bezpieczny salon - Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w

bezpieczny salon - Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w

BEZPIECZNY SALON
Aleksandra Flis, Katarzyna Pikul
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Streszczenie
Potrzeba higieny jest niezbędnym i koniecznym elementem prawidłowej pracy kosmetyczki. Tylko
odpowiednio dobrane artykuły jednorazowe i konsekwentnie przestrzegany program higieny gwarantuje bezpieczne wykonanie zabiegu i eliminuje ryzyko zakażenia, zarówno klientki poddanej usłudze
jak i kosmetyczki wykonującej zabieg. Korzystanie z salonów kosmetycznych staje się coraz częstszą
formą relaksu, gdzie pragniemy zapomnieć o stresach dnia codziennego. Czystość i higiena to najważniejsze kryteria, jakie musi spełniać salon kosmetyczny. Zadaniem kosmetyczki jest pomagać, a
nie szkodzić, dlatego ważne jest drobiazgowe dbanie m. in. o dezynfekcje przedmiotów, sterylizację
narzędzi, czy pamiętanie o czystości dłoni i odzieży ochronnej. Nie bez znaczenia pozostaje lokal, który
także podlega ścisłym regułom sanitarnym.
1. Zasady sanitarne w gabinecie kosmetycznym
W myśl rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004 r. (Dz. U. Nr 31, poz. 273) w sprawie
szczegółowych wymagań sanitarnych, jakim powinny podlegać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej, zakład kosmetyczny rozumiany jest, jako zakład świadczący usługi
w zakresie regeneracji, pielęgnacji i upiększania ciała. W praktyce w gabinecie kosmetycznym wykonuje się również inne zabiegi, które mieszczą się w zakresie usług zakładu odnowy biologicznej. Zgodnie z tym samym rozporządzeniem zakład odnowy biologicznej to miejsce, w którym wykonuje się
usługi w zakresie regeneracji ciała poprzez: ćwiczenia fizyczne, naświetlania, opalanie, masaż, oddziaływanie suchym lub wilgotnym, gorącym powietrzem oraz zabiegi relaksujące. Są to miejsca, do których udajemy się chętnie, aby przez chwilę, z dala od zgiełku i codzienności, w atmosferze tajemniczości i relaksu poddać się zabiegom upiększania. Przychodząc do gabinetu, rzadko patrzymy na niego
www.think.wsiz.rzeszow.pl, ISSN 2082-1107, Nr 2 (14) 2013, s. 13-18
Bezpieczny salon
z drugiej strony - jak na miejsce, w którym istnieje ryzyko zakażenia wieloma drobnoustrojami chorobotwórczymi. W gabinecie zakazić się może zarówno klient, jak i kosmetyczka. Do najważniejszych
zagrożeń należą przede wszystkim: złe zabezpieczanie zużytych materiałów opatrunkowych, które
służyły do oczyszczania ran, oraz wykorzystywanego w tym celu sprzętu, niedostateczna dezynfekcja
przedmiotów, brak lub niedostateczna sterylizacja narzędzi służących do wykonywania zabiegów,
podczas których narusza się (celowo lub nieumyślnie) narusza się ciągłość skóry1.
1.1. Higiena personelu
Ze względu na duże prawdopodobieństwo zakażenia przez naruszenie ciągłości skóry, podczas wykonywania zabiegów ważne, aby personel przestrzegał zasad higieny, by zmniejszyć ryzyko powikłań.
Do obowiązku personelu należy posiadanie aktualnych szczepień, zwłaszcza przeciwko WZW typu B.
Pracownicy muszą nosić czystą odzież ochronną wykonaną z materiałów, które można dezynfekować.
Ważne, aby kosmetyczka miała na uwadze utrzymywanie porządku i czystości w gabinecie oraz
w trakcie zabiegów.
Ochrona rąk – jest bardzo ważna przez stosowanie jednorazowych rękawiczek. Rękawiczki te powinny być zakładane do każdego zabiegu i po wykonaniu usługi wyrzucane do odpowiednich pojemników. Do każdego pacjenta zakłada się nową parę rękawiczek.
Oczy stanowią bardzo łatwą drogę wnikania różnych drobnoustrojów nawet wtedy, gdy śluzówki
oczu nie są uszkodzone, dlatego zaleca się stosowanie osłon na oczy chroniących je przed aerozolem
