Wymagania kl. VId

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZYRODY – KLASA VI D
Jak słyszymy i widzimy?
Ocena dopuszczająca:
- podaje przykłady naturalnych i sztucznych źródeł światła,
- wie, że światło białe składa się kilku kolorów; • wymienia w kolejności kolory tęczy,
- podaje przykłady źródeł dźwięków,
Ocena dostateczna:
- wymienia przykłady warunków wpływających na dobre widzenie przedmiot,
- przeprowadza obserwacje przejścia światła białego przez pryzmat,
- podaje przykłady świadczące o tym, że dźwięki rozchodzą się w różnych ośrodkach,
Ocena dobra:
- wie, że światło rozchodzi się po liniach prostych, podaje przykłady, które to potwierdzają,
- podaje warunki powstawania tęczy,
- rysuje schemat przejścia światła białego przez pryzmat,
- wykonuje doświadczenie ilustrujące przenoszenie dźwięków przez ciała stałe, porównuje
prędkości rozchodzenia się dźwięków na podstawie zjawisk przyrodniczych, doświadczeń lub
pokazów,
Ocena bardzo dobra:
- wyjaśnia zjawiska: odbicia, rozpraszania, pochłaniania i światła, załamania się promieni
świetlnych,
- wyjaśnia zjawisko rozszczepienia światła,
- wyjaśnia sposób rozchodzenia się dźwięków,
Ocena celująca:
- nazywa przyrządy, w działaniu których wykorzystano zjawiska odbicia i załamania światła
- udowadnia, że światło białe składa się z wielu barw widmowych,
- projektuje i wykonuje doświadczenie ilustrujące przenoszenie dźwięków przez różne ośrodki:
ciała stałe, powietrze itp.
Miejsce Ziemi we Wszechświecie
Ocena dopuszczająca:
- zna podstawowe elementy Układu Słonecznego,
- wie kim był M. Kopernik,
- wie, że Ziemia jest kulą i jakie rodzaje ruchów wykonuje
Ocena dostateczna:
- wymienia nazwy planet Układu Słonecznego,
- prawidłowo stosuje pojęcia ; gwiazda, planeta, górowanie Słońca, zachód, wschód Słońca, dzień,
noc, doba,
- wyjaśnia różnice między planetą i gwiazda,
- rozpoznaje gwiazdozbiór Wielkiego Wozu, odnajduje Gwiazdę Polarną,
- wie, że w ciągu roku zmienia się dł. drogi Słońca nad widnokręgiem a w ciągu dnia zmienia się
jego wysokość,
- zna termin globus,
- wskazuje na globusie równoleżniki i południki,
- zna skutki ruchu obrotowego Ziemi,
Ocena dobra: wymagania na ocenę dostateczną oraz:
- wyjaśnia zmiany długości cienia w ciągu roku i dnia,
- zna następstwa ruchu obiegowego Ziemi,
- zna dowody na kulistość Ziemi,
- zna odkrycia M. Kopernika,
- zna terminy równoleżnik i południk, podaje różnice między nimi,
- określa współrzędne geograficzne na globusie i mapie,
- omawia ogólnie oświetlenie Ziemi w poszczególnych porach roku,
- wykonuje prosty rysunek rozmieszczenia stref oświetlenia Ziemi,
- sprawnie posługuje się atlasem
Ocena bardzo dobra: wymagania na ocenę dostateczną, dobrą oraz:
Ocena
-
dostrzega związki między wysokością Słońca, długością cienia a porą roku i dnia,
omawia szczegółowo oświetlenie Ziemi w pierwsze dni astronomicznych pór roku,
rozpoznaje obiekty na globusie i mapie na podstawie współrzędnych geograficznych,
wyjaśnia następstwo pór roku,
wskazuje zależności pomiędzy oświetleniem Ziemi a klimatem,
samodzielnie odczytuje mapy różnotematyczne,
omawia osiągnięcia K. Kolumba, F. Magellana.
celująca: wymagania na ocenę dostateczną, dobrą, bardzo dobrą oraz:
wyjaśnia związek położenia geograficznego z czasem słonecznym,
wyjaśnia różnice między czasem słonecznym, strefowym i urzędowym,
oblicza różnice czasu na podstawie różnicy dł. geograficznej.
