plan odnowy miejscowości bąków - BIP
Transkrypt
plan odnowy miejscowości bąków - BIP
PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Załącznik Nr 1 do U c h w a ł y Nr IV/23/2011 R a d y M i e j s k i e j w Strumieniu z dnia 10 stycznia 2011 r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW NA LATA 2011 – 2017 GMINA STRUMIEŃ Styczeń 2011 r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Spis treści I. WSTĘP .................................................................................................................. 3 II. ANALIZA ZASOBÓW SOŁECTWA ................................................................ 4 1. Położenie geograficzne ............................................................................................... 4 2. Walory przyrodnicze i krajobrazowe ..........................................................................8 3. Wody powierzchniowe i głębinowe ............................................................................ 8 4. Gleby ........................................................................................................................... 10 5. Gospodarka ................................................................................................................ 11 6. Rys historyczny Bąkowa ............................................................................................ 13 7. Zabytki i turystyka ..................................................................................................... 14 8. Kultura ........................................................................................................................ 20 9. Demografia ................................................................................................................. 21 10. Infrastruktura techniczna ........................................................................................ 22 11. Oświata i sport ......................................................................................................... 28 12. Opieka społeczna i zdrowotna ................................................................................ 33 III. ANALIZA SWOT............................................................................................ 37 IV. DIAGNOZA AKTUALNEJ SYTUACJI WSI ................................................ 39 V. WIZJA ROZWOJU WSI.................................................................................. 40 VI. ZIDENTYFIKOWANE PROBLEMY ............................................................. 41 VII. OPIS INWESTYCJI NA LATA 2011 – 2017 .......................................... 42 VII.I ZADANIA NIEUJĘTE W WYKAZIE PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SOŁECTWA BĄKÓW ........................................................... 47 VIII.OPIS ZNACZENIU I CHARAKTERYSTYKA DLA OBSZARÓW ZASPOKOJENIA POTRZEB O SZCZEGÓLNYM MIESZKAŃCÓW, SPRZYJAJĄCYCH NAWIĄZYWANIU KONTAKTÓW SPOŁECZNYCH, ZE WZGLĘDU NA ICH POŁOŻENIE ORAZ CECHY FUNKCJONALNOPRZESTRZENNE, W SZCZEGÓLNOŚCI POPRZEZ ODNAWIANIE LUB BUDOWĘ PLACÓW PARKINGOWYCH, CHODNIKÓW LUB OŚWIETLENIA ULICZNEGO ............................................................................. 49 2 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW IX. ZARZĄDZANIE ............................................................................................... 52 1. Wdrażanie................................................................................................................... 52 Instrumenty realizacji .................................................................. 52 2. Monitorowanie ........................................................................................................... 53 Wskaźniki produktu .............................................................................................. 54 Wskaźniki rezultatu .............................................................................................. 54 Wskaźniki oddziaływania ..................................................................................... 54 X. BIBLIOGRAFIA ............................................................................................... 57 XI. SPIS ZDJĘĆ I TABEL .................................................................................... 58 XII. SPOTKANIA MIESZKAŃCÓW BĄKOWA................................................ 59 3 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW I. Wstęp Polska wieś staje, na początku XXI wieku, do rywalizacji przede wszystkim gospodarczej z zrównoważonego cywilizacją rozwoju krajów obszarów Unii Europejskiej. wiejskich niezbędne Dla zapewnienia jest zapewnienie wielofunkcyjności rolnictwa i wsi, zwiększenie funkcji gospodarczych i społecznych wsi, ochrony środowiska na obszarach wiejskich, ograniczenie bezrobocia oraz poprawa warunków życia ludności wiejskiej. Warunkiem niezbędnym do aktywnego włączenia się mieszkańców miejscowości wiejskich w realizację przedsięwzięć na rzecz rozwoju i promocji lokalnych walorów kulturowych i przyrodniczych jest integracja społeczności lokalnej wokół budowy wspólnego planu działania, który można nazwać planem odnowy miejscowości. Jest to postępowanie odmienne od działań podejmowanych w innych programach ze względu na element integracji na najniższym poziomie współdziałania mieszkańców pojedynczej wsi. Niniejsze opracowanie jest właśnie takim Planem działania przygotowanym dla miejscowości Bąków, w której mieszkańcy zintegrowali się wokół wspólnych celów oraz postanowili wykorzystać szansę jaką daje jej położenie, wyjątkowe bogactwo krajobrazu i dorobek kulturowy ludzi, którzy tę wieś wybrali jako miejsce stałego zamieszkania. Poniższy dokument jest zgodny ze „Strategią Rozwoju Gminy Strumień na lata 2005 – 2013”, „Planem Ochrony środowiska i Gospodarki Odpadami” oraz „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Strumień”, Plan Odnowy Miejscowości stanowi ich uzupełnienie. II. Analiza zasobów sołectwa 1. Położenie geograficzne Bąków (niem. Bonkau) to wieś sołecka w gminie Strumień w powiecie cieszyńskim, w województwie śląskim. Gmina Strumień położona jest na skraju powiatu cieszyńskiego w jego północnej części. Przez terytorium gminy przepływa 4 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW rzeka Wisła wpadając w Strumieniu do zbiornika goczałkowickiego, z którym gmina bezpośrednio graniczy. Do gminy przynależą wsie: Drogomyśl, Bąków, Pruchna, Zabłocie, Zbytków oraz miasto Strumień. Bąków jest miejscowością o powierzchni 591 ha. W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie bielskim. Siedziba władz Bąkowa znajduje się przy ul. Osiedlowej. 5 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW 6 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Gmina Strumień wraz z miejscowością Bąków. Obszar gminy Strumień, w której położony jest Bąków, według regionalizacji klimatycznej E. Romera należy do krainy klimatycznej Pogórze. Dane klimatyczne pochodzą z opracowań map glebowo - rolniczych. Parametry dotyczące wiatrów przyjęto ze stacji synoptycznej w Bielsku – Białej Aleksandrowicach, która jest reprezentatywna dla tego terenu. Warunki klimatyczne: - średnia temperatura roczna: + 7,7°C Strumień, Zabłocie; + 8,0°C Zbytków, - liczba dni z przymrozkami: 100 – 120 dni, - liczba dni mroźnych: 30 – 35 dni, - długość okresu wegetacyjnego: 200 – 220 dni, - wilgotność względna: 80 %, - dominujące wiatry: SW – 19,9%; S – 11,9%; W – 10,1%. 7 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW 2. Walory przyrodnicze i krajobrazowe Na terenie Bąkowa znajduje się 63 ha lasów, co stanowi 7,6 % wobec całości terenów leśnych gminy. Mieszkańcy Bąkowa nadali im swoje nazwy, są to Las Knajski oraz Las Makowina. W północnej części gminy Strumień zlokalizowany jest projektowany użytek ekologiczny: „Bąków – Zabłocie”. Użytek ekologiczny „Bąków” znajduje się na terenie Zabłocia, Bąkowa i Drogomyśla. Występuje w postaci dwóch odrębnych kompleksów, rozdzielonych rzeką Wisła. Obejmuje podmokłe łąki i zalesienia świerkowo - olchowe. Potencjalne stanowisko cennych gatunków chrząszczy. Zagrożeniem stanowiska może być melioracja oraz emisje przemysłowe. Gmina Strumień, z prawie całą powierzchnią (z wyjątkiem części północno – wschodniej), położona jest w obszarze specjalnej ochrony ptaków (Dyrektywa Ptasia) „Natura 2000” w ostoi „Dolina Górnej Wisły” – kod PLB240001. Stawy rybne, założone ponad 600 lat temu, obok znaczenia gospodarczego, pełnią tu ważną funkcję ekologiczną. Odnotowano tu występowanie wielu cennych dla przyrody i rzadkich gatunków ptaków. Obszar ten ma rangę ostoi ptasiej o znaczeniu międzynarodowym. Podstawą typowania ostoi „Natura 2000” są gatunki: bąk, bączek, ślepowron, szablodziób, mewa czarnogłowa, rybitwa czarna, rybitwa rzeczna. Zagrożenie dla ostoi może stanowić intensyfikacja gospodarki rybackiej, remonty stawów oraz usuwanie roślinności szuwarowej. 3. Wody powierzchniowe i głębinowe Gmina Strumień leży na obszarze przedkarpackiego regionu hydrogeologicznego obszarze subregionu rybnicko - oświęcimskiego (zapadlisko przedkarpackie). Na obszarze gminy występuje piętro wodonośne czwartorzędu. Charakteryzuje się ono zróżnicowanymi warunkami hydrogeologicznymi, uzależnionymi od miąższości i wykształcenia litologicznego osadów. Wodonośne są piaszczyste osady rzeczne, rzecznolodowcowe oraz piaski międzymorenowe. 