Wyższa przejrzystość i spójność przepisów

PRAWO
Znakowanie żywności - zmiany w krajowych regulacjach
Wyższa przejrzystość
i spójność przepisów
Minister rolnictwa
15 marca br. wydał dwie
nowelizacje, które
wprowadziły szereg
poprawek do
rozporządzenia w sprawie
znakowania środków
spożywczych z dnia
10 lipca 2007 r.
Damian Mordalski,
Centrum Prawa Żywnościowego
A. Szymecka-Wesołowska, D. Szostek Sp.J.
www.food-law.pl
108
O
znakowanie środka spożywczego to w wielu przypadkach kluczowy czynnik determinujący zakup
danego produktu żywnościowego
przez konsumenta. Informacje podawane na opakowaniu, a także
sposób ich przedstawienia to bardzo istotne kwestie, które zasługują
miesięcy przepisy owego rozporządzenia uległy zmianom wskutek
wydania przez ministra rolnictwa
i rozwoju wsi 15 marca 2013 r.
dwóch nowelizacji, które poza
wprowadzeniem pewnych merytorycznych nowości wprowadziły także szereg poprawek redakcyjnych
wyraźnie zwiększających przejrzy-
W znacznym stopniu przeredagowane
zostało nazewnictwo fermentowanych
napojów winiarskich
na szczególną uwagę, gdyż to od
nich zależy, w jakim stopniu konsument dokonuje świadomego wyboru, zgodnego z jego rzeczywistymi
wymaganiami i potrzebami.
Regulacje dotyczące znakowania
środków spożywczych znajdują się
zarówno w aktach normatywnych
wydawanych przez Unię Europejską, jak i tych wydawanych przez
poszczególne kraje członkowskie.
W Polsce zagadnienie to uregulowane jest szczegółowo w rozporządzeniu ministra rolnictwa i rozwoju
wsi w sprawie znakowania środków
spożywczych z dnia 10 lipca 2007 r.
Na przestrzeni ostatnich kilku
stość i spójność przepisów. W tym
miejscu warto nadmienić, iż regulacje zawarte w aktach zmieniających
rozporządzenie wchodziły w życie
trzema etapami.
Zmiany w winach i mleku
Pierwsze, a zarazem najbardziej
obszerne zmiany zaczęły obowiązywać już 30 marca 2013 r., w dniu
następującym po ich ogłoszeniu.
Artykuły 20-25 rozporządzenia dotyczące nazewnictwa fermentowanych napojów winiarskich (m. in.
miodów pitnych, win, nalewek) zostały w znacznym stopniu przereda-
Bezpieczeństwo i Higiena Żywności 03/110/2013
PRAWO
gowane, a nomenklatura użyta
w stosunku do nich została usystematyzowana zgodnie z tą znajdującą się w ustawie z dnia 12 maja
2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina.
W konsekwencji m. in. nazwy takie jak „Polskie Wino/Polish Wine”,
„napój winopochodny owocowy”,
„napój winopodobny owocowy” zastąpione zostały odpowiednio nazwami „wino owocowe markowe”,
„wino owocowe wzmocnione”, „wino owocowe aromatyzowane”. Warto zauważyć, że w obecnym brzmieniu rozporządzenia przepisy dotyczące napojów o nazwie „cydr”
i „perry” wprost odsyłają do ich definicji zawartej w ustawie winiarskiej, co przed nowelizacją nie miało miejsca. Ważnym aspektem powyższych zmian jest to, że eliminują
one z obrotu prawnego różne określenia tych samych produktów, co
należy ocenić pozytywnie.
Kolejna istotna zmiana dotyczy
oznakowania mleka. Nowy przepis
wprowadził bowiem możliwość stosowania określenia „świeże” w odniesieniu do mleka surowego oraz
spożywczego, w przypadku którego zastosowano obróbkę cieplną
(pasteryzację) bądź też występuje
dodatnia reakcja w badaniu na
laktoperoksydazy.
Soki i nektary
Wejście w życie zmian odnoszących się do soków i nektarów miało
miejsce 26 kwietnia 2013 r. Na ich
mocy uchylony został przepis nakazujący uzupełnianie określeniem
„słodzony” albo „z dodatkiem cukru” oznakowań soków owocowych
słodzonych w opakowaniach. Do
rozporządzenia dodano natomiast
przepis dotyczący soku otrzymanego
z owoców rokitnika zwyczajnego
oraz przepis regulujący oznakowanie nektarów owocowych, które nie
zawierają dodanych cukrów prostych, dwucukrów oraz innych środków spożywczych zastosowanych ze
względu na ich właściwości słodzące.
W przypadku soku otrzymanego
z owoców rokitnika zwyczajnego
w oznakowaniu należy podać nazwę
„słodzony sok z rokitnika”, jeżeli
dodatek cukru nie przekracza 140 g
na litr, a w przypadku wskazanych
wyżej nektarów owocowych można
podać informację, że nie zostały do
nich dodane cukry lub informację
o takim samym znaczeniu dla konsumenta. Ponadto jeżeli cukry występują naturalnie w nektarze owocowym, w oznakowaniu podaje się
również informację: „zawiera naturalnie występujące cukry”.
Do przepisów rozporządzenia
obok nazw takich jak sok owocowy,
sok owocowy z zagęszczonego soku
Nowe przepisy uregulowały tę kwestię całościowo w art. 17 ust. 1 rozporządzenia. Artykuł rozszerzony
został o konieczność podawania nazwy albo imienia i nazwiska producenta, wykazu składników (wcześniej obowiązek taki istniał tylko
w przypadku wędlin – przepis ten
został uchylony), a w przypadku
pieczywa – dodatkowo masę jednostkową oraz informację „pieczywo produkowane z ciasta mrożonego” albo „pieczywo produkowane
z ciasta głęboko mrożonego”
Konsument musi mieć dostęp do informacji,
że pieczywo wyprodukowano z ciasta
mrożonego
owocowego, zagęszczony sok owocowy (koncentrat owocowy, koncentrat soku owocowego) czy też
sok owocowy w proszku, wprowadzona została nowa nazwa – sok
owocowy wyprodukowany z użyciem ekstrakcji wodnej (sok owocowy wyekstrahowany wodą).
Ostatnia kwestia związana z sokami i nektarami, której nie można
pominąć przy omawianiu nowych
uregulowań rozporządzenia, dotyczy możliwości użycia soku z limonek, zagęszczonego soku cytrynowego oraz zagęszczonego soku z limonek w celu korekcji kwaśnego
smaku soków i nektarów, otrzymanych z dwóch lub więcej gatunków
owoców, bez potrzeby podawania
w ich oznakowaniu informacji
o użytych gatunkach owoców, tj. limonek i cytryn.
Pozostałe zmiany przewidziane
w nowelizacjach, które weszły w życie 30 czerwca 2013 r., polegały
głównie na doprecyzowaniu bądź
korekcie pod względem składniowym przepisów dotyczących podawania informacji o składnikach wyrobów, znakowania jaj wyprodukowanych na terenie Rzeczypospolitej
Polskiej oraz znakowania miodu.
w przypadku zastosowania takich
procesów technologicznych. Informacje takie zgodnie z ust. 2 muszą
być podane w miejscu sprzedaży na
wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób
w miejscu dostępnym bezpośrednio
■
konsumentom.
Pieczywo z ciasta mrożonego
Wśród zmian o charakterze merytorycznym na uwagę zasługuje ta
dotycząca podawania informacji
wymaganych przy sprzedaży środków spożywczych bez opakowań
lub pakowanych przy sprzedaży.
Bezpieczeństwo i Higiena Żywności 03/110/2013
109