STWiORB (stabilizacja)

D.04.05.01 Podbudowa i ulepszone podłoże z kruszywa łamanego stabilizowanego cementem
D.04.05.01
1.
PODBUDOWA I ULEPSZONE
STABILIZOWANEGO CEMENTEM
PODŁOŻE
Z
KRUSZYWA
WSTĘP
1.1. Przedmiot Szczegółowej Specyfikacji Technicznej (SST)
Przedmiotem niniejszej Szczegółowej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące wykonania i
odbioru robót związanych z wykonaniem ulepszonego podłoża z gruntu lub kruszywa stabilizowanego
cementem w ramach zadania: "Budowa zbiornika retencyjnego B1 w Borkowie."
1.2. Zakres stosowania SST
Szczegółowa Specyfikacja Techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i
realizacji robót wymienionych w punkcie 1.1.
1.3. Zakres robót objętych SST
Ustalenia zawarte w n/n Szczegółowej Specyfikacji Technicznej dotyczą prowadzenia robót związanych z wykonaniem
ulepszenia podłoża gruntowego i obejmują:
- wykonanie ulepszonego podłoża z kruszywa stabilizowanego cementem o Rm=2,5 MPa, grubości warstwy 30 cm
Dopuszcza się do zastosowania inne kwalifikowane spoiwa hydrauliczne posiadające aprobatę techniczną wydaną
przez uprawnioną jednostkę.
Dokładna lokalizacja poszczególnych warstw wg Dokumentacji Projektowej.
1.4. Określenia podstawowe
1.4.1. Mieszanka cementowo-gruntowa - mieszanka gruntu, cementu i wody, a w razie potrzeby również
dodatków ulepszających, np. popiołów lotnych lub chlorku wapniowego, dobranych w optymalnych ilościach.
1.4.2. Grunt stabilizowany cementem - mieszanka cementowo-gruntowa zagęszczona i stwardniała w wyniku
ukończenia procesu wiązania cementu.
1.4.3. Kruszywo stabilizowane cementem - mieszanka kruszywa naturalnego, cementu i wody, a w razie
potrzeby również innych dodatków, np. popiołów lotnych lub chlorku wapniowego, dobranych w
optymalnych ilościach, zagęszczona i stwardniała w wyniku ukończenia procesu wiązania cementu.
Dodatki powinny być zgodne z PN lub aprobatą techniczną IBDiM.
1.4.4. Podłoże ulepszone cementem - jedna lub dwie warstwy zagęszczonej mieszanki cementowokruszywowej, na której układana jest warstwa podbudowy.
Pozostałe określenia są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi polskimi normami i z definicjami podanymi w SST
D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.
1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót
Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za zgodność z Dokumentacją Projektową, SST i
poleceniami Inspektora Nadzoru.
Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.
2.
MATERIAŁY
2.1. Wymagania ogólne dotyczące materiałów
Wymagania ogólne dotyczące materiałów podano w SST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.
2.2.
Cement
53
D.04.05.01 Podbudowa i ulepszone podłoże z kruszywa łamanego stabilizowanego cementem
Do stabilizacji kruszywa należy stosować cement portlandzki lub portlandzki z dodatkami, klasy 32,5 wg PN-EN
197-1 [5].
Wymagania dla cementu zestawiono w tablicy 1.
Tablica 1. Właściwości mechaniczne i fizyczne cementu wg. PN-EN 197-1 [5]
Lp.
1.
2.
3.
4.
Właściwości
Klasa cementu
32,5
Wytrzymałość na ściskanie (MPa), po 7 dniach, nie mniej niż:
- cement portlandzki
- cement hutniczy
- cement portlandzki z dodatkami
Wytrzymałość na ściskanie (MPa), po 28 dniach, nie mniej niż:
Czas wiązania:
- początek wiązania, najwcześniej po upływie, min.
Stałość objętości, mm, nie więcej niż:
16
16
16
32,5
75
10
Przechowywanie cementu powinno odbywać się zgodnie z BN-88/6731-08 [13].
W przypadku, gdy czas przechowywania cementu będzie dłuższy od trzech miesięcy, można go stosować za zgodą
Inspektora Nadzoru tylko wtedy, gdy badania laboratoryjne wykażą jego przydatność do robót.
2.3. Kruszywa
Do stabilizacji cementem należy stosować kruszywa naturalne (piaski, mieszanki i żwiry) albo mieszankę tych kruszyw o
ciągłym uziarnieniu spełniające wymagania podane w tablicy 2.
Kruszywo można uznać za przydatne do stabilizacji cementem wtedy, gdy wyniki badań laboratoryjnych wykażą, że
wytrzymałość na ściskanie próbek kruszywa stabilizowanego będą zgodne z wymaganiami określonymi w pkt. 6.3.6.
