Obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym dochodów

Obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym dochodów

INFORMACJA O ZASADACH OPODATKOWANIA W POLSCE
OSÓB CZASOWO LUB STALE MIESZKAJĄCYCH W SZWECJI
Wydział Konsularny Ambasady RP w Sztokholmie informuje, że w celu uzyskania
potrzebnych informacji w indywidualnych sprawach, należy kontaktować się z właściwymi
urzędami skarbowymi w Polsce. Można także skorzystać z telefonicznej konsultacji
Krajowej Informacji Podatkowej, nr z zagranicy 0048 22 330 0330.
Obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym dochodów osiągniętych za granicą
ciąży wyłącznie na osobach, które zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych (ustawa) oraz polsko-szwedzką konwencją o unikaniu podwójnego opodatkowania
(konwencja), mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski.
Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski uważa się osobę fizyczną,
która: 1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub
gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub 2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym (art. 3 ust. 1a ustawy).
W przypadku, kiedy dana osoba zostanie uznana za osobę mającą miejsce zamieszkania
zarówno na terytorium Polski, jak i na terytorium Szwecji, o jej miejscu zamieszkania dla celów
podatkowych rozstrzyga się zgodnie z art. 4 ust. 2 konwencji, w pierwszej kolejności ustalając, w
którym z państw ma ona stałe miejsce zamieszkania. Jeżeli na podstawie tego kryterium nie da
się ustalić rezydencji podatkowej przepis art. 4 ust. 2 konwencji wymienia inne kryteria, które
należy wziąć pod uwagę, w kolejności wskazanej w przepisie, tj. w którym państwie dana osoba
ma ośrodek interesów życiowych, gdzie zwykle przebywa lub którego z państw jest obywatelem.
Osoby fizyczne, które nie mają miejsca zamieszkania na terytorium Polski, podlegają
opodatkowaniu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski (art. 3 ust. 2a
ustawy). Przychody osiągane są na terytorium Polski w szczególności, gdy płatność pochodzi z
Polski, praca jest wykonywana na terytorium Polski, czy też na terytorium Polski prowadzona
jest działalność gospodarcza.
Polska nie zawarła umowy o zapobieżeniu podwójnemu opodatkowaniu spadków i
darowizn ze Szwecją, a zatem powstanie obowiązku podatkowego w Szwecji oraz sposób
opodatkowania spadków i darowizn nabytych w Polsce określony jest w przepisach
wewnętrznych Szwecji.
Przepisy polsko-szwedzkiej konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania
Polsko-szwedzka konwencja o unikaniu podwójnego opodatkowania określa prawa
państw-stron konwencji do opodatkowania poszczególnych dochodów wymienionych w
konwencji. Ma ona również na celu zapobieżenie podwójnemu opodatkowaniu tych samych
dochodów, określając w art. 22 konwencji metody unikania podwójnego opodatkowania. W
przypadku Polski, podstawową metodą jest wyłączenie z progresja, które ma zastosowanie w
sytuacji kiedy osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód, który
stosownie do postanowień konwencji podlega opodatkowaniu w Szwecji (art. 22 ust. 1 lit. a)
konwencji). Wyjątkiem są dochody z tytułu dywidendy i należności licencyjnych wypłacanych
ze Szwecji, do których zastosowanie ma metoda proporcjonalnego odliczenia (art. 22 ust. 1 lit. b)
konwencji).
Metoda wyłączenia z progresją polega na tym, że dochody osiągnięte na terytorium
Szwecji bierze się wyłącznie do obliczenia stawki podatku od odchodów opodatkowanych w
Polsce na zasadach ogólnych. Jeżeli dana osoba nie osiąga w Polsce dochodów opodatkowanych
na zasadach ogólnych (np.: wynagrodzenie za pracę, emerytura), to nie ma ona obowiązku
rozliczania się w Polsce ani składania zeznania rocznego.
Metoda proporcjonalnego odliczenia polega na odliczeniu od podatku sumy równej
podatkowi dochodowemu zapłaconemu w Szwecji, jednakże takie odliczenie nie może
przekroczyć tej części podatku obliczonej przed dokonaniem odliczenia, która odpowiada tej
części dochodu osiągniętego w Szwecji.
Poniżej zamieszczamy przykładowe interpretacje przepisów podatkowych, dotyczące
różnych sytuacji podatników związanych zarówno z Polską, jak i z Szwecją.
1. Podatnik zatrudniony jest w Szwecji jedynie sezonowo, a na stałe mieszka w Polsce.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 konwencji, wynagrodzenie, które osoba mająca miejsce
zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje za pracę najemną, podlegają
opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że praca wykonywana jest w drugim Umawiającym
się Państwie. Jeżeli praca jest tak wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być
opodatkowane w tym drugim Państwie.
A zatem, jeżeli osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania na terytorium Polski (w
rozumieniu przepisów podatkowych) osiąga dochody z tytułu pracy wykonywanej na terytorium
Szwecji, dla szwedzkiego pracodawcy, to są one opodatkowane zarówno w Polsce, jak i w
Szwecji, przy czym w Polsce, w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania, stosuje metodę
wyłączenia z progresją (art. 3 ust. 1 ustawy w zw. z art. 15 ust. 1 konwencji oraz art. 22 ust. 1 lit.
a) konwencji) polegającą na tym, że dochody osiągnięte na terytorium Szwecji bierze się
wyłącznie do obliczenia stawki podatku od odchodów opodatkowanych w Polsce na zasadach
ogólnych. Jeżeli jednak taka osoba nie osiąga w Polsce dochodów opodatkowanych na zasadach
ogólnych (np.: wynagrodzenie za pracę, emerytura) to nie ma ona obowiązku rozliczania się w
Polsce ani składania zeznania rocznego.
2. Podatnik na stałe mieszka w Szwecji, dochody osiąga z umów o dzieło lub umów-zlecenia
wykonywanych na rzecz firm zarejestrowanych w Polsce lub/i w Szwecji.
Zgodnie z art. 14 ust. 1 konwencji, dochody, które osoba mająca miejsce zamieszkania w
Umawiającym się Państwie osiąga z wykonywania wolnego zawodu albo innej działalności o
samodzielnym charakterze, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że osoba ta
posiada stałą placówkę w drugim Umawiającym się Państwie w celu wykonywania swej
działalności. Jeżeli posiada ona taką stałą placówkę, wówczas dochód może być opodatkowany
w drugim Państwie, jednak tylko w takim zakresie, w jakim może być przypisany tej stałej
placówce.
W rozumieniu umów o unikaniu podwójnego opodatkowania określenie stała placówka
oznacza placówkę, poprzez którą prowadzona jest w sposób stały, całkowicie lub częściowo
działalność na terytorium drugiego państwa. Oznacza to, iż aby uznać, że dana osoba posiada
stałą placówkę na terytorium drugiego państwa muszą być spełnione następujące elementy:
- istnienie placówki, czyli określonego miejsca wykonywania usług,
- placówka musi mieć charakter stały, tzn. musi być utworzona w określonym miejscu z
pewnym stopniem trwałości,
- osoba musi prowadzić działalność za pomocą tej stałej placówki.
Należy zaznaczyć, iż każdy przypadek należy analizować oddzielnie dla potrzeb określenia
czy dana osoba posiada stałą placówkę na terytorium drugiego państwa. W praktyce powinno się
ocenić, czy działalność ma charakter trwały i stanowi spójność pod względem geograficznym i
handlowym (np. czy usługi wykonywane są przez dłuższy czas w obrębie jednego miejsca, czy
też osoba ta przemieszcza się podpisując umowy z nowymi usługobiorcami).
Przyjmuje się, że zakład nie powstaje, jeżeli działalność była wykonywana za pośrednictwem
stałej placówki utrzymywanej krócej niż 6 miesięcy. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy działalność
ma charakter powtarzalny, w takim przypadku każdy okres, w którym placówka była
użytkowana, powinien być brany pod uwagę w połączeniu z ilością wszystkich okresów
użytkowania placówki (okres może się rozciągać na wiele lat).
A zatem, jeżeli osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania (w rozumieniu przepisów
podatkowych) na terytorium Szwecji i osiąga dochody z tytułu działalności o samodzielnym
charakterze prowadzonej wyłącznie na terytorium Szwecji, nie podlega ona opodatkowaniu w
Polsce (art. 3 ust. 2a ustawy w zw. z art. 14 ust. 1 konwencji). Jednakże, zgodnie z art. 29 ust. 1
ustawy, od takich dochodów pobiera się podatek w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodu.
Przepis ten stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, z
zastrzeżeniem, że zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy lub niepobranie
(niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania
dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem
rezydencji. Oznacza to, że podmiot polski dokonujący płatności obowiązany jest pobrać
zryczałtowany podatek, chyba że posiada certyfikat rezydencji, wystawiony przez właściwe
organy podatkowe Szwecji, osoby na rzecz której dokonuje wypłat, w takim przypadku nie
pobiera się podatku (art. 29 ust. 2 ustawy).
Jeżeli jednak dana osoba ma miejsce zamieszkania na terytorium Polski, to w zależności od
tego, czy posiada stałą placówkę na terytorium Szwecji, podlega w części, w której dochody
można przypisać do stałej placówki opodatkowaniu w Szwecji, natomiast w Polsce, w celu
uniknięcia podwójnego opodatkowania, stosuje metodę wyłączenia z progresją (art. 3 ust. 1
ustawy w zw. z art. 14 ust. 1 konwencji oraz art. 22 ust. 1 lit. a) konwencji) polegającą na tym, że
dochody osiągnięte na terytorium Szwecji bierze się wyłącznie do obliczenia stawki podatku od
odchodów opodatkowanych w Polsce na zasadach ogólnych. Jeżeli taka osoba nie osiąga w
Polsce dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych (np. wynagrodzenie za pracę,
emerytura) to nie ma ona obowiązku rozliczania się w Polsce ani składania zeznania rocznego. W
przypadku, kiedy działalność w Szwecji nie jest prowadzona za pomocą stałej placówki dochody
takie w całości podlegają opodatkowaniu w Polsce, na zasadach określonych w ustawie o
podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 3 ust. 1 ustawy w zw. z art. 14 ust. 1 konwencji).
3. Podatnik na stałe mieszka i pracuje w Szwecji, jednak w pierwszej połowie roku
podatkowego zamieszkiwał i pracował w Polsce.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 konwencji, wynagrodzenie, które osoba mająca miejsce
zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje za pracę najemną, podlegają
opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że praca wykonywana jest w drugim Umawiającym
się Państwie. Jeżeli praca jest tak wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być
opodatkowane w tym drugim Państwie.
A zatem, jeżeli osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania na terytorium Polski (w
rozumieniu przepisów podatkowych) osiąga dochody z tytułu pracy wykonywanej na terytorium
Polski, to są one opodatkowane wyłącznie w Polsce (art. 3 ust. 1 ustawy w zw. z art. 15 ust. 1
konwencji).
Jeżeli taka osoba zmieni miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na Szwecję, a
nadal będzie wykonywać pracę na terytorium Polski, dla polskiego pracodawcy, to dochody te
będą opodatkowane zarówno w Polsce, jak i w Szwecji, przy czym w Szwecji, w celu uniknięcia
podwójnego opodatkowania, stosuje metodę odliczenia proporcjonalnego (art. 3 ust. 2a ustawy w
zw. z art. 15 ust. 1 konwencji oraz art. 22 ust. 2 lit. b) konwencji), polegającą na odliczeniu od
podatku należnego od takiego dochodu w Szwecji sumy równej polskiemu podatkowi
zapłaconemu od takiego dochodu w Polsce.
Jeżeli taka osoba zmieni miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na Szwecję i nie
będzie wykonywać pracy na terytorium Polski, dla polskiego pracodawcy, a jedynie pracę będzie
wykonywać w Szwecji, dla szwedzkiego pracodawcy, to dochody te będą opodatkowane
wyłącznie w Szwecji (art. 15 ust. 1 konwencji).
Osoba mająca miejsce zamieszkania na terytorium Szwecji, a osiągająca dochody z pracy
na terytorium Polski ma obowiązek złożyć zeznanie roczne o osiągniętych dochodach (w
terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym) na formularzu PIT-37, do
urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach
opodatkowania osób zagranicznych.
4. Podatnik mieszka w Szwecji, ale pobiera emeryturę w Polsce.
Zgodnie z art. 18 ust. 1 konwencji, emerytury i inne podobne świadczenia, otrzymywane
w ramach ustawodawstwa dotyczącego ubezpieczeń społecznych oraz renty powstające w
Umawiającym się Państwie i wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w drugim
Umawiającym się Państwie mogą być opodatkowane w pierwszym wymienionym Państwie.
Oznacza to, że wszelkie emerytury wypłacane z Polski w ramach wszystkich trzech
filarów systemu ubezpieczeń społecznych podlegają opodatkowaniu zarówno w Polsce, jak i w
Szwecji, przy czym w Szwecji, w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania, stosuje metodę
odliczenia proporcjonalnego (art. 3 ust. 2a ustawy w zw. z art. 18 ust. 1 konwencji oraz art. 22
ust. 2 lit. b) konwencji), polegającą na odliczeniu od podatku należnego od takiego dochodu w
Szwecji sumy równej polskiemu podatkowi zapłaconemu od takiego dochodu w Polsce.
5. Podatnik mieszka w Szwecji, a w Polsce otrzymał spadek.
Nabycie tytułem dziedziczenia (testamentowego, ustawowego) przez osoby fizyczne
własności rzeczy znajdujących się na terytorium Polski lub praw majątkowych wykonywanych
na terytorium Polski podlega w Polsce opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku
od spadków i darowizn, niezależnie od tego czy spadkobierca posiada obywatelstwo polskie czy
też nie.
Osoba, która nabyła spadek, zobowiązana jest złożyć zeznanie podatkowe (lub zgłoszenie
o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych) do właściwego organu podatkowego.
Właściwość ta jest uzależniona od składników masy spadkowej i np. w przypadku nabycia
nieruchomości właściwym organem podatkowym jest naczelnik urzędu skarbowego według
miejsca położenia nieruchomości.
Wysokość podatku organ podatkowy ustala w decyzji, po przeprowadzeniu postępowania
podatkowego.
Opodatkowaniu podlega wartość przekraczająca kwoty wolne od podatku, według skali
podatkowej i wynosi od 3% do 20 %, w zależności od przynależności nabywcy do jednej z trzech
grup podatkowych.
Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (w przypadku nabycia
spadku od 1 stycznia 2007 r.), składają jedynie, w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia
się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, małżonek, zstępny, wstępny, pasierb,
rodzeństwo, ojczym, macocha spadkodawcy, jeżeli w chwili nabycia spadku posiadali
obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Europejskiego Obszaru
Gospodarczego lub mieli miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na
terytorium takiego państwa i zamierzają skorzystać z przysługującego im zwolnienia od podatku
od spadków i darowizn.
6. Podatnik mieszka i pracuje w Polsce, a otrzymał spadek w Szwecji.
Nabycie spadku położonego za granicą podlega w Polsce opodatkowaniu na podstawie
przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, zarówno w przypadku dziedziczenia
ustawowego, jak i testamentowego, jeżeli w chwili śmierci spadkodawcy nabywca był
obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Polski.
Osoba, która nabyła spadek, zobowiązana jest złożyć zeznanie podatkowe do właściwego
organu podatkowego, którym w sprawach nabycia rzeczy położonych za granicą lub praw
majątkowych podlegających wykonaniu za granicą jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy
według miejsca zamieszkania nabywcy w chwili śmierci spadkodawcy, a w przypadku braku
takiego miejsca - według ostatniego miejsca jego pobytu w tym dniu.
Organ podatkowy, po przeprowadzeniu postępowania podatkowego, ustala w decyzji
wysokość podatku, uzależnioną od przynależności nabywcy do określonej grupy podatkowej.
7. Podatnik zamieszkał na stałe w Szwecji, chce wyrejestrować się z polskiego systemu
podatkowego.
Podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, nieprowadzący samodzielnie
działalności gospodarczej, zmieniając miejsce zamieszkania, powinien zawiadomić o tym
właściwego naczelnika urzędu skarbowego, w terminie 30 dni od dnia zaistnienia zdarzenia
zmiany miejsca zamieszkania, poprzez złożenie zgłoszenia aktualizacyjnego na formularzu NIP3.
Formularze NIP-3 można pobrać w urzędzie skarbowym lub ze strony internetowej
Ministerstwa Finansów (http://www.mf.gov.pl/dokument.php?const=3&dzial=151&id=278 92).
Formularz należy wypełnić zgodnie ze wskazówkami, znajdującymi się na druku. W niektórych
przypadkach - opisanych na druku NIP-3 w części C - wymagane jest dołączenie do zgłoszenia
aktualizacyjnego uwierzytelnionych lub urzędowo poświadczonych kopii dokumentów
potwierdzających informacje objęte zgłoszeniem. Wszelkie dokumenty związane z aktualizacją
danych ewidencyjnych, w tym zgłoszenia aktualizacyjne NIP-3, można składać do właściwego
naczelnika urzędu skarbowego za pośrednictwem placówki pocztowej operatora publicznego
albo polskiego urzędu konsularnego.
W przypadku ustania zamieszkania lub pobytu osoby fizycznej będącej podatnikiem
podatku dochodowego od osób fizycznych na terytorium Polski, organem właściwym dla
złożenia zgłoszenia aktualizacyjnego, w związku z nowym adresem zamieszkania poza
granicami Polski, jest dotychczasowy naczelnik urzędu skarbowego.
8. Wiążąca interpretacja podatkowa.
O interpretację w indywidualnej sprawie dotyczącej problematyki podatkowej, zgodnie z
przepisami Ordynacji Podatkowej, można zwrócić się do Ministra Finansów na formularzu
określonym w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie wzoru
wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego oraz sposobu uiszczenia opłaty
od wniosku, w którym zostanie przedstawiony w sposób wyczerpujący stan faktyczny oraz
własne stanowisko w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego.
Wraz z wnioskiem należy złożyć oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej za
składanie fałszywych zeznań, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie
interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania
podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że
w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu
organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej. W przypadku złożenia fałszywego
oświadczenia wydana interpretacja w indywidualnej sprawie nie wywołuje skutków prawnych.
Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej podlega opłacie w wysokości 75 zł, którą należy
wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku, a w przypadku wystąpienia w jednym
wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń
przyszłych, pobiera się opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu
faktycznego lub zdarzenia przyszłego.
Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej niespełniający wymogów pozostawia się bez
rozpatrzenia. Ponadto w razie nieuiszczenia opłaty w terminie, wniosek pozostawia się bez
rozpatrzenia bez uprzedniego wezwania do uiszczenia opłaty.
Dodatkowe informacje na temat wnoszenia wniosków o interpretację dostępne są na stronie
internetowej Ministerstwa Finansów (http://www.mf.gov.pl/dokument.php?const=4&dzial=6 09
&id=81414&typ=news&PortalMF=c56e4c3a178ce900107841d79e54be98).
Informacja została opracowana w oparciu o materiały Ministerstwa Finansów.