Download: CoverMediawiki
Transkrypt
Download: CoverMediawiki
Mediawiki TEMAT MIESIĄCA Konfiguracja i zarządzanie oprogramowaniem Mediawiki 1.4 WSPÓLNYM WYSIŁKIEM Najlepszym mechanizmem do organizowania współpracy w Internecie jest serwis Wiki. Standardem dla narzędzi współpracy internetowej jest Mediawiki – oprogramowanie pracujące za kulisami słynnego projektu Wikipedia. ELISABETH BAUER M iłośnicy wiki dobrze znają taki scenariusz: czytasz artykuł, zauważasz literówkę i... na darmo szukasz opcji „Edytuj”. Do chwili powstania koncepcji Wiki nie do pomyślenia było, żeby każdy czytelnik strony mógł ją edytować. Jednak takie projekty jak publiczna encyklopedia Wikipedia [1] dowodzą, jak dobre efekty daje współpraca tysięcy ochotników. W wielu firmach i projektach Open Source serwisy Wiki wykorzystywane są w różnych zastosowaniach – np. jako zasoby dokumentacji oprogramowania lub po prostu jako mechanizm organizowania dokumentów w korporacyjnym Intranecie. Osoby zainteresowane stworzeniem własnego serwisu Wiki mają do wyboru mnóstwo opcji. Dostępnych jest ponad 50 gotowych mechanizmów typu Wiki napisanych w najróżniejszych językach. Narzędzie Mediawiki [2] wykorzystywane przez Wikipedię zostało dobrze przetestowane w ciągu ponad 2 lat nieustannego działania w produkcyjnym środowisku. Podczas tej próby ogniowej programiści szybko wykrywają i usuwają wszelkie luki, dzięki czemu Mediawiki nale- ży do najbardziej stabilnych i najlepiej przetestowanych serwisów typu Wiki. Instalacja Mediawiki wymaga działającego serwera Apache z modułem PHP oraz bazy danych MySQL. Skrypty do zarządzania wymagają dostępu do interpretera PHP z wiersza poleceń; w dystrybucji Debian interpreter został wydzielony do osobnego pakietu php4-cli. Aby wzbogacić Wiki o funkcję generowania miniaturek obrazków, konieczne jest zainstalowanie dodatkowo pakietu ImageMagick lub GD – biblioteki graficznej PHP. Serwer WWW musi obsługiwać wykonywanie kodu PHP. Najnowszą wersję oprogramowania Mediawiki pobieramy pod adresem [2]. W niniejszym artykule posłużymy się wersją Mediawiki 1.4beta5 (podczas tłumaczenia niniejszego artykułu na język polski była już dostępna finalna, stabilna wersja 1.4 – przyp. tłum.). Logujemy się na konsoli jako root i przechodzimy do katalogu głównego serwera WWW; w przypadku używania pakietu WWW.LINUX-MAGAZINE.PL XAMPP jest to /opt/lampp/htdocs, a w Debianie – /var/www. W katalogu tym wydajemy polecenie tar xzvf /sciezka/do/U mediawiki-1.4beta5.tar.gz co spowoduje rozpakowanie oprogramowania Wiki do bieżącego katalogu. Nowy katalog będzie potem częścią adresu URL serwisu Wiki, dlatego warto wybrać możliwie krótką nazwę, np. wiki: mv mediawiki-1.4beta5 wiki. Przechodzimy do tego katalogu poleceniem cd wiki. Następnie wpisujemy chmod a+w config Powyższe polecenie spowoduje tymczasowe umożliwienie zapisu w katalogu z konfiguracją serwera WWW. Należy pamiętać, aby po zakończeniu instalacji ponownie zmienić atrybuty katalogu na „tylko do odczytu”. Teraz uruchamiamy skrypt instalacyjny z poziomu przeglądarki: http://localhost/wiki/config/index.php. NUMER 17 CZERWIEC 2005 19 TEMAT MIESIĄCA Mediawiki Najpierw skrypt sprawdza wymagania związane z instalacją. Jeśli zamiast okna widocznego na Rysunku 1 zostanie wyświetlony komunikat o błędzie, konieczne jest przerwanie instalacji, a następnie sprawdzenie i poprawienie ustawień Apache i PHP. Skrypt instalacyjny informuje także o ewentualnym znalezieniu oprogramowania ImageMagick lub rozszerzenia PHP GD do generowania miniaturek obrazków. W polu Site name: należy wprowadzić nazwę serwisu Wiki. Nazwa ta będzie widocz- obejmująca teksty i inne dokumenty, jest wzorowana na licencji GPL. Zezwala na nieograniczone kopiowanie