Untitled - laznia.nazwa.pl
Transkrypt
Untitled - laznia.nazwa.pl
Katalog towarzyszy wystawie zorganizowanej przez Nadbałtyckie Centrum Kultury w ramach cylu Art & Science Meeting w Centrum św. Jana w Gdańsku w dniach 23.05 – 5.06. 2011 r. Wstęp Foreword Prezentacja instalacji Blue Morph zapoczątkowuje nowy etap w krótkim choć intensywnym życiu Galerii Świętojańskiej, pomyślanej jako miejsce magicznego spotkania pomiędzy wymagającym i pełnym inspiracji wnętrzem kościoła św. Jana, a energią twórczą zaproszonych do współpracy artystów z całego świata. Jeszcze przed oficjalną inauguracją Galerii Świętojańskiej we wnętrzu kościoła prezentowaliśmy pracę Billa Violi The Messenger (2008). Oficjalne otwarcie Galerii celebrowaliśmy wraz z pokazem instalacji „?” Roberta Stadlera (2009). W związku z rozpoczęciem w 2009 r. prac remontowych we wnętrzu kościoła św. Jana, zmuszeni byliśmy znacznie ograniczyć ilość projektów artystycznych tam realizowanych. W związku z tym, spektakularny projekt City on Fire autorstwa Pio Diaza i Thyry Hilden (2009), gościł pod szyldem Galerii Świętojańskiej w kościele św. Trójcy. W tym roku Galeria Świętojańska wraca do odnowionego kościoła. Instalacja Blue Morph autorstwa Victorii Vesny i Jamesa Gimzewskiego, prezentowana w ramach projektu Art & Science Meeting, jest pracą wyjątkową i symboliczną. Lada dzień oddamy do Państwa użytku zmodernizowany kościół, który tak jak motyw przewodni pracy amerykańskiego duetu, przekształcił się z poczwarki w motyla i świeci dziś nowym blaskiem. The presentation of Blue Morph is opening a new chapter in the short yet intensive life of the Świętojańska Gallery, a place where a demanding but full of inspiration interior of Saint John’s church meets the creative energy of artists from around the world who are invited for cooperation. Before the inauguration of the Gallery, there was a presentation of video by Bill Viola The Messanger (2008) in the church. The official opening of the Gallery was celebrated with the show of an installation “?” by Robert Städler (2009). Due to construction works launched in 2009 in the interior of Saint John’s church, we were forced to confine the number of artistic projects undertaken in its interior. It was also the reason why the spectacular installation “City on Fire” by Pio Diaz and Thyra Hilden, was hosted in Holy Trinity church. This year Świętojańska Gallery returns to the renovated church of Saint John. The Blue Morph, installation by Victoria Vesna and James Gimzewski, presented as a part of Art and Science Meeting, is an exceptional and symbolic art piece. Soon we will gladly hand over to You the modernized church. Just as the leitmotif of the American duo’s artwork, Saint John’s has transformed from chrysalis to butterfly and today it shines with a brand new light. Lawrence Okey Ugwu Lawrence Okey Ugwu Dyrektor Nadbałtyckiego Centrum Kultury Director of the Baltic Sea Cultural Centre Od cyfrowej tożsamości do architektury nanoświata Uwagi o sztuce Victorii Vesny From digital identity to architecture of the nanoworld Remarks on the art of Victoria Vesna Ryszard W. Kluszczyński Victoria Vesna należy do elitarnego, choć rozrastającego się coraz bardziej dynamicznie, międzynarodowego środowiska artystów, którzy kształtują jeden z najciekawszych obecnie i najbardziej progresywnych nurtów współczesnej sztuki. W ramach tego nurtu dochodzi do budowy i eksploracji bardzo istotnych dla współczesnego świata powiązań między twórczością artystyczną a sferą nauki. Tworzone tam dzieła wchodzą w integralne związki z wieloma dyscyplinami naukowymi, podejmując przy tej okazji problematykę, która rzadko dotąd stawała się obszarem eksperymentów artystycznych. Aktywni w tym polu artyści dołączają tym samym do grona badaczy, którzy w swej pracy tworzą znaczącą, wartościową wiedzę dotyczącą rzeczywistości i jej różnych przejawów. Artystyczne prace stają się w ten sposób zarazem częścią intelektualnych dyskursów, w ramach których dyskutowane są najważniejsze zagadnienia współczesności, gdzie projektuje się i analizuje różne scenariusze przyszłości. Dzieła te, należące do różnych odmian rozpatrywanego tu nurtu, takich jak, na przykład, bioart, sztuka transgeniczna czy sztuka robotyczna, swym złożonym kształtem odwzorowują skomplikowanie dzisiejszego świata, stając się zarazem instrumentami, za pomocą których świat ten zostaje poddany analizie i problematyzacji. Instalacje Victorii Vesny należą do najważniejszych, najbardziej rozpoznawalnych manifestacji tego nurtu. W trwającej od wczesnych lat osiemdziesiątych minionego wieku pracy twórczej Vesny, stosunkowo wcześnie, bo już w pierwszej połowie lat dziewięćdziesią- Victoria Vesna belongs to the elite, though dynamically growing, international milieu of artists who shape one of the most interesting and progressive trends in the contemporary art. Within this trend, connections between art and science are built and explored, which is of vital significance for the contemporary world. Works created in that space enter integral relationships with many fields of science, raising issues that have rarely been the core of artistic experiments so far. Artists who are active in this field thus join the group of scientists who develop valuable knowledge concerning the reality and its various faces. This way, works of art become a part of intellectual discourse within which the most impor tant contemporar y issues are discussed and various scenarios of the future are designed and analyzed. The shape of these works, belonging to different variants of the above-mentioned trend such as BioArt, transgenic art or robotic art, reflects the complexity of the contemporar y world, becoming an instrument for analysis and problematization of this world. Installations created by Victoria Vesna belong to the most daring and recognizable manifestations of this trend. Vesna’s artistic work has continued since the early 1980s. It was quite early – in the first half of the 1990s – that the constantly growing domination of issues displaying her interest in polymorphous and multidimensional areas of connection between various fields of social activity and reality, was exposed. Initially, the complexity of works was manifested primarily at the level of multicultural relations. tych, uwidoczniła się stale narastająca dominacja wątków, które demonstrowały jej zainteresowanie wielopostaciowymi i wielowymiarowymi środowiskami – obszarami powiązań między różnymi dziedzinami praktyk społecznych i różnymi sferami rzeczywistości. W początkowym okresie jej twórczości złożoność dzieł manifestowała się przede wszystkim na płaszczyźnie relacji multikulturowych. W kolejnych latach jej transmedialne prace stawały się coraz bardziej złożone materiałowo, konstrukcyjnie i technologicznie, tworząc obraz równie złożonej rzeczywistości. Wówczas właśnie podstawowe miejsce w instrumentarium sztuki Vesny zaczęły zajmować cyfrowe techniki informacyjne i komunikacyjne. W bezpośrednim rezultacie ich zastosowania, pierwsza faza procesu postępującej hybrydyzacji, która to właściwość stawała się niezwykle istotna i ważna (jeśli nie najważniejsza) dla jej sztuki, została zdominowana przez technicznie warunkowaną konwergencję realnego świata materii oraz świata wirtualnych bytów cyfrowych. Artystka, w tworzonych wówczas pracach zbudowanych z zastosowaniem strategii archiwum, oferujących zarazem odbiorcom możliwość współkształtowania jego zawartości, takich jak Bodies© INCorporated (1993) oraz Virtual Concrete (1995), kładła nacisk na uwikłane w problematykę tożsamości relacje pomiędzy cielesnością a ich cyfrową reprezentacją. Dzieła realizowane w tym okresie łączą fizyczną, materialną przestrzeń galerii z wirtualnością Internetu i powstają we współpracy z licznymi grupami