8 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW W profilu piętra wodonośnego czwartorzędu występuje od 1 do 3 poziomów wodonośnych. Na omawianym obszarze mamy następujące poziomy wodonośne: dolny poziom wodonośny, górny poziom wodonośny, poziom wód zawieszonych. Czwartorzędowe poziomy wodonośne są hydrologicznie częściowo odkryte. Zwierciadło wody podziemnej ma charakter swobodny i zalega na głębokości 1-14 m. Średnia miąższość warstwy wodonośnej dla UPWP rejonu małej Wisły wynosi 8,3 m, średnia wydajność pojedynczej studni 19,5 m3/h, a współczynnik filtracji 4,4 x 10-4 m/s. Zasilanie omawianych poziomów odbywa się przede wszystkim poprzez opady atmosferyczne. Z analiz wynika, że podstawą drenażu poziomów czwartorzędowych są głównie rzeki stanowiące dopływy Wisły. Spływ wód podziemnych odbywa się przede wszystkim w części zachodniej gminy ku dolinie Odry, a w części wschodniej ku dolinie Wisły. Czwartorzędowy poziom wodonośny ma bezpośredni kontakt z wodami powierzchniowymi. Aktywne zasilanie oraz drenaż przez rzeki powoduje, że drogi krążenia są krótkie, zaś prędkości przepływu znaczne. Liczne rozcięcia terenu ukształtowane przez lokalne potoki charakteryzuje różna deniwelacja względna: Bąków - wzniesienie 258 – 266 m. n.p.m., deniwelacja 8 m. Na terenie Bąkowa w administracji Śląskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych znajdują się rzeka Knajka. Bąków rozciąga się równoleżnikowo przez 5 km od Pruchnej do ujścia Knajki do rzeki Wisły. Leży na skraju Kotliny Oświęcimskiej i Kotliny Ostrowskiej. Na wschodnim krańcu opiera się o płynącą rzekę Wisłę. Oprócz Wisły przez Bąków przepływają dwie mniejsze rzeki: Knajka oraz Młynka. Ta ostatnia w zasadzie przestała przenosić wody, kiedy zlikwidowano młyny korzystające z jej biegu w Bąkowie i Strumieniu. Potok Knajka to lewobrzeżny dopływ Wisły, który w obrębie Gminy ma długość 8,2km. Szczególnie atrakcyjna wędkarsko jest wiosną, gdy utrzymuje się wysoki stan wody. Dominują tu następujące gatunki ryb: leszcz, płoć, karp, szczupak, karaś, lin. Na terenie wsi znajdują się również stawy, m.in. na lewym brzegu Knajki, na północ od Bąkowa (nieużytkowane i porośnięte młododrzewiem) oraz wzdłuż 9 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW dawnego austriackiego traktu ze Strumienia do Bąkowa (miejsce odpłatnego połowu ryb w okresie letnim). Przez las knajski przebiegają także potoki, jeden z nich jest dopływem Pielgrzymówki. 4. Gleby Gleby na obszarze gminy zostały wykształcone na utworach czwartorzędowych i należą do gleb o dużej przydatności dla rolnictwa. Są to przeważnie gleby III oraz IV klasy bonitacji. Na terenie doliny Wisły występują gleby klasy III (około 60 % gleb), wykształcone na pyłach i glinach lessowych. Obszary położone wyżej pokryte są w przeważającej części glebami klasy IV (35%), powstałymi na terasach rzecznych mad o lekko kwaśnym odczynie. Przydatność rolnicza gleb – w gminie przeważają zdecydowanie gleby średnio żyzne. Są to gleby, które w warstwie ornej wykazują skład mechaniczny pyłów ilastych, pyłów ilastych lessowych oraz iłów pylastych. Poniższa tabela wskazuje, że na terenie Bąkowa występują gleby bardzo ciężkie (6,5%), gleby ciężkie stanowią 33,4%, a gleby średnie ciężkie 60,1%. Tabela 1. Udział % poszczególnych rodzajów gleb w gminie Strumień Wybrane Gleby bardzo miejscowości w ciężkie Gleby ciężkie Gleby średnie Gleby Gleby ciężkie średnie lekkie gminie Strumień Strumień - - 94,5 2,5 3,0 6,5 33,4 60,1 - - Pruchna - - 100,0 - - Zabłocie - 22,2 70,2 7,1 0,5 Zbytków - - 100,0 - - Bąków Źródło: Dane UM w Strumieniu. 10 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW 5. Gospodarka Na terenie sołectwa Bąków funkcjonują m.in. następujące usługi: - usługi transportowe, roboty ziemne, brukarskie, - kowalstwo artystyczne, instalacje wodno – kanalizacyjne, piece - przetwórstwo drzewne, - pomoc drogowa, - usługi remontowo – budowlane, - gospodarstwo ogrodnicze, - krajowy i międzynarodowy przewóz osób autobusami i mikrobusami, transport ciężki, usługi warsztatowe, - młyn (przemiał zboża), - mechanika i diagnostyka pojazdowa, - montaż, serwis, remont urządzeń chłodniczych, gastronomicznych, klimatyzacyjnych, - usługi informatyczne, - usługi dentystyczne, - firma z nawozami, ziarnami siewnymi, paszami, - salon samochodowy, - sprzedaż materiałów budowlanych, farb, lakierów, - serwis ogumienia, - gospodarstwo agroturystyczne „Łowisko”, - wyrób mebli ogrodowych, - centrum ogrodnicze (sprzedaż drzew, krzewów, aranżacje ogrodów, fontanny ogrodowe, artykuły dekoracyjne), - sprzedaż sprzętu czyszczącego. 11 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Tabela 2. Wykaz firm zlokalizowanych na terenie Sołectwa Bąków. Nazwa firmy Lp. 1. Firma Produkcyjno – Handlowa „MARO” Radeccy sp. jawna 2. „WAWROSZ” sp. jawna 3. Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „TOLEK” Adolf Jańczyk 4. FHU „HEMAR” Henryk Mrówka 5. FHU „ART – GRAF” Beata Jowik - Kurzeja 6. Zakład Usług Transportowych „DALTRANS” Alojzy Stanik 7. PPHU „PREMONT” Edward Pisek 8. „SZCZYRBA” Przetwórstwo Drzewne Zofia Szczyrba 9. Skup metali kolorowych Jacek Łabaj 10. Sklep ogólnospożywczy Krystian Gabryś 11. Sklep spożywczy Józef Janik 12. „MM” Firma Handlowa Karol Mrowiec 13. „FACH – BUD” s.c. Scyroń i Sobik ul. Główna 14. Zajazd „Chata po zbóju” ul. Wiślańska 15. „NETCOMM” Firma Handlowo – Usługowa Władysław Gabryś 16. „AR - DAV” S.c. Producent Bielizny Pościelowej Małgorzata Mamcarz ul. Rybia 17. „JAŚ GRILL BAR” firmy Aster Seweryna Szymiczek 18. Technik dentystyczny Cecylia Mokrysz ul. Sadowa 19. Stomatologia Ogólna Jan Jarosz lek. st. ul. Główna 20. Ferma drobiu Urszula i Henryk Graca ul. Pniwie 21. Ferma drobiarska Alicja Kucharska ul. Podlesie 22. UTRD Marian Pękal ul. Szkolna 23. Usługi Transportowo – Sprzętowe – pomoc drogowa Holisz Dominik 24. Usługi Transportowo- Sprzętowe –pomoc drogowa Holisz Janusz 25. Ogrodnictwo Adam Bisok ul. Zielona 26. Ogrodnictwo Leszek i Lidia Farana ul. Zielona 27. Sklep przemysłowy Sylwia Miśkiewicz ul. Objazdowa Rychułd 28. Sklep Wielobranżowy Pawlik Klaudia ul. Główna 12 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Lp. Nazwa firmy 29. Zakład Remontowo – budowlany Jan Zamojski ul. Podlesie 30. PHU „Stella” Kot Stefan ul. Główna 31. Mechanika i diagnostyka pojazdowa Pękala Eugeniusz ul. Zielona 32. Wulkanizacja Dariusz Niemiec ul. Wiślańska 33. BaF Wkłady Kominkowe ul. Główna 34. FHU Stolarstwo Kora Sławek Wacha ul. Młynarska 35. Sklep Wielobranżowy „U Natalii” Eugeniusz Witkowski ul. Młynarska 36. Kiosk kwiaciarnia Bożena Rudolf ul. Osiedlowa 37. Usługi Młynarskie Maria Brandys ul. Młynarska 38. „Łowisko” Piotr Hansel ul. Spokojna Źródło: Dane UM w Strumieniu W Bąkowie hodowane są pszczoły i gołębie. Na terenie Bąkowa znajdują się wolne tereny, do których należą: • tereny mieszkaniowe 11 ha • tereny usługowe 6 ha. 6. Rys historyczny Bąkowa Obecnie Bąków tworzą dwie wsie, tj. Bąków i Rychułd. Dawniej samodzielną wsią był Rychułd, zaś przysiółkiem Bąków. W czasach teraźniejszych jest na odwrót. Jednak historia obu wsi nierozerwalnie się ze sobą łączy. Pierwsza wzmianka o Bąkowie pojawia się w aktach archiwalnych. W połowie XVI wieku Bąków został sprzedany Piotrowi Czelowi. Kolejny właściciel z rodziny Czelo sprzedał zarówno Bąków jak i Rychułd Wacławowi Cikanowi. Następnym właścicielem był Michał Radecki, rodzina Bludowskich i Kalischów. Na początku XIX wieku Bąków i Rychułd zostały odkupione od rodziny Kalischów przez Alberta Kazimierza. Po jego śmierci ziemie weszły w kompleks dóbr Habsburgów, tworząc tzw. Komorę Cieszyńską. Rozwój Bąkowa związany był z pracą w folwarku i przy stawach rybnych. Miejscowość rozwinęła się w pełni w XIX wieku, w tym czasie posiadała samodzielność (wójt i urząd gminy). Poprawę życia mieszkańcom Bąkowa przyniosło 13 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW zniesienie pańszczyzny (połowa XIX w.), budowa linii kolejowej Czechowice – Zebrzydowice oraz parcelacja folwarku w 1922r. Część mieszkańców wybudowała budynki mieszkalne, pracując okresowo przy regulacji rzeki Wisły i Knajki, budowie kolejnej linii kolejowej czy budowie nowych dróg. W okresie międzywojennym funkcjonowała gmina Rychułd – Bąków. Istnieje kilka teorii dotyczących pochodzenia nazwy Bąków. Pierwsza z nich mówi, iż pochodzenie nazwy wsi Bąków wywodzi się od żyjącego w dawnych czasach ptaka żyjącego w wodnych szuwarach – bąka. Inna teoria wskazuje na pochodzenie nazwy od osoby – właściciela miejscowości. Nazwa Bąków występowała w różnych formach, np. Bonkow, Bonkau, Bunkow, Bónkof. Jest to nazwa dzierżawcza pochodząca od znacznego mieszkańca lub właściciela o nazwisku Bąk. 7. Zabytki i turystyka Zasoby zabytkowe Według wykazów otrzymanych od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, na terenie miasta i gminy Strumień jest: 1) 296 obiektów figurujących w ewidencji wojewódzkiej w tym: 11 na terenie Bąkowa Dom nr 1 obora ul. Główna 51, mur., 4 ćw. XIX w., przebudowany Dom nr 4 ul. Główna 49, mur., 1 ćw. XX w. Dom nr 5 ul. Objazdowa 8, mur., lata 30 –te XX w. Ruina domu nr 6 + bud. gospod. ul. Objazdowa 6, mur., 2 poł. XIX w., ruiny w zabudowaniach gospodarczych Dom nr 9 ul. Objazdowa 2, mur., 1949 r., przebudowany na obiekt gospodarczy Dom nr 10 + stodoła ul. Główna 94, mur., zręb. 1 ćw. XX w., obiekty przebudowane Dom nr 11 ul. Wiślańska, mur., 2 ćw. XX w. Dom nr 14 ul. Rolnicza 14, mur., lata 90 – te XIX w. 14 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Dom nr 21 ul. Pniwie, mur., ok. 1900 r. Dom nr 27, mur., lata 20-te XX w. Dom nr 43, ul. Szkolna 12, mur., lata 30-te XX w. 2) 41 stanowisk archeologicznych w tym: na terenie Bąkowa - 2 stanowiska, z późnego średniowiecza ze śladami osadnictwa. Kamień graniczny na płn.