Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego
Transkrypt
Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO Nr 7 Rzeszów, dnia 20 stycznia 2011 r. TREŚĆ: Poz.: UCHWAŁY RAD POWIATÓW: 184 — 185 — 186 — Jarosławskiego Nr III/20/10 z dnia 29 grudnia 2010 r. w sprawie podwyższenia wysokości kwoty pomocy pieniężnej przysługującej niespokrewnionym i zawodowym rodzinom zastępczym……………………………………………………… 583 Stalowowolskiego Nr IV/18/10 z dnia 30 grudnia 2010 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad, sposobu i trybu udzielania ulg w spłacie należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny, przypadających Powiatowi Stalowowolskiemu i jego jednostkom podległym oraz warunków dopuszczalności pomocy publicznej w przypadkach, w których ulga stanowić będzie pomoc publiczną………………………………………………………………………………………. 583 Tarnobrzeskiego Nr XXXIX/233/2010 z dnia 28 października 2010 r. w sprawie uchwalenia Programu Ochrony Środowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami dla Powiatu Tarnobrzeskiego………………………………………………………………. 587 UCHWAŁY RAD MIEJSKICH: 187 — 188 — 189 — 190 — w Błażowej Nr III/14/2010 z dnia 29 grudnia 2010 r. w sprawie zmiany uchwały w sprawie określenia wysokości stawek podatku od nieruchomości………………. 717 w Głogowie Małopolskim Nr III/19/2010 z dnia 29 grudnia 2010 r. w sprawie zmiany uchwały w sprawie uchwalenia wysokości stawek podatku od nieruchomości pobieranego na terenie Gminy Głogów Małopolski w 2011 roku… 718 w Jaśle Nr III/8/2010 z dnia 20 grudnia 2010 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad, sposobu i trybu udzielania ulg w spłacie należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny, przypadających Miastu Jasło i jego jednostkom podległym oraz warunki dopuszczalności pomocy publicznej w przypadkach, w których ulga stanowić będzie pomoc publiczną……………….. 718 w Rzeszowie Nr III/48/2010 z dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie uchwalenia zmiany Nr 103/11/2005 – część 2 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie……………………………………………………………….. 721 INFORMACJE: 191 — 192 — Prezydenta Miasta Przemyśla Nr GKK.II.7417-16/10/11 z dnia 13 stycznia 2011 r. w sprawie projektu operatu opisowo-kartograficznego modernizacji ewidencji gruntów i budynków obrębu ewidencyjnego nr 216 Kruhel Wielki miasta Przemyśla…………………………………………………………………………….. 737 Starosty Brzozowskiego Nr 1/2011 z dnia 14 stycznia 2011 r. w sprawie projektu operatu opisowo - kartograficznego wsi Niebocko, gmina Dydnia……….. 738 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 193 — 194 — - 582 - Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 13 stycznia 2011 r. o decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki odmawiającej zmiany taryfy dla ciepła przedsiębiorstwa energetycznego: PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Oddział Elektrociepłownia Rzeszów z siedzibą w Rzeszowie…………………. 738 Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 14 stycznia 2011 r. o decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki zmieniającej koncesję na przesyłanie i dystrybucję ciepła przedsiębiorcy Pana Stanisława Andrysiewicza, prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Budowlany - Stanisław Andrysiewicz z siedzibą w Tarnobrzegu……………………………………………………………………………….. 739 SPRAWOZDANIE 195 — z działalności Komisji Bezpieczeństwa i Porządku Powiatu Leżajskiego za rok 2010………………………………………………………………………………………. 740 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 583 - Poz. 184 i 185 184 UCHWAŁA Nr III/20/10 RADY POWIATU JAROSŁAWSKIEGO z dnia 29 grudnia 2010 r. w sprawie podwyższenia wysokości kwoty pomocy pieniężnej przysługującej niespokrewnionym i zawodowym rodzinom zastępczym Na podstawie art. 12, pkt. 11, art.40 ust.1, art.42, ust.1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jednolity: Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.), art. 90a ust. 1 i 2 w związku z art. 74 ust.1 pkt.2 i 3, art. 78 ust. 3, 4 i 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.), art.13 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 17, poz. 95) w niespokrewnionej i zawodowej rodzinie zastępczej o dodatkowe 350,00 zł miesięcznie. Rada Powiatu Jarosławskiego uchwala, co następuje: Przewodniczący Rady Powiatu Jarosławskiego § 2. Wykonanie uchwały powierza się Dyrektorowi Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Jarosławiu. § 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego. § 1. Podwyższa się wysokość kwoty pomocy pieniężnej na każde dziecko przebywające Leszek Szczybyło 185 UCHWAŁA Nr IV/18/10 RADY POWIATU STALOWOWOLSKIEGO z dnia 30 grudnia 2010 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad, sposobu i trybu udzielania ulg w spłacie należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny, przypadających Powiatowi Stalowowolskiemu i jego jednostkom podległym oraz warunków dopuszczalności pomocy publicznej w przypadkach, w których ulga stanowić będzie pomoc publiczną Na podstawie art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 roku Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.) oraz art. 59 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) Rada Powiatu Stalowowolskiego uchwala, co następuje: § 1. 1. Określa się szczegółowe zasady, sposób i tryb udzielania ulg w spłacie należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny, przypadających Powiatowi Stalowowolskiemu i jego jednostkom podległym, warunki dopuszczalności pomocy de minimis w przypadkach, w których ulga stanowić będzie pomoc de minimis oraz wskazanie organu uprawnionego do udzielania tych ulg. 2. Przez pojęcie „Należności pieniężne” rozumie się: należność główną wraz z należnymi odsetkami, przyznanymi kosztami postępowania i innymi należnościami ubocznymi według stanu na dzień umorzenia lub udzielenia innej ulgi, przysługującej jednemu dłużnikowi. § 2. 1. W przypadkach uzasadnionych ważnym interesem dłużnika lub interesem publicznym należności pieniężne mające charakter cywilnoprawny, przypadające Powiatowi Stalowowolskiemu i jego jednostkom podległym, na wniosek dłużnika, mogą być umarzane w całości albo w części, lub ich spłata może być odraczana lub rozkładana na raty, na zasadach określonych w niniejszej uchwale. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 2. Umorzenie zaległości w przypadku, gdy oprócz dłużnika głównego zobowiązane są inne osoby, może nastąpić tylko wtedy, gdy warunki umorzenia zachodzą wobec wszystkich zobowiązanych. 3. Od należności, której termin zapłaty odroczono lub, którą rozłożono na raty, nie pobiera się odsetek za zwłokę za okres od dnia przyznania ulgi, o której mowa w ust. 1, do upływu terminów zapłaty określonych przez organ przyznający ulgę. 4. Jeżeli dłużnik nie spłaci w terminie albo w pełnej wysokości rat ustalonych przez organ przyznający ulgę, pozostała do spłaty wierzytelność staje się natychmiast wymagalna wraz z ustawowymi odsetkami za zwłokę liczonymi od pierwotnego terminu zapłaty. § 3. 1. Właściwy organ, na wniosek zobowiązanego prowadzącego działalność gospodarczą, może udzielać, określonych w § 2 ust.1 oraz § 6 ust. 1 pkt 5, ulg w spłacie zobowiązań z tytułu należności pieniężnych, przypadających Powiatowi Stalowowolskiemu i jego jednostkom podległym, które: 1) nie stanowią pomocy publicznej; 2) stanowią pomoc de minimis – zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 roku w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis. 2. Podmiot, który chce skorzystać z pomocy de minimis zobowiązany jest do dostarczenia wraz z wnioskiem: 1) 2) 3) wypełnionego formularza informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 marca 2010 roku w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis; wszystkich zaświadczeń o pomocy de minimis jakie otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc, oraz w ciągu 2 poprzedzających lat, albo oświadczenie o pomocy de minimis otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenie o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie; sprawozdań finansowych za okres 3 lat obrotowych, o których mowa w §2 ust.1 pkt. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 marca 2010 roku. § 4. 1. Przepisy § 2 - § 3 stosuje się odpowiednio do umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłat odsetek od należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny, przypadających Powiatowi Stalowowolskiemu i jego jednostkom podległym oraz do umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłat innych należności ubocznych. - 584 - Poz. 185 2. Umorzenie umorzeniem odsetek. należności głównej skutkuje 3. Jeżeli umorzenie dotyczy części należności głównej, w odpowiednim stosunku do tej należności podlegają umorzeniu odsetki. 4. Umorzenie części należności może nastąpić po uregulowaniu pozostałej kwoty. 5. Jeżeli umorzenie dotyczy części należności pieniężnych, w decyzji umorzeniowej oznacza się termin zapłaty pozostałej części należności wraz z należnymi od niej odsetkami, naliczonymi od dnia pierwotnego terminu zapłaty do oznaczonego dnia zapłaty. W razie niedotrzymania tego terminu przez dłużnika decyzja umorzeniowa podlega uchyleniu. § 5. Przepisów § 2 - § 3 nie stosuje się do należności, których umarzanie, odraczanie terminów spłaty oraz rozkładanie spłaty na raty określają odrębne przepisy. § 6. 1. Należności pieniężne mające charakter cywilnoprawny, mogą być umarzane w całości z urzędu, jeżeli: 1) osoba fizyczna – zmarła, nie pozostawiając żadnego majątku albo pozostawiła majątek niepodlegający egzekucji na podstawie odrębnych przepisów, albo pozostawiła przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza kwoty 6 000 zł; 2) osoba prawna została wykreślona z właściwego rejestru osób prawnych przy jednoczesnym braku majątku, z którego można by egzekwować należność, a odpowiedzialność z tytułu należności nie przechodzi z mocy prawa na osoby trzecie; 3) zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności lub postępowanie egzekucyjne okazało się nieskuteczne; 4) jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej uległa likwidacji; 5) zachodzi ważny interes dłużnika lub interes publiczny. 2. W przypadku gdy oprócz dłużnika głównego są zobowiązane inne osoby, należności, o których mowa w ust. 1, mogą zostać umorzone tylko wtedy, gdy warunki umarzania są spełnione wobec wszystkich zobowiązanych. § 7. 1. Wniosek o umorzenie, odroczenie terminu zapłaty lub rozłożenie na raty należności cywilnoprawnych dłużnik składa do uprawnionego organu wraz z dokumentami potwierdzającymi okoliczności faktyczne wskazane we wniosku. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 2. Do wniosku dłużnik zobowiązany jest dołączyć dokumenty potwierdzające sytuację ekonomiczną wnioskodawcy, w szczególności: osoby fizyczne - zaświadczenie o wysokości dochodów, osoby prawne - sprawozdania finansowe za ostatni okres sprawozdawczy. 3. Organ może żądać od dłużnika dodatkowych wyjaśnień oraz dokumentów niezbędnych do rozstrzygnięcia sprawy. 4. Przesłanki umorzenia należności, o których mowa w § 6 ust. 1 powinny być udokumentowane przez dłużnika, a gdy umorzenie następuje z urzędu – przez organ właściwy lub osobę uprawnioną do umorzenia, w szczególności: 1) aktem zgonu osoby fizycznej lub zaświadczeniem o wykreśleniu osoby prawnej z właściwego rejestru osób prawnych, wydanym przez organ prowadzący rejestr, 2) postanowieniem sądu o: a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego, b) umorzeniu postępowania upadłościowego, c) zakończeniu postępowania upadłościowego. 3) postanowieniem organu egzekucyjnego o umorzeniu postępowania, jeżeli jest oczywiste, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych, 4) protokołem sporządzonym przez powiatową jednostkę organizacyjną, zaopiniowanym przez radcę prawnego, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem i egzekucja należności byłyby równe lub wyższe od jej kwoty. 5. W przypadku negatywnej decyzji w sprawie umorzenia, odroczenia lub rozłożenia na raty odsetki liczone będą w pełnej wysokości do dnia dokonania wpłaty. § 8. 1. Do umarzania, odraczania terminów lub rozkładania na raty spłat należności, o których mowa w niniejszej uchwale, uprawnieni są: 1) 2) kierownik powiatowej jednostki organizacyjnej, jeżeli wartość należności głównej nie przekracza kwoty 2 000 zł, Zarząd Powiatu, jeżeli należność jest wyższa niż określona w ust. 1, a w przypadku należności głównej przekraczającej kwotę 50 000 zł, umorzenie może nastąpić po - 585 - Poz. 185 uzyskaniu pozytywnej opinii komisji właściwej do spraw budżetu. 2. Kwoty należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny tego samego dłużnika wynikające z różnych tytułów nie ulegają sumowaniu. § 9. Umorzenie należności oraz odroczenie terminu spłaty całości lub części należności albo rozłożenie płatności całości lub części należności na raty następuje: 1) w formie pisemnej, na podstawie przepisów prawa cywilnego, 2) w formie jednostronnego oświadczenia woli w przypadkach określonych w § 6 ust. 1 pkt 1, 2 i 4. § 10. Organ uprawniony może cofnąć swoją decyzję o umorzeniu, odroczeniu terminu zapłaty lub rozłożeniu na raty należności, jeżeli: 1) dowody, na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności okazały się fałszywe, 2) wyjdą na jaw istotne dla sprawy okoliczności lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji i nieznane organowi upoważnionemu. § 11. Kierownicy powiatowych jednostek organizacyjnych, o których mowa w § 8 ust. 1 pkt 1, sporządzają wykaz udzielonych ulg, według wzoru stanowiącego załącznik do uchwały, według stanu na dzień 31 grudnia każdego roku kalendarzowego i przekazują Zarządowi Powiatu w terminie do końca stycznia roku następnego. § 12. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Powiatu Stalowowolskiego i kierownikom jednostek budżetowych. § 13. Traci moc uchwała Nr XLIII/290/06 Rady Powiatu Stalowowolskiego z dnia 25 października 2006 roku w sprawie szczegółowych zasad umarzania wierzytelności jednostek organizacyjnych Powiatu Stalowowolskiego z tytułu należności pieniężnych, do których nie stosuje się przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa oraz udzielania innych ulg w spłacie tych należności, a także wskazania organów do tego uprawnionych. § 14. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego. Przewodniczący Rady Powiatu Stalowowolskiego Marek Kopera Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 586 - Poz. 185 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 587 - Poz. 186 186 UCHWAŁA Nr XXXIX/233/2010 RADY POWIATU TARNOBRZESKIEGO z dnia 28 października 2010 r. w sprawie uchwalenia Programu Ochrony Środowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami dla Powiatu Tarnobrzeskiego Na podstawie art. 12 pkt 11 i art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.), art. 18 ust. 1 i art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), art. 14 ust. 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 z późn. zm.), po zaopiniowaniu przez: Zarząd Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie, Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie, Podkarpackiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie, Burmistrza Miasta i Gminy Baranów Sandomierski, Burmistrza Miasta i Gminy Nowa Dęba, Wójta Gminy Gorzyce, Wójta Gminy Grębów Rada Powiatu Tarnobrzeskiego u c h w a l a, co następuje: Odpadami dla Powiatu Tarnobrzeskiego, stanowiący załącznik nr 2 do niniejszej uchwały. § 2. Traci moc uchwała Nr XXI/109/2004 Rady Powiatu Tarnobrzeskiego z dnia 28 grudnia 2004 r. w sprawie uchwalenia Programu Ochrony Środowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami dla Powiatu Tarnobrzeskiego. § 3. Wykonanie uchwały Zarządowi Powiatu Tarnobrzeskiego. powierza się § 4. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego. PRZEWODNICZĄCY RADY § 1. Uchwala się Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Tarnobrzeskiego, stanowiący załącznik nr 1 do niniejszej uchwały wraz z Planem Gospodarki Kazimierz Skóra Załącznik Nr 1 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU TARNOBRZESKIEGO NA LATA 2009 – 2012 Z UWZGLĘDNIENIEM LAT 2013 - 2016 Spis treści: CZĘŚĆ I – DIAGNOZA STANU ŚRODOWISKA WPROWADZENIE 1. INFORMACJE OGÓLNE 1.1. POŁOŻENIE, POWIERZCHNIA, DANE DEMOGRAFICZNE 1.2 GEOLOGIA, GEOMORFOLOGIA 1.3. KLIMAT 1.4. GOSPODARKA, FORMY UŻYTKOWANIA TERENU 1.5. ZASOBY WODNE 1.5.1. WODY POWIERZCHNIOWE 1.5.2. WODY PODZIEMNE 1.6. ZASOBY SUROWCÓW MINERALNYCH 1.7. GLEBY 1.8. ZASOBY LEŚNE 2. OCHRONA PRZYRODY 3. ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA 3.1. ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA 3.1.1. EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA 3.1.2. POZIOM ZANIECZYSZCZENIA 3.3.. ZANIECZYSZCZENIA WÓD 3.3.1. WODY POWIERZCHNIOWE 3.4. ZANIECZYSZCZENIA POWIERZCHNI ZIEMI 3.4.1. ZANIECZYSZCZENIE GLEB I DEGRADACJA ZIEMI 3.4.2. ODPADY 3.5. ZAGROŻENIA ZASOBÓW LEŚNYCH 3.6. INNE ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA 3.6.1. HAŁAS 3.6.2. POWAŻNE AWARIE I KLĘSKI ŻYWIOŁOWE 3.6.3. PROMIENIOWANIE ELEKROMAGNETYCZNE POWIERZCHNI Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 588 - 4. TECHNICZNA INFRASTRUKTURA ŚRODOWISKA 4.1. ZAOPATRZENIE W WODĘ 4.2. KANALIZACJA I OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW 4.2.1. SYSTEM KANALIZACYJNY 4.2.2. OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW 4.3. SKŁADOWISKA ODPADÓW STAŁYCH OCHRONY I UTYLIZACJA Poz. 186 8. RODZAJ I HARMONOGRAM REALIZACJI DZIAŁAŃ EKOLOGICZNYCH 9. ZAŁĄCZNIKI 9.1. ZAŁĄCZNIKI TABELARYCZNE 9.2. SŁOWNIK UŻYTYCH TERMINÓW 9.3. WYKAZ MATERIAŁÓW ŹRÓDŁOWYCH I BIBLIOGRAFIA ODPADÓW 4.4. URZĄDZENIA OCHRONY POWIETRZA 4.5. ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII CZĘŚĆ I DIAGNOZA STANU ŚRODOWISKA 5. STAN ŚRODOWISKA – PODSUMOWANIE Wprowadzenie 6. EDUKACJA EKOLOGICZNA 7. NAKŁADY ŚRODOWISKA INWESTYCYJNE NA OCHRONĘ CZĘŚĆ II – USTALENIA PROGRAMU 1. CELE I FUNKCJE PROGRAMU 2. STRUKTURA PROGRAMU 3. KRYTERIA WYBORU CELÓW I PRIORYTETÓW EKOLOGICZNYCH 4. STRATEGIA OCHRONY I POPRAWY STANU ŚRODOWISKA 4.1. INFORMACJE OGÓLNE 4.2. OCHRONA I POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA 4.2.1. OCHRONA WÓD I POPRAWA ICH JAKOŚCI 4.2.2. KSZTAŁTOWANIE STOSUNKÓW WODNYCH 4.2.3. GOSPODARKA ODPADAMI 4.2.4. OCHRONA PRZED HAŁASEM 4.2.5. OCHRONA PRZED POLAMI ELEKTROMAGNETYCZNYMI 4.2.6. OGRANICZANIE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA I PRZECIWDZIAŁANIE ZMIANOM KLIMATU 4.2.7. PRZECIWDZIAŁANIE POWAŻNYM AWARIOM 4.2.8. OCHRONA PRZYRODY, KRAJOBRAZU, BIORÓŻNORODNOŚCI 4.3. RACJONALNE UŻYTKOWANIE ZASOBÓW ŚRODOWISKA 4.3.1. OCHRONA KOPALIN I REKULTYWACJA TERENÓW POEKSPLOATACYJNYCH 4.3.2. ROZWÓJ ENERGETYKI ODNAWIALNEJ 4.3.3. OCHRONA I RACJONALNE WYKORZYSTANIE GLEB ORAZ ROZWÓJ ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO 4.3.4. OCHRONA I ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ LASÓW ORAZ REGULACJA LESISTOŚCI 4.4. EDUKACJA EKOLOGICZNA , DOSTĘP DO INFORMACJI I POSZERZANIE DIALOGU SPOŁECZNEGO 5. SYSTEM ZARZĄDZANIA PROGRAMEM 5.1. INSTRUMENTY I NARZĘDZIA REALIZACJI PROGRAMU 5.2. ORGANIZACJA DZIAŁAŃ PRZYGOTOWAWCZYCH, REALIZACYJNYCH I KONTROLNYCH 5.2.1. DZIAŁANIA PRZYGOTOWAWCZE 5.2.2. REALIZACJA PROGRAMU 5.2.3. KONTROLA REALIZACJI PROGRAMU 5.2.4. STRUKTURA ZARZĄDZANIA PROGRAMEM 6. KOSZTY I ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU 6.1. KOSZT REALIZACJI PROGRAMU 6.2. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU 7. UWARUNKOWANIA REALIZACJI PROGRAMU Zgodnie z ustawą o samorządzie powiatowym do zadań powiatu należy wykonywanie określonych ustawami zadań publicznych o charakterze ponadlokalnym, w tym również zadań z zakresu ochrony środowiska. Ustawy prawo ochrony środowiska (art., 17 i 18) oraz o odpadach (art. 14 ust. 3 i 6) z dnia 27 kwietnia 2001 roku nakładają na Zarząd Powiatu obowiązek sporządzenia powiatowych programów ochrony środowiska wraz z powiatowymi planami gospodarki odpadami. „Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla powiatu tarnobrzeskiego na lata 2009 – 2012 z uwzględnieniem niezbędnych działań do 2016 roku” jest dokumentem, który będzie służył Zarządowi Powiatu jako narzędzie realizacji polityki ekologicznej Państwa na terenie powiatu. „Program...” na podstawie aktualnego stanu środowiska na obszarze powiatu, określa w szczególności: cele ekologiczne; priorytety ekologiczne; rodzaj i harmonogram działań proekologicznych; środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe. „Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla powiatu tarnobrzeskiego na lata 2009 – 2012 z uwzględnieniem niezbędnych działań do 2016 roku” będzie podstawowym dokumentem koordynującym działania na rzecz ochrony środowiska w powiecie tarnobrzeskim. Najistotniejszą rolą „Programu...” będzie: określenie zasobów środowiska i najważniejszych problemów ekologicznych możliwych do rozwiązania jedynie na poziomie ponadlokalnym, powiatowym, w określonych okresach czasu; stworzenie postawy do występowania o zewnętrzne środki finansowe potrzebne do realizacji przedsięwzięć; umożliwienie zrównoważonego rozwoju powiatu poprzez koordynowanie przedsięwzięć w gminach; określenie zakresu i zasad współpracy administracji publicznej wszystkich szczebli, instytucji, pozarządowych organizacji ekologicznych na rzecz ochrony środowiska w powiecie. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 określenie poziomów celów długookresowych 1. Informacje ogólne 1.1. Położenie, powierzchnia, dane demograficzne Powiat tarnobrzeski (ziemski) obejmuje swym zasięgiem obszar 52.106 ha. Położony jest w północnej części województwa podkarpackiego. Od północnego-zachodu graniczy z miastem Tarnobrzeg i na rzece Wiśle graniczy z powiatem - 589 - Poz. 186 sandomierskim, od północnego-wschodu i wschodu graniczy z powiatami stalowowolskim i niżańskim, a od południa z powiatami kolbuszowskim i mieleckim. Pod względem administracyjnym dzieli się na 4 gminy, w tym 2 gminy miejsko-wiejskie: Nowa Dęba i Baranów Sandomierski oraz gminy wiejskie: Grębów i Gorzyce największą gminą jest Grębów, najmniejszą gminą Gorzyce. Powiat zamieszkuje 54.060 osób (Rocznik statystyczny woj. podkarpackiego 2008 r.) z tego 76,1% ludności mieszka na wsi. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 119,6 osoby/km2. Największą gęstość zaludnienia z miast posiada Nowa Dęba, z gmin Gorzyce, najmniejszą gmina Grębów. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 590 - Poz. 186 Tabela Nr 1. Powiat w liczbach. POWIAT W LICZBACH NA TLE WOJEWÓDZTWA Powierzchnia Ludność Gmina 521,0 km2 2,9 % powierzchni województwa 54177 mieszkańców (2007 r) 2,5% ludności województwa 54060 mieszkańców (2008 r.) STRUKTURA ADMINISTRACYJNA POWIATU Pow. km2 Ludność Liczba sołectw Gęstość zaludnienia os/1 km2 2007 r. 2008 r. 9722 9725 8 51,9 52,0 69,0 13706 13633 8 198,6 197,5 Baranów Sandomierski 122,0 12165 12154 14 99,7 99,6 Nowa Dęba 143,0 18584 18529 6 129,9 129,5 36 120,0 119,6 1. Grębów 187,0 2. Gorzyce 3. 4. RAZEM: 521,0 54177 54060 Źródło: Rocznik statystyczny woj. podkarpackiego 2007 i 2008 r. 1.2 Geologia, geomorfologia Pod względem geologicznym powiat leży w północnej części Zapadliska Przedkarpackiego, które stanowi nieckę wypełnioną trzeciorzędowymi utworami wieku mioceńskiego. Utwory trzeciorzędowe reprezentowane są głównie przez mioceńskie iły krakowieckie o miąższości kilkuset metrów, a strop tych utworów zalega na głębokości od kilku do ponad dwudziestu metrów pod powierzchnią terenu. Na utworach trzeciorzędowych zalegają utwory czwartorzędowe, wśród których wyróżnia się: utwory plejstoceńskie: utwory wodno-lodowcowe, wykształcone w postaci glin, iłów, żwirów, pospółek i piasków różnoziarnistych; utwory rzeczne wykształcone w postaci glin o stosunkowo niewielkiej miąższości, a głębiej w postaci piasków różnoziarnistych; utwory holoceńskie wykształcone jako: utwory rzeczne i starorzeczy reprezentowane przez piaski drobne i pylaste, gliny, namuły organiczne, torfy; utwory eoliczne reprezentowane przez drobnoziarniste piaski wydmowe. Rzeźba terenu powiatu jest stosunkowo mało zróżnicowana. Zgodnie z podziałem fizjograficznym wg J. Kondrackiego, powiat tarnobrzeski położony jest: Obszar: Europa zachodnia; Podobszar: Karpaty, Podkarpacie i Kotliny Wewnętrzna; Prowincja: Karpaty i Podkarpacie; Podprowincja: Kotliny Podkarpackie; Makroregion: Kotlina Sandomierska; Mezoregion: Nizina Nadwiślańska; Mezoregion: Równina Tarnobrzeska; Mezoregion: Płaskowyż Kolbuszowski. Nizina Nadwiślańska – obejmuje sterasowane dno doliny Wisły oraz wyloty jej dopływów. Terasy zalewowe sięgają wysokości 4-8 m, starsze 2007 r 2008 r plejstoceńskie terasy osiągają 15-20 m powyżej dna doliny. Dno doliny osiągającej szerokość 5-15 km wypełniają osady rzeczne czwartorzędowe. Występują tu liczne starorzecza, wydmy oraz formy utworzone przez wody powodziowe. Jest to najniżej położony obszar w całym powiecie tarnobrzeskim – 143-145 m n.p.m. Równina Tarnobrzeska – teren płaski wznoszący się około 145-170 m n.p.m. Spadki terenu wynoszą średnio 3-5%, lokalnie większe. Równina Tarnobrzeska porozcinana jest płytkimi dolinami rzek: Babulówka, Trześniówka, Mokrzyszówka, Łęg, Dąbrówka, Żupawka i licznymi kanałami odwadniającymi. Oprócz dolin w obrębie Równiny występują starorzecza charakteryzujące się stałymi lub okresowymi podmokłościami. Tereny te w większości użytkowane są jako trwałe użytki zielone. Urozmaiceniem monotonii rzeźby terenu są lokalnie występujące wydmy, Garb Tarnobrzeski biegnący równolegle do Wisły od Skopania przez Tarnobrzeg do Sobowa i wysoczyzna w północnej części terenu powiatu (gmina Gorzyce). Płaskowyż Kolbuszowski stanowiący centralną wysoczyznę Kotliny Sandomierskiej, łagodnie opada w kierunku północnym tj. w kierunku Równiny Tarnobrzeskiej. Fragment Płaskowyżu znajduje się w granicach administracyjnych powiatu. Obecna rzeźba Płaskowyżu nawiązuje do rzeźby podczwartorzędowej. Zlodowacenie krakowskie nie wytworzyło nowych form ani nie spowodowało przeobrażenia rzeźby przedlodowcowej. Nie jest wykluczone, że formy polodowcowe uległy całkowitemu zniszczeniu. Powierzchnie trzeciorzędowe znajdują się kilka do kilkunastu metrów poniżej współczesnej powierzchni, a lokalnie utwory trzeciorzędowe tworzą wychodnie na powierzchni współczesnej. Utwory czwartorzędowe mają charakter konserwujący. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Rzeźba Płaskowyżu charakteryzuje się większą różnorodnością form. Doliny rzeczne są szerokie w dnach prawie płaskich mają charakter dolin nieckowatych. W obrębie dolin można wyróżnić terasy akumulacyjne młodoplejstoceńskie osiągające rzędne 160-200 m n.p.m. o nachyleniu do 5%. Występują tutaj liczne wydmy o wysokości względnej przekraczającej 10 m, modyfikujące płaską powierzchnię terenu. Piaski terasy prawie w całości porastają lasy. Najmłodszymi formami rzeźby zarówno w obrębie Płaskowyżu Kolbuszowskiego jak i równiny Tarnobrzeskiej są terasy holoceńskie, przebiegające wzdłuż rzek. Terasy niższe o wysokości 1-3 m nad poziom wody w rzece i wyższe 0,5-1 m nad poziom terasy niższej. Duże znaczenie dla kształtowania morfologii terenu powiatu miała gospodarcza działalność człowieka związana z eksploatacją złóż siarki w okolicach Tarnobrzega. W tej części powiatu, na powierzchni ok. 2 500 ha, na pograniczu gmin Baranów Sandomierski, Nowa Dęba i miasta Tarnobrzega, oraz w gminie Grębów (Jeziórko) powstały formy antropogeniczne – wyrobiska, hałdy, niecki obniżeniowe, zmiana systemu hydrograficznego znacznie odbiegające od naturalnego ukształtowania powierzchni. Obszar ten jest systematycznie rekultywowany i przywracany do funkcjonowania w nowych formach. 1.3. Klimat Teren powiatu jest mało urozmaicony pod względem morfologicznym, przez to samo mało zróżnicowany pod względem klimatycznym. Według E. Romera obszar ten należy do pasma „Kotlin i nizin podgórskich”, a według R. Gumińskiego należy do Sandomiersko – Rzeszowskiej dzielnicy rolniczo-klimatycznej. Jest to kraina dość ciepła o zaznaczającymi się cechami kontynentalizmu. Średnia temperatura roku wynosi od 7,7 – 8,0 oC. Najchłodniejszym miesiącem jest styczeń (śr. temp. -4 oC), natomiast najcieplejszym jest lipiec (18 oC.). Średnia roczna suma opadów wynosi około 600 mm, z tego na okres wegetacyjny przypada ponad 230 mm. Średnia liczba dni z przymrozkami wynosi około 160-170 dni. Pierwsze przymrozki pojawiają się w pierwszej dekadzie października, a ostatnie pod koniec kwietnia lub na początku maja. Okres wegetacyjny (z temp. średnią 5oC) trwa około 195 dni. Dominującymi wiatrami są wiatry z kierunku W i SW. Warunki klimatu lokalnego w obrębie powiatu są w zasadzie słabo zróżnicowane. Nasłonecznienie i usłonecznienie tego obszaru jest przeciętne. Niekorzystne warunki występują w obniżeniach terenu, gdzie wody gruntowe stabilizują się płytko. Są - 591 - Poz. 186 to tereny o gorszych warunkach termicznych i zwiększonej wilgotności. W okresach wiosennym i jesiennym występuje zjawisko inwersji termicznej i częstsze zaleganie mgieł. 1.4. Gospodarka, formy użytkowania terenu Wg danych GUS – stan na 31.12.2008 r. – powierzchnia powiatu tarnobrzeskiego wynosiła 52 106 ha. Strukturę funkcjonalną powiatu określa się jako rolniczo-produkcyjno-usługową. Południową i południowo-wschodnią część terenu powiatu pokrywają kompleksy leśne (prawie 32,9% ogólnej powierzchni) stanowiące pozostałości dawnej Puszczy Sandomierskiej, z którymi wiąże się gospodarka leśna. Środkowa, południowa i północna część powiatu posiada najwyższy wskaźnik urbanizacji i tu przeważają użytki rolne. Rolnictwo Użytki rolne zajmujące 25.510 ha, stanowiące 48,9% ogólnej powierzchni powiatu, podzielone są na 6222 gospodarstw i 1947 działek rolnych do 1,0 ha. Średnia wielkość gospodarstwa wynosi 3,3 ha przy średniej wojewódzkiej 3,5 ha i krajowej ponad 7 ha. Tylko 48 gospodarstw posiada ponad 10 ha UR. Produkcja rolnicza w zdecydowanej większości gospodarstw ma charakter wszechstronny bez określonego kierunku specjalizacji. Dominującymi uprawami są zboża (ok. 42,92 % gruntów ornych) oraz rośliny okopowe(ok. 13,14 %) – głównie ziemniaki, w produkcji zwierzęcej chów bydła i trzody chlewnej. Ostatnie lata to okres zwiększonego zainteresowania rolników uprawą wierzby energetycznej. Wiąże się to z zapotrzebowaniem na ten surowiec do produkcji energii elektrycznej i cieplnej w Elektrowni Stalowa Wola oraz produkcji energii cieplnej w ekologicznej kotłowni w Nowej Dębie. Wierzba posiada niewielkie wymagania glebowe, a jej uprawa przynosi większe zyski niż produkcja zbóż. 1.5. Zasoby wodne 1.5.1. Wody powierzchniowe Obszar powiatu położony zlewiska Morza Bałtyckiego. jest w obrębie Powiat tarnobrzeski „obramowany” jest dwoma rzekami, tj. Wisłą i Sanem, z których teren odwadniany jest tylko przez rzekę Wisłę i należące do jej zlewni dolne odcinki prawo-brzeżnych dopływów: Babulówka, Trześniówka i Łęg. Dopływy Wisły w powiecie mają charakter nizinny. Charakterystycznym zjawiskiem dolnych odcinków jest powolny przepływ, tendencja do rozlewisk w okresach wyżówek. obszar W systemie zarządzania gospodarką wodną powiatu tarnobrzeskiego przynależy do Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie (dotyczy Wisły) i do Podkarpackiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Rzeszowie. Rzeka Babulówka. Łączna długość rzeki wynosi ok. 33 km, a na terenie powiatu około 9 km. Źródła rzeki zlokalizowane są na terenie powiatu mieleckiego w kompleksie leśnym porastającym Płaskowyż Kolbuszowski. Na całym odcinku przepływu przez teren powiatu rzeka jest obwałowana. Poprzez system dopływu Babulówki, Rów Potok, rzeka jest odbiornikiem oczyszczonych ścieków z terenów Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Mielcu. Rzeka Trześniówka. Łączna długość rzeki wynosi ok. 54 km., a na terenie powiatu około 20 km. Źródła rzeki zlokalizowane są podobnie jak rzeki Babulówki, na terenie pow. mieleckiego w kompleksie leśnym porastającym Płaskowyż Kolbuszowski. Na terenie powiatu przyjmuje kilka dopływów niższego rzędu. Prawie na całym odcinku przepływu przez powiat, jest obwałowana. Rzeka Łęg. Łączna długość rzeki wynosi około 83 km, z czego na terenie powiatu około 25 km. Źródła rzeki zlokalizowane są na terenie powiatu kolbuszowskiego. Na terenie powiatu przyjmuje kilka cieków – rowów melioracyjnych. Na długości około 21 km. lewostronnie i ok.19,5 km, prawostronnie rzeka jest obwałowana. Sieć rzeczna jest wystarczająco obwałowana. Na terenie powiatu nie występuje deficyt wód powierzchniowych za wyjątkiem gminy Nowa Dęba, gdzie w okresach bezopadowych stwierdza się występowanie lokalnych deficytów w tym zakresie, z uwagi na słabiej rozwiniętą sieć cieków wodnych. Uzupełnieniem sieci hydrograficznej jest lokalizacja na terenie powiatu stawów rybnych: Krasiczyn o powierzchni 46,96 ha w zlewni rz. Trześniówki w km. 4,000 rz. Smarkatej w gm. Baranów Sandomierski, Buda Stalowska o powierzchni 709,70 ha w zlewni rz. Dąbrówki w km. 6,000 rz. Klewiec w gm. Nowa Dęba, przy zasilaniu głównym z rz. Łęg, Grębów o powierzchni 187,50 ha w km. 15,400 rz. Łęg w gm. Grębów, Zalew rekreacyjno-wędkarski o powierzchni 7,0 ha w km. 9,0 pot. Bystrzyk (Dęba) w gm. Nowa Dęba. 1.5.2. Wody podziemne Wody podziemne na terenie powiatu tarnobrzeskiego występują w dwóch poziomach wodonośnych: trzeciorzędowym i czwartorzędowym. Wody trzeciorzędowe Występują w różnych warstwach podłoża trzeciorzędowego: w soczewkach piasków drobnych i pylastych w kompleksach iłów, - 592 - Poz. 186 w utworach serii chemicznej i warstwach baranowskich. Horyzont tej wody jest napięty, a warstwami wywołującymi ciśnienie hydrostatyczne są iły margliste budujące strop tej serii, posiadającej miąższość od ok. 110 – 200 m., w skałach ilasto-marglistych i wapiennych, w spękaniach tych skał. Wody te charakteryzują się dużą zmiennością mineralizacji. Dla celów konsumpcyjnych wody te nie przedstawiają przydatności. Wody czwartorzędowe Czwartorzędowy poziom wodonośny jest zasadniczym poziomem użytkowym. Związany on jest z serią utworów piaszczysto-żwirowych. Zwierciadło wody tego poziomu ma przeważnie charakter swobodny. Głębokość zalegania zwierciadła wody jest zróżnicowana i waha się w granicach 0,1 – ok. 9,5 mppt. Zróżnicowana jest również miąższość warstw wodonośnych, wahająca się od kilku do ok. 50 m. Na terenie powiatu można wyróżnić 2 strefy zasobności wód podziemnych wyrażonej w [m3/h/km2]: tereny związane z systemem pradoliny Wisły. Znacznej miąższości warstwy wodonośne zasilane są poprzez wody opadowe oraz infiltrację z rzeki Wisły. Są to tereny wysokiej zasobności powyżej 150 m3/h/km2; tereny wysoczyzn plejstoceńskich, zbudowanych z gruntów spoistych, są mało zasobne w wodę gruntową. Występują tutaj przeważnie sączenia śródglinowe, a w zalegających w stropie gruntach piaszczysto-żwirowych okresowe wody o zwierciadle swobodnym, ściśle uzależnione są od opadów atmosferycznych. Są to tereny o małej zasobności o module 20-100 m3/h/km2. Uwzględniając zasięg występowania, wodonośność, zasobność i znaczenie dla gospodarki w kraju, wydzielono tu Główny Zbiornik Wód Podziemnych. Jest to zbiornik Nr 425 Dębica – Stalowa Wola – Rzeszów, największy na terenie województwa podkarpackiego, obejmujący swym zasięgiem niemal cały teren powiatu. Zbiornik ten zasilany jest przez infiltracje opadów atmosferycznych, jest słabo chroniony przed zanieczyszczeniami z powierzchni ze względu na brak warstwy izolacyjnej, co decyduje o krótkim czasie migracji zanieczyszczeń. Miąższość warstw wodonośnych GZWP Nr 425 jest zróżnicowana od kilku do ponad 50 m. Kolektorami wód są piaski i żwiry czwartorzędowe. Zbiornik posiada charakter porowy, charakteryzuje się wydajnością potencjalną studni w granicach 10 – 50 m3/h, lokalnie nawet w granicach 70 m3/h. W oparciu o zasoby GZWP zlokalizowane są ujęcia wód pitnych we wszystkich gminach powiatu. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Zasoby tego zbiornika są słabo chronione przed zanieczyszczeniami. Czas migracji pionowej zanieczyszczeń wynosi poniżej 5 lat, tym samym niemal cały obszar wymaga najwyższej ochrony. Wszystkie ujęcia wody na terenie powiatu posiadają ustanowione strefy ochrony bezpośredniej dla poszczególnych studni, a część strefy ochrony pośredniej obejmujące obszary zasilania poszczególnych ujęć. 1.6. Zasoby surowców mineralnych Obszar powiatu zalicza się do dość zasobnych w surowce mineralne. Należy do unikatowych w świecie terenów pod względem zasobów złóż siarki rodzimej. Występują one na terenie gmin: Grębów – złoże siarki „Jeziórko – Grębów – Wydrza” i złoże „Jamnica”, Baranów Sandomierski – złoże siarki „Baranów Sandomierski – Skopanie”. Aktualnie zaprzestano eksploatacji tego surowca z uwagi na wzrost znaczenia odzysku siarki z zasiarczonych złóż ropy naftowej i gazu ziemnego, jednakże wielkość udokumentowanych zasobów zasługuje na ich uwzględnienie. Na obszarze gminy Grębów znajduje się udokumentowane w kategoriach bilansowych A+B+C1 złoże siarki Jeziórko – Grębów – Wydrza o zasobach ok. 87 135 tys. ton oraz graniczące z nim od wschodu złoże Jamnica o zasobach udokumentowanych w kategorii C1 wynoszących 42 228 tys. ton. Obydwa złoża zajmują znaczną część obszaru gminy. Rozciągają się na przestrzeni ok. 12,5 km, poza jej granice na powierzchni ok. 93 km2. Zasoby siarki ze złoża Jeziórko – Grębów – Wydrza były do 2002 roku przedmiotem eksploatacji metodą podziemnego wytopu w obrębie obszaru górniczego „Jeziórko IV” o powierzchni 38 187 028 m2 ustanowionego decyzją Ministra OŚZNiL z dnia 3.07.1992 r. Powierzchnia terenu górniczego „Jeziórko IV” wynosi 55 403 349 m2. Złoże siarki Baranów – Skopanie w przeważającej części leży w obrębie doliny Wisły, jedynie jego północno-wschodnia część leży na wyniesieniu tarnobrzeskim. Złoże siarki Baranów – Skopanie składa się z trzech segmentów tj.: Baranów, Skopanie Wschód i Skopanie Zachód. Średnia parametry złoża siarki Baranów Sandomierski – Skopanie przedstawiają się następująco: powierzchnia złoża wynosi: 10,1 km2, miąższość złoża: 5,4 – 45,8 m, - 593 - Poz. 186 grubość nadkładu: 131,3 – 269,1 m, zawartość siarki: 15,24 – 43,59%, zasobność złoża: 2,77 – 39,66 Mg/m2. Zasoby złoża siarki udokumentowane w kat. C1 wynoszą 99.231.000 ton. Zasoby tego złoża nie były przedmiotem eksploatacji, jest to złoże rezerwowe. Decyzją WUG z 1989 r. teren i obszar górniczy złoża siarki Baranów – Skopanie został skreślony z rejestru. Ponadto na terenach gmin Baranów Sandomierski i Nowa Dęba znajdują się fragmenty terenu górniczego „Tarnobrzeg II” ustanowionego decyzją MŚZNiL z dnia 07.06.1993 r., którego przeważająca część położona jest w granicach administracyjnych miasta Tarnobrzeg. Całkowita jego powierzchnia wynosi 16.466.019 m2. Teren górniczy „Tarnobrzeg II” utworzono w miejsce terenu górniczego „Tarnobrzeg I” zajmującego większą powierzchnię. Powyższa decyzja wynikała z postawienia Kopalni Siarki „Machów” w stan likwidacji. W obrębie obszaru powiatu udokumentowano żadnych innych złóż z surowców podstawowych. nie grupy Na terenie powiatu powszechnie występują kopaliny pospolite. Należą do nich kruszywa naturalne – piaski pochodzenia rzecznego i eolicznego, mające szerokie zastosowanie w budownictwie, chociaż eksploatowane na niewielką skalę, często przez mieszkańców na własne potrzeby. Złoża kruszyw w większości nie są udokumentowane w kategoriach bilansowych i nie są przedmiotem koncesjonowanej eksploatacji. Na terenie gminy Baranów Sandomierski były prowadzone prace geologiczno-dokumentacyjne za kruszywem naturalnym dla potrzeb budowy linii kolejowej LHS. Wyniki tych badań przedstawiono w „Uproszczonej inwentaryzacji złóż mas ziemnych do budowy nasypów linii kolejowej Hrubieszów – Huta Katowice – odcinek Wisła – San, km 74 – 86 gmina Baranów Sandomierski i Padew Narodowa”. W wyniku tych prac wytypowano na terenie gminy trzy obszary do eksploatacji kruszywa na skalę przemysłową tj.: Knapy, Durdy i Marki (Karolówka). Złoża te zostały częściowo wyeksploatowane, a po zakończeniu budowy linii kolejowej eksploatacja zaniechana. Tereny te w znacznej części zostały zrekultywowane. Drugim obszarem występowania złóż kruszyw naturalnych jest gmina Gorzyce, gdzie udokumentowanych zostało kilka złóż w miejscowościach Furmany i Sokolniki. Zasoby kruszyw rozpoznano również na terenie gmin Grębów i Nowa Dęba. Tabela Nr 2. przedstawia zasoby, nazwę złoża oraz stan jego zagospodarowania. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 594 - Poz. 186 Tabela Nr 2. Zasoby kruszyw naturalnych. Zasoby w tys. ton łż Łż Geologiczne– bilansowe przemysłow e GMINA GORZYCE 1. 2. 3. 4. Furmany Sokolniki Sokolniki – RPRD Poręby Furmańskie Z E R R 2 1419 35 62 1395 35 - 84 - 7 - GMINA NOWA DĘBA 1. 2. Poręby Dębskie Jadachy R R 31 7 E – zagospodarowane, eksploatowane, Z – zaniechane, R – rozpoznane szczegółowo (kat. A+B+C) Źródło: „Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce” (stan na 31.12.2008 r.) Powiat tarnobrzeski jest zasobny w surowce ilaste wieku trzeciorzędowego i czwarto-rzędowego. Surowce ilaste trzeciorzędowe występują w południowej części powiatu, w gminie Baranów Sandomierski, wykształcone w postaci iłów krakowieckich. Występują one w północno-wschodniej części gminy, stanowiąc przedłużenie garbu tarnobrzeskiego oraz jako zwałowisko zewnętrzne Kopalni Machów w Dąbrowicy. Na terenie gminy udokumentowane złoże trzeciorzędowych iłów krakowieckich występuje w miejscowości Skopanie, gdzie było eksploatowane dla potrzeb znajdującej się na tym terenie cegielni. Jest to surowiec średnio tłusty, bardzo elastyczny o dużej jednorodności. W rejonie miejscowości Dąbrowica istnieje składowisko nadkładu z Kopalni Siarki w Machowie, na którym składowane były głównie iły krakowieckie wraz z piaszczystym nadkładem czwartorzędu. Materiał ten obecnie wykorzystywany jest do produkcji cegły w cegielni polowej w Siedleszczanach.. piaszczyste. Gliny na szeroką skalę eksploatowane są w północnej części powiatu, w gminie Gorzyce. Obecnie na terenie powiatu znajduje się 47. udokumentowanych złóż surowców ilastych w miejscowościach Gorzyce, Trześń, Wrzawy, Zalesie Gorzyckie i Siedleszczany. Są złoża o niewielkiej powierzchni i zasobach, udokumentowane dla potrzeb funkcjonowania licznych cegielni, szczególnie na terenie gminy Gorzyce. Tereny występowania złóż z mocy przepisu szczególnego jakim jest „prawo geologiczne i górnicze”, podlegają ochronie przed zmianą użytkowania. Eksploatacja złóż odbywa się na podstawie koncesji. Aktualnie koncesją objęte jest 21 złóż surowców ilastych/ dane na 31.12.2008 r/. Stwierdzone są również przypadki „dzikiej eksploatacji”, bez posiadania koncesji. Po zakończeniu eksploatacji istnieje obowiązek rekultywacji w kierunku rolniczym lub wodnym. Mady występują na terenie gminy Baranów Sandomierski. Materiał ten nadaje się do produkcji cegły i innych materiałów ceramicznych, jednakże dotychczas nie jest wykorzystywany. Tabela Nr 3. przedstawia zasoby oraz stan zagospodarowania złóż. Surowce ilaste czwartorzędowe reprezentowane są przez gliny, mady ilaste i mady Tabela Nr 3. Surowce ilaste ceramiki budowlanej. łż 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Gorzyce – Bartoszek Gorzyce – Cetnarski I Gorzyce – Cetnarski II Gorzyce działka nr 613 Gorzyce działka nr 909 Gorzyce – Grzegorzek Gorzyce – Grzegorzek I Gorzyce – Jakubik I Gorzyce – Korga Trześń III Zasoby w tys. m3 geologiczne przemysłowe – bilansowe GMINA GORZYCE R 4 M E 26 Z 3 Z 5 Z E 10 Z 1 E 9 Z 2 Łż 4 3 3 - Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 1 . 2 . - 595 - Poz. 186 Trześń – Filipek E 23 Trześń – Kułaga Z 6 Trześń – Kułaga I M Trześń – Kułaga II Z Trześń – Kułaga III E 3 Trześń – Łabuda II E 29 Trześń – Łabuda III E 31 Trześń – Pociecha Z 4 Trześń – Pociecha III R 10 Trześń – Sołtys III E 11 Trześń – Stępień E 3 Wrzawy E 10 Wrzawy – Laskowski III M Wrzawy – Laskowski V E 16 Wrzawy – Woźniak 2 E 14 Wrzawy – Woźniak II R 30 Wrzawy działka nr 2283 Z 5 Wrzawy działka nr 2320/2 Z 13 Wrzawy – Jurek E 1 Wrzawy – Jurek I E 10 Zalesie Gorzyckie Grzegorzek II E 17 Zalesie Gorzyckie Dul I i II M Zalesie Gorzyckie Warzycki I Z 9 Zalesie Gorzyckie Dul 6 E 11 Zalesie Gorzyckie Dul V T 11 Zalesie Gorzyckie działka nr 437 Z 2 Zalesie Gorzyckie działka nr 438 Z 4 Zalesie Gorzyckie działka nr 289 Z 7 Zalesie Gorzyckie działka nr 35 Z Zalesie Gorzyckie działka nr 76/1 Z 8 Zalesie Gorzyckie Dul III T 4 Zalesie Gorzyckie Koper I E 4 Zalesie Gorzyckie Kułaga I E 25 Trześń Foltarz I M Trześń działka nr 178/1, 238, 239 E 15 GMINA BARANÓW SANDOMIERSKI Siedleszczany dz. nr 443, 444 E 98 Siedleszczany – Lachowski II R 500 3 1 11 4 13 1 3 1 3 2 2 2 5 6 4 1 1 4 4 3 5 10 52 2 - - E – zagospodarowane, eksploatowane, Z – zaniechane, R – rozpoznane szczegółowo (kat. A+B+C), T – eksploatowane okresowo. Źródło: „Bilans zasobów i kopalin wód podziemnych w Polsce” (stan na 31.12.2008 r.) Na terenie powiatu występują ponadto złoża torfów, na obszarze gminy Grębów i Nowa Dęba. Są to złoża torfów niskich i przejściowych wstępnie rozpoznane o powierzchni ok. 404,0 ha i szacunkowych zasobach określonych na ok. 3,9 mln ton w gminie Grębów oraz o powierzchni 629 ha i szacunkowych zasobach wynoszących ok. 5,2 mln ton na terenie gminy Nowa Dęba. Racjonalne wykorzystywanie złóż odbywa się na podstawie wydanych koncesji. Torfy typu niskiego i przejściowego są zasobne w składniki pokarmowe. W zależności od właściwości fizykochemicznych mogą być stosowane w rolnictwie i ogrodnictwie jako nawóz organiczny i środek poprawiający strukturę gleby. Dawne zastosowanie torfu jako środka opalowego w chwili obecnej ma znaczenie marginalne. Złoża torfów występują w obrębie terenów oznaczających się wysokim stopniem naturalności. 1.7. Gleby Aktualnie na terenie powiatu (stan na 31.12.2008 r.) – wydano 4 koncesje na wydobycie kruszyw naturalnych oraz 17 koncesji na wydobycie surowców ilastych. Gleby powiatu tarnobrzeskiego charakteryzuje zmienność typologiczna związana z morfologią terenu, rodzajem skały, z której wytworzyły się gleby, stosunkami wodnymi, charakterem szaty roślinnej i działalnością człowieka. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Przeważają tu gleby najsłabsze, zaliczane do najniższych klas bonitacyjnych (IVb, V i VI). Są to gleby brunatne, bardzo kwaśne i kwaśne (70%) o niskiej zasobności w fosfor (ok. 45%) i potas (ok. 33%). Do najlepszych gleb należą mady występujące w dolinach Wisły i Sanu. W większości są to gleby średnie i ciężkie, bardzo często kwaśne - 596 - Poz. 186 o zróżnicowanej zasobności w fosfor i potas. Pod względem bonitacyjnym zaliczane są do klas II, III a, III b. Średnią klasą bonitacyjną użytków rolnych oraz gruntów ornych jest klasa IV i V, co obrazują poniższe tabele Nr 4 i Nr 5. Tabela Nr 4. Udział poszczególnych klas bonitacyjnych w użytkach rolnych w powiecie, województwie i kraju. Powiat Województwo Polska w odsetkach I i II bardzo dobre 2,07 5,9 3,3 III dobre 13,80 25,5 23,3 IV średnie 37,34 45,0 39,8 V słabe 34,63 17,3 21,7 VI złe 12,16 6,3 11,9 Razem: 100,00% 100,00% 100,00% Tabela Nr 5. Udział klas bonitacyjnych w gruntach ornych terenu powiatu. Grunty orne w ha I II 261 III 1 988 IV 4 973 V 5 027 VI 1 999 Razem: 14 248 Dużemu zróżnicowaniu bonitacyjnemu gleb towarzyszy duże zróżnicowanie ich przydatności rolniczej. Występują tu wszystkie kompleksy charakterystyczne dla obszarów nizinnych i wyżynnych. Największe powierzchnie zajmują kompleksy typowo żytnie: żytni dobry, żytni słaby i żytni bardzo słaby, stanowiące ponad połowę gruntów ornych powiatu. Stosunkowo dużą powierzchnię (1/3 ogółu gruntów ornych) zajmują kompleksy: pszenny bardzo dobry, pszenny dobry i żytni bardzo dobry o dużym potencjale produkcyjnym. Użytki zielone występują w powiecie na stosunkowo dużej powierzchni. Spotykamy je przeważnie na glebach murszowych i torfowych najczęściej niecałkowitych, zalegających na podłożu mineralnym. Większość użytków zielonych zaliczana jest do użytków zielonych średnich, które przeważają nad użytkami słabymi i bardzo słabymi. Stan gleb na terenie powiatu jest na ogół dobry, podstawowymi czynnikami degradacji jest eksploatacja surowców, zakwaszenie gleb (oddziaływanie niezorganizowanej emisji siarkowodoru w rejonach oddziaływania kopalnictwa siarki), zanieczyszczenia komunikacyjne wzdłuż dróg o znacznym natężeniu ruchu. w% 1,83 13,95 34,91 35,28 14,03 100,00 1.8. Zasoby leśne Powierzchnia obszarów leśnych występujących w granicach administracyjnych powiatu tarnobrzeskiego wynosi 17.687 ha. w tym lasy niestanowiące własności Skarbu Państwa obejmują powierzchnię 2.541 ha. Lasy stanowiące własność Skarbu Państwa zarządzane są przez Nadleśnictwa: Nowa Dęba i Rozwadów, które organizacyjnie podlegają Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Lublinie. Lasy nie stanowiące własności Skarbu Państwa położone na terenie powiatu tarnobrzeskiego w ramach zawartych porozumień nadzorowane są przez Nadleśnictwo Nowa Dęba oraz Nadleśnictwo Rozwadów. W wyniku szerokiej akcji zalesieniowej lesistość kraju wzrosła w okresie powojennym z 21% do 29 %. Lesistość województwa podkarpackiego wynosi obecnie 35 % natomiast lesistość powiatu tarnobrzeskiego wynosi prawie 33%. Według regionalizacji przyrodniczo - leśnej obszary leśne powiatu tarnobrzeskiego znajdują się Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 w IV Krainie Małopolskiej Sandomierskiej. dzielnicy - 597 VI Niziny Poz. 186 Pod względem fizjograficznym powiat tarnobrzeski leży w makroregionie fizjograficznym Kotliny Sandomierskiej mezoregionu Równiny Tarnobrzeskiej. procentowy gatunków lasotwórczych na terenie powiatu jest następujący: sosna – 80%, brzoza – 7%, olcha – 5%, dąb – 4%, świerk – 1%, modrzew – 1%, jesion – 1%, grab i inne – 1%. Poszycie leśne urozmaicone jest występowaniem: rokietnicy, konwalii, płonnika, paproci, brusznicy, jeżyny i innych gatunków. Lasy stanowią pozostałości Puszczy Sandomierskiej, która jeszcze w XVIII w. wypełniała całą Kotlinę Sandomierską po granice dolin Wisły, Sanu i Wisłoki. Przeciętna zasobność drzewostanów brutto w lasach Państwowych wynosi 183 m3/ha, a w lasach nie stanowiących własności Skarbu Państwa 125 m3/ha. Warunki klimatyczne i glebowe wpłynęły na wykształcenie się wielu typów siedliskowych lasów. Udział procentowy typów siedliskowych lasu przedstawia się następująco: siedliska borowe – ponad 60% siedliska lasowe – około 30% lasy łęgowe – około 10%. Przeciętny wiek lasu wynosi 52 lata. Rozmieszczenie lasów jest nierównomierne. Duże i zwarte kompleksy leśne znajdują się w południowej i południowo - wschodniej części powiatu. Gminą o najwyższym wskaźniku lesistości jest gmina Nowa Dęba, gdzie wskaźnik wynosi 48%. natomiast najniższym wskaźnikiem charakteryzuje się gmina Gorzyce – 14,1% ogólnej powierzchni. Drzewostany jakie występują na tym terenie zróżnicowane są pod względem gatunkowym. Udział Lesistość gmin w powiecie przedstawia mapka nr 2. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 598 - Ze względu na role lasów środowisku naturalnym, w obrębie kompleksów leśnych wydzielono lasy posiadające status lasów ochronnych oraz lasy gospodarcze, które z mocy ustawy o lasach są ogólnie chronione. Są to lasy wydzielone stanowiące własność Skarbu państwa zarządzane przez Nadleśnictwa. Lasami ochronnymi zgodnie z ustawą o lasach są obszary leśne spełniające następujące funkcje: chronią glebę przed zmywaniem lub wyjaławianiem chronią zasoby wód podziemnych i powierzchniowych, regulują stosunki hydrologiczne stanowią drzewostany nasienne, stanowią ostoje zwierząt i stanowiska roślin podlegających ochronie gatunkowej, mają szczególne znaczenie dla obronności i bezpieczeństwa Państwa, mają szczególne znaczenie przyrodnicze, naukowe i edukacyjne, pełnią funkcję rekreacyjną w miastach. Ponadto lasami ochronnymi są lasy położone w odległości 10 km od granic administracyjnych miast liczących ponad 50 tys. mieszkańców. Powierzchnia lasów ochronnych wynosi 11.247 ha, co stanowi 65,8% ogólnej powierzchni lasów w powiecie tarnobrzeskim. Nadleśnictwa realizują zadania z zakresu gospodarki leśnej w oparciu o zatwierdzone przez Ministra Środowiska Plany Urządzania Lasu na lata 2003-2012 Poz. 186 Integralną częścią Planu Urządzania Lasu jest Program Ochrony Przyrody. Realizacja zadań odbywa się z własnych środków uzyskiwanych z przychodów z działalności podstawowej i częściowo z działalności dodatkowej oraz środków pomocowych z przeznaczeniem na wybrane zadania gospodarcze (np. zalesienia gruntów porolnych, zakup sprzętu dla celów ochrony p. poż.). Podstawą działania w roku gospodarczym jest plan finansowo - rzeczowy (Deklaracja Nadleśniczego), w oparciu o który, po zatwierdzeniu przez Dyrektora RDLP, realizowane są poszczególne zadania wynikające z zadań nałożonych przez Plan Urządzania Lasu w tym Plan Ochrony Przyrody. Zadania realizowane dla osiągnięcia celów ochrony przyrody, wzbogacania i racjonalnego użytkowania zasobów leśnych, opierają się na wytycznych zawartych w Zarządzeniu Nr 11A Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 11.05.1999 r. w sprawie doskonalenia gospodarki leśnej na podstawach ekologicznych. Zasady gospodarki leśnej podporządkowane są potrzebom zachowania lasu i trwałości ich funkcji oraz zwiększenia zasobów leśnych. Nadzór nad gospodarką leśną prowadzony jest w kierunku zrównoważonego rozwoju lasów, opartego na podstawach ekologicznych, w sposób zharmonizowany z wymogami ochrony przyrody i środowiska życia człowieka. Tabela Nr 6. Zasoby leśne na tle powierzchni powiatu. Stan na 31.12.2008 r. Powierzchnia Gmina ogólna ha Baranów Sandomierski Lasy % 12 186 2 780 22,9 Gorzyce 6 936 1 021 14,8 Grębów 18 628 6 974 37,3 Nowa Dęba 14 252 6 303 44,0 52 002 17 078 32,8 Razem: Źródło: Rocznik statystyczny woj. podkarpackiego. Rzeszów 2008 r. Las jest jednym z najważniejszych komponentów środowiska przyrodniczego. Znaczenie lasu wypływa z wielorakich jego funkcji, wśród których zazwyczaj wymienia się: funkcję biotyczne określane jako środowiskotwórcze mające swe źródło w procesach życiowych lasu, oddziałującą dodatnio na wiele elementów środowiska: klimat, stosunki wodne, skład chemiczny wody i powietrza. Lasy zabezpieczają przed takimi zjawiskami jak: wiatr, zmniejszają zanieczyszczenie powietrza, produkują tlen, chronią przed hałasem, przetrzymują wilgoć; funkcję produkcyjną, polegającą na dostarczaniu surowca drzewnego i innych dóbr, jak owoce leśne, grzyby itp.; - funkcję społeczną, polegającą na tym, że lasy są niezastąpionym terenem dla turystów i rekreacji. Ponadto są ważnym elementem krajobrazu i stanowią naturalne środowisko leśnych gatunków zwierząt. 2. Ochrona przyrody Na terenie powiatu dotychczas nie ustanowiono wielkoprzestrzennych i powierzchniowych form ochrony przyrody. Ochroną prawną na podstawie ustawy o ochronie przyrody objęte są pomniki przyrody, kwalifikowane do grupy pomników przyrody żywej. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Na terenie powiatu znajduje się 28 pomników przyrody pojedynczych i grupowych, utworzonych Rozporządzeniami Wojewody tarnobrzeskiego oraz uchwałami Rad Miast i Gmin oraz Gmin. Na terenie powiatu objęto ochrona prawną łącznie 48 drzew - 599 - Poz. 186 pomnikowych wyróżniających się wartościami przyrodniczymi, historycznymi i dendrologicznymi. Są to pojedyncze drzewa, z których niektóre liczą kilkaset lat. Rozmieszczenie pomników przyrody w powiecie przedstawia poniższe zestawienie: Tabela Nr 7.Pomniki przyrody żywej w powiecie tarnobrzeskim. Miejscowość/położenie Obiekt przyrodniczy (gatunek chroniony) GMINA BARANÓW SANDOMIERSKI Baranów Sandomierski Tulipanowiec amerykański Baranów Sandomierski Topola „Robusta” Baranów Sandomierski Klon zwyczajny Baranów Sandomierski Dąb szypułkowy Baranów Sandomierski Kasztanowiec zwyczajny Dąbrowica Dąb szypułkowy Durdy Dąb szypułkowy GMINA GORZYCE Trześń Dąb szypułkowy Trześń Jesion wyniosły Trześń Kasztanowiec biały GMINA GRĘBÓW Grębów – Wiry Olsza czarna Grębów Sosna czarna Grębów Klon srebrzysty Grębów Dąb szypułkowy Grębów Platon klonolistny Grębów – park Zespół 5-ciu sosen czarnych Jamnica – Borek Zespół 6-ciu dębów szypułkowych Jamnica Zespół 4 dębów szypułkowych Stale Lipa drobnolistna GMINA NOWA DĘBA Chmielów Lipa szerokolistna Chmielów Dąb szypułkowy Chmielów Dąb szypułkowy Nowa Dęba Dąb szypułkowy Teren Nadleśnictwa Buda Stalowska, Zespół ośmiu jesionów wyniosłych, Leśnictwo : Berówka oddz. 84a, Grab zwyczajny, Leśnictwo : Lipie oddz. 149a, 74c Zespół dwóch dębów szypułkowych, Wiąz szypułkowy, Sosna zwyczajna Na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku /dz. U. 92 poz. 880 z późniejszymi zmianami wiele pomników przyrody utworzono na podstawie Uchwały Rady Miasta i Gminy oraz Rady Gminy. Uchwała Nr L IV /396/2002 Rady Miejskiej w Nowej Dębie z dnia 30-09-2002 ustanowiła na trenie Nadleśnictwa Nowa Dęba 13 szt. drzew pomnikami przyrody. Uchwałą Nr XLIV/280/2002 z dnia 28-08-2002 oraz uchwalą Nr XXXIII/213/2002 z dnia 29-06-2001 Rada Miejska w Baranowie Sandomierskim ustanowiła 2 szt. drzew pomnikami przyrody. Uchwałą Nr XXVII/224/02 z dnia 26-08-2002 oraz Uchwałą Nr XVI/163/2004 Rada Gminy w Grębowie ustanowiła 5 szt. drzew pomnikami przyrody. Celem utworzenia ekologicznej sieci Specjalnych Obszarów Ochrony /SOO/ oraz Obszarów Specjalnej Ochrony /OSO/ został opracowany Program Sieci Natura 2000. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 września 2007 roku /Dz. U. Nr 179 poz. 1274 i 1275/ wyznaczony został obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 „Puszcz Sandomierska” PLB 180005. Obszar ten położony jest w południowo – wschodniej części Polski w widłach Wisły i Sanu. Obszar ten jest szczególnie ważny przyrodniczo z uwagi na występowanie cennych licznych gatunków roślin i ptaków wodno błotnych. Bardzo istotna rolę w zakresie retencji wodnej oraz różnorodności przyrodniczej odgrywają liczne stawy w gospodarstwie rybackim „Grądy” w Budzie Stalowskiej. Obszar ten tworzy mozaikę lasów, łąk, terenów rolniczych i stawów. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 600 - Poz. 186 „Puszcza Sandomierska” /kod obszaru PLB 180005/ obejmuje obszar o powierzchni 129 115,6 ha i położony jest w województwie podkarpackim. Obszar ten obejmuje gminy powiatu tarnobrzeskiego: Gmina Baranów Sandomierski powierzchnia – 3 139,6 ha Gmina Grębów powierzchnia - 18 606,5 ha. Gmina Nowa Dęba powierzchnia - 4 494,6 ha. Na wyspach i piaszczystych nadbrzeżach odpowiednie miejsca lęgu znajdują mewy, rybitwy, sieweczki i inne gatunki ptaków. Zgodnie z propozycją organizacji pozarządowych /Shadow List/ wyznaczony został Potencjalny Obszar SOOS Natura 2000 „Tarnobrzeska Dolina Wisły, obejmując Gminę Baranów Sandomierski oraz Gorzyce. Stan jakości powietrza atmosferycznego w powiecie tarnobrzeskim kształtuje emisja zanieczyszczeń: – z procesów technologicznych w zakładach przemysłowych; – ze środków transportu samochodowego lokalnego i tranzytowego; – z lokalnych kotłowni osiedlowych i palenisk domowych; – z transgranicznego przenoszenia zanieczyszczeń ościennych powiatów. Obszar ten stanowi fragment jednego z najcenniejszych obiektów przyrodniczych Polski, jak również Europy Środkowej. Specjalny obszar ochrony siedlisk Natura 2000 „Tarnobrzeska Dolina Wisły” oraz „Doliny Dolnego Sanu” stanowi nowy obszar oznaczony symbolem pltmp 491 i został zgłoszony w 2008 roku. Stanowi on fragment jednego z najcenniejszych obiektów przyrodniczych Polski, jak również Europy Środkowej. Walory przyrodnicze doliny Wisły i Sanu gwarantują zachowanie specyficznej, unikatowej formy przyrody oraz obecności siedlisk charakterystycznych dla dolin nieuregulowanych rzek. Wisła płynie bowiem korytem o szerokości około 600 m stanowiąc cenny korytarz ekologiczny, jak również potencjalnie cenny obszar rekreacyjny i turystyczny. Wiele gatunków ptaków błotnych i wodnych wykorzystuje Wisłę i San jako szlak wędrówek sezonowych lub dogodnych miejsc postojowych i lęgowych. Wisła jest miejscem dużych zgrupowań zimujących ptaków, które o tej porze roku mają dobrą bazę żywieniową. Pod względem szaty roślinnej dolina Wisły i Sanu stanowi specyficzny i ważny zespół krajobrazów roślinnych. W pobliżu nurtu rzek, na najniższych terenach o częstych wylewach zachowały się fragmenty łęgów topolowo – wierzbowych (Salici – Populetum). Występujące nadrzeczne zarośla wiklinowe a także zbiorowiska łąkowe i łęgowe stanowią cenną otulinę bogatą w faunę i florę. Tabela Nr 8.Emisja zanieczyszczeń. Rodzaj emitowanego zanieczyszczenia Ogółem w tym: Pyły Gazy z tego Dwutlenek siarki (SO2) tlenek węgla (CO) tlenek azotu (NO2) Dwutlenek węgla (CO2) Pozostałe Źródło: Urząd Marszałkowski w Rzeszowie - 2008 r. 3. Zagrożenia środowiska 3.1. Zanieczyszczenia powietrza 3.1.1. Emisja zanieczyszczeń powietrza Udział powiatu tarnobrzeskiego w globalnej emisji zanieczyszczeń powietrza w skali kraju i województwa jest niewielki. Emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych wyemitowanych z terenu powiatu w 2008 roku stanowiła 0,1 % emisji z terenu województwa podkarpackiego, w tym gazów 0,9%, pyłów 5,7%. Największe skupienie punktowych źródeł emisji znajduje się w Nowej Dębie, Gorzycach i Baranowie Sandomierskim. Są to kotłownie komunalne, cegielnie i zakłady przemysłowe. Na terenach wiejskich do powietrza emitowane są gazy i pyły głównie z energetycznego spalania paliw stałych w domowych paleniskach. Zanieczyszczenia technologiczne na terenie powiatu powstają głównie podczas procesów technologicznych w zakładach produkcyjnych oraz podczas procesów energetycznych spalania paliw. W strukturze wyemitowanych do powietrza substancji przeważają zanieczyszczenia gazowe – 99,6% (dwutlenek siarki, tlenek azotu, tlenek i dwutlenek węgla) oraz pyły – 0,45%. Strukturę emisji zanieczyszczeń (ogółem dla Powiatu) ilustruje tabela: Mg/rok 28950,0 132 28818 111 151 62 28460 34 % 100 0,45 99,55 gazy: 100,0 0,38 0,52 0,22 98,76 0,12 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 601 - Poz. 186 Według w/w w 2008 roku wyemitowano do atmosfery ogółem 28950 Mg zanieczyszczeń pyłowych i gazowych, z czego najwięcej dwutlenku węgla (CO2) – 98,76 % emisji gazów. Zestawienie emisji substancji z większych jednostek Powiatu przedstawiono w Tabeli Nr 9. Tabela Nr 9. Emisja zanieczyszczeń w roku 2008 wg rodzaju zanieczyszczeń z większych jednostek Powiatu Tarnobrzeskiego. Zanieczyszczenia (Mg/rok) Nazwa zakładu Dwutlene k siarki Tlenki azotu Tlenek węgla Dwutlenek węgla 1,31 18,31 7,22 6287,67 9,30 0,0006 0,31 2,37 - 0,08 - 0,32 0,004 - RH Alurad Aheels Polska Sp. z o.o Gorzyce 0,81 - - 1,15 Dezal Plus Sp. z o.o Nowa Dęba 0,037 0,008 - 5,28 4,69 9,40 Federal-Mogul Gorzyce S.A Spółdzielnia Inwalidów *Zjednoczenie * Nowa Dęba Wytwórnia Rurkowych Elementów Grzejnych *Unidez* Sp. z o.o – Nowa Dęba Firma handlowoProdukcyjna *RYŚ* K.Bartoszek Trześń Cegielnia M.Sołtys Gorzyce Izolbex Sp. z o.o Pył 17,98 0,11 Pozostałe 3,82 (węglowodory, HCl, HF I inne) 1,10 (aminy, weglowodory,HCl) Suma zanieczyszczeń Mg/rok % 6336,47 22 13,05 0,045 1,13 (weglowodory) 1,54 0,005 - - 1,96 0,007 0,13 - 0,12 (weglowodory) 0,30 0,001 0,92 1,95 97,61 - 110,45 0,38 8,36 2,31 4,87 243,67 - 268,62 0,93 0,02 0,07 0,05 - 1,54 (węglowodory) 1,68 0,006 PP-H-U Cegielnia S. Stępień Trześń 1,17 0,80 0,40 0,85 42,56 - 45,78 0,16 EKO-Centrum Sp. z o.o Nowa Dęba 1,07 1,35 0,21 0,36 - 0,17 (węglowodory) 3,16 0,01 Piekarnia St.Buś Nowa Dęba 0,61 0,47 0,09 3,92 174,64 - 179,73 0,62 0,02 0,46 0,13 - 0,01 0,62 0,002 F-ka Firanek *WISAN* S.A. 0,006 Cegielnia *DUL* Zalesie Gorzyckie 9,61 5,32 2,78 5,87 293,55 - 317,13 1,1 Cegielnia M.Grzegorzek ,L.Dul Gorzyce 4,92 3,94 1,03 2,18 109,25 - 121,32 0,42 9,95 8,96 3,06 6,46 323 - 351,43 1,23 Z-d Ceramiki Budowl. S.C Siedleszczany 8,97 5,17 2,24 4,72 236 - 257,10 0,89 Cegielnia Laskowski Wrzawy 13,30 8,30 2,92 6,17 867,7 - 898,4 3,10 1,87 3,13 0,94 17,65 900 923,70 3,20 Z-dy Metalowe Dezamet N.Dęba 4,97 - 0,01 0,2 - 11,21 0,038 Cegielnia W.Foltarz i E.Sobol Trześń 2,13 2,36 0,81 1,72 85,97 - 93,00 0,32 Cegielnia W.Kułaga Sokolniki 2,68 1,75 0,89 1,89 94,52 - 101,73 0,35 Cegielnia Łabuda Trześń J.W Nr.2090 N.Dęba 0,15 (sadza ) 6,04 (octany, węglowodory) Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 602 - Poz. 186 Energetyka Wisłosan Sp. z o.o N.Dęba 4,75 33,95 12,66 5,61 18029 8,64 (sadza,subst. org,kwasy org ). 18086,39 62,47 Cegielnia M.Cetnarski Gorzyce 3,16 2,03 0,98 2,08 104,17 - 112,42 0,38 Cegielnia Łabuda KiM Siedleszczany 9,37 8,48 2,50 5,27 263,62 - 289,24 1,0 0,70 0,47 0,23 0,50 24,7 - 26,60 0,09 Cegielnia E.Kułaga Trześń 5,22 4,64 1,91 4,04 201,87 - 217,70 0,75 Cegielnia St. Woźniak – Wrzawy 2,72 1,70 0,76 1,62 81,22 - 88,02 0,30 Alumetal Sp. z o.o Gorzyce 1,23 3,83 5,22 62,38 - 3,7 (chlorowodór,fluor owodór) 75,34 0,26 Cegielnia R.Filipek Trześń Źródło: Urząd Marszałkowski w Rzeszowie -2008 r. Najwięcej substancji w powiecie emituje do powietrza ENERGETYKA *Wisłosan* Spółka z o. o w Nowej Dębie i Federal Mogul Gorzyce S.A co ilustrują poniższe zestawienia; Tabela Nr 10. Procentowy udział ENERGETYKI Wisłosan Sp. Z o.o. w ogólnym rocznym bilansie w ilościach poszczególnych zanieczyszczeń w skali powiatu. Rodzaj zanieczyszczenia % zanieczyszczenia Ogółem 62,47 Pył 3,6 Dwutlenek siarki 30,58 Tlenek azotu 20,42 Tlenek węgla 3,7 Dwutlenek węgla 63,35 Źródło: Urząd Marszałkowski w Rzeszowie -2008 r Tabela Nr 11. Procentowy udział Federal Mogul S.A. Gorzyce. w ogólnym rocznym bilansie w ilościach poszczególnych zanieczyszczeń w skali powiatu. Rodzaj zanieczyszczenia % zanieczyszczenia Ogółem 21,88 Pył 13,60 Dwutlenek siarki 1,20 Tlenek azotu 12,12 Tlenek węgla 4,78 Dwutlenek węgla 22 Źródło: Urząd Marszałkowski w Rzeszowie -2008 r Tabela Nr 12. Emisja pozostałych szkodliwych substancji w [kg/rok]. Nazwa zakładu Energetyka *Wisłosan* Sp. z o.o w Nowej Dębie “Federal-Mogul” Gorzyce S.A. Rodzaje zanieczyszczeń 1. 2. 3. 4. 1. 2. 3. 4. 5. Sadza Benzo(a)piren Substancje org Kw. Org Fluor HCl Chlor Fenol Formaldehyd Wielkość emisji [kg/rok] 459 14 89 302 736 1107 224 116 42,7 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 603 6. 7. 7. 8. 9. Poz. 186 Kwas siarkowy Alkohol butylowy Alkohol izobutylowy Węglowodory aromatyczne Węglowodory alifatyczne 437 232 119 444 340 Źródło: Urząd Marszałkowski w Rzeszowie -2008 r Emisja niska w przestarzałych konstrukcyjnie piecach bez właściwego nadzoru procesu spalania i bez urządzeń odpylających. Źródłem niskiej emisji są lokalne kotłownie i piece węglowe używane w indywidualnych gospodarstwach domowych. Takie lokalne systemy grzewcze i piece domowe nie posiadają urządzeń ochrony powietrza atmosferycznego. Wielkość emisji z tych źródeł jest trudna do oszacowania i wykazuje zmienność sezonową wynikającą z sezonu grzewczego. Spala się w nich różnego rodzaju materiały odpadowe, w tym odpady komunalne, które są źródłem emisji dioksyn, gdyż proces spalania jest niepełny i zachodzi w stosunkowo niskich temperaturach. Emisja komunikacyjna Źródłem tego rodzaju emisji są drogi o dużym natężeniu ruchu kołowego. Zanieczyszczenia komunikacyjne to głównie: tlenek i dwutlenek węgla, tlenki azotu, węglowodory, pyły, metale ciężkie. Wpływają one na pogorszenie jakości powietrza atmosferycznego i powodują wzrost stężenia ozonu w troposferze. Istotne jest również zapylenie powstające na skutek ścierania się opon, okładzin hamulcowych i nawierzchni dróg. Emisja komunikacyjna stanowi szczególne zagrożenie dla terenów przyległych, głównie ma niekorzystny wpływ na uprawy polowe. Zaopatrzenie w gaz i ciepło Gminy są zgazyfikowane. Dominującym w gospodarstwach domowych materiałem opałowym jest węgiel i miał węglowy, ok. 5 – 10% zabudowy jednorodzinnej posiada instalacje centralnego ogrzewania opalane gazem. Obiekty są w głównej mierze zaopatrywane w ciepło na potrzeby centralnego ogrzewania i przygotowania ciepłej wody. Na terenie Gmin działają instytucje wyposażone we własne źródła ciepła. Są to przede wszystkim szkoły, budynki OSP, Domy Ludowe, a także budynki Urzędu Gmin, kotłownie osiedlowe oraz kotłownie zakładowe, które jako materiał opałowy wykorzystują gaz I olej. Zastąpienie kotłowni opalanych węglem na kotłownie olejowe lub gazowe daje wymierne korzyści dla środowiska takie jak: zmniejszenie emisji związków siarki do atmosfery oraz likwidacja odpadów powstających podczas spalania węgla. 3.1.2. Poziom zanieczyszczenia Jakość powietrza wg badań WIOŚ Według obowiązujących przepisów, ocena jakości powietrza dokonywana jest w ramach państwowego monitoringu środowiska. Na potrzeby ustalenia odpowiedniego sposobu oceny jakości powietrza wojewoda dokonuje przynajmniej co pięć lat klasyfikacji stref, odrębnie pod kątem poziomu każdej substancji, wyodrębniając strefy, w których przekroczone są wartości kryterialne (dopuszczalne, progowe) oraz co roku dokonuje oceny poziomu substancji w powietrzu w danej strefie, a następnie dokonuje klasyfikacji stref. Opalanie węglem kamiennym stanowi uciążliwość dla środowiska. Zanieczyszczenia z tego rodzaju źródła zawierają znaczne ilości popiołu (około 20 %), siarki (1 – 2 %) oraz azotu (1 %). W znacznej większości domów węgiel spalany jest W ramach monitoringu jakości powietrza na terenie powiatu tarnobrzeskiego funkcjonują cztery punkty tzn. dwa punkty w Tarnobrzegu ,Stalowej Woli i w Nisku. Wyniki przedstawia tabela Tabela Nr 13. Średnie stężenia zanieczyszczeń powietrza. Stacja pomiarowa WIOŚ-Rzeszów: Nisko ul. Szklarniowa WSSE-Rzeszów: Stalowa Wola Ul. Niezłomnych Dwutlenek siarki* Dwutlenek azotu Pył PM 10 (wartość obliczeniowa) Benzen 2008 Dopuszcz. Stęż. 2008 Dopuszcz. stęż. 2008 Dopuszcz. stęż. 2008 Poziom odniesienia 6,9 20 16,1 35 44,2 35 1,4 5 3,7 - 25,0 - - - - - Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 604 - Poz. 186 WSSE-Rzeszów :Tarnobrzeg ,ul. 1,4 29,2 21,5 1-go Maja WIOŚ-Rzeszów Tarnobrzeg 19,8 ul.