uczestników, co łącznie oznacza także wielowymiarową rozciągłość tych In subsequent years, her transmedia works have become increasingly complex in terms of material, construction and technolog y, prov iding images of the equally complex reality. This is when the basic place in Vesna’s art instrumentarium got to be occupied by digital information and communication techniques. As a direct result of their application, the first phase of the progressing hybridization process which has become incredibly vital (if not the most vital) for her art, was dominated by the technically conditioned convergence of the real world of matter and the virtual world of digital beings. In the works such as Bodies© INCorporated (1993) and Virtual Concrete (1995) created at that time through application of the archive strategy that offered the audience a chance to contribute to its content, the ar tist focused on relations between corporality and their digital representation entangled in the problem of identity. Works which were developed at that time combine physical and material space of the gallery with virtual world of the Internet. They were created with cooperation of many groups of participants, which proves multidimensional range of these works in time and their ability to attract groups of participants. They are of interactive and telematic character, enabling audienceparticipants to experience transgressive impressions, emotions that accompany crossing of the lines and sensation of simultaneous presence in various spaces, the real and the virtual ones. Replacing of real bodies by their digital duplicates and development of digital identities are not only elements of the dzieł w czasie oraz ich zdolność do organizacji wokół siebie wspólnot uczestników. Mają one charakter interaktywny oraz telematyczny, pozwalając odbiorcom-uczestnikom doświadczać przeżyć o charakterze transgresyjnym, przeżyć przekraczania granic, doznań równoczesnej obecności w różnych przestrzeniach, rzeczywistych i wirtualnych. Zastępowanie realnych ciał przez ich cyfrowe duplikaty, budowanie cyfrowych tożsamości, to w twórczości Victorii Vesny nie tylko składniki procesu, w ramach którego nasze otoczenie nabiera charakteru rzeczywistości poszerzonej (Augmented Reality), powstają nowe hybrydyczne przestrzenie, w tym przestrzenie informacyjne, nowe formy wspólnotowości oraz nowe formy komunikacji i partycypacji kulturowej. To również kluczowe aspekty innych jeszcze procesów społeczno-technologiczno-kulturowych, które pojawiają się wówczas w polu zainteresowania Vesny, na przykład rozwijające się systemy kontroli i nadzoru sprawowanego zarówno nad jednostkami, jak i całymi zbiorowościami. Wskazuje na to choćby instalacja Another Day in Paradise (1993). Ostatnia dekada minionego stulecia była sceną bardzo istotnej w tym zakresie transformacji, czyli przeobrażenia struktury kontroli upostaciowionej w obrazie społeczeństwa panoptycznego, w którym nadzór wykonywany jest przy użyciu środków optycznych, w strukturę społeczeństwa postpanoptycznego, w którym środki optyczne są zastępowane przez informatyczne, a nadzorowi podlegają nasze informacyjne sobowtóry czy też awatary. W twórczości Vesny transformacja ta jest w interesują- process leading to Augmented Reality in Victoria Vesna’s ar t. New hybrid spaces emerge, including information space and new forms of community and communication as well as cultural participation appear. These are also the key aspects of other socio-technologicalcultural processes which are of Vesna’s interest, for instance, developing systems of control and super vision over both individual units and collective bodies. Installation entitled Another Day in Paradise (1993) is an example of that. In the last decade of the 20 th centur y, a significant transformation took place in this respect – the structure of control embodied in the image of panoptic society in which supervision is conducted through optical means was transformed into the structure of postpanoptic society in which optical means are replaced with computer ones and our information lookalikes or avatars are subject to supervision. In Vesna’s art, this transformation is pictured in an interesting way, through a comparative reference of Another Day in Paradise to her other work, Cell Ghosts (2001) which was created almost 10 years later. T his w hole complex of issues concerned with digitalization of human bodies and identities is invariably present in the works of Victoria Vesna, always assuming new artistic forms and bringing out new problematic aspects. Works such as Datamining Bodies (2001-2 / 2004) or Mood Swings (2006) can be mentioned as examples. Next to them, new motifs from the field of genetics appear as in Quantum Tunneling (2008). The multicultural paradigm returns, cy sposób zobrazowana przez porównawcze odniesienie Another Day in Paradise do późniejszego o niemal dekadę innego jej dzieła – Cell Ghosts (2001). Cały ten złożony kompleks zagadnień związanych z digitalizacją ciał i tożsamości ludzkich jest niezmiennie obecny w pracach Vesny, przybierając ciągle nowe formy artystyczne i wydobywając ciągle nowe aspekty problemowe. Świadczą o tym takie dzieła jak na przykład Datamining Bodies (2001-2 / 2004) czy Mood Swings (2006). Obok nich, w jej twórczości pojawiają się również nowe wątki, z pola genetyki, jak w interaktywnym projekcie Hox Zodiac (2009–), czy mechaniki kwantowej, jak w Quantum Tunneling (2008), powraca też paradygmat multikulturowy, łącząc się tym razem i przenikając z paradygmatem naukowym (Nanomandala, 2004). Ten ostatni przykład wskazuje już jednak na najbardziej obecnie charakterystyczny dla postawy Vesny nurt jej sztuki – nanoart. Nurt ten rozwijał się w jej pracach od początku lat 2000. Istotne znaczenie dla jego ukształtowania się, jak podkreśla sama Vesna, posiadała rozwijająca się od 2001 roku współpraca z Jamesem Gimzewskim, wybitnym specjalistą w dziedzinie nanonauki. Współpraca ta zaowocowała, między innymi, szeregiem wspólnie zrealizowanych projektów: wspominanych już wcześniej Cell Ghosts, Nanomandala, Quantum Tunneling, jak również Sinapse (2001), Zero@wavefunction (2002), Nano (2004), oraz Blue Morph (2007–). Współpraca sztuki nowych technologii z nanonauką wydaje się wyrastać z wzajemnej bliskości obu tych dyscyplin. overlapping with the scientific paradigm (Nanomandala, 2004). The last example points to the trend of nanoart which is most characteristic of Vesna’s art these days. This trend has been developing in her works since 2000. As Victoria Vesna herself emphasizes, the crucial element for its development was cooperation with James Gimzewski (which started in 2001) – an outstanding exper t in nanoscience. This cooperation resulted in, among other things, a number of joint projects: Cell Ghosts, Nanomandala or Quantum Tunneling which have already been mentioned, as well as Sinapse (2001), Zero@wavefunction (2002), Nano (2004), and Blue Morph (2007–). Cooperation between the new technology art and nanoscience seems to be growing out of mutual proximity of both fields. The vision of reality offered by nanoscience does not refer to the conflict metaphor, is not based on the opposition of nature and culture and it does resign from opposition of solid objects and empty spaces. In turn, it offers a dynamic environment of interconnected energy fields, unlimited field of networks of elementar y components organized in various ways. Thus, it per fectly corresponds with the program of newmedia participation art which refers to the idea of dispersed authorship; through interaction, it combines all components of the artistic field into one dynamic system of references, unstable and always ready for transformations. By combining new cognitive perspective with the