Kto i gdzie inwestuje

Kto i gdzie inwestuje
2016-03-16 13:46:03
2
Turcja zajmuje 32. pozycję na liście największych inwestorów zagranicznych w Polsce, ale są szanse na to, że w
przyszłości turecki kapitał bardziej widoczny w naszym kraju.
Republika turecka zaliczana jest do pierwszej dziesiątki rynków wschodzących, po krajach BRIC, czyli Brazylii,
Rosji, Indiach i Chinach. W latach 2003-2015 do Turcji napłynęło około 145 mld dol. bezpośrednich inwestycji
zagranicznych (BIZ).
Napłwy BIZ do Turcji w mld USD
3
Źródło danych: Agencja Wspierania Inwestycji w Turcji - ISPAT
Napływ BIZ do Turcji w mld USD
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
10
20,1
22
19,8
8,5
9
16,1
13,2
12,4
12,5
16,6
Inwestycje zagraniczne w Turcji koncentrują się w sektorach: pośrednictwa finansowego (38,2 proc.); dostaw
mediów użytkowych (wody, energii elektrycznej, gazu ziemnego, z udziałem 26,9 proc.); przetwórstwie
przemysłowym (21,3 proc.); handlu hurtowego i detalicznego. Coraz więcej inwestorów zagranicznych decyduje
się na zaangażowanie w sektorze energetyki, szczególnie w produkcję energii opartej na źródłach odnawialnych
(OZE). Inwestorzy chętnie lokują w Turcji swoje bazy produkcyjne, operacyjne i logistyczne. Widać to przede
wszystkim w takich sektorach jak: farmaceutyczny, przetwórstwa spożywczego, produkcji odzieży, branży
motoryzacyjnej oraz usług finansowych.
Tureccy przedsiębiorcy najchętniej inwestują w krajach największej tureckiej diaspory – Niemczech, Holandii,
Belgii i Francji oraz u swoich sąsiadów – w Bułgarii, Rumuni, Bośni, Iraku, Azerbejdżanie, Kazachstanie,
Turkmenistanie, Egipcie, Libii oraz w Tureckiej Republice Cypru Północnego. Inwestycje tureckie za granicą
koncentrują się w sektorach energii, bankowości, usług finansowych, produkcji chemikaliów, infrastruktury
transportowej (budowa lotnisk) i obsługi portów lotniczych oraz branży tekstylno-odzieżowej, w ostatnim okresie
zapoczątkowano ponadto kilka inwestycji w sektorze medycznym za granicą. Według danych tureckiego banku
centralnego, poza granicami kraju działa blisko 4000 tureckich firm.
Współpraca inwestycyjna Polski i Turcji
Napływ BIZ z Turcji do Polski i z Polski do Turcji, według danych NBP z lipca 2015 r., w mln EUR
Rok
Tureckie
BIZ w
Polsce
Polskie
BIZ w
Turcji
2014
19,2
8,5
2013
96,2
- 9,5
4
2012
4,4
3,3
2011
38
39,9
2010
0
1,2
Portfel BIZ z Polski do Turcji
Według danych Ministerstwa Gospodarki w Ankarze, w 2015 roku w Turcji funkcjonowało 115 podmiotów
gospodarczych z polskim kapitałem zagranicznym. Najwięcej z tych firm działa w sektorze nieruchomości,
hotelarstwa, transportu, usług informatycznych i finansowych. Wiele z nich zajmuje się handlem hurtowym lub
detalicznym. Najwięksi polscy inwestorzy ulokowali swoje inwestycje w Turcji w sektorach: farmaceutycznym,
spożywczym, budowlanym, informatycznym i finansowym. Według najnowszych danych NBP, wartość
zobowiązań Turcji z tytułu polskich BIZ wynosiła 212,4 miliona EUR na koniec 2014 r.
Obecna na rynku tureckim polska firma Selena SA z Wrocławia rozpoczęła swoje inwestycje w Turcji w 2008 r.
przejmując 85% udziałów tureckiej spółki sektora chemii budowlanej. Początkowa wartość inwestycji Seleny
wyniosła 850 tysięcy EUR. Turecki oddział Seleny produkuje obecnie w fabryce w mieście Bolu piany
poliuretanowe i uszczelniacze. Także w 2008 r. uruchamianie sieci sklepów w Turcji rozpoczęła warszawska firma
SMYK Sp. z o.o., która w 2015 wycofała się jednak z rynku tureckiego. W 2010 r. na rynku tureckim swoje
inwestycje rozpoczął dom maklerski X-Trade Brokers specjalizujący się w instrumentach finansowych będących
przedmiotem obrotu na giełdzie, jak i na rynku pozagiełdowym. W 2011 r. Zakłady Farmaceutyczne Polpharma
SA ze Starogardu Gdańskiego przejęły większościowy pakiet akcji w tureckiej spółce Cenovapharma,
specjalizującej się w działalności marketingowo-handlowej produktami leczniczymi w zakresie diabetologii,
kardiologii, okulistyki, neurologii i urologii, co pozwala Polpharmie SA poszerzyć swoją ofertę w tych obszarach.