Tablica 2. Wymagania dla kruszyw przeznaczonych do stabilizacji cementem
Lp.
1.
2.
3.
4.
Właściwości
Wymagania
Uziarnienie, wg. PN-B-06714-15
a) ziaren pozostających na sicie 2 mm, % nie mniej niż
b) ziaren przechodzących przez sito 0,075 mm, % nie więcej niż:
Zawartość części organicznych wg. PN-B-06714-26
Barwa cieczy nad kruszywem nie ciemniejsza niż:
Zawartość zanieczyszczeń obcych wg. PN-B-06714-12, %, nie więcej niż:
Zawartość siarczanów w przeliczeniu na SO2 wg. PN-B-06714-28, %, poniżej:
30
15
wzorcowa
0,5
1
2.4. Grunty
Przydatność gruntów przeznaczonych do stabilizacji cementem należy ocenić na podstawie wyników badań
laboratoryjnych, wykonanych według metod podanych w PN-S-96012 [8].
Do wykonania podbudów i ulepszonego podłoża z gruntów stabilizowanych cementem należy stosować grunty
spełniające wymagania podane w tablicy 3.
Grunt można uznać za przydatny do stabilizacji cementem wtedy, gdy wyniki badań laboratoryjnych wykażą, że
wytrzymałość na ściskanie próbek gruntu stabilizowanego są zgodne z wymaganiami określonymi w pkt. 6.3.6 n/n SST.
Tablica 3. Wymagania dla gruntów przeznaczonych do stabilizacji cementem
Lp.
Właściwości
Wymagania
Badania według
D.04.05.01 Podbudowa i ulepszone podłoże z kruszywa łamanego stabilizowanego cementem
1
Uziarnienie
a) ziarn przechodzących przez sito # 40 mm, % (m/m),
nie mniej niż:
b) ziarn przechodzących przez sito # 20 mm, % (m/m),
powyżej
c) ziarn przechodzących przez sito # 4 mm, % (m/m), powyżej
d) cząstek mniejszych od 0,002 mm, % (m/m), poniżej
100
PN-B-04481
85
50
20
2
Granica płynności, % (m/m), nie więcej niż:
40
PN-B-04481
3
Wskaźnik plastyczności, % (m/m), nie więcej niż:
15
PN-B-04481
4
Odczyn pH
od 5 do 8
PN-B-04481
5
Zawartość części organicznych, % (m/m), nie więcej niż:
2
PN-B-04481
6
Zawartość siarczanów, w przeliczeniu na SO3, % (m/m), nie więcej niż:
1
PN-B-06714-28
Grunty nie spełniające wymagań określonych w tablicy 3, mogą być poddane stabilizacji po uprzednim ulepszeniu
chlorkiem wapniowym, wapnem, popiołami lotnymi.
Grunty o granicy płynności od 40 do 60 % i wskaźniku plastyczności od 15 do 30 % mogą być stabilizowane cementem
pod warunkiem użycia specjalnych maszyn, umożliwiających ich rozdrobnienie
i przemieszanie z cementem.
Dodatkowe kryteria oceny przydatności gruntu do stabilizacji cementem; zaleca się użycie gruntów o:
 wskaźniku piaskowym od 20 do 50, wg BN-64/8931-01 [9],
 zawartości ziarn pozostających na sicie # 2 mm - co najmniej 30%,
 zawartości ziarn przechodzących przez sito 0,075 mm - nie więcej niż 15%.
Decydującym sprawdzianem przydatności gruntu do stabilizacji cementem są wyniki wytrzymałości na ściskanie próbek
gruntu stabilizowanego cementem.
2.5. Woda
Woda stosowana do stabilizacji kruszyw cementem i ewentualnie do pielęgnacji wykonanej warstwy powinna być
czysta, bez zawartości szkodliwych dodatków, odpowiadająca wymaganiom normy
PN-EN 1008 [6].
Bez badań laboratoryjnych można stosować wodociągową wodę pitną.
3.
SPRZĘT
3.1. Wymagania ogólne dotyczące sprzętu
Wymagania ogólne dotyczące sprzętu podano w SST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.
