klik - Młodzi Przedsiębiorcy
Transkrypt
klik - Młodzi Przedsiębiorcy
nr 28 Lato 2014 ISSN 1898-9306 POKOLENIE Y Psychologia LIST ZASTAWNY Ciekawostki SPOTKANIE Z WŁOSKĄ KOMEDIĄ Kultura 9 SEKRETÓW LUDZI SUKCESU Umiejętnośći Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Młodzi przedsiębiorcy na start - nowe umiejętności kluczowe uczniów szkół ponadgimnazjalnych Polski Pd-Wsch. Zapisy i informacje: Biuro Obsługi, ul. Bohaterów 12, 35-112 Rzeszów tel. 017 860 15 15, 017 853 09 97, e-mail: [email protected] Drodzy czytelnicy! Sezon urlopowo-wakacyjny już za nami, za oknem zaczyna się piękna polska jesień. Czas wykorzystać nagromadzoną w czasie ciepłego lata energię. Szkoła Języków Obcych PROMAR również startuje ze swoją szeroką ofertą edukacyjną, pełnymi zapału nauczycielami oraz, oczywiście, z najnowszym Magazynem Językowym. W tym numerze, rzecz jasna, wspominamy wakacje i organizowane przez Szkoła Języków Obcych PROMAR imprezy. Ponadto psychologia, ciekawostki, rozwój osobisty, oraz przewodnik po social media. Serdecznie zapraszam! Maciej Pondel Redaktor Naczelny PSYCHOLOGIA Pokolenie Y 4 JĘZYKI A Guide to Social Media 8 CIEKAWOSTKI List Zastawny 12 KULTURA Drugie spotkanie z włoską komedią 16 ROZWÓJ OSOBISTY 25 websites that make you clever 20 FOTORELACJA Półkolonie językowe w Promarze 24 UMIEJĘTNOŚCI 9 sekretów ludzi sukcesu Bezpieczne wakacje 28 30 Chief editor / Redaktor naczelny - Maciej Pondel Art director / Kierownik artystyczny - Irena Długosz, [email protected] Printing / Druk - Drukarnia Offset Druk Publisher/Wydawca - SJiZ PROMAR-International, ul. Bohaterów 12, 35-112 Rzeszów PSYCHOLOGIA Y 4 MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28 Każde następujące po sobie pokolenie charakteryzuje się cechami i sposobem funkcjonowania innymi od pokoleń poprzednich. Na każdą grupę ludzi tworzącą nowe pokolenie wpływają wydarzenia związane ze specyficzną kulturą i uwarunkowaniami danego okresu historycznego. Media, prezentując obecnie żyjącą generację ludzi, wspominają o „pokoleniu Y”. Mówią o jego specyficznych cechach oraz potrzebach. Pokolenie Y jest obecnie najbardziej aktywne, przede wszystkim na rynku pracy. W Polsce przyjmuje się, iż pokolenie Y obejmuje ludzi urodzonych w latach 1983-1997. Don Tapscott w książce „Cyfrowa dorosłość. Jak pokolenie sieci zmienia nasz świat”charakteryzuje generację Y. Autor wymieniona jej cechy, postawy i charakterystyczne zachowania i nazywa je normami. Należą do nich: wolność, dopasowanie do swoich potrzeb, baczna obserwacja, wiarygodność, współpraca, rozrywka, szybkie tempo, innowacyjność. Na tych cechach opiera się charakterystyka pokolenia Y, szczególnie w odniesieniu do jego nawyków medialnych. Oto krótki opis wymienionych cech pokolenia sieci. WOLNOŚĆ Młode pokolenie spodziewa się możliwości wyboru w każdej dziedzinie życia. Dzięki wszechobecnej sieci może uzyskać odpowiedź na każde postawione pytanie w dowolnym momencie. Zastanawiając się nad zakupem danego produktu, młody człowiek otrzymuje od internautów niezliczoną ilość opinii na jego temat. Aż 83% badanych odpowiada, że wiedzą dokładnie, co chcą kupić, zanim wybiorą się na zakupy. Wymagają również możliwości zwrotu lub wymiany produktu w razie podjęcia złego wyboru. Różnorodność która dla pokolenia X jest uciążliwa, przez pokolenie Y jest uwielbiana. Pokolenie Y spodziewa się możliwości wyboru, gdzie i kiedy będzie pracować; wykorzystuje nowe media, aby uwolnić się od tradycyjnej przestrzeni biurowej i regulaminowych godzin pra- cy; łączy życie zawodowe z rozrywką i spotkaniami towarzyskimi. Pokolenie sieci preferuje elastyczne godziny pracy i wynagrodzenie zależne od wydajności pracownika, a nie od czasu spędzonego w biurze. Ludzie z młodego pokolenia są gotowi zrezygnować ze świetnej pracy w sytuacji, kiedy znajdą inną – lepiej płatną, bardziej ambitną, w której będzie możliwość częstszych podróży. Coraz więcej osób z pokolenia sieci będzie dążyło do otwarcia własnego biznesu. Korzyści z takiego rozwiązania dla ludzi z generacji Y to większa swoboda, także twórcza i brak szefa, przed którym trzeba odpowiadać. Pokolenie wychowane w dobie internetu oczekuje od współczesnej edukacji mobilności. Przesiadywanie na wykładach jest dla nich archaizmem. O wiele chętniej biorą udział w lekcjach prowadzonych zdalnie. Daje im to możliwość wyboru miejsca i czasu nauki. Pokolenie sieci ma dostęp do pełnej wiedzy z całego świata zgromadzonej w internecie. Nie widzi potrzeby biernego udziału w wykładach. DOPASOWYWANIE Do swoich potrzeb (kastomizacja) - pokolenie sieci dopasowuje do swoich po- trzeb urządzenia medialne i samochody oraz inną przestrzeń prywatną. Młode osoby decydują w jaki sposób wykorzystać swój wolny czas i jak nim zarządzać. Dla pokolenia Y bardzo ważną kwestią jest możliwość personalizowania produktu. Personalizowanie i wyposażanie w akcesoria ma przede wszystkim wymiar estetyczny, przy czym funkcjonalność stoi na dalszym planie. W pracy zawodowej pokolenie sieci chce dopasować do swoich potrzeb środowisko pracy. Idealne rozwiązanie to rezygnacja ze sztywnego zakresu obowiązków na rzecz bardziej elastycznego wyznaczenia celów pracy, danie pracownikom swobody i udzielenie wskazówek do wykonania zadań. BACZNA OBSERWACJA Pokolenie Y charakteryzuje w większym stopniu niż pokolenie X umiejętność rozróżniania prawdy od fikcji – młodsi ludzie są bardziej krytyczni niż osoby starsze. Pokolenie sieci to pokolenie bacznych obserwatorów – otacza ich ogromna liczba informacji pochodzących z internetu, w tym informacje niewiarygodne młodzi ludzie musieli wyrobić zdolność odróżniania prawdy od fikcji. „Ufaj, ale 5 PSYCHOLOGIA zawsze sprawdzaj” – tak może brzmieć motto pokolenia sieci. Pokolenie starsze dziwi się temu, jak wiele opinii i badań znaleźć można w internecie. Pokolenie Y nie wyobraża sobie, aby mogło być inaczej. Ludzie pokolenia sieci porównują i weryfikują dostępne w internecie informacje na temat produktów, szukają najniższej ceny; są sceptycznie nastawieni do recenzji zamieszczanych w sieci, radzą się znajomych, są wybredni. WIARYGODNOŚĆ Pokolenie młodych ludzi, ma dostęp do informacji z różnorakich dziedzin, ceni sobie wiedzę, która jest dla nich źró6 dłem wiarygodności. Młodym ludziom zależy na: uczciwości, tolerancji, wiedzy, przejrzystości i wywiązywaniu się z podjętych zobowiązań, liczeniu się z ludźmi, dostępie do bieżących informacji, prawdomówności i życiu w zgodzie ze swoimi postanowieniami. Pokolenie sieci oczekuje: wiarygodności w produktach użytku codziennego (autentyczność firmy), najwyższej jakości kupowanych produktów (w tym plików muzycznych, filmów itp.), korzystaniu z materiałów, przy których powstawaniu nie ucierpiała żadna żywa istota. Jako pracownicy firm ludzie pokolenia Y sprawdzają wiarygodność firmy w internecie i w tym celu konsultują się z innymi poprzez portale społecznościowe. Wiarygodność firmy jest dla nich niezwykle ważną cechą. Jej funkcjonowanie ma przebiegać w zgodzie z prezentowanymi zobowiązaniami. WSPÓŁPRACA Młodzi ludzie to urodzeni współpracownicy, pokolenie sieci to pokolenie relacji, udzielające się w forach internetowych, korzystające z poczty, a także „tworzące” internet. Zapał tych ludzi oraz ich współpraca często są wykorzystywane w budowaniu firm. Pokolenie Y chce pracować wspólnie, aby stworzyć lepsze produkty i usługi. Pokolenie sieci nosi w sobie przekonanie o tym, iż ich wiedza okaże się przydatna – podoba MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28 pracę i czasem przeznaczonym na rozrywkę. Pokolenie Y ceni sobie możliwość używania produktu w sposób wykraczający poza jego funkcje. SZYBKIE TEMPO Pokolenie sieci dorastało w epoce cyfrowej, więc oczekuje prędkości (Google odpowiada w ciągu kilku sekund); przyzwyczaiło