W świetle obowiązującego prawa sprzedaż żywności przez rolnika

W świetle obowiązującego prawa sprzedaż żywności przez rolnika była, jest i będzie możliwa. Do 1
stycznia 2017 r. sprzedaż taka jest możliwa między innymi w postaci handlu detalicznego
(nadzorowanego przez Państwową Inspekcję Sanitarną), a po 1 stycznia 2017 r. w postaci rolniczego
handlu detalicznego (nadzorowanego odpowiednio przez Inspekcję Weterynaryjną i Państwową
Inspekcję Sanitarną). Do zafunkcjonowania w pełni systemu określonego w ustawie z dnia 16
listopada 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników
(Dz. U. poz. 1961) konieczne jest wejście w życie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w
sprawie maksymalnej ilości żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego oraz
zakresu i sposobu jej dokumentowania, wydanego na podstawie art. 44a ust. 3 nowelizowanej
ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r., poz. 594, z
późn. zm.). Natomiast upoważnienie ustawowe zawarte w art. 69 ust. 1 tej ustawy (upoważnienie
właściwych ministrów do określenia wymagań higienicznych) ma charakter fakultatywny, tzn. nie
musi być realizowane. Tym samym nie można twierdzić, że od aktu prawnego wydanego na
podstawie nieobligatoryjnego upoważnienia jest uzależniony rolniczy handel detaliczny, w tym
sensie, że dopiero jego wejście w życie miałoby umożliwić taką działalność.
Należy przy tym zaznaczyć, że przy prowadzeniu produkcji i sprzedaży żywności przez rolników w
ramach działalności rolniczy handel detaliczny, która została zdefiniowana w przepisach ww. ustawy,
rolnicy są zobowiązani do spełniania przede wszystkim wymagań rozporządzenia (WE) nr 852/2004.
Przepisy te przewidują miedzy innymi, że w przypadku gdy produkcja prowadzona jest przy
wykorzystaniu pomieszczeń używanych głównie jako prywatne domy mieszkalne (np. przy
wykorzystaniu sprzętu i urządzeń gospodarstwa domowego w kuchni domowej), zamiast wymogów
określonych w załączniku II w rozdziale II ww. rozporządzenia, obowiązują wymogi określone w jego
załączniku II w rozdziale III (uproszczone wymagania higieniczne).
Natomiast podmioty prowadzące działalność związaną z produkcją żywności w celu wprowadzania do
obrotu, w pomieszczeniach innych niż używanych głównie jako prywatne domy mieszkalne, w tym te,
które od dnia 1 stycznia 2017 r. zdecydują się prowadzić rolniczy handel detaliczny, są zobowiązane
do spełniania wymagań, o których mowa w załączniku II w rozdziale II rozporządzenia (WE) nr
852/2004, tak jak każdy inny podmiot prowadzący produkcję żywności w podobnych warunkach
lokalowych.
W celu wprowadzenia rozwiązań odmiennych konieczne jest wydanie rozporządzenia, na postawie
ww. upoważnienia określonego w art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie
żywności i żywienia, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie niektórych
ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników.
W Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi na podstawie ww. upoważniania przygotowano roboczą
wersję projektu takiego rozporządzenia, które będzie dotyczyć rolniczego handlu detalicznego. Po
ustaleniu ostatecznej treści ww. projekt zostanie skierowany do konsultacji publicznych i uzgodnień
międzyresortowych. Notyfikacja projektu ww. rozporządzenia nastąpi natomiast, zgodnie z
postanowieniami Uchwały Nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. – Regulamin pracy
Rady Ministrów (M. P. z 2016 r. poz. 1006), na końcowym etapie prac legislacyjnych, po rozpatrzeniu
projektu przez komisję prawniczą i przed podpisaniem rozporządzenia przez ministra właściwego do
spraw rolnictwa. Czas trwania etapu notyfikacji projektu zależy w głównej mierze od charakteru
stanowisk, które mogą być w ramach tej procedury zgłoszone przez inne państwa członkowskie UE
lub Komisję Europejską, i wynosi minimum trzy miesiące.