– zach. części Rychułda sąsiadujący z Pielgrzymowicami przy ulicy Jeżynowej. Kamień graniczny znajduje się w załamaniu lasu Zbytkowa z Bąkowem. 15 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW W Bąkowie znajduje się Kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem Miłosierdzia Bożego oraz Ewangelicki Dom Modlitwy. Parafia Rzymsko – katolicka w Bąkowie powstała z obrzeży parafii w Strumieniu, Pruchnej i Golasowicach. Strumień posiadał najpierw mały kościół drewniany św. Krzyża. Z powodu szybkiego rozwoju miasta i wzrostu demograficznego kościół ten stał się za mały, dlatego pod koniec XV wieku właściciel Strumienia Mikołaj Brodecki rozpoczął starania o budowę nowego kościoła pw. Św. Barbary. W 1495 roku biskupi Wrocławia, Gniezna, Krakowa i Ołomuńca pozwolili na utworzenie parafii św. Barbary. Budowę kościoła wraz z probostwem i szkołą ukończono w 1498 roku. Do nowej parafii należały wówczas: Strumień, Bąków, Chybie, Frelichów, Mnich, Zabłocie, Zarzecze i Zbytków. Po okołu 30 latach kościół zamieniono na murowaną świątynię, poświęconą w 1790 roku. Bąków należał do parafii w Strumieniu do granic obecnej szkoły, a tereny położone za nią oraz miejscowość Rychułd obejmowała parafia w Pruchnej. Z powodu znacznych odległości mieszkańców Bąkowa od parafii strumieńskiej i związanych z tym trudności, pojawiła się idea budowy kościoła w Bąkowie. Głównym inicjatorem tego pomysłu był ksiądz proboszcz Oskar Kuśka. Pierwszym krokiem do powstania bąkowskiego kościoła były ustalenia podczas spotkania w 1986 roku ks. biskupa katowickiego Damiana Zimonia oraz wojewody bielskiego Stanisława Łuczkiewicza. Wyrażono wtedy wstępną zgodę na lokalizację kościoła na terenie działki państwa Wiśniewskich. W latach 80 – tych XX wieku kupiono sąsiadujący z placem budynek, w którym obecnie mieści się probostwo oraz garaż (obecnie znajduje się tam kaplica). W 1987 roku wraz z przybyciem do parafii w Strumieniu księdza Jerzego Hermaisa †, powstał komitet budowy kościoła. 23 grudnia tego samego roku w kaplicy odprawiono pierwszą mszę świętą, a poświęcenia i otwarcia świątyni dokonał ks. biskup Zimoń. Latem 1987 roku ruszyły prace budowlane. W marcu następnego roku podczas wizytacji kanonicznej ks. biskupa Zimonia, oficjalnie ustanowiono w Bąkowie tymczasową parafię. Z chwilą ustanowienia parafii powołano radę duszpasterską oraz zespół charytatywny. Dnia 1 lipca 1990 roku dekretem biskupim została powołana parafia Miłosierdzia Bożego w Bąkowie. 16 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW W 1996 roku parafia otrzymała trzy dzwony, poświęcone Miłosierdziu Bożemu, Matce Bożej i Janowi Sarkandrowi. Parafia bąkowska wzbogaciła się również o obraz Bożego Miłosierdzia, wykonany i ofiarowany przez artystę z Zebrzydowic. Od 1998 roku zaczęła wychodzić gazetka parafialna „Jezu ufam Tobie”. Kościół rzymsko - katolicki pw. Miłosierdzia Bożego w Bąkowie. W Bąkowie znajduje się także kilka kapliczek i krzyży. Kapliczki są położone na posesji państwa Gandzel, na polu państwa Michalików, u państwa Staniek, u państwa Wawrzyczek. Krzyż „Ku pamięci poległym tu żołnierzom” z II wojny światowej. Wymieniony krzyż znajduje się pomiędzy płynącą kiedyś Młynką i obecnie płynącą Knajką. Corocznie w dni krzyżowe przychodzi pod krzyż procesja wiernych, by pomodlić się za poległych żołnierzy. 17 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Pamiątkowy krzyż „Ku pamięci poległym tu żołnierzom” przy ul. Młynarskiej. Ewangelicki Dom Modlitwy w Bąkowie przynależy do parafii ewangelicko – augsburskiej w Drogomyślu. Dom powstał w 2004 roku. Dom Modlitwy spełnia obok funkcji religijnych, inne funkcje, odbywają się w nim spotkania okolicznościowe, zajęcia dla dzieci, działa także chórek dziecięcy. W budynku znajduje się ołtarz wykonany z piaskowca. W kamieniach wykutych jest wiele elementów mówiących o dziejach chrześcijaństwa. W środku widnieje większy kamień, który przypomina duży głaz, którym zamknięto grób Chrystusa. Z góry ołtarza spływa woda, a po kamieniach wiją się zielone rośliny. 18 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Ołtarz z piaskowca w Ewangelickim Domu Modlitwy. Ewangelicki Dom Modlitwy. Cmentarz komunalny w Bąkowie. 19 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW 8. Kultura Sala widowiskowa przy Ochotniczej Straży Pożarnej w Bąkowie W 1965 roku powołano Społeczny Komitet Budowy Domu Kultury, a w 1971 roku zakończono jego budowę. Obiekt posiada salę widowiskową (wraz ze sceną) oraz świetlicę środowiskową, działającą przy Miejsko – Gminnym Ośrodku Kultury w Strumieniu. Sala widowiskowa przy OSP w Bąkowie Koło Gospodyń Wiejskich Koło Gospodyń Wiejskich powstało w Bąkowie w 1957 roku. Zaczynano od podstawowych form pracy, z czasem rozszerzając działalność koła. Zorganizowano kurs szycia, robót ręcznych, gotowania, pokazy kwiatów, upraw pod folią, funkcjonowała wypożyczalnia sprzętów gospodarstwa domowego. Już 2 lata po powstaniu koła, utworzono amatorski zespół aktorski. Powstał także zespól śpiewaczy, który występował przy różnych okazjach, śpiewając pieśni ludowe. Zespół z biegiem lat przekształcił się w zespół pieśni i tańca. W obecnym czasie działalność Koła Gospodyń Wiejskich nie jest już tak intensywna jak przed laty. Jest to związane przede wszystkim z brakiem pomocy finansowej. 20 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW 9. Demografia Obecnie teren Bąkowa zamieszkuje 1520 osób (dane na 31.01.2008r.). Nieznacznie większą część mieszkańców Bąkowa stanowią kobiety, tj. 51% (773), natomiast mężczyzn jest 49% (747). Poniższe wykresy przedstawiają sytuację demograficzną miejscowości Bąków. Wykres 1. Ludność sołectwa Bąków w przedziałach wiekowych. 80 70 60 50 40 30 20 10 0 10 – 7016-16 17-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 15 100 0-4 5–9 mężczyźni 51 36 58 16 30 71 55 66 63 49 54 61 41 32 29 35 kobiety 35 41 65 11 28 74 70 65 64 49 61 46 56 32 18 58 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z UM w Strumieniu. 21 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Wykres 2. Mieszkańcy sołectwa Bąków wg grup ekonomicznych. 64 108 wiek poprodukcyjny 172 537 525 wiek produkcyjny 1062 145 141 wiek przedprodukcyjny 286 0 200 400 ogółem kobiety 600 800 1000 1200 mężczyźni Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z UM Strumieniu 10. Infrastruktura techniczna Wodociągi Budowa wodociągu w Bąkowie przebiegała w 3 etapach: - pierwszy etap prowadził od głównej magistrali Strumień – Zbytków do centrum Bąkowa - drugi etap to ulica Wiślańska, Łęgowa, Młynarska - trzeci etap prowadził od szkoły ulicą Główną, Pniwie, Kątek (prace trwały w latach 1972 – 1974). Na terenie gminy Strumień występują obszary, na których istnieje niedobór ciśnienia wody, jest to obszarów m.in. kilku obszarów sołectwa Bąków. 22 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Gospodarka ściekowa Bąków nie jest skanalizowany i nie posiada urządzeń do oczyszczania ścieków. Zasadniczym systemem odprowadzania ścieków dla większości gospodarstw są zbiorniki bezodpływowe. Gmina Strumień nie ma kompleksowego rozwiązania dla gospodarki ściekowej. Miasto Strumień posiada mechaniczno – biologiczną oczyszczalnię ścieków, przeznaczoną do oczyszczania ścieków komunalnych. Technologia oczyszczania ścieków oparta jest o uproszczony schemat technologiczny tj. przedłużone napowietrzanie ścieków z osadem czynnym z pominięciem wstępnej sedymentacji. Osad wydzielany na oczyszczalni jest stabilizowany tlenkowo i mechanicznie odwadniany. Oczyszczone ścieki są odprowadzane do cieku Hynek. Gospodarka odpadami Zgodnie z ustawą z 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2005r., nr 236, poz. 2008), usługi w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz opróżniania zbiorników bezodpływowych oraz transportu nieczystości ciekłych mogą świadczyć podmioty posiadające zezwolenie wydane przez Burmistrza Strumienia. Takie zezwolenie uzyskały następujące podmioty: 1. "Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Wywóz Odpadów Stałych i Płynnych Emil Janota" Zabłocie ul. Bielska 60, które działa w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych. 2. Zakład Oczyszczania Miasta "TROS-EKO" ul. Bażantów 17, 43-450 Ustroń, działające w zakresie odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. 3. Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowe – Usługowe "EKOM" Janota Zdzisław ul. Tulipanów 3 Zabłocie, w zakresie odbioru odpadów komunalnych (w szczególności selektywnie zbieranych odpadów) 23 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW 4. KONTRANS II S.C. Maria Nowak, Arlena i Rajmund Sztwiorok Pogórze 253, 43-430 Skoczów, w zakresie odbioru odpadów komunalnych wraz z selektywnie zbieranymi odpadami. Z uzyskania takiego pozwolenia zwolnione są gminne jednostki organizacyjne prowadzące na obszarze własnej gminy w/wym. działalności. Na terenie Gminy Strumień takim podmiotem jest Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej, który świadczy usługi w zakresie opróżnienia zbiorników bezodpływowych oraz transportu nieczystości ciekłych. Drogi i transport Przez Bąków z północy na południe prowadzi droga szybkiego ruchu nr DK 81 z Katowic do Wisły. Natomiast w centrum wsi przebiega droga powiatowa DP – S 2630 przez Pruchną do Cieszyna. Tabela 3. Wykaz dróg przebiegających przez Bąków. Nazwa ulicy Długość ogółem Cieszyńska (od DK 81 do granicy z miastem Strumień – wzdłuż stawu) 534 Dworska 77 Jarząbkowicka 83 Jasna 218 Jeżynowa 924 Kątek 557 Kolorowa 327 Leszczynowa 187 Łęgowa 677 Młynarska 1247 Nowy Świat 1126 Objazdowa 392 Osiedlowa 884 Pniwie 468 Podlesie 582 24 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Nazwa ulicy Długość ogółem Podlesie Boczne 108 Radości 124 Rolnicza 105 Romantyczna 162 Rybia 554 Sadowa 958 Słoneczna 219 Szeroka 388 Szkolna 554 Szczęśliwa 98 Świerkowa 117 Wiosenna 833 Zielona 758 Żniwna 421 Łączna długość dróg (w m) 13 678 Telekomunikacja W Bąkowie funkcjonuje telefonia stacjonarna oraz komórkowa. Dostępne są połączenia za pośrednictwem operatorów wszystkich telefonii komórkowych funkcjonujących obecnie na rynku. Istniejąca sieć telefonii zapewnia sprawną realizację połączeń telefonicznych, faksowych oraz internetowych. Gazownictwo Społeczny Komitet Gazyfikacji wsi Bąków został powołany w 1984 roku. Prace przy budowie gazociągu prowadzono systemem gospodarczym z udziałem mieszkańców wsi. Budowę gazociągu zakończono w 1991 roku. Gaz doprowadzono do 260 odbiorców. Po zakończeniu budowy gazociąg przekazano do Zakładów Gazowniczych ROW Świerklany. 