powstającym podczas kichania, mówienia, pochodzącym z naruszonych podczas zabiegów z przerwaniem ciągłości skóry czy w trakcie usuwania zmian ropnych naczynek, najlepsze do tego celu są długie
osłony zakrywające nie tylko oczy, ale także nos i usta kosmetyczki oraz bezwzględnie maski chirurgiczne. Mechaniczne oczyszczanie skóry zawsze wykonujemy pod lupą, która stanowi dodatkową
ochronę i nie powoduje nadmiernego zmęczenia narządu wzroku. Jeśli jest to możliwe zaleca się stosowanie sprzętu jednorazowego w trakcie wykonywania zabiegów, w przypadku, kiedy jest to możliwe, zaś, jeśli korzystamy ze sprzętu wielokrotnego użycia wszystkie narzędzia tnące, kłujące, sprzęt
wielokrotnego użytku muszą być bezwzględnie poddawane sterylizacji, zwłaszcza wtedy, kiedy będą
lub już miały kontakt ze skórą, krwią, śluzem. Sama dezynfekcja jest postępowaniem niewystarczającym, a niedopuszczalną metodą sterylizacji jest samo gotowanie narzędzi w wodzie. Ważnym elementem, którego nie można pominąć świadcząc usługi są odpady zabiegowe. Odpady po zabiegach
powinny być zbierane do worków foliowych znajdujących się w oznakowanych, szczelnych pojemnikach o sztywnych ściankach, najlepiej koszach pedałowych. Materiały wykorzystane w zabiegach,
zabrudzone krwią, wydzielinami, ropą, zbiera się do worków foliowych i przechowuje w oddzielnych
pojemnikach, również odpowiednio oznakowanych. Odpady muszą być codziennie przetransportowane do odpowiednich placówek, gdzie spalane są odpady medyczne.
Kosmetyczka do zabiegu oczyszczania skóry musi stosować jednorazowe, jałowe gaziki, a nie, jak to
się zdarza w praktyce, chusteczki higieniczne. Materiały, takie jak tampony, gaziki, lignina, ręczniki
papierowe używa się oczywiście jednorazowo i przechowuje w opakowaniach, na których znajduje
się etykieta zawierająca datę ich sterylizacji.
1
Murawska-Ciałowicz E. Zawadzki M., Higiena, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2005.
14
Bezpieczny salon
Do wykonywania zabiegów powinno się używać wyłącznie technicznie sprawnych narzędzi i urządzeń
oraz preparatów o aktualnym terminie ważności i zaleconym stężeniu.
Każda kosmetyczka powinna pamiętać o tym, że klienci przychodzą do gabinetu w określonym celu.
Zawsze zwracają uwagę na sposób urządzenia salonu, wystrój, a także estetykę miejsca, poziom zaplecza sanitarnego i oczywiście poziom świadczonych usług, atmosferę gabinetu. Nawet, jeśli będą
zachwalać wybrany element specyfiki miejsca, to na pewno, jeśli znajdą jakiś mankament, właśnie
przez pryzmat tego drobnego odstępstwa od zasad będą oceniali gabinet niekorzystnie. Często nie
uznają nawet poziomu kwalifikacji zawodowych personelu. Pamiętajmy, zatem, że profesjonalizm to
nie tylko miła atmosfera czy umiejętnie prowadzona rozmowa. To także dbałość o szczegóły, zwłaszcza te dotyczące kwestii sanitarnych2.
1.2. Zachowanie higieny w salonie kosmetycznym – dezynfekcja i sterylizacja
Gabinet kosmetyczny jest niewątpliwie miejscem gdzie są wykonywane zabiegi często z naruszeniem
ciągłości skóry. Niesie to ryzyko zakażenia drobnoustrojami chorobotwórczymi. Jest to niebezpieczne
zarówno dla klientów jak i pracowników zakładu. Zarazić możemy się miedzy innymi poprzez bezpośredni kontakt z krwią chorego bądź przez kontakt skóry z brudną bielizną zabiegową, niesterylnymi
narzędziami i tym podobne. Aby zapobiec tego typu zdarzeniom należy wyeliminować znajdujące się
w gabinecie patogeny poprzez procesy sterylizacji i dezynfekcji.
Sterylizacja jest to proces polegający na zabiciu wszystkich drobnoustrojów ich form wegetatywnych
oraz przetrwalników.
Dezynfekcja jest to proces zabicia form wegetatywnych drobnoustrojów, pozostawia on aktywne
formy przetrwalnikowe bakterii.
Procesy wyjaławiania przeprowadza się z użyciem metod fizycznych, mechanicznych oraz chemicznych.
Metody fizyczne:


zastosowanie wysokich temperatur. Poprzez gotowanie, gorące i suche powietrze uzyskane
przy użyciu suszarki, gorąca bieżąca para wodna w aparacie Kocha, gorąca para wodna pod
ciśnieniem w autoklawie;
zastosowanie promieniowania UV X i gamma.
Metody mechaniczne:


filtrowanie;
wirowanie.
Metody chemiczne, czyli zastosowanie związków chemicznych takich jak:


2
czwartorzędowe sole amoniowe;
związki nadtlenowe;
Tamże.
15
Bezpieczny salon







alkohole;
aldehydy;
związki fenolowe;
związki chloru;
jodofory;
związki azotu;
metale ciężkie3.
Obecnie za najbardziej odpowiednią dla potrzeb gabinetów kosmetycznych uważa się sterylizację
z zastosowaniem tlenku etylenu lub gorącego, wilgotnego powietrza, czyli warunki, jakie zapewnia
autoklaw. W przypadku braku odpowiedniego sprzętu narzędzia mogą być sterylizowane poza gabinetem. Wówczas po wykorzystaniu muszą zostać umieszczone w środku dezynfekującym i przekazane placówce, w której przeszkolony w tym zakresie pracownik wykona usługę. Narzędzia nie mogą
być sterylizowane na zapas, lecz przed samym użyciem, oczywiście z zastosowaniem odpowiednich
zasad bezpieczeństwa.
Przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia z 17 lutego 2004 (Dz. U. Nr 31, poz. 273) mówią jednoznacznie, iż narzędzia, których stosowanie powoduje naruszenie ciągłości tkanek, po każdorazowym
użyciu należy zdezynfekować, umyć i poddać sterylizacji. Jednocześnie dopuszcza się stosowanie,
zamiast sterylizacji, dezynfekcji w preparacie o działaniu sporobójczym; oczywiście jest to wyjątek,
gdyż dezynfekcja preparatem sporobójczym dopuszczalna jest jedynie w przypadku narzędzi, których
nie można poddać klasycznej sterylizacji (z uwagi na wrażliwość materiału, z którego są wykonane),
jednocześnie należy pamiętać, że nie są to metody alternatywne.
Do dezynfekcji powinno się używać wyłączne środków dezynfekcyjnych dopuszczonych do obrotu.
Dezynfekcja powinna być przeprowadzana w pojemnikach posiadających odpowiedni atest, przykrywanych, aby uniemożliwić parowanie związku chemicznego, posiadających sito praktyczne do wyjmowania narzędzi po dezynfekcji;
Wszystkie narzędzia muszą być traktowane, jako skażone i bezpośrednio po użyciu powinny zostać
zanurzone w roztworze środka dezynfekcyjnego o pełnym spektrum działania. Narzędzia należy rozmontować, jeśli trzeba - udrożnić, oddzielić narzędzia drobne od większych. Muszą być całkowicie
zanurzone w środku dezynfekcyjnym, a dobór środka determinuje rodzaj tworzywa, z jakiego wykonano narzędzia. Roztwory środków dezynfekcyjnych muszą być wymieniane codziennie, nie wolno
uzupełniać pojemników zawierających częściowo zużyty roztwór. Narzędzia jednorazowego użytku
po wykorzystaniu należy przechowywać w pojemnikach o sztywnych, nienasiąkliwych ściankach,
szczelnie zamknięte; następnie przekazuje się je do spalenia w odpowiednich placówkach służby
zdrowia. Roztwory robocze środków dezynfekcyjnych przygotowywane codziennie i przechowywane
w przeznaczonych do tego celu pojemnikach muszą być oznaczone - posiadać na etykiecie nazwę
preparatu, jego stężenie, datę sporządzenia roztworu i końcowy termin użycia oraz nazwisko i imię
osoby wykonującej roztwór, podobnie należy postępować z preparatami kosmetycznymi przechowywanymi w pojemnikach innych niż oryginalne. Po zdezynfekowaniu partii narzędzi, przez odpowiednio długi, rygorystycznie przestrzegany czas, narzędzia opłukujemy z resztek środka dezynfekcyjnego i poddajemy dalszej obróbce. Roztwór roboczy można wykorzystywać do dalszej dezynfekcji.
Jeżeli jest mocno zanieczyszczony, wylewamy go. Trzeba pamiętać jednak o przygotowywaniu co3
http://ammaterialy.dl.interia.pl/mikrob/praktycz.pdf
16
Bezpieczny salon
dziennie na nowo roztworów roboczych. Jeżeli już raz przeprowadziliśmy dezynfekcję w danym roztworze, nie możemy wykorzystywać go dłużej niż jeden dzień4.
1.3. Wymogi dotyczące pomieszczenia
Gabinet kosmetyczny powinien znajdować się w oddzielnym budynku lub przynajmniej stanowić wyodrębnioną część budynku bądź lokalu z osobnym wejściem, nieprzechodzącym przez inne pomieszczenia, w których nie są świadczone usługi w tym zakresie.
Miejsce pracy musi być zaplanowane zgodnie z zasadami ergonomii. Przede wszystkim musi być dobrze oświetlone, aby nie psuć wzroku, być wyposażone w sprawną wentylację, zapewniającą właściwą temperaturę otoczenia, a pozycja przy pracy nie powinna nadwyrężać kręgosłupa. Taboret na
kółkach powinien mieć regulowaną wysokość.
Gabinet kosmetyczny jest wyposażony w aparaturę zasilaną prądem elektrycznym. Niezmiernie ważny jest stan techniczny tej aparatury i jego stała konserwacja. Kontrola aparatury powinna być przeprowadzana regularnie, przynajmniej raz w miesiącu, przez upoważnionego specjalistę. Aparaty muszą być uziemione. Podczas wykonywania zabiegów przy użyciu aparatów elektrycznych należy bezwzględnie unikać kontaktów z wodą. Praca z urządzeniem musi być wykonywana zgodnie ze wskazówkami podanymi w instrukcji obsługi.
Musi również posiadać wyodrębnione pomieszczenia na szatnię dla personelu, (w której znajdują się
oddzielne, odpowiednio oznakowane szafy na odzież własną, czystą i brudną), poczekalnię, pomieszczenia sanitarne, pomieszczenie na sprzęt służący do utrzymywania czystości w lokalu, miejsce,
w którym znajdują się pojemniki na odpady po zabiegach oraz oddzielne pomieszczenie lub szafy do
przechowywania kosmetyków, czystej i brudnej bielizny wykorzystanej w trakcie zabiegów oraz odrębne pomieszczenia zabiegowe.
W pomieszczeniu zabiegowym ściany przy umywalkach i zlewach powinny być pokryte do wysokości,
co najmniej 1,6 m materiałem łatwym do wyczyszczenia, nienasiąkliwym, odpornym na działanie
środków dezynfekcyjnych i wilgoci.
W pomieszczeniu, w którym przechowuje się środki zapewniające czystość oraz środki dezynfekcyjne,
powinien być zamontowany zlew na wysokości 0, 5 m od podłogi.
Meble wiszące i stojące oraz wszelkie wyposażenie gabinetu powinno być wykonane z materiału niechłonącego kurzu i wody, z gładką powierzchnią odporną na uszkodzenia mechaniczne i działanie
środków dezynfekcyjnych.
Pranie brudniej bielizny powinno odbywać się poza gabinetem. Pojemniki z brudną odzieżą i bielizną
po napełnieniu muszą niezwłocznie zostać przetransportowane do pralni. Jeżeli w gabinecie jest wyodrębnione pomieszczenie na pralnię spełniające określone wymogi, dopuszcza się pranie bielizny na
miejscu.
Jeżeli w gabinecie wykonywane są zabiegi powodujące zabrudzenie ciała, w części zabiegowej musi
być osobne pomieszczenie z natryskiem.
4
Murawska-Ciałowicz E. Zawadzki M., Higiena…, dz. cyt.
17
Bezpieczny salon
W zakładach, w których wykonuje się pedikiur, muszą być spełnione następujące wymagania:



