Smartfonizacja wsród studentów UJ

Dorota Czerska-Andrzejewska
Smartfonizacja wśród studentów - urządzenia mobilne w nauczaniu języka
angielskiego jako języka obcego – badanie przeprowadzone wśród studentów
Uniwersytetu Jagiellońskiego
Artykuł opracowany na podstawie publikacji [w] „Technologie mobilne w kształceniu
językowym”, Texter Publikacje Naukowe, 2015, 64-82.
Abstrakt
MALL (Mobile Assisted Language Learning) jest podejściem do uczenia się języka
obcego, które jest wsparte użyciem podręcznych urządzeń mobilnych. Takie podejście
mobilizuje uczącego się do samodzielności i podejmowania autonomicznych decyzji.
W najbliższej przyszłości przewiduje się wzrost zainteresowania technologiami
mobilnymi w procesie uczenia się. Dlatego też MALL powoli staje się idealnym
rozwiązaniem dla studentów lub też zapracowanych osób pragnących uczyć się języków
obcych, lub też rozwijać opanowane dotąd umiejętności Konieczne jest zrozumienie zalet
jak i ograniczeń urządzeń mobilnych. Istotne jest również poznanie upodobań studentów,
ich umiejętności i wiedzy z zakresu technologii mobilnych. Należy poznać w jakich
celach osoby uczące się używają smartfonów oraz tabletów,czy używają ich w celach
samokształceniowych, przede wszystkich, czy używają ich w nauce języka obcego.
osiadając taką wiedzę, można próbować wyjść naprzeciw oczekiwaniom studentów oraz
wybrać najlepsze sposoby użycia smartfonów i tabletów w nauce języków.
Słowa kluczowe: technologia mobilna, urządzenia mobilne, uczenie się języka
angielskiego, samokształcenie
Wstęp
Uczenie się języków przy pomocy urządzeń mobilnych (: Mobile Assisted Language
Learning, w skrócie MALL) – jest jednym z coraz popularniejszych sposobów uczenia
się. Nie ma wtedy potrzeby przebywania w sali wykładowej lub klasie, ani też pracy przy
komputerze, w celu korzystania z urządzeń służących do nauki. Coraz powszechniej
uważa się to za dogodną propozycję w znoszeniu przeszkód, tworzonych przez czas
i miejsce podczas uczenia się języków obcych.
Colpaert (2006) wyróżnia sposoby uczenia się przy pomocy urządzeń mobilnych, które
mogą odbywać się, zależnie od relacji osób zaangażowanych w ten proces: twarzą w
twarz, na odległość, we własnym tempie oraz oparte na rytmie kalendarzowym, czyli w
konkretnych terminach. Colpaert (2006) podkreśla również priorytet rozwoju danej
strategii uczenia się, nad technologią używaną w tym procesie. Ponadto podkreśla
ważność osoby uczącej się nad jakąkolwiek technologią
1
Społeczeństwo XXI wieku staje się coraz bardziej społeczeństwem informacyjnym. Urządzenia
mobilne są najczęściej kupowanymi urządzeniami zarówno na świecie jak i w Polsce. Można
stwierdzić, że są one wszechobecne. Według Pew Research Center z 2014 roku 64% dorosłych
Amerykanów posiada smartfony, natomiast w Szanghaju już w 2009 roku ponad 100% ludności
posiadało smartfony (119.9%). Oznacza to, że mieszkańcy tego miasta posiadali więcej niż jedno
takie urządzenie (Gu, Gu, & Laffey, 2011). Według Raportu o smartfonizacji w Polsce z maja 2015
roku, smartfonizacja wynosi 58% co oznacza, iż Polacy w wieku od 15 lat wzwyż posiadają około
19 milionów smartfonów, natomiast ilość tabletów wynosi 21% (Raport o smartfonizacji w Polsce,
2015, 6-7). W sensie globalnym, ludzie posiadają coraz większy dostęp do technologii mobilnych,
co pozwala im na wysyłanie wiadomości i natychmiastowe otrzymywanie odpowiedzi czy też
jakiejkolwiek innej informacji zwrotnej. Popularne smartfony posiadają cechy i funkcje
zaawansowanego komputera, łącząc w sobie możliwości telefonu komórkowego i podręcznego
komputera, a także aparatu fotograficznego. Wśród najważniejszych i najpopularniejszych funkcji
smartfona oraz tabletu można wymienić dostęp do nternetu co wiąże się z możliwością łączenia się
z nim i pobieraniem aplikacji potrzebnych do wykonywania czynności z użyciem mediów
społecznościowych, czynności związanych z rozrywką oraz innych czynności ściśle związanych z
prowadzonym trybem życia, zawodem, zainteresowaniami czy też studiami. W związku z faktem,
iż coraz więcej osób posiada dostęp do urządzeń mobilnych i nie wyobraża sobie codziennego
życia bez nich, coraz większa liczba studentów czy też osób uczących się posiada dostęp do
aplikacji służących do nauki języków obcych. Dlatego też, urządzenia mobilne mogą dostarczyć
uczącym się odpowiednich i ciekawych narzędzi pozwalających na skuteczną naukę języka
obcego.
