proGram edukacyjny muzeum Pałacu W WilanoWie

proGram
edukacyjny
muzeum
Pałacu
W WilanoWie
2009/2010
Zwierzaki, stwory i potwory
zajęcia odbywają się w ogrodzie
zajęcia odbywają się w Pałacu
Warsztaty
Przedszkola
Szko¸a Podstawowa
Gimnazjum
Szko¸y Ponadgimnazjalne
DoroÂli
Jeżeli chcesz zamienić się w tropiciela dziwnych
stworzeń i niestraszne Ci spotkanie oko w oko z mitologicznymi potworami, to zapraszamy na bezkrwawe
łowy w bajkowy świat centaurów, satyrów i nimf.
Tylko dzięki Twojej spostrzegawczości dziwaczne
kreatury mogą zostać schwytane,
poskromione i oswojone. Dlaczego właśnie w pałacu
w Wilanowie zamieszkuje smok i centaur? Co łączy
królową Marysieńkę ze sfinksem? Dlaczego w Sypialni Króla ukrywają się konie morskie zwane
hippokampami? Odpowiedzi szukaj w królewskich
komnatach! W czasie zajęć możesz też z całą klasą
wsiąść na latający dywan edukacyjny, który potem
zamieni się w grę memory lub układankę. Dywan
zaprojektowała specjalnie dla najmłodszych gości
pałacu w Wilanowie łódzka artystka Joanna Rusin.
Guzikozwierzaki
1. Spotkania Muzealne
a. Historia, kultura,
sztuka
PRZEDSZKOLA
>
Wizyta u króla
Król, niestety, osobiście nie oprowadza gości
po swojej rezydencji. Robią to współcześni piewcy
jego bohaterskich czynów. Podczas wizyty u króla Jana III Sobieskiego zwiedzisz wszystkie
najpiękniejsze komnaty w jego pałacu, m.in.: Pokój
Sypialny Jego Królewskiej Mości, Bibliotekę, Wielką
Sień, apartamenty Królowej. Kim była wybranka
serca Jana III Sobieskiego, jaka była jego ulubiona
lektura i w co się ubierał – odpowiedzi znajdziesz,
rozwiązując szereg przewidzianych na czas wizyty
zadań. Liczne anegdoty i ciekawostki z życia króla
Jana, które usłyszysz, pozwolą Ci poznać charakter
tego nietuzinkowego władcy.
Gdzieś, wiadomo nawet dokładnie
gdzie, jest park, w którym mieszkają
guzikowe zwierzęta. Wśród nich są zarówno
guzikolądowce, jak i guzikowodniaki oraz guzikopowietrzniaki. Uczestnicy warsztatów wyruszą
na wycieczkę do wilanowskiego Guzikoparku.
W czasie wyprawy oko w oko spotkają się z wiewiórką,
łabędziem i motylem. Na koniec młodzi tropiciele
będą wykonywać (przy użyciu kolorowych guzików
różnych kształtów i wielkości, kleju oraz drucików)
napotkane w parku zwierzaki.
Tajemniczy ogród
Wędrując po wilanowskim ogrodzie, możesz
dowiedzieć się, jak dawniej planowano ogrody
galanteryjne i skąd wzięły się ich regularne kształty.
Pożyczysz też od barokowych ogrodników
geometryczne okulary, by wcielić się w rolę architekta i z rozkazu Króla Jego Mości rozplanować
królewski ogród fruktyfikujący. Spróbuj spojrzeć na
otoczenie przez geometryczne okulary! Czy świat
może składać się z samych geometrycznych brył?
Czy krzewy mogą zamienić się w kule, a drzewa w
prostopadłościany? Dawne opisy pozwolą Ci odkryć,
jakie warzywa i owoce uprawiał w swoim ogrodzie
król Jan III Sobieski.
Codzienne niecodzienne
stroje
Jana III Sobieskiego
W trakcie półtoragodzinnych zajęć dydaktycznych
dzieci dowiedzą się: kto wchodził w skład familii
króla Jana III Sobieskiego (królowa Maria Kazimiera
d’Arquien zwana Marysieńką, synowie – Jakub, Aleksander, Konstanty, Jan – i córka Teresa); w co
ubierali się na co dzień i od święta król Jan III Sobieski oraz królowa Maria Kazimiera (strój polski – żupan,
kontusz, pas kontuszowy; suknia z gorsetem); w jaki
sposób damy podkreślały swoją urodę (np. róż, puder,
czernidło, muszka); jakie uczesania były modne
w czasach Jej i Jego Królewskiej Mości (np. wysoko
podgolona czupryna, fryzura a la Fontange, fryzura
a la lion); jak urządzić swój miniwarsztat krawiecki.
Oto niektóre atrakcje dla dzieci: lektura książeczki
Codzienne niecodzienne stroje Jana III Sobieskiego;
rozpoznawanie po fakturze i splocie nitek różnych
rodzajów tkanin (np. aksamit, welur, wełna, jedwab,
koronka); gałgankowe wyklejanki („Ubierz z szykiem
szlachciankę Mariannę i szlachcica Bartłomieja!”);
mierzenie pasów kontuszowych. Zajęcia mają
charakter warsztatowy, a odbywają się
w namiocie w parku.
Bursztynowa korona
W czasie zajęć dzieci poznają legendę, według której
król Jan III Sobieski, rezydujący niegdyś w pałacu
w Wilanowie, otrzymał koronę wykonaną z bryły
bursztynu przez początkującego gdańskiego artystę
Andrzeja Schlüetera. Poznają również niesamo-​
wite dzieje samego artysty, który trafił na dwór
Jego Królewskiej Mości. W części warsztatowej
zajęć dzieci wykonują ze złotego lustrzanego brystolu koronę królowej (dziewczynki) lub koronę króla
(chłopcy), którą ozdabiają „kamieniami szlachetnymi”.
Podróże Jana III Sobieskiego
Jeśli Wasi Milusińscy mają nie mniej
niż 4 lata i nie więcej niż 7 lat, lubią
wodzić palcem po mapie, rozwiązywać zagadki
i rebusy, projektować pojazdy, a ponadto są ciekawe,
jak i do jakich zakątków Europy podróżowali król Jan
oraz królowa Maria Kazimiera, to przyjdźcie z nimi
na Podróże Jana III Sobieskiego. Warsztaty prowadzone są w namiocie rozstawionym w parku.
Królewskie zabawy
w królewskich ogrodach
Jeśli Wasi Milusińscy mają
nie mniej niż 4 lata i nie więcej
niż 8 lat, uwielbiają rysować, malować, układać
puzzle i klocki, a ponadto są ciekawi, w co bawili
się ich rówieśnicy 300 lat temu, to przyjdźcie z nimi
na Królewskie zabawy w królewskich ogrodach.
W trakcie ok. półtoragodzinnych warsztatów dzieci
dowiedzą się, że pałac w Wilanowie był w XVII wieku
letnią rezydencją króla Jana III Sobieskiego i królowej
Marii Kazimiery, poznają skład rodziny królewskiej,
pieszczotliwe przezwiska, które nadane zostały
królewiczom i królewnie przez rodziców oraz zabawy i rozrywki swoich rówieśników sprzed 300 lat
(ślepa babka, polowanie, gra w kręgle, gra w piłkę,
gra w kości, wyścigi, zagadki i rebusy). Warsztaty
odbywają się w okresie od kwietnia do czerwca.
Prowadzone są w namiocie rozstawionym w parku.
SZKOŁA PODSTAWOWA
>
Wizyta u króla (klasy 0–6)
Król, niestety, osobiście nie oprowadza gości
po swojej rezydencji. Robią to współcześni piewcy jego bohaterskich czynów. Podczas wizyty
u króla Jana III Sobieskiego zwiedzisz wszystkie
najpiękniejsze komnaty w jego pałacu, m.in.: Pokój
Sypialny Jego Królewskiej Mości, Bibliotekę, Wielką
Sień, apartamenty Królowej. Kim była wybranka
serca Jana III Sobieskiego, jaka była jego ulubiona
lektura i w co się ubierał – odpowiedzi znajdziesz,
rozwiązując szereg przewidzianych na czas wizyty
zadań. Liczne anegdoty i ciekawostki z życia króla
Jana, które usłyszysz, pozwolą Ci poznać charakter
tego nietuzinkowego władcy.
