Świadczenia rodzinne przewodnik dla

Transkrypt

Świadczenia rodzinne przewodnik dla
Przewodnik dla
pracowników
przygranicznych z Polski
A4 Świadczenia rodzinne
Spis treści
Co w Niemczech jest inaczej?....................................................................................... 2
Te sprawy reguluje UE ................................................................................................... 2
Rozporządzenie UE ............................................................................................................. 2
Właściwość: kraj zatrudnienia .............................................................................................. 2
Sytuacja w Niemczech ................................................................................................... 3
Zasiłek dziecięcy (zasiłek rodzinny)...................................................................................... 3
Dodatek dziecięcy ................................................................................................................ 4
Zasiłek rodzicielski (zasiłek wychowawczy) .......................................................................... 4
Urlop wychowawczy ............................................................................................................. 6
Co powinni wiedzieć pracownicy przygraniczni ......................................................... 6
Prawo do świadczenia.......................................................................................................... 6
Płatności wyrównawcze ....................................................................................................... 6
Zasiłek dziecięcy .................................................................................................................. 6
Zasiłek rodzicielski w Saksonii, Brandenburgii i Meklemburgii-Pomorzu Przednim ............... 6
Brak specjalnych umów między Polską a Niemcami ............................................................ 7
Informacja i doradztwo na miejscu............................................................................... 7
Kasy Rodzinne w Saksonii, Brandenburgii i Meklemburgii-Pomorzu Przednim .................... 7
Placówki wypłacające zasiłek rodzicielski w Saksonii, Brandenburgii i MeklemburgiiPomorzu Przednim ............................................................................................................... 8
Urzędy gmin i miast w Polsce............................................................................................... 9
Oddziały Narodowego Funduszu Zdrowia w pobliżu granicy .............................................. 10
Uwaga: w celu zachowania lepszej czytelności tekstu zrezygnowaliśmy w nim z ciągłego używania
obok siebie form męskich i żeńskich. W przypadku występowania tylko formy męskiej, treść tekstu
skierowana jest oczywiście również do kobiet.
www.zav-auslandsvermittlung.de/grenzregion
www.psz.praca.gov.pl
-1-
A4 Świadczenia rodzinne
Przewodnik dla
pracowników
przygranicznych z Polski
Co w Niemczech jest inaczej?
§§
•
Zasiłek rodzinny nazywa się w Niemczech zasiłkiem dziecięcym (Kindergeld) a wniosek o
jego wypłatę składać można w Agencjach Pracy, które to świadczenie wypłacają. Zasiłek
dziecięcy jest w przeciwieństwie do polskiego zasiłku rodzinnego niezależny od wysokości
dochodów oraz od wieku dziecka.
•
Zasiłek wychowawczy nazywany jest w Niemczech zasiłkiem rodzicielskim i inaczej niż w
Polsce wypłacany jest przez państwo tylko przez maksymalnie 14 miesięcy.
Te sprawy reguluje UE
Rozporządzenie UE
Dodatki i zasiłki otrzymywane przez rodziny do czasu, gdy dzieci mogą same zatroszczyć się o
swoje utrzymanie, regulowane są Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr
883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
Właściwość: kraj zatrudnienia
Rozporządzenie stwierdza, że z reguły do wypłaty wyrównania świadczenia rodzinnego właściwym
jest kraj zatrudnienia. Ustala ono zasady priorytetów przy występowaniu różnych uprawnień w celu
uniknięcia nienależnych podwójnych świadczeń:
Sytuacja rodzinna
Kraj zamieszkania
Kraj zatrudnienia
Drugi rodzic jest zatrudniony
w kraju zamieszkania
Wypłaca priorytetowo świadczenia
Pokrycie różnicy, jeśli
świadczenia z kraju zamieszkania
są niższe
Drugi rodzic nie jest
zatrudniony
Wyrównanie różnicy, jeśli świadczenia
w kraju zatrudnienia są niższe
Wypłaca priorytetowo
świadczenia
Drugi rodzic jest
pracownikiem
przygranicznym w tym
samym kraju
Wyrównanie różnicy, jeśli świadczenia
w kraju zatrudnienia są niższe
Wypłaca priorytetowo
świadczenia
Drugi rodzic jest
pracownikiem
przygranicznym w innym
kraju UE/EFTA
Wypłaca wyrównanie ewentualnej
różnicy
Kraj zatrudnienia o wyższych
świadczeniach wypłaca
świadczenie i otrzymuje,
przynajmniej w przypadku Kasy
Rodzinnej, zwrot połowy z
drugiego kraju zatrudnienia
www.zav-auslandsvermittlung.de/grenzregion
www.psz.praca.gov.pl
-2-
A4 Świadczenia rodzinne
Przewodnik dla
pracowników
przygranicznych z Polski
D
Sytuacja w Niemczech
Zasiłek dziecięcy (zasiłek rodzinny)
Podstawę prawną stanowi Federalna Ustawa o zasiłku dziecięcym w wersji po nowelizacji z 28
stycznia 2009 r.
