Znaki jakości - Zakład Zarządzania Jakością i Środowiskiem

Znaki jakości
na produktach mięsnych
Opracowanie:
Małgorzata Z. Wiśniewska
Ewa Malinowska
Małgorzata Szymańska-Brałkowska
Wydawca:
Zakład Zarządzania Jakością i Środowiskiem
Wydział Zarządzania
Uniwersytet Gdański
Sopot 2015
1
WPROWADZENIE
Coraz częściej na opakowaniach produktów pochodzenia
zwierzęcego konsument może spotkać się z oznakowaniami,
które potwierdzają ich ponadprzeciętne właściwości
jakościowe. Są one efektem stosowania przez producentów
systemów jakości żywności, które wyróżniają produkty
wysokiej jakości i podkreślają region ich pochodzenia.
Krajowe systemy jakości są równoznaczne z wytwarzaniem
produktów wysokiej jakości, które powstają w wyniku
niestandardowej
produkcji,
określonej
właściwymi
przepisami i przy uwzględnieniu zachowania dziedzictwa
narodowego oraz wpływu na środowisko. Wyroby tego typu
nie są tanie ani dla konsumenta ani dla producenta.
Przystąpienie do któregoś z systemów wiąże się z
ponoszeniem dodatków kosztów, wynikających m.in. z
potrzeby wprowadzenia zmian w gospodarstwie.
Funkcjonowanie według tych systemów jest podstawą do
uzyskania wsparcia finansowego w ramach Programów
Rozwoju Obszarów Wiejskich, najpierw w latach 2007-2013,
a aktualnie w latach 2014-2020. Pomoc finansowa Programu
Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 ma
charakter motywacyjny, a jej celem jest ułatwienie
prowadzenia produkcji w warunkach wymaganych przez
określony system jakości oraz pomoc w pokryciu
dodatkowych kosztów produkcji. Pomoc ma formę refundacji
w okresie 3 lat od przystąpienia do danego systemu i
przyznawana jest wnioskodawcy w kwocie do 2 tysięcy euro
na gospodarstwo rocznie.
2
JAKOŚĆ I TRADYCJA
System "Jakość i Tradycja" został stworzony przez Polską
Izbę Produktu Regionalnego i Lokalnego dla produktów
tradycyjnych. Jest on otwarty dla wszystkich producentów,
zarówno dla indywidualnych, jak i dla grup oraz dla
zakładów produkcyjnych, także za granicą. System ten
obejmuje produkty rolne, spożywcze i spirytusowe. To
system, w którym do produkcji używa się wyłącznie
surowców, których pochodzenie jest identyfikowalne i które
nie zawierają komponentów GMO. Uczestniczą w nim jedynie
produkty charakteryzujące się tradycyjnym składem lub
tradycyjnym sposobem wytwarzania, szczególną jakością,
wynikającą z ich tradycyjnego charakteru lub wyrażającą ich
tradycyjny charakter. Ponadto produkty te posiadają
wyjątkową jakość lub reputację, odróżniającą je od
produktów należących do tej samej kategorii. W przypadku
produktów produkcji podstawowej dodatkowym wymogiem
jest tradycyjna rasa lub tradycyjna odmiana. Za tradycyjne
rasy i odmiany uważa się te, które użytkowano przed 1956 r.
Ponadto za tradycyjny uważa się produkt, który posiada, co
najmniej, 50-letnią historię wytwarzania.
3
INTEGROWANA PRODUKCJA
"Integrowana produkcja" roślin jest nowoczesnym systemem
jakości żywności, pozwalający na otrzymanie zdrowej
żywności pochodzenia roślinnego, w której nie zanotowano
przekroczeń
dopuszczalnych
poziomów
pozostałości
środków ochrony roślin, metali ciężkich, azotanów i innych
pierwiastków oraz substancji szkodliwych. Potwierdzeniem
wysokiej jakości plonów pochodzących z systemu jest
certyfikat i zastrzeżony znak Integrowanej Produkcji. System
wymaga stosowania prawidłowo dobranego płodozmianu i
agrotechniki, racjonalnego nawożenia, opartego na
rzeczywistym zapotrzebowaniu pokarmowym roślin, oraz
wykorzystywania, w sposób zrównoważony, postępu
technicznego i biologicznego w uprawie, ochronie roślin i
nawożeniu, a także zwracania szczególnej uwagi na ochronę
środowiska i zdrowie ludzi. Integrowana ochrona roślin
polega na stosowaniu różnych metod: biologicznych,
agrotechnicznych, fizycznych i chemicznych, pozwalających
utrzymać populację chorób, szkodników i chwastów poniżej
progów ekonomicznej szkodliwości. Chemiczną ochronę
roślin stosuje się tylko w uzasadnionych przypadkach,
wyznaczanych
progami
ekonomicznej
szkodliwości
agrofagów. Ogranicza się ją do stosowania środków ochrony
roślin bezpiecznych dla środowiska oraz zdrowia ludzi i
zwierząt.