Zwierzaki, stwory i potwory (klasy 0–3)
Jeżeli chcesz zamienić się w tropiciela dziwnych
stworzeń i niestraszne Ci spotkanie oko w oko z mitologicznymi potworami, to zapraszamy na bezkrwawe
łowy w bajkowy świat centaurów, satyrów i nimf.
Tylko dzięki Twojej spostrzegawczości dziwaczne
kreatury mogą zostać schwytane, poskromione i oswojone. Dlaczego właśnie w pałacu
w Wilanowie zamieszkują smok i centaur? Co łączy
królową Marysieńkę ze sfinksem? Dlaczego w Sypialni Króla ukrywają się konie morskie zwane
hippokampami? Odpowiedzi szukaj w królewskich
komnatach! W czasie zajęć możesz też z całą klasą
wsiąść na latający dywan edukacyjny, który potem
zamieni się w grę memory lub układankę. Dywan
zaprojektowała specjalnie dla najmłodszych gości
pałacu w Wilanowie łódzka artystka Joanna Rusin.
Mitologia na usługach króla (klasy 4–6)
Z pałacowych obrazów spoglądają postaci
starożytnych bogów i bogiń, kamienne muskuły prężą
rzeźby mitycznych herosów. W sypialni królowej
spotkać można Narcyza zapatrzonego w swe odbicie i nieszczęśliwie w nim zakochaną nimfę Echo.
W niewielkim gabineciku pod postaciami byka,
łabędzia i złotego deszczu ukrywa się najważniejszy
z bogów – Zeus. Atrybuty towarzyszące mitycznym
postaciom są jedyną wskazówką, która pomaga
odgadnąć, z kim mamy do czynienia. Podczas zajęć
wspólnie zastanowimy się, czym była mitologia i jakie
funkcje pełniły mity? Dlaczego władcy tak chętnie
sięgali po historie pochodzące z tak odległych,
starożytnych czasów? Liczne ćwiczenia i łamigłówki
pozwolą odkryć tajemnice mitologicznych postaci.
Przekonasz się także, że były bliskie nie tylko królowi
i królowej, ale potrafią znaleźć swoje miejsce również
w naszych czasach.
Obyczaje w dawnej Polsce (klasy 4–6)
Kim był szlachcic? Jak się ubierał? Jak lubił spędzać
czas? Co jadł? Co to jest herb i dlaczego pojawia się
niemal na wszystkim, co należało do tej warstwy
społecznej? Odpowiedzi na wszystkie te pytania
uzyskasz podczas zajęć muzealnych. Na podstawie
wybranych dzieł sztuki przeniesiemy Cię w barwny
i niezwykle ciekawy świat obyczajów dawnej Polski.
Liczne zagadki i ćwiczenia pomogą Ci w poznawaniu
polskich tradycji i rodzimej historii.
Warsztat nadwornego
malarza (klasy 4–6)
Czy wiesz, że za czasów Jana III w Wilanowie działała
malarnia będąca zalążkiem pierwszej akademii
sztuk pięknych w Polsce? To tu artyści tworzyli swoje
wspaniałe kompozycje. Zastanawiałeś się kiedyś,
jak uzyskiwali niezwykłe efekty, by zachwycić króla
i jego poddanych? W czasie zajęć dowiesz się, jak
wykreślano perspektywę, co to jest kompozycja
i światłocień. Wspólnie spróbujemy odkryć tajniki
warsztatu dawnych artystów królewskich. Skąd brali
farby do malowania? Na czym tworzyli swoje dzieła?
Jak długo je malowali? Jakimi zasadami kierowali się
przy wyborze kolorów i ich zestawieniu? W odpowiedzi
na te wszystkie pytania pomogą Ci pomoce naukowe w postaci próbek barwników, pigmentów, farb,
podobrazi malarskich. Karty pracy zaś umożliwią
Ci ugruntowanie zdobytej wiedzy. Wybierz się razem
z nami w fascynującą wyprawę do malarni króla Jana!
Guzikozwierzaki (klasy 0–3)
Gdzieś, wiadomo nawet dokładnie
gdzie, jest park, w którym mieszkają
guzikowe zwierzęta. Wśród nich są zarówno
guzikolądowce, jak i guzikowodniaki oraz guzikopowietrzniaki. Uczestnicy warsztatów wyruszą
na wycieczkę do wilanowskiego Guzikoparku.
W czasie wyprawy oko w oko spotkają się
z wiewiórką, łabędziem i motylem. Na koniec młodzi
tropiciele będą wykonywać (przy pomocy kolorowych
guzików różnych kształtów i wielkości, kleju oraz
drucików) napotkane w parku zwierzaki.
Tajemniczy ogród (klasy 0–6)
Wędrując po wilanowskim ogrodzie,
możesz dowiedzieć się, jak dawniej
planowano ogrody galanteryjne i skąd wzięły się ich
regularne kształty. Pożyczysz też od barokowych ogrodników geometryczne okulary, by wcielić
się w rolę architekta i z rozkazu Króla Jego Mości
rozplanować królewski ogród fruktyfikujący. Spróbuj
spojrzeć na otoczenie przez geometryczne okulary!
Czy świat może składać się z samych geometrycznych brył? Czy krzewy mogą zamienić się w kule,
a drzewa w prostopadłościany? Dawne opisy pozwolą
Ci odkryć, jakie warzywa i owoce uprawiał w swoim
ogrodzie król Jan III Sobieski.
Śladami hrabiego Stanisława
Kostki Potockiego (klasy 4–6)
Stanisław Kostka Potocki to ogarnięty pasją
podróżowania oraz kolekcjonowania dzieł sztuki
zręczny polityk i postępowy pisarz oświecenia. Przez
ponad 20 lat był on właścicielem pałacu w Wilanowie,
w którym niegdyś rezydował król Jan III Sobieski.
Pragnąc udostępnić szerszej publiczności zgromadzone przez siebie dzieła sztuki, hrabia Potocki
otworzył w pałacu w Wilanowie (w 1805 r.) jedno
z pierwszych na ziemiach Rzeczypospolitej muzeów.
Co w spadku, poza muzeum, przekazał nam jeszcze
Stanisław Kostka Potocki? W jaki sposób potomni
odwdzięczyli mu się za ten osobliwy dar?
Odpowiedzi na te pytania uczestnicy wycieczki
(połączonej z konkursem) znajdą sami, podążając
śladami Stanisława Kostki Potockiego, które
zaprowadzą ich do bajecznego ogrodu roztaczającego
się na tyłach królewskiej rezydencji.
Dzieci, które przekażą przewodnikowi wycieczki karty
z rozwiązanymi zadaniami, wezmą udział w losowaniu nagród, które odbędzie się 30 czerwca oraz
31 sierpnia.
Gra terenowa Kółko i krzyżyk
(klasy 4–6)
Kółko i krzyżyk to gra, która z pewnością nie ma
przed Wami żadnych tajemnic. Znacie obowiązujące
w niej zasady i wiecie, jaki zręczny manewr daje
Wam zwycięstwo. Niestety, mylicie się…W Kółko
i krzyżyk można również zagrać bez kartki papieru, a za przeciwnika mieć nie jedną osobę, ale
cały zespół. Kartkę zastąpi Wam tym razem mapa
terenu rozciągającego się wokół pałacu w Wilanowie,
na której znajdziecie doskonale znany Wam diagram z polami do gry w Kółko i krzyżyk. W każdym
polu znajduje się jeden z obiektów, do których
będzie należało dotrzeć. W grze będą konkurowały
ze sobą dwie kilku- lub kilkunastoosobowe drużyny.
O przynależności do drużyny, której identyfikatorem,
tj. znakiem rozpoznawczym, będzie KÓŁKO lub
KRZYŻYK, zadecyduje zabawa Kosmos.
Numer obiektu, w którego kierunku wyruszy drużyna,
zostanie wylosowany przez wyłonionego spośród Was
lidera. Na miejscu odszukacie kartę z takim samym
numerem, jaki ma wylosowany obiekt. Na karcie
znajdziecie zadania, których rozwiązanie zostanie
potwierdzone stemplem – kółkiem lub krzyżykiem
w odpowiednim polu w diagramie do gry. Zwycięża
ta drużyna, u której wylosowane obiekty „ułożą się”
w pionową, poziomą lub skośną linię.
Każdy uczestnik wycieczki otrzyma kolorową teczkę
z kartami do gry, t-shirt oraz ołówek z logo gry!
Grupa może liczyć maksymalnie 35 osób.