program of digital art, nanoart is becoming a kind of initiation, introduction into the new Wizja rzeczywistości, oferowana z perspektywy nanonauki, nie odwołuje się do metafory konfliktu, nie jest ugruntowana na przeciwstawieniu natury i kultury, rezygnuje też z opozycji solidnych obiektów i pustych przestrzeni. Proponuje w zamian dynamiczne środowisko powiązanych ze sobą pól energetycznych, bezgraniczne pole sieci organizowanych na różne sposoby elementarnych składników. Znakomicie koresponduje w ten sposób z programem nowomedialnej sztuki partycypacyjnej, odwołującej się do idei rozproszonego autorstwa, łączącej poprzez interakcję wszystkie składniki pola artystycznego w jeden dynamiczny układ odniesień, niestabilny, ciągle gotowy do przeobrażeń. Nanosztuka, łącząc nową perspektywę poznawczą z programem sztuki cyfrowej, staje się w ten sposób swoistą inicjacją, wprowadzeniem w nowy porządek reprezentacji świata, który Pierre Lévy nazywa kosmopedią. Światem tym, jak dowodzi Erik Davis, rządzą tendencje prowadzące w stronę transmutacyjnej integracji, dokonującej się na fundamencie nowego ładu komunikacyjnego. order of world representation which is described as cosmopedia by Pierre Lévy. As Erik Davis proves, this world is governed by tendencies heading towards transmutative integration which is taking place at the foundations of the new communication order. O WIBRACJACH: Zbiorowy Efekt Motyla VIBRATION MATTERS: Collective Blue Morph effect Victoria Vesna „Czy machnięcie skrzydeł motyla w Brazylii może wywołać tornado w Teksasie?” (Edward Lorenz, 1972) “Does the flap of a butterfly’s wings in Brazil set off a tornado in Texas?” (Edward Lorenz, 1972) Gdy artysta podejmuje się zadania uczynienia widzialnym tego, co niewidoczne, lub słyszalnym tego, co niesłyszalne, wkracza w obszar energii na granicy sztuki i nauki. Światu konwencjonalnej sztuki wizualnej trudno jest umiejscowić dzieło, które powstaje w wyniku takich eksperymentów. Dla społeczności naukowej, która tworzy na tym polu w bardzo ograniczonym stopniu, są to również kwestie trudne do pojęcia. A jednak odbiorców kusi tego rodzaju sztuka umiejscowiona „gdzieś pomiędzy”; istnieje bowiem powszechna potrzeba obcowania ze światem duchowym wykraczającym poza ofertę znanych nam religii. Na Zachodzie istnieje wiele różnych teorii dotyczących powiązania materii i energii, w szczególności dotyczących ciała i umysłu, stąd też niezwykła popularność medycyny alternatywnej oraz filozofii orientalnych. Niniejszy esej opisuje drogę, jaką przebyliśmy współpracując ze specjalistą od nanotechnologii Jamesem Gimzeskim, od badania dźwięków emitowanych przez komórki do koncepcji i realizacji instalacji „Blue Morph” w Integratronie [1]. Once an artist takes on the challenge of making the invisible visible, or the inaudible audible, s/he is almost immediately thrown into the realm of energy at the edge of art and science. The established art world based on visual culture finds it difficult to place this kind of work. The scientific community, used to working in this realm in a reductionist way, finds it hard to comprehend. Yet the public seems to be drawn to artwork residing “in between”, and there seems to be a universal need for a connection to the spiritual realm beyond what established religions offer. As many speculative ideas in the West circulate around ideas of energetic approach to matter in general, particularly the body and mind, alternative medicine and other Eastern philosophies are thriving. This essay will show how, in collaboration with nano-scientist James Gimzewski, we have investigated these ideas from the sounds of cells to the concept and realization of the “Blue Morph” installation at the Integratron [1]. DŹWIĘKI KOMÓRKOWE: sztuka i nauka W 2002 roku, współpracując przy kilku projektach z pogranicza nauki i sztuki z ówczesnym doktorantem Andrew Pellingiem, Gimzewski odkrył w laboratorium Pico na Uniwersytecie Kalifornijskim, CELL SOUNDS: art and science While in the midst of collaborating on a series of media arts|sci projects, Gimzewski and then PhD student Andrew Pelling first made the discovery in 2002 at the Pico lab in UCLA that yeast cells oscillate at the nano-scale. Excited by Wykresy ilustrujące dźwięki i wibracje komórek | Images of cell sounds and Vibrations Komórki drożdży i fibroblasty widziane przy pomocy mikroskopu sił atomowych (AFM) | Yeast and Fibroblast Cells imaged with Atomic Force Microscope że komórki drożdży wykazują ruch oscylacyjny zauważalny w nanoskali. Podekscytowany tym odkryciem chciał jak najszybciej podzielić się ze mną tą wiadomością, ale wiedział, że nie będę w stanie pojąć znaczenia tego odkrycia patrząc tylko na wykres. Wiedząc, że Pelling interesuje się również muzyką, poprosił go, aby przedstawił dane w postaci dźwiękowej i przesłał mu plik audio z nagraniem wibracji żywych komórek drożdży. To było naprawdę ekscytujące – dzięki tej prezentacji natychmiast dostrzegłam znaczenie tego odkrycia. Wkrótce potem zapytałam, czy mógłby „skomponować” muzykę z dźwięków wydawanych przez komórki drożdży. W odpowiedzi Gimzewski zabrał się do eksperymentów tak, jakby mógł to zrobić Pollock: lejąc szkocką na komórki drożdży i nagrywając dźwięk, jaki wydobywały umierając. Użyłam tych dźwięków w kompozycji, którą nazwałam „Cell Ghosts” („Duchy komórek”) [2]. Pelling natomiast współpracował z Anne Niemetz, komponując „Dark Side of the Cell” („Ciemna strona komórki”) [3], również inspirowany tymi dźwiękami. W ten sposób powstała nie tylko sztuka, ale również artykuł na temat „wrzeszczących komórek”, opublikowany w periodyku Nature [4]. Powstało również opracowanie naukowe, w którym Gimzewski po raz pierwszy używa wymyślonego przez siebie terminu opisującego właśnie tego rodzaju wzmocnienie wibracji do wartości słyszalnych dla człowieka w celu przeprowadzania badań i analiz: „sonocytologia” (ang. sonocytology) [5]. Komórki do badań wyodrębnia się przy pomocy mikroskopu sił atomowych (AFM), który możemy teraz postrzegać jako nowy rodzaj instrumentu muzycznego. the initial results, he was eager to share the data but knew that I would not be able to understand the importance by simply looking at the graph. Knowing that Pelling was also interested in music, he asked him to output the data into sound files instead, and sent me the audio file of live cell vibrations. This was definitely exciting and, through this sound, I could instantly see the importance of this finding. Soon after I asked if he would ‘compose’ sounds from the yeast cells, and Gimzewski experimented as Pollock would, by throwing scotch on the yeast cells and recording the sound of cell death. I used these sounds in a piece that I called “Cell Ghosts” [2] and Pelling collaborated with Anne Niemetz on a piece called “Dark Side of the Cell”[3], also inspired by these sounds. Not only art was created from this event, but an article on “screaming cells” came out in journal Nature [4], and a scientific paper was produced in which Gimzewski coined a new word for this kind of data amplification of vibrations within a human audible range for research and analysis: “Sonocytology”. [5] The tool with which the cell sounds are extracted, the Atomic Force Microscope (AFM), could be regarded as a new type of musical instrument. Indeed, it is easy to compare the AFM to a record and a needle that moves across the surface grooves to produce sound – the AFM “touches” a cell with its small tip. With this interface, the AFM “feels” oscillations taking place at the membrane of a cell and these electrical signals can then be converted, amplified and distributed by speakers. Od komórki drożdży do poczwarki motyla Publikacje prasowe na temat udźwiękowienia komórek drożdży spotkały się z dużym zainteresowaniem naukowców