i modyfikowanie materiałów oraz wykorzystywanie ich w celach komercyjnych. Licencje typu Creative Commons dają większą swobodę: na przykład, można zabronić komercyjnego wykorzystania materiałów i wybrać wersję odpowiednią dla lokalizacji. Opcja choose (wybierz) umożliwia przejście do okna wyboru na stronie organizacji Creative Commons, gdzie mamy możliwość skonfigurowania li- Na koniec należy określić ustawienia bazy danych. Skrypt instalacyjny tworzy użytkownika bazy MySQL i samą bazę. W większości przypadków wystarczy zaakceptować ustawienia domyślne. Jeśli Mediawiki ma korzystać ze wspólnej bazy z innymi aplikacjami, należy wprowadzić nazwę takiej bazy, a następnie przedrostek nazwy tabeli w polu Database table prefix (Przedrostek tabeli bazy), np. mw_. Taki przedrostek pozwoli uniknąć konfliktów, gdyby inna aplikacja korzystała z tabel o takich samych nazwach (np. user). W ostatnim polu, DB root password (Hasło administratora bazy), należy wprowadzić hasło osoby zarządzającej bazą. Nie chodzi tutaj o hasło linuksowego roota; w niektórych dystrybucjach można użyć hasła pustego. Teraz należy kliknąć przycisk Install (Instaluj). Skrypt tworzy bazę danych, użytkowników MySQL i Wiki oraz plik konfiguracyjny LocalSettings.php w katalogu config. Jeśli wszystko poszło zgodnie z planem, na zakończenie pojawia się komunikat o udanej instalacji i, w ostatniej linijce, link do nowego serwisu Wiki. Zanim jednak odwiedzimy ten serwis, musimy jeszcze na chwilę zajrzeć na konsolę. W katalogu Mediawiki przenosimy nowe ustawienia z katalogu konfiguracyjnego do głównego: mv config/LocalSettings.php . Rysunek 1: Aby zainstalować oprogramowanie Mediawiki, należy uruchomić w przeglądarce odpowiedni skrypt PHP. Skrypt żąda od użytkownika określenia ważnych ustawień oprogramowania. na w różnych miejscach jako główna nazwa projektu. Ponadto Mediawiki tworzy pod tą nazwą tzw. przestrzeń nazw projektu – do tego tematu wrócimy w dalszej części artykułu. Adres e-mail służy jako skrzynka kontaktowa do przekazywania komunikatów o błędach. Okno dialogowe wyboru języka służy do określania domyślnego języka Wiki. Oprócz języka interfejsu należy określić kodowanie znaków. Ustawienie us – English – Unicode umożliwia wprowadzanie w gotowym serwisie znaków narodowych bez konieczności stosowania obejścia w postaci licencji HTML. W sieci lokalnej informacje dotyczące licencji nie są może tak istotne, ale nabierają dużego znaczenia w przypadku publicznego serwisu Wiki – wtedy warto im się bliżej przyjrzeć. Publiczna licencja dokumentacji GNU (GNU Free Documentation License), 20 NUMER 17 CZERWIEC 2005 cencji odpowiadającej naszym wymaganiom. Mediawiki akceptuje nasz wybór i wyświetla łącze do licencji w stopce każdej strony. Trzeba także zdefiniować Sysop account (Konto administratora); administrator ma specjalne przywileje w serwisie Wiki. Nazwa konta może być dowolna. Można przyspieszyć działanie Mediawiki, włączając obsługę mechanizmów Turck MMCache lub Memcached; odpowiednie oprogramowanie musi być jednak zainstalowane w komputerze. W Debianie dostępne są oba te pakiety. Turck MMCache udostępnia pamięć podręczną na kod bajtowy PHP, przydatną w przypadku uruchamiania Mediawiki na jednym hoście. Zespół serwerów Wikipedii korzysta z oprogramowania Memcached, rozproszonego systemu buforowania, opracowanego pierwotnie na potrzeby serwisu LiveJournal i działającego w postaci demona. WWW.LINUX-MAGAZINE.PL Teraz już serwis Wiki jest gotowy do użycia. Łącze widoczne na ekranie prowadzi bezpośrednio do jego strony głównej (Rysunek 2). Pierwsze kroki w Wiki Kliknięcie opcji edit (edytuj) na pasku narzędzi u góry powoduje wyświetlenie okna tekstowego, za pomocą którego odwiedzający