czym zajmuje się specjalista ds. marketingu?
Transkrypt
czym zajmuje się specjalista ds. marketingu?
Specjalista ds. marketingu – jak wynika z badań – to jeden z bardziej pożądanych i popularnych na rynku pracy zawodów. Ma wyższe wykształcenie, zna przynajmniej jeden język obcy, jest kreatywny. Planuje i realizuje działania marketingowe w swojej firmie. Jeśli jest ambitny i chętny do podnoszenia swoich kwalfikacji, może zrobić karierę w swojej branży. CZYM JEST MARKETING? ebook ścieżka kariery specjalista ds. marketingu Marketing (z ang. market – rynek) ma wiele definicji. Według Philipa Kotlera, amerykańskiego ekonomisty i autorytetu w dziedzinie marketingu, pojęcie to oznacza „proces społeczny i zarządczy, dzięki któremu konkretne osoby i grupy otrzymują to, czego potrzebują i pragną osiągnąć, poprzez tworzenie, oferowanie i wymianę posiadających wartości produktów”. Amerykańskie Stowarzyszenie Marketingu, zrzeszające specjalistów tej dziedziny, określa marketing jako: „proces planowania i wdrażania koncepcji obejmującej wycenę, promocję i dystrybucję idei, dóbr lub usług, w celu stworzenia transakcji wymiany, które zaspokoją cele indywidualne oraz organizacyjne”. w nim przede wszystkim nastawienie na potrzeby klienta i zaspokajanie ich. My patrzymy na marketing głównie przez pryzmat działu zajmującego się sprzedażą. Polskie firmy podchodzą do klienta bardziej na dystans, patrząc z perspektywy minionej epoki. Wiele z nich myśli o zdobywaniu klienta, ale to myślenie nie jest długofalowe – firmy nie wiedzą jak zatrzymać i zadbać o klienta w dłuższym okresie. Takie podejście do klienta ma umocowanie w powojennej historii Polski. Wciąż pamiętamy jak witryny sklepowe świeciły pustkami, a ludzie stojący w kolejkach bili się o kawałek mięsa spod lady. Z półek znikało wszystko bez względu na to, czy właściciel reklamował swój produkt czy nie. CZYM ZAJMUJE SIĘ SPECJALISTA DS. MARKETINGU? Głównymi zadaniami specjalisty ds. marketingu są: • wdrażanie i opracowanie strategii marketingowej danej firmy, Z kolei Jay Abraham, amerykański ekspert w tej dziedzinie wskazał trzy metody zwiększania zysku firmy: zdobycie nowych klientów, sprawienie by więcej i częściej kupowali. Według niego tylko suma tych trzech działań marketingowych może przyczynić się znaczącego tempa rozwoju firmy. • opracowanie i prowadzenie kampanii medialnych, a więc najogólniej rzecz biorąc kreowanie wizerunku firmy oraz jej produktów, Model amerykański vs. polski • ocena szans rynkowych związanych ze sprzedażą towarów lub usług, W Polsce mamy do czynienia z marketingiem stosunkowo krótko – mianowicie od 1989 roku. Dopiero po 1989 roku, na fali przemian polityczno-gospodarczospołecznych, dotarło do nas, co znaczy to hasło „marketing”. Wcześniej, w zniewolonej przez władzę komunistyczną PRL, ten termin był nam całkowicie obcy. Dziś nadal pamiętamy jak żyliśmy w poprzednim ustroju, czego efektem jest to, że pojmujemy marketing inaczej niż rozumieją go Amerykanie. Oni widzą • opracowywanie materiałów reklamowych oraz przygotowywanie akcji promocyjnych, • wspieranie działu sprzedaży, • współpraca z agencjami reklamowymi czy domami mediowymi w zakresie tworzenia nowych materiałów promocyjnych, ale także analiza działań marketingowych prowadzonych przez konkurencję. Spektrum obowiązków specjalisty ds. marketingu jest bardzo szerokie i uzależnione od zajmowanego stano2 wiska. Początkujący specjaliści zaczynają od tworzenia materiałów promocyjnych czy baz zawierających dane klientów. Dopiero z czasem, gdy zajmują bardziej odpowiedzialne stanowiska – menadżerskie lub dyrektorskie – zakres ich obowiązków stopniowo zwiększa się. Zajmują się już nie tylko opracowywaniem kampanii, ale podejmują ważne decyzje związane z wdrażaniem konkretnych pomysłów na promocję