25 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Sieć energetyczna Przez teren gminy Strumień przechodzą napowietrzne linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia, krajowego systemu elektroenergetycznego 220 kV (tranzytowa, dwutorowa) relacji: - Czeczott – Moszczenica, Bieruń – Komorowice, - Bujaków – Liskovec, Bieruń – Komorowice, - Bujaków – Liskovec, Kopanina – Liskovec. Linie eksploatowane są przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne Południe Sp. z o.o. Na terenie gminy Strumień znajdują się linie elektroenergetyczne administrowane przez: - ENION SA Oddział Beskidzkiej Energetyki - Oddział Wysokich Napięć; linie przesyłowe 110 kV (relacji GPZ Kaczyce – GPZ Kopanina; GPZ Komorowice – Bujaków i Główny Punkt Zasilania (GPZ) Strumień 110/15 kV; zasilany dwustronnie od strony GPZ Pawłowice i od strony GPZ Skoczów, - ENION SA Zakład Energetyczny Cieszyn; linie rozdzielcze i odbiorcze średniego oraz niskiego napięcia 15/0,4 kV. Zaopatrzenie gminy Strumień (wraz z obszarami przyległymi – teren gminy Chybie, Jasienica) w energię elektryczną odbywa się z GPZ Strumień, poprzez napowietrzną i kablową sieć rozdzielczą 15 kV. Zaspokojenie elektroenergetycznych potrzeb gminy Strumień odbywa się na dobrym poziomie. Za wyjątkiem nielicznej grupy przemysłowej (obsługiwanej na napięciu 15 i 6 kV), zasilanie odbiorców realizowane jest na napięciu 0,4 kV za pośrednictwem stacji transformatorowych 15/0,4 kV. Stacje transformatorowe wykonane są w większej ilości jako napowietrzne słupowe i wyposażone w transformatory o mocy od 40 do 250 kVA. Na terenach o intensywnej zabudowie stosowane są kioski transformatorowe wolno stojące lub wbudowane o mocach pojedynczych transformatorów do 400 kVA. Łączna moc stacji transformatorowych obsługujących teren gminy wynosi 9,5 MVA. 26 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Sieć ciepłownicza Gmina Strumień jest obsługiwana przez ciepłownię zlokalizowaną w siedzibie gminy. Ciepłownia ta posiada jeszcze wolne moce, lecz wymaga modernizacji. Obiekty budownictwa jednorodzinnego w gminie posiadają własne indywidualne systemy grzewcze, oparte na paliwie stałym (są to starsze rozwiązania, bardziej szkodliwe dla środowiska) lub gazowym. Ochotnicza Straż Pożarna Ochotnicza Straż Pożarna w Bąkowie powstała w 1946 roku. Ze względu na brak sprzętu gaśniczego, środki na jego zakup organizowano poprzez zabawy, festyny itp. Z czasem jednostka została wyposażona w odpowiedni sprzęt gaśniczy oraz pomieszczenia dla strażaków. Poza standardowymi akcjami gaśniczymi, jednostka uczestniczy w akcjach porządkowych, np. podczas wyścigów kolarskich, wizyt papieża, imprez, zawodów. OSP w Bąkowie. 27 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW 11. Oświata i sport Przedszkole w Bąkowie powstało w 1949/1950. W zasadzie od początku istnienia placówki, funkcjonowało także dożywianie dzieci, zainicjowane przez długoletnią wychowawczynię i dyrektorkę przedszkola Irenę Górską (Strządała). W 1963 roku zlikwidowano placówkę. Decyzja ta została podjęta ze względu na wprowadzenie obowiązku 8 – klasowej szkoły podstawowej i związane z tym problemy lokalowe. Czasowym rozwiązaniem braku przedszkola okazało się zorganizowanie ogniska przedszkolnego, które działało do 1976 r., kiedy to znowu zaczęła działać właściwa placówka przedszkolna. W przedszkolu organizowane są różne zabawy i uroczystości, np. Dzień Matki, Dzień Babci, Dzień Dziecka, zabawy andrzejkowe, karnawałowe, spotkania mikołajkowe, Dni Europejskie, występy artystyczne bąkowskich przedszkolaków, udział w Strumieńskich Spotkaniach Jasełkowych oraz w Staromiejskiej Wiośnie. W przedszkolu prowadzi się także zajęcia nauki języka angielskiego, zajęcia komputerowe, religię katolicką i ewangelicką, zajęcia logopedyczne. Placówka przedszkolna w Bąkowie czynnie uczestniczy w akcji „Cała Polska czyta dzieciom”, wydaje także „Gazetę Przedszkolaka”. Obecnie do bąkowskiego przedszkola uczęszcza 34 dzieci, w tym 21 chłopców i 13 dziewczynek. Poniższe tabele przedstawiają liczbę uczęszczających do nich dzieci w latach 2004 2007. Tabela 4. Liczba dzieci w Przedszkolu w Bąkowie od 2004 r. Rok szkolny liczba wychowanków 2006/2007 34 2005/2006 34 2004/2005 27 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych z UM w Strumieniu 28 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Szkoła Podstawowa w Bąkowie Budynek szkolny został wybudowany w 1899 roku. W tym czasie, na podstawie dokumentu pod tytułem „Postanowienia co do traktowania języka niemieckiego w niemieckich szkołach na Śląsku” w szkole prowadzono równolegle zajęcia w języku polskim i niemieckim. W 1912 roku Szkoła Ludowa w Bąkowie liczyła 55 uczniów i 1 nauczyciela. Szkoły ludowe były subsydiowane przez gminy, na wsiach organizowano placówki o najniższym stopniu organizacyjnym. W niespokojnych czasach międzywojennych (najazd Czechosłowacji na Śląsk Cieszyński, powstania śląskie) nauka w szkole w Bąkowie była kontynuowana. W tym czasie kierownikami szkoły i znaczącymi nauczycielami byli: Paweł Marek oraz Karol Żwak. Na początku II wojny światowej nauka w szkole została zawieszona, a dzieci zostały zmuszone do uczęszczania do szkoły w Strumieniu, do czasu zorganizowania sali do nauki w gospodzie w Rychułdzie. Po zakończeniu wojny starsze dzieci kontynuowały naukę w szkole w Strumieniu, a nauka dla dzieci młodszych została zorganizowana w prywatnych mieszkaniach w Bąkowie i Rychułdzie. W 1949 roku oddano do użytku nowy budynek szkolny. Lata 90 – tych to okres remontów i powiększania szkoły, ze względu na stale wzrastającą liczbę uczniów. W 1999 roku przekształcono 8 – klasową szkołę w 6 – klasową placówkę. W roku szkolnym 2007/2008 do 6-oddziałowej Szkoły Podstawowej w Bąkowie uczęszcza 131 uczniów (1 klasa – 24 osoby, 2 klasa – 19, 3 klasa – 15, 4 klasa – 24, 5 klasa – 24, 6 klasa – 25). W SP jest zatrudnionych 19 nauczycieli i 1 dyrektor, 4 pracowników administracyjno – obsługowych. Poniżej przestawiono liczbę uczniów w poprzednich latach, wynika z niej, iż liczba ta pozostaje na stosunkowo stałym poziomie. 29 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Tabela 5. Liczba uczniów w SP w Bąkowie od 2005 roku. Rok szkolny liczba uczniów dziewczynki chłopcy 2007/2008 131 69 62 2006/2007 128 70 58 2005/2006 131 69 62 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych z SP w Bąkowie Szkoła Podstawowa w Bąkowie z dobudowaną salą gimnastyczną oddaną do użytku w 1999r. Szkoła Podstawowa w Bąkowie. 30 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Ludowy Klub Sportowy „Zryw” B ąków Od początku lat 50-tych poprzedniego stulecia mieszkańcy Bąkowa starali się o udostępnienie gruntów ornych od Lasów Państwowych w Cieszynie pod budowę boiska sportowego i remizy strażackiej. W 1953r.zarejestrowano Ludowy Zespół Sportowy ,a w 1975r. przyjęto nazwę LZS „ZRYW” Bąków. W 2007r. boisko sportowe całkowicie ogrodzono, jest główna brama wjazdowa i wejście pomocnicze (furtki) ,a za bramkami wykonano wysokie siatki- piłko łapy oraz zadaszone boksy dla zawodników rezerwowych, gości i gospodarzy. Powstało tez małe boisko do gry w siatkówkę. 16.07.1994r. rozwiązał się Społeczny Komitet Budowy Pawilonu Sportowego na czele którego stał Erwin Farana i w dniu tym dokonano uroczystego otwarcia. Piękny Pawilon przeznaczono na działalność sportową - szatnie dla zawodników, magazynki na sprzęt, pokój dla arbitrów oraz częściowo na działalność handlową i gastronomiczną. W 2006r. został przejęty przez klub na wieczyste użytkowanie. Zgodnie z przyjętymi wymogami 28.04.1999r. przekwalifikował się z LZS na Ludowy Klub Sportowy- LKS „Zryw” Bąków. Klub prowadzi tylko jedną sekcję –piłki nożnej. Młodzieżowe drużyny trampkarzy i juniorów grających w swoich klasach rozgrywkowych oraz seniorzy w klasie B należą do Podokręgu Skoczów. Zespól Seniorów nieprzerwalnie od 1972r.gra w klasie B, był trzykrotnie bliski upragnionego awansu do klasy A , a szczególnie w sezonie 2005/06, przegrywając ostatni mecz i to na własnym boisku i na „własne życzenie”. Trzykrotnie zdobywał „Puchar Burmistrza” gminy Strumień. Od lutego 2008r. Prezesem klubu jest Sławomir Wacha. Główne bolączki klubu to wysłużona, ponad 50- letnia nawierzchnia boiska, brak trybuny krytej z siedzeniami dla widzów takiej jak np. w Drogomyślu czy Pruchnej oraz brak miejsc parkingowych. Podczas imprez sportowych i nie tylko okoliczne uliczki są oblężone stojącymi samochodami. 