św. Barbary Źródło: WIOŚ w Rzeszowie – „Roczna ocena jakości powietrza” – 2008 r.” - - - 1,3 - 5 Norma dotyczy poziomu dopuszczalnego ze względu na ochronę roślin, stężenia średnioroczne ze względu na ochronę zdrowia ludności nie są normowane. Z badań przeprowadzonych wynika, że poziom zanieczyszczenia powietrza jest niewielki. Nie stwierdza się przekroczeń dopuszczalnych poziomów mierzonych substancji. - Ocena roczna jakości powietrza Wynikiem oceny pod kątem kryteriów dla ochrony zdrowia oraz kryteriów dla ochrony roślin dla wszystkich substancji, które podlegają ocenie jest zaliczenie strefy do jednej z poniższych klas: klasa A – gdy stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy nie przekraczają odpowiednio poziomów dopuszczalnych, poziomów docelowych, poziomów celów długoterminowych klasa B – gdy stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne lecz nie przekraczają poziomów dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji klasa C – gdy stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne powiększone o margines tolerancji, w przypadku gdy margines tolerancji nie jest określony – poziomy dopuszczalne, poziomy docelowe, poziomy celów długoterminowych. Zgodnie z zapisem art. 89 ustawy - Prawo ochrony środowiska, Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska co roku dokonuje oceny poziomu substancji w powietrzu w danej strefie, a następnie dokonuje klasyfikacji stref. Ocena i wynikające z niej działania odnoszone są do obszarów nazywanych strefami. Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska strefę stanowi: aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tysięcy, obszar jednego lub więcej powiatów nie wchodzący w skład aglomeracji. Ocena pod kątem ochrony zdrowia obejmuje następujące zanieczyszczenia: dwutlenek azotu NO2, dwutlenek siarki SO2, benzen C6H6, ołów Pb, arsen As, nikiel Ni, kadm Cd, benzo(a)piren B(a)P, pył PM10, ozon O3, tlenek węgla CO. Zakres oceny za rok 2008 jest poszerzony o arsen, nikiel, kadm i benzo(a)piren, czyli zanieczyszczenia objęte dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/107/WE z dnia 15 grudnia 2004 roku w sprawie arsenu, kadmu, rtęci, niklu i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w otaczającym powietrzu W ocenie pod kątem ochrony roślin należy uwzględnić: dwutlenek siarki SO2, tlenki azotu NOx, ozon O3. Podstawę klasyfikacji stref w oparciu o wyniki rocznej oceny jakości powietrza stanowią: dopuszczalny poziom substancji w powietrzu, - dopuszczalny poziom substancji w powietrzu powiększony o margines tolerancji, poziom docelowy, poziomy celów długoterminowych. Zaliczenie strefy do określonej klasy zależy od stężeń zanieczyszczeń występujących na jej obszarze i wiąże się z wymaganiami dotyczącymi działań na rzecz poprawy jakości powietrza lub na rzecz utrzymania tej jakości. Powiat Tarnobrzeski został zakwalifikowany do strefy tarnobrzesko-leżajskiej o kodzie: PL.18.09.z.05. W skład strefy wchodzą: powiat tarnobrzeski, stalowowolski, niżański, leżajski oraz miasto Tarnobrzeg. Łączna liczba mieszkańców strefy wynosi 351100 osób, natomiast jej powierzchnia 2808 km2. Wyniki badań monitoringowych pod kątem ochrony zdrowia przeprowadzonych w 2008 rok (Tabela Nr 14.): Dwutlenek siarki. Ustalono klasę A z uwagi na brak przekroczeń wartości kryterialnych ustalonych dla stężeń 1 godz. i 24 godz. Dopuszczalny poziom dwutlenku siarki zachowany jest w odniesieniu do norm obowiązujących na terenie kraju, tj. 1 godz. – 350 µg/m3; 24 godz. -150 µg/m3. Dwutlenek azotu. Uzyskano klasę A z uwagi na brak przekroczeń wartości kryterialnych obowiązujących dla stężeń 1 godz. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 605 - Poz. 186 Dopuszczalny poziom dwutlenku azotu zachowany jest w odniesieniu do norm obowiązujących na terenie kraju, tj. 200 µg/m3. Pył zawieszony PM10. Uzyskano klasę A z uwagi na brak przekroczeń wartości kryterialnych obowiązujących dla stężeń 24 godz. oraz średniorocznego. Dopuszczalny poziom substancji w powietrzu: 24 godz. – 50 µg/m3; roczny - 40 µg/m3). Ołów. Strefa spełnia wymogi klasy A z uwagi na nie przekraczanie wartości kryterialnych stężeń odnoszących się do rocznego uśredniania wyników pomiarów. Średnie roczne stężenia ustalone zostały na poziomie znacznie niższym od dopuszczalnego (dopuszczalny poziom - 0,5 µg/m3). Benzen. Strefa spełnia wymogi klasy A z uwagi na nie przekraczanie wartości kryterialnych stężeń odnoszących się do rocznego uśredniania wyników pomiarów. Średnie roczne stężenia ustalone zostały na poziomie znacznie niższym od wynoszącego 5 µg/m3 dopuszczalnego poziomu. Tlenek węgla. Strefa spełnia wymogi klasy A z uwagi na nie przekraczanie wartości kryterialnej stężeń wyrażanej jako maksymalna średnia ośmiogodzinna, spośród średnich kroczących, obliczanych co godzinę z ośmiu średnich jednogodzinnych w ciągu doby. Poziom dopuszczalny maksymalnej średniej ośmiogodzinnej wynosi 10 000 µg/m3 Kadm. Strefa spełnia wymogi klasy A z uwagi na nie przekraczanie wartości kryterialnych stężeń odnoszących się do rocznego uśrednienia wyników pomiarów. Średnie roczne stężenie zostało ustalone na poziomie niższym niż wynoszącego 5 ng/m3 poziomu docelowego. Nikiel. Strefa spełnia wymogi klasy A z uwagi na nie przekroczenie wartości kryterialnych stężeń odnoszących się do rocznego uśrednienia wyników pomiarów. Poziom docelowego substancji w powietrzu wynosi 20 ng/m3. Arsen. Strefa spełnia wymogi klasy A z uwagi na nie przekroczenie wartości kryterialnych stężeń odnoszących się do rocznego uśrednienia wyników pomiarów. Poziom docelowy substancji w powietrzu wynosi 6 ng/m3 Bezno(a)piren. Strefa spełnia wymogi klasy C. Badania monitoringowe wskazały stężenie powyżej wartości docelowej Ozon. Strefa spełnia wymogi klasy A z uwagi na dotrzymanie wartości kryterialnej stężenia ośmiogodzinnego przez maksymalną średnią ośmiogodzinną spośród średnich kroczących obliczanych ze średnich stężeń jednogodzinnych w ciągu doby (dopuszczalna norma – 120 µg/m3). Tabela Nr 14. Wynikowe klasy strefy tarnobrzesko-leżajskiej dla poszczególnych zanieczyszczeń oraz klasa ogólna, uzyskane w OR dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia (źródło: WIOŚ Rzeszów 2007 r.). Symbol klasy w ynikow ej dla poszczególnych zanieczyszczeń dla obszaru całej strefy SO2 NO2 PM10 Pb C6H6 CO Cd Ni As B(a)P O3 A A A A A A A A A C A Wyniki badań monitoringowych pod kątem ochrony roślin przeprowadzonych w 2007 roku (Tabela nr. 15.): Dwutlenki siarki. Ustalono klasę A z uwagi na nie przekraczanie wartości kryterialnej ustalonej dla stężenia uśrednionego dla roku. Stężenie średnioroczne SO2 nie przekracza dopuszczalnego poziomu obowiązującego na terenie kraju (40 µg/m3). Tlenki azotu. Ustalono klasę A z uwagi na nie przekraczanie wartości kryterialnej ustalonej dla średniorocznego stężenia. Dopuszczalny poziom tlenków azotu zachowany jest w odniesieniu do normy obowiązującej na terenie kraju (40 µg/m3). Ozon. Ustalono klasę A z uwagi na nie przekraczanie wartości kryterialnej stężeń jednogodzinnych ozonu wyrażanych normowanym parametrem „AOT 40”. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 606 - Poz. 186 Tabela Nr 15. Wynikowe klasy strefy tarnobrzesko-leżajskiej dla poszczególnych zanieczyszczeń oraz klasa ogólna, uzyskane w OR dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony roślin (źródło: WIOŚ Rzeszów 2007) Symbol klasy w ynikow ej dla poszczególnych zanieczyszczeń dla obszaru całej strefy SO2 NOx O3 A A A Strefa tarnobrzesko-leżajska pod względem kryteriów ustanowionych w celu ochrony roślin została zakwalifikowana do klasy A. Po przeanalizowaniu wyników pomiarów dla zanieczyszczeń powietrza dwutlenkiem siarki, tlenkami azotu, ozonem nie stwierdzono przekroczeń wartości kryterialnych. W przypadku kryterium ochrony zdrowia strefa uzyskała klasę A pod względem stężeń wszystkich zanieczyszczeń z wyjątkiem benzo(a)piran zawartego w pyle zawieszonym PM10. Benzo(a)piren emitowany jest w znacznych ilościach do powietrza w wyniku spalania paliw stałych na cele grzewcze, w związku z tym stężenia osiągały bardzo wysokie wartości w sezonie grzewczym, wielokrotnie przekraczające wartość 1 ng/m3 (przekroczenia 10-130 % wartości docelowej). Obowiązek dotrzymania wartości średniorocznej przez stężenia benzo(a)piranu na poziomie 1 ng/m3 obowiązuje od 1 stycznia 2013 roku. Do tego czasu należy podejmować, tam gdzie jest to możliwe technicznie i technologicznie, działania i inwestycje pozwalające na systematyczne obniżanie notowanych obecnie stężeń benzo(a)piranu w powietrzu. Powiat Tarnobrzeski należy do strefy tarnobrzesko –leżajskiej. W strefie tej na podstawie badań monitoringowych, stwierdzono przekroczenia dopuszczalnego poziomu stężeń pyłu PM10 i benzo(a)piranu, ale żaden punkt pomiarowy nie leży na terenie Powiatu Tarnobrzeskiego. Wobec tego Marszałek Województwa w Programie ochrony powietrza dla całej strefy przedstawi programy naprawcze mające na celu osiągnięcie poziomów dopuszczalnych substancji w powietrzu. 3.2. Hałas i elektromagnetyczne niejonizujące promieniowanie Hałas instalacyjny obejmuje zarówno dźwięki emitowane przez różnego rodzaju maszyny i urządzenia, a także części procesów technologicznych, jak i instalacje oraz wyposażenie małych zakładów rzemieślniczych i usługowych. Do hałasów instalacyjnych zalicza się także dźwięki emitowane przez urządzenia obiektów handlowych (wentylatory, urządzenia klimatyzacyjne itp.), a także urządzenia nagłaśniające w lokalach gastronomicznych i rozrywkowych. Istniejące zakłady produkcyjne, zlokalizowane w obrębie Specjalnej Strefy Ekonomicznej, ze względu na położenie w sąsiedztwie terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, zagrodowej i wielorodzinnej mogą stanowić zagrożenie Klasa ogólna strefy A uciążliwości hałasem, oraz mogą nie dotrzymywać standardów akustycznych. Zakłady zostały zobligowane do przeprowadzenie pomiarów hałasu w środowisku oraz do przekazywania wyników pomiarów Wojewodzie oraz Podkarpackiemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Środowiska. Czynnikami wpływającymi na poziom hałasu komunikacyjnego są natężenie i płynność ruchu, procentowy udział pojazdów ciężarowych w strumieniu pojazdów, prędkość strumienia pojazdów, położenie drogi oraz rodzaj nawierzchni, ukształtowanie terenu, przez który przebiega trasa komunikacyjna, charakter obudowy trasy i rodzaj sąsiadującej z trasą zabudowy. Powszechność i intensywność hałasu w miejscu zamieszkania stanowi realne zagrożenie zdrowia, a zwłaszcza obniżenie psychicznego komfortu i jakości życia. Dominujący wpływ na klimat akustyczny środowiska ma hałas komunikacyjny. Poziomy dźwięków, których źródłem są środki komunikacji drogowej i kolejowej, wynoszą od 75 do 95 dB. W podziale na poszczególne rodzaje pojazdów przedstawiają się następująco: pojazdy jednośladowe 79–87dB, samochody ciężarowe 83–93 dB, autobusy i ciągniki 85–92 dB, samochody osobowe 75–84 dB, maszyny drogowe i budowlane 75–85 dB, wozy oczyszczania miasta 77–95 dB. Dla terenu Powiatu Tarnobrzeskiego zjawisko emisji hałasu nie jest rozpoznane. Niejonizujące promieniowanie elektromagnetyczne Źródłami niejonizującego promieniowania elektromagnetycznego mającego negatywny wpływ na środowisko są linie przesyłowe energii elektrycznej, stacje elektroenergetyczne, stacje radiowe i telewizyjne, stacje telefonii komórkowej, urządzenia diagnostyczne, niektóre urządzenia przemysłowe. Przez obszar Powiatu przebiegają następujące linie elektroenergetyczne: 15 kV „Trześń – Stalowa Wola”, 15 kV „Trześń – Sokolniki”, 15 kV „Machów –Wola baranowska 15 kV „Nowa Dęba – Tarnowska Wola 15 kV „Machów – Jadachy „ 15 kV „Olendry - Tarnobrzeg „ 15 kV „Olendry - Trześń „ Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 15 kV 15 kV 15 kV 15 kV 15 kV 30 kV 30 kV 110 kV 110 kV 110 kV 110 kV 110 kV 110 kV 110 kV 110 kV 110 kV 110 kV 110 kV 110 kV 110 kV 110 kV 110 kV 220 kV 220 kV 220 kV 220 kV 220 kV 220 kV - 607 - Poz. 186 „Olendry – Posanie „ „Olendry – Jeziorko „ „Olendry – Rozwadów „ „Olendry - Nowa Dęba „Tarnobrzeg- Jeziorko „Machów –Baranów Sandomierski „Machów – Skopanie –Mielec dwutorowa „Stalowa Wola – Sandomierz”, „Stalowa Wola – Gorzyce”, „Gorzyce – Trześń”, „Trześń – Huta szkła Sandomierz”, „Gorzyce – Ożarów”, „Huta szkła Sandomierz – Tarnobrzeg”, „Olendry – Jeziórko”, „Chmielów – Mielec” „Chmielów – Olendry „ „Olendry - Stalowa Wola „ „Chmielów- Tarnobrzeg „ „Jeziorko – Chmielów „ „Chmielów – Tarnobrzeg „ „Machów – GPZ i KS Machów „Machów – Chmielów „ „Chmielów - Stalowa Wola” „Chmielów-Połaniec „ „Chmielów - Posanie „ „2 x Połaniec –Chmielów „Chmielów – Boguchwała „ „Chmielów - Stalowa Wola „ nie należy lokalizować obiektów kubaturowych ze względu na ochronę ludzi i środowiska przed oddziaływaniem pola elektromagnetycznego zgodnie z wymogami zarządzenia w strefie ochronnej możliwe jest natomiast prowadzenie gospodarki rolnej (uprawy polowe, wypasy). Szkodliwy wpływ tego rodzaju linii rozciąga się od 12 do 60 m od osi linii w obie strony. Pasy ochronne wynoszą dla poszczególnych linii napowietrznych: 75 m dla linii 220 kV, 40 m dla linii 110 kV . Ponadto na terenie gm. Gorzyce -zakładu produkcyjnego Federal Mogul Gorzyce S.A. znajduje się 9 anten radiowych, 9 sektorowych telefonii cyfrowej należących do ERA GSM, 1 antena sieci SIS Internet oraz 1 antena Energis GTS wykorzystywana do łączności wewnętrznej zakładu. W miejscowości Chmielów – gm. Nowa Dęba znajduje się główny punkt zasilania GPZ 220/110 kV, do którego doprowadzone są dwie linie najwyższego napięcia (220 kV) z Elektrowni Połaniec. Z Chmielowa wychodzą również dwie linie przesyłowe: Chmielów – Boguchwała i Chmielów - Stalowa Wola. W Nowej Dębie znajduje się główny punkt zasilania GPZ 110/15 kV. Według danych GUS powiat tarnobrzeski w 2008 roku odprowadził do środowiska wodnego ścieki komunalne i przemysłowe. Do rzek i potoków odprowadzono, po oczyszczeniu: ścieków komunalnych – 1 042,8 dam3 tj; oczyszczane biologicznie – 571 dam3 oczyszczane z podwyższonym usuwaniem biogenów –468 dam3 Stacje bazowe telefonii komórkowej są obecnie najbardziej rozpowszechnionym rodzajem obiektów radiokomunikacyjnych. W otoczeniu typowych stacji bazowych telefonii komórkowych pola elektromagnetyczne o wartościach wyższych od dopuszczalnych występują nie dalej niż kilkadziesiąt metrów od samych anten i na wysokości ich zainstalowania. Według Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. 2003 Nr 192, poz. 1883) pomiary poziomów pól elektromagnetycznych w otoczeniu stacji i linii elektroenergetycznych wykonuje się, jeżeli ich napięcie znamionowe jest równe bądź wyższe niż 110 kV. Przebiegające przez obszar Gminy linie elektroenergetyczne Najwyższych Napięć 220 kV i 110 kV wymagają strefy ochronnej, w obrębie której Pole elektromagnetyczne niekorzystnie zmienia warunki bytowania człowieka, negatywnie wpływa na przebieg procesów życiowych organizmu. Mogą wystąpić zaburzenia funkcji ośrodkowego układu nerwowego, układów: rozrodczego, hormonalnego i krwionośnego oraz narządów słuchu i wzroku. Obecność pól elektromagnetycznych ma również degenerujący wpływ na rośliny i zwierzęta: u roślin – opóźniony wzrost i zmiany w budowie zewnętrznej, u zwierząt – zaburzenia neurologiczne, zakłócenia wzrostu, żywotności i płodności. 3.3.. Zanieczyszczenia wód 3.3.1. Wody powierzchniowe Ładunki zanieczyszczeń w ściekach po oczyszczeniu; BZT5 - 10 449 kg/rok ChZT - 71 319 kg/rok Zawiesina - 13 043 kg/rok Azot ogólny - 19 062 kg/rok Fosfor ogólny - 1 193 kg/rok ścieków przemysłowych – 5 871 dam3 z tego; ścieki odprowadzane bezpośrednio do wód lub do ziemi – 5 865 dam3 ścieki odprowadzane do sieci kanalizacyjnej – 6 dam3 Ścieki podlegające oczyszczaniu; ścieki oczyszczane mechanicznie - 1 533 dam3 ścieki oczyszczane chemicznie - 4206 dam3 ścieki oczyszczane biologicznie - 126 dam3 Ładunki zanieczyszczeń w ściekach odprowadzanych do wód lub do ziemi; BZT5 - 1486 kg/rok ChZT - 1060 kg/rok Zawiesina - 3373 kg/rok Chlorki i siarczany - 23 767 320 kg/rok Fenole lotne - 1 kg/rok Azot ogólny - 3 789 kg/rok Fosfor ogólny - 140 kg/rok Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 608 - Głównymi rzekami powiatu tarnobrzeskiego są Wisła i San. W granicach powiatu znajdują się również fragmenty zlewni rzeki: Babulówka, Trześniówka i Łęg. W 2008 r.badania monitoringowe jakości wód zostały przeprowadzone w punktach kontrolno pomiarowych zlokalizowanych na odcinkach ujściowych rzek: Babulówka, Trzesniówka, Koniecpólka, Mokrzyszówka, Żuławka i Łęg. Stosowane metody oceny jakości wód: ocena wód zgodna z Ramowa Dyrektywą Wodną, na podstawie rozporządzenia MŚ z dnia 20 sierpnia 2008 r, w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych, ocena wód na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r, w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych, ocena poziomu azotanów oraz eutrofizacji wód na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych. Zgodnie z wykazami użytkowych wód, sporządzonymi przez regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie, wody powierzchniowe na obszarze powiatu tarnobrzeskiego przeznaczone są do bytowania ryb karpiowatych. W 2008 r. ocenie wód, pod katem ich przydatności do bytowania ryb, podlegała rzeka Żupawka w przekroju: Sobów. Poz. 186 Uzyskane wyniki badań wskazują na przekroczenie standardów jakości w zakresie parametrów: odczyn, azot amonowy, azotyny. W 2008 roku, tylko w przypadku 25 % badanych punktów, zlokalizowanych na rzekach województwa podkarpackiego, wody spełniały wymogi dla bytowania ryb łososiowatych lub karpiowatych. Z badań prowadzonych od 2004 r, wynika ,że wskaźnikami najczęściej degradującymi wody powierzchniowe są azotyny i fosfor ogólny, a w dalszej kolejności azot amonowy, niejonowy amoniak i BZT5. Azotany w wodach powierzchniowych na terenie powiatu tarnobrzeskiego występowały w stężeniach niższych od wartości 40 mg NO3/l, przyjętej jako wartość graniczna, powyżej której wody uznaje się za zagrożone. Maksymalne średnie stężenie azotanów odnotowane W roku 2008, w pp-k MokrzyszówkaMokrzyszów wynosiło 7,95 mg NO3/l Przekroczenia wartości granicznych wskaźników stymulujących proces eutrofizacji wód /wg rozporządzenia MŚ z dnia 23 grudnia 2002 r/, odnotowano w punktach pomiarowych położonych głownie w zasięgu oddziaływania źródeł komunalnych i przemysłowych: Koniecpólka - Ślęzaki, Mokrzyszówka – Mokrzyszów. Oddziaływanie źródeł rolniczych na wody badane w tych punktach jest niewielkie. Tabela Nr 16. Wykaz punktów pomiarowych, w których odnotowano przekroczenia wartości granicznych wskaźników eutrofizacji. Punkt pomiarowy Nazwa jednolitej części wód powierzchniowych Wskaźniki eutrofizacji przekroczenia Nazwa punktu km Koniecpólka Koniecpólka- Ślęzaki 1,1 azot ogólny, fosfor ogólny Mokrzyszówka MokrzyszówkaMokrzyszów 2,0 azot ogólny, chlorofil „a” Tabela Nr 17. Ogólna klasyfikacja jakości wód rzek Trześniówka, San, Łęg. Przekroje pomiarow e Rzeka Nazw a przekroju Trześniów ka ujście do Wisły Łęg pow yżej Gorzyc Łęg ujście do Wisły San ujście do Wisły Wisła Sandomierz (źródło: WIOŚ Rzeszów, 2006). Ogólna klasyfikacja w ód w rzekach km 2004r. 2005r. 2006r. 3,3 5,8 2,0 4,0 268,4 V IV IV IV IV IV IV IV III III IV III III IV IV Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Powyższe zestawienie wskazuje na zły stan jakości wód rzecznych, przy czym istotne jest, iż wody o takim stopniu zanieczyszczenia (Wisła, San) są wprowadzane na teren powiatu tarnobrzeskiego. Ponadto na przestrzeni ostatnich lat odnotowuje się systematyczną poprawę w zakresie wartości poszczególnych zanieczyszczeń. 3.3.2. Wody podziemne Czwartorzędowy poziom wodonośny na terenie powiatu (w tym GZWP) pozbawiony jest przypowierzchniowej, ciągłej warstwy izolacyjnej, co stwarza zagrożenie przenikania zanieczyszczeń z powierzchni. Zagrożenie dla jakości wód płytkiego krążenia stanowią m.in.: nie posiadające wymaganych zabezpieczeń składowiska odpadów komunalnych lub przemysłowych i tzw. „dzikie wysypiska” odpadów; nie posiadające wymaganych zabezpieczeń - 609 - Poz. 186 stacje paliw, magazyny produktów ropopochodnych oraz innych substancji chemicznych; szlaki komunikacyjne: drogi, parkingi i place postojowe samochodów; fermy zwierząt; intensywne nawożenie i stosowanie środków ochrony roślin, rolnicze wykorzystywanie ścieków; cmentarze oraz grzebowiska zwłok zwierzęcych; ścieki (surowe lub niedostatecznie oczyszczone) wprowadzane do gleby i wody. Obserwacje jakości wód podziemnych, w ramach monitoringu jakości wód podziemnych, prowadzone są przez Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie. Na terenie powiatu tarnobrzeskiego zlokalizowany jest jeden punkt kontrolny w m. Nowa Dęba o nr 126. Jakość tych wód ilustruje tabela: Tabela Nr 18. Jakość wód w punkcie kontrolnym w Nowej Dębie. Nr Wody Miejscow Stratygr Typ Użytkow Pk Gmina W GZWP Klasa wód ość afia ośrodka anie terenu t. G Nowa Nowa 92 Q G 1 l 425 IV Dęba Dęba Objaśnienia skrótów i symboli z tabeli: Stratygrafia: Q – czwartorzęd Wody: W – wody wgłębne, G – wody gruntowe Typ ośrodka: 1 – warstwa porowa Użytkowanie terenu: l – lasy GZWP: numery Głównych Zbiorników Wód Podziemnych: 425 Zbiornik Dębica – Stalowa Wola – Rzeszów Klasa wód – dla określenia jakości wod podziemnych, wykorzystano zasady klasyfikacji zgodnej z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r, w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wod powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników, oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r, w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych /Dz.U. z 2008 r. nr 143 poz.896 ./ I- wody o bardzo dobrej jakości IV- wody niezadowalającej jakości II- wody o dobrej jakości V – wody złej jakości III- wody zadowalającej jakości Poziom azotanów, nie przekraczający wartości granicznej wynoszącej 40 mgNO3/l, nie wskazuje na zanieczyszczenie wód podziemnych związkami azotu ze źródeł rolniczych. 3.4. Zanieczyszczenia powierzchni ziemi 3.4.1. Zanieczyszczenie gleb i degradacja powierzchni ziemi W Polsce od 1995 roku realizowany jest przez Instytut Upraw Nawożenia i Glebo-znawstwa w Puławach minitoring chemizmu gleb ornych. Badania gleb prowadzone są w cyklach pięcioletnich. Wyniki badań kształtowania się właściwości fizycznych, fizyko-chemicznych i chemicznych gleb gruntów ornych oraz stopnia ich zanieczyszczenia metalami ciężkimi, wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi i siarką siarczanową w poziomie orno-próchniczym gleb z lat 1995 (stan wyjściowy) oraz 2000 opublikowane zostały w 2002 roku. Monitoring właściwości gleb, przeprowadzony przez IUNiG w Puławach w latach 1995 – 2000 na próbkach gleb z poziomu orno-próchniczego, nie obejmował obszaru powiatu tarnobrzeskiego. W tabelach poniżej przedstawiono informacje z publikacji „Stan gleb użytków rolnych w województwie podkarpackim”, wydanej przez Stację Chemiczno-Rolniczą Oddział w Rzeszowie w 2002 roku. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 610 - Poz. 186 Tabela Nr 19. Stopień zakwaszenie i zawartości minerałów w glebach powiatu tarnobrzeskiego. Procentowy udział gleb o odczynie Lp. 1. 2. 3. 4. Gmina bardzo kwaśnym pH do 4,5 kwaśnym pH 4,6-5,5 lekko kwaśnym pH 5,6-6,5 obojętnym pH 6,6-7,2 Zasadowym pH pow. 7,2 38 30 38 38 34 32 38 26 13 28 16 22 13 8 8 13 2 2 0 1 Baranów S. Gorzyce Grębów Nowa Dęba Procentowy udział gleb o zawartości Lp. Fosforu Gmina b. nis. 1. 2. 3. 4. Baranów S. Gorzyce Grębów Nowa Dęba Lp. 16 17 16 1) nis. 29 28 30 1) potasu śred. wys. b. wys. 17 16 24 10 13 11 28 26 19 b. nis. nis. 7 12 13 21 23 23 śred. Magnezu wys. 20 11 21 10 20 14 brak danych Zawartość całkowita w mg/kg Gmina b. wys. 41 34 30 b. nis. 1 4 2 1) nis. 4 4 5 śred. wys. b. wys. 3 8 17 10 6 6 72 78 70 Zawartość w mg/100g gleby 2) S 2,92 2,70 2,23 2,17 podkarpackim, Rzeszów 2002 r. Cd Cu Ni Pb Zn 1. Baranów S. 0,30 15,56 23,15 14,93 65,34 2. Gorzyce 0,24 11,33 17,30 15,93 63,28 3. Grębów 0,21 4,88 8,31 8,72 26,16 4. Nowa Dęba 0,16 6,76 7,52 10,16 29,93 Źródło: Stacja Chemiczno-Rolnicza Oddział Rzeszów; Stan gleb użytków Rolnych w woj. (wg. uzyskanych informacji po 2002 roku Stacja… nie wykonywała w/w badań). 1) na podstawie badań SChR w latach 1994-1999, 2) na podstawie badań SChR w latach 1992-1997 Na większości obszaru powiatu w glebach występuje podwyższona zawartość siarki (w stopniu IV) spowodowana intensywną w przeszłości eksploatacją złóż siarki i jej przetwórstwem. Głównym źródłem zanieczyszczenia gleb siarką były emitowane do powietrza atmosferycznego przez KiZPS „Siarkopol” mgły kwasu siarkowego, tlenki siarki i pył siarkowy oraz emisja niezorganizowana siarkowodoru z pól górniczych Kopalni „Jeziórko”. W gminie Baranów Sandomierski stwierdzono także słabe zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi głównie niklem i cynkiem. Zanieczyszczenie gleb substancjami chemicznymi ma przede wszystkim miejsce w bezpośrednim sąsiedztwie zakładów przemysłowych i dróg o znacznym natężeniu ruchu. Na terenie powiatu występują grunty, które utraciły całkowicie wartości użytkowe (grunty zdewastowane) oraz grunty, których wartość użytkowa zmalała w wyniku pogorszenia się warunków przyrodniczych lub w skutek zmian środowiska, działalności przemysłowej i innej (grunty zdegradowane). W powiecie tarnobrzeskim obszar gruntów wymagających rekultywacji (zdewastowanych i zdegradowanych) wynosił w 2002 roku 1653,59 ha, co stanowi 38% tego rodzaju gruntów na terenie województwa. Są to tereny zdewastowane głównie w wyniku działalności Kopalni Siarki Machów i Jeziórko oraz w wyniku kopalnictwa surowców ilastych. Poniższe zestawienie obrazuje rozmieszczenie gruntów zdegradowanych i zdewastowanych na terenie gmin powiatu. Tabela Nr 20. Grunty wymagające rekultywacji na terenie powiatu tarnobrzeskiego. Gmina Baranów Sandomierski Gorzyce Grębów Nowa Dęba Miejscowość Skopanie Trześń, Zalesie Gorzyckie, Wrzawy, Gorzyce Jeziórko, Stale, Wydrza, Grębów, Żupawa Chmielów, Cygany Razem powiat: Źródło: Starostwo Powiatowe. Powierzc hnia (ha) Rodzaj degradacji 21,20 Eksploatacja surowców ilastych 22,30 Eksploatacja surowców ilastych Podmiot odpowiedzialny za rekultywację Właściciel cegielni Właściciel cegielni 663,75 Działalność górnicza Kopalni Siarki PRTG Machów 162.02 Działalność górnicza Kopalni Siarki KS Machów KiZPS „Siarkopol” 869,27 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 W 1994 roku decyzją wójta gminy Grębów został ustalony leśno-ekologiczny kierunek rekultywacji i przyszłego zagospodarowania terenów Kopalni Siarki „Jeziórko”. Obecnie rekultywacja odbywa się zgodnie z programem i dokumentacją przez Przedsiębiorstwo Rekultywacji Terenów Górniczych „Jeziórko”. Rekultywacja i likwidacja Kopalni „Machów” odbywa się od roku 1992 i jest w znacznym stopniu zaawansowana. Przeważająca część rekultywowanego terenu znajduje się na terenie miasta Tarnobrzeg. Na znajdującym się na terenie gminy Baranów Sandomierski zwałowisku zewnętrznym rekultywację zakończono, a teren przekazano użytkownikowi (ok. 800 ha). Szczególnego znaczenia nabiera właściwa rekultywacja terenów poeksploatacyjnych pozostałych surowców (piaski, gliny), a także terenów zdegradowanych inną działalnością. W trakcie prac nad uporządkowaniem stanu zasobów kopalin wskazane powinny być tereny poeksploatacyjne wymagające natychmiastowego podjęcia prac rekultywacyjnych z uwagi na zagrożenie bezpieczeństwa publicznego lub też ochronę walorów - 611 - Poz. 186 krajobrazowych i przyrodniczych. Brak możliwości nałożenia obowiązku rekultywacji na danych eksploatatorów sprawia, że niezbędne środki finansowe muszą zostać zapewnione z budżetu państwa, lub odpowiednich funduszy celowych. Na zlecenie Starosty Tarnobrzeskiego przeprowadzono w 2001 roku okresowe badania poziomu skażeń gleb i roślin na terenie powiatu tarnobrzeskiego w 9 punktach położonych wokół zakładów przemysłowych. Obejmowały one miejsca położone w rejonach: Kopalni Siarki „Machów” – teren wsi Chmielów, Cygany (gmina Nowa Dęba); Kopalni Siarki „Jeziórko”– teren miejscowości Żupawa, Stale i Grębów (gmina Grębów); „Federal-Mogul” Gorzyce S.A. – gmina Gorzyce; Zakładów Metalowych „Dezamet” w Nowej Dębie – gmina Nowa Dęba. Przeprowadzone badania wykazały, że gleby przebadanych kompleksów mogą być przeznaczone do pełnego wykorzystania rolniczego. Przebadane płody rolne mogą bez ograniczeń być wykorzystywane jako pokarm dla ludzi czy pasza dla zwierząt. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 612 - Poz. 186 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 3.4.2. Odpady Problematyka odpadów szczegółowo w „Powiatowym odpadami”. opisana została planie gospodarki Według danych GUSi poszczególnych gmin na terenie powiatu tarnobrzeskiego w 2008 roku wytworzono ogółem 24 800,00Mg odpadów, w tym: odpadów komunalnych 8 129,36 Mg; odpadów przemysłowych 16 670,64 Mg. Odpady komunalne - 613 - Poz. 186 Odpady komunalne, to odpady związane z codzienną egzystencją człowieka. W skład odpadów komunalnych poza odpadami z gospodarstw domowych wchodzą odpady z obiektów użyteczności publicznej i obsługi ludności oraz odpady z pielęgnacji terenów zieleni. Na podstawie danych uzyskanych w poszczególnych gminach w powiecie tarnobrzeskim w 2008 roku wytworzono 8 129,36 Mg odpadów komunalnych, co stanowi 32,7 % ogólnej ilości odpadów (przemysłowych i komunalnych) wytworzonych w tarnobrzeskich gminach. Wielkości wytworzonych odpadów w poszczególnych gminach ilustruje tabela. Tabela Nr 21. Ilość wytworzonych odpadów komunalnych w gminach powiatu tarnobrzeskiego. Ilość wytworzonych odpadów komunalnych Liczba wskaźnik Mieszkańców ogółem naprowadzenia Baranów Sandomierski 12 154 1 344,95 125 Gorzyce 13 633 2 718,17 202 Grębów 9 725 883,84 148 Nowa Dęba 18 529 3 182,40 247 Razem: 54 060 8 129,36 Źródło: Rocznik statystyczny woj. podkarpackiego 2008 r.; Gminy pow. tarnobrzeskiego . Masa odpadów komunalnych wytworzonych w 200 roku w przeliczeniu na 1 mieszkańca powiatu tarnobrzeskiego wynosiła około 150 kg. Ilość ta jest niższa od masy odpadów komunalnych wytworzonych w skali roku przez statystycznego Polaka, która wynosi około 350 kg. Porównanie tych wielkości sugeruje, że część odpadów trafia na „dzikie” wysypiska, a część spalona jest w gospodarstwach domowych. Wykorzystanie odpadów komunalnych jest niewielkie i sprowadza się jedynie do zbiórki i segregacji odpadów o charakterze surowców wtórnych: szkło, tworzywa sztuczne, makulatura, złom stalowy i żeliwny oraz odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych (zużyte świetlówki, baterie i akumulatory ołowiowe). W prowadzeniu segregacji odpadów najbardziej zaawansowanymi są gminy Nowa Dęba i Gorzyce, pozostałe gminy sukcesywnie wdrażają system segregacji odpadów poprzez edukację, kompleksowe wyposażenie gmin w kubły i kontenery do wywozu i segregacji odpadów, m.in. z pomocą środków z Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska. Odpady przemysłowe Stopień wykorzystania odpadów przemysłowych w powiecie tarnobrzeskim jest niższy niż w województwie podkarpackim, natomiast zakres unieszkodliwiania odpadów przemysłowych jest szczegółowo przestawiony w „Planie gospodarki odpadami dla powiatu tarnobrzeskiego”. 3.5. Zagrożenia zasobów leśnych Głównym zagrożeniem dla zasobów leśnych na obszarze powiatu są: 1. czynniki naturalne abiotyczne – obniżenie poziomu wód gruntowych, deficyt opadów atmosferycznych, susze, wiatr i śnieg; 2. czynniki naturalne biotyczne – szkodliwe owady i choroby; 3. czynniki pochodzenia antropogenicznego – zanieczyszczenie wód, zagrożenia spowodowane penetracją, gospodarka odpadami (dzikie wysypiska), zagrożenia pożarowe. Zagrożenia pożarowe lasów potęgują: występowanie siedlisk borowych; szlaki komunikacyjne drogowe i kolejowe przebiegające przez kompleksy leśne; penetracja lasu przez ludność; wypalanie suchych traw przez ludność; struktura wiekowa tj. drzewostany I i II klasy wieku. Szczególnym zagrożeniem pożarowym cechują się obszary leśne Leśnictwa Żupawa w Nadleśnictwie Rozwadów. Lasy pozostające w zarządzie Nadleśnictwa Buda Stalowska kwalifikuje się do II kategorii, średniego zagrożenia pożarowego; nierównomierna przestrzennie struktura lasów wyrażająca się występowaniem małych kompleksów leśnych, która różnicując korzystnie krajobraz, powoduje jednak zwiększenie negatywnych dla tych lasów presji oraz utrudnia zarządzanie; konsekwencje schematycznej gospodarki leśnej opartej na modelu surowcowym. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Potencjalnymi zagrożeniami lasów, może być też: tendencja do zmiany leśnych form użytkowania terenu na inne formy (osadnictwo, infrastruktura komunikacyjna i inne liniowe inwestycje, zabudowa rekreacyjna, kopalnictwo, przemysł), wzmożona penetracja lasów przez ludność i przejawy szkodnictwa leśnego, zanieczyszczanie i zaśmiecanie terenów leśnych. Głównym źródłem informacji na temat zmian stanu zdrowotnego lasów są badania prowadzone w ramach monitoringu lasów. Stan zdrowotny drzewostanów w lasach powiatu tarnobrzeskiego jest zadawalający. Problemem ochrony lasów są szkody w uprawach i młodnikach wyrządzone przez zwierzynę (jeleń, sarna). Dla ochrony upraw i młodników przed szkodami od zwierzyny stosowane są różnorodne sposoby zabezpieczenia: mechaniczne (osłonki, palikowanie, grodzenia), chemiczne (smarowanie repelentami) oraz biologiczne (poprawianie bytu zwierzyny w łowisku – dokarmianie). Zagrożeniem dla lasów są też wiatry, obfite opady śniegu oraz szadź. Powstałe szkody usuwane są na bieżąco. Zagrożeniem są też zanieczyszczenia powodowane przez komunikację. Lasy w Nadleśnictwie Rozwadów znajdują się w dwóch strefach uszkodzenia przemysłowego: strefa 0 – wolna od uszkodzeń – część powierzchni Leśnictw Zaosie, Zapolednik i Żupawa w granicach powiatu; strefa 1 – uszkodzenia i zagrożenia słabe – przeważająca część Leśnictwa Żupawa tj. obszary leśne położone w obrębie wsi: Zabrnie, Sokolniki, Poręby Furmańskie, Furmany, Żupawa. Lasy Nadleśnictwa Buda Stalowska znajdują się w zasięgu strefy I. Pod tym względem odnotowano poprawę z tendencją zmierzającą do stanu bardzo dobrego. Poprawa zdrowotności w znacznym stopniu jest wynikiem rozpoczęcia likwidacji Kopalni Siarki. 3.6. Inne zagrożenia środowiska 3.6.1. Hałas Ostatnie badania hałasu w Polsce przeprowadzone przez Inspekcje Ochrony Środowiska oraz specjalistyczne instytuty zajmujące się akustyką środowiska wskazują na poszerzanie obszarów o niekorzystnym klimacie akustycznym. Konsekwencją takiego stanu jest objęcie szkodliwym wpływem hałasu coraz większej liczby ludzi. Za dostępnymi danymi literaturowymi przyjmuje się, iż około 1/3 mieszkańców Polski narażona jest na ponadnormatywny hałas. Wśród szeregu typu źródeł hałasu, głównymi sprawcami uciążliwości akustycznej dla środowiska - 614 - Poz. 186 zewnętrznego jest działalność prowadzona na terenie obiektów przemysłowych, ruch drogowy, kolejowy. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu określone przez aktualnie obowiązujące przepisy są zróżnicowane w zależności od przeznaczenia terenu pory jego oddziaływania (pora dzienna, pora nocna). Najbardziej rygorystyczne normy dotyczą obszarów „A” ochrony terenów zabudowy szpitalnej i domów opieki społecznej, terenów wypoczynkoworekreacyjnych poza miastem, następnie terenów zabudowy mieszkalnej. W roku 2002 w powiecie tarnobrzeskim nie wykonywano pomiarów hałasu komunikacyjnego jak również pomiarów hałasu przemysłowego. Hałas drogowy Dominującym źródłem zakłóceń klimatu akustycznego środowiska w powiecie jest hałas komunikacyjny. Gwałtowny rozwój motoryzacji w ostatnim dziesięcioleciu i związany z tym wzrost natężenia ruchu spowodowały znaczne pogorszenie klimatu akustycznego. Podstawowymi czynnikami decydującymi o poziomie hałasu drogowego są: natężenie ruchu pojazdów, w tym procentowy udział pojazdów ciężkich w potoku ruchu; prędkość strumienia pojazdów; brak płynności ruchu; proces rozciągania się szczytu komunikacyjnego porannego i popołudniowego w miastach; przebieg ruchu tranzytowego; ukształtowanie terenu, przez który przebiega trasa komunikacyjna; brak obwodnic; istniejący poligon wojskowy; stan techniczny nawierzchni. Na terenie powiatu nie pomiary hałasu komunikacyjnego. były prowadzone Największe uciążliwości akustyczne mogą występować przy trasach prowadzących ruch tranzytowy (droga krajowa Nr 9 o funkcji regionalnej i międzynarodowej oraz droga krajowa Nr 77 o funkcji międzyregionalnej). Hałas kolejowy Wielkość i zasięg oddziaływania hałasu kolejowego w zasadniczy sposób zależy od częstotliwości kursowania, prędkości trakcyjnej, płynności ruchu, stanu technicznego nawierzchni torowej, topografii terenu wraz z lokalnym charakterem zabudowy oraz odległości pierwszej linii zabudowy od skrajnego toru. Dla linii kolejowych przebiegających przez powiat tarnobrzeski badania akustyczne hałasu kolejowego nie były przeprowadzane. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Ze względu na ograniczenie (i dalsze ograniczenia) częstotliwości kursowania pociągów, linie kolejowe nie są zaliczone do obiektów, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach i powodować przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Hałas przemysłowy Na terenie powiatu tarnobrzeskiego hałas przemysłowy stanowi mniejsze zagrożenie dla ludności. Najwięcej przekroczeń norm dopuszczalnego poziomu dźwięku przenikającego do środowiska stwierdza się przy kontroli zakładów przemysłu metalowego, kotłowni grzewczych, lokali gastronomiczno-rozrywkowych. Stan zagrożenia hałasem przemysłowym w ostatnich latach ulega zmianom, co wiąże się z przebiegającym procesem restrukturyzacji gospodarki. Wynikiem przeobrażeń w gospodarce jest wzrost zagrożenia hałasem ze strony niewielkich zakładów produkcyjnych, usługowych i gastronomicznych. Emitują one hałas o niewysokim poziomie i niewielkim zasięgu oddziaływania, często o nieznacznym przekroczeniu norm. Są one jednak przyczyną częstych interwencji z uwagi na niewłaściwą lokalizację, powodującą lokalną uciążliwość akustyczną. Na terenie powiatu w ostatnich latach nie wykonywano pomiarów natężenia hałasu przemysłowego. 3.6.2. Poważne awarie i klęski żywiołowe Największym zagrożeniem dla środowiska mogą być sytuacje awaryjne, wypadki, katastrofy. Zgodnie z Ustawą z dnia 18 kwietnia 2002 roku o stanie klęski żywiołowej (Dz. U. Nr 62 poz. 558) klęska żywiołowa to katastrofa naturalna lub awaria techniczna, której skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęte tylko przy zastosowaniu nadzwyczajnych środków, we współdziałaniu różnych organów i instytucji oraz specjalistycznych służb i formacji działających pod jednolitym kierownictwem. - 615 - Poz. 186 lokalne zniszczenie lub skażenie środowiska oraz zagrażać życiu i zdrowiu ludzi. W ramach przeciwdziałania zagrożeniom dla środowiska przyrodniczego, wynikającym z transportu materiałów niebezpiecznych, funkcjonariusze Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej biorą udział w kontrolach drogowych pojazdów przewożących materiały niebezpieczne. Kontrole te odbywają się cyklicznie co najmniej raz w kwartale. Awarie w zakładach przemysłowych Awaria techniczna to gwałtowne, nieprzewidziane uszkodzenie lub zniszczenie obiektu budowlanego, urządzenia technicznego lub systemu urządzeń technicznych powodujące przerwę w ich używaniu lub utratę ich właściwości. Poważny problem środowiska stanowią chemiczne substancje niebezpieczne. WIOŚ i Państwowa Straż Pożarna kontrolują jednostki, których działalność może stanowić zagrożenie dla środowiska. W wyniku kontroli aktualizowany jest rejestr potencjalnych sprawców nadzwyczajnych zagrożeń środowiska. Katastrofy naturalne Katastrofa naturalna to zdarzenie związane z działaniem sił natury, w szczególności wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, długotrwałe występowanie ekstremalnych temperatur, pożary, susze, po-wodzie, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, masowe występowanie szkodników, chorób roślin lub zwierząt albo chorób zakaźnych ludzi albo też działanie innego żywiołu. Część powiatu tarnobrzeskiego jest zaliczona do obszarów narażonych na występowanie klęsk żywiołowych – narażonych na niebezpieczeństwo wystąpienia powodzi w stanach ekstremalnych. Są to obszary potencjalnego zagrożenia powodzią z uwagi na ochronę w postaci wałów przeciwpowodziowych. Długość wałów na terenie powiatu wynosi 239,0 km, przy długości rzek, potoków i kanałów – 213,6 km. Katastrofą naturalną lub awaria techniczną może być również zdarzenie wywołane działaniem terrorystycznym. Ponadto w obrębie doliny Wisły skupia się większość urządzeń przeciwpowodziowych i pompowni odwadniających. Stan techniczny obwałowań i urządzeń przeciwpowodziowych jest mocno osłabiony, w większości wymagają modernizacji. Poważne awarie Zagrożenie powodziowe Przewozy ładunków niebezpiecznych Wg danych Państwowej Straży Pożarnej na terenie powiatu zagrożenie powodziowe występuje w 22 miejscowościach, położonych w zlewniach rzek Wisła, San, Łęg, Trześniówka i Babulówka. Na głównych trasach drogowych i kolejowych, często przez tereny zasiedlone mają miejsce przewozy ładunków niebezpiecznych. Na trasach tych mogą zaistnieć kolizje pojazdów połączone z uwolnieniem się ładunków niebezpiecznych. Mogą one spowodować Wykaz miejscowości zagrożonych powodzią ze strony poszczególnych rzek przepływających przez teren powiatu ilustruje poniższa tabela. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 616 - Poz. 186 Tabela Nr 22. Występujące zagrożenia powodziowe dla poszczególnych miejscowości powiatu tarnobrzeskiego. Powierzchnia Ilość osób do Lp. Rzeka, zbiornik Zagrożone miejscowości zalewowa [km2] ewakuacji Wisła 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Miasto i Gmina Baranów Sandomierski 4,95 Dymitrów Duży 4,65 Dymitrów Mały 7,49 Suchorzów Przewóz 3,30 Siedleszczany Gmina Gorzyce 10,13 Trześń 2,98 Zalesie Gorzyckie 21,02 Sokolniki 4,0 Furmany 2,42 Orliska 9,69 Gorzyce 15,0 Wrzawy 3,0 Motycze Poduchowne Razem zlewnia: 88,63 - 1438 169 1953 668 230 7701 1535 301 15020 San 1. 2. 3. Gmina Gorzyce 15,0 10,0 3,0 Razem zlewnia: 28,0 380 290 80 230 Łęg Wrzawy Gorzyce Motycze Poduchowne - 1535 7701 301 9537 Gmina Grębów 1. 39,86 Krawce 50 2. 26,45 Grębów - Piaski 28 10,50 Jamnica 104 230 3. Gmina Gorzyce 4. 2,42 Orliska 5. 15,0 Wrzawy 1535 6. 9,69 Gorzyce 7701 7. 3,0 8. 21,02 Sokolniki 1953 9. 10,13 Trześń 1483 10. 0,8 Razem zlewnia: Trześniówka 138,87 Motycze Poduchowne Zalesie Gorzyckie - 301 169 14123 Miasto i Gmina Baranów Sandomierski 1. 25,89 Durdy 778 2. 6,50 Marki 250 3. 8,50 Ślęzaki 813 Furmany 668 Gmina Gorzyce 4. 4,13 5. 10,13 Trześń 1483 Miasto i Gmina Nowa Dęba 6. 0,48 Jadach 290 7. 0,40 Chmielów 135 8. Razem zlewnia: Babulówka 1. 2. 3. 4. Razem zlewnia: 0,20 56,23 Cygany - Miasto i Gmina Baranów Sandomierski 4,65 Dymitrów Mały 4,95 Dymitrów Duży 9,17 Baranów Sandomierski 7,49 Suchorzów Przewóz 26,26 - Źródło: Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej – Tarnobrzeg 2008 r. 29 4446 290 380 1400 80 2150 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Huragany Poz. 186 Miejskiej i innych instytucji o podjęcie stosownych działań prewencyjnych. Huragany określane są jako wiatry wiejące z prędkością powyżej 35 m/s (12 w skali Beauforta), występują w województwie podkarpackim sporadycznie. Odmianą huraganów w Polsce są występujące sporadycznie trąby powietrzne o zasięgu oddziaływania kilkudziesięciu metrów i na długości do kilku kilometrów. Powiat tarnobrzeski, wg wieloletnich obserwacji meteorologicznych, znajduje się poza obszarami występowania huraganów. Gradobicia Gradobicia, czyli intensywne opady gradu najczęściej w połączeniu z burzami, także występują sporadycznie powodując skutki klęski żywiołowej na stosunkowo niewielkich obszarach. Zjawiska te w ostatnich latach nasilają się w okresie letnim. Susze To zagrożenie w powiecie tarnobrzeskim jest dotychczas w mniejszym stopniu odczuwalne jak w innych rejonach Polski. Cały teren kraju ulega stopniowemu przesuszaniu poprzez zmniejszanie naturalnej retencyjności zlewni oraz obniżaniu się poziomów zwierciadeł wód podziemnych oraz zmian klimatu. Pożary Pożary, szczególnie lasów i łąk są zjawiskiem częstym, a równocześnie bardzo zróżnicowanym w zasięgu i konsekwencjach. Szczególnie nasilają się w okresie wiosennego wypalania traw, a także w okresach letnich (susza), co wiąże się z niską świadomością ekologiczną społeczeństwa. Lasy na obszarze powiatu znajdują się w II kategorii zagrożenia pożarowego. Nad bezpieczeństwem przeciwpożarowym terenów leśnych, zarówno państwowych jak i niepaństwowych, czuwają nadleśnictwa. Z ramienia Komendy Straży Pożarnej w okresie wiosennym, przed okresem wzrostu zagrożenia pożarowego lasów prowadzone są kontrole stanu zabezpieczenia przeciw-pożarowego obszarów leśnych. Istotnym elementem przeciwdziałania zagrożeniom pożarowym w lasach oraz na terenach obszarów rolnych jest: inspirowanie działań w zakresie poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego; upowszechnianie zasad bezpieczeństwa pożarowego oraz popularyzacja zagadnień ochrony przeciwpożarowej poprzez środki masowego przekazu. Inspirując okresem wzrostu oraz na terenie wystąpienia do - 617 - działania zapobiegawcze przed zagrożenia pożarowego w lasach obszarów rolnych kierowane są organów gminy, Policji, Straży Poprzez środki masowego przekazu, kierowane są do społeczeństwa informacje o występujących zagrożeniach, metodach i sposobach ich przeciwdziałania oraz zasadach zachowania się ludzi w okresie wzrostu zagrożenia pożarowego. W celu upowszechnienia zasad bezpieczeństwa pożarowego organizowane są w szkołach konkursy wiedzy pożarniczej oraz różnego rodzaju spotkania z młodzieżą, podczas których poruszana jest problematyka zagrożeń pożarowych. 3.6.3. Promieniowanie elekromagnetyczne Wszystkie urządzenia elektryczne, w tym napowietrzne linie przesyłowe wytwarzają w swoim otoczeniu pola elektromagnetyczne. W zależności od zakresu częstotliwości, pola elektromagnetyczne wytwarzają elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujące (1-1016 Hz) oraz promieniowanie jonizujące (1016-1022 Hz; ultrafiolet promieniowanie X oraz gamma). Źródłem promieniowania niejonizującego są systemy przesyłowe energii elektrycznej, stacje nadawcze radiowe, telewizyjne, telefonii komórkowej, medyczne urządzenia diagnostyczne i terapeutyczne oraz urządzenia gospodarstwa domowego (kuchenki mikrofalowe). Ochrona ludzi i środowiska przed niejonizującym promieniowaniem elektromagnetycznym uregulowana jest przepisami: ochrony przed promieniowaniem, zagospodarowania przestrzennego, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisami sanitarnymi. Linie energetyczne Energia elektryczna stanowi jedno z głównych mediów potrzebnych współczesnemu człowiekowi w celu zaspokojenia potrzeb bytowych warunkujących odpowiedni standard życia. Dostarczanie energii ze źródeł zasilania do odbiorcy wymaga przesyłu niejednokrotnie na znaczne odległości. Poza obszarami zurbanizowanymi odbywa się to, głownie systemem linii i stacji redukcyjnych napowietrznych. Obszar otaczający źródło pola elektromagnetycznego, jakim są linie energetyczne musi być objęty strefami ochronnymi, ze względu na występowanie podwyższonego poziomu natężenia pola elektromagnetycznego. Pole to o częstotliwości 50 Hz i przy natężeniu powyżej 1 kV/m, poprzez swoją składową elektryczną ma niekorzystny wpływ na organizmy żywe. Miarą pośrednią oddziaływania pola jest prąd pojemnościowy, płynący przez ciało człowieka do ziemi. Ustalona, bezpieczna wartość tego prądu przy dotykaniu elementów metalowych, pojazdów, ogrodzeń i innych przedmiotów usytuowanych w pobliżu urządzenia elektrycznego nie powinna przekraczać 4 mA. Dla zachowania wyżej podanych wartości wyznaczone zostały odpowiednimi przepisami szerokości stref ochronnych. Są to: Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 618 - Strefa ochronna I – stopnia – określa się nią obszar między skrajnymi przewodami linii i wyznacza ją rozpiętość ramion słupa, natężenie pola elektromagnetycznego w strefie wynosi powyżej 10 kV/m; Strefa II – stopnia liczona jest od skrajnego przewodu i jest uzależniona od napięcia linii, natężenie pola elektromagnetycznego w tej strefie wynosi od 10 do 1 kV/m. Linie i stacje napowietrzne są postrzegane jako elementy nieharmonizujące z krajobrazem zarówno naturalnym jak i zurbanizowanym, zaś strefy ochronne są obszarami ograniczonego użytkowania i zagospodarowania terenu. Dotyczy to lokalizacji obiektów kubaturowych przeznaczonych na stały pobyt ludzi i zalesień w pobliżu linii. Sposób gospodarowania w obrębie stref ochronnych jest określony przez Polskie Normy, wytyczne projektowania i eksploatacji urządzeń elektrycznych oraz przepisy branżowe. Poz. 186 doprowadzające napięcie z elektrowni i krajowego systemu zasilania do węzła energetycznego najwyższych na wysokie napięcie zlokalizowanego w Chmielowie. Główne linie przesyłowe 220 kV w powiecie to linie relacji: Chmielów – Stalowa Wola; Widełka – Chmielów; Połaniec – Chmielów; Chmielów – Kielce – Tarnów. System rozdzielczy wysokiego napięcia tworzą układy linii 110 kV, zasilające stacje redukcyjne wysokiego na średnie napięcie (GPZ-ty). Stacje telefonii komórkowej Teren powiatu tarnobrzeskiego jest miejscem lokalizacji szeregu stacji telefonii komórkowej należących do różnych właścicieli. Lokalizację obiektów stacji ilustruje poniższe zestawienie. W powiecie tarnobrzeskim przesyłowy układ napowietrzny stanowią linie o napięciu 220 kV Tabela Nr 23. Stacje telefoni komórkowej. Lokalizacja Obiekty położone w obrębie koncentracji zabudowy mieszkaniowej Obiekty położone na terenach przemysłowych Miejscowość Baranów Sandomierski Baranów Sandomierski Skopanie Wola Baranowska Nowa Dęba Nowa Dęba Skopanie – *Wisan* Jeziórko Gorzyce “Federal-Mogul” Gorzyce “Federal-Mogul” Nowa Dęba Stacje telefonii komórkowej Wysokość Właściciel w [m] PLUS 30 PTK „Centertel” 27 PLEY 27 PLUS 27 ERA 30 PTK „Centertel” 50 ERA GSM 40 PTK „Centertel“ 40 ERA GSM 50 Telefonia Pilicka 16 ERA 30 PLUS 30 ERA GSM 68 Grębów Obiekty położone poza Jamnica PTK „Cetertel” Obszarem zainwestowania Źródło: Urzędy Gmin Baranów Sandomierski, Gorzyce, Grębów, Nowa Dęba – 2008 r. 50 Stacje bazowe telefonii komórkowej są obecnie najbardziej rozpowszechnionym rodzajem obiektów radiokomunikacyjnych. W otoczeniu typowych stacji bazowych telefonii komórkowych pola elektromagnetyczne o wartościach wyższych od dopuszczalnych występują nie dalej niż kilkadziesiąt metrów od samych anten i na wysokości ich zainstalowania. Od końca lat osiemdziesiątych obserwowano tendencję zmniejszania poborów i zużycia wody przez przemysł, rolnictwo i gospodarkę komunalną. Zjawisko to, dotyczące zarówno całego kraju jak i powiatu tarnobrzeskiego, spowodowane jest gospodarką rynkową, zmianami strukturalnymi w przemyśle oraz racjonalizacją zużycia wody spowodowaną wzrostem jej cen. Na terenie powiatu nie występują inne źródła promieniowania elektromagnetycznego, prócz wyżej omówionych. Głównym źródłem zaopatrzenia w wodę ludności powiatu są zasoby wód podziemnych poziomu czwartorzędowego. 4. Techniczna infrastruktura ochrony środowiska Główne ujęcia wód podziemnych zaopatrujących mieszkańców powiatu w wodę to ujęcia: 4.1. Zaopatrzenie w wodę Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 619 - w Baranowie Sandomierskim składające się z ośmiu studni wierconych o łącznych zasobach eksploatacyjnych – 322 m3/h, z którego zaopatrywani są mieszkańcy gminy Baranów Sandomierski, oraz miejscowości: Chmielów, Cygany i Jadachy (gmina Nowa Dęba); w Ślęzakach (gmina Baranów Sandomierski) składające się z pięciu studni o wydajności 155 m3/h; w Nowej Dębie – osiem studni wierconych o zatwierdzonych zasobach eksploatacyjnych wynoszących 600 m3/h, Zakład Produkcji Wody Sp. z o.o. w Nowej Dębie zaopatruje z ujęcia miasto Nowa Dęba oraz miejscowości: Tarnowska Wola, Alfredówka, Rozalin, Osiedle Buda Stalowska; Poz. 186 we Wrzawach (gmina Gorzyce) – cztery studnie głębinowe o wydajności 36 m3/h w chwili obecnej nieczynne w Gorzycach – siedem studni głębinowych, wydajność eksploatacyjna ujęcia wynosi 315m3/h, z ujęcia zaopatrywani są mieszkańcy gminy, z zasobów ujęcia korzysta „FederalMogul” Gorzyce S.A.; „Studzieniec I” i „Studzieniec II” (gmina Grębów) składające się odpowiednio z pięciu i dwudziestu dwóch studni wierconych o wydajności eksploatacyjnej 183 m3/h i 850 m3/h, z ujęć zaopatrywani są mieszkańcy gminy Grębów oraz miasto Tarnobrzeg; „Klonowe” na terenie gminy Grębów – 6 studni głębinowych o łącznych zasobach eksploatacyjnych wynoszą 185 m3/h – zaopatrzenie mieszkańców gminy. Tabela Nr 24. Sposób zaopatrzenia mieszkańców powiatu w wodę w 2008 r. Miasto/Gmina Baranów Sandomierski Gorzyce Źródło zaopatrzenia Długość sieci wodociągowej Podłącz. budynku do sieci wodociągowej [szt] [%] udział gosp. korzyst. z wodoc. Zużycie wody z wodoc. w gospod. domowych dam3 m3/mk/d – – ujęcie w Ślęzakach ujęcie w Baranowie Sandomierskim 146,8 2675 88,7 214,8 17,9 – ujęcie Gorzyce 119,8 2179 95,8 338,7 26,2 Studzieniec I Studzieniec II, Klonowe 161,9 2435 98,5 181,1 18,7 ujęcie Nowa Dęba Nowa Dęba ujęcie Baranów 95,1 2759 98,6 450,6 25,0 Sandomierski Źródło: Urzędy Gmin Baranów Sandomierski, Gorzyce, Grębów, Nowa Dęba – 2008 r. Rocznik statystyczny woj. podkarpackiego 2008 r. Grębów – – – – Wg informacji uzyskanych w poszczególnych gminach na koniec 2008 roku, wszystkie gminy i miejscowości w gminach zostały zwodociągowane. Na terenie powiatu blisko 100% gospodarstw korzysta z wodociągów gminnych. Woda surowa z wszystkich ujęć wykazuje niekorzystne parametry fizyko-chemiczne, dotyczy to w szczególności żelaza i manganu. Woda poddawana jest procesowi uzdatniania na ośmiu stacjach Uzdatniania Wody. Pobór wody na zaopatrzenie gmin dokonywany jest z poziomu czwartorzędowego, a wielkość poboru poszczególnych studni określają stosowne pozwolenia wodno-prawne. Studnie wszystkich ujęć wody posiadają zatwierdzone strefy ochrony bezpośredniej, nie wszystkie ujęcia natomiast posiadają zatwierdzone strefy ochrony pośredniej. 4.2. Kanalizacja i oczyszczanie ścieków 4.2.1. System kanalizacyjny W ślad za postępem zaopatrzenia mieszkańców gmin powiatu tarnobrzeskiego w wodę, nie postępuje budowa sieci kanalizacji sanitarnej. System kanalizacji w powiecie (stan na koniec 2008 r.) ilustruje poniższa tabela. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 620 - Poz. 186 Tabela Nr 25. System kanalizacji gminy. % udział mieszkańców korzyst. z systemu kan. do ogólnej liczby mieszkańców Liczba mieszkańców korzystających z systemu Miejscowość Długość sieci kanalizacyjnej (km) Lokalizacja oczyszczalni Odległość od oczyszcz. (km) Baranów S. 0,3 Gorzyce 2,0 Ogółem Sanitarnej Ogólnospławnej 27,3 5,9 27,3 5,9 - 75,0 75,0 30,2 70,7 70,7 - Grębów 1,0 68,0 145,9 145,9 - Nowa Dęba 6 52,4 324,8 324,8 X X Miasto i Gmina Baranów Sandomierski 2548 20,9 Baranów S. 880 65,8 Gmina Gorzyce 7048 52,2 Gorzyce Gmina Grębów 2937 Grębów Miasto i Gmina Nowa Dęba 14936 Nowa Dęba Razem: 28 349 Źródło: Urzędy Gmin – 2008 r. System sieci kanalizacyjnej w powiecie tarnobrzeskim wynosi 324,8 km.j. Sieć ta obsługuje ponad 28 tys. mieszkańców, tj. ponad 50% ogólnej liczby mieszkańców. poza zasięgiem sieci kanalizacyjnej, posiadają zbiorniki bezodpływowe, które opróżnia się okresowo. Wywozem na oczyszczalnie ścieków sanitarnych gromadzonych w szambach zajmują się Zakłady Gospodarki Komunalnej oraz działające na terenie powiatu firmy specjalistyczne m.in. „SanTaEKO” s.j. Mieszkańcy terenów wiejskich, gdzie brak jest sieci kanalizacyjnej, gromadzą ścieki w przydomowych szambach. Szczelność szamb nie zawsze jest dostateczna i ścieki często wypływają do otoczenia i wody gruntowej. Następuje też dopływ wody gruntowej do szamb, szczególnie przy wysokich poziomach wód. 4.2.2. Oczyszczalnie ścieków Na terenie powiatu tarnobrzeskiego funkcjonuje 8 mechaniczno-biologicznych oczyszczalni ścieków: w miastach Baranów Sandomierski i Nowa Dęba, na terenach wiejskich (Knapy, Buda Stalowska, Grębów, Gorzyce, Dabrowica i Skopanie). Informacje dotyczące oczyszczalni ścieków na terenie powiatu przedstawia poniższa tabela. Mieszanie się wody gruntowej ze ściekami, wpływa ujemnie na stan sanitarny środowiska. Jeszcze gorsza sytuacja jest tam, gdzie nie ma szamb, a ścieki wylewają się bezpośrednio do gruntu. Wszystkie obiekty użyteczności publicznej (szkoły, domy kultury, remizy strażackie itp.), zlokalizowane Tabela Nr 26.Oczyszczalnie ścieków na terenie powiatu tarnobrzeskiego. Lokalizacja (miejscowość) Odbiornik (rzeka, potok) Zlewnia (rzeka) Rodzaj oczyszczalni Miejscowości obsługiwane Liczba obsługiwanych mieszkańców mechanicznobiologiczna Baranów Sandomierski Suchorzów 1180 350 Przepustowo ść (m3/d) Ilość dopływających ścieków w okresie bezopadowym Ogółem w tym śr./maks. przemysło(dam3/d) wych (%) Gmina Baranów Sandomierski Baranów Sandomierski Babulówka Wisła Knapy Babulówka Wisła Kontenerowa Knapy 231 32 0,018/0,022 Mokrzyszówka Wisła mechaniczno – biologiczna Dąbrowica 813 150 b.d. Babulówka Wisła mechaniczno – biologiczna Skopanie 1390 400 b.d. Dąbrowica Skopanie 0,020/0,028 - Gmina Gorzyce Gorzyce Łęg Wisła mechanicznobiologiczna Gorzyce 7048 2610 1,54 - Potok Miętus Łęg biologiczna Grębów 2 937 806 0,1/0,3 - Gmina Grębów Grębów Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 621 - Poz. 186 Gmina Nowa Dęba Nowa Dęba K-1 Trześniówka mechanicznobiologiczna Nowa Dęba Tarnowska Wola 14 936 Buda Stalowska Dąbrówka Trześniówka mechanicznobiologiczna mikroreaktor Buda Stalowska Razem: 3500 1,5 2,5 82 14 0,003 - 28 617 7862 X X Źródło: Urzędy Gmin 2008 r. Oczyszczalnie mają łączną przepustowość 7 862 m3/d. Obsługują one około 50% mieszkańców objętych systemem kanalizacji. W powiecie oczyszczalnię o największej przepustowości posiada gmina Nowa Dęba. Odbiornikami ścieków z oczyszczalni powiatu tarnobrzeskiego są rzeki: Babulówka, Łęg, Mokrzyszówka, Dąbrówka oraz potok Miętus i rów K-1. Zgodnie z Krajowym programem oczyszczania ścieków komunalnych (Mp.Nr.58 poz.775 z dnia 17.08.2010; aglomeracja Nowa Dęba i Baranów Sandomierski w latach 2006-2010 będzie wyposażona w systemy kanalizacji zbiorczej i oczyszczalni ścieków w dostosowaniu do wymogów Prawa Wodnego i Traktatu Akcesyjnego, aglomeracja Gorzyce i Grębów w latach 2014-2015 będzie wyposażona w systemy kanalizacji zbiorczej i oczyszczalni ścieków w dostosowaniu do wymogów Prawa Wodnego i Traktatu Akcesyjnego Według informacji WIOŚ w Rzeszowie, Delegatura w Tarnobrzegu w 2008 roku całkowita ilość ścieków wymagających oczyszczenia, odprowadzonych do środowiska wodnego wyniosła 6 913 dam3, w tym: ścieków komunalnych – 1 042,8 dam3 ścieków przemysłowych – 5 871 dam3. Przed wprowadzeniem do odbiornika, ścieki podlegały procesowi oczyszczenia; biologicznego – 571 dam3 w tym z podwyższonym usuwaniem biogenów – 468 dam3. Aktualnie w ściekach innych niż komunalne, odprowadzanych w sposób zorganizowany dominują ścieki z „Federal-Mogul” w Gorzycach odprowadzane po oczyszczeniu do Łęgu oraz ścieki z Zakładów Metalowych w Nowej Dębie. 4.3. Składowiska odpadów odpadów stałych i utylizacja Na terenie powiatu tarnobrzeskiego funkcjonuje jedno składowisko komunalne w Jeziórku, obsługujące jedynie gminę Grębów. Pozostałe gminy składają swoje odpady, na podstawie podpisanych stosownych umów na składowiskach odpadów w Piasecznie i Stalowej Woli. Ilość wytworzonych odpadów komunalnych w 2008 roku i miejsce ich składowania ilustruje poniższa tabela. Tabela Nr 27. Wytworzone odpady komunalne w gminach powiatu tarnobrzeskiego w 2008 r. Ilość wytworzonych odpadów Gmina Liczba ludności Miejsce składowania komunalnych w Mg Baranów Sandomierski 12 154 1344,95 Piaseczno Gorzyce 13 633 2718,17 Stalowa Wola Grębów 9 725 883,84 18 529 3182,40 Nowa Dęba Razem: 54 060 8129,36 Źródło: Rocznik statystyczny woj. podkarpackiego 2008 r. Urzędy Gmin Masa wytworzonych w 2008 roku odpadów komunalnych w przeliczeniu na 1 mieszkańca powiatu wynosiła około 150 kg. Ilość ta jest niższa od masy odpadów komunalnych wytwarzanych w skali roku przez statystycznego Polaka, która wynosi szacunkowo ok. 350 kg. Porównanie tych wielkości sugeruje, że część odpadów trafia na „dzikie” wysypiska, a część jest spalana w gospodarstwach domowych. Jeziorko Piaseczno - Składowisko odpadów komunalnych w Jeziórku o powierzchni 2,2 ha usytuowane jest w terenie pogórniczym Kopalni Siarki „Jeziórko”. Dane geometryczne składowiska: miąższość złoża odpadów h = 5 m powyżej korony; Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 622 - nachylenie skarp wewnętrznych 1:3, zewnętrznych 1:1,5 do korony obwałowania i 1:2 powyżej korony; powierzchnia dna składowiska S = 6048 m2; powierzchnia na poziomie korony obwałowania S = 8064 m2; objętość wysypiska do poziomu obwałowania Vd = 14040 m3 i Vg = 31820 m3 ponad poziom obwałowania; całkowita objętość wysypiska Vc = 45860 m3; lub 20 000 Mg użyteczna pojemność składowiska po uwzględnieniu warstw izolacyjnych ok. 10% wynosi 41270 m3. Szacuje się, że przy zastosowaniu różnych urządzeń zagęszczających odpady okres składowania odpadów okres składowania odpadów wynieść może 20 – 25 lat. Składowiska odpadów pochodzenia przemysłowego to: Poz. 186 składowisko odpadów poprodukcyjnych i komunalnych w Zakładach Metalowych w Nowej Dębie „Dezamet” S.A. – obiekt przeznaczony do zamknięcia po wykonanej rekultywacji. do dnia 31.12.2009 r.; składowisko odpadów przemysłowych i obojetnych należące do KiZPS „Siarkopol” w likwidacji w miejscowości Stale /teren Jeziorka/ - gm. Grębów 4.4. Urządzenia ochrony powietrza Skuteczność działania urządzeń oczyszczających jest określana jako stopień redukcji zanieczyszczeń i jest wielkością wskazującą jaki procent całkowitej ilości danego zanieczyszczenia wprowadzanego do urządzenia jest w nim zatrzymywany. W zakładach znajdujących się na terenie powiatu tarnobrzeskiego zainstalowane są urządzenia do redukcji zanieczyszczeń, których skuteczność w 2008 roku wyniosła ok. 81%. Tabela Nr 28. Wykaz zakładów posiadających urządzenia do redukcji zanieczyszczeń pyłowych, gaowych. Liczba Skuteczność Nazwa zakładu Rodzaj urządzenia urządzeń [%] Rz.P.R.D.WMB Multicyklony 1 95 Sokolniki cyklony 12 85 filtry tkaninowe 3 64 „Federal-Mogul” Gorzyce S.A. urządzenia mokre 2 80 Jednostka Wojskowa w Nowej Dębie Zakład Czynników Energetycznych w Nowej Dębie Zakłady Metalowe „Dezamet” S.A. w Nowej Dębie filtr workowy pulsacyjny 1 90 cyklony 3 78 cyklony 4 77,32 odpylacze cyklony odkraplacze 3 3 3 70 90 99,9 Źródło: WIOŚ Rzeszów. Delegatura Tarnobrzeg 2008 r., W ostatnich latach obserwuje się spadek emisji spowodowany przede wszystkim poprzez modernizacje istniejących kotłowni opalanych węglem, przez zmianę czynnika grzewczego (np. na gaz, olej opałowy, drewno) lub zastosowanie specjalnych urządzeń ograniczających wprowadzanie zanieczyszczeń do atmosfery. zużycia oraz pozyskiwanie energii z wykorzystaniem źródeł odnawialnych tj. siły wiatru, energii spiętrzeń wody, słońca, wód termalnych, biogazu, czy biomasy powinna znajdować coraz więcej miejsca w skutecznej ochronie środowiska. Produkcja energii „ekologicznie czystej” przynosi wymierne efekty ekologicznoenergetyczne. Wg informacji uzyskanych w poszczególnych gminach wszystkie lub niemal wszystkie obiekty użyteczności publicznej stosują ekologiczne nośniki energetyczne, głównie gaz ziemny. Gaz ziemny jako czynnik grzewczy, stosowany jest również do ogrzewania budynków indywidualnych. Gminy powiatu tarnobrzeskiego są zgazyfikowane w 100%. Aktualnie na terenie powiatu funkcjonuje kotłownia miejska w Nowej Dębie – instalacja wykorzystująca biomasę (zrębki drewna). 4.5. Odnawialne źródła energii Tradycyjna energetyka oparta na wykorzystaniu i eksploatacji surowców nieodnawialnych wiąże się z postępującą degradacją środowiska. Oszczędność Wierzba energetyczna tu stosowana jest rośliną zdobywającą coraz większe znaczenie jako surowiec energetyczny. Aktualnie jest uprawiana na powierzchni ponad 80 ha. Są to plantacje szybko rosnących drzew dodatkowo stwarzających możliwości zagospodarowania obszarów zdegradowanych i nieużytków. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Również produkty tradycyjnych upraw rolnych mogą być wykorzystywane alternatywnie jako surowce energetyczne. Należą do nich: żyto – do produkcji etanolu do benzyn silnikowych; rzepak – do produkcji estrów kwasów nienasyconych do olejów napędowych silników wysokoprężnych. Obecnie na terenie powiatu nie istnieją inne instalacje wykorzystujące odnawialne źródła energii. Teren powiatu oprócz surowców bioenergetycznych nie jest pozbawiony możliwości wykorzystania: energii słonecznej – panują tu warunki zbliżone do ogólnokrajowych tj. około 1500 godzin słonecznych w ciągu roku, średnia gęstość energii słonecznej docierającej do powierzchni ziemi wynosi 1000/kWh/m2/r. Kolektory słoneczne mogą mieć zastosowanie do podgrzewania wody użytkowej, w basenach, stawach hodowlanych itp. Wykorzystanie do ogrzewania pomieszczeń może mieć miejsce w skojarzeniu z innymi urządzeniami wspomagającymi; siły wiatru – według opracowanej przez IMiGW w Warszawie mapy średniorocznych prędkości wiatru, dolina Sanu od granicy Państwa aż do Sandomierza jest strefą występowania średnich rocznych prędkości wiatru przekraczających 4 m/s, użytecznych dla potrzeb energetycznych; potencjału wód płynących – mogą być lokalizowane małe elektrownie wodne z uwagi na planowane lokalizacje zbiorników wodnych dużej i małej retencji. W zakresie wykorzystania energii geotermalnej możliwości są ograniczone. Teren powiatu położony jest w obszarze mało perspektywicznym dla występowania wód termalnych w mioceńskich utworach zapadliska przedkarpackiego. 5. Stan środowiska – podsumowanie Powiat tarnobrzeski usytuowany jest w części województwa podkarpackiego charakteryzującej się znacznym uprzemysłowieniem. W latach osiemdziesiątych tereny z uwagi na degradację środowiska przyrodniczego zaliczone były do Tarnobrzeskiego Obszaru Ekologicznego Zagrożenia. Długoletnie oddziaływanie przemysłu siarkowego negatywnie odbiło się na jakości środowiska na terenach kopalni i w bezpośrednim ich otoczeniu. Postawienie Kopalni Siarki „Machów” i „Jeziórko” w stan likwidacji i decyzje o rekultywacji spowodowały, że dotychczasowa degradacja tych obszarów została poważnie ograniczona. Znaczne zaawansowanie prac rekultywacyjnych skutkuje poprawą jakości poszczególnych elementów środowiska i eliminacją bezpośrednich zagrożeń. - 623 - Poz. 186 Stan obecny na terenie powiatu charakteryzują: tendencja poprawy jakości wód Wisły (bez zmiany klasyfikacji) i zasolenia wód Trześniówki oraz systematyczny spadek ilości ścieków odprowadzanych do wód powierzchniowych, w tym przede wszystkim, charakterystycznych dla powiatu tarnobrzeskiego (grodzkiego i ziemskiego), ścieków z przemysłu siarkowego; poprawa warunków aerosanitarnych (obecnie brak przekroczeń dopuszczalnych stężeń i poziomów odniesienia dla wszystkich badanych zanieczyszczeń) będąca wynikiem ograniczenia emisji z lokalnych źródeł przemysłowych (technologie niskoemisyjne, hermetyczność procesów i powszechność pracy urządzeń do redukcji zanieczyszczeń, eliminacja niezorganizowanej emisji siarkowodoru z pól górniczych i wyrobiska Kopalni „Machów”); tendencja poprawy w zakresie unieszkodliwiania, wykorzystania lub przekazania w takich celach odpadów przemysłowych, w tym niebezpiecznych oraz likwidacja i rekultywacja składowisk w przemyśle siarkowym; systematycznie zmniejszająca się powierzchnia terenów wymagających rekultywacji, od ponad 2500 ha w 1999 roku do niewiele ponad 860 ha w 2008 roku; występowanie terenów leśnych o zadawalającej zdrowotności, wartości przyrodniczych tj. trawiastych zbiorowisk roślinnych o znacznym stopniu naturalności w międzywalu rzeki Wisły i Sanu oraz terenów kwalifikujących się do objęcia ochroną rezerwatową z uwagi na wartości siedliskowe i różnorodność gatunkową ornitofauny („Stawy” w Budzie Stalowskiej i „Stawy Krasiczyńskie”). Najważniejszymi problemami środowiskowymi powiatu pozostają: zagrożenia powodziowe; gospodarka odpadami; kontynuacja i zakończenie prac likwidacyjnych i rekultywacyjnych kopalni siarki; zanieczyszczenie środowiska wodnego; narastające zanieczyszczenia komunikacyjne i pogorszenie warunków klimatu akustycznego w rejonie tras prowadzących ruch tranzytowy. 