Prawo do zasiłku dziecięcego mają rodzice co najmniej do ukończenia przez dziecko 18 roku
życia. Ponadto pod określonymi warunkami świadczenie może być zapewnione do ukończenia
przez dziecko 25 roku życia.
Wypłata zasiłku
dziecięcego
Warunki
Do 18 lat
Zasadnicze prawo, chyba że:
•
•
dziecko po zakończeniu nauki zawodu pracuje w pełnym wymiarze.
dziecko jest w związku małżeńskim lub żyje w zarejestrowanym związku
partnerskim.
Do 21 lat
Jeśli dziecko pozostaje bez pracy, a więc nie jest w stosunku zatrudnienia i
zarejestrowane jest jako poszukujący pracy.
Do 25 lat
Jeśli dziecko
•
•
•
•
•
Bez ograniczeń
studiuje,
kończy naukę szkolną lub naukę zawodu,
znajduje się w określonych fazach pośrednich (np. między dwoma
etapami edukacji),
nie może rozpocząć lub kontynuować nauki zawodu ze względu na brak
miejsca nauki zawodu,
pełni służbę dobrowolną (np. Dobrowolny Rok Społeczny lub Dobrowolny
Rok Ekologiczny).
Jeśli dziecko jest niezdolne do pracy zarobkowej i niepełnosprawne a
niepełnosprawność powstała przed ukończeniem 25 wzgl. 27 roku życia.
Po ukończeniu pierwszego kształcenia zawodowego i pierwszych studiów zasiłek dziecięcy
wypłacany jest, jeżeli dziecko nie przystąpi następnie do pracy zarobkowej w pełnym wymiarze.
Praca zarobkowa do 20 godzin regularnego tygodniowego czasu pracy, stosunek służbowy przy
nauce zawodu lub zatrudnienie w niewielkim wymiarze w rozumieniu §§ 8 i 8a IV Księgi Kodeksu
Społecznego nie powodują zmniejszenia prawa do zasiłku dziecięcego. Granica dochodów w
wysokości 0.004 euro nie ma zastosowania dla okresu od 1 stycznia 2012 r.
Zasiłek dziecięcy jest wypłacany jest w Niemczech na każde dziecko oddzielnie. Jest on
niezależny od dochodów rodziców:
Kwota miesięczna
1. dziecko
184 euro
2. dziecko
184 euro
3. dziecko
190 euro
4. dziecko i
kolejne
215 euro
www.zav-auslandsvermittlung.de/grenzregion
www.psz.praca.gov.pl
-3-
A4 Świadczenia rodzinne
Przewodnik dla
pracowników
przygranicznych z Polski
Następna podwyżka przewidziana jest na rok 2013, ewentualnie w formie bonów.
Wniosek o wypłatę zasiłku dziecięcego składa się w Kasie Rodzinnej Agencji Pracy, w której
okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub, w przypadku miejsca zamieszkania poza
Niemcami, zakład pracy. Wniosek należy złożyć w formie pisemnej. Dołączyć należy następujące
dokumenty:
•
świadectwo urodzenia lub w przypadku wnioskodawców z zagranicy zaświadczenie Urzędu
Gminy miejsca zamieszkania o dzieciach należących do gospodarstwa domowego,
•
dla dzieci powyżej 18 roku życia dodatkowo zaświadczenie o pobieraniu nauki szkolnej lub
nauki zawodu.