4
QUALITY MEAT PROGRAM - QMP
"Quality Meat Program" został opracowany przez Polskie
Zrzeszenie Producentów Bydła Mięsnego. Daje sprzedawcom
detalicznym i konsumentom gwarancję i podstawę do
większego zaufania wobec jakości wołowiny. Powstał jako
odpowiedź na brak zaufania do tego typu produktów w
efekcie tzw. afer żywnościowych, związanych m.in. z chorobą
szalonych krów. Jakość wołowiny i młodej wołowiny
wytworzonej w ramach systemu QMP wynika ze
szczegółowych obowiązków producentów żywca, które
gwarantują cechy charakterystyczne w procesie produkcji, a
w szczególności dobór odpowiednich ras do produkcji
zwierząt kwalifikowanych w Systemie QMP – zwierzęta ras
mięsnych (Limousin (LM), Charolaise (CH), Angus (AN), (AR),
Hereford (HH), Salers (SL), Simentaler (SM) oraz krzyżówki
ras mięsnych (MM), w których komponent ojcowski stanowią
rasy mięsne). Istotny jest również sposób postępowania ze
zwierzętami,
w
szczególności
stosowanie
systemu
bezuwięziowego w gospodarstwie, a także stosowanie
zaleceń opasania w ramach, przede wszystkim osiągnięcie
wagi ubojowej i parametrów tuszy dla zwierząt w
wymaganym wieku. System QMP określa również standardy
dotyczące transportu zwierząt i sposobu postępowania z nimi
w rzeźniach.
5
SYSTEM QAFP
"System QAFP" (Quality Assurance for Food Products), czyli
System Gwarantowanej Jakości Żywności, definiuje
szczegółowe warunki, jakie muszą być spełnione, aby
produkt końcowy charakteryzował się jak najwyższą
jakością. To system multiproduktowy, który obejmuje mięso
wieprzowe, drobiowe oraz wędliny drobiowe i wieprzowowołowe Wytwarzany w ramach tego systemu produkt cechuje
się jakością, która odróżnia je od pozostałych produktów tej
samej kategorii. Wszystkie etapy produkcji, od hodowli,
poprzez ubój, po transport, pakowanie i sprzedaż, są objęte
określonymi normami, opisanymi w tzw. zeszytach
branżowych, m.in. pt. „Kulinarne mięso wieprzowe”, „Tuszki,
elementy i mięso z kurczaka", "Wędliny" czy w Regulaminie
pt. "Młoda polska gęś owsiana". Wyroby certyfikowane
znakiem QAFP swoją wyjątkowość opierają na zapewnieniu
jakości i bezpieczeństwa w całym łańcuchu produkcyjnym, na
każdym etapie produkcji żywności. Hodowcy w systemie
QAFP dbają także o dobrostan zwierząt i ochronę środowiska.
6
SYSTEM JAKOŚCI WIEPRZOWINY PQS
(PORK QUALITY SYSTEM)
"System PQA" został opracowany przez Polski Związek
Hodowców Trzody Chlewnej „POLSUS” i Związek „Polskie
Mięso”. Celem systemu jest przede wszystkim produkcja
chudej i nieprzetłuszczonej wieprzowiny przy zachowaniu
istotnych parametrów jakości mięsa, takich jak trwałość,
przydatność kulinarna, przetwórcza oaz smakowitość.
Wymaga się odpowiednich ras świń, określonych zasad
karmienia i krzyżowania. Wykorzystuje się potencjał ras:
wielkiej białej polskiej, polskiej białej zwisłouchej, landrace,
puławskiej, duroc, hampshire i pietrain, charakteryzujących
się wysoką zawartością mięsa w tuszy, niskim otłuszczeniem
i odpowiednią jakością. Zakazuje się wykorzystania w
produkcji tuczników czystej rasy pietrain. W żywieniu trzody
stosuje się m.in. podział na komponenty mateczne i
ojcowskie. Żywienie powinno być zbilansowane i dwufazowe.
Istnieje też zakaz stosowania mączki rybnej w ostatnim
okresie tuczu.
7
PODSUMOWANIE
Konsumenci w Unii Europejskiej, w tym Polski coraz częściej
podczas zakupów żywności kierują się nie tylko ceną
produktów, ale ich walorami smakowymi, zdrowotnymi czy
też tradycją wytwarzania. Polska posiada tradycję i potencjał
rozwoju produkcji żywności o ponadstandardowej jakości, w
tym
produktów
regionalnych.
Specyfika
produktu
końcowego, wytworzonego w ramach systemów jakości
żywności uznanych za krajowe, wynika ze szczegółowych
obowiązków nałożonych na producentów, którzy pragną
skorzystać z dofinansowania w ramach programów wsparcia
dla sektora rolno-spożywczego. Systemy, jakie promuje się
jako krajowe systemu jakości żywności mają gwarantować
jakość produktu końcowego, która w sposób znaczący
przewyższa handlową jakość produktów. Systemy te
obejmują obowiązujące opisy produktów, a zgodność z tymi
opisami jest weryfikowana przez niezależny organ kontrolny.
Znaki, jakie towarzyszą tym systemom są istotnym
elementem ich promocji i są sygnałem dla konsumentów
pragnących
nabyć
produkt
o
ponadprzeciętnych
właściwościach.
8
ŹRÓDŁA
1) file:///C:/Users/Oem/Downloads/Krajowe%20systemy%2
0jako%C5%9Bci%20%C5%BCywno%C5%9Bci.pdf
2) http://wieprzowinapqs.pl
3) http://www.minrol.gov.pl
4) http://www.produktyregionalne.pl/
5) http://www.pzpbm.pl
6) http://www.qafp.pl
7) Systemy jakości żywności – dofinansowanie działań
informacyjnych i promocyjnych w ramach PROW, Agencja
Rynku Rolnego, Warszawa 2013.
9