W 2013 r. Grupa Maspex Wadowice utworzyła spółkę joint venture z jedną z wiodących tureckich firm
spożywczych TAT KONSERVE SANAYİİ, która należy do holdingu Koc. Początkowa wartość inwestycji ze strony
Maspex Wadowice wyniosła 5 mln EUR. Polska firma odpowiada w spółce za działania marketingowe, podczas
gdy strona turecka zajmuje się produkcją i dystrybucją produktów. Firmy współpracują również w zakresie
badań, rozwoju i innowacji. Sztandarowy produkt polskiej firmy – soki Kubuś – są sprzedawane na rynku tureckim
pod nazwą Tedi.
Na tureckim rynku aktywne są także polskie firmy z branży IT. W październiku 2012 r. spółka Asseco Eastern
Europe, będąca częścią polskiego holdingu IT, przejęła 98,7% akcji tureckiej spółki Sigma o wartości 9,1 mln USD
i zapowiada dalsze inwestycje na tym rynku. Inwestycje Asseco Poland SA w Turcji szacowane są obecnie na
około 15 mln EUR. W 2013 r. Grupa Kapitałowa MCI Management, będąca funduszem private equity, podpisała
umowę inwestycyjną w Turcji na kupno 20% udziałów największego tureckiego dystrybutora IT spółki Indeks
Bilgisayar. W 2015 roku natomiast, Grupa Inwestycja MCI Management kupiła 59,75% udziałów jednego z
największych tureckich sprzedawców internetowych w sektorze turystyki – Tatilbudur.
Ugruntowaną pozycją na rynku tureckim cieszy się od lat raciborska firma Rafako SA, która od kilkudziesięciu lat
realizuje dla partnerów tureckich duże kontrakty inwestycyjne. Pierwsze kotły firma dostarczyła do Turcji na
początku lat 80-tych, realizując w tym czasie na rynku tureckim 20 innych projektów inwestycyjnych. Obecnie
jest w trakcie realizacji trzech kolejnych kontraktów. Wartość wszystkich projektów zrealizowanych przez Rafako
w Turcji w ostatnich 10 latach wyniosła ok. 70 mln EUR.
5
Najwięksi polscy inwestorzy w Turcji
Rok
wejścia
na
rynek
turecki
Nazwa
polskiego
inwestora
2008
Sektor/branża
Dotychczasowa
wartość
zainwestowanego
kapitału
Rodzaj
transakcji
Miejsce
lokalizacji
inwestycji
Selena
chemia
budowlana
początkowa
wartość
1 mln EUR
wykup
85%
udziałów
Stambuł,
fabryka w
Bolu
2010
X Trade
Brokers
broker
inwestycyjny
firma nie podała
danych
otwarcie
oddziału
Satmbuł
2013
Asseco
IT – software
18 mln EUR
wykup
udziałów
Stambuł
2011
Polpharma
farmaceutyczny
firma nie podała
danych
wykup
77% akcji
Stambuł
2013
Maspex
Wadowice
spożywczy/soki
5 mln EUR
join
venture
Stamnuł
2012
MCI
Management
IT - dystrybucja
sprzętu
komputerowego
firma nie podała
danych
wykup
20% akcji
Stambuł
2014
Elemental
recykling, obrót
surowcami
wtórnymi
10 mln EUR
wykup
51%
udziałów
Ankara
2015
MCI
Management
turystyka –
sprzedaż
internetowa
10,97 mln EUR
wykup
59,75%
akcji
Stambuł
Źródło: WPHI w Ankarze
6
Portfel BIZ z Turcji do Polski
Według najbardziej aktualnych danych opublikowanych w lipcu 2015 r. przez Narodowy Bank Polski, wartość
zobowiązań Polski na koniec 2014 r. z tytułu tureckich BIZ wyniósł 56,7 mln EUR, zaś wartość napływu tureckich
BIZ w 2014 wyniosła 19,2 mln EUR. Według danych GUS z grudnia 2015 r., w 2014 r. w Polsce funkcjonowało 188
podmiotów gospodarczych z kapitałem tureckim, których początkowy kapitał zainwestowany w Polsce wynosił
137,2 miliona PLN, co stanowiło 0,07% ogółu początkowego kapitału zagranicznego w Polsce. 9 z ww. podmiotów
z kapitałem tureckim zainwestowało co najmniej 1 milion USD w Polsce.