może wprowadzić lub zmienić treść strony, używając składni Wiki (Tabela 1). Treść Wiki to zwykły tekst plus trochę specjalnych znaczników formatujących. Na przykład, umieszczenie symbolu * na początku linijki powoduje utworzenie pozycji listy; natomiast umieszczenie tekstu w dwóch, trzech lub czterech parach znaków równości powoduje utworzenie odpowiednich nagłówków: ==Nagłówek== Pusta linijka powoduje utworzenie nowego akapitu. Jednak najciekawsze są odsyłacze. W przeciwieństwie do klasycznych serwisów Wiki, takich jak Usemodwiki lub TWiki, w których łącza w formacie Camel- Mediawiki Case są wykrywane automatycznie, Mediawiki obsługuje tylko linki w postaci zwykłego tekstu. Tekst między nawiasami kwadratowymi jest konwertowany na wewnętrzne łącza. Wystarczy wpisać [[Testpage]] i zapisać zmiany, klikając Save page (Zapisz). Mediawiki wyświetla wtedy łącze Testpage w kolorze czerwonym. Kliknięcie tego łącza powoduje otwarcie nowego okna edytora, w którym można już dokonać edycji nowej strony zatytułowanej Testpage. Aby utworzyć dowiązanie powracające do strony głównej, wprowadzamy kod [[Mainpage]]. To łącze zostanie wyświetlone na niebiesko, ponieważ strona już istnieje. Więcej informacji o tworzeniu stron można znaleźć w podręczniku Mediawiki [3]. Ponieważ oprogramowanie Mediawiki opracowano na potrzeby encyklopedii, pod pewnymi względami różni się ono od tradycyjnych serwisów Wiki. Na przykład, wprowadzono tutaj koncepcję przestrzeni nazw – stałych przedrostków widocznych na początku tytułu strony. Dla każdej strony Wiki jest dostępna strona dyskusji, do której prowadzi link na pasku narzędzi u góry. Każdy użytkownik posiada stronę osobistą (link w składni Wiki: [[User:Nazwa]]), na której może się przedstawić lub zapisywać dowolne informacje. Gdy ktoś umieści wiadomość na stronie dyskusji, Mediawiki informuje odpowiedniego użytkownika, gdy zaloguje się on do serwisu. Są też strony z grafiką (przedrostek image) i można je edytować tak jak wszystkie inne. Użytkownicy mogą tworzyć i edytować strony w przestrzeni nazw Template. Przez kod {{Tytul}} dodaje się łącze do strony http://localhost/wiki/index.php/Template:Tytul. Ustawienia Standardowa instalacja spełnia typowe wymagania, ale na pewno zechcemy spersonalizować własny serwis – na przykład przez dodanie logo, tekstu powitalnego czy zmodyfikowanego wystroju. Część tych czynności konfiguracyjnych można wykonać bezpośrednio w Wiki, z utworzonego wcześniej konta administratora; inne ustawienia wymagają edycji pliku konfiguracyjnego LocalSettings.php utworzonego podczas instalacji. Opcje konfiguracyjne znajdują się w katalogu includes/DefaultSettings.php. W razie konieczności zmiany którejś z nich, należy sko- piować odpowiednie wartości do ustawień lokalnych i tam je zmienić, ponieważ plik DefaultSettings.php jest zastępowany przez nowsze wersje podczas aktualizacji. Aby dodać własne logo, w pliku LocalSettings.php wprowadzamy ścieżkę do pliku graficznego: $wgLogo = „/sciezka/do/logo.png”; Dowolny tekst interfejsu użytkownika można modyfikować bezpośrednio w Wiki. Pod TEMAT MIESIĄCA nia) do bardziej odpowiedniej strony dla danego serwisu Wiki. Znaczniki MediaWiki:Portal i MediaWiki:Portal-url umożliwiają przypisanie nowego tytułu i adresu portalu projektu. Żeby zapobiec zmianom interfejsu przez dowolnego użytkownika, funkcje te są ograniczone do użytkowników z przywilejami administratorów. Zamiast tworzyć wystrój stron od zera, można go zmodyfikować, używając przestrzeni nazw Mediawiki. Na stronach [[MediaWiki:Monobook.css]] i [[MediaWiki:Monobo- Rysunek 2: Klikając łącze na spodzie ostatniego ekranu instalatora, przechodzimy do strony głównej nowego serwisu Wiki. adresem