55-letnia historia LKS „Zryw” to przede wszystkim ludzie, wspaniali i ofiarni działacze, jak: Alojzy i Paweł Wiśniewski, Erwin Farana, Otton Słowiak, Dariusz i Feliks Niemiec, Stanisław Szwarc, Jan Kraśniewicz. To również zawodnicy pozostający w pamięci kibiców- dwa pokolenia rodziny Wacha, bracia Niemiec, Erwin i Gustaw Farana, Jan Wawrzyczek, Marian Hus, Roman Galas, Józef Chudek, Stanisław Jagniątkowski, 31 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Wojciech Rakus, Stanisław Kustwan, Kazimierz Kubka, Józef Czakon, Kazimierz Glac, Jan Balas, Bogusław Trojan. Nie zapomina się też o sędziach z Bąkowa, jak Józef Frodl, Józef Kobiela, Piotr Najda. Zasłużonymi dla sołectwa Bąków są: - Koło Gospodyń Wiejskich w 2001r - za aktywną pomoc przy organizowaniu imprez okolicznościowych o charakterze ogólno-wiejskim, prowadzenie usług dla ludności. - OSP Bąków w 2002r - za całokształt działalności w zakresie ochrony przeciwpożarowej, za działalność z młodzieżą oraz podejmowanie inicjatyw społecznych na rzecz środowiska lokalnego. - Oton Słowiak w 2003r - za szczególne zaangażowanie w krzewienie sportu i kultury fizycznej oraz poprawę wizerunku i estetyki sołectwa Bąków. - Stanisław Balas w 2004r - za aktywną działalność na rzecz społeczności lokalnej. - Bernard Mann w 2005r - za czynne i bezinteresowne wspomaganie organizacji i stowarzyszeń w sołectwie. - Jerzy Wacha w 2005r - za długoletnią pracę społeczną, zwłaszcza na rzecz krzewienia kultury fizycznej. - Irena Strządała w 2006r - za aktywny udział w życiu społeczno-kulturalnym sołectwa Bąków. - Wanda Szwarc w 2007r -za wieloletnią bezinteresowną działalność społeczną w Kole Gospodyń Wiejskich w Bąkowie i Polskim Komitecie Pomocy Społecznej. - Hermina Szymiczek w 2007r.- za wieloletnią aktywną działalność w Kole Gospodyń Wiejskich w Bąkowie i Polskim Komitecie Pomocy Społecznej. Dla rozwoju sołectwa Bąków przyczynili się również: - Franciszek Gawłowski - długoletni nauczyciel, założyciel OSP Bąków. - śp. Paweł Farana - długoletni sołtys, przewodniczący Komitetów budowy Świetlicy Wiejskiej i elektryfikacji. - śp. Tadeusz Cieślar - sołtys, długoletni działacz społeczny, honorowy Prezes OSP. 32 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW 12. Opieka społeczna i zdrowotna W Bąkowie nie ma ośrodka zdrowia. Mieszkańcy korzystają z ośrodków zlokalizowanych w Gminie Strumień oraz w Drogomyślu i Pruchnej. Tam też znajdują się punkty apteczne oraz gabinety stomatologiczne. Ośrodki zdrowia w Strumieniu: 1. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "METUS" Sp. z.o.o. w Strumieniu 43-246 Strumień ul. 1 Maja 18 2.Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "OLMED" w Strumieniu 43-246 Strumień ul. Ks. Londzina 44 Apteki na terenie gminy Strumień: 1.Apteka "Eskulap" 43-246 Strumień ul. Ks. Londzina 1 2.Apteka "Nova" w Strumieniu 43-246 Strumień ul. Rynek 21 Prywatne centra stomatologiczne w Strumieniu: 1. Prywatne Centrum Stomatologii w Strumieniu 43-246 Strumień ul. Ks. Brzuski 4 2. STOMATOLOGIA SROKOSZ 43-246 Strumień ul. St. Łuczkiewicza 7 33 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW 3. Prywatny Zakład Stomatologiczny lek. stomatologii Barbara i Jacek Stefańscy 43-246 Strumień ul. Pocztowa 18a Jednym z najważniejszych zadań administracji publicznej wszystkich szczebli jest rozwiązywanie problemów społecznych. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej to instytucja społeczna, która w wielu swoich rejestrach ma odnotowane przypadki problemów zarówno indywidualnych mieszkańców, jak i grup społecznych zamieszkujących teren gminy Strumień. Niewątpliwie rejestr Ośrodka Pomocy Społecznej jest tylko częścią obrazu zjawisk i problemów występujących w gminie. Nie bez znaczenia jest poznanie przestrzennej struktury zjawisk i problemów społecznych. Określenie problemów społecznych gminy jest istotne dla prawidłowo funkcjonującego systemu pomocy społecznej. Natomiast znajomość zjawisk i problemów społecznych jest podstawą formułowania społecznej polityki lokalnej. Tabela 6. Liczba rodzin i osób korzystających z pomocy społecznej w Gminie Strumień. Rok Liczba rodzin Liczba osób, którym ogółem przyznano W tym na wsi Liczba osób w rodzinach świadczenie 2004 389 771 228 1296 2005 390 674 226 1221 2006 322 965 174 1069 2007 335 915 183 1021 Źródło: Dane UM w Strumieniu. 34 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Tabela 7. Powody przyznania pomocy w Gminie Strumień. Liczba rodzin Powód trudnej sytuacji życiowej Liczba osób w rodzinie 2006 2007r 2006 r. . r. 237 213 843 659 Bezdomność 2 2 2 2 Potrzeba ochrony macierzyństwa 16 24 80 120 w tym: wielodzietność 6 9 40 54 Bezrobocie 203 137 761 490 Niepełnosprawność 152 136 383 334 Długotrwała lub ciężka choroba 161 148 465 425 163 115 379 353 61 70 199 193 25 22 154 140 Przemoc w rodzinie 1 4 3 12 Alkoholizm 19 11 64 29 Ubóstwo 2007r. Sieroctwo Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego - ogółem w tym: rodziny niepełne rodziny wielodzietne Narkomania Trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu 3 karnego 7 Brak umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo - wychowawcze Trudności w integracji osób, które otrzyma ły status uchodźcy Zdarzenie losowe 2 8 1 1 Sytuacja kryzysowa Klęska żywiołowa lub ekologiczna Sprawienie pogrzebu Odpłatność za DPS 5 8 5 8 Źródło: Dane UM w Strumieniu. 35 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Strumieniu funkcjonuje od listopada 1990 roku, realizując cele i zadania określone w ustawie o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004r. (Dz. U. Nr 64 poz. 63) oraz ustawie o świadczeniach rodzinnych z dnia 28 listopada 2003r. (Dz. U. Nr 228 poz. 2255). MOPS ma siedzibę w Strumieniu przy ulicy Rynek 4, w Ratuszu. W skład pracowników MOPS wchodzą następujące osoby: - kierownik MOPS, - główny księgowy, - administrator ds. pomocy społecznej, - administrator ds. świadczeń rodzinnych, - pracownicy socjalni – 5 osób. Obszar działań pracowników socjalnych pomocy społecznej podzielony jest na 5 rejonów. Na jednego pracownika socjalnego przypada 2358 mieszkańców. W ramach zadań pomocy społecznej MOPS wykonuje zadania własne gminy oraz zadania zlecone z zakresu administracji rządowej. Głównym zadaniem MOPS jest pomoc osobom i rodzinom znajdującym się w trudnych sytuacjach życiowych, których nie są w stanie pokonać, wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia. Pomoc społeczna powinna w miarę możliwości prowadzić do usamodzielnienia się klientów. Do głównych problemów społecznych występujących w gminie zaliczamy: ubóstwo, bezrobocie, niepełnosprawność, uzależnienia, bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych, bezdomność, starzenie się społeczeństwa. Na terenie gminy znajdują się dwa domy pomocy społecznej: − Dom Pomocy Społecznej w Strumieniu dla niepełnosprawnych chłopców, który prowadzony jest przez zgromadzenie sióstr De Notre Dame. Obecnie w Domu jest umieszczonych 90 chłopców. Przy DPS-ie prowadzona jest szkoła życia. − Drugi Dom Pomocy Społecznej znajduje się w Drogomyślu. Przeznaczony jest dla upośledzonych umysłowo mężczyzn. Na terenie gminy Strumień działają organizacje pozarządowe, których działalność ukierunkowana jest na pomoc osobom starszym. Do głównych organizacji należą: Polski Komitet Pomocy Społecznej oraz Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów. 36 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW III. Analiza SWOT MOCNE STRONY SŁABE STRONY 1. Atrakcje turystyczne i przyrodnicze – las, stawy lokalnych 2. Zadbana wieś 3. Lokalizacja 2. Brak dostępu mieszkańców do wsi przy aglomeracji cieszyńskiej 4. Bliskość drogi szybkiego ruchu 5. Potencjał osób w wieku produkcyjnym 6. Wysoki poziom zwodociągowania 7. Pełna dostępność sieci gazowej 8. Nowoczesna infrastruktura społeczna – dostosowana do potrzeb mieszkańców 9. Dobrze rozwinięta sieć telekomunikacyjna 10. Brak przemysłu szkodliwego dla środowiska 11. Miejsca pracy w przemyśle rolno – spożywczym 1. Niezadowalająca jakość dróg kanalizacji sanitarnej 3. Brak bezpiecznego przejścia dla pieszych przez DK 81 4. Niewystarczająca oferta dla młodzieży i dorosłych w sferze możliwości spędzania wolnego czasu – brak lokali 5. Potrzeba remontu sali widowiskowej przy OSP w Bąkowie 6. Potrzeba budowy placu zabaw dla dzieci 7. Zły stan boiska sportowego 8. Występowanie dzikich wysypisk śmieci 9. Brak bazy noclegowej i punktów gastronomicznych 3 37 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW SZANSE 1. Duża podaż wykwalifikowanej siły roboczej ZAGROŻENIA 1. Brak środków finansowych umożliwiających realizację 2. Przygotowane planistycznie tereny inwestycji w zakresie infrastruktury przeznaczone pod aktywizację technicznej, drogowej, społecznej. gospodarczą i budownictwo mieszkaniowe 3. Pozyskanie zewnętrznych 2. Wzrost zanieczyszczeń komunikacyjnych i pogorszenie ruchu drogowego i pieszego inwestorów 4. Możliwość pozyskiwania zewnętrznych środków na finansowanie inwestycji w przemyśle i rolnictwie 5. Możliwość rozwoju agroturystyki – promocja wsi 6. Poprawa jakości dróg lokalnych 7. Zauważalna tendencja do przenoszenia się mieszkańców dużych aglomeracji do mniejszych miejscowości 3 38 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW IV. Diagnoza aktualnej sytuacji wsi Wyszczególnienie Opis Malownicze położenie – lasy, stawy, dobre usytuowanie Co wyróżnia wieś? – bliskość aglomeracji miejskiej oraz drogi szybkiego ruchu Jakie pełni funkcje? Kim są mieszkańcy? Funkcje mieszkalne, rekreacyjne, usługowe, edukacyjne Społeczność mocno związana z obszarem miejscowości, przedsiębiorczy mieszkańcy