6. Edukacja ekologiczna Starostwo Powiatu Tarnobrzeskiego współpracuje z Ligą Ochrony Przyrody, Polskim Związkiem Wędkarskim oraz ze szkołami. W ramach współpracy pracownicy Wydziału Ochrony Środowiska, Leśnictwa i Rolnictwa organizują prelekcje dla młodzieży. Obecnie tematami, którymi najbardziej interesuje się młodzież jest gospodarka odpadami i ochrona przyrody. Współpraca z Polskim Związkiem Wędkarskim, a w szczególności ze Społeczną Strażą Rybacką polega na wzajemnym informowaniu się o występujących zagrożeniach naruszania przepisów Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 o rybactwie śródlądowym i czynnościach z tym związanych. podejmowanych Liga Ochrony Przyrody organizuje systematycznie przeglądy piosenki ekologicznej wśród młodzieży, konkursy rysunków i plakatów okolicznościowych związanych z dniem Ochrony Ziemi i Światowym Dniem Ochrony Środowiska. Do komisji rozstrzygającej konkurs zapraszani są pracownicy Starostwa. Każdego roku Wydział Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa organizuje (dostarczanie niezbędnych materiałów – ulotki, worki, rękawice) akcję „Sprzątanie Ziemi”. Akcja ta kierowana jest za pośrednictwem gmin do szkół i organizacji pozarządowych i cieszy się dużą popularnością zwłaszcza wśród młodzieży szkolnej. Starostwo jest również inicjatorem programu „Czysty powiat” polegającego na propagowaniu bieżącej segregacji odpadów komunalnych w poszczególnych gminach. W/w program został zgłoszony do III edycji konkursu „Liga Inicjatyw Powiatowych” organizowanego przez Związek Powiatów Polskich i w efekcie otrzymał Nagrodę Specjalną przyznaną przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie. 7. Nakłady inwestycyjne na ochronę środowiska Nakłady inwestycyjne są to nakłady finansowe lub rzeczowe, których celem jest stworzenie środków trwałych lub ulepszenie (przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja lub modernizacja) istniejących obiektów majątku trwałego, a także nakłady na pierwsze wyposażenie inwestycji. - 624 ochrona gleby i wód podziemnych i powierzchniowych 1,2 % zmniejszenie hałasu i wibracji 3 % pozostałe 0,4%. Nakłady inwestycyjne na gospodarkę wodną wynosiły ogółem 7 815 ,0 tys. zł, z tego: środki z budżetu centralnego 0,5 % środki zagraniczne stanowią 63,5 % środki z funduszy ekologicznych (kredyty, pożyczki i dotacje) 36 % Podział środków na gospodarkę wodną: ujęcia i doprowadzenia wody 1,8% budowa i modernizacja stacji uzdatniania wody 14,9% zbiorniki wodne 1,3% regulacja i zabudowa rzek i potoków 0% obwałowanie przeciwpowodziowe 82,0%. CZĘŚĆ II USTALENIA PROGRAMU 1. Cele i funkcje programu „Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla powiatu tarnobrzeskiego na lata 2009-2012 z uwzględnieniem niezbędnych działań do 2016 roku”, jest narzędziem Zarządu Powiatu Tarnobrzeskiego, służącym do realizacji polityki ekologicznej Państwa na terenie powiatu tarnobrzeskiego (zgodnie z art. 17 ustawy „Prawo ochrony środowiska”). 1) Ostatnie opublikowane dane statystyczne dotyczą roku 2008 („Rocznik statystyczny w Rzeszowie”). Zgodnie z tymi danymi, w 2008 roku nakłady inwestycyjne na ochronę środowiska wynosiły 4 766,0 tys. zł, co stanowiło niespełna 1,6 % nakładów inwestycyjnych w województwie podkarpackim. Nakłady w 2008 roku według źródeł finansowania: środki własne 88,3 % nakładów ogólnych; środki z budżetu centralnego stanowią 0 % nakładów ogólnych; środki z budżetu wojewódzkiego stanowią 0,8 % nakładów ogólnych; środki z budżetu powiatu stanowią 1,2 % nakładów ogólnych; środki z budżetu gminy stanowią 6,7 % nakładów ogólnych środki zagraniczne 3 % nakładów ogólnych; Podział środków na inwestycje ochrony środowiska, w powiecie przedstawia się następująco: gospodarka ściekowa i ochrona wód 87,7 %, z tego: oczyszczanie ścieków 2,8% kanalizacja 24,6 % gospodarka odpadami 7,7 % Poz. 186 2) 3) Najważniejsze cele Programu to: koordynowanie działań administracji publicznej wszystkich szczebli, instytucji, pozarządowych organizacji ekologicznych na terenie powiatu tarnobrzeskiego w zakresie: realizacji terminowych zobowiązań wynikających z podpisanego z Unią Europejską Traktatu Akcesyjnego; wdrażania nowych wymagań i standardów środowiskowych oraz przedsięwzięć poprawiających standardy związane z zaopatrzeniem mieszkańców w wodę, odprowadzaniem ścieków, unieszkodliwianiem odpadów, poprawą klimatu akustycznego, pełną dostępnością dla społeczeństwa informacji o środowisku i jego ochronie, udziałem społeczeństwa w procesach ocen oddziaływania na środowisko; kontynuacji rekultywacji i zagospodarowania terenów poprzemysłowych kopalnictwa siarki; ochrony walorów przyrodniczo-krajobrazowych na terenie powiatu tarnobrzeskiego; podnoszenia świadomości ekologicznej społeczeństwa i wiedzy o stanie środowiska powiatu; stworzenie podstawy do występowania o zewnętrzne środki finansowe potrzebne do realizacji przedsięwzięć ochrony środowiska; określenie priorytetów ochrony środowiska powiatu tarnobrzeskiego z uwzględnieniem celów i kierunków działań ustalonych w dokumentach na szczeblu krajowym, Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 wojewódzkim i gminnym rozwojowych powiatu i podkarpackiego. - 625 oraz szans województwa c) Program opracowany został na 4 lata (200920012 r.) z tym, że przewidziane w nim działania obejmują w perspektywie okres kolejnych czterech lat do 2016 r., co wynika z przepisów i zobowiązań na szczeblu krajowym oraz konieczności kontynuacji rozpoczętych zadań. 2. a) Dokument powstał w oparciu o tzw. otwarty proces planowania, co oznacza: włączenie zainteresowanych jednostek (m.in. władz wojewódzkich, jednostek samorządu terytorialnego, instytucji wojewódzkich, przedsiębiorców, organizacji ekologicznych) już na etapie opracowania niniejszego dokumentu; konieczność aktualizowania, przyjętych priorytetów, kierunków działań itp., w zależności od zmiany uwarunkowań realizacji Programu. W Programie sprecyzowano rodzaj i harmonogram działań proekologicznych, głównie o charakterze systemowym i znaczeniu ponadlokalnym, a także środki niezbędne do osiągnięcia założonych celów (w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe). Zakres rzeczowy Programu uzupełniony jest przez powiatowy plan gospodarki odpadami. 2. Struktura Programu „Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla powiatu tarnobrzeskiego na lata 2009 – 2012” złożony jest z dwóch integralnych opracowań: Programu ochrony środowiska; Planu gospodarki odpadami. Struktura „Planu gospodarki odpadami” została omówiona w odrębnym opracowaniu. Program ochrony środowiska składa się z dwóch części: Część I – „Diagnoza stanu środowiska” – obejmująca analizę aktualnego stanu środowiska wraz z krotką oceną dotychczasowej polityki ochrony środowiska w powiecie tarnobrzeskim. Część II – „Ustalenia programu” – obejmujące elementy Programu tj.: 1. strategię ochrony i poprawy stanu środowiska, a w niej: a) hierarchicznie określone obszary strategiczne, w obrębie których wyznaczono cele ekologiczne; b) priorytetowe strategiczne cele ekologiczne i wyznaczone w ramach tych celów, cele długookresowe (do 2016 r.) i krótkookresowe (2009-2012 r.), zmierzające do usunięcia problemów lub realizacji działań ochronnych, ustalone według hierarchii ważności; b) 3. takie 1) 2) 3) Poz. 186 działania inwestycyjne i pozainwestycyjne ustalone w ramach, każdego z wyznaczonych celów, również według stopnia ważności dla realizacji Programu. system zarządzania Programem, w tym: kontrola realizacji Programu (monitoring poprzez mierniki realizacji przyjętej strategii działań); uczestnicy Programu; koszty i źródła finansowania Programu (środki niezbędne do osiągnięcia założonych celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe). Integralną częścią Programu są jak: słownik użytych terminów; opracowania źródłowe i bibliografia; załączniki tabelaryczne. Załączniki Priorytety ekologiczne Przyjęto, że działania dotyczące realizacji Programu powinny odbywać się w obrębie obszarów strategicznych, ustalonych pod względem ważności dla realizacji Programu według następującej kolejności: 1) ochrona i poprawa jakości środowiska; 2) racjonalne użytkowanie zasobów środowiska; 3) edukacja ekologiczna, dostęp do informacji i poszerzanie dialogu społecznego; W obrębie poszczególnych obszarów strategicznych, według hierarchii ważności określone zostały priorytetowe cele strategiczne (do 2016 r.). W obszarze strategicznym Nr 1: „Ochrona i poprawa jakości środowiska”, wyznaczono 8 celów strategicznych według hierarchii ważności określonych w następującej kolejności: Cel strategiczny Nr 1/1 Ochrona wód i poprawa ich jakości – zapewnienie najlepszej jakości wód oraz nowoczesnej gospodarki wodno-ściekowej. Cel strategiczny Nr 2/1 Kształtowanie stosunków wodnych – zapewnienie bezpieczeństwa powodziowego oraz utrzymanie ilości wody na poziomie równowagi biologicznej. Cel strategiczny Nr 3/1 Gospodarka odpadami – ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów oraz wdrożenie nowoczesnego systemu ich wykorzystania i unieszkodliwiania. Cel strategiczny Nr 4/1 Ochrona przed hałasem – uciążliwości hałasowej w środowisku. zmniejszenie Cel strategiczny Nr 5/1 Ochrona przed polami elektromagnetycznymi – skuteczna ochrona ludzi i środowiska przed promieniowaniem elektromagnetycznym. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 626 - Cel strategiczny Nr 6/1 Ograniczanie zanieczyszczeń powietrza i przeciwdziałanie zmianom klimatu – zachowanie standardów jakości powietrza atmosferycznego zgodnie z wymogami prawa krajowego i unijnego. Cel strategiczny Nr 7/1 Przeciwdziałanie poważnym zapewnienie bezpieczeństwa i biologicznego. awariom – chemicznego Cel strategiczny Nr 8/1 Ochrona przyrody, krajobrazu, bioróżnorodności – zachowanie i ochrona walorów przyrodniczych powiatu. W obszarze strategicznym Nr 2: „Racjonalne użytkowanie zasobów środowiska”, wyznaczono 4 cele strategiczne według hierarchii ważności określonych w następującej kolejności: Cel strategiczny Nr 1/2 Ochrona kopalin i rekultywacja terenów poeksploatacyjnych – racjonalne gospodarowanie zasobami kopalin, ich kompleksowe wykorzystanie oraz przywrócenie równowagi przyrodniczej i nadanie wartości użytkowych terenom zdegradowanych kopalnictwem siarki. Cel strategiczny Nr 2/2 Rozwój energetyki odnawialnej – optymalne wykorzystanie zasobów odnawialnych i upowszechnianie ich stosowania jako źródeł energii. Cel strategiczny Nr 3/2 Ochrona i racjonalne wykorzystanie gleb oraz rozwój rolnictwa ekologicznego. Cel strategiczny Nr 4/2 Ochrona i zrównoważony rozwój lasów oraz regulacja lesistości. W obszarze strategicznym Nr 3: „Edukacja ekologiczna, dostęp do informacji i poszerzanie dialogu społecznego”, wyznaczono jeden ważny cel strategiczny: Cel strategiczny Nr 1/3 Wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców powiatu oraz poprawa komunikacji społecznej w zakresie ochrony i racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych. 3. Kryteria ekologicznych wyboru celów i priorytetów W realizacji Programu nadrzędną zasadą jest zasada zrównoważonego rozwoju a wiodącymi zasadami będą: 1) zasada „likwidacji aktualnych problemów”; 2) zasada „zanieczyszczający płaci”; 3) zasada prewencji (zapobiegania przyszły problemom) i oszczędnego korzystania z zasobów naturalnych; 4) zasada odpowiedzialności grup zadaniowych i zasada uspołecznienia; 5) Poz. 186 zasada skuteczności i efektywności ekonomicznej. ekologicznej Przy ustalaniu kolejności celów oraz priorytetów, działań i przedsięwzięć uwzględnia się następujące kryteria: 1) spójność z priorytetami określonymi przez „Program ochrony środowiska dla województwa podkarpackiego”; 2) spójność z „Planem gospodarki odpadami dla województwa podkarpackiego”; 3) zgodność z celami i priorytetami określonymi w Strategii Rozwoju Powiatu Tarnobrzeskiego; 4) zgodność z priorytetami, celami i kierunkami określonymi w „Strategii Rozwoju Województwa Podkarpackiego, oraz Planem Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego, w szczególności dotyczącymi tworzenia warunków dla rozwoju gospodarczego i podniesienia poziomu i jakości życia mieszkańców; 5) spójność z celami i kierunkami działań określonymi w innych dokumentach strategicznych i sektorowych, opracowywanych w województwie podkarpackim; 6) spójność z priorytetowymi przedsięwzięciami określonymi przez gminy powiatu tarnobrzeskiego; 7) spełnianie wymagań konwencji, umów, postanowień i porozumień międzynarodowych, nałożonych w ustawach i rozporządzeniach wykonawczych; 8) zgodność z listą przedsięwzięć priorytetowych Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie; 9) zgodność z celami polityki ekologicznej państwa określonymi w dokumentach: „Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016” 10) spójność z celami określonymi w innych dokumentach rządowych. Formułując listę działań brano pod uwagę takie elementy jak: 1) ponad lokalny (powiatowy) wymiar działania (przedsięwzięcia); 2) spodziewany efekt ekologiczny czyli zmniejszenie dysproporcji pomiędzy stanem pożądanym a aktualnym; 3) możliwość uzyskania zewnętrznego wsparcia finansowego; 4) obecne zaawansowanie inwestycji; 5) zmniejszenie, eliminację lub przeciwdziałanie zagrożeniom środowiskowym, szczególnie związanych z narażeniem zdrowia i życia mieszkańców; 6) uwarunkowania przyrodnicze i społecznogospodarcze powiatu tarnobrzeskiego jako wyjściowy przyjęto stan środowiska na dzień 31.12.2008 r. Założenia i wytyczne polityki ekologicznej państwa i innych dokumentów strategicznych są podstawą do realizowania na terenie powiatu Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 tarnobrzeskiego działań na rzecz poprawy stanu środowiska (we wszystkich jego komponentach). 4. Strategia ochrony i poprawy stanu środowiska 4.1. Informacje ogólne Strategia ochrony, poprawy stanu i racjonalnego wykorzystania zasobów środowiska została opracowana dla obszaru powiatu tarnobrzeskiego. Wskazywane działania dotyczą jednostek różnego szczebla zarządzania środowiskiem na terenie powiatu oraz przedsiębiorstw i instytucji bezpośrednio podlegającym organom wojewódzkim i centralnym. Zadania wskazane do realizacji na terenie powiatu zostały podzielone wg kompetencji na: zadania własne powiatu, zadania koordynowane i zadania gmin. Układ strategii w zakresie ochrony i poprawy stanu środowiska nawiązuje do strategii przyjętej w „Programie Ochrony Środowiska dla Województwa Podkarpackiego”. Poniżej zostały sprecyzowane cele ekologiczne i działania w zakresie ich realizacji w ramach wyodrębnionych obszarów strategicznych. 4.2. Ochrona i poprawa jakości środowiska 4.2.1. Ochrona wód i poprawa ich jakości – a) b) zapewnienie najlepszej jakości wód oraz nowoczesnej gospodarki wodno-ściekowej – cel strategiczny Nr 1/1 Cel ten zakłada: poprawę jakości wód, tak aby wody osiągnęły co najmniej dobry stan ekologiczny i pozostawały w stanie ukształtowanym przez przyrodę; racjonalizację zużycia wody w przemyśle, rolnictwie i gospodarstwach domowych. Wody powierzchniowe i podziemne powinny być przydatne do zaspakajania potrzeb społecznych i gospodarczych, w tym: wykorzystania w zbiorowym zaopatrzeniu w wodę do picia, celów kąpielowych, turystyki, rekreacji, hodowli i bytowania organizmów wodnych (w szczególności ryb łososiowatych lub przynajmniej karpiowatych). Cel ten powinien być osiągnięty do 2016r. Również do tego roku należy zapewnić 75% poziom redukcji ładunku substancji biogennych ze ścieków komunalnych oraz ograniczenie spływu zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł azotowych. Istnieje możliwość odstąpienia od konieczności budowania oczyszczalni ścieków o podwyższonym stopniu usuwania biogenów, jeżeli w ramach całej zlewni nastąpi redukcja zrzutu azotu i fosforu do wód o 75%. Rozwiązywanie problemów w dziedzinie jakości wód będzie prowadzone w układach zlewniowych m.in. przez działania pozainwestycyjne i inwestycyjne realizowane przez Regionalny Zarząd Gospodarki - 627 - Poz. 186 Wodnej w Krakowie oraz samorządy terytorialne. Obszarami, na których prowadzone są zadania związane z poprawą i ochroną jakości wód powierzchniowych i podziemnych są zlewnie rzek oraz obszary ochrony głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP). Na przedsiębiorcach i zakładach komunalnych spoczywa obowiązek modernizacji technologii uzdatniania wody do picia. Zakłady przemysłowe zobowiązane są do wyeliminowania zrzutów substancji niebezpiecznych ze ściekami przemysłowymi m.in. poprzez modernizację technologii produkcji przemysłowej. Inwestycje w ramach realizacji celu strategicznego Najtrudniejsze i najbardziej kosztowne w realizacji będą działania dotyczące oczyszczania ścieków komunalnych i ochrony wód przed zanieczyszczeniami spowodowanymi przez azotany ze źródeł rolniczych. Obowiązek budowy systemów kanalizacji w aglomeracjach o wielkości od 2 000 do 15 000 RLM i powyżej 15 000 oraz budowy oczyszczalni ścieków dla aglomeracji od 2 000 do 15 000 RLM powinien zostać spełniony do 31.12.2016 roku. Inwestycje w tym zakresie, konieczne do realizacji na terenie powiatu tarnobrzeskiego w latach 2009-2016 to wg „Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych”: budowa ok. 360 km sieci kanalizacyjnej; rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków komunalnych dla 5 aglomeracji, na terenie gminy Baranów Sandomierski 2 oczyszczalnie w m. Dąbrowica i Baranów Sandomierski, w gminach Nowa Dęba, Grębów i Gorzyce po jednej oczyszczalni. Cele długookresowe do 2016 roku (1.1/1) Dla realizacji ochrony i poprawy jakości wód przyjęto, iż działania w tym zakresie będą zmierzały do spełnienia wymogów określonych w II Polityce ekologicznej Państwa tj. m.in.: Cel Nr 1.1.1/1. Realizacja kompleksowego systemu gospodarki wodno – ściekowej oraz ograniczenie emisji zanieczyszczeń ze źródeł punktowych: miejskich, przemysłowych i wiejskich. Cel Nr 2.1.1/1. Zaspokojenie zapotrzebowania ludności na odpowiednią jakościowo wodę pitną oraz do celów bytowo – gospodarczych i rekreacyjno - turystycznych. Cel Nr 3.1.1/1. Ochrona wód przed zanieczyszczeniami spowodowanymi przez azotany ze źródeł rolniczych. Działania w długookresowych: zakresie realizacji celów Działania zmierzające do realizacji ustalonych celów dotyczą następujących zagadnień: zarządzanie ochroną wód; przeciwdziałanie zanieczyszczeniom i ograniczanie emisji ze źródeł osadniczych; zaopatrzenie w wodę; racjonalizacja zużycia wody. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Zarządzanie ochroną wód: – opracowanie warunków korzystania z wód regionów wodnych; – sporządzenie programów działań mających na celu ograniczenie odpływu zanieczyszczeń ze źródeł rolniczych; – racjonalna gospodarka zasobami wodnymi wspierana przez edukację ekologiczną, rozwiązania techniczno – organizacyjne i ekonomiczne. Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom i ograniczanie emisji ze źródeł osadniczych: – prowadzenie działań inwestycyjnych, zgodnie z „Krajowym programem oczyszczania ścieków komunalnych”, obejmującym lata 2009-2016; – wdrażanie dyrektyw IPPC (w tym nakłady finansowe związane z ochroną wód); – w latach 2006-2010 – modernizacja, rozbudowa i budowa 133 km systemów kanalizacji zbiorczej (gm. Baranów Sandomierski, Gorzyce, Nowa Dęba) oraz rozbudowa oczyszczalni ścieków w Baranowie Sandomierskim; – rzetelna i pełna inwentaryzacja stanu technicznego zbiorników bezodpływowych; – inwestycje inne niż systemy kanalizacji zbiorczej, realizowane tam, gdzie budowa kanalizacji zbiorczej nie przyniosłaby korzyści środowiskowych lub powodowałaby nadmierne koszty (np. budowa oczyszczalni przydomowych). Zaopatrzenie w wodę: – dostosowanie jakości wody pitnej do standardów UE poprzez rozbudowę i modernizację stacji uzdatniania wód i sieci wodociągowych; – budowa i modernizacja sieci wodociągowych na obszarach wiejskich; – zatwierdzenie i właściwe zagospodarowanie stref ochrony ujęć wód (zmniejszenie do minimum zanieczyszczeń wód podziemnych). Racjonalizacja zużycia wody: – racjonalne gospodarowanie wodą, przez podmioty gospodarcze, w tym eliminowanie nieuzasadnionego wykorzystania wód podziemnych i wody pitnej do celów przemysłowych (przez branże inne niż np. przemysł spożywczy i farmaceutyczny); – edukacja ekologiczna w zakresie racjonalnego zużycia wody; – nakładanie obowiązku prowadzenia rejestracji zużycia wody w pozwoleniach wodnoprawnych na pobór wód; – stosowanie technologii, w których stosuje się zamknięte obiegi wody oraz wtórne wykorzystanie ścieków mniej zanieczyszczonych. Zadania w zakresie racjonalizacji zużycia wody należeć będą głównie do instytucji na poziomie krajowym i wojewódzkim oraz do przedsiębiorstw, podmiotów gospodarczych i indywidualnych odbiorców. - 628 - Poz. 186 Do starosty (w zakresie określonym ustawą Prawo wodne) należy wydawanie pozwoleń wodnoprawnych oraz nadzór i kontrola nad działalnością spółek wodnych. Cele krótkookresowe do 2012 roku (2.1/1.) Cel Nr 1.2.1/1. Ograniczenie zanieczyszczenia ze źródeł przemysłowych i gospodarczych (ograniczenie zrzutu, niektórych substancji niebezpiecznych do 31.12.2012 r.). Cel Nr 2.2.1/1. Zwiększenie ilości oczyszczonych ścieków komunalnych, w powiecie tarnobrzeskim (sukcesywnie). Działania w krótkookresowych: zakresie realizacji celów Zarządzanie ochroną wód: – Ograniczenie zrzutu substancji niebezpiecznych ze ściekami (sukcesywnie) poprzez modernizację technologii produkcji. Inwestycje: – modernizacja oczyszczalni ścieków na terenie gminy Baranów Sandomierski w Baranowie Sandomierskim do 2008 r. i rozbudowa w Dąbrowicy (do 2009 r.); – sukcesywne porządkowanie gospodarki ściekowej w gminach powiatu tarnobrzeskiego poprzez modernizację, rozbudowę i budowę systemów łącznie ok. 138 km kanalizacji zbiorczej; – uzupełnienie sieci wodociągowej poprzez budowę sieci w gminach Nowa Dęba (Chmielów, Cygany, Jadachy) gmina Grębów (Nowy Grębów); – ograniczanie zanieczyszczeń azotowych pochodzących z rolnictwa (poprzez budowę nowoczesnych stanowisk do składowania obornika i zbiorników na gnojówkę w gospodarstwach rolnych – sukcesywnie do 2016 r. Szczegółowy wykaz zadań inwestycyjnych i nie inwestycyjnych w zakresie realizacji celu Nr 1/1 znajduje się w pkt. 9.1. Załączniki tabelaryczne Tabela Nr 1. 4.2.2. Kształtowanie stosunków wodnych – zapewnienie bezpieczeństwa powodziowego (ochrony życia i mienia) oraz utrzymanie ilości wody na poziomie równowagi biologicznej – cel strategiczny Nr 2/1 W ramach tego celu należy zwiększyć liczbę zbiorników retencyjnych na terenie powiatu. Niedobór zbiorników wodnych powoduje z jednej strony częstsze i groźne powodzie, z drugiej deficyt wody w rzekach w okresach niżówkowych. Zapewnienie bezpieczeństwa powodziowego i zwiększenie zasobów dyspozycyjnych będzie miało charakter długofalowy. Należy również dążyć do zwiększenia naturalnej retencji wód oraz do utrzymania istniejących zdolności retencyjnych, zwłaszcza na obszarach intensywnie użytkowanych przez człowieka. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Działania w zakresie realizacji celu strategicznego: – poprawa infrastruktury przeciwpowodziowej, budowa i modernizacja wałów oraz regulacja cieków wodnych; – budowa zbiorników „małej retencji” (docelowo 8 zbiorników o łącznej pow. 21 ha; po 2016 roku); - 629 - – – Cele długookresowe do 2016 roku (1.2/1.) – Cel Nr 1.1.2/1. Zwiększenie ilości obiektów i urządzeń infrastruktury przeciw-powodziowej. – Cel Nr 2.1.2/1. Zwiększenie zasobów dyspozycyjnych wód w powiecie. Działania w zakresie realizacji celów długookresowych Podstawowe działania w zakresie właściwego kształtowania stosunków wodnych poprzez działania inwestycyjne (m.in. budowa zbiorników retencyjnych, budowa i modernizacja wałów przeciwpowodziowych, umocnienia brzegów cieków) i pozainwestycyjne realizowane będą przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie oraz Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Rzeszowie przy współudziale samorządów gminnych. Ochronę przed powodzią oraz suszą prowadzi się zgodnie z planami ochrony przeciw-powodziowej oraz przeciwdziałania skutkom suszy na obszarze państwa. Dla obszarów nieobwałowanych narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej sporządza studium określające w szczególności granice obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią przy uwzględnieniu częstotliwości występowania powodzi, ukształtowania dolin rzecznych i terasów zalewowych, strefy przepływu wezbrań powodziowych. Do podstawowych zadań w tym zakresie zalicza się: – modernizację i remont wałów przeciwpowodziowych (w tym usuwanie skutków powodzi – modernizacje, regulację i remont koryt rzek i potoków (w tym usuwanie skutków powodzi), na terenie gmin Gorzyce, Grębów, Baranów Sandomierski – budowę i poprawę stanu systemów odwadniania dróg; – przeciwdziałanie wkraczaniu zabudowy na tereny zalewowe, poprzez stosowanie odpowiednich zapisów w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego; – dostosowywanie użytkowania rolniczych terenów położonych w sąsiedztwie rzek i potoków do skali zagrożenia powodziowego (preferowanie użytkowania łąkowego oraz właściwe kształtowanie pasów roślinności wzdłuż cieków wodnych). Cele krótkookresowe (2.2/1) – Cel Nr 1.2.2/1. Poprawa stanu infrastruktury przeciwpowodziowej. Działania w zakresie realizacji celu krótkookresowego: – sukcesywne usuwanie skutków powodzi na rzekach i potokach, w tym modernizacja Poz. 186 i remont wałów na łącznej długości 17 oraz modernizacja i remont koryt rzek i potoków . bieżąca konserwacja urządzeń melioracyjnych – podstawowych (rzeki, wały, potoki, zbiorniki), przywrócenie prawidłowego funkcjonowania istniejących systemów melioracyjnych, na terenie całego powiatu; zapewnienie właściwej przepustowości cieków wodnych (przepusty, jazy, rowy, itp.). Szczegółowy wykaz zadań w zakresie realizacji celu strategicznego Nr 2/1 zawiera Tabela Nr 2 Załączniki Tabelaryczne. 4.2.3. Gospodarka odpadami – ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów oraz wdrożenie nowoczesnego systemu ich wykorzystywania i unieszkodliwiania – cel strategiczny Nr 3/1 Zasady wdrożenia systemu gospodarki odpadami na obszarze powiatu, cele i działania określa Plan gospodarki odpadami, stanowiący integralną część niniejszego opracowania. 4.2.4. Ochrona przed hałasem – zmniejszenie uciążliwości hałasowej w środowisku – cel strategiczny Nr 4/1 Realizacja tego celu zapewni zmniejszenie dyskomfortu życia mieszkańców powiatu, szczególnie w rejonach, w których hałas i wibracje są szczególnie uciążliwe (sąsiedztwo dróg tranzytowych przebiegających przez powiat tarnobrzeski). Ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu najlepszego stanu akustycznego środowiska w szczególności poprzez: – utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego lub co najmniej na tym poziomie; – zmniejszenie poziomu hałasu co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany. Za priorytetowe uznaje się działania w zakresie zmniejszenia hałasu komunikacyjnego wzdłuż dróg krajowych: Nr 9 o funkcji regionalnej i międzynarodowej oraz drogi krajowej Nr 77 o funkcji międzyregionalnej. Działaniami inwestycyjnymi pośrednio wpływającymi na zmniejszenie poziomu hałasu na terenach zurbanizowanych będzie: – budowa obejść drogowych dla miejscowości położonych wzdłuż dróg krajowych tj. m. Grębów, Nowa Dęba; – poprawa stanu technicznego nawierzchni dróg. Na odcinkach dróg, określonych w programach przeciwdziałania hałasowi, niezbędna będzie budowa zabezpieczeń akustycznych lub prowadzenie innych działań w tym zakresie (nie tylko w miastach ale na terenie małych miejscowości zlokalizowanych wzdłuż dróg tranzytowych). Warunkiem przygotowania inwestycji związanych z budową i modernizacją dróg jest uwzględnienie aspektów ochrony środowiska. Działania powyższe są komplementarne w stosunku do takich zadań jak: unowocześnianie środków Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 transportu, infrastruktury transportowej i organizacji transportu. Działania i kompetencje w zakresie ograniczania hałasu określa ustawa Prawo ochrony środowiska (z późniejszymi zmianami) raz wydane na jej podstawie rozporządzenia. Cele długookresowe 1.4/1 Zgodnie z Programem Ochrony Środowiska dla województwa podkarpackiego określa się podstawowe cele na obszarze powiatu: – Cel Nr 1.1.4/1. Zmniejszenie dyskomfortu mieszkańców związanego z przekroczeniem poziomu hałasu komunikacyjnego i ograniczenie hałasu drogowego na obszarach o intensywnej zabudowie. – Cel Nr 2.1.4/1. Niedopuszczanie do pogorszenia klimatu akustycznego na obszarach, gdzie sytuacja akustyczna jest korzystna. Działania w zakresie realizacji celów długookresowych: – monitoring akustyczny poziomu hałasu komunikacyjnego, zwłaszcza w miejscowościach, przez które przebiegają drogi tranzytowe (zgodnie z prawem ochrony środowiska okresowe pomiary prowadzi zarządzający drogą i przedkłada organowi ochrony środowiska, który może nałożyć w drodze decyzji, obowiązek prowadzenia pomiarów w związku z eksploatacją w przypadku negatywnego oddziaływania na środowisko; – sporządzanie map akustycznych przez starostę z uwzględnieniem informacji wynikających z map sporządzanych przez zarządzającego, w pierwszej kolejności na obszarach położonych wzdłuż dróg o największym natężeniu ruchu; – opracowanie programów ograniczenia hałasu na obszarach o intensywnej zabudowie, w oparciu o ocenę stanu akustycznego; – budowa zabezpieczeń akustycznych wzdłuż dróg tranzytowych w miejscach nasilonej emisji hałasu; – odpowiednia lokalizacja obiektów uciążliwych; – skuteczne egzekwowanie stosowania przepisów krajowych i unijnych w zakresie ochrony przed hałasem. 4.2.5. Ochrona przed polami elektromagnetycznymi – skuteczna ochrona ludzi i środowiska przed promieniowaniem elektromagnetycznym – cel strategiczny Nr 5/1 Realizacja tego celu polega na skutecznej ochronie ludności przed działaniem promieniowania elektromagnetycznego, poprzez: – utrzymanie poziomów pól elektromagnetycznych poniżej dopuszczalnych lub co najmniej na tych poziomach; – zmniejszaniu poziomów pól elektromagnetycznych do co najmniej dopuszczalnych tam gdzie one są niedotrzymane. - 630 - Poz. 186 Zadania w zakresie oceny poziomów pól elektromagnetycznych i ich zmian dokonuje się w ramach państwowego monitoringu środowiska. Zadania okresowych badań kontrolnych poziomów pól elektromagnetycznych i prowadzenie rejestru terenów o stwierdzonych przekroczeniach dopuszczalnych poziomów spoczywają na Wojewodzie. Zadania samorządów gminnych polegać będą na właściwej lokalizacji obiektów, które mogą emitować pole elektromagnetyczne, czyli uwzględniania ich w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gmin. Ochrona ludzi i środowiska przed oddziaływaniem pól elektromagnetycznych polegać będzie na: – inwentaryzacji źródeł emisji; – wyznaczaniu obszarów ograniczonego użytkowania od istniejących i projektowanych emitorów (zadania rady powiatu dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko); – lokalizacji obiektów tak, by były jak najmniej konfliktowe z otaczającą przestrzenią; – wdrażaniu najlepszych technik, technologii i rozwiązań technicznych ograniczających promieniowanie elektromagnetyczne. 4.2.6. Ograniczanie zanieczyszczeń powietrza i przeciwdziałanie zmianom klimatu – zachowanie standardów jakości powietrza atmosferycznego zgodnie z wymaganiami prawa krajowego i unijnego – cel strategiczny Nr 6/1. Cel ten ma za zadanie dotrzymanie standardów jakości powietrza na obszarze powiatu tarnobrzeskiego. Rola starosty we wdrażaniu przepisów unijnych i krajowych w zakresie ochrony powietrza polegać będzie na współudziale w przygotowaniu programu ochrony powietrza (wyrażanie opinii). W stanie istniejącym nie zachodzi konieczność opracowania takiego programu. Ograniczanie „emisji niskiej” pochodzącej ze źródeł osadniczych należy głównie do zadań samorządów gminnych. Do przedsiębiorców należy ograniczanie emisji pochodzącej z procesów technologicznych w zakładach przemysłowych. Istotnym kierunkiem działań będzie edukacja ekologiczna w tym zakresie oraz promowanie odnawialnych źródeł energii. Cele długookresowe (1.1/6) – Cel Nr 1.1.6/1. Utrzymanie (z ukierunkowaniem na poprawę) na dotychczasowym poziomie jakości powietrza na terenie powiatu. – Cel Nr 2.1.6/1. Redukowanie wielkości emisji z głównych jej źródeł. Działania w długookresowych: zakresie realizacji celów Dla realizacji ochrony powietrza i przeciwdziałania zmianom klimatu na terenie powiatu przyjęto następujące kierunki działań: – przeciwdziałanie zanieczyszczeniom. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 – przeciwdziałanie zmianom klimatu. Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom polegać powinno przede wszystkim na ograniczaniu emisji zanieczyszczeń z głównych źródeł: przemysłowych, komunalnych i komunikacyjnych. Działania ograniczające emisję ze źródeł przemysłowych to: – kompleksowa modernizacja zakładów przemysłowych wprowadzająca efektywne i ekologiczne technologie; – modernizacja technologii w celu prowadzenia mniej energochłonnej produkcji; – udoskonalenie procesów spalania, prowadzące do zmniejszenia zużycia paliw; – stosowanie w instalacjach paliw o niskiej zawartości siarki; – instalowanie wysokosprawnych urządzeń redukcyjnych w zakładach, w tym nadal wysoce pożądanych urządzeń do redukcji zanieczyszczeń gazowych oraz poprawa sprawności obecnie funkcjonujących; – wdrażanie najlepszych dostępnych technik (BAT); – prowadzenie systematycznej kontroli zakładów przemysłowych; – wsparcie finansowe dla zakładów wdrażających systemy zarządzania środowiskiem. Działania ograniczające emisję ze źródeł komunalnych: – likwidacja lub modernizacja starych lokalnych kotłowni na bardziej ekologiczne (zmiana czynnika grzewczego); – ograniczenie strat ciepła (docieplanie budynków, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej przeciwdziałanie stratom ciepła w ciepłociągach przy spedycji); – upowszechnianie wykorzystania niekonwencjonalnych źródeł energii; – upowszechnianie stosowania paliw ekologicznych w kotłowniach i indywidualnych systemach grzewczych. Działania ograniczające emisję ze źródeł komunikacyjnych (mobilnych): – eliminacja ruchu tranzytowego z terenów zwartej zabudowy – budowa obwodnic; – zwiększenie płynności i przepustowości sieci drogowej; – poprawa standardów technicznych dróg; – stosowanie katalizatorów oraz benzyn bezołowiowych; – tworzenie warunków dla intensyfikacji ruchu rowerowego – wyznaczanie ścieżek rowerowych; – wprowadzanie na stacjach paliw hermetyzacji procesu obrotu paliwami. Przeciwdziałanie zmianom klimatu Przeciwdziałanie zmianom klimatu wiązać się będzie ze zmniejszeniem emisji: – CO2 (głównego gazu cieplarnianego), towarzyszącego wszystkim procesom przemysłowym; - 631 – – – Poz. 186 innych zanieczyszczeń powietrza spalanie paliw organicznych); (głównie metanu odpowiedzialnego za globalne ocieplanie (główne źródła: wycieki z gazociągów, procesy fermentacji w ściekach i osadach ściekowych, w mniejszym stopniu gospodarka hodowlana). Najważniejsze działania w tym zakresie: – wszystkie kierunki i działania ograniczające emisję zanieczyszczeń do powietrza; – zwiększenie lesistości powiatu (jeden ze sposobów pochłaniania CO2); – uszczelnianie i usprawnianie procesów przesyłu gazu ziemnego oraz wykorzystywanie biogazu (zawierającego metan) z oczyszczalni do produkcji energii. Cele krótkookresowe (2.6/1) – Cel Nr 1.2.6/1. Zmniejszenie wielkości emisji zanieczyszczeń w miastach i miejscowościach powiatu. Działania w zakresie realizacji celu krótkookresowego Dla realizacji celu krótkookresowego niezbędne jest: – wdrażanie wszelkich inwestycji ograniczających emisję zanieczyszczeń, szczególnie tzw. „niskiej emisji” ze źródeł osadniczych oraz budowa bloku skojarzonego wytwarzania energii z wykorzystaniem zgazowania odpadów drewno-pochodnych w Zakładzie Czynników Energetycznych w Nowej Dębie (), – propagowanie wykorzystania paliw „ekologicznych” (gazu, oleju opałowego) w indywidualnych systemach grzewczych. 4.2.7. Przeciwdziałanie poważnym awariom – zapewnienie bezpieczeństwa chemicznego i biologicznego – cel strategiczny Nr 7/1 Realizacja tego celu jest istotna przede wszystkim ze względu na przebieg przez teren powiatu dróg, którymi przewożone są materiały niebezpieczne. Na terenie powiatu brak jest zakładów o dużym i zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii. Działania w zakresie realizacji celu koncentrować będą się głownie w sferze osadniczej, wzdłuż odcinków dróg krajowych i wojewódzkich służących do transportu materiałów niebezpiecznych. Działania w zakresie ochrony ludności i ochrony zdrowia na poziomie powiatu prowadzone są przez Powiatowy Zespół d.s. Ochrony Przeciwpożarowej i Ratownictwa oraz Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego. Ponadto realizacja celu strategicznego polegać będzie m.in. na opracowaniu i aktualizacji: powiatowych planów obrony cywilnej, planu działania w sytuacjach kryzysowych oraz planu doraźnej ochrony przed powodzią, organizacji szkoleń treningów i ćwiczeń w zakresie OC, obsłudze powiatowego ośrodka analizy danych i alarmowania, Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 632 - systemu wykrywania i alarmowania oraz systemu wczesnego ostrzegania. – Cele długookresowe (1.7/1) – Cel Nr 1.1.7/1. Przeciwdziałanie poważnym awariom. – Cel Nr 2.1.7/1. Zwiększenie bezpieczeństwa ruchu pojazdów z towarami niebezpiecznymi na terenie powiatu tarnobrzeskiego. – Cel Nr 3.1.7/1. Podniesienie świadomości społecznej w zakresie biotechnologii i bezpieczeństwa biologicznego. – Działania w zakresie realizacji celów długookresowych: – wzmożone kontrole pojazdów przewożących materiały niebezpieczne prowadzone przez: WIOŚ, PSP, Policję, Inspekcje Drogową; – modernizacje zbyt wąskich odcinków dróg, którymi przewozi się materiały niebezpieczne; – przygotowanie parkingów i zjazdów na bezpieczne zatrzymanie pojazdów, a w przypadku awarii na ich odholowanie i zabezpieczenie; – edukacja rolników i przedsiębiorców w zakresie biotechnologii i bezpieczeństwa biologicznego. Cele krótkookresowe (2.7/1) – Cel Nr 1.2.7/1. Zapewnienie bezpieczeństwa w zakresie ochrony życia i mienia. – Cel Nr 2.2.7/1. Poprawa infrastruktury przeciwpożarowej i ratownictwa ekologicznego. Działania w zakresie realizacji celów krótkookresowych: – rozbudowa i modernizacja systemu wczesnego ostrzegania w zakresie ochrony przeciwpowodziowej (m.in. opracowanie i stosowanie procedur postępowania w sytuacji zagrożenia); – modernizacja i stała poprawa wyposażenia jednostek ratownictwa ekologicznego; – techniczne i organizacyjne wspieranie służb odpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego (w tym chemicznego i biologicznego); – ujednolicenie systemu alarmowania. 4.2.8. Ochrona przyrody, krajobrazu, bioróżnorodności – zachowanie i ochrona walorów przyrodniczych powiatu – cel strategiczny Nr 8/1 Zgodnie z „Programem ochrony środowiska dla województwa podkarpackiego” realizacja tego celu ukierunkowana będzie na tworzenie i doskonalenie systemu obszarów chronionych, w tym ochronę obszarów o wysokich walorach przyrodniczych. – – – – Organami ochrony przyrody są: minister właściwy ds. środowiska wojewoda starosta wójt, burmistrz, albo prezydent miasta Starosta wykonując administracji rządowej m.in.: zadania z zakresu – Poz. 186 prowadzi rejestr pomników przyrody, stanowisk dokumentacyjnych, użytków ekologicznych, zespołów przyrodniczo – krajobrazowych; prowadzi rejestr przetrzymywania roślin i zwierząt (egzotycznych); sprawuje kontrolę przestrzegania przepisów o ochronie przyrody w trakcie gospodarczego wykorzystania zasobów i poszczególnych składników przyrody przez jednostki organizacyjne oraz osoby prawne i fizyczne. Na szczeblu lokalnym ochrona i podnoszenie wartości krajobrazu polegać będzie na działaniach takich jak: – bieżąca ochrona elementów tworzących walory krajobrazowe; – racjonalna gospodarka zasobami naturalnymi; – stosowanie odpowiednich zapisów w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego; – odtwarzanie krajobrazów zdegradowanych (w uzasadnionych przypadkach); – zwiększenie aktywności społeczeństwa w decydowaniu o losie otaczającego krajobrazu. Działania prowadzone w ramach realizacji celu strategicznego (w większości o charakterze ciągłym) to: – utrzymanie istniejących obiektów i powołanie nowych form prawnie chronionej przyrody i krajobrazu; – zachowanie i wzbogacanie istniejących oraz odtwarzanie zanikłych elementów różnorodności biologicznej, w tym renaturalizacja cennych ekosystemów i siedlisk; – ochrona dolin rzecznych i innych korytarzy ekologicznych, zwłaszcza o znaczeniu ponadlokalnym; – usuwanie lub ograniczanie aktualnych i potencjalnych zagrożeń dla zachowania różnorodności biologicznej; – wspieranie działalności lokalnych proekologicznych organizacji pozarządowych i ruchów społecznych, działających na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego w powiecie; – realizacja programu wprowadzania zadrzewień i zakrzaczeń śródpolnych; – kontrola pozyskiwania zasobów przyrodniczych z ich naturalnych siedlisk; – bieżąca ochrona walorów przyrodniczych i pomników przyrody; – opracowanie i wdrażanie programów ochrony terenów zieleni w miastach i gminach. Cele długookresowe (1.8/1) – Cel-Nr.1.1.8/1. zachowanie oraz odtwarzanie i wzbogacanie rodzimego bogactwa przyrodniczego i walorów krajobrazowych, poprzez objęcie prawną ochroną obszarów o wysokich walorach przyrodniczokrajobrazowych, w tym o znaczeniu międzynarodowym. – Cel Nr.2.1.8/1. Podniesienie świadomości ekologicznej lokalnych społeczności. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 – – Cel-Nr.3.1.8/1. Utrzymanie urozmaiconego krajobrazu rolniczego, zachowanie tradycyjnych praktyk gospodarczych na obszarach przyrodniczo cennych oraz rozwój form rolnictwa stosujących metody produkcji, nie naruszających równowagi przyrodniczej, przede wszystkim rolnictwa ekologicznego. Cel Nr.4.1.8/1. Optymalne wykorzystanie walorów przyrodniczych powiatu. Działania w zakresie realizacji celów długookresowych: – prowadzenie edukacji ekologicznej dzieci, młodzieży i dorosłych w zakresie zrozumienia celów ochrony przyrody i różnorodności biologicznej; – utworzenie rezerwatów przyrody (projektowany rezerwat „Stawy”), pomników przyrody i innych form ochrony; – opracowania dokumentacyjne dla terenów projektowanego rezerwatu *Stawy* i przygotowanie planów ochrony); – ochrona istniejących i odbudowa zdegradowanych korytarzy ekologicznych na obszarach pozbawionych kompleksów leśnych. Cele krótkookresowe (2.8/1) – Cel Nr 1.2.8/1. Ochrona obiektów i obszarów o szczególnych walorach przyrodniczych. – Cel Nr 2.2.8/1. Edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży. Działania w zakresie realizacji celów krótkookresowych: – wspieranie zwalczania kłusownictwa na zwierzynie i kłusownictwa rybackiego; – porządkowanie rzek, cieków wodnych, stawów, oczek wodnych, otoczenia obiektów publicznych, poprawa estetyki rowów i gospodarstw domowych; – konserwacja pomników przyrody (na wniosek właściciela lub zarządcy, w zależności od stanu zdrowotnego). - 633 - Poz. 186 470 ha pozostała, przeważająca część na terenie miasta Tarnobrzeg) odbywa się zgodnie z opracowanymi projektami. Cele długookresowe (1.1/2) – Cel-Nr.1.1.1/2. Likwidacja zagrożeń, rekultywacja oraz zagospodarowanie terenów poeksploatacyjnych siarki. – Cel-Nr.2.1.1/2. Ograniczenie negatywnych skutków wydobycia kopalin. – Cel-Nr.3.1.1/2. Zwiększenie efektywności wykorzystania rozpoznanych i eksploatowanych złóż. Działania w zakresie realizacji celów długookresowych: – kontynuacja prac likwidacyjnych i rekultywacyjnych terenów poprzemysłowych Kopalni Siarki Machów i Jeziórko; – ochrona złóż udokumentowanych i obszarów perspektywicznych oraz maksymalne wykorzystanie złóż eksploatowanych; – ograniczanie nielegalnego wydobycia surowców w znacznym stopniu wpływającego ujemnie na środowisko poprzez dewastację powierzchni gruntu (przypadkowa, niefachowa eksploatacja kopalin jest też nie korzystna dla stanu złoża i powoduje marnotrawstwo zasobów). Cele krótkookresowe (2.1/2) – Cel Nr 1.2.1/2. Zakończenie planowanego do końca 2015 roku etapu likwidacji i rekultywacji Kopalni Siarki „Jeziórko”. – Cel Nr 2.2.1/2. Przywrócenie wartości użytkowych części terenów poprzemysłowych Kopalni Siarki „Machów” położonych w obrębie powiatu ziemskiego tarnobrzeskiego (gmina Nowa Dęba). – Cel Nr 3.2.1/2. Kontynuacja prac w zakresie poszukiwania nowych złóż. – Cel Nr 4.2.1/2. Ograniczanie naruszeń środowiska towarzyszących eksploatacji kopalin oraz rekultywacja terenów po wydobyciu surowców pospolitych. 4.3. Racjonalne użytkowanie zasobów środowiska 4.3.1. Ochrona kopalin i rekultywacja terenów poeksploatacyjnych – racjonalne gospodarowanie zasobami kopalin, ich kompleksowe wykorzystanie oraz przywrócenie równowagi przyrodniczej i nadanie wartości użytkowych terenom zdegradowanym kopalnictwem siarki – cel strategiczny Nr 1/2 Realizacja celu ma za zadanie zwiększenie efektywności wykorzystania rozpoznanych złóż kopalin oraz poszukiwanie i rozpoznanie nowych złóż, ograniczenie negatywnych skutków wydobycia kopalin. Polityka ekologiczna państwa do najistotniejszych problemów wymagających rozwiązania zalicza m.in. zmniejszenie negatywnego wpływu na zdrowie ludzi i środowisko tzw. „gorących punktów”, którymi na terenie powiatu są obszary po kopalnictwie siarki. Proces likwidacji Kopalni Siarki „Jeziórko” położonej na terenie gminy Grębów i Kopalni Siarki „Machów” (na terenie powiatu ok. Działania w zakresie realizacji celów krótkookresowych: – prowadzenie prac likwidacyjnych zgodnie z opracowanymi projektami i harmonogramem w obrębie byłych kopalni siarki; – bieżąca rekultywacja terenów poeksploatacyjnych surowców ilastych i kruszyw w szczególności na terenie gminy Gorzyce i Baranów Sandomierski; – kontrola realizacji wypełniania przez przedsiębiorstwa obowiązku rekultywacji; – opracowanie folderu informacyjnego o obszarach perspektywicznych kopalin, zwłaszcza tych, na które występuje bieżące zapotrzebowanie, celem zaktywizowania przedsiębiorstw w zakresie ich poszukiwania i eksploatacji. 4.3.2. Rozwój energetyki odnawialnej – optymalne wykorzystanie zasobów odnawialnych i upowszechnianie ich Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 stosowania jako strategiczny Nr 2/2 źródeł energii - 634 – cel Realizacja tego celu jest związana jest z koniecznością zwiększania udziału energii odnawialnej w bilansie zużycia energii pierwotnej w Polsce i województwie, co wynika z Traktatu Przedakcesyjnego przystąpienia Polski do Unii Europejskiej (do 2020 r. przewiduje się 14% wzrost udziału energii pochodzącej z wykorzystania do jej produkcji źródeł odnawialnych). Na terenie powiatu istnieją przede wszystkim możliwości rozwoju energetyki odnawialnej z wykorzystaniem surowców bioenergetycznych. Przykładem jest funkcjonująca na terenie miasta Nowa Dęba kotłownia miejska opalana zrębkami drewna wierzby energetycznej. Ponadto uwarunkowania przyrodnicze powiatu sprzyjają wykorzystaniu siły wiatru i energii słonecznej. Użytkowanie odnawialnych źródeł energii umożliwia osiągnięcie korzyści ekologicznych, gospodarczych i społecznych, a wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych powinien stać się integralnym elementem zrównoważonego rozwoju powiatu. Cele długookresowe (1.2/2) – Cel Nr 1.1.2/2. Wzrost produkcji energii z wykorzystaniem źródeł odnawialnych w bilansie energetycznym, na obszarze powiatu tarnobrzeskiego. Działania w zakresie realizacji celu długookresowego: inwentaryzacja zasobów energii odnawialnej i niezbędnej infrastruktury, wyznaczenie regionów preferowanych do rozwoju energetyki odnawialnej, w tym w aktualizowanych studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin; wspieranie rozwoju energetyki odnawialnej poprzez opracowanie programów wykonawczych energetycznego wykorzystania biomasy, rozwoju energetyki wodnej, wiatrowej, słonecznej; propagowanie rozwoju energetyki odnawialnej i nośników energii bardziej przyjaznych środowisku, zwłaszcza z wykorzystaniem energii słonecznej do ogrzewania mieszkań i obiektów użyteczności publicznej; budowa urządzeń i instalacji do produkcji i transportu energii wytwarzanej z wykorzystaniem źródeł odnawialnych na terenach preferowanych do rozwoju energetyki odnawialnej; włączanie problematyki energii odnawialnej do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i aktualizowanych studiów zagospodarowania przestrzennego gmin. 4.3.3. Ochrona i racjonalne wykorzystanie gleb oraz rozwój rolnictwa ekologicznego – cel strategiczny Nr 3/2 Realizacja tego celu zmierza do: – ochrony gleb przed degradacją powodowaną przez czynniki antropogeniczne i naturalne; – rekultywacji gleb zdegradowanych; – – Poz. 186 ochrony zasobów gleb najlepszej jakości, nadających się do wykorzystania rolniczego (zgodnie ze standardami krajowymi i Unii Europejskiej); optymalnego wykorzystaniu gleb w zależności od uwarunkowań przyrodniczych. Działania w zakresie realizacji celu strategicznego polegać będą na: – edukacji w zakresie stosowania dobrej praktyki rolniczej; – propagowaniu i wdrażaniu rolnictwa ekologicznego; – podejmowaniu przedsięwzięć służących rozpoznaniu stanu gleb i skali zagrożeń; – pracach rekultywacyjnych. Działania w zakresie ochrony i racjonalnego wykorzystania gleb prowadzone będą zgodnie z kompetencjami wynikającymi z ustaw szczególnych. Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska, oceny jakości gleb i ziemi oraz obserwacji zmian dokonuje się w ramach państwowego monitoringu środowiska, a starosta prowadzi okresowe badania jakości gleb. Obecnie na terenie powiatu tarnobrzeskiego nie ma obszarów, na których obowiązek rekultywacji obciążałby starostę. Cele długookresowe (1.3/2) – Cel Nr 1.1.3/2. Ochrona gleb przed degradacją i zanieczyszczeniem wskutek czynników naturalnych i antropogenicznych. – Cel Nr 2.1.3/2. Identyfikacja zagrożeń i optymalne wykorzystanie gleb w zależności od uwarunkowań przyrodniczych. – Cel Nr 3.1.3/2. Ochrona zasobów gleb nadających się do wykorzystania rolniczego przed ich przeznaczeniem na inne cele. – Cel Nr 4.1.3/2 Włączanie do obiegu gospodarczego gruntów zdegradowanych. – Cel Nr 5.1.3/2. Rozwój rolnictwa ekologicznego. Działania w zakresie realizacji celów długookresowych: – rekultywacja terenów i użytków rolnych zdegradowanych, w wyniku działania czynników antropogenicznych i naturalnych; – wspieranie unowocześnienia produkcji rolnej poprzez modernizację gospodarstw rolnych, postęp biologiczny, sprawną strukturę dystrybucji, zaopatrzenia, przetwórstwa i usług; – właściwe użytkowanie rolnicze gleb, w tym odpowiednie nawożenie i stosowanie środków ochrony roślin; – zachowywanie odpowiedniego odczynu gleb (z uwagi na występujące nadmierne zakwaszenie, stosowanie wapnowania); – stosowanie fitomelioracji, zalesień gruntów nieprzydatnych rolniczo; – zapobieganie nielegalnemu składowaniu odpadów na gruntach do tego nie przeznaczonych; – ograniczanie zanieczyszczeń przemysłowych i gospodarczych; – podnoszenie poziomu wiedzy użytkowników gleb i gruntów w zakresie możliwości zasobów Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 glebowych i ich degradacji oraz w zakresie rolnictwa ekologicznego. Cele krótkookresowe (2.3/2) – Cel Nr 1.2.3/2. Monitoring gleb ukierunkowany na rejestrowanie zmian powodowanych przez czynniki naturalne i antropogeniczne (zakwaszenie gleb, użytkowanie, przeciążenie gleb materią i energią, niewłaściwą agrotechniką itp.). – Cel Nr 2.2.3/2. Rekultywacja gleb zdegradowanych na obszarach rolniczego użytkowania, w tym zalesianie. - 635 – – – Działania w zakresie realizacji celów krótkookresowych: – opracowanie programu rekultywacji gleb i zalesiania gleb na obszarach rolniczego użytkowania; – zwiększanie punktów monitoringu stanu gleb, publikacje, szkolenia; – organizowanie szkoleń w zakresie wymogów ochrony środowiska przy stosowaniu środków ochrony roślin, nawozów mineralnych oraz utylizacji środków ochrony roślin; – prowadzenie obserwacji zmian chemizmu gleb, a w szczególności koncentracji metali ciężkich w glebach użytkowanych rolniczo; – promocja produktów, aktywizacja sieci ze sprzedażą zdrowej żywności. 4.3.4. Ochrona i zrównoważony rozwój lasów oraz regulacja lesistości – cel strategiczny Nr 4/2 Realizacja tego celu polega przede wszystkim na kompleksowej ochronie ekosystemów leśnych, poprawie stanu zdrowotnego, doskonaleniu zasad i mechanizmów użytkowania obszarów leśnych, przygotowaniu podstaw do regulacji lesistości, wzbogacaniu zasobów leśnych i ochronie przed pożarami. Efektem realizacji celu strategicznego będzie: – zachowanie korzystnego wpływu lasów na równowagę przyrodniczą, zachowanie różnorodności biologicznej, krajobrazu i poprawa warunków życia ludności; – osiągnięcie przestrzennie optymalnej struktury lasów w krajobrazie; – regeneracja zdewastowanych i zaniedbanych drzewostanów w lasach prywatnych. Ze względu na specyfikę ochrony ekosystemów leśnych, dla utrzymania i poprawy stanu lasów działania (przedsięwzięcia), z reguły pozainwestycyjne, należy prowadzić w sposób ciągły, ponieważ nie można ich zamknąć w określonym przedziale czasu, z tego względu nie wyznaczono celów długookresowych. Działania prowadzone będą zgodnie z kompetencjami określonymi przez ustawy szczególne. Zarządzanie ochroną i racjonalną gospodarką leśną: – wdrażanie krajowego i wojewódzkiego (po jego opracowaniu) programu zalesiania; – scalanie niewielkich enklaw leśnych w większe kompleksy; – – Poz. 186 zachowanie bioróżnorodności lasów m.in. poprzez ochronę i odtwarzanie śródleśnych zbiorników wodnych oraz pozostawianie na gruntach przeznaczonych do zalesień - trwałych i okresowych oczek wodnych, bagien, mokradeł jako ostoi życia biologicznego, szczególnie na wododziałach; ochrona i pielęgnacja zasobów leśnych oraz ekosystemów nieleśnych, w tym obejmowanie ochroną cennych obszarów leśnych i nieleśnych (użytki ekologiczne – ekosystemy cenne przyrodniczo, takie jak: torfowiska, murawy kserotermiczne, półnaturalne łąki); wdrożenie zasad zagospodarowywania lasów nie objętych formami ochrony przyrody a będących przedmiotem ochrony w świetle prawa międzynarodowego (konwencje i porozumienia międzynarodowe oraz dyrektywy UE); doskonalenie metod aktywnego przeciwdziałania zagrożeniu pożarowemu, w tym monitoring stanu i zagrożeń lasów; wspieranie tworzenia związków i stowarzyszeń właścicieli lasów, powiązań ko-operacyjnych bazy surowców i produktów leśnych z lokalnymi podmiotami przetwórstwa, przy wykorzystaniu pakietu instrumentów stymulujących przedsiębiorczość. Inwestycje – zalesianie gruntów wyłączonych z użytkowania rolniczego; – przebudowa drzewostanów oraz odbudowa potencjału produkcyjnego ekosystemów leśnych naruszonych w wyniku katastrof leśnych i pożarów. Cele krótkookresowe (1.4/2) – Cel Nr 1.4.1/2. Intensyfikacja działań na rzecz modelu trwale zrównoważonej, wielofunkcyjnej gospodarki leśnej oraz ochrony zasobów leśnych. Działania w zakresie realizacji celów krótkookresowych: – wzmocnienie nadzoru i doradztwa fachowego w stosunku do lasów niepaństwowych, w tym przygotowywanie materiałów informacyjnych i edukacja ekologiczna; – przygotowanie podstaw do regulacji zalesień, w tym: weryfikacja klasyfikacji gruntów (granicy polno-leśnej), uregulowanie spraw związanych z wykazywaniem powierzchni leśnych w ewidencji gruntów oraz optymalnej lokalizacji zalesień w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego; – nadzór i kontrola zalesień gruntów prywatnych oraz szkolenie właścicieli zalesionych gruntów. – rozpoczęcie prac związanych z opracowaniem programów zadrzewień realizowanych na gruntach stanowiących własność osób fizycznych, wspólnot gruntowych mienia gminnego i komunalnego. – realizacja przedsięwzięcia związanego z nasadzeniami drzew i krzewów przeciwdziałać będzie narastającym zagrożeniom (ograniczenie erozji wodnej, kształtowanie bilansu wodnego) Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 – oraz utrzymania bogactwa i różnorodności świata roślin i zwierząt funkcjonowanie oraz kształtowanie ekosystemów leśnych i zadrzewień śródpolnych tworzących korytarze ekologiczne w krajobrazie rolniczym środowiska przyrodniczego. 4.4. Edukacja ekologiczna, dostęp do informacji i poszerzanie dialogu społecznego Wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców powiatu oraz poprawa komunikacji społecznej w zakresie ochrony i racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych – cel strategiczny Nr 1/3. Cel ten prowadzić będzie do wykreowania społeczeństwa o wysokim poziomie zachowań, świadomego wzajemnych powiązań pomiędzy zagadnieniami gospodarczymi, społecznymi, ekologicznymi i politycznymi. Realizowany będzie poprzez: wspieranie działań uzupełniających system edukacji szkolnej, zwiększenie efektywności edukacji ekologicznej, dostarczanie niezbędnej wiedzy o problematyce ekologicznej. Stan środowiska zależy w dużej mierze od postaw poszczególnych członków społeczeństwa. Swobodny dostęp do informacji o środowisku ma wpływ na aktywizowanie społeczności lokalnych Cele długookresowe (1.1/3) – Cel Nr 1.1.1/3. Poprawa świadomości ekologicznej w zakresie właściwych postaw konsumenckich, w zakresie korzystania ze środowiska (m.in. gospodarki odpadami i racjonalizacji zużycia wody, energii cieplnej i elektrycznej). – Cel Nr 2.1.1/3. Podniesienie świadomości społecznej w zakresie wiedzy o środowisku (zagadnienia ochrony ekosystemów, ochrony krajobrazu, kształtowanie norm zachowań sprzyjających ochronie różnorodności biologicznej) i jego zagrożeniach. – Cel Nr 3.1.1/3. Promowanie rolnictwa ekologicznego, odnawialnych źródeł energii. Działania w zakresie realizacji celów długookresowych: – egzekwowanie przepisów, zwłaszcza dotyczących: porządku, odpadów, gospodarki wodno-ściekowej i ochrony przed hałasem; – edukacja ekologiczna w szkołach (kółka zainteresowań, konkursy ekologiczne itp. prowadzenie aktywnych form edukacji np. “zielone szkoły”); – rozwój bazy edukacji ekologicznej, w tym rozwój zagospodarowania edukacyjnego i turystycznego obszarów leśnych (ścieżki edukacyjne, szlaki turystyczne, tablice informacyjne itp.); – organizowanie kampanii informacyjnoedukacyjnych, wspieranie imprez prośrodowiskowych oraz działalności wydawniczej; – upowszechnianie informacji o podejmowanych akcjach, kampaniach i działaniach na rzecz aktywnej ochrony środowiska w województwie, kraju i na świecie; - 636 – Poz. 186 uczestnictwo w wojewódzkich, krajowych i międzynarodowych programach edukacji ekologicznej. Cele krótkookresowe (2.1/3) – Cel Nr 1.2.1/3. Zorganizowanie systemu informacji o środowisku i ogólnodostępnych form edukacji ekologicznej. – Cel Nr 2.2.1/3. Rozwój bazy edukacyjnej. – Cel Nr 3.2.1/3 Edukacja ekologiczna w szkołach i w rolnictwie. Działania w zakresie realizacji celów krótkookresowych: – włączenie do edukacji szkolnej programów ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami; – opracowanie programu edukacyjnego oraz koordynacja działań w zakresie jego wdrażania; – opracowanie zasad i przygotowanie nowoczesnych (komputerowych) systemów zarządzania i dokumentowania zasobami środowiska, w tym gospodarki przestrzenią wiejską; – wspieranie przedsięwzięć szkoleniowych dla rolników, kontynuowanie doradztwa rolniczego; – prowadzenie edukacji ekologicznej dzieci i młodzieży w zakresie zrozumienia celów ochrony przyrody i różnorodności biologicznej; – wprowadzenie dodatkowych form nauki wiedzy ekologicznej poprzez kółka zainteresowań, spotkania, konkursy; – edukacja ekologiczna w zakresie gospodarki odpadami i racjonalizacji zużycia wody i energii poprzez programy radiowe i telewizyjne o tematyce proekologicznej, prasę i wydawnictwa. 5. System zarządzania programem 5.1. Instrumenty i narzędzia realizacji Programu Program w założeniu ma kształtować całość polityki w zakresie ochrony środowiska na szczeblu powiatowym. Ma być główną wykładnią dla kierunków działań, obieranych przez wszelkie jednostki w zakresie szeroko pojmowanej ochrony środowiska. Realizacja programu następować będzie poprzez: – doprowadzenie do zbieżności zapisów Programu z treścią programów szczebla gminnego; – koordynację działań organów i instytucji odpowiedzialnych za ochronę ochrony środowiska na terenie powiatu ściśle pod kątem Programu; – konsekwentną i skuteczną egzekucję przepisów prawa, szczególnie w zakresie objętym Programem; – propagowanie wśród społeczności lokalnej wspólnych działań w interesie środowiska. Możliwość skutecznego wykonywania ustaleń Programu wiązać się będzie ściśle z możliwościami finansowymi jednostek odpowiedzialnych za poszczególne zadania. Jednocześnie jednak Program jest elementem niezbędnym do pozyskania tych Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 środków. Pośrednio warunkiem sprawnej realizacji jest też posiadanie instrumentu w postaci odpowiednich zasobów kadrowych tj. niezbędnej liczby etatów oraz kompetentnych pracowników. Realizacja zadań wynikających z „II Polityki ekologicznej państwa” zwłaszcza wdrożenie systemów informatycznych oraz modyfikacja systemu statystyki publicznej, państwowego monitoringu środowiska i pozostałych mechanizmów nadzoru i kontroli wymagać będzie w latach 2009–2012 wzmocnienia istniejących struktur ochrony środowiska lub powołania nowych struktur organizacyjnych oraz wdrożenia systemów obiegu informacji w dziedzinie środowiska, niezbędnych do spełnienia przez Polskę warunków uczestnictwa w Unii Europejskiej i realizacji innych zobowiązań międzynarodowych. Grupę instrumentów zarządzania Programem tworzą: 1. instrumenty prawno-administracyjne; 2. instrumenty rynkowe; 3. instrumenty finansowe; 4. instrumenty z zakresu organizacji, marketingu i zarządzania środowiskiem; 5. instrumenty informacyjno-edukacyjne. Na szczeblu powiatowym Program realizowany będzie głównie poprzez instrumenty prawnoadministracyjne oraz informacyjno edukacyjne. Instrumenty finansowe, będące w posiadaniu starostwa powiatowego, służące realizacji polityki ekologicznej, są obecnie niewystarczające. Starosta jako organ ochrony środowiska na poziomie powiatu posiada takie instrumenty prawne jak: decyzja, zezwolenie, uzgodnienie, koncesja, kontrola i monitoring, nadzór, publiczne rejestry (m. in. zadania w zakresie zalesień i nadzoru nad lasami nie stanowiącymi własności Skarbu Państwa, łowiectwa, ochrony powierzchni ziemi, ochrony przed hałasem, korzystania z zasobów wodnych, wytwarzania, odzysku, unieszkodliwiania i transportu odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne, procesu inwestycyjnego, związane z przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na środowisko, dla których raport może być wymagany). Tworzy (w zależności od potrzeb) również programy m.in. programy zalesień, programy ochrony przed hałasem, programy rekultywacji gleb na obszarach zdegradowanych. - 637 - Poz. 186 umożliwiającą efektywne wykorzystanie technicznych i finansowych. 5.2.2. Realizacja Programu środków Realizacja Programu wymagać będzie skoordynowanych wysiłków bardzo wielu jednostek z terenu powiatu, głównie urzędów gmin, jednostek administracji zespolonej i ekologicznych organizacji pozarządowych, a także podmiotów prowadzących działalność gospodarczą oraz osób fizycznych. Program realizowany będzie, zgodnie z przepisami szczególnymi, przez wszystkie jednostki odpowiedzialne za ochronę środowiska w powiecie, w oparciu o aktualnie dostępne instrumenty: prawnoadministracyjne, informacyjno-edukacyjne, finansowe, ekonomiczno-rynkowe, oraz instrumenty z zakresu organizacji i zarządzania środowiskiem. 5.2.3. Kontrola realizacji Programu Główną jednostką monitorującą wykonanie zadań, wynikających z Programu będzie organ wykonawczy powiatu, czyli Zarząd Powiatu w Tarnobrzegu. Ocena wykonania odbywać się będzie poprzez kontrolę osiągnięcia wyznaczonych mierników celów długookresowych (zgodnie z tabelą Nr 3, załączoną do niniejszego Programu). Na podstawie art. 18 ust. 2 Prawa ochrony środowiska co 2 lata Zarząd zobowiązany jest do sporządzenia w tym zakresie stosownego raportu i przedstawienia go Radzie Powiatu. Najbliższa tego typu kontrola realizacji założeń Programu będzie miała więc miejsce w 2011 r. Kontrola wdrażania Programu i oceny jego realizacji w aspekcie osiągania założonych celów prowadzona będzie poprzez monitoring: 1. stanu środowiska, 2. wdrażania i realizacji Programu, w tym kontrolę aktywności instytucji odpowiedzialnych za realizację zadań w zakresie ochrony środowiska na terenie powiatu, 3. skutków realizacji Programu. Raporty i ocena oraz zmiana uwarunkowań realizacji Programu (w sferach: gospodarczej, przyrodniczej, przestrzennej, społecznej i politycznoinstytucjonalnej) będą podstawą do aktualizacji. Aktualizacja Programu powinna odbywać się, nie rzadziej niż co 4 lata. Monitoring środowiska 5.2. Organizacja działań realizacyjnych i kontrolnych przygotowawczych, 5.2.1. Działania przygotowawcze Organem odpowiedzialnym za wdrażanie i koordynację działań określonych w Programie jest Zarząd Powiatu Tarnobrzeskiego. Poprzez posiadane instrumenty prawno-administracyjne, informacyjnoedukacyjne i finansowe zapewnia spójność pomiędzy wszystkimi działaniami na rzecz ochrony środowiska w powiecie prowadzonymi na szczeblu lokalnym, wojewódzkim i krajowym i międzynarodowym, Pod kątem nowych wymagań przepisów prawa krajowego i unijnego należy zmienić funkcjonujące dotychczas: system monitorowania środowiska, metody badań, prowadzenie oceny dotrzymywania standardów jakości środowiska, gromadzenia i przetwarzania informacji o środowisku oraz rozpowszechnianie informacji o środowisku i jego ochronie. Monitoring wdrażania i realizacji Programu Monitoring będzie: wdrażania Programu dotyczyć Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 1. 2. 3. 4. określenia stopnia realizacji przyjętych celów; oceny realizacji programów i projektów inwestycyjnych w ochronie środowiska; określenia stopnia rozbieżności pomiędzy przyjętymi celami i działaniami, a ich wykonaniem; analizy przyczyn tych rozbieżności. Monitoring skutków realizacji Programu Monitoring skutków realizacji Programu prowadzony będzie poprzez ocenę: 1. poprawy standardów jakości środowiska poprawy poziomu i jakości życia mieszkańców; 2. aktywności i reakcji społeczeństwa; 3. ocenę stopnia realizacji działań. Bezpośrednim wskaźnikiem zaawansowania realizacji działań będzie wysokość ponoszonych nakładów finansowych oraz uzyskiwane efekty rzeczowe. Uzyskiwane efekty rzeczowe, zweryfikowane przez ocenę stanu jakości i dotrzymywania norm komponentów środowiska, dokonaną w ramach systemu monitoringu, ilustrować będą zaawansowanie realizacji Programu w skali rocznej i umożliwiać dokonywanie niezbędnych korekt na bieżąco. Ocena stopnia realizacji działań odbywać się będzie poprzez mierniki realizacji celów strategicznych określone w tabeli Nr 3. Posługiwanie się, m.in. tymi miernikami, pozwoli na: – określenie w jakim stopniu Program wpisuje się w układ limitów krajowych, kreślonych w polityce ekologicznej państwa; – ocenę na ile powiat spełnia lub zbliża się do standardów europejskich. Celem monitoringu jest, między innymi, identyfikacja, kontrola i ocena wskaźników dotyczących: – stopnia zmniejszenia różnicy między faktycznym zanieczyszczeniem środowiska, a zanieczyszczeniem dopuszczalnym na danym obszarze; – ilości zużywanej energii, materiałów, wody, wytwarzanych odpadów, emitowanych zanieczyszczeń w przeliczeniu na: jednostkę dochodu narodowego, wielkość produkcji (wyrażoną w jednostkach fizycznych), wartość sprzedaną lub na mieszkańca; – stosunku uzyskiwanych efektów ekologicznych do ponoszonych nakładów; – technologiczno-ekologicznej charakterystyki materiałów, urządzeń i produktów ujawnianych na etykietach lub w dokumentach technicznych produktów. Powyższe wskaźniki powinny być gromadzone i wykorzystywane do oceny realizacji polityki ekologicznej na obszarze powiatu w przekroju terytorialnym i branżowym. 5.2.4. Struktura zarządzania Programem Zarządzanie, realizacja i kontrola Programu na poziomie powiatu, prowadzone będą przez - 638 - Poz. 186 administrację rządową i samorządową oraz przez inne instytucje, w zakresie i poprzez instrumenty określone ustawami. Zarząd Powiatu Tarnobrzeskiego jest odpowiedzialny za wdrażanie i koordynację działań określonych w Programie, co znaczy że: – czuwa nad realizacją poszczególnych zadań; – przygotowuje wnioski o środki inwestycyjne; – współpracuje z programami wyższego rzędu i programami sąsiednich powiatów; – modyfikuje Program w zależności od uwarunkowań, w tym prawnych; – promuje Program. Na obszarze powiatu ochrona środowiska realizowana będzie, zgodnie z przepisami szczególnymi, przez: 1) Starostę jako organ ochrony środowiska na szczeblu powiatowym; 2) Wojewodę Podkarpackiego oraz podległe mu służby zespolone, dysponujące instrumentami prawnymi w zakresie: reglamentowania prawa do korzystania ze środowiska, kontroli, nadzoru, negocjacji, opiniowania; 3) Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska 4) Samorząd Województwa Podkarpackiego i podległe mu jednostki organizacyjne; 5) organy administracji centralnej (m.in. Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi); 6) instytucje finansujące zadania ochrony środowiska; 7) Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Lublinie i nadleśnictwa działające na terenie powiatu; 8) Kuratorium Oświaty w Rzeszowie, Delegatura w Tarnobrzegu; 9) Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Boguchwale; 10) administrację niezespoloną (specjalną), a w szczególności: a) Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie, b) Powiatowego Inspektora Sanitarnego, c) Państwową Straż Pożarną, w zakresie ratownictwa ekologicznego. W zakresie realizacji i lokalizacji inwestycji ochrony środowiska istotną rolę będą pełniły gminy. Na poziomie gminnym organem ochrony środowiska jest wójt, burmistrz. Poza ogólnymi przepisami prawnymi, posiada on instrument zarządzania przestrzenią i środowiskiem, jakim jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Ważne jest uwzględnienie ścisłych powiązań Powiatu Ziemskiego w Tarnobrzegu z Powiatem Grodzkim w Tarnobrzegu. Najważniejsze powiązania przejawiają się w gospodarce odpadami, kształtowaniu stosunków wodnych (w tym ochronie przed powodzią) oraz rekultywacji terenów poprzemysłowych (likwidacja Kopalni Siarki Machów). Ponadto ważnymi realizatorami Programu będą przedsiębiorstwa i zakłady komunalne oraz lokalne ekologiczne organizacje pozarządowe działające na terenie powiatu. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 639 - 6. Koszty i źródła finansowania programu – 6.1. Koszt realizacji programu – – Poz. 186 środki z budżetu centralnego, samorządowych; pomocy zagranicznej; środki własne przedsiębiorców. budżetów Zgodnie z polityką ekologiczną państwa założone cele mogą być zrealizowane przy stopniowym wzroście udziału wydatków na ochronę środowiska i gospodarkę wodną. Według oszacowanych kosztów dostosowawczych Polski do Unii Europejskiej, w najbliższych 10-13 latach trzeba przeznaczać na ochronę środowiska 2-3 razy więcej niż dotychczas. Dotychczas dostępne na rynku formy finansowania inwestycji ekologicznych dzielą się na: – zobowiązania kapitałowe: kredyty, pożyczki, obligacje, leasing; – udziały kapitałowe: akcje i udziały w spółkach; – dotacje. Szacunkowe koszty realizacji programu opracowano w oparciu o analizę: 1) nakładów inwestycyjnych na ochronę środowiska i gospodarkę wodną wg danych Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego z 2008 roku; 2) inwestycji zgłoszonych do Banku Projektów Województwa Podkarpackiego (inf. Departamentu Rozwoju Podkarpackiego Urzędu Marszałkowskiego); 3) informacji o wykorzystaniu i realizacji środków pomocowych w województwie podkarpackim (inf. Departamentu Rozwoju Podkarpackiego Urzędu Marszałkowskiego); 4) przedsięwzięć finansowanych przez WFOŚ i GW w Rzeszowie; 5) przedsięwzięć zgłoszonych przez gminy i powiat w ramach ankietyzacji; 6) przedsięwzięć zgłoszonych przez instytucje i przedsiębiorstwa działające na terenie powiatu. Realizacja Programu finansowana będzie ze środków: 1) publicznych, w tym: a) krajowych, pochodzących z: budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, pozabudżetowych instytucji publicznych; b) zagranicznych, pochodzących, między innymi, z przedakcesyjnych programów pomocowych (do czasu ich zakończenia), funduszu spójności, funduszy strukturalnych, fundacji itp.; 2) niepublicznych, pochodzących z dochodów przedsiębiorstw i inwestorów, banków komercyjnych, funduszy inwestycyjnych, towarzystw leasingowych itp., w ramach których najczęstszymi formami finansowania będą: a) zobowiązania finansowe (np. kredyty, pożyczki, obligacje, leasing), b) udziały kapitałowe (akcje i udziały w spółkach), c) fundusze własne inwestorów, d) dotacje (tzw. granty) i subwencje właściwe, e) zagraniczna pomoc finansowa udzielana poprzez fundacje i programy pomocowe. Należy nadmienić, iż koszty niektórych działań były niemożliwe do określenia z uwagi na brak niezbędnych informacji i danych. Szacuje się, że nakłady na ochronę środowiska w powiecie, w latach 2009-2012 wyniosą około 209,3 mln PLN, natomiast do 2015 r. łącznie ponad 410,3 mln PLN. W kosztach tych nie zostały uwzględnione nakłady niezbędne do realizacji celu strategicznego Nr 3/1 tj. Gospodarki odpadami (zawiera je Plan Gospodarki Odpadami). Koszty inwestycji na poziomie powiatowym należy zweryfikować po opracowaniu gminnych programów ochrony środowiska. 6.2. Źródła finansowania Programu Źródła finansowania Programu ochrony środowiska będą zróżnicowane, w zależności od rodzaju i okresu przewidywanego działania, a przede wszystkim możliwości stosowania instrumentów prawnych, finansowo-ekonomicznych i możliwości udzielania pomocy publicznej w prawie krajowym i wspólnotowym (przepisy o pomocy publicznej). Dotychczas podstawę finansowania ochrony środowiska stanowiły: – fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (Narodowy, wojewódzki, Ekofundusz) i współpracujące z nimi banki (m.in. Bank Ochrony Środowiska), fundacje; Podział tych środków na działania związane z ochroną środowiska odbywać się będzie zgodnie z: 1. „Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Podkarpackiego dla Funduszy Strukturalnych . 2. Planem Rozwoju Obszarów Wiejskich; 3. Sektorowym Programem Operacyjnym „Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich”; 4. „Narodowa Strategia Spójności na lata 20072013” opracowana przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego –Warszawa 2007 r. 5. programami branżowymi, krajowymi i wojewódzkimi oraz regulaminami funduszy krajowych oraz wojewódzkich; 6. wydatkami budżetowymi określonymi w poszczególnych gminach, przedsiębiorstwach i zakładach produkcyjnych; 7. aktualnie obowiązującymi przepisami prawnymi. Możliwości realizacji i wspierania inwestycji w zakresie ochrony środowiska ze środków własnych powiatu i gmin są limitowane ogólną sumą możliwych do uzyskania dochodów oraz potrzebą realizacji inwestycji w innych sferach działalności. Aby sięgać po środki finansowe Unii Europejskiej, gminy i powiaty powinny tworzyć związki gmin i tworzyć wspólne projekty. Tylko takie projekty mają szansę na pozyskanie poważnych Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 środków na ochronę środowiska strukturalnych i funduszu spójności. - 640 z funduszy Poz. 186 wojewódzkiego i centralnego, bądź instytucji działających na terenie powiatu, ale bezpośrednio podległych organów wojewódzkim lub centralnym. 7. Uwarunkowania realizacji programu Zadania gmin Realizacja Programu może napotykać trudności wynikające z uwarunkowań (trudnych do oszacowania na obecnym etapie) takich jak: 1. możliwości współpracy lokalnej (współpracy samorządu powiatowego ze społecznością lokalną, instytucjami różnego szczebla, organami gmin); 2. uwarunkowania prawno-polityczne; 3. zmiany strukturalne w administracji publicznej i funduszach celowych; 4. możliwości finansowe, zwłaszcza: możliwości kredytowe gmin i przedsiębiorstw; środki finansowe możliwe do pozyskania; ograniczania środków na ochronę środowiska (przeznaczanie środków finansowych na zaspokojenie ogromnych potrzeb społeczeństwa, w zakresie innym niż ochrona środowiska); 5. rezygnacja lub opóźnienie w realizacji konkretnych działań w programach wyższego rzędu; 6. dynamika procesu rozwoju i zmian w sferach: gospodarczej, przyrodniczej, przestrzennej, społecznej i polityczno – instytucjonalnej; 7. możliwości pozyskania terenu pod realizacje projektów; 8. możliwości techniczne wykonania zadań (m.in. zasoby ludzkie, wyposażenie techniczne); 9. stopień zaangażowania instytucji odpowiedzialnych za realizacje zadań; 10. aktualne priorytety, określone w dokumentach rządowych, wojewódzkich, powiatowych. 8. Rodzaj i ekologicznych harmonogram realizacji działań W zależności od czasu pełnej realizacji (od rozpoczęcia zadania do osiągnięcia celu wg przyjętego miernika) przyjęto podział na zadania: krótkookresowe (2009 r. - 2012 r.); długookresowe (do 2016 r.); Ze względu na kompetencje dokonano podziału zadań na: Zadania własne samorządu powiatowego Zadania własne obejmują przedsięwzięcia i działania, które będą finansowane w całości lub częściowo ze środków będących w dyspozycji powiatu. Zadania koordynowane, finansowane ze środków przedsiębiorstw i ze środków zewnętrznych Przez zadania koordynowane należy rozumieć pozostałe zadania, związane z ochroną środowiska i racjonalnym wykorzystaniem zasobów naturalnych, które są finansowane w ze środków przedsiębiorstw oraz ze środków zewnętrznych, będących w dyspozycji organów i instytucji szczebla Zadania samorządów gminnych obejmują działania finansowane w całości lub częściowo ze środków pozostających w dyspozycji gmin i szczegółowo ustalone zostaną w gminnych programach ochrony środowiska. Część działań, w ramach uregulowań ustawowych, technicznoorganizacyjnie może być wspierana przez samorząd powiatowy. Wsparcie finansowe dla działań na rzecz ochrony środowiska na terenie powiatu będzie udzielane w miarę możliwości finansowych starostwa powiatowego. Wykaz zadań i działań ekologicznych na terenie powiatu, w tym nazwę zadania, ich podział wg kompetencji, harmonogram, koszty realizacji oraz przewidywane źródła finansowania przedstawiono w tabeli Nr 1. Wytyczne do sporządzania programów gminnych Oprócz zadań wynikających z powiatowego programu ochrony środowiska, zadania gmin określać będą również gminne programy ochrony środowiska. Gminne programy ochrony środowiska powinny składać się z dwóch części: 1) zadań własnych (pod zadaniami własnymi należy rozumieć te przedsięwzięcia, które będą finansowane w całości lub części ze środków w dyspozycji gminy); 2) zadań koordynowanych (pod zadaniami koordynowanymi należy rozumieć pozostałe zadania, związane z ochrona środowiska i racjonalnym wykorzystaniem zasobów naturalnych, które są finansowane ze środków przedsiębiorstw oraz ze środków zewnętrznych, będących w dyspozycji organów i instytucji szczebla powiatowego, wojewódzkiego i centralnego). Zadania własne gmin powinny określać: opis przedsięwzięcia, termin realizacji, instytucję odpowiedzialną, koszty, źródła finansowania. Zadania koordynowane powinny być ujęte w programie z takim stopniem szczegółowości, jaki jest dostępny na terenie gminy. Gminny program ochrony środowiska powinien być skoordynowany w szczególności ze: studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy; miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego; lokalnymi programami rozwoju infrastruktury; gminnym planem gospodarki odpadami; programami, których opracowanie wynika z ustawy Prawo ochrony środowiska m.in. ochrony przed hałasem, programem ochrony wód (jeżeli zostały opracowane). Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 641 - Poz. 186 Tabela Nr 1 Wykaz zadań i działań ekologicznych na terenie powiatu. Lp. Nazwa zadania Termin realizacji w latach Jednostka odpowiedzialna Jednostka współpracująca Szacunkowe koszty realizacji w tys. PLN do 2015 r. Źródła finansowania Podział zadań praca ciągła starosta - w ramach działalności statutowej - P sukcesywnie starosta Minister Środowiska, Wojewoda, Marszałek Województwa - środki własne, środki budżetowe, fundusze celowe, fundusze strukturalne, środki wojewódzkie P praca ciągła Zarząd Powiatu Tarnobrzeskieg o (wykonawcy dokumentów, konsultanci) bez nakładów - P czerwiec 2010 zarządy gmin służby planistyczne (wykonawcy dokumentów) ceny ustalone w drodze przetargów środki własne gmin, fundusze celowe, WFOŚiGW sukcesywnie Wójt i Rady Gmin Wojewoda, Starosta, Zarząd Województwa Podkarpackiego ceny MPZP ustalone w drodze przetargów środki własne Wojewoda, Starosta - budżet państwa, WFOŚiGW K - w ramach działalności statutowej budżet państwa K środki własne, G ZADANIA OGÓLNE 1. 2. 3. 4. 5. Ustalanie podmiotom korzystającym ze środowiska, warunków korzystania ze środowiska poprzez wydawanie decyzji, pozwoleń itp. Wzmocnienie zaplecza technicznego stanowisk ds. ochrony środowiska w celu zapewnienia realizacji nowych przepisów krajowych i unijnych (m.in. komputeryzacja), zakup materiałów szkoleniowych i pomocniczych, szkolenia merytoryczne pracowników realizujących zadania ochrony środowiska Opiniowanie gminnych programów ochrony środowiska pod względem zgodności z obowiązującym prawem i powiatowym programem ochrony środowiska Opracowanie gminnych programów ochrony środowiska wraz z planami gospodarki odpadami Opracowanie MPZP z uwzględnieniem wymagań dotyczących ochrony środowiska, w szczególności: lokalizacji obiektów infrastruktury ochrony środowiska, zagadnień istniejących i potencjalnych obiektów niebezpiecznych, obszarów i obiektów o szczególnych walorach przyrodniczych, obszary ograniczonego użytkowania nie spełniające wymagań w zakresie jakości środowiska, obszarów zalesień i zadrzewień, wykorzystania lokalnego potencjału w zakresie zaopatrzenia w energię i surowce, zwłaszcza odnawialne oraz pochodzące z odzysku OBSZAR STRATEGICZNY NR 1: OCHRONA I POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA Ochrona wód i poprawa ich jakości – cel strategiczny Nr 1/1 1. Wdrożenie dyrektyw IPPC (nakłady Ministerstwo inwestycyjne związane z ochroną Sukcesywnie Środowiska wód) 2. Wyznaczenie wód wrażliwych na zanieczyszczenia azotu i do 2 lat opracowanie dla tych obszarów sukcesywnie Dyrektor programów działań na rzecz do 2012 RZGW Kraków ograniczenia spływu zanieczyszczeń azotowych ze źródeł rolniczych 3. Gospodarka ściekowa Gmina Gorzyce a). budowa sieci kanalizacyjnej w m. Orliska, Furmany,Zalesie Gorzyckie, Motycze Poduchowne, 2010-2012 samorząd Gorzyce Pączek gminny Gmina Baranów Sandomierski a) budowa kanalizacji sanitarnej w Dąbrowicy 2010 samorząd gminny 2009-2011 samorząd gminny 2009-2011 samorząd gminny 2009-2011 samorząd gminny 2012 samorząd gminny 2009-2011 samorząd gminny b) budowa kanalizacji w Baranowie Sandomierskim c) budowa kolektora tranzytowego Skopanie – Osiedle – Baranów Sandomierski d) modernizacja oczyszczalni ścieków w Baranowie Sandomierskim e) budowa kanalizacji sanitarnej w Woli Baranowskiej f) rozbudowa oczyszczalni ścieków w Baranowie Sandomierskim służby planistyczne zakłady i przedsiębiorstwa komunalne służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne 29000 fundusze strykturalne UE,WFOŚiGW NFOŚiGW fundusze pomocowe 2.108,00 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G 690,00 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G 1.690,00 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G 3.500,00 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G 4.858,00 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G 1.800,00 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 g) budowa kanalizacji w Skopaniu Wsi - 642 - 2012 samorząd gminny 2010-2012 samorząd gminny 2015 samorząd gminny 2015 samorząd gminny 2015 samorząd gminny 2016 samorząd gminny 2016 samorząd gminny 2010-2012 samorząd gminny 2015 samorząd gminny 2010-2015 samorząd gminny 2009-2011 samorząd gminny 2010-2012 samorząd gminny Gmina Nowa Dęba a) budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowościach: Jadachy, Cygany, Rozalin, Alfredówka 2011-2016 samorząd gminny c) budowa magistrali wodociągowej na osiedlu domków jednorodzinnych w Nowej Dębie 2011 samorząd gminny h) budowa kanalizacji w Siedleszczanach i) budowa kanalizacji w Dymitrowie Małym j) budowa kanalizacji w Dymitrowie Dużym k) budowa kanalizacji w Durdach l) budowa kolektora tranzytowago w Knapach ł) rozbudowa oczyszczalni w Dąbrowicy m) budowa kanalizacji sanitarnej w Ślęzakach n) budowa kanalizacji w Kaczakach Gmina Grębów a). budowa kanalizacji sanitarnej ; Zupawa, Zabrnie, Furmany, Zapolednik ,Nowy Grębów b). budowa kanalizacji sanitarnej ;Krawce-Wydrza, Stale-Siedlisko c). rozbudowa oczyszczalni ścieków w Grębowie Kształtowanie stosunków wodnych – cel strategiczny Nr 2/1 1. Realizacja programu „małej retencji dla województwa podkarpackiego na sukcesywnie lata 2000-2015” 2. 3. 4. Regulacja, modernizacja i remont koryt rzek i po-toków Regulacja, modernizacja i remont wałów przeciw-powodziowych PZMiUW w Rzeszowie sukcesywnie PZMiUW w Rzeszowie sukcesywnie PZMiUW w Rzeszowie sukcesywnie PZMiUW w Rzeszowie sukcesywnie RZGW w Krakowie sukcesywnie samorząd gminny Konserwacja urządzeń melioracyjnych 5. Wykonanie umocnień brzegów rzek 6. Przeciwdziałanie wkraczaniu zabudowy na tereny zalewowe poprzez stosowanie odpowiednich zapisów w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i decyzjach o warunkach zabudowy Poz. 186 służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne służby planistyczne, zakłady i przedsiębiorstwa komunalne samorządy gminne, samorząd województwa samorządy gminne, samorząd województwa samorządy gminne, samorząd województwa samorządy gminne, samorząd województwa 1.839,00 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G 709,00 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G 913,00 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G 1.058,00 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G 1.696,00 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G 354,00 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G 530,00 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G 3.915,00 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G 2.497,00 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G 10000 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G 8000 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G 5000 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G 20.000,00 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G 0,250 środki własne, fundusze strukturalne UE, WFOSiGW, NFOŚiGW, fundusze pomocowe G 5.849,00 25.500,00 124.720,00 budżet państwa, fundusze strukturalne, budżety gmin, WFOŚiGW budżet państwa, fundusze strukturalne, budżety gmin, WFOŚiGW budżet państwa, fundusze strukturalne, budżety gmin, WFOŚiGW K K K brak danych - K - brak danych budżet państwa K służby planistyczne, inwestorzy w ramach opracowywanych MPZP środki własne gmin G Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Gospodarka odpadami – cel strategiczny Nr 3/1 1. Opracowanie rozwiązań systemowych gospodarki odpadami w powiecie wspieranych przez edukację ekologiczną 2. 3. Zintensyfikowanie działań samorządów gminnych w zakresie ewidencji i monitoringu gospodarki odpadami na terenach wiejskich Realizacja planów gospodarki odpadami: wojewódzkiego, powiatowego i gminnego 3. Uchwalanie programów ochrony przed hałasem, dla terenów, na których przekroczone zostały poziomy hałasu Realizacja inwestycji komunikacyjnych (budowa obejść drogowych, modernizacje dróg i skrzyżowań ) Poz. 186 2015 Zarząd Powiatu Tarnobrzeskieg o wykonawcy planu gospodarki odpadami, samorządy gminne, podmioty gospodarcze w ramach powiatowego planu gospodarki odpadami środki własne P G sukcesywnie samorząd gminny samorząd powiatowy bez nakładów - G 2015 zarządy gmin zarządy: województwa i powiatu, podmioty gospodarcze zgodnie z planami gospodarki odpadami - P K G samorząd powiatowy zarządcy dróg w ramach działalności statutowej środki własne P po 2012 r., w zależności od potrzeb Rada Powiatu Tarnobrzeskieg o starosta bez nakładów - P do 2016 samorząd gminny zarządcy i właściciele obiektów, samorząd wojewódzki wg programów rozwoju komunikacji w województwie i powiecie - K G w ramach MPZP środki własne gmin i województwa K G 8100,0 środki własne, fundusze strukturalne, fundusze celowe, fundacje K G w ramach działań statutowych budżet państwa K P W zależności od posiadanych środków środki własne, fundusze celowe K P brak danych fundusze pomocowe, fundacje, środki własne, środki budżetowe K G KG PSP brak danych KG PSP K - brak danych w ramach pozyskanych środków K - zgodnie z budżetem jednostek organizacyjnych budżet województwa, środki własne K - brak danych budżet województwa, WFOŚiGW, gminne fundusze celowe K - 100,00 budżet państwa, WFOŚiGW K służby konserwatora zabytków, planistyczne, wyspecjalizowane jednostki konserwacji terenów zieleni brak danych środki własne, fundusze celowe G Ochrona przed hałasem – cel strategiczny Nr 4/1 1. Sporządzanie, co 5 lat, map akustycznych przez starostę z uwzględnieniem informacji sukcesywnie do wynikających z map sporządzanych czerwca 2016 przez zarządzających drogami 2. - 643 - Ochrona przed polami elektromagnetycznymi – cel strategiczny Nr 5/1 1. Właściwa lokalizacja obiektów emitujących promieniowanie elektromagnetyczne praca ciągła podmioty gospodarcze, samorząd wojewoda, PIS gminny Tarnobrzeg, starosta, służby planistyczne Ograniczenie zanieczyszczeń powietrza i przeciwdziałanie zmianom klimatu – cel strategiczny Nr 6/1 1. Modernizacja lub wymiana istniejących źródeł ciepła opalanych paliwem stałym na nowoczesne kotły opalane paliwem gazowym, ciekłym zarządcy lub biomasą, wyposażone w obiektów, samorządy sukcesywnie automatyczną regulację procesów podmioty gminne spalania podnoszącą wydajność gospodarcze cieplną źródła, w tym modernizacja kotłowni węglowych i sieci ciepłowniczej Przeciwdziałania poważnym awariom – cel strategiczny Nr 7/1 1. Wdrażanie przepisów prawnych Wojewoda, WIOŚ, KW PSP i zgodnych z prawo-dawstwem UE w praca ciągła Zarząd KM PSP zakresie zapobiegania i likwidacji Powiatu w Tarnobrzegu skutków poważnych awarii 2. Wsparcie finansowe doposażenia, modernizacja i stała poprawa wyposażenia jednostek ratownictwa samorząd KM PSP ekologicznego, techniczne i 2015 powiatowy w Tarnobrzegu organizacyjne wspieranie służb odpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego 3. Usuwanie skutków powodzi na rzekach i potokach (gm. Baranów PZMiUW, samorządy sukcesywnie Sandomierski, Gorzyce, Grębów) RZGW gminne 4. Poprawa wyposażenia jednostek ratowniczo-gaśniczych w sprzęt KM PSP niezbędny do ratownictwa sukcesywnie w Tarnobrzegu drogowego i ekologicznego przy głównych szlakach komunikacyjnych 5. Modernizacja systemu łączności w KM PSP 2010 KM PSP w Tarnobrzegu w Tarnobrzegu Ochrona przyrody, krajobrazu, bioróżnorodności – cel strategiczny Nr 8/1 1. Bieżąca ochrona walorów jednostki przyrodniczych tj. istniejących form organizacyjne praca ciągła ochrony przyrody zgodnie z kompetencjami 2. Konserwacja pomników przyrody sukcesywnie na Wojewoda, wniosek właścicieli właściciele i i zarządców zarządcy obiektów obiektów 3. Opracowania dokumentacyjne dla 2015 Wojewoda projektowanego rezerwatu *STAWY* 5. Ochrona, rewaloryzacja istniejących terenów zieleni i zadrzewień i tworzenie nowych na terenach zabudowanych samorządy praca ciągła gmin Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 644 - Poz. 186 OBSZAR STRATEGICZNY NR 2: RACJONALNE UŻYTKOWANIE ZASOBÓW ŚRODOWISKA Ochrona kopalin i rekultywacja terenów poeksploatacyjnych – cel strategiczny Nr ½ 1. Likwidacja Kopalni Siarki *Jeziorko* Minister Wojewoda, (zgodnie z projektem i Środowiska, 2010-2016 Marszałek harmonogramem) PRTG Województwa *Jeziorko* 2. Kontrola wypełniania obowiązku podmioty rekultywacji terenów po wydobyciu praca ciągła posiadające Starosta surowców pospolitych koncesje 3. Poszukiwanie i dokumentowanie podmioty nowych złóż praca ciągła posiadające Starosta koncesje 4. Bieżąca rekultywacja terenów podmioty poeksploatacyjnych i terenów praca ciągła posiadające Starosta zdegradowanych w gminach Gorzyce koncesje i Baranów Sandomierski Rozwój energetyki odnawialnej – cel strategiczny Nr 2/2 1. Budowa instalacji do wykorzystania odnawialnych źródeł energii praca ciągła samorządy gmin, samorząd wojewódzki, Starosta, Wojewoda Ochrona i racjonalne wykorzystanie gleb oraz rozwój rolnictwa ekologicznego – cel strategiczny Nr 3/2 1. Prowadzenie rejestru dot. informacji o przekroczeniu standardu jakości gleb praca ciągła Starosta podmioty gospodarcze, samorządy gminne Ochrona i zrównoważony rozwój lasów i regulacja lesistości – cel strategiczny Nr 4/2 1. Przygotowanie podstaw do zalesień – weryfikacja klasyfikacji gruntów oraz uregulowanie spraw związanych z wykorzystaniem powierzchni leśnych w ewidencji gruntów (formalne sukcesywnie Starosta przekwalifikowanie gruntów rolnych na leśne) 2. 3. 4. 5. 6. Wdrażanie krajowego i wojewódzkiego programu zwiększenia lesistości – regulacja lesistości Ochrona bioróżnorodności w lasach (zachowanie i zwiększanie) Nadzór i kontrola prac zalesieniowych gruntów przeznaczanych do zalesienia oraz zalesianie gruntów porolnych Ochrona i pielęgnacja zasobów leśnych Przygotowanie podstaw do rozszerzania zalesień, w tym lokalizacja zalesień w MPZP Wojewoda, Zarząd Województwa, służby geodezyjne, właściciele gruntów, samorządy gminne Starosta, Wojewoda, samorządy gminne 61 200,00 NFOŚiGW Środki własne przedsiebiorstwa bez nakładów - P brak danych środki przedsiębiorstw K brak danych środki własne przedsiębiorstw posiadających koncesje K brak danych środki własne inwestorów, fundusze celowe, fundusze strukturalne K w ramach działalności statutowej - P w ramach działalności statutowej budżet państwa P brak danych budżet państwa K 2015 nadleśnictwa praca ciągła nadleśnictwa służby ochrony środowiska brak danych środki własne nadleśnictw, EKO Fundusz K praca ciągła nadleśnictwa Starosta, samorząd województwa brak danych WFOŚiGW, środki własne K praca ciągła nadleśnictwa - brak danych środki własne K Starosta, Zarząd służby środki własne, Województwa, geodezyjne, sukcesywnie fundusze strukturalne, samorządy właściciele fundusze celowe gminy gruntów, służby planistyczne 7. Zalesianie gruntów nieprzydatnych właściciele dla rolnictwa, o pow. ok.100ha w gruntów, służby środki własne tym opracowywanie MPZP dla samorządy planistyczne, inwestorów, praca ciągła 200 gminy; Baranów Sandomierski, gminy AMiRRoln, fundusze celowe, Grębów, Nowa Dęba, Gorzyce Wojewoda, fundusze strukturalne Starosta, OBSZAR STRATEGICZNY NR 3: EDUKACJA EKOLOGICZNA, DOSTĘP DO INFORMACJI, POSZEZANIE DIALOGU SPOŁECZNEGO Wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców powiatu oraz poprawa komunikacji społecznej w zakresie środowiska – cel strategiczny Nr 1/3 1. Wspomaganie: a) edukacji ekologicznej w szkołach, samorząd a także w za-kresie kształtowania wojewódzki, właściwych postaw konsumentów, organizacje środki własne, w ramach zagrożeń środowiska i zdrowia ludzi samorząd pozarządowe, środki budżetowe, praca ciągła możliwości prowadzonej przez lokalne organizacje powiatowy grupy fundusze celowe, finansowych pozarządowe i grupy obywatelskie; obywatelskie, fundusze strukturalne b) działalności wydawniczej, produkcji szkoły, filmów i innych materiałów o kuratorium walorach edukacyjnych 2. Propagowanie idei zrównoważonego samorządy rozwoju i upowszechnianie informacji gminne, w ramach środki własne, o podejmowanych działaniach, podmioty sukcesywnie Starosta możliwości fundusze celowe, akcjach, kampaniach na rzecz gospodarcze, finansowych aktywnej ochrony środowiska media w powiecie informacyjne 3. Edukacja ekologiczna i rozwój zagospodarowania edukacyjnego środki własne, i turystycznego obszarów leśnych 2015 nadleśnictwa brak danych WFOŚiGW, (ścieżki dydaktyczne, szlaki EKO Fundusz turystyczne, tablice informacyjne) G K G P P K OBSZAR STRATEGICZNY NR 4: WSPÓŁPRACA Z SĄSIEDNIMI POWIATAMI Współpraca w działaniach na rzecz ochrony środowiska – cel strategiczny Nr ¼ 1. Wymiana informacji o stanie w ramach środowiska i działania na rzecz jego praca ciągła Starosta działalności P poprawy statutowej Oznaczenia w tabeli: P – zadania własne powiatu; K – zadania koordynowane; G – zadania własne gmin; KW PSP – Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej; KM PSP - Komendant Miejski Państwowej Straży Pożarnej; MPZP – Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego; WIOŚ – Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska; RZGW – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie; PZMiUW – Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Rzeszowie, NFOŚiGW – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej; WFOŚiGW – Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ; PIS – Państwowy Inspektor Sanitarny; PRTG „Jeziórko” – Przedsiębiorstwo Rekultywacji Terenów Górniczych „Jeziórko”. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 645 - Poz. 186 Tabela Nr 2. Mierniki realizacji celów strategicznych. Cel strategiczny Cel strategiczny Nr 1/1. Ochrona wód i poprawa jakości. Cel strategiczny Nr 2/1. Kształtowanie stosunków wodnych, zapewnienie bezpieczeństwa powodziowego oraz utrzymanie zasobów na poziom równowagi biologicznej. Cel strategiczny Nr 1/3. Gospodarka odpadami. Cel strategiczny Nr 4/1. Ochrona przed hałasem. Cel strategiczny Nr 5/1. Ochrona przed polami elektromagnetycznymi. Cel strategiczny Nr 6/1. Ograniczanie zanieczyszczeń powietrza. Cel strategiczny Nr 7/1. Przeciwdziałanie poważnym awariom. Cel strategiczny Nr 8/1. Ochrona przyrody i krajobrazu. Cel strategiczny Nr 1/2. Ochrona kopalin i rekultywacja terenów poeksploatacyjnych. Cel strategiczny Nr 2/2. Rozwój energetyki odnawialnej. Cel strategiczny Nr 3/2. Ochrona i racjonalne wykorzystanie gleb oraz rozwój rolnictwa ekologicznego Miernik 1. Wskaźnik jakości wód powierzchniowych. 2. Ilość ścieków komunalnych [m3/mieszkańca]. 3. Odsetek mieszkańców, z których domów ścieki kierowane są poprzez kanalizacje sanitarną do oczyszczalni ścieków (liczba mieszkańców domów podłączonych do kanalizacji w stosunku do liczby ogólnej). 4. Procent skanalizowania terenu powiatu [%]. 5. Wskaźnik skanalizowania powiatu = 1000 x długość sieci kan /liczby mieszkańców powiatu. 6. Zużycie wody do celów konsumpcyjnych na mieszkańca [m3/ mieszkańca/rok]. 7. Długość sieci wodociągowej [km]. 8. Procent zwodociągowania powiatu [%]. 1. Liczba wybudowanych zbiorników małej retencji. 2. Wskaźnik powierzchnia zbiorników malej retencji do powierzchni powiatu. 3. Długość wybudowanych i zmodernizowanych obwałowań [km]. 1. Ilość wytworzonych odpadów [Mg/1 mieszkańca/rok]. 2. Ilość odpadów komunalnych [m3/1 mieszkańca/rok]. 3. Ilość odpadów niebezpiecznych [Mg/1 mieszkańca/rok]. 4. Ilość odpadów segregowanych, w tym makulatury, szkła, tworzyw sztucznych [Mg/1 mieszkańca/rok]. 5. Liczba mieszkańców objętych selektywna zbiórką odpadów. 6. Liczba pojemników do zbiórki odpadów niebezpiecznych. 7. Ilość surowców wtórnych odzyskanych: makulatury [Mg/1 mieszkańca/rok], tworzyw sztucznych [Mg/1 mieszkańca/rok], szkła [Mg/1 mieszkańca/rok], metali [Mg/1 mieszkańca/rok]. 8. Liczba, procent i rodzaj odpadów unieszkodliwianych na terenie powiatu. 1. Uciążliwości akustyczne [% powierzchni powiatu]. 2. % ludności narażonej na ponadnormatywny hałas. 1. Poziom promieniowania elektromagnetycznego. 1. Wskaźnik emisji gazów do atmosfery (SO2, NO2, CO2). 2. Wskaźnik pyłów do atmosfery. 3. Wielkość [Mg] ograniczenia emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do powietrza. 4. Ilość zmodernizowanych kotłowni komunalnych i przemysłowych. 1. Liczba stwierdzonych wypadków z udziałem substancji niebezpiecznych. 2. Liczba stwierdzonych nieprawidłowości w przewozie towarów niebezpiecznych oraz kontroli przewozu materiałów niebezpiecznych 3. Liczba parkingów i zjazdów dla pojazdów przewożących materiały niebezpieczne. 4. Liczba wydanych zezwoleń na transport, odpadów niebezpiecznych. 1. Powierzchnia powiatu objęta różnorodnymi formami ochrony [%, ha]. 2. Powierzchnia terenów powiatu objęta siecią Natura 2000 [%]. 3. Ilość ustanowionych nowych pomników przyrody. 1. Liczba i wielkość zasobów udokumentowanych, nowych złóż kopalin. 2. Wielkość [Mg] zasobów wykorzystanych surowców towarzyszących. 3. Liczba przedsięwzięć wykorzystujących substytuty kopalin. 4. Spadek ilości terenów zdegradowanych, poeksploatacyjnych w stosunku do ogólnej powierzchni powiatu [%]. 5. Powierzchnia [ha] oraz procent w stosunku do ogólnej powierzchni terenów posiarkowych, przekazanych do użytkowania po zrekultywowaniu. 1. Wielkość produkcji energii ze źródeł odnawialnych (liczba instalacji, wielkości produkcji, procent dostarczanej energii w powiecie z wykorzystaniem energii wodnej, wiatrowej, słonecznej, z biomasy, z biogazu). 1. Wskaźnik gruntów wymagających rekultywacji w ogólnej powierzchni powiatu [%]. 2. Powierzchnia terenów zrekultywowanych [ha]. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 646 - Poz. 186 3. Liczba gospodarstw rolnych, produkujących żywność metodami ekologicznymi (z certyfikatem). Cel strategiczny Nr 4/2. Ochrona i zrównoważony rozwój lasów oraz regulacja lesistości. Cel strategiczny Nr 1/3. Wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców powiatu oraz poprawa komunikacji społecznej w zakresie ochrony i racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych. Cel strategiczny Nr 1/4. Współpraca w działaniach podejmowanych na rzecz poprawy stanu środowiska oraz ochrony i wykorzystania jego zasobów. 1. Wskaźnik lesistości. 2. Wielkość powierzchni lasów ochronnych. 3. Udział lasów gospodarczych w całej powierzchni lasów. 1. Liczba szkolnych kół ekologicznych. 2. Liczba ośrodków edukacji ekologicznej. 3. Liczba zrealizowanych projektów na rzecz środowiska. 4. Procent mieszkańców objętych edukacją ekologiczną. 5. Liczba Sesji poświęconych tematyce ekologicznej. 1. Liczba spotkań, konferencji, warsztatów o treści ekologicznej. 2. Ilość efektywnych spotkań, porozumień dotyczących wymiany informacji w zakresie ograniczania oddziaływania zanieczyszczeń przeciwdziałania poważnym awariom oraz ochrony i racjonalnego wykorzystania przyrodniczych zasobów środowiska. 3. Liczba wspólnie opracowanych projektów ponadlokalnych. Tabela Nr 3. Ważniejsze uwarunkowania formalno-prawne Programu. Rodzaj uwarunkowania Wyszczególnienie Agenda 2001 Szósty program działań Wspólnoty w dziedzinie ochrony środowiska na lata 2001-2010 Uwarunkowania międzynarodowe Dyrektywy UE m.in. dotyczące gospodarki odpadami, jakości wód, oczyszczania ścieków, jakości powietrza, ochrony przyrody, ochrony przed hałasem Konwencje, umowy, porozumienia, umowy bilateralne Europejska sieć ekologiczna „Natura 2000” Polityka ekologiczna państwa na lata 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016 Uwarunkowania krajowe Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004-2006 Strategie i programy Sektorowe Przepisy prawne Strategia rozwoju województwa podkarpackiego na lata 2000-2006 Uwarunkowania wojewódzkie Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego Program Ochrony Środowiska wraz Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Podkarpackiego Bank Projektów Województwa Podkarpackiego Strategia Rozwoju Powiatu Tarnobrzeskiego Strategie rozwoju gmin Uwarunkowania lokalne Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin Informacje WIOŚ o stanie środowiska oraz dane statystyczne Prawo miejscowe Informacje z gmin i jednostek organizacyjnych na temat planowanych do 2015 r. zadań 9.2. Słownik użytych terminów aglomeracja - rozumie się przez to miasto lub kilka miast o wspólnych granicach administracyjnych; antropogeniczne oddziaływanie – budująca lub niszcząca działalność człowieka; cele określenie w fazie wstępnej przygotowania programu, planowanych efektów, jakie ma przynieść dane działanie o charakterze publicznym; działanie - grupa projektów realizujących ten sam cel, działanie stanowi etap pośredni między celem ekologicznym a projektem; Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 1. 2. efektywność (efekty) – kryterium porównujące wielkość nakładów na rzecz realizacji programu (np. finansowych, administracyjnych, ludzkich) z rzeczywistymi osiągnięciami programu na poziomie produktu, rezultatu lub oddziaływania; emisja - rozumie się przez to wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi: substancje, energie, takie jak ciepło, hałas, wibracje lub pola elektromagnetyczne; eutrofizacja - rozumie się przez to wzbogacanie wody biogenami, w szczególności związkami azotu lub fosforu, powodującymi przyspieszony wzrost glonów oraz wyższych form życia roślinnego, w wyniku którego następują niepożądane zakłócenia biologicznych stosunków w środowisku wodnym oraz pogorszenie jakości tych wód. Fundusz Spójności (Kohezji) - instrument ekonomiczno-polityczny Komisji Europejskiej, nie należący do Funduszy Strukturalnych i wdrażany na poziomie wybranych państw, a nie regionów. Jego celem jest ułatwienie integracji słabiej rozwiniętych krajów poprzez budowę wielkich sieci transportowych oraz obiektów infrastruktury ochrony środowiska o dużym obszarze oddziaływania; Fundusze Strukturalne - zasób finansowy UE umożliwiający pomoc w restrukturyzacji i modernizacji gospodarki krajów członkowskich drogą interwencji w kluczowych sektorach i regionach (poprawa struktury). Na fundusze strukturalne składają się: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (ERDF), Europejski Fundusz Społeczny (EFS), Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOiGR) oraz Finansowy Instrument Wspierania Rybołówstwa (FIWR); imisja zanieczyszczeń - pochłanianie (przyjęcie) zanieczyszczeń przez określony element środowiska lub opad zanieczyszczeń na określoną (jednostkową) powierzchnię terenu; IPPC - (Integrated Pollution Preveton and Control in Poland) - zintegrowane zapobieganie i ograniczanie zanieczyszczeń. jednostka odpowiedzialna za realizację zadań – organ administracji spełniający funkcję koordynatora lub inicjatora działań zmierzających do realizacji zadań lub jednostka odpowiedzialna za finansowanie zadań. korytarz ekologiczny – rozumie się przez to obszar pomiędzy dwoma lub wieloma obszarami chronionymi, niezabudowany, umożliwiający migracje zwierząt; monitorowanie – kontrola postępu realizacji programów i projektów poprzez system wskaźników określonych w dokumentach programowych; organizacja ekologiczna - rozumie się przez to organizacje społeczne, których statutowym celem jest ochrona środowiska; plan ochrony – rozumie się przez to podstawowy dokument opracowywany dla wskazanych form ochrony przyrody, zawierający opis formy ochrony oraz cele - 647 - Poz. 186 prowadzenia działań ochronnych, katalog zadań i sposobów ich wykorzystania; pola elektromagnetyczne - rozumie się przez to pole elektryczne, magnetyczne oraz elektromagnetyczne o częstotliwościach od 0 Hz do 300 GHz; poziom hałasu - rozumie się przez to równoważny poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB); obszary wrażliwe – obszary wyznaczone przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie, zgodnie z obowiązującymi przepisami szczególnym; wskaźniki - miara: celów, jakie mają zostać osiągnięte, zaangażowanych zasobów, uzyskanych produktów, efektów oraz innych zmiennych (np. ekonomicznych, społecznych, dotyczących ochrony środowiska); zanieczyszczenie - rozumie się przez to emisję, która jest szkodliwa dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska, powoduje szkodę w dobrach materialnych, pogarsza walory estetyczne środowiska lub koliduje z innymi, uzasadnionymi sposobami korzystania ze środowiska. 9.3. Wykaz materiałów źródłowych i bibliografia Bibliografia 1. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami, 2. Ocena zanieczyszczenia powietrza na terenie województwa podkarpackiego. WIOŚ Rzeszów 2009. 3. Plan Gospodarowania Odpadami dla Województwa Podkarpackiego2008-2011 z uwzględnieniem lat 2012-2015. Zarząd Województwa Podkarpackiego (aktualizacja 2008r). 4. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego. Rzeszów 2002 r. 5. Polityka ekologiczna państwa na lata 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016 (wersja przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 16.12.2008) 6. Polityka leśna państwa (aktualizacja). Warszawa 2008r. 7. Program ochrony środowiska dla województwa podkarpackiego na lata 2008-2011 z uwzględnieniem lat 2012-2015. Zarząd Województwa Podkarpackiego kwiecień 2008 r. 8. Program wykonawczy do II polityki ekologicznej państwa na lata 2002-2010 przyjęty przez Radę Ministrów, Warszawa grudzień 2002 r. 9. Przegląd realizacji przez Polskę Konwencji Międzynarodowych oraz umów i porozumień Wielostronnych i Dwustronnych w zakresie ochrony środowiska – Ministerstwo Środowiska,. 10. Regionalny Program operacyjny na lata 20042006 – projekt. Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie. Departament Rozwoju Regionalnego. Rzeszów grudzień 2002 r. 11. Sektorowy Program Operacyjny „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich” Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. Stan gleb użytków rolnych w województwie podkarpackim” Stacja Chemiczno Rolnicza Oddział w Rzeszowie. Rzeszów 2002 r. Stan środowiska w województwie podkarpackim w 2008 roku. Biblioteka Monitoringu Środowiska Rzeszów 2009. Strategia rozwoju powiatu tarnobrzeskiego 2007 r. Strategia rozwoju województwa podkarpackiego na lata 2000-2006 Strategia rozwoju infrastruktury transportu do 2006 r. i do roku 2013. Strategia wykorzystania Funduszu Spójności na lata 2004-2006. MGPiPS, Warszawa luty 2003 r. Wymagania Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska. Ministerstwo Środowiska. 2003 r. Wyniki kontroli obiektów o podstawowym znaczeniu dla terenu województwa podkarpackiego i tworzących go powiatów i gmin. Informacja WIOŚ w Rzeszowie za rok 2008. Wytyczne dotyczące zasad i zakresu uwzględniania zagadnień ochrony środowiska w programach sektorowych. Rada Ministrów, Warszawa 2002 r. Wytyczne sporządzania programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym. Ministerstwo Ochrony Środowiska Warszawa, Zmiany w systemie udzielania pomocy publicznej na ochronę środowiska w Polsce. Raport końcowy. Warszawa luty 2003 r., Studium zagospodarowania przestrzennego województwa tarnobrzeskiego. Tarnobrzeg 1995 r. - 648 - Poz. 186 Najważniejsze materiały źródłowe 1. „Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce” wg stanu na 31.10.2008 r. Państwowy Instytut Geologiczny 2009 r. 2. Dzienniki Urzędowe Województwa Podkarpackiego. 3. Informacja nt. realizacji i wykorzystania środków pomocowych w województwie podkarpackim. Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Departament Polityki Regionalnej Oddział Programów Pomocowych. 4. Informacje na temat planowanych przedsięwzięć w latach 2009-2016, od instytucji i urzędów gmin powiadomionych o przystąpieniu do opracowania Programu Ochrony Środowiska wraz Planem Gospodarki Odpadami dla Powiatu Tarnobrzeskiego. 5. Informacje pochodzące ze Starostwa Powiatowego w Tarnobrzegu. 6. Informacje pochodzące z ankietyzacji gmin. 7. Informacja na temat stanu środowiska na terenie powiatu tarnobrzeskiego w 2008 r. WIOŚ Rzeszów Delegatura w Tarnobrzegu. 8. Lista przedsięwzięć priorytetowych Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie na rok 2008. 9. Rocznik Statystyczny Województwa Podkarpackiego 2008 r. Ustawy i rozporządzenia w zakresie opracowywanego programu ochrony środowiska. Treści zawarte w Programie uwzględniają stan prawny na dzień 31 grudnia 2008 r. 10. Informacje z KiZPS „Siarkopol” i Kopalni Siarki „Machów”. 11. Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Rzeszowie Oddział w Tarnobrzegu Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 649 - Poz. 186 Zarząd Powiatu Tarnobrzeskiego PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU TARNOBRZESKIEGO na lata 2009 – 2012 z uwzględnieniem lat 2013 – 2016 Spis treści 1. Wprowadzenie 1.1. Podstawa prawna opracowania 1.2. Metodyka 1.3. Zakres opracowania 2. Informacje charakteryzujące obszar, dla którego sporządzany jest plan gospodarki odpadami 2.1.Położenie geograficzne, morfologia terenu i zasoby 2.2.Klimat i środowisko wodne 2.3.Gleby i rolnictwo 2.4.Zasoby przyrody objęte ochroną prawną 2.5.Sytuacja społeczno-gospodarcza 3. Analiza aktualnego stanu gospodarki odpadami na terenie powiatu tarnobrzeskiego 3.1.Odpady komunalne (Grupa 20) 3.1.1.Rodzaj, ilość i źródła powstawania odpadów 3.1.2.Odpady ulegające biodegradacji 3.1.3.Odpady niebezpieczne 3.1.4.Odpady zbierane selektywnie 3.1.5.Rodzaj i ilość odpadów poddawanych procesom odzysku 3.1.6.Rodzaj i ilość odpadów poddawanych procesom unieszkodliwienia 3.1.7.Istniejące systemy zbierania odpadów 3.1.8.Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów 3.1.9.Identyfikacja problemów w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi 3.2.Odpady z grup 01 – 19 3.2.1.Rodzaj, ilość i źródła powstawania odpadów. 3.2.2.Sposób gospodarowania odpadami 3.2.3.Istniejące systemy zbierania odpadów. 3.2.4.Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów 3.2.5.Identyfikacja problemów w zakresie gospodarowania odpadami 3.3.Odpady niebezpieczne 3.4.Gospodarowanie wybranymi rodzajami odpadów 4. Prognoza zmian w gospodarce odpadami 4.1.Prognoza demograficzna 4.2.Odpady komunalne 4.2.1.Prognoza dotycząca ilości oraz składu odpadów 4.2.2.Prognozowane zmiany w zakresie organizacyjnym i technologicznym. 4.3.Odpady z grup 01-19 5. Założone cele i przyjęty system gospodarki odpadami 5.1.Odpady komunalne 5.2.Odpady z pozostałych grup tj. 01 - 19 6. Kierunki działań i system gospodarowania odpadami 6.1.Odpady komunalne Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 650 - 6.1.1.Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów, ograniczenia ilości odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko. 6.1.2.Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania. 6.1.3.Organizacja ponad gminnych systemów w gospodarce odpadami komunalnymi. 6.1.4.Plan redukcji ilości odpadów ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska odpadów. 6.1.5.Instalacje do zagospodarowania odpadów niebezpiecznych wysegregowanych z odpadów komunalnych na terenie województwa podkarpackiego. 6.1.6.Plan zamykania instalacji niespełniających wymagań ochrony środowiska, których modernizacja nie jest możliwa z przyczyn technicznych lub jest nieuzasadniona z przyczyn ekonomicznych 6.2.Odpady z pozostałych grup (01- 19) 6.2.1.Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów, ograniczenia ilości odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko. 6.2.2.Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania. 6.2.3.Kierunki działań i system gospodarowania odpadami z grup 01-19 6.3.Instalacja do termicznego unieszkodliwiania odpadów Spis rysunków i map Rys. 1. Rys. 2. Rys. 3. Mapa 1. Mapa 2. Mapa 3. Mapa 4. Tabela 1. Tabela 2. Tabela 4. Tabela 5. 8. Wnioski z analizy oddziaływania projektu „Planu…” na środowisko oraz sposób ich uwzględniania w „Planie…” 9. System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów pozwalający na określenie sposobu oraz stopnia realizacji celów i zadań zdefiniowanych w planie gospodarki odpadami 10. Streszczenie Wykaz stosowanych skrótów oraz terminów wraz z definicjami Grupy odpadów - według rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. z 2001r. Nr 112 poz. 1206) Załącznik Tabela 6. Tabela 7. Tabela 8. Tabela 9. Tabela 10. Tabela 11. 11. Informacje zgodnie z wymogami ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Tabela 13. Tabela 14. 12. Uzyskane opinie zgodne 27 kwietnia 2001 r. o odpadach z ustawą z Ideowy schemat przepływu odpadów Ilość wytworzonych w gminach odpadów komunalnych na tle powiatu Gospodarowanie odpadami w powiecie tarnobrzeskim Obiekty gospodarki odpadami na terenie powiatu tarnobrzeskiego Masa odpadów z grup 01 – 19 wytworzonych w poszczególnych powiatach województwa podkarpackiego w roku 2006 Masa odpadów niebezpiecznych z grup 01 – 19 wytworzonych w poszczególnych powiatach województwa podkarpackiego w roku 2006 Kierunki przekształceń systemu gospodarowania odpadami ZZO Spis tabel Tabela 3. 7. Harmonogram i sposób finansowania realizacji zadań 7.1.Harmonogram realizacji zadań 7.2.Zadania w zakresie budowy ZZO „Stalowa Wola Tarnobrzeg” 7.3.Zadania ogólne w zakresie gospodarki odpadami z sektora przemysłowego 7.4.Źródła finansowania Poz. 186 dnia Tabela 15. Powiat tarnobrzeski na tle wybranych powiatów Szacunkowa ilość odpadów komunalnych wytworzonych w powiecie tarnobrzeskim Szacunkowa ilość odpadów komunalnych wytworzonych w powiecie tarnobrzeskim w ujęciu poszczególnych gmin Szacunkowy skład morfologiczny niesegregowanych odpadów komunalnych wytworzonych w powiecie tarnobrzeskim w podziale na tereny wiejskie i miejskie Szacunkowa ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji Szacunkowa ilość odpadów niebezpiecznych wytworzonych w powiecie tarnobrzeskim Bilans odpadów wytworzonych na terenie powiatu tarnobrzeskiego Miejsce składowania odpadów komunalnych wytworzonych w poszczególnych gminach Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów na terenie powiatu tarnobrzeskiego Ilości wytworzonych odpadów w poszczególnych grupach Przedsiębiorstwa wytwarzające najwięcej odpadów w powiecie tarnobrzeskim Ilości odpadów poddane procesom odzysku i unieszkodliwiania w powiecie tarnobrzeskim Ilości odpadów poddawane procesom odzysku i unieszkodliwiania Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów na terenie powiatu Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Tabela 16. Tabela 17. Tabela 18. Tabela 19. Tabela 20. Tabela 21. Tabela 22. Tabela 23. Tabela 24. Tabela 25. Tabela 26. Tabela 27. Ilość wytworzonych odpadów niebezpiecznych z terenu powiatu Ilość i rodzaj zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z przemysłu Ilość wytworzonych odpadów z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych i infrastruktury budownictwa Gospodarka osadami ściekowymi na terenie powiatu Rozwój ludności powiatu tarnobrzeskiego w latach 2008 – 2019 Prognozowana masa wytwarzanych odpadów komunalnych Prognozowana masa wytwarzanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji Masy prognozowanych wytwarzanych odpadów w grupach 01 -19 Cele szczegółowe dla poszczególnych grup odpadów (zgodnie z WPGO) Obszar objęty obsługą przez Zakład Zagospodarowania Odpadów „Stalowa Wola - Tarnobrzeg” Masa wytworzonych odpadów komunalnych na obszarze obsługiwanym przez ZZO „Stalowa Wola - Tarnobrzeg” Bilans masy odpadów ulegających biodegradacji dla ZZO „Stalowa Wola Tarnobrzeg” - 651 Tabela 28. Tabela 29. Tabela 30. Tabela 31. Tabela 32. Tabela 33. Tabela 34. Tabela 35. Tabela 36. Tabela 37. Poz. 186 Bilans masy odpadów niebezpiecznych typu komunalnego dla ZZO „Stalowa Wola - Tarnobrzeg” Sumaryczne moce przerobowe sortowni Sumaryczne moce przerobowe instalacji zagospodarowania odpadów ulegających biodegradacji Sumaryczne zapotrzebowanie na pojemność składowisk odpadów komunalnych na obszarze ZZO Wyszczególnienie odpadów niebezpiecznych z grupy 20, które mogą być unieszkodliwiane termicznie na terenie woj. Podkarpackiego Kierunki działań w gospodarowaniu niektórymi rodzajami odpadów Harmonogram realizacji zadań w zakresie gospodarki odpadami Zadania w zakresie rozbudowy i modernizacji Zakładu Zagospodarowania Odpadów ZZO „Stalowa Wola Tarnobrzeg” oraz systemu zbiórki odpadów Szacunkowy koszt zadań w zakresie gospodarki odpadami z sektora przemysłowego w tym odpady niebezpieczne Wskaźniki monitorowania realizacji PGO Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 652 - Poz. 186 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 1. Wprowadzenie 1.1. Podstawa prawna opracowania Opracowanie Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Tarnobrzeskiego jest realizacją obligatoryjnego obowiązku nałożonego na powiaty zapisem ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. 2007 Nr 39 poz. 251). Dokumentami nadrzędnymi wobec Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Tarnobrzeskiego jest Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010 (KPGO 2010) oraz Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami (WPGO). Zgodnie z art. 14 ust. 6 ustawy o odpadach, plany gospodarki odpadami stanowią część odpowiednich programów ochrony środowiska i są tworzone w trybie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie środowiska. „Plan Gospodarki Odpadami dla powiatu tarnobrzeskiego” jest integralną częścią „Programu Ochrony Środowiska dla powiatu tarnobrzeskiego”. Przedstawione w Planie cele i zadania dotyczą okresu 2009 - 2012 oraz perspektywicznie okresu 2013 – 2016. 1.2. Metodyka Przy opracowaniu „Planu gospodarki odpadami dla Powiatu Tarnobrzeskiego” wykorzystane zostały następujące źródła informacji: 1. Wojewódzki System Odpadowy (Urząd Marszałkowski dane na dzień 31.03.2010r.). 2. Dane GUS (za lata 2006 - 2008). 3. Dane Urzędu Statystycznego w Rzeszowie (za lata 2006 - 2008). 4. „Krajowy plan gospodarki odpadami - 2010” (M.P. z 2006 r. Nr 90 poz.946). 5. „Sprawozdanie z realizacji „Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Tarnobrzeskiego” 2007r. 6. „Sprawozdanie z realizacji „Planu Gospodarki Odpadami dla Miasta i Gminy Nowa Dęba” 2009r. 7. „Sprawozdanie z realizacji „Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Gorzyce” 2009r. 8. „Sprawozdanie z realizacji „Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Grębów” 2009 r. 9. Akty prawne z zakresu gospodarowania odpadami. 10. Inne opracowania z zakresu gospodarki odpadami. Do przeprowadzenia analizy wykorzystane zostały w głównej mierze dane z Wojewódzkiego Systemu Odpadowego (WSO) i sprawozdań z obecnie obowiązujących Planów. Jako uzupełniające zostały uwzględnione dane zgromadzone przez Urząd Statystyczny. Grupy, podgrupy i rodzaje odpadów określano zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. z 2001r. Nr 112 poz. 1206). - 653 - Poz. 186 Szacunkową ilość wytwarzanych odpadów komunalnych oraz ich skład morfologiczny określono na podstawie: 1. Wskaźników nagromadzenia odpadów komunalnych przyjętych w „Krajowym planie gospodarki odpadami 2010” (M.P. z 2006 r. Nr 90 poz.946). 2. Opracowania pt. „Gospodarka odpadami niebezpiecznymi do planu gospodarki odpadami w województwie podkarpackim”. Centrum Gospodarki Odpadami w Katowicach – Oddział Zamiejscowy IMBiGS w Warszawie i „THERMEX” Centrum projektowo – produkcyjne instalacji proekologicznych Sp. z o. o. w Krakowie – styczeń 2003 r.). 3. Szacunkowych ilości wytwarzanych odpadów przyjętych w „Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami na lata 2008-2011 z perspektywą na lata 2012-2018”. 4. Danych literaturowych. 1.3. Zakres opracowania Zgodnie z art. 15 ust. 7 ustawy o odpadach PGO obejmuje wszystkie rodzaje odpadów powstających na terenie danej jednostki administracyjnej oraz przywożonych na jej teren. Zakres planu gospodarki odpadami określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66 poz. 620 oraz Dz. U. Nr 46 poz. 333 z 2006r.). Rozporządzenie wskazuje, że powiatowy plan gospodarki odpadami powinien określać; 1. aktualny stan gospodarki odpadami, w tym: a) rodzaj, ilość i źródła powstawania wszystkich odpadów, w szczególności odpadów innych niż niebezpieczne, b) rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku, c) rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania, d) istniejące systemy zbierania wszystkich odpadów, w szczególności odpadów innych niż niebezpieczne, e) rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobową instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w szczególności odpadów innych niż niebezpieczne, f) wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne, g) identyfikację problemów w zakresie gospodarowania odpadami, w szczególności odpadami innymi niż niebezpieczne uwzględniające podstawowe informacje charakteryzujące z punktu widzenia gospodarki odpadami obszar, dla którego jest sporządzany plan gospodarki odpadami, a w szczególności położenie geograficzne, sytuację demograficzną, sytuację gospodarczą oraz warunki glebowe, hydrogeologiczne i hydrologiczne, mogące mieć wpływ na lokalizację instalacji gospodarki odpadami. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 2. 2a) 3. a) b) c) d) e) 4. 5. 6. - 654 - prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, w tym również wynikające ze zmian demograficznych i gospodarczych; cele w zakresie gospodarki odpadami z podaniem terminów ich osiągania, w szczególności w zakresie gospodarki odpadami innymi niż niebezpieczne działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami, w tym: działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów, działania zmierzające do ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania, w szczególności odpadów innych niż niebezpieczne, plan redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów, sposób realizacji planu zamykania instalacji, w szczególności składowisk odpadów i spalarni odpadów, niespełniających wymagań ochrony środowiska, których modernizacja nie jest możliwa z przyczyn technicznych lub jest nieuzasadniona z przyczyn ekonomicznych, wynikającego z wojewódzkiego planu gospodarki odpadami oraz harmonogram realizacji tych działań i instytucje odpowiedzialne za ich realizację projektowany system gospodarki odpadami, w szczególności gospodarki odpadami innymi niż niebezpieczne w tym odpadami komunalnymi uwzględniający ich zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie, szacunkowe koszty inwestycyjne i eksploatacyjne proponowanego systemu, szacunkowe koszty realizacji poszczególnych działań oraz sposoby finansowania realizacji zamierzonych celów; system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów pozwalający na określenie sposobu oraz stopnia realizacji celów i zadań zdefiniowanych w planie gospodarki odpadami, z uwzględnieniem ich, jakości i ilości. Dla potrzeb planu odpady podzielone zostały na: odpady komunalne, pozostałe odpady (grupy 01 – 19), odpady niebezpieczne (z grup 01 – 20). 2. Informacje charakteryzujące obszar, dla którego sporządzany jest plan gospodarki odpadami 2.1. Położenie i zasoby geograficzne, morfologia terenu Powiat Tarnobrzeski usytuowany jest w północnej części województwa podkarpackiego w widłach rzek Wisła i San. Obejmuje cztery gminy przylegające od południa i wschodu do miasta Tarnobrzeg (powiat grodzki) i są to: Gmina Nowa Dęba - Miasto Nowa Dęba, oraz sołectwa Alfredówka, Buda Stalowska, Poz. 186 Chmielów, Cygany, Jadachy, Rozalin, Tarnowska Wola, Gmina Baranów Sandomierski - Miasto Baranów Sandomierski, oraz sołectwa Siedleszczany, Skopanie, Skopanie Osiedle, Ślęzaki, Suchorzów, Wola Baranowska, Kaczaki i Marki, Gmina Grębów - sołectwa Grębów, Stale, Żupawa, Wydrza, Krawce, Jamnica, Zabrnie i Poręby Furmańskie, Gmina Gorzyce - sołectwa Gorzyce, Furmany, Motycze Poduchowne, Orliska, Sokolniki, Trześń, Wrzawy, Zalesie Gorzyckie. Geologicznie powiat położony jest na terenie dużej jednostki zwanej Zapadlisko Przedkarpackie. W budowie geologicznej biorą udział utwory wieku czwartorzędowego i trzeciorzędowego leżące na starszym prekambryjskim i kambryjskim podłożu. Utwory trzeciorzędowe wykształcone są w części spągowej w facji węglanowej, w części stropowej stanowią ok. 200 m kompleks iłów krakowieckich. Utwory czwartorzędowe wykształcone są jako żwiry, piaski, gliny i mułki. Na terenie powiatu udokumentowano zasoby złóż surowców chemicznych i surowców skalnych. Surowce chemiczne to unikatowe w skali światowej złoża siarki rodzimej. Występują one na terenie gmin: Grębów - złoże siarki „Machów”, gm. Tarnobrzeg, Grębów - złoże siarki „Jeziórko – Grębów – Wydrza”, Baranów Sandomierski - złoże siarki „Baranów Sandomierski – Skopanie”. Aktualnie eksploatowane. żadne z w/w złóż nie jest Surowce skalne występujące na terenie powiatu to surowce ilaste ceramiki budowlanej i kruszywo naturalne (piaski, żwiry). Łącznie na terenie powiatu udokumentowanych jest 46 złóż kopalin skalnych z czego 38 to złoża surowca ilastego ceramiki budowlanej. Wśród wymienionej liczby złóż znajdują się złoża aktualnie eksploatowane oraz częściowo wyeksploatowane w latach ubiegłych, których eksploatacja została zaniechana. Złoża surowca ilastego udokumentowano głównie na terenie gminy Gorzyce, gdzie eksploatowane są na potrzeby istniejących cegielni. Warunki geologiczno-górnicze eksploatacji złóż iłów i glin są korzystne. Surowiec występuje pod niewielkim nadkładem a eksploatacja odbywa się w większości powyżej zwierciadła wód, bez odwodnienia. Złoża kruszywa naturalne występują zwłaszcza w gminach Grębów, Gorzyce, Nowa Dęba. Udokumentowane zasoby surowca ilastego wynoszą ok. 3 mln m³, a kruszywa naturalnego ok. 1,8 mln m³. Aktualnie prowadzone jest na podstawie koncesji wydobywanie surowca ilastego z 21 złóż oraz kruszywa naturalnego z 2 złóż. Istnieje możliwość udokumentowania nowych złóż surowców skalnych na terenie powiatu. 2.2.Klimat i środowisko wodne Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Teren powiatu leży w obrębie dzielnicy klimatycznej nizin i kotlin podgórskich. Warunki klimatyczne charakteryzują się upalnym latem, niezbyt mroźną zimą i stosunkowo małą ilością opadów. Powiat tarnobrzeski znajduje się głównie w zasięgu cyrkulacji południowej i zachodniej mas powietrza – w porze chłodnej przeważa cyrkulacja południowozachodnia, a w porze ciepłej zachodnia i północnozachodnia. Średni opad roczny wynosi ok. 600 mm, przy czym na okres od maja do października przypada ok. 65 % rocznej wielkości opadów. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi ok. 7,6 oC. Okres wegetacji jest długi i wynosi 210 – 220 dni. Użytkowy poziom wodonośny stanowią utwory wieku czwartorzędowego wykształcone w facji piaszczystożwirowej. Poziom wodonośny w obrębie utworów trzeciorzędowych nie ma gospodarczego znaczenia z uwagi na wysoką mineralizację wód. Na terenie Powiatu występuje GZWP (główny zbiornik wód podziemnych) Nr 425 Dębica - Stalowa Wola Rzeszów, który obejmuje ok. 70% terenu. Na terenie tego zbiornika zlokalizowane są duże ujęcia zaopatrujące w wodę miejscowości: Tarnobrzeg, Nowa Dęba, Baranów Sandomierski i Gorzyce. Zbiornik charakteryzuje się dużą i średnią wodonośnością (wydajność z otworu studziennego od 30 - 80 m3/h). Pod względem jakościowym są to w większości wody średniej i niskiej jakości zawierające ponadnormatywne ilości żelaza i manganu, wymagające prostego uzdatniania. Zatwierdzone zasoby eksploatacyjne czwartorzędowych wód podziemnych przedstawione w dokumentacjach hydrogeologicznych wynoszą ok. 3 500 m3/h. Na terenie powiatu nie występuje deficyt wód powierzchniowych. Wyjątek stanowi gmina Nowa Dęba, gdzie w okresach bezopadowych, z uwagi na słabszą sieć rzeczną, stwierdza się występowanie lokalnych deficytów wody. Znajdują się tu również zbiorniki wód powierzchniowych stojących: Buda Stalowska o powierzchni 709,70 ha, w zlewni rz. Dąbrówki, w km 6,00 rz. Klewiec (przy zasilaniu głównym z rz. Łęg), w gm. Nowa Dęba, Grębów o powierzchni 187,50 ha, w km 15,40 rz. Łęg, w gm. Grębów, Krasiczyn o powierzchni 49,96 ha, w zlewni rz. Trześniówki, w km 4,00 rz. Smarkatej w gm. Baranów Sandomierski, Zalew rekreacyjno-wędkarski o powierzchni 7,00 ha, w km 9,00 potoku Bystrzyk (Dęba), Sztuczny zalew Przybyłów o powierzchni 6,00 ha zasilany wodami rz. Łęg, Gorzyce. Obszar obramowany jest głównymi rzekami tj. Wisłą i Sanem. Do większych rzek, przepływających przez teren powiatu należą: Babulówka, Trześniówka i Łęg. Wody powierzchniowe nie stanowią źródeł zabezpieczenia w wodę pitną i na cele gospodarcze, są natomiast źródłem wody dla celów przemysłowych. 2.3.Gleby i rolnictwo - 655 - Poz. 186 W powiecie tarnobrzeskim wśród gruntów rolnych przeważają grunty jakościowo średnie i słabe (IV i V klasa bonitacyjna). Badania wykazują, że większość gleb użytkowanych rolniczo w powiecie wykazuje odczyn kwaśny, co powoduje obniżenie ich produktywności. Grunty użytkowane rolniczo dysponują pow. 25 510 ha jest to 49,06 % ogólnej powierzchni powiatu, w tym grunty orne zajmują 13 826 ha, sady 293 ha, łąki 7 879 ha, pastwiska 3 512 ha. Zdecydowana większość użytków rolnych jest własnością prywatną. Liczba indywidualnych gospodarstw rolnych w powiecie wynosi 6 222, a ponadto znajduje się jeszcze 2 346 działek rolnych nie przekraczających 1,0 ha użytków rolnych. Średnia wielkość gospodarstwa w powiecie wynosi 3,3 ha użytków rolnych (w województwie 3,5 ha a w kraju ponad 7 ha), a średnia liczba działek w gospodarstwie wynosi 5,5. Tylko 14 gospodarstw posiada od 20 do 50 ha użytków rolnych. Produkcja rolnicza w zdecydowanej większości gospodarstw ma charakter wszechstronny bez określonego kierunku specjalizacji, za wyjątkiem pewnych mikroregionów specjalizujących się w niektórych kierunkach upraw np. w ogrodnictwie czy sadownictwie. Dominującymi uprawami są zboża (ok.42,92 % gruntów ornych) oraz rośliny okopowe – głównie ziemniaki (13,14 % gruntów ornych) a w produkcji zwierzęcej chów bydła i trzody chlewnej. 2.4.Zasoby przyrody objęte ochroną prawną Na terenie powiatu ochroną indywidualną w drodze uznania za pomniki przyrody objęto 48 szt. starych, sędziwych, okazałych rozmiarów drzew o szczególnych wartościach naukowych, kulturowych, pomnikowych i krajobrazowych. Odznaczają się one indywidualnymi cechami wyróżniającymi je wśród innych tworów przyrody żywej. Zlokalizowane są one na terenie miasta i gminy Nowa Dęba, Baranów Sandomierski oraz gminy Gorzyce i Grębów. Ważnym elementem krajobrazu i przyrody tego obszaru jest duży zwarty kompleks leśny z zachowanymi fragmentami lasów o charakterze puszczańskim. Leśny krajobraz urozmaicony jest dolinami rzek i cieków, wałami wydmowymi oraz dużymi kompleksami znaturalizowanych stawów rybnych. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 września 2007 roku (Dz. U. Nr 179 poz. 1274 i 1275) wyznaczony został obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 „Puszcz Sandomierska” PLB 180005. Obszar ten położony jest w południowo – wschodniej części Polski w widłach Wisły i Sanu. Obszar ten jest szczególnie ważny przyrodniczo z uwagi na występowanie cennych licznych gatunków roślin i ptaków wodno błotnych. Bardzo istotna rolę w zakresie retencji wodnej oraz różnorodności przyrodniczej odgrywają liczne stawy w gospodarstwie rybackim „Grądy” w Budzie Stalowskiej. Obszar ten tworzy mozaikę lasów, łąk, terenów rolniczych i stawów. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 656 - Poz. 186 „Puszcza Sandomierska” /kod obszaru PLB 180005/ obejmuje obszar o powierzchni 129 115,6 ha i położony jest w województwie podkarpackim. Obszar ten obejmuje gminy powiatu tarnobrzeskiego: Gmina Baranów Sandomierski powierzchnia 3139,6 ha, Gmina Grębów powierzchnia - 18 606,5 ha, Gmina Nowa Dęba powierzchnia - 4 494,6 ha. z najcenniejszych obiektów przyrodniczych Polski, jak również Europy Środkowej. Walory przyrodnicze doliny Wisły i Sanu gwarantują zachowanie specyficznej, unikatowej formy przyrody oraz obecności siedlisk charakterystycznych dla dolin nieuregulowanych rzek. Wisła płynie bowiem korytem o szerokości około 600 m stanowiąc cenny korytarz ekologiczny, jak również potencjalnie cenny obszar rekreacyjny i turystyczny. Zgodnie z propozycją organizacji pozarządowych /Shadow List/ wyznaczony został Potencjalny Obszar SOOS Natura 2000 „Tarnobrzeska Dolina Wisły, obejmując Gminę Baranów Sandomierski oraz Gorzyce. Obszar ten stanowi fragment jednego z najcenniejszych obiektów przyrodniczych Polski, jak również Europy Środkowej. Specjalny obszar ochrony siedlisk Natura 2000 „Tarnobrzeska Dolina Wisły” oraz „Doliny Dolnego Sanu” stanowi nowy obszar oznaczony symbolem PLTMP 491 i został zgłoszony w 2008 roku. Stanowi on fragment jednego 2.5.Sytuacja społeczno-gospodarcza Powiat tarnobrzeski zajmuje powierzchnię ok. 521 km2 z czego miasta 26 km2 (dane GUS 2008r.), którą wg aktualnych danych zamieszkuje 53 586 mieszkańców z czego na terenie miasta 12 743 osób a na terenie wsi 40 843 osób (dane GUS 2008r.). Na tle województwa powiat tarnobrzeski, pod względem powierzchni plasuje się na 12 miejscu, natomiast pod względem liczby ludności plasuje się na 17 miejscu wśród powiatów województwa. Tabela 1. Powiat tarnobrzeski na tle wybranych powiatów 2007 Wyszczególnienie Woj. Podkarpackie liczba ludności osób 17 845 2 097 338 Powiat tarnobrzeski 521 53 643 Powiat stalowowolski 832 1 196 Powiat rzeszowski Wyszczególnienie Woj. Podkarpackie 2008 pow. w km2 pow. w km2 % udział w liczbie województwa 100 kobiet / 100 mężczyzn 118 105 2,55 103 103 108 522 5,17 130 105 168 189 8,02 141 104 liczba ludności osób 17 845 2 099 495 Powiat tarnobrzeski 521 53 586 Powiat stalowowolski 832 1 182 Powiat rzeszowski gęstość osób/ km2 gęstość osób/ km2 % udział w liczbie województwa 100 kobiet / 100 mężczyzn 118 105 2,55 103 103 108 162 5,15 130 105 165 808 7,93 140 104 Źródło: GUS Gęstość zaludnienia w powiecie tarnobrzeskim jest niższa od średnią wartość tego parametru dla województwa podkarpackiego, ma to związek z dużymi obszarami zalesień znajdującymi się na terenie powiatu – 17 571 ha. Ludność powiatu stanowi 2,5% ludności województwa. Dynamika rozwoju liczby ludności miasta w latach 1990-2007 wyniosła 103,3. W 2008 roku na terenie powiatu zarejestrowanych było 3280 podmiotów gospodarczych w tym najwięcej w sektorach: handel i naprawy, budownictwo, przemysł, obsługa nieruchomości i firm. Zasoby mieszkaniowe powiatu w 2008 r. wynosiły 1 188,4 tys. m2 powierzchni użytkowej, co odpowiada 15 tys. mieszkań (dane GUS 2008 r.). Zasoby mieszkaniowe na terenie miast stanowią 27% ogółu mieszkań. Odpadem nazywamy każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z kategorii, określonych w załączniku nr 1 do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39 poz. 251 z późn. zm.), których posiadacz pozbywa się, 3. Analiza aktualnego stanu gospodarki odpadami na terenie powiatu tarnobrzeskiego Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 zamierza pozbyć obowiązany. się lub do Głównymi rodzajami odpadów są: odpady komunalne, odpady przemysłowe. ich - 657 pozbycia jest powstających Skład odpadów przemysłowych uzależniony jest od charakteru produkcji bądź prowadzonej działalności. Skład odpadów stałych komunalnych jest złożony, zmienny w czasie i uzależniony od wielu czynników, m. in. od pory roku, rodzaju zabudowy mieszkalnej i sposobu ogrzewania budynków, infrastruktury technicznej, itd., również od zamożności i poziomu edukacji ekologicznej społeczeństwa. Poz. 186 Podstawowe zasady w gospodarowaniu odpadami to: redukcja u źródła, którą osiągnąć można poprzez: zmiany w surowcach wyjściowych, zmiany w produktach, zmiany w technologii, właściwą eksploatację, selektywna zbiórka odpadów, w wyniku, której: surowce wtórne są wykorzystywane, pozostałe odpady poddawane są procesom unieszkodliwiania, unieszkodliwianie odpadów poprzez: przekształcenie termiczne, przekształcenie biologiczne, składowanie. Poniżej przedstawiono postępowania z odpadami. ogólny schemat Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 658 - Poz. 186 Rys. 1. Ideowy schemat przepływu odpadów Strumień odpadów System redukcji ilości odpadów (działania administracyjne, techniczne, edukacyjne i organizacyjne) Redukcja u źródła Selektywna zbiórka odpadów Unieszkodliwianie odpadów Recykling Rynek surowców wtórnych Wykorzystywanie przemysłowe Wykorzystywanie nieprzemysłowe termiczne fizyko-chemiczne biologiczne Deponowanie na składowisku komunalnym 3.1.Odpady komunalne (Grupa 20) 3.1.1.Rodzaj, ilość i źródła powstawania odpadów Zgodnie z treścią art. 3 ustawy o odpadach, odpady komunalne są to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. przemysłowym Źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są: gospodarstwa domowe, obiekty infrastruktury takie jak: handel, usługi i rzemiosło, szkolnictwo, przemysł w części „socjalnej”, obiekty turystyczne, targowiska i inne. Ilości powstających odpadów komunalnych ogółem i w poszczególnych frakcjach składu morfologicznego oszacowana została metodą wskaźnikową. Zastosowano wskaźniki nagromadzenia Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 659 - odpadów komunalnych z gospodarstw domowych zgodnie z przyjętymi dla województwa podkarpackiego założeniami w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami. Poz. 186 Dla miast Baranów Sandomierski i Nowa Dęba oraz dla wsi Gorzyce, z uwagi na miejski charakter zabudowy i dużą gęstość zaludnienia przyjęto wskaźniki dla terenów miejskich, natomiast na pozostałych obszarach powiatu tarnobrzeskiego przyjęto wskaźniki dla terenów wiejskich. Tabela 2. Szacunkowa ilość odpadów komunalnych wytworzonych w powiecie tarnobrzeskim L.p. Udział [%] Nazwa odpadu Ilość odpadów wytworzonych w 2008r. [Mg] 1. Odpady komunalne segregowane i zbierane selektywnie 5 724,831 2. Odpady z ogrodów i parków 3 434,899 3. Inne odpady komunalne w tym: 92 13421,558 3.1 Niesegregowane (zmieszane odpady komunalne) w tym odpady z ogrodów i parków 93 12482,05 3.1.1 - z gospodarstw domowych 70 8737,435 3.1.2 - z infrastruktury 30 3744,615 3.2 Odpady z targowisk 1 134,215 3.3 Odpady z czyszczenia ulic i placów 2 268,431 3.4 Odpady wielkogabarytowe 4 536,862 RAZEM 100 14581,288 Źródło: obliczenia własne wg WPGO - na lata 2008-2019 Tabela 3. Szacunkowa ilość odpadów komunalnych wytworzonych w powiecie tarnobrzeskim w ujęciu poszczególnych gmin L.p. Nazwa odpadu Ilość odpadów wytworzonych w 2008 r. [Mg] 1. Gmina Nowa Dęba 4984,785 2. Gmina Baranów Sandomierski 3276,746 3. Gmina Grębów 2646,265 4. Gmina Gorzyce 3673,491 Razem Źródło: obliczenia własne wg WPGO - na lata 2008-2019 14581,288 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 660 - Poz. 186 Rys. 2. Ilość wytworzonych w gminach odpadów komunalnych na tle powiatu 16000 Powiat Tarnobrzeski 14000 12000 Gmina Baranów Sandomierski 10000 Gmina Nowa Dęba 8000 6000 Gmina Gorzyce 4000 Gmina Grębów 2000 0 Skład morfologiczny niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych zamieszczono w Tabeli 4. Został on oszacowany na podstawie określonego w WPGO 2008-2019 udziału procentowego poszczególnych składników w ogólnej masie niesegregowanych odpadów komunalnych wytworzonych w województwie podkarpackim. Tabela 4. Szacunkowy skład morfologiczny niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych wytworzonych w powiecie tarnobrzeskim w podziale na tereny wiejskie i miejskie Tereny Lp. 1. 