Najbardziej rozpowszechnionymi i popularnymi urządzeniami wśród młodych ludzi w
Polsce i na świecie są smartfony i tablety. Laptopy nie są komputerami stacjonarnymi,
nie wymagają stałego połączenia siecią elektryczną jednakże w przeciwieństwie do
nowoczesnych urządzeń mobilnych tzn. smartfonów i są zbyt duże, aby je nosić w
kieszeni czy torbie. Nie można ich użyć, na przykład, w środkach transportu, nie można
ich trzymać w jednej ręce, wiec w badaniach stosowania urządzeń mobilnych nie są
brane pod uwagę i są klasyfikowane w grupie z komputerami stacjonarnymi.
Funkcje telefonów komórkowych rozszerzają się na wiele obszarów działalności
człowieka, stąd też znaczenie komunikacji bezprzewodowej ciągle wzrasta. Tym samym
2
uczenie się przy użyciu urządzeń mobilnych może zostać już uznane, jako mlearning,
czyli kolejny etap po elearningu uczenia się z wykorzystaniem Internet. Urządzenia
mobilne nie zastępują urządzeń będących już w użytku, a pomocnych w nauczaniu, ale
oferują coraz większy wachlarz możliwości uczenia się. Niemniej nie wszystkie formy
uczenia się są możliwe za pomocą urządzeń mobilnych.
Cechami charakterystycznymi potencjału, związanego z uczeniem się przy pomocy
urządzeń mobilnych są: spontaniczność, nieoficjalność, indywidualność, wszechobecność
(Kukulska-Hulme, Shield 2008). Ten sposób nauczania może być zastosowany, gdy
uczący się mają mało ilością czasu: z powodu długich godzin pracy, łącząc naukę z pracą
(w przypadku studentów wyższych uczelni lub uczniów szkół średnich). W wyżej
wymienionych sytuacjach, student może korzystać z urządzeń mobilnych do nauki
zamiast zapisywać się na tradycyjny kurs językowy lub też korzystanie z urządzeń
mobilnych może być dodatkowym komponentem kursu.
Fizyczne aspekty telefonów komórkowych mają kluczową role w użyteczności tychże
urządzeń w procesie uczenia się. Tymi czynnikami są: klawiatura tradycyjna lub
dotykowa, rozmiar ekranu i funkcje odtwarzacza. Równie istotnymi w tym procesie są
cechy samego uczącego się: umiejętności uczącego się, posiadana wiedza i umiejętności
w posługiwaniu się urządzeniami mobilnymi w uczeniu się, stosunek uczącego się do
nowych technologii i uczenia się przy ich pomocy.
Powyższe czynniki tworzą warunki sprzyjające lub przeciwdziałające
korzystaniu z
zadań językowych przez urządzenia mobilne i zostały wzięte pod uwagę przy dalej
opisanym badaniu. W efektywnym uczeniu się przy pomocy urządzeń mobilnych – tzw.
m-learningu – osobą kierującą uczeniem się nie jest nauczyciel, lecz staje się nim student.
Korzystanie z urządzeń mobilnych jest bliższe samokształceniu się lub samodzielnemu
uczeniu się, w których to uczący się sam podejmuje decyzje o podjęciu uczenia się i jest
świadom odpowiedzialności za swój własny proces uczenia się.
Pytania postawione w badaniu
Badanie przeprowadzone wśród studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego miało na celu
określenie sposobu korzystania przez nich z urządzeń mobilnych i stopnia
w jakim studenci korzystają z technologii mobilnych w uczeniu się języka angielskiego.