W jaki sposób są zorganizowani Zintegrowana społeczność, angażująca się w ważne dla mieszkańcy i wieś? Bąkowa przedsięwzięcia Głównie praca w Jakie jest źródło utrzymania? Jakie jest rolnictwo i gospodarka? § w Strumieniu, § w gminnych jednostkach organizacyjnych § własna działalność usługowa Gospodarka oparta na małych podmiotach gospodarczych prowadzących różne usługi Jakie obyczaje i tradycje są Kultywowane są tradycje związane ze świętami kultywowane? kościelnymi, działalność Koła Gospodyń Wiejskich Jaki jest stan zabytków? Niezadowalający stan zabytków Jaki jest stan infrastruktury technicznej? Wieś w pełni zwodociągowana, brak skanalizowania wsi Zajęcia pozalekcyjne, imprezy kulturalne, działalność Co proponujemy dzieciom i świetlicy środowiskowej (gry komputerowe, zabawy młodzieży? zręcznościowe, mecze pingpongowe), działalność Ludowego Klubu Sportowego „Zryw Bąków” Jakie są powiązania komunikacyjne? Miejscowość jest obsługiwana przez PKS Cieszyn Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych z UM w Strumieniu 3 39 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW V. Wizja rozwoju wsi Wyszczególnienie Opis Wykształcone społeczeństwo, dbałość o estetykę, Co ma wyróżniać wieś? środowisko naturalne, dbałość i pielęgnowanie dorobku kulturowego również przez ludność napływową Mieszkalne, agroturystyczne, z pełną infrastrukturą Jakie ma pełnić funkcje? drogową, techniczną i społeczną, dostęp do podstawowych usług lokalnych, rozwój gospodarki Kim mają być mieszkańcy? Dobrze wykształconą, zintegrowaną społecznością W jaki sposób mają być Ważna jest ciągła integracja mieszkańców oraz zorganizowani mieszkańcy i wieś? podtrzymywanie tradycji lokalnych Co ma być źródłem utrzymania? Nowoczesne zakłady produkcyjne, usługi, handel, nowoczesne rolnictwo ekologiczne Jakie ma być rolnictwo i Rolnictwo ekologiczne, dobrym kierunkiem rozwoju będzie gospodarka? rozwój nowoczesnych zakładów produkcyjnych Jakie obyczaje i tradycje powinny być kultywowane? Dożynki, odpusty Jaki powinien być stan otoczenia i Pełne skanalizowanie wsi, wyremontowane zabytki, środowiska? wyremontowane drogi wraz z infrastruktura towarzyszącą Co zaproponujemy dzieciom i młodzieży? Jakie mają być powiązania komunikacyjne? Budowa placów zabaw, organizacja większej ilości imprez kulturalnych, szersza działalność KGW i świetlicy środowiskowej Częstsze połączenia bezpośrednie z Cieszynem Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych z UM w Strumieniu 4 40 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW VI. Zidentyfikowane problemy W wyniku przeprowadzonych konsultacji z mieszkańcami Bąkowa do najważniejszych problemów Bąkowa należy zaliczyć: 1. NIEZADOWALAJĄCA JAKOŚĆ DRÓG LOKALNYCH I CHODNIKÓW 2. BRAK OŚWIETLENIA W MIEJSCOWOŚCI 3. BRAK DOSTĘPU DO KANALIZACJI 4. CZĘSTE PODTOPIENIA GOSPODARSTW DOMOWYCH, SPOWODOWANE PŁASKIM UKSZTAŁTOWANIEM TERENU 5. NIEWYSTARCZAJĄCA OFERTA KULTURALNA – POTRZEBA REMONTU SALI WIDOWISKOWEJ PRZY OSP W BĄKOWIE I BUDOWY PLACÓW ZABAW Aby Bąków mógł stanąć do rywalizacji gospodarczej z cywilizacją krajów Unii Europejskiej, musi dążyć do zrównoważonego rozwoju. Niezbędnym, w tej sytuacji, jest zapewnienie przede wszystkim wielofunkcyjności rolnictwa, zwiększenie funkcji gospodarczych i społecznych, ochrony środowiska, poprawa warunków życia ludności. Żeby osiągnąć w Bąkowie poziom zrównoważenia we wszystkich tych dziedzinach, koniecznym jest skoncentrowanie się na rozwiązaniu zidentyfikowanych wcześniej problemów. 4 41 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW VII. Opis inwestycji na lata 2011 – 2017 Inwestycje ujęte w poniższej tabeli zostały ułożone według hierarchii ważności realizacji inwestycji dla mieszkańców. Nazwa zadania Podmioty Cel realizacji Możliwości finansowania inwestycji uczestnicząc e/partnerzy Czas Koszt realizacji realizacji w PLN - RPO dla Woj. Śląskiego: Priorytet III. Turystyka Modernizacja Sali Widowiskowej przy OSP w Bąkowie Rozwój infrastruktury Działanie 3.3.2. Infrastruktura okołoturystyczna – kultury podmioty publiczne (85%) Urząd Miejski - PROW; Oś III: Jakość życia na obszarach wiejskich i w Strumieniu 2008– 2013 2 827 115,15 2008 –2012 39 675,71 w miejscowości różnicowanie gospodarki wiejskiej Działanie: Odnowa i rozwój wsi Edukacja dzieci i - PROW; Oś III: Jakość życia na obszarach wiejskich i Place zabaw (przy Szkole młodzieży, różnicowanie gospodarki wiejskiej Urząd Miejski Podstawowej oraz świetlicy zagospodarowanie ich Działanie: Odnowa i rozwój wsi w Strumieniu środowiskowej) czasu wolnego. ZREALIZOWANO 42 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Nazwa zadania Podmioty Cel realizacji Możliwości finansowania inwestycji uczestnicząc e/partnerzy Czas Koszt realizacji realizacji w PLN 2011 –2014 500 000 2011 –2016 40 000 000 - RPO dla Woj. Śląskiego; Priorytet IX. Zdrowie i Generalny remont płyty boiska do Rozwój infrastruktury rekreacja Działanie piłki nożnej wraz z budową trybun sportowej sportowa (85%) 9.3. Lokalna infrastruktura Ludowy Klub Sportowy - PROW; Oś III: Jakość życia na obszarach wiejskich i „Zryw Bąków” różnicowanie gospodarki wiejskiej Działanie: Odnowa i rozwój wsi Budowa kanalizacji sanitarnej w Możliwość korzystania - Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej sołectwie Bąków wraz z przez ludność Bąkowa Kredyty mogą być udzielane do wysokości 80% Urząd Miejski odtworzeniem nawierzchni dróg sieci wartości w Strumieniu kanalizacji sanitarnej. kosztorysowej zadania inwestycyjnego brutto, jednakże maksymalna jednostkowa kwota kredytu nie może przekroczyć 400 tys. zł. Gmina posiada opracowaną - kredyty z Europejskiego Banku Inwestycyjnego § koncepcję kanalizacyjna, do 50% kosztów - przy projektach nie finansowanych środkami unijnymi; na § do 90% kosztów (łącznie ze środkami unijnymi) - podstawie której sieć przy projektach dofinansowanych z funduszy ta będzie budowana w unijnych. Bąkowie (w miejscowości nie ma - Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju § kredyt w wysokości od 150 tys. do 5 mln EURO; 43 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Nazwa zadania Podmioty Cel realizacji Możliwości finansowania inwestycji sieci kanal.) uczestnicząc e/partnerzy § okres kredytowania od 5 do 15 lat; § oprocentowanie zmienne powyżej WIBOR-u; Czas Koszt realizacji realizacji w PLN 2011-2016 150 000 2011-2016 300 000 - Fundacja Wspomagania Wsi Maksymalna wartość kredytu ze środków Fundacji to 50% wartości brutto inwestycji. - Program Rozwoju Obszarów Wiejskich; Oś. 3. Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej; Działanie: Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej - Śląski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007 -2013; Priorytet V. Środowisko, Działanie 5.1. Gospodarka wodno-ściekowa (85%) Budowa parkingu przy Kaplicy Poprawa wizerunku Ewangelickiej miejscowości - PROW; Oś III: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej Działanie: Odnowa i rozwój wsi Parafia Ewangelicko – Augsburska Budowa parkingu przy Kościele Poprawa wizerunku Katolickim miejscowości - PROW; Oś III: Jakość życia na obszarach wiejskich i Parafia różnicowanie gospodarki wiejskiej Działanie: Odnowa Rzymsko – i rozwój wsi Katolicka w Bąkowie 44 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Nazwa zadania Podmioty Cel realizacji Możliwości finansowania inwestycji Wykonanie planu miejscowości Poprawa wizerunku (mapa) miejscowości poprzez uczestnicząc e/partnerzy różnicowanie gospodarki wiejskiej Urząd Miejski realizacji w PLN 2011 –2016 5 929,20 w Strumieniu Z mapą Bąkowa Działanie: Odnowa i rozwój wsi Poprawa - PROW; Oś III: Jakość życia na obszarach wiejskich i bezpieczeństwa różnicowanie gospodarki wiejskiej Działanie: Odnowa Urząd Miejski mieszkańców Bąkowa i rozwój wsi w Strumieniu oraz Koszt realizacji - PROW; Oś III: Jakość życia na obszarach wiejskich i ustawienie tablicy inf. Oświetlenie ulicy Głównej w Bąkowie Czas ZREALIZOWANO 2011-2012 104 000 2011-2016 200 000 poprawa wizerunku wsi. Remont szkoły i infrastruktura wokół Rozwój infrastruktury - Regionalny Program Operacyjny dla Woj. Śląskiego; (ogrodzenie, boisko, parking, plac edukacyjnej; poprawa Priorytet VIII. Infrastruktura edukacyjna Działanie Urząd Miejski zabaw) warunków kształcenia 8.2. Infrastruktura placówek oświaty (85%) w Strumieniu dzieci i młodzieży z - Kredyty Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Bąkowa Polskiej na inwestycje w zakresie wiejsko – gminnych szkół podstawowych, gimnazjów i liceów oraz zawodowych Kredyt może być udzielony do wysokości 80% wartości kosztorysowej zadania inwestycyjnego, jednakże maksymalna jednostkowa kwota kredytu nie może przekroczyć 700 tys. zł. 45 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Podmioty Cel realizacji Nazwa zadania Możliwości finansowania inwestycji uczestnicząc e/partnerzy Budowa chodnika przy ulicy Głównej Poprawa estetyki wsi - Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej –kredyty, w Bąkowie – droga powiatowa oraz Kredyty mogą być udzielane do wysokości 80% Urząd Miejski (w obie strony) bezpieczeństwa dzieci wartości w Strumieniu i brutto, max. kwota kredytu nie może przekroczyć 500 poprawa dorosłych mieszkańców wsi kosztorysowej zadania inwestycyjnego Czas Koszt realizacji realizacji w PLN 2011 –2016 300 000 tys. zł. - Śląski Regionalny Program Operacyjny; Priorytet VII. Transport rozbudowa Działanie sieci Modernizacja drogowej, i 7.1. Modernizacja Poddziałanie rozbudowa i 7.1.2. infrastruktury uzupełniającej kluczową sieć drogową (85% kosztów