3.2. Sprzęt do wykonania robót
Wykonawca przystępujący do wykonania ulepszonego podłoża stabilizowanego cementem powinien wykazać się
możliwością korzystania z następującego sprzętu:
a) w przypadku wytwarzania mieszanek gruntowo-spoiwowych na miejscu:
 mieszarek jedno lub wielowirnikowych do wymieszania gruntu ze spoiwami,
 spycharek, równiarek lub sprzętu rolniczego (pługi, brony, kultywatory) do spulchniania gruntu,
 ciężkich szablonów do wyprofilowania warstwy,
 rozsypywarek wyposażonych w osłony przeciwpylne i szczeliny o regulowanej szerokości do rozsypywania spoiw,
 przewoźnych zbiorników na wodę, wyposażonych w urządzenia do równomiernego i kontrolowanego dozowania
wody,
 walców ogumionych i stalowych wibracyjnych lub statycznych do zagęszczania,
55
D.04.05.01 Podbudowa i ulepszone podłoże z kruszywa łamanego stabilizowanego cementem
zagęszczarek płytowych, ubijaków mechanicznych lub małych walców wibracyjnych do zagęszczania w miejscach
trudnodostępnych.
b) w przypadku wytwarzania mieszanek kruszywowo-spoiwowych w mieszarkach:
 mieszarek stacjonarnych,
 układarek lub równiarek do rozkładania mieszanki,
 walców ogumionych i stalowych wibracyjnych lub statycznych do zagęszczania,
 zagęszczarek płytowych, ubijaków mechanicznych lub małych walców wibracyjnych do zagęszczania w miejscach
trudnodostępnych,
Sprzęt powinien być zaakceptowany przez Inspektora Nadzoru.
Wydajność sprzętu powinna być dostosowana do warunków technologicznych dotyczących czasu mieszania i
zagęszczania.

4.
TRANSPORT
4.1.
Wymagania ogólne dotyczące transportu
Wymagania ogólne dotyczące transportu podano w SST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.
4.2.
Transport materiałów do wykonania ulepszonego podłoża
Transport materiałów i mieszanek kruszywa z cementem powinien odbywać się w sposób przeciwdziałający ich
zanieczyszczeniu i niekorzystnemu wpływowi warunków atmosferycznych.
Mieszanka kruszywowo-cementowa powinna być transportowana w sposób zabezpieczający przed rozsegregowaniem
i wysuszeniem lub nadmiernym zawilgoceniem.
Transport cementu powinien odbywać się zgodnie z BN-88/6731-08 [13].
Woda może być pobierana z wodociągu lub dostarczana przewoźnymi zbiornikami wody (cysternami).
5.
WYKONANIE ROBÓT
5.1.
Zasady ogólne wykonywania robót
Zasady ogólne wykonywania robót podano w SST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.
Wykonawca przedstawi Inspektorowi Nadzoru do akceptacji projekt organizacji i harmonogram robót, uwzględniający wszystkie
warunki, w jakich będzie wykonywane podłoże ulepszone cementem.
5.2. Warunki przystąpienia do robót
Nie należy rozpoczynać stabilizacji gruntu lub kruszywa cementem, jeżeli prognozy meteorologiczne wskazują na możliwy spadek
temperatury poniżej 5oC w czasie najbliższych 7 dni.
5.3.
Przygotowanie podłoża
Podłoże gruntowe należy oczyścić z wszelkich zanieczyszczeń oraz sprawdzić jego cechy geometryczne i
zagęszczenie. Wszelkie koleiny i powierzchnie nieodpowiednio zagęszczone lub wykazujące odchylenia cech
geometrycznych powinny być naprawione.
Paliki lub szpilki do prawidłowego ukształtowania ulepszonego podłoża powinny być wcześniej przygotowane.
Paliki lub szpilki powinny być ustawione w osi drogi i w rzędach równoległych do osi drogi, lub w inny sposób zaakceptowany przez
Inspektora Nadzoru.
Rozmieszczenie palików lub szpilek powinno umożliwiać naciągnięcie sznurków lub linek do wytyczenia robót w odstępach nie
większych niż co 10 m.
5.4. Skład mieszanki cementowo-gruntowej i cementowo-kruszywowej
Zawartość cementu w mieszance nie może przekraczać wartości 8%.
Zaleca się taki dobór mieszanki, aby spełnić wymagania wytrzymałościowe określone w pkt. 6.3.6. przy jak najmniejszej
zawartości cementu.
D.04.05.01 Podbudowa i ulepszone podłoże z kruszywa łamanego stabilizowanego cementem
Zawartość wody w mieszance powinna odpowiadać wilgotności optymalnej, określonej według normalnej próby
Proctora, zgodnie z PN-B-04481 [1], z tolerancją +10%, -20% jej wartości.
5.5. Stabilizacja metodą mieszania na miejscu
Do stabilizacji gruntu metodą mieszania na miejscu można użyć specjalistycznych mieszarek wieloprzejściowych lub
jednoprzejściowych.