W przypadku zatrudnionych w służbie publicznej zasiłek dziecięcy wypłaca bezpośrednio
pracodawca.
Dodatek dziecięcy
Podstawę prawną stanowi Federalna Ustawa o zasiłku dziecięcym w wersji po nowelizacji z 28
stycznia 2009 r.
Rodzice mogą złożyć wniosek o wypłatę dodatkowego do zasiłku dziecięcego dodatku dziecięcego
wynoszącego miesięcznie do 140 euro na dziecko dla nie będących w związku małżeńskim dzieci
poniżej 25 roku życia żyjących w tym samym gospodarstwie domowym, o ile osiągają oni
minimalny dochód wynoszący 900 euro, a w przypadku samotnie wychowujących 600 euro i nie
przekraczają określonej granicy dochodu maksymalnego. Prawa tego nie posiadają pobierający
zasiłek socjalny lub zasiłek dla bezrobotnych II lub też jeśli na dziecko wypłacane są miesięczne
alimenty w wysokości 140 euro i więcej.
Informacje dotyczące zasiłku dziecięcego i dodatku dziecięcego znajdą Państwo w Internecie pod
adresem www.familienkasse.de. Znajdą tu Państwo również listę Kas Rodzinnych.
Zasiłek rodzicielski (zasiłek wychowawczy)
Podstawę prawną stanowi Federalna Ustawa o zasiłku rodzicielskim i urlopie wychowawczym z 5
grudnia 2006 r.
Zasiłek rodzicielski (dawniej zasiłek wychowawczy) wypłacany jest dodatkowo do zasiłków i
dodatków dziecięcych.
Prawo do zasiłku rodzicielskiego występuje, jeżeli co najmniej jeden rodzic pracuje zarobkowo w
Niemczech i opiekujący się rodzic żyje we wspólnym gospodarstwie domowym z dzieckiem.
Obowiązują ponadto określone granice dochodu. Można ponadto pracować tylko w wymiarze
maksymalnie 30 godzin tygodniowo, aby nie utracić prawa do świadczenia. Pracownicy
przygraniczni i ich małżonkowie z państw członkowskich UE i Szwajcarii mogą również składać
wnioski o wypłatę zasiłku rodzicielskiego.
Zasiłek rodzicielski wypłacany jest przez 12 miesięcy. Okres ten może być wydłużony do 14
miesięcy, jeżeli również partner otrzymuje zasiłek rodzicielski przez 2 miesiące. Rodzice samotnie
wychowujący dziecko mają również prawo do 14 miesięcy zasiłku rodzicielskiego.
Zasiłek rodzicielski zastępuje 67% utraconego po urodzeniu dziecka miesięcznego dochodu netto
do maksymalnie 1800 euro. Rodzice o zarobkach netto przekraczających 1.240 euro otrzymują od
www.zav-auslandsvermittlung.de/grenzregion
www.psz.praca.gov.pl
-4-
A4 Świadczenia rodzinne
Przewodnik dla
pracowników
przygranicznych z Polski
1 stycznia 2011 r. tylko 65% ich ostatniego wynagrodzenia netto. Najwyżej zarabiający o
dochodach rocznych przekraczających 250.000 euro (małżeństwa 500.000 euro) nie mają prawa
do otrzymania zasiłku rodzicielskiego). Rodziny wielodzietne i rodziny z wieloraczkami otrzymują
dodatki.