Historia szkiełka i oka na dworze
króla Jana III Sobieskiego (klasy 3–5)
Jak liczną familię miał król Jan III Sobieski?
Co łączyło zwycięzcę spod Wiednia z gdańskim astronomem Janem Heweliuszem? Kto Jego Królewskiej Mości wyjaśnił zjawisko powstawania tęczy
na niebie? Jak dawniej odmierzano czas?
– na te i inne pytania dzieci znajdą odpowiedzi
w czasie półtoragodzinnych plenerowych warsztatów
oraz na podstawie lektury książeczki Historia szkiełka
i oka na dworze króla Jana III Sobieskiego. Uczestnicy
warsztatów skonstruują zegar słoneczny, a także
wprawią w ruch „mieszacz kolorów”, aby przekonać
się, że białe światło wcale nie jest białe. Nauczą się
też, że lepiej jest zmierzyć niż uwierzyć.
Bursztynowa korona (klasy 1–3)
W czasie zajęć dzieci poznają legendę,
według której król Jan III Sobieski,
rezydujący niegdyś w pałacu w Wilanowie,
otrzymał koronę wykonaną z bryły bursztynu
przez początkującego gdańskiego artystę Andrzeja
Schlüetera. Poznają również niesamowite dzieje
samego artysty, który trafił na dwór Jego Królewskiej Mości. W części warsztatowej zajęć dzieci
wykonują ze złotego lustrzanego brystolu koronę
królowej (dziewczynki) lub koronę króla (chłopcy),
którą ozdabiają „kamieniami szlachetnymi”.
SZKOŁY PONADPODSTAWOWE
>
Wnętrza pałacu i ich symbolika
Daj się uwieść! Pałac w Wilanowie
porazi Cię bogactwem dekoracji – ogromne plafony w komnatach królewskich, złocenia, rzeźby,
stiuki, marmurowe posadzki, genueńskie welury
na ścianach, piękne malowidła ze scenami o tematyce
mitologicznej, wspaniałe portrety królewskiej rodziny,
istna feeria barw i kształtów!
Oszołomieni przepychem musimy zastanowić się,
jaka idea łączy w całość te wszystkie elementy. W jaki
sposób można wykorzystać prywatną rezydencję króla
do gloryfikacji jego czynów wojennych i sławienia go
jako dobrego władcy? Dlaczego najbogatszą dekorację
otrzymała Sypialnia Jego Królewskiej Mości?
W trakcie zwiedzania najpiękniejszych komnat
królewskich będziesz mógł wspólnie z koleżankami
i kolegami podjąć się interpretacji plafonów z przedstawieniami pór roku i rozwikłać wiele ciekawych
zagadek ukrytych w dekoracji pałacowej.
Kultura sarmacka, czyli poznaj
pana po cholewie!
Podejrzany: szlachcic.
Wygląd: drągal, brzuszysty, pleczysty, wąsal
z czubem. Był ubrany z turecka, kontusz extraordynaryjnie w błocie uflegany. Człowiek gorączka, raptus
puelli na Waćpannie Annie Stanisławskiej wykonał.
Uwaga! Poszukiwany szlachcic jest wyjątkowo niebezpieczny, zapalczywy, tęgi rębajło, w szabli experincję
ma wysoką, znany z burd i pijatyk, świetnie jeździ
konno.
Znak szczególny: żółta cholewa.
Ostatnio z kupą swawolną grasował na szlaku zbaraskim. Wielokrotnie sejmy zrywał.
Kompletujemy kompanów do drużyny, która wyruszy
śladami zbiega. Kandydaci zmierzą się z kulturą
sarmacką, obyczajami i historią. Po wyprawie
będziesz wiedział, jak właściwie zawiązać pas kon- >
tuszowy, dlaczego warto zawsze nosić przy sobie
łyżkę, czemu kielichy były tak duże, jak przyrządzić
polewkę piwną i gęś czarną oraz jak zaaranżować
uroczystość pogrzebową.
W trakcie zajęć dowiesz się też, z czego wynikał
swoisty snobizm na tle genealogicznym polskiej
szlachty w XVII wieku, ile z ducha tamtej epoki
przetrwało do naszych czasów, a także zastanowisz się, co dzisiaj pozwala nam określić się jako
wspólnota narodowa. Poznaj niesamowite obyczaje
Sarmatów: kulturę polityczną, orientalną modę
(elementy polskiego stroju narodowego – kontusz,
żupan, delia, pas kontuszowy; charakterystyczne
fryzury – czub, osełedec), zasady zawierania
małżeństw (konkury, śluby, rozwody), styl biesiadowania (gusta kulinarne i sposób podejmowania
gości), status poszczególnych członków rodziny,
zwyczaje pogrzebowe (portret trumienny, oprawa
artystyczna pogrzebów).
Zakochany król i królowa
Wilanów perłą baroku
Tajemnice konserwacji
Dlaczego z sufitu wyłania się
całkiem tłuściutka noga pewnego putta? Jak to się
dzieje, że przodkowie z portretów wodzą za Tobą
wzrokiem? Dlaczego po złożeniu na pół plan pałacu
przybiera kształt litery L, a wzrok płata nam figle,
gdy patrzymy na posadzkę w królewskiej Bibliotece? Przyjrzyj się warsztatowi XVII-wiecznego artysty i zbadaj tajniki sztuki barokowej
zaklętej w dewizie: Zachwycić, wzruszyć,
pouczyć, a wreszcie przekonać! Zachwyć się
pięknem barokowych form, wzrusz się dramatycznymi losami mitycznych bohaterów, przyjmij
naukę o potędze władzy królewskiej i przekonaj
się o mądrości monarchy oraz ogromie jego
sukcesów militarnych.
W czasie zajęć znajdziesz odpowiedzi na pytania:
w jaki sposób artysta barokowy osiąga swój cel
propagandowy? Jakie cechy dzieła sztuki pozwalają
nam określić je przymiotnikiem „barokowy”?
Czym inspirował się architekt Wilanowa,
projektując królewską willę? Twoje wnikliwe oko
przebada gruntownie najciekawsze zabytki malarskie, rzeźbiarskie i architektoniczne zgromadzone
w Wilanowie, by zgłębić zagadnienie baroku jako
stylu i epoki.
Na zajęciach dowiesz się, w jaki sposób
w dawnych wiekach malowano obrazy, rzeźbiono
lub złocono. Zrozumiesz, dlaczego dzieła sztuki się
niszczą. Poznasz różne możliwości ich naprawy.
Wystarczy, że zaczniesz wnikliwiej przyglądać się
obrazom, a odkryjesz ich tajemnice. A wszystko to
na najciekawszych przykładach dzieł sztuki, podane
w przystępny sposób przez młodych konserwatorów.
Wilanów jako rezydencja zakochanej pary królewskiej kryje wiele dzieł sztuki o tematyce miłosnej.
Na obrazach i plafonach odnajdziesz sceny
przedstawiające znane pary mitycznych kochanków.
Z czasów Jana III Sobieskiego przetrwała wspaniała
opowieść o Amorze, bogu miłości, i Psyche, pannie
nadobnej – ulubiona historia Króla Jego Mości.
W trakcie zajęć usłyszysz romantyczną historię
miłości prześlicznej Marii Kazimiery d’Arquien i Jana
Sobieskiego oraz poznasz tajemniczy miłosny szyfr,
którym kochankowie posługiwali się w listach. Znajdziesz odpowiedź na pytanie, dlaczego Marysieńka
tak często słała królowi pomarańcze, a on namiętnie
przyrządzał konfitury. Będziesz mógł również
spróbować swych sił w trudnej sztuce epistolografii
i stworzyć własny list miłosny utrzymany w stylistyce
barokowej.
Dawne stroje
Uwaga, fantazyjne stroje z dawnych
epok mogą uwolnić Twoją wyobraźnię
i spowodować, że zmienisz całkowicie swój
dotychczasowy wizerunek!
Zapraszamy do wspólnej wyprawy w krainę dawnej
mody, świata gorsetów, krynolin, podgolonych
czubów i kontuszy. Wilanowska galeria portretów
pozwoli Ci zapoznać się z historią polskiego kostiumu
od XVII do XIX w. W trakcie zajęć szczególną uwagę
poświęcamy polskiemu ubiorowi narodowemu. Wszyscy uczestnicy zajęć otrzymają bogato
ilustrowaną książeczkę edukacyjną Dawne stroje.