Grunt przewidziany do stabilizacji powinien być spulchniony i rozdrobniony.
Po spulchnieniu gruntu należy sprawdzić jego wilgotność i w razie potrzeby ją zwiększyć w celu ułatwienia
rozdrobnienia. Woda powinna być dozowana przy użyciu beczkowozów zapewniających równomierne i kontrolowane
dozowanie. Wraz z wodą można dodawać do gruntu dodatki ulepszające rozpuszczalne w wodzie, np. chlorek
wapniowy.
Jeżeli wilgotność naturalna gruntu jest większa od wilgotności optymalnej o więcej niż 10% jej wartości, grunt powinien
być osuszony przez mieszanie i napowietrzanie w czasie suchej pogody.
Po spulchnieniu i rozdrobnieniu gruntu należy dodać i przemieszać z gruntem dodatki ulepszające, np. wapno lub
popioły lotne, w ilości określonej w recepcie laboratoryjnej, o ile ich użycie jest przewidziane w tejże recepcie.
Cement należy dodawać do rozdrobnionego i ewentualnie ulepszonego gruntu w ilości ustalonej w recepcie
laboratoryjnej. Cement i dodatki ulepszające powinny być dodawane przy użyciu rozsypywarek cementu. W czasie
wykonywania robót, na każdej dziennej działce roboczej, powinny być przeprowadzone pomiary ilości rozkładanego
cementu na 1m2 warstwy.
Grunt powinien być wymieszany z cementem w sposób zapewniający jednorodność na określoną głębokość,
gwarantującą uzyskanie projektowanej grubości warstwy po zagęszczeniu. W przypadku wykonywania stabilizacji w
prowadnicach, szczególną uwagę należy zwrócić na jednorodność wymieszania gruntu w obrębie skrajnych pasów o
szerokości od 30 do 40 cm, przyległych do prowadnic.
Po wymieszaniu gruntu z cementem należy sprawdzić wilgotność mieszanki.
Jeżeli jej wilgotność jest mniejsza od optymalnej o więcej niż 20%, należy dodać odpowiednią ilość wody i mieszankę
ponownie dokładnie wymieszać. Wilgotność mieszanki przed zagęszczeniem nie może różnić się od wilgotności
optymalnej o więcej niż +10%, -20% jej wartości.
Czas od momentu rozłożenia cementu na gruncie do momentu zakończenia mieszania nie powinien być dłuższy od 2
godzin.
Po zakończeniu mieszania należy powierzchnię warstwy wyrównać i wyprofilować do wymaganych w Dokumentacji
Projektowej rzędnych oraz spadków poprzecznych i podłużnych. Do tego celu należy użyć równiarek i wykorzystać
prowadnice podłużne, układane każdorazowo na odcinku roboczym. Od użycia prowadnic można odstąpić przy
zastosowaniu specjalistycznych mieszarek i technologii gwarantującej odpowiednią równość warstwy, po uzyskaniu
zgody Inspektora Nadzoru. Po wyprofilowaniu należy natychmiast przystąpić do zagęszczania warstwy.
5.6. Stabilizacja metodą mieszania w mieszarkach stacjonarnych
Składniki mieszanki i w razie potrzeby dodatki ulepszające, powinny być dozowane w ilości określonej w recepcie
laboratoryjnej. Mieszarka stacjonarna powinna być wyposażona w urządzenia do wagowego dozowania kruszywa lub
gruntu i cementu oraz objętościowego dozowania wody.
Czas mieszania w mieszarkach cyklicznych nie powinien być krótszy od 1 minuty, o ile krótszy czas mieszania nie
zostanie dozwolony przez Inżyniera po wstępnych próbach.
W mieszarkach typu ciągłego prędkość podawania materiałów powinna być ustalona i na bieżąco kontrolowana w taki
sposób, aby zapewnić jednorodność mieszanki.
Wilgotność mieszanki powinna odpowiadać wilgotności optymalnej z tolerancją +10% i -20% jej wartości.
Przed ułożeniem mieszanki należy ustawić prowadnice i podłoże zwilżyć wodą.
Grubość układanej mieszanki powinna być taka, aby zapewnić uzyskanie wymaganej grubości warstwy po
zagęszczeniu. Orientacyjna grubość układanej warstwy nie powinna przekraczać 22 cm.
Jeżeli projektowana grubość warstwy jest większa, to stabilizację należy wykonywać w dwóch warstwach.
57
D.04.05.01 Podbudowa i ulepszone podłoże z kruszywa łamanego stabilizowanego cementem
Przed zagęszczeniem warstwa powinna być wyprofilowana do wymaganych rzędnych, spadków podłużnych i
poprzecznych.
