Bezłatny egzemplarz RI 1-2/2013
Transkrypt
Bezłatny egzemplarz RI 1-2/2013
jakość powietrza w budynkach magazynowanie energii słonecznej 1-2/2013 rok XXI oczyszczanie wody basenowej centrale wentylacyjne i ciepłomierze Cena 15,50 zł (5% VAT) ISSN 1230-9540 Indeks 344079 Nakład 10 tys. egz. GRUPA WWW.RYNEKINSTALACYJNY.PL REKLAMA Izolacje Techniczne z wełny kamiennej PAROC PAROC Pro Section 100 i PAROC Hvac Section AluCoat T otuliny z wełny kamiennej, przeznaczone są do izolacji termicznej i akustycznej wysokotemperaturowych instalacji przemysłowych, rurociągów parowych i ciepłowniczych, kanałów spalin oraz przewodów kominowych. PAROC Pro Combi 100 może dopasowywać się średnicą wewnętrzną do trzech różnych średnic zewnętrznych rury. Otuliny zostały sklasyfikowane jako produkty niepalne. PAROC Pro Bend 100 i PAROC Hvac Bend AluCoat T gotowe elementy z wełny kamiennej, służące do izolacji kolan rurociągów. Przeznaczone są do izolacji termicznej i akustycznej rurociągów grzewczych, c.o., parowych i wody użytkowej. Standardowo przygotowywane są dla promienia 1,5d lub 3d i kąta 90 stopni. PAROC Section Bend AluCoat T pokryte są zbrojoną folią aluminiową z zakładką samoprzylepną. PAROC Wired Mat maty z wełny kamiennej, jednostronnie obszyte siatką z drutu stalowego ocynkowanego, przeznaczone są do izolacji termicznej i akustycznej wysokotemperaturowych kotłów, zbiorników, rurociągów, kanałów spalin, kominów i wszystkich powierzchni, gdzie wymagana jest bardzo duża odporność na stałe obciążenia wysokich temperatur. PAROC Wired Mat AL1 i PAROC Wired Mat AluCoat mogą być jednostronnie pokryte niezbrojoną (AL1) lub zbrojoną (AluCoat) folią aluminiową. PAROC Pro SLAB płyty z wełny kamiennej przeznaczone są do izolacji termicznej i akustycznej powierzchni płaskich, ścian dużych zbiorników niskotemperaturowych, dużych kotłów energetycznych, elektrofiltrów, kanałów spalin, instalacji odsiarczania spalin oraz jako wypełnienie blaszanych kasetonów. PAROC Pro Lamella Mat AluCoat i PAROC Lamella Mat AluCoat maty lamellowe z wełny kamiennej, jednostronnie pokryte folią aluminiową, przeznaczone są do izolacji termicznej i akustycznej kanałów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, niskotemperaturowych kotłów, małych zbiorników, rurociągów oraz powierzchni cylindrycznych. Zapobiegają również kondensacji pary wodnej, a dzięki prostopadłemu do folii ułożeniu włókien znakomicie zachowuje pierwotną grubość izolacji na ostrych krawędziach i narożnikach. Maksymalna temperatura nośnika energii cieplnej: 250°C. Izolacje akustyczne PAROC InVent płyty z wełny kamiennej przeznaczone do izolacji akustycznej i termicznej kanałów wentylacyjnych, skrzynek rozprężnych, wypełniania szczelinowych tłumików akustycznych, ekranów, kaset i paneli dźwiękochłonnych oraz jako wewnętrzna powłoka tłumiąca w urządzeniach wentylacyjnych. Zewnętrzna powłoka płyt (welon szklany w kolorze czarnym (N3) lub na specjalne zamówienie - białym (N1)) dostosowana jest do przepływu powietrza z prędkością 20m/s nie powodując przy tym porywania włókien. PAROC POLSKA sp. z o.o., ul. Gnieźnieńska 4, 62-240 Trzemeszno Telefon +61 468 21 90, Fax +61 468 23 04 www.paroc.pl P ROFESJONALIŚCI OD DOBREGO KLIMATU FABRYKA URZĄDZEŃ WENTYLACYJNO-KLIMATYZACYJNYCH KONWEKTOR SP. Z O.O. 87-600 LIPNO, UL. WOJSKA POLSKIEGO 6 TEL. 54 287 22 34, 54 287 25 04 FAKS 54 287 24 97 WWW.KONWEKTOR.PL E-MAIL: [email protected] TORUŃ LIPNO WŁOCŁAWEK PŁOCK WARSZAWA MIESIĘCZNIK INFORMACYJNO-TECHNICZNY ISSN 1230-9540, nakład 10 000 GRUPA Wydawca Grupa MEDIUM www.medium.media.pl Adres redakcji 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18 tel./faks 22 512 60 75 do 77 e-mail: [email protected] www.rynekinstalacyjny.pl Redaktor naczelny Jerzy Kosieradzki, tel. 22 512 60 75 [email protected] 19 Ocena jakości powietrza wewnętrznego w budynku pasywnym W budynkach pasywnych bardzo ważna jest prawidłowa eksploatacja systemu wentylacji − wymiana filtrów i czyszczenie przewodów, a nawet sposób sprzątania budynku – czy zmywane są podłogi i używa się odkurzaczy z filtrem wodnym. Badania pierwszych budynków pasywnych wskazują, że konieczne jest dbanie o czystość systemów wentylacyjnych, które są odpowiedzialne za wymianę powietrza w pomieszczeniach. Redaktorzy prowadzący Jolanta Słowińska, tel. 501 166 437 30 [email protected] Waldemar Joniec, tel. 22 512 60 76 [email protected] Sekretarz redakcji Agnieszka Orysiak, tel. 600 050 378 [email protected] Recenzenci Reklama i marketing tel./faks 22 810 28 14, 512 60 70 Dyrektor biura reklamy i marketingu Joanna Grabek, [email protected] Dyrektor ds. marketingu i sprzedaży Michał Grodzki, [email protected] Kolportaż i prenumerata tel./faks 22 512 60 74, 810 21 24 Specjalista ds. prenumeraty Jerzy Lachowski, [email protected] Prenumerata realizowana przez RUCH S.A. Zamówienia na prenumeratę w wersji papierowej i na e-wydania można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: [email protected] lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 717 59 59 – czynne w godzinach 7.00 – 18.00. Koszt połączenia wg taryfy operatora. Fot. Trox 42 ASK Berlinerluft Brookvent Centrum Klima Dan-Poltherm El-Team/Istpol [email protected] Druk Zakłady Graficzne TAURUS Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji tekstów i nie zwraca materiałów niezamówionych. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń, ma też prawo odmówić publikacji bez podania przyczyn. Wszelkie prawa zastrzeżone © by Grupa MEDIUM. Rozpowszechnianie opublikowanych materiałów bez zgody wydawcy jest zabronione. Wersja pierwotna czasopisma – papierowa. Za publikację w „Rynku Instalacyjnym” MNiSW przyznaje jednostkom naukowym 5 punktów. Grupa MEDIUM jest członkiem Izby Wydawców Prasy Centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne – zestawienie Frapol Klimor Pro-Vent Robatherm Rosenberg Fot. Klimor 51 Skład, łamanie Fot. Gazex Wentylacja fasadowa We współczesnej architekturze dominują budynki z coraz większymi powierzchniami szklanymi. Przeszklenia i wiele urządzeń biurowych wpływają na występowanie dużych zysków ciepła w pomieszczeniach. Klasyczna scentralizowana instalacja wentylacyjna musi transportować duże ilości powietrza wentylacyjnego zdolnego do odebrania tych zysków ciepła, a to wymaga m.in. dużych przewodów wentylacyjnych, przestrzeni w stropach podwieszanych oraz central. Można tego uniknąć, stosując zdecentralizowany system wentylacji poprzez fasadę budynku. Redakcja Aleksandra Cybulska (red. portalu internetowego), Joanna Korpysz-Drzazga (red. językowy), Janina Myckan-Cegłowska (red. statystyczny), Jacek Sawicki (red. tematyczny), Bogusława Wiewiórowska-Paradowska (red. tematyczny) dr hab. inż. Witold Chmielnicki, prof. dr hab. inż. Waldemar Jędral, dr inż. Władysław Kasieczka, dr inż. Florian Piechurski, prof. dr hab. inż. Zbigniew Popiołek, prof. dr hab. inż. Władysław Szaflik, dr inż. Kazimierz Wojtas Fot. PP Sterowanie wentylacją garaży – detektory gazów W nowych i modernizowanych budynkach powstaje coraz więcej garaży zamkniętych. Wymagają one zastosowania skutecznej wentylacji usuwającej produkty spalania z silników samochodowych różnego typu, zwłaszcza śmiertelnie trującego tlenku węgla, oraz ewentualnych wycieków gazów wybuchowych z pojazdów zasilanych LPG lub CNG. SPIS TREŚCI 57 Magazynowanie energii słonecznej dla grzania i chłodzenia Energii słonecznej mamy pod dostatkiem wtedy, gdy zwykle nie jest nam ona potrzebna, a brakuje jej, kiedy zapotrzebowanie na ciepło wzrasta. Problem tej sezonowej dostępności można już uznać za częściowo rozwiązany – w lecie, kiedy słońce grzeje najmocniej, potrzebny jest chłód, który wytworzyć można przy pomocy intensywnego promieniowania. Czy podobne rozwiązanie można znaleźć również dla ogrzewania zimą? AKTUALNOŚCI OZE dla cierpliwych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Warsztaty TA Hydronics . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Forum Energetyczne w Sopocie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Danfoss i Rockwool o oszczędzaniu energii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Nowości w technice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Mapa instalacji OZE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Nowa strona KAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Serwis klimor.pl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Koło do każdej łazienki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Nowa siedziba Kessel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Zmiany w Schneider Electric . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 ...i w Glen Dimplex . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Zapraszamy na targi i konferencje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Oferty dla polskich firm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Skorzystaj ze szkoleń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 POWIETRZE Fot. Zortea Ciepłomierze – zestawienie Antap Apator Powogaz Bmeters Ista 62 Itron Minol Mirometr Kamstrup Fot. Antap 72 Rozkład zużycia i źródła ciepła w obiektach basenowych Baseny należą do obiektów zużywających duże ilości ciepła, dlatego powinno się w nich prowadzić szczególnie racjonalną gospodarkę energią. Oprócz różnych form odzyskiwania ciepła ważny jest dobór urządzeń grzewczych, które będą działać z wysoką sprawnością eksploatacyjną. Niezbędna jest do tego znajomość rozkładu zużycia ciepła w obiekcie nie tylko w ciągu doby, ale i w trakcie roku. rynekinstalacyjny.pl Ocena jakości powietrza wewnętrznego w budynku pasywnym Michał Michałkiewicz, Małgorzata Basińska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ocena mikrobiologicznej jakości powietrza wewnętrznego w restauracji Ewa Miaśkiewicz-Pęska, Ewa Karwowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Izolacja przewodów wentylacyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wentylacja fasadowa Anna Charkowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Centrale dachowe typu rooftop – przegląd rozwiązań Bartłomiej Adamski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne – zestawienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Niepozorny tlenek węgla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sterowanie wentylacją garaży – detektory gazów Waldemar Joniec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 26 29 30 36 42 50 51 ENERGIA Magazynowanie energii słonecznej dla grzania i chłodzenia Jerzy Kosieradzki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nowoczesne systemy ogrzewania płaszczyznowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Technologie pomiaru ciepła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ciepłomierze – zestawienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ochrona instalacji HVAC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Projektowanie kotłowni wodnych. Cz. 2. Schematy ideowe kotłowni wodnych małej i średniej mocy – kotłownie bez pomp kotłowych Kazimierz Żarski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozkład zużycia i źródła ciepła w obiektach basenowych Edmund Nowakowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 59 60 62 68 69 72 WODA Nowoczesne i innowacyjne technologie oczyszczania wody basenowej (cz. 1) Joanna Wyczarska-Kokot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 Legionella w wewnętrznych instalacjach wodociągowych Krzysztof Kaiser . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 INFORMATOR Aktualności normalizacyjne, Jerzy Nowotczyński, Krystyna Nowotczyńska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Katalog firm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gdzie nas znaleźć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Indeks firm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . styczeń/luty 2013 84 85 88 90 5 Od Redaktora Ochrona środowiska to temat, który nabiera wagi, gdy zbliżają się wybory – do Sejmu czy władz lokalnych. Nawet „nowy-stary” prezydent USA obiecał, że tym razem ochroną środowiska zajmie się na poważnie, do czego trudno było władze tego kraju zmusić wcześniej. Dlaczego? Bo z ochroną środowiska wiąże się bardzo często konieczność naruszenia czyichś interesów. W Polsce nie jest to może aż tak widoczne, ale już kwestia współspalania biomasy przez duże zakłady energetyczne i jej skutków dla gospodarki wywołuje gorące dyskusje. Czy opłaca się inwestować w branżę OZE? Na pewno daje ona duże możliwości, zarówno małym firmom, jak i podmiotom, które wchodzą na giełdę. Jednak duże szanse zwykle wiążą się z dużym ryzykiem. Czy pamiętamy jeszcze np. tzw. bańkę internetową (dot-com bubble)? Powszechnie ulegano modzie na inwestycje w branżę informatyczną i internetową, pojawiali się chętni na akcje firm, które dopiero zapowiadały rozpoczęcie działalności, po czym w 2002 r. nastąpił krach. W Polsce jeszcze do niedawna imponowały wszystkim firmy budowlane, które miały zarobić fortuny przy rozbudowie infrastruktury. Jednak nie wszystko poszło zgodnie z oczekiwaniami i oprócz powstawania nowych fortun obserwowaliśmy też spektakularne upadki. Z kolei popyt na mieszkania przed 2008 r. spowodował, że wielu, nawet bez doświadczenia w trzymaniu łopaty, brało się za „deweloperkę”. Niestety, po niektórych nie zostały nawet przysłowiowe dziury w ziemi, a spekulowanie cenami mieszkań zamroziło niejedną fortunę i nie wiadomo, jak szybko da się te pieniądze odzyskać. Dalszy rozwój i konieczność stosowania technologii energooszczędnych i korzystających z odnawialnych źródeł energii są tak samo pewne, jak pewny był pod koniec ubiegłego wieku rozwój internetu i technologii informatycznych. Tylko czy da się na tym zarobić? Odpowiedzi można poszukać w podsumowaniu wyników firm z branży OZE notowanych na rynku New Connect, które specjalnie dla „Rynku” przygotowali analitycy giełdowi (s. 8). Dużo miejsca poświęciliśmy w tym wydaniu jakości powietrza w pomieszczeniach, w których przebywają ludzie. W budynkach pasywnych głównym problemem jest oszczędzanie energii, a parametry powietrza wewnętrznego bywają nie tyle lekceważone, co lżej traktowane. O wynikach kilkuletnich badań prowadzonych w doświadczalnym domu pasywnym piszemy na str. 19. W kolejnej publikacji przeanalizowane zostały parametry powietrza w restauracji (s. 26), nie zapomnieliśmy też o prawidłowej wentylacji garaży (s. 51). Uzupełnieniem tematu jest przegląd oferty rynkowej central wentylacyjnych i klimatyzacyjnych (s. 42). Na konferencjach organizowanych przez ciepłowników i ogrzewników zawsze powraca kwestia możliwości magazynowania ciepła w lecie. Przykłady niemieckie i austriackie pokazują, że energię słoneczną da się powiązać z sieciami cieplnymi i wykorzystać do produkcji chłodu (s. 57). Być może niektórzy Czytelnicy zdziwią się, że w środku zimy piszemy o energii ze słońca, ale zima szybko się skończy, a problem optymalnego wykorzystywania ciepłowni i sieci cieplnych pozostanie. Polecam Państwu także m.in. kolejny odcinek cyklu o projektowaniu kotłowni wodnych (s. 69) oraz dwa artykuły o instalacjach basenowych – dotyczące bilansowania źródeł ciepła (s. 72) i nowoczesnych metod oczyszczania wody (s. 75). Miłej lektury! Jerzy Kosieradzki 6 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI OZE dla cierpliwych Większość spółek z branży ekoenergii notowanych na giełdzie NewConnect nie może się obecnie pochwalić dobrymi wynikami finansowymi, a projekt nowej ustawy o OZE nie przekonuje o opłacalności inwestowania w przedsięwzięcia tego rodzaju. Nazwa czeska BGS Energy Plus. W ciągu ostatnich czterech kwartałów, za które opublikowano dane, spółka osiągnęła zysk netto w wysokości 40,1 mln koron czeskich przy przychodzie 736 mln. Ważniejsza jest jednak dynamika – w okresie I–III kw. 2012 r. zysk operacyjny wzrósł o 106% w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego, podczas gdy wzrost przychodów wyniósł 63%, co przyczyniło się do zwiększenia generowanych marż. Jest to dobry przykład tego, że na energii odnawialnej można zarabiać, ale mimo to rynek nie wykazał większego zainteresowania walorami BGS. W ciągu ubiegłego roku kurs na przemian spadał i wzrastał przy śladowym wolumenie, kończąc rok z wynikiem zaledwie WIG NCINDEX 115% 105% 95% 85% XII 20 12 XI 20 12 X2 01 2 IX 20 12 VII I2 01 2 Rys. 1. Notowania BGS Energy Plus na tle NCIndex i WIG w 2012 r. Wskaźnik P/BV Wskaźnik P/E Przychody [tys.] 3,70 0,33 0,2 570 BGE 14,81 13,60 – BIOMASS ENERGY PROJECT 15,00 10,81 – EKOKOGENERACJA VII 20 12 VI 20 12 20 12 V 20 12 IV III 20 12 75% Kapitalizacja [mln zł] ATLANTIS ENERGY BGSENERGY 125% II 2 01 2 mitenci działający w branży ekoenergii (energii odnawialnej, „zielonej” energii) to najczęściej małe spółki, których kapitalizacja mieści się w przedziale 3–34 mln zł. Wyjątkiem jest Elkop Energy, która debiutowała na NewConnect w lipcu 2012 r. i w styczniu wyceniana była na 500 mln zł. Jednak jej kurs wzbudził wiele kontrowersji, gdyż w dwa miesiące wzrósł o ponad 20 tys. %, przez co Komisja Nadzoru Finansowego zawiesiła obrót tymi akcjami i wszczęła dochodzenie, podejrzewając manipulowanie kursem. Tylko trzy spośród czternastu spółek z tego sektora (Fluid, Widok Energia i czeska BGS Energy Plus) mogą pochwalić się zarówno zyskiem na poziomie operacyjnym, jak i wynikiem netto w okresie IV kw. 2011 – III kw. 2012. Zysk netto osiągnęła również spółka Atlantis Energy, lecz powstał on głównie dzięki wysokim przychodom finansowym w III kw. 2012 r. Wynikało to ze wzrostu wartości papierów wartościowych znajdujących się w portfelu spółki, czyli był to zysk czysto księgowy, a nie gotówkowy, i wynik ten nie powinien być podstawą do analizy jej perspektyw finansowych. Największą spółką pod względem kapitalizacji w tym sektorze (pomijając Elkop Energy) i osiąganych wyników finansowych jest I2 01 2 E Źródło: bossa.pl Wynik operacyjny [tys.] Wynik netto [tys.] –219 17 764 17 735 –83 –239 1 –72 –72 6,70 6,03 – 37 –928 –914 510,25 269,40 – 360 82 –1 284 ESPEROTIA ENERGY INVESTMENTS 5,06 1,51 – 235 –1 122 –1 114 FLUID 9,24 0,38 5,9 3 426 1 394 1 564 FON ECOLOGY 9,81 0,49 – 142 –330 –1 292 ELKOP ENERGY MVA GREEN ENERGY 3,00 1,33 – 1 –987 –1 003 INVENTI 19,51 4,69 127,5 –113 –670 153 MEW 10,13 3,28 – 841 –2 080 –2 872 WIDOK ENERGIA 25,91 0,92 24,4 10 483 3 881 1 064 BGS ENERGY PLUS 34,07 1,67 5,3 736 151 64 214 40 105 PHOENIX ENERGY 15,64 0,00 – 351 444 –116 385 –779 181 Tabela 1. Dane spółek z branży ekoenergii notowanych na NewConnect na 11.01.2013 r. Dane finansowe spółek BGS Energy Plus i Phoenix Energy podano w koronach czeskich, reszta w zł (wg raportów finansowych za okres IV kw. 2011 – III kw. 2012) Źródło: Raporty finansowe emitentów, newconnect.pl 8 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI +1,3%. Był to wprawdzie dobry wynik w porównaniu do NCIndex (–19,4%), ale na tle WIG wypadł słabo (+23,8%). Spółka BGS Energy Plus działa głównie na terenie Czech i nie dotyczy jej pewien czynnik ryzyka mogący zmienić obraz branży ekoenergii w Polsce. Nowa ustawa o odnawialnych źródłach energii wprowadzi nowe zasady przyznawania świadectw pochodzenia energii z OZE (tzw. „zielonych certyfika- branży jest obarczone znacznym ryzykiem i niepewnością. Jednak nie tylko na NewConnect można inwestować w podmioty z branży energii odnawialnej. Na rynku regulowanym Giełdy Papierów Wartościowych notowana jest spółka Polish Energy Partners działająca w obszarach energii wiatrowej i biomasy. Ubiegły rok był dla kursu spółki bardzo udany – najwięcej zyskiwał 72%, a cały rok zamknął z wy- Wyniki [tys. zł] Przychody ze sprzedaży Przychody z tytułu świadectw pochodzenia Razem przychody ze sprzedaży Zysk/strata ze sprzedaży 2009 2010 2011 97 193 169 416 206 446 8 948 6 550 9 518 106 141 175 966 215 964 54 569 102 638 111 622 Marża na sprzedaży 51,4% 58,3% 51,7% Zysk netto przypisany akcjonariuszom większościowym 46 866 61 669 69 633 Rentowność netto 44,2% 35,0% 32,2% Tabela 2. Wyniki spółki Polish Energy Partners w latach 2009–11 Źródło: raporty okresowe PEP tów”). Założenia dotyczące przychodów ze sprzedaży świadectw są jednym z kluczowych czynników w analizie dochodowości inwestycji w sektor ekoenergii, zatem tworzenie prognoz wyników finansowych dla spółek z NewConnect i perspektyw rozwoju całej nikiem +52,4%, co wobec 24-proc. zwyżki WIG jest bardzo dobrym wynikiem. Tak mocny wzrost wyceny spółki ma źródło w fundamentach jej działalności. Przychody sukcesywnie rosną – w 2011 r. dynamika wyniosła 22,7%, a rok wcześniej 65,8%. Pierwsze trzy kwartały 2012 r. przyniosły wzrost przychodów o 81% w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego. W latach 2009–11 marża na sprzedaży mieściła się w przedziale 51–59%, a rentowność netto wynosiła od 32 do 44%. Co ciekawe, w minionym roku nastąpił skokowy wzrost przychodów z tytułu świadectw pochodzenia – w okresie I–III kw. 2012 r. wyniosły one ponad 29,9 mln zł, gdy w całym 2011 r. zaledwie 9,5 mln zł. Nadal jednak zdecydowana większość wyniku jest generowana przez działalność deweloperską i sprzedaż farm wiatrowych, a nie sprzedaż energii i certyfikatów. Przykład Polish Energy Partners pokazuje, że spółki działające w sektorze energii odnawialnej mogą być atrakcyjnym przedmiotem inwestycji. O zaufaniu do PEP może świadczyć chociażby fakt, że w akcjonariacie pojawiają się otwarte fundusze emerytalne posiadające duże pakiety akcji, których strategie inwestycyjne zakładają dużą ostrożność w doborze walorów do portfela i dokładną analizę poprzedzającą zaangażowanie kapitałowe. Zarządzający zdają się zatem przypuszczać, że branża ma przed sobą świetlaną przyszłość, jednak czas pokaże, czy mają rację. Marek Gąd analityk inwestycyjny, Grupa Trinity S.A. IX Sympozjum Naukowo-Techniczne INSTALACJE BASENOWE projektowanie, wykonawstwo, eksploatacja, finansowanie 6-8 marca 2013 r., ZAKOPANE promocja Organizator: Zakład Wodociągów i Kanalizacji Instytutu Inżynierii Wody i Ścieków Politechniki Śląskiej w Gliwicach 44-100 Gliwice, ul. Konarskiego 18 tel./faks 32 237 21 73 e-mail: [email protected] [email protected] www.polsl.pl/Wydzialy/RIE/Strony/Konferencje.aspx rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2013 9 AKTUALNOŚCI Z E Ś W I A T A Perspektywy dla pomp ciepła Komitet Przemysłu, Badań Naukowych i Energii Parlamentu Europejskiego przyjął mandat negocjacyjny dla pakietu dokumentów „Horyzont 2020”. Jest to program dotyczący badań naukowych i innowacji w UE wart 80 mld euro – 90% z nich ma być przeznaczone na branżę odnawialnych źródeł energii. Zastąpi on obecny, siódmy program ramowy. Sektor małych i średnich przedsiębiorstw otrzyma 20%, w tym dla przemysłu i innowacji zarezerwowano 13,5% całej kwoty. Oznacza to m.in., że dla branży pomp ciepła jako urządzeń korzystających z OZE w latach 2014–20 dostępny będzie duży budżet na nowe innowacyjne projekty. PORT PC, EHPA Warsztaty TA Hydronics R ównoważenie hydrauliczne to jedna z ostatnich procedur przeprowadzanych przed oddaniem instalacji HVAC do użytku. Od regulacji zależy poprawna i ekonomiczna eksploatacja systemu – chodzi nie tylko o dopasowanie przepływów projektowych do warunków rzeczywistych, ale też konieczność rozwiązania różnych problemów występujących w instalacji. Jak optymalizować wy- Europejskie Słoneczne Dni W tym roku odbywać się będą od 1 do 19 maja. Celem kampanii jest ochrona środowiska i klimatu poprzez promocję energetyki słonecznej – systemów fotowoltaicznych i kolektorów słonecznych – oraz wzrost świadomości ekologicznej lokalnych społeczności, który wpłynie na zwiększenie liczby instalacji solarnych w gospodarstwach domowych. Koordynatorem kampanii w Polsce jest Instytut Energetyki Odnawialnej. IEO USA promuje małe OZE Federalna Komisja Regulacji Energetyki zamierza uprościć formalności w przyłączaniu do sieci energetycznych rozproszonych źródeł energii o mocy do 20 MW. Operatorzy będą musieli dostarczyć informacje na temat możliwości włączenia takiego źródła do sieci jeszcze przed wystąpieniem z formalnym wnioskiem o przyłączenie. W 2012 r. łączna moc elektrowni fotowoltaicznych w USA wyniosła 3000 MW, np. Kalifornia do końca roku mieć będzie 20-proc. udział energii odnawialnej, a w 2020 r. – 33%. PAP A jednak się ociepla Zdaniem NASA miniony rok był zgodny z długoterminowymi prognozami ocieplenia klimatu. Średnie globalne temperatury wzrosły od 1880 r. o 0,8°C. Krótkoterminowe trendy klimatyczne się zmieniają, ale stale wzrastająca ilość gazów cieplarnianych w atmosferze powoduje, że w długoterminowej skali globalna temperatura rośnie. W 1880 r. poziom dwutlenku węgla w atmosferze wynosił 285 ppm, w 1960 r. 315 ppm, a obecnie ok. 390 ppm. PAP Europejczycy chcą dobrego powietrza Z sondaży Eurobarometru wynika, że Europejczycy chcą czystszego powietrza i nie są zadowoleni z dotychczasowych działań podejmowanych na rzecz zmniejszenia emisji trujących spalin. Komisja Europejska planuje weryfikację polityki w tej dziedzinie i zapowiada poszukiwania nowych sposobów poprawy jakości powietrza. Wyniki badań Eurobarometru dostępne są na stronie: ec.europa.eu/public_opinion/archives/flash_arch_360_345_en.htm#360. chronmyklimat.pl 10 styczeń/luty 2013 Fot. WJ dajność systemów i zapewnić komfort przy jak najniższych kosztach eksploatacji – to temat warsztatów dla projektantów firmy TA Hydronics, które odbyły się w warszawskim oddziale PZITS 10 grudnia 2012 r. Grzegorz Onyszczuk, doradca techniczny TA Hydronics, pomagał projektantom w opanowaniu sztuki doboru zaworów równoważących i regulacyjnych, m.in. za pomocą programu TA Select4. Każda instalacja powinna spełnić swoje zadania, w tym utrzymanie komfortowej temperatury w pomieszczeniach. Jednak instalacje te współpracują z różnymi urządzeniami − centralami klimatyzacyjnymi, aparatami grzewczo-wentylacyjnymi, klimakonwektorami, grzejnikami itd. Jak dobrać odpowiedni schemat hydrauliczny w zależności od rodzaju i wielkości odbiorników oraz warunków hydraulicznych? Jaką wybrać armaturę regulacyjną i system sterowania pracą odbiornika końcowego? Tę wiedzę zgłębiali projektanci podczas warsztatów. Ćwiczyli też m.in. praktyczne wykorzystanie gotowych schematów hydraulicznych do odbiorników końcowych w wersji TA Hydronics w programie Instal-therm HCR oraz w wersjach innych producentów. Nie zabrakło omówienia najczęściej popełnianych przez projektantów błędów podczas korzystania z oprogramowania – tutaj pułapką bywa nie tylko brak wiedzy, ale też rutyna. TA Hydronics reprezentuje marki Heimeier, TA i Pneumatex, które wcześniej jednoczyła firma IMI International. Każda z tych firm znana jest z innej oferty – TA z urządzeń do regulacji i równoważenia, Heimeier z termostatyki, a Pneumatex z utrzymania wj ciśnienia i odgazowywania. Forum Energetyczne w Sopocie T ematem przewodnim VII Forum Energetycznego w Sopocie była analiza polityki energetycznej państw UE. W panelu dyskusyjnym Innowacje w energetyce – korzyści dla gospodarki i odbiorców? wzięli udział: Michał Ajchel – wiceprezes ds. efektywności energetycznej Schneider Electric Polska, Andrzej Czerwiński – przewodniczący Sejmowej Komisji Energetyki, David Dornbusch – prezes CleanTuesday, Dante Bartolomei – prezes zarządu Asteria S.r.l. oraz Sławomir Kopeć – prezes Małopolskiej Sieci Szerokopasmowej. Przyszłość energetyki to innowacje. Postępujący proces liberalizacji rynku energetycznego, aktywne zaangażowanie się w ochronę środowiska oraz możliwości efektywnego wykorzystania energii przez klienta końcowego to zachęty dla spółek energetycznych do poszukiwania zupełnie nowych, dotychczas niedostępnych rozwiązań. Zdaniem M. Ajchela ze Schneider Electric Polska należy postawić na energetykę rozproszoną, kolektory słoneczne, fotowoltaikę, pompy ciepła i energetykę wiatrową. Różne rodzaje OZE powinny się lokalnie uzupełniać, two- rząc układy hybrydowe, które do przesyłania energii wykorzystują inteligentne sieci. Paneliści odnieśli się również do nowej dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej (Energy Efficiency Directive), która wprowadzi obowiązek wdrożenia działań zapewniających oszczędne gospodarowanie energią. Mają one polegać m.in. na modernizacji budynków administracji publicznej, lepszym gospodarowaniu energią przez jej dystrybutorów i dostawców oraz na obowiązkowych audytach energetycznych dla dużych firm. Jak zauważył M. Ajchel, ze względu na realną wydajność większości elektrowni oraz straty spowodowane przesyłem i rozdziałem mocy 1 kW zużyty w budynku wymaga wytworzenia 3 kW, dlatego każda oszczędność w budynku daje trzy razy większą oszczędność na etapie wytwarzania energii. Forum Energetyczne to konferencja polityczno-biznesowa skupiająca najważniejsze nazwiska ze świata polityki i gospodarki. W tegorocznej edycji uczestniczyło ok. 400 osób z Polski i zagranicy. mat. Schneider Electric rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI Danfoss i Rockwool o oszczędzaniu energii D ania od lat dzieli się z innymi krajami doświadczeniami z zakresu poprawy efektywności energetycznej, wykorzystania odnawialnych źródeł energii i ograniczania emisji CO2. Ambasada Królestwa Danii w Warszawie systematycznie prowadzi kampanie informacyjne na ten temat, we współpracy z duńskimi i polskimi władzami oraz przedstawicielami biznesu. Nowy ambasador Steen Hommel kontynuuje działalność swego poprzednika Thomasa Østrupa Møllera i również patronuje spotkaniom polskich firm mających duńskie korzenie z dziennikarzami prasy branżowej. 6 grudnia 2012 r. takie spotkanie zorganizowała firma Rockwool. Rozpoczęła ona drugi etap kampanii „Szóste paliwo, czyli jak mądrze oszczędzać”, do współpracy zapraszając naukowców z Politechniki Krakowskiej, Uniwersytetu Zielonogórskiego i Politechniki Łódzkiej. Kampania skierowana jest m.in. do młodych projektantów i przyszłych inżynierów (studentów i uczniów), którzy w ramach programu Young Experts będą mogli wziąć udział w wykładach i ćwiczeniach na temat praktycznych aspektów budownictwa efektywnego energetycznie. Natomiast projektantom, architektom, wykonawcom i inwestorom zaproponowane zostaną rozwiązania pozwalające zmniejszyć rachunki za ogrzewanie. Jednym z nich jest OptiHouse – oprogramowanie dla indywidualnych inwestorów pozwalające sprawdzić, czy w danym przypadku bardziej opłaci się oszczędzać energię w trakcie eksploatacji, czy ograniczać koszty inwestycyjne. Przeprowadzone badania rynku pokazały, że 89% inwestorów zwraca szczególną uwagę na koszt inwestycji, a ich cięcie jest jedną z największych przeszkód dla budownictwa niskoenergetycznego. Jednocześnie aż 63% zdaje sobie sprawę z tego, jak ważne są koszty eksploatacji budynku, jednak nie wszyscy wiedzą, jak je zmniejszyć. 