firmy. ebook ścieżka kariery specjalista ds. marketingu Wymogiem stawianym kandydatom na specjalistów ds. marketingu jest przede wszystkim doświadczenie na podobnym stanowisku. Ważne są także predyspozycje do wykonywania tego zawodu i cechy charakteru. Jakie cechy charakteru i umiejętności powinien posiadać skuteczny specjalista ds. marketingu? • kreatywność, • konsekwencja w dążeniu do celu, • umiejętność analitycznego myślenia, • komunikatywność, • odporność na stres, • doskonała organizacji pracy. Specyfiką tego zawodu jest, że wymaga częstych kontaktów z klientami, partnerami handlowymi, dlatego od specjalisty tej dziedziny wymaga się łatwości w nawiązywaniu relacji interpersonalnych i otwartości. Jeśli myślisz o ciepłej „posadce” za biurkiem, to z pewnością nie jest to praca dla ciebie. Wymaga bowiem zaangażowania, podejmowania nowych wyzwań, ciągłego doszkalania się. To praca z ludźmi, często w biegu i na wysokich obrotach. Wypa-lenie zawodowe raczej nam więc nie grozi, ponieważ specjalista musi łączyć w sobie kilka zawodów – stratega, handlowca, specjalisty do spraw reklamy, redaktora, analityka, a bywa, że i psychologa. Oczekiwania i potrzeby klienta są dla niego priorytetem – te z kolei musi umieć „przełożyć” na język skutecznej kampanii marketingowej. Komputer i języki to podstawa Ponadto liczy się sprawność w obsłudze komputera. Wiedza jednak nie powinna zawężać się do znajomości arkuszy kalkulacyjnych, czy obsługi po-czty, ale również obsługi baz danych, programów do tworzenia prezentacji a także bezwzrokowe pisanie na klawiaturze. Oprócz tego należy znać języki obce. Jak się okazuje język angielski, nawet na poziomie Certificate in Advanced English, bywa już nie wystarczający – pracodawcy oczekują znajomości drugiego języka na poziomie komunikatywnym. Na ogół tym drugim językiem jest niemiecki, są jednak firmy, które wymagają znajomości bardziej egzotycznych języków – np. japońskiego czy szwedzkiego. EDUKACJA – JAKĄ SZKOŁĘ KOŃCZY SPECJALISTA? Choć w przypadku specjalisty ds. wizerunku jest dokładnie tak, jak z innymi zawodami – nie zawsze ma wykształcenie w tym kierunku, to wybór szkoły nie jest bez znaczenia. Odpowiedni profil pomaga bowiem często w odnalezieniu się na tym stanowisku, poznaniu filarów i tajników przyszłego zawodu. Jaka zatem szkoła byłaby odpowiednia? Z pewnością studenci renomowanych uczelni mają największe szanse na zdobycie pracy w wymarzonym zawodzie, jednak i tu nie ma reguły. Powstaje coraz więcej prywatnych szkół, które otwierają kierunki kształcące przyszłych marketingowców. Ogromna liczba absolwentów wykształconych przez prywatne szkoły pokazały, że łatwość w dostaniu się na studia i skończenia ich odbiła się na renomie tego zawodu. Wiele prywatnych uczelni wypuściło bowiem w świat osoby, które nie mają odpowiedniego przygotowania merytorycznego do nabytego zawodu. 3 Jak jednak podają: Paweł Hebda i Jerzy Madejski w książce “Zawód z pasją”, kadra dydaktyczna w zakresie zarządzania poprawiła w ostatnim czasie ofertę. Wiele szkół uzyskało zgodę na stworzenie studiów doktorskich. Uczelnie wzbogacił y też swoje szeregi o lepszych specjalistów i nowocześniejsze metody nauczania – m.in. na grach strategicznych. Jak się dostać na marketing i zarządzanie? ebook ścieżka kariery specjalista ds. marketingu Trzeba przyznać, że kierunek marketing i zarządzanie jest oferowany w większości polskich uczelni, nawet tych typowo humanistycznych. I jeśli nawet dana uczelnia nie ma w swoim programie takiego kierunku, to prowadzi zajęcia na ten temat w postaci wykładów, zajęć monograficznych czy seminariów. Jak dostać się na ten kierunek? To zależy od placówki – w państwowych obowiązują egzaminy zarówno na dzienne, jak i wieczorowe studia. I tak na przykład na Uniwersytecie Warszawskim