http://localhost/wiki/index.php/Special:Allmessages znajdziemy listę stron w przestrzeni nazw MediaWiki. Każda z nich odpowiada właściwemu komunikatowi oprogramowania, np. Login successful (Udane logowanie). Od wersji 1.4 Mediawiki umożliwia zmodyfikowanie ustawień interfejsu w języku użytkownika. Na etapie instalacji Mediawiki importuje tylko domyślny wybór języka do przestrzeni nazw Mediawiki; wszelkie inne komunikaty pobierane są z plików języków w katalogu languages. Komunikaty można jednak edytować bezpośrednio w Wiki, podając adres MediaWiki:Message/xx, gdzie xx jest kodem ISO wybranego języka. Przez komunikaty Mediawiki można także modyfikować łącza na pasku bocznym. Adres http://localhost/wiki/index.php/MediaWiki:Currentevents umożliwia przekierowanie łącza Current events (Bieżące wydarze- WWW.LINUX-MAGAZINE.PL ok.js]] można zmienić wiele elementów standardowego wystroju Monobook, korzystając w tym celu z kodu CSS i Javascript. Odpowiednie strony [[User:Name/Monobook.css]] i [[User:Name/Monobook.js]] umożliwiają zaprojektowanie własnych wystrojów przez użytkowników. Elementy graficzne Za wyjątkiem obsługi wysyłania plików do serwisu, instalacja Wiki jest już kompletna. Wspomniana funkcja jest zazwyczaj wyłączona ze względów bezpieczeństwa. Aby zezwolić na wysyłanie plików do serwisu, należy usunąć znak komentarza (#) sprzed linijki # $wgDisableUploads = false;. Proces serwera WWW wymaga uprawnień do zapisu w katalogu images. Programem chown nadajemy prawo do zapisu użytkownikowi, z którego konta działa serwer WWW, np. w Debianie www-data. NUMER 17 CZERWIEC 2005 21 TEMAT MIESIĄCA Mediawiki Wysłane pliki można umieszczać na stronie w sposób podobny do obrazków: [[Image:przyklad]] powoduje dodanie obrazka z pliku przyklad.png. Jeśli zainstalowany jest pakiet ImageMagick lub biblioteka PHP GD, na stronie można umieścić miniaturkę obrazka: [[Image:przyklad|thumb|30px|opis]]. Kliknięcie miniaturki powoduje przejście do specjalnej strony z pełnym opisem obrazka. Od wersji 1.4 Mediawiki obsługuje znacznik <gallery>, który powoduje utworzenie na stronie estetycznej galerii z obrazków: <gallery> Image:Krajobraz|Opis Image:Zachod_slonca.png Image:Jeszcze_jakis_obrazek.gif </gallery> Mediawiki rejestruje informacje o wysłanych plikach; informacje te można przeszukiwać na specjalnej stronie Image-Log (Rysunek 3). Można także wprowadzać łącza do innych plików, nieobsługiwanych bezpośrednio przez przeglądarki WWW. Służy do tego zapis [[Media:Plik.pdf]], który powoduje utworzenie łącza umożliwiającego pobranie pliku. Rysunek 3: Mediawiki umie utworzyć galerię obrazków i innych plików. Na pewno nie chcemy jednak, żeby w katalogu, do którego wysyłane są pliki, można było wykonywać kod PHP i generować z niego strony HTML. Dlatego w pliku konfiguracyjnym Apache winien znaleźć się następujący fragment: <Directory „/var/www/wiki/images/"> php_admin_flag engine off AddType text/plain .html .htm U .shtml .php </Directory> Możliwość wysyłania plików powinna być ograniczona do zalogowanych użytkowników. W tym celu klikamy na łącze Create account (Załóż nowe konto) w prawym górnym rogu ekranu i tworzymy konto użytkownika; ewentualnie logujemy się na konto administratora utworzone podczas instalacji. Na pasku po lewej stronie powinno teraz być widoczne pole do wysyłania plików. Domyślnie Mediawiki obsługuje tylko kilka typów plików. Aby zwiększyć tę liczbę, kopiujemy wartości z pliku includes/DefaultSettings.php do LocalSettings.php i tam dodajemy odpowiednie wartości. Obsługiwane rozszerzenia znajdują się w następującej linijce: 22 NUMER 17 CZERWIEC 2005 $wgFileExtensions = array( 'png',U 'gif', 'jpg', 'jpeg', 'ogg' ); Jeśli Wiki działa w sieci lokalnej, za zaporą, i