Style w ogrodacH
W jaki sposób uzyskujemy
takie niezwykłe kształty roślin?
Co sprawia, że układają się one w barwny
dywan? Dlaczego tajemnicze zakątki nie zarosły
chwastami? Dzięki ogrodowym opowieściom
uczniowie poznają sekrety parku w Wilanowie. Zajęcia
są prezentacją różnych typów założeń ogrodowych
na przykładzie parku wilanowskiego. W części praktycznej młodzież odnajduje elementy charakterystyczne dla ogrodu barokowego, parku w stylu
angielskim i angielsko-chińskim.
Odsiecz Wiedeńska 1683.
Bitwa, która ocaliła Europę
Historia odsieczy Wiednia to fascynująca,
pełna zdumiewających decyzji strategicznych oraz
nagłych zwrotów akcji opowieść. Sama bitwa zaliczana jest przez historyków wojskowości, obok tak
znamienitych starć jak zmagania w wąwozie termopilskim czy kampania Aleksandra Macedońskiego,
do najważniejszych batalii w historii.
Prowadzona we wnętrzach rezydencji Jana III Sobieskiego w Wilanowie lekcja ma na celu zapoznanie z przyczynami konfliktu, przebiegiem działań
wojennych, postaciami najważniejszych dowódców,
realiami epoki. Zajęcia uzupełnione są prezentacją
multimedialną. Na zakończenie przewidziano stoczenie prawdziwej kampanii wojennej dwóch wrogich
obozów!
Drukarnia króla Jana III
Jeśli chcesz dowiedzieć się,
co czytano w XVII w. i dlaczego
zwycięstwo wiedeńskie było tak popularne wśród
czytelników współczesnych Janowi III, dołącz
do kręgu uczniów nadwornego drukarza. Przy pomocy repliki XVII-wiecznej prasy drukarskiej
własnoręcznie wyprodukujesz kopię „Nowin” i „Pism
ulotnych”. Zabawa murowana i można się do woli
wybrudzić!
b. Migane spotkania
muzealne
Muzeum Pałac w Wilanowie ma przyjemność
poinformować o poszerzeniu dotychczasowej oferty
edukacyjnej dla dzieci i młodzieży – od niedawna
w stałej ofercie muzeum można znaleźć także lekcje
muzealne dla osób słabosłyszących i niesłyszących.
Zajęcia te prowadzone są w języku migowym przez
osoby mające doświadczenie w edukacji surdopedagogicznej. W czasie zajęć wykorzystuje się różne
pomoce edukacyjne, które urozmaicają lekcję,
jak również ułatwiają przyswojenie materiału przez
uczniów. Wszystkie lekcje konsultowane były z metodykiem nauczania specjalnego oraz są zgodne
z programem nauczania przewidzianym dla poszczególnych szkół.
Wizyta u króla
W trakcie zajęć dzieci i młodzież
będą mogli zapoznać się z historią pałacu w Wilanowie, zobaczyć jego piękne wnętrza, podziwiać bogate
dekoracje. Przez ponad godzinę będą gośćmi króla
Jana i jego rodziny, którą w całości poznają. Dowiedzą
się także o tym, jak wyglądało życie na XVII-wiecznym
dworze szlacheckim i czym tamta codzienność
różniła się od dzisiejszej. Będą mieli też szansę poznania niektórych z obyczajów staropolskich.
Epoka króla Jana III
W czasie lekcji uczniowie dowiedzą się sporo o historii Wilanowa i osobie króla Sobieskiego. Oprócz
tego poruszone będą kwestie XVII-wiecznej kultury
i sztuki. Uczniowie poznają najbardziej charakterystyczne typy malarstwa i architektury, dowiedzą się
o najciekawszych obiektach barokowych zarówno
z Polski, jak i Europy. Poznają także specyficzne
cechy kultury sarmackiej, z tak typowymi elementami
jak strój, dworek i obyczaje.
c. Spotkania z przyrodą
Park wilanowski to miejsce niezwykłe ze względu
na swój potencjał i bogactwo przyrodnicze, zarówno
pod względem flory, jak i fauny. Uczestnicy spotkań
o charakterze warsztatowym uczą się rozpoznawać
gatunki drzew i krzewów oraz ich symbolikę.
Poznają obyczaje zwierząt i ptaków oraz badają
doświadczalnie czystość i skład chemiczny wód
Jeziora Wilanowskiego oraz potoku Służewieckiego.
Rozmawiały dwie sikorki…, czyli
rozpoznawanie ptaków (5–12 lat)
Wilanowski park pełen jest skrzydlatych
mieszkańców. Na zajęciach dzieci nauczą się
rozpoznawać podstawowe gatunki ptaków, poznają
ich głosy oraz usłyszą wiele ciekawostek dotyczących
ich życia. Dowiedzą się również, jak można pomagać
ptakom. Na młodych ornitologów czekają także
ciekawe zagadki i kolorowanki.
O czym szumią drzewa? (5–12 lat)
Przedszkola
i szkoły podstawowe
>
Zielona wyprawa (5–12 lat)
Dzięki tej wyjątkowej wyprawie
uczniowie poznają wiele sekretów
przyrody i dowiedzą się, dlaczego warto ją chronić.
Młodzi badacze w trakcie zajęć odkryją tajemnice
drzew parkowych, dowiedzą się, kim była wydra
zwana Robakiem oraz jakie zwierzęta można spotkać
w parku. Uczniowie udadzą się także na poszukiwanie
motyli oraz nauczą się rozpoznawać parkowe ptaki.
Po drugiej stronie lupy – o owadach
i nie tylko (5–12 lat)
Kim są admirał rusałka i paź królowej?
Dlaczego szczerzy się szczeżuja? Czy raki
faktycznie żyją w czystej wodzie? Na zajęciach
dzieci poznają odpowiedzi na te i wiele innych pytań,
przy pomocy lupy będą mogły obejrzeć najróżniejsze
wodne i lądowe bezkręgowce, a ponadto wykonają
kilka niezwykle interesujących zadań.
Zapraszamy na spacer w towarzystwie
niecodziennego przewodnika – wszędobylskiej
wiewiórki, która pokaże nam wiele ciekawych drzew.
Poznamy gatunki rodzime i obce, zajrzymy do dziupli,
sprawdzimy, czy ktoś mieszka pod korą, dowiemy się, jak policzyć wiek drzewa oraz czy kształt
liści ma jakieś znaczenie. Serdecznie zapraszamy
na wycieczkę wiewiórczym szlakiem.
Zwierzęta parku (5–14 lat)
Jakie zwierzęta zamieszkują tereny
wilanowskiego parku? Gdzie mieszkają,
co i kiedy jedzą, czym się zajmują w ciągu dnia?
W trakcie zajęć uczestnicy nauczą się rozpoznawać
tropy zwierząt oraz dowiedzą się, kim był tajemniczy
Robak – ulubieniec króla Jana.
Gleba pełna życia (7–12 lat)
Ciemno, zimno i ponuro, a mimo to
chętnych do przebywania w takim środowisku jest
wiele. Na naszych zajęciach uczniowie dowiedzą się,
jak wyglądają gniazda zwierząt żyjących w glebie,
czym zajmuje się dżdżownica oraz czy rośliny mają
swoje ulubione gleby. Uczestnicy zajęć będą mieli
również możliwość zobaczyć niecodzienne oblicze
minerałów.
Król ogrodnik (7–14 lat)
2. Programy edukacyjne
Jakimi ziołami leczono, a jakimi
przyprawiano królewskie potrawy? Jakie użyteczne
rośliny uprawiano w Wilanowie, a które służyły
wyłącznie ozdobie? Skąd pochodzi nazwa kosztela?
W trakcie zajęć uczestnicy poznają niektóre sekrety
wilanowskich upraw. W części praktycznej będą
mogli powąchać, a nawet skosztować niektórych ziół,
a także obejrzeć je pod mikroskopem.
a. Sekrety Pałacowych Muz
Wodne laboratorium (7–14 lat)
Jak krąży woda w przyrodzie? Ile jest jej
na naszej planecie? Jak możemy ją chronić? Młodzi
badacze dowiedzą się, jak można oczyścić wodę,
samodzielnie skonstruują filtr wodny i zbadają
współczynnik pH wód Jeziora Wilanowskiego oraz
potoku, a następnie porównają je z pH cytryn i detergentów.