się do szybkich odpowiedzi – każda wiadomość powinna pociągać za sobą natychmiastową odpowiedź. Dostawa produktu, który został zamówiony ma nastąpić w ciągu kilku dni. Firmy, które szybko odpowiadają są chwalone i uznawane za godne zaufania. Krytykowany jest długi czas reakcji. Dla pokolenia sieci praca w tradycyjnym biurze jest nużąca, trudna. Osoby z pokolenie Y chcą, aby ich kariery rozwijały się w szybkim tempie. W oszacowaniu postępów w swojej pracy młodym ludziom pomaga szybka i bieżąca ocena ich działalności, co wzmacnia ich zawodową pewność siebie i wyczucie tempa swojej kariery. Wzrasta wtedy lojalność wobec firmy. INNOWACYJNOŚĆ im się poczucie uczestniczenia w doborowej grupie osób, od których wymaga się sporej wiedzy. Chcą, aby dopuścić ich do podejmowania decyzji i pozwolić na zmianę warunków pracy, tak aby osiągnąć najwyższą wydajność. ROZRYWKA Dla pokolenia sieci praca powinna być rozrywką. Wierzy ono w możliwość zarabiania na życie tym, co się lubi robić. Niektóre firmy, aby przyciągnąć młodych, zdolnych ludzi, tak przygotowują miejsca pracy, aby wyglądały jak place zabaw. Obecnie zacierają się granice pomiędzy czasem przeznaczonym na Pokolenie sieci to pokolenie wychowane w kulturze inwencji. Nowe rozwiązania techniczne pojawiają się i są ulepszane co kilka miesięcy. Może je nabyć szeroka rzesza odbiorców. Młodzi ludzie muszą być na bieżąco, produkt najnowszej generacji wywołuje zazdrość u znajomych i przyczynia się do wzmocnienia statusu społecznego i pozytywnego obrazu samego siebie. W miejscu pracy innowacyjność związana jest z odrzuceniem tradycyjnej hierarchii kontrolno-nakazowej i opracowaniu takich sposobów zarzadzania, które stymulują wspólne działania i kreatywność. Pokolenie sieci nie chce pracować w biurokratycznych strukturach, chce, aby ich miejsce pracy było innowacyjne i twórcze. Miejsce pracy powinno wykorzystywać najnowsze rozwiązania, cechować się dynamiką i kreatywnością i być wydajne. W opracowaniu Dona Tapscotta osoby pokolenia Y charakteryzuje: wolność bycia, tym, kim są i wolność wyboru; chęć dopasowania wszystkiego do swoich potrzeb; sceptycyzm, i baczna obserwacja tego, co jest w „realu” i w świecie wirtualnym; cenienie wiarygodności i uczciwości, liczenie się z innymi ludźmi, transparentność; współpraca z kolegami z pracy i przyjaciółmi z internetu; szybkie życie i uwielbienie dla innowacyjności. W moich badaniach osoby z pokolenia Y potwierdzają, iż cechy wymienione przez Dona Tapscota znacznie intensywniej charakteryzują ich samych, niż pokolenie starsze. Z jednym wyjątkiem – cecha wiarygodności: uczciwość, liczenie się z ludźmi, transparentność, wywiązywanie się z podjętych zobowiązań to domena rodziców pokolenia Y. Być może doświadczenia związane z epoką komunizmu, przeżycia warunkowane bieżącą sceną polityczną (Ha! Wiadomo jaką!) oraz wrażenia wynikające z powtarzającego się wyścigu szczurów w firmach i niepewnością „jutra”, w których brała udział i dalej uczestniczy generacja rodziców „igreków”, każe temu pokoleniu zwracać baczniejszą uwagę na wiarygodność. autor: Grzegorz Polański autor: Grzegorz Polański 7 JĘZYKI A GUIDE TO SO Unless you’ve been living under a rock, words like Facebook or Twitter are familiar to you. Checking your Facebook feed is like checking your emails. Social media has changed over the years and it is sure to continue to change as time goes on. Questions? Concerns? Every global phenomenon gets them. Here is some information about social media that everyone should know. SITES IN QUESTION Before we go any deeper into the whole social media hoopla, let’s see what we are dealing with. With users too many to count Facebook tops the chart of social networking sites. No matter what your nationality, skin color, religion or sexual identity, when you’re logged on you belong to a greater “Facebook nation”. Twitter is our runner up. Network used for real time news sharing it allows microblogging of only 140 characters text limit. It is made ideally for mobile users. Find out what Pope Francis @Pontifex or Justin Bieber @justinbieber are up to and give them a tweet. Next on our countdown we have the king of know it all, of watching and sharing - YouTube. After Google, YouTube is the second largest search engine. Here we can watch anything from a tutorial on how to collect and bottle honey to ever so entertaining fails of the week. Bloggers and beauty gurus rule this social network. Had a breast augmentation? - vlog about it. Lost 30 pounds?- vlog about it. Whatever you need, YouTube’s got it. Instagram is the home of the selfie. It has become one of the most popular social networks for photo sharing that the mobile web has ever seen. It is a must for sharing real - time photos. For all the artsy souls out there Pinterest is your Mecca. Its beautiful and intuitive pinboard style platform (hence PINterest) is one of the most incredible resources for collecting the best images and categorizing them on your boards. Friends can follow your creative activity or if you are a more private pinner try creating a secret board. Last but not least on our list is Vine. It’s like Instagram but for videos. Because it allows users to create a short 6 seconds maximum looping videos that can be instantly shared without a hassle, it has topped the App Store charts many times. WHO GIVES A TWEET Covering a topic on social networks in class, I asked my students why they use Facebook. Number one answer was to stay connected with people all over the world. Without a doubt this is the most OCIAL MEDIA 9 JĘZYKI generic answer but it’s also 100% true. With social networks being so popular it’s not at all impossible to track down a friend that you lost touch with after high school. Oh look- here he is and he’s married with two kids, lives only a state over. IM him. Hey, why not organize a high school reunion? All you need to do is click “organize an event” and invite your peeps from the good old days. No letters, invitations, phone calls just Facebook. Social networking can even get you a “get out of jail free card”. I came across an article about an American student who was in Egypt covering an anti-go10 vernment protest rally. He was detained by Egyptian authorities. He managed to send out a single tweet: Arrested. Friends following him realized he was in over his head and began contacting US authorities. Soon he was released and on his way back to the homeland. Another situation, this time life threatening, happened this year. A 10-year-old West Virginia girl turned to Facebook for help. A storm tore through her town and her father with two other men became pinned under a fallen tree. Power lines were down but she was still able to get online. The young girl posted a video crying out for help. Someone saw the video and called the fire department in the county. Everyone made out alive. THE RISK FACTOR Along with the social benefits, using networking sites comes with some risks especially for the younger users. Most social networks are open to all which means that teens can be exposed to bullying or harassment. Cyber- bullying is most often perpetrated by peers and it could take on several forms like spreading rumors or posting photos that will cause embarrassment. Once this kind of harassment gets out of MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28 hand it can cause emotional distress. Another concern, raised by the police officials is identity theft. Users tend to share too much information about their name, date of birth and location. Most social networks have privacy controls but users seldom use them. A red flag has been raised by many psychologists when it comes to social media. They believed that prolonged use of these sites makes people