Dochód netto
Zasiłek
rodzicielski
Obliczenie
powyżej 2.800,00
euro
1800,00 euro
Górna granica wynosi 1800 euro, inaczej byłoby to 1820 euro
2.600,00 euro
1690,00 euro
65 % dochodu netto, ponieważ ponad 1240 euro
2.200,00 euro
1430,00 euro
65 % dochodu netto, ponieważ ponad 1240 euro
1240,00 euro
806,00 euro
65 % dochodu netto
1220,00 euro
805,20 euro
66 % dochodu netto
1000,00 euro
670,00 euro
67 % dochodu netto
800,00 euro
616,00 euro
Na każde 20 euro, o które dochód jest mniejszy od 1.000 euro
stawka procentowa wzrasta o 1 punkt procentowy, tu łącznie 77%
400,00 euro
388,00 euro
Patrz linię wyżej, tu łącznie 97 %
poniżej 340,00
euro
340,00 euro
W przypadku dochodu poniżej 340 euro zasiłek rodzicielski
wynosi 100% uzyskiwanego uprzednio dochodu
niezatrudnieni
300,00 euro
Stawka minimalna dla niepracujących rodziców
Zasiłek rodzicielski rozliczany jest ponadto z zasiłkiem macierzyńskim. Pracownice otrzymują więc
zasiłek rodzicielski dopiero od 3 miesiąca, gdyż świadczenia macierzyńskie wypłacane przez ich
pracodawcę i ich kasę chorych w ciągu dwóch pierwszych miesięcy po urodzeniu dziecka są w
większości wyższe.
Aby nie utracić prawa do świadczenia, wniosek o zasiłek rodzicielski złożony musi być w ciągu
trzech miesięcy po urodzeniu dziecka. Formularze wniosku z instrukcją otrzymają państwo często
również w urzędach miast i gmin (USC, wydziałach spraw społecznych) lub w Bawarii przede
wszystkim w urzędach rejestracji urodzeń po urodzeniu dziecka.
•
Informacje dotyczące zasiłku rodzicielskiego znajdą państwo pod adresem www.familienwegweiser.de lub w punkcie obsługi Federalnego Ministerstwa Rodziny, Seniorów, Kobiet i
Młodzieży (BMFSFJ): tel. +49 (0)180 1 90 70 50, [email protected].
•
Broszury na temat urlopy wychowawczego i zasiłku rodzicielskiego można ściągnąć ze strony
www.bmfsfj.de w zakładkach Service > Publikationen.
•
Przegląd placówek, w których mogą złożyć Państwo wniosek o zasiłek rodzicielski znajdą
państwo również na stronach BMFSFJ.
www.zav-auslandsvermittlung.de/grenzregion
www.psz.praca.gov.pl
-5-
A4 Świadczenia rodzinne
Przewodnik dla
pracowników
przygranicznych z Polski
Urlop wychowawczy
Podstawę prawną stanowi Federalna Ustawa o zasiłku rodzicielskim i urlopie wychowawczym z 5
grudnia 2006 r.
Prawo do urlopu wychowawczego ma obydwoje rodziców (od 2009 r. również dziadkowie), którzy
przed urodzeniem dziecka pracowali zawodowo, obojętnie w jakim stosunku pracy się znajdują i
czy ich umowa o pracę jest na czas określony czy nieokreślony.
Prawo przysługuje do ukończenia przez dziecko 3 roku życia. Część tego okresu wynosząca do
dwunastu miesięcy może być przeniesiona na czas do ukończenia przez dziecko 8 roku życia, o ile
wyrazi na to zgodę pracodawca.
Wniosek o urlop wychowawczy musi być złożony w formie pisemnej u pracodawcy siedem tygodni
przed pożądanym terminem jego rozpoczęcia. Należy przy tym dokładnie opisać, w jaki sposób
chcą państwo zaplanować swój urlop wychowawczy. Podczas urlopu wychowawczego mogą
Państwo pracować w wymiarze do 30 godzin tygodniowo.
Po złożeniu wniosku o urlop wychowawczy (nie więcej jednak 8 tygodni przed jego rozpoczęciem) i
podczas urlopu wychowawczego pracodawca nie może wypowiedzieć Państwu umowy o pracę.
Co powinni wiedzieć pracownicy przygraniczni
Prawo do świadczenia
Prawo do dodatków i świadczeń rodzinnych posiadają Państwo zasadniczo w kraju zatrudnienia.
Zależnie od sytuacji rodzinnej i pracy drugiego z rodziców mogą zgodnie z rozporządzeniem UE
powstać jednak również prawa do świadczeń w kraju Państwa zamieszkania. Tak jest w
przypadku, gdy drugi rodzic pracuje lub jest zarejestrowany jako bezrobotny w państwie
zamieszkania i mieszkają tam Państwo obydwoje.