Szkoły ponadpodstawowe
>
Przyroda w miastach
Zapraszamy młodzież
gimnazjalną i licealną na niezwykle ciekawą
wycieczkę w dżunglę miasta. Uczestnicy spotkania
poznają różnorodność przyrody Warszawy w strefach
poddanych różnej presji człowieka. Co żyje na naszych
osiedlach? Dlaczego parki i ogrody są ważne
dla roślin, zwierząt i człowieka? Jak dzika i naturalna
może być przyroda w miastach? Odpowiedzi na te pytania poszukamy w trakcie dwuipółgodzinnego spaceru przez osiedla wilanowskie, ogrody przypałacowe
i rezerwat Morysin.
Zapraszamy uczniów i nauczycieli ze szkół podstawowych, gimnazjów i liceów do wzięcia udziału
w programie edukacyjnym Sekrety Pałacowych
Muz. Celem naszych spotkań będzie zapoznanie
dzieci i młodzieży z życiem kulturalnym na dworach
monarchów europejskich i polskich. Z przepychem
i blaskiem balów, uczt oraz maskarad, których
nieodzownym elementem były muzyka, taniec i teatr. Uczestnicy dowiedzą się również, jak zmieniała
się moda w dziedzinie stroju i obyczaju. Omawiany program obejmuje okres XVII–XIX w. Zajęcia
są cykliczne, odbywają się raz w miesiącu i obejmują
następujące tematy:
Wilanów – rezydencja królewska
i magnacka
Podczas zajęć uczniowie poznają dzieje rezydencji
wilanowskiej i jej kolejnych właścicieli.
Domowe muzykowanie
Marii Kazimiery
Podczas warsztatów muzycznych uczestnicy poznają
najbardziej zasłużonych dla sztuki muzycznej doby
baroku mecenasów, a także nazwiska i repertuar
czołowych muzyków. Prezentowane jest instrumentarium wykorzystywane przez ówczesnych
artystów. Kontakt z żywą muzyką z epoki, odtwarzaną
przez muzyków na dawnych instrumentach,
możliwość bezpośredniego obejrzenia i dotknięcia
skrzypiec, fletu, klawikordu oraz poznania ich budowy
i zasad wydobywania dźwięku dla wielu jest pierwszym tak bliskim spotkaniem z tą dziedziną sztuki.
Zajęcia prowadzą Maria Erdman i Karolina Zych.
Zabytki muzyki ludowej
Niezwykle wartka i pasjonująca opowieść
o muzykowaniu ludowym, które bardzo często
przenikało na dwory, szczególnie szlacheckie,
ale i magnackie, a nawet królewskie. Jan III So-
>
bieski, który był człowiekiem wszechstronnie
wykształconym, wykazywał niezwykłe zamiłowanie
do tego rodzaju muzyki. Warsztaty wyzwalają
niezwykłą aktywność i mają ogromny walor edukacyjny. Młodzież ma możliwość obejrzenia i dotknięcia
takich instrumentów, jak: basy, cymbały, flety proste,
lira korbowa. Uczniowie mogą również spróbować
na nich zagrać. I wcale nie jest wymagane przygotowanie muzyczne. Zajęcia prowadzi Jerzy Burdzy.
moda, jak wyglądało życie codzienne, jakie rozrywki
umilały czas naszym przodkom. Następnie w specjalnie ustawionej przygotowalni mają możliwość wypróbowania na sobie makijażu zgodnego z kanonami
ówczesnej mody, przymierzenia kostiumu, peruki,
a potem sfotografowania się. Zajęcia odbywają się
w Sali Białej.
Warsztat prowadzą: aktorka Mira Nyckowska
i charakteryzatorki z Teatru Wielkiego – Marta Pyt
i Joanna Żukowska.
Warsztaty tańca dawnego
Teatr – potęga wyobraźni
Tancerka specjalizująca się w tańcach
historycznych podczas dwóch spotkań wprowadzi
dzieci i młodzież w świat XVII- i XVIII-wiecznych
uczt i zabaw. Nasi goście uczą się kroków menueta,
gawota czy kontredansa przy akompaniamencie
przepięknej muzyki, co sprawia dużą radość z uwagi
na to, że nie są to tańce trudne, a efekty edukacyjne
zauważalne są już po pierwszym spotkaniu. Zajęcia
prowadzi Sylwia Majewska.
Lalka przytulanka
Warsztaty plastyczne odbywają się w pałacu
w Sali Uczt lub w Sali Białej. Zajęcia manualne mają
za zadanie pobudzić rozwój emocjonalny dziecka,
a także wyzwolić jego potencjał twórczy. Uczestnicy
wykonują lalki putta i lalki pierot z materiału lub
na szydełku, a następnie ozdabiają je koralikami.
Wykonane lalki nawiązują do motywów dekoracji
wnętrz pałacowych i do teatru. Zajęcia prowadzi
Magdalena Szpak.
Rokokowy galant – warsztaty
kostiumologiczne, pokaz makijażu
barokowego
Warsztaty te, przygotowane z niezwykłą
pieczołowitością, wymagały dużej inwestycji, jaką był
zakup specjalnie na tę okoliczność szytych kopii oryginalnych kostiumów z epoki rokoko. Są to zarówno
suknie damskie, jak i stroje męskie, peruki, pantofle
i wszelkie niezbędne dodatki. Uczestnicy podczas
zajęć poznają nie tylko specyfikę stroju szlacheckiego i magnackiego, polskiego oraz zachodniego, ale
również dowiadują się, jak i dlaczego zmieniała się
Nawiązując do teatralnych zamiłowań
dawnych mieszkańców pałacu wilanowskiego, którzy
nie tylko byli widzami ale również – i to bardzo często
– twórcami, a zarazem aktorami pisanych przez siebie przedstawień i sztuk teatralnych, chcielibyśmy
zaprosić młodzież na podróż w magiczny świat
teatru. Pragniemy uzmysłowić tym, którzy zechcą
uczestniczyć w naszych zajęciach, fenomen istnienia i funkcjonowania teatru – tej dziedziny sztuki,
która chyba najbardziej ze wszystkich zawładnęła
ludzką wyobraźnią, skupiając wokół siebie pozostałe:
muzykę, taniec, malarstwo, rzeźbę i architekturę.
Naszym celem jest przygotowanie młodzieży nie tylko
do roli odbiorcy kultury, ale również czynnego jej
uczestnika – twórcy. Chcemy zapoznać uczniów
z różnymi technikami aktorskimi, takimi jak: maska,
lalka, pantomima, rekwizyt. Chcemy też pokazać,
jakźpoprzez wyobraźnię aktora można zmieniać
znaczenie tekstu, nadając mu nowy wyraz. Uzmysłowi
to uczestnikom, jak ogromne znaczenie w pracy
aktora mają wyobraźnia oraz emocje, a także do jak
zaskakujących efektów może doprowadzić zabawa
z nimi. Przeprowadzamy dzieci przez świat teatru
i pokazujemy, jaką drogę przebywa tekst literacki
od pomysłu, poprzez scenariusz, projekty scenografii, kostiumy, pomysł kompozytora, do gotowego
spektaklu. W warsztatach wykorzystujemy maski
teatralne nawiązujące do teatru antycznego, lalki teatralne będące przykładami różnych technik (pacynki,
marionetki, kukły) oraz inne rekwizyty teatralne.
Warsztaty prowadzi aktorka Alina Więckiewicz.
b. Jak przebierała się historia? Księżna Izabela
Lubomirska i ród Potockich
(gimnazjum, liceum)
Program obejmuje cykl spotkań i warsztatów
poświęconych księżnej Izabeli Lubomirskiej
i jej spadkobiercom. Celem programu jest rozszerzenie i pogłębienie wiedzy młodzieży o procesach
kulturowych uwzględniających wpływ epok historycznych XVIII i XIX wieku na przemiany w ubiorze,
a także ukazanie metamorfoz dawnych strojów
w kontekście uwarunkowań społecznych, kulturowych i obyczajowych. Proponowane tematy spotkań
i warsztatów muzealnych:
Błękitna markiza
W autentycznych XVIII-wiecznych apartamentach
wilanowskiego pałacu uczniowie poznają koleje
życia księżnej Izabeli Lubomirskej, jej działalność
kulturalną i charytatywną. Nie zabraknie ciekawych
informacji z prywatnego życia „błękitnej markizy”,
a także o tym, kto ją tak nazwał oraz jakie było
przeznaczenie wybudowanej przez nią w Wilanowie
łazienki.