antisocial. When technology is chosen over personal interaction, people are participating in what they call antisocial behavior. THE IRONY OF IT ALL Recently on YouTube a video titled ‘‘Look up” went viral. In this five minute long video, with over 20 million views, writer and director Garry Turk tries to make people realize that social media is anything but. With powerful words like “look up from your phone, shut down that display, stop watching this video, live life the real way”, Turk attempts to explain the principles behind it. The message was so bold that even a handful of celebrities endorse the video. Fans of social media also had a lot to say about the video. One YouTube user wrote “He speaks against the very technology that empowers him to even make this video’’. This anti - social media video ironically went viral thanks to social media, the very thing that it is fighting against. • SOCIAL NETWORKING SAFETY On a serious note being part of an online ‘’community’’ can be a very positive experience for all age groups. Teens are the most susceptible age demographic, it is up to the parents to make sure that their kids are safe when using these sites. Here are some simple rules to follow that enforce safety: • • • • • they claim they are Find out about the site’s privacy policy and settings Parents, make sure you are aware which social sites your kids are using Establish an open dialect between you and your child about bullying or harassment is better and safer in moderation. Used wisely it can start, rekindle and nurture lasting relationships. Parents are urged to monitor their children’s social media activity and we as a society cannot let it replace personal interactions. autor: Anette Noworol Social media, like everything these days, Don’t give out any personal information to people you don’t know Use an alias Don’t assume that people are who 11 CIEKAWOSTKI List Zastawny Zapomniany papier wartościowy Instrumenty rynków finansowych towarzyszą działalności człowieka od tysięcy lat. Pierwowzory papierów wartościowych pojawiły się w starożytności, kiedy to, prawdopodobnie w IV wieku p.n.e, zostały wymyślone pierwsze czeki i weksle. Zdaniem historyków, pochodzące z tego okresu rzymskie skrypty dłużne chirographa i syngrapha są właśnie pierwowzorami weksli, a arabskie dokumenty o nazwie sakk (saqq) protoplastami czeków. Historia współczesnych papierów wartościowych jest nieco krótsza, bo rozpoczyna się w XII wieku, kiedy to pojawiły się w obrocie handlowym współcześnie znane nam weksle oraz długoterminowe papiery dłużne, emitowane przez władców państw lub miast, odpowiadające dzisiejszym obligacjom. Na przełomie XIV i XV wieku, obok weksla, w obrocie handlowym zaczął funkcjonować również czek. 12 Na początku XVII wieku, wraz z pojawieniem się w Holandii i Anglii pierwszych spółek akcyjnych, rozpoczęła się emisja akcji. Emitentem pierwszych akcji była założona w 1602 roku w Holandii Kompania Wschodnio-Indyjska. Aktualnie za najstarszą fizycznie istniejącą na świecie akcję uważana jest akcja tej Kompanii, wydana w dniu 9 września 1606 r. dla Petera Harmensza. W Polsce akcje pojawiły się w drugiej połowie XVIII wieku, a do najstarszych emitujących je spółek zaliczana jest Kompania Manufaktur Wełnianych w Warszawie. Spółka ta przeprowadziła pierwszą emisję akcji w 1768 r. Przeprowadzone badania ankietowe pozwalają stwierdzić, że wymienione powyżej papiery wartościowe są znane znacznej grupie społeczeństwa. Niestety wiedza dotycząca obrotu tymi instrumentami rynków finansowych jest znikoma. Jeszcze gorzej przedstawia się znajomość listów zastawnych, czyli papierów wartościowych, których korzeni należy poszukiwać na ziemiach polskich. Tylko 3,2% ankietowanych stwierdziło, że słyszało o ich istnieniu, a ich wiedza na temat ich emisji i obrotu nimi była żadna. Listy zastawne są jedynym papierem wartościowym występującym na międzynarodowych rynkach finansowych, którego historia rozpoczyna się na ziemiach polskich. Ich protoplastami są emitowane po wojnie trzydziestoletniej w Księstwie Świdnickim tzw. „listy skórzane”. Dokumenty te umożliwiały uzyskanie środków pieniężnych, których zwrot był zabezpieczony hipoteką konkretnej nieruchomości. Pierwszą instytucją emitującą listy zastawne było założone w 1770 r. we Wrocławiu Schlesische Landschaft. Założycielem tej instytucji, na podstawie 13 CIEKAWOSTKI orędzia Fryderyka Wielkiego, był pruski kanclerz i minister sprawiedliwości Johann von Carmer. Należy jednak zaznaczyć, że za pomysłodawcę utworzenia takiej instytucji uważany był berliński kupiec Wolfgang Buhring, który 1767 roku przedstawił Fryderykowi Wielkiemu projekt stworzenia specjalnego banku udzielającego kredytów długoterminowych, zabezpieczonych dobrami ziemskimi – „dobrami rycerskimi”. Schlesische Landschaft składało się z 7 towarzystw posiadających własną osobowość prawną prowadzących działalność w księstwach śląskich. Podstawowym celem działalności tej instytucji była pomoc w odbudowie rolnictwa (majątków ziemskich) na Śląsku po wojnie siedmioletniej. Działalność Towarzystwa wyszła na przeciw oczekiwaniom ówczesnego ziemiaństwa, już w pierwszym roku działalności wyemitowano listy zastawne na kwotę 4 400 000 talarów a w 1806 r. wartość wyemitowanych listów wyniosła 24 000 000 talarów. Sukces Schlesische Landschaft (Śląskiego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego) stał się impulsem do powstania na jego wzór instytucji kredytowych w innych częściach Prus – w 1777 r. powstało Towarzystwo Marchii Brandenburskiej, w 1781 r. Towarzystwo Pomorskie, w 1787 r. Towarzystwo Zachodniopruskie, a w 1788 r. Towarzystwo Wschodniopruskie. Na ziemiach polskich instytucje emitujące listy zastawne powstały w XIX wieku. Pierwszym było Ziemstwo Poznańskiego, powstałe na terenie zaboru pruskiego w 1821 r. Kolejnym było, powstałe w 1825 r. w Królestwie Polskim, Towarzystwo Kredytowe Ziemskie. Jako ostatnie powstało w zaborze austriackim Galicyjskie Towarzystwo Kredytowe Ziemskie założone 1841 r. Instytucje te miały olbrzymi wkład w rozwój polskiego rolnictwa oraz utrzymanie ziemi w polskich rękach. Aby przybliżyć skalę ich działalności, należy nadmienić, że wartość wyemitowa14 nych w 1915 r., tylko przez Towarzystwo Kredytowe Ziemskie listów zastawnych wynosiła ok. 200 milionów rubli, a jego klientami byli zarówno wielcy posiadacze ziemscy, jak i chłopi posiadający średniej wielkości gospodarstwa. W okresie II Rzeczpospolitej popularność tych papierów wartościowych nie tylko się nie zmniejszyła, ale systematycznie rosła. Wartość wyemitowanych listów zastawnych na koniec 1938 r. wynosiła 1 425,3 milionów złotych. Wpływ Po II wojnie światowej emisje listów zastawnych nie były prowadzone. Powróciły na polski rynek finansowy dzięki uchwalonej w dniu 29 sierpnia 1997 r. ustawie o listach zastawnych i bankach hipotecznych. Aktualnie emitentami tych papierów wartościowych w Polsce mogą być wyłącznie banki hipoteczne. Pierwszymi takimi bankami były powstałe w 1999 roku HypoVereinsbank Bank Hipoteczny oraz Rheinhyp-BRE Bank Hipoteczny. W 2001 roku powstał trzeci bank hipoteczny– Śląski Bank Hipoteczny (zakończył swoją działalność 2011 r.), a w 2003 roku rozpoczął działalność czwarty bank hipoteczny – Nykredit Bank Hipoteczny (zakończył swoją działalność 2008 r.). Listy zastawne są znowu emitowane w Polsce od końca 2000 r. jednak wielkość tych emisji jest znikoma. Na koniec 2012 r. wartość wyemitowanych listów zastawnych w Polsce wyniosła 1176,96 milionów złotych, czyli była nawet nominalnie niższa od wartości z 1938 r. Wartość ta stanowiła zaledwie 0,03% udziału w europejskim rynku listów zastawnych. Sytuowało to Polskę na odległym dwudziestym trzecim miejscu. na to miał na pewno fakt funkcjonowania wielu