Napoleon Bonaparte - biografia, życiorys

Napoleon Bonaparte - biografia, życiorys
Napoleon I przyszedł na świat 15 sierpnia 1769 roku w Ajaccio na
Korsyce, przynależącej wtedy od trzech miesięcy do terytoriów
francuskich. Pierwotnie nosił nazwisko Buonaparte, które zmienił w
przyszłości na lepiej brzmiące w języku francuskim Bonaparte. Jego
ojciec, Karol Maria Bonaparte był adwokatem, który pojął w 1764 roku
za żonę matkę Napoleona, Letycję Ramolino, córkę inżyniera. Miał
siedmioro rodzeństwa: czterech braci oraz trzy siostry.
Jako chłopiec uczęszczał do szkoły księdza Recco w Ajaccio, gdzie
nauczył się pisać i czytać po włosku oraz francusku. Do końca życia
jego wymowa nosiła naleciałości akcentu korsykańskiego. Po
przeprowadzce wraz z ojcem i bratem do Francji, został umieszczony w
kolegium w Autun, aby szlifował znajomość francuszczyzny. Od 1779
roku chodził do szkoły wojskowej w Brienne-le-Château, w której
spędził kolejne sześć lat i ujawnił swoje zdolności do nauk
matematycznych, historycznych, a także geografii. Po ukończeniu
szkoły w Brenne skierowano go na dalsze kształcenie do Szkoły
Wojskowej w Paryżu – rozpoczął je w 1784 roku. Studia trwały rok i
niewiele wiadomo o Napoleonie z tamtych czasów, tyle tylko, że był
nerwowy, posępny, chętny do dyskusji. W tym czasie zmarł jego ojciec.
Po zakończeniu edukacji Napoleon Bonaparte zgłosił się do służby w
armii. Początkowo stał po stronie rewolucjonistów korsykańskich,
jednak nie został przyjęty do powstańców Paolego, toteż zmienił front
poparcia. W 1791 roku dostał awans na stopień porucznika. Za
zaplanowanie i przeprowadzenie oblężenia Tulonu awansowano go na
szefa batalionu, a wreszcie generała brygady.
Napoleon Bonaparte był jakobinem, zaś po ich klęsce trafił na krótki
czas do więzienia. Po wyjściu na wolność pozostawał bezczynny
kilkanaście miesięcy. Dopiero w 1795 roku przyszedł mu z pomocą
Paul Barras i zaangażował młodego Napoleona do dowodzenia
oddziałami w trakcie powstania rojalistów. Jego sukcesy przyczyniły się
do przyznania Napoleonowi stopnia generała dywizji. W czasie poprzedzającym rewoltę Napoleon poznał w jednym z
paryskich salonów swoją przyszłą żonę, Józefinę de Beauharnais,
wdowę po wicehrabim z dwójką dzieci, ówczesną kochankę kilku
polityków. Zapałał do niej dużą namiętnością i obdarzył miłością na
wiele lat. 9 marca 1796 roku doszło do ich ślubu, mimo zobojętnienia i
wyrachowania ze strony Józefiny. Kobieta zdradzała męża podczas
jego pobytu we Włoszech. Sytuacja odwróciła się, kiedy do Napoleona
dotarły wieści o wiarołomstwie żony – Józefina zaczęła dochowywać
wierności, natomiast Napoleon zadawał się z licznymi kobietami. Para
wzięła rozwód po trzynastu wspólnych latach, gdyż Józefina nie była w
stanie urodzić mu potomka. Nawet po rozstaniu Napoleon zajmował się
potajemnie byłą małżonką. Ponownie wziął ślub z Marią Ludwiką, córką
cesarza austriackiego, z którą doczekał się syna, Napoleona II.
Podobno dzięki wpływom Józefiny otrzymał stanowisko dowódcy
Austriaków na terytorium północnych Włoch. W przeciągu roku
Napoleon podbił siedem armii i zatriumfował nad czterema generałami.
Sukces zawdzięczał charakterystycznym manewrom oskrzydlającym
oraz manewrom po liniach zewnętrznych. Rozkazywał m.in. legionom
polskim pod dowództwem Jana Henryka Dąbrowskiego.
Po powrocie do Paryża Napoleon został mianowany dowódcą
wojskowym stolicy. Zorganizował zamach stanu i, obaliwszy
Dyrektoriat, został jednym (pierwszym) z trzech konsulów Paryża. Na
tym stanowisku zaprowadził liczne reformy, chociażby obowiązek
nieodpłatnej nauki dla ludzi wszystkich stanów, ograniczenie korupcji,
reorganizował administrację państwową. Stworzony przez niego
Kodeks Cywilny Napoleona głosił zasady wolności osobistej, równości
wobec prawa, laicyzacji państwa, nienaruszalność własności prywatnej.
Odsprzedał Stanom Zjednoczonym terytorium Luizjany za 15 milionów
dolarów.
2 grudnia 1804 Napoleon Bonaparte koronował się na cesarza Francji
w trakcie mszy odprawianej przez Piusa VII. Rok później, 26 maja w
mediolańskiej katedrze doszło do koronacji Napoleona na króla Włoch.
W trakcie jego panowania Francja prowadziła wojny w Hiszpanii,
Austrii, Niemczech. W 1812 roku wypowiedział wojnę Imperium
Rosyjskiemu, która przyczyniła się do klęski cesarza. Armia nie
przeczekała zimy w Moskwie, jak wcześniej zaplanowano, miasto
zostało bowiem podpalone na rozkaz Fiodora Roztopczyna. Mroźny
klimat Rosji oraz ataki regularnej armii rosyjskiej zdziesiątkowały
oddziały Napoleona.
6 kwietnia 1814 roku Napoleon abdykował i został zesłany na Elbę,
wyspę na Morzu Śródziemnym, skąd uciekł 26 lutego 1815 roku, 1
marca przybył zaś do Francji. W okresie zwanym „100 dni Napoleona”,
były cesarz ponownie sięgnął po władzę we Francji, jednak bitwa pod
Waterloo 18 czerwca ostatecznie poświadczyła o jego klęsce.
Napoleona zesłano na Wyspę Świętej Heleny, gdzie przebywał sześć
lat. Podejmował trzy próby samobójcze, ostatecznie zmarł 5 maja 1821
roku o godzinie siedemnastej minut czterdzieści dziewięć. Na życzenie
Napoleona dokonano sekcji zwłok, która wykazała, iż przyczyną zgonu
był rak żołądka (to badanie zaprzeczyło hipotezie o rzekomym otruciu
cesarza arszenikiem). 9 maja odprawiono mszę żałobną i pochowano
Napoleona pod białym kamieniem bez żadnego napisu. Dopiero 1840
roku jego zwłoki spoczęły w Paryżu w kościele
Saint-Louis-des-Invalides.