2. Nazwa odpadu Razem ilość wytworzonych odpadów w 2008 r. [Mg] wiejskie ilość wytworzonych odpadów w 2008 r. [Mg] miejskie ilość wytworzonych odpadów w 2008 r. [Mg] 874,830 1848,825 2723,655 203,319 148,975 352,295 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji Odpady z pielęgnacji terenów zielonych 3. Papier i tektura 818,881 1578,146 2397,027 4. Opakowania wielomateriałowe 307,810 574,256 882,066 5. Tworzywa sztuczne 707,424 1064,475 1771,899 6. Szkło 453,616 602,269 1055,885 7. Metal 270,009 350,156 620,165 8. Odzież, tekstylia 75,603 112,050 187,653 9. Drewno 81,003 105,047 186,050 10. Odpady niebezpieczne 48,602 63,028 111,63 11. Odpady mineralne, w tym frakcja popiołowa 1598,454 595,266 2193,720 5439,551 7042,492 12482,05 RAZEM Źródło: obliczenia własne wg WPGO - na lata 2008-2019 W masie odpadów komunalnych zmieszanych na terenach wiejskich największy udział przypada na odpady mineralne, w tym frakcja popiołowa (29,6%) głównie za sprawą wykorzystywania do ogrzewania budynków mieszkalnych paliw stałych (węgiel, miał, koks, drewno). Natomiast na terenach miejskich najwięcej jest odpadów kuchennych ulegające biodegradacji (26,4%), najmniej zarówno w jednej jak i drugiej grupie jest odpadów niebezpiecznych (0,9%). 3.1.2.Odpady ulegające biodegradacji Odpady ulegające biodegradacji, według definicji zawartej w ustawie o odpadach, to odpady Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 661 - ulegające rozkładowi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów. Szacunkowa ilość odpadów biodegradowalnych została wyliczona na podstawie określonych w WPGO 2008-2019 ilości odpadów. Poz. 186 Ilość odpadów biodegradowalnych wytworzonych w 1995 roku na terenie gmin będących w obecnych granicach administracyjnych powiatu tarnobrzeskiego oszacowano na 4 933 Mg. W 2008r. w stosunku do roku bazowego zanotowano wzrost o 20%. Tabela 5. Szacunkowa ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji L.p. Ilość w 2008 r. [Mg] Nazwa 1. Papier i tektura selektywnie zbierane (20 01 01) 99,459 2. Tekstylia (z materiałów naturalnych) (20 01 11) 7,795 3. Odpady z ogrodów i parków ulegające biodegradacji (20 02 01) 4. Odpady ulegające biodegradacji wchodzące w strumień niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych (20 03 01) 4.1. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 4.2. Odpady z pielęgnacji terenów zielonych 2723,655 352,295 5. Papier i tektura 6. Odpady z targowisk – część ulegająca biodegradacji (20 03 02) RAZEM 246,015 2397,027 92,754 5919,645 Źródło: obliczenia własne wg WPGO - na lata 2008-2019 Tabela 5 przedstawia jedynie szacunkowe ilości powstających w powiecie odpadów ulegających biodegradacji. 3.1.3.Odpady niebezpieczne Oprócz sektora przemysłowego i usługowego, wytwórcami odpadów niebezpiecznych są również gospodarstwa domowe. Odpady niebezpieczne, ze względu na swój skład chemiczny i właściwości stwarzają zagrożenie dla zdrowia ludzi i mają negatywny wpływ na jakość środowiska przyrodniczego. Są to, zatem odpady zawierające w swoim składzie substancje: toksyczne, palne, wybuchowe, biologicznie czynne, a także zakażone mikroorganizmami chorobotwórczymi. Przykładowo można wymienić: zużyte baterie, akumulatory itp., odpady zawierające rtęć (lampy rtęciowe w tym świetlówki, termometry, przełączniki), pozostałości oraz opakowania po farbach i lakierach, rozpuszczalniki organiczne, odpady zawierające inne rozpuszczalniki oraz substancje chemiczne służące do wywabiania plam, środki czyszczące, środki ochrony roślin (pestycydy) oraz opakowania po nich, środki do konserwacji i ochrony drewna oraz opakowania po nich, zbiorniki po aerozolach, pozostałości domowych środków do dezynfekcji i dezynsekcji, odpady zawierające oleje, filtry oleju, czyściwo, smary, środki do konserwacji metali itp., odczynniki chemiczne, np. fotograficzne, przeterminowane lub częściowo wykorzystane leki, skażone opatrunki, strzykawki i inne (w tym zużyte pampersy). Roczną ilość odpadów niebezpiecznych znajdujących się w strumieniu niesegregowanych odpadów komunalnych wytworzonych w gospodarstwach domowych w powiecie tarnobrzeskim w 2008 roku można oszacować na około 111,63 Mg. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 662 - Poz. 186 Tabela 6. Szacunkowa ilość odpadów niebezpiecznych wytworzonych w powiecie tarnobrzeskim Lp. 1. Kod1) Nazwa Ilość odpadów wytworzonych w 2008 r. [Mg] Rozpuszczalniki 20 01 13 3,349 2. Kwasy i alkalia 20 01 14 20 01 15 1,116 3. Odczynniki fotograficzne 20 01 17 2,236 4. Środki ochrony roślin (pestycydy, herbicydy, insektycydy) 20 01 19 5,581 5. Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć 20 01 21 5,581 6. Urządzenia zawierające freony 20 01 23 3,349 7. Oleje i tłuszcze (inne niż jadalne) 20 01 26 11,163 8. Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i żywice zawierające substancje niebezpieczne 20 01 27 39,070 9. Detergenty zawierające substancje niebezpieczne 20 01 29 5,581 10. Leki cytotoksyczne i cytoplastyczne 20 01 31 4,465 11. Baterie i akumulatory ołowiowe Zużyte urządzenie elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21 i 20 01 23 zawierające niebezpieczne składniki Drewno zawierające substancje niebezpieczne 20 01 33 13,395 20 01 35 11,163 20 01 37 5,581 12. 13. RAZEM 111,63 Źródło: obliczenia własne wg WPGO - na lata 2008-2019 1) kod odpadów: zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów [Dz. U. z 2001r. Nr 112 poz.1206 z późn. zm.] 3.1.4.Odpady zbierane selektywnie Tabela 7. Ilości odpadów zbieranych selektywnie na terenie powiatu tarnobrzeskiego Rodzaj odpadu 2007 r. [Mg] 2008 r. [Mg] Papier i tektura 428,216 403,771 Tworzywa sztuczne 74,383 74,119 Szkło 1,830 0,500 Metal 15,290 10,445 Razem 519,719 488,835 Źródło: Wojewódzki System Odpadowy WSO. 3.1.5.Rodzaj i ilość odpadów poddawanych procesom odzysku innych niż niebezpieczne w miejscowości Grębów – proces D5. Według informacji zawartych w Wojewódzkim Systemie Odpadowym na terenie powiatu tarnobrzeskiego w latach 2006 – 2008 prowadzono odzysk odpadów opakowaniowych zbieranych selektywnie w następujących procesach: rok 2006: R4 81,600 Mg, R1 0,900 Mg, rok 2007: R3 68,595 Mg, R1 2,140 Mg, rok 2008: R1 2,350 Mg. W procesie tym w roku 2005 unieszkodliwiono 798,9 Mg odpadów, ilość 2006 roku 859,0 Mg odpadów, w 2007 roku 881,600 Mg odpadów, ilość 2008 roku 916,840 Mg odpadów. Niepokojący jest fakt zwiększania się ilości odpadów unieszkodliwianych tą metodą. 3.1.6.Rodzaj i ilość odpadów poddawanych procesom unieszkodliwienia W latach 2006 – 2008 jedyną metodą unieszkodliwiania odpadów komunalnych było składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na składowiskach odpadów 3.1.7.Istniejące systemy zbierania odpadów Przez zbieranie odpadów rozumie się każde działanie, w szczególności umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania. Miasto i Gmina Nowa Dęba Zorganizowanym odbiorem odpadów komunalnych objętych jest 87% gospodarstw domowych na obszarach miejskich i wiejskich. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Na terenie gminy w ramach istniejącego systemu gospodarki odpadami odbiorem odpadów komunalnych zajmuje się Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Spółka z o.o. w Nowej Dębie, które obejmuje swoją działalnością cały obszar gminy Nowa Dęba oraz częściowo gminę Majdan Królewski. Na terenie zabudowy wielorodzinnej odpady zmieszane gromadzone są przez mieszkańców w 1100 litrowych kontenerach znajdujących się w osłonach śmietnikowych. Opróżnianie tych kontenerów odbywa się codziennie w dni robocze. Na terenie zabudowy jednorodzinnej zgodnie z zawartymi umowami odpady gromadzone są w indywidualnych pojemnikach 110 litrów, a opróżnianie odbywa się w cyklach tygodniowych, dwutygodniowych i miesięcznych. Selektywna zbiórka odpadów prowadzona jest na obszarze miasta i gminy. Na terenach budownictwa wielorodzinnego oraz w części szkół na terenie sołectw ustawione są zespoły trzech pojemników na szkło makulaturę i tworzywa sztuczne. W obrębie zabudowy jednorodzinnej wszystkim chętnym rozdawane są zestawy trzech worków na w/w odpady. Na terenie miasta zbierane są również gruz, złom, odpady wielkogabarytowe. Na terenie bazy PGKiK Sp. z o.o. istnieje zaplecze, które służy do magazynowania i tymczasowego gromadzenia wysegregowanych odpadów przed poddaniem ich odzyskowi lub recyklingowi. Odpady zielone pochodzące z pielęgnacji zieleni miejskiej poddawane są odzyskowi – stanowią komponenty produkowanego na bazie osadów ściekowych tzw. „polepszacza gleb BIOCAL”. Gałęzie i inne odpady z czystego drewna są przetwarzane na zrębki drzewne i w takiej formie służą jako paliwo dla Kotłowni Miejskiej. Miasto i Gmina Baranów Sandomierski Zorganizowanym odbiorem odpadów komunalnych objętych jest 76% gospodarstw domowych na obszarach miejskich i wiejskich. Usługi w zakresie odbioru odpadów komunalnych prowadzą trzy podmioty. Gminny Zakład Użyteczności Publicznej, A.S.A. Tarnobrzeg oraz „Santa-Eko” Sp.j. Sandomierz. Na terenie gminy funkcjonują dwa systemy wywozu odpadów: system przesypowy – odpady przesypywane są z różnego rodzaju pojemników do samochodów zaopatrzonych w mechanizmy opróżniające i zagęszczające; system wymienny – odpady gromadzone są w kontenerach, a załadunek ich na samochody odbywa się poprzez wymianę kontenera napełnionego na pusty (instytucje). System zbiórki, transportu i usuwania odpadów jest zorganizowany dobrze. Zbieraniu i usuwaniu - 663 - Poz. 186 podlegają odpady komunalne zmieszane oraz odpady segregowane. Selektywnej zbiórce podlegają szkło bezbarwne i kolorowe oraz tworzywa sztuczne. Gmina Grębów Zorganizowanym odbiorem odpadów komunalnych objęte jest 95 % mieszkańców gminy. Odbiorem odpadów komunalnych z terenu Gminy zajmuje się Gminny Zakład Komunalny w Grębowie oraz „Santa-Eko” Sp.j. Sandomierz. Prowadzony jest zarówno odbiór odpadów komunalnych zmieszanych – odpady gromadzone są przez mieszkańców w pojemnikach SM110, jak i selektywna zbiórka odpadów (szkło, plastik, papier) – w tym wypadku stosuje się system workowy. Odpad odbierane są od właścicieli nieruchomości raz w miesiącu w wyznaczonym do tego dniu tygodnia. W gminie funkcjonuje Mobilny Gminny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych. Odbiór odpadów realizowany jest obecnie przez firmę „ ALBECO” Sp.j., 87-500 Rypin, ul. Piłsudskiego 36, koszty pokrywa Gmina. Na terenie Gminy funkcjonuje składowisko odpadów komunalnych w Jeziórku o powierzchni 2,2 ha usytuowane jest w terenie pogórniczym Kopalni Siarki „Jeziórko” i obsługuje Gminę Grębów. Dane geometryczne składowiska: miąższość złoża odpadów h = 5 m powyżej korony; nachylenie skarp wewnętrznych 1:3, zewnętrznych 1:1,5 do korony obwałowania i 1:2 powyżej korony; powierzchnia dna składowiska S = 6048 m2; powierzchnia na poziomie korony obwałowania S = 8064 m2; objętość wysypiska do poziomu obwałowania Vd = 14040 m3 i Vg = 31820 m3 ponad poziom obwałowania; całkowita objętość wysypiska Vc = 45860 m3; lub 20 000 Mg użyteczna pojemność składowiska po uwzględnieniu warstw izolacyjnych ok. 10% wynosi 41270 m3. Szacuje się, że przy zastosowaniu różnych urządzeń zagęszczających odpady okres składowania odpadów okres składowania odpadów wynieść może 20 – 25 lat. Gmina Gorzyce Przyjęty system gospodarki odpadami oparty jest o dwa podmioty zajmujące się gospodarką odpadami Zakład Gospodarki Komunalnej w Gorzycach oraz firma Santa-EKO Sp. j. w Sandomierzu. System odbioru odpadów zmieszanych z terenu Gminy Gorzyce obejmuje 95% mieszkańców. Zbiórka odpadów prowadzona jest we wszystkich miejscowościach Gminy. Odpady w postaci Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 664 - zmieszanej zbierane są do tradycyjnych pojemników o pojemności 110 l, 1100 l, stosowane są również kontenery KP-7 oraz worki. Działalność w zakresie nieselektywnej zbiórki odpadów komunalnych na terenie Gminy prowadzi Zakład Gospodarki Komunalnej w Gorzycach oraz firma Santa-EKO Sp. j. w Sandomierzu przy ul. Portowej 24. Santa-EKO posiada 3 pojazdy specjalistyczne – śmieciarki Jelcz, Man i Kamaz. Zakład Gospodarki Komunalnej posiada 3 pojazdy do odbioru odpadów (2 „śmieciarki” i jeden samochód kontenerowy). Samochody „śmieciarki” wyposażone są w urządzenia do zagęszczania odpadów i hydrauliczny system załadunku. Na terenie Gminy prowadzona jest również selektywna zbiórka odpadów komunalnych. Działalność w tym zakresie prowadzi Zakład Gospodarki Komunalnej w Gorzycach oraz przedsiębiorstwo „Santa-Eko” Sp.j. z Sandomierza. W miejscowości Gorzyce ustawione są pojemniki do segregacji odpadów na szkło, tworzywa sztuczne i papier. Tereny wiejskie objęte są segregacją w systemie workowym. Poz. 186 W gminie funkcjonuje Mobilny Gminny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych. Odbiór odpadów realizowany jest obecnie przez firmę „ ALBECO” Sp.j., 87-500 Rypin, ul. Piłsudskiego 36, koszty pokrywa Gmina. Odpady odbierane są dwa razy w roku. Na terenie Gminy planuje się lokalizację instalacji do odzysku odpadów z tworzyw sztucznych. Firma „AGROPLAST” Żenata Różycka Motycze Poduchowne 85, 39-432 Gorzyce, jest w trakcie uzyskiwania pozwolenia na budowę. 3.1.8.Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów Na terenie powiatu tarnobrzeskiego funkcjonuje jedno składowisko komunalne w Jeziórku, obsługujące jedynie gminę Grębów. Pozostałe gminy składają swoje odpady, na podstawie podpisanych stosownych umów na składowiskach odpadów w Piasecznie i Stalowej Woli. Miejsce składowania odpadów komunalnych ilustruje poniższa tabela. Tabela 8. Miejsce składowania odpadów komunalnych wytworzonych w poszczególnych gminach Gmina Miejsce składowania Baranów Sandomierski Piaseczno Nowa Dęba Piaseczno Gorzyce Stalowa Wola Grębów Jeziórko Rodzaj instalacji 1. Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne Gminny Zakład Komunalny w Grębowie Piec do wypału cegły Przedsiębiorstwo PHU Cegielnia Stanisław Stępień 3. Piec do wypału cegły Cegielnia DUL 4. Piec do wypału cegły 5. Piec do wypału cegły 2. Nazwa podmiotu prowadzącego Adres instalacji Rodzaj odpadu/ kod L.p. Symbol R lub D Tabela 9. Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów na terenie powiatu tarnobrzeskiego 02 02 03 03 03 03 01 03 01 02 03 07 Ilość przetworzony ch odpadów w 2008 r. Zdolności przerobowe 923,440Mg 1 000Mg/rok Jeziórko, 39-410 Grębów D5 20 20 20 20 20 20 Trześń ul. Gorzycka 95 39-432 Gorzyce R1 15 01 03 0,300Mg 8Mg/rok Zalesie Gorzyckie 47 39-432 Gorzyce R1 15 01 03 0,350Mg 2Mg/rok Zakład Ceramiki Budowlanej Siedleszczany Siedleszczany Baranów Sandomierski R1 15 01 03 0,400Mg 14Mg/rok Cegielnia Polowa Trześń s.c. Trześń 3 39-432 Gorzyce R1 15 01 03 0,200Mg 10Mg/rok Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 665 - Poz. 186 ul. Pączek Gorzycki 54 39-432 Gorzyce R1 15 01 03 0,400Mg 2Mg/rok Cegielnia Polowa Wrzawy Stanisława Woźniak Wrzawy 39-432 Gorzyce R1 15 01 03 0,200Mg 2Mg/rok Piec do wypału cegły Cegielnia Polowa Wojciech Kułaga Trześń 418; 39-432 Gorzyce R1 15 01 03 0,200 Mg* 10Mg/rok Piec typu Hoffman Cegielnia Ryszard Filipek Trześń, ul. Gorzycka 47, 39-432 Gorzyce R1 15 01 03 0,200 Mg* 8Mg/rok 10. Piec do wypału cegły Cegielnia Polowa Trześń s.c. Wiesław Foltarz i Elzbieta Sobol Trześń 3, 39-432 Gorzyce R1 15 01 03 0,2000 Mg 10Mg/rok 11. Piec do wypału cegły ** Kułaga Eugenia Cegielnia Polowa Trześń, 39-432 Gorzyce R1 15 01 03 b.d. b.d. 12. Piec do wypału cegły ** Idec Daniel cegielnia Polowa Trześń Trześń, 39-432 Gorzyce R1 15 01 03 b.d. b.d. 13. Piec do wypału cegły ** Piotrowski Stanisław Cegielnia Polowa Gorzyce,39-432 Gorzyce R1 15 01 03 b.d. b.d. 14. Piec do wypału cegły ** Łabuda Barbara i Adam Cegielnia Polowa Trześń, 39-432 Gorzyce R1 15 01 03 b.d. b.d. 15. Piec do wypału cegły ** Laskowski Jarosław Cegielnia Polowa Wrzawy, 39-432 Gorzyce R1 15 01 03 b.d. b.d. 16. Piec do wypału cegły ** Grzegorzek Małgorzata i Dul Lesław Gorzyce,39-432 Gorzyce R1 15 01 03 b.d. b.d. 6. Piec do wypału cegły Cegielnia Polowa Mieczysław Cetnarski i S-ka 7. Piec do wypału cegły 8. 9. Źródło: Wojewódzki System Odpadowy WSO * dane za 2007 rok z uwagi na brak danych za 2008 rok ** informacje na temat instalacji pochodzą z Urzędu Gminy Gorzyce 3.1.9.Identyfikacja problemów w gospodarowania odpadami komunalnymi zakresie Obecny system gospodarki odpadami komunalnymi i wzrastające wymagania, co do sposobu prowadzenia tej gospodarki, pozwalają na identyfikację następujących problemów: brak badań morfologii i ilości wytwarzanych odpadów komunalnych - ich ilość i skład oszacowano na podstawie wyliczeń własnych na podstawie WPGO, w dalszym ciągu podstawowym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych jest ich składowanie, nie jest rozwiązana problematyka budowy systemu selektywnej zbiórki odpadów ulegających biodegradacji. System ten winien być spójny z planowanym sposobem dalszego przekształcania odpadów ulegających biodegradacji, brak jest instalacji do odzysku odpadów ulegających biodegradacji (np. kompostowni) i unieszkodliwiania odpadów sposobem innym niż składowanie (np. termicznego przekształcania odpadów). Istnieje obawa, że może być zagrożone osiągnięcie wymaganego poziomu redukcji ilości komunalnych odpadów ulegających biodegradacji kierowanych do składowania w kolejnych latach. Instalacja do przekształcania tych odpadów winna wynikać z całościowego spojrzenia na sposób zbiórki, transportu i późniejszych działań z odpadami, brak jest działań zmierzających do rozwiązania problemu segregacji zmieszanych odpadów komunalnych np. poprzez nawiązanie współpracy z podmiotem posiadającą taką instalację lub budowię własnej instalacji do segregacji zmieszanych odpadów komunalnych, nie wszyscy mieszkańcy powiatu objęci są zorganizowaną zbiórką odpadów, wysoki udział odpadów mineralnych w strumieniu odpadów komunalnych zmieszanych, Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 niski udział papieru i odpadów z tworzyw sztucznych w ogólnym strumieniu odpadów komunalnych, spowodowany ich spalaniem w piecach domowych, nielegalne pozbywanie się odpadów przez mieszkańców - tworzą się „dzikie wysypiska”, brak systemu zbiórki odpadów elektrycznych i elektronicznych, brak systemu drugiego obrotu tego rodzaju sprzętem. brak zorganizowanego systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych – obecny system jest niewystarczający, budowa ZZO Stalowa Wola – Tarnobrzeg, wskazanego w WPGO nie znalazła dotychczas konkretyzacji w działaniach, brak wizji docelowego, eliminującego składowanie, rozwiązania problemu gospodarki odpadami w powiecie (np. budowy, współpracy w budowie lub innego współdziałania z podmiotem zewnętrznym w zakresie termicznego przekształcania odpadów), niski poziom świadomości ekologicznej mieszkańców, niskie nakłady finansowe na edukację ekologiczną mieszkańców powiatu. - 666 3.2.Odpady z grup 01 – 19 3.2.1.Rodzaj, ilość i źródła powstawania odpadów. Gospodarka odpadami pochodzącymi z działalności przemysłowej jest znacznie bardziej usystematyzowana niż gospodarowanie odpadami komunalnymi. Gospodarowanie odpadami jest reglamentowane przy pomocy stosownych decyzji lub informacji, a potwierdzane jest dokumentami ewidencyjnymi. Analizę stanu gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu (grupy 01 – 19) przeprowadzono na podstawie informacji zawartych w zbiorczych zestawieniach danych, które są wprowadzane do Wojewódzkiego Systemu Odpadowego (WSO) prowadzonego przez Marszałka Województwa Podkarpackiego. Przedsiębiorstwa działające na terenie powiatu wytworzyły w latach 2006 -2008 odpowiednio 19 400,60 Mg, 29 226,41 Mg, 24 990,67 Mg. Z powyższych danych wynika, że ilość ma tendencję wzrostową – największa ilość została wytworzona w 2007r. Ilości wytwarzanych odpadów w poszczególnych grupach przedstawia Tabela 10. Tabela 10. Ilości wytworzonych odpadów w poszczególnych grupach Wytworzone odpady w Mg Grupa odpadów 2006 2007 01 0,000 02 03 Poz. 186 2008 0,000 0,000 0,000 0,000 0,000 2,800 128,879 6,700 04 0,000 39,223 2,253 05 0,000 0,000 0,000 06 10,000 14,420 9,820 07 8,600 9,657 18,880 08 6,370 14,516 11,053 09 0,900 0,000 0,000 10 7620,100 12406,360 12899,657 11 15,860 19,245 33,240 12 8350,130 10455,968 7500,225 13 73,520 91,960 131,863 14 0,200 0,149 0,211 15 335,320 622,645 618,730 16 361,444 494,665 905,953 17 2148,830 3594,036 2563,034 18 27,640 6,501 1,075 19 449,180 1299,337 444,382 29197,56 25147,08 Razem 19410,89 Źródło: Wojewódzki System Odpadowy WSO Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Z danych zawartych w WSO wynika, że najwięcej na terenie powiatu w latach 2006-2008 wytworzono odpadów z grupy – 10, odpady powstają głównie w procesie spalania surowców energetycznych (węgiel kamienny i brunatny). Odpady te wytwarzane są w związku z działalnością zakładów przemysłowych stąd też ilość wytwarzanych odpadów może ulegać znacznym zmianom. Ilość tych odpadów systematycznie wzrastała i wynosiła: w 2006r. 7 620,100 Mg, w 2007r. 12 406,360 Mg, w 2008r. 12 899,657 Mg. - 667 - Poz. 186 Do pozostałych grup odpadów wytwarzanych w dużych ilościach należały również: odpady z kształtowania oraz fizycznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych (grupa 12), odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych (grupa 17). Do największych wytwórców w powiecie należą przedsiębiorstwa w Tabeli 11. odpadów wskazane Tabela 11. Przedsiębiorstwa wytwarzające najwięcej odpadów w powiecie tarnobrzeskim Nazwa zakładu "FEDERAL MOGUL GORZYCE" S.A., ul. ODLEWNIKÓW 52, 39-432 GORZYCE ALUMETAL GORZYCE SP. Z O.O., ul. Odlewników 52, 39-432 Gorzyce Ilość wytworzonych odpadów [Mg] 2006 2007 2008 12 706,3740 16 045,5870 15 133,8780 1 673,8000 3 098,2870 3 418,7970 FENIX METALS SP. Z O.O., ul. Zakładowa 50, 39-400 Tarnobrzeg Nowa Dęba - 2 594,4390 2 282,0340 RH ALURAD WHEELS POLSKA Sp. z o.o., ul. Odlewników 52, 39-432 Gorzyce - 1 118,9800 1 327,0700 - 909,4500 - 774,4950 740,7500 687,9080 STATOIL POLAND Sp. z o.o. Gorzyce, ul. Odlewników 52, 39-432 Gorzyce ENERGETYKA WISŁOSAN Sp.z o.o., ul. Szypowskiego 1, 39-460 Nowa Dęba Źródło: Wojewódzki System Odpadowy WSO Zakłady te wytwarzały ponad 90% odpadów pochodzących z działalności przemysłowej powstających na obszarze powiatu. Poniżej omówiono poszczególne grupy odpadów pod kątem źródeł ich wytwarzania na obszarze powiatu– dane uzyskano na podstawie WSO. Odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin (Grupa 01) Źródłem wytwarzania odpadów z grupy 01 są przede wszystkim zakłady górnicze, w ograniczonym zakresie przedsiębiorstwa poszukiwawcze i samodzielne zakłady przeróbcze prowadzące eksploatację kruszywa (kamieniołomy) na potrzeby budownictwa. Według danych uzyskanych z WSO w latach 20062008 odpady z tej grupy nie zostały wytworzone na terenie powiatu. Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności (Grupa 02) Odpady z grupy 02 powstają głównie w: chłodniach, gospodarstwach rolnych, ogrodniczych i hodowlanych oraz innych zakładach zajmujących się produkcją i przetwórstwem żywności. Odpady z tej grupy nie zostały wytworzone na terenie powiatu. Odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury (Grupa 03) Odpady z grupy 03 powstają na wszystkich etapach obróbki drewna, produkcji mebli i płyt (wiórowych, pilśniowych, itp.), a także podczas produkcji papieru i celulozy. Odpady powstają głównie w tartakach, zakładach przetwórstwa drzewnego, zakładach stolarskich. Większość wytwórców odpadów tej grupy zalicza się do małych i średnich przedsiębiorstw. Ilość wytworzonych odpadów w latach 2006 – 2008: w 2006 r. 2,800 Mg, w 2007 r. 128,879 Mg, w 2008 r. 6,700 Mg. tej grupy W ogólnej masie wytworzonych odpadów grupy 03 występowały jedynie odpady o kodzie 03 01 05 (trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa i fornir). Odpady z przemysłu i tekstylnego (Grupa 04) skórzanego, futrzarskiego Odpady z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego stanowią strumień odpadów, w skład Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 668 - którego wchodzą dwie podgrupy: odpady z przemysłu skórzanego i futrzarskiego oraz odpady z przemysłu tekstylnego. Ilość wytworzonych odpadów w latach 2006 – 2008: w 2006 r. 0,000 Mg, w 2007 r. 39,223 Mg, w 2008 r. 2,253 Mg. tej grupy Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz pirolitycznej przeróbki węgla (Grupa 05) Odpady tej grupy nie są wytwarzane na terenie powiatu tarnobrzeskiego. Odpady z produkcji, przygotowania, i stosowania produktów przemysłu nieorganicznej (Grupa 06) obrotu chemii Odpady z tej grupy powstają w trakcie chemicznych procesów technologiczno – produkcyjnych oraz czyszczenia i konserwacji aparatów i urządzeń produkcyjnych. W powiecie tarnobrzeskim wytwarzany jest jedynie odpad o kodzie 06 05 02* - osady z zakładowych oczyszczalni ścieków zawierające substancje niebezpieczne. Ilość wytworzonych odpadów w latach 2006 – 2008: w 2006 r. w 2007 r. w 2008 r. 10,000 Mg, 14,420 Mg, 9,820 Mg. Ilość ulega wahaniom – najwięcej odpadów grupy 06 powstało w 2007 r. Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej (Grupa 07) Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej w powiecie tarnobrzeskim powstają przede wszystkim w zakładach poligraficznych (drukarnie i inne), warsztaty, galwanizernie oraz różnego rodzaju laboratoria zakładowe oraz szkolne i uczelniane. Ilość wytworzonych odpadów tej grupy w latach 2006 – 2008 wykazuje wyraźną tendencję wzrostową: w 2006 r. 8,600 Mg, w 2007 r. 9,657 Mg, w 2008 r. 18,878 Mg. Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich (Grupa 08) Do grupy 08 zalicza się odpady powstające w wyniku produkcji, nakładania i usuwania powłok lakierniczych, czyszczenia narzędzi, opakowań po produktach, pozostałości lub opakowań farb drukarskich oraz stosowania i produkcji klejów, kitów, mas szpachlowych. Poz. 186 Skład chemiczny odpadów z grupy 08 to głównie woda, rozpuszczalniki (mieszaniny benzyny, nafty, toluenu, ksylenu, alkoholi, eterów, glikoli, ketonów, estrów, terpentyny, chlorobenzenów, itp.), substancje błonotwórcze (głównie żywice), pigmenty i wypełniacze. Podstawowym składnikiem mineralnej części odpadów jest dwutlenek tytanu TiO2 występujący w mieszaninie z innymi tlenkami (ZnO, PbO, CaO, Fe 2O 3, Al.2O3). Do innych substancji wchodzących w skład wyrobów lakierniczych należą żywice (ftalowe, melaminowe, poliestrowe, epoksydowe, akrylowe) stanowiące spoiwa dla wytworzonej powłoki, kwasy (fosforowy, siarkowy, solny), fenole, krezole i amoniak. Omawiana grupa odpadów cechuje się również dużą zawartością metali ciężkich. Występują one głównie w postaci tlenków, siarczków lub chromianów metali (np.: Ti, Zn, Pb, Fe, Mn), będących podstawowym składnikiem części mineralnej wyrobów lakierniczych (pigmentów nieorganicznych). Odpady z tej grupy cechuje duża toksyczność, łatwopalność i reaktywność. Odpady z grupy 08 mogą cechować się bardzo różnorodną konsystencją: od płynnej lub półpłynnej, poprzez mazistą do półtwardych lub twardych brył. Ilość wytworzonych odpadów w latach 2006 – 2008: w 2006 r. 6,370 Mg, w 2007 r. 14,516 Mg, w 2008 r. 11,053 Mg. tej grupy i usług Odpady z przemysłu fotograficznego fotograficznych (Grupa 09) Odpady tej grupy powstają głównie w zakładach fotograficznych. Ilość wytworzonych odpadów w latach 2006 – 2008 pokazuje wyraźną tendencję spadkową: w 2006 r. 0,900 Mg, w 2007 r. 0,000 Mg, w 2008 r. 0,000 Mg. Odpady z procesów termicznych (Grupa 10) Odpady z grupy 10 powstają głównie w procesie spalania surowców energetycznych (węgiel kamienny i brunatny). Odpadów z tej grupy wytworzono w powiecie najwięcej. Ilość wytworzonych odpadów w latach 2006 – 2008: w 2006 r. w 2007 r. w 2008 r. 7620,100 Mg, 12406,360 Mg, 12899,657Mg. Odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych (grupa 11) Ilość wytworzonych odpadów w latach 2006 – 2008: w 2006 r. 15,860 Mg, w 2007 r. 19,245 Mg, w 2008 r. 33,240 Mg. tej grupy Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Odpady z kształtowania oraz fizycznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych (Grupa 12) Odpady z grupy 12 powstają w procesach produkcji elementów metalowych i z tworzyw sztucznych. Ilości wytworzonych odpadów są założone w procesie technologicznym. W latach 2006 – 2008 wytworzono: w 2006 r. 8350,150 Mg, w 2007 r. 10455,968 Mg, w 2008 r. 7500,225 Mg. W podstawowej masie, odpady grupy 12 posiadają skład chemiczny przetwarzanych surowców, dlatego też na ogół nie są one uciążliwe dla środowiska, a ich zagospodarowanie nie nastręcza problemów. Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19) (Grupa 13) Grupa 13, to szczególna grupa odpadów, ponieważ są to w całości odpady niebezpieczne, które występują praktycznie wszędzie tam gdzie prowadzona jest działalność gospodarcza. Do grupy tej należą wszystkie oleje smarowe i przemysłowe, a w szczególności zużyte oleje silników spalinowych, oleje przekładniowe, oleje do turbin i oleje hydrauliczne. W przemyśle, oleje odpadowe powstają w trakcie wymiany olejów stosowanych w przekładniach maszyn i instalacji przemysłowych, olejów z hydraulicznych układów do przenoszenia energii, olejów turbinowych, olejów ze sprężarek, z pomp próżniowych, olejów w systemach smarowania, olejów transformatorowych, olejów grzewczych. W motoryzacji oleje odpadowe powstają w wyniku wymiany olejów silnikowych czy przekładniowych. Grupa 13 dzieli się na 6 podgrup i 26 rodzajów odpadów. Oddzielnego potraktowania wymagają odpady oznaczone kodami: 13 01 01* - oleje hydrauliczne zawierające PCB, 13 01 09* - odpady zawierające PBB, 13 03 01* - odpadowe oleje zawierające PCB. Ilość powstających odpadów z grupy 13 ulegała w latach 2006-2008 stopniowemu zwiększaniu. w 2006 r. 73,520 Mg, w 2007 r. 91,960 Mg, w 2008 r. 131,863 Mg. Odpady z rozpuszczalników organicznych, chłodziw i propelentów (z wyłączeniem grup 07 i 08) (Grupa 14) Odpady z rozpuszczalników organicznych powstają m.in. w przemyśle metalowym, maszynowym, elektronicznym i elektrycznym oraz w pralniach chemicznych w procesach czyszczenia i odtłuszczania. Odpady te powstają w procesach przemysłowych, takich jak : - 669 - Poz. 186 odtłuszczenie powierzchni metali w zakładach i warsztatach zajmujących się obróbką metali oraz galwanizerniach, czyszczenie powierzchni metali w przemyśle elektrycznym i elektronicznym, czyszczenie tkanin w pralniach chemicznych, odzysk rozpuszczalników z odpadów. W przemyśle metalowym rozpuszczalniki organiczne wykorzystywane są do usuwania zanieczyszczeń olejowych przy operacjach czyszczenia na zimno, czyszczenia dwufazowego lub czyszczenia powierzchni metali oparami rozpuszczalników. W operacji czyszczenia na zimno (najpowszechniej stosowana forma odtłuszczania metali) stosowane są rozpuszczalniki nie zawierające chlorowców. Proces może być prowadzony między innymi: ręcznie za pomocą czyściw nasączonych rozpuszczalnikiem - powstające w tym procesie odpady tj. zużyte czyściwa nie są klasyfikowane do odpadów grupy 14, przez zanurzenie (proces stosowany w większych zakładach) - odpadem są szlamy z czyszczenia zbiorników, ewentualnie zużyte rozpuszczalniki. W operacji czyszczenia dwufazowego (naprzemienny natrysk wody i rozpuszczalnika) stosowane są rozpuszczalniki nierozpuszczalne w wodzie i cięższe od niej odpady, w tym procesie są podobne jak procesie czyszczenia przez zanurzenie. W operacji czyszczenia oparami (stosowane są rozpuszczalniki chlorowcoorganiczne) odpadami są szlamy z czyszczenia zbiorników i ewentualnie zużyte rozpuszczalniki. Odpady z grupy 14 składają się najczęściej z zanieczyszczeń usuwanych z elementów (między innymi zabrudzenia mechaniczne, pyły metaliczne, składniki organiczne takie jak: oleje, smary) oraz rozpuszczalników stosowanych do czyszczenia. Z grupy 14 odpadów można wyróżnić dwa podstawowe typy tj.: odpady rozpuszczalników chlorowcoorganicznych oraz odpady rozpuszczalników nie zawierające chlorowców. Odpady rozpuszczalników chlorowcoorganicznych uznawane są za szczególnie niebezpieczne dla zdrowia ludzi i środowiska. Opary niektórych z nich naruszają warstwę ozonową. Stosowane rozpuszczalniki chlorowcoorganiczne to m.in. trójchloroetylen, czterochloroetylen, chloroform, trójchloroetan. Odpady rozpuszczalników wolnych od chlorowców zawierają rozpuszczalniki alifatyczne i aromatyczne oraz pochodne tych węglowodorów jak np. alkohole, estry lub mieszanki rozpuszczalników. Większość odpadowych rozpuszczalników jest palna i powoduje podrażnienia, a niektóre z nich mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, zwierząt i roślin. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 670 - Ilość powstających w powiecie tarnobrzeskim odpadów z grupy 14 jest śladowa, jest to jedynie odpad niebezpieczny o kodzie 14 06 03* - inne rozpuszczalniki i mieszaniny rozpuszczalników, wynosi ona dla lat 2006 - 2008: w 2006 r. 0,200 Mg, w 2007 r. 0,149 Mg, w 2008 r. 0,211 Mg. Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach (Grupa 15) Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach stanowią strumień odpadów, w skład którego wchodzą dwie podgrupy: odpady opakowaniowe (włącznie z selektywnie gromadzonymi komunalnymi odpadami opakowaniowymi), sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne. Ilość powstających odpadów z grupy 15 ma tendencje wzrostową: w 2006 r. 335,320 Mg, w 2007 r. 622,645 Mg, w 2008 r. 618,730 Mg. Odpady nieujęte w innych grupach (Grupa 16) Do grupy 16 zaliczane są wszystkie odpady, które nie zostały zakwalifikowane do innych grup, obejmuje ona przede wszystkim pojazdy wycofane z eksploatacji, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, baterie i akumulatory, a także odpady z czyszczenia zbiorników magazynowych, cystern transportowych i beczek, odpady materiałów wybuchowych, itp. Grupa 16 dzieli się na 14 podgrup. Oddzielnego potraktowania wymagają podgrupy oznaczone kodami: 16 01– zużyte lub nienadające się do użytkowania pojazdy (włączając maszyny pozadrogowe), odpady z demontażu, przeglądu i konserwacji pojazdów (z wyłączeniem grup13 i 14 oraz podgrup 16 06 i 16 08) 16 02 – odpady urządzeń elektrycznych i elektronicznych 16 04 – odpady materiałów wybuchowych 16 06 – baterie i akumulatory Ilość powstających odpadów z w latach 2006 – 2008 wyraźnie wzrasta: w 2006 r. 361,444 Mg, w 2007 r. 494,664 Mg, w 2008 r. 905,953 Mg. grupy 16 Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) (Grupa17) Odpady grupy 17 powstają w wytwórniach materiałów budowlanych, na etapie budowy, wykonywanych planowych i awaryjnych remontów Poz. 186 oraz prac rozbiórkowych w budownictwie mieszkalnym, przemysłowym oraz w drogownictwie i kolejnictwie. Powstają one w dużym rozproszeniu. Ilości odpadów wykazywane są jedynie przez firmy remontowo-budowlane. Ze względu na fakt, iż odpady te powstają w wyniku prac remontowych i budowlanych ilość powstających odpadów z grupy 17 w latach 2006 – 2008 ulega wahaniom: w 2006 r. 2148,830 Mg, w 2007 r. 3594,036 Mg, w 2008 r. 2563,034 Mg. Odpady medyczne i weterynaryjne (Grupa18) Odpady medyczne i weterynaryjne są grupą odpadów związanych z ochroną zdrowia ludzkiego i zwierząt. Powstają w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań, doświadczeń naukowych w zakresie medycyny. Większość rodzajów odpadów medycznych została zaliczona w ustawodawstwie krajowym do odpadów niebezpiecznych. Odpady tej grupy mogą posiadać przede wszystkim właściwości określone jako H9 (zakaźne) tzn. substancje zawierające żywe mikroorganizmy lub ich toksyny, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do przyjęcia, że powodują choroby człowieka lub innych żywych organizmów. Źródłem wytwarzania odpadów medycznych są obiekty służby zdrowia oraz sektora weterynaryjnego i lecznictwa zwierząt, do których zalicza się: lecznictwo szpitalne, lecznictwo otwarte obejmujące przychodnie rejonowe i specjalistyczne, gabinety prywatne, stacje krwiodawstwa, stacje pogotowia ratunkowego, hospicja, ośrodki rehabilitacji, zakłady leczniczowychowawcze i opiekuńczo-lecznicze, domy opieki społecznej, lecznice zwierząt, zakłady weterynaryjne, laboratoria. Z powstających odpadów grupy 18 ok. 75 80% masy ma charakter odpadów komunalnych. Pozostałe 20 - 25% odpadów uznaje się za wymagające specjalnego traktowania (odpady zakaźne i specjalne). Wśród odpadów medycznych można wyróżnić następujące: odpady bytowo-gospodarcze (zmiotki, makulatura, resztki pokonsumpcyjne), niestanowiące zagrożenia, odpady zakaźne, które ze względu na swój charakter zanieczyszczenia drobnoustrojami mogą stwarzać zagrożenie dla ludzi i środowiska, są to zużyte materiały opatrunkowe, sprzęt jednorazowego użytku, szczątki pooperacyjne i posekcyjne, materiał biologiczny oraz inne odpady ze szpitali i oddziałów zakaźnych, Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - - - - odpady specjalne, do których zaliczane są substancje radioaktywne, pozostałości cytostatyków i cytotoksyków, przeterminowane środki farmaceutyczne, uszkodzone termometry itp. W sektorze weterynaryjnym powstają odpady takie jak: odpady zakaźne (między innymi padłe zwierzęta, odpady z laboratoriów patologicznych, zwierzęta ubite z konieczności), zużyte igły, strzykawki i inny sprzęt jednorazowego użytku, materiał biologiczny, organy z operacji, narodzin, odpady z laboratoriów patologicznych, przeterminowane lekarstwa. Ilość powstających odpadów z grupy 18 w latach 2006 – 2008 ulegała bardzo dużym spadkom: - 671 - Poz. 186 w 2006 r. w 2007 r. w 2008 r. 27,640 Mg, 6,501 Mg, 1,075 Mg. Odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych (Grupa19) Do grupy 19 zaliczane są odpady ze spalania i termicznego rozkładu odpadów komunalnych, fizykochemicznej przeróbki odpadów przemysłowych, odpady z tlenowej i beztlenowej fermentacji odpadów stałych raz odpady z oczyszczalni ścieków i stacji uzdatniania wody. Ilość powstających odpadów z grupy w latach 2006 – 2008 ulegała dużym wahaniom: w 2006 r. 449,180 Mg, w 2007 r. 1299,337 Mg, w 2008 r. 444,382 Mg. 19 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 672 - Poz. 186 Mapa 2. Masa odpadów z grup 01 – 19 wytworzonych w poszczególnych powiatach województwa podkarpackiego w roku 2006 (źródło WPGO 2008 – 2019) Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 673 - 3.2.2.Sposób gospodarowania odpadami Unieszkodliwianie odpadów - to poddanie odpadów procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska. Odzysk odpadów - to wszelkie działania nie stwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów Poz. 186 w całości lub w części, lub prowadzące do odzysku z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania. Biorąc pod uwagę informacje dotyczące gospodarowania odpadami na terenie powiatu (baza WSO), należy stwierdzić, że procesom odzysku/unieszkodliwiania poddaje się więcej odpadów niż wytwarza na jego terenie. Tabela 13. Ilości odpadów poddane procesom odzysku i unieszkodliwiania w powiecie tarnobrzeskim Gospodarowanie odpadami odzysk [Mg] unieszkodliwianie [Mg] 2006 21701,44 704,00 2007 32051,80 899,00 2008 46786,45 Źródło: Wojewódzki System Odpadowy WSO 1337,60 W stosunku do ilości odpadów wytwarzanych, procesom odzysku w analizowanych latach poddano: rok 2006 108 % masy odpadów wytworzonych, rok 2007 110 % masy odpadów wytworzonych, rok 2008 186% masy odpadów wytworzonych. Jak widać na terenie powiatu tarnobrzeskiego procesom odzysku poddaje się odpady spoza powiatu. Bardzo pozytywnym faktem jest poddawanie procesom odzysku znacznie większej ilości odpadów niż procesom unieszkodliwiania. Rys. 3 Gospodarowanie odpadami w powiecie tarnobrzeskim 50000 45000 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 odzysk unieszkodliwianie 2006 2007 2008 W Tabeli 14 przedstawiono ilość odpadów poddanych poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 674 - Poz. 186 Tabela 14. Ilości odpadów poddawane procesom odzysku i unieszkodliwiania Proces Kod odpadu 2006 r. [Mg] 2007 r. [Mg] 2008 r. [Mg] Odzysk R1 R3 01 01 02 4700,000 0,000 0,000 03 01 05 1 717,000 866,000 675,000 15 01 01 0,000 0,300 0,000 15 01 03 0,900 1,840 2,050 15 02 03 0,000 0,000 0,300 17 02 01 0,000 59,700 0,000 19 12 08 151,000 80,000 0,000 15 01 01 0,000 58,825 0,000 15 01 02 0,000 9,770 0,000 09 01 99 12,700 122,041 150,718 10 02 10 0,000 0,000 684,660 10 04 02* 0,000 911,500 0,000 10 08 11 0,000 4 748,600 3 078,880 10 09 80 6,000 0,000 0,000 10 10 03 0,000 0,000 20,000 10 10 99 1 724,900 332,918 0,000 0,000 0,000 11,160 12 01 01 1 586,000 0,000 32,120 12 01 03 4 061,200 5 748,776 5 406,582 12 01 04 0,000 0,000 533,290 15 01 04 81,600 0,000 0,000 16 01 18 0,000 0,000 137,124 17 04 01 160,700 225,009 328,979 17 04 02 6 068,200 10 402,181 25 772,043 17 04 03 0,000 485,300 610,120 17 04 05 260,000 77,100 67,000 17 04 06 0,000 88,600 37,600 17 04 07 0,000 0,000 0,271 19 12 03 81,200 542,014 286,007 19 08 05 227,500 30,140 28,500 01 01 02 0,000 5 400,000 5 100,000 10 01 01 76,000 402,183 314,090 10 01 80 0,000 344,000 600,000 10 12 01 272,000 245,000 245,000 10 12 08 198,000 365,200 402,900 16 01 03 0,000 0,000 0,300 11 10 09* R4 R10 R14 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 675 - 16 01 04* R15 Poz. 186 7,230 328,532 117,250 16 01 06 303,100 107,900 637,088 16 01 19 0,000 23,370 0,000 17 01 01 0,000 0,000 18,760 17 01 02 0,000 0,000 18,760 17 01 03 0,000 0,000 0,100 17 02 01 0,000 0,000 29,600 17 04 05 0,000 33,860 3,100 19 12 04 0,000 11,140 0,000 02 01 03 0,000 0,000 73,200 02 01 07 0,000 0,000 335,000 03 01 05 0,000 0,000 1 028,900 16 01 04* 6,210 0,000 0,000 Unieszkodliwianie D4 D5 D8 D9 19 08 05 27,500 0,000 0,000 17 09 04 0,000 0,000 4,100 19 08 01 7,000 3,000 1,000 19 08 02 9,000 3,000 1,500 16 10 02 20,000 0,000 0,000 12 01 09* 440,500 653,000 1 091,000 12 03 01* 200,000 240,000 240,000 Źródło: Wojewódzki System Odpadowy WSO Jak przedstawiono w tabeli mniejsza ilość odpadów wytwarzanych na terenie powiatu jest zagospodarowana poprzez unieszkodliwianie, większość odpadów poddawana jest procesom odzysku. W latach 2004-2006 ilości te systematycznie wzrastają i wynoszą: rok 2006 odzysk – 21 701,44 Mg unieszkodliwianie – 704,00 Mg, rok 2007 odzysk – 32 051,80 Mg unieszkodliwianie – 899,00 Mg, rok 2008 odzysk – 46 786,45 Mg unieszkodliwianie – 1 337,60 Mg. 3.2.3.Istniejące systemy zbierania odpadów. Powstające w obiektach przemysłowych odpady są z reguły zbierane selektywnie już w miejscu wytwarzania. Dla niektórych rodzajów odpadów np. dla odpadów medycznych i weterynaryjnych czy też dla odpadów olejowych sposób zbierania i magazynowania odpadów jest regulowany przez zapisy prawne. Poniżej zamieszczono krótką charakterystykę funkcjonujących specyficznych dla niektórych grup odpadów systemów ich zbierania. Odpady z przemysłu są zbierane przez podmioty posiadające stosowne zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub bezpośrednio od wytwórcy przekazywane do odzysku lub unieszkodliwienia. Lista podmiotów, które uzyskały pozwolenie na działalność w zakresie gospodarowania odpadami na terenie powiatu tarnobrzeskiego znajduje się w załączniku do „Planu…”. Oleje odpadowe powstające w zakładach na terenie powiatu są przekazywane firmom specjalistycznym trudniącym się zbieraniem olejów odpadowych. Odpady te są odzyskiwane i unieszkodliwiane w istniejących specjalistycznych instalacjach. Na rynku polskim działają obecnie 4 organizacje odzysku, które w imieniu producentów i importerów olejów organizują zbieranie i zagospodarowanie olejów odpadowych Zużyte lub nie nadające się do użytkowania pojazdy powinny trafiać poprzez punkty zbierania pojazdów do stacji demontażu (lub bezpośrednio do stacji). Na terenie powiatu funkcjonuje 2 przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu samochodów. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny - do grupy tej zalicza się złom elektryczny i elektroniczny, urządzenia radiowe i telewizyjne, sprzęt komputerowy, urządzenia gospodarstwa domowego itp. Odpady te zawierają substancje niebezpieczne z rodzaju: ołów, rtęć, kadm, oraz substancje stwarzające zagrożenie dla warstwy ozonowej. We wszystkich gminach powiatu ten rodzaj odpadów odbierany jest od klientów przez przedsiębiorstwo „SanTa-EKO” Sp. j. po zgłoszeniu telefonicznym, podczas odbioru odpadów wielkogabarytowych, oraz bezpośrednio w siedzibie firmy. Jest zbierany także w jednostkach handlowych, które przy zakupie nowego sprzętu przyjmować winny sprzęt używany (1:1). Zbiórka zużytego sprzętu medycznego sprzedawanego w aptekach prowadzona jest przez „Aptekę prywatną W. Burdzel” w Baranowie sandomierskim. Zużyte akumulatory kwasowo-ołowiowe zbierane są przez jednostki handlowe (przy kupnie nowego akumulatora następuje zwrot zużytego). W kraju funkcjonują 2 firmy zajmujące się odzyskiem akumulatorów kwasowo-ołowiowych. Firmy te posiadają własną sieć zbierania akumulatorów kwasowo-ołowiowych obejmującą teren całego kraju. Specyficznym rodzajem odpadów są odpad pochodzące z działalności medycznej, weterynaryjnej i medyczno-opiekuńczej. Według danych Urzędu Statystycznego w 2007r. na terenie powiatu znajdowało się 15 Zakładów Opieki Zdrowotnej, 15 praktyk lekarskich oraz 10 aptek. Największym wytwórca odpadów medycznych na terenie powiatu jest Szpital Powiatowy w Nowej Dębie. Odpady medyczne z placówek służby zdrowia przekazywane są do unieszkodliwienia w spalarniach w innych miastach np. w Rzeszowie czy Lublinie. Gmina Nowa Dęba posiada umowę z POGOTOWIEM SANITARNOEPIDEMIOLOGICZNYM „NOWISTA” Bielsko-Biała na odbiór, transport i utylizację przeterminowanych leków w związku z czym apteki na terenie gminy zostały wyposażone w urządzenia do zbiórki leków. W okresie o lipca do grudnia 2008r. zebrano 53 kg przeterminowanych leków. Zasady gromadzenia takich odpadów u wytwórców oraz sposób ich transportu określane są przez przepisy szczegółowe - rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 sierpnia 2007 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi. (Dz. U. z 2007r. Nr 162, poz. 1153). Odpady zakaźne gromadzi się w workach koloru czerwonego. Odpady specjalne gromadzi się w workach koloru żółtego. Pozostałe odpady medyczne gromadzi się w workach koloru niebieskiego. - 676 - Poz. 186 Pomieszczenie, w którym magazynowane są odpady medyczne powinno: 1. posiadać ściany i podłogi wykonane z materiałów gładkich, łatwo zmywalnych i umożliwiających dezynfekcję; 2. być zabezpieczone przed dostępem owadów, gryzoni oraz innych zwierząt; 3. posiadać drzwi wejściowe bez progu, których minimalna szerokość i wysokość powinna gwarantować swobodny wjazd i wyjazd środka transportu wewnętrznego oraz dostęp obsługi; 4. posiadać wydzielone boksy w zależności od rodzajów magazynowanych odpadów medycznych, zgodne z zasadami ich sortowania w miejscach powstawania 5. posiadać wentylację zapewniającą podciśnienie, z zapewnieniem filtracji odprowadzanego powietrza; 6. być zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych; 7. być przeznaczone wyłącznie do magazynowania odpadów medycznych i posiadać niezależne wejście. Jednostki ochrony zdrowia oraz podmioty prowadzące badania i doświadczenia naukowe w zakresie medycyny posiadają opracowaną procedurę postępowania z odpadami medycznymi, a na stanowiskach pracy znajdują się instrukcje dotyczące zasad selektywnego zbierania odpadów na danym stanowisku pracy. W przedsionku do pomieszczenia, magazynowego lub w najbliższym sąsiedztwie tego pomieszczenia powinny znajdować się umywalka z ciepłą i zimną wodą, wyposażona w dozowniki z mydłem i środkiem do dezynfekcji rąk oraz ręczniki jednorazowego użytku lub suszarkę do rąk. Czas magazynowania odpadów zakaźnych nie może przekraczać 48 godzin w pomieszczeniach o temperaturze wyższej niż 10°C. W temperaturze poniżej 10°C zakaźne odpady medyczne mogą być magazynowane tak długo, jak pozwalają na to ich właściwości, ale nie dłużej niż 14 dni. Na terenie powiatu tarnobrzeskiego nie ma wyznaczonego terenu spełniającego funkcję stałego cmentarza dla zwierząt. Każda z gmin powiatu posiada umowy z podmiotami posiadającymi stosowne zezwolenia na odbiór i transport zwłok zwierzęcych, są to: Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „UTIRES” w Leżachowie, 37-530 Sieniawa, „SARIA” Małopolska Sp. z o.o. w Krakowie. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 677 - Poz. 186 3.2.4.Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów Tabela 15. Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów na terenie powiatu L.p. 1 2 3 4 6 9 12 13 Rodzaj instalacji Instalacja do oczyszczania ścieków chemicznych i olejowych Odlewnia wkładek żeliwnych Piece odlewnicze Instalacja do energetycznego spalania odpadów drzewnych Stacja demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji Stacja demontażu pojazdów Urządzenie do mechanicznego rozdrabniania odpadów leśnych i drewna odpadowego Kotłownia do spalania paliw Nazwa podmiotu prowadzącego Adres instalacji Symbol R lub D Rodzaj odpadu/kod Zdolności przerobowe roczne [Mg/r] Federal-Mogul Gorzyce S.A. ul. Odlewników 52; 39-432 Gorzyce D9 12 01 09* 12 03 01 3 285 Federal-Mogul Gorzyce S.A. RH Alurad Wheels Polska Sp. zo.o. ul. Odlewników 52; 39-432 Gorzyce ul. Odlewników 52; 39-432 Gorzyce R4 17 04 01 17 04 05 130 R4 10 01 99 17 000 Zakład Produkcji Listew Ozdobnych WER-RAMA Sp.j. Stale 7; 39-410 Grębów R1 03 01 05 b.d. FHU Andrzej Łuczak ul. Sienkiewicza 34; 39-460 Nowa Dęba R14 16 01 04* 300 PHU Lesta Sp. j. Jeziórko – Stale; 39-410 Grębów R14 16 01 04* 16 01 06 400 Zakład Usług Leśnych DANIEL Krawce 201; 39-410 Grębów R15 02 01 03 02 01 07 03 01 05 3 500 Energetyka Wisłosan Sp. z o.o. ul. Szypowskiego 1; 39-460 Nowa Dęba R1 03 01 05 2 000 10 02 10 10 04 02* 10 08 11 11 01 09* 12 01 01 17 04 02 17 04 03 17 04 06 12 01 03 12 01 04 14 Zakład przetwarzania odpadów zawierających cynę i ołów Fenix Metals Sp. z o.o. Nowa Dęba R4 17 Suszarka do wiórów Alumetal Gorzyce Sp. z o.o. ul. Odlewników 52; 39-432 Gorzyce R4 Alumetal Gorzyce Sp. z o.o. ul. Odlewników 52; 39-432 Gorzyce R4 09 01 99 5 400 KiZPS Siarkpol Jeziorko; 39-410 Grębów D1 17 03 80 17 06 04 75 500 18 20 Instalacja do wtórnego wytopu metali nieżelaznych (aluminium) Składowisko odpadó w przemysłowych i obojętnych 12 000 29 780 Źródło: Wojewódzki System Odpadowy WSO 3.2.5.Identyfikacja problemów w zakresie gospodarowania odpadami W gospodarce odpadami powstającymi w przemyśle (grupy 01 -19) zidentyfikowano następujące problemy: wojewódzka baza o odpadach WSO nie daje pełnego obrazu stanu gospodarki odpadami w powiecie, zwłaszcza w zakresie sposobów gospodarowania wytworzonymi odpadami w małych firmach usługowych, ma to związek z niesystematycznym, lub w ogóle brakiem przekazywania przez firmy informacji o sposobie gospodarowania odpadami, problemem są odpady niebezpieczne (np. baterie małogabarytowe) trafiające do odpadów komunalnych, brak prowadzenia ewidencji wytwarzanych odpadów w wielu placówkach weterynaryjnych, niepełna ewidencja odpadów odzyskiwanych i unieszkodliwionych, odzysk innych odpadów budowlanych niż metaliczne, zwłaszcza gruzu budowlanego odbywa się w sposób niezorganizowany i przypadkowy, część odpadów zagospodarowywana jest poza ewidencją, Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 niewielkie wykorzystanie nowoczesnych technologii małoodpadowych z uwagi na brak środków i utrudniony dostęp przedsiębiorstw do środków unijnych na ten cel. - 678 - Poz. 186 3.3.Odpady niebezpieczne Odpady niebezpieczne powstające w obiektach przemysłowych są z reguły zbierane selektywnie, w zależności od dalszego postępowania z nimi. Tabela 16. Ilość wytworzonych odpadów niebezpiecznych z terenu powiatu Kod odpadu 2006r. [Mg] 2007r. [Mg] 060502* 10,000 14,420 070513* 0,300 1,757 070580* 0,000 0,000 080111* 0,980 2,550 080113* 0,000 0,025 080121* 0,490 0,000 080317* 0,000 0,000 090101* 0,430 0,000 090104* 0,470 0,000 101009* 0,000 27,410 110105* 3,700 6,800 110106* 2,400 5,200 110108* 4,700 5,640 110198* 0,460 1,040 110301* 0,000 0,215 110302* 0,000 0,350 110503* 0,000 0,000 120107* 0,000 1,600 120109* 5,700 658,570 120118* 5,740 8,620 120301* 0,000 240,000 130110* 0,010 0,813 130113* 0,108 0,248 130204* 0,128 0,250 130205* 69,666 86,380 130206* 0,000 0,000 130208* 2,888 3,243 130307* 0,720 1,026 150110* 4,837 6,459 150202* 36,283 37,584 160107* 0,177 0,193 160113* 0,010 0,005 160114* 0,024 0,223 160209* 1,171 5,204 160213* 0,421 1,372 160215* 0,000 0,171 160506* 0,000 0,505 160507* 0,000 9,938 160508* 0,000 8,479 160601* 4,992 3,727 160606* 0,346 0,446 160708* 0,000 0,000 161001* 0,003 0,003 168101* 0,000 0,000 170204* 0,330 0,002 170505* 0,000 0,100 170605* 0,000 106,530 180102* 0,331 0,000 180103* 24,609 0,591 180108* 0,000 0,002 190813* 37,020 8,380 Źródło: Wojewódzki System Odpadowy WSO 2008r. [Mg] 9,820 13,529 0,149 2,930 0,020 0,200 0,003 0,000 0,000 77,250 14,600 3,900 6,780 0,130 0,388 1,140 0,702 0,000 9,382 13,440 0,000 0,044 0,000 0,340 72,277 0,120 4,092 52,430 5,863 36,921 0,441 0,015 0,015 0,000 4,740 0,000 0,722 0,141 0,873 9,314 0,000 0,923 0,000 2,958 0,000 0,000 0,000 0,031 1,043 0,000 19,790 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 679 - Poz. 186 Z przeprowadzonej analizy wynika, że najwięcej odpadów niebezpiecznych powstało w grupie 12 - odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych oraz grupie 13 - oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19) i 15 - odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 680 - Poz. 186 3.4.Gospodarowanie wybranymi rodzajami odpadów Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Pojazdy wycofane z eksploatacji Odpady elektryczne i elektroniczne występują praktycznie wszędzie tam gdzie prowadzona jest działalność gospodarcza oraz w gospodarstwach domowych. Do odpadów tej grupy należą również transformatory i kondensatory zawierające PCB, zużyte urządzenia zawierające freony, HCFC, HFC, zużyte urządzenia zawierające wolny azbest. Szacuje się, że w gospodarstwach domowych w województwie podkarpackim, w roku 2006 wytworzono ok. 445 Mg zużytych urządzeń. Masę wytworzonych w powiecie odpadów tej grupy podano w Tabeli 17. W 2007 i 2008 r. na terenie powiatu tarnobrzeskiego wycofanych z użytkowania i zezłomowanych zostało odpowiednio 535 i 654 zużytych lub nie nadających się do użytku pojazdów. 1) Najważniejsze problemy prowadzenie demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji poza stacjami demontażu. Tabela 17. Ilość i rodzaj zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z przemysłu Rok Kod Nazwa odpadu odpadu 2006 [Mg] 2007 [Mg] Transformatory i kondensatory 16 02 09* 1,171 5,204 zawierające PCB Zużyte urządzenia zawierające 16 02 13* niebezpieczne elementy inne niż 0,421 1,372 wymienione w 16 02 09 do 16 02 12 Zużyte urządzenia inne niż wymienione 16 02 14 0,600 0,100 w 16 02 09 do 16 02 13 Niebezpieczne elementy lub części 16 02 15* 0,000 0,171 składowe usunięte z zużytych urządzeń Elementy usunięte z zużytych urządzeń 16 02 16 0,000 0,200 inne niz wymienione w 16 02 15 Razem 2,192 7,047 Źródło: Wojewódzki System Odpadowy WSO Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny nie może być magazynowany z innymi rodzajami odpadów. Sprzęt wytwarzany przez przedsiębiorców może być zbierany przez jednostki handlowe na zasadzie wymiany przy zakupie nowego sprzętu. Zużyte urządzenia powstające w przemyśle odbierane są zazwyczaj przez specjalistyczne przedsiębiorstwa. 1) 2) 3) Najważniejsze problemy brak zorganizowanego wtórnego obiegu zużytym sprzętem, brak na terenie powiatu zorganizowanych obiektów zbierania i przetwarzania zużytego sprzętu, niska świadomość ekologiczna społeczeństwa dotycząca gospodarki zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym oraz brak znajomości wymogów prawnych w tym zakresie. Odpady zawierające azbest Azbest jest nazwą handlową grupy materiałów włóknistych. Azbest szeroko stosowany był w kilku dziedzinach gospodarki, przede wszystkim w budownictwie, ale także w energetyce, transporcie i przemyśle chemicznym. 2008[ (Mg] 0,000 4,740 0,317 0,000 0,200 5,257 Najważniejszymi zastosowaniami azbestu są: wyroby azbestowo-cementowe produkowane z azbestów chryzotylowego i amfibolowych, takie jak: pokrycia dachowe, rury ciśnieniowe, płyty okładzinowe i elewacyjne zawierające od 10-35% azbestu, wyroby izolacyjne stosowane do izolacji kotłów parowych, wymienników ciepła, zbiorników, przewodów rurowych oraz ubrań i tkanin ognioodpornych. Zawierają one w zależności od przeznaczenia od 75 do 100% azbestu, głównie chryzotylu, wyroby uszczelniające: tektury, płyty azbestowo-kauczukowe, szczeliwa plecione, wyroby cierne, takie jak: okładziny cierne i taśmy hamulcowe stosowane do różnego typu hamulców, wyroby tekstylne: sznury i maty, wyroby hydroizolacyjne: lepiki asfaltowe, kity uszczelniające, asfalty drogowe uszlachetnione, zaprawy gruntujące, papa dachowa, płytki podłogowe, zawierające od 20 do 40% azbestu. Na podstawie szacunków przeprowadzonych przez Gminę Nowa Dęba i Gorzyce na ich terenie stosowanych jest odpowiednio 135 866 m2 2 i 55 398 m azbestowych pokryć dachowych. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 681 - Na terenie powiatu zostały wdrożone mechanizmy dofinansowania do usuwania azbestu zwłaszcza dla indywidualnych gospodarstw domowych w postaci dopłat. Odpady azbestowe mogą być deponowane jedynie na składowiskach odpadów niebezpiecznych przeznaczonych do składowania odpadów azbestowych, oraz na wydzielonych częściach składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne pod warunkiem, że spełnione zostały warunki techniczne dotyczące bezpiecznego składowania odpadów azbestowych. - zarządzający: Gminny Zakład Komunalny w Pysznicy; ul. Wolności 295. 37-403 Pysznica, Składowisko odpadów niebezpiecznych Dobrów, gm. Tuczępy, woj. Świętokrzyskie - zarządzający: Środowisko i Innowacje Sp. z o.o. Doborów 8; 28-142 Tuczępy. 1) 2) Wykaz składowisk, na które kierowane są odpady azbestowe z terenu powiatu; Składowisko Piaski Zarzecze 2, Kraśnik; woj. Lubelskie - zarządzający: Przedsiębiorstwo Usług WodnoBudowlanych WOD-BUD Sp. z o. o., ul. Piłsudskiego 12/1. 23-200 Kraśnik Składowisko Odpadów „Za rzeką Białą” Tarnów; woj. Małopolskie zarządzający: Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. Z o.o., Kwiatkowskiego 8, 33-101Tarnów Składowisko odpadów Pysznica, gm. Pysznica, woj. Podkarpackie Poz. 186 Najważniejsze problemy. brak dokładnej inwentaryzacji ilości wyrobów zawierających azbest dla całego powiatu, niska świadomość mieszkańców dotycząca szkodliwości dla zdrowi i życia ludzi odpadów zawierających azbest często prowadzi do powstawania „dzikich wysypisk” na których znajdują się odpady budowlane zawierające azbest (głównie pokrycia dachowe). Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych i infrastruktury budownictwa Na odpady z sektora budowlanego składają się głównie odpady obojętne z rozbiórki obiektów, jak np. gruz ceglany, materiały ceramiczne, beton, panele i inne elementy gipsowe oraz odpady z budowy nowych budynków (np. ziemia z wykopów). Do grupy tej należą również inne odpady, jak drewno, stal, odpady opakowaniowe, odpady niebezpieczne (w tym odpady azbestu). W latach 2006 – 2008, w powiecie wytworzono następującą ilość odpadów z grupy 17. Tabela 18. Ilość wytworzonych odpadów z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych i infrastruktury budownictwa Kod odpadu 2006 r. Mg 2007 r. Mg 2008 r. Mg 170101 118,800 12,800 63,460 170102 0,000 5,004 18,760 170103 5,200 2,000 6,100 170201 39,000 167,700 32,200 170202 0,100 0,287 0,600 170203 0,000 5,872 6,990 170204* 0,330 0,002 0,000 170401 10,400 18,888 39,848 170402 499,200 884,597 734,470 170405 1453,300 2381,755 1654,505 170407 21,400 7,500 3,000 170411 1,100 1,000 3,100 170505* 0,000 0,100 0,000 170605* 0,000 106,530 0,000 Razem 2148,830 3594,036 2563,034 Źródło : Wojewódzki System Odpadowy WSO Zbieraniem i transportem odpadów z budowy, remontów i demontażu zajmują się głównie ich wytwórcy, jakimi są firmy budowlane, remontowe i demontażowe oraz osoby fizyczne prowadzące te prace. Odpady tej grupy, które nie są odpadami niebezpiecznymi poddawane są najczęściej odzyskowi np. jako podsypka, do niwelacji terenu, produkcji materiałów budowlanych, jako warstwa interna - czyli neutralizująca odpady. 1) wcześniej złożone na składowisku Najważniejsze problemy odpady z budowy i remontów powstają w dużym rozproszeniu (duża ilość wytwórców) i często nie są zbierane w sposób selektywny, Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 2) - 682 - odpady te usuwane są często na tzw. dzikie wysypiska. Komunalne osady ściekowe Produktem oczyszczania ścieków jest silnie uwodniony osad stanowiący 1 - 2% oczyszczanych ścieków. Ilość powstających osadów jest tym większa, im wyższa jest sprawność oczyszczalni. Skład osadów ściekowych zależy nie tylko od rodzaju oczyszczanych ścieków, ale także od stosowanych procesów ich oczyszczania. Osady ściekowe z oczyszczania ścieków komunalnych charakteryzują się łatwością zagniwania (z powodu dużej zawartości wysokobiałkowej substancji organicznej), nadmiernym uwodnieniem, trudnością w odwadnianiu (zależnie od postaci wody, jaką zawierają), lepkością i konsystencją, która powoduje, iż płyną wolniej niż woda. Ciepło spalania osadów zależy od ilości i rodzaju związków organicznych w nich zawartych, dlatego osady surowe charakteryzuje ciepło spalania w granicach od 23 tys. do 29 tys. kJ/kg s.m. (wartość opałowa 15-21 tys. kJ/kg); osady ustabilizowane (po fermentacji beztlenowej lub tlenowej stabilizacji) mają niższą wartość ciepła Poz. 186 spalania wynoszącą od 9 tyś. do 14 tyś. kJ/kg s.m (wartość opałowa 6,3-18 rys. kJ/kg). Osady wykazują dużą zmienność składu chemicznego zależną od właściwości ścieków, technologii oczyszczania i przeróbki osadów. Jest on także podstawą do oceny prawidłowości przebiegu procesu stabilizacji i stabilności osadu oraz decyduje o wyborze sposobu stabilizacji i oceny możliwości jego ostatecznego unieszkodliwiania. Spośród metali ciężkich w osadach znajdują się zarówno składniki pokarmowe, niezbędne dla organizmów żywych, takie jak: Cr, Sn, Zn, F, J, Co, Si, Mn, Cu, Mo, V (pod warunkiem, że nie występują w ilościach nadmiernych), jak i składniki uciążliwe dla środowiska. Do grupy wyjątkowo szkodliwych należą: Cd, Pb, Hg, As. Na terenie powiatu tarnobrzeskiego funkcjonuje 8 mechaniczno-biologicznych oczyszczalni ścieków: w miastach Baranów Sandomierski i Nowa Dęba, na terenach wiejskich (Knapy, Buda Stalowska, Grębów, Gorzyce, Dabrowica i Skopanie). Oczyszczalnie mają łączną przepustowość 7 862 m3/d. Obsługują one około 50% mieszkańców objętych systemem kanalizacji. Tabela 19. Gospodarka osadami ściekowymi na terenie powiatu Wytwórcy 2006 r. [Mg] ZGK w Gorzycach Masa wytworzona Masa sucha Masa zastosowanych 2007 r. [Mg] 29,300 2008 r. [Mg] 28,500 GZK w Grębowie - - 20,000 PGKiM Sp. z o.o. Nowa Dęba - 832,800 - GZUP w Baranowie Sandomierskim - 185,000 180,000 ZGK w Gorzycach - 10,300 10,400 GZK w Grębowie - - - PGKiM Sp. z o.o. Nowa Dęba - 166,600 - GZUP w Baranowie Sandomierskim - 119,000 130,000 ZGK w Gorzycach 27,500 11,000 10,400 GZK w Grębowie - - - PGKiM Sp. z o.o. Nowa Dęba - 832,800 - - - - GZUP w Baranowie Sandomierskim Źródło : Wojewódzki System Odpadowy WSO Wytworzone osady były wykorzystywane do procesów rekultywacji terenów górniczych i do uprawy wierzby energetycznej. 4.Prognoza zmian w gospodarce odpadami 4.1.Prognoza demograficzna Zgodnie z prognozą demograficzną przewiduje się, że w prognozowanym okresie nie nastąpią wyraźne zmiany w ilości mieszkańców powiatu tarnobrzeskiego – liczba mieszańców po spadku w latach 2009 – 2014 w 2019 r. będzie wynosiła 53,90 tys. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 683 - Poz. 186 Tabela 20. Rozwój ludności powiatu tarnobrzeskiego w latach 2008 – 2019 Dane Wyszczególnienie województwo podkarpackie Ogółem 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 [tys.] [tys.] [tys.] [tys.] [tys.] [tys.] [tys.] [tys.] 2016 [tys.] 2017 [tys.] 2018 [tys.] 2019 [tys.] 2097,1 2097,3 2097,7 2097,9 2098,4 2098,5 2099,0 2099,6 2099,5 2099,2 2098,9 2097,5 Miasto województwo podkarpackie 842,1 840,3 838,4 836,4 834,5 832,2 830,1 827,7 825,18 822,4 819,5 816,2 Wieś województwo podkarpackie 1255,0 1257,0 1259,3 1261,5 1263,9 1266,3 1268,9 1271,9 1274,5 1276,9 1279,4 1281,3 53,9 53,8 53,8 53,8 53,8 53,8 53,8 53,9 53,9 53,9 53,9 53,9 Powiat Tarnobrzeski 4.2.Odpady komunalne 4.2.1.Prognoza dotycząca ilości oraz składu odpadów Prognozując zmiany ilościowe i jakościowe odpadów komunalnych, za ”Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami 2008-2019” przyjęto następujące założenia: 1. nie będą następowały istotne zmiany składu morfologicznego odpadów, 2. wzrost jednostkowego wskaźnika wytwarzania odpadów wynosił będzie 1% rocznie. Tabela 21. Prognozowana masa wytwarzanych odpadów komunalnych Rok [Mg] L.p. Nazwa odpadu 2011 2012 2015 2016 2019 1. Odpady komunalne segregowane i zbierane selektywnie 749,557 756,835 780,114 787,404 809,277 2. Odpady z ogrodów i parków 449,734 454,100 468,068 472,442 485,566 3. Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne 12817,432 12941,873 13339,945 13464,618 4. Odpady z targowisk 146,913 148,339 152,902 154,331 158,618 5. Odpady z czyszczenia ulic i placów 275,837 278,515 287,081 289,764 297,813 6. Odpady wielkogabarytowe 551,674 557,030 574,163 579,529 15 136,694 15 602,276 15 748,092 Razem 14 991,149 13838,635 595,627 16 185,539 Odpady ulegające biodegradacji Prognozowaną ilość odpadów ulegających biodegradacji zamieszczono w Tabeli 22. Tabela 22. Prognozowana masa wytwarzanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji Rok [Mg] L.p. Nazwa 1 Tekstylia (z materiałów naturalnych) 2. Odpady ulegające biodegradacji wchodzące w strumień niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych 3 Papier i tektura 4 Odpady z targowisk - część ulegająca biodegradacji (20 03 02) 5 Odpady z ogrodów i parków ulegające biodegradacji (20 02 01) Razem 2011 2012 2015 2016 2019 7,958 8,035 8,282 8,359 8,592 3180,831 3211,650 3310,436 3341,376 3434,191 2582,02 2607,149 2687,340 2712,455 2787,801 97,041 100,026 100,962 103,765 96,108 254,657 257,130 265,038 267,516 274,946 6121,574 6181,006 6371,125 6430,668 6609,298 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Odpady niebezpieczne Do roku 2019 prognozuje się następujący wzrost ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych; rok 2011 115,427 Mg, rok 2012 116,552 Mg, rok 2015 120,137 Mg, rok 2016 121,258 Mg, rok 2019 124,503 Mg. 4.2.2.Prognozowane zmiany w zakresie organizacyjnym i technologicznym. W latach 2009 – 2016 należy oczekiwać następujących zmian w gospodarowaniu odpadami: 1) w wyniku działań edukacyjnych wzrastać będzie świadomość ekologiczna mieszkańców, co pozwoli na wprowadzanie bardziej rozwiniętych systemów gospodarki odpadami, 2) zwiększać się będzie ilość mieszkańców objętych zorganizowanym systemem zbierania odpadów, 3) rozwijać się będzie system zbierania selektywnego odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych, 4) wzrastać będzie koszt unieszkodliwiania odpadów przez składowanie, co związane będzie m.in. ze wzrostem opłat środowiskowych, co będzie miało to wpływ na zwiększenie opłacalności odzysku, co z kolei spowoduje presję na zwiększenie stopnia odzysku odpadów, 5) zwiększać się będzie ilość odpadów ulegających biodegradacji poddawanych odzyskowi, w tym również w celach energetycznych (spalanie drewna, papieru oraz produkcja biogazu), 6) gospodarowanie odpadami organizowane będzie w coraz większym stopniu na szczeblu ponadgminnym, co wiązać się będzie z budową ZZO Stalowa Wola – Tarnobrzeg. 