Po wyprofilowaniu należy natychmiast przystąpić do zagęszczania warstwy.
5.7.
Spoiny robocze
W miarę możliwości należy unikać podłużnych spoin roboczych, poprzez wykonanie warstwy na całej szerokości.
Jeżeli jest to niemożliwe, przy warstwie wykonywanej w prowadnicach, przed wykonaniem kolejnego pasa należy
pionową krawędź wykonanego pasa zwilżyć wodą. Przy warstwie wykonanej bez prowadnic w ułożonej i zagęszczonej
mieszance, należy niezwłocznie obciąć pionową krawędź. Po zwilżeniu jej wodą należy wbudować kolejny pas. W
podobny sposób należy wykonać poprzeczną spoinę roboczą na połączeniu działek roboczych. Od obcięcia pionowej
krawędzi w wykonanej mieszance można odstąpić wtedy, gdy czas pomiędzy zakończeniem zagęszczania jednego
pasa, a rozpoczęciem wbudowania sąsiedniego pasa, nie przekracza 60 minut.
Jeżeli w niżej położonej warstwie występują spoiny robocze, to spoiny w warstwie leżącej wyżej powinny być względem
nich przesunięte o co najmniej 30 cm dla spoiny podłużnej i 1 m dla spoiny poprzecznej.
5.8.
Zagęszczanie
Zagęszczanie warstwy gruntu lub kruszywa stabilizowanego cementem należy prowadzić przy użyciu małych walców gładkich,
wibracyjnych, płyt wibracyjnych w zależności od szerokości ulepszanego podłoża. Stosując do zagęszczania walce wibracyjne,
początkowe przejścia walców należy wykonywać bez uruchamiania wibratorów.
W miejscach niedostępnych dla walców warstwa gruntu powinna być zagęszczana zagęszczarkami płytowymi lub
ubijakami mechanicznymi, zaakceptowanymi przez Inspektora Nadzoru.
Wilgotność mieszanki gruntu z cementem podczas zagęszczania powinna być równa wilgotności optymalnej,
określonej według normalnej próby Proctora zgodnie z PN-B-04481 [1] .
Zagęszczanie ulepszonego podłoża o przekroju daszkowym powinno rozpocząć się od krawędzi i przesuwać pasami
podłużnymi, częściowo nakładającymi się w stronę osi jezdni. Zagęszczenie warstwy o jednostronnym spadku
poprzecznym powinno rozpocząć się od niżej położonej krawędzi i przesuwać pasami podłużnymi, częściowo
nakładającymi się, w stronę wyżej położonej krawędzi. Pojawiające się w czasie zagęszczania zaniżenia, ubytki,
rozwarstwienia i podobne wady, muszą być natychmiast naprawiane przez wymianę mieszanki na pełną głębokość,
wyrównanie i ponowne zagęszczenie. Powierzchnia zagęszczonej warstwy powinna mieć prawidłowy przekrój
poprzeczny i jednolity wygląd.
W przypadku technologii mieszania na miejscu, operacje zagęszczania i obróbki powierzchniowej muszą być
zakończone nie później niż w ciągu 5 godzin, licząc od momentu rozpoczęcia mieszania gruntu z cementem. Przerwy w
zagęszczaniu nie mogą być dłuższe niż 30 min.
Zagęszczanie należy kontynuować do osiągnięcia wskaźnika zagęszczenia (IS) mieszanki nie mniejszego od 1,0 wg
normalnej próby Proctora zgodnie z normą PN-B-04481 [1].
Zagęszczenie mieszanki należy sprawdzać według normy BN-77/8931-12 [12].
Wszelkie miejsca luźne, rozsegregowane, spękane podczas zagęszczania lub w inny sposób wadliwe, muszą być
naprawione przez zerwanie warstwy na pełną grubość, wbudowanie nowej mieszanki o odpowiednim składzie i
ponowne zagęszczenie. Roboty te są wykonywane na koszt Wykonawcy.
5.9.
Pielęgnacja warstwy gruntu lub kruszywa stabilizowanego cementem
Pielęgnacja powinna być przeprowadzona według jednego z następujących sposobów:
a) utrzymanie w stanie wilgotnym poprzez kilkakrotne skrapianie wodą, co najmniej 7 dni,
b) przykrycie warstwą piasku lub grubej włókniny i utrzymanie jej w stanie wilgotnym przez co najmniej 7 dni.
Inne sposoby pielęgnacji, zaproponowane przez Wykonawcę i inne materiały mogą być zastosowane po
uzyskaniu akceptacji Inspektora Nadzoru.