korzystają z niej tylko zaufani użytkownicy, można wyłączyć funkcję sprawdzania typów plików: $wgCheckFileExtensions = false; Kontrola dostępu U podstaw serwisów typu Wiki leżały dwa założenia: serwis miał umożliwiać łatwe edytowanie i funkcja ta miała być dostępna dla każdego, nawet niezalogowanego użytkownika. Autorzy wielu popularnych serwisów Wiki, np. Wikipedii, niemieckiej parodii Kamelopedii [4] czy serwisu o podróżach Tabela 1: Składnia Wiki ==Level 1== ===Level 2=== ====Level 3==== ''italic'' '''bold''' * Entry # Entry -[[Tytuł nowej strony]] [[Tytuł|Inny tekst]] http://przyklad.com http://przyklad.com alternatywny tekst [[Image:Plik.jpg]] [[Image:Plik.jpg|thumb]] {{Nazwa}} {{subst:Nazwa}} {{:Nazwa}} ~~~ ~~~~ Nagłówek pierwszego poziomu Nagłówek drugiego poziomu Nagłówek trzeciego poziomu kursywa wytłuszczenie Pozycje listy wypunktowanej (*) Pozycje listy numerowanej linia pozioma wewnętrzne łącze wewnętrzne łącze z alternatywną nazwą zewnętrzne łącze (automatycznie konwertowane na link) zewnętrzne łącze z alternatywną nazwą Obrazek na stronie Miniaturka obrazka Dynamiczne dołączenie treści strony „Template:Nazwa” Ten zapis powoduje zastąpienie bieżącej strony treścią strony „Template:Nazwa” Dynamiczne dołączenie zawartości strony „Nazwa” tworzy sygnaturę zalogowanego użytkownika, tj. łącze do osobistej strony tego użytkownika. sygnatura ze znacznikiem czasu i daty WWW.LINUX-MAGAZINE.PL Mediawiki WikiTravel [5], wciąż dotrzymują wierności tym zasadom. Te otwarte serwisy Wiki są tworzone przez całe wspólnoty ochotników, którzy sprawdzają nowe wpisy i szybko usuwają spam oraz przywracają właściwy stan stron po przypadkach wandalizmu i nonsensownych wpisach. Funkcje takie jak kontrola wersji i listy monitorowania, dzięki którym użytkownicy mogą monitorować zmiany w wybranych artykułach, ułatwiają operatorom zachowanie porządku w takich otwartych serwisach. Jeśli chcemy uniknąć konieczności sprzątania we własnym serwisie Wiki, możemy awansować innych użytkowników na administratorów. Zarządzanie prawami w serwisach Mediawiki przebiega dość specyficznie. Tylko tzw. „biurokraci” mają prawo do tego typu czynności i mogą je wykonywać przez stronę [[Special:Makesysop]]. Uprawnienia administracyjne nadaje użytkownik utworzony na etapie instalacji. Użytkownicy-administratorzy mogą usuwać strony, zabezpieczać je przed edycją przez zwykłych użytkowników oraz blokować notorycznych podpuszczaczy i awanturników – służy do tego specjalna strona [[Special:Blockip]]. Wpisy na tej stronie mają swobodny format – oprogramowanie obsługuje liczby i słowa kluczowe, takie jak days, hours, weeks, a nawet słowo infinite, powodujące zablokowanie adresu raz na zawsze. Domyślnie administratorzy Mediawiki mogą blokować tylko adresy IP. Aby móc blokować zalogowanych użytkowników i przedziały adresów IP, musimy dodać następujące linijki: $wgSysopUserBans = true; $wgSysopRangeBans = true; woduje automatyczne dołączanie atrybutu rel=„nofollow” do zewnętrznych adresów URL, w wyniku czego roboty przeszukujące sieć nie biorą takich linków pod uwagę. Oczywiście, ustawienie to dotyczy także łączy wprowadzonych w dobrej wierze, dlatego działanie takie można wyłączyć przez zastosowanie opcji konfiguracyjnej $wgNofollowLinks = false;. Inną metodą filtrowania spamu jest zastosowanie wyrażeń regularnych; Mediawiki odrzuca wpisy pasujące do wyrażenia określonego w pliku LocalSettings.php: $wgSpamRegex = "/((http:\/\/ U (www\.