4.3.Odpady z grup 01-19 Grupa 01 (odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin) Odpady z grupy 02 nie są wytwarzane na terenie powiatu i nie przewiduje się zmian w tym zakresie. Grupa 02 (odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności) Odpady z grupy 02 nie są wytwarzane na terenie powiatu i nie przewiduje się zmian w tym zakresie. Grupa 03 (odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury) Wytworzona w latach 2006 – 2008 ilość odpadów wykazuje na dużą dynamikę wzrostu - 684 - Poz. 186 produkcji wyrobów z drewna i mebli. Spowoduje to wzrost ilości wytwarzanych odpadów tej grupy i zagospodarowywanie ich w miejscach wytworzenia, jako czynnika energotwórczego Odpady z przemysłu i tekstylnego (Grupa 04) skórzanego, futrzarskiego Po dużym wzroście wytworzenia tych odpadów obserwowanym w 2007 r. nastąpi stabilizacja ilości wytwarzanych odpadów a następnie spadek. Grupa 05 (odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz pirolitycznej przeróbki węgla) Odpady grupy 05 nie są wytwarzane na terenie powiatu i nie przewiduje się zmian w tym zakresie. Grupa 06 (odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej) Ilość wytworzonych odpadów grupy 06 będzie utrzymywać się na podobnym poziomie z możliwym niewielkim spadkiem. Grupa 07 (odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej) Podstawowymi gałęziami przemysłu wytwarzającymi odpady z grupy 07 są firmy produkujące nawozy sztuczne, barwniki i pigmenty, podstawowe chemikalia nieorganiczne, farby, lakiery i inne substancje powłokowe, farby drukarskie i masy uszczelniające, pestycydy i środki agrochemiczne, farmaceutyki, produkty tłuszczowe, mydła, kosmetyki i detergenty, preparaty myjące i czyszczące, produkty przemysłu gumowego i tworzyw sztucznych. Biorąc pod uwagę tendencję z lat 2006 - 2008 będziemy obserwowali wzrost ilości tych odpadów. Grupa 08 (odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich) Do grupy 08 zaliczono odpady powstające w wyniku produkcji, nakładania i usuwania powłok lakierniczych, czyszczenia narzędzi, opakowań po produktach, pozostałości lub opakowań farb drukarskich oraz stosowania i produkcji klejów, kitów, mas szpachlowych. Należy spodziewać się wzrostu ilości wytwarzanych odpadów. Grupa 09 (odpady z przemysłu fotograficznego i usług fotograficznych) W związku z szybkim rozwojem nowych technik fotograficznych (cyfrowych) w latach 2006 – 2008 obserwowano spadek ilości wytworzonych odpadów aż do całkowitego zaniku ich wytwarzania. Nie będzie znaczących zmian w ilości odpadów. Grupa 10 (odpady z procesów termicznych) Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 685 - Poz. 186 Odpady z grupy 10 powstają w energetyce, głównie w procesie spalania surowców energetycznych oraz w wyniku stosowania metod oczyszczania gazów odlotowych oraz w hutnictwie. W powiecie obserwuje się stały wzrost ilości tych odpadów, ale należy sądzić, że mimo kryzysu w przemyśle trend ten się utrzyma, chociaż wzrost ilości odpadów będzie niewielki. Z uwagi na postęp technologiczny, jaki dokonał się w zakresie wytwarzania materiałów opakowaniowych i opakowań nie przewiduje się znaczącego wzrostu masy odpadów opakowaniowych. Prognozy zużycia poszczególnych grup opakowań nie wskazują na potencjalne zmiany struktury odpadów opakowaniowych. Przewiduje się jedynie niewielki wzrost wytwarzania. Grupa 11 (odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów i z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych) Grupa 16 (odpady nieujęte w innych grupach) Obserwuje się stały wzrost ilości wytwarzanych odpadów i należy spodziewać się dalszego wzrostu. Grupa 12 (odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych) Odpady z grupy 12 powstają w produkcji elementów metalowych i z tworzyw sztucznych, ich obróbce końcowej oraz w procesach remontowych. Należy spodziewać się nieznacznego wzrostu w ilości powstających odpadów tej grupy. Grupa 13 (oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19) Po obserwowanym wzroście należy spodziewać się spadku, ma to związek ze spadkiem zapotrzebowania na oleje „świeże”, oraz wydłużeniem czasu eksploatacji olejów. Grupa 14 (odpady z rozpuszczalników organicznych, chłodziw i propelentów (z wyłączeniem grup 07 i 08) Odpady z rozpuszczalników organicznych powstają m.in. w przemyśle metalowym, maszynowym, elektronicznym i elektrycznym oraz w pralniach chemicznych w procesach czyszczenia i odtłuszczania. Wytwarzane są niewielkie ilości i należy przypuszczać, że taki stan się utrzyma. Grupa 15 (odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach) Do grupy 16 zaliczane wszystkie odpady, które nie zostały zakwalifikowane do innych grup. Obejmuje ona również pojazdy wycofane z eksploatacji i wymieniany sprzęt elektryczny i elektroniczny. Obserwując sytuację w ilości wytwarzanych odpadów tej grupy w kraju, przyjęto, że następował będzie stały wzrost ilości odpadów tej grupy. Grupa 17 (odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) Należy liczyć się z dużym wzrostem ilości powstających odpadów tej grupy, ściśle wiążąc to ze skutkami niedawnej powodzi. Grupa 18 (odpady medyczne i weterynaryjne) W prognozowanym okresie oczekuje się wzrostu ilości odpadów z grupy 18. Wynika to między innymi z obserwowanego wzrostu ilości udzielanych porad medycznych o ok. 1% rocznie oraz starzenia się społeczeństwa w naszym kraju. Szacuje się, że w Polsce do 2018 roku nastąpi ok. 30% wzrost ilości osób po 65 roku życia. Grupa 19 (odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych) Ilości wytwarzanych odpadów tej grupy w ostatnich latach ulegały wahaniom. W najbliższych latach można spodziewać się tendencji wzrostowych. Tabela 23. Masy prognozowanych wytwarzanych odpadów w grupach 01 -19 Grupa odpadów 2011 r. Mg 2015 r. Mg 03 6,968 7,177 04 2,230 2,163 06 9,623 9,431 07 19,446 20,029 08 11,826 12,655 09 0,002 0,001 10 13157,65 13420,803 11 38,226 42,813 12 7537,726 7575,414 13 129,225 125,348 14 0,215 0,219 2019 r. Mg 7,392 2,077 9,242 20,831 13,540 0,000 13689,219 48,378 7613,292 121,588 0,224 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Grupa odpadów 15 16 17 18 19 5.Założone odpadami cele i - 686 - 2011 r. Mg 637,291 978,430 2716,826 1,107 488,820 przyjęty system 2015 r. Mg 662,783 1056,703 2907,004 1,151 537,702 gospodarki 11. Cele główne : 1. Objęcie wszystkich wytwórców odpadów z terenu powiatu tarnobrzeskiego systemem gospodarki odpadami 2. Zmniejszenie ilości odpadów unieszkodliwianych przez składowanie 3. Organizacja i rozwój systemu selektywnej zbiórki odpadów 4. Opracowanie i wdrożenie systemowych rozwiązań w zakresie gospodarki odpadami wielkogabarytowymi, budowlanymi, niebezpiecznymi, ulegającymi biodegradacji oraz gospodarki zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym. 5. Budowa ZZO Stalowa Wola –Tarnobrzeg 6. Zwiększenie udziału odzysku, w tym w szczególności odzysku energii z odpadów, zgodnego z wymaganiami ochrony środowiska 7. Przeciwdziałanie powstawaniu i likwidacja miejsc nielegalnego składowania odpadów 8. Edukacja ekologiczna w zakresie gospodarki odpadami 12. 5.1.Odpady komunalne Cele do roku 2012: 1. Prowadzenie selektywnej zbiórki i odbioru odpadów komunalnych. Rozbudowa sieci selektywnej zbiórki. 2. Objęcie zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych 100% mieszkańców. 3. Budowa w ramach ZZO stanowiska do demontażu odpadów wielkogabarytowych, stanowiska do wydzielania frakcji odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych. 4. Rozbudowa punktów zbierania odpadów. 5. Osiągnięcie wymaganych poziomów selektywnego zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych w wysokości 4kg/mieszkańca/rok. 6. Rozbudowa składowisk dla ZZO. 7. Udział w tworzeniu i budowie podmiotu zajmującego się termiczną utylizacja odpadów. 8. Utworzenie Gminnego Punktów Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych GPZON. 9. Systematyczne ograniczanie ilości odpadów powstających w przemyśle 10. Kontrola stanu zawierania umów przez właścicieli nieruchomości z podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie zbierania odpadów. Poz. 186 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 2019 r. Mg 682,667 1157,806 3110,500 1,186 591,472 Kontrolowanie wypełniania warunków i ustaleń zawartych w wydanych zezwoleniach podmiotom prowadzącym działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych i unieszkodliwiania odpadów. Współpraca samorządu z organizacjami odzysku i przemysłu w celu stymulowania rozwoju rynku surowców wtórnych i produktów zawierających surowce wtórne. Aktualizacja Regulaminów utrzymania czystości i porządku na terenie gmin. Wspieranie wdrażania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania. Prowadzenie działań edukacyjno – informacyjnych promujących właściwe postępowanie z odpadami komunalnymi Opracowanie koncepcji dotyczącej sposobu postępowania z komunalnymi odpadami zmieszanymi. Monitorowanie stopnia realizacji PGO i sporządzanie sprawozdań. Ograniczenie składowania odpadów ulegających biodegradacji poprzez promowanie kompostowania przydomowego oraz budowę linii technologicznych do przetwarzaniach tych odpadów - zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji unieszkodliwianych przez składowanie. W stosunku do tych ilości odpadów wytwarzanych w 1995 roku, dopuszcza się do składowanie w 2010 r. nie więcej niż 75 % Opracowanie systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych. Likwidacja miejsc nielegalnego składowania odpadów. Cele do 2016 roku: 1. Kontynuowanie celów z lat wcześniejszych, 2. Zmniejszenie masy składowanych odpadów do max. 85 % ilości odpadów wytwarzanych w 2014 roku, 3. Zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji unieszkodliwianych przez składowanie. W stosunku do tych ilości odpadów wytwarzanych w 1995 roku, dopuszcza się do składowania następujące ilości odpadów ulegających biodegradacji: a) w 2013 r. nie więcej niż 50 % b) w 2020 r. nie więcej niż 35 % 4. Opracowanie PGO. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 5.2.Odpady z pozostałych grup tj. 01 - 19 Cele ogólne dla odpadów powstających w przemyśle systematyczne ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów, maksymalizacja ilości odpadów poddawanych procesom odzysku, - 687 - Poz. 186 unieszkodliwianie odpadów, których nie udało się odzyskać procesom odzysku (z ograniczeniem składowania). Cele szczegółowe dla poszczególnych grup odpadów Tabela 24. Cele szczegółowe dla poszczególnych grup odpadów (zgodnie z WPGO) Okres realizacji Cele szczegółowe Odpady zawierające PCB. Całkowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze środowiska poprzez kontrolowane 2009 - 2010 unieszkodliwianie PCB oraz dekontaminację lub unieszkodliwianie urządzeń zawierających PCB 2011 - 2019 Likwidacja odpadów zawierających PCB o stężeniu poniżej 50 ppm Oleje odpadowe. Utrzymanie poziomu odzysku na poziomie co najmniej 50,0%, a recyklingu rozumianego jako 2008 – 2018 regeneracja na poziomie co najmniej 35,0% Zużyte baterie i akumulatory Zgodnie z polityką ekologiczną państwa celem nadrzędnym jest rozbudowa systemu odzysku i unieszkodliwiania zużytych baterii i akumulatorów ukierunkowanego na całkowite wyeliminowanie ich składowania Osiągnięcie co najmniej poziomu odzysku i recyklingu (zdefiniowane w ustawie z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej Poziom odzysku i recyklingu do 2014 (dla przedsiębiorców) Rodzaj baterii lub akumulatorów, z których powstał (%) odpad odzysku recyklingu wszystkie wszystkie zebrane zebrane przekazane do Akumulatory kwasowo- ołowiowe przekazane do recyklingu 2008 - 2010 odzysku Akumulatory niklowo-kadmowe 60 60 (wielkogabarytowe) Akumulatory niklowo-kadmowe (małogabarytowe) 40 40 Akumulatory niklowo- żelazowe oraz inne 40 40 akumulatory elektryczne (wielkogabarytowe) Akumulatory niklowo- żelazowe oraz inne 20 20 akumulatory elektryczne (małogabarytowe) Ogniwa i baterie galwaniczne oraz ich części z 40 40 wyłączeniem części ogniw i baterii galwanicznych 1. Osiąganie poziomów zbierania i recyklingu (zdefiniowanych i określonych w nowej dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/66/WE z dnia 6 września 2006 r. w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów oraz uchylającej dyrektywę 91/157/EWG), tj.: minimalnego poziomu zbierania zużytych baterii i akumulatorów (w tym akumulatorów Ni-Cd) w wysokości 25% do 2012 r. – zgodnie z art. 10 ust.2 lit. a, minimalnego poziomu zbierania zużytych baterii i akumulatorów w wysokości 45% do 2016 r.– zgodnie z art. 10 ust.2 lit. b, minimalnego poziomu recyklingu w wysokości 65% średniej wagi baterii 2011 - 2016 i akumulatorów ołowiowo-kwasowych, w tym recykling zawartości ołowiu w najwyższym, technicznie możliwym do osiągnięcia stopniu przy jednoczesnym unikaniu nadmiernych kosztów (do 2011 r.) – zgodnie z art. 12 ust.4, minimalnego poziomu recyklingu w wysokości 75% średniej wagi baterii i akumulatorów niklowo-kadmowych, w tym recykling zawartości kadmu w najwyższym, technicznie możliwym do osiągnięcia stopniu przy jednoczesnym unikaniu nadmiernych kosztów (do 2011 r.) – zgodnie z art. 12 ust.4, minimalnego poziomu recyklingu 50% średniej wagi innych odpadów w postaci baterii i akumulatorów (do 2011 r.) – zgodnie z art. 12 ust.4, 2. Ustanowienie od 2008 r. (czyli 2 lata od wprowadzenia dyrektywy) zakazu wprowadzania Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Okres realizacji - 688 - Poz. 186 Cele szczegółowe do obrotu: wszelkich baterii lub akumulatorów, które zawierają powyżej 0,0005% wagowo rtęci, bez względu na to, czy są wmontowane do urządzeń, z wyłączeniem ogniw guzikowych z zawartością rtęci nie wyższą niż 2% wagowo, baterii i akumulatorów przenośnych, które zawierają powyżej 0,002% wagowo kadmu, w tym tych, które są wmontowane do urządzeń, z wyłączeniem baterii i akumulatorów przenośnych przeznaczonych do użytku w: systemach awaryjnych i alarmowych, w tym w oświetleniu awaryjnym, sprzęcie medycznym, elektronarzędziach bezprzewodowych. 3. Ustanowienie od 2012 r. zakazu stosowania akumulatorów niklowo-kadmowych (Ni-Cd). Odpady medyczne i weterynaryjne. Podniesienie efektywności selektywnego zbierania odpadów medycznych i weterynaryjnych (w tym segregacji odpadów u źródła powstawania), co spowoduje zmniejszenie ilości 2008 - 2019 odpadów innych niż niebezpieczne w strumieniu odpadów niebezpiecznych - zmieszanie z odpadami niebezpiecznymi powoduje, że inne odpady także staja się niebezpieczne Pojazdy wycofane z eksploatacji. Zgodnie z polityką ekologiczną państwa celem nadrzędnym jest zapewnienie pełnej skuteczności działania systemu zbierania i demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz odzysku, w tym recyklingu, odpadów powstających z pojazdów wycofanych z eksploatacji. uzyskanie w okresie od 1 stycznia 2015 r. poziomów odzysku i recyklingu pojazdów 2008 - 2019 wycofanych z eksploatacji w wysokości odpowiednio co najmniej 95,0% i 85,0 % masy pojazdów przyjętych w skali roku. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. Zgodnie z polityką ekologiczną państwa celem nadrzędnym jest rozbudowa systemu odzysku i unieszkodliwiania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego ukierunkowanego na całkowite wyeliminowanie ich składowania 1. Osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu zużytego sprzętu w wysokości: dla zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu w postaci wielkogabarytowych urządzeń gospodarstwa domowego i automatów do wydawania: o poziomu odzysku w wysokości 80 % masy zużytego sprzętu, o poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze zużytego sprzętu w wysokości 75 % masy zużytego sprzętu; dla zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu w postaci sprzętu teleinformatycznego, telekomunikacyjnego i audiowizualnego: o poziomu odzysku w wysokości 75 % masy zużytego sprzętu, o poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze zużytego sprzętu w wysokości 65 % masy zużytego sprzętu; dla zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu w postaci małogabarytowych urządzeń Od 1 stycznia gospodarstwa domowego; sprzętu oświetleniowego; narzędzi elektrycznych 2008 r. i elektronicznych z wyjątkiem wielkogabarytowych, stacjonarnych narzędzi przemysłowych; zabawek, sprzętu rekreacyjnego i sportowego oraz przyrządów do nadzoru i kontroli: poziomu odzysku w wysokości 70 % masy zużytego sprzętu, poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze zużytego sprzętu w wysokości 50 % masy zużytego sprzętu; dla zużytych gazowych lamp wyładowczych - poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze zużytych lamp w wysokości 80 % masy tych zużytych lamp. 2. Osiągnięcie od 1 stycznia 2008 r. poziomu selektywnego zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych w wysokości 4 kg/mieszkańca/rok. Odpady zawierające azbest. Osiąganie celów określonych w przyjętym w dniu 14 maja 2002 r. przez Radę Ministrów 2008 - 2019 Rzeczypospolitej Polskiej „Programie usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski” Zużyte opony. Rozbudowa systemu zagospodarowania zużytych opon, w tym osiągniecie następujących poziomów odzysku i recyklingu zużytych opon (%) (dla przedsiębiorców): odzysk 85 2010 r. 2008 - 2018 recykling 15 odzysk 100 2015 r. recykling 20 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 689 - Poz. 186 2008-2018 Opakowania Opakowania Opakowania Opakowania Opakowania Opakowania Opakowania tekstyliów) Opakowania 60 - - - - z drewna - min. 15 - min. 15 3. 6.1.Odpady komunalne 6.1.1.Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów, ograniczenia ilości odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko. 2. 3. Intensyfikacja działań edukacyjno informacyjnych promujących właściwe postępowanie z odpadami. Promowanie wykorzystywania produktów wytwarzanych z materiałów odpadowych poprzez odpowiednie działania promocyjne i edukacyjne oraz zamówienia publiczne. Eliminowanie uciążliwości dla środowiska związanych z eksploatacją składowisk, w tym zamykanie i rekultywacja składowisk niespełniających wymogów prawa. 4. 5. 6. - 6.1.2.Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania. - 1. - 2. recykling (ogółem) z tworzyw sztucznych z aluminium ze stali z papieru i tektury ze szkła z materiałów naturalnych (drewna i 6.Kierunki działań i system gospodarowania odpadami 1. odzysku odzysku recykling Okres realizacji Cele szczegółowe Odpady z budowy, remontów demontażu obiektów budowlanych i infrastruktury drogowej. Rozbudowa systemu selektywnego zbierania odpadów z remontów, budowy i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej do odzysku, aby osiągnąć następujące poziomy odzysku (%): 2008 - 2019 2010 r. 50 2015 r. 80 Komunalne osady ściekowe. Ograniczenie składowania osadów ściekowych. Zwiększenie ilości komunalnych osadów ściekowych przetwarzanych przed wprowadzeniem do środowiska oraz osadów przekształcanych metodami termicznymi. 2008 - 2019 1. Maksymalizacja stopnia wykorzystania substancji biogennych zawartych w osadach przy jednoczesnym spełnieniu wszystkich wymogów dotyczących bezpieczeństwa sanitarnego i chemicznego. Odpady opakowaniowe. Rozbudowa systemu gospodarowania odpadami opakowaniowymi, aby osiągnąć następujące cele (%)(dla przedsiębiorców): 2010 r. 2014 r. % poziomu % poziomu Powołanie związku gmin – pozwoli na uporządkowanie gospodarki odpadami w całym powiecie tarnobrzeskim. Wzmocnienie kontroli podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów. - min. 38 min. 18 min. 45 min. 35 min. 54 min. 49 60 - 55-80 min. 22,5 min. 50 min. 50 min. 60 min. 60 Kontrolowanie przez gminy stanu zawieranych umów przez właścicieli nieruchomości z podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych. Wspieranie wdrażania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania. Kontrolowanie przez gminy zgodności ustaleń zawartych w wydanych zezwoleniach podmiotom prowadzącym działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Prowadzenie zbierania i odbierania odpadów komunalnych tak, aby możliwe było wydzielenie następujących frakcji odpadów: odpady z pielęgnacji ogrodów i parków (tzw. odpady zielone), papier i tektura (w tym opakowania, gazety, czasopisma, itd.), odpady opakowaniowe ze szkła w podziale na szkło bezbarwne i kolorowe, tworzywa sztuczne, metale, zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, przeterminowane leki, chemikalia (farby, rozpuszczalniki, oleje odpadowe, itd.), Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 7. 8. 9. - - - 10. 11. meble i inne odpady wielkogabarytowe, odpady budowlane remontowe. Pozostałe frakcje odpadów komunalnych (poza wymienionymi w punkcie 5) mogą być zbierane łącznie, jako zmieszane odpady komunalne. Sposób zbierania odpadów musi być zgodny z przyjętą technologią przekształcania odpadów w Zakładzie Zagospodarowania Odpadów „Stalowa Wola - Tarnobrzeg”. Organizacja nowych i rozwój istniejących systemów zbierania odpadów, w tym w szczególności odpadów niebezpiecznych od mieszkańców, w oparciu o: funkcjonujące sieci zbierania poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych utworzone przez organizacje odzysku lub przedsiębiorców, funkcjonujące placówki handlowe, apteki, zakłady serwisowe oraz punkty zbierania poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych (np. przeterminowane lekarstwa, oleje odpadowe, baterie, akumulatory), stacjonarne lub mobilne punkty zbierania odpadów niebezpiecznych, regularne odbieranie odpadów niebezpiecznych od mieszkańców prowadzących ich selektywne zbieranie przez podmioty prowadzące działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Współpraca firm z organizacjami odzysku i przemysłem w celu stymulowania rozwoju rynku surowców wtórnych i produktów zawierających surowce wtórne. Ograniczenie składowania odpadów ulegających biodegradacji poprzez promowanie kompostowania przydomowego oraz budowę linii technologicznych do przetwarzaniach tych odpadów, takich jak: - 690 12. 13. 14. 15. 16. 17. Poz. 186 kompostowni odpadów organicznych, linii mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, instalacji fermentacji odpadów (organicznych lub zmieszanych). Odpady zbierane w formie zmieszanej lub pozostałość po ich sortowaniu powinny być poddane procesom, w których frakcja biodegradowalna zostanie przetworzona na kompost i/lub biogaz albo unieszkodliwiona metodami innymi niż składowanie. Tworzenie systemów gospodarowania odpadami uwzględniającego wszystkie niezbędne elementy gospodarki oraz dostosowanie do warunków lokalnych. Gospodarka odpadami w powiecie opierać się będzie o Zakład Zagospodarowania Odpadów „Stalowa Wola - Tarnobrzeg” o przepustowości wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru o przewidywanej w 2019 r. liczbie ludności 207 400 osób. Zakład ten odbierać będzie odpady z powiatu stalowowolskiego, tarnobrzeskiego i miasta Tarnobrzeg. Stosowane w ZZO „Stalowa Wola Tarnobrzeg” technologie oraz wyposażenie muszą gwarantować realizację zakładanych dla powiatu tarnobrzeskiego celów w zakresie gospodarowania odpadami. Budowa instalacji do odzysku/unieszkodliwiania odpadów również poza Zakładem Zagospodarowania Odpadów „Stalowa Wola Tarnobrzeg”, które wspierać będą system gospodarowania odpadami komunalnymi w powiecie. Stosowanie technologii spełniających kryteria BAT. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 691 - Mapa 4. Kierunki przekształceń systemu gospodarowania odpadami ZZO (źródło WPGO 2008 – 2019) Poz. 186 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 6.1.3.Organizacja ponad gminnych w gospodarce odpadami komunalnymi. - 692 systemów Założenia Zgodnie z wytyczonymi kierunkami działań, w województwie podkarpackim przewiduje się budowę siedmiu ponad gminnych Zakładów Zagospodarowania Odpadów a jednym z nich jest Zakład Zagospodarowania Odpadów „Stalowa Wola Tarnobrzeg”, który ma przejąć odpady z powiatu tarnobrzeskiego. Wyboru lokalizacji pod Zakłady Zagospodarowania Odpadów dokonano przyjmując następujące kryteria: 1. uwarunkowania przyrodnicze, 2. podjęte działania w zakresie organizacji ZZO, 3. czynniki logistyczne (w tym m.in. długość transportu, jakość sieci drogowej, itp.). 4. plan zamykania składowisk. 5. „Plan zagospodarowania przestrzennego województwa podkarpackiego” 6. przeprowadzone konsultacje. Organizacja Zakładu Zagospodarowania „Stalowa Wola - Tarnobrzeg”. Odpadów Przyjmuje się następujące zasady organizacji ZZO: 1. Zakład Zagospodarowania Odpadów „Stalowa Wola Tarnobrzeg” powinien mieć przepustowość wystarczającą do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru o przewidywanej w 2019 r. liczbie ludności 207 400 osób. Zakład ten odbierać będzie odpady z powiatu tarnobrzeskiego oraz stalowowolskiego i miasta Tarnobrzeg. 2. ZZO w uzasadnionych przypadkach składać się może z kilku obiektów rozmieszczonych 3. 4. Poz. 186 w poszczególnych miejscowościach obsługiwanego regionu. Wynikać to musi jednak z przeprowadzenia odpowiedniej analizy w ramach opracowań niższego rzędu. Poszczególne obiekty tworzyć będą integralną organizacyjnie i ekonomicznie jednostkę. Wyposażenie ZZO oraz stosowane w nim technologie muszą gwarantować realizację zakładanych dla powiatu celów w zakresie gospodarowania odpadami oraz spełniać kryteria najlepszej dostępnej techniki (BAT). System zbierania odpadów na obszarze obsługiwanym przez ZZO musi być dostosowany do stosowanych w nim technologii. Zgodnie z WPGO, Zakład Zagospodarowania Odpadów „Stalowa Wola – Tarnobrzeg” wyposażony winien być w: sortownię odpadów, instalacje do zagospodarowania odpadów ulegających biodegradacji, instalację do produkcji paliwa z odpadów, stanowisko do demontażu odpadów wielkogabarytowych, instalację rozdrabniania gruzu budowlanego, pomieszczenia magazynowe. Wojewódzki Plan nie przewiduje dla ZZO „Stalowa Wola – Tarnobrzeg” stacji przeładunkowej. W Planie nie są również wskazane miejsca lokalizacji poszczególnych instalacji. Jako składowisko docelowe, będące elementem ZZO wskazane jest składowisko „Pysznica” i jego rozbudowa lub poszukiwana będzie lokalizacja pod nowe składowisko. Tabela 25. Obszar objęty obsługą przez Zakład Zagospodarowania Odpadów „Stalowa Wola - Tarnobrzeg” Zakład Zagospodarowania Odpadów Gmina Powiat m. Stalowa Wola Gm. W. Bojanów Gm. W. Pysznica Gm. W. Radomyśl nad Sanem stalowowolski Gm. W. Zaklików ZZO „Stalowa Wola - Tarnobrzeg” Gm. W. Zaleszany Gm. M-W. Baranów Sand. Gm. W Gorzyce Gm. W. Grębów tarnobrzeski Gm. M-w. Nowa Dęba m. Tarnobrzeg Tarnobrzeg Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 693 - Poz. 186 Bilans odpadów dla ZZO „Stalowa Wola - Tarnobrzeg”. W poniżej zamieszczonej tabeli zamieszczono syntetyczne informacje o obszarze obsługiwanym przez ZZO, a dotyczące: liczby obsługiwanych mieszkańców w 2019, masy powstających w obszarze odpadów komunalnych w latach 2011, 2015 i 2019. Tabela 26. Masa wytworzonych odpadów komunalnych na obszarze obsługiwanym przez ZZO „Stalowa Wola Tarnobrzeg” Nazwa ZZO ZZO „Stalowa Wola - Tarnobrzeg” Masa odpadów komunalnych (tys. Mg) w roku: Liczba mieszkańców w roku 2019 2011 2015 2019 207 400 66,0 68,4 71,1 Odpady ulegające biodegradacji w ZZO „Stalowa Wola - Tarnobrzeg” ilość, którą zgodnie z przyjętymi celami należy zagospodarować metodami innymi niż składowanie. Wyliczenia dotyczące masy odpadów ulegających biodegradacji do zagospodarowania innymi metodami niż składowanie odniesiono, określono zgodnie z „Krajowym planem gospodarki odpadami” w stosunku do roku 1995. W poniżej zamieszczonej tabeli podano zbiorczą masę odpadów ulegających biodegradacji powstających na obszarze ZZO oraz niezbędną ich Tabela 27. Bilans masy odpadów ulegających biodegradacji dla ZZO „Stalowa Wola - Tarnobrzeg” (tys. Mg) Masa do zagospodarowania metodami innymi niż składowanie Wytworzona masa Wyszczególnienie 2011 2015 2019 2011 2015 2019 39,4 41,4 42,9 20,0 28,0 32,7 ZZO „Stalowa Wola - Tarnobrzeg” Odpady niebezpieczne w ZZO „ Stalowa Wola – Tarnobrzeg” W tabeli zamieszczonej poniżej podano zbiorczą masę odpadów niebezpiecznych typu komunalnego powstających na obszarze ZZO. Tabela 28. Bilans masy odpadów niebezpiecznych typu komunalnego dla ZZO „Stalowa Wola - Tarnobrzeg” (tys. Mg) Wytworzona masa Wyszczególnienie 2015 2019 2011 ZZO „Stalowa Wola – Tarnobrzeg” Bilans mocy przerobowych instalacji w ZZO „Stalowa Wola - Tarnobrzeg”. Biorąc pod uwagę prognozy dotyczące ilości wytwarzanych odpadów w ZZO, przyjęte cele, harmonogram zamykania składowisk oraz istniejące obiekty gospodarowania odpadami, obliczono niezbędne moce przerobowe dla: sortowni, 0,7 - - 0,7 0,7 instalacji zagospodarowania odpadów ulegających biodegradacji w powiązaniu z instalacją do unieszkodliwiania osadów ściekowych, składowisk odpadów. Podano również przeładunkowych. niezbędną ilość stacji Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 694 - Poz. 186 Sortownie odpadów Tabela 29. Sumaryczne moce przerobowe sortowni (dla odpadów zmieszanych i z selektywnego zbierania) (tys. Mg) Obszar ZZO Niezbędne do pozyskania moce przerobowe Liczba instalacji/ Moce przerobowe funkcjonujące Stalowa Wola - Tarnobrzeg 1/3,0 2008 – 2011 2012 – 2015 2016 – 2019 Razem 63,0 2,4 2,7 68,1 Instalacje zagospodarowania odpadów ulegających biodegradacji Tabela 30. Sumaryczne moce przerobowe instalacji zagospodarowania odpadów ulegających biodegradacji (tys. Mg) Obszar ZZO Niezbędne do pozyskania moce przerobowe Liczba instalacji/ Moce przerobowe funkcjonujące Stalowa Wola - Tarnobrzeg 0/0,0 2008 – 2011 2012 – 2015 2016 – 2019 Razem 20,0 8,0 4,7 12,7 Składowiska odpadów komunalnych Tabela 31. Sumaryczne zapotrzebowanie na pojemność składowisk odpadów komunalnych na obszarze ZZO (tys. Mg) Obszar ZZO Stalowa Wola Tarnobrzeg Liczba składowisk/ pojemność do wykorzystania Niezbędne do pozyskania pojemności składowisk 2008 – 2011 2012 – 2015 2016 – 2019 82,5 116,0 100,5 4/238,4 6.1.4.Plan redukcji ilości odpadów ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska odpadów. 3. Założone cele Zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji unieszkodliwianych przez składowanie. W stosunku do ilości tych odpadów wytwarzanych w powiecie tarnobrzeskim w roku 1995, zgodnie z zapisami „Krajowego planu gospodarki odpadami” dopuszcza się do składowania następujące ilości odpadów ulegających biodegradacji na terenie powiatu: w 2010 r. nie więcej niż 75% tj. 4 579 Mg/a w 2013 r. nie więcej niż 50% tj. 3 053 Mg/a w 2020 r. nie więcej niż 35% tj. 2 137 Mg/a Realizacja zakładanych celów, wymagać będzie wybudowania dodatkowych instalacji. System gospodarki odpadami 1. Wdrażanie systemu zagospodarowania odpadów ulegających biodegradacji wymaga podjęcia kompleksowych działań informacyjno – edukacyjnych w tym zakresie. 2. Powstające w gospodarstwach domowych odpady ulegające biodegradacji powinny być w pierwszej kolejności wykorzystywane przez mieszkańców we własnym zakresie np. poprzez 4. 5. 6. Razem 299,0 kompostowanie w przydomowych kompostownikach. Odpady ulegające biodegradacji powinny być zbierane w sposób selektywny, co pozwala na pozyskanie surowca o odpowiedniej czystości. Wprowadzenie zbierania selektywnego, musi być jednak poprzedzone odpowiednimi działaniami edukacyjnymi. Odpady z pielęgnacji terenów zielonych oraz odpady ulegające biodegradacji targowisk powinny być zbierane w sposób selektywny i kierowane do kompostowni odpadów, gdzie przetworzone zostaną na kompost. Odpady te, wraz z innymi odpadami ulegającymi biodegradacji mogą być również oddane procesowi fermentacji, celem uzyskania biogazu. Sukcesywnie należy dążyć do zbierania selektywnego tzw. odpadów kuchennych. Odpady te w przypadku uzyskania odpowiedniego stopnia czystości będą wykorzystywane do produkcji kompostu. W przypadku nieodpowiedniej czystości powinny być one przekształcone na biogaz w procesach fermentacji. Odpady zmieszane o wysokiej zawartości odpadów ulegających biodegradacji, powinny zostać poddane biologicznym lub termicznym procesom przekształcania. Preferowane będą Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 7. metody pozwalające na pozyskanie energii z tych odpadów. Odpady ulegające biodegradacji typu komunalnego mogą być wspólnie zagospodarowywane z odpadami biodegradowalnymi z przemysłu oraz z rolnictwa. 6.1.5.Instalacje niebezpiecznych komunalnych podkarpackiego. do zagospodarowania odpadów wysegregowanych z odpadów na terenie województwa - 695 - Poz. 186 zagospodarowaniu odpady niebezpieczne z grupy 20. Są to przedsiębiorstwa: 1. RAF-EKOLOGIA Sp. z o.o.; Adres: ul. Trzecieskiego 14, 38 – 460 Jedlicze. 2. Firma Handlowo Usługowa „EKO-TOP” Sp. z o.o.; Adres: ul. Hetmańska 120, 35 – 078 Rzeszów. W tabeli poniżej wyszczególniono odpady, które przedsiębiorstwa te mogą poddawać zagospodarowaniu. Przyjęto przy tym następujące oznaczenia: Aktualnie na terenie woj. podkarpackiego funkcjonują dwie instalacje, które mogą poddawać Możliwość techniczna unieszkodliwienia termicznego i posiadanie zezwolenia Możliwość poddawania zagospodarowaniu nie tylko metodami termicznymi i posiadanie zezwolenia Brak możliwości technicznej unieszkodliwienia termicznego Tabela 32. Wyszczególnienie odpadów niebezpiecznych z grupy 20, które mogą być unieszkodliwiane termicznie na terenie woj. podkarpackiego Moce przerobowe Mg/rok Kod Nazwa odpadu RAF-EKOEKO-TOP LOGIA Sp. z o.o. Sp. z o.o. 200113* Rozpuszczalniki 200114* Kwasy 200115* Alkalia 200117* Odczynniki fotograficzne 200119* Środki ochrony roślin (np. pestycydy, herbicydy, insektycydy) 200121* Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć 200123* Urządzenia zawierające freony 200126* Oleje i tłuszcze 200127* Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i żywice zawierające substancje niebezpieczne 200129* Detergenty zawierające substancje niebezpieczne 200131* Leki cytotoksyczne i cytostatyczne 200133* Baterie i akumulatory ołowiowe 200135* Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21 i 20 01 23 zawierające niebezpieczne składniki 200137* Drewno zawierające substancje niebezpieczne Jak widać z powyższej tabeli, aktualnie w woj. podkarpackim nie ma możliwości zagospodarowania następujących odpadów niebezpiecznych: środki ochrony roślin (np. pestycydy, herbicydy, insektycydy) (20 01 19*). lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć (20 01 21*). urządzenia zawierające freony (20 01 23*). baterie i akumulatory ołowiowe (20 01 33*). zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21 i 20 01 23 zawierające niebezpieczne składniki (20 01 35*). Poza granicami województwa istnieją ograniczone możliwości poddania powyższych odpadów zagospodarowaniu. Biorąc pod uwagę powyższą analizę należy uznać, że za niezbędne uważa się wybudowanie na terenie województwa instalacji do rozbiórki zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych (20 01 35*) oraz urządzeń zawierających freony (20 01 23*). Szacunkowy koszt budowy takich instalacji wyniesie ca. 12,7 mln PLN. Do czasu wybudowania odpowiedniej ilości tych instalacji, zmniejszenie ilości odpadów z tej grupy koniecznej do zagospodarowania (unieszkodliwianie, odzysk) można będzie osiągnąć poprzez organizację Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 wtórnego obiegu przestarzałego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Jednym z rozpatrywanych wariantów przewiduje się realizację takiej instalacji na terenie ZZO „Kozodrza - Paszyna – Mielec” 6.1.6.Plan zamykania instalacji niespełniających wymagań ochrony środowiska, których modernizacja nie jest możliwa z przyczyn technicznych lub jest nieuzasadniona z przyczyn ekonomicznych Na terenie powiatu tarnobrzeskiego nie ma żadnych instalacji przeznaczonych do likwidacji. 6.2.Odpady z pozostałych grup (01- 19) 6.2.1.Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów, ograniczenia ilości odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko. 1. Wspieranie działań informacyjno – edukacyjnych w zakresie wytwarzania i gospodarowania odpadami. 2. Wzmacnianie kontroli prawidłowego postępowania z odpadami. 3. Minimalizacja wytwarzanych odpadów poddawanych procesom unieszkodliwiania poprzez składowanie. 4. Organizacja nowych i rozwój istniejących systemów zbierania odpadów, w tym w szczególności odpadów niebezpiecznych ze źródeł rozproszonych (małe i średnie przedsiębiorstwa). 5. W okresie od 2009 r. do 2012 r. : zwiększenie udziału odpadów poddawanych procesom odzysku do 82% w 2010 r., zwiększenie udziału odpadów unieszkodliwianych poza składowaniem do 5% w 2010r. - 696 6. Poz. 186 W okresie od 2013 r. do 2016 r. : zwiększenie udziału odpadów poddawanych procesom odzysku do 85% w 2016 r., zwiększenie udziału odpadów unieszkodliwianych poza składowaniem do 7% w 2016 r. 6.2.2.Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania. 1. Wzmocnienie kontroli podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów. 2. Wspieranie wdrażania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania. 3. Budowa proekologicznych i efektywnych instalacji do odzysku/unieszkodliwiania odpadów spełniających kryteria BAT. 4. Wspieranie działań służących odzyskowi odpadów przez przedsiębiorstwa. 5. Tworzenie systemów gospodarowania odpadami uwzględniającego wszystkie niezbędne elementy gospodarki oraz dostosowanie ich do warunków lokalnych. 6.2.3.Kierunki działań odpadami z grup 01-19 Kierunki poszczególnymi w Tabeli 35. i działań grupami system gospodarowania w gospodarowaniu odpadów zamieszczono Tabela 33. Kierunki działań w gospodarowaniu niektórymi rodzajami odpadów Grupa odpadów Kierunki działań sukcesywne usuwanie urządzeń zawierających PCB do końca czerwca 2010 r., unieszkodliwianie/dekontaminacja odpadów zawierających PCB w kraju lub poza jego granicami, Odpady zawierające PCB monitoring prawidłowego postępowanie z odpadami i urządzeniami zawierającymi PCB, organizacja systemu gromadzenia i unieszkodliwiania urządzeń zawierających PCB, które nie podlegają inwentaryzacji. rozwój istniejącego systemu zbierania olejów odpadowych, w tym ze źródeł rozproszonych, monitoring prawidłowego postępowania z olejami odpadowymi (w pierwszej kolejności odzysk poprzez regenerację, a jeśli jest niemożliwy ze względu na stopień zanieczyszczenia poddanie olejów odpadowych Oleje odpadowe innym procesom odzysku), kontrola wytwórców olejów odpadowych w zakresie zastosowanych sposobów zbierania, magazynowania oraz kwalifikowania do właściwego procesu odzysku lub unieszkodliwiania, właściwe zagospodarowanie odpadów z rozlewów olejowych. udoskonalenie i rozwinięcie systemu zbierania małogabarytowych zużytych baterii i akumulatorów ze źródeł rozproszonych, Zużyte baterie i akumulatory modernizacja istniejących instalacji pod kątem spełnienia wymagań środowiskowych. Odpady medyczne monitorowanie ilości powstających odpadów w jednostkach służby Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Grupa odpadów i weterynaryjne Pojazdy wycofane z eksploatacji Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Odpady zawierające azbest Zużyte opony Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej Poz. 186 Kierunki działań zdrowia i placówkach weterynaryjnych, finalne unieszkodliwianie zakaźnych odpadów medycznych i weterynaryjnych metodą termicznego przekształcania, rozbudowa istniejących systemów zbierania przeterminowanych lekarstw od ludności, uszczelnienie systemu zbierania i demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji, prowadzenie cyklicznych kontroli poszczególnych podmiotów (wprowadzający pojazdy, punktów zbierania pojazdów, stacje demontażu, prowadzących strzępiarki) w zakresie przestrzegania przepisów o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. rozbudowa infrastruktury technicznej w zakresie zbierania i przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, promocja działań związanych z przedłużaniem okresu użytkowania sprawnych urządzeń, popieranie wprowadzania systemów zapewniających zorganizowanie wtórnego obiegu przestarzałych, lecz sprawnych urządzeń elektrycznych i elektronicznych. monitoring prawidłowego postępowanie z odpadami zawierającymi azbest, szczególnie wśród indywidualnych posiadaczy i firm zajmujących się demontażem, ewidencja wyrobów zawierających azbest, modernizacja i/lub budowa składowisk odpadów azbestowych, wspieranie inicjatyw zmierzających do usuwania wyrobów budowlanych zawierających azbest. wspieranie działań zmierzających do rozbudowy systemu zbierania zużytych opon, szczególnie w zakresie odbierania od małych i średnich przedsiębiorstw, kontrola właściwego postępowania ze zużytymi oponami, w szczególności podmiotów zajmujących się wymianą i naprawą opon. Zaleca się stosowanie następujących metod i technologii zagospodarowania zużytych opon: bieżnikowanie, wytwarzanie granulatu gumowego, odzysk energii poprzez współspalanie w cementowniach, elektrowniach lub elektrociepłowniach spełniających wymagania w zakresie współspalania odpadów. rozbudowa infrastruktury technicznej selektywnego zbierania, przetwarzania oraz odzysku, w tym recyklingu tych odpadów, kontrola właściwego postępowania z tymi odpadami. - Komunalne osady ściekowe - 697 - - - Odpady opakowaniowe - uwzględnienie zagadnień zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych w trakcie prowadzenia inwestycji w zakresie budowy lub modernizacji oczyszczalni ścieków, wykorzystanie właściwości energetycznych osadów ściekowych (w tym produkcja biogazu), uwzględnienie możliwości wspólnego zagospodarowania osadów ściekowych wraz z odpadami ulegającymi biodegradacji, kontrola jakości i ilości komunalnych osadów ściekowych stosowanych na powierzchni ziemi Wspieranie działań edukacyjnych w celu promocji produktów bez opakowań, opakowaniach wielokrotnego użytku i takich, które powodują powstawanie mniejszych ilości odpadów, rozbudowa infrastruktury technicznej w zakresie sortowania i recyklingu odpadów opakowaniowych, kontrola działania wprowadzających produkty w opakowaniach, organizacji odzysku i przedsiębiorców zajmujących się odzyskiem, w tym recyklingiem, odpadów opakowaniowych Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 6.3.Instalacja odpadów do termicznego - 698 - unieszkodliwiania Według stanu wiedzy autora na terenie spółki PTUO RA-TAR w Tarnobrzegu powstała Spółka PERRO, która posiada pozwolenie na budowę zakładu unieszkodliwiania odpadów na mocy cesji wydanej przez Prezydenta Miasta Tarnobrzeg w dniu 20.04.2009 znak UAB.III-7353-1/4/09. Spółka zamierza kontynuować budowę zakładu unieszkodliwiania odpadów rozpoczętą przez firmę PTUO RA-TAR. Inwestycja mogłaby obejmować swoim działaniem miasto Tarnobrzeg oraz powiaty Tarnobrzeski i Stalowowolski. Zakład unieszkodliwiania odpadów będzie mógł unieszkodliwiać następujące odpady: odpady papierowe, tekstylia, tworzywa sztuczne, odpady organiczne o zawartości ok. 30% wilgoci, Poz. 186 zużyte opony samochodowe, osady ściekowe, odpady przemysłowe. 7.Harmonogram i sposób finansowania realizacji zadań W Tabeli 34 podano ramowy harmonogram realizacji zadań w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi do roku 2016, natomiast w tabelach kolejnych, podano koszt realizacji poszczególnych grup zadań, w rozbiciu na: 1) Zadania w zakresie budowy Zakładu Zagospodarowania Odpadów ZZO „Stalowa Wola - Tarnobrzeg” oraz systemu zbiórki odpadów - Tabela 35. 2) Szacunkowy koszt zadań z zakresu gospodarki odpadami w powiecie w latach 2009 – 2016 – Zadania ogólne w zakresie gospodarki odpadami z sektora przemysłowego w tym odpady niebezpieczne - Tabela 36. 7.1.Harmonogram realizacji zadań Tabela 34. Harmonogram realizacji zadań w zakresie gospodarki odpadami L.p. 1 2 3 4 5 Przedsięwzięcie Prowadzenie selektywnej zbiórki i odbioru odpadów komunalnych. Rozbudowa sieci selektywnej zbiórki. Utrzymanie wysokiego stopnia liczby mieszkańców włączonych do systemu zorganizowanej zbiórki odpadów Wyegzekwowanie od wszystkich mieszkańców obowiązku podpisania umowy z firma posiadającą zezwolenie na odbiór odpadów od właścicieli nieruchomości, wydane na podstawie ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach. Budowa w ramach ZZO stanowiska do demontażu odpadów wielkogabarytowych, stanowiska do wydzielania frakcji odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych. Zorganizowanie usług odbioru odpadów budowlanych i wielkogabarytowych z gospodarstw domowych i placów budowy. Osiągnięcie wymaganych poziomów selektywnego zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych w wysokości 4kg/mieszkańca/rok. Szacunkowe koszty [tys. PLN] 2009 2013 2012 2016 Przedsięwzięcia inwestycyjne Jednostki prowadzące Gminy Przedsiębiorcy ZZO Gminy Przedsiębiorcy Przedsiębiorcy Gminy Związek powiatów (gmin) Przedsiębiorcy Gminy Przedsiębiorcy, Gminy 1 600 100 1 000 1 000 1 200 Źródło finansowania Okres realizacji 2 400 Środki przedsiębiorców, środki własne gmin, środki pomocowe 2009 – 2016 - Środki przedsiębiorców, środki własne gmin, środki pomocowe 2009 – 2016 Środki przedsiębiorców, środki własne gmin, środki pomocowe, środki związku powiatów (gmin) 2009 – 2016 1 100 Środki przedsiębiorców, środki własne gmin 2009 – 2016 1 000 Środki przedsiębiorców, środki własne gmin, środki pomocowe 2009 – 2016 500 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 L.p. Przedsięwzięcie - 699 Jednostki prowadzące Poz. 186 Szacunkowe koszty [tys. PLN] 2009 2013 2012 2016 Źródło finansowania Środki przedsiębiorców, środki własne gmin, środki pomocowe, środki związku powiatów (gmin) Środki przedsiębiorców, środki własne gmin, środki pomocowe, środki związku powiatów (gmin) Okres realizacji 8 Rozbudowa składowisk dla ZZO. Przedsiębiorcy, Gminy, Związek powiatów (gmin) 1 500 3 600 9 Współudział w budowie podmiotu zajmującego się termiczną utylizacja odpadów. Przedsiębiorcy, Gminy, Związek powiatów (gmin) 500 5 000 10 Podniesienie efektywności selektywnego zbierania odpadów medycznych i weterynaryjnych - w tym segregacji odpadów u źródła powstawania. Przedsiębiorcy 200 300 Środki przedsiębiorców 2009 – 2016 11 Rozbudowa systemu zagospodarowania zużytych opon – osiągnięcie wymaganych poziomów odzysku i recyklingu Przedsiębiorcy 300 300 Środki przedsiębiorców 2009 – 2016 2009 – 2016 12 Zapewnienie odbioru odpadów niebezpiecznych takich jak zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, opakowania po środkach ochrony roślin, przeterminowanych leków oraz innych odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Utworzenie Gminnego Punktów Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych GPZON. Inwentaryzacja urządzeń technicznych zawierających PCB i rozwiązanie problemu usuwania odpadów zawierających azbest. 2009 – 2016 2009 – 2016 Przedsiębiorcy, Gminy, Związek powiatów(gmin), ZZO 800 600 Środki przedsiębiorców, środki własne gmin, środki pomocowe, środki związku powiatów (gmin), ZZO Przedsiębiorcy 500 800 Środki przedsiębiorców 2009 – 2016 13 Systematyczne ograniczanie ilości odpadów powstających w przemyśle Przedsiębiorcy 500 700 Środki przedsiębiorców, środki pomocowe 2009 – 2016 14 Maksymalizacja ilości odpadów przemysłowych poddawanych procesom odzysku Przedsiębiorcy 800 1 100 Środki przedsiębiorców, środki pomocowe 2009 – 2016 Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1 Kontrola stanu zawierania umów przez właścicieli nieruchomości z podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie zbierania odpadów. Działania edukacyjne i gospodarcze mające na celu zapewnienie społecznej akceptacji dla form planu gospodarowania odpadami. Gminy - - Prowadzone w ramach działalności 2009 – 2016 Gminy - - Prowadzone w ramach działalności 2009 – 2016 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 L.p. 2 3 4 5 Przedsięwzięcie Kontrolowanie wypełniania warunków i ustaleń zawartych w wydanych w wydanych zezwoleniach podmiotom prowadzącym działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych i unieszkodliwiania odpadów. Współpraca samorządu gminnego z organizacjami odzysku i przemysłu w celu stymulowania rozwoju rynku surowców wtórnych i produktów zawierających surowce wtórne. Aktualizacja Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie miast i gmin. Wspieranie wdrażania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania. - 700 Jednostki prowadzące Poz. 186 Szacunkowe koszty [tys. PLN] 2009 2013 2012 2016 - - Prowadzone w ramach działalności 2009 – 2016 Gminy - - Prowadzone w ramach działalności 2009 – 2016 Gminy - - Prowadzone w ramach działalności 2009 – 2016 Gminy - - Prowadzone w ramach działalności 2009 – 2016 6 Gminy, organizacje ekologiczne, przedsiębiorcy 30 30 7 Opracowanie koncepcji dotyczącej sposobu postępowania z komunalnymi odpadami zmieszanymi. Gminy, organizacje ekologiczne, przedsiębiorcy 50 - - - 9 Monitorowanie stopnia realizacji PGO i sporządzanie sprawozdań. Ograniczenie składowania odpadów ulegających biodegradacji poprzez promowanie kompostowania przydomowego oraz budowę linii technologicznych do przetwarzaniach tych odpadów. Okres realizacji Gminy Prowadzenie działań edukacyjno –informacyjnych promujących właściwe postępowanie z odpadami komunalnymi 8 Źródło finansowania Gminy Gminy, organizacje ekologiczne, przedsiębiorcy 50 35 30 25 10 Opracowanie systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych. Gminy, przedsiębiorcy 11 Likwidacja miejsc nielegalnego składowania odpadów. Gminy 120 100 12 Opracowanie PGO. Gminy - 30 Środki własne gmin, środki pomocowe, środki przedsiębiorców, środki organizacji ekologicznych Środki własne gmin, środki pomocowe, środki przedsiębiorców, środki organizacji ekologicznych Prowadzone w ramach działalności Środki własne gmin, środki pomocowe, środki przedsiębiorców, środki organizacji ekologicznych Środki własne gmin, środki przedsiębiorców Środki własne gmin Środki własne gmin 2009 – 2016 2009 – 2012 2009 – 2016 2009 – 2016 2009 – 2016 2009 – 2016 2013 – 2016 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 701 - Poz. 186 7.2.Zadania w zakresie budowy ZZO „Stalowa Wola - Tarnobrzeg” Tabela 35. Zadania w zakresie rozbudowy i modernizacji Zakładu Zagospodarowania Odpadów ZZO „Stalowa Wola - Tarnobrzeg” oraz systemu zbiórki odpadów L.p. Nazwa zadania Jednostka odpowiedzialn a 1. Budowa ZZO (sortownia, instalacje do zagospodarowania odpadów ulegających biodegradacji, instalacja produkcji paliwa z odpadów, stanowisko do demontażu odpadów wielkogabarytowych, instalacja rozdrabniania gruzu budowlanego, magazyny) Gminy, spółki gmin, związek gmin, przedsiębiorcy 2. Rozbudowa składowisk dla ZZO Gminy, spółki gmin, związek gmin, przedsiębiorcy 2008- 2019 5 550,0 1 500,0 4 050,0 3. Zamykanie i rekultywacja składowisk Gminy, spółki gmin, związek gmin, przedsiębiorcy 2008- 2019 12 920,0 2 800,0 10 120,0 3. Monitoring składowisk 2008 – 2019 275,0 110,0 165,0 4. Działalność informacyjno – edukacyjna 5. 6. Kontrolowanie przez gminy wypełniania warunków i ustaleń zawartych w wydanych zezwoleniach podmiotom prowadzącym działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów Kontrolowanie stanu zawieranych umów przez właścicieli nieruchomości z podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych Gminy, przedsiębiorcy zarządzający składowiskie m Gminy, spółki gmin, związek gmin, przedsiębiorcy organizacje pozarządowe, Marszałek Okres realizacji 2008- 2012 2008 – 2019 Koszty (tys. zł) ogółem 57 530,0 1 260,0 2008 – 2011 43 850,0 420,0 Źródła finansowania 2012 – 2019 13 680,0 840,0 Środki własne, fundusze UE, fundusze ochrony środowiska Środki własne, fundusze UE, fundusze ochrony środowiska Środki własne, fundusze UE, fundusze ochrony środowiska Środki własne, fundusze UE, fundusze ochrony środowiska Środki własne, fundusze UE, fundusze ochrony środowiska Gminy Działania ciągłe W ramach działalności własnej Gminy Działania ciągłe W ramach działalności własnej Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 702 - Poz. 186 Po przeanalizowaniu sytuacji w zakresie gospodarki odpadami na terenie powiatu można stwierdzić iż na chwilę obecną zarówno samorządy jak i inwestorzy prywatni nie planują na terenie powiatu budowy instalacji wchodzących w skład ZZO Stalowa Wola-Tarnobrzeg. 7.3.Zadania ogólne w zakresie gospodarki odpadami z sektora przemysłowego Tabela 36. Szacunkowy koszt zadań z zakresu gospodarki odpadami w powiecie tarnobrzeskim w latach 2009 – 2016 – Zadania ogólne w zakresie gospodarki odpadami z sektora przemysłowego w tym odpady niebezpieczne L.p. Nazwa zadania Okres realizacji 1. Wspieranie działań informacyjno – edukacyjnych w zakresie wytwarzania i gospodarowania odpadami 2. Wspieranie wdrażania proekologicznych i efektywnych ekonomicznie metod zagospodarowania odpadów w oparciu o najlepsze dostępne techniki (BAT) Działania ciągłe 3. Kontrola posiadaczy odpadów Działania ciągłe Działania ciągłe Koszty (tys. zł) ogółem 12,0 2009 – 2011 2013 – 2016 4,0 10,0 Źródła finansowania 4,0 8,0 Środki własne przedsiębiorstw, fundusze UE, fundusze ochrony środowiska 6,0 Środki własne przedsiębiorstw, fundusze UE, fundusze ochrony środowiska W ramach działalności własnej Organizacja nowych 4. i rozwój istniejących systemów zbierania odpadów, w tym w szczególności odpadów niebezpiecznych ze źródeł rozproszonych (małe i średnie przedsiębiorstwa), z uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu odpadów komunalnych (gospodarstwa domowe) 2008 – 2011 20,0 10,0 10,0 Środki własne przedsiębiorstw, fundusze UE, fundusze ochrony środowiska 5 000 Środki własne przedsiębiorstw, fundusze UE, fundusze ochrony środowiska Budowa proekologicznych 5. i efektywnych instalacji do odzysku/unieszkodliwiania odpadów spełniających kryteria BAT 6. Organizacja systemu gromadzenia i unieszkodliwiania urządzeń zawierających PCB, które nie podlegają inwentaryzacji 7. Rozwój istniejącego systemu zbierania olejów odpadowych, w tym ze źródeł rozproszonych 2008 – 2019 Działanie ciągłe Działanie ciągłe 7.4.Źródła finansowania Członkostwo Polski w Unii Europejskiej wiąże się z wdrażaniem unijnych ustaw i rozporządzeń również na terytorium naszego kraju, wiąże się to z określonymi wydatkami. Nie zawsze jednostki samorządu terytorialnego są w stanie samodzielnie 15 000 20,0 50,0 10 000 20,0 Środki własne przedsiębiorstw, fundusze UE, fundusze ochrony środowiska 35,0 Środki własne przedsiębiorstw, fundusze UE, fundusze ochrony środowiska 15 sfinansować zadania założone w zakresie gospodarki odpadami, stąd potrzeba poszukiwania zewnętrznych źródeł finansowania. Ogólnie źródła finansowania można podzielić na: 1) Środki własne Budżet powiatu Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 2) Środki zewnętrzne Dotacje krajowe Fundusze unijne Programy pomocowe Fundusze ochrony środowiska NFOŚiGW, WFOŚiGW, PFOŚiGW, GFOŚiGW Pożyczki i dotacje z funduszy celowych np. EkoFunduszu Kredyty preferencyjne (np. z BOŚ, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju) Fundusz Spójności Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) - Priorytet II Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi Działanie 2.1 – Kompleksowe przedsięwzięcia z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi ze szczególnym uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych Cel Działania Redukcja ilości składowanych odpadów komunalnych i zwiększenie udziału odpadów komunalnych poddawanych odzyskowi i unieszkodliwianiu innymi metodami niż składowanie oraz likwidacja zagrożeń wynikających ze składowania odpadów. Opis Działania Cel działania realizowany będzie poprzez rozwój nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, w tym termicznego przekształcania odpadów oraz intensyfikacja odzysku, w tym recyklingu odpadów oraz ich unieszkodliwiania w procesach innych niż składowanie. W ramach działania budowana będzie instalacja umożliwiająca przygotowanie odpadów do procesów odzysku, w tym recyklingu lub unieszkodliwiania poszczególnych rodzajów odpadów komunalnych w procesach innych niż składowanie. Ponadto tworzenie kompleksowych systemów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, w szczególności niebezpiecznych, a także odpadów wielkogabarytowych i budowlanych Rodzaje projektów: kompleksowe systemy gospodarowania odpadami komunalnymi od projektu do realizacji, uwzględniające co najmniej: działania prewencyjne, selektywne zbieranie, przygotowanie odpadów do odzysku lub unieszkodliwiania oraz, o ile wynika to z planów gospodarki odpadami, instalacje do odzysku, w tym recyklingu oraz unieszkodliwiania; budowa: punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, w szczególności odpadów niebezpiecznych, instalacji umożliwiających przygotowanie odpadów do procesów odzysku, w tym recyklingu, - 703 - Poz. 186 instalacji do odzysku, w tym recyklingu poszczególnych rodzajów odpadów komunalnych, instalacji do termicznego przekształcania odpadów komunalnych z odzyskiem energii, instalacji do unieszkodliwiania odpadów komunalnych w procesach innych niż składowanie, dostosowanie istniejących składowisk odpadów do obowiązujących przepisów, przygotowanie dokumentacji niezbędnej do wnioskowania i realizacji przedsięwzięcia (w tym studium wykonalności, dokumentacja techniczna dla projektów, dokumentacja przetargowa). Rodzaje beneficjentów: jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, podmioty świadczące usługi z zakresu zadań własnych JST, podmioty odpowiedzialne za realizację zadań wymienionych na liście indykatywnej. Wartość projektu: Projekty dla instalacji i systemów gospodarki odpadami powyżej 150 000 mieszkańców bez względu na wartość Poziom dofinansowania: Dofinansowanie wynosi maksymalnie 85% kwalifikujących się wydatków. W przypadku projektów objętych zasadami pomocy publicznej poziom dofinansowania wynikać będzie z dopuszczalnego pułapu tej pomocy. Regionalny Program Operacyjny województwa podkarpackiego na lata 2007-2013 – Oś priorytetowa 4. Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom. Cel główny Osi priorytetowej Celem nadrzędnym osi priorytetowej jest zapobieganie degradacji środowiska oraz zagrożeniom naturalnym i technologicznym, a także efektywna gospodarka zasobami naturalnymi. Opis Osi priorytetowej Realizacja tego celu będzie następować poprzez cele szczegółowe − ograniczenie ilości zanieczyszczeń w tym odpadów przedostających się do środowiska, a także poprawa zaopatrzenia w wodę. Gospodarka odpadami powinna być prowadzona zgodnie z uchwalonym Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Podkarpackiego, a polegać ma miedzy innymi na wprowadzaniu systemu gospodarki odpadami w układzie ponadlokalnym. Wspierane będą, zatem przedsięwzięcia dotyczące m. in. wdrażania systemowej gospodarki odpadami komunalnymi (w tym selektywnej zbiórki odpadów), obiektów przekształcania odpadów (w tym odzysku i unieszkodliwiania), modernizacji istniejących i rekultywacji zamkniętych składowisk, likwidacji „dzikich” wysypisk. Realizacja powyższych działań powinna wspomóc osiągniecie długookresowego celu określonego w Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Podkarpackiego, który sformułowano Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 jako zminimalizowanie ilości wytwarzanych odpadów w sektorze komunalnym oraz wdrożenie nowoczesnych systemów ich odzysku i unieszkodliwiania. Wybór projektów dokonywany jest z list indykatywnych oraz w drodze konkursu. Beneficjentami Priorytetu mogą być: jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia, jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego posiadające osobowość prawną, administracja rządowa, PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne, parki narodowe i krajobrazowe, jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną (nie wymienione wyżej), organizacje pozarządowe, spółki wodne, przedsiębiorcy. Fundusz Spójności Głównym celem strategii środowiskowej Funduszu Spójności jest wsparcie dla realizacji zadań inwestycyjnych władz publicznych w zakresie ochrony środowiska, wynikających z wdrożenia prawa Unii Europejskiej. Priorytety (tematyka) dla Funduszu Spójności w zakresie ochrony środowiska obejmuje miedzy innymi racjonalizacje gospodarki odpadami. Beneficjentami końcowymi mogą być jednostki samorządu terytorialnego i przedsiębiorstwa komunalne. Dofinansowane mogą być projekty o wartości kosztorysowej, co najmniej 10 mln euro. Korzystanie ze środków Funduszu Spójności w Polsce oparte są na Strategii Wykorzystania Funduszu Spójności. Zgodnie z obowiązującymi w zakresie polityki strukturalnej zasadami współfinansowania, pomoc z Funduszu Spójności na określony projekt będzie wynosić maksymalnie do 85 % kosztów kwalifikowanych. Pozostałe, co najmniej 15 % musi zostać zapewnione przez beneficjenta. Środki te mogą pochodzić np. z budżetu powiatu, środków własnych przedsiębiorstw komunalnych, środków NFOSIGW (dotacji, kredytów), budżetu państwa, innego niezależnego źródła (np. z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju). W latach 2007-2013 projekt rozporządzenia unijnego w sprawie zmiany rozporządzenia o Utworzeniu Funduszu Spójności przewiduje w zakresie działań środowiskowych FS m.in. wsparcie dla tych działań, które wpisują się w priorytety wpisane do polityki środowiskowej Wspólnoty w programie działań na rzecz środowiska. Na przygotowanie dokumentacji do wniosku w ramach FS można uzyskać dotacje ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Fundacja EkoFundusz EkoFundusz jest fundacją powołaną w 1992 r. przez Ministra Finansów dla efektywnego zarządzania środkami finansowymi pochodzącymi z zamiany części zagranicznego długu na wspieranie przedsięwzięć z dziedziny ochrona środowiska (tzw. konwersja długu). Dotychczas decyzję o ekokonwersji polskiego - 704 - Poz. 186 długu podjęły Stany Zjednoczone, Francja, Szwajcaria, Włochy, Szwecja i Norwegia. Tak więc EkoFundusz zarządza środkami finansowymi pochodzącymi z ekokonwersji łącznie ponad 571 mln USD do wydatkowania w latach 1992-2010. EkoFundusz jest niezależną fundacją działającą według prawa polskiego, a w szczególności wg Ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (Dz. U. Nr 21, poz. 97, tekst jednolity), a także Statutu. Obecnie Fundatorem jest Minister Skarbu Państwa. W zakresie gospodarki odpadami priorytetami są: tworzenie kompleksowych systemów selektywnej zbiórki, recyklingu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych i niebezpiecznych, przedsięwzięcia związane z eliminacją powstawania odpadów niebezpiecznych w procesach przemysłowych (promocja „czystych technologii”) i likwidacją składowisk odpadów tego typu, rekultywacja gleb zanieczyszczonych odpadami niebezpiecznymi stanowiącymi zagrożenie dla zdrowia ludzi i świata przyrody. EkoFundusz udziela wsparcia finansowego w formie bezzwrotnych dotacji, a także preferencyjnych pożyczek. Dotacje uzyskać mogą jedynie projekty dotyczące inwestycji związanych bezpośrednio z ochroną środowiska (w ich fazie implementacyjnej), a w dziedzinie przyrody również projekty nie inwestycyjne (www.ekofundusz.org.pl). Inne fundacje Agencja Rozwoju Komunalnego w Warszawie, Environmental Know – How Fund w Warszawie, Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej Counterpart Fund w Warszawie, Fundacja Współpracy Polsko – Niemieckiej, Polska Agencja Rozwoju Regionalnego, Program Małych Dotacji GEF, Projekt Umbrella. Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Zasady funkcjonowania narodowego oraz wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej określa Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska jedn. tekst z 2008r. Dz. U. Nr 25, poz. 150 z późn. zm. Zasadniczym celem Narodowego Funduszu jest wspieranie finansowe przedsięwzięć podejmowanych dla poprawy jakości środowiska w Polsce. Główne kierunki jego działalności określa Polityka Ekologiczna Państwa, natomiast co roku aktualizowane są cele szczegółowe, w tym zwłaszcza zasady udzielania pomocy finansowej oraz lista przedsięwzięć priorytetowych www.nfosigw.gov.pl. W zakresie ochrony powierzchni ziemi, w tym ochrony środowiska przed odpadami, zakłada się dofinansowanie zadań inwestycyjnych zgodnych z niżej wymienionymi programami priorytetowymi.: Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 likwidacja uciążliwości starych składowisk odpadów niebezpiecznych, unieszkodliwianie odpadów powstających w związku z transportem samochodowym oraz zbiórka i wykorzystanie olejów przepracowanych, przeciwdziałanie powstawaniu i unieszkodliwianie odpadów przemysłowych i odpadów niebezpiecznych, realizacja międzygminnych i regionalnych programów zagospodarowania odpadów komunalnych (w tym budowa zakładów przetwórstwa odpadów oraz wspomaganie systemów zagospodarowania osadów ściekowych). W 2008 r. NFOŚiGW będzie również finansował we współpracy z bankami poprzez linie kredytowe, następujące przedsięwzięcia: budowę małych oraz przydomowych oczyszczalni ścieków, dotyczy tylko Programu dla Aglomeracji poniżej 2000 RLM, budowę kanalizacji sanitarnej, dotyczy tylko Programu dla Aglomeracji poniżej 2000 RLM, zagospodarowanie odpadów, inwestycje w zakresie odnawialnych źródeł energii, usuwanie wyrobów zawierających azbest, termomodernizację, budowę lub modernizację stacji uzdatniania wody. Rolą wojewódzkiego funduszu jest wspieranie finansowe przedsięwzięć proekologicznych o zasięgu regionalnym, a podstawowym źródłem ich przychodów są wpływy z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych. W każdym województwie WFOŚiGW przygotowują na wzór NFOŚiGW listy zdań priorytetowych, które mogą być finansowane z ich środków oraz zasady i kryteria, które będą obowiązywać przy wyborze zadań do realizacji. Fundusze oprócz udzielania pożyczek i przyznawania dotacji, zgodnie z art. 411 ust. 1 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. – Prawo ochrony środowiska, mogą także: udzielać dopłat do oprocentowania preferencyjnych kredytów i pożyczek, wnosić udziały spółek działających w kraju, nabywać obligacje, akcje i udziały spółek działających w kraju. Bank Ochrony Środowiska Oddział w Białymstoku (WFOŚiGW województwa podlaskiego) Kredyty ze środków BOŚ S.A. z dopłatami WFOŚiGW do oprocentowania Przedmiot kredytowania: inwestycje związane z: usuwaniem, unieszkodliwianiem wyrobów zawierających azbest, ograniczaniem hałasu, czystszą produkcją, uszczelnianiem i hermetyzacją przeładunku i dystrybucji paliw, - 705 - Poz. 186 ograniczaniem zużycia energii elektrycznej, ograniczaniem niskiej emisji, budową przydomowych oczyszczalni ścieków, wytwarzaniem energii ze źródeł odnawialnych, termomodernizacją budynków. Procedura: Kredyty przeznaczone są dla osób prawnych oraz osób fizycznych, w tym prowadzących działalność gospodarczą; decyzję o udzieleniu kredytu preferencyjnego podejmuje Bank po wcześniejszym zaakceptowaniu danego zadania przez Wojewódzki Fundusz; wnioski składane w Oddziale Warunki kredytowania: kwota kredytu: do 50.000 zł - dla osób fizycznych, do 100.000 zł - dla osób prawnych i osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, wskazanych przez Fundusz, okres kredytowania: do 36 miesięcy, oprocentowanie: 0,4 s.r.w., lecz nie mniej niż 4% p.a. Przykładowa rzeczywista stopa oprocentowania kredytu wynosi 4,84% w skali roku, przy założeniach: kwota kredytu - 50.000 zł, oprocentowanie - 4,0% p.a., okres kredytowania - 3 lata, prowizja - 500 zł (1% kwoty kredytu), zabezpieczenie w formie poręczenia wekslowego. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju poprzez autoryzowane banki krajów Europy Środkowej finansuje projekty z zakresu ochrony środowiska udzielając kredytu gminom, przedsiębiorstwom komunalnym, władzom lokalnym, jak również związkom gminnym. Formy finansowania stosowane przez EBOiR to kredyty, udziały kapitałowe i gwarancje. Przedmiot kredytowania obejmuje wodociągi, kanalizację, odpady stałe, transport miejski, rewitalizację. Kredyty mogą być udzielane rządom, jak również podmiotom prywatnym. Wysokość udzielanego kredytu powyżej 5 mln euro. Oprocentowanie: LIBOR lub WIBOR wraz z marżą. Okres udzielenia kredytu do negocjacji, zazwyczaj 10-15 lat. Maksymalna karencja spłaty rat 4 lata. Warunkiem udzielenia pomocy jest rozwój demokracji i poszanowanie praw człowieka w danym państwie. 