cz1

OYDEIS NEMO
Θ
Ουδεις MMX
TROCHĘ O NICH
Czym są owi tajemniczy „panowie Ziemi”? To rozprątki zwane z grecka
bakteriami (greckie – βακτηριον – pałeczka). Najczęściej kojarzy się
je z chorobami, ale czy to aby prawda? To tylko antropocentryczne
spojrzenie na przyrodę. Widzi siebie jako prawdziwego władcę Ziemi, ale
to one, małe istoty są prawdziwymi „władcami Ziemi”. Bez nich człowiek nie
mógłby egzystować. Bez nich nie byłoby też nas. Eukarioty są właściwie
chimerami. One żyją na nas, żyją w nas. Rodzimy się już z nimi, to one
zasiedlają nasze ciało wewnątrz i na zewnątrz. To one rokładając pot
udzielają nam specyficznego zapachu (Lactobacilus casei), zamieszkują
ekstremalne środowiska zabójcze dla innych organizmów (okolice podwodnych
wulkanów
z
siarkowodorem,
odżywiają
się
wszelkimi
substancjami
zawierającymi węgiel. Do swego metabolizmu wykorzystują przeróżne reakcje
chemiczne. Większość z nich to jednokomórkowe organizmy, tylko wyjątkowo
kolonijne (sinice), lub z podziałem funkcji życiowych. Decydują o płci
organizmów Wollbachia pipientis), a nawet o ewolucji. Ich działalności
zawdzięczamy pokłady licznych minerałów (żelaza, siarki). Organizmy
te eksperymentowały w przeróżnych kierunkach. Występuje w nich wprost
niewyczerpana inwencja w procesach życiowych. Wśród nich występują
autotrofy doskonałe – sinice – potrafią wiązać związki organiczne za pomocą
energii słonecznej i wiązać azot atmosferyczny (czego nie potrafią
eukariotyczne fotoautotrofy). Wykorzystują różne źródła węgla. Korzystają
nieraz z substratów wielce toksycznych dla innych organizmów neutralizując
je. Same walczą między sobą o przestrzeń życiową wytwarzając substancje
wykorzystywane przez człowieka jako antybiotyki. Produkują witaminy.
Są wśród nich również najwięksi truciciele (Closteridium botulinum)
produkuje botulinę znaną jako jad kiełbasiany, jest to najbardziej
toksyczna substancja wytwarzana przez organizmy – 1 g czystej substancji
może uśmiercić około 25 tysięcy osób). Szkodzą również w inny sposób – jako
patogeny. Niektóre bardzo trudno zwalczyć. Niektóre potrafią przetrwać
skrajnie niekorzystne warunki produkując substancje spotykane jedynie w tej
grupie. Stanowią również dla wielu zwierząt swoisty świat, bez którego nie
mogłyby
egzostować.
Pomagają
w
trawieniu,
lub
wręcz
umożliwiają
wykorzystanie określonych źródeł pokarmu. To prawdziwi wynalazcy (pierwszy
silnik elektryczny). Dzięki nim możemy wytwarzać substancje niedostępne
w przyrodzie. Wykorzystywać w przenoszeniu genów. To na ogół małe organizmy
niewidoczne gołym okiem, ale występuje wśród nich naprawdę olbrzym –
Thiomargarita namibiensis – o średnicy komórki widocznej już bez przyrządów
optycznych, 100 do 700 μm, czyli prawie milimetr, i masie do 1 mg.