Lądy, oceany
Ocena dopuszczająca:
- wskazuje na globusie i na mapie kontynenty świata
- wskazuje na schemacie formy ukształtowania dna morskiego
- wskazuje na schemacie strefy życia w morzu
- wymienia przykłady i zwierząt żyjących w różnych strefach morza
- wskazuje na mapie świata rafę koralową przy wybrzeżach Australii
- rozróżnia na schematach przykłady dinozaurów roślino- i mięsożernych
- wymienia nazwiska podróżników, którzy dokonali ważnych odkryć geograficznych
Ocena dostateczna:
- wskazuje na globusie i na mapie oceany świata
- wyjaśnia pojęcie wszechocean
- charakteryzuje szelf kontynentalny
- opisuje na schemacie długość i grzbiet fali
- omawia przystosowania zwierząt żyjących w różnych strefach morza
- charakteryzuje warunki życia i zwierzęta występujące na rafie koralowej
- rozumie pojęcia: skamieliny i paleontolog
- charakteryzuje przystosowania tyranozaura do drapieżnictwa
- omawia odkrycia K. Kolumba
- wskazuje na mapie trasy wypraw wybranych podróżników
Ocena dobra:
- wskazuje na mapie umowną granicę między Europą i Azją
- wyjaśnia sposób powstawania fali morskiej, prądów morskich
- charakteryzuje warunki życia w różnych strefach morza
- omawia budowę polipa parzydełkowców
- wyjaśnia sposób powstawania rafy koralowej
- charakteryzuje ryby głębinowe
- wyjaśnia jak powstała atmosfera zawierająca tlen
- wymienia różnice między wybranymi grupami dinozaurów
- podaje przyczyny i skutki wielkich odkryć geograficznych
- opisuje wyprawy Ferdynanda Magellana
Ocena bardzo dobra:
- wyjaśnia zjawisko przypływów i odpływów
- charakteryzuje cechy ssaków umożliwiające im życie w morzach
- wyjaśnia pojęcie symbioza, podaje przykłady
- wymienia kolejność powstawania organizmów na Ziemi
- charakteryzuje odkrycia Jamesa Cooka
Ocena celująca:
- wyjaśnia przyczyny i sposób powstawania tsunami
- przygotuje prezentację multimedialną na temat życia w wybranej strefie morza
- omawia wpływ zanieczyszczeń mórz i oceanów na życie ekosystemów morskich
- wyjaśnia pojęcia: żywe skamieliny
- przygotuje plakat na temat wybranego przez siebie gatunku dinozaura
- przygotowuje informacje na temat odkryć geograficznych Barnarda Polaka
Krajobrazy świata – poznajemy Świat:
Cechy Krajobrazów Afryki, cechy krajobrazów: Europy, obu Ameryk, Azji, Australii i Antarktydy
Ocena dopuszczająca:
- wymienia trzy krajobrazy Ziemi i podaje przynajmniej ich 3 cechy,
- odczytuje z diagramu podstawowe dane meteorologiczne tj. : temp. i opady: max, min.
Ocena dostateczna:
- zna różnice miedzy klimatem i pogodą,
- zna składniki klimatu,
- odczytuje z diagramu podstawowe dane meteorologiczne tj. : inne dane dotyczące temperatury
powietrza i opadów
- zna nazwy najważniejszych stref klimatycznych i roślinnych na Ziemi,
- podaje min 3 cechy poznanych krajobrazów na Ziemi,
- podaje nazwy wybranych roślin i zwierząt typowych dla danej strefy roślinnej,
- podaje proste przykłady oddziaływania człowieka na środowisko,
- wskazuje najważniejsze obiekty geograficzne związane z danym krajobrazem Ziemi.
Ocena dobra: wymagania na ocenę dostateczną oraz:
- dokonuje prostej analizy danych z diagramu temperatury i opadów,
- wyjaśnia zależności miedzy strefami oświetlenia Ziemi a strefami klimatycznymi,
- podaje cechy charakterystyczne dla poszczególnych stref klimatycznych i na podstawie danych
identyfikuje daną strefę,
- podaje łańcuchy pokarmowe w danym środowisku,
- podaje zależności między środowiskiem, w którym żyją organizmy a tymi organizmami,
- sprawnie korzysta z map różnotematycznych.
Ocena bardzo dobra: wymagania na ocenę dostateczną, dobrą, bardzo dobra oraz:
- wymienia na podstawie wykresu klimatycznego cechy danego klimatu,
- wyjaśnia przyczyny zróżnicowania klimatów na Ziemi,
- rozumie związek miedzy odległością od morza i szerokością geograficzną a cechami klimatu,
- uzasadnia działalność gospodarczą człowieka w strefach najbardziej zurbanizowanych,
- analizuje informacje odczytywane z map.
Ocena celująca: wymagania na ocenę dostateczną, dobrą, bardzo dobrą oraz:
- rozpoznaje podstawowe klimaty za pomocą wykresów klimatycznych,
- rozumie wpływ innych czynników na klimat na Ziemi,
- wyjaśnia związki między klimatem a krajobrazem,
- wskazuje negatywne i pozytywne działania człowieka w środowisku przyrodniczym i ocenia je.