8. Wnioski z analizy oddziaływania projektu „Planu…” na środowisko oraz sposób ich uwzględniania w „Planie…” W „Planie Gospodarki Odpadami dla powiatu tarnobrzeskiego na lata 2009-2012 z uwzględnieniem lat 2013-2016” nie rozważano wariantu polegającego na niepodejmowaniu żadnych działań. Było to spowodowane przede wszystkim wnioskami płynącymi z diagnozy stanu aktualnego, która wykazała konieczność wprowadzenia niezbędnych zmian zmierzających do poprawy stanu gospodarowania odpadami, w tym przede wszystkim odpadami komunalnymi. Niepodejmowanie działań pociągałoby za sobą również skutki prawne - ze względu na obowiązujące unormowania prawne, w tym: zapisy Polityki Ekologicznej Państwa, Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Krajowego Planu Gospodarki Odpadami (KPGO 2010), zobowiązania Polski w zakresie gospodarowania odpadami wynikające z akcesji do Unii Europejskiej. Jednym z czynników wpływających na konieczność porządkowania gospodarki odpadami jest również wzrastająca świadomość mieszkańców domagających się zmian w zakresie gospodarowania odpadami, również z powodu wzrostu kosztów wywozu odpadów niesegregowanych, co z kolei wynika z ciągle zwiększających się stawek opłat za składowanie odpadów nieprzetworzonych. W przypadku nie podjęcia działań w zakresie poprawy istniejącego stanu gospodarowania odpadami należałoby oczekiwać następujących ujemnych skutków środowiskowych: 1. Brak objęcia zorganizowanym odbiorem odpadów komunalnych wszystkich mieszkańców skutkowałby powstawaniem tzw. „dzikich” wysypisk oraz paleniem części odpadów w piecach przydomowych (emisje zanieczyszczeń gazowych, w tym np. dioksyn). 2. Umieszczanie odpadów na składowiskach byłoby nadal podstawowym sposobem ich unieszkodliwiania. Taki sposób postępowania z odpadami powoduje zanieczyszczenie wód podziemnych, emisje gazów, pylenie oraz rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Składowiska odpadów są obiektami, które mają negatywny wpływ na walory krajobrazowe środowiska. Konieczna stałaby się sukcesywna rozbudowa istniejących składowisk i budowa nowych, co powiększałoby w/w negatywne skutki w środowisku. 3. Zbyt mała ilość zbieranych selektywnie odpadów niebezpiecznych skutkowałaby niekontrolowanym wprowadzaniem do środowiska zanieczyszczeń (np. metale ciężkie, oleje, freony, składniki aktywne leków itp.). 4. Brak działań edukacyjnych skutkowałby zwiększaniem się ilości wytwarzanych odpadów oraz brakiem postępu w selektywnym zbieraniu odpadów użytkowych, co przy niedostatecznej ilości instalacji do ich zagospodarowania powodowałoby wzrost ilości odpadów składowanych. - 706 5. Poz. 186 W rezultacie nieprzestrzegania przez część przedsiębiorców ustawowych obowiązków w zakresie gospodarowania odpadami oraz niesprawnego monitoringu gospodarki odpadami, szczególnie niebezpiecznymi, następowałoby zwiększanie ilości odpadów niewłaściwie zagospodarowywanych. W przypadku konsekwentnej realizacji zadań i celów przedstawionych w „Planie…” nastąpi poprawa stanu środowiska. Niepodjęcie działań wytyczonych przez niniejszy dokument może spowodować zwiększenie oddziaływania odpadów na środowisko, szczególnie w okresie późniejszym, gdyż zgodnie z prognozami ilość wytwarzanych odpadów, w tym niebezpiecznych, będzie wzrastać. Ponadto plan gospodarki odpadami przewiduje zasadnicze działania w kierunku minimalizacji powstawania odpadów, czyli działania zmierzające do takich zmian technicznych i technologicznych, które zapobiegałyby generowaniu odpadów, zarówno w sektorze komunalnym, jak i gospodarczym. Wypełnienie zadań i zaleceń zawartych w „Planie…” przyczyni się niewątpliwie do poprawy stanu środowiska, zwłaszcza zaś powietrza atmosferycznego, wód powierzchniowych i podziemnych oraz powierzchni ziemi w powiecie tarnobrzeskim. 9. System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów pozwalający na określenie sposobu oraz stopnia realizacji celów i zadań zdefiniowanych w planie gospodarki odpadami Ocena realizacji planu gospodarki odpadami przeprowadzona będzie na postawie danych z następujących źródeł informacji: 1. Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, w tym baza WSO. 2. Urząd Statystyczny w Rzeszowie (US). 3. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska (WIOŚ). 4. Ankietyzacja przedsiębiorstw. System monitoringu i oceny realizacji Planu umożliwiający sprawozdawczość z zakresu gospodarki odpadami opary został na następujących wskaźnikach: Tabela 37. Wskaźniki monitorowania realizacji PGO Nazwa wskaźnika Wskaźniki ogólne Masa odpadów wytworzonych - ogółem Odsetek masy wytworzonych odpadów poddanych recyklingowi Odsetek wytworzonych odpadów poddanych unieszkodliwianiu Odsetek wytworzonych odpadów poddanych składowaniu bez przetworzenia Odsetek decyzji wydanych przez Starostę w zakresie gospodarki odpadami, na które złożono odwołania Odsetek decyzji wydanych przez Starostę w zakresie gospodarki odpadami, utrzymanych w postępowaniu odwoławczym. Środki finansowe wydatkowane na budowę lub modernizację instalacji gospodarki odpadami Liczba etatów w administracji w zakresie gospodarki odpadami Odpady komunalne Odsetek mieszkańców powiatu objętych zorganizowanym systemem zbierania Jednostka tys. Mg % % % % % mln zł szt. % Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 707 - odpadów komunalnych Masa zebranych odpadów komunalnych – ogółem Masa odpadów komunalnych zebranych selektywnie Masa odpadów komunalnych zebranych jako zmieszane odpady komunalne Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych jako zmieszane poddanych przetwarzaniu metodami mechaniczno-biologicznymi Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych jako zmieszane odpady komunalne, składowanych bez przetwarzania Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych selektywnie poddanych recyklingowi Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych selektywnie, poddanych unieszkodliwieniu (poza składowaniem) Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych selektywnie, poddanych składowaniu Masa odpadów komunalnych ulegających biodegradacji składowanych na składowiskach odpadów Odsetek masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji składowanych na składowiskach odpadów w stosunku do wytworzonych w 1995 r. Liczba instalacji do zagospodarowania odpadów Moce przerobowe instalacji do zagospodarowania odpadów Odpady niebezpieczne Masa wytworzonych odpadów niebezpiecznych Odsetek masy wytworzonych odpadów niebezpiecznych poddanych recyklingowi Odsetek masy wytworzonych odpadów niebezpiecznych unieszkodliwionych przez składowanie Odsetek wytworzonych odpadów niebezpiecznych unieszkodliwionych metodami innymi niż przez składowanie Masa selektywnie zebranych komunalnych odpadów niebezpiecznych Odsetek masy selektywnie zebranych komunalnych odpadów niebezpiecznych poddanych recyklingowi. Odsetek masy selektywnie zebranych komunalnych odpadów niebezpiecznych składowanych bez przetworzenia Masa pozostałych do zlikwidowania urządzeń zawierających PCB Poziom odzysku olejów odpadowych Poziom recyklingu (regeneracji) olejów odpadowych Masa zebranego zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego ogółem Masa zebranego zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego z gospodarstw domowych Masa zebranego zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego z gospodarstw domowych w przeliczeniu na statystycznego mieszkańca Poziom odzysku zużytego sprzętu Liczba stacji demontażu pojazdów Liczba punktów zbierania pojazdów Liczba zebranych pojazdów wycofanych z eksploatacji Poziom odzysku odpadów pochodzących z demontowanych pojazdów wycofanych z eksploatacji Poziom recyklingu odpadów pochodzących z demontowanych pojazdów wycofanych z eksploatacji Komunalne osady ściekowe Masa wytworzonych komunalnych osadów ściekowych Odsetek masy wytworzonych komunalnych osadów ściekowych poddanych przetwarzaniu metodami biologicznymi Odsetek wytworzonych komunalnych osadów ściekowych bezpośrednio wykorzystywanych w rolnictwie Odsetek wytworzonych komunalnych osadów ściekowych bezpośrednio wykorzystywanych w innych zastosowaniach Odsetek wytworzonych komunalnych osadów ściekowych unieszkodliwianych przez składowanie bez przetworzenia na składowiskach odpadów Odpady opakowaniowe Poziom odzysku dla odpadów opakowaniowych ogółem Poziom recyklingu dla odpadów opakowaniowych ogółem Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych ze szkła Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych z papieru i tektury Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych z metali Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych z drewna Poz. 186 tys. Mg tys. Mg tys. Mg % % % % % tys. Mg % szt. tys. Mg tys. Mg % % % tys. Mg % % tys. Mg % % tys. Mg tys. Mg kg/mieszkańca % szt. szt. szt. % % tys. Mg % % % % % % % % % % Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Sprawozdania z planu Wdrażanie Planu Gospodarki Odpadami będzie podlegało regularnej ocenie w zakresie: Określenia stopnia realizacji przyjętych celów, Oceny rozbieżności pomiędzy przyjętymi celami, a ich wykonaniem, Analizy przyczyn rozbieżności, Wskazanie koniecznych działań. W przypadku rozbieżności będzie przeprowadzone stosowne postępowanie w celu niezbędnej modyfikacji i aktualizacji Planu. Kolejnym elementem zarządzania i monitorowania systemem gospodarki odpadami jest sporządzanie raz na 2 lata sprawozdania z postępów we wdrażaniu Planu Gospodarki Odpadami. Realizacja zadań związanych z gospodarką odpadami w wymagać będzie uruchomienia bardzo znaczących środków finansowych. Warunkiem więc nieodzownym wdrożenia Planu, zwłaszcza nowych inwestycji, będzie udział kapitału zewnętrznego. 10.Streszczenie Istniejące systemy zbierania odpadów - 708 - Poz. 186 - tereny wiejskie 874,830 Mg, - tereny miejskie 1848,825 Mg. Odpady z pielęgnacji terenów zielonych - tereny wiejskie 203,319 Mg, - tereny miejskie 148,975 Mg. Papier i tektura - tereny wiejskie 818,881Mg, - tereny miejskie 1578,146 Mg. Opakowania wielomateriałowe - tereny wiejskie 307,810 Mg, - tereny miejskie 574,256 Mg. Tworzywa sztuczne - tereny wiejskie 707,424 Mg, - tereny miejskie 1064,475 Mg. Szkło - tereny wiejskie 453,616 Mg, - tereny miejskie 602,269 Mg. Metal - tereny wiejskie 270,009 Mg, - tereny miejskie 350,156 Mg. W 2008 roku zorganizowanym odbiorem i transportem odpadów objęte było 95 % mieszkańców powiatu tarnobrzeskiego. Istniejący aktualnie na terenie powiatu system zbierania odpadów obejmuje zbiórkę: komunalnych odpadów zmieszanych, selektywną zbiórkę odpadów papieru i tektury, szkła, tworzyw sztucznych, odpadów z remontów nie zawierających odpadów niebezpiecznych, odzieży i tekstyliów, odpadów zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, odpadów zużytych baterii małogabarytowych, odpadów wielkogabarytowych. Odzież, tekstylia - tereny wiejskie 75,603 Mg, - tereny miejskie 112,050 Mg. Odbiór odpadów dokonywany jest przez firmy posiadające stosowne zezwolenia. Odpady zmieszane w zabudowie wielorodzinnej zbierane są przede wszystkim do pojemników zbiorczych przy posesjach, natomiast w zabudowie jednorodzinnej dominuje zbieranie odpadów zmieszanych za pomocą pojemników indywidualnych znajdujących się przy posesji. Odpady ulegające biodegradacji, według definicji zawartej w ustawie o odpadach, to odpady ulegające rozkładowi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów. Odpady komunalne Odpady niebezpieczne z strumienia odpadów komunalnych Źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są: gospodarstwa domowe, obiekty infrastruktury takie jak: handel, usługi i rzemiosło, szkolnictwo, przemysł w części „socjalnej”, obiekty turystyczne, targowiska i inne. Szacunkowy skład morfologiczny odpadów znajdujących się w masie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych wytworzonych w powiecie tarnobrzeskim w 2008 r. w podziale na tereny wiejskie i miejskie: Odpady kuchenne ulegające biodegradacji Drewno - tereny wiejskie 81,003 Mg, - tereny miejskie 105,047 Mg. Odpady niebezpieczne - tereny wiejskie 48,602 Mg, - tereny miejskie 63,028 Mg. Odpady mineralne, w tym frakcja popiołowa - tereny wiejskie 1598,454 Mg, - tereny miejskie 595,266 Mg. Odpady ulegające biodegradacji Ilość odpadów biodegradowalnych wytworzonych w powiecie tarnobrzeskim w 2008 roku, wyniosła ogółem 5919,645 Mg. Oprócz sektora przemysłowego i usługowego, wytwórcami odpadów niebezpiecznych są również gospodarstwa domowe. Odpady niebezpieczne, ze względu na swój skład chemiczny i właściwości stwarzają zagrożenie dla zdrowia ludzi i mają negatywny wpływ na jakość środowiska przyrodniczego. Są to, zatem odpady zawierające w swoim składzie substancje: toksyczne, palne, wybuchowe, biologicznie czynne, a także zakażone mikroorganizmami chorobotwórczymi. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 709 - Poz. 186 Roczną ilość odpadów niebezpiecznych znajdujących się w strumieniu niesegregowanych odpadów komunalnych wytworzonych w gospodarstwach domowych w powiecie tarnobrzeskim można oszacować na około 111,63 Mg. Oleje odpadowe powstające w zakładach na terenie miasta są na ogół przekazywane firmom specjalistycznym trudniącym się zbieraniem olejów odpadowych. Odpady te są odzyskiwane i unieszkodliwiane w istniejących specjalistycznych instalacjach. Szacunkowe ilości odpadów niebezpiecznych wytworzonych w powiecie tarnobrzeskim w 2008 r.: Rozpuszczalniki – 3,349Mg, Kwasy i alkalia – 1,116Mg, Odczynniki fotograficzne – 2,236Mg, Środki ochrony roślin (pestycydy, herbicydy, insektycydy) – 5,581Mg, Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć – 5,581Mg, Urządzenia zawierające freony – 3,349 Mg, Oleje i tłuszcze (inne niż jadalne) – 11,163 Mg, Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i żywice zawierające substancje niebezpieczne – 39,070 Mg, Detergenty zawierające substancje niebezpieczne – 5,581 Mg, Leki cytotoksyczne i cytoplastyczne – 4,465 Mg, Baterie i akumulatory ołowiowe – 13,395 Mg, Zużyte urządzenie elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21 i 20 01 23 zawierające niebezpieczne składniki – 11,163 Mg, Drewno zawierające substancje niebezpieczne – 5,581Mg. Na rynku polskim działają obecnie 4 organizacje odzysku, które w imieniu producentów i importerów olejów organizują zbieranie i zagospodarowanie olejów odpadowych Odpady z grup 01 – 19 Gospodarka odpadami pochodzącymi z działalności przemysłowej jest znacznie bardziej usystematyzowana niż gospodarowanie odpadami komunalnymi. Gospodarowanie odpadami jest reglamentowane przy pomocy stosownych decyzji lub informacji, a potwierdzane jest dokumentami ewidencyjnymi. Analizę stanu gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu (grupy 01 – 19) przeprowadzono na podstawie informacji zawartych w zbiorczych zestawieniach danych, które są wprowadzane do Wojewódzkiego Systemu Odpadowego (WSO) prowadzonego przez Marszałka Województwa Podkarpackiego. Przedsiębiorstwa działające na terenie powiatu tarnobrzeskiego wytworzyły na przestrzeni lat 20062008 ponad 60% odpadów powstających na obszarze powiatu. Na terenie powiatu tarnobrzeskiego procesom odzysku poddaje się więcej odpadów niż zostaje wytworzonych – 2006 rok 108 % masy odpadów wytworzonych, 2007 rok 110 % masy odpadów wytworzonych, 2008 rok 186% masy odpadów wytworzonych. Odpady z przemysłu są zbierane przez podmioty posiadające stosowne zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub bezpośrednio od wytwórcy przekazywane do odzysku lub unieszkodliwienia. Zużyte lub nienadające się do użytkowania pojazdy powinny trafiać poprzez punkty zbierania pojazdów do stacji demontażu (lub bezpośrednio do stacji). Na terenie powiatu funkcjonuje 2 przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu samochodów. Zużyte akumulatory kwasowo-ołowiowe zbierane są przez jednostki handlowe (przy kupnie nowego akumulatora następuje zwrot zużytego). Odpady niebezpieczne z grupy 01-19 Odpady niebezpieczne powstające w obiektach przemysłowych są z reguły zbierane selektywnie, w zależności od dalszego postępowania z nimi. Ilość Ilości odpadów niebezpiecznych z terenu powiatu wytworzonych w poszczególnych grupach w 2008 r.: 06* – 9,820 Mg, 07* – 13,678 Mg, 08* – 3,153 Mg, 10* – 77,250 Mg, 11* – 27,640 Mg, 12* – 22,822 Mg, 13* – 129,303 Mg, 15* – 42,784 Mg, 16* – 16,261 Mg. Prognoza dotycząca ilości oraz składu odpadów Prognozowana masa wytwarzanych odpadów komunalnych w 2016 r.: Odpady komunalne segregowane i zbierane selektywnie – 787,404 Mg, Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne – 13 464,618 Mg, Odpady z targowisk – 154,331 Mg, Odpady z ogrodów i parków – 472,442 Mg, Odpady wielkogabarytowe – 579,529 Mg, Odpady z czyszczenia ulic i placów – 289,764 Mg. Do roku 2016 prognozuje się następujący wzrost ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych; rok 2011 115,427 Mg, rok 2012 116,552 Mg, rok 2015 120,137 Mg, rok 2016 121,258 Mg. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 710 - Poz. 186 Trwająca, stała tendencja wzrostu w budownictwie powodowała będzie nadal systematyczny wzrost ilości wytwarzanych odpadów. Założone cele i przyjęty system gospodarki odpadami Opony Ilość zużytych opon będzie stale wzrasta, w tempie proporcjonalnym do wzrostu ilości pojazdów mechanicznych. Cele główne : 1. Objęcie wszystkich wytwórców odpadów z terenu powiatu tarnobrzeskiego systemem gospodarki odpadami 2. Zmniejszenie ilości odpadów unieszkodliwianych przez składowanie 3. Organizacja i rozwój systemu selektywnej zbiórki odpadów 4. Opracowanie i wdrożenie systemowych rozwiązań w zakresie gospodarki odpadami wielkogabarytowymi, budowlanymi, niebezpiecznymi, ulegającymi biodegradacji oraz gospodarki zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym. 5. Budowa ZZO Stalowa Wola –Tarnobrzeg 6. Zwiększenie udziału odzysku, w tym w szczególności odzysku energii z odpadów, zgodnego z wymaganiami ochrony środowiska 7. Przeciwdziałanie powstawaniu i likwidacja miejsc nielegalnego składowania odpadów 8. Edukacja ekologiczna w zakresie gospodarki odpadami Odpady opakowaniowe Z uwagi na postęp technologiczny, jaki dokonuje się w zakresie wytwarzania materiałów opakowaniowych i opakowań, polegający na znacznym obniżeniu ich masy, a także ze względu na konieczność przeprowadzania przez przedsiębiorców redukcji masy opakowań w systemach pakowania towarów nie przewiduje się znaczącego wzrostu masy odpadów opakowaniowych. Prognozy zużycia poszczególnych grup opakowań nie wskazują na potencjalne zmiany struktury odpadów opakowaniowych. Do roku 2016 dominującymi z uwagi na masę będą odpady z tektury/papieru, odpady ze szkła oraz odpady z tworzyw sztucznych. Odpady niebezpieczne Na podstawie obserwowanych tendencji przewiduje się systematyczny spadek ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych Pojazdy wycofane z eksploatacji W miarę rozwoju gospodarki i wzrostu zamożności społeczeństwa liczba pojazdów, a więc także liczba wyeksploatowanych pojazdów będzie systematycznie wzrastać. Obserwowane będzie zjawisko wymiany starszych modeli pojazdów na nowsze, co również przyczyni się do wzrostu ilości tych odpadów. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Biorąc pod uwagę obserwowane w powiecie, województwie i całym kraju tendencje, przyjmuje się wzrost ilości odpadów. w 2012 r. 200,08 Mg, w 2016 r. 205,60 Mg, Odpady medyczne i weterynaryjne Biorąc pod uwagę zakładany w Polsce wzrost dostępności usług medycznych oraz starzenie się społeczeństwa, wzrastać będzie ilość odpadów. Oleje odpadowe Obserwowane tendencje wskazują, ze spadać będzie ilość możliwych do pozyskania z rynku olejów odpadowych, co związane jest z prognozowanym spadkiem zapotrzebowania na oleje smarowe oraz wydłużeniem czasu ich eksploatacji. Baterie i akumulatory Zakłada się, że w związku z koniecznością wypełnienia ustawowych wymagań nastąpi znaczny wzrost efektywności zbierania i recyklingu szczególnie w odniesieniu do baterii i akumulatorów małogabarytowych. Szacuje się, że w następnych latach zauważalna będzie tendencja nieznacznie wzrostowa w zakresie wytwarzania zużytych baterii i akumulatorów. Odpady komunalne. Cele do roku 2012: 1. Prowadzenie selektywnej zbiórki i odbioru odpadów komunalnych. Rozbudowa sieci selektywnej zbiórki. 2. Objęcie zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych 100% mieszkańców. 3. Budowa w ramach ZZO stanowiska do demontażu odpadów wielkogabarytowych, stanowiska do wydzielania frakcji odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych. 4. Rozbudowa punktów zbierania odpadów. 5. Osiągnięcie wymaganych poziomów selektywnego zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych w wysokości 4kg/mieszkańca/rok. 6. Rozbudowa składowisk dla ZZO. 7. Udział w tworzeniu i budowie podmiotu zajmującego się termiczną utylizacja odpadów. 8. Utworzenie Gminnego Punktów Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych GPZON. 9. Systematyczne ograniczanie ilości odpadów powstających w przemyśle 10. Kontrola stanu zawierania umów przez właścicieli nieruchomości z podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie zbierania odpadów. 11. Kontrolowanie wypełniania warunków i ustaleń zawartych w wydanych zezwoleniach podmiotom prowadzącym działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych i unieszkodliwiania odpadów. 12. Współpraca samorządu z organizacjami odzysku i przemysłu w celu stymulowania rozwoju rynku surowców wtórnych i produktów zawierających surowce wtórne. 13. Aktualizacja Regulaminów utrzymania czystości i porządku na terenie gmin. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Wspieranie wdrażania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania. Prowadzenie działań edukacyjno – informacyjnych promujących właściwe postępowanie z odpadami komunalnymi Opracowanie koncepcji dotyczącej sposobu postępowania z komunalnymi odpadami zmieszanymi. Monitorowanie stopnia realizacji PGO i sporządzanie sprawozdań. Ograniczenie składowania odpadów ulegających biodegradacji poprzez promowanie kompostowania przydomowego oraz budowę linii technologicznych do przetwarzaniach tych odpadów - zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji unieszkodliwianych przez składowanie. W stosunku do tych ilości odpadów wytwarzanych w 1995 roku, dopuszcza się do składowanie w 2010 r. nie więcej niż 75 % Opracowanie systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych. Likwidacja miejsc nielegalnego składowania odpadów. Cele do 2016 roku: 1. Kontynuowanie celów z lat wcześniejszych, 2. Zmniejszenie masy składowanych odpadów do max. 85 % ilości odpadów wytwarzanych w 2014 roku, 3. Zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji unieszkodliwianych przez składowanie. W stosunku do tych ilości odpadów wytwarzanych w 1995 roku, dopuszcza się do składowania następujące ilości odpadów ulegających biodegradacji: c) w 2013 r. nie więcej niż 50 % d) w 2020 r. nie więcej niż 35 % 4. Opracowanie PGO. Odpady z pozostałych grup tj. 01 - 19 Cele ogólne dla odpadów powstających w przemyśle systematyczne ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów, maksymalizacja ilości odpadów poddawanych procesom odzysku, unieszkodliwianie odpadów, których nie udało się odzyskać procesom odzysku (z ograniczeniem składowania). Kierunki działań i system gospodarowania odpadami Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów, ograniczenia ilości odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko. 1. Intensyfikacja działań edukacyjno informacyjnych promujących właściwe postępowanie z odpadami. 2. Promowanie wykorzystywania produktów wytwarzanych z materiałów odpadowych - 711 - 3. Poz. 186 poprzez odpowiednie działania promocyjne i edukacyjne oraz zamówienia publiczne. Eliminowanie uciążliwości dla środowiska związanych z eksploatacją składowisk, w tym zamykanie i rekultywacja składowisk niespełniających wymogów prawa. Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania. 1. Wzmocnienie kontroli podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów. 2. Kontrolowanie stanu zawieranych umów przez właścicieli nieruchomości z podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych. 3. Wspieranie wdrażania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania. 4. Kontrolowanie przez gminy zgodności ustaleń zawartych w wydanych zezwoleniach podmiotom prowadzącym działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. 5. Prowadzenie zbierania i odbierania odpadów komunalnych tak, aby możliwe było wydzielenie następujących frakcji odpadów: odpady z pielęgnacji ogrodów i parków (tzw. odpady zielone), papier i tektura (w tym opakowania, gazety, czasopisma, itd.), odpady opakowaniowe ze szkła w podziale na szkło bezbarwne i kolorowe, tworzywa sztuczne, metale, zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, przeterminowane leki, chemikalia (farby, rozpuszczalniki, oleje odpadowe, itd.), meble i inne odpady wielkogabarytowe, odpady budowlane remontowe. 6. Sposoby zbierania odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych, w tym organizacja Gminnych Punktów Zbierania Odpadów Niebezpiecznych (GPZON) i Mobilnych Punktów Zbierania Odpadów Niebezpiecznych (MPZON) zostaną określone w opracowaniach niższego rzędu dotyczących organizacji ZZO „Stalowa Wola - Tarnobrzeg”. 7. Pozostałe frakcje odpadów komunalnych (poza wymienionych w punkcie 5 mogą być zbierane łącznie, jako zmieszane odpady komunalne. 8. Sposób zbierania odpadów musi być zgodny z przyjętą technologią przekształcania odpadów w Zakładzie Zagospodarowania Odpadów „Stalowa Wola - Tarnobrzeg”. 9. Organizacja nowych i rozwój istniejących systemów zbierania odpadów, w tym w szczególności odpadów niebezpiecznych od mieszkańców, w oparciu o: Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - - - 10. 11. 12. - funkcjonujące sieci zbierania poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych utworzone przez organizacje odzysku lub przedsiębiorców, funkcjonujące placówki handlowe, apteki, zakłady serwisowe oraz punkty zbierania poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych (np. przeterminowane lekarstwa, oleje odpadowe, baterie, akumulatory), stacjonarne lub mobilne punkty zbierania odpadów niebezpiecznych, regularne odbieranie odpadów niebezpiecznych od mieszkańców prowadzących ich selektywne zbieranie przez podmioty prowadzące działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Transport selektywnie zebranych odpadów w sposób zapobiegający ich zmieszaniu. Współpraca samorządu terytorialnego z organizacjami odzysku i przemysłem w celu stymulowania rozwoju rynku surowców wtórnych i produktów zawierających surowce wtórne. Ograniczenie składowania odpadów ulegających biodegradacji poprzez promowanie kompostowania przydomowego oraz budowę linii technologicznych do przetwarzaniach tych odpadów, takich jak: kompostowni odpadów organicznych, linii mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, instalacji fermentacji odpadów (organicznych lub zmieszanych). - 712 13. 14. 15. 16. 17. 18. Poz. 186 Odpady zbierane w formie zmieszanej lub pozostałość po ich sortowaniu powinny być poddane procesom, w których frakcja biodegradowalna zostanie przetworzona na kompost i/lub biogaz albo unieszkodliwiona metodami innymi niż składowanie. Tworzenie systemów gospodarowania odpadami uwzględniającego wszystkie niezbędne elementy gospodarki oraz dostosowanie do warunków lokalnych. Gospodarka odpadami w powiecie tarnobrzeskim opierać się będzie o Zakład Zagospodarowania Odpadów „Stalowa Wola Tarnobrzeg” o przepustowości wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru o przewidywanej w 2019 r liczbie ludności - 207 400 osób. Zakład ten odbierać będzie odpady z powiatu tarnobrzeskiego, stalowowolskiego i miasta Tarnobrzeg. Stosowane w ZZO „Stalowa Wola Tarnobrzeg” technologie oraz wyposażenie muszą gwarantować realizację zakładanych dla powiatu celów w zakresie gospodarowania odpadami. Budowa instalacji do odzysku/unieszkodliwiania odpadów również poza Zakładem Zagospodarowania Odpadów „Stalowa Wola Tarnobrzeg”, które wspierać będą system gospodarowania odpadami komunalnymi w mieście. Stosowanie technologii spełniających kryteria BAT. Wykaz stosowanych skrótów oraz terminów wraz z definicjami BAT EFRR FS GIOŚ GUS GFOŚiGW PGO GPZON KPGO NFOŚiGW PCB PET PFOŚiGW RPO UE WFOŚiGW WPGO ZPORR ZZO najlepsze dostępne techniki (best available techniques) to najefektywniejszy i najbardziej nowoczesny stopień rozwoju danej działalności i metod jej prowadzenia, wskazujący na praktyczna możliwość zastosowania danych technik Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Fundusz Spójności Główny Inspektor Ochrony Środowiska Główny Urząd Statystyczny Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Plan Gospodarki Odpadami Gminny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych Krajowy Plan Gospodarki Odpadami Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (Polichlorowane bifenyle) ogólna nazwa organicznych związków chemicznych, pochodnych bifenylu, w którym część atomów wodoru zastąpiono atomami chloru. Stosowane są głównie w przemyśle elektrotechnicznym jako płyny dielektryczne w transformatorach i materiały izolacyjne w kondensatorach dużej mocy. Mogą wywoływać nowotwory, choroby układów immunologicznego i nerwowego, uszkodzenia wątroby, bezpłodność, a także uszkodzenie płodu u kobiet w ciąży politereftalan etylenu - tworzywo sztuczne używane do produkcji opakowań (butelek, słoików, puszek) do wody, napojów gazowanych, soków, drinków alkoholowych, olei jadalnych oraz innych opakowań przeznaczonych do kontaktu z żywnością Powiatowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Regionalny Program Operacyjny Unia Europejska Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego Zakład Zagospodarowania Odpadów Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 Odpady Odpady niebezpieczne Odpady komunalne Odpady obojętne Odpady ulegające biodegradacji Gospodarowanie odpadami Odzysk odpadów - 713 - Poz. 186 Każda substancja lub przedmiot należący do jednej z kategorii określonych w załączniku nr 1 do ustawy o odpadach, których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest obowiązany. Odpady niebezpieczne są to odpady należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych na liście A załącznika nr 2 do ustawy o odpadach oraz posiadające, co najmniej jedną z właściwości wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy lub należące do kategorii lub rodzajów odpadów o określonych na liście B załącznika nr 2 do ustawy i zawierające którykolwiek ze składników wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy oraz posiadające, co najmniej jedną z właściwości wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy. Odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Odpady, które nie ulegają istotnym przemianom fizycznym, chemicznym lub biologicznym; są nierozpuszczalne, nie wchodzą w reakcje fizyczne ani chemiczne, nie powodują zanieczyszczenia środowiska lub zagrożenia dla zdrowia ludzi, nie ulegają biodegradacji i nie wpływają niekorzystnie na materię, z którą się kontaktują; ogólna zawartość zanieczyszczeń w tych odpadach oraz zdolność do ich wymywania, a także negatywne oddziaływanie na środowisko odcieku muszą być nieznaczne, a w szczególności nie powinny stanowić zagrożenia dla jakości wód powierzchniowych, wód podziemnych, gleby i ziemi. Odpady, które ulegają rozkładowi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów. Rozumie się przez to zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, w tym również nadzór nad takimi działaniami oraz nad miejscami unieszkodliwiania odpadów. Wszelkie działania, niestwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub w części, lub prowadzące do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania, określone w załączniku nr 5 do ustawy. Odzysk energii Termiczne przekształcanie odpadów w celu odzyskania energii. Posiadacz odpadów Każdy, kto faktycznie włada odpadami (wytwórca odpadów, inna osoba fizyczna osoba prawna lub jednostka organizacyjna), z wyłączeniem prowadzącego działalność w zakresie transportu odpadów; domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości. Recykling Taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym też recykling organiczny, z wyjątkiem odzysku energii; Recykling Obróbka tlenowa, w tym kompostowanie, lub beztlenowa odpadów, które ulegają rozkładowi organiczny biologicznemu w kontrolowanych warunkach przy wykorzystaniu mikroorganizmów, w wyniku której powstaje materia organiczna lub metan; składowanie na składowisku odpadów nie jest traktowane jako recykling organiczny; RLM równoważna liczba mieszkańców - przez jednego równoważnego mieszkańca rozumie się ładunek substancji organicznych biologicznie rozkładalnych wyrażony jako wskaźnik pięciodobowego biochemicznego zapotrzebowania na tlen w ilości 60 g tlenu na dobę. Składowisko Czyli:1 RLM = BZT5 w ilości 60 g O2/d; odpadów Obiekt budowlany przeznaczony do składowania odpadów; Spalarnia odpadów Zakład lub jego część przeznaczone do termicznego przekształcania odpadów z odzyskiem lub bez odzysku wytwarzanej energii cieplnej, obejmujące instalacje i urządzenia służące do prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów wraz z oczyszczaniem gazów odlotowych i wprowadzaniem ich do atmosfery, kontrolą, sterowaniem i monitorowaniem procesów oraz instalacjami związanymi z przyjmowaniem, wstępnym przetwarzaniem i magazynowaniem odpadów dostarczonych do termicznego przekształcania oraz instalacjami związanymi z magazynowaniem i przetwarzaniem substancji otrzymanych w wyniku spalania i oczyszczania gazów odlotowych. Termiczne Rozumie się przez to: przekształcanie a) spalanie odpadów przez ich utlenianie, odpadów b) inne procesy termicznego przekształcania odpadów, w tym pirolizę, zgazowanie i proces plazmowy, o ile substancje powstające podczas tych procesów termicznego przekształcania odpadów są następnie spalane. Unieszkodliwianie Poddanie odpadów procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych odpadów określonym w załączniku nr 6 do ustawy o odpadach, w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska. Zbieranie odpadów Każde działanie, w szczególności umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 714 - Poz. 186 Grupy odpadów - według rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. z 2001r. Nr 112 poz. 1206) 01 02 03 04 05 06 07 08 - 09 10 - odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin, odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności, odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury, odpady z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego, odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz pirolitycznej przeróbki węgla, odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej, odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej, odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich, odpady z przemysłu fotograficznego i usług fotograficznych, odpady z procesów termicznych, 11 - 12 13 14 15 16 17 - 18 19 - 20 - odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów i z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych, odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych, oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19), odpady z rozpuszczalników organicznych, chłodziw i propelentów (z wyłączeniem grup 07 i 08), odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach, odpady nieujęte w innych grupach, odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych), odpady medyczne i weterynaryjne, odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych, odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie. Załącznik Podmioty, które uzyskały pozwolenia na działalność w zakresie gospodarowania odpadami na terenie powiatu tarnobrzeskiego Rok 2007 1. „METALTEC” Magaj & Szymański Spółka Cywilna ul. Komisji Edukacji Narodowej 4 pok. 410, 37-450 Stalowa Wola, decyzja na zbieranie odpadów (m. Trześń). 2. Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. ul. Leśna 1, 39-460 Nowa Dęba, działalność w zakresie zbierania i transportu odpadów. 3. Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowo Produkcyjne „EURO-GAZ” Sp. J. 26-052 Sitkówka – Nowiny, Zgórsko 31 a, program gospodarki odpadami niebezpiecznymi zawierającymi azbest na terenie gm. Gorzyce. 4. AHC Polska Sp. z o.o. ul. Odlewników 52, 39-432 Gorzyce pozwolenia na wytwarzanie odpadów (wcześniejsza nazwa Firmy AIMT Polska). 5. Gminny Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Grębowie, program gospodarki odpadami niebezpiecznymi. 6. Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe „GAJAWI” Garbiel Rogut, 90-553 Łódź, ul Kopernika 56/60, program gospodarki odpadami niebezpiecznymi zawierające azbest (powiat tarnobrzeski). Rok 2008 1. MAB – POL Bogdan Mastalerczyk, Usługi Transportowe warsztat w Jamnicy; ul. Siedlanowskiego 8/78, 37-450 Stalowa Wola – prowadzącemu działalność polegającej na naprawie program gospodarki odpadami niebezpiecznymi. 2. Cegielni Łabuda K. i M. s.c. Wrzawy 104, 39-432 Gorzyce zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku odpadów. 3. STENA Sp. z o.o Oddział w Warszawie, ul. Chełmżyńskiego 180, 04-464 Warszawa – wytwarzającej odpady niebezpieczne program gospodarki odpadami niebezpiecznymi. 4. BMC ul. Działkowców 4/56, 39-432 Gorzyce zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania odpadów. 5. P.P.H.U „VICTOM” Arkadiusz Solarski Skopanie 350, program gospodarki odpadami niebezpiecznymi. 6. Zakład Pracy Chronionej „DREWLUX” Jadwiga Kułaga Sokolniki ul. Sandomierska 143, 39-432 Gorzyce, zezwolenie w zakresie zbierania odpadów. 7. Firma Recyklingowa „TRNOPLAST” Szymon Sączawa Chmielów 596, 39-442 Chmielów, działalność w zakresie odzysku i recyklingu z uwzględnieniem zbierania i transportu. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. Usługi Transportowe i Taternicze Mieczysław Ordon, 39-442 Chmielów 2, Transport odpadów. Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej „UNIWERSAL” Wiesław Różycki, Motycze Poduchowne 85, 39-432 Gorzyce na prowadzenie działalności w zakresie odzysku odpadów. SanTaEko Tadeusz Zych, Izabela Rutowska Sp. j. ul. Portowa 24, 27-600 Sandomierz, program gospodarki odpadami niebezpiecznymi zawierające azbest). Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Ew-Trans Ewa Sołtys, ul. Kościelna 75, 39-434 Trześń, działalność w zakresie transportu odpadów. Firma Handlowo Usługowo Transportowa AGAT Agata, Agnieszka Pelc, Trześń 74, Transport odpadów. Budownictwo Energetyczne ESZBUD ul. F. Skarbka 6/3, 59-220 Legnica program gospodarki odpadami niebezpiecznymi (m. Chmielów). Zakład Gospodarki Komunalnej w Gorzycach ul. Wrzawska 9, 39-432 Gorzyce program gospodarki odpadami niebezpiecznymi. Przedsiębiorstwo Geologiczne Sp. z o.o. ul. Hauke Bosaka 3A, 25-514 Kielce, program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, (gm. Gorzyce). Firma KAESER KOMPRESSOREN sp. z o.o. ul. Taneczna 82, 02-829 Warszawa, program gospodarki odpadami niebezpiecznymi (powiat tarnobrzeski). Przedsiębiorstwo Wielobranżowa „MIWIKS” Michał Sikorski ul. Morcinka 9/32 Dąbrowa Górnicza program gospodarki odpadami niebezpiecznymi (gm. Nowa Dęba). Rok 2009 1. IZOLBEX Sp. z o.o. ul. Kowalska 9, 09-500 Gostynin, zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku odpadów (gm. Nowa Dęba ul. Zakładowa). 2. Rejonowego Zarządu Infrastruktury ul. Lipowa 1A, 20-020 Lublin program gospodarki odpadami niebezpiecznymi z uwzględnieniem odzysku odpadów (Nowa Dęba). 3. „PARTNER II” Leszek Kuchno Sp. j. Jamnica 124, 39-410 Grębów (Regon 83 13 75 060) zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie transportu odpadów. 4. Przedsiębiorstwo Robót Komunikacyjnych w Lublinie Expol S.A., ul. Macieja Rataja 15b, 20-270 Lublin program gospodarki odpadami - 715 - 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Poz. 186 niebezpiecznymi wytwarzanymi na terenie powiatu tarnobrzeskiego. Przedsiębiorstwu Produkcyjno Handlowo Usługowemu Mariusz Przykaza, ul. Wianek 1/9, 39-400– prowadzącemu działalność polegającą na usuwaniu wyrobów zawierających azbest program gospodarki odpadami niebezpiecznymi. UNIMARK Sp. z o.o. ul. Niwy 38, 34-100 Wadowice działalność serwisowo – remontową na terenie powiatu tarnobrzeskiego, program gospodarki odpadami niebezpiecznymi. „EKO – SERVICE” Zakład Usługowo – Handlowy Rafał Podgórni, ul. Obozowa 58b/10, 31-383 Kraków program gospodarki odpadami niebezpiecznymi na terenie powiatu tarnobrzeskiego. Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej „UNIWERSAL” Wiesław Różycki, Motycze Poduchowne 85, 39-432 Gorzyce na prowadzenie działalności w zakresie zbierania odpadów (w m. Sokolniki). SPE – BAU Specjalistyczne Prace Budowlane ul. Grabiszyńska 163, 53-439 Wrocław (wyrobów zawierających azbest) program gospodarki odpadami niebezpiecznymi wytwarzanymi na terenie powiatu tarnobrzeskiego. Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „TRANSDZWIG” - Leszek Konieczny, ul. 12 – go Października 20 B, 39 – 400 Tarnobrzeg zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku odpadów (m. Chmielów). Cegielnia Polowa Wojciech Kułaga Sokolniki ul. Sandomierska 143, 39-432 Gorzyce zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku odpadów. Firmie Handlowo Usługowej – Jacek Kosior Jadachy 274, 39-442 Chmielów zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i transportu odpadów. Usługi Transportowe Jerzy Turbak, Trześń ul. Gorzycka 23, 39-432 Gorzyce zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie transportu odpadów. Zakład Produkcji Elementów Budowlanych Elżbieta Widuch, 39-400 Tarnobrzeg, Machów ul. Zakładowa 50 zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie transportu odpadów Usługi Transportowe oraz Handel Obwoźny Krzysztof Pukanty, Wrzawy 207, 39-432 Gorzyce zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie transportu odpadów. 11. Informacje zgodnie z wymogami ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Podstawa prawna Zgodnie z art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2008 Nr 199 poz. 1227, Nr 227 poz. 1505) do przyjętego „Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Tarnobrzeskiego na lata 20092010 z uwzględnieniem lat 2013-2016” załącza się informacje o sposobie wykorzystania: 1) ustaleń zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko; Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 2) 3) 4) 5) opinii właściwych organów, o których mowa w art. 57 i 58; zgłoszone uwagi i wnioski - wyników udziału społeczeństwa, wyniki postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko informacji o metodach i częstotliwości przeprowadzania analizy realizacji postanowień dokumentu. Informacja o sposobie wykorzystania ustaleń zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko Procedura postępowania w sprawie oddziaływania projektu „Planu…” na środowisko przeprowadzona została zgodnie z wymaganiami art. 46 ust. 2 i art. 51 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2008 Nr 199 poz. 1227, Nr 227 poz. 1505). Z opracowanej Prognozy oddziaływania projektu dokumentu na środowisko wynika, że w przypadku konsekwentnej realizacji zadań i celów przedstawionych w „Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Tarnobrzeskiego na lata 2009-2010 z uwzględnieniem lat 2013-2016” nastąpi poprawa stanu środowiska. Niepodjęcie działań wytyczonych przez niniejszy dokument może spowodować zwiększenie oddziaływania odpadów na środowisko, szczególnie w okresie późniejszym, gdyż zgodnie z prognozami ilość wytwarzanych odpadów, w tym niebezpiecznych, będzie wzrastać. Ponadto „Plan…” przewiduje zasadnicze działania w kierunku minimalizacji powstawania odpadów, czyli działania zmierzające do takich zmian technicznych i technologicznych, które zapobiegałyby generowaniu odpadów, zarówno w sektorze komunalnym, jak i gospodarczym. Wypełnienie zadań i zaleceń zawartych w „Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Tarnobrzeskiego na lata 2009-2010 z uwzględnieniem lat 2013-2016” przyczyni się niewątpliwie do poprawy stanu środowiska. Informacja o sposobie wykorzystania opinii i uzgodnień organu ochrony środowiska oraz Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Rzeszowie Przyjęty „Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Tarnobrzeskiego na lata 2009-2010 z uwzględnieniem lat 2013-2016”, na podstawie art. 57 pkt 2 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko przedłożony został do zaopiniowania Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska w Rzeszowie. Zgodnie z pismem z dnia 17.08.2010 r., znak: ROŚ-18-WOOŚ-7048-6-17/10/ap dokument został zaopiniowany pozytywnie bez wnoszenia uwag. Zgodnie z art. 58 pkt 2 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, projekt dokumentu przedłożony został również do zaopiniowania Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu w Rzeszowie. Zgodnie - 716 - Poz. 186 z pismem z dnia 27.07.2010 r., znak: SNZ.461076/10 dokument uzyskał pozytywną ocenę. Wyniki udziału społeczeństwa w postępowaniu w sprawie oddziaływania projektu programu na środowisko Zgodnie z art. 30 i 34 ww. ustawy Starosta Powiatu Tarnobrzeskiego zapewnił możliwość udziału społeczeństwa w postępowaniu, którego przedmiotem jest opracowanie i przyjęcie „Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Tarnobrzeskiego na lata 20092010 z uwzględnieniem lat 2013-2016”, w tym możliwość udziału społeczeństwa w sprawie oceny oddziaływania na środowisko projektu „Planu…”. Na stronach internetowych Starostwa Powiatu Tarnobrzeskiego dnia 26 lipca 2010 r. zamieszczono informację o możliwości zapoznania się z dokumentami w Starostwie Powiatowym w Tarnobrzegu oraz o możliwości udziału społeczeństwa w toczącym się postępowaniu administracyjnym (w tym wnoszeniu uwag). W ustawowo przyjętym czasie nie zostały złożone uwagi ani wnioski. Informacje na temat postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko Nie przeprowadzano postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania dokumentu na środowisko, gdyż projekt Planu nie zawiera listy przedsięwzięć, które mogłyby prowadzić do transgranicznych oddziaływań związanych z emisją zanieczyszczeń z projektowanych instalacji. Informacja o przeprowadzania programu metodach i częstotliwości analizy realizacji postanowień Warunkiem osiągnięcia założonych celów jest: konsekwentna realizacja działań określonych w „Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Tarnobrzeskiego na lata 2009-2010 z uwzględnieniem lat 2013-2016”, jego okresowa weryfikacja i aktualizacja wraz z oceną skutków dla środowiska. Odpowiedzialni za to są uczestnicy wdrażania „Planu…”. Zarządzanie, realizacja i kontrola „Planu…” na poziomie wojewódzkim, prowadzone będą przez administrację rządową i samorządową oraz przez inne instytucje (w zakresie i poprzez instrumenty określone ustawami). Analiza i ocena realizacji „Planu…” przeprowadzona będzie na postawie danych z następujących źródeł informacji: Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, w tym baza WSO. Urząd Statystyczny w Rzeszowie (US). Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska (WIOŚ). Ankietyzacja przedsiębiorstw. Zamieszczone w „Planie…” propozycje wskaźników monitorowania efektywności realizacji celów pozwolą na ocenę zmian w środowisku, jakie nastąpią w wyniku realizacji działań określonych w „Planie…”. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 717 - Obowiązkiem władz Powiatu Tarnobrzeskiego jest sporządzanie co 2 lata sprawozdania z w „Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Tarnobrzeskiego na lata 2009-2010 z uwzględnieniem lat 2013-2016”, przedstawianego Radzie Powiatu Tarnobrzeskiego. Sprawozdanie oraz ocena uwarunkowań realizacji Poz. 187 w „Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Tarnobrzeskiego na lata 2009-2010 z uwzględnieniem lat 2013-2016” stanowić będą podstawę do aktualizacji „Planu…” przynajmniej raz na 4 lata. 12.Uzyskane opinie zgodne z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach Zgodnie z art. 14 ust. 7 pkt 3 ustawy o odpadach (Dz. U. 2001 Nr 62 poz. 628 z późniejszymi zmianami) „Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Tarnobrzeskiego na lata 2009-2010 z uwzględnieniem lat 2013-2016” został pozytywnie zaopiniowany przez Zarząd Województwa Podkarpackiego Uchwałą Nr 312/6419/10 z dnia 21 września 2010r oraz przez organy wykonawcze gmin z terenu powiatu. Zgodnie z art. 14 ust. 12a ustawy o odpadach (Dz. U. 2001 Nr 62 poz. 628 z późniejszymi zmianami „Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Tarnobrzeskiego na lata 2009-2010 z uwzględnieniem lat 2013-2016” został pozytywnie zaopiniowany przez Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie pismem znak: ZG-514-28/10 z dnia 23.08.2010 r. 187 UCHWAŁA Nr III/14/2010 RADY MIEJSKIEJ W BŁAŻOWEJ z dnia 29 grudnia 2010 r. w sprawie zmiany uchwały w sprawie określenia wysokości stawek podatku od nieruchomości Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 8 art. 40 ust. 1, art. 41 ust. 1 i art. 42 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, z późn. zm.), art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz. U. z 2010 r., Nr 95, poz. 613, z późn. zm.) uchwala się co następuje: § 1. W uchwale Rady Miejskiej w Błażowej z dnia 29.X.2010 Nr XLVIII/316/2010 w sprawie określenia wysokości stawek podatku od nieruchomości § 1 pkt 2 lit d otrzymuje brzmienie: „związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych, zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń – 4,27 zł od 1 m² powierzchni użytkowej ”. § 2. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2011 r. Przewodniczący Rady Miejskiej Jerzy Kocój Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 718 - Poz. 188 i 189 188 UCHWAŁA Nr III/19/2010 RADY MIEJSKIEJ W GŁOGOWIE MAŁOPOLSKIM z dnia 29 grudnia 2010 r. w sprawie zmiany uchwały w sprawie uchwalenia wysokości stawek podatku od nieruchomości pobieranego na terenie Gminy Głogów Małopolski w 2011 roku Na podstawie art.18 ust.2 pkt.8 i art.40 ust.1, art.41 ust.1, art.42 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz U. z 2001r. Nr 142 poz.1591 z późn. zm.), art.5 ust.1 i 2, art.6 ust.12 ustawy z dnia 12 stycznia 1991r. o podatkach i opłatach lokalnych ( t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 95 poz.613 z późn. zm.) i obwieszczenia Ministra Finansów z dnia 30 lipca 2010r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych w 2011r. (M.P. Nr 55 poz. 755) oraz art.6 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96 poz.873 z późn. zm) stawek podatku od nieruchomości pobieranego na terenie Gminy Głogów Małopolski w 2011 roku § 1 ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie: „4 ) związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych, zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń – 4,27 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej.” § 2. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego. Rada Miejska uchwala co następuje: Przewodniczący Rady Miejskiej § 1. W uchwale Rady Miejskiej w Głogowie Małopolskim z dnia 3 listopada 2010 roku Nr LIX/565/2010 w sprawie uchwalenia wysokości Mieczysław Selwa 189 UCHWAŁA Nr III/8/2010 RADY MIEJSKIEJ JASŁA z dnia 20 grudnia 2010 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad, sposobu i trybu udzielania ulg w spłacie należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny, przypadających Miastu Jasło i jego jednostkom podległym oraz warunki dopuszczalności pomocy publicznej w przypadkach, w których ulga stanowić będzie pomoc publiczną Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 roku Nr 142, poz. 1591 z późniejszymi zmianami) oraz art. 59 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) Rada Miejska uchwala, co następuje: § 1. Uchwała określa szczegółowe zasady, sposób i tryb udzielania ulg w spłacie należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny, przypadających Miastu Jasło i jego jednostkom podległym, warunki dopuszczalności pomocy de minimis, pomocy de minimis w rolnictwie, pomocy de minimis w rybołówstwie w przypadkach, w których ulga stanowić będzie pomoc de minimis, pomoc de minimis w rolnictwie, pomoc de minimis w rybołówstwie oraz organy do tego uprawnione. § 2. 1. W przypadkach uzasadnionych ważnym interesem dłużnika lub interesem publicznym należności pieniężne mające charakter cywilnoprawny, przypadające Miastu Jasło i jego jednostkom podległym, na wniosek dłużnika, mogą być umarzane albo ich spłata może być odraczana lub rozkładana na raty, na zasadach określonych w niniejszej uchwale. 2. Umorzenie należności w przypadku, gdy oprócz dłużnika głównego zobowiązane są inne osoby, może nastąpić tylko wtedy, gdy przesłanki umorzenia zachodzą wobec wszystkich zobowiązanych. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 3. Od wierzytelności, których termin zapłaty odroczono lub których spłatę rozłożono na raty, pobiera się opłatę w wysokości 50 % odsetek ustawowych obowiązujących w dniu złożenia wniosku o ulgę. 4. Odsetki, które powstały do dnia złożenia wniosku o ulgę rozkładane są na taką samą ilość rat, jak należność główną, nie podlegają oprocentowaniu i płatne są w tych samych terminach. - 719 - 2. Podmiot, który chce skorzystać z pomocy de minimis zobowiązany jest do dostarczenia wraz z wnioskiem: 1) wszystkich zaświadczeń o pomocy de minimis, jakie otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc, oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat, albo oświadczenia o wielkości pomocy de minimis otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie; 2) informacji niezbędnych do udzielenia pomocy de minimis, na formularzu określonym w Rozporządzeniu Rady Ministrów, wydanym na podstawie art. 37 ust. 2a ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 59, poz. 404 ze zm.); 3) sprawozdań finansowych za okres 3 ostatnich lat obrotowych, sporządzanych zgodnie z przepisami o rachunkowości. 5. Naliczanie kwoty opłaty, o której mowa w ust. 3 następuje wg wzoru: gdzie: X – kwota naliczonej opłaty od należności głównej, A – należność odroczona lub kwota raty, B – liczba dni od dnia złożenia wniosku nie wcześniej niż od dnia wymagalności wierzytelności do terminu płatności odroczonej należności lub raty, w – współczynnik obniżenia oprocentowania określony w ust. 3, C – stopa odsetek ustawowych z dnia złożenia wniosku o ulgę wyrażoną w procentach, 365 – liczba dni w roku. 6. Jeżeli dłużnik nie spłaci w terminie albo w pełnej wysokości rat ustalonych przez organ przyznający ulgę, pozostała do spłaty należność staje się natychmiast wymagalna wraz z ustawowymi odsetkami za zwłokę liczonymi od pierwotnego terminu zapłaty. § 3. 1. Dłużnikowi prowadzącemu działalność gospodarczą, można udzielać określonych w § 2 ust. 1 ulg w spłacie należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny, przypadających Miastu Jasło i jego jednostkom podległym, które: 1) nie stanowią pomocy publicznej; 2) stanowią pomoc de minimis – zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis, (Dz. Urz. UE L Nr 379 poz. 5 z 28.12.2006); 3) 4) stanowią pomoc de minimis w rolnictwie – zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1535/2007 z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy de minimis w sektorze produkcji rolnej (Dz. Urz. UE L Nr 337 poz. 35 z 21.12.2007); stanowią pomoc de minimis w rybołówstwie – zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 875/2007 z dnia 24 lipca 2007 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis dla sektora rybołówstwa i zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1860/2004 (Dz. Urz. UE L Nr 193 poz. 6 z 25.07.2007). Poz. 189 3. Podmiot, który chce skorzystać z pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie zobowiązany jest do dostarczenia wraz z wnioskiem informacji niezbędnych do udzielenia pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, na formularzu określonym w Rozporządzeniu Rady Ministrów wydanym na podstawie art. 37 ust. 2a ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 59, poz. 404 ze zm.) 4. Podmiot, który chce skorzystać z pomocy de minimis w rolnictwie zobowiązany jest do dostarczenia wszystkich zaświadczeń o pomocy de minimis w rolnictwie, jakie otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc, oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat obrotowych, albo oświadczenia o wielkości pomocy de minimis w rolnictwie otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie. 5. Podmiot, który chce skorzystać z pomocy de minimis w rybołówstwie zobowiązany jest do dostarczenia wszystkich zaświadczeń o pomocy de minimis w rybołówstwie, jakie otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc, oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat obrotowych, albo oświadczenia o wielkości pomocy de minimis w rybołówstwie otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie. § 4. 1. Przepisy § 2 i § 3 stosuje się odpowiednio do umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłat odsetek od należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny, przypadających Miastu Jasło i jego jednostkom podległym oraz do umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłat innych należności ubocznych. 2. Umorzenie umorzeniem odsetek. należności głównej skutkuje Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 720 - Poz. 189 3. Jeżeli umorzenie dotyczy części należności głównej, w odpowiednim stosunku do tej należności podlegają umorzeniu odsetki. 4. Ulgi, o których mowa w § 6 mogą być stosowane wyłącznie w przypadkach, jeśli nie stanowią pomocy publicznej. 4. Umorzenie części należności może nastąpić po uregulowaniu pozostałej kwoty. § 7. Do stosowania ulg w spłacie należności, o których mowa w niniejszej uchwale, uprawnieni są: § 5. Przepisów § 2 i § 3 nie stosuje się do należności, których umarzanie, odraczanie terminów spłaty oraz rozkładanie spłaty na raty określają odrębne przepisy. 1) osoba fizyczna – zmarła, nie pozostawiając żadnego majątku albo pozostawiła majątek niepodlegający egzekucji na podstawie odrębnych przepisów, albo pozostawiła przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza kwoty 6.000,00 zł; Kierownik jednostki organizacyjnej - jeżeli wartość wierzytelności nie przekracza 0, 5 krotności kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, w roku poprzedzającym podjęcie decyzji o umorzeniu, ogłoszonego w Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej „Monitor Polski" przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego dla celów naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych; 2) Burmistrz Miasta Jasła - jeżeli wartość wierzytelności jest wyższa niż 0, 5 - krotność kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, o którym mowa w pkt. 1. 2) osoba prawna – została wykreślona z właściwego rejestru osób prawnych przy jednoczesnym braku majątku, z którego można by egzekwować należność, a odpowiedzialność z tytułu należności nie przechodzi z mocy prawa na osoby trzecie; § 8. Umorzenie należności oraz odroczenie terminu spłaty całości lub części należności albo rozłożenie płatności całości lub części należności na raty następuje w formie jednostronnego oświadczenia woli organu uprawnionego do udzielania ulg, na podstawie przepisów prawa cywilnego. 3) zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności lub postępowanie egzekucyjne okazało się nieskuteczne; § 9. Wykonanie uchwały Burmistrzowi Miasta Jasła. § 6. 1. Należności pieniężne mogą być umarzane z urzędu, w całości lub w części, jeżeli: 1) 4) jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej uległa likwidacji; 5) zachodzi ważny interes dłużnika lub interes publiczny. 2. W przypadku, gdy oprócz dłużnika głównego są zobowiązane inne osoby, należności, o których mowa w ust. 1, mogą zostać umorzone tylko wtedy, gdy przesłanki umarzania są spełnione wobec wszystkich zobowiązanych. 3. Przepisy § 6 ust. 1 i ust. 2 stosuje się odpowiednio do umarzania z urzędu odsetek od należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny, przypadających Miastu Jasło i jego jednostkom podległym oraz do umarzania z urzędu spłat innych należności ubocznych. powierza się § 10. Traci moc Uchwała Nr LXX/522/2006 Rady Miejskiej Jasła z dnia 26 października 2006 r. w sprawie: szczegółowych zasad i trybu umarzania wierzytelności Miasta Jasła i jego jednostek organizacyjnych z tytułu należności pieniężnych, do których nie stosuje się przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa, oraz udzielania innych ulg w spłacaniu tych należności, a także wskazania organów do tego uprawnionych, nie stanowiących pomocy publicznej w myśl art. 87 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE). § 11. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego. Przewodnicząca Rady Miejskiej Jasła Elżbieta Bernal Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 721 - Poz. 190 190 UCHWAŁA Nr III/48/2010 RADY MIASTA RZESZOWA z dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie uchwalenia zmiany Nr 103/11/2005 – część 2 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie Działając na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 5 i art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z późn. zm.) oraz art. 20 ust. 1 i art. 27 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717, z późn. zm.), po stwierdzeniu zgodności z ustaleniami Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Rzeszowa, uchwalonego uchwałą Nr XXXVII/113/2000 z dnia 4 lipca 2000 r., z późn. zm., Rada Miasta Rzeszowa uchwala, co następuje: Rozdział I PRZEPISY OGÓLNE § 1. Uchwala się zmianę Nr 103/11/2005 – część 2 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie uchwalonego uchwałą Nr LVI/134/2001 Rady Miasta Rzeszowa z dnia 25 września 2001 r., opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego Nr 85 poz. 1497, wraz z późniejszymi zmianami, zwaną dalej „zmianą planu”. Rozdział II PRZEPISY SZCZEGÓŁOWE § 4. W uchwale Nr LVI/134/2001 Rady Miasta Rzeszowa z dnia 25 września 2001 r. w sprawie uchwalenia Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie wraz z późniejszymi zmianami, wprowadza się następujące zmiany: 1) w § 3 w ust. 1: a) pkt 1 i 2 otrzymują brzmienie: "1) przeznaczenie terenów, oznaczonych na rysunku planu symbolem MWn, o łącznej powierzchni około 7,69 ha, pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną niskiej intensywności; 2) przeznaczenie terenów, oznaczonych na rysunku planu symbolami: MN, MN/U o łącznej powierzchni około 8,63 ha, pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną wolnostojącą i szeregową;”, b) pkt 5 otrzymuje brzmienie: "5) przeznaczenie terenów , oznaczonych na rysunku planu symbolami: U, UHG, UHR, UAK, UA, UHA o łącznej powierzchni około 1,43 ha, pod usługi handlu, rzemiosła, gastronomii, administracji, kultury lub ochrony zdrowia;” c) pkt 9 otrzymuje brzmienie: "9) przeznaczenie terenów, oznaczonych na rysunku planu symbolami: KL, KDL, KD, KX/KD i KX o łącznej powierzchni około 5,76 ha, pod komunikację kołową i pieszą;”; 2) w § 9 w ust.1 zdanie wstępne otrzymuje brzmienie: § 2. Załącznikami do niniejszej uchwały są: 1) 2) załącznik nr 1 - rysunek zmiany planu wykonany na mapie w skali 1:1000, stanowiący integralną część uchwały, obowiązujący w zakresie określonym legendą; załącznik nr 2 - kopia rysunku MPZP Nr 14/1/98, z oznaczeniem terenów objętych zmianą planu; 3) załącznik nr 3 - rozstrzygnięcie o sposobie realizacji zapisanych w planie inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, które zależą do zadań własnych gminy, oraz zasadach ich finansowania; 4) załącznik nr 4 - rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia uwag złożonych do projektu zmiany planu. § 3. Zmiana planu obejmuje dwa obszary o łącznej powierzchni około 0,93 ha, położone w rejonie ul. Strzyżowskiej i ul. Sanockiej w Rzeszowie, określone granicami zmiany planu, oznaczone na załączniku graficznym Nr 2 do niniejszej uchwały. „Teren o powierzchni ok. 1,06 ha, oznaczony na rysunku planu symbolem 4MWn, przeznacza się pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną, ulice dojazdowe, ciągi piesze, zespoły parkingów i garaży oraz zieleń urządzoną, a także niezbędne urządzenia inżynieryjne, z uwzględnieniem następujących zasad:”; 3) § 29 otrzymuje brzmienie: Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 722 - „§ 29 2) dostępność bezpośrednio 11KX/KD; teren o powierzchni ok. 0,57 ha, oznaczony na rysunku planu symbolem 18 MN, przeznacza się pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną wolnostojącą; 3) miejsca postojowe przy minimalnym wskaźniku 2 miejsca na 1 budynek mieszkalny."; 4) uchyla się § 31; dopuszcza się lokalizację sieci i urządzeń infrastruktury technicznej nie związanych z obsługą terenu 18 MN, pod warunkiem, że nie wykluczy to możliwości jego zagospodarowania zgodnie z ustalonym przeznaczeniem. 5) § 38 otrzymuje brzmienie: 1. Przeznaczenie terenu: 1) 2) 2. terenu: Zasady zabudowy nieprzekraczalna linia zabudowy: a) 6 m od linii rozgraniczającej publicznego ciągu pieszo – jezdnego, oznaczonego na rysunku zmiany planu symbolem 11 KX/KD, b) 4 m od linii rozgraniczającej terenu po stronie wschodniej, c) 6 m od linii rozgraniczającej publicznej drogi lokalnej, oznaczonej na rysunku zmiany planu symbolem 3KDL, d) zgodnie z rysunkiem zmiany planu, od linii rozgraniczającej terenu po stronie południowej; 2) powierzchnia terenu biologicznie czynnego nie mniejsza niż 50% powierzchni działki; 3) powierzchnia zabudowy nie większa niż 30% powierzchni działki; 4) wysokość budynków do dwóch kondygnacji nadziemnych; 5) symetryczne nachylenie w przedziale 38˚-45˚. połaci dachowych 3. Zasady kształtowania działek budowlanych: 1) powierzchnia działki nie mniejsza niż 0,07 ha; 2) szerokość frontu działki nie mniejsza niż 17 m; 3) linia podziału na działki prostopadła do linii rozgraniczającej ciągu pieszo - jezdnego, oznaczonego na rysunku zmiany planu symbolem 11KX/KD, z tolerancją 5˚; działki sytuować w jednym rzędzie od strony ciągu pieszo – jezdnego 11KX/KD. dostępność komunikacyjna działek z drogi oznaczonej na rysunku zmiany planu symbolem 3KDL, poprzez ciąg pieszo - jezdny oznaczony na rysunku zmiany planu symbolem 11KX/KD; działek jezdnego 1. Przeznaczenie terenu: 1) teren oznaczony na rysunku planu symbolem U, o powierzchni ok. 0,25 ha, przeznacza się pod zabudowę usługową z dopuszczeniem funkcji mieszkaniowej; 2) dopuszcza się wyłącznie usługi nieuciążliwe, podstawowe towarzyszące zabudowie mieszkaniowej: handel detaliczny, z wyjątkiem handlu samochodami i motocyklami, usługi krawieckie, naprawy artykułów użytku osobistego i domowego, usługi pocztowe i telekomunikacyjne, pośrednictwa finansowego, prawne, fotograficzne, medyczne świadczone poza szpitalami i obiektami lecznictwa zamkniętego, stomatologiczne, związane z rekreacją, kulturą i sportem oraz poprawą kondycji fizycznej, usługi fryzjerskie, kosmetyczne, usługi z zakresu administracji; 3) dopuszcza się jeden lokal gastronomiczny o powierzchni nie przekraczającej 30 m²; 4) dopuszcza się lokalizację sieci i urządzeń infrastruktury technicznej, nie związanej z zagospodarowaniem terenu, pod warunkiem, że nie wykluczy to możliwości zagospodarowania terenu zgodnie z ustalonym przeznaczeniem; 5) dopuszcza się zmianę trasy istniejących na terenie U sieci infrastruktury technicznej; 6) dopuszcza się transformatorowej. 2. terenu: Zasady zabudowy lokalizację stacji i zagospodarowania 1) nieprzekraczalne linie zabudowy: a) 10 m od granicy planu po stronie południowej, b) 8 m od linii rozgraniczającej drogi oznaczonej na rysunku planu symbolem 2KL, c) zgodnie z rysunkiem planu w zakresie objętym ustaleniami pkt 1, lit. a i b; 2) powierzchnia terenu biologicznie czynnego nie mniejsza niż 15 % powierzchni działki; 3) powierzchnia zabudowy nie większa niż 40% powierzchni działki; 4. Zasady obsługi komunikacyjnej: 1) komunikacyjna z ciągu pieszo – „§ 38 i zagospodarowania 1) 4) Poz. 190 nie Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 4) 5) 6) 7) - 723 - teren wydzielony liniami rozgraniczającymi podziału wewnętrznego oznaczony symbolem [ZP] należy zagospodarować w całości jako teren biologicznie czynny ze zwartą zielenią wysoką i średniowysoką złożoną z gatunków odpornych na zanieczyszczenia, oddzielającą funkcjonalnie i optycznie obiekty usługowe od terenów sąsiednich; wysokość budynków – do 3 kondygnacji nadziemnych lecz nie więcej niż 12 m wysokości do kalenicy lub szczytu dachu ; trzecia kondygnacja w całości lub częściowo w poddaszu; budynki przykryte dachem dwulub wielospadowym; nachylenie połaci dachowych w przedziale 30º- 45º; jednorodna stylistyka i materiały na elewacjach budynków, z zastosowaniem nie więcej niż dwóch kolorów i dwóch odcieni każdego z tych kolorów; Poz. 190 4. Zasady obsługi w zakresie komunikacji: 1) dostępność komunikacyjna z drogi, oznaczonej na rysunku planu symbolem 2KL jednym zjazdem na cały teren; 2) dopuszcza się dodatkowo zjazd na teren z ulicy Bł. Karoliny, na zasadzie prawoskrętu (bez możliwości wyjazdu na tę ulicę); 3) miejsca postojowe w granicach terenu: a) dla usług – nie mniej niż 1 miejsce i 1 miejsce na każde 30 m² powierzchni użytkowej lokalu usługowego, b) dla funkcji mieszkaniowej 1 mieszkanie. 