1
BACTERIA
Regnun:
Phylum:
Eubacteria
Gemmatimonadetes
Aquficae
Thermatogae
Thermodesulfobacteria
Deinococci
Chrysiogenetes
Chloroflexi
Nitrospirae
Deferribacteres
Cyanobacteria
Chlorobi
Proteobacteria
Firmicutes
Actinobacteria
Planctomycetes
Chlamydiae
Spirochaetes
Fibrobacteres
Acidobacteria
Bacteroidetes
Fusobacteria
Verrucomicrobia
Dictyoglomi
Co widział Leeuwenhoek
2
ARCHAEOBACTERIA
Regnun:
Phylum:
Classis:
Ordo:
Phylum:
Classis:
Ordo:
Classis:
Ordo:
Classis:
Ordo:
Classis:
Ordo:
Classis:
Ordo:
Classis:
Ordo:
Classis:
Ordo:
Phylum:
Classis:
Ordo:
Archaeobacteria
Crenarchaeota
Thermoprotei
Thermoproteales
Desulfurococcales
Sulfolobales
Euryarchaeota
Metanobacteria
Methanobacteriales
Methanococci
Methanococcales
Methanomicrobiales
Methanosarcinales
Halobacteria
Halobacteriales
Thermoplasmata
Thermoplasmatales
Thermococci
Thermococcales
Archaeoglobi
Arcaeoglobales
Methanopyri
Methanopyrales
Nanoarchaeota
Nanoarchaeota
Nanoarchaeotales
Porównanie budowy lipidów błonowych pra- i właściwych bakterii
3
Różne kolonie bakteryjne
Porównanie podziału różnych bakterii kulistych (koków)
Sposoby poruszania się bakterii
4
Kladogram bakterii właściwych
5
Ogólny schemat budowy komórki prokariotycznej
Różne bakterie chorotwórcze
6
Typy urzęsienia u bakterii
7
Budowa komórki bakteryjnej
8
Budowa Escherichia coli Gram negatywnej bakterii oraz schematyczne przedstawienie budowy
por
Budowa bakterii Gram ujemnej Escherichia coli.
Schematyczne przedstwienie budowy por
9
Fazy powstawania utworów pochodnych błony komórkowe z mezosomów
Podział komórki bakteryjnej
Cykl rozwojowy komórki bakteryjnej
10
Różne formy pałeczki siennej
Pałeczka sienna (Bacillus subtilis)
11
Bakterie nazębne
a – Leptothrix buccalis
a*- L. buccalis zabarwiony jodem
b – Mokrococcus
c – Spirochaeta dentium
d – Spirillum sputigenum
12
ENDOSPORY
Wytwarzanie endospor
Są to najbardziej odporne twory organiczne na wszelkie
ujemne czynniki środowiskowe. Dzięki nim bakterie występują
praktycznie wszędzie, nawet na wysokości około 50 km nad
Ziemią
unoszone
wstępującymi
prądami
powietrza.
Podczas
tworzenia spor powstaje kwas dipikolinowy (C5H3N(COOH)2),
dzięki któremu twory te są tak odporne na ekstremalne warunki
zewnętrzne.
13
Fazy sporulacji
14
Kiełkowanie endospor z egzosporium
Różne umiejscowienie endospor z rodzaju Bacillus – od
lewej strony
Centralnie – B. megaterium
Terminalnie z wtrętem białkowym – B. thuringiensis
Terminalnie z rozdęciem – B. macerans
Centralnie z rozdęciem – B. polymyxa
Terminalnie z rozdęciem kulistym – B. sphaericus
Lateralnie z rozdęciem na jedną stronę – B. laterosporus
15
ŚCIANA KOMÓRKOWA
Prokarioty w swym dualiźmie (Archeobakteria i Eubakteria)
wykazują
zróżnicowanie
w
budowie
ściany
komórkowej.
Prabakterie mają bardziej zróżnicowaną ścianę komórkową,
eubakterie dzielimy na wyraźne dwie grupy – Gram dodatnie (G+)
i Gram ujemne (G-). Podział ten związany jest budową ściany
komórkowej, która barwi się lub nie błękitem metylenowym po
raz pierwszy zastosowanym przez Grama.
Ściana komórkowa bakterii Gram dodatnich
16
Ściana komórkowa bakterii Gram ujemnych
BAKTERIE KOPALNE
Najstarsze pewne skamieniałości bezjądrowców znane są z
regionu Isuana Grenlandii 3,8 Ga temu. Niepewne pochodzą z
Australii (North Pol) i są starsze o 100 Ma. Są to kuliste lub
pałeczkowate
twory
kilkumikrometrowej
długości.
Kształt
komórki nie zmienił się od tamtych czasów.
Eobacterium isolatum z formacji Fig-Tree
17
Kuliste mikroskamieniołości z formacji Fig-Tree
Prekambryjskie skamieniałości bezjądrowców
18
CHCESZ WIEDZIEĆ WIĘCEJ?
WILLST DU MEHR WISSEN?
ХОЧЕШ БОЛЬШЕ ЗНАТЬ?
ΘΕΛΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΟ ΓΝΩΡΕ?
VOLES MAGIS SCIRE?
[email protected]
Θ Ουδεις MMX
19