z szerokiego spektrum dyscyplin – od naukowców zajmujących się nanotechnologią, badaniami biologicznymi, medycznymi poprzez eksperymentujących artystów i muzyków aż do duchowych uzdrowicieli i guru. Ten zróżnicowany zakres zainteresowania doprowadził wreszcie do kwestii motyli, które pojawiły się na scenie badawczej dzięki telefonowi od Anny Costello, która zadzwoniła do Gimzewskiego po przeczytaniu tekstu o jego badaniach z udźwiękowieniem komórek drożdży. Costello była w kontakcie z Richardem Stringerem, profesorem From Yeast Cells to Butterfly Chrysalis The press on sonification of yeast cells generated much interest across the disciplinary spectrum – scientists in nano and bio research, the medical community, the experimental artists and musicians, as well as the fringe spiritual healers and gurus all demonstrated an interest. This diverse scope of attention eventually led to the butterflies appearing onto the scene of the research lab with a phone call phone call from a woman by the name of Anna Costello who called Gimzewski after reading about his research with sonification of yeast cells. She was in contact with biology professor at the Lancaster campus of Harrisburg Area Community College, Richard Stringer who studies butterflies and suggested, with enthusiasm, that Gimzewski tr y to record the metamorphosis to see what kind of sound would emerge. He reluctantly agreed, and within a week a package of chrysalis arrived to his lab. This research was not immediately of particular interest to Gimzewski. He pursued it only because of his involvement in the arts, and would frequently send Skrzydło motyla Morpho Peleides widziane pod elektronowym mikroskopem skaningowym | SEM image of the Morpho Peleides butterfly wing AFM można porównać do płyty i igły, którą przesuwamy w poprzek rowków, by usłyszeć dźwięk – mikroskop AFM „dotyka” komórki swoją maleńką sondą. W ten sposób SFM „czuje” oscylacje, jakie mają miejsce na powierzchni błony komórkowej i te elektryczne sygnały mogą być przetwarzane, wzmacniane i odtwarzane przez głośniki. w Harrisburg Area Community College, znawcą motyli, i zasugerowała, żeby Gimzewski nagrał metamorfozę motyla, aby sprawdzić, jaki dźwięk jej towarzyszy. Gimzewski zgodził się, choć niechętnie, i w ciągu tygodnia do laboratorium przyszła paczka z larwami motyli. Eksperyment ten nie od razu wzbudził zainteresowanie Gimzewskiego. Zajął się nim jedynie ze względu na swoje zainteresowanie sztuką. Co jakiś czas przysyłał mi wyniki, pytając, czy mam jakiś pomysł, jak je wykorzystać, by stworzyć jakiś utwór. Muszę przyznać, że początkowo było mi trudno sobie wyobrazić, co można zrobić z takim nadużywanym obrazem/symbolem/ metaforą motyla. Ale zaczęłam bliżej przyglądać się motylowi po tym, gdy przeczytałem gdzieś, że starożytne słowo oznaczające motyla to ψυχή (psychē), którego główne znaczenie to „dusza” i/lub „umysł”. Prawdą jest, że motyle na przestrzeni wieków i w wielu kulturach uosabiały ulotne piękno i inspirowały ludzi do rozważań nad zmiennością i siłą natury. Motyle były i są inspiracją poetów i artystów, filozofowie używali motyli jako metafory, naukowcy badali ich własności. Już trzy i pół tysiąca lat temu starożytni Egipcjanie znaleźli miejsce motyla pośród hieroglifów. Historia dowodzi istnienia wrodzonego ludzkiego zainteresowania naturą motyla. I to właśnie ten archetypiczny instynkt kazał nam pochylić się nad tym pięknym i efemerycznym owadem. Dźwięki metamorfozy Doznanie płynące ze słuchania dźwięków metamorfozy – niezwykle trudnych do uchwycenia, zachęciło mnie ostatecznie me results asking if I had any ideas of how we may create a piece out of this data. I have to admit that I resisted for quite awhile and found it quite difficult to imagine what to do with such an overused image/symbol/metaphor of the butterfly. But, occasionally I would notice the creature and I started to pay more attention to it when I read somewhere that the ancient Greek word for “butterfly” is ψυχή (psychē), which primarily means “soul” and/or “mind”. It is true that butterflies have, for centuries and in many cultures, signified the elusive quality of beauty and have brought many to ponder the wonder of change and the power of nature. Poets and artists in the past and present have been inspired, philosophers used them as metaphors, and scientists studied their properties. As far as 3500 years ago, Egyptians have portrayed this creature in ancient hieroglyphs. History clearly shows the existence of an innate human interest in the nature of the butterfly. And it is the archetypal instinct that moved us both to consider this ephemeral and beautiful insect. Sounds of Metamorphosis It was the experience of listening to the sounds of the metamorphosis – excruciatingly difficult to capture – that finally got me very excited about doing something with the results. Gimzewski and his research team examined the mechano-structural properties of the Morpho Peleides butter fly to provide insight into the developmental process and intrinsic optical proper ties. The do stawienia czoła temu zadaniu. Gimzewski i jego zespół naukowy badali mechaniczno-strukturalne własności motyla gatunku Morpho Peleides, aby uzyskać wgląd w proces przemiany i charakterystyczne własności optyczne. Dźwięki towarzyszące przemianie zbierano i zapisywano za pomocą mikroskopu atomowego, który rejestrował ruchy powierzchni poczwarki, oraz poprzez rejestrację odchyleń wiązki światła na poszczególnych etapach metamorfozy. Nieobrobione dane opisujące wibracje błony larwy przyspieszano i wzmacniano o wielkości arbitralne, w zależności od próbki. Odwzorowanie skrzydeł motyla możliwe było dzięki osobistemu wysiłkowi Gimzewskiego, który udał się do firmy FEI w Oregonie, gdzie dzięki swojej znajomości z dyrektorem Don Kenia zyskał dostęp do najnowszego elektronicznego mikroskopu skaningowego (SEM). Uzyskał również pomoc jednego z najlepszych operatorów urządzenia. Ten niezwykle czuły instrument umożliwił rejestrację zarówno powierzchni, jak i wewnętrznej struktury skrzydeł, którą w przeważającej części wypełnia czarna przestrzeń. Obserwowana w nanoarchitekturze charakterystyczna dla skrzydła barwa uzyskiwana jest dzięki efektom kryształu fotonicznego. Obrazy uzyskiwane w ten sposób są najwyższej rozdzielczości i ukazują najdrobniejsze szczegóły, jakie kiedykolwiek miałam okazję oglądać. Zaczęłam się zastanawiać, w jaki sposób połączyć dźwięki z optyką, by stworzyć kontemplacyjną przestrzeń dla widowni. Celem była więc taka przestrzeń, która tworzyłaby współczesną metaforę dla tej efemerycznej istoty. sounds were acquired and recorded by detecting nano-scale motions of the pupa surface using the AFM and optical beam deflection during the developmental stages of metamorphosis. Raw data files of the caterpillar membrane “sound” vibrations were sped up and amplified by arbitrary amounts depending on the individual sample. Imaging of wings was an individual effort by Gimzewski who made a trip to the FEI company in Oregon and through his close relationship with the CEO Don Kenia, got access to the most cutting edge Scanning Electron Microscope (SEM) and obtained one of the best operators in the field to work with. Use of highly sensitive instrumentation prov ided images of both the surface and internal wing structure that is mostly black space. The nano-scale architecture inherent to the butterfly wing produces its brilliant color through photonic crystalline effects. The images produced are of the highest resolution and detail that I have ever seen and I started thinking of how to connect the sounds to the optics to produce a meditative space for an audience. The goal became to create a space that would introduce a contemporar y metaphor of this ephemeral