podmiotów uprawnionych do ich emisji. W tym okresie, w Polsce występowały dwie grupy emitentów listów zastawnych: Towarzystwa Kredytowe (ziemskie, miejskie oraz Towarzystwo Kredytowe Przemysłu Polskiego) oraz banki (prywatne, komunalne i państwowe). Podstawą prawną do ich emisji były w początkowym okresie przepisy państw zaborczych, a od 1928 r. rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej. Można więc stwierdzić, że listy zastawne, w przeszłości bardzo popularny papier wartościowy, wykorzystywany zarówno przez skarb państwa, wielkich posiadaczy ziemskich jak i drobny rolników, stał się w czasach współczesnych w Polsce zapomnianym papierem wartościowym. Co może dziwić, gdyż jest to jedyny papier wartościowy, który oparł się ostatnim światowym kryzysom gospodarczym, a wartość jego emisji na europejskich rynkach rośnie z roku na rok i wyniosła na koniec 2012 r. 2,714 bilionów euro. Autor: Mirosław Sołtysiak MAGAZYN JĘZYKOWY NR 27 15 KULTURA Drugie Spotkanie z Włoską Komedią Charakterystyczne typy sceniczne: komicznie ubrane w sposób pozwalający na natychmiastową identy ikację. Raz na zawsze utrwalone izjonomie. Indywidualności mające dość siły, by przeszło… Ile to już lat od ich narodzin? Pamiętacie datę? Magazyn nr 25 zao iarował wam pierwsze spotkanie z COMEDIĄ DELL’ARTE. Dziś nadszedł czas zapoznania się z zespołem, z NIEŚMIERTELNYMI, którzy zawładnęli wyobraźnią nie tylko inteligencji, ale i pospólstwa. Czas na historię o dostatecznie pokrewnych by działać zgodnie, a dość różnych, by uniknąć désintéressement. Przystąpimy do roztrząsania postaci. Poznacie cnoty i wady dramatis personae, znajdujące odbicie w ich słowach i działaniach. Jak tu najsensowniej dokonać przeglądu owych figur o sławie międzynarodowej? Już wiemy, zamiast mówić o nich w sposób sztywny, zapraszamy na casting! W sam porę, gdyż słyszymy właśnie, jak w ulicznym tłumie padają okrzyki aspirujących do roli ARLEKINA, PANTALONA, KAPITANA, DOKTORA, STARCÓW, SŁUŻĄCYCH, ZAKOCHANYCH. Niech wszystko dzie- 16 je się zatem tu i teraz, poddajmy się śmiechowi, niech wzbudzi w nas zainteresowanie sztuką o nie kończących się modulacjach. Zatem, z ziemi włoskiej do polskiej, czas ruszyć. Przegląd kandydatów uważam za otwarty. Jak przystało na typowy zespół aktorski owych czasów, damy angaż 10 lub 15 osobom, bowiem „Ról stałych było w zespole zasadniczo dziesięć: dwóch starców, dwóch służących, kapitan, subretka1, dwie pary „zakochanych”. Jed- 1 Zaradna, «dbała zarówno o interes swojej pani, jak i własny; jej imiona to Rosetta, Franceschina, Colombina (zwykle partnerka Arlekina)» nakże w praktyce nieraz bywało ich na scenie znacznie więcej: czterech starców, dwóch kapitanów, dwie subretki itd. (liczba podstawowa mnożona przez dwa), często występowały też postaci w tym składzie nie przewidziane”. Główne typy podzielimy na postaci komiczne (parti ridicole albo comiche): szukamy więc zgodnie z wymogami pary Starców -Ojców (Vecchi, Padri), czyli Pantalona i bolońskiego Doktora. Ci Starcy/Ojcowie, mimo podeszłego wieku, wpadają w sidła miłości - w komedii fakt ten zasługuje na wyśmianie. Są ponadto skąpi, uparci, podejrzliwi i rozpustni. Kto widzi u siebie te cechy, niech gra razem MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28 z nami! Uwaga!!! „Vecchi nie musieli być zgrzybiałymi starcami i chociaż najczęściej grali ojców młodych Zakochanych, często sami wcielali się w komicznych uwodzicieli, czy podstarzałych, zazdrosnych mężów znacznie od siebie młodszych, urodziwych i najczęściej niewiernych kobiet”. Do obsady dołączy dwóch Służących (Zanni) i poważne (parti serie albo gravi) jedna lub dwie pary Zakochanych (Innamorati) oraz Kapitan (Capitano). W skład naszego zespołu wejdzie też Służąca (Fantesca albo Servetta), będąca odpowiednikiem żeńskim Zanniego (typ komiczny). Choć role stręczycieli, kurtyzan, karczmarzy, czarodziei i tym podobnych nie służą rozwojowi akcji, niech na deskach sceny pojawią się i oni. Nasza komedia będzie posługiwała się niewielką liczbą stałych typów (tipi fissi), garścią postaci wykorzystywanych sporadycznie w zależności od potrzeb przedstawienia (comparse). Niedoborów nie przewidujemy! Mamy w planach poważne przemowy i śmieszne błazeństwa. Czynnie poprzez to zaangażujemy się w…? A jakże! W promocję! Włoskiego języka oczywiście. Zwracamy się z uprzejmą prośbą do kandydatów o zatroszczenie się, na czas prezentacji własnych kandydatur, o nierozłączny atrybut komedii: MASKĘ. „Maska nie tylko stanowiła element stroju niektórych postaci, ale dodatkowo sygnalizowała karnawałowy, oniryczny wymiar przedstawień, akcentując odwrócenie porządku, które stało u podstaw wielu komediowych scenariuszy”. Wprowadzenie masek, następny wynalazek komedii, kładło nacisk na całe ciało aktora, oczy widza pochłaniały całą postać. „(…) włoscy aktorzy zazwy- czaj unikali używania pełnych masek, a zamiast nich nosili albo półmaski, które nie zasłaniały ust, albo też maski częściowe, pokrywające tylko nos i część policzków. W ten sposób zabezpieczano pełną swobodę głosowi, co stanowi jeszcze jeden dowód na to, że komedianci uważali dialog w swoich sztukach za sprawę pierwszorzędnej wagi (…)”. Jacques Copeau mówi o specjalnej wartości, przymiocie masek, posiadających swoją własną osobowość: „Aktor, który gra w masce (…) otrzymuje od tego przedmiotu z papier-mâché realność swej roli. Jest on kontrolowany przez maskę i musi być jej posłuszny bez zastrzeżeń. Zaledwie ją nałożył, a już czuje, jak nowa istota wnika w niego, istota, której istnienia nigdy przedtem nie podejrzewał. To nie tylko jego twarz się zmieniła, ale cała jego osobowość, sama 17 KULTURA natura jego reakcji, tak że doświadcza on uczuć, których bez pomocy maski nie mógłby odczuć ani udawać. Jeśli jest tancerzem, cały styl jego tańca, jeśli jest aktorem-wszystkie tony jego głosu podyktowane będą przez maskę-łacińską „persona”- byt bez życia, dopóki on jej nie przybierze, który przychodzi z zewnątrz, aby go ogarnąć i przystępuje do podstawienia siebie zamiast niego”. Słowo w komedii dell’arte „odgrywało rolę podrzędną, liczył się przede wszystkim aspekt widowiskowy”, a „treści wizualne, nie zaś walory tekstu, przyczyniły się (…) w głównej mierze do trwających przed dwa stulecia sukcesów komedii dell’arte na scenach europejskich”. Dlatego my, członkowie jury, idąc za przykładem zawodowych improwizatorów, którzy dużą wagę przywiązywali do bogactwa środków aktorskiego wyrazu, oczekujemy od kandydatów do naszej trupy aktorskiej: sprawności akrobaty, opanowania sztuki baletowej i wokalnej, umiejętności grania na rozmaitych instrumentach muzycznych, umiejętności naśladowania tych instrumentów, a także głosów ludzi i zwierząt oraz parodiowania tychże. Skoro posługiwanie się maską na scenie pozbawiło waszych antecedentów tak istotnego gestu teatralnego, jakim jest gra fizjonomii i wy jesteście zobowiązani mocą tradycji, tak jaki i oni, zastąpić ów gest grą całego ciała. Oktawiusz: Iluż ty miałeś ojców? Arlekin: Tylko jednego. Oktawiusz: Ale dlaczego miałeś tylko jednego ojca? Arlekin: Cóż chcecie, panie? Jestem biedny i nie stać mnie było na więcej. (tłum. M. Brahmer)” Ci, którzy przymierzają się do roli Arlekina, muszą wiedzieć, że jego postać zwana także: Arlecchino, Arlequin, Harlekin narodziła się we Włoszech, a w sąsiedniej Francji wcześnie się zaaklimatyzowała. Występował w dziesiątkach sztuk. Cézane, Picasso, Degas, Derain „stworzyli szkice lub płótna, które nie potrzebują żadnego tytułu, żeby nam powiedzieć imię ich modela”. Żywotność i spryt były wpisane w tę postać. Mówi 18 on gwarą z górskich okolic Bergamo w państwie weneckim, co charakteryzuje go jako służącego-analfabetę. Rok 1601 jest świadkiem powstania pierwszego datowanego portretu Arlekina. Upamiętniony