3
Ponadto w jaki sposób użycie tych technologii może potencjalnie wpływać na
samodzielne decyzje studentów co do wyboru poszczególnych aplikacji czy
oprogramowania. Czy studenci posługują się urządzeniami mobilnymi w uczeniu się
języka angielskiego?
Założyłam, że studenci czuliby się zmotywowaniu faktem możliwości użycia urządzeń
mobilnych w klasie i poza nią w procesie uczenia się języka angielskiego, oraz że ten
nowy pomysł jest też innowacyjny w nauczaniu i uczeniu się w Polsce i na całym
świecie. Badanie miało na celu zweryfikowanie słuszności powyższych założeń.
W celu zebrania danych i uzyskania odpowiedzi na interesujące mnie kwestie, ankieta
została przeprowadzona na grupie 50 studentów drugiego roku geologii na Uniwersytecie
Jagiellońskim w Krakowie, którzy uczestniczyli w trzecim semestrze obowiązkowego
kursu języka angielskiego. Wybrani studenci byli podzieleni na 3 grupy lektoratowe.
Większość
pytań
postawionych
w
kwestionariuszu
umożliwiała
umieszczenie
dodatkowych komentarzy i opinii respondentów.
Wyniki badania
Wyniki badania zostaną przedstawione za pomocą analizy odpowiedzi na poszczególne
pytania oraz komentarza wyjaśniającego podane odpowiedzi i ich procentowe
zobrazowanie.
Pytanie 1. Czy posiadasz urządzenie mobilne? Jakie?
Z przeprowadzonych badań wynika, że w grupie 50 studentów 39 osób posiada
smartfony, 11 osób telefon komórkowy a wśród tych 11 osób 2 posiadają tablety.
Oznacza to, że dwie osoby (4%) posiadają tradycyjny telefon komórkowy (nie smartfon)
oraz tablet.
Pytanie 2. Czy masz łatwy dostęp do internetu w swoim urządzeniu mobilnym?
56% z badanych (28 osób) uważa, że posiada łatwy, stały dostęp do internetu
w swoim urządzeniu mobilnym. Mogą oni korzystać z internetu w każdym miejscu
i czasie. Wiąże się to z rodzajem wykupionego abonamentu telefonicznego z pełnym
pakietem dostępu do internetu.16% (8 osób) ma dostęp do internetu tylko przez sieć
WiFi, a więc dla nich jest to dostęp utrudniony, gdyż nie w każdym miejscu mogą być
„online”. Te osoby nie mają wykupionego pakietu telefonicznego z internetem. Aż 26%
studentów (13 osób) twierdzi, że nie posiada możliwości łączenia się z internetem przez
4
swoje urządzenie mobilne, gdyż posiada zbyt stary typ telefonu komórkowego – 11 osób,
lub też nie mają wykupionego pakietu internetowego.
Wyniki te jednoznacznie wskazują na utrudniony i niejednorodny dostęp do internetu
badanych studentów, co w znacznym stopniu utrudniałoby prowadzenie zajęć przy
użyciu technologii mobilnych lub też organizowanie i zlecanie studentom wykonywanie
ćwiczeń rozwijających poszczególne umiejętności językowe przy użyciu aplikacji
internetowych poza zajęciami obowiązkowymi. Niekiedy sytuacja ekonomiczna
studentów, nie pozwala im wykupić pakietów internetowych do urządzeń mobilnych,
gdyż są one ciągle relatywnie drogie. Wydaje się, że polskie firmy telekomunikacyjne
oferują
nadal
drogie
usługi
w
porównaniu
z
zagranicznymi
firmami
telekomunikacyjnymi.
Pytanie 3, 4. Czy używasz lub używałeś/ posiadasz doświadczenie w użyciu urządzeń
mobilnych w nauce języka angielskiego?
Badanie pokazuje, że 70% studentów twierdzi, że posiada jakieś doświadczenie
w użyciu urządzeń mobilnych do nauki języka angielskiego. Z tej grupy, aż 68% używa
lub używało smartfona do sprawdzania znaczenia słów w słowniku mobilnym. Dla
niektórych jest to jedyny sposób używania urządzenia mobilnego do nauki języka
angielskiego. Wśród studentów posiadających doświadczenie w technologiach mobilnych
do nauki, 22% używa ich do słuchania piosenek w oryginale lub innych nagrań czy
słuchowisk jednak nie używają oni aplikacji, które wyświetlają słowa piosenki podczas
jej odsłuchiwania. Studenci słuchają piosenek i nagrań poza zajęciami obowiązkowymi
czyli w czasie wolnym lub podczas dojazdu na uczelnie lub do pracy (4 %).