12 grudnia na spotkanie w ambasadzie zaprosiła dziennikarzy firma Danfoss. Rozmawiano m.in. na temat projektu pierwszej polskiej ustawy o odnawialnych źródłach energii, w którym stosunkowo niewiele uwagi poświęcono pozyskiwaniu energii cieplnej, w przeci- wieństwie do elektrycznej. Przedstawiono przy tej okazji doświadczenia i plany Danii związane z oszczędzaniem energii i wykorzystywaniem jej różnych źródeł. Jak stwierdził Steen Hommel, w ciągu ostatnich kilku lat Dania pokazała, że inwestycje w OZE mogą iść w parze z dynamicznym wzrostem gospodarczym i rosnącym zatrudnieniem. Wiele uwagi poświęcono też wynikom raportu „Polacy a wydatki na ogrzewanie”, który dla firmy Danfoss przygotował Millward Brown SMG/KRC (więcej o raporcie w RI 12/2012). Co trzeci badany Polak przyznał, że nie kontroluje swoich rachunków za ciepło, jednocześnie 90% przywiązuje do kosztów ogrzewania dużą wagę i chciałoby mieć je pod kontrolą. Nieznajomość rozwiązań, które pozwalają na wymierne oszczędności energii, jest zatem wciąż powszechna i mamy w tym zakresie wiele do zrobienia. Takie spotkania pokazują, że również dyplomaci mogą się aktywnie włączyć w propagowanie dobrych praktyk i sprawdzonych gdzie indziej rozwiązań. Jerzy Kosieradzki Największe wydarzenie branży już w marcu 2013 r. 2013 2013 Organizowane przez Stowarzyszenie Polska Wentylacja unikatowe wydarzenie biznesowe FORUM WENTYLACJA – SALON KLIMATYZACJA 2013 odbędzie się w dniach 5–6 marca 2013 r. w Warszawie. Forum to największa w Polsce wystawa techniki wentylacyjnej, klimatyzacyjnej i chłodniczej, wyjątkowe spotkanie branżowe producentów, dystrybutorów, projektantów, instalatorów, użytkowników instalacji, inwestorów i firm wykonawczych. W ubiegłorocznej X edycji udział wzięło 138 wystawców i prawie 3000 zwiedzających. Główne wydarzenia FORUM WENTYLACJA – SALON KLIMATYZACJA 2013 to: ARENA TECHNOLOGII – specjalna strefa prezentacji i możliwość bezpośredniego porównania produktów różnych producentów na wydzielonej powierzchni targowej. Tematem przewodnim ARENY będą produkty, systemy i technologie szczególnie polecane do zastosowania w obiektach hotelowych (konferencyjnych i rekreacyjnych) oraz restauracyjnych. NAJCIEKAWSZY PRODUKT 2013 – konkurs na produkt wyróżniający się wśród oferty rynkowej wyrobów i urządzeń oraz usług dla branży wentylacyjnej i klimatyzacyjnej, cieszący się największym zainteresowaniem branżystów. Najciekawszy produkt wybierają zwiedzający, a laureat konkursu jest promowany we wszystkich publikacjach Forum w prasie i w internecie. Nowością 2013 r. będzie wprowadzenie kategorii tematycznych. Głosowanie nastąpi w kategoriach: Wentylacja, Klimatyzacja, Bezpieczeństwo pożarowe. SEMINARIA I PREZENTACJE – równolegle z targami odbywa się dwudniowy cykl wydarzeń seminaryjnych. Wykłady, prezentacje, pokazy przeznaczone dla projektantów, instalatorów, architektów prowadzone będą przez niezależnych, najwyższej klasy specjalistów. Równolegle w kilku salach odbędzie się kilkadziesiąt wystąpień cieszących się rokrocznie ogromnym zainteresowaniem licznie odwiedzających targi profesjonalistów. promocja Więcej informacji udziela: rynekinstalacyjny.pl [email protected] www.forumwentylacja.pl tel. 22 542 43 14 styczeń/luty 2013 11 AKTUALNOŚCI N O W O Ś C I Technologia Heatcharge Panasonic zaprezentował nowe urządzenia klimatyzacyjne o mocy 7,7 i 8,4 kW wyposażone w technologię Heatcharge, która wykorzystuje ciepło odpadowe do ogrzewania budynków. Umożliwia to gromadzenie ciepła oddawanego do atmosfery, które powstaje podczas pracy urządzenia, a następnie przetworzenie go w energię służącą do efektywnego ogrzewania budynku. Zgromadzone ciepło pozwala na natychmiastowe i ciągłe ogrzewanie pomieszczeń nawet przy bardzo niskich temperaturach zewnętrznych, sięgających –25°C. W trybie chłodzenia nowe modele są w stanie efektywnie pracować w zakresie temperatur od Rączka Bidetta –10 do 43°C. Dzięki technologii Heatcharge uzupełnionej o system Econavi z czujnikiem światła słonecznego, który dostosowuje pracę układu do nasłonecznienia w pomieszczeniu, urządzenia charakteryzują się wysokim okresowym współczynnikiem efektywności COP na poziomie 5,4, uzyskując klasę energetyczną A+++. Ciepłe lub chłodne powietrze jest rozprowadzane w pomieszczeniach za pomocą jednostek wewnętrznych, w których strumieniem kieruje system klap i pionowych żaluzji. Układ jest wyposażony także w dodatkowe rozwiązania, takie jak technologia nanoe-G odpowiadająca za usuwanie szkodliwych bakterii, wirusów i pleśni znajdujących się w powietrzu i na powierzchniach. Urządzenie jest również kompatybilne z aplikacją IntesisHome, dzięki której użytkownicy telefonów czy tabletów z systemami iOS czy Android i komputerów z dostępem do internetu mają możliwość zdalnego regulowania i kontrolowania pracy całego systemu. mat. Panasonic Bidetta firmy Oras to szczególnie przydatny dodatek do baterii łazienkowej, gdy mamy do zaaranżowania małą przestrzeń. Bateria umywalkowa z Bidettą z powodzeniem może zastąpić bidet i spełnić wiele praktycznych funkcji. To świetne narzędzie do opłukania domowych zwierząt lub wszelkiego rodzaju przedmiotów, np. butów. Pomaga w codziennych domowych czynnościach: myje, napełnia, nalewa, płucze. Rączka ma długi i elastyczny wąż, dzięki któremu może posłużyć także jako wygodne urządzenie do umycia ubikacji. Jak działa? Uruchamiamy kran, a gdy woda zacznie płynąć, przełączamy strumień na Bidettę przyciskiem znajdującym się na rączce natrysku i przytrzymujemy go. Gdy chcemy z powrotem przełączyć strumień wody na kran, zwalniamy przycisk. mat. Oras Ceramiczne systemy kominowe Firma Konbet oferuje ceramiczne systemy kominowe KONBET OSMOSE: KAMINO, UNIVERSAL i TURBO. Pierwszy z nich to komin do kominka przeznaczony do pracy „na sucho” w temperaturze do 80°C. Ma całkowicie izolowaną rurę szamotową i jest odporny na pożar sadzy. Na życzenie inwestora firma może dostarczyć również kształtki podłączeniowe z króćcem ceramicznym (pod kątem 90 i 40°). KONBET UNIVERSAL przeznaczony jest do kotłowni c.o., ale może być także podłączony do kominka. Wyposażony jest w izolowaną rurę wewnętrzną i miskę do odprowadzania skroplin, pracuje w temperaturze do 400°C. Może być podłączony do kotłów opalanych paliwem suchym (węgiel, drewno, bry- 12 styczeń/luty 2013 kiet) lub mokrym (gaz, olej opałowy). Odporny jest także na pożar sadzy. Z kolei KONBET TURBO to system powietrzno-spalinowy z niezależnym doprowadzaniem powietrza do spalania. Pracuje w podciśnieniu, a jego maksymalna temperatura pracy wynosi 200°C. W tym systemie możliwe jest podłączenie aż 10 kotłów z zamkniętą komorą spalania do jednego komina. Odporność na działanie agresywnych kwasów oraz wysoką temperaturę zapewnia ceramiczna rura szamotowa. Zewnętrzna obudowa wykonana jest z keramzytobetonu, co zapewnia kominowi wymaganą stabilność i pozwala na łatwy montaż. Przeznaczony jest do kotłów z zamkniętą komorą spalania i kondensacyjnych. Systemy mogą być stosowane w budownictwie mieszkaniowym jedno- i wielorodzinnym. mat. Konbet Elementy montażowe Eco-Fix Eliminacja punktowych mostków cieplnych jest możliwa dzięki elementom montażowym Eco-Fix firmy Stahlton. Produkty te wykonane są z twardej pianki poliuretanowej (PU) o dużej gęstości, dzięki czemu charakteryzują się bardzo dobrymi właściwościami izolacyjnymi oraz odpornością na obciążenia ściskające i wyrywające i nie odkształcają się pod wpływem nacisku. Ich montaż należy przeprowadzać podczas wykonywania ocieplania budynku lub po jego zakończeniu przed położeniem tynku. W miejscu przewidzianym do montażu elementu zewnętrznego wycinany jest otwór w ociepleniu ze styropianu lub wełny mineralnej. Do frezowania małych otworów dla elementów Eco-Fix R i MZ służą narzędzia oferowane przez producenta, a pozostałe wycięcia mogą być wykonywane piłą lub specjalistycznym nożem. Odpowiednio dobrany element mocowany jest następnie do ściany budynku za pomocą kleju montażowego Stahlton lub zaprawy klejącej, a w przypadku elementów przenoszących znaczne siły wyrywające czy ściskające do mocowania używa się odpowiednich kotew. Ostatnim etapem montażu jest pokrycie elementu Eco-Fix siatką, klejem i tynkiem strukturalnym, podobnie jak w przypadku pozostałej powierzchni elewacji. Do tak zamocowanego łącznika za pomocą kotew lub śrub przytwierdzany jest element zewnętrzny. Dzięki temu nie występuje bezpośrednie połączenie np. poręczy balustrady za pomocą długich kotew ze ścianą, a w efekcie nie powstaje punktowy mostek cieplny. mat. Stahlton rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI N O W O Ś C I Pompa ciepła WPL 10 AC Pompa ciepła powietrze/woda WPL 10 AC firmy Stiebel Eltron przeznaczona jest szczególnie do nowych budynków. Służy do automatycznego ogrzewania wody grzewczej do temperatury zasilania 60°C, przystosowano ją do ogrzewania podłogowego i grzejnikowego oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej. Zakres temperaturowy stosowania dla dolnego źródła (na wejściu do urządzenia): powietrze o temperaturze do –18°C. Pompa została wyposażona w elektroniczny zawór rozprężny zapewniający odpowiednie przegrzanie par czynnika przy zmiennych warunkach temperaturowych źródła ciepła. Urządzenie ma fabrycznie wbudowane elementy zabezpieczające (czujnik wysokiego ciśnienia, czujnik niskiego ciśnienia, zabezpieczenie przed zamarzaniem) oraz ogranicznik prądu rozruchowego. System ochrony przed zamarzaniem wody grzewczej zapewnia wysoki Przyłącza elastyczne Linia Coadis Coadis Line to nowa generacja aktywnych urządzeń klimatyzacyjnych firmy CIAT. Została ona zintegrowana z systemem pętli wodnej Hysys zapewniającym wysoką jakość powietrza i efektywne ogrzewanie/chłodzenie biur, hoteli i domów opieki. Dzięki wykorzystaniu efektu Coandy i systemu filtracji Epure, wyłapującemu cząsteczki pyłu zawieszonego o wielkości PM 2,5, klimakonwektory kasetonowe z nowej linii zapewniają użytkownikom zwiększony komfort pracy i łatwo adaptują się do wszelkiego rodzaju instalacji. Napęd HEE (High Energy Efficiency) pozwala na ograniczenie zużycia energii o 85% – wymienniki zostały zoptymalizowane tak, aby dopasować poziom wydajności do pozostałych elementów wyposażenia systemu. Linia Coadis wykorzystująca jednoszczelinowy system dyfuzyjny (w wersji jedno- i czterokierunkowej) rynekinstalacyjny.pl współczynnik niezawodności. Pompa jest przystosowana do chłodzenia aktywnego budynku poprzez odbieranie ciepła z systemu grzewczego. Wykonanie kompaktowe jest dostępne w wersji do ustawienia na zewnątrz budynku (na podłożu lub zawieszeniu na konsoli naściennej). Metalową obudowę pokryto białym lakierem. mat. Stiebel Eltron Moduł podtynkowy KLUDI Grupa Armatura wprowadziła do oferty elastyczne przyłącza do wody i baterii, dzięki którym możemy doprowadzić wodę do takich urządzeń, jak: zmywarki, spłuczki, baterie łazienkowe i kuchenne czy panele natryskowe w instalacjach o maksymalnym ciśnieniu roboczym 1 MPa oraz maksymalnej temperaturze pracy 90°C. Przyłącza wykonane są ze stali nierdzewnej, z gwintami o różnej wielkości (w zależności od przeznaczenia) zaopatrzonymi w uszczelkę. W ofercie znalazły się: przyłącza elastyczne do baterii z krótką lub długą końcówką, przyłącza elastyczne nakrętno-nakrętne, przyłącza elastyczne redukcyjne nakrętno-nakrętne i przyłącza elastyczne nakrętno-wkrętne. mat. Grupa Armatura z jednym typem ramy może być montowana zarówno w podzielonych, jak i otwartych układach przestrzennych biur. Wersja „jednokierunkowa” jest przeznaczona do zabudowanych układów o powierzchni od 10 do 20 m2 – jednostki kasetonowe montowane są w rogach pomieszczenia. Z kolei wersja „czterokierunkowa” przeznaczona jest do otwartych powierzchni i montowana centralnie. Obie konfiguracje pasują do wymiarów siatki sufitów podwieszanych (600×600 mm lub 675×675 mm). Dostęp do elementów wewnętrznych nie wymaga demontażu podwieszonych płyt sufitowych dzięki łatwo zdejmowanej osłonie filtra wyposażonej w zawiasy. 87% części wykorzystywanych w produktach nowej linii Coadis nadaje się do recyklingu. mat. CIAT W ofercie Kludi znajdziemy uniwersalny moduł podtynkowy KLUDI FLEXX.BOXX, który zapewnia prosty i szybki montaż oraz umożliwia bogaty wybór elementów natynkowych. Przeznaczony jest do wszystkich rodzajów armatur natynkowych: z głowicą ceramiczną, z termostatem oraz z zaworem zwrotnym. Moduł do przepłukiwania instalacji to kolejny atut tego produktu. Operację można wykonać przy pomocy krótkiego elastycznego węża. Dzięki temu możemy mieć pewność, że zanieczyszczenia, które podczas montażu dostały się do wnętrza rur, zostaną usunięte i nie uszkodzą armatury. Moduł do przepłukiwania pozwala też na tymczasowe korzystanie z in- stalacji wodnej bez konieczności mocowania elementu sterującego. Umożliwia to racjonalne rozplanowanie wydatków w czasie remontu: możemy wcześniej zamknąć instalację w łazience, a zakupu elementu natynkowego dokonać na późniejszym etapie prac. Elastyczna, wykonana z elastomeru obudowa ułatwia montaż – miękki spód łatwo dopasowuje się do nierównego podłoża. Chroni też ściany przed skraplającą się wewnątrz modułu wodą. Wszystkie elementy modułu przewodzące wodę są izolowane od muru, a elastomer tłumi szum płynącej wody. Dzięki uniwersalnemu mocowaniu KLUDI FLEXX. BOXX można umieścić zarówno wewnątrz ściany, jak i na ścianie, w tzw. suchej zabudowie. Równie prosty jest montaż w ścianach domów prefabrykowanych oraz w gotowych modułach łazienkowych. mat. Kludi styczeń/luty 2013 13 AKTUALNOŚCI Z K R A J U Nagrody dla grzejnika Zehnder Grzejnik dekoracyjny Zehnder Fina zdobył nagrody RedDot Design Award oraz iF Product Design Award. Pierwsza to prestiżowe wyróżnienie w dziedzinie designu, a drugą przyznano za ponadprzeciętną i ponadczasową konstrukcję urządzenia. Zehnder Produkt roku D+H Firma D+H Polska zdobyła statuetkę „TopBuilder 2013 – Produkt roku dla budownictwa” za zasilane energią słoneczną napędy okienne Ventic Solar. Wyróżniono w ten sposób innowacyjność tego rozwiązania. D+H Etherea z „Oscarem wzornictwa” Najnowszy model klimatyzatorów Etherea otrzymał nagrodę iF Product Design 2013 – nie tylko za wygląd, ale i zastosowanie energooszczędnych rozwiązań. Doceniono też jego funkcje, jak np. system nanoe-G, którego filtry usuwają szkodliwe bakterie, wirusy oraz pleśń, oraz system zdalnego sterowania za pomocą smartfonów, tabletów czy komputerów mających połączenie z internetem. Panasonic Nagroda dla Isover Podczas 5. Gali TopBuilder nagrodzono ISOVER Super-Vent Plus – nową izolację do fasad wentylowanych. Kapituła konkursu doceniła innowacyjność rozwiązania, nowoczesność, parametry techniczne oraz wpływ na zwiększenie energooszczędności i bezpieczeństwa w budynkach domowych, komercyjnych i przemysłowych. Isover Wyróżnienie PCBC dla Rockwool Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. nagrodziło firmę Rockwool za wdrażanie i utrzymywanie standardów energooszczędności w budownictwie, promocję jakości oraz doskonalenie zarządzania i dbałość o środowisko naturalne. Rockwool od 20 lat wspiera w Polsce budownictwo efektywne energetycznie, prowadzi także kampanię edukacyjną Szóste Paliwo, która promuje wiedzę na temat rozwiązań energooszczędnych na etapie projektowania i modernizacji budynku. Rockwool Gazela dla MK Wyróżnienie za dynamiczny rozwój w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw zdobyła firma MK Systemy Kominowe. Zajęła 37. miejsce w województwie lubuskim i zanotowała 130-proc. wzrost przychodów w porównaniu z rokiem 2011. W konkursie mogą brać udział przedsiębiorstwa, które w trakcie minionych trzech lat zanotowały stały wzrost przychodów ze sprzedaży i ani razu nie zarejestrowały straty. Firma MK zdobyła też niedawno Skrzydła Biz- 14 styczeń/luty 2013 Mapa instalacji OZE N a stronie www.repowermap.org można sprawdzić, gdzie w okolicy znajdują się instalacje kolektorów słonecznych, spalania biomasy, ogniw fotowoltaicznych czy pomp ciepła. Mapa powstała, by propagować technologie wykorzystujące odnawialne źródła energii i efektywność energetyczną. Projekt wspiera UE w ramach programu Inteligentna Energia – Europa. Na mapie znajdują się opisy instalacji zlokalizowanych nie tylko w Polsce i Europie, ale także w obu Amerykach, Afryce i Azji. Na mapie Polski zaznaczono już kilkadziesiąt przykładów wykorzystania OZE. Do tej inicjatywy, której koordynatorem jest w Polsce Instytut Energetyki Odnawialnej, włączyła się w styczniu Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła. Zachęca ona producentów, instalatorów i indywidualnych użytkowników pomp ciepła do dodawania informacji o instalacjach. Przykłady dobrych praktyk i opinie zadowolonych klientów to najlepszy sposób propagowania nowych technologii. Opisy instalacji może umieścić każdy za pomocą zakładki na stronie PORT PC (www.portpc.pl/ repowermap.html) lub bezpośrednio na stronie promat. PORT PC jektu Repowermap. Nowa strona KAN S trona internetowa firmy KAN, producenta instalacji wodnych i grzewczych, podzielona została na strefy ułatwiające użytkownikom dotarcie do potrzebnych materiałów. Powstały zatem strefy Inwestora, Projektanta, Wykonawcy i Dystrybutora, wszystkie z intuicyjnym układem graficznym. Zmiany nie dotyczą jedynie organizacji strony www.kan.com.pl – wszystkie dane zaktualizowano, dodano też kilka istotnych działów. Rozrósł się dział „Oferta”, pomocny przy doborze rozwiązań, który wzbogacono o informacje na temat montażu poszczególnych elementów systemu. W dziale „Do pobrania” znaleźć można zakładki z poradnikami, cennikami, instrukcjami i programami do projektowania. Z kolei w „Realizacjach” zgromadzono informacje o inwestycjach wyposażonych w systemy KAN, podzielone na kategorie dotyczące nowych inwestycji, budynków remontowanych i zabytków pod- danych renowacji. Poza wersją polską funkcjonuje już rosyjskojęzyczna, a w przygotowaniu są wersje: angielska, niemiecka, ukraińska, białoruska, litewska, łotewska, estońska i in. Użytkownik szybko znajdzie na mapce informacje o oddziałach firmy w swoim regionie, przedstawicielach, doradcach technicznych czy dystrybutorach i autoryzowanych wykonawcach, a o działalności spółki za granicą dowie się, wybierając w menu „KAN na świecie”. js Serwis klimor.pl N a początku stycznia należąca do grupy kapitałowej Klima-Therm firma Klimor S.A., producent i dostawca systemów klimatyzacyjnych, wentylacyjnych i chłodniczych, uruchomiła nowy serwis internetowy. Strona umożliwia szybki dostęp do poszukiwanych treści, a atrakcyjny i przejrzysty układ graficzny poprawia intuicyjność korzystania z serwisu. Produkty firmy uszeregowano pod kątem obiektów, do których zostały przeznaczone: Dom, Biuro, Przemysł, Szpitale, Baseny i Rynek morski. Serwis wzbogacono o nową, skuteczniejszą wyszukiwarkę, zaawansowany formularz kontaktowy z lokalizatorem map Google oraz funkcjonalną galerię. Znaleźć tam można wszystkie aktualne katalogi, dokumentację techniczną oraz najciekawsze realizacje in- stalacji urządzeń i systemów marki. Strona zostanie wkrótce udostępniona również w wersji angielskiej i rosyjskiej. mat. Klima-Therm rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI Z K R A J U nesu – przyznawane firmom stabilnym i osiągającym najlepsze wyniki finansowe. MK Żary Laur dla Galmetu Kapituła Opolskiej Izby Gospodarczej oraz Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach uhonorowały firmę Galmet Srebrnym Laurem Umiejętności i Kompetencji 2012 w kategorii firma społecznie odpowiedzialna za: uwzględnienie w działalności zarówno celów biznesowych, jak i potrzeb społecznych; dzielenie się swoimi zasobami w środowisku i społeczności lokalnej lub regionalnej; gwarantowanie godnych warunków pracy, zapewnienie rozwoju i edukacji pracowników, stwarzanie możliwości godzenia życia zawodowego z prywatnym, promocję idei równych szans; uwzględnianie w działalności aspektów proekologicznych poprzez m.in. inwestycje ekologiczne, edukację i odnawianie zasobów przyrody. Galmet Hewalex gwarantuje 10 lat Fot. Sanitec Koło Koło do każdej łazienki rynekinstalacyjny.pl Nowa strona Frapol Witryna zyskała nową szatę graficzną oraz rozwiązania, dzięki którym łatwiej dotrzeć do informacji. Znaleźć na niej można m.in. autorski Program Doboru Firmy FRAPOL oraz Profesjonalny Program Doboru Central. frapol.pl G rudniowe spotkanie Sanitec Koło z dziennikarzami poświęcone było najnowszym produktom w ofercie firmy. Tym razem zaprezentowano ceramikę i meble łazienkowe z serii iCon marki Keramag. Proste wzornictwo i modułowość konstrukcji mają sprostać wymaganiom każdego wnętrza. Wybierać można spośród dziesięciu modeli umywalek o szerokościach od 50 do 120 cm: „120” przeznaczona jest do łazienek dla dwojga, a asymetryczne („50” i „90”) mają powierzchnię odkładczą i mydelniczkę – do wyboru – po prawej lub lewej stronie. Do każdego rozwiązania można dobrać szafki podumywalkowe z jedną lub dwiema szufladami, szafki boczne niskie i wysokie oraz półki i lustra. Modułowy charakter mebli umożliwia swobodną aranżację łazienki. Meble z systemem cichego płynnego domykania dostępne są w trzech kolorach z połyskiem: biel, burgund i platyna. Wysokie szafki boczne mogą mieć lustrzane drzwi, a do tego duże lustra z oświetleniem o zmiennym położeniu w poziomie. Do małych wnętrz proponowana jest seria iCon xs z umywalkami o szerokości 38 i 53 cm oraz umywalką narożną. Pokazano też owalne wiszące miski ustępowe i bidet z linii 4U. Są one dostępne w wersji Rimfree – bez wewnętrznego kołnierza. To rozwiązanie ma ułatwić zachowanie higieny w domowej łazience, bo brak kołnierza ogranicza osiadanie brudu i umożliwia dokładne i efektywne opłukanie Tyle wynosi okres gwarancyjny dla kolektorów próżniowych i płaskich tej firmy. Na tak długi okres gwarancji pozwala wysoka jakość produktu oraz wprowadzane innowacje. Kolektory próżniowe Hewalex KSR10 cieszą się popularnością m.in. na tak wymagających rynkach jak Szwajcaria czy Finlandia. Hewalex Perfektsystem w Internecie Na nowej stronie Perfexim promuje system do instalacji grzewczych i wodociągowych z rur wielowarstwowych PEX/Al/PEX z asortymentem złączek dostępnych w wersji do skręcania i zaprasowywania oraz kurków kulowych, kurków podłączeniowych, zaworów zwrotnych i grzejnikowych, zasuw i odpowietrzników automatycznych. perfektsystem.pl Wirtualne szkolenia Wavin całej miski przez specjalny system spłukujący. Miski mogą mieć wolnoopadające deski z tej samej serii lub deski z linii iCon. Nowa ceramika pokryta szkliwem KeraTect jest bardzo gładka i wytrzymała, odporna również na agresywne środki czystości, o czym zaświadcza producent, udzielając 30-letniej gwarancji. Jolanta Słowińska Internetowe szkolenia techniczne prowadzone przez specjalistów firmy Wavin odbywają się w każdy piątek od godz. 8.30 do 10.00. Żeby w nim uczestniczyć, wystarczy podłączony do internetu komputer. Prowadzący szkolenie udostępnia uczestnikom prezentację szkoleniową w trybie online i jednocześnie jest widziany i słyszany przez uczestników. Mogą oni nie tylko wysłuchać prezentacji, ale również aktywnie w niej uczestniczyć poprzez zadawanie pytań za pośrednictwem czatu. wavin.pl Mistrz Instalacji Rehau Do 31 maja 2013 r. potrwa akcja promocyjna dla instalatorów z branży techniki grzew- styczeń/luty 2013 15 AKTUALNOŚCI Z K R A J U czej i sanitarnej. Zakupy wybranych systemów w hurtowniach potwierdzane są kuponami promocyjnymi, które można wymienić na atrakcyjne nagrody. Najaktywniejsi zostaną zaproszeni do Wielkiego Finału, w którym można będzie zdobyć dodatkowe nagrody – notebooka, iPady i iPody. Rehau Nowy adres LG Firma LG Electronics Polska Sp. z o.o. od 24 grudnia 2012 r. mieści się w nowej siedzibie przy ulicy Wołoskiej 22 w Warszawie. Od 1 stycznia tego roku adres ten powinien widnieć na dokumentacji kierowanej do spółki. Numery telefonów pozostają niezmienione. LG Electronics 5 tys. inżynierów Tylu inżynierów uzyskało w 2012 r. uprawnienia budowlane nadawane przez Polską Izbę Inżynierów Budownictwa. W sesji jesiennej najwięcej uprawnień budowlanych nadano w specjalności konstrukcyjno-budowlanej – 1013, instalacji sanitarnych – 550 i drogowej – 327. Na egzaminach bardzo dobrze wypada część testowa − zdawalność na poziomie 90%, nieco gorzej egzaminy ustne. Ogólna zdawalność wynosi 82%. PIIB Nowa siedziba Kessel W listopadzie 2012 r. główna siedziba firmy Kessel przeniesiona została z Wrocławia do Biskupic Podgórnych, na ul. Innowacyjną 2. Zmiana ta była konieczna ze względu na plany rozwojowe firmy, m.in. otwarcie profesjonalnego centrum szkoleniowego i uruchomienie zakładu produkcyjnego. W nowym obiekcie znajdują się biura, maga- Zmiany Koniec ery kotłów stalowych? Obwieszcza go firma Klimosz, która oferuje kocioł żeliwny Viadrus U22 Basic w cenie kotła stalowego. Jej zdaniem jest to już możliwe dzięki wyjątkowo niskiej cenie żeliwa. Firma zamierza obalić stereotyp, że wymiennik żeliwny jest drogi i trzeba wybierać między jakością żeliwa a ceną stali. Klimosz Laboratorium KAN W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego firma KAN otrzyma blisko 993 tys. zł z UE na realizację wartego ok. 2,5 mln zł projektu „Wzrost innowacyjności przedsiębiorstwa KAN poprzez rozbudowę działu badawczo-rozwojowego”. Środki te zostaną przeznaczone na zakup nowego sprzętu laboratoryjnego i wdrażanie do sprzedaży nowych produktów oraz ciągły wzrost ich jakości i walorów użytkowych. Każdy produkt firmy KAN zanim zostanie dopuszczony do obrotu, przechodzi szczegółowe badania. Uzyskane w laboratorium wyniki badań honorują największe jednostki certyfikujące w Europie (KIWA, DVGW itp.). KAN Śląskie nowe domy WFOŚiGW w Katowicach udzielił 24 kredytów na łączną sumę 1,76 mln zł w ramach pilotażowego etapu projektu wspierania budowy energooszczędnych domów mieszkalnych. Nakłady na budowę domu energooszczędnego są większe o 10–12% niż w przypadku tradycyjnego budownictwa, ale dzięki niższemu zużyciu energii na c.o. i c.w.u. zwracają się po piętnastu lub dwudziestu kilku latach. PAP 16 styczeń/luty 2013 zyn, hala produkcyjna, sala szkoleniowa oraz Strefa Klienta z interaktywną ekspozycją. Na rok 2013 firma zaplanowała cykl szkoleń dla projektantów, wykonawców i dystrybutorów (zgłoszenia można przesyłać na adres [email protected]). Numery telefonów pozostały niezmienione. mat. Kessel w Schneider Electric D yrektorem sprzedaży rozwiązań chłodnictwa i klimatyzacji precyzyjnej Schneider Electric Polska został Sławomir Kubiczek. Będzie on odpowiedzialny za rozwój sprzedaży rozwiązań marki Schneider Electric, APC oraz Uniflair, a szczególnie klimatyzacji precyzyjnej w środowisku IT i przemyśle. ...i w Glen W Sławomir Kubiczek jest absolwentem Politechniki Gdańskiej i studiów podyplomowych z zakresu energetyki wiatrowej. Na początku swojej kariery zawodowej pracował w firmie chłodniczo-klimatyzacyjnej Cooltech, najpierw jako instalator, a później jako przedstawiciel techniczno-handlowy, natomiast w firmie Centrum Klima S.A. kierował działem klimatyzacji. mat. Schneider Electric Dimplex listopadzie 2012 r. dyrektorem sprzedaży Glen Dimplex Polska Sp. z o.o. został Przemysław Frolenko, zastępując na tym stanowisku Gabriela Grabowskiego. Odpowiada on za kształtowanie polityki sprzedaży, rozwój asortymentu i umacnianie wizerunku marki Dimplex na polskim rynku. Przemysław Frolenko swoją karierę zawodową związał głównie z branżą grzewczą. Dobrze zna rynek instalacyjny zarówno pod kątem rozwiązań technicznych oferowanych w branży, jak i dystrybu- cji. Zdobył duże doświadczenie w branży urządzeń wykorzystujących odnawialne źródła energii, m.in. kolektorów słonecznych i pomp ciepła. W polskim rynku widzi duży potencjał dla urządzeń OZE, dostrzega również konieczność rzetelnego wykonywania tych instalacji i ich wsparcia serwisowego. mat. Glen Dimplex rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI TARGI, KONFERENCJE, OFERTY Zapraszamy na targi i konferencje LUTY SIBEX Targi Budowlane i SILTERM-INSTAL Salon Techniki Grzewczej i Klimatyzacyjnej, 22–24 lutego 2013 r., Sosnowiec ENEX Targi Odnawialnych Źródeł Energii, Energetyki i Elektrotechniki, 26–28 lutego 2013 r., Kielce MARZEC FORUM WENTYLACJA – SALON KLIMATYZACJA, 5–6 marca 2013 r., Warszawa ISH Międzynarodowe Targi Techniki Sanitarnej, Budowlanej, Energetycznej, Klimatyzacyjnej i Energii Odnawialnej, 12–16 marca 2013 r., Frankfurt (Niemcy) LUTY Konferencja „IZOLACJE 2013 – rola izolacji w nowoczesnym projektowaniu i architekturze”, 27–28 lutego 2013 r., Warszawa – IZOLACJE, tel. 22 512 60 83, e-mail: [email protected], www.konferencjaizolacje.pl MARZEC IX Sympozjum Naukowo-Techniczne „Instalacje basenowe – projektowanie, wykonawstwo, eksploatacja, finansowanie”, 6–8 marca 2013 r., Zakopane – Instytut Inżynierii Wody i Ścieków Politechniki Śląskiej w Gliwicach, tel./faks 32 237 21 73, e-mail: [email protected], www.polsl.pl/Wydzialy/RIE/Strony/Konferencje.aspx GREEN POWER Międzynarodowy Kongres Energii Odnawialnej 6–7 marca 2013 r., Warszawa – Fundacja REO, tel. 22 548 48 83 lub 601 884 755, e-mail: [email protected], www.fundacjareo.pl patronat medialny Oferty dla polskich firm Bułgaria Grecja Dystrybutor HVAC poszukuje producentów urządzeń grzewczych, Firma poszukuje polskiego producenta włazów, krat, klimatyzacyjnych i solarnych. Termo Stil Ivanov EOOD, adres: 9000 Warna, bul. Slivnitsa 100, tel. +35 952 603 685, e-mail: [email protected] – jęz. angielski. Firma szuka producentów kotłów elektrycznych. CDM Systems, adres: Sofia, ul. Pirin 81, Manastirski Livadi, tel. +35 924 834 868, e-mail: [email protected] – jęz. angielski. wodomierzy (nawadnianie, instalacje wodociągowe), przepustnic, zasuw i hydrantów. Papagiannakis Bros, Trade of Pipes and Fittings, adres: Kazantzaki Ave., 124 Vamvakopoulo, Chania, tel. +30 282 109 9727, faks +30 282 109 9737, e-mail: [email protected], Papagiannakis Michael – jęz. angielski, grecki. Egipt Niemcy Urządzenia i akcesoria do irygacji oraz odwiertów. Roscoe Moss Poszukiwani producenci wymienników ciepła i armatury przemysłowej. Deutscher Medien Verlag GmbH, adres: R.-Breitscheid-Str. 1, 03046 Cottbus, e-mail: [email protected] – jęz. polski. promocja Sahara, adres: 6th October City, Industrial Area, Giza, tel. +202 382 90390, tel. kom. +201 014 19719, e-mail: mrushdy@ roscoemosssahara.com, Mohamed Rushdy – jęz. angielski. rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2013 17 AKTUALNOŚCI SZKOLENIA Skorzystaj ze szkoleń Aquatherm-Polska tel. 22 321 00 00, faks 22 321 00 20, e-mail: [email protected] Szkolenia dla wykonawców, projektantów z zakresu wewnętrznych instalacji sanitarnych i grzewczych z polipropylenu PP-R (80); technika zgrzewania – ćwiczenia; zasady projektowania i montażu wodnego ogrzewania podłogowego – ostatni wtorek m-ca, Warszawa Aspol-FV tel. 42 640 73 11 Podstawy projektowania i wykonawstwa instalacji z polipropylenu: właściwości materiału, praktyczne zapoznanie się z metodą łączenia elementów instalacyjnych (zjawisko polifuzji termicznej), sposoby prowadzenia instalacji, kompensacja – obliczenia, rozwiązania praktyczne Energeo – system dolnych źródeł do pomp ciepła: podstawy doboru i wykonawstwa, praktyczne zapoznanie się ze zjawiskiem polifuzji termicznej (łączenie elementów instalacyjnych z HDPE), prezentacja komputerowego programu doborowego dolnych źródeł, płyny niskotemperaturowe HENOCK przeznaczone do instalacji dolnych źródeł Wentylacja mechaniczna – odzysk ciepła z wentylacji: podstawy wentylacji mechanicznej, zachowanie komfortu cieplnego, zasady doboru elementów wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, technologia montażu, prezentacja rekuperatorów z serii RAPTOR Terminy do uzgodnienia Atlantic tel. 22 487 50 76, Sławomir Rostkowski (Dział Techniczny) e-mail: [email protected] Bezpłatne szkolenie z odnawialnych źródeł energii dotyczące: pomp ciepła typu powietrze-woda, termodynamicznych ogrzewaczy wody z wbudowaną pompą ciepła i kolektorów słonecznych Beretta tel. 56 657 16 00, faks 56 657 16 57, e-mail: [email protected] Szkolenia dla instalatorów, serwisantów – Toruń, w terenie do uzgodnienia Broen tel. 74 832 54 32 Szkolenia dla projektantów i instalatorów: zawory Ballorex w równoważeniu hydraulicznym Brötje www.broetje.pl Szkolenia instalacyjno-montażowe dla instalatorów i serwisantów kotłów BRÖTJE: Bydgoszcz – tel. kom. 605 351 402, [email protected] Gdańsk – tel. 601 775 716, [email protected] Łódź – tel. 510 022 921, [email protected] Poznań – tel. 607 689 015, [email protected] Przyszowice k. Gliwic – tel. 605 98 76 71, [email protected] Stanowice k. Oławy – tel. 695 100 194, [email protected] Szczecin – tel. 605 034 158, [email protected] Warszawa – tel. 605 987 602, [email protected] BS4 tel. 602 555 394, e-mail: [email protected] Szkolenia dla instalatorów i projektantów dotyczące projektowania i instalacji rurociągów Durapipe z ABS-u, specjalnego tworzywa m.in. do wody lodowej i glikolu w klimatyzacji i chłodnictwie. Szkolenia w siedzibie BS4 (bezpłatne) lub w miejscu wskazanym przez klienta (klient pokrywa wtedy koszt pobytu i przejazd osoby przeprowadzającej szkolenie). Terminy do uzgodnienia Centralny Ośrodek Chłodnictwa tel. 12 637 09 33 w. 105, 212, [email protected], www.coch.pl F-gazy urządzenia stacjonarne Klimatyzacja samochodowa Certyfikacja kompetencji B Budowa, obsługa i eksploatacja klimatyzatorów typu split Kurs początkowy i uzupełniający dla ubiegających się o świadectwo kwalifikacji w zakresie postępowania z substancjami kontrolowanymi Agregaty wody lodowej Układy termodynamiczne w pompach ciepła w teorii i praktyce Clima Komfort tel. 507 017 354, e-mail: [email protected] Szkolenia dla instalatorów instalacji grzewczych z pompami ciepła z bezpośrednim odparowaniem oraz z pompami typu powietrze/woda, solanka/woda i woda/woda. Terminy do uzgodnienia Comap Polska tel. 22 679 00 25, e-mail: [email protected], www.comap.pl Szkolenia dla instalatorów i projektantów w zakresie instalacji ogrzewania podłogowego BIOfloor oraz instalacji dystrybucji wody sanitarnej i grzewczej SKINsystem – na terenie całego kraju Danfoss Poland – Ciepłownictwo tel. 58 51 29 134 Danfoss Poland – Ogrzewnictwo i Wentylacja tel. 22 755 06 01 Szkolenia i warsztaty techniczne dla instalatorów i projektantów – na terenie całego kraju De Dietrich www.dedietrich.pl Szkolenia dla instalatorów we Wrocławiu: T1A „Urządzenia grzewcze o mocy do 50 kW” – kotły De Dietrich małych mocy w technice domowej: kotły atmosferyczne DTG, kotły naścienne gazowe MS ZENA, kotły gazowe kondensacyjne AGC, EGC, MCR II, MCA, kotły olejowe GT 120, technika solarna T1B „Kotły żeliwne średnich i dużych mocy” – atmosferyczne DTG 230/330, olejowo-gazowe GT 220 do GT 530, palniki nadmuchowe olejowe/gazowe, automatyka i kaskady kotłów T2A „Kotły kondensacyjne” – kotły MCR II, MCA z Diematic i-System, GTU C 120, AGC, EGC, MCA PRO 45-115, C 230, C310/610 T4A „Pompy ciepła” – pompy ciepła PAC Możliwość odbycia dodatkowego szkolenia przy hurtowniach partnerskich w ramach trasy mobilnego laboratorium De Dietrich z zakresu: typoszereg gazowych kotłów kondensacyjnych MCR i Ecodens (warunkiem uczestnictwa jest wcześniejsze odbycie szkolenia T2A w siedzibie firmy De Dietrich we Wrocławiu) pompy ciepła ROE ll i ROE+ – montaż i uruchamianie (warunkiem uczestnictwa jest wcześniejsze odbycie szkoleń T1A lub T2A w siedzibie firmy) zestawy Dietrisol PRO i Dietrisol Light (warunkiem uczestnictwa jest wcześniejsze odbycie szkolenia T1A w siedzibie firmy) 18 styczeń/luty 2013 Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska tel. 71 326 13 43, e-mail: [email protected] Szkolenia z wykorzystania termowizji w diagnostyce budowlanej: ocena energetyczna budynku, ocena stanu technicznego przegród budowlanych, samodzielne wykonanie ekspertyz budowlanych. Szkolenia z wykorzystania termowizji w diagnostyce energetycznej: ocena stanu technicznego urządzeń i sieci energetycznych, samodzielne wykonanie ekspertyz termowizyjnych. Szkolenia obejmują praktyczne ćwiczenia z użyciem kamer termowizyjnych i obsługą specjalistycznych programów do interpretacji zdjęć Dwudniowe szkolenia ze sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej oraz audytów Ferroli tel. 32 47 33 100, 604 516 500 e-mail: [email protected] Chętnych na szkolenia zapraszamy do centrum szkoleniowego Ferroli w Sosnowcu. Zakres szkoleń obejmuje: kondensacyjne kotły gazowe wiszące i stojące, kotły gazowe wiszące i stojące, kotły stojące olejowo-gazowe, układy solarne, agregaty wody lodowej. Szkolenia odbywają się po potwierdzeniu uczestnictwa minimalnej liczby osób Flowair tel. 58 669 82 20, faks 58 627 