został przez Riccoboniego jak i Goldoniego, jako najważniejszy z zanni. Po raz pierwszy wstąpił na scenę pod koniec XVII wieku i z biegiem lat nie zmieniał się zasadniczo. „Od zarania swej kariery aż do końca można go za- głośny z popisów fizycznej zręczności, jeśli nie tak niezwykłych, to w każdym razie godnych uwagi”. Czy dorównacie drodzy pretendenci rolom Visentiniego aktora - „który oddając przestraszonego Arlekina - potrafił wywinąć koziołka w tył z kieliszkiem wina w ręku nie wylewając ani kropli”, czy też wielkiego Arlekina jakim był Marcello Moretti? Określmy wymogi względem stroju Arlekina. Gdy Arlekin pierwszy raz się ukazał miał wsze poznać we wszelkich przebraniach. (…) o ile Arlekin rzadko ujawniał jakąś biegłość w muzyce, to wielu jego towarzyszy widzimy na współczesnych ilustracjach zajętych śpiewem bądź też gitarami w rękach”. Wydobądźmy na jaw jego cechy: „Rzadko sam inicjuje intrygę, ale jest pomysłowy w wykręcaniu się z niewygodnej sytuacji. Chociaż może wydawać się głupcem, zdradza bardzo specyficzną bystrość umysłu i związane z tym wyraźne poczucie humoru. (…) Nigdy nie traci głowy”. Jego zmysł zabawy jest powszechnie znany. W pewnej sztuce „znajduje się w grobowcu, przypuszczalnie otruty przez rywala, obok rzekomo nieżywej Eluarii. Ta budzi się ze snu spowodowanego narkotykiem. Arlekin pyta, kim ona jest i dowiaduje się: (tu pada odpowiedź nieszczęśnicy, przypis autora) (…) Ja zaś - odpowiada Arlekin jestem mężczyzną otrutym przez wściekle zazdrosnego rywala. Chodź no tutaj - dodaje - chociaż jestem umarły, czuję, że wciąż jeszcze mam pociąg do dam”. „… każdy aktor ceniony w tej roli był kostium obficie pokryty nieregularnymi łatami, które w ciągu XVII wieku nabrały ustalonej formy. Jego strój „był mniej obszerny i zszyty z kolorowych łat, co miało podkreślać jego ubóstwo i skąpstwo jego pana.” Z upływem lat „jego kostium się zmieniał, strój w nieregularne łaty przekształcił się w formalny ubiór z trójkątów i rombów obramowanych wstążkami, w jakim paradował w ciągu osiemnastego wieku”. Czas wyposażył go w rozum, w widowiskach miał drewniany pałasz, jego cechą była „zdolność do myślenia na raz tylko o jednej rzeczy, a w konsekwencji do przechodzenia z łatwością i całkowicie z jednej sytuacji w drugą”. Regularną praktyką było pojawienie się kilku postaci typowych, przeważnie męskich. One to zapewniły komedii popularność europejską. Wśród nich Pantalon, najbardziej stała postać, zwany także prościej il Magnifico (Wielki). Kompletując naszą trupę teatralną musimy i my mieć Pantalone. W większości sztuk akcja rozpoczyna się jego wejściem na MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28 scenę. Jego działania są po wielokroć bardziej negatywne niż pozytywne. Prawie zawsze w komediach jest głową rodziny. Jego kostium „pozostał niemal taki sam od początku do końca jego kariery. (…) Jego obcisłe długie spodnie (lub krótkie spodnie i pończochy) oraz kurtka były czerwone; u pasa miał zwykle sztylet lub szpadę oraz chustkę do nosa; prawie zawsze nosił czarny okrągły kapelusz, długi czarny płaszcz z rękawami i czarne pantofle. Maska jego, ciemnobrązowa, z haczykowatym nosem i zwykle siwiejącymi włosami wystającymi spod kapelusza, była uzupełniana spiczastą brodą albo wąsami; jedynymi odmianami trafiającymi się na jego licznych portretach są sporadyczne dodatki w postaci okularów i sakiewki, niekiedy tak umieszczonej, by sugerowała phallus.” Bezspornym faktem jest jego pochodzenie. „Był on Wenecjaninem, i nawet jeśli jego miejsce zamieszkania w wielu komediach leżało poza Wenecją, mówił on zawsze dialektem tego miasta. Z jego ust słyszymy zatem znakomity dialekt wenecki ze wszystkimi jego odmianami, przysłowiami i powiedzeniami. Kandydaci zabiegający o rolę Pantalona są zobligowani do przygotowania dużego zapasu „morskich” metafor, które charakteryzowały język kupców z laguny choć „…weneckie narzecze Pantalona odzwierciedla jego pochodzenie narodowe czy lokalne, nie zaś klasę, do której należy”. Przyjmijcie pewne ostrzeżenie. Dążąc do wywołania śmiechu, powinniście zachować swego rodzaju powagę (gravità), gdyż „rola starca, zwanego Pantalone, zawsze należy do ról poważnych, choć przez swój strój i język bywa zaliczana do komicznych”.„Generico weneckiego kupca zawierało najczęściej wymówki, które robi synowi, rady dla rządzących panów i książąt, przekleństwa, pozdrowienia dla ukochanej i inne rzeczy, wedle uznania”. U Goldoniego jest bardziej statecznym, spokojnym, pierwszym starcem. Często powierzano mu zadanie „konsyliarza, jako że owi mądrzy i leciwi ojcowie chętni są zawsze do dawania rad”. Odgrywa w przedstawieniu rolę ojca mającego zakochanego syna bądź zakochaną córkę. Ma cechy właściwe swemu fachowi: bogaty, agresywny, ambitny, ale też skąpy, ślamazarny, skory do amorów. Myślimy, że panowie z niepohamowaną skłonnością do amorów, z chęcią przyswoją sobie postać, a może i wygląd weneckiego starca. Silenzio, prego, silenzio! Chi vuole il ruolo di Capitano? Esigenze verso il candidato ? La presentazione di zlepki z języka hiszpańskiego2, dziwny napuszony styl, essere elokwentnym samochwałem, napastliwym. Historycy komedii dell’arte twierdzą, że KAPITAN jest przeważnie podszyty tchórzem, karykaturą Hiszpana z wojsk, które dały się Włochom we znaki. Z reguły jest on ofiarą kpin i żartów, niekiedy okazuje się jednak odważny i zwycięża wroga. Który z panów przyzna się do posiadania owych cech? Śmiało signori! „Nie znają granic przechwałki wojaka, który wyczyny swoje umieszcza w najrozmaitszych miejscach i epokach, puszczając wodze 2 „Hiszpańskie wtręty tradycyjnie zdobiły niekończące się monologi Kapitana, w których nie tylko przechwalał się nieistniejącymi zaletami, lecz opowiadał niestworzone historie na wszystkie możliwe tematy, co dawało aktorowi okazję do popisania się znajomością mitologii, historii, geografii, astronomii oraz literatury. Sukces aktora grającego Kapitana zależał przede wszystkim od jego retorycznej biegłości”. obłędnej wyobraźni: dość wspomnieć o jego miłosnej przygodzie ze Śmiercią, która spłodzi po niej w wielkich bólach „stronnictwa gwelfów i gibelinów, delicje każdego żołnierza”, albo o jego polowaniu na niebie, kiedy to dwoma pchnięciami dzidy zabił Małą i Wielką Niedźwiedzicę!”. „Strój Kapitana nie był ściśle określony, najczęściej żołnierski z peleryną, za pasem miał szpadę, a na głowie kapelusz z piórem”. „Niekiedy Kapitan zrzucał mundur żołdaka, zmieniając się w Hiszpana, elokwentnego, kochliwego samochwała”. Nosi maskę, odpowiedni strój i wymowne imiona nawiązujące do „jego nieprzeciętnych cnót bellicznych”: Spavento da Valle Inferno (Kapitan Strach z Doliny Piekieł), Coccodrillo (Krokodyl), Spezzaferro (Łamacz żelaza), Fracasso (Huk), Scaramuccia (Potyczka), Matamoros (Zabijający Maurów), Spezzacapo (Utnijgłowa). Publiczność we Włoszech i we Francji podbijał rolą Kapitana Grozy z Piekielnej Doliny aktor, kierownik zespołu Zazdrosnych Francesco Andreini (ok.1545-1624). Zanim jednak obrał rolę Kapitana, grał rolę Zakochanego. Czym jeszcze muszą się wykazać kandydaci? Opowieścią o swoich odważnych czynach, będąc równocześnie tchórzem, zachwalaniem swej hojności, grzesząc arcyskąpstwem, przechwalaniem się pochodzeniem i majątkiem, będąc plebejuszem bez grosza. Jego postać ma „wymowę społecznej satyry, której ostrze wymierzone było we władzę polityczną hiszpańskich najeźdźców.” Z każdą minutą jesteście coraz bardziej oddani lekturze? Cieszy nas to, jednak czas ogłosić przerwę w przesłuchaniach. Włoskie słońce puka już do naszych okien. Zaprośmy je na wakacje, niech sprawi, że nasz pomysł na naukę włoskiego nie straci swego smaku. P.S. Nabór wznowimy po wakacjach. Autor: Wioletta Jagieła [email protected] 19 ROZWÓJ OSOBISTY DUOLINGO you didn’t have