Pytanie 5. Jakie aplikacje/programy używasz, jakie czynności w języku angielskim
wykonujesz na swoim urządzeniu mobilnym?
Aplikacje
wymieniane
przez
studentów
to:
ClearFocus,
AnkiDroid,
fiszki,
GoogleTranslate, duolinguo, Kursy 123, diki.pl, mobilny słownik, wordreference.com,
www.poms.com, ling.pl. Jednak wskazała je mała liczba studentów, 6% z 50 badanych.
Spośród 50 badanych studentów, 12% studentów ogląda filmy w wersji oryginalnej na
urządzeniu mobilnym. Komunikatorów do rozmów z obcokrajowcami przez internet
używa 6% osób. Aplikacje tłumaczeniowe używa 22% badanych, natomiast strony
internetowe w języku angielskim przegląda lub czyta 18% studentów. Nie podano
tematyki przeglądanych stron internetowych. Największa liczba studentów bo aż 68%
5
spośród
badanych
używa
słowników
internetowych
do
tłumaczenia
słów
i wyrażeń oraz do, jak podają, nauki słownictwa. 8% badanych czyta artykuły w języku
angielskim, natomiast naukę języka poprzez gry online w języku angielskim stosuje 2%
badanych. Pewna grupa studentów – 20% pisze i wysyła smsy w języku angielskim,
a 18% przyznaje, że rozmawia przez telefon w języku angielskim.
Z podanych odpowiedzi wynika, iż najpopularniejszym sposobem używania urządzeń
mobilnych do nauki języka jest stosowanie słowników internetowych i aplikacji
tłumaczeniowych. W tym przypadku urządzenia mobilne wydają się zastępować
papierowe słowniki i słowniki terminów bliskoznacznych. Jest to też prawdopodobnie
najłatwiejszy i najszybszy sposób sprawdzenia nieznanego słowa czy wyrażenia
w dowolnym miejscu. Jest to również najmniej zaawansowany sposób użycia urządzenia
mobilnego do nauki języka angielskiego.
Pytanie 6. Jakie według Ciebie istnieją problemy związane z użyciem urządzeń
mobilnych do nauki języka angielskiego?
Badani studenci wymieniają szereg problemów związanych z użyciem urządzeń
mobilnych. Niektórzy wymieniają więcej niż jeden problem.26% badanych stwierdza, że
mały wyświetlacz i trudności w odczytaniu na nim wyrazów jest problematyczne. Aż
44% respondentów wymienia brak skupienia uwagi gdy używa się urządzeń mobilnych
w trakcie zajęć. Trochę mniej, bo 34% uważa, że urządzenia mobilne mogą
dekoncentrować na zajęciach gdy np. otrzymują wiadomość tekstową. Kolejnym
problemem wydaje się być brak dostępu do stałego łącza internetowego, gdyż 16% na
dostęp tylko za pomocą WiFi, natomiast aż 26% badanych nie posiada możliwości
łączenia się z internetem przez swoje urządzenie mobilne bądź tradycyjny telefon
komórkowy.8% zwraca uwagę na słabą baterię w telefonie, a obsługa aplikacji jest dla
nich skomplikowana. Dla 2 % dużą wadą są płatne aplikacje.
Z powyższych odpowiedzi wynika, że dla dużej liczby studentów używanie urządzenia
mobilnego wiąże się z problemami różnorakiej natury. Jest to zarówno kwestia dostępu
do
internetu
oraz
wielkości
wyświetlacza,
a
więc
problemy
wynikające
z ograniczeń finansowych. Starsze modele smartfonów czy tabletów mają mniejsze
wyświetlacze, ale są tańsze, również dostęp do internetu jest zwykle płatny dodatkowo.
Kolejne dwa problemy są natury bardziej psychologicznej i wynikają bezpośrednio
6
z utrwalonego przez lata w systemie kształcenia negatywnego podejścia do telefonów
komórkowych i gadżetów elektronicznych. Były one często uważane przez nauczycieli
za „zło”, które należy zwalczać, za dystraktor podczas zajęć. Do chwili obecnej w wielu
polskich szkołach nie zezwala się uczniom na używanie komórek nawet podczas przerw
lekcyjnych. Studenci czują przymus kulturowy, przeczytania a często nawet odpisania na
otrzymane w czasie zajęć wiadomości tekstowe, co wiąże się z koniecznością wyjęcia,
użycia, a potem schowania telefonu – jest to duża przeszkoda w koncentrowaniu się na
zajęciach.