57 21, e-mail: [email protected], www.flowair.com Szkolenia dla projektantów i instalatorów z zakresu ogrzewania nadmuchowego: nagrzewnic wodnych (LEO), nagrzewnic gazowych (ROBUR), kurtyno-nagrzewnic i kurtyn powietrznych (ELiS) Fujitsu Szkolenie dla instalatorów, projektantów, studentów: systemy klimatyzacji ze zmiennym przepływem VRF AIRSTAGE – Warszawa, tel. 22 517 36 00; Gdańsk, tel. 58 768 03 33; Wrocław, tel. 71 785 49 67; Kraków, tel. 12 341 47 07; Rzeszów, tel. 17 854 73 10; Lublin, tel. 609 690 998; Katowice, tel. 32 209 49 26; Łódź, tel. 42 685 52 94; Poznań, tel. 61 852 54 90; Białystok, tel. 605 886 475; Bydgoszcz, tel. 607 800 395 Gazomet tel. 65 545 02 20, e-mail: [email protected] Stacje gazowe – budowa i eksploatacja Technika redukcyjna i zabezpieczająca Armatura zaporowa i urządzenia ciśnieniowe Budowa i zasady działania urządzeń eksploatowanych w gazownictwie Geberit tel. 22 843 06 96 Dla projektantów i wykonawców – systemy instalacyjne, kanalizacji wewnętrznej HDPE, Public, wodociągowe Mapress i Mepla, podciśnieniowego odwodnienia dachów Geberit Pluvia Glen Dimplex Polska e-mail: [email protected] Cykliczne szkolenia dla projektantów i wykonawców instalacji grzewczych z pompami ciepła typu powietrze/woda, solanka/woda oraz woda/woda o mocach 1,87–125,8 kW. Przekazywane informacje są też przydatne handlowcom chcącym poszerzyć swoją wiedzę z zakresu oferowanych produktów. Miejsce szkolenia – Poznań. Terminy oraz formularz zgłoszeniowy na www.dimplex.pl Grundfos www.grundfos.pl Całoroczne szkolenia online: Grundfos Professional/Grundfos Ecademy dla instalatorów, projektantów – ponad 10 modułów szkoleniowych, m.in. o pompach Grundfos ALPHA2, MAGNA, SOLOLIFT2, dyrektywie EuP, regulacji AUTOADAPT oraz nowych pompach cyrkulacyjnych COMFORT PM i in. Thinking Buildings Universe/Grundfos CBS e-learning dla projektantów – aplikacje w Budownictwie Użyteczności Publicznej: m.in. Koszty Cyklu Życia (LCC), obiegi mieszające, klimatyzacja, dezynfekcja wody, ścieki i wiele innych HDG Bavaria tel. 52 326 76 76, e-mail: [email protected], [email protected] Technologie spalania biomasy drzewnej w kotłach wsadowych i w kotłach automatycznych – Osielsko Hewalex tel. 32 214 17 10 wew. 376, infolinia 801 000 810, e-mail: [email protected] Cykl szkoleń technicznych z zakresu instalacji kolektorów słonecznych i pomp ciepła – co drugi piątek w siedzibie firmy (Czechowice-Dziedzice) Itron Polska (dawniej Actaris) tel. 12 257 10 28 w. 143, e-mail: [email protected] Szkolenia dla projektantów – nowoczesne systemy opomiarowania wody i energii cieplnej KAN sekretariat: tel. 85 74 99 200, faks 85 74 99 201 Szkolenia dla projektantów – Białystok, Gdynia, Poznań, Tychy, Warszawa – w każdej lokalizacji raz w miesiącu Szkolenia dla wykonawców – Białystok, Gdynia, Poznań, Tychy, Warszawa – w każdej lokalizacji raz w miesiącu Szczegóły i terminy na www.kan.com.pl Kessel tel. 71 774 67 60 Dla projektantów, wykonawców, serwisantów z zakresu zaworów zwrotnych, przepompowni, wpustów, separatorów tłuszczu i substancji ropopochodnych, oczyszczalni ścieków Kisan tel. 22 701 71 30, 22 701 71 34 Warsztaty komputerowe dla projektantów: Instal-op – program wspomagający projektowanie instalacji ogrzewania podłogowego oraz Instal-san – wspomagający instalacje c.w. i z.w. Klimosz tel. 32 475 21 77 w. 11 – Żory, 61 436 24 74 – Września k. Poznania, www.klimosz.pl Szkolenie praktyczne z zakresu kotłów na węgiel, drewno, pelety i ziarno – pierwszy i ostatni czwartek roboczy miesiąca w Żorach i raz w miesiącu we Wrześni Luxbud Elektryczne Systemy Grzewcze tel. 22 766 45 60, 22 766 45 70, e-mail: [email protected] Szkolenia dla instalatorów, projektantów: ochrona przed oblodzeniem schodów, podjazdów, rur z zimną wodą, rynien i rur spustowych, ogrzewanie podłogowe: kable i Comfort Maty, termostaty, regulatory, systemy detekcji wycieków Makroterm tel. 12 37 93 781, 603 979 292, inż. Dominik Litwiński, e-mail: [email protected] Cykl szkoleń dla instalatorów, handlowców, serwisantów i projektantów z zakresu Zintegrowanego Oprogramowania: Turbokominki z płaszczem wodnym; kolektory słoneczne Turbosolar; Integratory; projektowanie systemów ZO w domach jednorodzinnych Warsztaty dla instalatorów: podłączanie Integratora Terminy do uzgodnienia Meibes tel. 65 529 49 89, e-mail: [email protected] www.meibes.pl, www.logotermy.pl, www.solar.meibes.pl www.ee-flow-control.pl Dla instalatorów: armatura grzewcza i instalacyjna, systemy solarne Dla projektantów: logotermy, węzły grzewcze, systemy solarne, efektywność energetyczna w budownictwie Nibco tel. 42 677 56 00 Szkolenie z zakresu instalacji sanitarnych PVC-C/PVC-U NIBCO dla instalatorów, projektantów i inwestorów Nibe-Biawar www.biawar.com.pl Szkolenia z zakresu pomp ciepła i systemów solarnych, obejmujące m.in. budowę i zasadę działania pomp ciepła i systemów solarnych, zasady doboru poszczególnych urządzeń, praktyczne wskazówki i przykładowe problemy Paradigma, przedst. Georg Zylka tel. 32 26 10 100 Szkolenia dla instalatorów, projektantów, architektów w zakresie techniki SOLAR (kolektory słoneczne w systemach grzewczych), podstawy techniki solar, rozwiązania systemowe, zasady doboru, planowania i rozwiązań technik solar – Dąbrowa Górnicza Prandelli Polska tel. 58 762 84 60, 604 29 25 50, e-mail: [email protected] Szkolenia cykliczne dla projektantów i instalatorów w siedzibie firmy: Podstawowe zasady projektowania i wykonawstwa w systemach instalacji sanitarnych firmy Prandelli; Gdańsk – pierwszy wtorek m-ca, w terenie – do uzgodnienia Raychem Polska, Tyco Thermal Controls tel. 22 33 12 950, e-mail: [email protected] Szkolenia dla projektantów, instalatorów i monterów w zakresie elektrycznych systemów grzewczych: ochrona przed zamarzaniem instalacji wodnych, kanalizacyjnych, rynien i rur spustowych; zabezpieczenie przed oblodzeniem ciągów pieszych i pojazdów; ogrzewanie podłogowe; systemy detekcji i lokalizacji wycieków Sanha Polska tel. 76 857 32 02 e-mail: [email protected] Szkolenia dla instalatorów i projektantów na terenie całego kraju – techniki połączeń zaciskowych z miedzi, stali i tworzyw sztucznych; dobór i montaż ściennych paneli grzewczych Sanit tel. 32 332 67 43 Szkolenie dot. zgrzewaczy rur PP i PE do wody i gazu, dające uprawnienia IGNiG-u oraz certyfikat na zgrzewanie systemu ELGEF+ firmy GEORG FISCHER Sotralentz tel. 46 833 30 34 e-mail: [email protected] Szkolenia techniczne dla instalatorów z zakresu przydomowych oczyszczalni ścieków, obejmujące przede wszystkim najnowsze technologie OCZYSZCZALNIE TYPU SL BIO (połączenie złoża biologicznego i osadu czynnego) oraz oczyszczalnie drenażowe z Tunelami Filtracyjnymi (bez kamienia, rur ani geowłókniny), jak również tradycyjne oczyszczalnie drenażowe (kamień, rura, geowłóknina). Szkolenia odbywają się w ostatni wtorek miesiąca w Skierniewicach. Zapisy – drogą mailową. Termet tel. 74 854 70 50, 74 854 04 46 www.termet.com.pl Szkolenia dla serwisantów, instalatorów, projektantów, handlowców w zakresie oferty produkcyjnej Termet w ośrodkach szkoleniowych w: Poznaniu, Wrocławiu, Gdańsku, Bielsku-Białej, Aleksandrowie Łódzkim, Kielcach, Rzeszowie, Orońsku, Pile, Olsztynie, Białymstoku i Świebodzicach Tweetop tel. 510 091 445 e-mail: [email protected] Szkolenia „Systemy zaprasowywane i skręcane rur wielowarstwowych” w hurtowniach Grupy SBS Sp. z o.o. w wybranych miastach: Kielce, Łódź, Zduńska Wola, Płońsk, Płock Uponor Polska tel. 801 000 425, 22 266 82 00 Szkolenia dla instalatorów w zakresie montażu systemów do zimnej i ciepłej wody, c.o. i ogrzewania/chłodzenia płaszczyznowego firmy Uponor Szkolenia dla projektantów z wykorzystaniem programów Instalsoft lub Audytor, w zakresie montażu systemów do zimnej i ciepłej wody, c.o. i ogrzewania/chłodzenia płaszczyznowego firmy Uponor Viessmann tel. 71 360 71 00, www.viessmann.pl, e-mail: [email protected] Dla projektantów – aspekty projektowania nowoczesnych systemów grzewczych z zastosowaniem kotłów kondensacyjnych i niskotemperaturowych, kolektorów słonecznych i pomp ciepła Dla instalatorów – montaż, uruchomienie, serwis pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów wiszących oraz stojących małej i średniej mocy 2-letnia Szkoła Policealna Nowoczesnych Technik Grzewczych Akademii Viessmann Wavin Metalplast-Buk www.wavin.pl, e-mail: [email protected], bezpłatna infolinia: 800 161 555 Szkolenia online dla firm: Materiały elastyczne a materiały sztywne w systemach kanalizacji grawitacyjnej na podstawie porównania systemu z PVC-U z systemem z kamionki Zehnder tel. 605 885 886 Sławomir Duda (koordynator serwisu), e-mail: [email protected] Szkolenia serwisowe Zehnder: Centrale energetyczne Zehnder COMFOBOX Systemy dystrybucji powietrza i centrale wentylacyjne Zehnder Comfoair rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE dr Michał Michałkiewicz dr inż. Małgorzata Basińska Instytut Inżynierii Środowiska, Politechnika Poznańska Ocena jakości powietrza wewnętrznego w budynku pasywnym Evaluation of indoor air quality in a passive building Tematem przeprowadzonych badań było mikrobiologiczne skażenie powietrza oraz zróżnicowanie wybranych parametrów klimatycznych w budynku pasywnym oraz jego środowisku zewnętrznym. W iększość swojego życia człowiek spędza w pomieszczeniach zamkniętych – budynkach. Są to zarówno obiekty mieszkalne, jak i pomieszczenia biurowe, w których narażeni jesteśmy na oddziaływanie licznych czynników fizyczno-chemicznych oraz biologicznych. Przebywając w danym pomieszczeniu, mamy styczność zarówno z otaczającym nas powietrzem, materiałami budowlanymi, elementami wyposażenia wnętrz, jak i organizmami żywymi. Wszystkie te elementy środowiska wewnętrznego wpływają na tzw. komfort klimatyczny pomieszczeń. Zapewniając sobie komfortowe warunki w domu i pracy, najczęściej zwracamy uwagę na temperaturę, wilgotność, nasłonecznienie, akustykę i jakość powietrza wewnętrznego. Za utrzymanie sprzyjającego klimatu cieplnego wewnątrz budynku odpowiadają systemy ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji, które dodatkowo wpływają m.in. na ogólną jakość powietrza. Często mamy do czynienia ze złym stanem technicznym systemów wentylacji oraz emisją zanieczyszczeń ze środowiska wewnętrznego i zewnętrznego – jakość powietrza może wówczas ulegać znacznemu pogorszeniu. Źródłami zanieczyszczenia powietrza mogą być organizmy żywe (ludzie, grzyby, bakterie, zwierzęta) i produkty ich metabolizmu, liczne związki chemiczne emitowane z materiałów budowlanych i elementów wyposażenia wnętrz, złej jakości systemy wentylacji i klimatyzacji, a także zanieczyszczone powietrze zewnętrzne. Mikrobiologiczne i fizyczno-chemiczne zanieczyszczenie powietrza stwarza w naszym otoczeniu warunki, które mogą w sposób negatywny oddziaływać na zdrowie i samopoczucie człowieka. Mikroorganizmy, zwłaszcza patogenne, oraz liczne substancje chemiczne występujące w pomieszczeniach zamkniętych i zawarte w powietrzu mogą łatwo wnikać do dróg oddechowych człowieka i często są przyczyną licznych chorób, tzw. aerogennych, a także reakcji uczuleniowych i alergicznych rynekinstalacyjny.pl Streszczenie [1–3, 5–6, 12]. Objawy zdrowotne tzw. syndromu chorego budynku (SBS – Sick Building Syndrome) to najczęściej: ból i zawroty głowy, zmęczenie, omdlenie, podrażnienie oczu, nosa i gardła, objawy przemęczenia, a także przesuszenie i zaczerwienienie naskórka. W celu zapobiegania SBS należy chronić pomieszczenia przed emisją i przenikaniem zanieczyszczeń (w tym bioaerozoli) ze środowiska zewnętrznego, usuwać istniejące źródła zanieczyszczenia i zapewnić odpowiednią wentylację [8]. W artykule przedstawiono wyniki trzyletnich badań mikrobiologicznego zanieczyszczenia powietrza i parametrów mikroklimatycznych prowadzonych w doświadczalnym budynku pasywnym Politechniki Poznańskiej (DoPas) oraz w środowisku zewnętrznym. Prezentowane wyniki stanowią część większego projektu dotyczącego badań jakości powietrza w budynkach. Badania mikrobiologiczne prowadzono zgodnie z zaleceniami polskich norm. Materiały i metody W okresie ostatnich trzech lat, tj. od marca 2009 r. do marca 2012 r., analizowano stopień mikrobiologicznego zanieczyszczenia (czystości) powietrza oraz zróżnicowanie parametrów mikroklimatycznych w doświadczalnym budynku pasywnym Politechniki Poznańskiej (DoPas). Badania prowadzono najczęściej raz w miesiącu, z wyjątkiem okresu od kwietnia do listopada 2010 r. W całym okresie badań przeprowadzono łącznie 30 pomiarów. Pobór próbek powietrza do badań mikrobiologicznych wykonano metodą zderzeniową przy użyciu mikrobiologicznego próbnika powietrza MAS-100 Eco. W zależności od spodziewanego stopnia zanieczyszczenia powietrza pobierano od 25 do 100 dm3 powietrza. Badania prowadzono z użyciem standardowych Abstract The article presents the results of three years of microbiological testing of air contamination and micro-climatic conditions in the interior and on the outside of an experimental passive building of the University of Technology in Poznań (DoPas). The results are a part of a larger project concerned with the testing of air quality in buildings. The microbiological tests followed the recommendations of the applicable Polish standards. płytek Petriego o średnicy 9,0 cm, na których znajdowała się odpowiednia pożywka do hodowli poszczególnych grup mikroorganizmów. W trakcie badań oznaczano ogólną liczebność Rodzaj pożywki Temperatura inkubacji [°C] Czas inkubacji [h] Bakterie mezofilne Agar odżywczy 37 48 Bakterie psychrofilne* Agar odżywczy 22 72 Badane mikroorganizmy Gronkowce (Staphylococcus) Promieniowce (Actinobacteria) Pseudomonas fluorescens Grzyby mikroskopowe Chapmana 37 48 Pochona 26 120 26 120 King B 4 168 Waksmana 26 168 Czapek-Doxa 26 168 Tabela 1. Warunki inkubacji mikroorganizmów wg polskich norm [10, 11] * nieobjęte wytycznymi PN styczeń/luty 2013 19 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 20 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 22 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2013 23 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 24 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl SYSTEMY AUTOMATYCZNEGO ODŚNIEŻANIA DACHÓW POWIETRZE dr Ewa Miaśkiewicz-Pęska dr hab. Ewa Karwowska, prof. PW Zakład Biologii, Wydział Inżynierii Środowiska Politechnika Warszawska Ocena mikrobiologicznej jakości powietrza wewnętrznego w restauracji Microbiological air quality assessment in a restaurant W artykule opisano wyniki badań, w trakcie których porównano mikrobiologiczną jakość powietrza wewnętrznego w pomieszczeniach restauracyjnych przed wymianą filtrów w instalacji klimatyzacyjnej oraz po niej. J ak wykazano, większość ludzi spędza dziennie około 90% czasu wewnątrz różnego rodzaju pomieszczeń – mieszkalnych, biurowych, szkolnych czy użyteczności publicznej. Tymczasem według danych Amerykańskiej Agencji Ochrony Środowiska poziom zanieczyszczenia powietrza wewnętrznego może przewyższać 2–5-krotnie, a w szczególnych przypadkach nawet 100-krotnie stężenie zanieczyszczeń w zewnętrznym powietrzu atmosferycznym [1]. W przypadku niektórych typów pomieszczeń zapewnienie odpowiedniej jakości powietrza również pod względem mikrobiologicznym wydaje się szczególnie istotne. Należą do nich bez wątpienia obiekty takie jak stołówki, bary i restauracje. W Stanach Zjednoczonych już w 1993 r. 46% wydatków ponoszonych przez ludność na zakup żywności stanowiły koszty wyżywienia poza domem [2]. Wobec wzrostu tempa życia zjawisko to ulega nasileniu, czego konsekwencją staje się stosunkowo duża ilość czasu spędzanego w pomieszczeniach barowych, restauracyjnych czy pubach. Jednym z czynników wpływających na skład i liczebność mikroflory w pomieszczeniach uży- Liczba mikroorganizmów [jtk/cm2] 3000 teczności publicznej jest znaczne zróżnicowanie ich użytkowników pod względem liczby, wieku, zawodu, stanu zdrowia czy nawyków higienicznych. Stwierdzono na przykład, że pomimo iż całkowita liczebność bakterii wyizolowanych z próbek powietrza pobranych w restauracjach w Hongkongu nie przekraczała 500 jtk/m3, wiele z nich należało do oportunistycznych patogenów [1]. Spośród 24 restauracji typu fast food w Tajpej w 60% zanotowano podwyższone stężenie bakterii w powietrzu [3]. Natomiast w Turcji liczebność bakterii w pomieszczeniach restauracyjnych kształtowała się na poziomie 362–928 jtk/m3, przy czym dominowały bakterie z rodzaju Bacillus i Micrococcus [4]. Nawet w restauracjach wyposażonych w instalację wentylacyjno-klimatyzacyjną poziom zanieczyszczenia mikrobiologicznego powietrza wyrażony w ogólnej liczbie bakterii przekraczał wartości stwierdzone w przypadku pomieszczeń mieszkalnych oraz biurowych [5]. Dodatkowym źródłem zanieczyszczenia powietrza może być fakt niewłaściwej eksploatacji i konserwacji instalacji klimatyzacyjnych. Drobnoustroje dostające się do powietrza z osadów zalegających wewnątrz instalacji 2750 ogólna liczba bakterii liczba gronkowców mannitolododatnich 2500 liczba grzybów mikroskopowych 2000 1500 1000 625 247 0 14 filtr wstępny I 31 11 filtr wstępny II fan coil sufitowy w pomieszczeniu restauracyjnym Rys. 1. Liczebność mikroorganizmów w zużytych filtrach włókninowych 26 styczeń/luty 2013 360 310 Stopień zużycia filtrów w instalacji wentylacyjno-klimatyzacyjnej wynikający z czasu ich eksploatacji wywiera istotny wpływ na poziom zanieczyszczenia mikrobiologicznego powietrza wewnętrznego. Badania przeprowadzone w pomieszczeniach restauracji oraz wewnątrz obsługującej obiekt instalacji wentylacyjno-klimatyzacyjnej wykazały nawet kilkukrotnie wyższą liczebność drobnoustrojów, zwłaszcza ogólnej liczby bakterii i gronkowców mannitolododatnich, w powietrzu dostarczanym z instalacji zawierającej filtry o znacznym stopniu zużycia w porównaniu z tą samą instalacją w krótkim czasie po wymianie filtrów. Abstract The degree of wear of filters in the air conditioning system due to their exploitation time, shows a significant impact on the microbiological contamination level of indoor air. The research carried out in restaurant rooms and supporting air conditioning unit revealed that the numbers of microorganisms, especially the total number of bacteria and the number of mannitol-positive staphylococci, were even several times higher in the air supplied by the installation with used filters, comparing with the same installation soon after filters replacement. oraz ze zużytych filtrów mogą w znaczący sposób negatywnie wpływać na jakość powietrza w pomieszczeniach [6]. Dlatego jednym z kluczowych elementów odpowiedniej eksploatacji urządzeń klimatyzacyjnych jest terminowa wymiana wkładów filtracyjnych. 1250 500 Streszczenie Rys. autorów Metodyka badań Badania przeprowadzono w jednej z warszawskich restauracji wyposażonych w insta- rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2013 27 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 28 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y Izolacja przewodów wentylacyjnych Właściwe zaizolowanie kanałów wentylacyjnych zapobiega kondensowaniu na ich powierzchni pary wodnej i znacząco obniża poziom hałasu związany z transportem powietrza. Ochrona z zewnątrz VENTILAM ALU to mata z wełny mineralnej szklanej jednostronnie pokryta zbrojoną folią aluminiową, o lamelowym (prostopadłym do powierzchni folii) układzie włókien. Taki układ włókien sprawia, że mata jest bardzo elastyczna i doskonale dopasowuje się do kształtu izolowanych urządzeń, zachowując przy tym stałą grubość. Jej zastosowanie jest gwarancją uzyskania doskonałej izolacji cieplnej i akustycznej oraz wysokiej estetyki. Mata przeznaczona jest do izolacji termicznej, akustycznej i przeciwkondensacyjnej kanałów wentylacyjnych. Można ją także zastosować do wykonywania izolacji termicznej i akustycznej urządzeń i instalacji Maksymalna temp. stosowania Deklarowany współczynnik przewodzenia ciepła [W/mK]: − w 10°C − w 40°C − w 100°C − w 150°C − w 200°C − w 250°C Klasa reakcji na ogień Deklarowany współczynnik pochłaniania dźwięku λw dla maty o grubości: − 20–40 mm − 50–70 mm − 80–100 mm 250°C 0,038 0,043 0,058 0,076 0,081 0,109 A2-s1, d0 dlowych, handlowo-magazynowych, biurowcach, hotelach, kinach, obiektach użyteczności publicznej itp. Można ją także wykorzystać do izolacji termicznej i akustycznej urządzeń i instalacji wentylacyjnych, klimatyzacyjnych i ciepłowniczych. Zastosowane przez producenta rozwiązania ułatwiają montaż izolacji i skracają jego czas. Warstwa kleju pozwala na łatwe i szybkie przyklejenie maty do izolowanych powierzchni i eliminuje konieczność użycia dodatkowych elementów mocujących (np. ostrych szpilek, taśm, obejm czy opasek). Produkt ten Maksymalna temp. stosowania 50°C Deklarowany współczynnik przewodzenia ciepła [W/mK]: − w 10°C − w 50°C − w 100°C − w 150°C 0,039 0,047 0,060 0,077 Klasa reakcji na ogień Deklarowany współczynnik pochłaniania dźwięku λw dla maty o grubości: − 20–40 mm − 50 mm B-s1, d0 0,5 0,8 Tabela 2. Parametry techniczne maty Ventilam Alu Plus 0,5 0,8 1,0 Tabela 1. Parametry techniczne maty Ventilam Alu wentylacyjnych, klimatyzacyjnych i ciepłowniczych. Mata może mieć grubość 20–100 mm, długość 2,5–12 m i szerokość 1200 mm. Jej współczynnik przewodzenia ciepła λ10 to maks. 0,038 W/(mK). W ofercie firmy Isover znaleźć też można VENTILAM ALU PLUS – samoprzylepną matę lamelową z wełny mineralnej z włókien szklanych, jednostronnie pokrytą zbrojoną folią aluminiową. Przeznaczona jest do wykonywania izolacji termicznej, przeciwkondensacyjnej i akustycznej kanałów wentylacyjnych oraz innych instalacji i urządzeń w obiektach han- rynekinstalacyjny.pl VENTILAM ALU ma również lamelowy układ włókien, dzięki czemu nie zmienia grubości na zagięciach i w narożnikach izolowanych elementów, a technologia montażu pozwala uzyskać równą powierzchnię izolacji i wyeliminować ryzyko kondensacji pary wodnej na nieszczelnościach folii aluminiowej. Mata jest lekka, sprężysta i elastyczna, nie kruszy się podczas docinania i montażu. Współczynnik przewodzenia ciepła λ10 to maks. 0,039 W/(mK). Maty mają grubość 20–50 mm, długość 5–12 m i szerokość 1000 mm. Izolacja akustyczna od wewnątrz Do wykonywania izolacji termicznej i akustycznej kanałów, tłumików i urządzeń wentylacyjnych (takich jak centrale, agregaty, komory tłumiące) służy Ventilux 6335 – płyta z wełny VENTILAM ALU PLUS mineralnej z włókien szklanych, jednostronnie pokryta zbrojonym welonem szklanym. Można ją stosować jako wewnętrzną izolację w instalacjach o wymuszonym przepływie powietrza, o prędkości przepływu do 25 m/s. Za pomocą Maksymalna temp. stosowania 250°C Deklarowany współczynnik przewodzenia ciepła [W/mK]: − w 10°C − w 40°C − w 100°C − w 200°C − w 250°C 0,032 0,036 0,047 0,062 0,077 Klasa reakcji na ogień A2-s1, d0 Deklarowany współczynnik pochłaniania dźwięku λw dla maty o grubości: − do 49 mm − 50–99 mm − 100–220 mm 0,55 0,95 1,0 Tabela 3. Parametry techniczne płyt Ventilux 6335 płyty można też izolować inne materiały i urządzenia, jak kontenery lub ekrany i obudowy akustyczne. Płyty mają grubość 25–100 mm, a wymiary 2×1,2 m. Ventilux 6335 posiada atest higieniczny uprawniający do stosowania jako wewnętrzna izolacja kanałów i urządzeń klimatyzacyjno-wentylacyjnych w laboratoriach oraz w przemyśle farmaceutycznym i spożywczym. Saint-Gobain Construction Products Polska Sp. z o.o. 44-100 Gliwice, ul. Okrężna 16 tel. 32 339 63 00, faks 32 339 64 44 www.isover.pl styczeń/luty 2013 29 POWIETRZE dr inż. Anna Charkowska Wentylacja fasadowa Wydział Inżynierii Środowiska Politechnika Warszawska Façade-Integrated Ventilation System We współczesnej architekturze dominują budynki z coraz większymi powierzchniami szklanymi. Zgodnie z wymaganiami prawnymi muszą to być obiekty energooszczędne, w których dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii uzyskuje się wysoki komfort cieplny przy niskim zużyciu energii. Wymóg ograniczenia zużycia energii dotyczy także instalacji wentylacyjnych budynków, w tym wentylacji i klimatyzacji. Ze względu na konieczność wymiany powietrza wewnętrznego na świeże niezbędne jest zapewnienie sprawnej wentylacji pomieszczeń poszerzonej o uzdatnianie powietrza. P rzeszklenie budynku i wiele urządzeń biurowych powodują wystąpienie olbrzymich zysków ciepła w pomieszczeniach. Klasyczna scentralizowana instalacja wentylacyjna musi transportować duże ilości powietrza wentylacyjnego zdolnego do odebrania zysków ciepła. Skutkiem są duże wymiary przewodów wentylacyjnych, znaczne zapotrzebowanie na przestrzenie techniczne (stropy podwieszone, szyby wentylacyjne, w których będą prowa- Streszczenie Wentylacja fasadowa to system pozwalający na indywidualizację warunków środowiska wewnętrznego, zapewniający dobre warunki przebywania ludzi. Urządzenia wentylacji fasadowej realizujące procesy wymiany powietrza i jego uzdatniania (bez nawilżania) umieszczane są bezpośrednio w ścianie wentylowanego lub klimatyzowanego pomieszczenia, dostarczając najkrótszą drogą odpowiednio przygotowane powietrze. Dzięki temu zmniejszeniu ulegają powierzchnie i przestrzenie techniczne potrzebne do prowadzenia przewodów wentylacyjnych i przygotowania powietrza. System ten może być z powodzeniem stosowany zarówno w nowych, jak i modernizowanych obiektach. Abstract A façade-integrated ventilation system enables the personalization of indoor climatic conditions for the comfort of the building users. Façade-integrated ventilation devices responsible for the exchange and treatment of air (without humidification) are installed directly in the wall of the ventilated or air conditioned room to supply adequately treated air via the shortest route possible. This approach reduces process surfaces and spaces required for installing ventilation ducting and air treatment equipment. The system can be successfully used in both new and upgraded facilities. 30 styczeń/luty 2013 dzone kanały wentylacyjne, oraz maszynownie), a także zużycie energii elektrycznej związanej z transportem powietrza od czerpni, przez centralę wentylacyjną lub klimatyzacyjną, przewodami do obsługiwanych pomieszczeń, a następnie do wyrzutni. Coraz częściej stosowanym sposobem odbierania dużych zysków ciepła jest wykorzystanie belek chłodzących w wersji aktywnej (ze zintegrowanym nawiewem uzdatnianego w centrali powietrza w ilości co najmniej higienicznej) lub w wersji biernej z oddzielną instalacją wentylacyjną. Zatem także wtedy, gdy zyski ciepła odbierane są przez instalację wodną belek, konieczne są przewody wentylacyjne (choć o mniejszych wymiarach) prowadzone przez cały budynek do pomieszczeń. Sposobem na „pozbycie się” przewodów powietrznych, ograniczenie do niezbędnego minimum przestrzeni technicznych dla wentylacji i klimatyzacji, a także indywidualizację warunków klimatycznych w poszczególnych pomieszczeniach oraz szybkie zmiany w wyposażeniu technicznym w przyszłości, z możliwością indywidualnego naliczania kosztów eksploatacyjnych, może stać się zdecentralizowany system wentylacji przez fasadę budynku. Lokalizacja urządzeń fasadowych W zależności od potrzeb urządzenia wentylacji fasadowej mogą być stosowane w wentylacji naturalnej i mechanicznej, realizować podstawowe procesy uzdatniania powietrza lub służyć do klimatyzacji niepełnej (bez nawilżania powietrza). Są one umieszczane w obrębie fasady lub bezpośrednio z nią powiązane technicznie [5]. Transport powietrza nawiewanego i wywiewanego lub tylko nawiewanego (zależnie od koncepcji rozdziału powietrza w obiekcie) odbywa się przez fasadę. A zatem uzyskuje się najkrótszą drogę transportu uzdatnionego powietrza wentylacyjnego z zewnątrz do pomieszczenia. W odróżnieniu od systemów wentylacji z zastosowaniem wentylokonwektorów, przez które przepływa (w przeważającej większości urządzeń) powietrze z pomieszczenia ochładzane lub ogrzewane w tych urządzeniach, a powietrze zewnętrzne przynajmniej w ilości higienicznej jest dostarczane przez odrębny system wentylacyjny, urządzenia fasadowe mogą pracować tylko z wykorzystaniem powietrza zewnętrznego (wariant I) lub z powietrzem zewnętrznym w ilości higienicznej mieszającym się z powietrzem obiegowym czerpanym z pomieszczenia (wariant II). A zatem w budynku z wentylacją fasadową wykonaną jako wariant I i II nie są potrzebne przewody wentylacyjne prowadzone przez cały budynek i nie jest stosowane centralne uzdatnianie powietrza wentylacyjnego, czyli niepotrzebna jest maszynownia wentylacyjna. Takie rozwiązanie wpływa istotnie na wysokość kondygnacji i całego budynku (zbędne są przestrzenie techniczne w stropie podwieszonym do prowadzenia przewodów wentylacyjnych). Urządzenia fasadowe znajdują także zastosowanie jako uzupełnienie centralnego systemu wentylacji [6]. Urządzenia fasadowe montowane są głównie pod parapetem jako podokienne lub w przestrzeni podpodłogowej (rys. 1). Zainstalowane jako podokienne montowane mogą być pod parapetem lub przed nim albo w górnej części czy z boku okna. Jednostki podłogowe montowane są w przestrzeni podwójnej podłogi, w miejscu przylegającym do fasady. To ostatnie rozwiązanie sprawdza się w przypadku budynków całkowicie przeszklonych. Fasadowe urządzenia wentylacyjne mogą być wykonywane jako ścienne wraz z elementem fasady jako jej prefabrykowany element z jednostką wentylacyjną [6]. Rozwiązania urządzeń fasadowych Urządzenia fasadowe zapewniające pełne uzdatnienie powietrza zbudowane są z czterech modułów o następujących funkcjach [6]: rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata reklama Płyny niezamarzające do instalacji solarnych, chłodniczych, klimatyzacyjnych, grzewczych i pomp ciepła rynekinstalacyjny.pl TRANSTHERM PPH Glyco-Tech tel. 22 290 56 57 [email protected] www.transtherm.pl styczeń/luty 2013 31 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 32 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata Konferencja promocja Organizator: www.konferencjaizolacje.pl rynekinstalacyjny.pl 2013 ROLA IZOLACJI W NOWOCZESNYM PROJEKTOWANIU I ARCHITEKTURZE Sponsorzy główni konferencji: styczeń/luty 2013 33 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 34 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2013 35 POWIETRZE Centrale dachowe Bartłomiej Adamski typu rooftop – przegląd rozwiązań Centrale dachowe typu rooftop to urządzenia „all-in-one” (wszystko w jednym) służące z reguły do klimatyzacji pomieszczeń o dużej kubaturze. W przeciwieństwie do modułowych central klimatyzacyjnych mogą zawierać wszystkie elementy niezbędne do pracy bez konieczności współpracy z innymi urządzeniami zewnętrznymi (agregatami chłodniczymi, kotłami grzewczymi itp.). Wykorzystywane są najczęściej na stacjach benzynowych, w galeriach handlowych, salonach samochodowych oraz innych wolnostojących obiektach wielkokubaturowych. R ozwiązania te ze względu na swoją konstrukcję oraz zastosowane układy regulacji umożliwiają klimatyzowanie pojedynczych pomieszczeń, a także większej ich liczby czy stref obiektu pod warunkiem, że mają one zbliżoną charakterystykę cieplno-wilgotnościową. Powietrze uzdatnione w centrali typu rooftop osiąga bowiem określone parametry termodynamiczne i w przypadku nawiewu powietrza o identycznych parametrach do pomieszczeń różniących się zyskami ciepła i wilgoci oraz przebiegami w czasie spowoduje niedotrzymanie zakładanych warunków komfortu. Przy takim wykorzystaniu central dachowych typu rooftop mamy do czynienia ze scentralizowanym systemem klimatyzacyjnym. Oczywiście centrale tego typu mogą znajdować zastosowanie również w innych rozwiązaniach systemów klimatyzacyjnych. Jeżeli centrala ma służyć wyłącznie do obróbki powietrza świeżego (pracuje ze 100-proc. udziałem tego powietrza), a dalsza obróbka powietrza realizowana jest w pomieszczeniach klimatyzowanych z wykorzystaniem innych urządzeń, mamy do czynienia z systemem o dwuetapowym uzdatnianiu powietrza. Tymi innymi urządzeniami mogą być klimakonwektory wentylatorowe, systemy ze zmiennym przepływem czynnika chłodniczego, szafy klimatyzacyjne, belki chłodnicze itp. Zatem centrale dachowe typu rooftop mogą znajdować zastosowanie we wszelkich rodzajach systemów klimatyzacyjnych pod warunkiem poprawnego dobrania ich konstrukcji do przeznaczenia. Budowa i zasada działania Centrale typu rooftop wyposażane są w jeden lub dwa wentylatory, sprężarkowy układ chłodniczy, często również sekcję rekuperatora, sekcję filtracyjną i układ grzewczy. Całość zamknięta jest w kompaktowej obudowie. Podczas uzdatniania powietrze podlega takim samym procesom jak w modułowych centralach klimatyzacyjnych. 