the money to invest in a college course? Khan Academy aims to provide education at the collegiate level for anyone who wants it. They provide resources for learning pretty much every subject out there, including math, science, history and more. As you learn, the platform will even assess your progress and help you gauge what you’ve learned. JUSTIN GUITAR Duolingo - a language teaching website (and app) is a free version of Rosetta-Stone (www.rosettastone.com) that delivers the same results: teaching you another language. Regular use of the site can have you speaking and writing Spanish, English, German, French, Portuguese and Italian in a matter of months depending on the diligence you put into it. Hopefully, even more languages will become available soon. http://justinguitar.com https://www.khanacademy.org Have you ever wanted to pick up a subject you’re not well-versed in, but 20 COOKING FOR ENGINEERS http://www.cookingforengineers.com http://www.duolingo.com KHAN ACADEMY so a guy named Justin decided he was going to help out. His website provides hundreds of free guitar lessons that range in different styles, depending on how you want to play. His schedule for learning is pretty easy to follow, and the site is a great stepping stone for people wanting to pick the instrument up. Guitar is one of the few instruments out there that’s actually pretty easy to learn if you’re a little older, making it one of the most accessible instruments. Still, learning how to play still takes some direction, at least for most people, Founded by Michael Chu, Cooking for Engineers goes further than just providing recipes. The site is a blog that is geared toward making your food taste good. Additionally, his analytical take on ingredients and cooking recipes is interesting and will likely change the way you approach cuisine. THE DATING SPECIALIST http://www.thedatingspecialist.com Or Nick the Dating Specialist is a website that wants to help guys be better dates. The site is full of advice on how to approach social situations and flirt successfully with different types of people. Nick even offers personal coaching at MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28 For a person who lives in Poland, speaking English may seem to be useful only when talking with people from abroad or watching American tv shows with no subtitles. There is, however, another way to use English. This language is the key to the abundant resources of the Internet with countless websites covering almost every area of human interests. Here you will find a sample of what you can find online when in need to improve your knowledge or skills. Let it be an impulse for those in search for personal development to explore the Web further. MIT OPEN COURSEWARE your request, so he can help your specific situation or hurdle to successful dating http://ocw.mit.edu/index.htm http://www.quora.com The educators at the Massachusetts Institue of Technology decided to give out information for tons of courses online through Open Courseware. Hundreds of millions of people have benefitted from the information that they can learn from these courses, starting a trend for other sites to offer free courses as well. Have you ever wanted to ask someone famous a question, but you suffer from never having the chance? Thanks to Quora, you can read the opinions and answers of fascinating (and varied) questions from the leading experts in pretty much everything. You can answer questions too and get feedback from numerous others who share your love for a given topic. INFORMATION IS BEAUTIFUL NERD FITNESS http://www.informationisbeautiful.net http://www.nerdfitness.com When we think of exercising and gym techniques, we typically think of bodybuilders and jocks from high school. Nerd Fitness aims to provide resources for getting in shape from a nerd’s point of view. All of the guides, blogs and fitness tips on this site have a geek flavor that is intended to make anyone who feels uncomfortable at the gym feel right at home here QUORA INVESTOPEDIA http://www.investopedia.com Does the lack of a business degree tends to make you feel easily intimidated when a conversation starts taking a turn for the financial? To solve this, Investopedia was born to provide a news blog that makes it easy to digest and really understand the financial markets. There are tons of resources like tutorials and videos that will help you keep up with the ever-changing world of money, and the news stories will keep you coming back for more. Reading is great, but sometimes a visual demonstration just makes information come alive. Hence, Information is Beautiful is a platform that uses gorgeous visuals to impart data. For example, if you want to find out how much money individual organizations have lost from data breaches, you can view an action visual that shows bubbles that are labeled and sized accordingly, giving you an in-depth, but easy to digest overview of the data. 21 ROZWÓJ OSOBISTY SPREEDER http://spreeder.com According to Spreeder, a lot of us have trouble reading quickly because we can only read as fast as our “inner voice” can. Spreeder’s solution is to teach you to read without an inner voice, boosting reading speed and comprehension immensely. The best part? It’s totally free. PROJECT GUTENBERG http://www.gutenberg.org Imagine a library with tons of free books that you can keep for the rest of your life. Actually, you don’t have to imagine that because Project Gutenberg gives you the ability to download thousands of free e-books, and it’s completely legal. CODEACADEMY http://www.codecademy.com If you haven’t noticed by now, the Internet has pretty much taken over eve- Using the world map, you can select any country and access virtually every facet of useful information there is about that country, including history, currency, population and more. ANKI http://ankisrs.net It’s no secret that the key to memorizing information is mastering recall. With flashcards, you can recall things faster, making Anki an ideal resource for using flashcards online. Unlike other sites that use flashcards, Anki allows you embed more than just text. You can use video, audio and images to help you and assigns you games accordingly. The best part is that the games are actually addicting and fun to look forward to! TED http://www.ted.com For years, people have been benefitting from TED talks that provide free insights from the world’s smartest people. TED provides the value and learning growth of a seminar, but without the exorbitant costs and travel expenses, by providing visitors with tons of free video lectures. The app is also great for catching up on the latest talks, and you can even download some on iTunes. CLIFFS NOTES http://www.cliffsnotes.com Ideal for high school and college students, Cliffsnotes provides valuable resources like study guides and test prep for standard books and subjects you’ll have to read anyway. The site also provides resources for math and science, rything, which means the skill of coding and developing websites is in higher demand than ever, and that’s not likely to change. With Codeacademy, you can use free tutorials that teach you the basics of coding with interactive and handy tools for helping you become an expert. GEOGRAPHYIQ http://www.geographyiq.com Imagine if Google Earth and Wikipedia decided to make it official and have a child. That would be GeographyIQ. 