Pytanie 7. Czy widzisz zalety używania urządzeń mobilnych do nauki języka
angielskiego?.
Badani zauważają wiele zalet urządzeń mobilnych. 56% respondentów uważa dostępność
i mobilność za bardzo dużą zaletę tych urządzeń. Mają je zawsze pod ręką,
w drodze na uczelnię, nawet „ w tramwaju”, jak twierdzą niektórzy.18% badanych
wymienia szybkość dostępu do informacji jako dużą zaletę, a 20% ceni je za łatwe
przyswajanie wiedzy za ich pomocą.4 % uważa, że odznaczają się małą wagą
w porównaniu do papierowych podręczników czy słowników. Różnorodne aplikacje
językowe oraz wiele innych funkcji ceni sobie 6 % studentów. Również 6% uważa, że
z ich pomocą można łatwo wyćwiczyć i poprawić wymowę w języku angielskim.
Natomiast 2 osoby podają, że nie widzą żadnych zalet urządzeń mobilnych, a wręcz
uważają, że ich nie ma. Ich zdaniem smartfony czy tablety komplikują zajęcia języka
angielskiego.
Wynika z tego, że jednak stosunkowo dużo badanych zauważa wiele zalet urządzeń
mobilnych. Znają wiele funkcji urządzeń mobilnych, chętnie ich używają do poszerzenia
wiedzy i sprawności w zakresie języka angielskiego w wielu jego aspektach.
Wykorzystują najważniejsze cechy tych urządzeń jakimi są: przenośność (portability),
mobilność łatwość dostępu do internetu (connectivity), szybkość dostępu do informacji
oraz różnorodność aplikacji i programów, co powoduje dużą indywidualizację procesu
nauki jak i dostosowanie do indywidualnych potrzeb uczącego się (individuality)
(Klopfer 2002).
Pytanie 8. Czy byłeś kiedykolwiek zachęcany do używania urządzeń mobilnych do
nauki języka angielskiego i czy chciałbyś używać te urządzenia do nauki języka
angielskiego w klasie czy poza klasą?
7
96% studentów jest zainteresowanych używaniem urządzeń mobilnych do nauki języka
angielskiego, w tym 32% w klasie a 24% poza klasą, w czasie wolnym. Całkowicie
niezainteresowanych jest 34%.Ci, którzy chcieliby używać urządzeń mobilnych w klasie
wymieniają następujące przykłady ich użycia: jako słownika (15 osób), zamiast
podręcznika gdyż aplikacje są od niego atrakcyjniejsze oraz do szkolenia wymowy.
Natomiast osoby, które wolałyby używać urządzeń mobilnych poza klasą uważają, że jest
to świetny sposób dla zapracowanych, którzy mogą wyszukiwać informacje w języku
angielskim. Jedna osoba chętniej używałaby laptopa, gdyż jest on wygodniejszy. Inna
osoba chciałaby posługiwać się aplikacją geologiczną. (jest studentem geologii). 4% z
badanych studentów nigdy nie chce używać urządzeń mobilnych.
Wśród 50 respondentów, 72% nigdy nie było zachęcanych przez nauczycieli do
użytkowania urządzeń mobilnych do nauki języka angielskiego. Jedna z tych osób
oświadczyła, że nie była zachęcana „na szczęście”. Jednakże, 14% przyznaje, iż byli
zachęcani, szczególnie do przeglądania stron internetowych, korzystania ze słowników
online, słuchania piosenek i czytania ich tekstu, do oglądania filmów oraz do
rozwiązywania testów (gramatycznych, maturalnych). Ponadto, badanie wykazało, że
korzystanie z aplikacji i oprogramowania do nauki języka angielskiego istnieje tylko
w sferze zainteresowań osób chętnych i wybitnie zainteresowanych dodatkowym
zdobywaniem wiedzy językowej. Studenci używają urządzeń mobilnych we własnym
zakresie, a nie jako części kursu językowego czy jego komponentu kursu ani w edukacji
formalnej ani nieformalnej. Wydaje się, że jest to kwestia osobistych zainteresowań
i ukierunkowania samodzielnych działań autodydaktycznych.