creature. Butterfly Effect: SYMBOLIC OF OUR TIMES Collective Butterflies in our Stomachs Seeing and hearing the images of the metamorphosis was what created a break through in the creative block Efekt Motyla: SYMBOLICZNY DLA NASZYCH CZASÓW Zbiorowe zjawisko motyli w brzuchach Możliwość zobaczenia i usłyszenia metamorfozy stanowiła przełom w twórczym procesie pracy z motylem. Uzmysłowienie sobie, że przemiana nie dokonuje się stopniowo, jak sądzono, ale w postaci ciągu intensywnych energetycznych szarpnięć przeplatanych wibrującymi momentami odpoczynku w oczekiwaniu na kolejny zryw było ważnym odkryciem. Dźwięki, jakie usłyszeliśmy, mogliśmy zinterpretować jako odgłosy bólu, co przeczyło naszym wcześniejszym wyobrażeniom o motylu jako o pięknej i łagodnej istocie. Istotnie, szukając metafor i idei tworzonych wokół motyli, nie znalazłam żadnej wzmianki o niepokoju czy bólu. Odkryłam natomiast, że nanofotonika odpowiedzialna za błękitny kolor skrzydeł motyla stosowana była w opracowaniu rozwiązań zabezpieczających przed fałszowaniem pieniędzy. Skojarzenie z kryzysem finansowym, który właśnie się rozpoczynał, a który podchodził pod powierzchnię w nagłych porywach, dotyczyło nie tylko optyki, ale również dźwięku. Wykresy opisujące sytuacje na rynkach finansowych, ukazujące nagłe spadki i wzrosty są niemal identyczne z wykresami opisującymi przemianę motyla. Czy to możliwe, byśmy przechodzili zbiorową metamorfozę, a rynki były naszymi zwierciadłami? Uczucie „motyli w brzuchu” zazwyczaj poprzedza ważne wydarzenia i związane jest z nerwowością, jaką odczuwamy w przeczuciu zbliżającego się niebezpieczeństwa. Możliwe, że uczucie to, często around working with the butterfly. The sudden realization that change does not happen gradually, as is assumed, but is in fact a series of intense bursts of energy with a rest period that vibrates in anticipation is an important discovery. The sounds were what we would interpret as pain, which is counter to the idea of the gentle, beautiful creature we have previously perceived as the butterfly. Indeed, I was not able to find any reference to anxiety and pain when researching metaphors and ideas around the butter fly. I did however discover that nature’s nano-photonics used in the blue color of the wing was used in anti-counterfeiting technology. The link to the financial crisis that was starting to happen at the time, and continues to surface – in bursts – was not only with optics but with sound as well. The financial markets patterns, drastically moving up and down, are almost identical to the graphs of the metamorphosis of the butterfly. Could it be that we are having a collective metamorphosis and the markets are our mirror? The sensation of feeling “butterflies in the stomach” is most often experienced prior to important events, related to nervousness and can be experienced in situations of impending danger. It is possible that the condition, frequently felt by an oncoming new experience or relationship, is caused by a surge of adrenaline. One could look at the current condition of humanity as a collective state of nervousness, especially in relation to the current economic ecological crisis that is global. The “butterfly effect” has been very much in the public imagination Integraton, fot. Blanka Buic 2008 | Inegraton, photo Blanka Buic, 2008 towarzyszące nowemu doświadczeniu lub znajomości, związane jest ze wzrostem adrenaliny. Możemy spojrzeć na obecny stan ludzkości jako stan nerwowości, zwłaszcza w odniesieniu do obecnego kryzysu ekonomicznego i ekologicznego, który ma zasięg globalny. „Efekt motyla” funkcjonował w ostatnim czasie w powszechnej wyobraźni za sprawą licznych produkcji filmowych, powieści science-fiction a nawet gier, które opierały się na przekonaniu, że jeden motyl może wywołać serię następujących po sobie wydarzeń. Idea ta po raz pierwszy pojawiła się w opowiadaniu science-fiction o podróżach w czasie autorstwa Raya Bradbury’ego, zatytułowanym „A Sound of Thunder”, które doczekało się najwięcej wydań spośród wszystkich kiedykolwiek opublikowanych opowiadań science-fiction [6]. Prawie dziesięć lat później Edward Lorenz, opracowując komputerowy model pogody, wpisał w sekwencję liczb skrótowo ułamek 0.506, zamiast pełnej wartości 0.506127. W rezultacie otrzymano zupełnie inną prognozę. Upłynęła kolejna dekada, zanim użył osławionego już zwrotu: „Czy machnięcie skrzydeł motyla w Brazylii może wywołać tornado w Teksasie?”, który wypowiedział w czasie 139. obrad Amerykańskiego Stowarzyszenia Promującego Rozwój Nauki (American Association for the Advancement of Science) w 1972 roku. Integratron W czasie tych i innych prac badawczych zachwycałam się konstrukcją w Landers, miasteczku położonym na kalifornijskiej pustyni około dwie godziny drogi z Los An- in the last two decades with numerous movies, Sci-Fi novels and even games, center plots around the idea that one butterfly could have a far-reaching ripple effect in the subsequent historic events. This idea was first proposed by science fiction writer Ray Bradbury in his short story about time travel, “A Sound of Thunder”, which incidentally is the most re-published science fiction story of all time [6]. Almost a decade later, Edward Lorenz was using a numerical computer model to rerun a weather prediction when, as a shortcut on a number in the sequence, he entered the decimal .506 instead of entering the full .506127 the computer would hold. The result was a completely dif ferent weather scenario. Another decade would pass before he used the now famed title, “Does the flap of a butterfly’s wings in Brazil set off a tornado in Texas?” in a talk at the 139th meeting of the American Association for the Advancement of Science in 1972. The Integratron Throughout and in parallel to working on our various collaborative projects, I was fascinated by a structure in Landers, a small town in the California desert, about two hours away from Los Angeles called The Integratron. It is a 38-foot high, 50-foot diameter, non-metallic structure designed by the engineer George Van Tassel as a rejuvenation and time machine. It emerged at a time when much speculation and inspiration around idea of vibrations, electromagnetic fields and the invisible realm was circulating, no doubt influenced Giant rock, Landers Kalifornia, fot. Jeanne Talbot, 2007 | Giant rock, Landers, California. Photo: Jeanne Talbot. 2007 Silvia Rigon z dzieckiem w Blue Morph, Integraton 2008 | Silvia Rigon with a baby in Blue Morph, Integraton, 2008 geles, zwaną Integratronem. Integratron to niemetalowa konstrukcja o wysokości 11,5 metra i promieniu ponad 15 metrów, zaprojektowana przez inżyniera George’a Van Tassela jako urządzenie o właściwościach odmładzających i jednocześnie wehikuł czasu. Konstrukcja powstała w czasie, gdy spekulowano wiele na temat wibracji, pól elektromagnetycznych i sfery niewidzialnej, bez wątpienia pod wpływem odkryć Einsteina i Nikolasa Tesli, jak również teozofów, którzy zaczynali wprowadzać do kultury zachodu nauki duchowe z Indii i Tybetu. Poniżej przedstawiam skróconą historię ekscentrycznego poszukiwacza, jakże blisko związaną z tematem omawianego projektu. W latach trzydziestych ubiegłego stulecia niemiecki poszukiwacz w średnim wieku Frank Critzer, interesujący się techniką krótkofalową, przybył do Landers w Kalifornii, gdzie przywłaszczył sobie włas- by discoveries of Einstein and Nikola Tesla as well as the theosophists who started introducing spiritual teachings from India and Tibet to the West. An abbreviated eccentric history, very much relevant to this project, follows. In the 1930’s, Frank Critzer, a middleaged German immigrant prospector with an interest in short-wave radio arrived to Landers, CA and staked a claim at the “Giant Rock”, reputed to be