Według najbardziej aktualnych danych Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych SA w 2014 r. w
Polsce obecnych było 4 dużych inwestorów tureckich. Wykaz tych firm przedstawia poniższa tabela.
Najwięksi inwestorzy tureccy w Polsce
1
Nazwa
tureckiego
inwestora
Działalność
Spółka w
Polsce
Koç Holding
sprzęt AGD –
dystrybucja
Beko Polska
S.A. Warszawa
budowa i wynajem
biurowców
Euro Power
Centrum Sp.
z o.o. Raszyn
produkcja
kauczuku i plastiku
Niff Rubber
Industry sp.
z o.o. Kraków
2
Mesa Mesken
A.S.
3
POLİMER
KAUÇUK
SANAYİ VE
PAZARLAMA
AW
7
4
YENIGUN
Construction
Industry and
Commerce Inc.
budownictwo –
usługi
architektoniczne i
inżynieryjne
Yenigün
Polska Sp.z
o.o. Warszawa
Źródło: PAIIZ 2016
Perspektywy wzrostu tureckich inwestycji w Polsce wskazują na odnotowywane
w ostatnich kilku latach rosnące zainteresowanie tureckiego sektora budowlanego realizacją projektów
inwestycyjnych w Polsce w postaci budowy centrów biznesowo-handlowych, hal targowych, osiedli
mieszkaniowych oraz biur (m.in. Eurocentrum, Maximus, Millenium Plaza, BlueCity, Centrum Obrotu Towarowego
Europa-Azja). Strategia tureckich przedsiębiorców budowlanych na rynku polskim charakteryzuje się
stopniowaniem zaangażowania od podwykonawstwa do realizacji projektów za własne kapitały. Przykładem
pozytywnego zaangażowania tureckiego inwestora na polskim rynku jest firma Gülermak, która w ramach
włosko-turecko-polskiego konsorcjum uczestniczyła w budowie 2 linii metra w Warszawie.
Tureckie zachęty dla inwestorów
Turcja przyciąga zagranicznych inwestorów poprzez wspieranie inwestycji, a w szczególności rozwoju
regionalnego, wzrostu zatrudnienia, poprawy ochrony środowiska i stymulowania postępu technicznego. Chodzi
głównie o zwolnienia podatkowe, parapodatkowe oraz przydzielanie działek pod inwestycje. Zasady ich
stosowania uzależnione są od charakteru inwestycji, jej lokalizacji oraz skali. W ograniczonym zakresie
przyznawane są także preferencyjne kredyty inwestycyjne oraz subsydiowane są ich oprocentowania. Pomoc
publiczna skierowana jest na promocję tworzenia specjalnych stref aktywności ekonomiczno-inwestycyjnej.
W 2012 r. wprowadzono program zachęt dla inwestycji zagranicznych, zaliczając do priorytetów ograniczenie
bezrobocia, transfer technologii, prywatyzację przedsiębiorstw państwowych, zmniejszenie nierówności rozwoju
regionalnego, zrównoważenie salda wymiany zagranicznej, zwiększenie stopnia integracji z gospodarką światową
oraz zwiększenie napływu kapitału zagranicznego.
Systemy zachęt, dostępne dla inwestorów krajowych i zagranicznych, są modyfikowane pod kątem przyciągania
inwestycji w sektorach produkcji przemysłowej i usług, energii i eksportu. Ankara chce skłonić do inwestycji
przede wszystkim w sektorach motoryzacyjnym, chemicznym, lotniczym i elektronicznym. Kraj podzielono na
sześć stref o różnym poziomie zachęt. Korzystanie z nich możliwe jest jednak tylko na podstawie Certyfikatu
Zachęt Inwestycyjnych, wydawanego przez Ministerstwo Gospodarki Turcji.
Szczegółowe informacje znajdująm na stronie internetowej Ministerstwa
www.economy.gov.tr.
Gospodarki w Ankarze
8