Podsumowanie
Celem przeprowadzonego badania było określenie do jakiego stopnia i w jakim zakresie
studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego korzystają z urządzeń mobilnych do nauki języka
angielskiego. Wyniki badań kwestionariuszowych wśród grupy 50 osób, wskazują, że
urządzenia mobilne są używane przez studentów, ale nie w takim zakresie w jakim
zakładano. Badanie wykazało, że istnieje konieczność pokonania barier, które mogą
napotkać studenci chcący użytkować urządzenia mobilne. Wydaje się równie ważne aby
wziąć pod uwagę zalety jakie mogą mieć te urządzenia w nauce języka angielskiego.
8
Zarówno uczniowie, studenci jak i nauczyciele powinni znać możliwości technologii
mobilnych w nauczaniu, tak aby obie strony w pełni potrafiły wykorzystać ich potencjał i
zasoby zarówno w czasie zajęć w klasie, jak i do kierowania nauką poza klasą w czasie
wolnym. Obecnie technologie mobilne są popularne wśród młodych ludzi, którzy często
traktują swoje telefony komórkowe czy smartfony jako bardzo osobiste urządzenia
służące do komunikacji z najbliższymi i ze znajomymi. Dlatego mogą one zaoferować
młodym ludziom alternatywę oraz uzupełnienie nauki języka angielskiego. Badanie
pokazało, że duża grupa studentów nie zdaje sobie sprawy z takich możliwości, głównie
dlatego, że nie zostali zaznajomieni z możliwościami technologii mobilnych jeszcze w
szkole ponadgimnazjalnej a nawet gimnazjalnej. Jak wykazały to badania ICILS oraz
BUNJO, kompetencje komputerowe i informacyjne dla celów edukacyjnych są dopiero
rozwijane wśród polskiej młodzieży. Bardzo dużo zależy od przekonań i decyzji
nauczycieli oraz dyrektorów szkół (BUNJO 2014) oraz lektorów na uczelniach.
Jednakże, istnieje dość znaczna grupa respondentów, która zna technologie mobilne
służące do nauki języka angielskiego. Czują się oni silnie zmotywowani do korzystania z
urządzeń
mobilnych
w
szczególności
poza
klasą,
w
wolnym
czasie,
w trakcie dojazdów, podróży. Chętnie używają oni różnych funkcji, programów
i aplikacji oferowanych przez te urządzenia takie jak: słowniki mobilne, aplikacje do
utrwalania słownictwa i wymowy, wykonują przeróżne testy online, słuchają piosenek
i oglądają filmy. Te wszystkie czynności powodują, że rozwijają oni różne umiejętności
językowe i szybciej przyswajają język.
Można przypuszczać, że w nadchodzącej przyszłości technologie i urządzenia mobilne,
coraz bardziej nowoczesne, wkroczą praktycznie do każdej sfery ludzkiego życia,
również do nauczania języków obcych także w polskim systemie szkolnictwa na
wszystkich jego szczeblach. Dlatego też, uczenie się i nauczanie języka angielskiego
będzie mogło w dużej mierze odbywać się za pomocą urządzeń mobilnych. Nauczyciel
powinien monitorować postępy uczących się, dobierać odpowiednie ćwiczenia i
aplikacje.
Przeprowadzone badanie pokazuje, że w kwestii dostępności i użytkowania urządzeń
mobilnych, polscy studenci są obecnie na początku drogi, aczkolwiek duża grupa
badanych albo już używa te technologie albo jest otwarta na propozycje ich użycia. Wiele
9
osób nie wie dokładnie jak mogłoby użytkować takie urządzenia do uczenia się języka,
wypowiadają się:„mógłbym używać, ale nie mam pomysłu na konkretne ich
wykorzystanie”. Powyższa wypowiedź świadczy o tym, że należy przypuszczać, że wielu
nauczycieli i wykładowców nie zna technologii mobilnych i ich możliwości
edukacyjnych. Jeśli uczniowie/studenci i nauczyciele zostaną wyposażeni w odpowiednie
narzędzia i instrukcje jak je użytkować, będą mogli zachęcać uczniów do poszukiwania
kolejnych aplikacji i oprogramowania we własnym zakresie. Nie będą czuć, że
technologia mobilna nie jest dla nich i, że tylko przeszkadza w zdobywaniu wiedzy.