one of the world’s largest free-standing boulders. He excavated about 400 square feet of space under the rock into a one-room subterranean home with the door facing west, and a storage room toward the east with a radio antenna to the top. Critzer’s eccentricity was suspected by nearby residents who left him alone, but during World War II, he became under suspicion as a German spy because of his radio hobby, and was killed in a botched law ność Skałę Olbrzymią (ang. Giant Rock), uznawaną za największy wolnostojący głaz narzutowy na świecie. Critzer usunął ziemię spod głazu na powierzchni około 37 metrów kwadratowych i zbudował pod nim podziemne domostwo z drzwiami wejściowymi od strony zachodniej, spiżarnią od strony wschodniej i anteną na szczycie. Ekscentryczność Critzera wzbudzała podejrzenia sąsiadów. W czasie drugiej wojny światowej padło na niego oskarżenie o szpiegostwo na rzecz Niemiec, prawdopodobnie ze względu na jego radiowe hobby. Critzer został zabity w czasie obławy w 1942 roku. Spalone wnętrze pod głazem zostało zamknięte na lata. Zanim jednak nastąpił ten nieszczęśliwy koniec Critzera, spotkał on George’a Van Tassela, byłego pilota testowego pracującego dla Howard Hughes and Douglas Aircraft, który ostatecznie zaopiekował się „mieszkaniem” pod Skałą Olbrzymią oraz pobliskim lotniskiem. enforcement raid in 1942. The burned out room under the rock was closed and locked for years. But, before his unfortunate end, he met George Van Tassel, a former test pilot for Howard Hughes and Douglas Aircraft, who later took over his ‘apartment’ under the Giant Rock and operated an airport at the site. Van Tassel believed the rock ’s crystalline structure possessed great channeling power by virtue of its piezoelectric characteristics. He led weekly meditations in the excavated room under the rock from the 1950’s to the 1970’s, which he claimed led to UFO contacts. Van Tassel claimes that UFO channelings and ideas from scientists such as Nikola Tesla led to the unique architecture of the Integratron. He spent 18 years constructing the building. In Van Tassel’s meditation sessions led him to develop the building with direct Skrzydło motyla Morpho Peleides widziane pod elektronowym mikroskopem skaningowym | SEM image of the Morpho Peleides butterfly wing Van Tassel wierzył, że krystaliczna struktura głazu jest zdolna, dzięki swym właściwościom piezoelektrycznym, do przekazywania mocy. Co tydzień od lat pięćdziesiątych aż po lata siedemdziesiąte prowadził w pomieszczeniu pod skałą medytacje, które jak twierdził, doprowadziły go do spotkań z UFO. Van Tassel twierdził, że moc przekazywana przez UFO oraz koncepcje takich naukowców jak Nikola Tesla umożliwiły stworzenie unikalnej struktury Integratronu. Tassel poświęcił 18 lat na budowę tej konstrukcji. Według Van Tassela to właśnie sesje medytacyjne naprowadziły go na ideę budowy konstrukcji, która powstała dzięki bezpośrednim wskazówkom obcych. Architekci z kosmosu dawali mu wprost wytyczne, jak zbudować maszynę, która miałby zdolność odmładzania ludzkich komórek przy użyciu naturalnej energii obecnej w atmosferze. Tassel nadał urządzeniu nazwę Integratron. Szesnastoboczna kopuła zbudowana jest z drewna i betonu, łączonych klejami i innymi materiałami neutralnymi elektrycznie i grawitacyjnie. Rdzeń wzbudzający energię zbudowano z druta miedzianego. Gdyby konstrukcję ostatecznie uruchomiono, kandydaci, ubrani w białe stroje, przechodziliby przez pomieszczenie wypełnione w zasadzie w całości powietrzem. Ładunki energii generowane w szerokiej skali częstotliwości wpływałyby wówczas na każdą ludzką komórkę. „Blue Morph” w Integratronie Nie ma potrzeby rozwodzić się nad niezwykłymi zasługami Nikoli Tesli dla ludzkości i tego, w jaki sposób zmienił nasze input from his alien designers who gave him instructions for a machine that could rejuvenate human cells using the natural energy found in the atmosphere. He called the device The Integratron. The 16-sided dome was built of wood and concrete and held together by glue and gravity-electrically neutral materials. The generating core was made of copper wire. Had it been placed into operation, candidates would have walked through the building, essentially a huge air capacitor, while wearing white outfits. The charges, distributed over a wide range of frequencies, would affect every cell. “Blue Morph” at the Integratron There is little need to elaborate on Nikola Tesla’s extraordinary contributions to humanity that basically changed the way we live on Earth. Much has been written about him, yet many aspects of him remain shrouded in mystery, especially his eccentric statements about receiving infor mation f rom ex trater restr ial sources. His work on the ionosphere is also surrounded and largely informed by conspiracy theories. We were quite inspired to do our first interactive version of the “Blue Morph” on this site, as we feel it’s history is a perfect context for the essence of the piece. As we both practice Kundalini yoga, Gimzewski and I discussed the idea of creating an environment where people experience the interactivity by keeping still and/or moving from their center. Gimzewski suggested we use the meteorological balloons and I looked for życie na Ziemi. Sporo o nim napisano, choć wciąż wiele aspektów jego działalności pozostaje tajemnicą, szczególnie jego ekscentryczne stwierdzenia o tym, że otrzymuje informacje ze źródeł pozaziemskich. Jego praca nad jonosferą również otoczona jest aurą teorii konspiracyjnych. Zainspirowani postanowiliśmy stworzyć naszą pierwszą instalację „Blue Morph” właśnie w tym miejscu, ponieważ czuliśmy, że jego historia tworzy idealny kontekst dla istoty naszego dzieła. Ponieważ oboje praktykujemy jogę Kundalini, postanowiliśmy stworzyć środowisko, w którym ludzie doświadczaliby interakcji stojąc nieruchomo lub poruszając się od środka konstrukcji. Gimzewski zasugerował, abyśmy użyli balonów meteorologicznych, zaczęłam się więc zastanawiać, jak wykonać podwieszenie. Pokazałam Gimzeskiemu długą rurkę, jaką zamówiłam w dzielnicy mody w Los Angeles, a on zwinął jej koniec dla żartu w turban i założył go sobie na głowę. Żart stał się inspiracją i włączyliśmy pomysł do naszego projektu „Szalonego Kapelusznika”. Alicja z Krainy Czarów doskonale pasowała do złożoności i absurdalności naszych projekcji i samej rzeczywistości. Integratron stał się idealnym miejscem do realizacji naszego projektu, ponieważ widownia wnosiła swoje własne interpretacje i wskazywała, jak mamy kontynuować interakcję. Nie przewidzieliśmy natomiast, że odwiedzający nadadzą temu przeżyciu charakter rytuału, który wynikał z ich potrzeby, choćby nawet publicznie przeżywanej przemiany. Odwiedzający są zarówno performerami umiejscowionymi w centrum, jak i świadkami obserwującymi ways to enclose and design the hanging. While showing him the long tube I got manufactured in the Los Angeles fashion district, he jokingly rolled up the end into what looked like a turban and placed it on his head. The jest became inspiration as we decided that this is exactly what needs to happen and integrated the idea of a ‘mad hatter’ into the project. Alice in the Wonderland so naturally fits into the complexity and absurdity of our projections and realities. The Integratron turned out to be the ideal location for the development of this project as the audience brought their interpretations and guided us to how we may continue to interact. What we did not anticipate is the ritualistic nature that emerged with people seeing the installation as a place to release, albeit publically, their inner urge towards transformation and metamorphosis. The audience becomes the performer when in the center and the witness when observing others in the center and the artist and scientist