Płatności wyrównawcze
Jeżeli otrzymują Państwo świadczenia w kraju zamieszkania ze względu na drugiego, pracującego
tam rodzica, jednak świadczenia w kraju Państwa zatrudnienia są wyższe, kraj ten wypłaca
dodatkowo kwotę różnicy w stosunku do zasiłku rodzinnego w kraju zamieszkania.
Jeżeli otrzymują Państwo świadczenia w kraju Państwa zatrudnienia a świadczenia w Państwa
kraju zamieszkania są wyższe, niepracujący rodzic otrzyma tam na wniosek płatność
wyrównawczą.
Zasiłek dziecięcy
Jeśli mają Państwo jako pracownicy przygraniczni prawo do zasiłku dziecięcego, powinni Państwo
skierować swój wniosek w formie pisemnej poprzez pracodawcę do Kasy Rodzinnej właściwej dla
miejsca zatrudnienia (patrz formularz E401 i E411 w języku polskim).
Zasiłek rodzicielski w Saksonii, Brandenburgii i Meklemburgii-Pomorzu Przednim
Rodziny pracowników przygranicznych mają ewentualnie prawo do zasiłku rodzicielskiego, jeżeli
małżonek/partner pracuje zarobkowo w Niemczech i mieszka tam z dzieckiem w jednym
gospodarstwie domowym.
www.zav-auslandsvermittlung.de/grenzregion
www.psz.praca.gov.pl
-6-
A4 Świadczenia rodzinne
Przewodnik dla
pracowników
przygranicznych z Polski
Wniosek o zasiłek rodzicielski musi być złożony w ciągu 3 miesięcy po urodzeniu dziecka.
W Saksonii należy zwracać się do właściwego dla Państwa miejsca zamieszkania Starostwa
Powiatowego (Landratsamt) lub w miastach na prawach powiatu – Dreźnie, Chemnitz i Lipsku – do
Urzędu Miasta. Wniosek o zasiłek rodzicielski można ściągnąć ze strony http://amt24.sachsen.de
(zakładki: Formulare & Online-Dienste > w wyborze alfabetycznym wybrać literę E > strona 2 >
Elterngeld-Antrag).
Jeśli pracują Państwo w Brandenburgii swój wniosek o zasiłek rodzicielski kierować powinni
Państwo do właściwej dla miejsca zamieszkania placówki ds. zasiłków rodzicielskich. Przegląd
tych placówek w Brandenburgii znajdą Państwo pod adresem http://service.brandenburg.de (w
zakładkach Adressen > weitere Verzeichnisse > w wyborze alfabetycznym wybrać literę E >
Elterngeldstellen).
W Meklemburgii-Pomorzu Przednim wniosek przyjmie od Państwa właściwy Urząd Zaopatrzenia
(Versorgungsamt). Formularze wniosku ściągnąć można ze strony http://www.lagus.mvregierung.de (w zakładkach Soziales > Elterngeld > Antragsformulare).
Brak specjalnych umów między Polską a Niemcami
Nie istnieją specjalne umowy między Polską a Niemcami.