Z wizytą u księżnej Lubomirskiej
Uczestnicy warsztatu kostiumologicznego będą
mieli niepowtarzalną okazję poczuć się rokokowymi damami i kawalerami. Po zrobieniu stosownego do epoki makijażu, czyli po nałożeniu bielidła
na twarz, różu na policzki i przyklejeniu muszek,
ubiorą się w strój damski (robe á la francaise)
i męski (habit á la francaise) oraz peruki. Poznają
sztukę rokokowego makijażu i uczesania, rodzaje
materiałów, jakich używano do szycia strojów (jedwabie, aksamity i atłasy, złote hafty, koronki i wstążki),
oraz sztukę ubierania.
Warsztaty tańca dawnego
Na salonach
Jest to propozycja nauki podstawowych
kroków i figur tańców dworskich typowych
dla XVII i XVIII wieku – menueta i gawota.
Zajęcia prowadzone w kostiumie z epoki.
Jaka etykieta panowała na salonach XIX wieku?
Jaką korzyść z tego savoir-vivre’u można odnieść
współcześnie? W co wypadało się ubrać i jak
zachować podczas przyjęć, wieczorków, rautów, bali
czy herbatek? Co należało do obyczaju i dobrego tonu,
a czego powinni unikać jak ognia bywalcy salonów?
Jakie tańce i zabawy królowały na salonach? Wśród
tych ciekawostek nie zabraknie praktycznej nauki
tańców salonowych: poloneza, mazura, polki lub
kadryla i kontredansa.
Stanisław Kostka Potocki – twórca
muzeum
Spotkanie przybliży uczniom postać obywatela patrioty zaangażowanego w kulturalne,
społeczne i polityczne życie Polski w trudnych
czasach końca I Rzeczypospolitej, okupacji pruskiej,
Księstwa Warszawskiego oraz Królestwa Kongresowego na przełomie XVIII i XIX wieku. Hrabia Potocki to także miłośnik sztuki, kolekcjoner, archeolog
i podróżnik. A prywatnie wspaniały mąż, troskliwy
ojciec i kochający dziadek. Wszystkie jego oblicza
można poznać w Wilanowie.
c. Dał nam przykład
Bonaparte… – Polacy
w czasach napoleońskich
Przełom wieków XVIII i XIX przyniósł Polakom nadzieje na odzyskanie niepodległości związane z sukcesami militarnymi cesarza Francuzów Napoleona
Bonaparte. Przewodnikami po tamtych czasach będą
portrety osobistości polskich, które związały swój
los z Napoleonem. Zwrócimy także uwagę na ważne
dla kraju momenty z ich życiorysów.
Polska małżonka Napoleona
Przełom wieków XVIII i XIX to czas, kiedy polityka
przeplatała się z miłością. Związek uczuciowy, jaki
nawiązał się między Marią Walewską a Napoleonem,
cesarzem Francji, to doskonały pretekst do przedstawienia nie tylko fragmentu wspólnej historii obu
krajów, ale też etykiety dworu cesarskiego i mody,
jaka panowała w ubiorze, (fasonów i nazw poszczególnych części stroju, materiałów, z jakich były
szyte, a także ich kolorystyki i symboliki). Całość
ożywi scenka zagrana przez uczniów ubranych
w stroje z epoki, ilustrująca początek romansu
Marii Walewskiej z Napoleonem.
d. Królewski Wilanów
i świat starożytnych bogów
Zapraszamy uczniów szkół podstawowych (klasy 4–6),
gimnazjów i liceów do pałacu w Wilanowie, by podczas spotkań muzealnych i warsztatów poznali mity,
rzeźbę i ceramikę oraz teatr grecki i sztukę układania
ubiorów antycznych. W dekoracjach pałacowych
odkrywać będziemy tajemnice pochodzących z antyku
alegorii i ich główne wątki, apoteozę króla Jana III
oraz gloryfikację cnót królewskiej małżonki.
e. Życie domowe w XIX wieku.
Pałac – dwór – kamienica
Program realizowany przy współpracy z Muzeum
Historycznym m.st. Warszawy. Życie domowe
arystokracji, szlachty i mieszczan, ich codzienne
czynności, styl życia, posiłki, prace ręczne, domowa
rachunkowość, rozrywki, apteka, higiena, a także
materialne wyposażenie domu, jego wygląd i funkcje
będą tematem spotkań w pałacu w Wilanowie
i w kamienicach Muzeum Historycznego. Proponowane tematy: Śniadanie u Augustowej Potockiej;
Kamienica mieszczańska; Szlachcic w mieście,
mieszczanin we dworze; Jak dawniej podróżowano?;
Rośliny lecznicze naszych prababek.
f. Warszawskim szlakiem
Jana III Sobieskiego
Program skierowany do uczniów szkół podstawowych (klasy 4–6), gimnazjów i liceów poświęcony
jest rodzinie królewskiej oraz ważnym wydarzeniom
historycznym XVII wieku. Podczas cyklu spotkań
poznawać będziemy otoczenie króla, obyczaje
staropolskie i tradycje wojskowe oraz życie codzienne
ludzi baroku. Wędrując po warszawskiej Starówce,
poznamy miejsca związane z osobą króla Jana i jego
działalnością na rzecz stolicy.
g. Pod znakiem Marsa
– Szkoła Rycerska
Program obejmuje cykl czworga zajęć terenowych.
W trakcie kolejnych spotkań poznacie tajniki fechtunku na szable, strzelania z łuku, jazdy konnej oraz
ciężką pracę muszkieterów. Powąchacie też proch,
własnoręcznie paląc z XVII-wiecznego działa. Jeśli
chcecie poznać sylwetki najsławniejszych polskich
hetmanów i prześledzić losy największych bitew,
a także sprawdzić, ile ważyła zbroja husarska,
zapraszamy do Szkoły Rycerskiej.
h. Młodzieżowe Zespoły
Muzealne
Chcesz poznać zabytki kultury sarmackiej, dzierżyć
w ręku szablę polskiego husarza spod Kircholmu
bądź przymierzyć oryginalny strój Sarmaty? Celem
naszego programu jest zaangażowanie młodzieży
ze szkół ponadpodstawowych w wykonanie dokumentacji rekonstrukcyjnej zabytków z muzeów polskich
dotyczących sarmatyzmu. W ciągu roku szkolnego
kilkakrotnie odwiedzicie najsłynniejsze polskie
muzea. Chcemy, abyście poprzez świetną zabawę
poznawali najciekawsze perełki polskiej kultury
materialnej.
3. KRÓLEWSKI TEATR
W WILANOWIE
Parady Jana Potockiego, czyli kilka humorystycznych historii prozą i pantomimą
Parady to przejęte z teatru jarmarcznego humorystyczne scenki napisane ku rozrywce widzów dworskiego teatru w Łańcucie w 1792 r. Szereg krótkich
jednoaktówek wiązał się w całość nie tyle fabularnie,
co za sprawą groteskowych postaci: Zerzabelli, Gila,
Kasandra i Leandra. Parady przedstawione w innej
niż to ma miejsce w dziele J. Potockiego kolejności,
wraz z rozbudowanymi elementami pantomimicznymi, ukazują barwną, czasem oniryczną, często
przewrotną i niewątpliwie zabawną historię ludzkich
namiętności.
Scenariusz: Bartłomiej Ostapczuk.
Wesoła opowieść o miłości, łzach
i złamanych sercach... O marzeniach
i ich spełnianiu...
I o chwilach, w których bywa niezręcznie...
Historia przewrotnej miłości, dziwnego zauroczenia
i nieoczekiwanej zamiany miejsc pewnej grupy osób
w pewnym państwie i niezbyt pewnych czasach.
Opowieść inspirowana komedią dell’arte, w której
poprzez śmiech i łzy zmierzamy w nieznane…
Spektakl, w którym nie pada ani jedno słowo, choć
tak wiele zostaje powiedziane.
Scenariusz, reżyseria, choreografia: Bartłomiej
Ostapczuk.