22 start studying faster and smarter. LUMOSITY http://www.lumosity.com Using games to learn is something that makes Lumosity a trusted resource for gamers all over the world. Using a daily schedule of games, Lumosity is literally designed to make you more clever. As you progress, the software figures out what your strengths and weaknesses (such as memory or math skills) giving you the chance to finally master the dark arts of homework. MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28 PINFRUIT http://pinfruit.com Need to memorize a lengthy number? Pinfruit analyzes the number and provides all of the options you could want as a mnemonic device. That’s all there is to it, since (unfortunately) they only provide this for numbers and not words. MINDTOOLS There are things we want to know about, and then there are things we didn’t know we wanted to know about. HowStuffWorks addresses the latter by providing information on a variety of topics and eye-opening facts that will broaden your horizons. THE WORLD FACTBOOK https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook http://www.mindtools.com There are countless blogs that you can enjoy for being interesting and mildly useful, but how many of them actually help you with your career? Mindtools is a blog that teaches you what they call “practical career skills” that you can apply at your job. This is a great daily read for entry-level workers who want to make a great impression, and the variety of topics and advice provided make this is a fantastic bookmark for anyone wanting to excel. LEARN STREET http://www.learnstreet.com Want to take your coding skills to the next level? Learn Street helps teach you how to use advanced coding scripts such as JavaScript, Python and Ruby without making your head explode. It even provides a service for helping you teach advanced code to others. Did you know that the CIA has information on pretty much everything in the world? Okay, but did you know that they make a ton of this information open to the public? The World Factbook is your godsend for research, allowing you to cite facts and details that pertain to a seemingly endless amount of information from reputable sources. ONE LOOK http://www.onelook.com Finding a great dictionary is not a difficult task in a world full of search engines, but it can be tricky to define more complicated words and phrases that most dictionaries (besides UrbanDictionary) don’t attempt to define. With OneLook, you can find multiple definitions from numerous dictionaries in one place, even if you’re looking up a phrase that is obscure or too specific for normal dictionaries to help you out with. COACHSURFING https://www.couchsurfing.org Don’t let the name fool you, as Co- uchsurfing is far from a website that will make you lazy. Couchsurfing lets you connect with travelers all over the world and is the ultimate resource for experiencing other cultures. Put simply, you can use the social network to meet locals in a new community you are visiting. You can also open up your home to fellow couchsurfers, giving you the chance to make new experiences and memories with fascinating people from all over the globe. Source: lifehack.org HOWSTUFFWORKS http://www.howstuffworks.com 23 FOTORELACJA FOTORELACJA PÓŁKOLONIE JĘZYKOWE (LETNIE) W PROMARZE 24 25 FOTORELACJA 26 MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28 27 UMIEJĘTNOŚCI 9 SEKRETÓW LU Czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego osiągnięcie niektórych celów przychodzi ci łatwiej niż innych? Jeżeli tak, to nie jesteś sam. Okazuje się, że nawet wybitni ludzie sukcesu sami nie wiedzą, jak to się dzieje. Intuicja podpowiada, że ludzie rodzą się z talentem do pewnych rzeczy, a do innych niestety nie. Jednak to stwierdzenie jest tylko małą częścią całej układanki. Długoletnie badania wskazują, że ludzie sukcesu osiągają swe cele nie z powodu tego kim są, a raczej dzięki temu, co robią. 28 MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28 LUDZI SUKCESU 1. BĄDŹ KONKRETNY Podczas wyznaczania celu, staraj się być na tyle konkretny, na ile to możliwe. „Zrzucę 2 kilogramy” jest znacznie lepszym celem niż „stracę na wadze”, ponieważ jasno określa, czym w tym wypadku jest sukces. Świadomość tego, co dokładnie chcemy osiągnąć, podtrzymuje naszą motywację do samego końca. Pomyśl też o tym, co konkretnie musisz zrobić, aby osiągnąć wyznaczony cel. Obiecywanie sobie „będę jeść mniej” albo „będę więcej spać” nie jest precyzyjne. Założenie „będę w łóżku przed 22.” nie pozostawia żadnych wątpliwości na temat tego, co musimy zrobić i czy to zrobiliśmy, czy nie. 2. WYKORZYSTUJ KAŻDĄ CHWILĘ Biorąc pod uwagę to, jak bardzo jesteśmy zajęci i jak wiele chcemy osiągnąć naraz, nie dziwmy się, że co chwilę przegapiamy nadarzające się okazje do działania. Czy naprawdę nie miałeś dzisiaj czasu, aby iść na siłownię? Czy naprawdę nie znalazłeś chwili, by oddzwonić? Osiąganie celów oznacza korzystanie z każdej szansy. Zdecydujmy wcześniej co, kiedy i gdzie będziemy robić, np. „w poniedziałek, środę i piątek będę ćwiczyć pół godziny przed pracą”. Badania wskazują, że taki sposób planowania umożliwia wykorzystywanie każdej nadarzającej się okazji, zwiększając szanse sukcesu o ok. 300%. 3. WIEDZ DOKŁADNIE, ILE JESZCZE PRZED TOBĄ Osiągnięcie jakiegokolwiek celu wymaga również obiektywnego i systematycznego sprawdzania postępów, jeżeli nie przez innych, to przez samego siebie. Jeżeli nie potrafisz określić jak dobrze ci idzie, to nie będziesz potrafił dosto- sować swego zachowania bądź taktyki. Sprawdzaj swoje postępy na bieżąco, co tydzień bądź nawet codziennie, zależnie od celu. 4. BĄDŹ OPTYMISTĄ I REALISTĄ ZARAZEM Podczas wyznaczania celu, myśl pozytywnie o prawdopodobieństwie osiągnięcia go. Wiara w swoje możliwości ma olbrzymi wpływ na wytworzenie i podtrzymanie motywacji. Jednak cokolwiek byś robił, nie lekceważ możliwych trudności. Większość celów wartych osiągnięcia wymaga czasu, planowania, wysiłku i konsekwencji. Badania pokazują, że samo wymyślanie planu przychodzi łatwo i bez wysiłku, przez co można być nieprzygotowanym do zazwyczaj trudnej jego realizacji i znacznie podwyższyć ryzyko porażki. 5. NIE SPOCZYWAJ NA LAURACH Wiara w umiejętność osiągania celów jest ważna, ale równie ważna jest wiara w rozwijanie owej umiejętności. Wielu ludzi uważa, że inteligencja, osobowość i warunki fizyczne są niezmienne. W rezultacie zazwyczaj skupiają się na osiąganiu celów, które raczej potwierdzają ich zdolności, zamiast wymagać nauki nowych. Wieloletnie badania obalają twierdzenie o niezmiennych cechach i wynikających z nich umiejętnościach. Przyjęcie do wiadomości, że zmiana jest możliwa, pozwoli ci dokonywać lepszych wyborów i wyzwolić cały twój potencjał. Ludzie, którzy uważają, że lepsze nie jest wrogiem dobrego, łatwiej znoszą przeciwności i potrafią docenić nie tylko cel, ale i sam proces dochodzenia do niego. 6. BĄDŹ „TWARDY” „Twardość” oznacza zdolność do długo- terminowego poświęcenia się dla osiągnięcia celu i nieustępliwość w obliczu trudności. Ludzie nią obdarzeni zazwyczaj zdobywają lepsze wykształcenie i znacznie wyróżniają się osiągnięciami na tle innych. Ludzie pozbawieni „twardości” częściej niż inni uważają, że brakuje im wrodzonych zdolności do osiągnięcia sukcesu. Jeśli takie podejście jest ci znajome, to niestety jesteś w błędzie. Jak już zostało wspomniane wcześniej, wysiłek, planowanie, upór i właściwa strategia to jedyna droga do sukcesu. Uświadomienie sobie tego nie tylko pomoże osiągnąć założone cele, lecz także kapitalnie wspomoże twoją „twardość. 7. ĆWICZ SIŁĘ WOLI Siła woli jest jak mięsień – jeśli nie jest regularnie ćwiczona, słabnie. Jednak poddawana stałemu wysiłkowi, staje się coraz silniejsza i pomaga osiągać wyznaczone cele. Ćwiczenie siły woli oznacza robienie czegoś, czego szczerze wołałbyś uniknąć. Rezygnacja z tłustych przekąsek, wykonywanie stu przysiadów dziennie, unikanie garbienia się, nauka nowej umiejętności. Gdy tylko poczujesz chęć poddania się, lub że przestaje ci zależeć – działaj i rób dalej, co postanowiłeś. Zacznij od jednego postanowienia i zaplanuj jak poradzisz sobie z możliwymi trudnościami – np. „gdy poczuję wielką chęć na niezdrową przekąskę, zjem jakiś pyszny owoc”. Początki będą trudne, ale z czasem będzie coraz łatwiej – i o to chodzi. Wraz ze zwiększającą się siłą woli możesz podejmować coraz trudniejsze wyzwania i zwiększać siłę samokontroli. 