wyodrębnione stanowisko do tego zabiegu o powierzchni nie mniejszej niż 6 m2 i odpowiednio izolowane od innych stanowisk;
zamontowany brodzik z doprowadzoną ciepłą i zimną wodą, wraz z odprowadzeniem ścieków
do kanalizacji albo przenośny brodzik z zapewnionym miejscem do jego mycia i dezynfekcji;
brodzik po każdym zabiegu musi być umyty i zdezynfekowany.
W gabinecie nie wolno palić papierosów i wprowadzać do niego zwierząt, ze względu na zachowanie
higieny pomieszczenia.
Jeżeli w gabinecie wykonuje się zabieg przekłuwania, można do tego wykorzystać pistolet z jednorazowymi, sterylnymi kolczykami. Te części pistoletu, które mają bezpośredni kontakt z ciałem, muszą
być po każdym kliencie umyte i zdezynfekowane5.
Podsumowanie
Higiena pracy, personelu i pomieszczeń stanowi bardzo ważny element w pracy kosmetyczki. Bez niej
efekty zabiegów były by odwrotne do zamierzonych. Pobyt w salonie łączył by się z rykiem zakażenia
chorobami bakteryjnymi, wirusowymi lub grzybiczymi. Czystość, dezynfekcja i sterylizacja gwarantują
nam bezpieczeństwo zabiegów. Przestrzeganie wymogów sanitarnych i odpowiedzialność kosmetyczki budują zaufanie wśród klientów, którzy chętnie wrócą do naszego salonu i skorzystają z kolejnych zabiegów.
Bibliografia
1.
Peters I. B., Kosmetyka, Rea, Warszawa 2010.
2.
Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana, Warszawa 1999.
3.
http://ammaterialy.dl.interia.pl/mikrob/praktycz.pdf.
4.
Murawska-Ciałowicz E. Zawadzki M., Higiena, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław
2005.
5
Peters I. B., Kosmetyka, Rea, Warszawa 2010; Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana, Warszawa
1999; Murawska-Ciałowicz E. Zawadzki M., Higiena…, dz. cyt.
18