kwalifikowalnych) Remont ul. Słonecznej w Bąkowie Poprawa estetyki wsi - Śląski Regionalny Program Operacyjny; Priorytet wraz z kanalizacją deszczową oraz VII. poprawa Transport bezpieczeństwa dzieci rozbudowa i Modernizacja dorosłych mieszkańców wsi Działanie sieci drogowej, i 7.1. Modernizacja Poddziałanie rozbudowa 165 329,74 i Urząd Miejski 7.1.2. w Strumieniu 2009-2012 ZREALIZOWANO infrastruktury uzupełniającej kluczową sieć drogową (85% kosztów kwalifikowalnych) 46 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Cel realizacji Nazwa zadania inwestycji umiejętności Podmioty Możliwości finansowania uczestnicząc e/partnerzy Stworzenie ogólnodostępnych Rozwój punktów do Internetu informatycznych Społeczeństwo mieszkańców wsi Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego Czas Koszt realizacji realizacji w PLN 2009-2017 80 000 - Śląski Regionalny Program Operacyjny; Priorytet II. informacyjne, Działanie 2.1. Urząd Miejski w Strumieniu/ Starostwo Powiatowe VII.I Zadania nieujęte w wykazie Planu Odnowy Miejscowości Sołectwa Bąków Nazwa zadania Cel realizacji Podmioty inwestycji Budowa śluzy na Łęgu w Bąkowie Uniknięcie Możliwości finansowania Czas realizacji Koszt uczestniczące/ realizacji w partnerzy PLN podtopień budynków PROW; Oś. 3. Jakość życia na obszarach wiejskich i Śląski Zarząd różnicowanie gospodarki wiejskiej; Dział.: Podstawowe Melioracji i usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej 2011 – 2016 300 000 2011 - 2016 250 000 Urządzeń Wodnych Oczyszczanie i konserwacja rowów wzdłuż dróg każdego rodzaju w tym Poprawa estetyki wsi Budżet gminy Urząd Miejski w Strumieniu również rowów polnych 47 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BĄKÓW Nazwa zadania Cel realizacji Podmioty inwestycji Oznakowanie zainstalowanie drogowego, terenu wokół szkoły, systemu oświetlenia montaż progów zwalniających na drogach gminnych Możliwości finansowania Poprawa Budżet gminy realizacji w partnerzy PLN Urząd Miejski w Strumieniu/ młodzieży Wojewódzki mieszkańców sołectwa Koszt uczestniczące/ bezpieczeństwa dzieci i oraz Czas realizacji 2011-2016 60 000 2011 – 2016 250 000 Ośrodek Ruchu Drogowego Cmentarz: budowa alei głównej wraz z Poprawa estetyki wsi i poboczami, cmentarza budowa zaplecza gospodarczego wraz z sanitariatem oraz parkingu Budżet gminy Urząd Miejski w Strumieniu/ Parafia Rzymsko – Katolicka w Bąkowie 48 VIII.OPIS I CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW O SZCZEGÓLNYM ZNACZENIU DLA ZASPOKOJENIA POTRZEB MIESZKAŃCÓW, SPRZYJAJĄCYCH NAWIĄZYWANIU KONTAKTÓW SPOŁECZNYCH, ZE WZGLĘDU NA ICH POŁOŻENIE ORAZ CECHY FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNE, W SZCZEGÓLNOŚCI POPRZEZ ODNAWIANIE LUB BUDOWĘ PLACÓW PARKINGOWYCH, CHODNIKÓW LUB OŚWIETLENIA ULICZNEGO Obszarem o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców sołectwa Bąków jest obiekt sali widowiskowej przy OSP w Bąkowie i teren przylegający bezpośrednio do tego obiektu, znajdujące się przy głównej drodze przebiegającej przez sołectwo. W miejscu tym odbywają się wszystkie wydarzenia kulturalne wsi integrujące lokalną społeczność. W budynku OSP w Bąkowie mieści się też świetlica środowiskowa będąca częścią Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Strumieniu, która prowadzi zajęcia kulturalne dla uczęszczających tam dzieci oraz młodzieży i jest organizatorem większości przedsięwzięć odbywających się w sali widowiskowej. Jest to miejsce spotkań, edukacji i kultury mieszkańców młodszych i starszych sołectwa. Przedmiotem planowanej do realizacji inwestycji jest modernizacja budynku w którym znajduje się Sala Widowiskowa przy OSP w Bąkowie wraz z zapleczem gastronomicznym, sanitarnym, korytarzami, pomieszczeniem świetlicy, kotłownią i zagospodarowaniem terenu przylegającego do budynku. Jej celem jest wzbogacenie i poprawa dostępności oferty kulturalnej w Gminie Strumień, przyczyniająca się do zachowania dziedzictwa kulturowego. Obecnie obiekt pełni funkcję jedynego ośrodka kulturalno-rozrywkowego w sołectwie Bąków, jednak z powodu złych warunków technicznych jest coraz rzadziej wykorzystywany. W wyniku prac modernizacyjnych powstanie nowoczesna infrastruktura kulturalna wraz z zapleczem gastronomicznym i sanitarnym, przystosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych ( wejścia do budynku, WC) . Wykonana zostanie klatka schodowa prowadząca do pomieszczeń wykorzystywanych przez członków OSP. Zmieni się również zagospodarowanie terenu otoczenia budynku co umożliwi kompleksową realizację istniejącego oraz 49 nowego programu kulturalnego. Powstanie utwardzony plac i tarasy umożliwiające organizację imprez plenerowych, parking ( dla użytkowników Sali), teren zielony oraz ścieżki dojazdowe. Na zewnątrz wybudowany też będzie nowy osadnik bezodpływowy (na ścieki), nastąpi obniżenie poziomu terenu wokół budynku i utwardzenie zjazdu z ul. Żniwnej. Stan techniczny budynku zostanie poprawiony poprzez naprawę pęknięć ścian i stropów, umocnienia ścian, wymianę elementów wykończenia podłóg, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, ocieplenie ścian i stropodachów budynku, nowe rynny oraz rury spustowe, rozbiórkę sceny, modernizację i poprawę funkcjonalności zaplecza gastronomicznego, uzyskanie niezbędnych wymogów normowych dla sanitariatów, nowe instalacje CO, wodnakanalizacyjną, elektryczną wew., sanitarną, mechaniczną, wyrównanie poziomu posadzki w kotłowni do poziomu terenu, rozebranie uszkodzonych elementów konstrukcyjnych i wykonanie nowej konstrukcji w kotłowni i magazynie opału. Zmodernizowany obiekt przyczyni się do zwiększenia działalności edukacyjnej i kulturalnej świetlicy środowiskowej, co pozwoli na trwałą integrację wokół tożsamości regionalnej mieszkańców. Pielęgnowanie istniejącego dziedzictwa kulturowego, tradycji, historii, osiągnięć kulturalnych, lokalnych obyczajów pozwoli na wzmocnienie identyfikacji ludzi z miejscem, w którym żyją. Powstanie wielofunkcyjny ośrodek społeczno – kulturalny przygotowany do skutecznego organizowania i integrowania życia oraz wspierania inicjatyw o znaczeniu lokalnym i regionalnym. Obszarem o szczególnym znaczeniu jest teren wokół Szkoły Podstawowej i świetlicy środowiskowej. W związku z tym istotne znaczenie ma zadanie „Place zabaw (przy Szkole Podstawowej oraz świetlicy środowiskowej)”. Powstał plac zabaw przy świetlicy środowiskowej i szkole podstawowej, co wpłynęło na poprawę jakości życia na terenie sołectwa, ma istotne znaczenie dla dzieci i młodzieży, pozwala na zagospodarowanie ich czasu wolnego, sprzyja w nawiązywaniu kontaktów społecznych. Kolejnym obszarem o szczególnym znaczeniu jest teren wokół boiska a co za tym idzie istotne znaczenie ma zadanie „Generalny remont płyty boiska do piłki nożnej wraz z budową trybun”. Na terenie boiska odbywają się zawody sportowe, mecze, 50 festyny oraz imprezy plenerowe na większą skalę ponieważ teren ten jest powierzchniowo dogodny do rozłożenia namiotu czy zadaszenia. Ważnymi zadaniami są również „Budowa parkingu przy Kaplicy Ewangelickiej”, „Budowa parkingu przy kościele katolickim”, „Oświetlenie ulicy Głównej w Bąkowie”, „Budowa chodnika przy ulicy Głównej w Bąkowie - droga powiatowa ( w obie strony)”. Celem realizacji zadań jest polepszenie infrastruktury technicznej, poprawa bezpieczeństwa pieszych oraz podniesienie estetyki przestrzeni publicznej. Inwestycje służyć będą mieszkańcom, przybyłym turystom i zaproszonym gościom. Powstałe w ramach inwestycji parkingi przyczynią się do poprawy dostępności do centrum miejscowości. Umożliwią większej liczbie mieszkańców i turystów skorzystanie z położonych blisko centrum i w centrum obiektów sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych, korzystanie z obiektów użyteczności publicznej. Powyższe zadania wymienione jako obszary o szczególnym znaczeniu sprzyjają nawiązywaniu kontaktów społecznych, umożliwiają rozwój tożsamości społeczności wiejskiej, przyczyniają się do integracji i zacieśniania więzi pomiędzy mieszkańcami poprzez wspólne wydarzenia, imprezy i spotkania kulturalne, edukacyjne i rozrywkowe. 51 IX. Zarządzanie 1. Wdrażanie Stworzenie systemu zarządzania realizacją Planu ma decydujący wpływ na utrzymanie wysokiej dynamiki w całym procesie wdrażania. Stopniowe wygasanie entuzjazmu towarzyszącego procesowi tworzenia Planu wśród samorządu oraz mieszkańców bez odpowiedniego systemu mogłoby „doprowadzić Plan na półkę” wraz z innymi, nieprzydatnymi dokumentami w stosunkowo krótkim czasie. System, o którym mowa, to przede wszystkim: • doskonalenie istniejących i tworzenie nowych instrumentów realizacji, • monitorowanie realizacji celów i projektów, • zmiany i aktualizacja Planu. Faza wdrażania Planu Odnowy Miejscowości dla Bąkowa rozpocznie się po przyjęciu dokumentu na zebraniu wiejskim w Bąkowie, a następnie zostanie zatwierdzony na sesji Rady Miejskiej w Strumieniu. Odpowiedzialność za wdrażanie Planu ponosi Burmistrz Gminy Strumień. W celu wprowadzenia jak najlepszej procedury aplikowania o środki Unii Europejskiej, powołany zostanie zespół odpowiedzialny przede wszystkim za zarządzanie, koordynację i wdrażanie poszczególnych zadań inwestycyjnych ujętych w dokumencie. Instrumenty realizacji Najważniejszym narzędziem realizacji Planu jest budżet gminy. Stopniowe tworzenie budżetu zadaniowego powinno usprawnić zarządzanie środkami publicznymi oraz stworzyć czytelny obraz operacji finansowych przeprowadzanych przez Radę Miejską w Strumieniu. Dynamika wdrażania Planu ma swoje odzwierciedlenie w kolejnych budżetach. Zadania wynikające z Planu realizowane ze środków budżetowych można stosunkowo łatwo zidentyfikować. Kolejnym instrumentem jest tworzenie dobrego klimatu dla rozwoju przedsiębiorczości, wyzwalanie lokalnych inicjatyw gospodarczych. Usatysfakcjonuje 52 to mieszkańców pod względem rynkowym jak i ekonomicznym oraz przysporzy budżetowi kolejnych podatników. Ważne jest także stosowanie tak zwanego „montażu finansowego” przy dużych inwestycjach, to znaczy kumulacji środków pochodzących z różnych źródeł na realizację kolejnych zadań wynikających z planu. Stopniowe przechodzenie od konstruowania budżetu według dotychczasowych reguł do tworzenia budżetu zadaniowego. W końcu miejscowości istotne i jest gminy stworzenie jako odpowiedniego całości, (osiągnięcia systemu marketingu samorządu, lokalnych przedsiębiorców, organizacji społecznych, mieszkańców i zasobów). Ułatwi to prowadzenie promocji wewnętrznej - skierowanej do mieszkańców gminy oraz promocji zewnętrznej. 