Program wczesnego wspomagania rozwoju

PROGRAM WCZESNEGO
WSPOMAGANIA ROZWOJU
DZIECKA 6-LETNIEGO
(wspomaganie rozwoju i zapobieganie powstawania
dysharmonii w róŜnych sferach rozwoju)
PROGRAM OPRACOWAŁA
MRG KATARZYNA WADOWSKA - SMYCZYŃSKA
Wczesne
wspomaganie
rozwoju
dziecka
jest
pomocą,
ukierunkowaną
na usprawnianie funkcjonowania dziecka o nieprawidłowym rozwoju we wszystkich sferach
jego Ŝycia, jak równieŜ działaniem zapobiegającym pogarszaniu się aktualnego stanu
funkcjonowania dziecka.
Za
podjęciem,
jak
najwcześniejszych
działań
wspomagających
rozwój
przemawiają:
- duŜa plastyczność centralnego układu nerwowego we wczesnym okresie rozwoju
dziecka i związana z tym moŜliwość usprawniania zaburzonych funkcji,
- moŜliwość zahamowania rozwoju zaburzeń i niekorzystnych zmian,
- mniejsze dzieci szybciej się uczą, są bardziej podatne na stosowane róŜnorodne
techniki,
- rodzice małych dzieci mają więcej sił i zapału do pracy z nimi, są bardziej
zaangaŜowani we współpracę ze specjalistami, jak równieŜ we własny udział
w zajęciach stymulujących rozwój, terapii.
Im wcześniejsza diagnoza i podjęcie działań mających na celu wspomaganie
i usprawnianie rozwoju zaburzonych funkcji, tym większe są szanse na ich zahamowanie oraz
lepsze rokowania na przyszłość.
CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
Program Wczesnego Wspomagania Dziecka 6-letniego jest przeznaczony
do dodatkowej pracy dydaktyczno – wychowawczej z chłopcem cechującym się dysharmonią
rozwojową (wspomaganie rozwoju i zapobieganie powstawania dysharmonii w róŜnych
sferach rozwoju).
Praca z dzieckiem koncentruje się nie tylko na poszerzaniu wiadomości,
kształtowaniu niezbędnych umiejętności, lecz równieŜ na wyrabianiu postaw społecznych
i przezwycięŜenia trudności adaptacyjnych. Systematyczna i intensywna pomoc wpłynie
korzystnie na jego samopoczucie, wzmocni samoakceptację, zmotywuje go do samodzielnej
pracy. Program opracowano z uwzględnieniem opinii Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej
i wskazań do dalszej pracy.
CHARAKTERYSTYKA DZIECKA
Chłopiec uczęszcza do przedszkola „Zielona Półnutka” w Swarzędzu obecnie
do grupy dzieci 5-letnich. Chłopiec jest dzieckiem bardzo pogodnym, miłym, lubianym przez
rówieśników. Dziecko w nowych dla siebie sytuacjach jest niepewne, wymaga odpowiednich
działań stymulacyjnych i adaptacyjnych. Szybko teŜ zniechęca się w sytuacjach, kiedy
proponuje mu się zadania nowe, jednak zachęta i właściwa motywacja oraz cierpliwość
podnoszą poziom wykonywanych zadań. Chłopiec ma trudności z opanowaniem wiadomości
i umiejętności niezbędnych do nauki czytania, pisania, liczenia (nieharmonijny rozwój
intelektualny, opóźniony rozwój mowy, zaburzenia funkcji percepcyjnych). Dziecko jest pod
opieką Poradni Logopedycznej. Ogólna sprawność dziecka jest dobra.
CEL OGÓLNY
Stymulacja
rozwoju
dziecka
zwłaszcza
sfery
umysłowej,
motorycznej
i emocjonalnej.
CELE SZCZEGÓŁOWE
Stwarzanie sytuacji sprzyjających rozwojowi procesów poznawczych,
doskonalących pamięć, umiejętność koncentracji uwagi, umiejętność
spostrzegania, porównywania, rozwijające logiczne myślenie, wyciąganie
wniosków na podstawie zaobserwowanych związków przyczynowoskutkowych.
Stosowanie ćwiczeń rozwijających percepcję słuchową, wzrokową oraz
koordynację słuchowo-wzrokowo-ruchową.
Rozwijanie myślenia matematycznego.
Kształcenie umiejętności czytania, utrwalania znajomości liter.
Kształcenie wiary we własne moŜliwości.
Usprawnianie motoryki duŜej i małej.
W realizacji programu wykorzystam elementy następujących metod i technik
terapeutycznych:
- metody: słowna, oglądowa, praktyczna, problemowa,
- Metoda Dobrego Startu M. Bogdanowicz,
- Ruch Rozwijający W. Sherborne,
- Edukacja przez ruch,
- Dziecięca matematyka E. Gruszczyk-Kolczyńskiej,
- ćwiczenia rozwijające sprawność ruchową ręki H. Tymichovej,
- elementy ćwiczeń relaksacyjnych,
- terapia wyobraŜeniowa (Bajki, które leczą – D. Brett),
- terapia zabawą.
WNIOSKI WYNIKAJĄCE Z OBSERWACJI DZIECKA
Mocne strony dziecka:
- dobra spostrzegawczość wzrokowa,
- dobra sprawność manualna,
- radość, pogoda ducha, uśmiech,
- chęć do współpracy.