Opowieść wigilijna na motywach powieści
Charlesa Dickensa
Jedna z najpiękniejszych i najbardziej wzruszających
opowieści o magii świąt Bożego Narodzenia, choć
tak naprawdę o magii każdego dnia. Znana niemal
wszystkim historia zgryźliwego i gburowatego
samotnika, którego odwiedza duch dawnego przyjaciela i przepowiada, że w ciągu trzech kolejnych nocy
E. Scrooge doczeka się odwiedzin trzech zjaw, które
wskażą mu odpowiednią drogę. Tak więc z duchami
przeszłości, teraźniejszości oraz przyszłości bohater
opowieści odbywa długą, wzruszającą, momentami >
wyjątkowo komiczną, lecz mimo wszystko niebywale bolesną podróż... w głąb samego siebie. Po raz
pierwszy wigilijna opowieść zostanie zaprezentowana
bez użycia słów. Spektakl zrodzony z ruchu, energii
i wyobraźni, odwołując się do czytelnych symboli
i piękna sztuki istniejącej poza słowami, ukazuje nam
uniwersalną prawdę o nas samych. Odrobina czasu,
ulotnej przestrzeni, schwytana dźwiękiem, ruchem
i obrazem.
Scenariusz i reżyseria: Bartłomiej Ostapczuk.
Tajemnicza podróż
Krótka opowieść o współczesnym człowieku,
człowieku XXI wieku, na co dzień zabieganym,
zmęczonym, uciekającym od rzeczywistości w świat
dawno zapomnianych przedmiotów ukrytych na strychu. Odnajduje on tam książkę z baśniami Hansa
Christiana Andersena, a kiedy w ręce wpada mu stara
pozytywka, wszystko nagle się zmienia. Sen przeplata
się z rzeczywistością, jawa miesza się ze snem,
i już do samego końca nie wiadomo, co dzieje się
naprawdę, a co jest jedynie sennym marzeniem.
Można tu odnaleźć fragmenty takich baśni jak Słowik
czy Ołowiany żołnierzyk. Nietypowa formuła teatru
ruchu (pantomima) dodaje temu przedstawieniu tajemniczości i pobudza wyobraźnię widza,
wprowadzając go w świat niewypowiedzianych
myśli, odczuć i przede wszystkim marzeń, które
nie opuszczają nas przecież nigdy.
Występuje: Grzegorz Grzywacz.
Pan Pasek i wydra
Monodram oparty na Pamiętnikach Jana Chryzostoma Paska, opowiadający historię oswojonej wydry,
której sława rozeszła się tak daleko, że nawet sam
król Jan III Sobieski zapragnął ją mieć. Zachęcamy
młodzież, dorosłych, a także dzieci do obejrzenia
i posłuchania tej żywej i barwnej opowieści w miejscu,
które wydaje się dla naszego monodramu stworzone – w pałacu w Wilanowie. To tu rozegrały się
wydarzenia zapisane na kartkach Pamiętników.
Aktor posługuje się językiem staropolskim.
W roli Pana Paska występuje Grzegorz Gierak.
W świecie bajki
Miłe złego początki, lecz koniec żałosny. Wśród
serdecznych przyjaciół psy zająca zjadły. Już był
w ogródku, już witał się z gąską. Wolnoć Tomku
w swoim domku. Znane? Ale posłuchajcie jeszcze
raz bajek zapamiętanych z dzieciństwa lub czytanych
w szkole, a na pewno powtarzanych we fragmentach,
nieraz bezwiednie, jako potoczne przysłowia czy powiedzenia. Przepiękny, bardzo pouczający spektakl,
w którym obok aktora udział bierze prawdziwy mim.
Występują: Grzegorz Gierak i Grzegorz Grzywacz.
Tuwim dla dzieci
Wszystkie wiersze – o lokomotywie, słoniu
Trąbalskim, panu Hilarym, o Zosi Samosi i Grzesiu
– napisał Julian Tuwim. Na ich podstawie
stworzyliśmy przedstawienie dla najmłodszych.
Zapraszamy starsze przedszkolaki, a także młodsze
dzieci szkolne do Sali Uczt pałacu wilanowskiego
na spotkanie z teatrem, w którym wiersze są nie tylko
opowiadane. Można zobaczyć, jak mim potrafi
wyczarować świat poezji bez słów.
Udział biorą: Grzegorz Gierak i Grzegorz Grzywacz.
Dziadek do orzechów
według E.T.A. Hoffmana
Pragniemy zaproponować Państwu przedstawienie Dziadek do orzechów według E.T.A. Hoffmana
z muzyką Piotra Czajkowskiego. W wigilijny wieczór
Klara oczekuje na pierwszą gwiazdkę, a tym samym
na prezenty, które rodzice przygotowali pod choinką
dla dzieci. Zjawia się jeszcze jeden gość, ojciec
chrzestny Klary, który zawsze przynosi niezwykłe
podarunki. Tak jest i tym razem – ojciec chrzestny
przynosi dziwnie wyglądającego, niepozornego
dziadka do orzechów. W nocy, kiedy Klara kładzie
się spać, nagle do pokoju wpada stado myszy, które
chcą zabrać jej zabawki. Z pomocą nadchodzi dziadek do orzechów. Przy wsparciu armii ołowianych
żołnierzyków rozprawia się z myszami. Niestety król
myszy przysięga zemstę!
Występują: Maria Reif i Alina Więckiewicz.
Zasmarkane dziecko bogów
– baśnie japońskie
Spektakl oparty na technice teatru cieni. Powstał
na podstawie autentycznych ludowych baśni
japońskich spisanych przez Kazuko Adachi, która
podczas pobytu w Polsce zaprzyjaźniła się z małą
dziewczynką. Kazuko opowiadała jej japońskie
baśnie, które po powrocie do kraju postanowiła
wydać w języku polskim. Przedstawienie ma typową
dla teatru japońskiego konstrukcję: narracja i dialog
połączone są z bezpośrednią akcją sceniczną. Całość
zbudowana jest na elementach teatru cieni i „teatru
dziecięcej wyobraźni”. Za pomocą rekwizytów i lalek
cieni oraz nastrojowej autentycznej muzyki japońskiej
tworzony jest inny klimat – klimat i nastrój dalekiego
Kraju Wschodzącego Słońca i Kraju Kwitnącej Wiśni.
Po spektaklu aktorki opowiadają o teatrze japońskim,
a dzieci mają szansę same animować lalki.
Udział biorą: Maria Reif i Alina Więckiewicz
Kot w butach Jana Brzechwy
Kot w butach to piękna europejska baśń ludowa
zapisana i wydana w XVI w. przez Giovanniego
Francesco Straparolę. Adaptowana, a następnie
napisana wierszem przez Jana Brzechwę do dziś
zachwyca swym urokiem. Spektakl w wykonaniu
aktorów pantomimy i teatru słowa, osadzony
w XVII-wiecznej Polsce, oczaruje najmłodszych
widzów niekonwencjonalną grą, przepiękną muzyką
i baśniową scenografią.
Występują: Grzegorz Grzywacz i Marcin Masztalerz.
4. Wydarzenia edukacyjne
Wilanowskie podróże artystyczne
Badacze przyrody
Pałac w Wilanowie jest skarbnicą sztuki począwszy
od XVII, a skończywszy na XIX stuleciu. Zabytkowe
wnętrza, tkaniny, obrazy, porcelana, srebra, szkło
i starożytności zachwycają swoją urodą każdego
gościa muzeum. Niestety podczas jednej wizyty
w Wilanowie trudno posiąść wiedzę na temat wszystkich zgromadzonych tam dzieł sztuki. Dlatego
Muzeum Pałac w Wilanowie przygotowało program
skierowany do odbiorców dorosłych, składający się
z 18 sobotnich spotkań tematycznych trwających
od października 2009 do czerwca 2010 r. Podczas
każdego z nich zostanie omówione inne zagadnienie
związane z wnętrzami, kolekcją wilanowską oraz
ogrodem królewskim. Zajęcia poprowadzą historycy
sztuki, muzealnicy, specjaliści z danej dziedziny.
Na zakończenie cyklu planujemy wizytę w pobliskim
Natolinie. Szczegółowe informacje znajdą Państwo
na naszej stronie internetowej. Zapraszamy!
Przyrodniczy program edukacyjny przeznaczony
dla dzieci w wieku 5–10 lat. Jeżeli Wasze najmłodsze
pociechy interesują się otaczającym światem,
chcą zobaczyć życie pod mikroskopem, poznać
wiele niezwykłych ciekawostek ze świata przyrody,
a przy tym lubią malować, lepić, wycinać i szyć
– zapraszamy na zajęcia Badacze przyrody. Spotkania odbywają się w namiocie rozstawionym w parku
w weekendy w sezonie letnim.