należy zdać egzamin pisemny w formie testu z matematyki, geografii lub historii i języka obcego. Trochę inne zasady obowiązują na Politechnice Wrocławskiej – tu liczy się przede wszystkim konkurs świadectw: matematyka, fizyka, średnia arytmetyczna z j. polskiego i j. obcego. Na życzenie kandydata (chcącego poprawić oceny uzyskane na świadectwie dojrzałości) jest egzamin z matematyki, fizyki lub języka obcego. Dla odmiany w większości prywatnych szkół nie ma wymogu zdawania egzaminu. Wystarczy odbyć rozmowę kwalifikacyjną, wpłacić wpisowe oraz czesne. W praktyce jednak to studenci państwowych uczelni mają większe szanse zdobyć pracę w prestiżowych firmach. Dziedziny wiedzy W toku studiów poznają przedmioty z różnych obszarów: • związane z ekonomią – w tym m.in. finanse, rachunkowość, zarządzanie przedsiębiorstwem, zarządzanie zasobami ludzkimi, komunikacja w biznesie, a także • z marketingiem – w tym m.in. zajęcia z zakresu analizy rynku i konkurencji, techniki badań marketingowych rynku, negocjacji. • zagadnienia dotyczące psychologii, socjologii czy etyki. Student nie ma ściśle określonego profilu, zatem los leży w jego rękach – wszystko zależy od tego do jakiej firmy trafi i zdobędzie pierwsze szlify i doświadczenie. Oprócz tradycyjnego toku kształcenia się w zakresie marketingu, a więc studiów licencjackich i magisterskich, istnieje też możliwość szlifowania zdobytych wcześniej umiejętności na studiach podyplomowych na uczelniach państwowych i prywatnych. Wybór kierunków poświęconych marketingowi jest bardzo szeroki: • Zarządzanie i marketing (np. w Akademii L. Koźmińskiego; czas trwania 2 semestry; koszt 3300 zł/semestr), • Marketing internetowy (np. na SGH; czas trwania 2 semestry; koszt 3900 zł/semestr), • Marketing kultury (np. w Instytucie Stosunków Międzynarodowych UW; czas trwania - 2 semestry, koszt: 2500 zł/semestr). W odróżnieniu od studiów licencjackich i magisterskich, o dostaniu się na studia podyplomowe decyduje kolejność zgłoszeń i wpłat. Wystarczy jedynie złożyć podanie, odpis dyplomu ukończenia studiów wyższych, kwestionariusz, zdjęcia oraz ksero dowodu osobistego. 4 ebook ścieżka kariery specjalista ds. marketingu A dla tych, którzy już mają doświadczenie… czy samochód służbowy. Dla osób, które już pracują w zawodzie specjalisty ds. marketingu, przeznaczone są z kolei warsztaty i seminaria tematyczne (ok. 1-2 tys.), a także kilkumiesięczne kursy (ok. 2-3 tys./semestr) organizowane przez prywatne firmy. Wysokość wynagrodzenia jest uzależniona od branży firmy – najwięcej zarabiają specjaliści w firmach związanych z przemysłem, budownictwem, telekomunikacją, IT czy mediami. Nie bez znaczenia jest też miejsce pracy – w dużych miastach, takich jak Warszawa, Kraków czy Poznań wynagrodzenia są wyższe, niż w innym miastach. Dużą popularnością w ostatnim czasie cieszą się zwłaszcza szkolenia z zakresu e-marketingu dla osób odpowiedzialnych za komunikację z klientem i za kreowanie wizerunku marki. Podczas takich zajęć nauczymy się, jak skutecznie promować markę w Internecie, np. w serwisach społecznościowych i na blogach. Najbliższy X Kongres E-marketingu odbędzie się 8-9 czerwca w Warszawie. Koszt dwudniowych wykładów, dyskusji i warsztatów interaktywnych to ok. 4 tys. Po zakończeniu warsztatów każdy z uczestników otrzymuje certyfikat. Wielu studentów tych placówek ma również szanse dostać się np. do agencji PR-owskiej, też przez uczestnictwo w organizowanych przez różne instytucje stażach i praktykach. Oprócz bezpłatnych lub częściowo płatnych praktyk i staży firmy organizują dla nowicjuszy różnego rodzaju kursy, które mają za zadanie podnoszenie kwalifikacji. Osoba, która sprawdzi się w czasie tej współpracy może liczyć na to, że pracodawca zaproponuje jej pracę w zespole. ZAROBKI Na początku