are on the sidelines – giving up the limelight. It is neither art nor science, neither theater nor reality, but a scene that is open to interpretation and allows for an individualized ritual to take place. Non-sensical to a large degree, what emerged is possibly the closest to dada in the arts. Sounds of Thinking Just as much of new technology is repurposed by the public for something quite dif ferent than what it was originally intended for, the “Blue Morph” was developed by the interaction and innych znajdujących się w centrum, w tym również artystę i naukowca, którzy stoją z boku rezygnując ze świateł jupiterów. Nie jest to ani sztuka, ani nauka, ani teatr, ani rzeczywistość, ale scena otwarta na interpretacje, pozwalająca na odbycie osobistego rytuału. To, co otrzymujemy, jest prawdopodobnie najbliższe dadaizmowi w sztuce. Brzmienie myśli Tak jak nowa technologia jest użyta w projekcie dla zupełnie innych celów, „Blue Morph” wyłania się jako produkt interakcji i reakcji jego uczestników. Projekt wskazał nam również kierunek, w jakim będziemy podążali przy naszej kolejnej realizacji, która skupi się na relacjach między wibracjami naszych neuronów a naszym środowiskiem. Zainteresowało nas badanie rytmu elektrycznych oscylacji w mózgu, które wpływają na naszą świadomość oraz to, w jaki sposób zakłócenia tego rytmu mogą prowadzić do rozmaitych chorób mózgu. To, że wibracje wpływają na naszą rzeczywistość, a nawet ją tworzą, można wysnuć na podstawie stwierdzenia poczynionego w czasie wywiadu z Rodolfo Llinasem z wydziału medycyny uniwersytetu w Nowym Jorku: „Neurony mają charakterystyczny dla siebie rytm, wibrują w zgodzie. Ale podobnie jak w przypadku chórów i tańca, można mieć dwie grupy wykonujące dwie różne rzeczy w tym samym czasie. Teraz wyobraźmy sobie, że każda grupa odpowiada jednemu aspektowi zewnętrznego zdarzenia, np. kolorowi” [8]. Być może doświadczamy zbiorowego, poplątanego i nieprzewidywalnego tań- feedback from the audience. It also pointed to us the direction to take in our next work that emerged out of this experience, which will take a deeper look at the interface of our neuronal vibrations with our environment. We are interested in exploring rhythm of electrical oscillations in the brain that give rise to consciousness, and how failures in this rhythm can lead to a variety of brain disorders. That the vibrations influence and create our reality can best be surmised by a statement made during an interview with neuroscientist Rodolfo Llinás of the New York University School of Medicine: “Neurons have an intrinsic rhythm, a bit like a hum. They generate this electrical dance at a given frequency because they have similar rhythms— they hum in unison. But as in the case of choirs and dancing, you can have two groups doing different things at the same time. Now imagine that each group doing something represents an aspect of an external event, like a color.” [8] Perhaps we are experiencing a collective, entangled and unpredictable electrical dance with extreme ups and downs that point to a major shift in consciousness that is unpredictable while in the midst of the metamorphosis. The chrysalis has no idea what it is becoming, and once a butterfly, how much it influences another part of the world with the flap of its wings. REFERENCES 1.Integratron: www.integratron.com 2. Cell Ghosts was originally conceived site specifically for the Crash and Flow exhibition held at the former Seodaemun prison in Seoul, Korea, James Gimzewski w Blue Morph, integraton, 2008 | James Gimzewski in Blue Morp, integraton 2008 ca elektrycznych sygnałów, które wznoszą się do swych granic w górę i opadają w dół, wskazując na nadejście jakiejś ważnej zmiany, która jest elementem metamorfozy. Poczwarka nie ma pojęcia, co się z nią dzieje, a gdy już przeobrazi się w motyla, jakże wielki wpływ może wywrzeć na oddalone obszary świata jednym machnięciem swoich skrzydeł. ODNIESIENIA 1. Integratron: www.integratron.com 2. Cell Ghosts przygotowany został pierwotnie na wystawę Crash and Flow, jaka odbyła się w byłym więzie niu Soedaemun w Seulu (Korea 2004). Dźwięków nagranych na jej potrzeby można posłuchać na stronie interneto wej victoriavesna.com 3. Dark side of the cell, http://www.darksideofcell.info/ 4. Catherine Zandonella,. Umierające komórki przeciągane we wrzasku pod mikroskopem. Nature 2003, 423, s. 106-107. 5. Andrew Pelling, Sadaf Sehati, Edith Gralla, Joan Valentine, James K. Gimzewski. „Local Nanomechanical Motion of the Cell Wall of Saccharomy ces cerevisia” 6. Bradbury, Ray. „A Sound of Thunder”, pierwszy raz opublikowany w czasopi śmie Collier’s w 1952 roku. 7. „Czy machnięcie skrzydeł motyla w Brazylii może wywołać tornado w Teksasie?” wypowiedziane w czasie 139. obrad American Association be the Advancement of Science, rok 1972. Według Lorenza Philip Merilees jest autorem tego tytułu, który stał się powszechnie znany w kulturze popularnej. 8. NOVA: The Electric Brain http://www. pbs.org/wgbh/nova/mind/electric.html 2004. Sounds recorded for the piece can be heard on the project website: victoriavesna.com 3. Dark side of the cell, http://www.darksideofcell.info/ 4. Catherine Zandonella,. Dying cells dragged screaming under the microscope. Nature 423, 106-107 (2003) 5. Andrew Pelling, Sadaf Sehati, Edith Gralla, Joan Valentine, James K. Gimzewski. “Local Nanomechanical Motion of the Cell Wall of Saccharomy ces cerevisia” 6. Bradbury, Ray. “A Sound of Thunder”, first published in Collier’s magazine in 1952 7. “Does the flap of a butterfly’s wings in Brazil set off a tornado in Texas?” in a talk at the 139th meeting of the American Association for the Advancement of Science in 1972. According to Lorenz, Philip Merilees concocted this title that became an expression widely used in popular culture. 8. NOVA: The Electric Brain http://www. pbs.org/wgbh/nova/mind/electric.html BIOGRAFIE Victoria Vesna i James Gimzewski współpracują od 2001 roku. W ciągu tych 10 lat stworzyli wiele ważnych prac, które obrazują sposób, w jaki nanotechnologia wpływa na nasze relacje z rzeczywistością. Oboje są profesorami Uniwersytetu Kalifornijskiego, gdzie wspólnie prowadzą centrum artystyczno-naukowe (Art|Sci center), ucząc i wspierając współpracę pomiędzy obiema dziedzinami. VICTORIA VESNA Victoria Vesna jest artystką medialną i profesorem Uniwersytetu Kalifornijskiego na wydziale sztuk medialnych i wzornictwa (Department of Design | Media Arts) oraz dyrektorką centrum artystyczno-naukowego prowadzonego przez Akademię Sztuk Pięknych i Kalifornijski Instytut Nanosystemów (California Nanosystems Institute). Obecnie pracuje jako profesor wizytujący i kierowniczka badań w nowojorskiej Parsons, Akademii Sztuk Pięknych, Mediów i Technologii (Parsons Art, Media + Technology, the New School for Design). Pracuje również jako badacz w instytucie IMéRA (Institut Méditerranéen de Recherches Avancées) w Marsylii oraz jako artysta-rezydent w Instytucie Badań Zaawansowanych (Institute of Advanced Studies) na Uniwersytecie w Bristolu. Jej pracę można określić jako eksperymentalne badania kreatywne oscylujące pomiędzy różnymi dziedzinami i technologiami. W swoich instalacjach Vesna bada wpływ technologii komunikacyjnych na zbiorowe zachowanie oraz sposób, w jaki percepcja tożsamości zmienia się w relacji do naukowej innowacji. Victoria Vesna miała ponad 20 wystaw indywidualnych i ponad 70 grupowych. Informacje o jej pracach zostały opublikowane w ponad 20 magazynach, a w ciągu ostatnich 10 lat dała ponad 100 wykładów. Jest redaktorką dziennika „AI & Society”, a w roku 2007 redagowała książkę „Database Aesthetics: Art in the age of Information Overflow” (wyd. Minnesota Press). Niedawno ukazała się książka, którą Vesna współredagowała razem z Christiane Paul i Margot