ bezrobotnych w tych samych zawodach jak w roku ubiegłym tj.: sprzedawca, kucharz, mechanik samochodów osobowych. 2. Zaobserwować można stały wzrost liczby rejestrujących się bezrobotnych bez zawodu. 3. Liczba ofert zgłoszonych przez pracodawców zmniejszyła się znacznie w stosunku do analogicznego okresu z powodu zmniejszenia ilości środków z Funduszu Pracy. 4. Biorąc pod uwagę rodzaj działalności gospodarczej wg sekcji PKD najwięcej ofert zgłaszanych było w sektorze administracji publicznej i ochrony narodowej; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne. 5. Czołowe miejsca w rankingu zajmują zawody: zawód nadwyżkowy – robotnik budowlany, zawód deficytowy – technik prac biurowych. 6. Wystąpił spadek liczby zawodów deficytowych w stosunku do zawodów nadwyżkowych. 7. Osoby bezrobotne decydują się na podejmowanie pracy w innym zawodzie niż zawód wyuczony. 8. Odnotowano niewielką ilość ofert pracy dla osób z wykształceniem wyższym. 28