Słabe strony dziecka:
- słaby rozwój słuchu fonematycznego,
- niska umiejętność dokonywania analizy i syntezy wzrokowej,
- słaba umiejętność dokonywania analizy i syntezy słuchowej,
- słabe opanowanie pojęć i umiejętności matematycznych,
- mała znajomość liter.
TREŚCI EDUKACYJNE
Treści programowe dobrane są tak, by rozwijały dziecko w następujących
obszarach edukacji:
słuchanie i rozumienie mowy oraz posługiwanie się mową,
doskonalenie sprawności wzrokowej i słuchowej,
przygotowanie do pisania i czytania,
kształtowanie pojęć matematycznych,
budowaniu systemu wartości.
ZAŁOśENIA PROGRAMU
Rozwijanie mowy, wzbogacanie zasobu słownictwa, budowanie zdań poprawnych
pod względem gramatycznym, fonetycznym.
Usprawnianie analizy i syntezy słuchowej.
Usprawnianie percepcji wzrokowej i pamięci wzrokowej na materiale konkretnym
(domino, loteryjka, zabawy w dobieranie, wyszukiwanie, dokładanie elementów,
układanki z części na wzorze, obok wzoru i bez wzoru, zagadki, historyjki obrazkowe,
rebusy, krzyŜówki itp.).
Utrwalenie znajomości liter i cyfr poprzez zastosowanie metody polisensorycznej.
Rozwijanie umiejętności czytania tekstów.
Rozwijanie orientacji w schemacie własnego ciała i przestrzeni poprzez wskazywanie
i nazywanie części ciała, układanie i określanie połoŜenia przedmiotów w stosunku
do innych przedmiotów lub układu odniesienia.
Rozwijanie myślenia matematycznego (klasyfikowanie zbiorów według wzrastającej
lub malejącej liczby ich elementów jako przygotowanie do zrozumienia, Ŝe w ciągu
liczb naturalnych kaŜdą liczbę określają dwie relacje: jest większa o jeden od
poprzedniej i mniejsza o jeden od następnej, dodawanie i odejmowanie liczb
naturalnych w zakresie 10 itp.).
Czytanie znaków matematycznych <, >, =, +, - oznaczających
czynności
porównywania, dodawania i odejmowania.
Rozwijanie motoryki duŜej i małej (kształtowanie rytmicznych, płynnych ruchów
pisarskich, usprawnianie nadgarstka, dłoni i palców, róŜnorodne ćwiczenia manualne
– rysowanie, malowanie, wydzieranie, wycinanie).
Stosowanie wzmocnień pozytywnych (pochwała za aktywny udział w zajęciach,
w przezwycięŜaniu trudności, zauwaŜanie i nagradzanie własnej inicjatywy,
jak równieŜ samodzielności w róŜnych dziedzinach na co dzień) oraz zachęty
i właściwej motywacji
EWALUACJA PROGRAMU
Przedmiotem ewaluacji są wyniki końcowe, które dziecko osiągnie w wyniku
realizacji programu w zakresie zdobytych wiadomości i umiejętności. Dokonana zostanie
przed zakończeniem roku szkolnego. Do ewaluacji programu posłuŜą:
- arkusz wiadomości i umiejętności,
- wytwory prac dziecka,
- opinia rodziców.
BIBLIOGRAFIA
M. Bogdanowicz, Ćwiczenia grafomotoryczne przygotowujące do nauki pisania według
H. Tymichowej, Fokus, Gdańsk 1985
M. Bogdanowicz, Metoda Dobrego Startu pracy z dzieckiem w wieku od 5-10 lat, WSiP,
Warszawa 1985
A. Franczyk, K. Krajewska, Program psychostymulacji dzieci z wieku przedszkolnym
z deficytami i zaburzeniami rozwoju. Ćwiczenia i zabawy do wykorzystania w pracy
dydaktyczno – terapeutycznej dla nauczycieli i terapeutów pracujących z dziećmi
o specyficznych potrzebach edukacyjnych, Impuls, Kraków 2002
D. Dziamska, Edukacja przez ruch. Fale, spirale, jodełki, zygzaki, WSiP, Warszawa 2005
D. Dziamska, Edukacja przez ruch. Kropki, kreski, owale, wiązki, WSiP, Warszawa 2005
D. Dziamska,
Edukacja
przez
ruch.
Zabawy
z
papierowym
wachlarzem,
WSiP,
Warszawa 2008
M. Kwiatkowska (redakcja), Podstawy pedagogiki przedszkolnej, WSiP, Warszawa 1986
E. Kujawa, M. Kurzyna, Reedukacja dzieci z trudnościami w czytaniu i pisaniu metodą 18
struktur wyrazowych”, WSiP, Warszawa 1996
E. Gruszczyk – Kolczyńska, Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki,
WSiP, Warszawa 1997
H. Łazowska, B. Mikiciuk, B. Moritz, Co zrobić, aby ułatwić dziecku naukę czytania
i pisania. Ćwiczenia usprawniające funkcje słuchowe i językowe, Impuls, Kraków
2002,
E. M. Skorek, Rysowane wierszyki, Impuls, Kraków 2002,
H. Spionek, Zaburzenia w rozwoju uczniów, a niepowodzenia szkolne, WSiP, Warszawa 1976
H. Tymichova, Ćwiczenia rozwijające sprawność ruchową ręki i koordynację wzrokoworuchową, Glottispol, Gdańska 1998
B. Zakrzewska, Reedukacja dzieci z trudnościami w czytaniu i pisaniu, WSiP,
Warszawa 1976