Warsztaty fotografii przyrodniczej
Czapla puściła do Ciebie oczko, wiewiórka
poczęstowała orzeszkiem, ryba stepowała… Niezapomniane przeżycia, ale nikt w to nie uwierzył? Jeśli
potrzebne Ci są niezbite dowody, zapraszamy na kurs
fotografii przyrodniczej. Podczas cyklu plenerowych
spotkań będzie można w teorii i praktyce zdobyć
najważniejsze informacje o fotografii przyrodniczej,
m.in. jak najlepiej uchwycić fotografowany obiekt,
wykorzystać światło, zatrzymać ruch.
Dorośli
>
Konserwacja dla Ciebie
Dla amatorów staroci, miłośników zabytków,
kolekcjonerów i pasjonatów różnych przedmiotów
artystycznych oferujemy spotkania z konserwatorami, pracownikami muzeum. Chcemy podzielić
się praktyczną wiedzą o tym, jak należy chronić
prywatne zbiory. W jaki sposób samodzielnie można
zabezpieczać domowe kolekcje przed szkodliwym
działaniem nadmiernej temperatury, wilgoci, światła
itd. Warsztaty poświęcone dziedzinom konserwacji
– malarstwa, papieru, drewna, metalu, mebli – będą
odbywały się w ostatnią sobotę miesiąca od kwietnia
do października 2010 r.
Patrol ekologiczny
Zapraszamy na niezwykłą wycieczkę po parku
w Wilanowie. Będzie to wyprawa dla wszystkich,
małych i dużych miłośników natury, z lornetkami
oraz przewodnikami, którzy opowiedzą o bogatej
przyrodzie parku i ciekawostkach z nim związanych,
a także odpowiedzą na wszystkie pytania uczestników. Razem z patrolem można przeprawić się
również na drugi brzeg jeziora, aby poznać mało
znany, lecz bardzo ciekawy przyrodniczo
park Morysin.
5. Wirtualne muzeum
a. E-learning w wortalu
Muzeum Pałacu w Wilanowie
www.wilanow-palac.pl /elearning
E-learning to zestaw multimedialnych pomocy naukowych on-line, które można wykorzystać podczas
lekcji w szkole lub przy samodzielnym zdobywaniu
wiedzy w dowolnym miejscu i czasie. Pozwala on
poznać historię i kulturę Polski na przykładzie najcenniejszych dzieł sztuki z kolekcji Muzeum Pałacu
>
w Wilanowie. Dbamy o atrakcyjną formę przekazu,
która wzmacnia zainteresowanie tematem. Używamy
prostego języka, a wszystkie trudniejsze słowa
i pojęcia wyjaśniamy w tekście lekcji. Udostępniamy
również instrumenty sprawdzania wiedzy (pytania
testowe z odpowiedziami, zadania do samodzielnego
opracowania, tematy do dyskusji). Przeprowadzenie lekcji z wykorzystaniem e-learningu zajmuje
ok. 30–40 minut, potrzebny jest komputer i łącze
internetowe. Oto kilka przykładów wybranych
z 13 dostępnych modułów:
Opowieść o Stanisławie Kostce Potockim: uczonym
i polityku, twórcy muzeum wilanowskiego, które
od ponad dwustu lat jest otwarte dla publiczności.
Porównujemy portret namalowany przez Jacques’a
Louisa Davida z innymi obrazami z kolekcji
wilanowskiej (barok, neoklasycyzm w malarstwie),
pokazujemy różnice między portretem reprezentacyjnym i prywatnym, omawiamy zagadnienia stylu.
Moduł poświęcony malarstwu średniowiecznemu
pozwala zapoznać się z zagadnieniami ikonografii,
wprowadzić umiejętność „czytania” obrazów i symboli
chrześcijańskich, poznać techniki malarskie stosowane w średniowieczu. W zbiorach Muzeum Pałacu
w Wilanowie znajduje się ponad 60 cennych obrazów
przedstawiających Madonnę z Dzieciątkiem.
W części o wilanowskiej kolekcji waz antycznych
omawiamy style malarstwa greckiego i obyczaje
starożytnych Greków, przedstawiamy wpływ kultury
antycznej na sztukę nowożytną (np. motywy antyczne na elewacjach pałacu oparte na Metamorfozach
Owidiusza), a także zagadnienia kolekcjonerstwa
i początków badań naukowych w dziedzinie archeologii i historii sztuki.
Dla malarzy holenderskich XVII wieku wesołe
towarzystwo bankietujące w gospodzie było równie
dobrym tematem jak bukiet kwiatów czy pasące się
krowy. Moglibyśmy porównać te obrazy do fotografii,
które obecnie robimy, aby zatrzymać wspomnienie
miłej chwili lub ludzi, którzy za moment się rozejdą.
Pod pozorną naturalnością tych przedstawień
kryją się jednak starannie przemyślana kompozycja i ważne przesłanie. Czytajmy historie zapisane
w pejzażach holenderskich, przyglądajmy się światu,
który nas otacza.
NOTATKI
b. Silva Rerum – zbiór opowieści opartych na realiach historycznych, tekstów i obrazów
wspomagających nauczanie historii i kultury.
Propagujemy wyniki badań historycznych w atrakcyjnej, popularnonaukowej formie, uczymy
umiejętności korzystania ze źródeł, opowiadamy
o obyczajach, ludziach i ich losach. Teksty są przygotowane przy współpracy z ośrodkami naukowymi
(Instytutem Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN,
Polskim Towarzystwem Historycznym, Ośrodkiem
Badania Tradycji Antycznej Uniwersytetu Warszawskiego) oraz magazynem historycznym „Mówią
Wieki”. Dostęp do artykułów Silva Rerum (w kulturze
staropolskiej oznaczało to „las rzeczy”) ułatwiają
wyszukiwarka i cztery indeksy.
www.wilanow-palac.pl/silvarerum
c. Portal Edukacji
Muzealnej
Jeżeli chcą się Państwo dowiedzieć więcej o edukacyjnej ofercie nie tylko Wilanowa, ale również wielu
innych polskich muzeów, zachęcamy do odwiedzenia
strony internetowej:
www.edukacjamuzealna.pl
Znajdą tam Państwo informacje o programach
edukacyjnych, wydarzeniach muzealnych, ciekawych
wystawach i wykładach oraz wielu innych sposobach i pomysłach na spędzenie czasu w muzeum.
Zachęcamy również do korzystania z Forum
Miłośników Muzeów (znajdującego się na podanej
stronie), na którym na bieżąco mogą Państwo
komentować i oceniać naszą pracę.
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
6. Informacje praktyczne
Spotkania muzealne odbywają się w poniedziałki, środy, czwartki i piątki
(w sezonie turystycznym również we wtorki).
Od połowy sierpnia przyjmujemy zapisy na lekcje do końca roku
kalendarzowego, w styczniu – do końca roku szkolnego.
Grupa może liczyć do 25 osób. W przypadku większych grup konieczne
jest ich podzielenie i organizacja zwiedzania z zachowaniem odstępu
czasowego (15 min).
Parter pałacu dostępny jest dla osób niepełnosprawnych.
Lekcje można zamawiać również w ramach promocyjnych pakietów
wspólnej oferty programowej kina Orange IMAX na Sadybie i Muzeum
Pałacu w Wilanowie.
Pakiet I – 24 zł od osoby
(seans w kinie 45 min + spotkanie muzealne ok. 60 min)
Pakiet II – 18 zł od osoby
(seans w kinie 45 min + spotkanie parkowe ok. 60 min)
Pakiet III – 27 zł od osoby
(seans w kinie 45 min + spotkanie muzealne ok. 60 min + spotkanie
parkowe ok. 60 min)
Seanse filmowe należy zamawiać bezpośrednio w kinie IMAX
pod numerem tel. 22 550 33 22.
Informacje o cenach biletów i zajęć muzealnych można uzyskać pod numerem tel. 22 842 81 12 oraz na stronie internetowej
www.wilanow-palac.pl w zakładce Edukacja.
Rezerwacja spotkań muzealnych:
tel./faks: 22 842 81 12
e-mail: [email protected]
Muzeum Pałac w Wilanowie
Dział Edukacji Muzealnej
ul. Stanisława Kostki Potockiego 10/16
02-958 Warszawa
Dojazd liniami autobusowymi
E-2, 116, 117, 130, 139, 180, 519, 522, 724, 710