drogi zawodowej specjalista ds. marketingu nie zarabia dużo. Średnia pensja nowicjusza w tej branży to ok. 1,5-2 tys. zł. Ok. 3-4 tys. dostać może na początek pracownik, który trafił do korporacji w stolicy. Doświadczenie zdobywane w tej dziedzinie może jednak zaprocentować. Specjalista, który ma motywację do dalszego rozwoju osobistego i awansuje np. na dyrektora, może zarobić kilka razy więcej – od kilkunastu do kilkudziesięciu tys. zł. Oprócz wynagrodzenia pracownik otrzymuje również telefon, a nawet laptop Zarobki w działach marketingu w 2009 roku zobacz raport! Coraz więcej ofert dla PR-owców Z raportu PRoto – branżowego wortalu poświęconego branży public relations – wynika, że w styczniu pojawiły się na tej stronie 183 oferty pracy dla PRowców, w tym specjalistów ds. marketingu. To o 45% ogłoszeń tego typu więcej niż w grudniu ubiegłego roku i 36% więcej niż na początku 2009 roku. Wzrost ofert z tego segmentu pokazuje, że zapotrzebowanie na ekspertów w dziedzinie kształtowania wizerunku firm ciągle rośnie. PR-owcy najbardziej pożądani są na Mazowszu, skąd pochodziło 117 ofert zamieszczonych w styczniu w wortalu. Najmniej – z lubelskiego i warmińsko-mazurskiego – po jednej ofercie. Najwięcej ogłoszeń pracy pochodziło od agencji PR-owskich lub firm działających na rynku mediów. Pozostałe ogłoszenia dotyczyły pracy w branży FMCG, edukacyjnej, konsultingowej, nieruchomości, produkcyjnej i wydawniczej. Najmniej ogłoszeń – tylko jedno – zamieściła administracja państwowa. ŚCIEŻKI AWANSU Droga do kariery w tej branży jest kilkustopniowa. Po odbytym stażu na ogół pierwszym poważnym stopniem jest stanowisko asystenta w dziale mar5 ketingu lub asystenta menadżera ds. marketingu. Następnym etapem jest stanowisko specjalisty lub koordynatora ds. marketingu. Ostatnim stopniem w hierarchii jest stanowisko menadżera, a następnie dyrektora. ebook ścieżka kariery specjalista ds. marketingu Coraz częściej firmy praktykują mechanizm szkolenia następców szefa, który w przyszłości awansuje. Dzięki tzw. coachingowi (z ang. coach – trener) szef nie boi się, że młodsi pracownicy będą lepsi i pozbawią go stanowiska. Na czym polega ten system? Założenie jest proste – warunkiem koniecznym do awansu jest szkolenie swoich następców, przekazywaniem im „know-how” i opiekowanie się nimi. Dzięki temu żadna ze stron nie ma obaw, a firmie udaje się spokojnie dokonywać zmian personalnych. Jak wybrać firmę? Jeśli zostaliśmy wybrani przez pracodawcę i zaproszeni na rozmowę kwalifikacyjną, warto dobrze się do niej przygotować. W czasie spotkania postarajmy się wybadać jakie mamy szanse na realny rozwój w danej instytucji i co oferuje nam przyszły szef. Jeśli nie mówi jednoznacznie czy mamy szansę na etat, jaki będzie dokładny zakres naszych obowiązków, czy planowane są szkolenia, lepiej zapytać o to wprost, lub jeśli brakuje nam odwagi podpytajmy o to któregoś z pracowników firmy. Spróbujmy dowiedzieć się, czy nowi pracownicy mają szansę na etat i awans, czy raczej pierwszeństwo mają starsi stażem pracownicy lub osoby z polecenia. Jeśli zdecydujesz się na pracę w danej firmie i chcesz się rozwijać, ale dochodzisz do przekonania, że pracodawca ogranicza cię i zaczynasz cofać się w rozwoju, lepiej pomyśl o zmianie pracy. Kiedy jest najlepszy czas na zrobienie kariery? Najlepszy czas na zrobienie kariery jest do osiągnięcia w wieku 35 lat. To wówczas uczysz się zawodu, zdobywasz doświadczenie i planujesz, co jeszcze chcesz osiągnąć. Drugim etapem jest przedział 36-50, w którym zastanawiasz się ile osiągnąłeś i rozmyślasz nad tym, czy powinieneś coś zmienić. W ostatniej fazie - po pięćdziesiątce, zaczynasz podsumowywać dotychczasowe dokonania i korzystać ze zdobytych do tej pory doświadczeń, to czas stabilizacji zawodowej. Agnieszka Melnicka 6