Niezwykła misja kosmicznego skafandra

"Niezwykła misja kosmicznego skafandra"
Międzynarodowa społeczność krótkofalowców zrzeszona w ARISS zainicjowała
niecodzienny program edukacyjny, adresowany głównie dla młodzieży szkolnej
i akademickiej, którego celem jest popularyzacja astronautyki, pobudzanie zainteresowania
naukami technicznymi i radiokomunikacją amatorską.
Podczas zaplanowanego na początek lutego 2006 roku spaceru
kosmicznego, załoga Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS)
wypuści zużyty rosyjski skafander kosmiczny Orłan-M. Pusty
skafander będzie pełnił rolę nosiciela radioamatorskiego satelity,
któremu nadano nazwę SuitSat-1.
W trakcie swojej krótkiej, kilkutygodniowej misji, SuitSat-1
będzie
wysyłał
na
częstotliwości
radioamatorskiej
zaprogramowane komunikaty w kilku językach oraz obrazy za
pomocą amatorskiego systemu telewizyjnego SSTV.
Do skafandra dołączono komputerowy CDROM, zawierający kolekcję 300 obrazów
nadesłanych od szkół i organizacji
edukacyjnych z całego świata. Zapisano na
nim rysunki, zdjęcia klasowe, projekty
graficzne, wiersze, godła szkół, organizacji
skautów (harcerskich) itp.
SuitSat-1 transmisję będzie realizował na
częstotliwości 145.990 MHz, z modulacją
FM. Moc nadajnika wynosi 0.5 Wata (!).
Satelita będzie zasilany wyłącznie z baterii
wewnętrznych skafandra.
Do odbioru sygnału z satelity nie potrzeba skomplikowanej aparatury. W wersji podstawowej
wystarczy standardowa dookolna antena pionowa oraz odbiornik krótkofalarski lub skaner
częstotliwości, pracujący w paśmie 2 m.
Planowane są próby wykorzystania krótkofalarskiego systemu łączności umieszczonego na
Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, jako stacji przekaźnikowej dla sygnałów SuitSat-1.
Przemiennik pasmowy (cross-band) będzie retransmitował sygnały na częstotliwości
437.80MHz z mocą 10W. W przypadku odbioru sygnału na tej częstotliwości należy
uwzględnić efekt Dopplera (+/- 10 kHz).
Dla prostych modelów radiostacji należy odpowiednio zaprogramować kanały w paśmie
70 cm.. Przykładowe rozwiązanie:
Pamięć (nr kanału)
Kanał A
Kanał B
Kanał C
Kanał D
Kanał E
częstotliwości odbioru
438.810 MHz
438.805 MHz
438.800 MHz
438.795 MHz
438.790 MHz
Dla pasma 2m efekt Dopplera występuje w mniejszy stopniu więc można nasłuchiwać
wyłącznie na jednym kanale (145.990 MHz).
Do śledzenia trajektorii satelity SuitSat-1 oraz wyznaczania użytecznego dla obserwatora
czasu przelotu, należy użyć odpowiednich programów komputerowych służących do
precyzyjnego wyznaczenie przelotów, np. darmowego programu Orbitron, do ściągnięcia ze
strony:
http://www.stoff.pl
lub wykorzystać internetowe programy śledzące np.:
http://science.nasa.gov/Realtime/jtrack/,
http://www.issfanclub.com/modules.php?name=Tracking.
Jako obiekt do śledzenia należy wybrać Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS), ponieważ
SuitSat-1 będzie poruszał się na zbliżonej orbicie.
Uczniowie, nauczyciele, studenci, harcerze, krótkofalowcy oraz wszyscy zainteresowani
nietypową misją kosmicznego skafandra, mogą: nasłuchiwać wysyłane komunikaty,
monitorować funkcje satelity oraz oglądać wysyłane obrazy.
Dla zainteresowanych osób, które potwierdzą odebranie komunikatów oraz pamiątkowych
obrazków, organizacja ARISS przygotowała specjalny certyfikat. Dla najbardziej wytrwałych
nasłuchowców przygotowano specjalny dyplom. Aby go zdobyć, należy odebrać dodatkowe
wiadomości które zostały dołączone do wysyłanych komunikatów. Każdą dodatkową
wiadomość nagrano w kilku językach: angielskim, francuskim, niemieckim, rosyjskim
i japońskim.
SuitSat-1 powstał przy współpracy NASA, RKA. Sfinansowały go regionalne oddziały
ARISS i AMSAT. Pomysłodawcą projektu jest ARISS-Rosja, na czele której stoi Siergiej
Samburow (RV3DR). Projekt koordynowali A. P. Aleksandrow i A. Poleszczuk z korporacji
Energia, budującej elementy do pojazdów i rakiet kosmicznych.
Konstrukcję satelity wspólnie realizowały zespoły amerykańskie i rosyjskie. Do budowy
satelity wykorzystano powszechnie dostępne komercyjne komponenty, jak np. nadajnik
Kenwood TH-K2.
Polska Grupa Amatorskiej Łączności Kosmicznej zaprasza wszystkich kolegów
krótkofalowców do udziału w tym wydarzeniu i promocji naszego hobby wśród
młodzieży szkolnej, jako kroku w przygotowaniach szkół do udziału w łączności z
astronautami na pokładzie ISS, w ramach edukacyjnego programu ARISS. Liczymy na
wasze wsparcie.
Krystian Górski SQ2KL [email protected]
Andrzej Kotarski SP5ISS [email protected]
PS. Raporty słyszalności SuiSat-1 można zgłaszać na specjalnej stronie www.suitsat.org
INFORMACJE TECHNICZNE
Odbiór obrazów
Amatorski system telewizyjny SSTV do kodowania transmisji wykorzystuje podstawowe
pasmo kanału FM. SuitSat-1 wykorzystuje standard SSTV typ "Robot 36" (transmisja obrazu
trwa 36 sekund).
Więcej informacji na stronach:
1. http://www.ultimatecharger.com/SSTV.html,
2. http://www.marexmg.org/spacecam/spacecam.html,
Programy dekodujące SSTV
1. ChromaPix, .: http://www.barberdsp.com/,
2. W95SSTV Silicon Pixels: http://www.barberdsp.com/w95sstv/w95dload.htm,
3. MMSSTV: http://mmhamsoft.ham-radio.ch/,
4. MixW: http://www.mixw.net/.
Telemetria skafandra
Pomiar temperatury skafandra jest przekazywany do mikrokontrolera, który przekształca dane
na komunikat głosowy. Podczas cyklicznych transmisji telemetrii wysyłane są następujące
dane:
1. Czas misji,
2. Temperatura skafandra
3. Napięcie baterii
Sekwencja nadawania wiadomości SuitSat-1
1. Głosowy identyfikator: "This is SuitSat-1 RS0RS!!" (5 sekund),
2. Międzynarodowa Wiadomość Głosowa,
3. Telemetria lub obraz SSTV (15-45 sekund),
4. 30 sekund przerwy, po której wiadomość jest powtarzana jeszcze raz.
Sekwencja Międzynarodowej Wiadomości Głosowej
1. Telemetria głosowa,
2. Komunikat w j. rosyjskim,
3. Komunikat uczniów z Europy (w j. hiszpańskim lub j. niemieckim),
4. Komunikat Instytutu im. Baumana (w j. rosyjskim),
5. Komunikat uczniów z Kanady (w j. francuskim),
6. Komunikat Aleksandrowa (w j. angielskim),
7. Komunikat uczniów z Japonii (w j. japońskim),
8. Komunikat uczniów z USA (w j. angielskim),
9. Obraz SSTV.