|)(spamer1.com|spamer2.vu)/"; Użyteczność tej metody jest ograniczona. Administratorzy muszą wprowadzać zmiany w pliku konfiguracyjnym po każdym incydencie, a lista blokowanych słów kluczowych rośnie bardzo szybko. Sensowniej jest zastosować eksperymentalne rozszerzenie SpamBlacklist [6], które w Wikipedii wykorzystywane jest już od zeszłego grudnia. Rozszerzenie to można pobrać z repozytorium CVS oprogramowania Mediawiki na stronach Sourceforge. SpamBlacklist umożliwia administratorom zarządzanie czarną listą spamerów tak, jak każdą inną stroną Wiki. Aby uniemożliwić spamerom usuwanie własnych adresów z takiej strony, należy ją zablokować i umożliwić edycję tylko superużytkownikom. Wszystkie te zabezpieczenia przygotowano z myślą o otwartych serwisach Wiki. Jeśli nie mamy czasu regularnie zaglądać na nasz serwis, albo jeśli dostęp do Wiki jest i tak ograniczony tylko do pewnej grupy użytkowników, można zawęzić możliwość zapisu i odczytu oraz generowania kont. Służą do tego następujące linijki pliku LocalSettings.php: do pliku LocalSettings.php. Spam jest dziś problemem nie tylko użytkowników poczty elektronicznej, ale także „blogsfery” – świata blogów – i serwisów Wiki. Otwarty serwis Wiki jest otwarty także dla spamu, który przyjmuje tutaj postać osadzonych łączy; takie treści trzeba usuwać. Takiemu „linkspamowi”, mającemu na celu podwyższenie pozycji stron w rankingach wyszukiwarek, można zapobiec przez użycie opcji $wgNoFollowLinks wprowadzonej w wersji 1.4 Mediawiki. Opcja ta jest włączona domyślnie. Jej zastosowanie po- $wgWhitelistEdit = true; $wgWhitelistRead = arrayU ("Special:Userlogin", "Mainpage"); $wgWhitelistAccount = arrayU ('user' => 0, 'sysop' => 1,U 'developer' => 1 ); Pierwsza z nich ogranicza dostęp tylko do zalogowanych użytkowników; druga określa, które strony mogą odwiedzać użytkownicy niezalogowani (należy im udostępnić przynajmniej stronę logowania, ewentualnie także wybrane inne strony). Tablica $wgWhitelistAccount służy do określania WWW.LINUX-MAGAZINE.PL TEMAT MIESIĄCA użytkowników, którym wolno tworzyć nowe konta – w tym przykładzie są to użytkownicy o statusie administratora lub dewelopera. Wszystkie trzy zmienne można stosować niezależnie od siebie. Rozszerzenia Mediawiki obsługuje teraz liczne rozszerzenia i zewnętrzne narzędzia [8]. Te rozszerzenia i programy, stworzone w wyniku zgłoszenia zapotrzebowania ze strony użytkowników encyklopedii, obejmują m.in. wykresy czasu, obsługę hieroglifów i równań matematycznych w składni LaTeX-a, funkcję prezentowania partytur Lilypond i wiele innych. Osoby, które nie mają czasu na śledzenie zmian na stronach wiki, powinny zainteresować się poprawką Enotif Thomasa Griesa [9]. Dodaje ona opcje konfiguracyjne zapewniające powiadamianie użytkowników o zmianach w „ich” stronach pocztą elektroniczną. Większość administratorów nie przepada za czasochłonnymi czynnościami pielęgnacyjnymi, takimi jak modyfikowanie długich list odsyłaczy czy wielu wystąpień tekstu. Dlatego dla Mediawiki przygotowano także architekturę PyBot [10], która umożliwia tworzenie botów do zadań specjalnych. ■ INFO [1] Encyklopedia Wikipedia: http://en.wikipedia.org [2] Mediawiki: http://mediawiki.org [3] Podręcznik Mediawiki: http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Manual_of_Style [4] Parodia Wikipedii, Kamelopedia (po niemiecku): http://kamelopedia.de [5] Przewodnik dla podróżujących WikiTravel: http://wikitravel.org [6] SpamBlacklist: http://cvs.sourceforge.net/viewcvs.py/wikipedia/extensions/SpamBlacklist/ oraz http://meta.wikimedia.org/Spam_blacklist [7] Arkusze stylów: http://meta.wikimedia.org/Gallery_of_user_styles [8] Rozszerzenia i narzędzia Mediawiki: http://meta.wikimedia.org/Category: AMediawiki_Extensions oraz http://meta. wikimedia.org/Category:MediaWiki_tools [9] Enotif: http://meta.wikimedia.org/Email _notification_(documentation) [10] Pybot: http://sourceforge.net/projects/pywikipediabot NUMER 17 CZERWIEC 2005 23