Badanie pokazało, że przede wszystkim nauczyciele powinni poczuć się pewnie i biegle
używać technologie mobilne w celach edukacyjnych i umieć przekazać swoje
umiejętności uczącym się. Dowodem tego jest, że aż 72% respondentów nigdy nie była
zachęcana przez nauczycieli do korzystania z tychże urządzeń. Pokazanie, gdzie można
znaleźć odpowiednie aplikacje poza standardowo użytkowanymi słownikami mobilnymi
i translatorami internetowymi jest koniecznym i może być bardzo istotnym krokiem w
kierunku rozwoju umiejętności uczenia się przy pomocy urządzeń mobilnych. Zarówno
uczący się, jak i nauczający powinni zdać sobie sprawę z potencjału technologii
mobilnych w edukacji językowej. Wtedy przekroczone zostaną psychologiczne bariery
uniemożliwiające studentom pełne wykorzystanie w/w urządzeń. Wówczas to, co wydaje
się im skomplikowane, trudne, niedostępne i niepotrzebne stanie się proste w obsłudze
i zastosowaniu, ciekawe i motywujące do dalszej nauki i własnych poszukiwań.
Jest kwestią bezsprzeczną, że technologie mobilne i urządzenia mobilne wymuszają
i kreują nowe techniki samokształcenia oraz indywidualnego uczenia się języka
angielskiego. Dostęp do internetu przez urządzenia mobilne otwiera nowe możliwości
użycia zasobów obcojęzycznych wspomagających uczenie się języków.
Bibliografia
Chen, C.M., Hsu, S-H. (2008). Personalized Intelligent Mobile Learning System for
Supporting Effective English Learning. Educational Technology & Society, 11(3),
153-180.
Colpaert, J. (2006). Pedagogy-driven Design for Online Language Teaching and
Learning. CALICO Journal, 23(3), 477-497.
Gajek, E. (2013). Technologie mobilne w edukacji językowej – na przykładzie języka
angielskiego. Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny Meritum, 4(13), 27-33.
Gay, G., M. Stefanoe, M. Grace-Martin & H. Hembrooke (2001).The effects of wireless
10
computing in collaborative learning environments. International Journal of
Human-Computer Interaction, 13 (2), 257-276.
Klopfer, E., Squire, K., Jenkins, H. (2002). Environmental Detectives: PDAs as a
window into a virtual simulated world. W: Proceedings of IEEE International
Workshop on Wireless and Mobile Technologies in Education. Vaxjo, Sweden:
IEEE Computer Society, 95-98.
Koole, M. (2009). A model for framing mobile learning. W: M. Ally (Ed.). Mobile
learning: Transforming the Delivery of Education & Training, 25-47. Athabasca:
AU Press,.
Kukulska-Hulme, A., Shield, L. (2008). An overview of mobile assisted language
learning:From content delivery to supported collaboration and interaction. ReCALL,
20(3), 271-289.
Kukulska-Hulme, A. (2009). Will mobile learning change language learning? ReCALL,
21(2), 157-165.
Oberg, A. Daniels, P. (2012). Analysis of the effect a student-centred mobile language
learning using handhelds. International Journal of Learning Technology, 5(1), 435449.
Sharples, M. (2000). Examples of learning systems or interfaces that can be used on
mobile devices. The design of personal mobile technologies for lifelong learning.
Computers & Education, 34(3-4), 177-193.
Salaberry, R., M. (2001). The Use of Technology for Second Language Learning and
teaching.A Retrospective. The Modern Language Journal. 85, 39-56.
Thornton, P. & C. Houser. (2005). Using mobile phones in English education in Japan.
Journal of Computer Assisted Learning, 21(3), 217-228.
Trifonova, A., Ronchetti, M. (2003). Where is Mobile Learning Going? W: Proceedings
of the World Conference on E-learning in Corporate, Government, Healthcare, &
Higher Education (E-Learn 2003), Phoenix, Arizona, USA, November 7-11, 2003.
1794-1801.
Yannick. J. (2007). M-learning: A pedagogical and technological model for language
model for language learning on mobile phones”. W: J. Fong, F. Lee Wang (Eds.)
Proceedings of Workshop on Blended Learning. 327-339. Edinburgh, UK: Pearson.
Źródła internetowe:
Pew Research Center, 2014 (dostęp 9.12.2015)
Raport o smartfonizacji w Polsce, 2015 (dostęp 1.12.2015)
www.eduentuzjaści.pl (dostęp 03.08.2015)
www.ibe.edu.pl (dostęp 05.08.2015)
11