36 styczeń/luty 2013 W okresie letnim świeże powietrze przepływa w pierwszej kolejności przez rekuperator, gdzie odbiera „chłód” od powietrza usuwanego (powietrze zewnętrzne dla warunków obliczeniowych jest cieplejsze od powietrza usuwanego, mającego zazwyczaj temperaturę 24–26°C). Następnie w określonej proporcji mieszane jest z powietrzem usuwanym w komorze mieszania, a później schładzane w parowaczu sprężarkowego układu chłodniczego. Fot. 1. Wentylatory sekcji skraplacza zasilane silnikiem bezszczotkowym prądu stałego Fot. Clivet Taki sposób uzdatniania powietrza jest typowy, ale nie jedyny. Dostępne są również rozwiązania, w których wykorzystano metodę aktywnego termodynamicznego odzysku ciepła – pompę ciepła. W takiej konfiguracji powietrze świeże jest w pierwszej kolejności mieszane w komorze mieszania z powietrzem recyrkulacyjnym, a następnie schładzane w parowaczu pompy ciepła. Ciepło skraplania odprowadzane jest do wymiennika skraplacza usytuowanego w strumieniu powietrza usuwanego – w przeciwieństwie do tradycyjnych układów, w których skraplacz znajduje się zazwyczaj w strumieniu powietrza zewnętrznego. Dzięki temu rozwiązaniu wzrasta efektywność energetyczna sprężarkowego układu chłodniczego. Skraplacz znajdujący się w strumieniu powietrza usuwanego omywany jest powietrzem o niższej temperaturze (24–26°C) niż w tradycyjnych układach (32–35°C). Również do parowacza napływa powietrze o stosunkowo wysokiej temperaturze. W przypadku tradycyjnych rozwiązań odzysku ciepła (płytowo-krzyżowych) w okresie zimowym powietrze świeże jest wstępnie pod- grzewane w rekuperatorze na skutek odbioru i przekazywania ciepła od strumienia powietrza usuwanego, następnie mieszane jest w komorze mieszania z powietrzem usuwanym w określonym udziale procentowym, a później podgrzewane w sekcji grzewczej. Sekcję może stanowić pompa ciepła, nagrzewnica wodna (glikolowa), elektryczna lub gazowa LPG. W rozwiązaniach z pompą ciepła jako metodą odzysku ciepła z powietrza usuwanego powietrze świeże mieszane jest z powietrzem usuwanym w komorze mieszania, a następnie kierowane do skraplacza pompy ciepła (praca rewersyjna). Korzystne jest, gdy powietrze napływające do wymiennika skraplacza ma niską temperaturę (nie może być ona jednak zbyt niska). W okresie zimowym konieczne jest zastosowanie wstępnej nagrzewnicy powietrza podgrzewającej powietrze świeże tak, aby mieszanina powietrza wlotowego do skraplacza wynosiła ok. 5°C. Parametry pracy układu pompy ciepła po stronie obydwu wymienników, parowacza i skraplacza, są bardzo korzystne niezależnie od trybu pracy – grzania lub chłodzenia. Efektywności energetyczne pompy ciepła są w takiej centrali ok. dwukrotnie wyższe niż w wypadku tradycyjnych rozwiązań tych urządzeń. Elementy central typu rooftop Wentylatory Rozwiązania systemów klimatyzacyjnych bazujące na centralach dachowych typu rooftop wymagają często transportu powietrza na większe odległości bądź rozprowadzenia go na dużej powierzchni klimatyzowanej. Z tego powodu powietrze transportują zwykle wentylatory typu promieniowego, mające wysoki spręż. W produktach wyższej klasy wykorzystywane są bezszczotkowe wentylatory typu plug fan (fot. 1), o zmniejszonym zużyciu energii elektrycznej i wysokiej sprawności. Sprawność wentylatorów ma zasadnicze znaczenie i projektant, szukając odpowied- rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 38 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2013 39 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 40 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata centrale reklama ALTERNATYWNE SYSTEMY KOMFORTU SP. Z O.O. 34-114 Brzeźnica, Brzeźnica 320 tel. 33 879 20 30, 33 483 22 22, faks 33 879 20 30 e-mail: [email protected] www.rekuperatory-ask.pl, www.nagrzewnice-ask.pl Bezkanałowy rekuperator dachowy TX 3000 Przeznaczenie: hale sportowe, sale gimnastyczne, sklepy, markety, salony, biura, restauracje, puby, magazyny, warsztaty itp. Dane techniczne i cechy szczególne: rodzaj wymiennika: obrotowy; wydajność nominalna: 1200–3000 m3/h; masa: 115 kg, zasilanie: 230 V; współczynnik odzysku ciepła: 70%; sterownik w standardzie; dodatkowe opcje: czujnik CO2 z wyświetlaczem, czujnik ruchu; cechy szczególne: energooszczędne chłodzenie przy zastosowaniu automatycznego by-passu, kompletny system wentylacyjny, łatwa i szybka instalacja, brak instalacji kanałowej i zaworów wentylacyjnych, energooszczędne wentylatory, samozamykające się zawory zapobiegają niepożądanej wymianie powietrza, gdy system wentylacyjny jest wyłączony, w okresie letnim pełni funkcję schładzania – w nocy doprowadza chłodne powietrze do pomieszczenia; gwarancja: 2 lata. Bezkanałowy rekuperator sufitowy seria Komfort TX 250–1000 Przeznaczenie: biura, szkoły, przedszkola, sklepy, salony, restauracje, centra sportu i rekreacji, domy opieki. Dane techniczne i cechy szczególne: wydajność: 250–1000 m3/h; wysoki współczynnik odzysku ciepła: 84,5%; wysoka wydajność by-passu: 150% standardowej wydajności; możliwość zastosowania filtra F7, standardowo F5; jednakowa konstrukcja modeli całej serii; łatwa wymiana i konserwacja filtrów; energooszczędne wentylatory; akcesoria dodatkowe: sterownik TX Electronic, czujnik CO2, nagrzewnica elektryczna; więcej funkcji sterowania, cyfrowy sterownik w standardzie; ochrona przeciwzamrożeniowa w standardzie; gwarancja: 2 lata; dane techniczne na przykładzie rekuperatora TX 750: – wydajność nominalna: 375–750 m3/h, wydajność maks.: 950 m3/h, wydajność przez by-pass: 1125 m3, – masa: 55 kg (model podstawowy), – element grzejny: maks. wydajność 0,975 kW, zasilanie 230 V, – zużycie energii przez wentylator: 0,104 W/m3/h przy 750 m3/h, – wydajność odzysku ciepła: 84,5%, – moc silnika: 200 W, maks. prędkość: 2000 t/min, poziom hałasu: maks. 35 dB, – filtr F5. 42 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE reklama centrale BERLINERLUFT. TECHNIK SP. Z O.O. 78-200 Białogard, ul. Chocimska 13 tel. 94 311 24 62, faks 94 311 36 67 e-mail: [email protected] www.berlinerluft.pl Centrale wentylacyjne EuroCond Przeznaczenie: klimatyzacja komfortu, przemysłowa, pomieszczeń czystych (laboratoria, szpitale) i pomieszczeń zagrożonych wybuchem, wentylacja basenów. Dane techniczne i cechy szczególne: wydajność: 1100–30 000 m3/h, 8 wielkości w typoszeregu; funkcje wersji podstawowej: filtracja G3–F9, ogrzewanie, chłodzenie, tłumienie, nawilżanie; opcje dodatkowe: nagrzewnica wodna, elektryczna, gazowa, chłodnica wodna, bezpośrednie odparowanie, zintegrowane chłodzenie, pompa ciepła, filtry HEPA, tłuszczowe i węglowe, nawilżanie parowe (z wytwornicą elektryczną lub na parę technologiczną), nawilżanie adiabatyczne, automatyka BMS; odzysk energii: wymiennik obrotowy, krzyżowy, krzyżowy podwójny, rurka ciepła, recyrkulacja, czynnik pośredniczący; automatyka, sterowanie i oprzyrządowanie: automatyka sterująca zabudowana w centrali lub poza nią, układ konfigurowany indywidualnie wg wytycznych projektanta, możliwość podłączenia do systemu BMS; budowa: aluminiowa konstrukcja ramowa, sekcyjna lub modułowa, panele o grubości 34 mm wykonane z blachy ocynkowanej lub lakierowanej o grubości 0,8 mm, izolacja z wełny mineralnej; wykonanie: standardowe wewnętrzne, zewnętrzne, higieniczne, przeciwwybuchowe wg wymagań ATEX, basenowe odporne na korozję i działanie związków chloru; gwarancja: 2 lata. Centrale wentylacyjne VarioCond reklama Przeznaczenie: klimatyzacja komfortu, przemysłowa, pomieszczeń czystych (laboratoria, szpitale) i pomieszczeń zagrożonych wybuchem, wentylacja basenów. Dane techniczne i cechy szczególne: wydajność: 1100–120 000 m3/h, 18 wielkości w typoszeregu; funkcje wersji podstawowej: filtracja G3–H13, ogrzewanie, chłodzenie, tłumienie, nawilżanie; opcje dodatkowe: nagrzewnica wodna, elektryczna, gazowa, chłodnica wodna, bezpośrednie odparowanie, zintegrowane chłodzenie, pompa ciepła, filtry HEPA, tłuszczowe i węglowe, nawilżanie parowe (z wytwornicą elektryczną lub na parę technologiczną), nawilżanie adiabatyczne, automatyka BMS; odzysk energii: wymiennik obrotowy, krzyżowy, krzyżowy podwójny, rurka ciepła, czynnik pośredniczący, akumulacyjny; automatyka, sterowanie i oprzyrządowanie: automatyka sterująca zabudowana w centrali lub poza nią, układ konfigurowany indywidualnie wg wytycznych projektanta, możliwość podłączenia do systemu BMS; budowa: aluminiowa konstrukcja ramowa, modułowa, panele o grubości 45 mm wykonane z blachy ocynkowanej lub lakierowanej o grubości 1,0 mm, izolacja z wełny mineralnej; wykonanie: standardowe wewnętrzne, zewnętrzne, higieniczne, przeciwwybuchowe wg wymagań ATEX, basenowe odporne na korozję i działanie związków chloru; gwarancja: 2 lata. BROOKVENT POLSKA 55-120 Oborniki Śląskie, ul. Kościuszki 14-16 tel. 71 707 35 88, faks 71 750 36 22 e-mail: [email protected] www.brookvent.pl Centrala z odzyskiem ciepła AIRCYCLE 1.2 Przeznaczenie: budownictwo pasywne i energooszczędne, domy jednorodzinne, budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne, lokale usługowe oraz biurowe. Dane techniczne i cechy charakterystyczne: wydajność: 0–270 m3/h; budowa i wykonanie: kompaktowa budowa, wykonanie wewnętrzne, montaż ścienny, sufitowy lub podłogowy; sterowanie i automatyka: kontrola za pomocą wbudowanych regulatorów lub pełna kontrola funkcji pracy przy pomocy zewnętrznego panelu sterowania LCD w cenie urządzenia, możliwość różnych nastaw wydajności powietrza dla nawiewu i wywiewu; cechy szczególne: wentylatory z energooszczędnymi silnikami EC, wysoka sprawność odzysku ciepła 90% dzięki unikatowej budowie przeciwprądowego wymiennika ciepła, integralny higrostat, automatyczna ochrona przed zamarzaniem wymiennika, wersje z by-passem niewymagającym zasilania lub bez by-passu, lekka konstrukcja pełniąca funkcję izolacji termicznej i akustycznej, atest higieniczny, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, niezależne badania potwierdzone przez Zakład Techniki Budowlanej „SAP” z Wielkiej Brytanii; gwarancja: 5 lat. Centrala z odzyskiem ciepła AIRCYCLE 2.2 Przeznaczenie: budownictwo pasywne i energooszczędne, domy jednorodzinne, budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne, lokale usługowe oraz biurowe. Dane techniczne i cechy charakterystyczne: wydajność: 0–600 m3/h; budowa i wykonanie: kompaktowa budowa, wykonanie wewnętrzne, montaż ścienny lub podłogowy; sterowanie i automatyka: kontrola za pomocą wbudowanych regulatorów lub pełna kontrola funkcji pracy przy pomocy zewnętrznego panelu sterowania LCD w cenie urządzenia, możliwość różnych nastaw wydajności powietrza dla nawiewu i wywiewu; cechy szczególne: wentylatory z energooszczędnymi silnikami EC, wysoka sprawność odzysku ciepła 90% dzięki unikatowej budowie przeciwprądowego wymiennika ciepła, integralny higrostat, automatyczna ochrona przed zamarzaniem wymiennika, w standardzie by-pass niewymagający zasilania, antywibracyjne mocowanie wentylatorów, lekka konstrukcja pełniąca funkcję izolacji termicznej i akustycznej, atest higieniczny, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, niezależne badania potwierdzone przez Zakład Techniki Budowlanej „SAP” z Wielkiej Brytanii; gwarancja: 5 lat. rynekinstalacyjny.pl NOWOŚĆ! styczeń/luty 2013 43 POWIETRZE centrale reklama CENTRUM KLIMA S.A. 05-850 Ożarów Mazowiecki, Wieruchów, ul. Sochaczewska 144 tel. 22 250 50 50, faks 22 250 50 60 e-mail: [email protected] www.centrumklima.pl Centrale wentylacyjne KINETIC i KINETIC PLUS wydajność: od 250 do 400 m3/h, 2 wielkości w typoszeregu; przeznaczenie: budynki biurowe, mieszkalne, użyteczności publicznej; funkcje wersji podstawowej: wentylator naw./wyw., filtry EU7, wymiennik krzyżowy przeciwprądowy, wielofunkcyjny układ sterowania zintegrowany z centralą w cenie urządzenia, silniki wentylatorów EC wyposażone w przemiennik częstotliwości; opcje dodatkowe: zaawansowany sterownik; odzysk energii: wymiennik krzyżowy przeciwprądowy – 92%; automatyka, sterowanie: w standardzie automatyka wraz ze sterownikiem, układ sterowania konfigurowany indywidualnie wg wytycznych projektanta, możliwość sterowania i wizualizacji poprzez sieć internetową; budowa: konstrukcja kompaktowa/jednomodułowa, obudowa wykonana z PVC; cechy szczególne: łatwa wymiana filtrów bez konieczności zdejmowania panelu przedniego, możliwość zmiany kierunków otworów przyłączeniowych: wersja pionowa/pozioma, możliwość podłączenia okapu kuchennego (wersja Kinetic); gwarancja: 2 lata. Centrala wentylacyjna VEKU EC wydajność: od 200 do 5500 m3/h, 8 wielkości w typoszeregu; przeznaczenie: budynki biurowe, mieszkalne, użyteczności publicznej; funkcje wersji podstawowej: wentylator naw./wyw., filtry EU5, wymiennik krzyżowy przeciwprądowy, wielofunkcyjny układ sterowania zintegrowany z centralą w cenie urządzenia, nagrzewnice elektryczne lub wodne, silniki wentylatorów EC; opcje dodatkowe: zaawansowany sterownik, czujniki CO2; odzysk energii: wymiennik krzyżowy przeciwprądowy – sprawność maks. 92%; automatyka, sterowanie: w standardzie automatyka wraz ze sterownikiem, układ sterowania konfigurowany indywidualnie wg wytycznych projektanta; budowa: konstrukcja kompaktowa lub modułowa, obudowa wykonana z blachy stalowej ocynkowanej malowana proszkowo, izolacja termiczna; od 2500 m3/h zabudowane przepustnice z siłownikami; cechy szczególne: niski poziom hałasu, łatwy montaż; gwarancja: 2 lata. DAN-POLTHERM SP. Z O.O. 83-031 Łęgowo, Rusocin, ul. Gdańska 12 tel. 58 692 11 77, faks 58 692 11 78 e-mail: [email protected] www.dan-poltherm.pl reklama ® DanX – modułowe centrale wentylacyjno-klimatyzacyjne w wersji basenowej (Dantherm) Przeznaczenie: wykonania specjalne dla basenów (epoksydowany wymiennik krzyżowy, wnętrze centrali pokryte powłoką antykorozyjną). Dane techniczne i cechy szczególne: wydajność: od 800 do 40 000 m3/h, 9 wielkości w typoszeregu; wyposażenie wersji podstawowej: pompa ciepła, sekcja recyrkulacji, wymiennik krzyżowy lub glikolowy, wentylatory o płynnej regulacji wydajności (przetwornice częstotliwości) z sygnalizacją wielkości przepływu, filtry EU5 i EU4 z sygnalizacją zabrudzenia, kompletna automatyka; opcje dodatkowe: filtry EU3–EU9, nagrzewnica wodna, skraplacz do podgrzewania wody basenowej, dochładzacz ciekłego freonu, by-pass, zaawansowany sterownik, integracja z BMS; automatyka i sterowanie: w standardzie automatyka wraz ze sterownikiem, układ sterowania konfigurowany indywidualnie wg wytycznych projektanta, możliwość sterowania i wizualizacji poprzez internet lub GSM; budowa: konstrukcja modułowa, wykonanie zewnętrzne/wewnętrzne oraz stojące/leżące; cechy szczególne: wykonania specjalne basenowe z konfiguracją dostosowaną do potrzeb wentylacji basenów, ze zintegrowanym układem chłodniczym i automatyką, odporne na korozję i działanie związków chloru; gwarancja: 2 lata. DP – modułowe centrale wentylacyjno-klimatyzacyjne (Dan-Poltherm) Przeznaczenie: kina, teatry, muzea, sale wykładowe, audytoria, sale koncertowe i sportowe, centra handlowe. Dane techniczne i cechy szczególne: wydajność: od 800 do 120 000 m3/h, 12 wielkości w typoszeregu; możliwe wyposażenie: pompa ciepła, sekcja recyrkulacji, wymiennik krzyżowy, obrotowy lub glikolowy, wysokosprawne wentylatory „plug-in” o napędzie bezpośrednim sterowane za pomocą falowników lub wentylatory w najwyższej klasie energetycznej z silnikami EC, filtry EU3–EU9 z sygnalizacją zabrudzenia, by-pass, kompletna automatyka; automatyka i sterowanie: w standardzie automatyka wraz ze sterownikiem, układ sterowania konfigurowany indywidualnie wg wytycznych projektanta, możliwość sterowania i wizualizacji poprzez sieć internetową lub GSM, rozdzielnice sterujące zainstalowane są w specjalnie wydzielonych przestrzeniach centrali, co znacznie obniża koszty instalacji, nie ma konieczności prowadzenia dodatkowych torów kablowych pomiędzy centralą a rozdzielnicą; budowa: konstrukcja modułowa, wykonanie zewnętrzne/wewnętrzne oraz stojące/leżące; zalety: wysoka efektywność energetyczna urządzenia (pompa ciepła COP ≈ 6, EER > 4), wentylacja, ogrzewanie, chłodzenie, odzysk energii – wszystko w jednym kompaktowym zespole, brak zewnętrznych mediów z wyjątkiem energii elektrycznej (nie dotyczy wersji z opcjonalną nagrzewnicą wodną lub gazową), wysoce zaawansowany system sterowania, oszczędność miejsca ze względu na kompaktowe rozwiązanie, modułowa budowa zapewniająca łatwy i szybki montaż oraz uruchomienie urządzenia, podzespoły renomowanych światowych producentów, możliwość współpracy z systemem BMS i zdalnej kontroli poprzez przeglądarkę internetową; gwarancja: 2 lata. 44 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE centrale HCV/HCH – centrale wentylacyjne (Dantherm) reklama Przeznaczenie: do wentylacji domów i mieszkań o pow. od 80 do 480 m2. Dane techniczne i cechy szczególne: wydajność: od 280 do 650 m3/h, 5 wielkości w typoszeregu; funkcje wersji podstawowych: zapewniają optymalną temperaturę nawiewu i wilgotność względną w mieszkaniu oraz odzysk ciepła i chłodzenie powietrzem zewnętrznym – funkcja free cooling; budowa: nowoczesna i kompaktowa konstrukcja, wersja pionowa i pozioma, masa: 33–70 kg, podłączenie kanałów: 125, 160 i 250 mm, centrala jest w domu praktycznie niewidoczna i niesłyszalna, ma zintegrowany czujnik wilgotności i CO2, nagrzewnicę wodną lub elektryczną, filtr klasy F7 i zestaw do odprowadzenia skroplin; odzysk energii: wysokosprawny przeciwprądowy wymiennik ciepła – odzysk do 95%; automatyka, sterowanie: raz nastawiony system sterowania nie wymaga żadnej dalszej ingerencji użytkownika, free cooling sterowany automatycznie (działa, gdy powietrze wewnątrz przekroczy zadaną wartość i gdy zewnętrzne jest od niego chłodniejsze), standardowy panel ma też funkcję chłodzenia powietrzem zewnętrznym w trybie ręcznym i regulację prędkości wentylatorów; kalibracja wydajności wentylatorów za pomocą potencjometrów w panelu; w opcji bezprzewodowy panel zdalnego sterowania z dodatkowymi funkcjami: wybór pracy w trybie ręcznym, wakacyjnym i nocnym, programowanie pracy w cyklu tygodniowym, możliwość współpracy z kominkiem, panel umożliwia instalatorowi łatwe i precyzyjne przeprowadzenie rozruchu oraz sprawdzenie i nastawę poszczególnych funkcji i parametrów pracy urządzenia; cechy szczególne: energooszczędne silniki wentylatorów (typu EC), Certyfikat Domu Pasywnego (Passivhaus Institut w Darmstadt), Certyfikat Deutsches Institut für Bautechnik, EN 308 (IGE w Stuttgarcie), łatwy montaż i regulacja wydajności, niski poziom hałasu; gwarancja: 2 lata. ISTPOL SP. Z O.O. 03-565 Warszawa, ul. Borzymowska 32 tel. 22 663 48 15, faks 22 743 69 77 e-mail: [email protected] www.istpol.pl PPUH „EL-TEAM” SP. Z O.O. 41-106 Siemianowice Śl., Al. Młodych 26–28 tel. 32 204 36 28, faks 32 220 00 05 e-mail: [email protected] www.el-team.com.pl Centrale wentylacyjne KWL EC 60–500 Przeznaczenie: domy jednorodzinne, budynki biurowe, mieszkalne oraz użyteczności publicznej. Dane techniczne i cechy szczególne: wydajność: od 50 do 500 m3/h, 11 wielkości w typoszeregu; wyposażenie wersji podstawowej: ciche i energooszczędne wentylatory promieniowe z silnikami EC, filtry G4, przeciwprądowy wymiennik ciepła, nagrzewnica elektryczna w wersji Pro, automatyczna regulacja; odzysk energii: przeciwprądowy wymiennik ciepła o sprawności powyżej 90%; automatyka i sterowanie: automatyczna regulacja poprzez zawarte w dostawie urządzenie do zdalnej obsługi, możliwość podłączenia 3 dodatkowych elementów do zdalnej obsługi oraz inteligentnych czujników (do 5 czujników CO2 i do 2 czujników wilgotności), w wersji Pro automatyczny by-pass nastawialny od 0 do 25° C; budowa: blacha stalowa ocynkowana, lakierowana na kolor biały, izolowana cieplnie i akustycznie; gwarancja: 1 rok. NOWOŚĆ! Centrale sufitowe KWL EC 220–2000 D Przeznaczenie: budynki mieszkalne, biurowe oraz przemysłowe, domy pasywne. Dane techniczne i cechy szczególne: wydajność: od 80 do 2000 m3/h, 4 wielkości w typoszeregu; wyposażenie wersji podstawowej: ciche i energooszczędne wentylatory promieniowe z silnikami EC, przeciwprądowy wymiennik ciepła, seryjnie wyposażone w filtry G4 i F7, nagrzewnica wstępna jako ochrona wymiennika przed zamarznięciem, panel sterujący LCD, by-pass automatyczny; opcje dodatkowe: centrale z nagrzewnicą wodną; odzysk energii: przeciwprądowy wymiennik ciepła o sprawności powyżej 90%; automatyka i sterowanie: dotykowy regulator sterujący z wyświetlaczem LCD, wybór pracy ze stałą wydajnością lub ciśnieniem, możliwość podłączenia czujników CO2 i wilgotności, podłączenie sygnalizacji pożarowej, kontrola spadku ciśnienia na filtrach, możliwość połączenia z inteligentnym systemem zarządzania budynkiem (BMS); budowa: blacha stalowa ocynkowana, lakierowana na kolor biały, izolowana cieplnie i akustycznie, elementy mocujące w standardzie; gwarancja: 1 rok. Więcej przeglądów produktów na rynekinstalacyjny.pl kolektory kotły promocja węzły cieplne narzędzia rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2013 45 POWIETRZE FRAPOL SP. Z O.O. 30-832 Kraków, ul. Mierzeja Wiślana 8 tel. 12 653 27 66, faks 12 653 27 89 e-mail: [email protected] www.frapol.com.pl reklama centrale Modułowe centrale wentylacyjno-klimatyzacyjne AF Przeznaczenie: do stosowania zarówno w typowych obiektach użyteczności publicznej, jak i specjalistycznych obiektach przemysłowych, szpitalnych (w tym w salach operacyjnych), farmaceutycznych, sportowych, halach, krytych pływalniach oraz basenach hotelowych i prywatnych. Dane techniczne i cechy szczególne: typoszereg urządzeń o wydajności od 500 do ponad 150 000 m3/h; podzespoły: oprócz sekcji do podstawowej obróbki powietrza (filtry, nagrzewnice, chłodnice, wymienniki ciepła obrotowe i krzyżowe itp.) centrale mogą być wyposażone w następujące komponenty: łapacze tłuszczu, filtry węglowe, układy nawilżania adiabatycznego (nisko- i wysokociśnieniowe), nawilżanie parowe (z wytwornicą elektryczną bądź na parę technologiczną), zabudowane rewersyjne układy chłodnicze, gazowe/olejowe moduły grzewcze o szerokim zakresie modulacji, wysokosprawne wymienniki regeneracyjne; urządzenia mogą zostać wyposażone w kompletny układ sterowania; budowa: szkieletowa z profili aluminiowych i paneli typu sandwich wypełnionych niepalną wełną mineralną; cechy szczególne: zaawansowane oprogramowanie do doboru urządzeń i elastyczne zdolności produkcyjne umożliwiają wykonanie central o nietypowych gabarytach i konfiguracji, dostosowanych do indywidualnych wymagań projektu; centrale są dostępne w trzech wykonaniach podstawowych: standard, zewnętrznym i higienicznym oraz w wykonaniach specjalnych: basenowym, CleanRoom i ATEX; gwarancja: standardowo 2 lata (z możliwością przedłużenia). Szafa klimatyzacyjna AF-Framedic Przeznaczenie: wszędzie, gdzie muszą zostać spełnione najwyższe wymagania pod względem higieny powietrza, np. sale operacyjne, pomieszczenia aseptyczne, laboratoria w zakładach farmaceutycznych, optycznych i elektronicznych itp. Dane techniczne i cechy szczególne: dostępna w dwóch wykonaniach: pionowym – 4 wielkości (2000, 3500, 6000 i 7500 m3/h) oraz poziomym – 3 wielkości (5500, 7500 i 9500 m3/h); budowa: urządzenie zbudowane ze szkieletu aluminiowego i paneli o gr. warstwy izolacyjnej 70 mm. Wewnętrzne powierzchnie obudowy są płaskie i gładkie, a miejsca, w których mogłyby się gromadzić zanieczyszczenia, zostały wyeliminowane. Wyposażenie obejmuje wewn. oświetlenie i duże okna inspekcyjne. Łatwy dostęp do podzespołów w celu umożliwienia ich czyszczenia. Wszystkie podzespoły oraz konstrukcyjne elementy wewn. szafy wykonano z materiałów odpornych na działanie środków do dezynfekcji i czyszczenia; podzespoły: filtry F7 i F9 wyposażone w manometry różnicowe. Wymienniki ciepła wykonane z epoksydowanego aluminium, rama i miedziane rury zabezpieczone farbą epoksydową. Wentylatory typu plug z napędem bezpośrednim, elektronicznie komutowane silniki prądu stałego lub wysokosprawne silniki trójfazowe, w szafach poziomych istnieje możliwość zastosowania podwójnych wentylatorów. Nawilżacz parowy z płynną regulacją wydatku pary. Urządzenie może być wyposażone w układ pompy ciepła z płynną regulacją wydajności. Odzysk ciepła w oparciu o wymiennik glikolowy; automatyka: kompletny układ sterujący pracą podzespołów i elementów instalacji umieszczony w obudowie; urządzenie spełnia najwyższe wymagania higieniczne, w tym DIN 1946-4 i PZH, parametry obudowy zgodne z PN-EN 1886:2008, charakterystyki przepływu zgodne z PN-EN 13053. Centrale wentylacyjne Onyx Przeznaczenie: budynki biurowe, mieszkalne, użyteczności publicznej, budynki mieszkalne objęte programem dopłat do domów energooszczędnych NFOŚiGW. Dane techniczne i cechy szczególne: wydajność: od 200 do 3000 m3/h, 11 wielkości w typoszeregu; funkcje wersji podstawowej: wentylatory EC naw./wyw., filtry EU4, wymiennik przeciwprądowy, wielofunkcyjny układ sterowania z panelem dotykowym w cenie urządzenia, by-pass letni, funkcja szybkiego przewietrzania z mocą do 150% wydajności nominalnej, sterowanie nagrzewnicą/chłodnicą kanałową; opcje dodatkowe: filtry EU7, sterownik z modułem komunikacji BACnet lub LonWorks, sterownik z funkcją VAV, sterowanie w funkcji CO2; odzysk energii: wymiennik przeciwprądowy z odzyskiem ciepła na poziomie 89% – innowacyjne rozwiązanie systemu antyzamrożeniowego; automatyka i sterowanie: w standardzie automatyka wraz ze sterownikiem, programowanie w cyklu tygodniowym z możliwością nastaw intensywności wentylacji i temperatury nawiewu, możliwość sterowania i wizualizacji poprzez sieć internetową, niezależna regulacja strumienia nawiew/wyciąg; budowa: kompaktowa, obudowa z wysokiej klasy tworzywa ABS z powłoką PMMA, odporna na zarysowania i UV, izolacja z wełny mineralnej, wymiennik z tworzywa odporny na działanie wody morskiej i związków chloru; cechy szczególne: atest higieniczny, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, parametry potwierdzone badaniami zgodnie z PN-EN 13141-7; gwarancja: 2 lata (z możliwością rozszerzenia). Centrale wentylacyjne Envia Przeznaczenie: budynki biurowe, mieszkalne, użyteczności publicznej oraz obiekty przemysłowe. Dane techniczne i cechy szczególne: 5 wielkości w typoszeregu central stacjonarnych o wydajności od 2000 do 14 000 m3/h i 2 wielkości w typoszeregu central podwieszanych o wydajności od 900 do 2500 m3/h; funkcje wersji podstawowej: zdefiniowane układy funkcjonalne, wentylatory PLUG, filtry G4, odzysk ciepła, nagrzewnica wodna, chłodnica wodna/bezpośredniego odparowania; opcje dodatkowe: centrale mogą zostać wyposażone w fabryczny układ sterowania, wentylatory pracujące w układzie Fan-Wall, filtry stopnia F5–F7; odzysk energii: wymiennik krzyżowy, obrotowy lub akumulacyjny; automatyka: opcjonalne układy automatyki obejmują wszystkie konfiguracje centrali. Układ zawiera: wyłączniki serwisowe/główny, okablowanie fabryczne, termostat przeciwzamrożeniowy w standardzie, szafa automatyki zabudowana w obudowie centrali; budowa: konstrukcja modułowa, szkielet aluminiowy, panele typu sandwich izolowane pianką XPS o grubości 20 mm, powierzchnia zewnętrzna z blachy powlekanej, powierzchnia wewnętrzna z blachy ocynkowanej, grubość osłony obudowy 30 mm, wykonywane jako wersja wewnętrzna i zewnętrzna (podwieszane: budowa modułowa w oparciu o samonośną konstrukcję z blachy ocynkowanej wypełnionej pianką XPS o grubości 20 mm, grubość osłony obudowy 20 mm, wykonywane w wersji wewnętrznej, centrala o wys. 330 i 370 mm); cechy szczególne: typoszereg o zdefiniowanych konfiguracjach wymiarowych i funkcjonalnych, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, 14001; gwarancja: 2 lata. 46 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE reklama centrale KLIMOR S.A. 81-035 Gdynia, ul. Bolesława Krzywoustego 5 tel. 58 783 99 99, faks 58 783 98 88 e-mail: [email protected] www.klimor.pl Centrale klimatyzacyjne i wentylacyjne podwieszane MCKT Przeznaczenie: instalacje powietrzne pomieszczeń biurowych, magazynowych, garaży i inne. Dane techniczne i cechy szczególne: wydajność: 1200–4000 m3/h, 2 wielkości w typoszeregu; funkcje wersji podstawowej: filtry EU4, nagrzewnica wodna, wentylator z napędem bezpośrednim; opcje dodatkowe: wysokosprawny przeciwprądowy wymiennik krzyżowy, wentylator z napędem bezpośrednim i z falownikiem, nagrzewnica elektryczna, chłodnica wodna i freonowa, filtry wyższej klasy, tłumiki szumu, automatyka sterująca; odzysk energii: wysokosprawny przeciwprądowy wymiennik krzyżowy; automatyka, sterowanie: automatyka konfigurowana w zależności od składu funkcjonalnego oraz wg indywidualnych wytycznych projektanta; budowa: konstrukcja modułowa, obudowa bezszkieletowa z blachy stalowej ocynkowanej z izolacją z wełny mineralnej, wykonanie wewnętrzne; cechy szczególne: wysokosprawny przeciwprądowy wymiennik krzyżowy o sprawności do 92%, wewnętrzny by-pass wymiennika krzyżowego, łatwy montaż i podwieszenie urządzenia; gwarancja: 2 lata. Centrale klimatyzacyjne i wentylacyjne w wykonaniu basenowym MCKP Przeznaczenie: instalacje powietrzne krytych hal basenów kąpielowych oraz przemysłowych pomieszczeń technologicznych. Dane techniczne i cechy szczególne: wydajność: 1000–40 000 m3/h, 11 wielkości w typoszeregu; funkcje wersji podstawowej: filtry EU4 (nawiew, wywiew), komora mieszania, wysokosprawny przeciwprądowy wymiennik krzyżowy, wentylatory z napędem bezpośrednim sterowane falownikami, nagrzewnica wodna; opcje dodatkowe: instalacja pompy ciepła, układ odzysku glikolowego, chłodnice wodne i freonowe, filtry wyższej klasy, dostawa automatyki sterującej z uruchomieniem; odzysk energii: pompa ciepła, wysokosprawny odzysk glikolowy, wymiennik krzyżowy, wysokosprawny przeciwprądowy wymiennik krzyżowy, rurka ciepła; automatyka i sterowanie: automatyka wraz ze sterownikiem dla układów z pompą ciepła, dla pozostałych wykonań automatyka i sterowanie konfigurowane ściśle wg indywidualnych wytycznych projektanta; budowa: konstrukcja modułowa, wykonanie: zewnętrzne, wewnętrzne i poziome; cechy szczególne: blachy zewnętrzne i wewnętrzne obudowy powlekane hutniczo na kolor biały (możliwość wykonania wszystkich blach wewnętrznych ze stali nierdzewnej), izolacja z wełny mineralnej, bulaje, taca dwuspadowa, rama: 200 mm, pełne zabezpieczenie antykorozyjne obudowy, elementów konstrukcyjnych i urządzeń wewnętrznych; gwarancja: 2 lata. Szafy klimatyzacyjne SKH Przeznaczenie: szpitale, kliniki, farmacja, laboratoria oraz pomieszczenia o wysokich wymaganiach higienicznych. Dane techniczne i cechy szczególne: wydajność: 2000–9000 m3/h, 4 wielkości w typoszeregu; wyposażenie wersji podstawowej: filtry EU7 (nawiew, wywiew), filtr wtórny klasy EU9, wysokosprawny układ glikolowy, układ chłodniczy, zespoły wentylatorowe z napędem bezpośrednim i z falownikiem, utrzymanie stałego wydatku na nawiewie i wyciągu, nawilżanie z elektryczną wytwornicą pary, automatyka zintegrowana w gabarycie szafy, nagrzewnica wodna; opcje dodatkowe: wyższe klasy filtrów, odzysk na pompie ciepła, nagrzewnica elektryczna, sterowanie elementami regulacyjnymi na sieci powietrznej, integracja automatyki z systemami BMS; odzysk energii: pompa ciepła, wysokosprawny glikolowy odzysk ciepła; automatyka i sterowanie: system automatyki zintegrowany i zabudowany wewnątrz, sterowanie pracą szafy SKH i urządzeń peryferyjnych w instalacji powietrznej; budowa: konstrukcja modułowa, wykonanie wewnętrzne; cechy szczególne: blachy zewnętrzne obudowy powlekane hutniczo na kolor biały, blachy wewnętrzne ze stali nierdzewnej, okna inspekcyjne, oświetlenie LED, tace dwuspadowe, przestrzenie serwisowe, automatyka, agregat chłodniczy, wytwornice pary umieszczone są w wydzielonych przestrzeniach, poza przepływem powietrza i z możliwością obsługi oraz serwisowania w trakcie pracy szafy SKH; gwarancja: 2 lata. Centrale klimatyzacyjne i wentylacyjne MCKH w wykonaniu higienicznym Przeznaczenie: szpitale, kliniki, farmacja, budynki o wysokich wymaganiach higienicznych. Dane techniczne i cechy szczególne: wydajność: 900–40 000 m3/h, 11 wielkości w typoszeregu; funkcje wersji podstawowej: filtry EU4 (nawiew, wywiew), filtr wtórny klasy EU7, wysokosprawny odzysk glikolowy, chłodnica wodna, nagrzewnica wodna, zespoły wentylatorowe z napędem bezpośrednim i falownikami; opcje dodatkowe: wyższe klasy filtrów, układ chłodniczy, pompa ciepła, nagrzewnica elektryczna, wymiennik krzyżowy, nawilżacz (z elektryczną wytwornicą pary lub na parę obcą); odzysk energii: wysokosprawny odzysk glikolowy, wymiennik krzyżowy, pompa ciepła; automatyka i sterowanie: centrale z układem chłodniczym i pompą ciepła − automatyka w standardzie, dla pozostałych wersji automatyka i sterowanie konfigurowane ściśle według indywidualnych wytycznych projektanta; wykonanie: zewnętrzne, wewnętrzne i poziome; budowa: konstrukcja modułowa; cechy szczególne: blachy zewnętrzne obudowy powlekane hutniczo na kolor biały, blachy wewnętrzne ze stali nierdzewnej, okna inspekcyjne, oświetlenie LED, tace dwuspadowe, przestrzenie serwisowe; gwarancja: 2 lata. rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2013 47 POWIETRZE centrale reklama PRO-VENT SYSTEMY WENTYLACYJNE 47-300 Krapkowice, Dąbrówka Górna, ul. Posiłkowa 4A tel. 77 440 44 98, faks 77 440 44 92 e-mail: [email protected] www.pro-vent.pl Centrala wentylacyjna MISTRAL PRO Przeznaczenie: budynki mieszkalne, biurowe, użyteczności publicznej. Dane techniczne i cechy szczególne: wydajność: od 400 do 800 m3/h – 3 wielkości central; funkcje wersji podstawowej: wentylatory EC naw./wyw., filtry EU4, wymiennik przeciwprądowy, procesorowy programowalny sterownik; układ sterowania z panelem dotykowym (RC6 – nowość), by-pass letni wbudowany w centralę; przystosowana do współpracy z GWC, może współpracować z zewnętrznymi nagrzewnicami kanałowymi; wymiennik przeciwprądowy (innowacyjna konstrukcja) z odzyskiem ciepła na poziomie 92% – nowatorskie rozwiązanie systemu antyzamrożeniowego; automatyka, sterowanie: programowanie pracy w trybie tygodniowym (7 programów fabrycznych, 4 użytkownika), 7 samodzielnie ustawianych zakresów wydajności wentylacji (wentylatory EC), funkcja wietrzenia z płynnie regulowanym czasem, funkcja rozmrożenia wymiennika ciepła z kontrolą temperatury oraz czasu opóźnienia, informacja o konieczności wymiany filtrów (komunikat czasowy), pulser nagrzewnicy elektrycznej (płynna regulacja mocy), kontrola instalacji wentylacyjnej (zbyt duże, zbyt niskie ciśnienie), automatyczne sterowanie wydajnością wentylacji na podstawie wilgotności lub dwutlenku węgla i wiele innych; budowa: kompaktowa, obudowa z wysokiej klasy tworzywa PVC, wygłuszona akustycznie i ocieplona termicznie, izolacja z pianki polietylenowej, wymiennik z tworzywa sztucznego w jarzmie z blachy kwasoodpornej; atest higieniczny, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001; gwarancja: 2 lata, z możliwością rozszerzenia. Centrala wentylacyjna MISTRAL MAX ROBATHERM POLSKA SP. Z O.O. 05-077 Warszawa-Wesoła, ul. Trakt Brzeski 57B tel. 22 812 55 31, faks 22 815 4776 e-mail: [email protected] www.robatherm.com reklama Przeznaczenie: zalecana szczególnie do domów pasywnych oraz energooszczędnych. Ze względu na pracę pompy ciepła centrala musi współpracować z odpowiednio wydajnym gruntowym wymiennikiem ciepła Provent-GEO. Poprzez nadmuch powietrza ogrzanego do temperatury 35–40°C centrala wydajnie wspomaga podstawowy układ ogrzewania obiektu lub stanowi główne źródło ogrzewania domów pasywnych. Dane techniczne i cechy szczególne: wydajność: od 400 do 1200 m3/h, 4 wielkości w typoszeregu; funkcje wersji podstawowej: wentylator naw./wyw., filtry EU4, wymiennik krzyżowo-przeciwprądowy, rewersyjna; pompa ciepła, recyrkulacja, kompletna automatyka; opcje dodatkowe: odzysk energii – wymiennik krzyżowo-przeciwprądowy, sprawność do 92%; automatyka i sterowanie: rozbudowane sterowniki procesorowe RC4, RC5, RC6, programy pracy tygodniowej dla wentylacji, sterownik swobodnie programowalny; budowa: konstrukcja kompaktowa jednomodułowa, obudowa z wysokiej klasy tworzywa PVC, wygłuszona akustycznie i ocieplona termicznie, izolacja z pianki polietylenowej, wymiennik z tworzywa sztucznego w jarzmie z blachy kwasoodpornej; wyposażenie: wymiennik przeciwprądowo-krzyżowy o wysokiej wydajności, układ powietrznej pompy ciepła, wolnoobrotowe dmuchawy EC, moduł nawilżacza powietrza, automatyka wyposażona w układ stabilizacji przepływów powietrza; cechy szczególne: centrale MAX zostały zaprojektowane w celu zapewnienia odpowiedniego komfortu wilgotnościowego, termicznego i wentylacji, wysoka sprawność energetyczna (SFP = 0,13–0,20 W/m3/h), licznik energii grzewczej, stabilne warunki pracy pompy ciepła sprawiają, że średnia sezonowa sprawność energetyczna COP wynosi ponad 3,5, urządzenie kompaktowe o niedużych rozmiarach umożliwia łatwy montaż oraz wygodny dostęp do elementów wewnętrznych; gwarancja: 2 lata. Modułowe centrale wentylacyjno-klimatyzacyjne RM Przeznaczenie: klimatyzacja komfortu, klimatyzacja przemysłowa, klimatyzacja pomieszczeń czystych (laboratoria, szpitale), klimatyzacja pomieszczeń zagrożonych wybuchem, wentylacja basenów. Dane techniczne i cechy szczególne: wydajność powietrza 1000–35 000 m3/h (6 wielkości w typoszeregu); funkcje wersji podstawowej: filtracja G1–G4, F5–F9, E10–E12, H13, ogrzewanie, chłodzenie, tłumienie, nawilżanie; opcje dodatkowe: nagrzewnica wodna/elektryczna/gazowa, chłodnica wodna/bezpośrednie odparowanie, zintegrowane chłodzenie, pompa ciepła, filtry HEPA, tłuszczowe i węglowe, nawilżanie parowe (z wytwornicą elektryczną lub na parę technologiczną), nawilżanie adiabatyczne, automatyka BMS; odzysk energii: wymiennik obrotowy, krzyżowy, rurka ciepła, recyrkulacja, czynnik pośredniczący – glikol; automatyka: sterowanie i oprzyrządowanie zabudowane w centrali lub poza nią, układ konfigurowany indywidualnie zgodnie z wymaganiami projektu, możliwość podłączenia do systemu BMS (protokoły: Lon, Modbus i BACnet); budowa: modułowa (wysokość, szerokość i długość są wielokrotnością wym. 102 mm), blacha ocynkowana lub lakierowana proszkowo, izolacja termiczna 40 mm lub 40+30 mm (termopanele – eliminacja mostków termicznych); wykonanie: wewnętrzne, zewnętrzne, higieniczne i przeciwwybuchowe wg wymagań ATEX, basenowe odporne na korozję i działanie związków chloru. 