- wyjaśnia następstwo pór roku,
- wskazuje zależności pomiędzy oświetleniem Ziemi a klimatem,
- samodzielnie odczytuje mapy różnotematyczne,
- omawia osiągnięcia K. Kolumba, F. Magellana.
Ocena
-
celująca: wymagania na ocenę dostateczną, dobrą, bardzo dobrą oraz:
wyjaśnia związek położenia geograficznego z czasem słonecznym,
wyjaśnia różnice między czasem słonecznym, strefowym i urzędowym,
oblicza różnice czasu na podstawie różnicy dł. geograficznej.
Życie na lądzie
Ocena dopuszczająca:
- opisuje budowę dżdżownicy, ślimaka winniczka, owada, pająka
- podaje miejsca występowania tych organizmów
- wyjaśnia, dlaczego płazy zalicza się do zwierząt dwóch środowisk
- wymienia kilku przedstawicieli płazów, gadów, ptaków, ssaków
- opisuje budowę ciała jaszczurki
- rozróżnia na zdjęciach i podaje cechy różniące zaskrońca i żmii zygzakowatej
- podaje przykłady ptaków zimujących w Polsce i odlatujących do ciepłych krajów
- wyjaśnia pojęcie ssaki
- na przykładzie dowolnie wybranego ssaka podaje cechy jego budowy
Ocena dostateczna:
- omawia znaczenie dżdżownic dla środowiska
- charakteryzuje przystosowania dżdżownicy do życia w glebie
- opisuje etapy rozwoju motyla
- podaje cechy budowy pajęczaków
- identyfikuje kleszcze i świerzbowce jako pajęczaki, charakteryzuje miejsca ich występowania
- wymienia cechy przystosowujące płazy do życia na lądzie i życia w wodzie
- rozróżnia płazy na ogoniaste i bezogonowe
- wymienia cechy przystosowujące gady do życia na lądzie
- wymienia przykłady gadów żyjących w Polsce
- wymienia cechy przystosowujące ptaki do lotu
- rozumie zależność kształtów dziobów i kończyn od rodzaju pożywienia ptaków
- charakteryzuje przystosowania 2–3 grup ptaków, np. drapieżnych, brodzących i ziarnojadów
- wyjaśnia różnice uzębieniu ssaków roślinożernych i mięsożernych
- charakteryzuje przystosowania 2–3 grup ssaków łożyskowych
Ocena dobra:
- wyjaśnia znaczenie śluzu pokrywającego ciało dżdżownicy i ślimaka winniczka
- rozróżnia typy aparatów gębowych owadów
- podaje przykłady pozytywnej i negatywnej roli owadów w przyrodzie i życiu człowieka
- omawia etapy rozwoju płazów
- rozróżnia wybrane gatunki płazów podając ich cechy charakterystyczne
- omawia etapy rozwoju gadów
- rozróżnia wybrane gatunki gadów podając ich cechy charakterystyczne
- wyjaśnia pojęcia: gniazdowniki i zagniazdowniki
- wymienia przykłady gniazdowników i zagniazdowników
- charakteryzuje przystosowania kangura i kolczatki do życia,
Ocena bardzo dobra:
- rozróżnia typy piór i podaje ich znaczenie
- opisuje budowę pióra ptasiego
- omawia rozwój ptaków
- kwalifikuje gatunki ptaków do różnych grup
- charakteryzuje ptaki należące do nielotów
- omawia budowę skóry ssaka
- podaje przykłady wytworów naskórka
- wyjaśnia pojęcie ssaki łożyskowe
- kwalifikuje gatunki ssaków do różnych grup
- rozumie i wyjaśnia pojęcie: stekowiec, torbacz
Ocena celująca:
- omawia rolę dżdżownic w powstawaniu próchnicy
- omawia rolę owadów w zwalczaniu innych owadów, zaliczanych do szkodników
- prezentuje ciekawostki na temat różnych pajęczaków
- podaje powody ochrony płazów
- przygotowuje ciekawostki na temat różnych, wybranych gatunków płazów
- przygotowuje ciekawostki na temat różnych, wybranych gatunków gadów
- przedstawia informacje na temat kukułki jako ptaka odrzucającego jaja innym ptakom
- przygotowuje ciekawostki na temat różnych, wybranych gatunków ssaków łożyskowych
Ochrona środowiska:
Ocena dopuszczająca:
- wymienia 3–4 przykłady globalnych zagrożeń
- podaje przykłady działań mających na celu ochronę naszej planety
- wie, czym jest czerwona księga zwierząt
Ocena dostateczna:
- wyjaśnia, jak doszło do powstania dziury ozonowej
- wyjaśnia ,jak powstają kwaśne opady
- wymienia przykłady alternatywnych źródeł energii
- rozpoznaje symbole międzynarodowych organizacji działających na rzecz ochrony przyrody
Ocena dobra:
- wymienia skutki ocieplenia się klimatu
- wymienia i charakteryzuje wybrane programy mające na celu ochronę przyrody w Polsce i na
świecie
- podaje przykłady działalności Greenpeace
Ocena bardzo dobra:
- wyjaśnia, na przykładach, przyczyni wymierania i ginięcia niektórych gatunków roślin lub
zwierząt
- wyjaśnia, na czym polega zrównoważony rozwój
- podaje przykłady i charakteryzuje działania proekologiczne podejmowane przez lokalne władze
lub środowisko
Utrwalamy wiadomości i umiejętności:
Ocena dopuszczająca
- wie, że wszystkie organizmy zbudowane są z komórek,
- rozróżnia na schematach komórki: roślinną, zwierzęca i bakteryjną,
- wskazuje na schemacie komórkę grzyba, odróżnia ją od innych komórek,
- przygotowuje mikroskop do obserwacji,
- prowadzi (z pomocą kolegi lub nauczyciela) obserwację mikroskopową,
- wie, że materia zbudowana jest z drobin,
- potrafi przeprowadzić doświadczenie związane z pomiarem prędkości biegu lub marszu,
- przygotowuje dowolną hodowlę do obserwacji,
- zna i przestrzega zasad hodowli, prowadzenia obserwacji,
- przeprowadza proste doświadczenie według podanej instrukcji,
- obserwuje zwierzęta żyjące w ściółce leśnej
- dokonuje pomiaru temperatury,
- podaje przykłady korzyści, jakie daje człowiekowi las,
- rozróżnia plan od mapy,
- odczytuje skale podane na mapach,
- wyjaśnia znaczenie skali na mapie,
- odnajduje na mapie świata miejsca związane z wyprawę Magellana,
Ocena dostateczna:
- podaje definicje komórki,
- nazywa elementy budujące komórkę roślinną i zwierzęcą,
- nazywa elementy budujące komórkę grzyba,
- ustawia obraz w mikroskopie,
- samodzielnie prowadzi obserwację mikroskopową, wykonuje proste rysunki,
- podaje przykłady pierwiastków i związków chemicznych,
- oblicza prędkość według podanego wzoru,
- przygotowuje doświadczenie ilustrujące przewodzenie substancji w roślinie,
- przeprowadza dowolną obserwację i określa wynik doświadczenia,
- nazywa 3–4 zwierzęta żyjące w ściółce,
- wyjaśnia, dlaczego las jest dobrym miejscem na wypoczynek,
- odczytuje dane z planu miejscowości lub obiektu,
- odczytuje dane z mapy,
- podaje odległość rzeczywistą na podstawie odległości na mapie, z uwzględnieniem skali mapy,
- sprawnie odczytuje dane z mapy,
Ocena dobra:
- określa funkcje poszczególnych elementów komórki roślinnej i zwierzęcej,
- podaje różnice między komórka roślinna a zwierzęcą,
- podaje różnice między komórką grzyba a komórkami roślinną a zwierzęcą,
- wykonuje schematyczny rysunek oglądanego pod mikroskopem preparatu,
- wyjaśnia, na czym polega reakcja chemiczna,
- oblicza czas lub drogę, znając pozostałe dane,
- dokonuje analizy i obserwacji,
- wyciąga wnioski z doświadczeń,
-
charakteryzuje życie i funkcje pełnione przez mrówki w mrowisku,
interpretuje wyniki pomiarów,
wyjaśnia i podaje przykłady symbiozy w lesie,
podaje cechy planu,
podaje cechy mapy,
klasyfikuje skale od najmniejszej do największej,
wykorzystuje dane z różnych map hipsometrycznej i tematycznych,
Ocena bardzo dobra:
- charakteryzuje budowę komórki bakteryjnej,
- rozumie czym jest wirus,
- samodzielnie opisuje wykonany rysunek,
- przedstawia budowę atomu,
- poprawnie określa jednostki prędkości, drogi lub czasu,
- wyciąga wnioski z doświadczeń, stawia hipotezy i określa sposoby weryfikacji ich,
- charakteryzuje życie wybranego przez siebie zwierzęcia żyjącego w ściółce leśnej,
- wyjaśnia pojęcie transpiracja,
- projektuje plan przykładowego budynku lub terenu wokół szkoły,
- analizuje informacje zawarte w różnych legendach map, podaje ich cechy wspólne,
- projektuje zadania polegające na przeliczaniu skali,
- wykorzystuje współrzędne geograficzne do identyfikowania obiektów geograficznych na mapie,
Ocena celująca:
- wyjaśnia pojecie komórczak, podaje przykłady komórczaków,
- definiuje: protony, elektrony, neutrony
- projektuje własne doświadczenia na dany temat
Na czerwono zaznaczono wymagania edukacyjne na koniec I okresu, a na czarno na koniec II okresu.