karta przedmiotu

KARTA PRZEDMIOTU
1. Informacje ogólne
Nazwa przedmiotu i kod
Kierunek studiów:
Poziom kształcenia:
Profil kształcenia:
Forma studiów:
Obszar kształcenia:
Koordynator przedmiotu:
Prowadzący przedmiot:
Towaroznawstwo i technologia produkcji żywności funkcjonalnej i suplementów diety T.C18
Towaroznawstwo
studia pierwszego stopnia
praktyczny
studia stacjonarne / studia niestacjonarne
nauki społeczne, nauki rolnicze, leśne i weterynaryjne, nauki techniczne
Prof. dr hab. inż. Maria Ruda
dr n biol. Henryk Różański, dr inż. Katarzyna Trzeciak
2. Ogólna charakterystyka przedmiotu
Przynależność do modułu:
moduł kształcenia kierunkowego
Status przedmiotu:
obowiązkowy
Język wykładowy:
polski
Rok studiów, semestr:
II, 3
Forma i wymiar zajęć
według planu studiów:
stacjonarne - wykład 20 h, ćw. laboratoryjne 20 h
niestacjonarne - wykład 10 h, ćw. laboratoryjne 10 h
Przedmioty wprowadzające:
Chemia nieorganiczna, Chemia organiczna, Towaroznawstwo ogólne, Biochemia, Metody oceny produktów
3
A. Liczba godzin wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela z podziałem na typy
zajęć oraz całkowita liczba punktów ECTS
osiąganych na tych zajęciach
Wykład
Ćwiczenia laboratoryjne
Konsultacje
Egzamin
w sumie:
ECTS
Przygotowanie ogólne
Przygotowanie do ćwiczeń laboratoryjnych
Praca w bibliotece
Przygotowanie do kolokwium w ramach
ćwiczeń
Przygotowanie do egzaminu
w sumie:
ECTS
Ćwiczenia laboratoryjne
Przygotowanie praktyczne do ćwiczeń
laboratoryjnych
B. Poszczególne typy zadań do samokształcenia studenta (niewymagających bezpośredniego udziału nauczyciela) wraz z planowaną
średnią liczbą godzin na każde i sumaryczną
liczbą ECTS
C. Liczba godzin praktycznych/laboratoryjnych w ramach przedmiotu
oraz związana z tym liczba punktów ECTS
niestacjonarne
Całkowita liczba punktów ECTS
stacjonarne
3. Bilans punktów ECTS
20
20
5
2
47
1.6
15
10
3
5
10
10
10
2
32
1.1
15
13
5
10
10
43
1.4
20
10
15
58
1.9
10
15
Przygotowanie do kolokwium w ramach
ćwiczeń
w sumie:
ECTS
5
10
35
1.2
35
1.2
4. Opis przedmiotu
Cel przedmiotu:
Celem przedmiotu jest przedstawienie studentom statusu prawnego żywności funkcjonalnej, suplementów
diety. Zapoznanie studentów z właściwościami i pochodzeniem żywności funkcjonalnej oraz suplementami
diety. Znaczenie żywności funkcjonalnej i suplementów diety. Umiejętność czytania i interpretacji informacji
zawartych na etykietach żywności funkcjonalnej i suplementów diety. Podstawy technologii produkcji żywności funkcjonalnej i suplementów diety
Metody dydaktyczne:
 wykład informacyjny z prezentacją multimedialną
 ćwiczenia laboratoryjne
Treści kształcenia
Wykłady:
1. Żywność funkcjonalna: definicja, wymagania. Oświadczenia zdrowotne.
2. Składniki bioaktywne w żywności funkcjonalnej:
– składniki bioaktywne jaj (enzymy, immunoglobuliny, cystatyna, lizozym, awidyna, fosfolipidy).
