Jak zaplanować skuteczne zwalczanie chwastów na plantacjach
Transkrypt
Jak zaplanować skuteczne zwalczanie chwastów na plantacjach
16 Ochrona roślin Jak zaplanować skuteczne zwalczanie chwastów na plantacjach buraków cukrowych? Henryk Leśniak, Nordzucker Polska S.A. Chemiczne zwalczanie chwastów w burakach cukrowych nie jest łatwe. Plantator powinien dobrze znać stanowisko uprawy, kategorię gleby, występujące na plantacji gatunki chwastów i przy ustalaniu metody zwalczania zachwaszczenia i wysokości dawek preparatów wziąć pod uwagę wszystkie omawiane wyżej czynniki. Najwięcej trudności w zapewnieniu efektywnej ochrony plantacji pojawia się wtedy, gdy warunki pogodowe niezbyt sprzyjają wegetacji buraków. Skuteczność zwalczania chwastów i wybór terminu rozpoczęcia ochrony plantacji uzależnione są przede wszystkim od takich czynników jak: – rodzaj gleby – w zależności od tego czy gleba jest lekka, średnia czy ciężka i ile zawiera próchnicy, stosuje się odpowiednio mniejsze lub większe dawki herbicydów działających przez glebę. Zasada jest następująca: im gleba cięższa i z większą ilością próchnicy, tym dawki mogą być wyższe, – wielkość buraków – wysokość dawki herbicydów uzależniona jest od fazy rozwojowej siewek i ilości liści właściwych, wyznaczających górne granice dawek preparatów, – gatunki chwastów – na plantacji występują chwasty łatwe do zwalczenia lub bardziej odporne na herbicydy, przy których stosowane ilości preparatów należy podwyższyć. Konieczna jest tu umiejętność rozpoznawania przez plantatora chwastów w fazie liścieni. Niszczenie zachwaszczenia w tym stadium jest najskuteczniejsze (z wyjątkiem przytulii czepnej – łatwiej ją zwalczać w fazie pierwszego okółka, a także rdestu powojowego – zwalczanie, gdy posiada pierwszy duży liść właściwy), – wielkość chwastów – im bardziej wyrośnięte chwasty, czyli im więcej mają par liści, tym wyższa musi być skuteczna dawka herbicydu, ale tylko do bezpiecznego poziomu, który określa wielkość buraków, Właściwy dobór herbicydów i opryski wykonane w optymalnym terminie zapewniają plantację wolną od chwastów – warunki pogodowe – znaczenie ma przede wszystkim temperatura i wilgotność powietrza i gleby. Jeżeli jest ciepło i wilgotno, herbicydy o działaniu doglebowym pobierane są przez korzenie chwastów efektywniej i przez to ich działanie jest skuteczniejsze. Jednak w takich warunkach są one również bardziej toksyczne dla buraków, dlatego ich dawkę należy zmniejszyć nawet o 20 %. Natomiast w warunkach suszy zalecenia wydawane przez specjalistów mogą się różnić. Niektórzy radzą obniżyć dawki herbicydów, ale z moich obserwacji wynika, że zdecydowanie należy je zwiększyć, ponieważ chwasty bardzo szybko wytwarzają woskową warstwę Zrezygnowanie z jednego zabiegu herbicydowego często może być powodem wystąpienia zachwaszczenia wtórnego BURAK CUKROWY 1/2015 Ochrona roślin Przykładowe mieszanki herbicydowe i dawki preparatów Gleba średnia Gleba ciężka Betanal Maxx Pro OD, 1,25 l/ha Goltix 700 SC, 0,8 l/ha Venzar 500 SC, 0,15 l/ha Betanal Maxx Pro OD, 1,25 l/ha Goltix 700 SC, 1,0 l/ha Venzar 500 SC , 0,2 l/ha Kemifam S. Konc. 320 EC, 0,6 l/ha Kemiron Konc. 500 SC, 0,25 l/ha Metafol 700 SC, 0,8 l/ha Venzar 500 SC, 0,15 l/ha Kemifam S. Konc. 320 EC, 0,6 l/ha Kemiron