48 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE centrale Modułowe centrale wentylacyjno-klimatyzacyjne RL reklama Przeznaczenie: klimatyzacja komfortu, klimatyzacja przemysłowa, klimatyzacja pomieszczeń czystych (laboratoria, szpitale), klimatyzacja pomieszczeń zagrożonych wybuchem, wentylacja basenów. Dane techniczne i cechy szczególne: wydajność powietrza: 3200–320 000 m3/h (15 wielkości w typoszeregu), wydajność powyżej 320 000 m3/h dostępna na indywidualne zamówienie; funkcja wersji podstawowej: filtracja G1–G4, F5–F9, E10–E12, H13, ogrzewanie, chłodzenie, tłumienie, nawilżanie; opcje dodatkowe: nagrzewnica wodna, elektryczna, gazowa, chłodnica wodna, bezpośrednie odparowanie, zintegrowane chłodzenie, pompa ciepła, filtry HEPA, tłuszczowe i węglowe, nawilżanie parowe (z wytwornicą elektryczną lub na parę technologiczną), nawilżanie adiabatyczne, automatyka BMS; odzysk energii: wymiennik obrotowy, krzyżowy, rurka ciepła, recyrkulacja, czynnik pośredniczący – glikol; automatyka: sterowanie i oprzyrządowanie zabudowane w centrali lub poza nią, układ konfigurowany indywidualnie zgodnie z wymaganiami projektu, możliwość podłączenia do systemu BMS (protokoły: Lon, Modbus i BACnet); budowa: modułowa (wysokość, szerokość i długość są wielokrotnością wym. 102 mm), blacha ocynkowana lub lakierowana proszkowo, izolacja termiczna 40 mm lub 40+30 mm (termopanele – eliminacja mostków termicznych); wykonanie: wewnętrzne, zewnętrzne, higieniczne i przeciwwybuchowe wg wymagań ATEX, basenowe odporne na korozję i działanie związków chloru. ROSENBERG KLIMA POLSKA SP. Z O.O. 05-830 Nadarzyn, Wolica k. Warszawy, ul. Sękocińska 38 tel. 22 720 67 73 lub 74, faks 22 720 67 75 e-mail: [email protected] www.rosenberg.pl Kompaktowa centrala podwieszana SupraBOX Comfort Przeznaczenie: centrale podwieszane do montażu wewnętrznego. Dane techniczne i cechy szczególne: wydajność: – 1100 m3/h − z poziomym przyłączem kołowym po stronie lewej lub prawej, – 1900 m3/h − z poziomym przyłączem prostokątnym po stronie lewej lub prawej; obudowa bezramowa z izolacją grubości 40 mm, elementy całkowicie gładkie, wewnątrz i na zewnątrz lakierowane proszkowo (RAL 7035); wentylatory: energooszczędne EC; wymiennik: przeciwprądowy wymiennik ciepła; filtry: w standardzie filtry na nawiewie F7, na wywiewie F5; podwójne drzwi główne i by-pass; sterowanie: zintegrowane typu Plug&Play; regulacja: nawiew/wywiew powietrza, kontrola temperatury w pomieszczeniu, bezstopniowa regulacja wydajności powietrza, odszranianie; cechy szczególne: – łatwa instalacja, – łatwe czyszczenie, – łatwa konserwacja, – wysoka jakość wykonania podzespołów i obudowy; w ofercie szeroka paleta akcesoriów. NOWOŚĆ! Kompaktowa centrala stojąca SupraBOX Comfort Przeznaczenie: centrale stojące do montażu wewnętrznego. Dane techniczne i cechy szczególne: wydajność: – 800–2000 m3/h − z poziomym przyłączem kołowym po stronie lewej lub prawej, – 800–2000 m3/h − z pionowym przyłączem kołowym po stronie prawej, NOWOŚĆ! – od 3500 m3/h − z poziomym przyłączem prostokątnym po stronie lewej lub prawej; NOWOŚĆ! obudowa: bezramowa z izolacją grubości 60 mm, elementy całkowicie gładkie, wewnątrz i na zewnątrz lakierowane proszkowo (RAL 7035); wentylatory: energooszczędne EC; wymiennik: przeciwprądowy wymiennik ciepła; filtry: w standardzie filtry na nawiewie F7, na wywiewie F5; podwójne drzwi główne, by-pass; sterowanie: zintegrowane typu Plug&Play; regulacja: nawiew/wywiew powietrza, kontrola temperatury w pomieszczeniu, bezstopniowa regulacja wydajności powietrza, odszranianie; cechy szczególne: – łatwa instalacja, – łatwe czyszczenie, – łatwa konserwacja, – wysoka jakość wykonania podzespołów i obudowy; w ofercie szeroka paleta akcesoriów. rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2013 49 POWIETRZE A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y Niepozorny tlenek węgla Najczęstsze przyczyny zatrucia tlenkiem węgla to, oprócz pożarów, wadliwe instalacje wentylacyjne i grzewcze, które są w nie najlepszym stanie, zwłaszcza w starym budownictwie. Niebezpieczeństwo związane z nagromadzeniem toksycznych produktów spalania paliw silników samochodowych dotyczy również garaży i parkingów podziemnych, warsztatów samochodowych czy stacji kontroli pojazdów i wymaga technicznego rozwiązania problemu wentylacji. O 50 bowiązek nadzoru stężenia tlenku węgla w powietrzu oraz zastosowania wentylacji mechanicznej sterowanej czujnikami poziomu stężenia CO dotyczy wszystkich garaży i parkingów zamkniętych. W sytuacji pojawienia się niebezpiecznego stężenia tlenku węgla system detekcji powinien zapewnić uruchomienie mechanicznej wentylacji hal garażowych, urucho- dla każdego sensora (czujnika) i mogą być wyposażane w jeden lub dwa sensory detekcyjne następujących mediów: gazy wybuchowe (CH 4 , LPG itp.) i pary cieczy palnych (zakres do 20–40% DGW), tlenek węgla CO (zakres do 500–1000 ppm), mienie sygnalizacji nadmiernego stężenia spalin w halach garażowych i ewentualną możliwość sygnalizacji uszkodzenia systemu detekcji tlenku węgla. Niezawodnym urządzeniem przeznaczonym do wykrywania niebezpiecznych stężeń gazów wybuchowych i par cieczy palnych oraz toksycznych (CO oraz CO2) w pomieszczeniach zamkniętych użyteczności publicznej lub przemysłowych (garaże i parkingi podziemne oraz naziemne, warsztaty samochodowe, stacje kontroli pojazdów, a także hale przemysłowe, koksownie oraz inne obiekty, w których występuje zagrożenie ze strony tych gazów) jest System Detekcji Gazów typ SMARTmini. Podstawowymi elementami systemu są: głowice jedno- lub dwuczujnikowe SMARTmini, konwerter transmisji KT-16, sterownik modułów przekaźnikowych SMP-8. Głowice SMARTmini wykrywają przekroczenia dwóch ustalonych progów alarmowych dwutlenek węgla CO2 (zakres do 5000– styczeń/luty 2013 –10 000 ppm). Głowica w wersji z dwoma czujnikami (sensorami) może występować w dwóch odmianach: SMARTmini/D – głowica przekazuje do jednostki nadrzędnej informację z każdego sensora (czujnika) oddzielnie (widziana jest jako urządzenie z dwoma kolejnymi adresami), SMARTmini/SD – głowica przekazuje do jednostki nadrzędnej informację wspólną (na zasadzie sumy logicznej), bez rozróżniania poszczególnych sensorów. Głowice SMARTmini posiadają akustyczno-optyczną sygnalizację pracy, przekroczeń progów alarmowych poszczególnych sensorów oraz stanów awaryjnych. Dodatkowo mają wyjścia typu OC sprzężone z progami alarmowymi. Obudowa głowic przystosowana jest do montażu w klasycznych puszkach instalacyjnych montowanych podtynkowo w ścianie. Możliwy jest także montaż naścienny urządzenia. Głowice mogą być łączone w systemie dwuprzewodowego łącza zasilająco-komunikacyjnego z urządzeniami nadrzędnymi w postaci konwertera KT-16. Jest to urządzenie pośredniczące pomiędzy głowicami a jednostką zarządzającą całą siecią (sterownikiem). Zapewnia zasilanie głowicom i umożliwia standardową komunikację z maksymalnie 16 głowicami SMARTmini. Sterownik zarządza całą siecią głowic poprzez konwertery KT-16. W przypadku systemu SMARTmini jest to programowalny sterownik przekaźników SMP-8. Ma on możliwość współpracy z 16 konwerterami KT-16, co w przypadku pełnej obsady głowic w konwerterach daje sieć 256 głowic detekcyjnych. Sterownik na podstawie informacji ze wszystkich głowic w sieci oraz zaprogramowanej konfiguracji steruje wyjściami przekaźnikowymi (bezpotencjałowe styki przełączne). SMP-8 ma wbudowanych 8 wyjść przekaźnikowych oraz możliwość sterowania dodatkowymi zewnętrznymi modułami przekaźnikowymi MP-8. Maksymalna liczba wyjść przekaźnikowych (wewnętrznych oraz zewnętrznych), które można indywidualnie skonfigurować i wysterować za pomocą sterownika SMP-8, wynosi 136. Zarówno sterownik SMP-8, jak i konwerter KT-16 przystosowane są do montażu na standardowej szynie DIN. Opcjonalnie można także dodać do systemu moduły wizualizacyjne, tablice synoptyczne lub zastąpić sterownik SMP-8 komputerowym systemem wizualizacji i archiwizacji danych, który poprzez moduły przekaźnikowe MP-8 może sterować urządzeniami wykonawczymi. ALTER S.A. 62-080 Tarnowo Podgórne ul. Pocztowa 13 tel./faks 61 814 65 57 e-mail: [email protected] www.altersa.pl rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Sterowanie wentylacją garaży – detektory gazów W nowych i modernizowanych budynkach powstaje coraz więcej garaży zamkniętych. Wymagają one zastosowania skutecznej wentylacji usuwającej produkty spalania z silników samochodowych różnego typu, zwłaszcza śmiertelnie trującego tlenku węgla, oraz ewentualnych wycieków gazów wybuchowych z pojazdów zasilanych propanem-butanem lub metanem. K gają, aby zagłębienie najniższego poziomu posadzki nie przekraczało 0,6 m poniżej poziomu terenu bezpośrednio przylegającego do ściany zewnętrznej garażu. W przypadku większego zagłębienia należy zastosować fosę. W zamkniętych nieogrzewanych garażach nadziemnych wolnostojących i przybudowanych lub wbudowanych w inne budynki należy stosować wentylację co najmniej naturalną, którą zapewnią otwory wentylacyjne umieszczone w ścianach przeciwległych lub bocznych bądź we wrotach garażowych o łącznej powierzchni netto nie mniejszej niż 0,04 m2 na każde stanowisko postojowe. W garażach ogrzewanych nadziemnych lub częściowo zagłębionych mających nie więcej niż 10 stanowisk postojowych należy stoso- wać wentylację co najmniej grawitacyjną zapewniającą 1,5-krotną wymianę powietrza na godzinę. Z tym że wyrażenie „co najmniej” zawarte w przepisach należy rozumieć jako sugestię zastosowania wentylacji mechanicznej (kanałów wentylacyjnych lub wentylatorów kierunkowych). W pozostałych garażach zamkniętych mających więcej niż 10 stanowisk postojowych oraz w kanałach rewizyjnych służących profesjonalnej obsłudze i naprawie samochodów bądź znajdujących się w garażach wielostanowiskowych należy stosować wentylację mechaniczną sterowaną czujkami niedopuszczalnego poziomu stężenia tlenku węgla. W garażach zamkniętych, w których dopuszcza się parkowanie samochodów zasilanych reklama westię wentylacji garaży reguluje rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [1]. Przepisy wymagają stosowania różnych rozwiązań w zależności od lokalizacji garażu, jego wielkości i tego, czy jest on otwarty, czy zamknięty (§ 108). W garażach otwartych przewietrzanych naturalnie łączna wielkość niezamykanych otworów w ścianach zewnętrznych na każdej kondygnacji nie może być mniejsza niż 35% jej powierzchni ścian. Można na tych ścianach stosować stałe przesłony żaluzjowe, które nie ograniczają wolnej powierzchni otworu. Maksymalna odległość pomiędzy takimi przeciwległymi ścianami z otworami nie może być większa niż 100 m. Ponadto przepisy wyma- rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2013 51 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 52 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata Skoro musisz stosować, stosuj najlepsze CNG detektory i systemy wykrywania gazów LPG reklama STEROWNIKI WENTYLACJI CO do garaży, parkingów i tuneli najłatwiejsze w montażu, najprostsze w obsłudze, najtańsze w eksploatacji 02-867 Warszawa, ul. Baletowa 16, tel. 22 644 25 11, fax 22 641 23 11, e-mail: [email protected], www.gazex.pl rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2013 53 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej promocja www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 54 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Magazynowanie energii słonecznej dla grzania i chłodzenia Energii słonecznej mamy pod dostatkiem wtedy, gdy zwykle nie jest potrzebna, a brakuje jej, kiedy zapotrzebowanie na ciepło wzrasta. Problem tej sezonowej dostępności można już uznać za częściowo rozwiązany – w lecie, kiedy słońce grzeje najmocniej, potrzebny jest chłód, który wytworzyć można przy pomocy intensywnego promieniowania. Czy podobne rozwiązanie można znaleźć również dla ogrzewania zimą? Ogrzewanie Gdyby sporządzić listę tematów, którymi zajmują się obecnie naukowcy i konstruktorzy, sporo miejsca zajęłaby na niej fotowoltaika, czyli wytwarzanie energii elektrycznej z energii promieniowania słonecznego, oraz poszukiwanie jak najlepszego i najtańszego sposobu magazynowania ciepła słonecznego. Skuteczne metody gromadzenia energii elektrycznej są już od dawna znane, a celem konstruktorów są coraz wydajniejsze i mniejsze akumulatory. Jeśli uda się to osiągnąć, wykorzystanie słońca do ogrzewania będzie bardzo proste – grzałki elektryczne mają bardzo wysoką sprawność i łatwo można z nich korzystać. A co z ciepłem wytwarzanym w kolektorach słonecznych? Do dyspozycji mamy obecnie zasobniki wodne, magazyny dwufazowe czy grunt jako pojemnościowy magazyn ciepła dostarczanego bezpośrednio z kolektorów słonecznych, a pobieranego przez kolektory poziome lub pionowe związane z instalacją domową przez pompę ciepła. Jedna z firm opracowała ostatnio nową konstrukcję modułowego wodnego zasobnika Rys. 1. Montowanie zasobnika modułowego. Na rysunku widać trzy moduły – jeden z nich został specjalnie odsunięty, aby można było pokazać zasadę montażu (1). Płyta końcowa prostokątna (9) stanowi wykończenie zasobnika i stabilizuje go na podłożu. Płyta końcowa z jednym modułem połączona jest z kolejnym modułem za pomocą rurek (10), które odpowiadają też za połączenie hydrauliczne z instalacją (ładowanie i rozładowanie zasobnika) (17) Rys. Consolar rynekinstalacyjny.pl ciepła (rys. 1). Moduł podstawowy stanowi zbiornik o przekroju eliptycznym o pojemności 1300 l i szerokości zaledwie 70 cm. Z takich elementów można budować zasobniki o dużej pojemności, jednak bez konieczności wykonywania w budynku wielkich otworów montażowych służących wprowadzeniu zbiornika do wnętrza. energii cieplnej, którą można wykorzystać w chłodziarkach absorpcyjnych. Mają one podobną zasadę działania i konstrukcję jak absorpcyjne pompy ciepła (rys. 2). W tych ostatnich za zwiększenie potencjału ciepła niskotemperaturowego odpowiadają właściwości roztworów, najczęściej dwuskładnikowych, które mają wyższe temperatury Rys. 2. Schemat technologiczny jednostopniowej chłodziarki absorpcyjnej [7] Innym zasobnikiem może być sieć ciepłownicza – w zimie dostarczająca energię do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody, a latem wykorzystywana w bardzo małym stopniu w stosunku do możliwości transportu energii – tylko do przygotowywania ciepłej wody użytkowej. Energia ze słońca pozyskiwana za pomocą kolektorów słonecznych w okresie największego nasłonecznienia może być wprowadzona do sieci ciepłowniczej i używana zarówno do zasilania węzłów przygotowujących ciepłą wodę, jak i do urządzeń klimatyzacyjnych wytwarzających chłód. Problemem jest jednak odpowiednie gospodarowanie tak pozyskiwaną energią cieplną i sterowanie. wrzenia niż czyste rozpuszczalniki. Napędowa moc cieplna Qw doprowadzana do warnika, a uzyskiwana np. ze spalania gazu lub z sieci cieplnej, wywołuje proces desorpcji czynnika roboczego z roztworu (np. amoniaku z jego wodnego roztworu lub wody z roztworu bromku litu). Para czynnika roboczego dopływa do skraplacza, gdzie w procesie skraplania oddawana jest moc cieplna Q. Skroplony czynnik roboczy zostaje zdławiony w zaworze rozprężnym i dopływa do parownika, po czym odparowując, pobiera ciepło z dolnego źródła (efekt chłodzenia). Absorpcyjne urządzenia chłodnicze można zatem wykorzystać zarówno do grzania (pompa ciepła), jak i chłodzenia (klimatyzacja). Chłodzenie Instalacje zintegrowane Do wytworzenia chłodu potrzebujemy energii niezbędnej do napędu silników sprężarek (silników elektrycznych lub gazowych) albo Projektanci instalacji od dawna próbują połączyć różne instalacje tak, by ograniczyć pobieranie energii z zewnątrz, a zgromadzo- styczeń/luty 2013 57 ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 58 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y Nowoczesne systemy ogrzewania płaszczyznowego Uponor jest pionierem w zapewnianiu maksymalnego komfortu, znanym ze współpracy z profesjonalistami. Firma nieustannie wprowadza innowacje technologiczne, m.in. w zakresie ogrzewania płaszczyznowego, i oferuje kompleksowe rozwiązania. Obecnie ponad milion budynków na całym świecie wyposażonych jest w produkty Uponor, a w każdej minucie montuje się 44 m rur jej ogrzewania płaszczyznowego. System Uponor Klett – NOWOŚĆ To innowacyjny system mocowania rur do maty izolacyjnej bez używania narzędzi. Rura PE-Xa z barierą antydyfuzyjną EVOH ma fabrycznie nawiniętą specjalną taśmę samoprzylepną, która mocuje przewód do maty. System ten umożliwia ułożenie i przymocowanie rury PE-Xa 16×1,8 mm i zapewnia maksymalną siłę mocowania na całej długości rury, nawet przy zabrudzeniu warstwy styropianu. Zalety tego systemu to m.in. łatwe układanie rury, jednoosobowy montaż instalacji oraz możliwość przekładania rur w dowolnym momencie. Jest szczególnie zalecany w przypadku zmiennego rozstawu rur w pomieszczeniach o różnych kształtach. System renowacji Uponor Minitec To system zalecany do pomieszczeń w budynkach modernizowanych. Samoprzylepna mata montażowa razem z rurą PE-Xa ø 9,9 mm mają wysokość tylko 12 mm i dzięki temu mogą być zamontowane bezpośrednio na istniejącym jastrychu, podłodze drewnianej lub nawet terakocie. Ponadto system wyróżnia się niskim kosztem montażu i łatwo go włączyć do istniejącej instalacji c.o. przez zestaw mieszający. System Uponor Tacker Elementy tego systemu są tak dobrane, by pasowały do wszystkich typów wylewek betonowych, zapewniały szybki i pewny montaż oraz niezawodność pracy. Rolowana płyta izolująca ze styropianu wyposażona jest w odporną na rozdarcia folię teksturowaną, która ma nadrukowaną siatkę rastrową. Siatka pomaga w zachowaniu odpowiednich rozstawów i przyspiesza montaż samoprzylepnych szyn mocujących wykonanych z tworzywa, w których prowadzi się przewody ø 14–20 mm mocowane za pomocą spinek. W skład systemu wchodzi też wielowarstwowa folia grubości 4 mm, która odbija ciepło i tworzy izolację dźwiękochłonną i barierę przeciwwilgociową, oraz folia rastrowa o grubości 0,25 mm – obie rynekinstalacyjny.pl oraz halach lub garażach. Umożliwia dokładne układanie rur – siatka stalowa i wiązadła zapewniają stałe rozstawy, poziomo i pionowo. Dostępna jest w dwóch rozmiarach rastra (rozstawach prętów). Umożliwia dowolny wybór materiału izolacyjnego oraz łatwy i oszczędny montaż przez jedną osobę. System stropów drewnianych Uponor Układanie rur w systemie Uponor Klett z nadrukami siatki rastrowej. Zaletą jest m.in. łatwość i szybkość montażu zarówno płyt izolacyjnych, jak i elastycznych rur PE-Xa lub PERT/Al/PE-RT za pomocą tackera oraz pewność i niezawodność wykonania instalacji. System „suchej” zabudowy Uponor Siccus To uniwersalne rozwiązanie zarówno do nowych, jak i remontowanych budynków, gdzie bardzo ważna jest nieduża wysokość konstrukcji ogrzewania podłogowego. Płyty są instalowane na istniejącej podłodze, następnie montowane są płyty promieniujące, rury grzewcze oraz warstwa z płyt suchego jastrychu. Wysokość tej konstrukcji wynosi 43 lub 50 mm – bez suchego jastrychu lub z nim, a waga to tylko ok. 25 kg/m2. Cechą szczególną systemu jest specjalnie opracowana izolacyjna płyta styropianowa, na której montuje się płyty promieniujące z aluminium i przewody PE-Xa 14×2 mm z barierą EVOH lub PE-RT/Al/PE-RT. Siatka stalowa Uponor Classic To idealne rozwiązanie dla systemów ogrzewania/chłodzenia w przypadku praktycznie wszystkich rodzajów podłóg w nowych budynkach mieszkalnych i budynkach komercyjnych System ogrzewania podłogowego przeznaczony do instalowania na stropach drewnianych – nie wymaga wylewki betonowej. Rury grzewcze PE-Xa ø 17 i 20 mm montowane są w przestrzeni pomiędzy legarami na aluminiowych płytach promieniujących układanych na deskach wsporczych. System ścienny Uponor Przeznaczony do ogrzewania lub chłodzenia ściennego w zabudowie „na mokro” − z tynkiem lub „na sucho” – z systemową płytą styropianową Siccus, płytami promieniującymi oraz płytą gipsowo-kartonową. Do tego systemu przeznaczone są rury ø 14 mm PE-Xa lub PE-RT/Al/PE-RT. Jego zaletą jest m.in. niewielka grubość zabudowy, łatwy montaż, mała liczba elementów oraz funkcja chłodzenia lub grzania. Akcesoria i automatyka Do każdego systemu Uponor oferuje komplet akcesoriów: złączki, profile, taśmy, szyny, rozdzielacze, zawory regulacyjne, szafki rozdzielaczowe, zestawy mieszające oraz automatykę przewodową i radiową. Uponor Sp. z o.o. 05-870 Błonie, Pass 20, Budynek K infolinia: 801 000 425 e-mail: [email protected], www.uponor.pl styczeń/luty 2013 59 ENERGIA Technologie pomiaru ciepła Rozwój elektroniki stosowanej w przelicznikach ciepłomierzy oraz ciągle doskonalone przetworniki przepływu i obustronna komunikacja zapewniają nie tylko pomiar zużycia ciepła, ale też stały monitoring pracy sieci, węzłów cieplnych oraz instalacji. Nowe urządzenia dają ciepłownikom i zarządcom budynków narzędzie pozwalające na planowanie dostaw oraz szybkie i adekwatne do zdarzenia reakcje na stany awaryjne. Oferowanych jest wiele technologii pomiaru oraz odczytu i transmisji danych. C iepłomierz składa się z następujących podzespołów: przetwornika przepływu (przepływomierza), pary czujników temperatury oraz przelicznika wskazującego. Przetwornik przepływu mierzy strumień masy lub objętości nośnika energii (wody) i przekazuje te wskazania do przelicznika. Na rynku oferowane są trzy rodzaje przetworników przepływu: mechaniczne, elektromagnetyczne i ultradźwiękowe. W mechanicznym pomiarze objętości przepływającego medium stosuje się wirnik napędzany strumieniem przepływającej wody. Jednak wykorzystywana w tym rozwiązaniu transmisja magnetyczna pomiędzy wirnikiem a kalkulatorem może być zakłócana przez pole magnetyczne, w tym magnesów neodymowych. Dlatego stosuje się obecnie bezmagnesowe sprzęgła transmisji obrotów wirnika, jak np. elektroniczny system detekcji obrotów turbinki. Po wyeliminowaniu zakłóceń ze strony pól magnetycznych ten sposób mierzenia przepływów ma dużą dokładność oraz dynamikę pomiarów. Ultradźwiękowy pomiar objętości wykorzystuje prędkość fali przepływającej wody. Dwa impulsatory emitują sygnały ultradźwiękowe w dwóch kierunkach: zgodnym z przepływem i przeciwnym do niego. Przepływ wyznaczany jest na podstawie różnicy czasu propagacji fali w obydwu kierunkach. Do pomiaru metodą ultradźwiękową nie są potrzebne żadne mechaniczne (ruchome) części licznika. Urządzenia tego typu mają dużą dynamikę pomiarów, nawet do dwukrotności qp. Z kolei w elektromagnetycznym pomiarze objętości wykorzystuje się różnicę napięcia elektrycznego pomiędzy elektrodami w wodzie. Taki przepływomierz nie zawiera wewnętrznych elementów mechanicznych i można go zabudować w przewodach o różnym przebiegu – poziomym, pionowym lub ukośnym. Przepływomierze te mają dużą dokładność i stabilność w szerokim zakresie pomiarów. Każda z tych technologii ma swoje wymagania i należy dokładnie przestrzegać zaleceń producenta dotyczących sposobu montażu − 60 styczeń/luty 2013 jedne wymagają odcinków prostych i mogą być wrażliwe na pewne zanieczyszczenia, a inne są na nie mniej podatne. Rodzaj przetwornika ma też wpływ na zużycie energii przez ciepłomierze, co może być istotne, gdy są one zasilane baterią. Nie zdarza się jednak, aby ich trwałość była krótsza od okresu legalizacji urządzenia. Nawet w technologii ultradźwiękowej, która wymaga dostarczenia energii do przetwornika, oferowane są już urządzenia o żywotności układu zasilania wystarczającej nawet na dwa okresy legalizacyjne. Stosuje się też urządzenia zasilane energią z instalacji elektrycznej. Z uwagi na umiejscowienie przetwornika względem przelicznika przepływu wyróżnia się ciepłomierze kompaktowe i rozłączne. Pierwsze przeznaczone są zwykle dla mniejszych średnic przewodów i mniejszych przepływów nominalnych i mają głównie gwintowane połączenia. Rozłączne oferowane są z połączeniami gwintowanymi do mniejszych średnic przewodów lub kołnierzowymi do dużych średnic przewodów i dużych przepływów. Czujniki temperatury mierzą temperaturę wody przed wejściem do opomiarowanej części instalacji i za nią – montuje się je w przewodzie zasilającym oraz powrotnym. Pomiar temperatury wykorzystuje zjawisko zmiany oporności czujnika platynowego wraz ze zmianą temperatury. W praktyce stosuje się czujniki o oporności 100, 500 i 1000 Ω, czyli Pt100, Pt500 i Pt1000. Przelicznik odbiera informacje od przetwornika przepływu i czujników temperatury, przetwarza je i archiwizuje lub przesyła dalej. Rozwój elektroniki umożliwia wyposażanie tych elementów ciepłomierzy w nowe funkcje. Producenci stosują coraz doskonalsze rozwiązania, gdyż od precyzji pracy przelicznika zależy efekt działania całego przyrządu pomiarowego, który podlega prawnej kontroli metrologicznej. Produkowane obecnie ciepłomierze mają bardzo niskie progi błędów przeliczników. Wiele z nich to urządzenia uniwersalne, mogące współpracować z różnymi przetwornikami przepływu i służyć nie tylko do pomiaru zużycia ciepła na cele grzewcze, ale także chłodu. Przeliczniki potrafią obecnie m.in.: mierzyć energię cieplną, zapamiętywać wartości szczytowe i bilansowe z całego roku lub każdego z ostatnich miesięcy (nawet z 36), obliczać ciepło z wykorzystaniem różnych taryf, identyfikować stany awaryjne, a nawet same testować poprawność swojej pracy. Urządzenia te muszą być odporne na wrogie próby ingerencji, co udaje się m.in. dzięki zastosowaniu w nich oprogramowania odmiennego od powszechnie używanych programów komputerowych. Przeliczniki różnią się funkcjonalnością. Oprócz odczytów dokonywanych za pomocą wyświetlacza w ciepłomierzu ważna jest kompatybilność z systemami zdalnego odczytu i zakres danych, z których może korzystać zarządca budynku lub ciepłownia. Zdalny odczyt i obustronna komunikacja pomiędzy ciepłomierzem a operatorem stają się standardem. Dane o pracy sieci, węzłów i urządzeń pomiarowych w czasie rzeczywistym umożliwiają dostawcom mediów planowanie dostaw oraz szybkie i skuteczne reakcje na zmiany i stany awaryjne. Ciepłomierze oferowane na polskim rynku wykorzystują różne rozwiązania zdalnego odczytu. Są takie, które współpracują tylko z konkretnymi urządzeniami jednego producenta, i takie, które mogą pracować z różnymi urządzeniami. Najprostszy podział obejmuje technologie przewodowe i bezprzewodowe. Odczyt przewodowy to głównie europejski standard M-Bus, który coraz częściej jest uzupełniany elementami odczytu radiowego. M-Bus stosuje się m.in. w budynkach z zamontowanymi ciepłomierzami mieszkaniowymi wyposażonymi w wyjścia impulsowe, do których można podłączyć także wodomierze ciepłej i zimnej wody. Przelicznik ciepłomierza zbiera i przekazuje też informacje o zużyciu zimnej wody i c.w.u. M-Bus pozwala na odczyt bez potrzeby wchodzenia do pomieszczeń, w których zamontowane są przeliczniki. Sygnały od urządzeń pomiarowych mogą być przesyłane przewodami sieci Ethernet (lokalnej sieci komputerowej w nowych bu- rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej promocja www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2013 61 ENERGIA ANTAP GRUPA SP. Z O.O. 05-092 Łomianki, ul. Racławicka 30 tel. 22 751 52 00, faks 22 751 52 05 e-mail: [email protected] www.antap.pl reklama ciepłomierze SUPERCAL 539 − mechaniczny ciepłomierz kompaktowy Ciepłomierz kompaktowy na bazie mechanicznego przetwornika przepływu, przeznaczony do opomiarowania domów i lokali mieszkalnych. Dane techniczne i cechy charakterystyczne: zakres przepływów nominalnych qp: 0,6; 1,5 i 2,5 m3/h; średnica nominalna: DN 15, DN 20; dynamika przepływu minimalnego qp/qi: 1/100, 1/50, dynamika przepływu maksymalnego qs/qp: 2/1; spadek ciśnienia przy przepływach nominalnych Δp: od 0,10 bara, próg rozruchu: < 3 dm3/h; maks. temperatura pracy: 90°C, krótkotrwale 110°C;. ciśnienie nominalne: 1,6 MPa; długość przetwornika: 110, 130 mm, możliwość montażu w pozycji pionowej i poziomej; para czujników temperatury: immersyjne czujniki temperatury zintegrowane bezpośrednio z przelicznikiem; przelicznik wskazujący: elektroniczny z czytelnym wyświetlaczem LCD; zakres pomiaru temperatur: 0–110°C, zakres pomiaru różnicy temp.: 3–90 K; klasa środowiskowa C wg EN 1434, zasilanie: bateria; rejestr pamięci: ostatnie 15 miesięcy (dostępny z poziomu wyświetlacza), wartości chwilowe mocy lub przepływu; moduły komunikacyjne ciepłomierza: moduł OPTO, moduł M-Bus, moduł radiowy; możliwość podłączenia 2 dodatkowych wodomierzy – doskonałe rozwiązanie do opomiarowania apartamentów; ciepłomierz spełnia wymagania dyrektywy 2004/22/WE (MID). SUPERCAL 531 – ciepłomierz rozłączny APATOR POWOGAZ S.A. 60-542 Poznań, ul. K. Janickiego 23/25 tel. 61 841 81 01, faks 61 847 25 48 e-mail: [email protected] www.powogaz.com.pl reklama Przelicznik wskazujący SUPERCAL 531 to uniwersalne urządzenie mikroprocesorowe pozwalające na kompletowanie ciepłomierzy w oparciu o dowolny przetwornik przepływu (ultradźwiękowy, rezonansowy lub mechaniczny) oraz czujniki temperatury Pt100 lub Pt500. Ciepłomierze/chłodomierze na bazie przeliczników SUPERCAL 531 charakteryzuje duża użyteczność z punktu widzenia użytkownika – szeroka gama możliwości zastosowania, modułowa konstrukcja, rozbudowana pamięć wyświetleń. Dane techniczne i cechy szczególne: rejestr pamięci: 15 miesięcy, 32 maks. wartości z datą i godziną, 32 uśrednione wartości (mocy cieplnej, przepływu, różnicy temperatur) z datą i godziną, wartości z dwóch wybranych dni w roku (energia, objętość, dodatkowe wejście impulsowe, wartości taryf); dwa wejścia impulsowe i dwa wyjścia impulsowe proporcjonalne do energii i objętości, alarm; moduły komunikacyjne: OPTO, M-Bus, radiowy, RS-232 lub RS-485, wyjść analogowych, LON i GSM; czytelny wyświetlacz LCD; zakres pomiaru temperatur: 2–200°C, zakres pomiaru różnicy temp.: 3–150K; klasa środowiskowa C wg EN 1434, zasilanie: bateria lub sieciowe; para czujników temperatury: bezgłowicowe czujniki temp. Pt500/Pt100. przetworniki przepływów – mechaniczne, ultradźwiękowe i rezonansowe: – zakres przepływów nominalnych qp: przetwornik rezonansowy od 0,6 do 1500 m3/h, przetwornik ultradźwiękowy od 0,6 do 60 m3/h, przetwornik mechaniczny od 0,6 do 600 m3/h; – średnica nominalna: DN 15–500 – w zależności od typoszeregu przetwornika; – dynamika przepływu min. qp/qi: mechaniczne − 1/50, 1/25, ultradźwiękowe 1/100, 1/50, rezonansowe 1/100; – dynamika przepływu maksymalnego: qs/qp: 2/1, próg rozruchu: w zależności od rodzaju przetwornika i qp; – ciśnienie nominalne: 1,6; 2,5 MPa, spadek ciśnienia przy przepływach nominalnych Δp: od 0,20 bara; – maks. temperatura pracy: rezonansowe 130°C, mechaniczne 90 lub 130°C, ultradźwiękowe 150°C; – długość przetwornika – w zależności od średnicy, montaż w pozycji pion/poziom w zależności od typu; – rezonansowy przetwornik przepływu SUPERSTATIC 440 gwarantuje: stabilny i precyzyjny pomiar w długich okresach, niezależność parametrów pracy od pozycji, łatwy serwis (bez konieczności demontażu korpusu), w razie awarii lub ponownej legalizacji wymieniana jest tylko górna część przetwornika, tj. głowica pomiarowa; licznik spełnia wymagania dyrektywy 2004/22/WE (MID). ELF − ciepłomierz kompaktowy najnowszej generacji Precyzyjny i niezawodny, wysokiej klasy licznik ciepła z archiwizacją wielu danych pomiarowych. Zbudowany w oparciu o jednostrumieniowy przetwornik przepływu w 2. klasie dokładności wg normy PN-EN 1434, z elektroniczną detekcją obrotu wirnika, całkowicie odporny na silne zewnętrzne pole magnetyczne. Przeznaczony do pomiaru zużycia energii cieplnej pobieranej z sieci cieplnych zarówno na zasilaniu, jak i powrocie układu cieplnego przez niewielkie obiekty mieszkaniowe i usługowe. Cechy charakterystyczne i dane techniczne: zakres przepływów nominalnych qp: 0,6; 1; 1,5 i 2,5 m3/h; dynamika przepływu minimalnego qp/qi: pozycja zabudowy H-1/100, V-1/50; próg rozruchu poszczególnych wielkości typoszeregu: 2,5; 2,5; 4,5; 7,5 dm3/h; strata ciśnienia przy przepływie nominalnym qp: Δp = 25 kPa; maks. temp. pracy ciągłej: 90°C, ciśnienie nominalne: 1,6 MPa; druga klasa dokładności wg PN-EN 1434-1:2007; średnica nominalna: DN 15 i DN 20, przyłącze gwintowane przetwornika: G¾" i G1", długość korpusu: 110 i 130 mm; typ czujnika: Pt500, jeden czujnik zamontowany bezpośrednio w trójniku, a drugi w korpusie przetwornika przepływu, długość przewodu czujnika: 1,5 m; przelicznik wskazujący ELF: zakres pomiaru temperatur: 1–105°C, zakres pomiaru różnicy temp.: 3–104°C, klasa środowiskowa A wg EN 1434; zasilanie bateryjne: 5 lat + 1 rok rezerwy; rejestr pamięci: wyświetlanie i archiwizacja danych dotyczących pomiaru zużycia energii cieplnej zarówno na zasilaniu, jak i powrocie układu cieplnego, danych dotyczących przepływu chwilowego, temperatury zasilania i powrotu, a także archiwizacja danych w różnych cyklach czasowych (godzinowe, dobowe, miesięczne, roczne) oraz stany wejść impulsowych (objętości dodatkowych wodomierzy), stany awaryjne i kody błędów; autodiagnostyka: wyczerpana lub uszkodzona bateria, usterka czujnika temp., usterka przepływomierza, zamknięty zawór odcinający, zapchany filtr wlotowy przetwornika, zbyt duży przepływ, brak impulsu z przetwornika; konstrukcja kompaktowa; możliwość odczytu radiowego, moduły komunikacyjne: M-Bus, radio, wyjścia i wejścia impulsowe; posiada certyfikat badania typu wg MID, spełnia wymagania dyrektywy 2004/22/WE (MID). 62 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA ciepłomierze CQM-III-K − ciepłomierz kompaktowy reklama Nowoczesny i niezawodny licznik ciepła z archiwizacją wielu danych pomiarowych. Zbudowany w oparciu o jednostrumieniowy przetwornik przepływu z magnetyczną detekcją obrotu wirnika (sprzęgło magnetyczne). Przeznaczony do pomiaru zużycia energii cieplnej pobieranej z sieci cieplnych zarówno na zasilaniu, jak i powrocie układu cieplnego w domach jednorodzinnych, a także w budownictwie wielorodzinnym wyposażonym w poziomą instalację c.o. Instalując dodatkowy przepływomierz i parę czujników temperatury, można dokonać pomiaru energii cieplnej z drugiego obwodu. Po podłączeniu dodatkowych czterech przepływomierzy możliwy jest pomiar zużycia zimnej i ciepłej wody użytkowej. Cechy charakterystyczne i dane techniczne: zakres przepływów nominalnych qp: 0,6; 1; 1,5 i 2,5 m3/h; dynamika przepływu minimalnego qp/qi: 1/50; próg rozruchu poszczególnych wielkości typoszeregu: 3,5; 5; 8; 15 dm3/h; strata ciśnienia przy przepływie nominalnym qp: Δp = 25 kPa; maks. temp. pracy ciągłej: 90°C, ciśnienie nominalne: 1,6 MPa; trzecia klasa dokładności wg PN-EN 1434-1:2007; średnica nominalna: DN 15 i DN 20, przyłącze gwintowane przetwornika: G¾" i G1"; długość korpusu: 110 i 130 mm; typ czujnika: Pt500, jeden czujnik montowany bezpośrednio w trójniku, drugi w korpusie przetwornika przepływu, długość przewodu czujnika: 1,5 m; przelicznik wskazujący CQM: zakres pomiaru temperatur: 1–105°C, zakres pomiaru różnicy temp.: 3–105°C; zasilanie bateryjne: 5 lat + okres rezerwy; rejestr pamięci: wyświetlanie i archiwizacja danych pomiaru zużycia energii cieplnej pobieranej z sieci cieplnych zarówno na zasilaniu, jak i powrocie układu cieplnego, danych dotyczących przepływu chwilowego, temperatury zasilania i powrotu, a także archiwizacja danych w różnych cyklach czasowych (godzinowe, dobowe, miesięczne, roczne) oraz stany wejść impulsowych (objętości dodatkowych wodomierzy); dzięki zastosowaniu dodatkowego przepływomierza i pary czujników temperatury można dokonać pomiaru energii cieplnej z drugiego obwodu; konstrukcja kompaktowa; posiada zatwierdzenie typu wg GUM; możliwość odczytu radiowego; moduły komunikacyjne: M-Bus zgodny z wymaganiami EN 1434-3, RS-232, RS-485, RS-485 z protokołem Lumbus lub Modbus, LonWorks, wyjście impulsowe. BMETERS POLSKA SP. Z O.O. 51-188 Psary, ul. Główna 60 tel. 71 388 90 73, faks 71 387 15 37 e-mail: [email protected] www.bmeters.pl Hydrocal – kompaktowy ciepłomierz mechaniczny Całkowicie odporny magnetycznie, o wysokich parametrach metrologicznych. Kompatybilny z większością dostępnych na rynku systemów zdalnego odczytu radiowego (z użyciem wejścia impulsowego) i M-Bus. Mechaniczny (bezmagnesowy) przetwornik przepływu. Dane techniczne i cechy szczególne: zakres przepływów nominalnych qp: 0,6; 1,5; 2,5 m3/h; dynamika przepływu minimalnego qp/qi: 1/25; 1/50; 1/50; dynamika przepływu maksymalnego qs/qp: 2/1; próg rozruchu poszczególnych wielkości typoszeregu: 0,003–0,005 m3/h; strata ciśnienia Δp przy przepływach nominalnych qp: 0,6 m3/h – 4 kPa; 1,5 m3/h – 22 kPa; 2,5 m3/h – 24 kPa; maks. temperatura pracy: 90°C (chwilowa 110°C); ciśnienie nominalne: 1,6 MPa (16 barów); przepływ minimalny qi: 24; 30; 50 l/h; przepływ maksymalny qs:1,2; 3; 5 m3/h średnica nominalna DN: 15; 15; 20 mm; średnica przyłączeniowa: 3/4"; 3/4"; 1"; klasa dokładności wg EN 1434: 3 (przetwornik B-H, B-V dla C-15/25); zakres pomiaru temperatur: 5–90°C, zakres pomiaru różnicy temperatur: 3–70 K (montaż symetryczny), 6–70 K (montaż asymetryczny); rodzaj odczytu: możliwość zdalnego odczytu – radio, M-Bus, GPRS, Ethernet, wyjścia impulsowe, RS-232; wyświetlacz LCD 7-cyfrowy; zasilanie: bateria, żywotność 10 lat; cechy szczególne: wysoka dokładność pomiaru, trwały i prosty w obsłudze, odporny na działanie zewnętrznego pola magnetycznego, nie są wymagane odcinki proste za i przed ciepłomierzem, 18 rejestrów pamięci miesięcznej, zgodny z dyrektywą 2004/22/WE (MID). Hydrosplit – ciepłomierz rozłączny Kompatybilny z większością dostępnych na rynku systemów zdalnego odczytu radiowego (z użyciem wejścia impulsowego) i M-Bus. Montaż panelowy na prowadnicy (DIN). Dane techniczne i cechy szczególne: zakres przepływów nominalnych qp: 0,6–250 m3/h; dynamika przepływu minimalnego, maksymalnego i próg rozruchu oraz strata ciśnienia Δp zależą od przetwornika pomiarowego; ciśnienie nominalne: 1,6 MPa (16 barów); przepływ minimalny qi: 12–10 000 l/h; przepływ maksymalny qs: 1,2–500 m3/h; średnica nominalna DN: 15–200 mm; klasa dokładności w zależności od przetwornika przepływu; zakres pomiaru temperatur: 5–180°C, zakres pomiaru różnicy temperatury: 3–150 K; różnica temperatury liczonego ciepła: 1 K; różnica temperatury liczonego zimna: 0,2 K; rodzaj odczytu: możliwość zdalnego odczytu – radio, M-Bus, GPRS, Ethernet, wyjścia impulsowe, RS-232; wyświetlacz LCD 7-cyfrowy; zasilanie: bateria, żywotność 6 lat; cechy szczególne: wysoka dokładność pomiaru, trwały i prosty w obsłudze, odporny na działanie zewnętrznego pola magnetycznego, 18 rejestrów pamięci miesięcznej, zgodny z dyrektywą 2004/22/WE (MID), możliwość zliczania chwilowego przepływu medium grzewczego i chwilowego zużycia energii w kW. rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2013 63 ENERGIA ISTA POLSKA SP. Z O.O. 31-422 Kraków, ul. Powstańców 25 A tel. 12 418 01 29, faks 12 418 01 31 e-mail: [email protected] www.ista.pl reklama ciepłomierze sensonic® II − elektroniczny ciepłomierz kompaktowy Zbudowany w oparciu o wielostrumieniowy przetwornik przepływu z elektroniczną detekcją obrotów wirnika, całkowicie odporny na magnesy neodymowe (brak sprzęgła magnetycznego). Przeznaczony do pomiaru zużycia energii cieplnej (instalacje ciepłownicze lub chłodnicze), montowany w korpusach przyłączeniowych EAS. Cechy charakterystyczne i dane techniczne: zakres przepływów nominalnych: 0,6; 1,5 i 2,5 m3/h; dynamika przepływu minimalnego qp/qi: 1/50, dynamika przepływu maksymalnego qs/qp: 2/1; próg rozruchu poszczególnych wielkości typoszeregu: 3, 4 i 6 dm3/h; strata ciśnienia przy przepływie nominalnym qp: 0,6 m3/h – 16 kPa, 1,5 m3/h – 23 kPa i 2,5 m3/h – 24 kPa; maks. temp. pracy ciągłej: 90°C, ciśnienie nominalne: 1,6 MPa, trzecia klasa dokładności wg EN 1434; średnica nominalna: DN 15, DN 20, przyłącze gwintowane: G ¾", G1" (montaż w korpusie EAS); długość korpusu: 105, 110 i 130 mm; typ czujnika: Pt500, montaż bezpośrednio w rurociągu lub w osłonie, jeden czujnik zamontowany w korpusie przetwornika przepływu, długość przewodów: 1,5 m (dwuprzewodowe); przelicznik wskazujący sensonic® II: zakres pomiaru temperatur od 5 do 150°C, zakres pomiaru różnicy temp. od 3 do 100 K, zasilanie bateryjne (10 lat), klasa środowiskowa C wg EN 1434; rejestr pamięci: 12 miesięcy oraz 2 ostatnie okresy rozliczeniowe, dostępność rejestrów z poziomu wyświetlacza, rejestracja maksymalnej miesięcznej mocy, przepływu i temperatury; identyfikacja alarmów: przepływ wsteczny, usterka przelicznika, usterka czujnika temperatury, usterka przepływomierza, przekroczenie terminu legalizacji; optyczne wyjście danych; rozłączna konstrukcja (łatwość instalacji i serwisu), możliwy montaż przelicznika wskazującego na przetworniku przepływu lub na ścianie; rodzaj odczytu: system zdalnego odczytu w standardzie M-Bus, radio (symphonic® sensor net – za pomocą dodatkowego modułu radiowego); spełnia wymagania dyrektywy 2004/22/WE (MID). ultego® III eco – elektroniczny ultradźwiękowy ciepłomierz kompaktowy Do pomiaru poboru energii cieplnej w budynkach mieszkalnych oraz innych instalacjach grzewczych. Może być stosowany również jako licznik chłodu, ale tylko jeśli czynnikiem chłodzącym jest woda. Duża precyzja pomiaru przepływu w całym szerokim zakresie pomiarowym dla każdej pozycji montażu, komunikacja licznika z przetwornikiem przepływu za pomocą cyfrowej szeregowej transmisji danych z diagnostyką przepływomierza. Całkowicie odporny na magnesy neodymowe (brak sprzęgła magnetycznego). Cechy charakterystyczne i dane techniczne: zakres przepływów nominalnych: 0,6; 1,5; 2,5 m3/h; średnica nominalna: DN 15, DN 20, przyłącze G ¾", G1"; dynamika pomiaru minimalnego qp/qi: 1/100; próg rozruchu poszczególnych wielkości typoszeregu: 2,4; 6,0; 10 dm3/h; przepływ maksymalny qs: 1,2; 3 i 5 m3/h; ciśnienie nominalne: 16 barów; strata ciśnienia przy przepływie nominalnym qp: 0,6 m3/h – 14 kPa; 1,5 m3/h – 13 kPa, 2,5 m3/h – 20 kPa; zakres pomiaru temperatur: 5–105°C; rodzaj odczytu: system zdalnego odczytu w standardzie M-Bus, radio (symphonic® sensor net – za pomocą dodatkowego modułu radiowego), wyjście impulsowe; nie są wymagane odcinki proste za i przed ciepłomierzem; możliwy montaż przelicznika wskazującego na przetworniku przepływu lub na ścianie; bardzo szybki czas reakcji na zmiany przepływu i temperatury; rejestr pamięci: 15 miesięcy oraz 2 ostatnie okresy rozliczeniowe, dostępność rejestrów z poziomu wyświetlacza; identyfikacja alarmów: przepływ wsteczny, powietrze w instalacji, usterka przelicznika, usterka czujnika temperatury, usterka przepływomierza; bateria o żywotności 12 lat; zgodny z dyrektywą 2004/22/WE (MID). ZAJRZYJ NA relacje komentarze blogi katalog firm promocja artykuły 64 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA ciepłomierze reklama ITRON POLSKA SP. Z O.O. 30-702 Kraków, ul. T. Romanowicza 6 tel. 12 257 10 27 do 29, faks 12 257 10 25 e-mail: [email protected] www.itron.pl CF Max – ciepłomierz kompaktowy mechaniczno-elektrodynamiczny Odporny na magnesy neodymowe i zanieczyszczenia magnetyczne w wodzie (brak sprzęgu magnetycznego). Przeznaczony do pomiaru zużycia energii cieplnej w niedużych obiektach, możliwy montaż na niewielkiej powierzchni (małe gabaryty, obrotowa pokrywa z wyświetlaczem) w pozycji poziomej lub pionowej. Cechy charakterystyczne i dane techniczne: zakres przepływów nominalnych qp: 0,6; 1; 1,5; 2,5 m3/h; dynamika przepływu minimalnego qp/qi: 100/1, 50/1; dynamika przepływu maksymalnego qs/qp: 2/1; próg rozruchu: 3 dm3/h; maksymalna temperatura pracy: 90°C; ciśnienie nominalne: 1,6 MPa; średnica nominalna: DN 15, DN 20; przyłącze gwintowane: ¾"; 1"; długość przetwornika: 110; 130 mm; trzecia klasa dokładności wg EN 1434; typ czujnika: Pt100, jeden z czujników montowany w korpusie przetwornika przepływu, drugi w trójniku montażowym, standardowa długość przewodów: 1,2 m*); przelicznik wskazujący: zakres pomiaru temperatur: 20–90°C; 20–140°C*), zakres pomiaru różnicy temp.: 3–70 K; 3–120 K*), klasa środowiskowa C wg EN 1434, zasilanie bateryjne (5 lat + 1), rejestr pamięci 13 miesięcy, dostępność rejestrów miesięcznych z poziomu wyświetlacza, możliwość komunikacji w systemie M-Bus, możliwość podłączenia 4 dodatkowych wodomierzy, opcjonalnie wyjścia impulsowe – energia, objętość; certyfikat MID wg dyrektywy 2004/22/WE. *) w zależności od zastosowanych czujników CF UltraMax – nowy ultradźwiękowy ciepłomierz kompaktowy Całkowicie odporny na magnesy neodymowe. Pomiar energii cieplnej, energii chłodu oraz ciepła i chłodu (wersja dualna). Przeznaczony dla małych odbiorców. Wykonany w technologii ultradźwiękowej bez elementów ruchomych, co zapewnia długoletnią bezawaryjną pracę. Duża precyzja pomiaru w szerokim zakresie przepływu dla każdej pozycji montażu, również w pionie. Zakres wersji podstawowej dla qp 1,5 m3/h (pomiar od 2 do 3300 dm3/h) przekracza znacząco zakresy trzech tradycyjnych ciepłomierzy o nominale qp: 0,6; 1 i 1,5 m3/h, stanowiąc tym samym „trzy w jednym”. Cechy charakterystyczne i dane techniczne: zakres przepływów nominalnych: 1,5 (obejmuje 0,6; 1,0 i 1,5) oraz 2,5 m3/h; dynamika przepływu minimalnego qp/qi: 250/1, również w pionie; dynamika przepływu maksymalnego qs/qp: 2/1; próg startu: 2; 4 dm3/h; maksymalna temperatura pracy: 120°C, chwilowo 130°C; ciśnienie nominalne: 1,6 MPa; średnica nominalna: DN 15, DN 20; przyłącze gwintowane: ¾"; 1"; długość przetwornika: 110; 130 mm; druga klasa dokładności wg EN 1434; typ czujnika: Pt500, jeden z czujników montowany w korpusie przetwornika przepływu, drugi w trójniku montażowym, standardowa długość przewodów: 1,2 m*); przelicznik wskazujący: zakres pomiaru temperatur: 0–90°C; 0–150°C*), zakres pomiaru różnicy temp.: 3–90 K; 3–150 K*), klasa środowiskowa C wg EN 1434, zaawansowane funkcje rejestracji i analizy danych oraz komunikacji w zależności od wersji produktu: bez interfejsu, z wyjściem M-Bus, z możliwością podłączenia 4 dodatkowych wodomierzy, opcjonalnie wyjście impulsowe – energia, objętość, dwukierunkowe radio 433 MHz; montaż przelicznika na przetworniku przepływu lub na ścianie w odległości do 0,5 m; certyfikat MID wg dyrektywy 2004/22/WE. *) w zależności od zastosowanych czujników CF 51/CF 55/US ECHO II – ciepłomierze ultradźwiękowe rozłączne Całkowicie odporne na magnesy neodymowe i bez ruchomych elementów hydraulicznych. Przeznaczone do pomiaru zużycia energii cieplnej oraz chłodu w instalacjach ciepłowniczych lub klimatyzacyjnych. Montaż w pozycji poziomej lub pionowej. Cechy charakterystyczne i dane techniczne: zakres przepływów nominalnych: 0,6; 1,5; 2,5; 3,5; 6; 10; 15 m3/h*); dynamika przepływu minimalnego qp/qi ≥ 100/1, również w pionie; dynamika przepływu maksymalnego qs/qp: 2/1; próg startu: 1/5 qi; maksymalna temperatura pracy: 130°C, chwilowo 150°C; ciśnienie nominalne: 1,6 MPa – gwintowane, 2,5 MPa – kołnierzowe; średnice nominalne: DN 15, DN 20, DN 25, DN 32, DN 40, DN 50*); długość przetwornika: 110; 130; 260; 260; 300; 270 mm*); druga klasa dokładności wg EN 1434; typ czujnika: Pt500 (opcja: Pt100), długość przewodów: standardowo od 3 do 15 m (dla Pt500), do 30 m w przypadku linii 4-przewodowej (CF55); przeliczniki wskazujące CF51, CF55: zakres pomiaru temperatur: 0–180°C, zakres pomiaru różnicy temp.: 3–160 K, zasilanie bateryjne (6 lub 12 lat), rejestr pamięci 13 miesięcy, wyjście optyczne, bogate funkcje zapisu i analizy danych, swobodnie programowalny rejestrator danych i pomiar energii nadprogowej (CF55); możliwość podłączenia 2 dodatkowych wodomierzy; system zdalnego odczytu w standardzie M-Bus, 2×M-Bus, LonWorks, RS-232, dwukierunkowe radio 433 MHz, modem GSM, wyjścia impulsowe – energia, objętość; montaż przelicznika na przetworniku przepływu lub na ścianie; certyfikat MID wg dyrektywy 2004/22/WE. *) rynekinstalacyjny.pl na zamówienie dostępne są również wykonania dla większych średnic styczeń/luty 2013 65 ENERGIA MINOL SP. Z O.O. 95-070 Aleksandrów Łódzki, ul. Wojska Polskiego 82 tel. 42 270 46 00, faks 42 270 46 31 e-mail: [email protected] www.minol.pl reklama ciepłomierze Ciepłomierz kompaktowy Minocal MIROMETR SP. Z O.O. 43-440 Bażanowice, ul. Cieszyńska 1A tel. 33 851 04 39, faks 33 852 16 75 e-mail: [email protected] www.mirometr.com.pl reklama Szeroka gama różnych modeli nowych ciepłomierzy Minocal spełnia wymagania służb rozliczeniowych w różnorodnych układach centralnego ogrzewania lub chłodu i jest przygotowana do współpracy z najnowszymi rozwiązaniami do odczytu i przesyłania danych pomiarowych. Cechy charakterystyczne i parametry techniczne: dostępny jako ciepłomierz, licznik chłodu lub urządzenie pełniące dwie funkcje jednocześnie; wersja montażu na zasileniu lub powrocie z instalacji c.o. lub instalacji chłodu; jeden z czujników zabudowany w korpusie EAS ciepłomierza lub jako dwie niezależne czujki montowane bezpośrednio na instalacji c.o. lub chłodu; dostępna wersja kompaktowa lub z odłączanym przelicznikiem, tzw. split; na wyświetlaczu dostępne jednostki energii w MJ, GJ, MWh lub kWh; średnica nominalna: DN 15, DN 20, montaż w korpusie EAS, możliwość instalacji w dowolnej pozycji, długość: 110 lub 130 mm, kompaktowa budowa i małe wymiary umożliwiają łatwą instalację, nawet w ciasnych miejscach; przepływ nominalny qn: 0,6; 1,5 lub 2,5 m3/h; licznik umiejscowiony niesymetrycznie dla lepszego odczytu, całkowicie obrotowy, co gwarantuje łatwą obsługę w dowolnym układzie instalacji; opcje komunikacji: M-Bus i 2 wejścia lub wyjścia impulsowe, RS-232 i 2 wejścia lub wyjścia impulsowe, system radiowy do odczytu danych za pomocą dodatkowego modułu Minotel podłączonego do wyjścia impulsowego ciepłomierza; możliwość podłączenia dwóch wodomierzy do wejść impulsowych dla odczytu danych i ich archiwizacji w pamięci ciepłomierza; dostępne liczne programowalne funkcje specjalne, także dobrane indywidualnie dla konkretnego odbiorcy, np. wartości progowe i maksymalne, przebieg obciążeń itp.; pamięć wewnętrzna zachowuje raz dziennie wszystkie istotne dane, a rejestrator danych zapisuje cyklicznie wiele wartości z ostatnich 18 miesięcy, które są dostępne na wyświetlaczu; wyświetlacz: ciekłokrystaliczny, 8,5 cyfry z jednostkami i dodatkowymi symbolami; interfejs optyczny w standardzie, możliwość programowania odpowiednich parametrów (np. numer klienta, dopasowanie do czasu międzynarodowego); funkcja aktualizacji umożliwia dodawanie nowych zadań w przyszłości; skanowanie elektroniczne, urządzenie odporne na pole magnetyczne i zakłócenia; zakres temperatur dla czujnika temperatury: 1–130°C (1–30°C jako miernik chłodzenia); zakres różnicy temperatur dla czynnika: 3–100 K; zakres temperatur dla przetwornika przepływu: 10–90°C (5–30°C jako miernik chłodzenia); typ czujnika temperatur: Pt500 (opcjonalnie Pt100 lub Pt1000); wymiary czujnika temperatury: 5,0/5,2 mm; klasa zabezpieczenia: IP 54; długość przewodów dla czujnika temperatury: standardowo 1,5 m (opcjonalnie 3 lub 5 m), wykonanie silikonowe przewodów; ciśnienie nominalne: PN 16: wysoka dynamika pomiaru: 1:100, niski próg rozruchu na poziomie 4 l/h; zasilanie: bateria litowa, żywotność w zależności od typu ciepłomierza: 5–10 lat; zgodny z wymaganiami dyrektywy 2004/22/WE (MID); gwarancja producenta: 60 miesięcy; w ofercie kompleksowa obsługa – produkt i odczyt/rozliczanie. SHARKY 775 − ciepłomierz ultradźwiękowy Ciepłomierz kompaktowy skonstruowany do pracy w ciężkich warunkach polskich ciepłowni. Dzięki opatentowanej konstrukcji przetwornika przepływu mierzy bardzo dokładnie i stabilnie, nawet w najtrudniejszych warunkach (brudna, gorąca woda – nawet do 150°C). Konstrukcja przetwornika umożliwia także regenerację licznika poprzez wymianę wkładu pomiarowego, co zwiększa jego precyzję w kolejnych latach pracy. Dane techniczne: szeroka dynamika przepływu qp/qi: 1/250 w klasie 2 (qp: 1,5; 2,5; 6; 10; 15 i 25 m3/h); stabilny pomiar przez cały okres użytkowania – potwierdzony testem AGFW (maks. ocena 5 gwiazdek); odporny na brudną wodę i osadzanie kamienia – lustra ze stali nierdzewnej; zasilanie: sieciowe lub bateria, żywotność: dwa okresy legalizacyjne dla baterii 3,6 VDC (przy włączonej komunikacji radiowej); możliwość odczytu radiowego: IZAR – uniwersalny system mobilnego (samochodowego) odczytu liczników różnych producentów; moduły komunikacyjne: M-Bus, radio, GPRS (IZAR R4 odczyt stacjonarny), RS-232, RS-485, wyjścia analogowe 4–20 mA, wyjścia i wejścia impulsowe; pomiar ultradźwiękowy: bardzo krótki cykl pomiarowy – 1 sekunda; dostępne średnice DN: 15, 20, 25, 32, 40, 50, 65, 80 i 100 mm; przepływy nominalne qn: 0,6; 1,0; 1,5; 2,5; 3,5; 6,0; 10; 15; 25; 40 i 60 m3/h; szeroki zakres temperatur: 5–130°C (qp: 0,6–2,5 m3/h), 5–150°C (qp: 3,5–60 m3/h); próg rozruchu dla poszczególnych qn: 1; 2,5; 4; 7; 20; 40; 50; 80 i 120 dm3/h; przepływ minimalny dla poszczególnych średnic qn: 6, 10, 35, 24, 40, 60, 100, 160 i 240 dm3/h; straty ciśnienia dla poszczególnych qn: 8,5; 7,5; 10; 4,4; 12,8; 9,5; 8; 7,5; 8,0 i 7,5 kPa; rejestr pamięci: pamięć miesięczna − 24 miesiące wstecz, pamięć zdarzeń i wartości maksymalnych oraz nieusuwalna pamięć EEPROM odczytywana przez oprogramowanie IZAR@SET; nie są wymagane odcinki proste przed i za ciepłomierzem; wersja rozłączna ciepłomierza – możliwość oddzielnej legalizacji przetwornika i integratora. 66 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA ciepłomierze RAY – ciepłomierz wielostrumieniowy mechaniczny reklama Niemiecka precyzja wykonania, bezawaryjność i dokładny pomiar to główne cechy ciepłomierza RAY. Licznik ten przeznaczony jest głównie dla opomiarowania mieszkań i domów jednorodzinnych. Charakteryzuje go czytelny wyświetlacz oraz prosta obsługa. Dane techniczne: odporny na działanie zewnętrznego pola magnetycznego dzięki zastosowaniu czujników elektronicznych zamiast sprzęgła magnetycznego – mierzy faktyczne zużycie ciepła; opcjonalnie z modułem radiowym − odczyt radiowy systemem IZAR o największych zasięgach (piwnica budynku – nawet 200 m) oraz możliwość odczytu liczników różnych producentów; ciepłomierz o wysokiej dokładności pomiaru, trwały i prosty w obsłudze; nie są wymagane odcinki proste przed i za ciepłomierzem; dynamika pomiaru minimalnego qp/qi: 1/100; żywotność baterii: dwa okresy legalizacyjne; liczba rejestrów pamięci miesięcznej: 18, odczytywane za pomocą darmowego oprogramowania HYDRO-SET; czujniki temperatury: Pt500 dwuprzewodowe ø 5,2 mm, dł. przewodów: 1,5–6 m; przepływ nominalny qp: 0,6; 1,5 i 2,5 m3/h; średnica nominalna DN: 15 i 20 mm; długość: 110 i 130 mm; przepływ startowy q: 2, 4 i 6 dm3/h; przepływ minimalny qi: 6, 15 i 25 dm3/h, przepływ maksymalny qs: 1,2; 3 i 5 dm3/h; ciśnienie operacyjne: 16 barów, straty ciśnienia dla qn: 243 mbar; zakres pomiaru temperatur: 5–90°C; możliwość zdalnego odczytu – radio, GPRS, M-Bus, wyjścia impulsowe; zgodny z wymogami dyrektywy 2004/22/WE (MID). KAMSTRUP SP. Z O.O. 02-296 Warszawa, ul. Kurzawska 9 tel. 22 577 11 00, faks 22 577 11 11 e-mail: [email protected] www.kamstrup.pl MULTICAL®402 Ultradźwiękowy licznik ciepła/chłodu ze zintegrowanym przetwornikiem przepływu. Cechy charakterystyczne i dane techniczne: kabel sygnałowy 1,5 m, kalendarz, funkcje taryfowe, rejestracja danych; typoszereg produkcji: 0,6; 1,5; 2,5; 3,5; 6; 10 i 15 m3/h; dynamika przepływu min. qp/qi: 1/100, dynamika przepływu maks. qs/qp: 2/1; próg rozruchu poszczególnych wielkości typoszeregu: 3, 3, 5, 7, 12, 20 i 30 dm3/h; zakres temperatur: 2–160°C, ciśnienie nominalne: PN 16 i PN 25 (wersja kołnierzowa); średnica nominalna: DN 15–50, średnica przyłączeniowa: 1/2", 1", 5/4", 2", 25 mm, 40 mm, 50 mm; długość przetwornika: 110–300 mm; oznaczenia wg EN 1434: klasa metrologiczna 2, klasa środowiskowa A, stopień ochrony IP 54; para czujników temperatury: typ czujnika Pt500/100, montaż bezpośrednio w rurociągu lub w tulei; przelicznik wskazujący elektroniczny, zakres pomiaru różnicy temp.: 3–150 K; zasilanie: bateria litowa D-cell (żywotność 16 lat), zasilanie sieciowe: 230 lub 24 V AC; liczba rejestrów pamięci: dobowe – 460, miesięczne – 36, roczne – 15, rejestr kodów błędów (50 zdarzeń); port optyczny zgodny ze standardem EN 61107; moduły M-Bus, RS-232, moduł radiowy; możliwość podłączenia 2 dodatkowych wodomierzy; zdalny odczyt bezprzewodowy – USB Meter Reader, Wireless M-Bus Reader; terminal ręczny, AMR; duży i czytelny wyświetlacz, 12 rejestrów miesięcznych dostępnych na wyświetlaczu (m.in.: energia, objętość, szczytowe przepływy oraz moce maksymalne i minimalne z datami wystąpienia); zapis danych w pamięci EEPROM, programowanie z klawiatury przelicznika (data, godzina, stany wejść wodomierzowych, numery podłączonych wodomierzy, adres M-Bus, reset czasu pracy i kodów info); ciepłomierz zgodny z dyrektywą 2004/22/EC (MID). MULTICAL®602 Ultradźwiękowy licznik ciepła/chłodu z rozłącznym przetwornikiem przepływu Ultraflow®54. Cechy charakterystyczne i dane techniczne: pomiar energii cieplnej i chłodniczej, kontrola szczelności układów grzewczych i wodociągowych; kabel sygnałowy: 2,5; 5 lub 10 m, kalendarz, funkcje taryfowe, rejestracja danych; typoszereg produkcji: 0,6–1000 m3/h; dynamika przepływu minimalnego qp/qi: 1/100, dynamika przepływu maksymalnego qs/qp: 2/1; zakres temperatur: 2–180°C, ciśnienie nominalne: PN 16 i PN 25 (wersja kołnierzowa); średnica nominalna: DN 15–250, długość przetwornika: 110–600 mm; oznaczenia wg EN 1434: klasa metrologiczna 2, klasa środowiskowa A i C, stopień ochrony IP 54; para czujników temperatury: typ czujnika Pt100 2-przewodowy, Pt500 2- i 4-przewodowy; przelicznik wskazujący elektroniczny, zakres pomiaru różnicy temp.: 3–150 (170) K; zasilanie: bateria 3,65 V DC, D-cell litowa (żywotność 13 lat), zasilanie sieciowe: 230 lub 24 V AC; liczba rejestrów pamięci: roczne – 15, miesięczne – 36, dzienne – 460, godzinowe – 1392, rejestr programowalny – 1080 rekordów (opcja); rejestr kodów błędów (50 zdarzeń – kod info, data, godzina, stan licznika energii w momencie wystąpienia i ustąpienia kodu błędu), czas pracy z błędem; port optyczny zgodny ze standardem EN 61107; porty dla dwóch typów modułów rozszerzających: moduły TOP (wyjścia impulsów CE+CV, M-Bus, RS-232, harmonogram, rejestr programowalny, ograniczenie PQ) i moduły BASE (M-Bus, LonWorks, RS-232, moduł radiowy, wyjścia analogowe 0/4–20 mA, Wireless M-Bus, ZigBee, Metasys N2 (RS-485), SIOX, GSM/GPRS, Ethernet/IP, High Power Radio Router, rejestr programowalny); możliwość podłączenia 2 dodatkowych wodomierzy; zdalny odczyt bezprzewodowy – USB Meter Reader, Wireless M-Bus Reader, terminal ręczny, AMR; duży i czytelny wyświetlacz, 12 rejestrów miesięcznych dostępnych na wyświetlaczu (m.in. energia, objętość, szczytowe przepływy i moce – maksymalne i minimalne – z datami wystąpienia); zapis danych w pamięci EEPROM, pamięć aktualnych stanów w przypadku zaniku zasilania; programowanie z klawiatury przelicznika (data, godzina, stany wejść wodomierzowych, waga impulsów wejść wodomierzowych, numery podłączonych wodomierzy, adres M-Bus, reset czasu pracy i kodów info); ciepłomierz zgodny z dyrektywą 2004/22/EC (MID). rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2013 67 ENERGIA A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y Ochrona instalacji HVAC PAROC oferuje wysokiej jakości izolacje techniczne z wełny kamiennej. Izolacja rurociągów PAROC Pro Section 140 F4 to elementy zastępujące stalową konstrukcję wsporczą płaszcza izolacji na rurociągach poziomych. Ich zastosowanie pozwala uniknąć przegrzewów przez konstrukcję wsporczą płaszcza izolacji. Wysoka gęstość zastosowanych elementów umożliwia utrzymywanie stałej odległości między rurociągiem a płaszczem izolacji i zapobiega jej osiadaniu pod wpływem ciężaru płaszcza i pogorszeniu właściwości izolacyjnych. PAROC Pro Section 140 F4 Elementy PAROC Pro Section 140 F4 mają cylindryczny kształt z jednostronnym nacięciem wzdłużnym lub postać połówek cylindra bez okładziny powierzchni zewnętrznej. Ich średnica wewnętrzna wynosi 89–1016 mm, długość 100 mm, a grubość 20–200 mm. Korzyści z zastosowania tych produktów to: mniejsze o ok. 25% straty ciepła (w odniesieniu do takich samych grubości izolacji z tradycyjną stalową konstrukcją wsporczą), mniejsza o ok. 25% grubość izolacji (w wypadku takich samych strat ciepła) i mniejsza ilość blachy użytej jako płaszcz izolacji, znaczna redukcja czasu potrzebnego do wykonania konstrukcji wsporczej płaszcza izolacji dzięki zastosowaniu gotowych elementów. Ponadto w rozwiązaniu tym nie występują mostki cieplne. Nie trzeba więc korygować wartości współczynnika przewodzenia ciepła materiału izolacyjnego (co jest wymagane w wypadku tradycyjnej stalowej konstrukcji wsporczej). 68 styczeń/luty 2013 Z kolei PAROC Pro Section 140 Clad to otulina z wełny skalnej przeznaczona do wykonywania izolacji rurociągów, pokryta wzmocnioną włóknami szklanymi folią aluminiową z warstwą odporną na działanie promieni UV. Taka kombinacja powłoki zewnętrznej sprawia, że izolacja jest odporna na działanie warunków atmosferycznych. Nie wymaga dodatkowych nakładów na wykonanie płaszcza i jego konstrukcji wsporczej. Można ją stosować na rurociągach na zewnątrz z ciepłym oraz zimnym medium. Wyposażona jest w taśmę samoprzylepną, która ułatwia montaż i tworzy szczelne dla wilgoci samowulkanizujące się połączenie. Zalety PAROC Pro Section 140 Clad to: wodoszczelność – jako płaszcz zastosowano wodo- i paroszczelne pokrycie; dzięki tym cechom oraz samowulkanizującej się taśmie otuliny zapewniają szczelność pokrycia oraz optymalną izolacyjność cieplną; zmniejszone zostaje jednocześnie ryzyko wykraplania się pary wodnej i korozji rurociągu; wytrzymałość – pokrycie tworzy odporną na uszkodzenia mechaniczne warstwę chroniącą izolację; odporność na działanie UV – w aplikacjach zewnętrznych narażonych na działanie promieni słonecznych ważna jest nie tylko wytrzymałość, lecz także odporność na promieniowanie ultrafioletowe; daje to pewność, że zastosowany materiał nie będzie z czasem tracił swoich właściwości; szybkość montażu – dzięki jednoczesnej aplikacji otuliny i płaszcza można zaoszczędzić czas i materiały potrzebne do wykonania izolacji rurociągów. W skład systemu wchodzą otuliny na odcinki proste, segmenty na kolana oraz taśma samoprzylepna. Izolacja kanałów wentylacyjnych Oferta płyt InVent przeznaczonych do wykonywania izolacji akustycznych została wzbogacona o produkt z nowym pokryciem G9. Pod nazwą G9 kryje się płótno w kolorze czarnym, które wraz z wełną ma parametry tłumienia porównywalne z tradycyjnym welonem szklanym. Zaletą tych płyt jest również wytrzymałość powierzchni na uszkodzenia mechaniczne. Płyty PAROC InVent stosowane są jako wewnętrzna wykładzina kanałów wentylacyjnych, wypełnienie kulis szczelinowych tłumików akustycznych, izolacja dźwiękochłonna skrzynek rozprężnych oraz izolacja dźwiękochłonna w centralach wentylacyjnych. Produkty te używane są również do wytłumienia kanałów wentylacyjnych od środka. Rozwiązanie to pozwala na wyeliminowanie z systemu tłumików akustycznych oraz dodatkowo, w wypadku prowadzenia kanałów na zewnątrz budynków, pozwala uniknąć stosowania dodatkowego płaszcza izolacji. Płyty PAROC InVent z pokryciem G9 sklasyfikowane zostały jako nadające się do stosowania w instalacjach HVAC. Produkty te pozytywnie przeszły badania przeprowadzone zgodnie z normą EN ISO 846:1997 „Ocena oddziaływania mikroorganizmów na tworzywa sztuczne” w Institut für Lufthygiene w Berlinie. Właściwości akustyczne płyt zostały potwierdzone badaniami wykonanymi w Instytucie Techniki Budowlanej. Izolacja kolektorów słonecznych PAROC InSolar 50 to płyta z wełny skalnej przeznaczona do wypełnień płaskich kolektorów słonecznych. Produkt ten ma zwiększać ogólną wydajność kolektorów słonecznych. Izolacja zwiększa wydajność energetyczną kolektorów słonecznych dzięki ograniczeniu absorpcji energii słonecznej tylko do elementów wymiennika ciepła. Nie dopuszcza do nadmiernego nagrzania się kolektora, prowadzącego do zmniejszenia efektywności (przyjmuje się, że wzrost temperatury wewnątrz kasety panelu o 1°C powoduje utratę ok. 0,5% jego sprawności). Specjalna kompozycja składników płyty InSolar sprawia mianowicie, że wewnątrz kasety kolektora nie uwalniają się gazy, które mogłyby osiąść na wewnętrznej powierzchni panelu. Absorpcja energii słonecznej, a co za tym idzie wydajność całego kolektora pozostaje więc bez zmian. PAROC InSolar 50 przeszedł pozytywnie testy „Odgazowywanie z materiałów termoizolacyjnych w płaskich kolektorach słonecznych” przeprowadzone w szwajcarskim instytucie SPF (Solartechnik Prüfung Forschung). Paroc Polska Sp. z o.o. 62-240 Trzemeszno, ul. Gnieźnieńska 4 tel. 61 468 21 90, faks 61 415 45 79 www.paroc.pl rynekinstalacyjny.pl ENERGIA PROJEKTOWANIE KOTŁOWNI WODNYCH dr inż. Kazimierz Żarski Schematy ideowe Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy kotłowni wodnych małej i średniej mocy – kotłownie bez pomp kotłowych Schematic diagrams of boiler plant at low and medium capacity – without boiler pumps Kotłownie z jednym kotłem Najprostszym przypadkiem kotłowni na paliwo płynne z jednym kotłem jest kocioł (jedno- lub dwufunkcyjny) zawierający wszystkie niezbędne elementy schematu ideowego: pompę (pompy), wymiennik ciepła, elementy zabezpieczenia, naczynie wzbiorcze, elementy regulacyjne, filtry itd. W konstrukcji tego typu na zewnątrz widoczne są tylko króćce łączące kocioł z instalacjami: w przypadku jednofunk- Streszczenie W artykule zilustrowano wybrane schematy ideowe kotłowni małej i średniej mocy na paliwo płynne oraz omówiono sposób powiązania i wyposażenie poszczególnych obiegów kotłowni. Abstract In the article schematic diagrams of chosen boiler plants have been presented. This part of the cycle concerns gas and fuel boilers. The connection between circuits and circuit equipment in boiler plant have been illustrated. rynekinstalacyjny.pl cyjnego – z instalacją ogrzewania, dwufunkcyjnego – z instalacją ogrzewania i instalacją ciepłej wody. W tym ostatnim przypadku są to trzy króćce: wody zimnej, ciepłej i wody cyrkulacyjnej. Kotły takie, najczęściej wiszące, mają szerokie zastosowanie w ogrzewaniu mieszkań i budynków jednorodzinnych. Ich rysunki i zdjęcia publikowane są regularnie na łamach „Rynku Instalacyjnego”, m.in. w prezentacjach i porównaniach urządzeń różnych producentów. Wśród kilku schematów połączeń kotłów [1–3] wyróżnić można dwa zasadnicze: bez pomp kotłowych oraz z pompami kotłowymi. W drugim przypadku sposób połączenia może być różny [3], ale najczęściej stosowane jest sprzęgło hydrauliczne albo zbiornik buforowy pełniący w istocie funkcję sprzęgła. Zadaniem sprzęgła jest odseparowanie hydrauliczne obiegów kotłowni w celu wyeliminowania oddziaływania obiegów grzewczych na charakterystykę hydrauliczną obiegów kotłów. W przypadku kotłów niekondensacyjnych zachodzić może konieczność ochrony powierzchni ogrzewalnej kotła przed napływem wody o niskiej temperaturze, co mogłoby spowodować wykraplanie pary wodnej zawartej w spalinach i niekorzystne procesy korozji, zwłaszcza w kotłach spalających olej z zawartością siarki. Ochrona przed obniżeniem temperatury wody zasilającej kocioł może być zrealizowana poprzez skierowanie strumienia wody zasilającej (opuszczającej kocioł) do przewodu wody powracającej do kotła. Można to uzyskać różnymi sposobami [3]. Możliwe są także specjalne konstrukcje kotłów (np. Thermostream [5]), gdzie ukształtowanie wlotu wody powoduje mieszanie wody o niższej temperaturze z wodą wypełniającą kocioł. Temperaturę wody powracającej do kotła zwykle ogranicza się do 50°C. Jednym ze REGULATOR P4 te Odp. cw Odp. PG A co2 odana w poprzednim artykule (RI 12/2012) klasyfikacja kotłów nie jest pełna. Można dokonywać kolejnych podziałów, np. kotłów na paliwo stałe pod względem sposobu spalania (górne, dolne, z nadmuchem, z naturalnym doprowadzeniem powietrza, z palnikiem retortowym itp.). Ponadto można dzielić kotły ze względu na konstrukcję i drogę przepływu spalin (np. z płomienicą, płomieniówkami, wodno-rurkowe) czy umiejscowienie procesu spalania – z komorą spalania lub przedpaleniskiem. Jednak omówienie konstrukcji kotłów wykracza poza tematykę tego cyklu, a wiele przydatnych informacji znaleźć można w literaturze [1, 2, 4, 5]. W kolejnych artykułach zilustrowane zostaną schematy ideowe kotłowni spalających paliwo stałe. co1 P CZĘŚĆ II P1 wcw P2 B wcw P3 ZR ZR C 1 NW K 2 RZ opcja (pV>300) ZB ZB D RP EA M opcja (PV>300) NW Rys. 1. Schemat kotłowni wodnej na paliwo płynne z jednym kotłem i pompą gorącego mieszania (opis w tekście) Rys. autora styczeń/luty 2013 69 W KAŻDYM NUMERZE ENERGIA artykuły techniczne wywiady aktualności nowości w technice Lider wśród czasopism branżowych Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. ul. Karczewska 18 04-112 Warszawa tel. 22 810 21 24 faks 22 810 27 42 e-mail: [email protected] www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata www.rynekinstalacyjny.pl cena Kupon prenumeraty rocznej 122 zł ZAMAWIAM PRENUMERATĘ RYNKU INSTALACYJNEGO OD NUMERU NAZWA FIRMY ULICA I NUMER KOD POCZTOWY I MIEJSCOWOŚĆ OSOBA ZAMAWIAJĄCA RODZAJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ E-MAIL TELEFON KONTAKTOWY Informujemy, że składając zamówienie, wyrażacie Państwo zgodę na przetwarzanie wyżej wpisanych danych osobowych w systemie zamówień Grupy MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. w zakresie niezbędnym do realizacji powyższego zamówienia. Zgodnie z Ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (DzU Nr 101/2002, poz. 926 z późniejszymi zmianami) przysługuje Państwu prawo wglądu do swoich danych, aktualizowania ich i poprawiania. Upoważniam Grupę MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. do wystawienia faktury VAT bez podpisu odbiorcy. Wysyłka będzie realizowana po dokonaniu wpłaty na konto: Volkswagen Bank Polska S.A. 09 2130 0004 2001 0616 6862 0001 DATA I CZYTELNY PODPIS Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w celach marketingowych przez Grupę MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. oraz inne podmioty współpracujące z Wydawnictwem z siedzibą w Warszawie przy ul. Karczewskiej 18. Informujemy, że zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. (DzU Nr 101/2002, poz. 926 z późniejszymi zmianami) przysługuje Pani/Panu prawo wglądu do swoich danych, aktualizowania i poprawiania ich, a także wniesienia umotywowanego sprzeciwu wobec ich przetwarzania. Podanie danych ma charakter dobrowolny. 70 styczeń/luty 2013 czytelny podpis promocja . rynekinstalacyjny.pl ENERGIA PROJEKTOWANIE KOTŁOWNI WODNYCH Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2013 71 ENERGIA dr inż. Edmund Nowakowski Politechnika Wrocławska Rozkład zużycia i źródła ciepła w obiektach basenowych Distribution of heat consumption in swimming pool buildings Obiekty basenowe należą do zakładów zużywających duże ilości ciepła, dlatego powinno się w nich prowadzić racjonalną gospodarkę energią. Oprócz różnych form odzyskiwania ciepła jedną z najważniejszych kwestii jest taki dobór urządzeń grzewczych, aby działały z wysoką sprawnością eksploatacyjną. Niezbędna jest do tego znajomość rozkładu zużycia ciepła w obiekcie nie tylko w ciągu doby, ale także w trakcie roku. O biekty basenowe (zakłady kąpielowe, pływalnie kryte) składają się z trzech podstawowych oddziałów połączonych ze sobą funkcjonalnie: części ogólnej, hali basenowej i zaplecza higieniczno-technicznego. Każda z tych części ma inną strukturę zapotrzebowania na ciepło. Energia cieplna potrzebna jest do celów ogrzewczych, wentylacyjnych (lub wentylacji i klimatyzacji) oraz podgrzewania wody technologicznej i ogólnej. Z podanego w tabeli 1 zestawienia wynika, że najwięcej energii cieplnej pochłania przygotowanie ciepłej wody technologicznej i ogólnej oraz wentylacja, dlatego przede wszystkim w przypadku tych procesów należy racjonalnie gospodarować ciepłem i je odzyskiwać. W mniejszym stopniu zwraca się obecnie uwagę na dobór źródeł ciepła i ich ekonomiczną pracę, a przecież to od niego zależy, czy odzyskiwanego ciepła nie straci się w źle wybranych kotłach i urządzeniach grzewczych. Dobór wielkości urządzeń w dużej mierze zależny jest od rozkładu zużycia ciepła w obiekcie. Rozkład zużycia ciepła w obiekcie basenowym Obiekty basenowe mają różne przeznaczenie, a więc i różną funkcję użytkową i techniczną. Najprostsze są baseny z halą dobudowaną do innego obiektu głównego, w którym umieszczone jest zaplecze sanitarnohigieniczne, a najbogatszą formę użytkową mają wielofunkcyjne parki wodne. W zależności od przeznaczenia obiektów basenowych różne będzie zapotrzebowanie na energię cieplną i jej rozkład w czasie. Niniejsze rozważania ograniczono do ogólnodostępnego obiektu basenowego średniej wielkości, dla którego podano projektowe wartości zapotrzebowania na ciepło (tabela 2). Wartości te określone zostały dla warunków obliczeniowych. Dla ogrzewania i wentylacji przyjęto te = –20°C, a dla ciepłej wody tzw = 10°C i tcw = 60°C. Zapotrzebowanie na ciepło w obiekcie basenowym zmienia się w ciągu doby i roku. Dla doboru wielkości urządzeń grzewczych istotne są zmiany zapotrzebowania na ciepło w skali rocznej. Rozkład zużycia ciepła w skali roku Streszczenie W obiektach basenowych zużywa się duże ilości ciepła. Jedną z form racjonalnego jej zużycia jest właściwy dobór źródła ciepła – kotłów grzewczych dostosowanych do zmiennego w trakcie roku rozkładu zużycia ciepła. Problem ten rozpatrzono dla wybranego obiektu. W obiektach basenowych występują dwa rodzaje rozkładów zużycia ciepła: prawie równomierne zużycie w okresie całego roku Rodzaj obiektu (kubatura) 72 styczeń/luty 2013 Dobór urządzeń grzewczych dla obiektu basenowego Często stosowaną w praktyce zasadę doboru urządzeń grzewczych na podstawie obliczeniowego zapotrzebowania na ciepło należy uznać za niewystarczającą. Przy zmiennym obciążeniu cieplnym obiektu należy dobierać taki zestaw urządzeń grzewczych, aby mogły one działać w zakresie wysokich sprawności cieplnych niezależnie od stosowanego paliwa. W obiektach basenowych źródłami ciepła mogą być sieci cieplne (miejskie i przemysłowe) lub kotłownie własne. W tych ostatnich stosuje się kotły na paliwo stałe, płynne lub gazowe. W kotłach na paliwo stałe regulacja wydajności jest trudniejsza i ograniczona do określonego zakresu wydajności roboczej, jednak coraz częściej stosowane są kotły na paliwo stałe z automatycznym podawaniem paliwa, których Oddziały Udziały [%] Qo Qw Qcw Qc Zakład basenowy (7000 m ) część ogólna hala basenowa zaplecze basenu cały obiekt 33 20 26 25 52 37 24 36 15 43 50 39 100 100 100 100 Basen kąpielowy (5000 m3) hala basenowa z zapleczem 24 37 39 100 Hala basenowa bez zaplecza basen szkolny 12,5×8 m basen pływacki 25×12,5 m basen leczniczy 12,5×8 m 21,5 20 20 27,5 37 40 51 43 40 100 100 100 20–25 30–40 40–50 100 3 Abstract The swimming pool buildings consume a large amount of heat. One form of rational consumption is proper selection of heat source – boilers, adapted to the consumption distribution changing during the year. This problem has been analysed for the selected object. (ciepła woda technologiczna i ogólna) oraz zużycie zmienne w sezonie grzewczym związane z ogrzewaniem i wentylacją pomieszczeń. Zużycie ciepła w sezonie grzewczym jest więc zmienne, zależne od temperatur powietrza zewnętrznego, a w okresie lata stałe. Przebieg zmian potrzeb cieplnych dla obiektu basenowego o zapotrzebowaniu obliczeniowym podanym w tabeli 2 przedstawiono na rys. 1. Średnia wartość dla powyższych obiektów Tabela 1. Procentowy udział zużycia ciepła na cele ogrzewcze, wentylacyjne i ciepłej wody w obiektach basenowych rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2013 73 ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata IX Sympozjum Naukowo-Techniczne INSTALACJE BASENOWE projektowanie, wykonawstwo, eksploatacja, finansowanie promocja 6-8 marca 2013 r., ZAKOPANE 74 Organizator: Zakład Wodociągów i Kanalizacji Instytutu Inżynierii Wody i Ścieków Politechniki Śląskiej w Gliwicach styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl WODA Nowoczesne dr inż. Joanna Wyczarska-Kokot Instytut Inżynierii Wody i Ścieków Politechnika Śląska w Gliwicach i innowacyjne technologie oczyszczania wody basenowej (cz. 1) The modern and innovative technologies of swimming pool water treatment Part I Procesy i sposób oczyszczania wody obiegowej powinny uniemożliwiać kumulowanie się zanieczyszczeń wprowadzanych do basenu przez użytkowników oraz zapewniać taką dawkę dezynfektanta, która pozwala na usunięcie mikroorganizmów z wody w niecce. Układy oczyszczania wody basenowej na miarę XXI wieku opierają się na nowoczesnych systemach zarządzania, kontroli oraz sterowania procesami jednostkowymi. N a początku procesu inwestycyjnego budowy obiektu basenowego, a przede wszystkim doboru technologii oczyszczania wody basenowej, należy precyzyjnie określić jego funkcję i rodzaj. Optymalny dobór urządzeń związanych z prawidłowym przeprowadzeniem procesu oczyszczania wody basenowej zależeć będzie od tego, czy planowana jest budowa basenu otwartego, krytego, uniwersalnego, np. ze zmiennym przykryciem, wielofunkcyjnego z tzw. atrakcjami wodnymi, rehabilitacyjnego, pływackiego, sportowego, do nauki pływania dla młodzieży szkolnej czy dla małych dzieci, do skoków, do gry w piłkę wodną itd. Niezależnie od tego, czy planuje się budowę małego basenu w obiekcie hotelowym, czy basenu sportowego o wymiarach umożliwiających organizowanie w nim pływackich zawodów międzynarodowych, każdy z nich powinien być wyposażony w stację oczyszczania wody zaprojektowaną i wykonaną zgodnie z obowiązującymi przepisami, wytycznymi i uregulowaniami normatywnymi. Bezpieczeństwo zdrowotne użytkowników basenów i sprawność instalacji do oczyszczania wody basenowej to podstawa prawidłowego funkcjonowania wszystkich obiektów. O wysokiej sprawności instalacji basenowych na etapie projektowania decyduje prawidłowy wybór technologii oczyszczania wody oraz zastosowanych urządzeń, a na etapie eksploatacji profesjonalna ich obsługa, regularne przeglądy i monitoring procesu oczyszczania wody. W zakresie oczyszczania wody dla basenów publicznych w Polsce i Europie upowszechniła się niemiecka norma DIN 19643 wskazująca na konieczność stosowania w układach basenowych procesu: filtracji, koagulacji, korekty pH wody i dezynfekcji chlorowej [1]. rynekinstalacyjny.pl Długość cyklu filtracyjnego, płukanie filtrów, dozowanie koagulantu, dezynfektanta i korektora pH wody oraz pomiar podstawowych parametrów kontrolujących i wskazujących na efekty oczyszczania wody basenowej (pomiar stężenia chloru wolnego i związanego, potencjału redox, pH wody i temperatury) powinny być w pełni zautomatyzowane we wszystkich typach basenów publicznych. W skład podstawowego układu oczyszczania wody dla basenów sportowo-rekreacyjnych powinien wchodzić proces filtracji, a właściwie koagulacji powierzchniowej, prowadzony w filtrach ze złożem piaskowo-żwirowym oraz proces dezynfekcji chlorowej przy wykorzystaniu podchlorynu sodu wytwarzanego na miejscu w procesie elektrolizy membranowej. W przypadku basenów i wanien z hydromasażem, ze względu na ich atrakcyjność, większe obciążenie materią organiczną (cząsteczki naskórka, pot, mocz, resztki kosmetyków) oraz wyższą temperaturę wody (30–36°C) i co za tym idzie sprzyjające warunki rozwoju mikroorganizmów, obiegi wodne powinny być wyposażone w dezynfekcję dodatkową realizowaną poprzez naświetlanie strumienia wody promieniami UV, poprzedzającą dezynfekcję końcową polegającą na dozowaniu do strumienia wody obiegowej roztworu podchlorynu sodu. Stosowanie lamp UV pozwala osiągać lepsze efekty dezynfekcji, zmniejszać zużycie chloru i zwiększać bezpieczeństwo zdrowotne kąpiących się osób. Obiegi wodne basenów terapeutycznych i rehabilitacyjnych powinny być wyposażane w dezynfekcję dodatkową w postaci systemu ozonowania całego lub przynajmniej części strumienia wody obiegowej ze względu na prawdopodobieństwo wystąpienia specyficz- Streszczenie W artykule przedstawiono i porównano współczesne i innowacyjne systemy oczyszczania wody basenowej oparte na procesach filtracji i dezynfekcji, w skład których wchodzą nowoczesne urządzenia, w tym urządzenia kontrolno-pomiarowe. Abstract The modern and innovative swimming pool water treatment systems based on filtration and disinfection processes, which include modern appliances, also monitoring devices was presented and compared. nego zanieczyszczenia wody, np. bakteriami chorobotwórczymi. W przypadku basenów dla dzieci, brodzików i basenów w szczególny sposób przystosowanych do nauki pływania, np. basenów z ruchomym dnem (regulacją głębokości) czy atrakcjami wodnymi (zjeżdżalniami, fontannami, miejscami masażu, przeciwprądem strumienia wody), również należy stosować dodatkowe układy dezynfekcji (naświetlanie strumienia wody promieniami UV lub ozonowanie). Nowoczesne technologie uzdatniania wody, dobór właściwych preparatów chemicznych, wysoka efektywność filtrowania, zapewnienie mikrobiologicznej stabilności wody poprzez stosowanie oprócz dezynfekcji związkami chloru dodatkowych zabiegów dezynfekcyjnych oraz umiejętność dostosowywania układów oczyszczania wody basenowej do warunków eksploatacji danego basenu, tzn. frekwencji i jakości wody uzupełniającej, gwarantują uzyskanie medium zasilającego niecki basenowe o jakości wody do spożycia i zapewniającego styczeń/luty 2013 75 WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 76 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2013 77 WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 78 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl WODA Legionella w wewnętrznych Krzysztof Kaiser instalacjach wodociągowych Legionella in building internal water supply systems Bakterie z rodzaju Legionella są szeroko rozpowszechnione w przyrodzie, jednak w instalacjach ich występowanie nie jest pożądane. Z punktu widzenia epidemiologicznego najbardziej niekorzystna jest ich obecność w instalacjach i urządzeniach, w których tworzy się aerozol wodno-powietrzny, użytkowanych przez osoby o obniżonej odporności immunologicznej. Problem występowania bakterii Legionella dotyczy m.in. instalacji ciepłej wody użytkowej. Występowanie bakterii Legionella Wiele mikroorganizmów, np. bakterie czy pierwotniaki, jest w stanie bytować i namnażać się w środowisku wodnym zawierającym nawet minimalną zawartość substancji odżywczych. Jednym z mikroorganizmów zasiedlających środowiska wodne i wilgotne jest okryta złą sławą bakteria Legionella pneumophila. W naturalnych warunkach bakterie z rodzaju Legionella odnaleźć można nie tylko w wodzie, ale również w wilgotnej glebie, trocinach, na porostach, mchach, paprociach itp. Dość powszechnie bakterie te występują w instalacjach wodnych budynków. Trafiając na sprzyjające warunki życiowe, potrafią się bardzo szybko namnażać. Warunkami sprzyjającymi ich występowaniu są np.: nieodpowiednia jakość wody, niedoskonałości konstrukcyjne instalacji wodnych, niewłaściwie prowadzona eksploatacja oraz niewystarczający nadzór higienicznosanitarny nad urządzeniami i instalacjami. Największe ryzyko występowania i namnażania bakterii z rodzaju Legionella w systemach dystrybucji wody związane jest z instalacjami wody ciepłej. Środowisko szczególnie sprzyjające rozwojowi bakterii stanowią zastoiska wodne o podwyższonej temperaturze, z obecnością substancji organicznych. W wodzie wodociągowej o temperaturze 5–24°C bakterie te przeżywają prawie rok, a czas życia w aerozolu powietrzno-wodnym lub pyłowym dochodzi do 15 min przy dużej wilgotności powietrza [1]. Bakterie Legionella charakteryzują się dużą zdolnością adaptacyjną do różnych warunków środowiskowych. Ich specyficzną cechą utrudniającą eliminowanie ze środowiska jest zdolność do przeżycia w organizmach pierwotniaków. Wakuole ameb i orzęsków są miejscem namnażania się pałeczek Legionella i mogą zawierać nawet tysiące komórek bak- rynekinstalacyjny.pl terii. Bytowanie wewnątrz pierwotniaków nie tylko chroni bakterie przed działaniem niekorzystnych czynników zewnętrznych, ale także przypuszczalnie zwiększa ich inwazyjność w stosunku do komórek ciała ludzkiego. Potencjalne źródła zakażeń Potencjalnym źródłem zakażenia człowieka bakteriami z rodzaju Legionella jest woda, a szczególne zagrożenie stanowi zawierający bakterie aerozol wodno-powietrzny. Taki aerozol wytwarzają prysznice, nawilżacze powietrza, komory zraszania, chłodnie wentylatorowe w systemach klimatyzacyjnych, nebulizatory, respiratory, wanny wirowe i urządzenia do hydromasażu, jacuzzi, turbiny dentystyczne, fontanny, spryskiwacze trawników, zraszacze natryskowe, myjnie samochodowe i inne. Bakterie Legionella występują często również w basenach kąpielowych, mogą być też przenoszone m.in. przez mgłę olejowo-wodną, np. w instalacjach sprężonego powietrza, gdzie istnieją dogodne warunki do ich rozwoju, tj. w zbiornikach, osuszaczach, filtrach, odwadniaczach i separatorach, w których gromadzi się kondensat. Zakażenie organizmu człowieka najczęściej odbywa się drogą inhalacyjną przez przedostanie się skażonego aerozolu do pęcherzyków płucnych, chociaż namnażanie się tej bakterii obserwowano już w tchawicy, wewnątrz komórek nabłonkowych. Do tej pory nie określono jeszcze ściśle dawki infekcyjnej. Obserwacje infekcji wywołanych przez bakterie z rodzaju Legionella u człowieka wykazują, że do zakażeń może dochodzić przy bardzo niskich stężeniach tej bakterii, obserwuje się również występowanie odporności na bardzo duże dawki bakterii wśród populacji ludzkiej. Prawdopodobnie istnieją nieznane dotąd czynniki zwiększające ryzyko infekcji. Z badań prowadzonych na zwierzętach wynika, Streszczenie W artykule zaprezentowano zagrożenia spowodowane kolonizacją wewnętrznych instalacji wodociągowych przez bakterie rodzaju Legionella, przedstawiono najczęstsze przyczyny kolonizacji oraz sposoby umożliwiające usuwanie bakterii. O konieczności ich eliminacji z instalacji mówią także zapisy aktów prawnych, które wymieniono w artykule. Wskazano ponadto inne niż sieci wodociągowe potencjalne rezerwuary występowania bakterii Legionella. Abstract The article presents risks posed by the colonization of internal water supply installations by the Legionella type of bacteria, the most frequent causes of the bacterial growth and methods for the elimination of the microorganisms from the systems. Also the regulations referenced in the article require elimination of the germs. In addition, the article identifies possible places of Legionella growth other than water supply systems. że wartości dawki letalnej są bardzo rozbieżne i wahają się w zakresie od 1000 do 107 żywych komórek bakterii. Szacuje się, że ryzyko wystąpienia sporadycznych przypadków zachorowań osób zdrowych istnieje podczas 10-minutowego mycia się pod prysznicem, którego woda skażona jest pałeczkami Legionella w ilości 103–105 jtk/100 ml, a dla ilości przekraczającej 105 jtk/100 ml należy spodziewać się wystąpienia epidemii [2]. Legioneloza Przyczyną legionelozy są pałeczki należące do rodziny Legionellaceae, rodzaju Legionella styczeń/luty 2013 79 WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 80 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2013 81 WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 82 styczeń/luty 2013 rynekinstalacyjny.pl WODA V Ogólnokrajowa Konferencja Naukowo-Techniczna Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne – projektowanie, wykonawstwo, eksploatacja promocja 16-17 maja 2013 r., Dębe k. Warszawy Kontakt: Zakład Zaopatrzenia w Wodę i Odprowadzania Ścieków Wydział Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej 00-653 Warszawa, ul. Nowowiejska 20 tel. 501 136 845, 22 234 53 38 faks 22 825 29 92 e-mail: [email protected] [email protected] Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl styczeń/luty 2013 83 INFORMATOR NORMY Aktualności Jerzy Nowotczyński Krystyna Nowotczyńska normalizacyjne W zestawieniu podano wybrane nowe normy z branży instalacyjnej oraz projekty norm. Wykaz przygotowano na podstawie informacji normalizacyjnych podawanych w czasopiśmie „Wiadomości PKN. Normalizacja”. Katalog polskich norm znajduje się na www.pkn.pl. Wybrane nowe normy ogłoszone przez PKN PN-EN 125:2012 Urządzenia nadzoru płomienia do odbiorników spalających paliwa gazowe − Termoelektromagnetyczne urządzenia nadzoru płomienia Określa wymagania bezpieczeństwa, konstrukcyjne i użytkowe termoelektromagnetycznych urządzeń nadzoru płomienia zasilanych przez termoparę, przeznaczonych do stosowania w palnikach gazowych, urządzeniach gazowych itp. Dotyczy sterowników z maks. deklarowanym ciśnieniem wlotowym mniejszym lub równym 500 kPa (5 barów) z nominalną średnicą przyłączeniową mniejszą lub równą DN 50, użytkujących jeden lub więcej gazów zgodnie z EN 437. Nie dotyczy: termopar i sterowników zasilanych energią pomocniczą (np. energią elektryczną ze źródła zewnętrznego). Zastępuje: PN-EN 125:2010, zharmonizowana z dyrektywą: 2009/142/EC PN-EN 298:2012 Automatyczne układy sterowania przeznaczone do palników gazowych i urządzeń spalających paliwa gazowe lub paliwa ciekłe (oryg.) Zawiera wymagania bezpieczeństwa, konstrukcyjne i funkcjonalne automatycznych układów sterowania palnikami, jednostek programowych oraz urządzeń wykrywania płomienia dla palników zasilanych gazem lub olejem opałowym i urządzeń spalających paliwa gazowe i olejowe z wentylatorami lub bez nich i podobnego użytkowania. Dotyczy automatycznych układów sterowania palnikami zawierających dodatkowe funkcje. Nie obejmuje automatycznych układów sterowania palnikami wykorzystujących termoelektromagnetyczne urządzenia nadzoru płomienia. Zastępuje: PN-EN 298:2007, PN-EN 230:2010 PN-EN 1366-10:2011 Badanie odporności ogniowej instalacji użytkowych − Część 10: Klapy odcinające stosowane w systemach wentylacji pożarowej (oryg.) Dotyczy klap odcinających wchodzących w skład systemów kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła. Uwzględnia zarówno klapy stosowane w systemach obsługujących wyłącznie jedną strefę pożarową, jak i klapy stosowane w systemach przechodzących przez wiele stref. Określa metody badań tych klap wraz z wymaganym oprzyrządowaniem stanowisk badawczych. Wprowadza: EN 1366-10:2011 PN-EN 1555-5:2012 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do przesyłania paliw gazowych − Polietylen (PE) − Część 5: Przydatność systemu do stosowania Określa wymagania dla systemów przewodów rurowych z PE przeznaczonych do przesyłania paliw gazowych. Zawiera definicje połączeń elektrooporowych, doczołowych i mechanicznych. Podaje metody przy- 84 styczeń/luty 2013 gotowania próbek do badań połączeń oraz metody badań tych połączeń celem określenia przydatności do stosowania systemu w warunkach normalnych i ekstremalnych. Zawiera parametry konieczne do wykonania badań zgodnych z normami powołanymi. Zastępuje: PN-EN 1555-5:2010 PN-EN 14597:2012 Regulatory i ograniczniki temperatury w systemach wytwarzania ciepła (oryg.) Zawiera wymagania funkcjonalne i badania urządzeń sterujących stosowanych w instalacjach termicznych. Dotyczy konstrukcji czysto mechanicznych, elektrycznych i elektronicznych oraz systemów wykorzystujących oprogramowanie. Zawiera wiele istotnych uzupełnień w stosunku do poprzedniej normy. Zawarte w niej wymagania bezpieczeństwa mechanicznego i elektrycznego zapewniają zgodność z dyrektywami UE obejmującymi urządzenia elektryczne i niskonapięciowe oraz kompatybilność elektromagnetyczną. Zastępuje: PN-EN 14597:2007 PN-EN 15889:2011 Węże pożarnicze − Metody badań (oryg.) Określa specyficzne metody badań węży pożarniczych płasko składanych, półsztywnych i ssących. W Załączniku U (informacyjnym) wyszczególniono listę opublikowanych norm ISO i/lub EN dotyczących metod badań węży, które są określone w normach węży pożarniczych. Wprowadza: EN 15889:2011 PN-EN 60335-2-40:2004/A13:2012 Elektryczny sprzęt do użytku domowego i podobnego − Bezpieczeństwo użytkowania − Część 2-40: Wymagania szczegółowe dotyczące elektrycznych pomp ciepła, klimatyzatorów i osuszaczy (oryg.) Zmieniono: wprowadzenie, zakres normy i bibliografię. Dodano: załącznik ZE, załącznik ZF, załącznik ZAB i załącznik ZZ. Zharmonizowana z dyrektywą: 2006/95/EC PN-EN ISO 11296-3:2011 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do renowacji podziemnych bezciśnieniowych sieci kanalizacji deszczowej i sanitarnej − Część 3: Wykładzina z rur ściśle pasowanych (oryg.) Określa wymagania i metody badań systemów ze ściśle dopasowaną wyściółką przeznaczonych do renowacji podziemnych bezciśnieniowych sieci kanalizacji deszczowej i ściekowej z PE lub PVC-U. Podaje definicje terminów w niej stosowanych. Określa właściwości mechaniczne, fizyczne i geometryczne oraz podaje wymagania dotyczące pakowania, przechowywania i transportu rur i kształtek. Zastępuje: PN-EN 13566-3:2004 PN-EN ISO 11296-4:2011 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do renowacji podziemnych bezciśnieniowych sieci kanalizacji deszczowej i sanitarnej − Część 4: Wykładzina z rur utwardzanych na miejscu (oryg.) Określa wymagania i metody badań dotyczące systemów z wyściółką utwardzaną w rurach i kształtkach służących do renowacji podziemnych bezciśnieniowych sieci kanalizacji deszczowej i ściekowej. Podaje definicje terminów. Określa właściwości mechaniczne, fizyczne i geometryczne oraz podaje wymagania dotyczące instalacji. Zastępuje: PN-EN 13566-4:2004 PN-EN ISO 11298-3:2011 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do renowacji podziemnych sieci wodociągowych − Część 3: Wykładzina z rur ściśle pasowanych (oryg.) Określa wymagania i metody badań systemów z wykładziną z rur ściśle pasowanych do renowacji podziemnych sieci przesyłających wodę. Podaje definicje terminów. Określa właściwości mechaniczne, fizyczne i geometryczne oraz podaje wymagania dotyczące instalowania. Zastępuje: PN-EN 14409-3:2006 PN-EN ISO 13229:2012 Systemy przewodów rurowych z tworzyw termoplastycznych do zastosowań bezciśnieniowych − Rury i kształtki z nieplastyfikowanego poli(chlorku winylu) (PVC-U) − Oznaczanie liczby lepkościowej oraz liczby K Podaje metodę oznaczania liczby lepkościowej (znanej też jako lepkość zredukowana) oraz liczby K polimeru PVC-U z rur, kształtek lub mieszanki. Wyszczególnia tylko metodę dla izolowanego (lub odseparowanego) polimeru PVC. Badanie liczby lepkościowej podano w ISO 1628-2. Zastępuje: PN-EN ISO 13229:2011 PN-EN ISO 13706:2012 Przemysł naftowy, petrochemiczny i gazowniczy − Wymienniki ciepła chłodzone powietrzem (oryg.) Zawiera wymagania i zalecenia dotyczące projektowania, materiałów, wykonywania badań i przygotowania do wysyłki wymienników ciepła chłodzonych powietrzem, stosowanych w przemyśle naftowym i gazowniczym. Podaje 33 definicje. Zastępuje: PN-EN ISO 13706:2009 PN-EN 62282-3-3:2008 Technologie ogniw paliwowych − Część 3-3: Systemy zasilania ze stacjonarnych ogniw paliwowych − Instalacja (oryg.) Podaje minimalne wymagania bezpieczeństwa dotyczące instalacji wewnętrznych i napowietrznych stacjonarnych systemów zasilania złożonych z ogniw paliwowych. Obejmuje instalacje systemów przyłączonych do sieci bezpośrednio oraz poprzez przełącznik. Dotyczy autonomicznych systemów zasilania na napięcie przemienne lub stałe ze zdolnością do odzysku ciepła albo bez niej. Zawiera 23 definicje. Wprowadza: EN 62282-3-3:2008, zharmonizowana z dyrektywą: 2006/95/EC Projekty norm prPN-prEN 12309 Urządzenia sorpcyjne do grzania i/lub chłodzenia opalane gazem o obciążeniu cieplnym nieprzekraczającym 70 kW Część 1: Terminy i definicje Część 3: Warunki badania Część 4: Metody badania Część 5: Wymagania Część 6: Obliczanie wydajności sezonowej Część 7: Przepisy szczególne dla urządzeń hybrydowych Urządzenia objęte EN 12309 zawierają jeden z następujących elementów lub ich kombinację: a) chłodziarkę sorpcyjną opalaną gazem, b) chłodziarkę/podgrzewacz sorpcyjny opalany gazem, c) sorpcyjną pompę ciepła opalaną gazem. Dotyczy tych urządzeń tylko wtedy, gdy są one stosowane do ogrzewania lub chłodzenia pomieszczeń albo jako lodówki z odzyskiem ciepła lub bez niego. Nie dotyczy klimatyzatorów. Planowane uznanie za PN – grudzień 2014 r. rynekinstalacyjny.pl INFORMATOR KATALOG FIRM prPN-prEN 12952-7 Kotły wodnorurowe i urządzenia pomocnicze – Część 7: Wymagania dotyczące wyposażenia do kotłów Zawiera wymagania dotyczące wyposażenia kotłów parowych i wodnych wysokotemperaturowych zdefiniowanych w PN-EN 12952-1, w których wytwarzana jest para lub woda gorąca. Wymagania dotyczące wyposażenia dla kotłów odzyskowych w przemyśle chemicznym podano w załączniku A, a przykłady projektów systemów wytwarzania wody gorącej w załączniku B. Zawiera 22 terminy i definicje. Zastąpi: PN-EN 12952-7:2005, zgodna z dyrektywą 97/23/EC. Planowane uznanie za PN – sierpień 2013 r. Katalog – Indeks firm Izolacje termiczno-akustyczne Armatura i osprzęt c.o. Oprogramowanie inżynierskie EFAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Grzejniki EFAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Instalacje i sieci gazowe EFAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Instalacje i urządzenia wentylacyjno-klimatyzacyjne prPN-prEN 13774 Armatura do instalacji dystrybucji gazu na maksymalne ciśnienie robocze mniejsze lub równe 16 bar − Wymagania eksploatacyjne Dotyczy armatury zaporowej (odcinającej) metalowej stosowanej do instalacji dystrybucji gazu na maksymalne ciśnienie robocze 16 barów, która przeznaczona jest do paliwa gazowego pierwszej, drugiej i trzeciej rodziny, zgodnie z EN 437. Dotyczy następujących typów armatury zaporowej (odcinającej): kurków czopowych i kulowych, zasuw, zaworów grzybkowych o kadłubie kulistym oraz przepustnic. Nie dotyczy: armatury do instalacji domowych, zaworów bezpieczeństwa i zaworów do głowic wiertniczych. Zawiera wymagania dodatkowe związane z normami wyrobów. Zastąpi: PN-EN 13774:2004 (U), zgodna z dyrektywą 97/23/EC. Planowane uznanie za PN – grudzień 2013 r. Pompy MEPROZET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Rury i kształtki instalacyjne MPJ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Sieci kanalizacyjne MEPROZET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 OWENT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 MPJ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 MEPROZET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Instalacje z.w. EWE ARMATURA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Instalacje c.w.u. EWE ARMATURA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Izolacje dźwiękowe ADAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Izolacje techniczne ARMACELL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 PAROC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 ROCKWOOL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Stojące i podwieszane bidety zasilane od góry − Wymiary przyłączeniowe Określa wymiary przyłączeniowe dla stojących i podwieszanych bidetów zasilanych od góry zgodnie z normą EN 14528 niezależnie od materiałów użytych do ich produkcji. Jeżeli producent dostarczy lub wskaże inny zestaw przyłączeniowy, dozwolone są odmienne wymiary przyłączeniowe, np. dla specjalnych konstrukcji bidetów. Wszystkie rysunki są jedynie przykładami i nie wpływają na kształt urządzeń. Ich ostateczny kształt pozostawiono do uznania wytwórcy. Zastąpi: PN-EN 35:2001. Planowane uznanie za PN – grudzień 2014 r. CAD-Projekt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 KONWEKTOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Instalacje kanalizacyjne prPN-prEN 35 OWENT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 STEINBACHER IZOTERM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Sieci wodociągowe EWE ARMATURA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 MEPROZET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 MPJ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Systemy kominkowe KONWEKTOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Systemy mocowań ADAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Systemy oczyszczania ścieków MEPROZET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Wibroizolacje ADAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Armacell Poland Sp. z o.o. 55-300 Środa Śląska, ul. Targowa 2 tel. 71 31 75 025, fax 71 31 75 115 www.armacell.com Producent materiałów izolacyjnych dla profesjonalistów prPN-EN 1859:2009/prA1 Kominy − Kominy metalowe − Metody badań Zmiany w przedmowie, w rozdziale 2 – powołania normatywne, zmiany w punktach 4.8.4, 4.8.5 oraz E.1, E.2.1, E.2.2 i E.2.4. Planowane uznanie za PN – grudzień 2014 r. prPN-prEN 12098-3 rynekinstalacyjny.pl – nowoczesne izolacje kauczukowe do zastosowań w instalacjach chłodniczych, klimatyzacyjnych, sanitarnych i grzewczych reklama Sterowanie systemami ogrzewania − Część 3: Urządzenia sterujące elektrycznych systemów ogrzewania Dotyczy elektronicznych urządzeń sterujących dla systemów grzewczych z bezpośrednią emisją elektryczną. Obejmuje również sterowniki realizujące zintegrowany optymalny start lub funkcję sterowania optymalnym start-stopem. Sterownik reguluje ogrzewanie lub tryby sterowania elektronicznego poszczególnych stref lub emisję urządzeń sterujących. Wymagania bezpieczeństwa w zakresie systemów ogrzewania pozostają niezależne od niniejszej normy. Właściwości dynamiczne lokalnych termostatów, czujników oraz siłowników nie są objęte zakresem normy. Systemy multidystrybucji i/lub multigeneracji wymagają skoordynowanych rozwiązań zapobiegających niepożądanej interakcji i nie są objęte niniejszą normą. Zastąpi: PN-EN 12098-3:2005, PN-EN 12098-4:2006. Planowane uznanie za PN – grudzień 2014 r. Euroklasa ogniowa: B/BL-s3-d0 styczeń/luty 2013 85 85 INFORMATOR KATALOG FIRM WYŁĄCZNY DYSTRYBUTOR POLSKIEGO PRODUCENTA KURKÓW KULOWYCH FIRMY EFAWA ORAZ PRZEDSTAWICIEL NA POLSKĘ HISZPAŃSKIEJ FIRMY GENEBRE ...sprawdzone w każdym detalu 100% polskiego kapitału W OFERCIE: – KURKI KULOWE DO SIECI WODNYCH, CIEPŁOWNICZYCH, GAZOWYCH I PAROWYCH 85 Krystyna Kostyrko Paweł Wargocki stożkowo-membranowy zwrotny zawór antyskażeniowy EWE – PRZEPUSTNICE, FILTRY, ZAWORY ZWROTNE, ŁĄCZNIKI AMORTYZACYJNE, ZASUWY GRUPA 81 ZŁ z VAT Pomiary zapachów i odczuwalnej jakości powietrza w pomieszczeniach Oprawa broszurowa, format: 16,5 x 23,5 cm, stron 452 reklama Wyd. Instytut Techniki Budowlanej, Warszawa 2012 EFAR Sp.j. W monografii podano informacje o środkach technicznych i urządzeniach do ograniczania w pomieszczeniach stężeń odorantów powodujących uciążliwe zapachy powietrza wewnętrznego. Opisano w niej również koszty wynikające z pogorszonej powietrza Publikacja stanowi jakości propozycję urew pomieszczeniach, zarówno ponoszone bezgulowania sfery rozliczania kosztów pośrednio przez użytkowników pomieszczeń, ciepła ii wody w budynkach. jak i zużycia przez najemców pracodawców. Koszty Uwzględnia ona rozwiązania techte związane są z pogorszonymi warunkami niczne eksploatowanych w PolsceSą zdrowotnymi i obniżoną produktywnością. one znaczne w porównaniui zcentralkosztainstalacjirównież wodociągowych mi niestosowania niskoemisyjnych materiałów nego ogrzewania. i zwiększonego zużycia energii w budynku. Publikacja ta jest pierwszą na rynku polskim Praca zbiorowa: – dr wydawniczą inż. Lucjan Furtak, pozycją zajmującą się powyższą – dr hab. inż. Stanisław Rabiej, tematyką. Problemy związane z jakością – mgr w inż.pomieszczeniach Czesław Wachnicki, powietrza są szeroko – mgr inż. Jakub Wild badane poza granicami kraju, w krajach wyWyd. PKTSGGiKco ma znaczący wpływ na sokorozwiniętych, ISBN: 83-902450-3-5 poprawę warunków użytkowania budynków. Rok wydania 1998 Wdrożenie do praktyki w Polsce pomiarów opisywanych w monografii może przynieść wymierne korzyści i rzutować na podniesienie konkurencyjności polskiego budownictwa. ul. Gołężycka 27 61-357 Poznań tel. +48 61 870 00 11 faks +48 61 879 33 11 [email protected] www.efar.com.pl Prenumerata „Rynku Instalacyjnego” cena egzemplarza w prenumeracie oferuje: niższa o 15% od ceny detalicznej bezwłazowe studzienki wodomierzowe dla wodomierzy od Qn 2,5 do Qn 6 przy prenumeracie rocznej (10 numerów) i półrocznej (5 numerów) koszty wysyłki zestawy wodomierzowe od 1/2" do 2" i ich elementy pokrywa wydawnictwo do studentów skierowana jest specjalna zawory kulowe oraz skośne grzybkowe od 1/2" do 2" oferta edukacyjna (wymagana jest kserokopia aktualnej legitymacji studenckiej) zawory antyskażeniowe typu EA i EB od 3/4" do 2" (połączenia gwintowe) oraz od DN 50 do DN 200 (połączenia kołnierzowe) prenumeratę można zamówić od dowolnego numeru Cena prenumeraty: – próbna (kolejne 3 numery): Księgarnia Techniczna bezpłatna stojaki hydrantowe i ich elementy – edukacyjna: 80 zł hydranty i zawory ogrodowe – półroczna: 80 zł nawiertki do rur wszelkich typów – roczna: 122 zł – dwuletnia: 220 zł przejścia przez mury Zamówienia można składać: EWE Armatura Polska Sp. z o.o. – telefonicznie: 22 810 21 24 lub 512 60 82 ul. Kobierzycka 24 52-315 Wrocław Tel. 71 361 03 43, 71 361 03 49 Faks 71 361 03 52, 71 361 03 74 – faksem: 22 810 27 42 86 styczeń/luty 2013 lub [email protected] – przez internet: www.rynekinstalacyjny.pl lub ksiegarniatechniczna.com.pl reklama promocja promocja – e-mailem: [email protected] Grupa MEDIUM 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18 tel. 22 512 60 60, faks 22 810 27 42 e-mail: [email protected] www.ksiegarniatechniczna.com.pl www.ewe-armaturen.pl rynekinstalacyjny.pl INFORMATOR KATALOG FIRM ADAM Sp. z o.o. Systemy Mocowań i Izolacji Dźwiękowych 84-230 Rumia, ul. Morska 9A tel. 58 771 38 88, faks 671 38 35 e-mail: [email protected], www.adam.com.pl JESTEŚMY POLSKIM PRODUCENTEM: Wentylatorów dachowych, osiowych, bębnowych, promieniowych, przeciwwybuchowych Wymienników i nagrzewnic Urządzeń grzewczo-wentylacyjnych Zestawów do uprawy grzybów ŚWIADCZYMY USŁUGI: Wycinania laserowego Cynkowania ogniowego posiadamy certyfikaty: ISO 9001:2000, TÜV, CE 0035 Fabryka Urządzeń Wentylacyjno-Klimatyzacyjnych „KONWEKTOR” Sp. z o.o. 87-600 Lipno ul. Wojska Polskiego 6 tel. 54 287 22 34, 54 287 25 04 faks 54 287 23 41, 54 287 24 97 IZOLACJE TECHNICZNE q OTULINY PAROC Pro Section 100 PAROC Section AluCoat T PAROC Section AL5T q MATY: PAROC Wired Mat 65, 80, 100 PAROC Wired Mat 80, 100 AluCoat PAROC Wired Mat 80, 100 AL1 PAROC Pro Lamella Mat AluCoat PAROC Lamella Mat AluCoat PAROC Pro Felt 60 N1 PAROC Pro Felt 80 N1 q PŁYTY PAROC Pro Slab 60, 80, 100, 120 PAROC InVent 60 N1, N3, PAROC InVent 60 N1/N1, N3/N3, PAROC InVent 80 N1, N3 PAROC InVent 60 G1, G2 PAROC InVent 80 G1, G2 q PŁYTY SPECJALNE PAROC Fireplace Slab 90 AL1 PAROC Pro Slab 150 Wełna luzem: PAROC Pro Loose Wool PRODUKTY IZOLACYJNE DLA BUDOWNICTWA Izolacje ogólnobudowlane Płyty: PAROC UNS 37, GRS 20, SSB1 Granulat: PAROC BLT 9 Izolacje fasad – metoda lekka mokra: płyty PAROC FAS 4 i FAL 1 – metoda sucha: płyty PAROC WAS 25 i 25t, WAS 35, WAS 50 i 50t Izolacje dachów płaskich Płyty: PAROC ROS 30 i 30g, ROS 50, ROB 60 i 60t Izolacje ogniochronne Płyty: PAROC FPS 17 PAROC POLSKA Sp. z o.o. ul. Gnieźnieńska 4, 62-240 Trzemeszno Tel. +48 61 468 21 90 Faks +48 61 415 45 79 www.paroc.pl naszej księgarni znajdziecie Państwo książki z dziedziny: □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ instalacji sanitarnych, ochrony środowiska, wentylacji i klimatyzacji, Fabryka Wentylatorów „OWENT” Sp. z o.o. 32-300 Olkusz, aleja 1000-lecia 2a instalacji elektrycznych, steinodur® PSN płyty termoizolacyjno-drenażowe Zastosowanie: fundamenty, ściany piwnic, cokoły, dachy płaskie odwrócone, tarasy, parkingi, podłogi, fasady steinodur® UKD płyty termoizolacyjne z polistyrenu Zastosowanie: dachy płaskie odwrócone, dachy zielone, tarasy, patio, parkingi, podłogi, ściany piwnic Zastosowanie: dachy płaskie i spadziste, fasady, ogrzewanie podłogowe oraz programy, słowniki, poradniki steinonorm® 300 otuliny z półsztywnej pianki poliuretanowej z płaszczem zewnętrznym z PVC Księgarnia Techniczna Grupa MEDIUM Zastosowanie: izolacja stalowych i miedzianych rurociągów centralnego ogrzewania, ciepłej i zimnej wody w budynkach mieszkalnych, administracyjnych i przemysłowych ul. Karczewska 18 04-112 Warszawa tel. 22 810 21 24 faks 22 810 27 42 e-mail: [email protected] www.ksiegarniatechniczna.com.pl promocja ROCKWOOL Sp. z o.o. 66-131 Cigacice, ul. Kwiatowa 14 infolinia: 801 660 036, 601 660 033 e-mail: [email protected] www.rockwool.pl steinothan® 107 płyty termoizolacyjne z twardego poliuretanu informatyki rynekinstalacyjny.pl Przedsiębiorstwo MPJ Marek Jastrzębski 20-232 Lublin, ul. Jana Kasprowicza 15 tel. 81 472 22 22, faks 81 472 20 00 e-mail: [email protected], www.mpj.pl 05-152 Czosnów, Cząstków Maz. k. W-wy, ul. Gdańska 14 tel. +48 (22) 785 06 90, fax +48 (22) 785 06 89 www.steinbacher.pl, [email protected] ciepłownictwa i ogrzewnictwa, gazownictwa, Brzeska Fabryka Pomp i Armatury MEPROZET Sp. z o.o. 49-304 Brzeg, ul. Armii Krajowej 40 tel. 77 416 40 31, faks 77 416 23 48 e-mail: [email protected] www.meprozet.com.pl, www.polimerobetony.pl steinbacher izoterm sp. z o.o. budownictwa, chłodnictwa, CAD – Projekt s.c. 05-822 Milanówek, ul. Staszica 2B tel./faks 22 465 59 29 e-mail: [email protected] www.megacad.pl steinonorm® 700 otulina z twardej pianki poliuretanowej Zastosowanie: izolacja rurociągów i urządzeń ciepłowniczych usytuowanych w budynkach, piwnicach, kanałach (np. węzły ciepłownicze, kotłownie, ciepłownie itp.) oraz izolacja rurociągów i urządzeń w sieciach napowietrznych e-mail: [email protected] www.owent.pl steinwool® otulina izolacyjna z wełny mineralnej Zastosowanie: izolacja termiczna rurociągów centralnego ogrzewania, ciepłej i zimnej wody, przewodów klimatyzacyjnych, wentylacyjnych oraz solarnych, w budynkach mieszkalnych, administracyjnych i przemysłowych styczeń/luty 2013 87 87 INFORMATOR GDZIE NAS ZNALEŹĆ Gdzie nas znaleźć Salony sprzedaży prasy EKO-INSTAL Bydgoszcz, ul. Fabryczna 15B tel. 52 365 03 70, -37, 327 03 77 FAMEL Kępno, ul. Świerczewskiego 41 tel. 62 782 85 95 Kluczbork, ul. Gazowa 2 tel. 77 425 01 00 Namysłów, ul. Reymonta 72 tel. 77 410 48 30 Olesno, ul. Kluczborkska 9a tel. 34 359 78 51 Oława, ul. 3 Maja 20/22 tel. 71 313 98 79 Wieluń, ul. Ciepłownicza 23 tel. 43 843 91 20 HEATING-INSTGAZ Rzeszów, ul. Przemysłowa 13 tel. 17 854 70 10 MIEDZIK Szczecin, ul. Mieszka I 80 tel. 91 482 65 66 PAMAR Bielsko-Biała, ul. Żywiecka 19 tel. 33 810 05 88, -89 Dystrybutorzy AES Jasło, ul. Kopernika 18 tel. 13 446 35 00 ASPOL-FV Łódź, ul. Helska 39/45 tel. 42 650 09 82 BARTOSZ Sp.j. Białystok, ul. Sejneńska 7 tel. 85 745 57 12 BARTOSZ Sp.j. Filia Kielce Kielce, ul. Ściegiennego 35A tel. 41 361 31 74 BAUSERVICE Warszawa, ul. Berensona 29P tel. 22 424 90 90 Warszawa, ul. Albatrosów 10 tel. 22 644 84 21 Szczecin, ul. Pomorska 141/143 tel. 91 469 05 93 BOSAN Warszawa, ul. Płowiecka 103 tel. 22 812 70 72 CENTROSAN Centrum Techniki Grzewczej Piaseczno, ul. Julianowska 24 tel. 22 737 08 35 faks 22 737 08 28 PROMOGAZ-KPIS Kraków, ul. Mierzeja Wiślana 7 tel. 12 653 03 45, 653 15 02 SANET Gdynia, ul. Opata Hackiego 12 tel. 58 623 41 05, 623 10 96 TERMECO Lublin, ul. Długa 5 tel. 81 744 22 23 WILGA Częstochowa, ul. Jagiellońska 59/65 tel. 34 370 90 40, -41 GRUPA SBS www.grupa-sbs.pl AND-BUD Tarnobrzeg, ul. Kopernika 32 tel. 15 823 01 48 APIS Andrzej Bujalski, www.apis.biz.pl Garwolin, ul. Targowa 2 tel. 25 782 27 00 Łosice, ul. 11 Listopada 6 tel. 83 359 06 67 Łuków, Aleje Kościuszki 17 tel. 25 798 29 48 Siedlce, ul. Torowa 15a tel. 25 632 71 02 ANGUS Warszawa, ul. Pożaryskiego 27a tel. 22 613 38 60, 812 41 45 AQUA Gorzów Wlkp., ul. Szenwalda 26 tel. 95 720 67 20 Gorzów Wlkp., ul. Młyńska 13 tel. 95 728 17 20 Legnica, ul. Działkowa 4 tel. 76 822 94 20 Wałcz, ul. Budowlanych 10b tel. 67 387 01 00 Wrocław, pl. Wróblewskiego 3 A tel. 71 341 94 67 Zielona Góra, ul. M.C. Skłodowskiej 25 tel. 68 324 08 98 B&B Wrocław, ul. Ołtaszyńska 112 tel. 71 792 77 75, faks 71 792 77 76 ARMET Chorzów, ul. ks. Wł. Opolskiego 11 tel. 32 241 12 39 FEMAX Gdańsk – Kiełpinek, ul. Szczęśliwa 25 tel. 58 326 29 00 [email protected] Osielsko k. Bydgoszczy, ul. Szosa Gdańska 1 tel. 52 381 39 50 [email protected] GRUPA INSTAL-KONSORCJUM 88 POL-PLUS Zielona Góra, ul. Objazdowa 6 tel. 68 453 55 55 styczeń/luty 2013 Katowice, ul. Opolska 23-25 tel. 32 205 01 84 BEHRENDT www.behrendt.com.pl Brodnica, ul. Batalionów Chłopskich 24 tel. 56 697 25 06 Nowe Miasto Lubawskie, ul. Grunwaldzka 56e tel. 56 472 59 02 Rypin, ul. Mławska 46f tel. 54 280 72 68 [email protected] BORKOWSKI Swarzędz, ul. Zapłocie 4 tel. 61 818 17 24, 818 17 25 BUD-INSTAL CHEM-PK Opoczno, ul. Partyzantów 6 tel. 44 755 28 25 BUDEX Wieluń, ul. Warszawska 22 tel. 43 843 11 60 CUPRUM-BIS Toruń, ul. Lubicka 32 tel. 56 658 60 73 ELTECH Częstochowa, ul. Kalwia 13/15 tel. 34 366 84 00 FILA Gdańsk, ul. Jaśkowa Dolina 43 tel. 58 520 22 06 GRAMBET Poznań – Skórzewo, ul. Poznańska 78 tel. 61 814 37 70 GROSS Kielce, ul. Zagnańska 145 tel. 41 340 58 10, -15 HYDRASKŁAD Koło, ul. Sienkiewicza 30 tel. 63 261 00 29 Łask, ul. 9 Maja 90 tel. 43 675 53 11 Pabianice, ul. Lutomierska 42 tel. 42 215 71 60 Sieradz, ul. POW 23 tel. 43 822 49 27 Turek, ul. Wyszyńskiego 2A tel. 63 214 12 12 Warta, Proboszczowice tel. 43 829 47 51 Zduńska Wola ul. Getta Żydowskiego 24c tel. 43 825 57 33 HYDRO-SAN Kwidzyń, ul. Wąbrzeska 2 tel. 55 279 42 26 INSTALATOR Ełk, ul. T. Kościuszki 24 tel. 87 610 59 30 Łomża, ul. Zjazd 2 tel. 82 216 56 47 Ostrołęka, ul. Boh. Westerplatte 8 tel. 29 760 67 37, 760 67 38 INSTALBUD Piotrków Trybunalski, ul. Sulejowska 48 tel. 44 646 46 48 MESAN Wejherowo, ul. Gdańska 13G tel. 58 677 08 28, 677 90 90 METALEX Włocławek, Planty 38a tel. 54 235 17 93 rynekinstalacyjny.pl INFORMATOR GDZIE NAS ZNALEŹĆ MIEDŹ Łódź, ul. Pogonowskiego 5/7 tel. 42 632 24 53 Pabianice, ul. Tkacka 23b tel. 42 215 76 23 NOWBUD Radomsko, ul. Młodzowska 4 tel. 44 682 22 17 TIBEX Łódź, ul. Inflancka 29 tel. 42 640 61 22 Gdynia, ul. Hutnicza 18 tel. 58 663 02 35, 667 37 30 [email protected] GRUPA TG Gorzów Wielkopolski, ul. Podmiejska 24 tel. 95 725 60 00/06, faks 95 733 30 63 [email protected] CENTRUM Węgorzewo, ul. Warmińska 16 tel. 87 427 22 53 Katowice, ul. Leopolda 31 tel. 32 609 79 80 i 81, faks 32 609 79 83 i 85 [email protected] PUH CIJARSKI, KRAJEWSKI, RĄCZKOWSKI Płock, ul. Kazimierza Wielkiego 35a tel. 24 268 81 82 HYDRO-INSTAL Gniew, ul. Krasickiego 8 tel. 58 535 38 16 RADIATOR Wałbrzych, ul. Wysockiego 20a tel. 74 842 36 04 PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLU OPAŁEM I ARTYKUŁAMI INSTALACYJNYMI Rzeszów, ul. Reja 10 tel. 17 853 28 74 REMBOR Tomaszów Mazowiecki, ul. Zawadzka 144 tel. 44 734 00 61 do -65 ROMEX Płońsk, ul. Młodzieżowa 28 tel. 23 662 87 25 RPW SANNY Radom, ul. Limanowskiego 95e tel. 48 360 87 96 SANITER Płock, ul. Dworcowa 42 tel. 24 367 49 56 Warszawa, ul. Kłobucka 8 paw. 120 tel. 22 607 99 51 SAN-TERM Łódź, ul. Warecka 10 tel. 42 611 07 81 SANTERM Lublin, ul. Droga Męczenników Majdanka 74 tel. 81 743 89 11 SAUNOPOL Łódź, ul. Inflacka 37 tel. 42 616 06 56 SAWO Zielona Góra, ul. Osadnicza 24 tel. 68 320 46 16 SYSTEMY GRZEWCZE – AUGUSTOWSKI Kutno, ul. Słowackiego 7 tel. 24 355 44 19 Łęczyca, ul. Ozorkowska 27 tel. 24 721 55 75 TERMER – MCM Bełchatów, ul. Cegielniana 76 tel. 44 635 08 71 TERMET Zduńska Wola, ul. Sieradzka 61 tel. 43 823 64 31 TERMOPOL 2 Kraków, ul. Wodna 23 tel. 12 265 06 35 TERWO Łódź, ul. Pogonowskiego 69 tel. 42 636 66 02 THERM-INSTAL Łódź, al. Piłsudskiego 143 tel. 42 677 39 60 Łódź, ul. Kopcińskiego 41 tel. 42 677 39 00 THERMEX Łódź, ul. Wólczańska 238/248 lok. 81 tel. 42 684 78 37 THERMO-STAN Głowno, ul. Bielawska 17 tel. 42 719 15 26, faks 42 719 05 15 [email protected], www.thermostan.pl Łowicz, ul. Napoleońska 12, tel. 46 837 83 93 rynekinstalacyjny.pl ZBI WACHELKA INERGIS Częstochowa, ul. Kisielewskiego 18/28B tel. 34 366 91 18 ISKO Jastrzębie-Zdrój, ul. Świerczewskiego 82 tel. 32 473 82 40 KAN Białystok-Kleosin, ul. Zdrojowa 51 tel. 85 749 92 00 Gdynia, Chwaszczyno ul. Gdyńska 82, tel. 58 629 46 25 Tychy, ul. Przemysłowa 55 tel. 32 219 09 30 Kielce, ul. Batalionów Chłopskich 82 tel./faks 41 366 02 77 [email protected] Konin-Stare Miasto, ul. Ogrodowa 21 tel. 63 245 70 10 do 15, faks 63 245 70 20 [email protected] Kraków, ul. Rozrywka 1 tel. 12 410 12 00, faks 12 410 12 13 [email protected] Kraków, ul. Zawiła 56 tel. 12 262 53 54, faks 12 262 53 49 [email protected] Legnica, ul. Poznańska 12 tel. 76 852 57 58, faks 76 852 57 57 [email protected] Lublin, ul. Olszewskiego 11 tel. 81 710 40 80, [email protected] Nowy Sącz, ul. Magazynowa 1 tel./faks 18 442 87 94 [email protected] Warszawa, ul. Marsa 56B tel./faks 22 812 92 62 Poznań, ul. św. Michała 77 tel. 61 665 82 84 Olsztyn, ul. Cementowa 3 tel. 89 539 15 38, 534 54 97, faks 89 534 17 70 [email protected] MAKROTERM Zakopane, ul. Sienkiewicza 22 tel. 18 20 20 740 Opole, ul. Cygana 1 tel. 77 423 21 40, [email protected] Płock, ul. Targowa 20a tel. 24 367 10 24 do 38, faks 24 367 10 26 [email protected] PRANDELLI POLSKA Gdańsk, ul. Budowlanych 40 tel. 58 762 84 50 REGULUS-system Bielsko-Biała, ul. Dworkowa 2 tel./faks 33 812 36 69, 815 10 25 [email protected], www.regulus.com.pl RESPOL EXPORT-IMPORT Czeladź, ul. Wiejska 44 tel. 32 265 95 34 Warszawa, ul. Burakowska 15 tel. 22 531 58 58 Michałowice-Reguły Al. Jerozolimskie 333 tel. 22 738 73 00 Wrocław, ul. Krakowska 13 tel. 71 343 52 34 ® www.respol.pl Poznań, ul. Lutycka 11 tel. 61 849 68 10 do 15, faks 61 849 68 41 [email protected] Poznań, ul. św. Michała 43 tel. 61 650 34 24, faks 61 650 34 20 [email protected] Rzeszów, ul. Instalatorów 3 tel. 17 823 24 13, faks 17 823 63 79 [email protected] Stargard Szczeciński, ul. Limanowskiego 32 tel./faks 91 577 64 96, [email protected] TADMAR TADMAR – sieć hurtowni Centrala: Poznań, ul. Głogowska 218 tel. 61 827 24 00, faks 61 827 24 10 [email protected] Szczecin, ul. Żyzna 17 tel. 91 439 16 42, 91 311 38 61 [email protected] Tarnów, ul. Tuchowska 23 tel./faks 14 626 83 23, [email protected] Toruń, ul. Chrobrego 135/137 tel. 56 611 63 43 do 45, faks 56 611 63 50 [email protected] Bydgoszcz, ul. Bronikowskiego 27/35 tel. 52 581 22 63 do 65, faks 52 345 81 85 [email protected] Wałbrzych, ul. Chrobrego 53 tel./faks 74 842 24 29 [email protected] Ciechanów, ul. Przasnyska 40 tel. 23 674 36 76 do 77, faks 23 674 36 78 [email protected] Warszawa, ul. Krakowiaków 99/101 tel. 22 868 81 28 do 37 [email protected] Częstochowa, ul. Bór 159/163 tel. 34 365 90 43, faks 34 365 91 07 [email protected] Wrocław, ul. Długosza 41/47 tel.71 372 69 96 [email protected] Gdańsk, ul. Marynarki Polskiej 71 tel. 58 342 13 22 do -24, faks 58 343 12 43 [email protected] Zamość, ul. Namysłowskiego 2 tel./faks 84 627 16 14 [email protected] styczeń/luty 2013 89 89 INFORMATOR INDEKS FIRM Zawiercie, ul. Mylna 12/7 (wjazd od ul. Równej 15A) tel./faks 32 671 02 55, tel. 32 671 35 04 [email protected] [email protected] Zielona Góra, ul. Batorego 118 A tel./faks 68 324 18 28 [email protected] Pełna lista hurtowni Tadmar na www.tadmar.pl Indeks firm Nazwa FRAPOL . . . . . . . . . . . . . . . . . 15, 46 PANASONIC . . . . . . . . . . . . . 12, 14 FUJITSU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 PARADIGMA . . . . . . . . . . . . . . . 18 GALMET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 PAROC . . . . . . . . . . . . . . . 2, 68, 87 GAZEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 PERFEXIM . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Strona GAZOMET . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 POL-PLUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 ADAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1, 87 GEBERIT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 PRANDELLI . . . . . . . . . . . . . . 18, 89 AES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 GEPRO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 PROMOGAZ-KPIS . . . . . . . . . . . . 88 ALTER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 GLEN DIMPLEX . . . . . . . . . . . 16, 18 PRO-SERVICE . . . . . . . . . . . . . . . 55 TG INSTALACJE AND-BUD . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 GLYCO-TECH . . . . . . . . . . . . . . . . 31 PRO-VENT . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 centrala: Poznań, ul. Lutycka 111 tel. 61 843 65 64, faks 61 845 68 17 [email protected] ANGUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 GRAMBET . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLU ANTAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 GROSS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 OPAŁEM I ARTYKUŁAMI INSTALACYJNYMI . . . . . . . . . . . APATOR POWOGAZ . . . . . . . . . . 62 GRUNDFOS . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 RADIATOR . . . . . . . . . . . . . . . . . APIS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 GRUPA ARMATURA . . . . . . . . . . 13 RAYCHEM . . . . . . . . . . . . . . . . . . AQUA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 GRUPA REGULUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . INSTAL-KONSORCJUM . . . . . . . 88 AQUATHERM . . . . . . . . . . . . . . . 18 REHAU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ARMACELL . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 GRUPA SBS . . . . . . . . . . . . . . . . 88 REMBOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ARMET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 GRUPA TG . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 RESPOL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . HDG BAVARIA . . . . . . . . . . . . . . 18 ASK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Bydgoszcz, ul. Bronikowskiego 31 tel. 52 325 58 58, faks 52 325 58 50 [email protected] Katowice, ul. Porcelanowa 68 tel./faks 32 730 32 10 [email protected] Łódź, ul. Stalowa 1 tel./faks 42 659 96 76, [email protected] Piaseczno, ul. Puławska 34 bud. 28 tel./faks 22 644 91 37, [email protected] Poznań, ul. Lutycka 111 tel. 61 845 68 03, faks 61 845 68 00 [email protected] Siedlce, ul. Karowa 18 tel. 25 633 95 85, faks 25 640 71 65 [email protected] Warszawa, ul. Białołęcka 233 A tel. kom. 600 207 551, [email protected] Wrocław, ul. Fabryczna 14 hala nr 5 tel. 71 339 00 20, tel./faks 71 339 00 24 [email protected] Zielona Góra, ul. Lisia 10 B tel. 68 325 70 66, faks 68 329 96 06 [email protected] 89 89 18 89 15 89 89 ASPOL-FV . . . . . . . . . . . . . . . 18, 88 HEATING-INSTGAZ . . . . . . . . . . 88 ROBATHERM . . . . . . . . . . . . . . . 48 ATLANTIC . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 HEWALEX . . . . . . . . . . . . . . . 15, 18 ROCKWOOL . . . . . . . . . . 11, 14, 87 B & B . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 HYDRASKŁAD . . . . . . . . . . . . . . 88 ROMEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 BARTOSZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 HYDRO-INSTAL . . . . . . . . . . . . . 89 ROSENBERG . . . . . . . . . . . . . 41, 49 BAUSERVICE . . . . . . . . . . . . . . . 88 HYDRO-SAN . . . . . . . . . . . . . . . . 88 RPW SANNY . . . . . . . . . . . . . . . 89 BEHRENDT . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 INFO-PANDA . . . . . . . . . . . . . . . 90 SAMSUNG . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 BERETTA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 INSTALATOR . . . . . . . . . . . . . . . 88 SANET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 BERLINERLUFT . . . . . . . . . . . . . . 43 INSTALBUD . . . . . . . . . . . . . . . . 88 SANHA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 BMETERS . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 ISKO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 SANIT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 BORKOWSKI . . . . . . . . . . . . . . . . 88 ISOVER . . . . . . . . . . . . . . . . . 14, 29 SANITEC KOŁO . . . . . . . . . . . . . . 15 BOSAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 ISTA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 SANITER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 BROEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 ISTPOL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 SANTERM . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 BROOKVENT . . . . . . . . . . . . . . . . 43 ITRON . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18, 65 SAN-TERM . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 BRÖTJE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 KAMSTRUP . . . . . . . . . . . . . . . . 67 SAUNOPOL . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 BS4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 KAN . . . . . . . . . . . . . . 14, 16, 18, 89 SAWO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 BSH KLIMA . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 KESSEL . . . . . . . . . . . . . . . . . 16, 18 SCHNEIDER ELECTRIC . . . . . 10, 16 BUDEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 KISAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 SENSOR TECH . . . . . . . . . . . . . . 51 BUD-INSTAL CHEM-PK . . . . . . . 88 KLIMA-THERM . . . . . . . . . . . . . . 14 SOTRALENTZ . . . . . . . . . . . . . . . 18 Księgarnie FERT Księgarnia Budowlana Kraków, ul. Kazimierza Wielkiego 54a GEPRO Księgarnia Techniczna Lublin, ul. Narutowicza 18 Główna Księgarnia Techniczna Warszawa, ul. Świętokrzyska 14 tel. 22 626 63 38 Księgarnia Budowlana ZAMPEX Kraków, ul. Długa 52 Księgarnia INFO-PANDA Bydgoszcz, ul. Śniadeckich 50 Księgarnia Naukowo-Techniczna LOGOS Olsztyn, ul. Kołobrzeska 5 tel. 89 533 34 37 Księgarnia Techniczna NOT Łódź, pl. Komuny Paryskiej 5a tel. 42 632 09 68 Księgarnia Naukowo-Techniczna s.c. Kraków, ul. Podwale 4 Księgarnia Piastowska Cieszyn, ul. Głębocka 6 90 CAD-PROJEKT . . . . . . . . . . . . . . 87 KLIMAWENT . . . . . . . . . . . . . . . 25 SPS KLIMA . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 CENTRALNY KLIMOR . . . . . . . . . . . . . . . . . 14, 47 STAHLTON . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 OŚRODEK CHŁODNICTWA . . . . . 18 KLIMOSZ . . . . . . . . . . . . . . . . 16, 18 STEINBACHER IZOTERM . . . . . . 87 CENTROSAN . . . . . . . . . . . . . . . . 88 KLUDI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 STIEBEL ELTRON . . . . . . . . . . . . 13 CENTRUM . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 KONBET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 SYSTEMY GRZEWCZE CENTRUM KLIMA . . . . . . . . . 37, 44 KONWEKTOR . . . . . . . . . . . . . 3, 87 – AUGUSTOWSKI . . . . . . . . . . . . 89 CIAT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 LG ELECTRONICS . . . . . . . . . . . . 16 TA HYDRONICS . . . . . . . . . . . . . 10 CIJARSKI, KRAJEWSKI, LOGOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 TADMAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 RĄCZKOWSKI . . . . . . . . . . . . . . . 89 LUXBUD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 TERMECO . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 CLIMA KOMFORT . . . . . . . . . . . . 18 MAKROTERM . . . . . . . . . . . . 18, 89 TERMER – MCM . . . . . . . . . . . . . 89 COMAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 MEIBES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 TERMET . . . . . . . . . . . . . . . . 18, 89 CUPRUM-BIS . . . . . . . . . . . . . . . 88 MEPROZET . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 TERMOPOL 2 . . . . . . . . . . . . . . . 89 D+H . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 MERCURJUS . . . . . . . . . . . . . . . 90 TERWO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 DANFOSS . . . . . . . . . . . . . . . 11, 18 MESAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 TG INSTALACJE . . . . . . . . . . . . . 90 DAN-POLTHERM . . . . . . . . . . . . 44 METALEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 THERMEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 DE DIETRICH . . . . . . . . . . . . . . . . 18 MIDEA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 THERM-INSTAL . . . . . . . . . . . . . 89 DOLNOŚLĄSKA AGENCJA ENERGII I ŚRODOWISKA . . . . . . 18 MIEDZIK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 THERMO-STAN . . . . . . . . . . . . . 89 EFAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 MIEDŹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 TIBEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 EKO-INSTAL . . . . . . . . . . . . . . . . 88 MINOL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 TWEETOP . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 EL-TEAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 MIROMETR . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 UNIWERSAL . . . . . . . . . . . . . . . . 21 ELTECH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 MK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 UPONOR . . . . . . . . . . . . . . . . 18, 59 EWE ARMATURA . . . . . . . . . . . . 86 MPJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 VIESSMANN . . . . . . . . . . . . . . . . 18 FAMEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 NIBCO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 WACHELKA INERGIS . . . . . . . . . 89 P.U.H. MERCURJUS Andrzej Warth Gliwice, ul. Prymasa St. Wyszyńskiego 14b tel. 32 231 28 81 FEMAX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 NIBE-BIAWAR . . . . . . . . . . . . . . 18 WAVIN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Księgarnia Techniczna Anna Dyl Kraków, ul. Karmelicka 36 FILA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 OWENT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 ZAMPEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 styczeń/luty 2013 FERROLI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 NOWBUD . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 WAVIN METALPLAST-BUK . . . . 18 FERT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 ORAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 WILGA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 FLOWAIR . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 PAMAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 ZEHNDER . . . . . . . . . . . . . . . 14, 18 rynekinstalacyjny.pl Sklepy Restauracje Szkoły Biura Fabryki Hotele Szpitale MIDEA PREZENTUJE SYSTEMY VRF V4 PLUS FULL DC INVERTER Wysoki współczynnik IPLV (zintegrowana wartość obciążenia częściowego) na poziomie 4,57, kompaktowe wymiary dla wydajności do 180 kW spełnią wymagania różnorodnych komercyjnych zastosowań: od małych obiektów po wieżowce. Wyłączny dystrybutor urządzeń marki Midea na Polskę ul. Wał Miedzeszyński 630, 03-994 Warszawa tel.: 22 518 31 27 | 22 518 31 34/36/38 | fax: 22 518 31 37 e-mail: [email protected] | www.midea-poland.pl 81.8Pa Silnik wentylatora DC Wysoki spręż 81,8Pa Praca naprzemienna agregatów Tryb automatycznego przełączania sprężarki Program serwisowy „ Nadchodzi 5. pora roku Premiera 5-6 marca 2013, Forum Wentylacja - Salon Klimatyzacja, Centrum Kongresowe Gromada, ul. 17 Stycznia 32, Warszawa.