– składniki bioaktywne zawarte w olejach zwierzęcych i roślinnych (olej ogórecznikowy, olej
rokitnikowy, olej konopny, olej z pestek porzeczki czarnej, olej z kiełków pszenicy, olej z
kiełków kukurydzy, olej z lnianki = rydzowy, olej arganowy, olej krokoszowy, olej z chrząstki
rekina, olej z wątroby dorsza i rekina),. olej kokosowy, olej palmowy surowy;
średniołańcuchowe i krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe w żywności funkcjonalnej
–
–
–
–
–
–
białko sojowe, serwatkowe, kazeina, kolostrum w odżywkach, tyrozyna, BCAA, glutamina,
karnozyna.
kurkumina, likopen, luteina, zeaksantyna,.
sponiny, izoflawony i fitosterole
polofenole (zielona herbata, yerba mate, zielone nasiona kawy i inne używki)
antyoksydanty (przykłady żywności wzbogacenej w antyoksydanty)
kwas liponowy, resweratrol, frakcje piceinowe-piceidowe w walce ze stresem oksydacyjnym i
stanami zapalanymi
– koenzym Q10
3. Tradycyjne produkty jako żywność funkcjonalna: aronia, żurawina, dereń, owoce dzikiej róży, borówka, karczoch
4. Suplementy diety: kofeinowe, kreatyna/kreatynina, karnityna, HMB, suplementy przeciwrodnikowe i
antyoksydacyjne, ryboza, UTP, ATP w suplementach diety
5. Koktaile tlenowe – oxygen coctail. Woda ozonowana. Napoje ozonowane.
6. Boostery NO. Boostery IGF, GH i hormonów.
7. Regulatory pH w odżywkach specjalistycznych.
8. Zasady technologii produkcji różnych form żywności funkcjonalnej i suplementów diety.
Ćwiczenia laboratoryjne:
1. Badanie suplementów diety bogatych w polifenole. Oznaczanie zawartości polifenoli. Wykazywanie
właściwości antyoksydacyjnych.
2. Produkcja słodyczy o cechach suplementów diety i żywności funkcjonalnej (proszki musujące, koncentraty do rozcieńczania/rozpuszczania, kapsułki, żelki, cukierki).
3. Oznaczanie zawartości białka w wybranych surowcach i produktach o statusie suplementu diety lub
żywności nowej, albo funkcjonalnej (analizator białka metoda płomieniowa).
4. Badanie jakości oleju rokitnikowego, zawartości karotenoidów i NNKT. Wykrywanie fałszerstwa
oleju rokitnikowego.
5. Badanie zawartości kofeiny w suplementach diety.
6. Produkcja napojów funkcjonalnych zawierających średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe, wyselek-
cjonowane cukry, sole mineralne i ekstrakty roślinne.
7. Badania jakości mleka modyfikowanego dla niemowląt.
8. Opracowanie etykiet/ulotek, dobieranie opakowań i zasady zgłaszania suplementów diety do GIS.
Znakowanie żywności funkcjonalnej i suplementów diety.
5. Efekty kształcenia i sposoby weryfikacji
Efekty kształcenia
Efekt
przedmiotu
Student, który zaliczył przedmiot (spełnił minimum wymagań)
Efekt
Kierunkowy
T.C18_K_W03
Wiedza:
Definiuje i kategoryzuje żywność funkcjonalną zgodnie z wymaganiami
EFSA, FOSHU, Rozporządzeniem Komisji EU nr 432/2012
Wymienia i charakteryzuje substancje czynne mające kluczowe znaczenie do zaliczenia żywności jako funkcjonalnej
Zna farmakopealne metody oceny żywności funkcjonalnej
T.C18_K_W04
Zna technologię produkcji żywności funkcjonalnej
T.C18_K_W01
T.C18_K_W02
T.C18_K_U01
T.C18_K_U02
T.C18_K_K01
T.C18_K_K02
K_W05
K_W03
K_W07
K_W07
Umiejętności
Potrafi przy pomocy metod chemicznych ocenić żywność jako funkcjonalną
Potrafi przygotować dossier do zgłoszenia żywności funkcjonalnej do
GIS
Kompetencje społeczne
Potrafi pracować w grupie.
Dba o porządek na stanowisku pracy i wykazuje odpowiedzialność za
powierzone mu zadania.