8. NIE KUŚ LOSU Bez względu na to, jak silna jest twoja wola, ważne jest, aby zawsze zdawać sobie sprawę, że ma ona swoje granice. 29 UMIEJĘTNOŚCI Próba ich przekroczenia, zaowocuje okresem zniechęcenia. Jeśli nie musisz, nie zabieraj się za dwie wymagające rzeczy na raz (np. równoczesne rzucanie palenia i dieta). Nie bądź zbyt pewny siebie co do radzenia sobie z pokusami i unikaj sytuacji wystawiających twoją silną wolę na próbę. Ludzie sukcesu wiedzą, jak ułatwiać sobie życie, kiedy to możliwe. 9. SKUP SIĘ NA TYM, CO ZROBISZ ZAMIAST NA TYM, CZEGO BĘDZIESZ UNIKAŁ Czy chcesz z powodzeniem stracić na wadze, rzucić palenie albo kontrolować złość? Zaplanuj zatem, jak zastąpisz złe nawyki dobrymi, zamiast skupiać się na walce z tymi niechcianymi. Badania nad przetwarzaniem informacji przez ludzki mózg (np. reakcji na polecenie: „Nie myśl o różowym słoniu!”), wykazały, że przykładowy różowy słoń niezmiennie pojawiał się w myślach badanych. Podobnie dzieje się, jeśli chodzi o zachowania i w przypadku silnej motywacji do walki ze złym nawykiem raczej wzmacnia się on zamiast ustępować. Jeśli zatem chcesz coś u siebie zmienić, pomyśl o pozytywnym substytucie złego nawyku. Jeśli, na przykład, często dajesz się wyprowadzić z równowagi, możesz postanowić, że: „Kiedy czuję wypełniającą mnie złość, oddycham głęboko trzy razy, aby się uspokoić”. Skupienie się na powolnym wciąganiu i wypuszczaniu powietrza, odwrócić uwagę od napadów złości i z czasem zupełnie je wyeliminuje. Mam nadzieję, że po przeczytaniu o 9 sekretach ludzi sukcesu, udało ci się zauważyć wszystkie te rzeczy, które robisz właściwie. Co ważniejsze, mam nadzieję, że rozpoznałeś również wszystkie błędy spychające cię z drogi sukcesu i że wykorzystasz tę wiedzę. Pamiętaj – nie trzeba stawać się kimś innym, by coś osiągnąć. O sukcesie decyduje nie to kim jesteś, lecz to, co robisz. Tekst na podstawie artykułu z Harvard Business Review Autor: MP 30 BEZPIECZ Wakacje to przede wszystkim czas odpoczynku dla dzieci i rodziców. Czas wypełniony wyjazdami, długimi i krótkimi podróżami. Czas, w którym dzieci pozbawione codziennych obowiązków, szkoły i nauki, poszukują przyjemności i zabawy. Należy jednak pamiętać, że tak podróżowanie, jak i nadmiar wolnego czasu nierzadko sprzyjają powstawaniu niebezpiecznych sytuacji, w którym może znaleźć się nasze dziecko. Oczywiście pełna kontrola ryzyka jest niemożliwa, można jednak, pamiętając o kilku ważnych zasadach, to wakacyjne ryzyko ograniczyć. DZIECKO W SAMOCHODZIE Bezchmurne niebo i wysoka temperatura, tak pożądane na plaży, potrafią bardzo utrudnić długie podróże. Dlatego wybierając się w podróż samochodem, zwłaszcza pozbawionym klimatyzacji, warto wybrać się w drogę wczesnym rankiem. W podróżnym wyposażeniu powinny także znaleźć się: zasłona na okno chroniąca malucha przed promieniami słonecznymi, duża ilość wody do picia, wilgotne chusteczki lub woda w sprayu. Nie można zapomnieć o częstych przystankach, dających szanse dziecku na zaczerpnięcie świeżego powietrza. Nigdy nie zostawiajmy dziecka śpiącego w samochodzie, gdyż może się to skończyć udarem! MALUCH W MIEJSCACH PEŁNYCH LUDZI Wszelakie wakacyjne wyjazdy i wypady nieuchronnie narażają nas na przebywanie w miejscach pełnych innych urlopowiczów. Zatłoczone pociągi, dworce, deptaki i plaże to miejsca, gdzie nasza pociecha łatwo może zniknąć nam z oczu. To wielki stres dla rodziców i dziecka. Zapłakany maluch zagadnięty przez ochronne obiektu, policję lub zwykłych przechodniów, nieraz jest zbyt roztrzęsiony, by można było od niego wydobyć jakiekolwiek informacje o opiekunach. W takich sytuacjach niezmiernie pomocna może okazać się specjalna opaska na rękę, na której zapisane są imię i nazwisko dziecka, telefon do rodziców i adres. Jednak sama opaska zdecydowanie nie wystarczy. Przed wyjazdem zawsze należy poważnie i rzeczowo porozmawiać z maluchem i wpoić mu podstawowe zasady zachowania w miejscach publicznych. Sami rodzice, natomiast, nigdy nie powinni pozwalać swoim pociechom na oddalanie się poza zasięg wzroku opiekuna. POCIECHA I PROMIENIE SŁONECZNE Lato to bezchmurne niebo, wysoka temperatura i mocno opalające słoń- MAGAZYN JĘZYKOWY NR 28 ZNE WAKACJE ce. Korzystając z nich, nie zapominajmy, że organizmy i skóra najmłodszych są szczególnie podatne na przegrzanie i oparzenia słoneczne. Bez względu na to czy spędzamy czas nad wodą, w górach czy na działce, zawsze należy pamiętać o ochronie. Przegrzania malucha unikamy zakładając mu jasny kapelusik, chustkę lub cokolwiek innego, chroniącego głowę przed słońcem. Warto także rozstawić parawan lub parasol przeciwsłoneczny, gdzie nasza pociecha mogłaby skorzystać z cienia. Co jakiś czas należy skłonić dziecko do wypicia odrobiny wody lub soku, nawet jeśli nie odczuwa pragnienia. Przeznaczony dla dzieci krem z filtrem najlepiej zakupić w aptece, zasięgając w razie potrzeby porady farmaceuty. Na skórę jeszcze nieopaloną (trzeba pamiętać, że żaden kosmetyk nie zabezpiecza skóry przed działaniem promieni słonecznych w 100 proc.) najlepiej stosować filtr z faktorem 50+, by później stopniowo zmieniać preparaty na te ze słabszym filtrem. Krem należy nałożyć odpowiednio wcześniej, około pół godziny przed wyjściem na słońce, aby dać skórze czas na wchłonięcie. Nie można zapominać o nałożeniu kremu także w ciepłe, ale pochmurne dni. Promienie słoneczne przedostają się przez chmury, zwłaszcza jeśli jest wietrznie. Zapewnienia producentów o wodoodporności preparatu należy traktować z rezerwą i co dwie, trzy godziny wcierać go w skórę dziecka. Znamiona i większe pieprzyki zakrywamy plastrami z opatrunkiem. WAKACJE W MIEŚCIE, NAJMŁODSI NA PLACU ZABAW Wakacje to nie tylko wyjazdy i spędzanie czasu poza domem. Dużą część ciepłych dni spędzamy z dzieckiem w miejscu zamieszkania. Naturalną koleją rzeczy jest w takiej sytuacji korzystanie z lokalnych placów zabaw. Niestety nie wszystkie w pełni nadają się na miejsce zabaw dla dzieci. Dlatego, zanim pozwolimy naszej pociesze bawić się w takim miejscu, warto zwrócić uwagę na kilka szczegółów. Plac zabaw powiniem być ogrodzony i położny z dala od ulic, z których dochodzić mogą spaliny i hałas. Jeśli plac posiada ogrodzenie, należy sprawdzić, czy dziecko nie zdoła samo otworzyć furtki. Niebagatelną sprawą jest stan techniczny urządzeń do zabawy. Nie mogą one w żaden sposób grozić zaklinowaniem się dziecka między elementami, a ich powierzchnia musi być gładka, wykluczająca powstanie otarć. Piaskownice powinny być zabezpieczone klapami, tak aby zwierzęta nie mogły ich zanieczyścić. Betonowe lub asfaltowe podłoża na placu zabaw także nie są zbyt dobrym pomysłem, gdyż każdy upadek kończy się w ich przypadku co najmniej bolesnymi otarciami. Z punktu widzenia opiekuna istotne jest, aby plac zabaw posiadał ławki, z których można w wygodny sposób obserwować swojego podopiecznego. PRZEWIDUJ I OBSERWUJ Przytoczone powyżej przykłady potencjalnych niebezpieczeństw czyhających na dzieci podczas wakacji, mogą działać zniechęcająco i odwodzić rodziców od zabierania pociech na wyjazdy, czy nawet na plac zabaw pod blokiem. Jednak ze wszystkimi tymi trudnościami można poradzić sobie przy pomocy zdrowego rozsądku, przewidywania i uważnej obserwacji tak dziecka jak i miejsca jego przebywania. Pamiętając o tym, sprawimy, że lato będzie dla nas i naszych pociech czasem zasłużonego i przede wszystkim bezpiecznego odpoczynku. autor: MP 31