Nie należy dopuszczać żadnego ruchu pojazdów i maszyn po podbudowie w okresie 7 dni pielęgnacji, a po tym czasie
ewentualny ruch budowlany może odbywać się wyłącznie za zgodą Inspektora Nadzoru.
5.10.
Utrzymanie ulepszonego podłoża
D.04.05.01 Podbudowa i ulepszone podłoże z kruszywa łamanego stabilizowanego cementem
Ulepszone podłoże po wykonaniu, a przed ułożeniem następnej warstwy, powinno być utrzymywana w dobrym stanie.
Jeżeli Wykonawca będzie wykorzystywał, za zgodą Inspektora Nadzoru, gotowe ulepszone podłoże do ruchu
budowlanego, to jest obowiązany naprawić wszelkie uszkodzenia ulepszonego podłoża, spowodowane przez ten ruch.
Koszt napraw wynikłych z niewłaściwego utrzymania ulepszonego podłoża obciąża Wykonawcę robót.
Wykonawca jest zobowiązany do przeprowadzenia bieżących napraw ulepszonego podłoża uszkodzonego wskutek
oddziaływania czynników atmosferycznych, takich jak opady deszczu i śniegu oraz mróz.
Wykonawca jest zobowiązany wstrzymać ruch budowlany po okresie intensywnych opadów deszczu, jeżeli wystąpi
możliwość uszkodzenia ulepszonego podłoża.
Warstwa ulepszonego podłoża z gruntu stabilizowanego cementem powinna być przykryta przed zimą warstwą
nawierzchni lub zabezpieczona przed działaniem czynników atmosferycznych w inny sposób zaakceptowany przez
Inspektora Nadzoru.
6.
KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT
6.1.
Zasady ogólne kontroli jakości robót
Zasady ogólne kontroli jakości robót podano w SST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.
6.2.
Badania przed przystąpieniem do robót
Przed przystąpieniem do robót Wykonawca powinien wykonać badania cementu i gruntów przeznaczonych do
wykonania robót i przedstawić wyniki tych badań Inspektorowi Nadzoru w celu akceptacji.
6.3.
Badania w czasie robót
Częstotliwość i zakres badań kontrolnych w czasie robót przy wykonywaniu ulepszonego podłoża z gruntu
stabilizowanego cementem podano w tablicy 4.
Tablica 4. Częstotliwość badań przy budowie ulepszonego podłoża z gruntu stabilizowanego cementem
Lp.
Wyszczególnienie badań
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Uziarnienie mieszanki gruntu
Wilgotność mieszanki gruntu z cementem
Rozdrobnienie gruntu 1)
Jednorodność i głębokość wymieszania
Zagęszczenie warstwy
Grubość ulepszonego podłoża
Wytrzymałość na ściskanie 7 i 28-dniowe
Mrozoodporność
9.
Badanie cementu
Częstotliwość badań
Minimalna ilość badań na
Maksymalna powierzchnia
dziennej działce roboczej podłoża przypadająca na jedno
badanie [m2]
600
3
6
400
400
Przy projektowaniu
i w przypadkach wątpliwych
Przy projektowaniu składu mieszanki
i przy każdej dostawie
Dla każdego wątpliwego źródła
Przy każdej zmianie rodzaju gruntu
10. Badanie wody
11. Badanie gruntu, kruszywa
1)
2
Badanie wykonuje się dla gruntów spoistych
6.3.1. Uziarnienie gruntu
Próbki do badań należy pobierać z podłoża przed podaniem spoiwa. Uziarnienie gruntu powinno być zgodne z
wymaganiami podanymi w pkt. 2.3 n/n SST.
59
D.04.05.01 Podbudowa i ulepszone podłoże z kruszywa łamanego stabilizowanego cementem
6.3.2. Wilgotność mieszanki gruntu z cementem
Wilgotność mieszanki powinna być równa wilgotności optymalnej, określonej w projekcie składu tej mieszanki, z
tolerancją +10% -20% jej wartości.
6.3.3. Rozdrobnienie gruntu
Grunt powinien być spulchniony i rozdrobniony tak, aby wskaźnik rozdrobnienia był co najmniej równy 80% (przez
sito o średnicy 4 mm powinno przejść 80% gruntu).
6.3.4. Jednorodność i głębokość wymieszania
Jednorodność wymieszania gruntu ze spoiwem polega na ocenie wizualnej jednolitego zabarwienia mieszanki.
Głębokość wymieszania mierzy się w odległości min. 0,5 m od krawędzi podbudowy czy ulepszonego podłoża.
Głębokość wymieszania powinna być taka, aby grubość warstwy po zagęszczeniu była równa projektowanej.
