Ekspertyza dot. nawoływania do nienawiści w utworach

Przedmiot sprawy
Przedmiotem sprawy są teksty piosenek rapera o pseudonimie Wuem Enceha: „Wielka Polska”,
„Siewca chaosu”, „Zakaz pedałowania”.
W przedmiotowej sprawie teksty zespołu Wuem Enceha obiektywnie można uznać za nawołujące do
nienawiści. W związku z tym istnieją dwie możliwości działania. Po pierwsze, znieważanie lub
nawoływanie do nienawiści na tle narodowościowym, rasowym, etnicznym i wyznaniowym jest
zabronione zgodnie z art. 256 i 257 Kodeksu karnego. Można za to zostać ukaranym grzywną bądź
karą ograniczenia wolności do dwóch lat. Przepisy kodeksu postępowania karnego uprawniają w
takich przypadkach do złożenia zawiadomienia do Prokuratury o możliwości popełnienia
przestępstwa (dokładnie art. 303 kodeksu postępowania karnego). Takie zawiadomienia w
podobnych przypadkach zgłaszane były m.in. w sprawie Braci Figo Fagot i ich piosenki „Małgoś
głupia” lub w sprawie homofobicznego tekstu muzyka Bas Tajpana „Chwasty”.
Uwzględniając fakt, że „dzieła” Zespołu Wuem Enceha umieszczone zostały w serwisie YouTube, drugą
możliwość działania stwarza procedura zgłoszenia nieodpowiednich treści funkcjonująca w ramach
Centrum zgłaszania treści w serwisie. Każdy użytkownik zarejestrowany w serwisie może zgłosić film,
który jego zdaniem jest jego zdaniem „nieodpowiedni”. Zespół YouTube przegląda zgłoszone filmy, a
materiały, które naruszają wytyczne serwisu dla społeczności, są usuwane z YouTube (z kolei na filmy,
które mogą być nieodpowiednie dla młodszych widzów, serwis nakłada ograniczenia wiekowe).
Zgłoszone filmy nie są automatycznie usuwane przez system obsługujący zgłoszenia. Jeżeli film nie
narusza wytycznych Youtube’a, pozostanie on w serwisie, niezależnie od tego, ile razy będzie zgłaszany.
Istotna jest odpowiednia argumentacja zgłoszenia – w przedmiotowej sprawie będzie to wskazanie, że
film narusza przepisy obowiązującego prawa, tj. art. 256 i 257 kodeksu karnego. Należy podkreślić, że
zgłaszanie filmów jest anonimowe – użytkownicy nie wiedzą, kto zgłosił dany materiał.
Instrukcja zawarta w serwisie YouTube, opisująca zgłoszenie konkretnego filmu dostarcza
następujących informacji:
Użytkownik powinien:
1. Kliknąć przycisk „Więcej” pod odtwarzaczem wideo.
2. Kliknąć przycisk „Zgłoś” w menu, które się pojawi.
3. Kliknąć powód zgłoszenia, który najbardziej odpowiada naruszeniu zasad przez film. (tutaj m.in.
jednym z powodów zgłoszenia może być obrażanie/szerzenie nienawiści – z czym mamy do
czynienia w przedmiotowej sprawie).
4. Podać dodatkowe informacje, które pomogą zespołowi sprawdzającemu w podjęciu decyzji.
Ponadto w serwisie możliwe jest nie tylko zgłoszenie konkretnego filmu, ale również zgłoszenie kanału
lub użytkownika.
Zilustrowany opis procedury: https://support.google.com/youtube/answer/2802027
Na podstawie obowiązujących przepisów nie ma niestety innej możliwości reagowania wobec
wskazanych treści.
pseudonimem „WUEM ENCEHA” oraz „BOKSER ENCEHA”, przestępstwa określonego w:



art. 255 § 2 Kodeksu karnego (dalej jako „k.k.”), które polegało na tym, że w wykonaniu
z góry powziętego zamiaru publicznie, w swoich utworach muzycznych nawoływał do
popełnienia przestępstwa zabójstwa osób o orientacji osób homoseksualnej,
art. 255 § 3 k.k., które polegało na tym, że w wykonaniu z góry powziętego zamiaru
publicznie, w swoich utworach muzycznych pochwalał popełnienia przestępstwa w postaci
zabijania osób o orientacji homoseksualnej,
art.257 tóre polegało na tym, że w wykonaniu z góry powziętego zamiaru publicznie, w
swoich utworach muzycznych pochwalał popełnienia przestępstwa w postaci zabijania grup
osób wymienionych w przepisie.
UZASADNIENIE
I.
Stan faktyczny
3 lutego 2013 roku ukazał się album pt. „Siewca chaosu”, autorstwa nacjonalistycznych i
faszystowskich raperów o pseudonimie „Wuem Enceha” oraz „Bokser Enceha”. Na ww. płycie
zawartych jest 20 utworów o tematyce homofobicznej, ksenofobicznej oraz nacjonalistycznej. Część z
utworów wprost nawołuje oraz pochwala popełnienia przestępstwa. Poniżej został zawarty wycinek
tekstów niektórych utworów autorstwa wspominanych raperów:

utwór pt. „Wielka Polska”
[…]
Raz-dwa do wora nad Wisłę wszystkich pedałów
Ja nie bez powodu cisnę te kurwy, dostaję szału
Czemu dostaję korby? Odpowiedź leci:
Najpierw legalne związki, a później adopcja dzieci!
[…]
Ku pokrzepieniu serc, polski rap patriotyczny
Nadejdzie w końcu kres, socjalistów i lewizny
Tradycje, wartości, zasady, charakter
Ja jestem chłopak z Polski i o swoje ciągle walczę!

utwór pt. „Siewca chaosu”
[…]
To siewca chaosu, nadszedł czas by rząd spalić
I dochodzi do głosu pewna kwestia-nacjonalizm
Poruszenie na sali w stronę dróg ewakuacyjnych
Tylko przez samych wrogów i zdrajców Ojczyzny

utwór pt. „Zakaz pedałowania”
[…]
Internet zablokuje, bo mówimy szczerze jak jest.
Jebać pedałów, całą homopropagandę.
Pytam czemu to legalne? Pytam co z adopcją dzieci?
Dupa jest od srania - zakaz pedałowania. (x2)
[…]
Nie zamkniecie mi ust i nie spętacie rąk.
Ja pociągnę za spust, wcześniej celując im w skroń.
Biała rasa, lecz nie broń, krzyż celtycki po prawej stronie.
[…]
"Rasista, faszysta", strasznie cipki was to boli,
To, że kochana jest ojczyzna, was trzeba rozpierdolić.
GNLS propaganda, nacjonalizm, salut rzymski.
Biało-czerwoni falanga, nas nie uda się wam zniszczyć.
W imię Polski ojczyzny mojej, tak jak i Twojej.
Narodowcy lewej stronie fundują serca na groby.
Przedmiotowe utwory stanowią wyjątkowo obrzydliwy, ksenofobiczny atak na osoby o orientacji
homoseksualnej połączony z jawnym, publicznym nawoływaniem do ich wymordowania. Teksty
wyżej wymienionych piosenek przepełnione są wstrętem oraz wrogością i stanowią zachętę do
popełniania przestępstwa. Utwory dostępne są zarówno na oficjalnym kanale raperów na serwisie
youtube.com, jak również na nacjonalistycznych stronach internetowych, takich jak autonom.pl.
Jednocześnie popularność wskazanych utworów pokazuje, że tego typu przekaz jest ceniony i
szanowany, szczególnie wśród środowisk nacjonalistycznych i faszystowskich. Utwór „Zakaz
pedałowania” zamieszczony na serwisie youtube.com ma niemal 400 000 tysięcy odsłon i jest
okraszony wulgarnymi oraz agresywnymi komentarzami na temat osób o orientacji homoseksualnej:



„Wybić pedałów jak chwasty! Pozdrawiam wszystkich normalnych!” – autor: KamiLLenTe
„Polska nie chce lesbijek, do gazu w tymi odchyłami społecznymi (tfu tfu tfu). Wyeliminować
te dewiantki !” – autor: Edyta.
„najlepiej zagazować tych skurwysynów” – autor: lukaszwpl1
Raperzy, nazywani są czołowymi przedstawicielami tzw. rapu patriotycznego. O ich popularności
świadczą liczne wywiady których udzielili m.in. w serwisie narodowcy.net oraz autonom.pl.
Dodatkowo, WUEM ENCEHA oraz BOKSER ENCEHA licznie występują na koncertach w całej Polsce,
nierzadko w roli „gwiazdy wieczoru”. Powyższe, pokazuje, że siła oddziaływania ksenofobicznych,
gloryfikujących i nawołujących do popełniania przestępstw tekstów, jest niezwykle duża.
Dowód: Wydruki z serwisów internetowych youtube.com, autonom.pl oraz narodowcy.net
II.
Stan prawny
Artykuł 255 § 2 k.k. przewiduje, że ten kto publicznie nawołuje do popełnienia zbrodni podlega karze
pozbawienia wolności do lat 3. Jak wskazuje się w doktrynie, nawoływanie to zachęcanie,
nakłanianie, wzywanie do określonego zachowania się nieoznaczonych z góry co do tożsamości i
liczby osób. Tym różni się od podżegania, które musi być skierowane do konkretnie oznaczonej osoby
bądź osób. W przypadku podżegania czyn, do którego sprawca nawołuje, musi być ściśle oznaczony,
podczas gdy w przypadku przestępnego nawoływania musi być jedynie wiadome, jakie ma być to
przestępstwo bez jego ścisłego określenia. Sposób "nawoływania" jest dowolny, decyduje tu treść, a
nie jego forma. (tak: A. Herzog, Komentarz do Kodeksu Karnego, Legalis 2014)
Z kolei artykuł 255 § 3 k.k. penalizuje publiczne pochwalanie popełnienia przestępstwa. Podnosi się,
że pochwalanie to wyrażanie dodatniej oceny czynu, jego akceptacja. Dowolna jest forma
pochwalania, byleby z zachowania sprawcy wynikało, że popełnienie przestępstwa jest słuszne
i zasługuje na aprobatę (tak: R. Stefański, Komentarz do Kodeksu Karnego, Legalis 2014).
Jednocześnie, poprzez znamię publicznego działania rozumie się takie działanie, które jest dostępne
dla nieokreślonej liczby osób ze względu na okoliczności lub miejsce.
Bez wątpienia, w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z wypełnieniem znamion
przedmiotowych zarówno publicznego nawoływania do popełnienia zbrodni w postaniu zabójstwa
osób o orientacji homoseksualnej, jak również publiczne pochwalanie tego rodzaju zbrodni. Takie
wypowiedzi jak „Raz-dwa do wora nad Wisłę wszystkich pedałów” oraz „Ja pociągnę za spust,
wcześniej celując im w skroń.” nie pozostawiają wątpliwości, iż autorzy i wykonawcy tych tekstów
mieli na celu nawoływanie oraz promowanie dokonywania zbrodni zabójstwa na osobach o orientacji
homoseksualnej.
Działanie sprawców występujących pod pseudonimem „Wuem Enceha” oraz „Bokser Enceha”
stanowiło działanie publiczne – krąg osób dla których dostępna była treść przedmiotowych utworów
był nieograniczony. Album był intensywnie promowany wśród nacjonalistycznych i faszystowskich
stron internetowych, ale także jest zamieszczony w popularnym serwisie internetowym youtube.com.
Popularność tych piosenek oraz samych autorów, pokazuje, iż skala tych przestępstw jest znaczna i nie
może zostać zbagatelizowana.
Co do wyjaśnienia pojęcia pochwalania popełnienia przestępstwa to w doktrynie wyjaśnia się, że
oznacza ono w jakikolwiek sposób pozytywną ocenę przestępstwa, i to zarówno takiego, które zostało
już popełnione, jak i takiego, które może być popełnione. W tym drugim przypadku chodzi nie tylko o
konkretne przestępstwo, lecz także w ujęciu abstrakcyjnym. Podnosi się, że pochwalaniem może być
każde publiczne oświadczenie, w którym sprawa gloryfikuje przestępstwo, uznaje je za godne
naśladownictwa, chwali je lub uznaje za usprawiedliwione. Ta pochwała może być wyrażona
bezpośrednio lub pośrednio (tak: L. Gardocki, SPK T.8, Legalis 2013).
Należy podkreślić, iż raperzy Wuem Enceha oraz Bokser Enceha działali umyślnie z zamiarem
bezpośrednim. Celem przedmiotowej, wątpliwej jakościowo muzyki był skandaliczny, niepohamowany
atak na osoby o orientacji homoseksualnej. Sprawcy poprzez te utworu chcieli, pochwalali i nawoływali
do popełnienia przestępstwa mające na celu zabijanie osób o innej niż oni orientacji seksualnej.
Poprzez swoje utwory z wykorzystaniem środków masowego przekazu aprobowali oni, a wręcz
zachęcali do popełniania ww. przestępstw. Takie umyślne działanie nieznanych sprawców, z całą
pewnością wyczerpuję znamiona czynu zabronionego z art. 255 § 2 k.k. oraz art. 255 § 3 k.k.