Konc. 500 SC, 0,3 l/ha Metafol 700 SC, 1,0 l/ha Venzar 500 SC, 0,2 l/ha Beetup Compact 160 EC, 1,2 l/ha Burakosat 500 SC, 0,25 l/ha Metafol 700 SC, 0,8 l/ha Venzar 500 SC, 0,15 l/ha Beetup Compact 160 EC, 1,2 l/ha Burakosat 500 SC, 0,3 l/ha Metafol 700 SC, 1,0 l/ha Venzar 500 SC, 0,2 l/ha na blaszkach liściowych i przez to stają się odporniejsze na działanie preparatów. W takich warunkach zastosowanie domieszki oleju również zwiększy skuteczność działania herbicydów. Przy ustalaniu dawek należy też wziąć pod uwagę przewidywane warunki pogodowe podczas najbliższych dni po zabiegu. Stosowanie dawek dzielonych Problem skutecznego chemicznego zwalczania chwastów na plantacjach buraków cukrowych został praktycznie rozwiązany już 20 lat temu przez odkrycie możliwości stosowania herbicydów w dawkach dzielonych. Dawka dzielona to taka część pełnej dawki herbicydu, która może być zastosowana w fazie kiełkowania i wschodów buraków i jest przy tym praktycznie dla nich nieszkodliwa. Najczęściej jest to wielkość od 10 do 20 % całkowitej maksymalnej dawki. Metoda zwalczania chwastów dawkami dzielonymi jest bardzo skuteczna, ale wymaga od rolnika dużej wiedzy, precyzji i wyczucia. Zbyt mała dawka może być nieskuteczna, a zbyt wysoka może spowodować uszkodzenia wschodzących siewek. smedifam (nalistny) np. Kemifam Super Konc. 320 EC. W razie konieczności wspomagamy się triflusulfuronem metylowym (nalistny) np. Safari 50 WG, chlopyralidem (nalistny) np. Lontrel 300 SL, mieszanką chlorydazonu z chinomerakiem (mieszany) np. Flirt 460 SC oraz glyfosatem (nalistny) np. Roundup 360 SL. Stosując preparaty zawierające te substancje można skutecznie zniszczyć wszystkie chwasty, które występują w Polsce na plantacjach buraków. O czym jeszcze należy pamiętać przy wykonywaniu oprysków Nawet niewielkie wady techniczne opryskiwacza przy stosowaniu małych i precyzyjnie dobranych dawek dzielonych mogą spowodować skutek odwrotny od zamierzonego, dlatego stan techniczny opryskiwaczy powinien być wręcz idealny. Bardzo ważna jest też pora dnia, w której wykonuje się zabieg. Praktyka wykazuje, że pestycydy najlepiej wchłaniane są pomiędzy godz. 22.00 a 1.00 w nocy. Ważna też jest kwasowość gleby. Na glebach o odczynie niższym od pH 6 herbicydy działające przez glebę mogą być mniej skuteczne i jednocześnie bardziej toksyczne dla siewek buraków. Wymienione w tabeli mieszanki herbicydowe stosowane w podanych dawkach przy średnich warunkach pogodowych powinny być skuteczne nawet przy braku opadów. W optymalnych warunkach wilgotnościowych i termicznych dawki te można zmniejszyć o ok. 20 %. Pierwszy oprysk należy wykonać po pojawieniu się pierwszych wschodów chwastów tj. ok. 10–12 dnia po siewie buraków. Następne zabiegi trzeba powtarzać w niezmienionej dawce co mniej więcej 8 dni. Kontrolę skuteczności działania herbicydów należy przeprowadzić zawsze ok. 5 dnia po zabiegu i w razie konieczności zmienić dawkę. Jeżeli jest bardzo sucho, a na plantacji występują rdesty, rumiany, szarłaty, bodziszki czy samosiewy rzepaku, można zastosować Safari 50 WG w dawce ok. 20 g/ha. Zmniejszyć należy wtedy o 20 % dawkę herbicydów doglebowych (Venzar, Goltix i Kemiron). Jeżeli pojawią się chwasty odporne: chabry, blekoty i rumiany to można dodać jednorazowo do mieszanki Lontrel 300 SL w dawce 0,3 l/ha i podobnie jak przy stosowaniu Safari zmniejszyć dawki herbicydów doglebowych. Substancje aktywne w ochronie buraków Przy chemicznym zwalczaniu chwastów dwuliściennych na plantacjach buraczanych mamy do dyspozycji substancje aktywne, których asortyment nie zmienił się praktycznie od wielu lat. Bazujemy nadal na takich substancjach czynnych, jak: metamitron (działający w 50 % przez glebę i w 50 % przez liście) np. Goltix 700 SC, lenacyl (doglebowy) np. Venzar 500 SC, etofumesat (doglebowy) np. Kemiron Konc. 500 SC, fenmedifam i de1/2015 BURAK CUKROWY Tylko zwykłe niedbalstwo może doprowadzić do takiego zachwaszczenia plantacji buraków chwastami jednoliściennymi 17 18 Aktualności W dobrych warunkach pogodowych wystarczą najczęściej 3 zabiegi herbicydowe, a w niesprzyjających, gdy jest na przykład sucho i chłodno, potrzebne jest wykonanie nawet pięciu oprysków. Metoda SPLIT Bardzo skutecznym sposobem zwalczania chwastów jest metoda Split. Polega ona na tym, że w przypadku, gdy należy podać wysoką dawkę herbicydów, a jednocześnie istnieje zagrożenie uszkodzenia buraków, można ją podzielić na połowę i dwa opryski w tak zredukowanych ilościach wykonać w odstępie 1–3 dni. Przy dużych chwastach zaplanowaną dawkę można przed podzieleniem zwiększyć np. o 25 %. Potrzeba zastosowania tej metody ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy: –występują przymrozki do –3 °C lub upały powyżej 25 °C., – wschody buraków są nierówne, – siewki buraków są w złym stanie zdrowotnym, –opóźniony został oprysk i chwasty nadmiernie wyrosły, –występuje uciążliwe zachwaszczenie przy niekorzystnych warunkach pogodowych. zem z herbicydami w drugim lub trzecim zabiegu. Natomiast oddzielne wykonanie oprysków zalecane jest przy dużym zachwaszczeniu jednoliściennymi, w zwalczaniu perzu (pow. 15 cm) i przy uszkodzonych burakach. Dodatek oleju do graminicydów znacznie poprawia skuteczność ich działania. Zwalczanie chwastów jednoliściennych Podsumowanie Przy prawidłowo wykonanej ochronie plantacji zwalczanie chwastów jednoliściennych nie powinno sprawiać większych trudności. Do najgroźniejszych z nich należą: chwastnica jednostronna, owies głuchy, perz właściwy. Najskuteczniejsze jest zastosowania graminicydów w okresie, gdy temperatura powietrza przy właściwej jego wilgotności wynosi 10–20 °C., a chwasty jednoliścienne są w stadium 2–3 liści. Przy małym i średnim nasileniu chwastów graminicydy można stosować ra- Zwalczanie chwastów jest najważniejszą czynnością pielęgnacyjną w uprawie buraków, często decydującą o jej efektywności. System ochrony plantacji oparty na zabiegach powschodowych, trafny dobór herbicydów do występującego zachwaszczenia, terminowe i staranne wykonanie oprysków, są w stanie umożliwić całkowite, skuteczne, a przy tym bezpieczne dla buraków usunięcie chwastów z plantacji i pomóc w uzyskaniu wysokich i stabilnych plonów korzeni o dobrej jakości przetwórczej. Obszary produkcji cukru Kraje Unii Europejskiej dostarczają ponad połowę światowej produkcji cukru buraczanego. Spośród nich największymi producentami są: Niemcy, Francja i Polska Największymi producentami cukru trzcinowego są Brazylia, Indie, Chiny, Tajlandia i Australia (Zródło: LIZ). BURAK CUKROWY 1/2015