6.3.5. Zagęszczenie warstwy
Mieszanka powinna być zagęszczana do osiągnięcia wskaźnika zagęszczenia nie mniejszego od 1,00
oznaczonego zgodnie z BN-77/8931-12 [12].
6.3.6. Grubość ulepszonego podłoża
Grubość warstwy należy mierzyć bezpośrednio po jej zagęszczeniu w odległości co najmniej 0,5 m od krawędzi.
Grubość warstwy nie może różnić się od projektowanej o więcej niż  1 cm.
6.3.7. Wytrzymałość na ściskanie
Wytrzymałość na ściskanie gruntu lub kruszywa stabilizowanego cementem badana wg. PN-S-96012 [8] powinna
mieścić się w przedziale:
- po 7 dniach: 1,0÷1,6 MPa /w-wa o Rm=2,5 MPa/
- po 28 dniach: 1,5÷2,5 MPa /w-wa o Rm=2,5 MPa/ i 0,5÷1,5 MPa /w-wa o Rm=1,5 MPa/.
Wytrzymałość na ściskanie określa się na próbkach walcowych o średnicy i wysokości 8 cm.
Próbki do badań należy pobrać z miejsc wybranych losowo na świeżo rozłożonej warstwie, przed jej zagęszczeniem.
Próbki w ilości 6 szt. należy formować i przechowywać zgodnie z normą PN-S-96012 [8]. Trzy próbki należy badać po 7
dniach oraz po 28 dniach przechowywania.
6.3.8. Mrozoodporność
Wskaźnik mrozoodporności określany przez spadek wytrzymałości na ściskanie próbek poddawanych cyklom
zamrażania i odmrażania nie powinien być gorszy od 0,6.
6.3.9. Badanie cementu
Dla każdej dostawy cementu Wykonawca powinien określić czas wiązania, stałość objętości i wytrzymałość 28-dniową
cementu. W przypadku stosowania cementów marki 32,5 dopuszcza się ocenę wytrzymałości na podstawie badania
wytrzymałości 3-dniowej. Właściwości te powinny spełniać wymagania podane w normie PN-EN 197-1 [5].
6.3.10. Badanie wody
W przypadkach wątpliwych należy przeprowadzić badania wody według PN-EN 1008 [6].
6.3.11. Badanie właściwości gruntu
Właściwości gruntu należy badać przy każdej zmianie rodzaju gruntu. Właściwości powinny być zgodne z
wymaganiami podanymi w pkt. 2.4 n/n SST.
6.3.12. Badania właściwości kruszywa
Przy każdej zmianie rodzaju kruszywa należy badać wszystkie jego właściwości określone odpowiednio w tablicy 2 i
opracować nowy skład mieszanki cementowo-kruszywowej.
D.04.05.01 Podbudowa i ulepszone podłoże z kruszywa łamanego stabilizowanego cementem
Uziarnienie kruszywa należy badać w czasie robót z częstotliwością określoną w tablicy 4.
6.4. Badania i pomiary ulepszonego podłoża z gruntu lub kruszywa stabilizowanego cementem
6.4.1. Częstotliwość pomiarów
Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów podłoża ulepszonego z gruntu lub kruszywa stabilizowanego cementem
podano w tablicy 5.
Tablica 5. Częstotliwość badań ulepszonego podłoża
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Wyszczególnienie badań i pomiarów
Szerokość
Równość podłużna
Równość poprzeczna
Spadki poprzeczne*)
Rzędne wysokościowe
Grubość ulepszonego podłoża
Minimalna częstotliwość badań i pomiarów
co 100 m
co 20 m łata na każdym pasie ruchu
co 100 m
co 100 m
co 100 m
w 3 punktach, lecz nie rzadziej niż raz na 2000 m2
*) Dodatkowe pomiary spadków poprzecznych należy wykonać w punktach głównych łuków poziomych
6.4.2. Szerokość ulepszonego podłoża
Szerokość ulepszonego podłoża nie może różnić się od szerokości projektowanej o więcej niż +10 cm, -5 cm.
6.4.3. Równość podłoża
Nierówności podłużne należy mierzyć 4-metrową łatą zgodnie z BN-68/8931-04 [11].
Nierówności poprzeczne należy mierzyć łatą dostosowaną do szerokości ulepszonego podłoża.
Nierówności nie powinny przekraczać 15 mm.
6.4.4. Spadki poprzeczne
Spadki poprzeczne podłoża ulepszonego z gruntu stabilizowanego cementem powinny być zgodne z Dokumentacją
Projektową z tolerancją 0,5%.
6.4.5. Rzędne wysokościowe
Różnice pomiędzy rzędnymi ulepszonego podłoża a rzędnymi projektowanymi nie powinny przekraczać
+1 cm, -2 cm.