Lovejoy, „Context Providers: Conditions of Meaning in Media Arts” (wyd. Intellect Press, 2011). Vesna zrobiła doktorat w Centrum Zaawansowanych Badań nad Sztuką (Centre of Advanced Inquiry in the Arts) na Uniwersytecie Walijskim. BIOS Victoria Vesna and James Gimzewski have been collaborating since 2001 and, in the decade they worked together, produced a number of important works that address how nanotechnology is influencing our relationship to reality. They are both professors at UCLA where they co-direct the Art | Sci center teaching and encouraging collaboration between disciplines. VICTORIA VESNA Victoria Vesna is a media artist and Professor at the UCLA Department of Design | Media Arts and Director of the Art|Sci center at the School of the Arts and California Nanosystems Institute (CNSI). She is currently a Visiting Professor and Director of Research at Parsons Art, Media + Technology, the New School for Design in New York and a senior researcher at IMéRA – Institut Méditerranéen de Recherches Avancées in Marseille, France and Artist in Residence at the Institute of Advanced Studies, University of Bristol. Her work can be defined as experimental creative research that resides between disciplines and technologies. With her installations she explores how communication technologies affect collective behavior and how perceptions of identity shift in relation to scientific innovation. Victoria has exhibited her work in over twenty solo exhibitions, more than seventy group shows, has been published in excess of twenty papers and gave 100+ invited talks in the last decade. She is the North American editor of AI & Society and in 2007 published an edited volume - Database Aesthetics: Art in the age of Information Overflow, Minnesota Press. Just published is a new book she co-edited with Christiane Paul and Margot Lovejoy - Context Providers: Conditions of Meaning in Media Arts. Edited with Intellect Press, 2011. Victoria holds a Ph.D. from the Centre of Advanced Inquiry in the Arts, University of Wales, UK. JAMES GIMZEWSKI Dr Gimzewski jest profesorem chemii na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles oraz członkiem Kalifornijskiego Instytutu Nanosystemów (California Nanosystems Institute). Zanim dołączył do kadry Uniwersytetu Kalifornijskiego, był szefem zespołu w IBM Zurich Research Laboratory, gdzie przez ponad 18 lat badał naukę i technikę w nanoskali. Dr Gimzewski był pionierem badań nad mechanicznymi i elektrycznymi kontaktami z pojedynczymi atomami i molekułami przy użyciu skaningowego mikroskopu tunelowego (STM) oraz jedną z pierwszych osób, która obrazowała cząsteczki za pomocą STM. Jego osiągnięcia obejmują: pierwsze wytworzenie superstruktur molekularnych przy użyciu STM w temperaturze pokojowej z wykorzystaniem sił mechanicznych do wypychania molekuł na powierzchnię, odkrycie wirników jednocząsteczkowych oraz opracowanie nowych czujników mikromechanicznych opartych na nanotechnologii, które odznaczają się niezwykłą dokładnością pomiaru. Rozwiązanie te znalazły ostatnio zastosowanie w przekształcaniu rozpoznania biochemicznego w nanomechanikę. Obecnie James Gimzewski jest najbardziej zainteresowany nanomechaniką oraz elastycznością komórek i bakterii; w tej dziedzinie współpracuje z Instytutem Medycznym i Stomatologicznym (Medical and Dental Schools) Uniwersytetu Kalifornijskiego. Jest zaangażowany w projekty związane z działaniem promieni rentgena, wykorzystaniem kryształów o własnościach piroelektrycznych w fuzji jonowej i jądrowej oraz badaniami DNA. Dr Gimzewski współpracuje również przy wielu projektach artystyczno-naukowych, które są pokazywane w muzeach na całym świecie. Wśród jego licznych nagród i odznaczeń jest członkowstwo w Towarzystwie Królewskim oraz doktoraty honoris causa przyznane we Francji i Wielkiej Brytanii. JAMES GIMZEWSKI Dr. Gimzewski is a professor of Chemistry at the University of California, Los Angeles and member of the California NanoSystems Institute. Prior to joining the UCLA faculty, he was a group leader at IBM Zurich Research Laboratory, where he research in nanoscale science and technology for more than 18 years. Dr. Gimzewski pioneered research on mechanical and electrical contacts with single atoms and molecules using scanning tunneling microscopy (STM) and was one of the first persons to image molecules with STM. His accomplishments include the first STM-based fabrication of molecular superstructures at room temperature using mechanical forces to push molecules across surfaces, the discovery of single molecule rotors and the development of new micromechanical sensors based on nanotechnology, which explore ultimate limits of sensitivity and measurement. This approach was recently used to convert biochemical recognition into Nanomechanics. His current interests are in the nanomechanics and elasticity of cells and bacteria where he collaborates with the UCLA Medical and Dental Schools. He is involved in projects that range from the operation of X-rays, ions and nuclear fusion using pyroelectric crystals and single molecule DNA profiling. Dr. Gimzewski is involved in numerous art-science collaborative projects that have been exhibited in museums throughout the world. Amongst many honors and awards he is a Fellow of the Royal Society, FRS, has honorus causus doctorates in France and the UK and was voted a Wired 20. PODZIĘKOWANIA za Blue Morph 2011 CREDITS for Blue Morph 2011 Realizacja tej wersji instalacji nie byłaby możliwa bez hojnego wsparcia Bermant foundation współpracującej z Kalifornijskim Instytutem Nanosystemów UCLA oraz Harvestworks, Nowy Jork This version of the Blue Morph would not have been possible without the generous support from the Bermant foundation in collaboration with the UCLA California Nanosystems Institute (CNSI) and Harvestworks, NY. Dźwięk dookólny i interaktywność: Paul Geluso Surround sound engineering and interactivity: Paul Geluso Nagrania larwy motyla z gatunku Danaus Plexxipus: Andrew Pelling i Paul Wilkinson Danaus plexippus chrysalis recording: Andrew Pelling and Paul Wilkinson Obróbka dźwięku: Gil Kuno Sound processing: Gil Kuno Konstrukcja interaktywnego siedzenia: Romie Littrell Interactive seat construction: Romie Littrell Obrazowanie skrzydła motyla: Marc Castagna, operator elektronowego mikroskopu skaningowego (SEM). Podziękowania dla Don Kenia, dyrektora FEI Corp., za udostępnienie elektronowego mikroskopu skaningowego. Butterfly wing imaging: Marc Castagna, Senior Application Engineer, SEM operator. Thanks to Don Kenia, CEO of FEI Corp. for permission to use the Scanning Electron Microscope. Skrzydła i poczwarki Morpho peleides oraz Danaus plexippus dostarczone przez dr. Richarda Stringera, z wydziału matematyki, nauki i zdrowia na Harrisburg Area Community College. Morpho peleides and Danaus plexippus wings and pupa provided by Dr. Richard Stringer Department of Math, Science and Allied Health, Harrisburg Area Community College. Prezentacja instalacji zorganizowana przy współpracy z CSW Łaźnia oraz Narodowym Centrum Kultury w ramach projektu Art & Science Meeting. The presentation of installation is co-organised by Laznia CCA and the National Centre for Cultury as a part of the Art & Science Meeting project. Kurator: prof. dr hab. Ryszard W. Kluszczyński Curator: prof. dr hab. Ryszard W. Kluszczyński Koordynacja i produkcja: Anna Zalewska Coordination and production: Anna Zalewska Redakcja katalogu: Marta Korga, Anna Zalewska Catalogue editors: Marta Korga, Anna Zalewska Tłumaczenie tekstów: Piotr Woryma Translations: Piotr Woryma Projekt graficzny: Joanna Remus-Duda Graphic design: Joanna Remus-Duda Organizatorem NCK jest Samorząd Województwa Pomorskiego Patroni honorowi: | Honorary patrons: Patroni medialni: | Media patronate: