docplan odnowy miejscowości czchów na lata 2009-2015
download 
Reklamacja Transkrypt
plan odnowy miejscowości czchów na lata 2009-2015
Załącznik do Uchwały Nr XXIII/225/2009 Rady Miejskiej w Czchowie z dnia 20 marca 2009r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI CZCHÓW NA LATA 2009-2015 Czchów 2009 1 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP................................................................................................................ 3 2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI .................................. 4 2.1. Położenie w obszarze gminy Czchów .................................................................. 4 2.2. Powierzchnia i liczba ludności ............................................................................. 6 2.3. Osobliwości krajobrazu przyrodniczego i kulturowego miasta Czchów na tle gminy Czchów ............................................................................................ 8 3. STAN INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ................................................ 14 3.1. Infrastruktura wodociągowa i sanitarna............................................................... 14 3.2. Infrastruktura gazociągowa ................................................................................. 14 3.3. Infrastruktura drogowa i dostępność komunikacyjna........................................... 14 3.4. Infrastruktura telekomunikacyjna ....................................................................... 15 3.5. Struktura gruntów............................................................................................... 16 4. STAN INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ .................................................. 18 5. RZECZYWISTY I POSTULOWANY STAN ODNOWY CZCHOWA W OPINII MIESZKAŃCÓW ........................................................................... 20 6. WIZJA ODNOWY MIEJSCOWOŚCI CZCHÓW.......................................... 33 7. CEL REALIZCAJI PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI .......................... 34 8. PRIORYTETY I DZIAŁANIA NA LATA 2009 – 2015................................... 34 9. WYBÓR PROJEKTU DO REALIZACJI....................................................... 40 10. WDRAŻANIE PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI CZCHÓW................ 41 11. PODSUMOWANIE ........................................................................................... 42 12. BIBLIOGRAFIA ...................................................................................................43 2 KRÓLEWSKIE MIASTO CZCHÓW RZĄDZI PO KRÓLEWSKU – Hasło promocyjne miejscowości Czchów 1. WSTĘP Pojawienie się w ramach Funduszy Strukturalnych działania „Odnowa wsi oraz ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego” otwarło małym społecznościom nowe możliwości finansowe. W ramach tego działania mogą być realizowane projekty, których celem jest podniesienie atrakcyjności turystycznej, inwestycyjnej i kulturowej obszarów wiejskich, jak również projekty nakierowane na poprawę standardu i jakości życia mieszkańców. Realizowane projekty oprócz wymiernych efektów w postaci wyremontowanych budynków, wybudowanych chodników, parkingów, tras turystycznych itp. muszą uwzględniać szersze, pozamaterialne aspekty związane z odnową i ochroną takich wartości jak: tożsamość i dziedzictwo kulturowe. Miejscowość, bowiem coraz bardziej zatraca swój charakterystyczny koloryt. Niszczeją zabytki, giną tradycje, rozluźniają się więzi międzyludzkie. Mieszkańcy muszą sami znaleźć odpowiedź na pytanie: Jak budować przyszłość, nie gubiąc przeszłości? Uwarunkowania Planu Odnowy Miejscowości polegają na tym, że ma on zdecentralizowany, lokalny charakter obejmuje ograniczony teren jednej miejscowości i przygotowany jest ( przy udziale przedstawicieli gminy) z inicjatywy i przez mieszkańców miejscowości. Specyfika planu polega na tym, że jest on ukierunkowany na zagadnienia cywilizacyjno – kulturowe, koncentruje się na prostych, lokalnych przedsięwzięciach, które prowadzić mają do poprawy standardu i jakości życia mieszkańców. Ma mniej pro – gospodarczy, a bardziej pro – społeczny i pro – kulturowy charakter. I dzięki temu może stanowić doskonałe uzupełnienie strategii rozwoju całej gminy, która zazwyczaj koncentruje się na zagadnieniach infrastrukturalnych i gospodarczych. Obszarem realizacji Planu Odnowy Miejscowości Czchów jest obszar tej miejscowości. Niniejsze opracowanie zawiera charakterystykę miejscowości, inwentaryzację zasobów służących ujęciu stanu rzeczywistego, analizę SWOT, czyli mocne i słabe strony 3 miejscowości, planowane kierunki rozwoju, przedsięwzięcia wraz z szacunkowym kosztorysem i harmonogramem. Plan Odnowy Miejscowości Czchów to dokument, który określa strategię działań w sferze społeczno – gospodarczej na lata 2009 – 2015. Podstawą opracowania planu jest Plan Rozwoju Miejscowości Czchów na lata 2007 – 2013 przyjęty Uchwałą Nr XXXI/337/2005 Rady Miejskiej w Czchowie z dnia 27 października 2005r. oraz Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Czchów na lata 2004 – 2013 przyjęty Uchwałą Nr XXV/287/2005 Rady Miejskiej w Czchowie z dnia 31 stycznia 2005r. Niniejszy plan jest planem otwartym stwarzającym możliwość aktualizacji w zależności od potrzeb społecznych i uwarunkowań finansowych. Oznacza to, że mogą być dopisywane nowe zadania, a także to, że może zmienić się kolejność ich realizacji w zależności od uruchomienia i dostępu do funduszy UE. Projekt wprowadzonych do Planu zadań powstał w oparciu o wytyczne środowiska lokalnego i konsultacji społecznych. 2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI 2.1. Położenie w obszarze gminy Czchów Czchów znajduje się w granicach administracyjnych gminy Czchów jako jedyne miasto w gminie. 1 stycznia 2000 roku Czchów odzyskał utracone 72 lata wcześniej prawa miejskie. Miejscowość położona jest na lewym brzegu rzeki Dunajec, z którą graniczy od wschodu. Od strony północnej sąsiaduje z wsiami Tymowa, Tworkowa i Jurków, natomiast od południa graniczy z wsiami Będzieszyna i Wytrzyszczka. Z kolei od zachodu graniczy z gminą Iwkowa. W Czchowie występują przysiółki takie jak: Granice, Kozieniec, Machulec, Kwaśniówka, Trawniki, Pęchry, Czchów Zapora, Piaski, Owsiska. 4 Rys. 1 Położenie miejscowości w granicach administracyjnych gminy Czchów. Jego centralne położenie w spośród wszystkich miejscowości gminy wpływa na łatwą dostępność oferowanych tam usług. Czchów jest siedzibą władz gminy i tutaj są zlokalizowane najważniejsze instytucje gminne. Tutaj siedzibę ma Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Miejska Biblioteka Publiczna wraz z redakcją lokalnego miesięcznika „Czas Czchowa” i Miejski Ośrodek Kultury. Znajdują się tutaj również szpital i ośrodek zdrowia, oddział pogotowia ratunkowego, Ochotnicza Straż Pożarna, poczta, bank a także przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazjum, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych oraz pełnowymiarowa hala sportowa i znajdujący się w pobliskiej odległości stadion sportowy. 5 2.2.Powierzchnia i liczba ludności Powierzchnia miejscowości Czchów wynosi 14,8 km2, co stanowi ok. 21 % ogólnej powierzchni gminy. Liczba ludności wynosi 2300 osób. Na tle gminy miejscowość zajmuje pierwsze miejsce tak pod względem powierzchni jak i liczby ludności. Obrazują to wykresy 1 oraz 2a i 2b. Wykres 1. Ludność miejscowości Czchów na tle gminy Czchów [dane Urzędu Miejskiego] 2300 2500 2000 1595 1378 1500 1236 1053 1000 450 445 398 500 287 151 a ot zk zc W yt rz ys Zł a a ow m or ko wa Ty iD as k Tw ru żk ów rk ów Ju Pi Do m os ł aw ic e hó w zc C Bi sk up i ce M Bę el s dz i es zy zt yń sk ie na 0 6 Wykres 2a. Powierzchnia miejscowości Czchów na tle gminy Czchów w km2 [dane Urzędu Miejskiego] 16 14,08 13,85 14 12 10 8,13 7,02 8 6,52 5,01 6 4 1,99 4,83 2,69 2,26 2 Zł ot a zk a yt rz ys zc m ow a W Ty or ko w a Tw D ru żk ów Ju rk ów Bi sk up i ce D Pi as ki om os ła w ice Cz ch ów ńs ki e M Bę dz i els zty es zy na 0 Wykres 2b. Powierzchnia miejscowości Czchów w % na tle gminy Czchów [dane Urzędu Miejskiego] 12% 3% 3% 21% Czchów 7% 4% 21% 8% 10% 11% Będzieszyna Biskupice Melsztyńskie Czchów Domosławice Jurków Piaski Drużków Tworkowa Tymowa Wytrzyszczka Złota 7 2.3. Osobliwości krajobrazu przyrodniczego i kulturowego miejscowości Czchów na tle gminy. Dziedzictwo historyczne i kulturowe oraz wyjątkowe walory środowiska przyrodniczego kształtują atrakcyjność turystyczną gminy Czchów czyniąc z niej jedno z najatrakcyjniejszych miejsc wypoczynkowych w Małopolsce. Gmina Czchów wraz z należącymi do niej dziesięcioma miejscowościami rozlokowana jest na malowniczych wzgórzach w środkowym biegu Dunajca, gdzie Pogórze Wiśnickie styka się z Pogórzem Rożnowskim. Ze względu na szczególne walory krajobrazowe teren gminy znajduje się w obszarze krajobrazu chronionego. Znaczna część gminy została włączona w obszar dwóch parków krajobrazowych: Wiśnicko – Lipnickiego oraz Ciężkowicko – Rożnowskiego Parku Krajobrazowego. Najstarsza pisana wiadomość odnosząca się do Czchowa dotyczy lat między 1208 a 1218. Stąd też Czchów w 2008 roku obchodzi Jubileusz 800 lecia swojego istnienia. Ziemia Czchowska wpisała się w pradawną historię Polski. Przebiegał tędy dawny, historyczny szlak handlowy prowadzący na południową stronę Karpat, dlatego też Czchów nazywany był „Bramą Gór”. Jego kontynuacją jest obecna trasa E – 4 z Krakowa do Brzeska a następnie krajowa droga nr 75 z Brzeska przez Jurków do Nowego Sącza. W gminie Czchów zbiegają się dwa szlaki komunikacyjne: z zachodu na wschód (Kraków – Tarnów) i z północy na południe (Kraków – Nowy Sącz). Centrum układu staromiejskiego Czchowa stanowi rynek o formie zbliżonej do prostokąta, wydłużony zgodnie z osią układu, tj. w linii południowy zachód – północny wschód. Całość układu posiada wyraźną dyspozycję owalnicową, wyznaczoną przez dwie pary ulic zbiegających się na krańcach północno – zachodniej i południowo – wschodniej. Tradycyjna, pierwotnie drewniana zabudowa miasteczka – zachowana jest jedynie fragmentarycznie, nie tworząc już dziś zwartego zespołu. W obrębie rynku oraz przy ul. Królowej Jadwigi ma ona jeszcze zasadniczo charakter zwarty, przy rynku zachowała się – zrekonstruowana częściowo po pożarze z r. 1947 – jako murowana – zabudowa szczytowa z podcieniami i przedprożami, przy pozostałych ulicach dominuje zabudowa kalenicowa. Zespół urbanistyczny Czchowa posiada trzy dominanty, wpływające w decydującym stopniu na sylwetkę miasta, eksponowaną najpełniej od strony doliny Dunajca. Dwie z nich – bryła kościoła parafialnego i baszta zamkowa na wzgórzu – mają charakter historyczny, trzecia – budynek szkoły, wzniesiony w okresie międzywojennym na szkarpie miejskiej, po 8 północnej stronie kościoła, przy ul. Szkolnej - przekracza swą skalą nie tylko zabudowę miasteczka, lecz również obie dominanty historyczne, będąc głównym akcentem w panoramie. Szczególną spuściznę gminy Czchów stanowią liczne obiekty architektury sakralnej i świeckiej rozproszone w różnych miejscowościach gminy, a szczególnie dużo jest ich w Czchowie. Są one niepowtarzalnym produktem turystycznym podkreślającym tożsamość poszczególnych miejscowości. Obiekty dziedzictwa kulturowego wpisanego w rejestr lub wykaz Konserwatora Zabytków to: 1. Czchów • Kapliczki, figury i krzyże przydrożne - kapliczka p w. Jezusa Miłosiernego na Kozieńcu - kapliczka na Zapotoczu, murowana, I poł. XIX w. - Kapliczka św. Jana Nepomucena, kam. – drewn., pocz. XIX w. • Cmentarze - komunalny z końca XIX w., 0, 3 ha - parafialny (nieczynny) z poł. XIX w., 0,14 ha • Kaplica p w. św. Anny, murowana, 1773 r. • Kościół parafialny p w. Narodzenia NPM, murowany, 1264, XV - XVII, nr rej, XII-37/30 z 28.02.1930; A-9 z 4.04.1969; plebania z 1928 r., murowana • Ruiny zamku z basztą z XII / XIV w.; nr rej. 27 z 28.02.1930 • Układ urbanistyczny miasta Czchowa. Rynek Czchowski w swym historycznym kształcie przetrwał do dziś. Zachowała się małomiasteczkowa architektura XVIII – wieczna z podcieniowymi domami, nr rej.; A – 95 z 06.07.1976 • Architektura miejska i zagrodowa: domy nr: 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 11, 13, 14, 15, 23, 46, 62, 89, 203; chałupy nr 299 i 305 2. Domosławice • Kapliczki, figury i krzyże przydrożne • Kościół parafialny p w. Nawiedzenia N P M, 1789 r. 9 • Plebania murowana z 1864 r. • Cmentarz parafialny z poł. XIX w. (czynny), 0,63 ha • Browar murowany z 1838 r. • Spichlerz murowany 3. Jurków • Kapliczki, figury i krzyże przydrożne • Kaplica p w. Podwyższenia św. Krzyża, drewniana, XVIII w. • Cmentarz parafialny z 1932 r., 0,32 ha • Chałupa nr 12, drewniana, XIX – XX w 4. Piaski Drużków • Figura św. Jana Nepomucena, kamienna, 1756 r. • Dworek drewniany z pocz. XIX w. z parkiem • Dom nr 55, drewniany z 1921 r. 5. Tymowa • Kaplica drewniana z XVIII – XIX w / 1975 r. (Tymowa – Nagórze) • Kościół św. Mikołaja, drewniany, 1767 / 1913 r. • Kościół parafialny p w. św. Mikołaja Bp - a, drewniany, 1764 r. • Dzwonnica przykościelna, drewniana, XIX / XX w. • Cmentarz parafialny z poł. XIX w. (czynny), 0,6 ha • Dwór murowany z końca XIX w. - stodoła - spichlerz - park • Chałupa nr 228 6. Wytrzyszczka • Kapliczki, figury i krzyże przydrożne • Ruiny średniowiecznego zamku Tropsztyn z XIX w. 10 7. Złota • Kapliczki, figury i krzyże przydrożne • Kościół parafialny pw. św. Michała, drewniany, 1649 r., budynki gospodarskie przy plebani, drewniane, XIX – XX w. • Cmentarz parafialny z II poł. XIX w., 0,99 ha Czchów leży w obszarze chronionego krajobrazu Pogórza Wiślickiego na lewym brzegu rzeki Dunajec. Miejscowość ta posiada wysokie walory przyrodnicze i kulturowe wynikające z lesistego krajobrazu oraz ekologicznie czystego terenu. Wskazuje na to obecność zwierząt i roślin charakterystycznych dla obszaru ekologicznego. Wartościowe elementy krajobrazu przyrodniczego, które znajdują się w obrębie Czchowa to m in. - krajobraz doliny Dunajca - zespoły leśne południowej i zachodniej części miejscowości (Góra Machulec) - wzgórza o charakterze dominant przestrzennych - pomniki przyrody - dęby znajdujące się przy budynku szkoły i na rynku Krajobraz kulturowy miejscowości jest równie urozmaicony. Kształtują go zarówno materialne obiekty architektoniczne jak również kultywowane tradycje i liczne imprezy kulturalno-rozrywkowe organizowane na terenie tej miejscowości. Obecnie w tradycję Czchowa na stałe wpisał się Baszta Jazz Festiwal przyciągający licznych gości z kraju i zagranicy, powitanie Lata w Czchowie z licznymi atrakcjami zarówno dla dzieci jak i dla starszych, którzy kibicują swoim drużynom w rozgrywanym w tym dniu na stadionie w Czchowie Międzyzakładowym Turnieju Piłki Nożnej. Kolejnymi imprezami cieszącymi się popularnością wśród mieszkańców Gminy i przyjezdnych turystów są Dni Czchowa wraz z organizowaną przez Miejską Bibliotekę Publiczną akcją „Kup książkę dla Biblioteki”, Pożegnanie Lata, także zawody wędkarskie, strażackie i inne okolicznościowe imprezy takie jak Dzień Dziecka, Bieg Floriański czy Dożynki Gminne. Czchów posiada najwięcej zabytków spośród pozostałych miejscowości położonych na terenie gminy. Najważniejsze obiekty to: rynek wraz z kapliczką św. Jana Nepomucena z pocz. XIX w. i figurą św. Floriana, zabudowa rynku – domy z zabytkowymi podcieniami, pochodzący z XV w. parafialny kościół gotycki, murowany kościółek św. Anny, ruiny zamku wraz z basztą (w trakcie renowacji) gdzie obecnie znajduje się punkt widokowy i muzeum archeologiczne prezentujące liczne eksponaty wydobyte podczas prac wykopaliskowych. 11 Mieszkańcy bardzo dbają o pozytywny wizerunek swojej miejscowości, która dzięki temu uzyskuje miano miejscowości czystej, zadbanej, ładnej i gościnnej. Dzięki aktywności mieszkańców wsi kultywowane są tradycje i obrzędy, głównie religijne. Dwa razy w roku odbywają się odpusty parafialne z uroczystą procesją, na których zobaczyć można tradycyjne stroje regionalne i charakterystyczne kramy z odpustowymi drobiazgami. Czchów ze względu na swoje walory przyrodnicze i kulturowe znajduje się na trasie wielu szlaków turystycznych i krajoznawczych. Niewątpliwą atrakcję stanowić może szlak zamków średniowiecznych i innych budowli z tego okresu. Na trasie znajdują się zamki: Tropsztyn w Wytrzyszczce, zamek w Czchowie ze zrekonstruowaną basztą, w sąsiedniej gminie Zakliczyn ruiny zamku w Melsztynie, skąd przez Domosławice, Biskupice Melsztyńskie i Złotą można dotrzeć do zamku w Dębnie położonego przy trasie E – 4. Przy okazji można podziwiać średniowieczne rynki w Czchowie i Zakliczynie oraz dwór klasycystyczny w Biskupicach Melsztyńskich i sanktuarium maryjne w Domosławicach. Obecnie można podziwiać uroki Czchowskiej Ziemi płynąc liczącym 11 km spływem rzeki Dunajec. Czchów znajduje się także na Małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej. Turyści mogą zwiedzić rynek w Czchowie wraz z zabytkowymi podcieniami, drewniane kościoły w Jurkowie, Tymowej i Złotej oraz w sąsiedniej gminie Gródek nad Dunajcem – kościoły znajdujące się w Podolu i Przydonicy, a także w miejscowości Gosprzydowa w gminie Gnojnik. Na terenie Czchowa znaleźć można również obiekty małej architektury sakralnej tj. krzyże przydrożne, figury i kapliczki. Miłośnikom sportu Czchów proponuje liczne szlaki rowerowe i piesze przebiegające przez tą miejscowość. Wiją się one wśród malowniczych lasów, wzgórz nie omijając przy tym ciekawych miejsc widokowych i znajdujących się tam zabytków. Zwolennicy piłki mają możliwość skorzystać z nowo wybudowanej hali sportowej gdzie można zagrać w siatkówkę, koszykówkę i piłkę nożną. Czchów posiada także strzeżone, czynne w okresie letnim kąpielisko na rzece Dunajec, gdzie również ma swój początek spływ tratwami flisackimi po rzece. Z kolei na Jeziorze Czchowskim zlokalizowana jest przystań z gondolami i rowerkami wodnymi. Jako miejscowość turystyczna Czchów ma rozbudowaną bazę noclegową i gastronomiczną. Funkcjonuje tutaj całoroczny ośrodek wczasowy „Łaziska” oferujący gościom komfortowe warunki noclegowe wraz z wyżywieniem oraz zlokalizowane głównie w pobliżu jeziora domki letniskowe będące własnością mieszkańców 12 głównie Krakowa i Śląska. Można także skorzystać z pola namiotowego usytuowanego w pobliżu rzeki Dunajec. W Czchowie znajduje się wiele lokali gastronomicznych oferujących smaczne posiłki. Wymienić tutaj można oprócz wcześnie wspomnianych ośrodków wczasowych, restaurację „Grodzką”, gospodę flisacką, bary „Taurus” i „Pod Sosną”. Poniżej przedstawiamy dwa zdjęcia pokazujące historyczny układ urbanistyczny miasta Czchowa oraz Kościół parafialny P.W. Narodzenia N.P.M. Zdjęcie Nr 1. Układ urbanistyczny miasta Czchowa [ Źródło „ Czas Czchowa ] 13 Zdjęcie Nr 2. – Kościół parafialny P.W. Narodzenia N.P.M. [ Źródło www.czchow.pl ] 3. STAN INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ 3.1. Infrastruktura wodociągowa i sanitarna. Czchów posiada sieć sanitarną o długości 11,5 km. Długość przyłączy wynosi 5,6 km. Podłączonych do kanalizacji jest 240 budynków mieszkalnych. Istnieją 4 przepompownie sieciowe. Ścieki odprowadzane są do biologiczno - mechanicznej oczyszczalni ścieków w Jurkowie. Długość rozdzielczej sieci wodociągowej wynosi 32,2 km. Długość przyłączy 19,4 km. Ilość podłączonych budynków do sieci wodociągowej wynosi 530 szt. Istnieje ujęcie wody z 4 studniami kopanymi z 4 przepompowniami. 3.2. Infrastruktura gazociągowa. Miejscowość Czchów jest w pełni zgazyfikowana. 3.3. Infrastruktura drogowa i dostępność komunikacyjna. Infrastruktura drogowa na terenie Czchowa jest dobrze rozwinięta, niemniej jednak nawierzchnie dróg wymagają ciągłych remontów. 14 Czchów położony jest przy ważnym szlaku komunikacyjnym z północy na południe, który zapewnia dogodne połączenie. Generalnie układ drogowy miejscowości Czchów tworzą drogi krajowe, powiatowe, gminne. Drogi krajowe to: § nr 75 Brzesko – Czchów – Nowy Sącz – Krynica; Drogi wojewódzkie to: • nr 966 – Tymowa Wieliczka • nr 988 - Jurków – Biecz Drogi powiatowe to: § nr 43 –154 Zdonia – Czchów; § nr 43 – 178 Czchów – Iwkowa; § nr 43 – 151 Gnojnik – Złota, Drogi gminne – łączna długość wynosi 120 km Długość dróg gminnych w Czchowie: § o nawierzchni bitumicznej wynosi 22,1km § o nawierzchni żwirowej wynosi 1 km § o nawierzchni gruntowej 6,8 km § o nawierzchni betonowej 0,1 km Wszystkie drogi krajowe i większość dróg wojewódzkich jest oświetlona. Znaczna ilość dróg powiatowych i gminnych jest również oświetlona a stan ten ulega ciągłej poprawie. 3.4. Infrastruktura telekomunikacyjna. Można przyjąć, że wszyscy zainteresowani mieszkańcy posiadają telefon. Obsługę sieci telekomunikacyjnej prowadzi dwóch operatorów: Telekomunikacja Polska S.A. oraz Przedsiębiorstwo Multimedia Polska – Brzesko S.A. Ponadto istnieje bardzo dobra łączność sieci telefonii komórkowej. 15 3.5. Struktura gruntów. Ogólna powierzchnia gruntów gminy wynosi 6642,66 ha. Zróżnicowanie poszczególnych miejscowości pod względem wielkości gruntów jest dość duże. Największą powierzchnię zajmuje miejscowość Czchów tj. 1408,35, z czego 62,4 % stanowią grunty osób fizycznych. Jak przedstawia tabela 1, miejscowość Czchów pod względem wielkości powierzchni ogólnej jest na pierwszym miejscu wśród miejscowości wchodzących w skład gminy. Według danych tabeli 2 udział powierzchni użytków rolnych w powierzchni ogółem wynosi 51,7% i Czchów jest na 7 pozycji wśród poszczególnych miejscowości gminy. Na pierwszym miejscu jest Złota – 82,7% na drugim miejscu miejscowość Tworkowa – 81,7%. Wielkości przeciętne dla gminy wynoszą 61,6%. Udział powierzchni gruntów ornych dla miejscowości Czchów wynosi 39,2 % powierzchni ogólnej. Udział w strukturze użytkowania gruntów powierzchni sadów wynosi 7,6 % i jest najwyższy w gminie. Udział powierzchni trwałych użytków zielonych wynosi 4,9 %. Powierzchnia lasów, gruntów leśnych i zadrzewionych w strukturze użytkowania gruntów wynosi 38,1% i jest około 10% wyższa niż średnia dla gminy. Struktura agrarna gospodarstw rolnych jest niekorzystna. Tylko 2 gospodarstwa posiadają użytki rolne o powierzchni 7-10 ha, 4 gospodarstwa posiadają użytki rolne o powierzchni 5-7 ha, 70 gospodarstwa w przedziale 2-5 ha. Większość gospodarstw rolnych tj. 15 znajduje się w przedziale obszarowym do 1-2 ha użytków rolnych. Kilkadziesiąt gospodarstw rolnych ma określony profil produkcji tj. uprawa fasoli „Piękny Jaś” oraz uprawa warzyw i kwiatów pod osłonami. Kilka gospodarstw prowadzi intensywny tucz trzody chlewnej w oparciu o suche pasze. 16 Tabela 1. Struktura użytkowania gruntów we miejscowości Czchów na tle gminy Czchów w ha [Dane Urzędu Łąki i pastwiska Lasy, grunty leśne i zadrzewio ne Grunty pod wodami Miejskiego w Czchowie ] Grunty pozostałe - tereny zabudowane, drogi, nieużytki Będzieszyna 199,94 64,98 48,84 3,89 11,76 71,76 53,76 9,93 Biskupice Melsztyńskie 269,46 221,15 186,39 13,74 20,02 16,37 11,68 21,26 1408,35 727,57 551,45 107,57 68,55 537,13 40,88 102,74 Domosławice 226,07 167,64 150,69 9,77 7,18 31,64 8,12 18,67 Jurków 501,37 381,40 332,02 22,84 26,54 48,43 16,82 54,72 Piaski Drużków 702,28 287,89 217,66 26,34 43,89 335,86 49,51 29,02 Tymowa 1385,78 860,79 599,42 64,48 196,89 413,43 6,58 104,98 Tworkowa 652,68 533,52 401,44 39,00 93,08 56,88 3,95 58,33 Wytrzyszczka 483,34 172,97 116,76 14,94 41,27 273,21 18,2 18,96 Złota 813,39 672,47 526,71 38,61 107,15 78,81 1,18 60,93 Ogółem gmina 6642,66 4088,89 3131,38 341,18 616,33 Miejscowość Czchów Powierzchnia ogólna Użytki rolne Razem Grunty orne Sady 1863,55 210,68 479,54 17 Tabela 2. Struktura użytkowania gruntów w miejscowości Czchów na tle gminy Czchów w %[Dane Urzędu Grunty pozostałe: tereny zabudowane, drogi, nieużytki 100 32,3 24,5 1,9 5,9 35,9 27,0 4,8 Biskupice Melsztyńskie 100 81,7 69,2 5,1 7,4 6,0 4,3 8,0 Czchów 100 51,7 39,2 7,6 4,9 38,1 2,9 7,3 Domosławice 100 74,1 66,6 4,3 3,2 14,0 3,6 8,3 Jurków 100 76,1 66,2 4,6 5,3 9,6 3,4 10,9 Piaski Drużków 100 41,1 31,1 3,7 6,3 47,8 7,0 4,1 Tymowa 100 62,1 43,2 4,7 14,2 29,8 0,5 7,6 Tworkowa 100 81,7 61,5 6,0 14,2 8,7 0,6 9,0 Wytrzyszczka 100 35,8 24,2 3,1 8,5 56,5 3,8 3,9 Złota 100 82,7 64,8 4,7 13,2 9,7 0,1 7,5 Ogółem gmina 100 61,6 47,1 5,1 9,4 28,0 3,2 7,2 Razem Grunty orne Sady Łąki i pastwiska Użytki rolne Lasy, grunty leśne i zadrzewione Będzieszyna Miejscowość Powierzchnia ogólna Grunty pod wodami Miejskiego w Czchowie] 4. STAN INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ. Infrastruktura społeczna miejscowości Czchów to przede wszystkim: Urząd Miejski, klub sportowy „Baszta”, Ochotnicza Straż Pożarna licząca 40 czynnych strażaków, remiza strażacka gdzie mieści się obecnie punkt Pogotowia Ratunkowego i przedszkole; Stowarzyszenie Akcja Katolicka i Caritas, Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Czchowskiej, Rada Dzielnicy Czchowa. W Czchowie siedziby swoje mają także Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Miejski Ośrodek Kultury, w którym znajduje się kino, Miejska Biblioteka 18 Publiczna, gdzie można skorzystać z Internetu do celów naukowych. Biblioteka redaguje także lokalny miesięcznik „Czas Czchowa”. Mieszkańcy Gminy bardzo cenią sobie to czasopismo gdyż uzyskują informacje o własnym otoczeniu i mają wpływ na jego redagowanie. W Czchowie znajduje się również poczta, bank, piekarnia. Co czwartek odbywa się tutaj targ. Miejscowość posiada także dwa duże sklepy spożywcze, oraz liczne mniejsze sklepiki w tym również obuwnicze, odzieżowe, gospodarcze i inne. Mieszkańcy Czchowa świadczą także usługi. Znajduje się tutaj zakład krawiecki, fryzjerski, tartak, zakłady stolarskie, ślusarskie, pogrzebowe, mechaniki pojazdowej i inne. Czchów posiada też najwięcej w okolicy placówek oświatowych – przedszkole, szkołę podstawową, gimnazjum, Zakład Doskonalenia Zawodowego, który kształci i przygotowuje młodzież do zawodu murarza, ślusarza i stolarza. W nowo wybudowanym budynku mieści się Zespół Szkół obejmujący szkoły: Liceum Ekonomiczne, Liceum Ogólnokształcące, Technikum Żywienia, Zasadniczą Szkołę Zawodową o profilu wielozawodowym, Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla dorosłych, Uzupełniające Technikum Żywienia dla dorosłych, Policealną Szkołę o profilu finanse i rachunkowość oraz o profilu informatycznym. Mieszkańcy Czchowa poczynając od tych najmłodszych udzielają się w zespołach folklorystycznych „Mali Czchowianie” i „Czchowiacy” prezentując swe umiejętności taneczno-wokalno-aktorskie podczas licznych imprez odbywających się w Czchowie i okolicy. Na terenie miasta czynnie działa Koło Gospodyń. Członkinie, co roku przygotowują wieniec dożynkowy i reprezentują swoją miejscowość na Gminnych Dożynkach, biorą udział w „Przepatrzowinach Teatrów Regionalnych Małopolski” i przygotowują przedstawienia (np. wyskubek, oczepiny) ukazujące dawne obyczaje, które starają się kultywować i przekazywać młodym pokoleniom. Panie z Koła Gospodyń organizują także wieczorki połączone z nauką haftu, szydełkowania, sztuką zdobienia pisanek i ozdób choinkowych, nierzadko przy tym czytają wiersze własnej twórczości. Zostało utworzone również Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Czchowskiej, które jest głównym organizatorem konkursu na najpiękniejszą posesję Ziemi Czchowskiej. Niektórzy z mieszkańców należą do Klubu Sportowego „Baszta”, uczestniczącego w rozgrywkach ligowych podokręgu brzeskiego w klasie B. Klub bierze udział różnych pozaligowych spotkaniach sparingowych z sąsiednimi klubami sportowymi np. z Kątami, Witowicami czy Złotą. Miejski Ośrodek Kultury organizuje wystawy artystyczne: malarstwa, hafciarstwa i konkursy dla dzieci związane głównie z tematyką Czchowa. Udział w nich biorą nie tylko 19 mieszkańcy Czchowa i okolic, ale także mieszkańcy Krakowa i innych miast. Swoje wystawy ma tutaj też Muzeum Okręgowe w Tarnowie. Należy wspomnieć również działający od kilkudziesięciu lat chór kościelny, który swym śpiewem uświetnia każdą uroczystość kościelną. 5. RZECZYWISTY I POSTULOWANY STAN ROZWOJU CZCHOWA W OPINII MIESZKAŃCÓW. Analiza zasobów Czchów w wymiarze materialnym, społecznym i kulturowym została dokonana na podstawie dostępnych materiałów statystycznych będących w posiadaniu Urzędu Miejskiego w Czchowie. Nieodzownym uzupełnieniem była informacja „żywa”, uzyskana od mieszkańców w trakcie spotkań warsztatowych i konsultacji prowadzonych z liderami miejscowości. Dyskusja z mieszkańcami przebiegała w formie prostych pytań, które dotyczyły sytuacji rzeczywistej i postulowanej, czyli: - Jakie jest miasto Czchów dzisiaj? - Jaki ma być Czchów za kilka lat? CO WYRÓŻNIA MIEJSCOWOŚĆ CZCHÓW OD INNYCH MIEJSCOWOŚCI POŁOŻONYCH W GMINIE CZCHÓW I CO JEST JEJ ATRYBUTEM? sytuacja aktualna: § targ, szpital, szkoły, położenie nad rzeką i jeziorem, baza noclegowa i turystyczna, ruiny zamku, stadion sportowy, szlaki turystyczne, zakłady usługowe, firmy produkcyjne, § przyjazne nastawienie turystów § korzystne położenie komunikacyjne § zabytki architektoniczne § siedziba gminy § dobra infrastruktura techniczna i społeczna § walory krajobrazowe - duża lesistość, górzysty krajobraz § rolnictwo specjalistyczne 20 § centrum szkolnictwa ponadpodstawowego sytuacja postulowana § dalszy rozwój bazy noclegowej, budowa ścieżki spacerowej, ścieżek rowerowych § duża estetyka posesji urządzanych w harmonii z przyrodą i krajobrazem § rozwinięcie bazy hotelowej (pola biwakowe, baza noclegowa wraz z łazienką i WC § rozwinięcie agroturystyki § powstanie ośrodka jazdy konnej § stworzenie skansenowego osiedla możliwego do wypoczynkowego zamieszkania przez turystów § utworzenie bezpiecznych przejść dla pieszych § budowa basenu letniego § rozwój rzemiosła i usług § nacisk na dbałość o czystość wokół jeziora i rzeki § zagospodarowanie Grodziska JAKIE FUNKCJE PEŁNI MIEJSCOWOŚĆ CZCHÓW? sytuacja aktualna: § turystyczna, wypoczynkowa i rekreacyjna, § rolnicza - uprawa fasoli, uprawy pod osłonami, § administracyjną dla gminy i mieszkańców § usługowo-produkcyjną § oświatowo-kulturalną sytuacja postulowana: § większe znaczenie funkcji turystycznej, rekreacyjnej i wypoczynkowej, § stworzenie warunków do dalszego rozwoju przedsiębiorczości pozarolniczej i stworzenie nowych miejsc pracy § rozbudowa infrastruktury w celu zwiększenia inwestycji o charakterze dochodowym § powstanie centrum kultury i rekreacji dla mieszkańców regionu gminy Czchów § zapewnić warunki do rozwoju rolnictwa 21 KTO ZAMIESZKUJE CZCHÓW? sytuacja aktualna: § pokolenie młode wykształcone, ale bez pracy § część pracuje w miejscu zamieszkania lub poza granicami gminy i państwa, § ludzie przyjaźnie nastawieni do otoczenia, § ogrodnicy, rolnicy, drobni przedsiębiorcy, pracownicy umysłowi, służba zdrowia oraz bezrobotni § powrót mieszkańców dotąd pracujących w dużych miastach sytuacja postulowana: § przedsiębiorcy funkcjonujący w branży turystycznej i innej pozarolniczej, § aktywni zawodowo i społecznie, § młodzież powinna dążyć do podnoszenia kwalifikacji wiązać przyszłość z regionem, § dwuzawodowcy zachowujący dotychczasowe tradycje kulturowych, § utworzenie miejsc pracy dla młodych, ma zachęcić ich to do pozostania w Czchowie § przyciągnięcie ludzi z przemysłowych aglomeracji do zamieszkania w małej miejscowości przez budowę infrastruktury § rozwinięcie agroturystyki ŹRÓDŁO UTRZYMANIA MIESZKAŃCÓW CZCHOWA. sytuacja aktualna: § praca najemna poza rolnictwem, § renty i emerytury, § gospodarstwa ogrodnicze oraz plantacje fasoli, § część mieszkańców z własnej działalności gospodarczej, § praca zawodowa, handel, rolnictwo, rzemiosło, świadczenia społeczne i zasiłki, praca za granicą i w innych miejscowościach sytuacja postulowana: § wykorzystanie aktualnej struktury gospodarstw do rozwoju agroturystyki i ekoturystyki, § uaktywnienie mieszkańców pozostających bez pracy, § rozwój firm usługowych 22 § stworzyć warunki celem inwestowania w tworzenie nowych miejsc pracy CZY MIESZKAŃCY CZCHOWA UDZIELAJĄ SIĘ SPOŁECZNIE I W JAKICH ORGANIZACJACH DZIAŁAJĄ? sytuacja aktualna: § na terenie Czchowa działa: Koło Gospodyń , Straż Pożarna, Stowarzyszenie Akcja Katolicka, Caritas, Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Czchowskiej, Klub Sportowy, chór kościelny, zespół folklorystyczny Mali Czchowianie, § mieszkańcy są średnioaktywni § Komitet Renowacji Ruin Baszty § klub ekologa przy Gimnazjum w Czchowie § ZHP sytuacja postulowana: § wznowienie działalności teatru, powstanie dziecięcych i młodzieżowych klubów sportowych, organizacja wystaw rękodzieła mieszkańców Czchowa § wprowadzenie dorocznej tradycji obchodów wydarzeń związanych z historycznymi dziejami Czchowa np. korowód w strojach różnych epok § rozwój Klubu Sportowego § wciągnięcie młodzieży i pozostałych mieszkańców do pracy na rzecz społeczeństwa § stworzenie i uaktywnienie grup zawodowych np. nauczycieli, służby zdrowia, seniora, organizacji młodzieżowych, kościelnych i świeckich W JAKI SPOSÓB MIESZKAŃCY CZCHOWA ROZWIĄZUJĄ SWOJE PROBLEMY? sytuacja aktualna: § na zebraniach mieszkańców, na zebraniach rady dzielnicy, § bezkonfliktowo, § potrafią się porozumieć i wypracować kompromis, § przy pomocy UM, MOPS 23 sytuacja postulowana: § dalsze bezkonfliktowe rozwiązywanie problemów, § mieszkańcy będą proponować pomysły rozwiązywania pojawiających się problemów na zebraniach i spotkaniach w ramach istniejących organizacji, § utworzenie telefon zaufania § bardziej widoczna praca policji § szeroko pojęte, bezpłatne doradztwo prawne, konsultacje społeczne z mieszkańcami JAKĄ ARCHITEKTURĘ MA MIASTO CZCHÓW, JAK WYGLĄDAJĄ DOMY I ICH OBEJŚCIA? sytuacja aktualna: § centrum miejscowości rynek - zabytkowe domy z podcieniami, zabytkowy kościół i wzgórze zamkowe, § zadbany, czysty czym wyróżnia się na tle okolicy § przeważająca ilość budynków nowych i murowanych § zwarta zabudowa w pobliżu ulic § posesje zadbane, ukwiecone, nowocześnie urządzone, wysoki standard mieszkań § zabytkowa architektura § budynki jednorodzinne lub dwurodzinne i zabudowania gospodarcze zadaszone z ogrodami § domy o dachach dwuspadowych sytuacja postulowana: § przedmiotem szczególnej troski mieszkańców ma być wygląd i wizerunek Czchowa § uregulowana gospodarka wodno-ściekowa i gospodarka odpadami § dbałość o budynki i przydomowe ogrody § likwidacja dzikich wysypisk § ujednolicenie zabudowy § dążenie do zabudowy zagęszczonej ze względu na łatwy dostęp do mediów § renowacja starych budynków § poprawa wizerunku Rynku poprzez: renowację nawierzchni podcieni, przebudowę oświetlenia i fontanny oraz małej architektury. 24 JAKIE OBYCZAJE I TRADYCJE SĄ PIELĘGNOWANE I ROZWIJANE? sytuacja aktualna: § śmigus-dyngus, święcenie palm, stroje regionalne, kolędowanie, wyskubek § tradycje świąt Bożego Narodzenia i Wielkiego Tygodnia § dożynki § widowiska organizowane przez Koło Gospodyń § tradycyjne wesela § wigilia dla najuboższych § koszyk wielkanocny, tańce, przyśpiewki, konkursy sytuacja postulowana: § wykreowanie ponadlokalnej imprezy związanej z obyczajami, np. konkurs jasełek, szopek, koszyków wielkanocnych § powrót do tradycji wystawiania jasełek i sztuk teatralnych § zmobilizowanie młodzieży do udziału w życiu społecznym o charakterze ludowym § powstanie zespołu ludowego § spotkania integracyjne poszczególnych grup zawodowych § utworzenie kół zainteresowań JAKI JEST STAN ŚRODOWISKA W CZCHOWIE? (OTOCZENIE, OCHRONA, ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA) sytuacja aktualna: § górski i nizinny krajobraz, obszar chronionego krajobrazu, jary, wąwozy, kompleksy leśne, malowniczy stary kamieniołom § czyste powietrze § ochrona przed zanieczyszczeniem odpadami przez segregację i odbiór odpadów § duże zanieczyszczenie przez nieuregulowaną gospodarkę wodno-ściekową szczególnie z chowu zwierząt § sieć kanalizacyjna sytuacja postulowana: § pogadanki na temat ochrony środowiska 25 § akcja sprzątanie miejscowości organizowane 2 razy w roku § likwidacja dzikich wysypisk śmieci, ustawienie kontenerów na odpady nie segregowane § szkolenia w zakresie ochrony środowiska § wprowadzić obowiązkowe wywożenie śmieci i opróżnianie przydrożnych kontenerów przynajmniej 1 raz w miesiącu § kontrola nad dzikimi wysypiskami § kary za palenie odpadów na terenie posesji § zorganizowanie wywozu odpadów § rozbudowa kanalizacji JAKIE JEST ROLNICTWO? sytuacja aktualna: § rozdrobnione gospodarstwa 2-3 ha, kilkadziesiąt gospodarstw posiada wyspecjalizowany profil produkcji (fasola, uprawy pod osłonami) § rolnictwo tradycyjne rozdrobnienie i mała efektywność, tradycyjne § dużo gospodarstw odłogowych, brak zainteresowania hodowlą § rezygnacja z działalności rolniczej przez osoby młode sytuacja postulowana: § rozwój rolnictwa ekologicznego, większa integracja gospodarstwa z rynkiem przetwórczym i konsumenckim, uruchomienie działalności grupy produkcyjnej, większe wykorzystanie funduszy unijnych § utworzenie zakładu mięsnego lub skupu inwentarza żywego § przetwórnia owocowo-warzywna, skup produktów rolnych § szkolenie i doradztwo § zagospodarowanie odłogowych gruntów przez uprawy ekologiczne § zmiana profilu gospodarowania z uwzględnieniem agroturystyki 26 JAKIE SĄ POWIĄZANIA KOMUNIKACYJNE? sytuacja aktualna: § bardzo dobre połączenie komunikacyjne z miastami Kraków, Brzesko, Krynica Nowy Sącz, dobre połączenie z Iwkową i Złotą, średnia jakość dróg gminnych, niedostateczne oświetlenie § zły stan dróg powiatowych § bardzo dobrze rozbudowana sieć dróg gminnych § PKS, komunikacja prywatna o zasięgu powiatowym i międzygminnym sytuacja postulowana: § oświetlenie, rozbudowa i remont dróg § uruchomienie dobrego połączenia z Tarnowem i Zakliczynem § zwiększenie ilości przystanków § zwiększenie ilości kursów do miejscowości odległych od Czchowa § uruchomienie Taxi § zorganizowanie połączeń między miejscowościami gminy § poprawienie stanu drogi powiatowej § stworzenie bezpiecznych przejść dla pieszych § wprowadzenie w okresie letnim dorożek konnych dla turystów CO PROPONUJE MIASTO CZCHÓW DZIECIOM, MŁODZIEŻY I INNYM MIESZKAŃCOM? sytuacja aktualna: § udostępniona biblioteka, kafejka internetowa, MOK, hala sportowa, stadion sportowy, pole namiotowe, kąpielisko, lokale gastronomiczne § festyny, biblioteka, MOK, kółka plastyczne, konkursy, udział w zespołach dziecięcych, rozgrywki sportowe § festiwal jazzowy § kino § zespół Mali Czchowianie 27 sytuacja postulowana: § organizacja zajęć pozalekcyjnych dla dzieci, plac zabaw § rozbudowa stadionu sportowego wraz z zapleczem oraz innych obiektów, zakup sprzętu do uprawiania sportu § zorganizowanie siłowni, budowa basenu, domków do wynajęcia, modernizacja pola namiotowego, stoły do gry w tenisa, modernizacja sceny widowiskowej § uruchomić środki finansowe dla utalentowanej młodzieży § świetlica środowiskowa § budowa amfiteatru § stworzenie zespołu ludowego JAKA JEST INFRASTRUKTURA TECHNICZNA W MIEJSCOWOŚCI CZCHÓW? sytuacja aktualna: § gaz 95 % gospodarstw, § wodociąg gminny 58 % § kanalizacja 19 % pozostałe gospodarstwa posiadają szamba § wiele gospodarstw posiada wodę z własnych studni, § Internet 7 % § telefon 90 % sytuacja postulowana: § podłączenie pozostałych gospodarstw do kanalizacji lub budowa przydomowych oczyszczalni ścieków, § likwidacja dzikich wysypisk, § dokończenie wodociągu § oświetlenie dróg JAKA JEST INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA W MIEJSCOWOŚCI CZCHÓW? (OŚWIATA I WYCHOWANIE) sytuacja aktualna: § dziewięciogodzinne przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazjum, ZDZ, szkoły pondagimnazjalne dla młodzieży i licea dla dorosłych, biblioteka, MOK, 28 § zawody sportowe dla dzieci i młodzieży szkolnej, § imprezy sportowe z okazji Dnia Dziecka sytuacja postulowana: § utworzenie zastępczego oddziału szkolnego na okres wakacji i ferii, § zorganizowanie przy szkole świetlicy dla dzieci § zwiększenie liczby miejsc w przedszkolu JAKA JEST INFRASTRUKTURA SPORTOWO-REKREACYJNA W MIEJSCOWOŚCI CZCHÓW? sytuacja aktualna: § nowa hala sportowa, § stadion sportowy, boisko do piłki nożnej, siatkówki plażowej, koszykówki § kąpielisko § piesze i rowerowe szlaki turystyczne § spływ Dunajcem sytuacja postulowana: § wykonanie na stadionie trybun i ich zadaszenia oraz wykonanie miejsc postojowych, § budowa miejsc parkingowych, § doposażenie hali sportowej i klubu sportowego, § budowa basenu wraz ze sprzętem do zabaw i sportów wodnych § szlaki dla pieszych § doposażyć kąpielisko w sprzęt § budowa boiska do piłki siatkowej i koszykówki § wykonanie wyciągu narciarskiego § budowa basenu, kortu tenisowego 29 JAKIE IMPREZY O CHARAKTERZE SPORTOWYM I REKREACYJNYM ORGANIZOWANE SĄ W CZCHOWIE? sytuacja aktualna: § rozgrywki sportowe klubów sportowych działających na terenie gminy i poza jej terenem, § międzyzakładowy turniej piłki nożnej, § międzyszkolne zawody sportowe, § bieg floriański, § strażackie zawody sprawnościowe § dzień dziecka § powitanie i pożegnanie lata § wystawy, projekty ekologiczne § jesień literacka sytuacja postulowana: § zawody w siatkówce plażowej, w tenisa, organizacja zawodów sprawnościowych, np. pomiędzy miejscowościami gminy, Czchów- reszta gminy, Czchów-Turyści § poszerzenie działalności klubu sportowego o siatkówkę, koszykówkę, biegi § utworzenie młodzieżowych drużyn sportowych § zorganizowanie rozgrywek sportowych pomiędzy różnymi grupami zawodowymi § turnieje wiedzy o Czchowie dla mieszkańców § zorganizowanie zimowych zawodów sportowych § wyciąg narciarski, tor saneczkowy, sezonowe lodowisko ANALIZA SWOT Analiza SWOT - jest to analiza mająca na celu przeprowadzenie inwentaryzacji zasobów oraz ustalenie słabych i mocnych stron miejscowości oraz najbliższego otoczenia społeczno-gospodarczego, infrastrukturalnego i przyrodniczego, które przekłada się bezpośrednio na szanse i/lub zagrożenia wsi w okresie perspektywicznym. 30 Praca nad analizą SWOT miejscowości Czchów w zakresie rozwoju społecznogospodarczego związanego z przeprowadzeniem diagnozy sytuacji wsi, pozwoliły na uzyskanie opinii, spostrzeżeń, wniosków i uwag odnośnie stanu wyjściowego. Zdobyta wiedza umożliwiła przeprowadzenie dyskusji na temat wewnętrznych atutów, możliwości i pozytywnych cech miejscowości Czchów umożliwiających podejmowanie skutecznych działań służących rozwojowi społeczno-gospodarczego. Wiele uwagi poświęcono także czynnikom hamującym tę działalność. Dyskusja na temat pozytywnego i negatywnego wpływu otoczenia zewnętrznego na proces tworzenia warunków do wzrostu konkurencyjności regionu wiejskiego dotyczyła określenia okazji, możliwości i szans oraz zagrożeń związanych z planowaniem, organizacją, zarządzaniem, a zwłaszcza finansowaniem działań ze środków zewnętrznych w tym z Unii Europejskiej. MOCNE STRONY Wysoka estetyka miejscowości SŁABE STRONY Niedostateczny rozwój infrastruktury turystycznej Nienajlepszy stan techniczny i estetyczny chodników, słupów oświetleniowych podcieni, małej architektury w centrum miejscowości. Istnienie przestrzeni publicznej stanowiącej tzw. centrum miejscowości. Na odcinku tym skupione są wszelkie obiekty infrastruktury społecznej: Urząd Miejski, kościół, sklepy, szkoła, remiza, poczta, przedszkole, biblioteka, itp. Istnienie infrastruktury sportowo-rekreacyjnej Niedostatecznie rozwinięta infrastruktura (stadion sportowy, hala sportowa, pole towarzysząca w postaci , przyłączy namiotowe, plaża, kąpielisko, spływ tratw) elektrycznych, toalet, prysznicy , zadaszonych stołów, ław oraz palenisk z stalowym rusztami Położenie nad rzeką, w pobliżu jeziora Zamulnie jeziora, brak wypożyczalni sprzętu pływającego Położenie miejscowości w obszarze chronionego krajobrazu Pogórza Wiśnickiego Występowanie zabytkowych obiektów sakralnych i innych elementów kulturowych Duża lesistość miejscowości i walory krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki Dobrze rozwinięta infrastruktura techniczna tj. telefoniczna, wodociągowa, drogowa, gazociągowa Ludność o korzystnej demografii, z przewagą Brak pieszych szlaków turystycznych, dzikie wysypiska śmieci, brak kanalizacji sanitarnej Niezadowalające tempo rewaloryzacji obiektów zabytkowych Niewystarczająca , w stosunku do możliwości, oferta turystyczna, brak gospodarstw agro i eko - turystycznych Brak dużych inwestorów i nowych inwestycji gospodarczych w miejscowości Niedostateczna w stosunku do potrzeb ilość 31 osób w wieku produkcyjnym Istnienie bazy turystycznej: noclegowej i gastronomicznej w pobliżu jeziora, w tym duża ilość prywatnych domków letniskowych Kultywowanie tradycji i obrzędów Pozytywny wizerunek miejscowości w gminie i regionie Istnienie cyklicznych imprez o charakterze lokalnym, ponadlokalnym i międzynarodowym np. Baszta Jazz Festiwal Gościnność i życzliwość mieszkańców Wysokie poczucie tożsamości lokalnej wśród mieszkańców Istnienie szpitala i ośrodka zdrowia Korzystne położenie komunikacyjne Duża ilość organizacji społecznych (klub sportowy, KGW, Caritas, zespół taneczny) SZANSE Fundusze Strukturalne w ramach istniejących programów operacyjnych głównie PROW, MRPO, PO IiŚ, Wspieranie przez samorząd gminny inicjatyw podejmowanych przez mieszkańców Czchowa Duża aktywność władz samorządowych Gminy Czchów w staraniach o pozyskanie środków finansowych z Funduszy Pomocowych Wzrost zainteresowania turystyką i agroturystyką Przyciągnięcie inwestorów Wzrost zainteresowania zdrową żywnością i ekologicznym stylem życia Bogactwo ofert szkoleniowych dla młodzieży i dorosłych Stworzenie grup producenckich i rzemieślniczych Utworzenie skupu produktów rolnych Zwiększenie ilości miejsc pracy i dochodu miejscowości przez uruchomienie wydobycia kruszywa (kamieniołom) Nawiązanie współpracy z innymi gminami miejsc pracy poza rolnictwem na terenie miasta i gminy Niewystarczająca ilość utwardzonych miejsc postojowych, brak zagospodarowania turystycznego terenów wzdłuż jeziora. ZAGROŻENIA Konkurencyjność sąsiednich gmin na rynku ofert turystycznych i inwestycyjnych Niska podaż Funduszy Pomocowych w stosunków do potrzeb Konkurencyjność innych jednostek samorządowych w ubieganiu się o środki pomocowe Niski popyt na usługi i produkty turystyczne spowodowany niską zasobnością społeczeństwa Niewspółmiernie wzrastające koszty produkcji rolniczej i pozarolniczej w stosunku do cen zbytu Niestabilny system pracy Brak inwestorów posiadających środki finansowe do prowadzenia inwestycji Niestabilność kredytowa i bankowa 32 6. WIZJA ODNOWY MIEJSCOWOŚCI CZCHÓW. CZCHÓW – malownicze miasteczko położone na wzgórzach nad brzegiem rzeki Dunajec. Mnogością zabytków oczarowuje turystów, a dla mieszkańców jest centrum administracyjnym, kulturalnym i oświatowym. Tutaj mieszkańcy Czchowa i okolic uczą się, pracują i wypoczywają. Bogate środowisko przyrodnicze i krajobrazowe stanowi dla mieszkańców wartość, którą chcą zachować dla przyszłych pokoleń. Miasto pełni: - funkcję „stolicy” gminy – mieszczą się tutaj najważniejsze instytucje administracyjne, - funkcję rolniczą, na bazie której rozwija agroturystykę i ekoturystykę, - jest prężnym ośrodkiem działalności gospodarczej dla rozwoju której wykorzystuje walory krajobrazowe i kulturowe. Czchów to miejsce, gdzie wygodnie się mieszka, dorasta, uczy i pracuje. 33 7. CEL REALIZACJI PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI. Poprawa standardu i jakości życia mieszkańców poprzez: Ø podniesienie atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej wsi, Ø zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców, Ø rozwój tożsamości i zachowanie dziedzictwa kulturowego wsi. Cele i zadania określone w Planie Odnowy Miejscowości są wewnętrznie zgodne a ich osiąganie i realizacja nie powoduje negatywnych skutków dla osiągnięcia celów i realizacji zadań strategii wyższego rzędu. W celu stworzenia zbioru inwestycji, działań i zadań, jakie należy przeprowadzić w okresie krótkoterminowym na terenie miejscowości Czchów posłużono się przede wszystkim sugestiami mieszkańców oraz wynikami analizy SWOT. 8. PRIORYTETY I DZIAŁANIA NA LATA 2009 – 2015 Priorytet Rozwój tożsamości mieszkańców poprzez zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego. Działania: ⇒ Odnowa Centrum Czchowa (w tym: częściowa wymiana nawierzchni ciągów komunikacyjnych - pieszych w rynku - wzdłuż pierzei rynku z częściową wymianą podłoża – podbudowy, budowa elementów małej architektury w obrębie rynku (ławki, kosze na śmieci, latarnie, tablice informacyjne ), przebudowa fontanny ze zmianą formy; przebudowa linii kablowych i oświetlenie terenu, przebudowa nawierzchni drogi gminnej, budowa miejsc postojowych. ⇒ Renowacja ruin zamku, 34 Priorytet Zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej w zakresie sportu i kultury. Działania: ⇒ zagospodarowanie pola biwakowego wraz z infrastrukturą towarzyszącą (w tym: budowa basenu letniego ze sprzętem do zabaw i sportów wodnych, kortu tenisowego, domków do wynajęcia, sceny widowiskowej) ⇒ urządzenie pola namiotowego wraz z infrastrukturą towarzyszącą ⇒ zagospodarowanie Wzgórza Zamkowego Priorytet Uzupełnienie infrastruktury technicznej i komunikacyjnej miejscowości Działania: ⇒ rozbudowa sieci kanalizacyjnej i wodociągowej ⇒ modernizacja infrastruktury drogowej wraz z oświetleniem ⇒ budowa miejsc postojowych. Priorytet Stymulowanie aktywności mieszkańców Czchowa w dziedzinie kulturalno – sportowej Działania: ⇒ budowa atrakcyjnej oferty spędzenia czasu wolnego dla dzieci i młodzieży z Czchowa ⇒ edukacja ekologiczna mieszkańców Wszystkie wyżej wymienione działania możliwe będą do realizacji głównie przy dużej aktywności mieszkańców umiejętnie kierowanych przez miejscowych liderów, przy odpowiednim zrozumieniu i współpracy ze strony władz samorządowych i lokalnych przedsiębiorców. Oczywiście warunkiem koniecznym jest zapewnienie odpowiedniego poziomu finansowania tych zadań ze strony władz gminnych, samorządów wyższego szczebla, instytucji dysponujących środkami unijnymi, przedsiębiorstw użyteczności społecznej oraz firm prywatnych. 35 PRIORYTET: ROZWÓJ TOŻSAMOŚCI MIESZKAŃCÓW POPRZEZ ZACHOWANIE I OCHRONĘ DZIEDZICTWA KULTUROWEGO Szacunek kosztów w zł Źródło środków Przeznaczenie / odbiorcy projektu Odnowa Centrum Czchowa Celem działania jest 2010 zachowanie dziedzictwa kulturowego miasteczka Czchów oraz wzrost zainteresowania turystów tą miejscowością. 615 000,00 Budżet gminy, PROW w ramach Osi IV Leader Realizacja zadania przyczyni się do wzrostu atrakcyjności turystycznej miejscowości, zaspokojenia potrzeb społecznych i kulturalnych a także rozwoju tożsamości mieszkańców Czchowa. Odbiorcami projektu są mieszkańcy Czchowa jak również turyści odwiedzający miejscowość. Renowacja ruin zamku 2 021 300,00 Budżet gminy, MRPO Realizacja zadania przyczyni się do wzrostu atrakcyjności turystycznej miejscowości, zaspokojenia potrzeb społecznych i kulturalnych a także rozwoju tożsamości mieszkańców Czchowa. Odbiorcami projektu są mieszkańcy Czchowa jak również turyści odwiedzający miejscowość. Nazwa działania Cel działania Celem działania jest zachowanie dziedzictwa kulturowego miasteczka Czchów oraz podniesienie atrakcyjności turystycznej miejscowości. Harmonogram realizacji 2013 - 2015 36 PRIORYTET: ZWIĘKSZENIE ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ I TURYSTYCZNEJ W ZAKRESIE SPORTU I KULTURY. Harmonogram realizacji Szacunek kosztów w zł Źródło środków Przeznaczenie/ odbiorcy projektu Zagospodarowanie pola Celem działania jest biwakowego wraz z podniesienie atrakcyjności infrastrukturą towarzyszącą turystycznej miejscowości Czchów 2010-2015 2 150 000 Budżet gminy, MRPO + inwestor prywatny Realizacja zadania przyczyni się do wzrostu atrakcyjności turystycznej miejscowości, zaspokojenia potrzeb społecznych i kulturalnych a także rozwoju tożsamości mieszkańców Czchowa . Odbiorcami projektu są mieszkańcy Czchowa jak również turyści odwiedzający miejscowość. Urządzenie pola Celem działania jest namiotowego wraz z podniesienie atrakcyjności infrastrukturą towarzyszącą turystycznej miejscowości Czchów 2013 - 2015 500 000 Budżet gminy, MRPO Realizacja zadania przyczyni się do wzrostu atrakcyjności turystycznej miejscowości, zaspokojenia potrzeb społecznych i kulturalnych a także rozwoju tożsamości mieszkańców Czchowa . Odbiorcami projektu są mieszkańcy Czchowa jak również turyści odwiedzający miejscowość. Zagospodarowanie wzgórza zamkowego 2013 - 2015 300 000 Budżet gminy, MRPO Realizacja zadania przyczyni się do wzrostu atrakcyjności turystycznej miejscowości, zaspokojenia potrzeb społecznych i kulturalnych a także rozwoju tożsamości mieszkańców Czchowa . Odbiorcami projektu są mieszkańcy Czchowa jak również turyści odwiedzający miejscowość. Nazwa działania Cel działania Celem działania jest podniesienie atrakcyjności turystycznej miejscowości Czchów 37 PRIORYTET: UZUPEŁNIENIE INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ i KOMUNIKACYJNEJ MIEJSCOWOŚCI Harmonogram realizacji Szacunek kosztów w zł Źródło środków Przeznaczenie Celem działania jest ochrona środowiska, poprawa jakości życia oraz wzrost atrakcyjności inwestycyjnej miejscowości Czchów. 2010-2012 2 365 125 Budżet gminy, PROW Realizacja zadania przyczyni się do poprawy wizerunku miejscowości, zaspokoi potrzeby społeczeństwa oraz poprawi warunki życia i pracy. Odbiorcami projektu są mieszkańcy Czchowa oraz przyjezdni odwiedzający tą miejscowość. Modernizacja infrastruktury drogowej wraz z oświetleniem ulicznym Celem działania jest poprawa bezpieczeństwa oraz warunków życia mieszkańców Czchowa 2013 - 2015 500 000 Budżet gminy, MRPO Realizacja zadania przyczyni się do poprawy stanu bezpieczeństwa, warunków życia i pracy oraz estetyki miejscowości. Odbiorcami projektu są mieszkańcy Czchowa oraz przyjezdni odwiedzający tą miejscowość. Budowa miejsc postojowych Celem działania jest poprawa bezpieczeństwa oraz zaspokojenie potrzeb społeczeństwa. 2013 - 2015 500 000 Budżet gminy, MRPO Budowa II etapu parkingu przy ul. Węgierskiej. Realizacja zadania przyczyni się do poprawy stanu bezpieczeństwa, warunków życia i pracy oraz estetyki miejscowości. Odbiorcami projektu są mieszkańcy Czchowa oraz przyjezdni odwiedzający tą miejscowość. Nazwa działania Cel działania Rozbudowa sieci kanalizacyjnej i wodociągowej 38 PRIORYTET: STYMULOWANIE AKTYWNOŚCI MIESZKAŃCÓW CZCHÓW W DZIEDZINIE KULTURALNO – SPORTOWEJ Harmonogram realizacji Szacunek kosztów w zł Źródło środków Celem działania jest podwyższenie poziomu wiedzy na temat nauki, kultury i sztuki. 2009 - 2015 80 000 Budżet gminy, PO KL Utworzenie kółek zainteresowań tj. teatralnego, przyrodniczego, historycznego, plastycznego itd. Realizacja zadania przyczyni się do rozwoju społeczności wiejskiej. Odbiorcami projektu są dzieci i młodzież z miejscowości Czchów Celem działania jest wzrost dbałości o stan ekologiczny miejscowości w aspekcie wykorzystania jej walorów dla rozwoju turystyki. 2009-2015 30 000 Budżet gminy, PO KL Realizacja zadania przyczyni się do rozwoju tożsamości społeczności wiejskiej. Odbiorcami projektu mieszkańcy miejscowości Czchów Nazwa działania Cel działania Budowa atrakcyjnej oferty spędzenia czasu wolnego dla dzieci i młodzieży z Czchowa Edukacja ekologiczna mieszkańców Przeznaczenie/ odbiorcy projektu 39 Realizacja powyższych zadań przyczyni się do poprawy jakości życia przez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców Czchowa. Rozwój infrastruktury technicznej ma znaczenie dla rozwoju lokalnej gospodarki a zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów miejscowości wpłynie na wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej. 9.WYBÓR PROJEKTU DO REALIZACJI. Wybór projektów został dokonany na podstawie następujących kryteriów: - stopnia ważności projektu dla społeczności Czchowa - stopnia technicznego i organizacyjnego przygotowania projektu - możliwości sfinansowania projektu - wpływu projektu na zachowanie dziedzictwa kulturowego i podniesienie atrakcyjności turystycznej miejscowości Czchów. Wybór priorytetowego projektu do realizacji. ODNOWA CENTRUM CZCHOWA Miasto Czchów należy do jednych z najstarszych w Małopolsce. Przeżyło okresy wielkiego rozkwitu i smutnego zapomnienia. Czchów wyróżnia to, że zachował swój układ urbanistyczny w sposób wierny i czytelny. Najważniejszymi wyznacznikami tego układu jest kościół i rynek z wychodzącymi z niego ulicami oraz, dominująca nad okolicą, pobliska baszta, będąca pozostałością dawnego zamku. Średniowieczny układ urbanistyczny – pierwotna osada rozwijała się na planie owalnicy powstałej z wykorzystania ukształtowania terenu. Zawierał się w niej fragment „traktu węgierskiego”. Z czasem wewnątrz powstał, jako ośrodek założenia miejskiego, czworoboczny, pochyły rynek, z którego narożników wychodziły ulice. Układ ten jest zachowany do dziś. Do dziś również otoczony jest niską, podcieniową zabudową pochodzącą z końca XVIII wieku. 40 Gmina Czchów dba o zachowanie dziedzictwa kulturowego i nieustannie rewitalizuje zabytki ziemi czchowskiej, w tym ruiny zamku w Czchowie oraz zabytkowy układ urbanistyczny Rynku, wpisany do rejestru zabytków pod numerem A-95 z dnia 06.07.1976 r. W ramach rewitalizacji Rynku wykonaliśmy już wymianę nawierzchni płyty rynku oraz ciągów komunikacyjnych. Aby rynek w Czchowie odzyskał swój dawny wygląd konieczna jest dalsza rewitalizacja polegająca na częściowej wymianie nawierzchni ciągów komunikacyjnych - pieszych w rynku - wzdłuż pierzei rynku z częściową wymianą podłoża – podbudowy, budowie elementów małej architektury w obrębie rynku (ławki, kosze na śmieci, latarnie, tablice informacyjne), przebudowie fontanny ze zmianą formy; przebudowie linii kablowych i oświetlenie terenu, wykonaniu nawierzchni na drodze gminnej, budowie miejsc postojowych. Mieszkańcy uważają, że teren ten pełni ważne funkcje w życie społecznym i kulturalnym miejscowości, jest wizytówką Czchowa licznie odwiedzaną przez turystów. Powinien więc być obiektem szczególnej troski władz samorządowych i mieszkańców Czchowa. 10. WDRAŻANIE PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI CZCHÓW. Wdrożenie Planu Odnowy Miejscowości Czchów polegać będzie na wprowadzeniu go w życie uchwałą Rady Miejskiej w Czchowie. Wdrożenie Planu zaleca się Burmistrzowi Czchowa, Radzie Dzielnicy Czchowa oraz Przewodniczącemu Rady Dzielnicy w Czchowie. Monitorowanie każdego przedsięwzięcia - czyli dbanie o prawidłowy jego przebieg przez cały czas jego trwania polega na systematycznym zbieraniu, zestawianiu i ocenie informacji rzeczowych i finansowych w postaci ustalonych wskaźników, które opisują jego postęp i efekty. W monitorowaniu biorą udział wszystkie podmioty oraz komórki organizacyjne Urzędu Miejskiego w Czchowie zaangażowane we wdrażanie Planu Odnowy Miejscowości Czchów. Oceną wdrażania Planu zajmie się Rada Dzielnicy Czchowa. 41 11. PODSUMOWANIE. Opracowany Plan Odnowy Miejscowości zakłada w przeciągu 7 najbliższych lat realizację kilku zadań. Istotą tych zadań jest pobudzenie aktywności środowisk lokalnych oraz stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną i kulturową. Zakładane cele Planu przewidują wzrost znaczenia wsi jako lokalnego ośrodka rozwoju kultury, edukacji, sportu i rekreacji. Realizacja Planu Odnowy Miejscowości Czchów ma także służyć integracji społeczności lokalnej, większemu zaangażowaniu w sprawy wsi, zagospodarowaniu wolnego czasu dzieci i młodzieży oraz rozwojowi organizacji społecznych. 42 12. BIBLIOGRAFIA. - Urząd Gminy Czchów - Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Czchów - Urząd Gminy Czchów - Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Czchów - Urząd Statystyczny w Krakowie - Podstawowe informacje ze spisów powszechnych gmina wiejska Czchów 2002r. - Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 - Małopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007 – 2013 - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi - Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich - Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego – Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego - Starostwo Powiatowe w Brzesku – Strategia Rozwoju Powiatu Brzeskiego - Dane statystyczne Urzędu Miasta Czchów 43