6.4.6. Grubość
Dopuszczalne odchyłki od projektowanej grubości nie powinny przekraczać +10%, -15%.
7.
OBMIAR ROBÓT
7.1. Ogólne zasady obmiaru robót
Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.
7.2. Jednostka obmiarowa
Jednostką obmiarową jest 1 m2 (metr kwadratowy) podłoża ulepszonego z kruszywa stabilizowanego cementem.
8.
ODBIÓR ROBÓT
8.1. Ogólne zasady odbioru robót
Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.
61
D.04.05.01 Podbudowa i ulepszone podłoże z kruszywa łamanego stabilizowanego cementem
8.2. Sposób odbioru robót
Odbiór robót dokonywany jest na zasadach odbioru robót zanikających i ulegających zakryciu zgodnie z zasadami
podanymi w SST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.
9.
PODSTAWA PŁATNOŚCI
9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności
Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w SST D.M.00.00.00 „Wymagania ogólne”.
9.2. Cena jednostki obmiarowej
Cena wykonania 1 m2 ulepszonego podłoża z gruntu lub kruszywa stabilizowanego cementem obejmuje:
a) stabilizacja metodą mieszania na miejscu:
prace pomiarowe i roboty przygotowawcze,
oznakowanie robót zgodnie z projektem organizacji ruchu na czas budowy wykonanym przez Wykonawcę,
- spulchnienie gruntu,
dostarczenie, ustawienie, rozebranie i odwiezienie prowadnic oraz innych materiałów i urządzeń pomocniczych,
dostarczenie i rozścielenie składników zgodnie z receptą laboratoryjną,
wymieszanie gruntu rodzimego lub ulepszonego kruszywem ze spoiwem,
zagęszczenie warstwy,
pielęgnacja wykonanej warstwy,
przeprowadzenie pomiarów i badań laboratoryjnych, wymaganych w SST.
b) stabilizacja metodą mieszania w mieszarkach stacjonarnych:
prace pomiarowe i roboty przygotowawcze,
- oznakowanie robót zgodnie z projektem organizacji ruchu na czas budowy wykonanym przez Wykonawcę,
dostarczenie materiałów, wyprodukowanie mieszanki i jej transport na miejsce wbudowania,
rozłożenie, wyprofilowanie i zagęszczenie mieszanki,
pielęgnacja wykonanej warstwy,
przeprowadzenie pomiarów i badań laboratoryjnych, wymaganych w SST.
-
10.
Cena wykonania 1m2 warstwy z geowłóknin obejmuje:
prace pomiarowe,
dostarczenie i rozłożenie na uprzednio przygotowanym podłożu warstwy geowłóknin,
pomiary kontrolne wymagane w specyfikacji technicznej,
utrzymanie warstwy.
PRZEPISY ZWIĄZANE
10.1. Normy
1. PN-B-04481
2. PN-EN 196-1
3. PN-EN 196-3
4. PN-EN 196-6
5. PN-EN 197-1
Grunty budowlane. Badania próbek gruntu.
Metody badania cementu – Część 1: Oznaczanie wytrzymałości.
Metody badania cementu – Część 3: Oznaczanie czasów wiązania i stałości objętości.
Metody badania cementu – Oznaczanie stopnia zmielenia.
Cement. Skład, wymagania i kryteria zgodności dotyczące cementów
D.04.05.01 Podbudowa i ulepszone podłoże z kruszywa łamanego stabilizowanego cementem
6.
PN-EN 1008
7.
8.
PN-EN 932-1
PN-S-96012
9. BN-64/8931-01
10. BN-64/8931-02
11. BN-68/8931-04
12. BN-77/8931-12
13. BN-88/6731-08
powszechnego użytku.
Woda zarobowa do betonu. Specyfikacja pobierania próbek, badanie i ocena przydatności
wody zarobowej do betonu, w tym wody odzyskanej z procesów produkcji betonu.
Badania podstawowych właściwości kruszyw. Metody pobierania próbek.
Drogi samochodowe. Podbudowa i ulepszone podłoże z gruntu stabilizowanego
cementem.
Drogi samochodowe. Oznaczanie wskaźnika piaskowego.
Drogi samochodowe. Oznaczanie modułu odkształcenia nawierzchni podatnych i podłoża
płytą.
Drogi samochodowe. Pomiar równości nawierzchni planografem i łatą.
Oznaczanie wskaźnika zagęszczenia gruntu.
Cement. Transport i przechowywanie.
10.2. Inne dokumenty
14. Katalog typowych konstrukcji nawierzchni podatnych i półsztywnych, IBDiM, 1997
63