i
Informacja i doradztwo na miejscu
Kasy Rodzinne w Saksonii, Brandenburgii i Meklemburgii-Pomorzu Przednim
W wymienionych poniżej (od południa na północ) Kasach Rodzinnych (Familienkasse) mogą się
Państwo poinformować o zasiłku dziecięcym i dodatkach dziecięcych:
Familienkasse Bautzen
Neusalzaer Str. 2
D-02625 Bautzen
Tel.: +49 (0)3591 661 878
E-Mail: [email protected]
Familienkasse Cottbus
Thiemstr. 135
D-03048 Cottbus
Tel.: +49 (0)355 4864 555
E-Mail: [email protected]
Familienkasse Frankfurt nad Odrą
Heilbronner Str. 24
D-15230 Frankfurt/Oder
Tel.: +49 (0)335 570 3399
E-Mail: [email protected]
www.zav-auslandsvermittlung.de/grenzregion
www.psz.praca.gov.pl
-7-
A4 Świadczenia rodzinne
Przewodnik dla
pracowników
przygranicznych z Polski
Familienkasse Neubrandenburg
Passage 5
D-17034 Neubrandenburg
Tel.: +49 (0)395 766 490 1122
E-Mail: [email protected]
Placówki wypłacające zasiłek rodzicielski w Saksonii, Brandenburgii i Meklemburgii-Pomorzu
Przednim
W następujących placówkach (od południa na północ) mogą Państwo złożyć wniosek o zasiłek
rodzicielski:
Powiat Bautzen
Sozialamt
Bahnhofstraße 9
D-02625 Bautzen
Tel.: +49 (0)3591 5251-50000
e-mail: [email protected]
Powiat Görlitz
Jugendamt
Robert-Koch-Straße 1
D-02906 Niesky
Tel.: +49 (0)3588 285 777
e-mail: [email protected]
Powiat Oder-Spree
Elterngeldstelle
Breitscheidstraße 7
D-15848 Beeskow
Tel.: +49 (0) 3366 351001
Miasto Cottbus
Elterngeldstelle
Karl-Marx-Straße 67
D-03044 Cottbus
Tel.: +49 (0)355 6120
Powiat Barnim
Elterngeldstelle
Am Markt 1
D-16225 Eberswalde
Tel.: +49 (0)3334 2140
www.zav-auslandsvermittlung.de/grenzregion
www.psz.praca.gov.pl
-8-
A4 Świadczenia rodzinne
Przewodnik dla
pracowników
przygranicznych z Polski
Powiat Spree-Neiße
Elterngeldstelle
Heinrich-Heine-Straße 1
D-03149 Forst
Tel.: +49 (0)3562 9860
Miasto Frankfurt nad Odrą
Elterngeldstelle
Logenstr. 8
D-15230 Frankfurt/Oder
Tel.: +49 (0)335 5520
Powiat Dahme-Spreewald
Elterngeldstelle
Beethovenweg 14
D-15907 Lübben
Tel.: +49 (0)3546 200
Powiat Uckermark
Elterngeldstelle
Karl-Marx-Straße 1
D-17291 Prenzlau
Tel.: +49 (0)3984 700
Landesamt für Gesundheit und Soziales in Mecklenburg-Vorpommern
(Krajowy Urząd Zdrowia i Spraw Społecznych w Meklemburgii-Pomorzu Przednim)
Abteilung Soziales/Versorgungsamt
(Wydział spraw społecznych/Urząd Zaopatrzenia)
Dezernat Neubrandenburg
(Oddział Neubrandenburg)
Neustrelitzer Str. 120
D-17033 Neubrandenburg
Tel.: +49 0(3)95 3800
e-mail: [email protected]
Internet: www.lagus.mv-regierung.de
Urzędy gmin i miast w Polsce
W celu uzyskania informacji dotyczących polskich zasiłków rodzinnych należy zwracać się do
urzędów gmin lub miast właściwych dla Państwa miejsca zamieszkania. Organy administracji w
Państwa miejscu zamieszkania są odpowiedzialne również za wypłatę świadczeń.
www.zav-auslandsvermittlung.de/grenzregion
www.psz.praca.gov.pl
-9-
A4 Świadczenia rodzinne
Przewodnik dla
pracowników
przygranicznych z Polski
Oddziały Narodowego Funduszu Zdrowia w pobliżu granicy
W następujących oddziałach (z południa na północ) Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) w
województwach przygranicznych mogą się Państwo poinformować na temat zasiłku
wychowawczego:
Dolnośląski Oddział Wojewódzki NFZ
ul. Joannitów 6
50-252 Wrocław
tel. 71 79 79 131
e-mail: [email protected]
Lubuski Oddział Wojewódzki NFZ
ul. Podgórna 9B
65-057 Zielona Góra
tel. 68 328 77 77
e-mail: [email protected]
Zachodniopomorski Oddział Wojewódzki NFZ
ul. Arkońska 45
71-470 Szczecin
tel. 91 425 10 00
e-mail: [email protected]
www.zav-auslandsvermittlung.de/grenzregion
www.psz.praca.gov.pl
- 10 -

Podobne dokumenty