K_U06
K_U09
K_U04
K_U12
K_K05
K_K01
Sposoby weryfikacji efektów kształcenia:
Lp. Efekt przedSposób weryfikacji
miotu
1.
T.C18_K_W01 Egzamin ustny
2.
T.C18_K_W02
3.
T.C18_K_W03
4.
Ocena formująca
Ocena końcowa
ocena z egzaminu
ocena z egzaminu
T.C18_K_W04
5.
T.C18_K_U01
6.
T.C18_K_U02
7.
Kolokwium ustne
ocena cząstkowa z ocena końcowa z
kolokwium
kolokwium
Obserwacja
aktywność, zaangażowanie
podczas ćwiczeń laboratoryjnych
aktywność, zaangażowanie
podczas ćwiczeń laboratoryjnych
T.C18_K_K01
8.
Obserwacja
T.C18_K_K02
Kryteria oceny
ocena z aktywności
ocena z aktywności
w zakresie wiedzy
Student uzyskał od 50 % do 65 % punktów z egzaminu
Na ocenę 3,0
Student uzyskał powyżej 95% punktów z egzaminu
Na ocenę 5,0
Efekt
kształcenia
T.C18_K_W01
T.C18_K_W02
T.C18_K_W03
T.C18_K_W04
T.C18_K_W01
T.C18_K_W02
T.C18_K_W03
T.C18_K_W04
w zakresie umiejętności
Na ocenę 3,0
Na ocenę 5,0
Student uzyskał od 50 % do 65 % punktów z kolokwium
Student uzyskał powyżej 95% punktów z kolokwium
T.C18_K_U01
T.C18_K_U02
T.C18_K_U01
T.C18_K_U02
w zakresie kompetencji społecznych
Na ocenę 3,0
Student współpracuje z członkami zespołu w trakcie realizacji
powierzonych mu zadań, ale pod stałą kontrolą prowadzącego.
T.C18_K_K01
Student chętnie współpracuje z członkami zespołu w trakcie
realizacji powierzonych mu zadań.
T.C18_K_K01
Na ocenę 5,0
Student wykazał się dbałością o porządek na stanowisku pracy
i właściwym użytkowaniem sprzętu pomiarowego, ale będąc
pod stałą kontrolą i po interwencji prowadzącego
Student sam zadbał o porządek na stanowisku pracy i właściNa ocenę 5,0
we użytkowanie sprzętu pomiarowego.
Kryteria oceny końcowej
Na zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych:
ocena z kolokwium 80%
obecność na zajęciach 20%
Na zaliczenie egzaminu:
ocena z egzaminu ustnego 100%
T.C18_K_K02
Na ocenę 3,0
T.C18_K_K02
Zalecana literatura
Literatura podstawowa
1. Sikorski Z. (red.) Chemia żywności, Wydawnictwo WNT, cz. I, II i III. Warszawa, 2007, 2012
2. Rutkowski A. (red.) Prozdrowotne dodatki do żywności, Polska Izba Dodatków do Żywności, Konin,
2000
3. Delavier F., Gundill M. Suplementy żywnościowe dla sportowców, Wydawca JK, Łódź, 2010
4. Biernat J. Żywienie, żywność a zdrowie, Astrum, Wrocław, 2001
5. Gertig H., Przysławski J. Bromatologia, PZWL, Warszawa, 2007
Literatura uzupełniająca
1. Zając A., Poprzęcki S., Czuba M., Szukała D. Dietetyczne i suplementacyjne wspomaganie procesu treningowego, Katowice, 2010
2. Lewicki P. (red.) Leksykon nauki o żywności i żywieniu człowieka, Wydawnictwo SGGW, Warszawa,
2008
Informacje dodatkowe:
Dodatkowe obowiązki prowadzącego wraz z szacowaną całkowitą liczbą godzin:
Konsultacje 8 godzin
Przygotowanie wykładów i ćwiczeń 65 godzin
Przygotowanie egzaminu 10 godzin
W sumie: 83 godzin