2. Monitorowanie W celu sprawnego i efektywnego wdrażania „Planu Odnowy Miejscowości Bąków”, konieczne jest ciągłe monitorowanie efektów rzeczowych projektów wchodzących w zakres Planu oraz wydatków ponoszonych na ich realizację. Proces monitorowania obejmie analizę danych, które obrazować będą tempo i stan zaawansowania wdrażanych projektów. Za proces monitorowania będzie odpowiedzialny Zastępca Burmistrza Miasta oraz Referat Inwestycji i Rozwoju, który pełnił będzie funkcję zespołu zadaniowego ds. wdrażania „Planu Odnowy Miejscowości Bąków”. Każdorazowo po zakończeniu realizacji danego projektu Referat Inwestycji i Rozwoju opracuje indywidualny raport końcowy. Raporty końcowe dla poszczególnych projektów będą opiniowane przez Zastępcę Burmistrza Miasta i przedkładane Burmistrzowi Miasta. Raz na dwa lata Burmistrz będzie przedkładać opracowanie pt. „Raport na temat wdrażania Planu Odnowy Miejscowości Bąków” Radzie Miejskiej w Strumieniu. Monitoring wspomaga proces zarządzania i dostarcza informacji o postępie realizacji i efektywności wdrażania zadań wynikających z Planu - począwszy od pojedynczego projektu, poprzez cel i priorytet, a skończywszy na osiąganych efektach. W zależności od charakteru dostarczanych danych, monitoring dzielimy na rzeczowy i finansowy. 53 Monitoring rzeczowy Monitoring rzeczowy dostarcza danych obrazujących postęp we wdrażaniu Planu oraz umożliwiających ocenę jego wykonania w odniesieniu do celów w Planie. Dane skwantyfikowane, obrazujące postęp we wdrażaniu oraz rezultaty tych działań zostały podzielone na trzy kategorie: Wskaźniki produktu Odnoszą się one do rzeczowych efektów działalności i liczone w jednostkach materialnych, np. długość nowo budowanych dróg; liczba budynków poddanych renowacji; ilość firm, które otrzymały pomoc, itp. Wskaźniki rezultatu Wskaźniki rezultatu odpowiadają bezpośrednim i natychmiastowym efektom wynikającym z wdrożenia Planu. Takie mierniki mogą przybierać formę wskaźników materialnych (skrócenie czasu podróży, liczba mieszkańców objętych selektywną zbiórką odpadów, liczba wypadków drogowych, itp.) lub finansowych (zwiększenie sprzedaży eksportowej firm objętych danym działaniem, zmniejszenie nakładów na bieżące remonty obiektów zabytkowych itp.). Wskaźniki oddziaływania Obrazują one konsekwencje Planu wykraczające poza natychmiastowe efekty dla bezpośrednich beneficjentów. Oddziaływanie może odnosić się do efektów związanych bezpośrednio z podjętym działaniem, chociaż pojawiających się po pewnym czasie (oddziaływanie bezpośrednie), jak i do efektów długookresowych, oddziałujących zrealizowanego na szerszą działania populację (oddziaływanie i pośrednio pośrednie). tylko wynikających Przykładowe ze wskaźniki oddziaływania to liczba innowacji wprowadzonych przez wsparte firmy czy instytucje w czasie 18 miesięcy po zakończeniu projektu (oddziaływanie bezpośrednie), czy wskaźnik zatrudnienia 24 miesiące od zakończenia realizacji projektu (oddziaływanie pośrednie). 54 Monitoring finansowy Monitoring finansowy dostarcza danych dotyczących finansowych aspektów realizacji Planu, będących podstawą do oceny sprawności wydatkowania przeznaczonych na niego środków. Burmistrz prowadzi ciągły monitoring finansowy podjętych zadań, sporządza raporty, które prezentuje Radzie Miejskiej podczas kolejnych planowych Sesji Rady (wydatki poniesione w okresie objętym raportem, wydatki poniesione od początku realizacji zadania, stopień realizacji zadania w %). 55 Sposoby oceny Planu Odnowy Miejscowości Sołectwa Bąków Ocena Planu Odnowy Miejscowości Sołectwa Bąków prowadzona będzie na podstawie składanych raportów z prowadzonego, monitoringu rzeczowego i finansowego, opisu rozbieżności, jeśli takie powstaną pomiędzy planem a wdrożeniem zadania oraz analizą przyczyn i skutków rozbieżności. Dodatkowo raporty zawierać będą informacje nt. postępu realizacji planu finansowego w okresie sprawozdawczym oraz prognozę w tym zakresie na rok następny. Miernikami w prowadzonej ocenie będą wskaźniki np. nakład finansowy na 1 km drogi. Ocena dokonana będzie w sprawozdaniu rocznym, które Burmistrz składa Radzie Miejskiej w Strumieniu podczas sesji, na której udzielane jest absolutorium za działania w roku poprzednim. Ocena szczegółowa zadań Wynikających z Planu nastąpi po zakończeniu i rozliczeniu inwestycji. O Planie Odnowy Miejscowości dla Bąkowa, jak również o rozpoczynanych zadaniach, ich przebiegu i zakończeniu wszyscy mieszkańcy będą szczegółowo informowani. Informacje będą upowszechniane za pośrednictwem prasy zarówno regionalnej jak i lokalnej oraz zwyczajowo na tablicy ogłoszeń i stronie internetowej Urzędu Miasta oraz bezpośrednio przez władze gminy na różnego typu zebraniach. 56 X. Bibliografia Przy przygotowywaniu Planu Odnowy Miejscowości dla Bąkowa wykorzystano następujące materiały: 1. Strategia Rozwoju Gminy Strumień 2005 – 2013 2. Gminny Program Ochrony Środowiska dla Gminy Strumień 2005 3. Gminny Program Gospodarki Odpadami dla Gminy Strumień 2005 4. Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Strumień na lata 2005 – 2010 5. Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Strumieniu z lat 2004 – 2007 6. Dane uzyskane z Urzędu Miasta w Strumieniu 7. Dane Głównego Urzędu Statystycznego 8. „Zarys dziejów Bąkowa – Rychułda. Próba monograficzna” I. Strządała, J. Górski, Bąków – Hołdunów 2006r. 57 XI. Spis zdjęć i tabel Spis zdjęć: 1. Fragment z mapy Gminy Strumień - s.5 2. Gmina Strumień wraz z miejscowością Bąków – s.6 3. Kamień graniczny na płn. – zach. części Rychułda sąsiadujący z Pielgrzymowicami przy ul. Jeżynowej – s.14 4. Kamień graniczny znajduje się w załamaniu lasu Zbytkowa z Bąkowem – s.14 5. Kościół rzymsko – katolicki pw. Miłosierdzia Bożego w Bąkowie – s.16 6. Pamiątkowy Krzyż „Ku pamięci poległym tu żołnierzom” przy ul. Młynarskiej – s.17 7. Ołtarz z piaskowca w Ewangelickim Domu Modlitwy – s.18 8. Ewangelicki Dom Modlitwy – s.18 9. Cmentarz komunalny w Bąkowie – s.18 10. Sala widowiskowa przy OSP w Bąkowie – s.19 11. OSP w Bąkowie – s.26 12. Szkoła Podstawowa w Bąkowie z dobudowaną salą gimnastyczną oddaną do użytku w 1999 roku – s.29 13. Szkoła Podstawowa w Bąkowie – s.29 Spis tabel i wykresów: 1. Tabela 1. Udział % poszczególnych rodzajów gleb w Gminie Strumień – s.9 2. Tabela 2. Wykaz firm zlokalizowanych na terenie Sołectwa Bąków – s.11 3. Tabela 3. Wykaz dróg przebiegających przez Bąków – s.23 4. Tabela 4. Liczba dzieci w Przedszkolu w Bąkowie od 2004 roku – s. 27 5. Tabela 5. Liczba uczniów w Szkole Podstawowej w Bąkowie od 2005 roku – s.28 6. Tabela 6. Liczba rodzin i osób korzystających z pomocy społecznej w Gminie Strumień – s.31 7. Tabela 7. Powody przyznania pomocy w Gminie Strumień – s.32 8. Wykres 1. Ludność Sołectwa Bąków w przedziałach wiekowych – s.20 9. Wykres 2. Mieszkańcy Sołectwa Bąków wg grup ekonomicznych – s.21. 58 XII. Spotkania mieszkańców Bąkowa Lista obecności uczestników konsultacji Planu Odnowy Miejscowości Bąków – Warsztat I – Bąków 03.03.2008 rok 1. Anna Grygierek – Burmistrz Strumienia 2. Balas Stanisław – sołtys, radny Miasta Strumień 3. Hus Marian – radny Miasta Strumień 4. Gabryś Stanisław – członek Rady Sołeckiej 5. Wacha Sławomir – Prezes LKS „Zryw Bąków” 6. Małgorzata Orawska – dyrektor SP Bąków 7. Grażyna Jurecka - mieszkaniec 8. Krystyna Kiełbasa – członek Rady Sołeckiej 9. Leokadia Rychły – instruktor świetlicy środowiskowej 10. Mariusz Balas – sekretarz OSP Bąków 11. Radecki Adam - mieszkaniec 12. Kożdoń Tadeusz – członek Rady Sołeckiej 13. Soboszek Alina – członek Rady Sołeckiej 14. Czyż Adam – członek Rady Sołeckiej 15. Greń Czesław – przewodniczący Rady Miejskiej Strumienia 16. Ewa Kuboszek – Owsiany – UM Strumień 17. Jadwiga Wiśniewska - mieszkaniec 18. Hawełka Barbara – mieszkaniec 19. Bożena Cebula – Agencja Wspierania Inicjatyw Lokalnych S.A. 2o. Katarzyna Foryś – Agencja Wspierania Inicjatyw Lokalnych S.A. Lista obecności uczestników konsultacji Planu Odnowy Miejscowości Bąków Warsztat II – Bąków 18.03.2008 r. 1. Gabryś Stanisław – członek Rady Sołeckiej 2. Czyż Adam – członek Rady Sołeckiej 3. Radecki Adam - mieszkaniec 59 4. Szczypka Józef - członek Rady Sołeckiej 5. Kiełbasa Krystyna - członek Rady Sołeckiej 6. Roman Greń - wiceburmistrz Strumienia 7. Marian Hus - członek Rady Sołeckiej, radny Miasta Strumień 8. Soboszek Alina - członek Rady Sołeckiej 9. Ewa Kuboszek – Owsiany – UM Strumień 10. Balas Stanisław – sołtys, radny Miasta Strumień 11. Bożena Cebula – Agencja Wspierania Inicjatyw Lokalnych S.A. 12. Anna Jagiełło - Agencja Wspierania Inicjatyw Lokalnych S.A. Przewodniczący Rady Czesław GREŃ 60