2 miejsca na 5. Szczegółowe zasady obsługi w zakresie infrastruktury technicznej: 1) zaopatrzenie w wodę z istniejącej miejskiej sieci wodociągowej zlokalizowanej w ul. Strzyżowskiej i w ul. bł. Karoliny poprzez przyłączenie indywidualne; 8) funkcja usługowa lokalizowana w nie więcej niż dwóch budynkach; 9) dopuszcza się funkcję mieszkaniową na powierzchni nie większej niż 30% powierzchni wewnętrznej budynku; 2) zaopatrzenie w gaz z sieci gazowej zlokalizowanej wzdłuż ul. Strzyżowskiej poprzez przyłączenie indywidualne; 10) nie dopuszcza się funkcji mieszkaniowej na pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku; 3) zaopatrzenie w energię elektryczną z miejskiej sieci elektroenergetycznej niskiego i średniego napięcia; 11) dopuszcza się nadbudowę i rozbudowę budynków istniejących bezpośrednio przy linii rozgraniczającej terenu przy czym: 4) odprowadzenie ścieków komunalnych do miejskiej kanalizacji sanitarnej przebiegającej przez teren oznaczony symbolem U; 5) odprowadzenie ścieków wytwarzanych w wyniku prowadzonej działalności usługowej zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, w dostosowaniu do rodzaju prowadzonej działalności; 6) odprowadzenie wód opadowych do miejskiej sieci kanalizacji deszczowej zlokalizowanej wzdłuż ul. bł. Karoliny; 7) dopuszcza się lokalizowanie sieci i urządzeń infrastruktury technicznej na całym terenie U.” w § 55 zdanie wstępne otrzymuje brzmienie: a) wysokość budynków nie większa niż 8 m do kalenicy lub szczytu dachu, b) nie dopuszcza się lokalizowania nowych budynków bezpośrednio w granicy działki ani w zbliżeniu do granicy działki, c) rozbudowa może w kierunku zachodnim. nastąpić wyłącznie 3. Zasady kształtowania działek budowlanych: 1) wielkość działki nie mniejsza niż 0,04 ha; 2) szerokość frontu działki nie mniejsza niż 20 m; 6) 3) linia podziału na działki prostopadła do linii rozgraniczającej drogi oznaczonej na rysunku planu symbolem 2KL, z tolerancją 5˚; 4) dopuszcza się wydzielenie drogi wewnętrznej lub ciągu pieszo - jezdnego wzdłuż drogi 2KL lub ul. bł. Karoliny; 5) dopuszcza się wydzielenie działki pod stację transformatorową, o wielkości dostosowanej do rozwiązań technicznych lokalizowanych tam urządzeń. „Teren o powierzchni ok. 0,05 ha, oznaczony na rysunku planu symbolem 4KX/KD, teren o powierzchni ok. 0,04 ha, oznaczony na rysunku planu symbolem 5 KX/KD, teren o powierzchni ok. 0,05 ha, oznaczony na rysunku planu symbolem 6 KX/KD, teren o powierzchni ok. 0,14 ha, oznaczony na rysunku planu symbolem 7KX/KD, teren o powierzchni ok. 0,09 ha, oznaczony na rysunku planu symbolem 9KX/KD przeznacza się pod ciąg pieszo-jezdny, z uwzględnieniem następujących zasad:”; Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 7) po § 56 dodaje się § 56a w brzmieniu : - 724 - Poz. 190 Rozdział III PRZEPISY KOŃCOWE „§ 56a Teren o powierzchni ok. 0,11 ha, oznaczony na rysunku zmiany planu symbolem 11KX/KD, przeznacza się pod publiczny ciąg pieszo – jezdny o szerokości 6 m w liniach rozgraniczających oraz urządzenia infrastruktury technicznej.”; 8) rysunek Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie traci moc w zakresie ustaleń w granicy zmiany planu określonej na załączniku nr 2 do niniejszej uchwały. § 5. Wykonanie uchwały Prezydentowi Miasta Rzeszowa. powierza się § 6. Uchwała wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego. PRZEWODNICZĄCY Rady Miasta Rzeszowa Andrzej Dec Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 725 - Poz. 190 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 726 - Poz. 190 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 727 - Poz. 190 Załącznik Nr 3 do uchwały Nr III/48/2010 Rady Miasta Rzeszowa z dnia 28 grudnia 2010 r. Rozstrzygnięcie o sposobie realizacji zapisanych w zmianie Nr 103/ 11/ 2005 – część 2 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, które należą do zadań własnych gminy oraz o zasadach ich finansowania zgodnie z przepisami o finansach publicznych. 1. Finansowanie zapisanych w zmianie planu inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej należących do zadań własnych gminy będzie odbywać się ze środków własnych gminy. 2. Źródłami finansowania inwestycji i zadań, o których mowa w ust. 1 mogą być również w zależności od potrzeb: a) środki Unii Europejskiej, b) kredyt bankowy, c) emisja obligacji komunalnych, d) środki prywatne. 3. Nakłady ponoszone na realizację ww. inwestycji będą odpowiednio zagwarantowane w wieloletnim planie inwestycyjnym oraz w budżecie miasta, z uwzględnieniem wykorzystania ewentualnych środków pozabudżetowych. Koszty realizacji inwestycji ponoszone będą etapowo, w latach 2011-2021. Załącznik Nr 4 do uchwały Nr III/48/2010 Rady Miasta Rzeszowa z dnia 28 grudnia 2010 r. ROZSTRZYGNIĘCIE o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu zmiany Nr 103/ 11/ 2005 – część 2 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie Uwagi wniesione do wyłożonego do publicznego wglądu, w dniach od 4 maja do 25 maja 2009 r. projektu zmiany Nr 103/ 11/ 2005 planu Nr 14/1/98 wraz z prognozą oddziaływania na środowisko, nieuwzględnione przez Prezydenta Miasta Rzeszowa Zarządzeniem Nr V/917/2009 z dnia 29 czerwca 2009 r. 1. Uwag Pana Mariana Wójcika, zam. 35-125 Rzeszów, ul. Zbyszewskiego 13/26, z dnia 8 czerwca 2009r., wniesionych do projektu zmiany Nr 103/11/2005 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie. - nie uwzględnia się Uwagi wniesione do wyłożonego do publicznego wglądu, w dniach od 9 października do 30 października 2009 r., projektu zmiany Nr 103/11/2005 – część 2 planu Nr 14/1/98 wraz z prognozą oddziaływania na środowisko, nieuwzględnione przez Prezydenta Miasta Rzeszowa Zarządzeniem Nr V/1065/09 z dnia 8 grudnia 2009 r.: 2. Uwag wniesionych na piśmie z dnia 12 listopada 2009 r. do projektu zmiany Nr 103/11/2005 – część 2 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie przez: Panią Bernadettę Gnatowską – Krztoń, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/5, Pana Waldemara Krztoń, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/5, Pana Bogusława Bednarza, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/1, Panią Marię Bednarz, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/1, Pana Janusza Pełczyńskiego, zam. Rzeszów, ul. Lenartowicza 27/4, Panią Agatę Pełczyńską, zam. Rzeszów, ul. Lenartowicza 27/4, Panią Bożenę Wołowiec, zam. Rzeszów, ul Pułaskiego 9/111, Panią Wandę Kołcio, zam. Rzeszów, ul Strzyżowska 69/2, Pana Andrzeja Walczaka, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/3, Pana Jerzego Śliwińskiego, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/8, Panią Danutę Śliwińską, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/8, Pana Kazimierza Mierzwa, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/13, Panią Bożenę Mierzwa, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/13, Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - Panią Jolantę Trawka, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/12, Pana Andrzeja Trawka, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/12, Panią Iwonę Piętak, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/11, Panią Joannę Mach, zam. Rzeszów, ul Strzyżowska 69/15, Panią Darię Bralewska, zam. Rzeszów, ul Strzyżowska 69/17, Panią Grażynę Matłosz, zam. Rzeszów, ul Strzyżowska 69/18, Pana Wojciecha Stankiewicz, zam. Rzeszów, ul Strzyżowska 69/20, Panią Alinę Popławska – Stankiewicz, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/20, Pana Adama Leicht, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/21, Panią Renatę Leicht, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/21, Pana Mieczysława Świetlik, zam. Rzeszów, ul. Kotuli 86, Panią Barbarę Ciupak, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/7, Pana Dariusza Ciupak, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/7, - 728 - - nie uwzględnia się Uwagi wniesione do wyłożonego do publicznego wglądu, w dniach od 27 maja do 17 czerwca 2010 r., projektu zmiany Nr 103/ 11/ 2005 – część 2 planu Nr 14/1/98 wraz z prognozą oddziaływania na środowisko, nieuwzględnione przez Prezydenta Miasta Rzeszowa Zarządzeniem Nr V/1287/2010 z dnia 22 lipca 2010 r.: - 3. Uwagi Spółdzielni Mieszkaniowej „Projektant”, Rzeszów, ul. Słoneczna 2, z dnia 14 czerwca 2010 r., wniesionej do projektu zmiany Nr 103/11/2005 – część 2 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie, - - nie uwzględnia się - 4. Uwag Pana Mariana Wójcika, zam. Rzeszów, ul. Zbyszewskiego 13/26, z dnia 29 czerwca 2010 r., wniesionych do projektu zmiany Nr 103/11/2005 – część 2 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie, - - nie uwzględnia się - 5. Uwag wniesionych na piśmie z dnia 29 czerwca 2010 r. do projektu zmiany Nr 103/11/2005 – część 2 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie przez: Panią Bernadettę Krztoń, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/5, Pana Waldemara Krztoń, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/5, - Poz. 190 Pana Bogusława Bednarza, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/1, Panią Marię Bednarz, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/1, Pana Janusza Pełczyńskiego, zam. Rzeszów, ul. Lenartowicza 27/4, Panią Agatę Pełczyńską, zam. Rzeszów, ul. Lenartowicza 27/4 Pana Andrzeja Walczaka, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/3, Panią Małgorzatę Walczak, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/3, Panią Katarzynę Kosior, zam. Rzeszów, ul. Kotuli 78, Pana Grzegorza Kosiora, zam. Rzeszów, ul. Kotuli 78, Panią Bogumiłę Hepel, zam. Rzeszów, ul. Kotuli 84, Panią Danutę Śliwińską, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/8, Pana Kazimierza Mierzwę, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/13, Panią Bożenę Mierzwa, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/13, Panią Jolantę Trawkę, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/12, Pana Andrzeja Trawkę, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/12, Panią Joannę Mach, zam. Rzeszów, ul Strzyżowska 69/15, Panią Martę Bralewską, zam. Rzeszów, ul Strzyżowska 69/17, Panią Grażynę Matłosz, zam. Rzeszów, ul Strzyżowska 69/18, Panią Alinę Popławska – Stankiewicz, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/20, Panią Renatę Leicht, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/21, Pana Mieczysława Świetlika, zam. Rzeszów, ul. Kotuli 86, Panią Natalię Świetlik, Panią Martę Mytych, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/ 16, Pana Antoniego Śmiglę, zam. Rzeszów, ul. Dukielska 1/1, Panią Jadwigę Śmigla, zam. Rzeszów, ul. Dukielska 1/1, Panią Barbarę Ciupak, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/7, Pana Dariusza Ciupak, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/7, Pana Adama Zduna, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/6, Panią Bożenę Wołowiec, zam. Rzeszów, ul. Pułaskiego 9/111, Pana Ryszarda Mazura, zam. Rzeszów, ul. Dukielska 1/3, - nie uwzględnia się 6. Uwag wniesionych przez Pana Janusza Ramskiego, zam. Rzeszów, ul. Jana Wiktora 57, na piśmie z dnia 30 czerwca 2010 r., do projektu zmiany Nr 103/11/2005 – część 2 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie, Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - nie uwzględnia się - 729 - Uzasadnienie rozstrzygnięcia: - Zgodnie z art. 140 k.c., właściciel może z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem swego prawa oraz rozporządzać nią w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego. - Kształtowanie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego należy do zadań własnych gminy. Gmina ma wyłączną kompetencję do planowania miejscowego i działając w granicach i na podstawie prawa może samodzielnie kształtować sposób zagospodarowania obszaru podlegającego jej władztwu planistycznemu, jeżeli władztwa tego nie nadużywa. Uprawnienie to odnośnie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wynika z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, (Dz. U. Nr 80, poz. 717, z późn. zm. ) Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80 z 2003 r., poz. 7171 z późn. zm.), w zagospodarowaniu przestrzennym powinno się uwzględniać, w szczególności: wymagania ładu przestrzennego, urbanistyki i architektury, walory architektoniczne i krajobrazowe, wymagania ochrony środowiska, wymagania ochrony zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia, a także potrzeby osób niepełnosprawnych, walory ekonomiczne przestrzeni, prawo własności, potrzeby interesu publicznego. Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego (art. 4 ust. 1 ustawy). Stosownie do art. 6 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, każdy ma prawo w granicach określonych ustawą do zagospodarowania terenu, do którego ma tytuł prawny, zgodnie z warunkami ustalonymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy oraz do ochrony własnego interesu prawnego przy zagospodarowaniu terenów należących do innych osób lub jednostek organizacyjnych. Zgodnie z art. 15 ust. 2 w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego określa się obowiązkowo: przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania, - - - Poz. 190 zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego, zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej, wymagania wynikające z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych, parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym linie zabudowy, gabaryty obiektów i wskaźniki intensywności zabudowy, granice i sposoby zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie, ustalonych na podstawie odrębnych przepisów, w tym terenów górniczych, a także narażonych na niebezpieczeństwo powodzi oraz zagrożonych osuwaniem się mas ziemnych, szczegółowe zasady i warunki scalania i podziału nieruchomości objętych planem miejscowym; szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich użytkowaniu, w tym zakaz zabudowy, zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, sposób i termin tymczasowego zagospodarowania, urządzania i użytkowania terenów, stawki procentowe, na podstawie których ustala się opłatę, o której mowa w art. 36 ust. 4. Zgodnie z art. 20 ust. 1 plan miejscowy uchwala rada gminy, po stwierdzeniu jego zgodności z ustaleniami studium. Organ administracji publicznej opracowujący projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego sporządza do niego prognozę oddziaływania na środowisko oraz prognozę skutków finansowych. Zmiana Nr 103/ 11/ 2005 – część 2 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej Krośnieńskiej w Rzeszowie została sporządzona na mocy wyżej powołanych przepisów oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami odrębnymi regulującymi zagadnienia mające wpływ na zagospodarowanie terenu. Przyjęte w planie rozwiązania są zgodne z kierunkami zagospodarowania przestrzennego i polityką przestrzenną miasta określoną w dokumencie Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Rzeszowa, uchwalonego uchwałą Nr XXXVII/113/2000 z dnia 4 lipca 2000 r., z późn. zm. Zmiana planu w sposób prawidłowy określa przeznaczenie terenów i zasady jego zagospodarowania uwzględniając istniejące uwarunkowania oraz powiązania funkcjonalno – przestrzenne z terenami sąsiednimi. Zmiana planu została sporządzona z dochowaniem obowiązujących procedur wynikających z art. 17 ustawy z dnia 27 marca Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 2003 r. o planowaniu przestrzennym. i zagospodarowaniu 1. Uwagi Pana Mariana Wójcika, zam. 35-125 Rzeszów, ul. Zbyszewskiego 13/26, z dnia 8 czerwca 2009r., wniesione do projektu zmiany Nr 103/11/2005 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie dotyczą braku zgodności ustaleń projektu zmiany planu ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Rzeszowa, nieuwzględnienia w ustaleniach projektu zmiany planu wymagań ładu przestrzennego, w szczególności infrastruktury technicznej oraz uwarunkowań środowiskowych dla terenu 1U/MN (obecnie oznaczony symbolem U), a także braku w zmianie planu ustaleń odnoszących się do kosztów finansowych związanych z uchwaleniem planu, pod kątem art. 36 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Przyjęte w projekcie zmiany planu przeznaczenie terenu oznaczonego symbolem U (teren oznaczony symbolem 1U/MN na pierwszym wyłożeniu), pod funkcję usługowo - mieszkaniową oraz zasady zabudowy i zagospodarowania terenu, uzasadnione są położeniem w eksponowanym miejscu, bezpośrednio przy skrzyżowaniu drogi głównej (ul. Bł. Karoliny) z ulicą lokalną. Takie położenie preferuje lokalizację funkcji usługowej. Ustalona w projekcie zmiany planu zasada kształtowania formy architektonicznej obiektów zapewnia ład przestrzenny tej części osiedla. W projekcie zmiany planu ustalono zasady zagospodarowania terenu i warunki jego zabudowy w zakresie dopuszczonym przepisami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Projekt zmiany planu został opracowany zgodnie z kierunkami wyznaczonymi w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego miasta Rzeszowa. Studium zawiera koncepcję rozwoju miasta w sferze funkcjonalno – przestrzennej. Jako dokument kierunkowy nie określa ścisłego przeznaczenia terenów, co jest domeną planów miejscowych. Dla terenu oznaczonego w projekcie zmiany planu symbolem U Studium wskazuje lokalizację usług komercyjnych, z dopuszczeniem usług publicznych i działalności gospodarczej pozarolniczej, natomiast w północnej części terenu objętego zmianą planu wskazuje tereny komunikacji. Zmiana planu przewiduje nieznaczne powiększenie zabudowy usługowej w kierunku północnym kosztem fragmentu terenu oznaczonego na rysunku planu symbolem 4 MWn i zlokalizowanego w jego obrębie terenu komunikacji. Zmiana ta jest zgodna z zapisami Studium z uwagi na możliwość (i funkcjonowanie w stanie istniejącym) wszystkich funkcji wskazanych w Studium. Zakres ustaleń projektu planu określa art. 15 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz.717, z późn. zm.). Zgodnie z art. 15 ust. 2 pkt. 12 tej ustawy w planie ustala się obowiązkowo stawki procentowe, na podstawie - 730 - Poz. 190 których ustala się opłatę, o której mowa w art. 36 ust. 4. Ponieważ projekt zmiany Nr 103/11/2005 nie dotyczy nowego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, lecz zmiany obowiązującego planu, nie określa samodzielnie stawek procentowych, na podstawie których ustala się opłatę, o których mowa w art. 36 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Stawki te zostały określone w § 73 uchwały Nr LVI/134/2001 Rady Miasta Rzeszowa z dnia 25 września 2001 r., w sprawie uchwalenia Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie i wynoszą 30%. 2. Uwagi, wniesione na piśmie z dnia 12 listopada 2009 r., do projektu zmiany Nr 103/11/2005 – część 2 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie przez: Panią Bernadettę Gnatowską – Krztoń, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/5, Pana Waldemara Krztoń, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/5, Pana Bogusława Bednarza, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/1, Panią Marię Bednarz, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/1, Pana Janusza Pełczyńskiego, zam. Rzeszów, ul. Lenartowicza 27/4, Panią Agatę Pełczyńską, zam. Rzeszów, ul. Lenartowicza 27/4, Panią Bożenę Wołowiec, zam. Rzeszów, ul Pułaskiego 9/111, Panią Wandę Kołcio, zam. Rzeszów, ul Strzyżowska 69/2, Pana Andrzeja Walczaka, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/3, Pana Jerzego Śliwińskiego, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/8, Panią Danutę Śliwińską, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/8, Pana Kazimierza Mierzwa, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/13, Panią Bożenę Mierzwa, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/13, Panią Jolantę Trawka, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/12, Pana Andrzeja Trawka, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/12, Panią Iwonę Piętak, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/11, Panią Joannę Mach, zam. Rzeszów, ul Strzyżowska 69/15, Panią Darię Bralewska, zam. Rzeszów, ul Strzyżowska 69/17, Panią Grażynę Matłosz, zam. Rzeszów, ul Strzyżowska 69/18, Pana Wojciecha Stankiewicz, zam. Rzeszów, ul Strzyżowska 69/20, Panią Alinę Popławska – Stankiewicz, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/20, Pana Adama Leicht, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/21, Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - Panią Renatę Leicht, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/21, Pana Mieczysława Świetlik, zam. Rzeszów, ul. Kotuli 86, Panią Barbarę Ciupak, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/7, Pana Dariusza Ciupak, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/7, dotyczą: wskaźnika powierzchni biologicznie czynnej, wskaźnika intensywności zabudowy, wysokości budynku, nieprzekraczalnej linii zabudowy oraz sposobu odprowadzenia wód opadowych na terenie, oznaczonym symbolem „U”. Dla odizolowania graniczącej z projektowanym terenem usług U zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wprowadzono (w wyniku rozpatrzenia uwag z pierwszego wyłożenia) korektę przebiegu nieprzekraczalnej linii zabudowy na tym terenie oraz wyznaczono teren zieleni izolacyjnej od strony jego wschodniej granicy. Zgodnie z tymi ustaleniami budynek usługowy może zostać zlokalizowany w odległości 16,0 m od istniejącego budynku mieszkalnego jednorodzinnego oraz 15,0 m od krawędzi budynku mieszkalnego wielorodzinnego. Zwiększenie odległości z 16,0 m do 20,0 m, czego żądają skarżący, nie jest możliwe ponieważ wprowadzi znaczne ograniczenie możliwości prawidłowego kształtowania zabudowy usługowej (przyjęto maksymalny trakt zabudowy 14,0 m, który pozwala na zagospodarowanie obiektu zgodnie z jego funkcją). Nie zasługują na uwzględnienie uwagi dotyczące intensywności zabudowy usługowej na terenie U. Zabudowa została ograniczona na działce liniami zabudowy, o których mowa wyżej. Ponadto projekt zmiany planu wprowadza ograniczenie co do wysokości zabudowy do dwóch kondygnacji i trzeciej w całości lub częściowo w poddaszu lecz nie więcej niż 12,0 m do kalenicy, co mieści się w kategoriach budownictwa niskiego, zgodnie z przepisami warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Jest to wysokość zbliżona do sąsiadującej zabudowy mieszkaniowej. Wysokość obiektu w przeciwieństwie do pierwotnego planu została ograniczona poprzez podanie jej maksymalnej wielkości. Intensywność zabudowy ograniczona jest również stosunkiem liczby miejsc parkingowych w granicach terenu do powierzchni lokalu usługowego (nie mniej niż 1 miejsce + 1 miejsce na każde 30,0 m2 powierzchni usług). Konieczność realizacji miejsc postojowych w granicach terenu U ogranicza wielkość powierzchni usługowej. Dla przytoczonej w treści uwagi powierzchni usługowej 3000 m² należałoby wybudować 100 miejsc parkingowych co wymagałoby przynajmniej dwupoziomowego parkingu na powierzchni całego terenu U. W terenach miejskich intensywność zabudowy w granicach działki usługowej jest często większa od intensywności zabudowy mieszkaniowej i jest zjawiskiem typowym. Podobnie dotyczy to ilości terenów biologicznie czynnych. Ponadto sposób zagospodarowania terenów należy rozpatrywać nie tylko w kontekście najbliższego sąsiedztwa lecz w odniesieniu do zagospodarowania całego osiedla, co - 731 - Poz. 190 miało miejsce przy formułowaniu ustaleń projektu zmiany planu. W projekcie zmiany planu ustala się wymóg odprowadzania wód opadowych z terenu U do miejskiej sieci kanalizacji deszczowej zlokalizowanej wzdłuż ul. Bł. Karoliny. Nie dopuszcza się innego tymczasowego sposobu odprowadzania wód opadowy, w tym do istniejącego rowu przebiegającego przez teren U. W związku z powyższym uwaga dotycząca odprowadzania wód opadowych jest niezasadna. 3. Uwaga wniesiona przez Spółdzielnię Mieszkaniową „Projektant”, Rzeszów, ul. Słoneczna 2, na piśmie z dnia 14 czerwca 2010 r., do projektu zmiany Nr 103/11/2005 – część 2 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie, dotyczy zwiększenia wielkości powierzchni lokalu gastronomicznego na terenie oznaczonym w projekcie zmiany planu symbolem U. Zagospodarowując teren U wzięto pod uwagę jego sąsiedztwo z terenami zabudowy mieszkaniowej, wprowadzając w zmianie planu szczegółowe ustalenia co do rodzaju usług jakie można lokalizować na tym terenie. Ze względu na obawy mieszkańców sąsiadującej zabudowy (wyrażone w formie uwag do projektu planu) postanowiono dopuścić jedynie niewielki lokal gastronomiczny o powierzchni nieprzekraczającej 30 m2. Taka powierzchnia lokalu ograniczy możliwość lokalizacji funkcji uciążliwej dla mieszkańców sąsiadującej zabudowy (np. dyskoteki), a jednocześnie pozwoli na zlokalizowanie na tym terenie tzw. małej gastronomii (np. kawiarni) towarzyszącej usługom. Ponadto zgodnie z zapisami MPZP Nr 14/1/98 usługi gastronomii mogą być lokalizowane na terenach oznaczonych symbolem UHG, leżących przy ul. Ustrzyckiej, które są obecnie niezainwestowane. 4. Uwagi wniesione przez Pana Mariana Wójcika, zam. Rzeszów, ul. Zbyszewskiego 13/26, na piśmie z dnia 29 czerwca 2010 r., do projektu zmiany Nr 103/11/2005 – część 2 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie, dotyczą: braku zgodności ustaleń projektu zmiany planu ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Rzeszowa, błędów proceduralnych, zasad zabudowy i zagospodarowania terenu oznaczonego w projekcie zmiany planu symbolem U oraz jego obsługi w zakresie infrastruktury technicznej. Uwaga dotycząca braku zgodności zapisów planu ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Rzeszowa została rozpatrzona w pkt 1 niniejszego Rozstrzygnięcia. Procedura przeprowadzona zmiany zgodnie z planu art. 17 została ustawy Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 o Planowaniu i Zagospodarowaniu Przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. Pisma, na które powołuje się skarżący, złożone przez: „Stowarzyszenie Na Rzecz Budowy Obiektów Oświatowych i Infrastruktury Społecznej na Terenie Osiedla przy ul. Strzyżowskiej w Rzeszowie”, Spółdzielni Mieszkaniowej „Projektant” oraz Rady Osiedla im. Franciszka Kotuli w Rzeszowie, zawierają wnioski złożone po tym jak część zmiany Nr 103/11/2005 MPZP Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie została wyłączona z uchwalenia w związku ze złożonymi uwagami i przekazana do ponownej analizy. Uwaga dotycząca wprowadzenia „klauzuli o przezbrojeniu działki na koszt inwestora” nie jest zasadna, ponieważ takie regulacje nie mogą być przedmiotem planu miejscowego. Zmiana planu w zakresie zasad modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej jest zgodna z art. 15 pkt 10 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003r. Nie znajduje uzasadnienia uwaga dotycząca nieprawidłowych zasad zabudowy i zagospodarowania terenu U. Projekt zmiany planu został opracowany zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80 z 2003 r., poz. 717 z p. zm.) oraz rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. Nr 164 z 2003 r., poz. 1587). Projekt zmiany planu został pozytywnie zaopiniowany i uzgodniony przez właściwe instytucje i organy w tym Miejską Komisję Urbanistyczno – Architektoniczną. Z ustaleń zmiany planu nie wynika konieczność likwidacji cieku wodnego, co podnosi skarżący. 5. Uwagi, wniesione na piśmie z dnia 29 czerwca 2010 r., do projektu zmiany Nr 103/11/2005 – część 2 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie przez: Panią Bernadettę Krztoń, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/5, Pana Waldemara Krztoń, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/5, Pana Bogusława Bednarza, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/1, Panią Marię Bednarz, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/1, Pana Janusza Pełczyńskiego, zam. Rzeszów, ul. Lenartowicza 27/4, Panią Agatę Pełczyńską, zam. Rzeszów, ul. Lenartowicza 27/4 Pana Andrzeja Walczaka, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/3, Panią Małgorzatę Walczak, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/3, Panią Katarzynę Kosior, zam. Rzeszów, ul. Kotuli 78, - 732 - Poz. 190 - Pana Grzegorza Kosiora, zam. Rzeszów, ul. Kotuli 78, Panią Bogumiłę Hepel, zam. Rzeszów, ul. Kotuli 84, Panią Danutę Śliwińską, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/8, Pana Kazimierza Mierzwę, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/13, Panią Bożenę Mierzwa, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/13, Panią Jolantę Trawkę, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/12, Pana Andrzeja Trawkę, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/12, Panią Joannę Mach, zam. Rzeszów, ul Strzyżowska 69/15, Panią Martę Bralewską, zam. Rzeszów, ul Strzyżowska 69/17, Panią Grażynę Matłosz, zam. Rzeszów, ul Strzyżowska 69/18, Panią Alinę Popławska – Stankiewicz, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/20, Panią Renatę Leicht, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/21, Pana Mieczysława Świetlika, zam. Rzeszów, ul. Kotuli 86, Panią Natalię Świetlik, Panią Martę Mytych, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/ 16, Pana Antoniego Śmiglę, zam. Rzeszów, ul. Dukielska 1/1, Panią Jadwigę Śmigla, zam. Rzeszów, ul. Dukielska 1/1, Panią Barbarę Ciupak, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/7, Pana Dariusza Ciupak, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/7, Pana Adama Zduna, zam. Rzeszów, ul. Strzyżowska 69/6, Panią Bożenę Wołowiec, zam. Rzeszów, ul. Pułaskiego 9/111, Pana Ryszarda Mazura, zam. Rzeszów, ul. Dukielska 1/3, dotyczą: przeznaczenia terenu oznaczonego w projekcie zmiany planu symbolem U, zasad jego zabudowy i zagospodarowania, zasad jego obsługi w zakresie infrastruktury technicznej, a także informacji zawartych w Prognozie oddziaływania na środowisko. Zgodne z art. 15 pkt 10 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w planie miejscowym określa się zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej. W przedmiotowej zmianie planu dla terenu U ustala się: „odprowadzenie wód opadowych do miejskiej sieci kanalizacji deszczowej zlokalizowanej wzdłuż ul. Bł. Karoliny” co oznacza, że zabudowa na tym terenie może powstać dopiero po realizacji w/w kanalizacji. Z ustaleń projektu zmiany planu wynika, że rów deszczowy przebiegający przez teren U będzie mógł zostać zlikwidowany – wyznaczono nieprzekraczalne linie lokalizacji budynków umożliwiające ich lokalizację na terenie gdzie obecnie przebiega rów. Ewentualna likwidacja rowu wiąże się ze zmianą Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 zagospodarowania terenu i będzie możliwa dopiero po wybudowaniu nowej sieci kanalizacji deszczowej, która rozwiąże problemy odwodnienia terenu inwestycji oraz terenów sąsiednich. Sprawa ta dotyczy rozwiązań technicznych w zakresie infrastruktury technicznej, które nie są regulowane ustaleniami planu miejscowego ani Prognozy oddziaływania na środowisko, stosownie do powołanego wyżej przepisu ustawy. Plan miejscowy nie może zawierać zapisów dotyczących etapowania realizacji inwestycji. Szczegółowa analiza istniejących stosunków wodnych w obszarze objętym projektem zmiany planu oraz terenów sąsiednich i całej zlewni, z której wody płyną również przez przedmiotowy teren, analizowane są na etapie opracowania dokumentacji na budowę sieci kanalizacji deszczowej (w trakcie przygotowania), która będzie realizowana w liniach rozgraniczających ul. Bł. Karoliny. Projekt planu został pozytywnie zaopiniowany przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Rzeszowie w zakresie odprowadzania wód opadowych. Ustalenia planu zabezpieczają roszczenia osób wnoszących uwagi w zakresie odprowadzania wód opadowych. Zakres prognozy oddziaływania na środowisko jest zgodny przepisami art. 51 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, co zostało potwierdzone w procesie opiniowania planu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie oraz Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Rzeszowie (organy uzgadniające zakres prognozy). Zmiany kierunku wód opadowych z terenu spowodowane niwelacją terenu są zabronione zgodnie z: art. 29 i art. 30 ustawy Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r.: „Właściciel gruntu,(…) nie może zmienić stanu wody na gruncie , a zwłaszcza kierunku odpływu znajdującej się na jego gruncie wody opadowej ani kierunku odpływu ze źródeł – ze szkodą dla gruntów sąsiednich” oraz Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury Technicznej z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, które mówi: „ dokonywanie zmiany naturalnego spływu wód opadowych w celu kierowania ich na tereny sąsiedniej nieruchomości jest zabronione”. Są to powszechne przepisy prawa, których respektowanie jest obowiązkowe niezależnie od ustaleń planu. Nie znajduje uzasadnienia uwaga dotyczącą zmiany zapisu „usługi nieuciążliwe” na „usługi nieuciążliwe dla zabudowy mieszkaniowej”. Obecny zapis odnosi się do definicji zawartej w § 5 tekstu planu. Uwagi dotyczące ograniczenia rodzaju funkcji usługowych zawarte w pismach: z dnia 5 czerwca 2009 r. i z dnia 12 listopada 2009 r. zostały szczegółowo przeanalizowane. W wyniku czego sformułowano szczegółowe ustalenia co do rodzaju usług na terenie U tak, aby maksymalnie ograniczyć możliwość zabudowy usługowej stwarzającej - 733 - Poz. 190 uciążliwość dla terenów sąsiednich. Uznano obecne ustalenia za w pełni wystarczające dla zabezpieczenia interesu mieszkańców przed ewentualną uciążliwością usług. W związku z wnioskiem właściciela nieruchomości znajdującej się na terenie U o dopuszczenie lokalizacji usług gastronomii uznano, że niewielki lokal gastronomiczny nie będzie stanowił uciążliwości dla mieszkańców okolicznej zabudowy. Biorąc pod uwagę wniosek właściciela, Spółdzielni mieszkaniowej jak i uwagi mieszkańców dopuszczono w zmianie planu jeden lokal gastronomiczny o powierzchni nie przekraczającej 30 m2. Taka powierzchnia lokalu ograniczy możliwość lokalizacji funkcji uciążliwej dla mieszkańców (np. dyskoteki), a jednocześnie pozwoli na zlokalizowanie na tym terenie tzw. małej gastronomii (np. kawiarni) towarzyszącej usługom. Nie znajduje uzasadnienia uwaga mieszkańców dotycząca zmiany zasad rozbudowy budynków garażowych leżących przy granicy terenu U. W związku z uwagą mieszkańców, z dnia 16 listopada 2009 r. (złożoną po drugim wyłożeniu do publicznego wglądu) dotyczącą warunków rozbudowy w/w budynków, wprowadzono szczegółowe zasady rozbudowy i nadbudowy. W związku z powyższym obecne ustalenia planu w tym zakresie uznaje się za wystarczające. Kwestie dopływu światła dziennego do istniejących budynków regulowane są przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Uwagi dotyczące wysokości zabudowy oraz powierzchni terenu [ZP] są powtórzeniem uwag z dnia 12 listopada 2009 r., złożonych po drugim wyłożeniu do publicznego wglądu w dniach od 9 października do 30 października 2009 r. ( rozpatrzone w pkt 2 niniejszego Rozstrzygnięcia). Ponieważ zasady zabudowy i zagospodarowania terenu U nie uległy zmianom na niekorzyść wnoszących uwagi, w stosunku do projektu zmiany planu z drugiego wyłożenia, rozstrzygnięcie w tym zakresie nie ulega zmianie. 6. Uwagi wniesione przez Pana Janusza Ramskiego, zam. Rzeszów, ul. Jana Wiktora 57, na piśmie z dnia 30 czerwca 2010 r., do projektu zmiany Nr 103/11/2005 – część 2 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie, dotyczą: poszerzenia zakresu usług które mogą być lokalizowane na terenie U, likwidacji w projekcie zmiany planu terenu zieleni urządzonej [ZP], usunięcia z projektu zmiany planu ograniczeń dotyczących zabudowy i zagospodarowania terenu, zmiany zasad obsługi w zakresie komunikacji – dopuszczenie lokalizacji miejsc postojowych w pasie drogi publicznej. Przedmiotowa zmiana polega m.in. na poszerzeniu terenu przeznaczonego pod zabudowę usługową w stosunku do ustaleń planu obowiązującego (teren UHR). W związku z tym wzięto pod uwagę sąsiedztwo z istniejącą zabudową Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 mieszkaniową formułując ustalenia dla terenu U w taki sposób, aby lokalizowana tam zabudowa usługowa nie stanowiła uciążliwości dla istniejącej w sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej. Nie znajduje uzasadnienia uwaga dotycząca zwiększenia zakresu usług na terenie U. W związku z uwagami mieszkańców sąsiadujących z przedmiotowym terenem nieruchomości poddano tę kwestię szczegółowej analizie. Obecny zapis zmiany planu umożliwia lokalizację szerokiego wachlarza usług dla obsługi mieszkańców osiedla. Teren [ZP], który należy zagospodarować jako zieleń urządzoną (o charakterze izolacyjnym) wprowadzono w celu odizolowania terenu usługowego od zabudowy mieszkaniowej. Zostało to poprzedzone analizami możliwości prawidłowego zagospodarowania terenu pod zabudowę usługową zgodnie z zasadami zabudowy i zagospodarowania ustalonymi dla terenu U. Zmiana planu ustala minimalną powierzchnię terenu biologicznie czynnego na 15% powierzchni terenu U, a teren [ZP] stanowi 10%. W związku z tym prawie cała pozostała powierzchnia terenu U może zostać utwardzona. Uznaje się za bezzasadne uwagi skarżącego dotyczące zmiany zasad zabudowy i zagospodarowania terenu U w kwestii: dopuszczenia dachów o zmiennych kątach nachylenia połaci, dopuszczenia więcej niż dwóch budynków lokalizowanych na działce, dopuszczenia funkcji - 734 - Poz. 190 mieszkaniowej na dowolnych warunkach na terenie U. Wprowadzone ograniczenia dotyczące zasad zabudowy i zagospodarowania terenu U wynikają z: zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, kontekstu miejsca, w którym nowa zabudowa usługowa ma wpisywać się w strukturę funkcjonalno – przestrzenną istniejącego osiedla mieszkaniowego w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej jednoi wielorodzinnej. Ponadto projekt zmiany planu został opracowany zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (Dz. U. Nr 80 z 2003 r., poz. 717 z p. zm.) oraz rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ( Dz. U. Nr 164 z 2003 r., poz. 1587). Projekt zmiany planu został pozytywnie zaopiniowany i uzgodniony przez właściwe instytucje i organy w tym Miejską Komisję Urbanistyczno – Architektoniczną. Zapisy planu miejscowego dotyczą wyłącznie terenu objętego jego granicami, dlatego nie jest możliwe wskazanie lokalizacji miejsc postojowych na terenie znajdującym się poza planem, zgodnie z uwagą skarżącego. UZASADNIENIE Do uchwały nr III / 48 / 2010 Rady Miasta Rzeszowa z dnia 28 grudnia 2010r. w sprawie uchwalenia zmiany Nr 103/11/2005 – część 2 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie Uchwała nr XXXIX/113/2005 o przystąpieniu do sporządzenia zmiany Nr 103/11/2005 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie, została podjęta przez Radę Miasta Rzeszowa w dniu 24 maja 2005 r. Opracowaniem objęto siedem obszarów o łącznej powierzchni około 4,4 ha, położonych w zachodniej części miasta na osiedlu Kotuli. Na sesji w dniu 7 lipca 2009 r. Rada Miasta Rzeszowa uchwaliła zmianę planu Nr 103/11/2005 – część 1, w części, co do której nie zostały złożone uwagi. Pozostałe dwa obszary o powierzchni ok. 0,93 ha zostały objęte ponowną analizą i są przedmiotem niniejszej zmiany planu Nr 103/11/ 2005 – część 2. Ustalenia projektu zmiany planu są zgodne ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Rzeszowa, uchwalonym uchwałą Nr XXXVII/113/2000 z dnia 4 lipca 2000 r., z późn. zm. Studium wskazuje na przedmiotowym terenie lokalizację usług komercyjnych z dopuszczeniem usług publicznych i działalności gospodarczej pozarolniczej, tereny komunikacji i zabudowę mieszkaniową jednorodzinną. Przyjęte w projekcie zmiany planu ustalenia uwzględniają występujące uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego terenu, w tym powiązania funkcjonalno-przestrzenne z terenami sąsiednimi. Zmiana planu w części przedstawionej Radzie Miasta do uchwalenia dotyczy dwóch obszarów. Pierwszy obejmuje tereny oznaczone symbolami 18MN i 11KX/KD, przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną i ciąg pieszo-jezdny, zaprojektowany w tym miejscu po zmianie przebiegu drogi lokalnej. Drugi teren oznaczony symbolem U, został przeznaczony pod usługi z dopuszczeniem funkcji mieszkaniowej, co uzasadnione jest jego położeniem bezpośrednio przy skrzyżowaniu drogi głównej (ul. Bł. Karoliny) z ulicą lokalną (ul. Strzyżowską). Takie przeznaczenie pozwoli na lokalizację usług dla obsługi mieszkańców osiedla. Projekt zmiany planu wraz z niezbędnymi dokumentami planistycznymi, w tym prognozą oddziaływania na środowisko oraz prognozą skutków finansowych został opracowany zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 735 - i zagospodarowaniu przestrzennym ( Dz. U. nr 80 z 2003 r., poz. 717 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. Nr 164 z 2003 r., poz. 1587). W trakcie sporządzania projektu zmiany planu przeprowadzono strategiczną ocenę oddziaływania na środowisko z zapewnieniem udziału społeczeństwa, stosownie do wymogów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr 199 z 2008 r., poz. 1227 z późn. zm.) Zmiana planu została z dochowaniem obowiązujących wynikających z ww. ustaw. sporządzona procedur Sposób przeprowadzenia procedury i strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Informacje dotyczące udziału społeczeństwa w procedurze sporządzania zmiany planu. Prezydent Miasta Rzeszowa, dnia 13 września 2005 r., ogłosił o przystąpieniu do sporządzenia zmiany Nr 103/11/2005 Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie – poprzez ogłoszenie w prasie miejscowej Dziennik „ Super Nowości”, przez obwieszczenie na tablicach ogłoszeń w Urzędzie Miasta Rzeszowa a także w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) na stronie internetowej Urzędu. W obwieszczeniu i ogłoszeniu podano termin i zasady składania wniosków do projektu zmiany planu (termin składania wniosków wyznaczono do dnia 4 października 2005 r.) Po ogłoszeniu o przystąpieniu do sporządzenia zmiany planu, w wyznaczony terminie, nie złożono wniosków. Wszystkie wnioski od instytucji i organów zostały przeanalizowane i wzięte pod uwagę przy sporządzaniu zmiany planu. Została sporządzona prognoza oddziaływania ustaleń zmiany planu na środowisko. Przy opracowaniu prognozy uwzględniono, m.in. informacje zawarte w opracowaniu ekofizjograficznym, przygotowanym na potrzeby niniejszego projektu zmiany planu oraz uzgodniony zakres prognozy z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Rzeszowie i Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Rzeszowie. Wystąpiono o zaopiniowanie i uzgodnienie projektu zmiany planu do właściwych instytucji i organów, w tym do Miejskiej Komisji UrbanistycznoArchitektonicznej. Projekt zmiany planu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko został pozytywnie zaopiniowany i uzgodniony przez wymagane przepisami organy. Poz. 190 Projekt zmiany planu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko, został wyłożony do publicznego wglądu, w dniach od 4 maja 2009 r. do 25 maja 2009 r. Ogłoszenie i obwieszczenie o terminie wyłożenia do publicznego wglądu projektu zmiany planu i prognozy, ukazało się 23 kwietnia 2009 r. w Gazecie Codziennej „Nowiny”, na tablicy ogłoszeń w Urzędzie Miasta Rzeszowa oraz w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) na stronie internetowej Urzędu. Określono zasady składania uwag. Termin składania uwag wyznaczono do dnia 8 czerwca 2009 r. W dniu 20 maja 2009 r. odbyła się dyskusja publiczna nad rozwiązaniami przyjętymi w projekcie zmiany planu. Do projektu zmiany Nr 103/11/2005 MPZP Nr 14/1/98 w rejonie ulic: Strzyżowskiej, Ustrzyckiej, Dukielskiej i Krośnieńskiej w Rzeszowie, w terminie 14 dni wyznaczonym od dnia zakończenia okresu wyłożenia projektu do publicznego wglądu, tj. do dnia 8 czerwca 2009 r. wpłynęły uwagi, które zostały rozpatrzone Zarządzeniem Nr V/917/2009 Prezydenta Miasta Rzeszowa z dnia 29 czerwca 2009 r. w następujący sposób: - Uwzględniono uwagi: o Pana Janusza Pełczyńskiego, o Panią Agatę Pełczyńską, o Pana Bogusława Bednarz, o Pana Waldemara Krztoń, o Panią Barbarę Ciupak, o Pana Dariusza Ciupak, o Panią Małgorzatę Walczak, o Pana Andrzej Walczak, o Panią Wandę Kołcio, o Pana Andrzeja Trawka, o Panią Jolantę Trawka, o Panią Bożenę Mierzwa, o Pana Kazimierza Mierzwa, o Pana Mieczysława Świetlik, o Panią Bożenę Wołowiec, o Panią Beatę Hałaj, o Pana Krzysztofa Bazylski, o Panią Joannę Mach, o Panią Alinę Popławska – Stankiewicz, o Pana Adama Leicht, o Panią Renatę Leicht, o Panią Krystynę Mazur, o Pana Ryszarda Mazur, o Pana Antoniego Śmigla, o Pana Wiesława Dłuski, o Panią Dorotę Długosz – Smela, o Panią Katarzynę Domańska, o Pana Henryka Lenart, o Panią Bożenę Duda, dotyczące zasad zagospodarowania i warunków zabudowy, które ustalono dla terenu oznaczonego symbolem 1U/MN oraz braku dostatecznego stopnia szczegółowości oceny wpływu na środowisko projektowanego zagospodarowania terenu oznaczonego symbolem 1U/MN, uwzględniono uwagę Pani Janiny Sobiny, w części dotyczącej ustaleń w zakresie linii zabudowy, dla terenu oznaczonego symbolem 18 MN, Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - - - pozostawiono bez rozpatrzenia uwagę Pani Janiny Sobiny, w zakresie dotyczącym zmiany przeznaczenia części działki 1278/4 pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, ponieważ odnosi się do terenu, który nie jest objęty zmianą planu Nr 103/11/2005, uwzględniono uwagę Pana Mariana Wójcika, w części dotyczącej ustaleń w zakresie linii zabudowy, na terenie oznaczonym na rysunku zmiany planu symbolem 18 MN, nie uwzględniono uwagi Pana Mariana Wójcika, w części dotyczącej braku zgodności ustaleń projektu zmiany planu ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Rzeszowa; nieuwzględnienia w ustaleniach projektu zmiany planu wymagań ładu przestrzennego, w szczególności infrastruktury technicznej oraz uwarunkowań środowiskowych dla terenu 1U/MN, a także braku w zmianie planu ustaleń odnoszących się do kosztów finansowych związanych z uchwaleniem planu, pod kątem art. 36 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Na sesji w dniu 7 lipca 2009 r. Rada Miasta Rzeszowa uchwaliła zmianę planu Nr 103/11/2005 – część 1, w części co do której nie zostały złożone uwagi. Pozostałą część poddano ponownej analizie. W wyniku uwzględnienia złożonych uwag wprowadzono odpowiednie korekty do projektu zmiany planu, następnie projekt zmiany Nr 103/11/ 2005 – część 2 wraz z prognozą oddziaływania na środowisko, został wyłożony do publicznego wglądu, w dniach od 9 października 2009 r. do 30 października 2009 r. Ogłoszenie i obwieszczenie Prezydenta Miasta Rzeszowa o terminie wyłożenia do publicznego wglądu projektu zmiany planu i prognozy ukazało się dnia 1 października 2009 r. w miejscowej prasie Gazeta Codzienna ”Nowiny”, na tablicach ogłoszeń w Urzędzie Miasta Rzeszowa oraz w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) na stronie internetowej Urzędu. Określono zasady składania uwag. Termin składania uwag wyznaczono do dnia 17 listopada 2009 r. W dniu 22 października 2009 r. odbyła się dyskusja publiczna nad rozwiązaniami przyjętymi w projekcie zmiany planu. Do projektu zmiany planu, w terminie przewidzianym ustawą, nie krótszym niż 14 dni od dnia zakończenia okresu wyłożenia zmiany planu, tj. do 17 listopada 2009 r. wpłynęły uwagi dotyczące przyjętych w projekcie rozwiązań. Zarządzeniem Nr V/1065/09 z dnia 8 grudnia 2009 r. Prezydent Miasta rozpatrzył uwagi wniesione do projektu zmiany planu w następujący sposób: Uwagi wniesione przez: o Panią Bernadettę Gnatowską – Krztoń, o Pana Waldemara Krztoń, o Pana Bogusława Bednarza, o Panią Marię Bednarz, - 736 - Poz. 190 o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o Pana Janusza Pełczyńskiego, Panią Agatę Pełczyńską, Panią Bożenę Wołowiec, Panią Wandę Kołcio, Pana Andrzeja Walczaka, Pana Jerzego Śliwińskiego, Panią Danutę Śliwińską, Pana Kazimierza Mierzwę, Panią Bożenę Mierzwa, Panią Jolantę Trawka, Pana Andrzeja Trawkę, Panią Iwonę Piętak, Panią Joannę Mach, Panią Darię Bralewską, Panią Grażynę Matłosz, Pana Wojciecha Stankiewicz, Panią Alinę Popławską – Stankiewicz, Pana Adama Leichta, Panią Renatę Leicht, Pana Mieczysława Świetlika, Panią Barbarę Ciupak, Pana Dariusza Ciupaka, - uwzględniono w części dotyczącej ograniczenia rodzaju usług, które mogą być lokalizowane na terenie „U”, zasad zagospodarowania terenu „ZP” oraz warunków nadbudowy budynków garażowych usytuowanych w granicy terenu, nie uwzględniono w części dotyczącej: wskaźnika powierzchni biologicznie czynnej, wskaźnika intensywności zabudowy, wysokości budynku, nieprzekraczalnej linii zabudowy oraz sposobu odprowadzenia wód opadowych. - W wyniku uwzględnienia części wniesionych uwag wprowadzono odpowiednie korekty do projektu zmiany Nr 103/11/2005 – część 2, następnie projekt wraz z prognozą oddziaływania na środowisko został po raz kolejny wyłożony do publicznego wglądu w dniach od 27 maja 2010 r. do 17 czerwca 2010 r. Ogłoszenie i obwieszczenie Prezydenta Miasta Rzeszowa o terminie wyłożenia do publicznego wglądu projektu zmiany planu i prognozy ukazało się dnia 20 maja 2010 r. w miejscowej prasie Gazeta Codzienna ”Nowiny”, na tablicach ogłoszeń w Urzędzie Miasta Rzeszowa oraz w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) na stronie internetowej Urzędu. Określono zasady składania uwag. Termin składania uwag wyznaczono do dnia 1 lipca 2010 r. W dniu 8 czerwca 2010 r. odbyła się dyskusja publiczna nad rozwiązaniami przyjętymi w projekcie zmiany planu. Do projektu zmiany planu, w terminie przewidzianym ustawą, nie krótszym niż 14 dni od dnia zakończenia okresu wyłożenia planu, tj. do 1 lipca 2010 r. wpłynęły uwagi dotyczące przyjętych w projekcie rozwiązań. Zarządzeniem Nr V/1287/2010 z dnia 22 lipca 2010 r. Prezydent Miasta rozpatrzył uwagi wniesione do projektu zmiany planu w następujący sposób: Nie uwzględniono : - Uwagi wniesionej przez Spółdzielnię Mieszkaniową „Projektant”, dotyczącej wielkości powierzchni lokalu Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 737 - gastronomicznego na terenie oznaczonym w projekcie zmiany planu symbolem „U”, o o o o o o o - Uwag wniesionych przez Pana Mariana Wójcika dotyczących: braku zgodności ustaleń projektu zmiany planu ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Rzeszowa, błędów proceduralnych, zasad zabudowy i zagospodarowania terenu oznaczonego w projekcie planu symbolem „U” oraz jego obsługi w zakresie infrastruktury technicznej, Poz. 191 Pana Antoniego Śmiglę, Panią Jadwigę Śmigla, Panią Barbarę Ciupak, Pana Dariusza Ciupak, Pana Adama Zduna, Panią Bożenę Wołowiec, Pana Ryszarda Mazura, dotyczących: przeznaczenia terenu oznaczonego w projekcie zmiany planu symbolem „U”, zasad jego zabudowy i zagospodarowania, zasad jego obsługi w zakresie infrastruktury technicznej, a także informacji zawartych w Prognozie oddziaływania na środowisko. - Uwag wniesionych przez: o Panią Bernadettę Krztoń, o Pana Waldemara Krztoń, o Pana Bogusława Bednarza, o Panią Marię Bednarz, o Pana Janusza Pełczyńskiego, o Panią Agatę Pełczyńską, o Pana Andrzeja Walczaka, o Panią Małgorzatę Walczak, o Panią Katarzynę Kosior, o Pana Grzegorza Kosiora, o Panią Bogumiłę Hepel, o Panią Danutę Śliwińską, o Pana Kazimierza Mierzwę, o Panią Bożenę Mierzwa, o Panią Jolantę Trawkę, o Pana Andrzeja Trawkę, o Panią Joannę Mach, o Panią Martę Bralewską, o Panią Grażynę Matłosz, o Panią Alinę Popławska – Stankiewicz, o Panią Renatę Leicht, o Pana Mieczysława Świetlika, o Panią Natalię Świetlik, o Panią Martę Mytych, - Uwag wniesionych przez Pana Janusza Ramskiego dotyczących przeznaczenia terenu oznaczonego w projekcie zmiany planu symbolem „U” oraz zasad jego zabudowy i zagospodarowania. Wszystkie wniesione do projektu zmiany planu uwagi zostały szczegółowo przeanalizowane i uwzględnione w szerokim zakresie, o czym świadczą trzy wyłożenia projektu do publicznego wglądu. Ostatnia wersja projektu zapewnia prawidłowe relacje funkcjonalno-przestrzenne w granicach terenu oraz w jego bliższym i dalszym otoczeniu. Informacja o podjętych ww. Zarządzeniach Prezydenta Miasta została zamieszczona w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) na stronie internetowej Urzędu Miasta Rzeszowa. Uwagi nieuwzględnione przez Prezydenta Miasta Rzeszowa zostają przedstawione Radzie Miasta celem rozpatrzenia 191 INFORMACJA Nr GKK.II.7417-16/10/11 PREZYDENTA MIASTA PRZEMYŚLA z dnia 13 stycznia 2011 r. w sprawie projektu operatu opisowo-kartograficznego modernizacji ewidencji gruntów i budynków obrębu ewidencyjnego nr 216 Kruhel Wielki miasta Przemyśla Na podstawie art. 24a ust. 1, 8 i 9 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287 ze zm.) informuję, że: § 1. Projekt operatu opisowo-kartograficznego powstały w wyniku modernizacji ewidencji gruntów i budynków obrębu nr 216 Kruhel Wielki miasta Przemyśla stał się operatem ewidencji gruntów i budynków. § 2. Każdy czyjego interesu prawnego dotyczą dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków ujawnione w operacie opisowo-kartograficznym może w terminie 30 dni od daty ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego informacji, o której mowa w §1, zgłaszać zarzuty do tych danych. Z up. Prezydenta Miasta Grzegorz Hayder Z-ca Prezydenta Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 738 - Poz. 192 i 193 192 INFORMACJA Nr 1/2011 STAROSTY BRZOZOWSKIEGO z dnia 14 stycznia 2011 r. Zgodnie z art. 24a ust. 1, 8 i 9 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287 z późn. zm.), w dzienniku urzędowym województwa zgłaszać zarzuty do tych danych. Ponadto informuję, że wyłożenie projektu operatu opisowo-kartograficznego odbyło się w dniach od 28 października 2010 r. do 19 listopada 2010 r. w godzinach od 800 do 1600 w budynku Domu Ludowego w Niebocku, o czym zawiadomione zostały osoby fizyczne, prawne i jednostki organizacyjne zgodnie z art. 24a ust. 5 cytowanej wyżej ustawy. Starosta Brzozowski informuje, że: - projekt operatu opisowo - kartograficznego wsi Niebocko, gmina Dydnia, stał się operatem ewidencji gruntów i budynków, - każdy czyjego interesu prawnego dotyczą dane zawarte w operacie opisowo-kartograficznym, może w terminie 30 dni od daty ogłoszenia Starost Brzozowski Zygmunt Błaż 193 INFORMACJA PREZESA URZĘDU REGULACJI ENERGETYKI z dnia 13 stycznia 2011 r. o decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki odmawiającej zmiany taryfy dla ciepła przedsiębiorstwa energetycznego: PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Oddział Elektrociepłownia Rzeszów z siedzibą w Rzeszowie W dniu 12 stycznia 2011 r. decyzją Nr OKR4210-84(4)/2010/2011/1249/104/VIIIA/JI Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na podstawie art. 155 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postepowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) oraz w związku z art. 47 ust. 1 i 2, art. 30 ust. 1 i art. 47 ust. 2c pkt 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późn. zm.) odmówił dokonania zmiany decyzji z dnia 29 lipca 2009 r. znak: OKR-421042(11)/2009/104/VIII/JI zatwierdzającej ustaloną przez Przedsiębiorstwo taryfę dla ciepła. Uzasadnienie Na podstawie art. 61 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, na wniosek Przedsiębiorstwa energetycznego w dniu 15 grudnia 2010 r. zostało wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie zmiany taryfy dla ciepła, ustalonej przez zainteresowane Przedsiębiorstwo energetyczne, zatwierdzonej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (zwanego dalej „Prezesem URE”) decyzją z dnia 29 lipca 2009 r. Nr OKR-421042(11)/2009/104/VIII/JI.W uzasadnieniu wniosku o zmianę aktualnie stosowanej taryfy dla ciepła, Przedsiębiorstwo energetyczne wskazało na zmianę warunków prowadzenia działalności, w związku z planowaną zmianą przepisów dotyczących wysokości stawek podatku VAT. Po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w powyższej sprawie, Prezes URE nie zaakceptował argumentacji zawartej w uzasadnieniu wniosku złożonego przez Przedsiębiorstwo energetyczne i zważył, co następuje. Decyzją z dnia 29 lipca 2009 r. nr OKR-421042(11)/2009/104/VIII/JI zatwierdzono ustaloną przez Przedsiębiorstwo taryfę dla ciepła, na okres do dnia 30 września 2010 r. Następnie, w dniu 30 września 2010 r. na wniosek Przedsiębiorstwa zostało wszczęte postępowanie w sprawie zatwierdzenia nowej taryfy dla ciepła i do dzisiaj postepowanie to nie zostało zakończone. Zatem, zgodnie z art. 47 ust. 2c pkt 1 ustawy - Prawo energetyczne, ponieważ upłynął okres czasu, na jaki została zatwierdzona decyzją z dnia 29 lipca 2009 r. nr OKR-421042(11)/2009/104/VIII/JI taryfa dla ciepła, a decyzja Prezesa URE w sprawie zatwierdzenia nowej taryfy nie została wydana - do dnia wejścia w życie nowej taryfy Przedsiębiorstwo stosuje taryfę dotychczasową. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 739 - Z kolei, w myśl art. 155 Kodeksu postępowania administracyjnego, decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, lub organ wyższego stopnia, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. Mając na uwadze ww. ustalenia wskazuję, że na przeszkodzie zmiany w trybie przepisu art. 155 Kpa decyzji z dnia 29 lipca 2009 r. nr OKR4210-42(11)/2009/104/VIII/JI, stoi przepis art. 47 ust. 2c ustawy - Prawo energetyczne, bowiem zmiana ww. decyzji, po upływie okresu na jaki została ustalona dotychczasowa taryfa dla ciepła (po 30 września 2010 r.) i przed dniem wejścia w życie nowej taryfy dla ciepła, oznaczałaby obejście ustawowego nakazu stosowania dotychczasowej taryfy do czasu wejścia w życie nowej taryfy (tak wprost wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2009 r., sygn. akt: III SK 23/08, publ. ZNSA 2009/4/93). Zatem, przyczyną odmowy dokonania zmiany dotychczasowej taryfy w trybie art. 155 Kpa jest treść przepisu szczególnego, tj. art. 47 ust. 2c ustawy Prawo energetyczne, nakazującego Poz. 194 stosowanie taryfy dotychczasowej. Zmiana decyzji zatwierdzającej taryfę z dnia 29 lipca 2009 r. znak: OKR-4210-42(11)/2009/104/VIII/JI w trybie art 155 Kpa po upływie okresu jaki została zatwierdzona wg wyroku jw. jest niedopuszczalna Zważywszy, iż w niniejszej sprawie nie zostały spełnione przesłanki określone w art. 155 Kpa, umożliwiające zmianę decyzji, Prezes URE postanowił orzec jak w sentencji. Decyzja została doręczona stronie. z upoważnienia Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki Dyrektor Południowo-Wschodniego Oddziału Terenowego Urzędu Regulacji Energetyki z siedzibą w Krakowie Małgorzata Nowaczek-Zaremba 194 INFORMACJA PREZESA URZĘDU REGULACJI ENERGETYKI z dnia 14 stycznia 2011 r. o decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki zmieniającej koncesję na przesyłanie i dystrybucję ciepła przedsiębiorcy Pana Stanisława Andrysiewicza, prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Budowlany - Stanisław Andrysiewicz z siedzibą w Tarnobrzegu W dniu 14 stycznia 2011 r. decyzją Nr WCC/1155B/13702/W/OKR/2011/EŚ Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na podstawie art. 155 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) oraz w związku z art. 32 ust. 1 pkt 3, art. 30 ust. 1 i art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późn. zm.), zmienił swoją decyzję z dnia 05 grudnia 2006 r.: Nr WCC/1155/13702/W/OKR/2006/WS (z późn.zm.) w sprawie udzielenia przedsiębiorcy Panu Stanisławowi Adrysiewiczowi, prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Budowlany – Stanisław Andrysiewicz z siedzibą w Tarnobrzegu, koncesji na wytwarzanie ciepła. Decyzją z dnia 5 grudnia 2006 r. Nr WCC/1155/13702/W/OKR/2006/WS (z późn. zm.) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki udzielił Panu Stanisławowi Adrysiewiczowi prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Budowlany – Stanisław Andrysiewicz z siedzibą w Tarnobrzegu (zwany dalej „Koncesjonariuszem”), koncesji na wytwarzanie ciepła w okresie do 5 grudnia 2016 r. Pismem z dnia 19 lipca 2010 r. brak znaku, Koncesjonariusz, w związku wybudowaniem nowej kotłowni, zlokalizowanej na terenie Gorzyc, przy ul. Odlewników 52, wyposażonej w dwa kotły wodne o łącznej mocy zainstalowanej 0,705 MW, opalane gazem ziemnym, wystąpił z wnioskiem o zmianę zakresu posiadanej koncesji na wytwarzanie ciepła. W związku z powyższym, Koncesjonariusz będzie obecnie eksploatował pięć źródeł ciepła, o łącznej mocy zainstalowanej 11,631 MW. W toku postępowania zwrócono się, stosownie do art. 23 ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, do Zarządu Województwa Podkarpackiego, pismami z dnia 2 sierpnia 2010 r., znak: OKR-411017(5)/2010/13702/EŚ oraz z dnia 10 grudnia 2010 r. znak: OKR4110-17(16)/2010/13702/EŚ, z prośbą o wyrażenie opinii w sprawie przedmiotowej sprawie. Zarząd Województwa Podkarpackiego w terminie 14 dni od przedstawienia wniosków do zaopiniowania Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 740 - nie zajął stanowiska w przedmiotowej sprawie, zatem na podstawie art. 23 ust. 4 ustawy Prawo energetyczne przyjęto, że wydał opinię pozytywną. zasługuje na uwzględnienie w całości, nie jest sprzeczny z interesem społecznym, a przedmiotowa zmiana leży w słusznym interesie strony – postanowiłem orzec jak w sentencji. Na podstawie art. 155 Kpa decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, lub przez organ wyższego stopnia, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki może zmienić warunki wydanej koncesji na wniosek przedsiębiorstwa energetycznego. po Poz. 195 Decyzja została doręczona stronie. z upoważnienia Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki Dyrektor Południowo-Wschodniego Oddziału Terenowego Urzędu Regulacji Energetyki z siedzibą w Krakowie Mając na uwadze powyższe okoliczności oraz stwierdzeniu, że wniosek Koncesjonariusza Małgorzata Nowaczek-Zaremba 195 SPRAWOZDANIE z działalności Komisji Bezpieczeństwa i Porządku Powiatu Leżajskiego za rok 2010 Komisja Bezpieczeństwa i Porządku Powiatu Leżajskiego została utworzona zarządzeniem nr 17/2003 Starosty Leżajskiego z dnia 12 maja 2003 roku. - opiniowaniem projektów budżetu powiatu w zakresie wydatków na bezpieczeństwo publiczne, ochronę przeciwpożarową i usuwanie skutków klęsk żywiołowych; Zadania i kompetencje Komisji określone są w art. 38a ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. nr 142, poz. 1592 z póź. zm.). - opiniowaniem realizacji powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz ochrony bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego pn. „Bezpieczny Powiat”; Jej członkami są przedstawiciele różnych instytucji naszego powiatu tj. Policji, Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej, Rady Powiatu, Samorządu Gminnego i Starostwa Powiatowego, które bezpośrednio zajmują się problematyką zapobiegania i zwalczania przestępczości oraz ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego. - wypracowywaniem stosownych wniosków, zaleceń i propozycji rozwiązań dla poszczególnych powiatowych jednostek organizacyjnych. W pracach Komisji biorą ponadto udział jako eksperci z głosem doradczym, przedstawiciele powiatowych służb, inspekcji i straży oraz Prokuratury Rejonowej. Komisja obraduje na swoich posiedzeniach, które odbywają się zgodnie z rocznym planem pracy. Posiedzeniom Komisji przewodniczy Starosta Leżajski lub z jego upoważnienia Wicestarosta. Na się m.in.: - swoich posiedzeniach Komisja zajmuje analizowaniem informacji powiatowych służb, inspekcji i straży oraz jednostek organizacyjnych powiatu o zagrożeniach, na podstawie których dokonuje oceny stanu bezpieczeństwa na terenie powiatu; Na przestrzeni 2010 roku, Komisja Bezpieczeństwa i Porządku Powiatu Leżajskiego zajmowała się następującymi zagadnieniami: 1. Wysłuchała i pozytywnie zaopiniowała sprawozdanie z działalności Komisji Bezpieczeństwa i Porządku Powiatu Leżajskiego za rok 2009, przedstawione przez Starostę Leżajskiego. Komisja z zadowoleniem przyjęła informację o wydatkowaniu przez Starostwo znacznych środków na zakup sprzętu technicznego oraz na „służbę ponadnormatywną” dla Straży i Policji w celu zwiększenia bezpieczeństwa w terenie. Na podstawie zebranych informacji oraz dokonywanych na przestrzeni roku ocen i analiz, Komisja stwierdziła, że stan porządku publicznego i bezpieczeństwa mieszkańców na terenie powiatu jest dobry, aczkolwiek w dalszym ciągu należy dążyć do poprawy tego stanu poprzez działania zapobiegawcze i dodatkowe nakłady finansowe na doposażenie sprzętowe służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo publiczne. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 741 - Poz. 195 2. Dokonała oceny stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego na terenie powiatu po wysłuchaniu stosownych informacji z działalności powiatowych służb, inspekcji i straży, przedstawionych przez ich szefów. Komisja pozytywnie oceniła działania tych jednostek w roku 2009 w powyższym zakresie, doceniając ich codzienny trud i wysiłek w wykonywaniu odpowiedzialnej i niebezpiecznej pracy dla ratowania zdrowia i życia mieszkańców oraz zapewnienia ładu i porządku. i związanych z nimi zagrożeniami występującymi w tych placówkach oraz prowadzonych sukcesywnie działaniach zapobiegawczych. W związku ze wzrostem (w skali całego kraju) negatywnego zjawiska alkoholizmu i narkomani wśród młodzieży, Komisja podkreśliła ważną rolę jaką odgrywa współpraca szkół z Policją i rodzicami w rozwiązywaniu problemów wychowawczych, ponadto pozytywnie oceniła całokształt działań poszczególnych placówek w kierunku zmniejszenia skali tych zagrożeń. 3. Zapoznała się z prowadzonymi przez Poradnię Psychologiczno – Pedagogiczną działaniami wychowawczymi i profilaktycznymi z dziećmi i młodzieżą. Na uwagę zasługuje zaangażowanie każdorazowo kilkuset uczestników w różnego rodzaju konkursach plastycznych oraz teatrzykach profilaktycznych o tematyce współczesnych zagrożeń oraz patologii społecznych. Komisja pozytywnie podsumowała podejmowane działania zalecając dalsze ich poszerzanie. 8. Zapoznała się z projektem budżetu powiatu leżajskiego na rok 2010 w zakresie wydatków na bezpieczeństwo publiczne, zarządzanie kryzysowe w tym ochronę przeciwpożarową i przeciwpowodziową, przedstawionym przez Starostę. Komisja zaleciła, aby na bieżąco analizować potrzeby oraz wydatki z tym związane i dostosowywać je do aktualnych wciąż rosnących potrzeb. Projekt budżetu został pozytywnie zaopiniowany przez Komisję. 4. Dokonała oceny stanu zabezpieczenia imprez sportowych przez kluby piłkarskie działające na terenie powiatu po wysłuchaniu informacji przedstawionych zarówno przez przedstawicieli tych klubów jak też przez Policję. Przedstawiciel Policji wskazał na pozytywne efekty zastosowania monitoringu na obiektach sportowych i w miejscach publicznych. Komisja stwierdziła, że obecny stan zabezpieczenia imprez sportowych jest zadowalający, niemniej należy w dalszym ciągu pracować nad ich poprawą. 9. Wysłuchała informacji przedstawicieli samorządów miejskich i gminnych z terenu powiatu o wysokości środków finansowych ujętych w budżetach miast i gmin na rok 2010, przeznaczonych na bezpieczeństwo publiczne w zakresie zadań własnych (działalność Ochotniczych Straży Pożarnych, Straży Miejskiej i Gminnych Zespołów Zarządzania Kryzysowego). Komisja pozytywnie oceniła politykę samorządów w tym zakresie. 5. Wysłuchała informacji dotyczącej aktualnego stanu bezpieczeństwa ruchu na drogach publicznych powiatu leżajskiego oraz przeprowadzanych przez Policję cyklicznych akcjach profilaktycznych, mających na celu kontrolę m. in. stanu technicznego pojazdów mechanicznych oraz trzeźwości kierujących pojazdami. Komisja po analizie informacji oceniła stan bezpieczeństwa na drogach jako zadowalający, niemniej zgłosiła wniosek aby Policja zwróciła większą uwagę na zagrożenie ze strony motocyklistów jeżdżących z dużą prędkością. 10. Dokonała analizy skali przestępczości na terenie powiatu leżajskiego w stosunku do roku ubiegłego na podstawie informacji przedstawionej przez przedstawiciela Prokuratury Rejonowej w Leżajsku. Komisja stwierdziła, że w analizowanym okresie wzrosła ilość spraw związanych z prowadzeniem pojazdów mechanicznych i rowerów przez nietrzeźwych kierowców, zmalała natomiast ilość spraw związanych z kradzieżą mienia. Z analizy wynika także, że w w/w okresie nie występowały poważniejsze przestępstwa przeciwko mieniu, życiu i zdrowiu mieszkańców powiatu czy też z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. 6. Zapoznała się z podjętymi działaniami profilaktycznymi przez realizatorów powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz ochrony bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego pn. „Bezpieczny Powiat” i po ich analizie pozytywnie zaopiniowała realizację programu przez powiatowe służby, inspekcje i straże, powiatowe i gminne jednostki oświatowo wychowawcze, starostwo powiatowe oraz urzędy miast i gmin. wg tzw. bloków problemowych. 11. Przyjęła do realizacji przedstawiony przez Starostę plan pracy Komisji na rok 2010, wnosząc stosowne propozycje zagadnień oraz problematyki, którymi winna zająć się Komisja na przestrzeni nadchodzącego roku, stosownie do swoich zadań i kompetencji ustawowych. STAROSTA LEŻAJSKI 7. Wysłuchała informacji przedstawicieli powiatowych placówek oświatowo – wychowawczych o patologiach wśród młodzieży Jan Kida Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 742 - Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 743 - Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 7 - 744 - Prenumerata i rozpowszechnianie Dzienników Urzędowych Województwa Podkarpackiego: Wydział Organizacyjno-Administracyjny tel.: (017) 867 1205, pok. 205 Zbiory Dzienników Urzędowych wraz ze skorowidzami wyłożone są do powszechnego wglądu w Wydziale Prawnym i Nadzoru, w pokoju 245 w godzinach pracy Urzędu. Wydawca: Wojewoda Podkarpacki Redakcja: Podkarpacki Urząd Wojewódzki w Rzeszowie, Wydział Prawny i Nadzoru Rzeszów, ul. Grunwaldzka 15, pok. 245 i 245a, tel. (017) 867 1245 lub (017) 867 1263 e-mail: [email protected] Skład komputerowy: Podkarpacki Urząd Wojewódzki w Rzeszowie, Wydział Organizacyjno-Administracyjny ul. Grunwaldzka 15, tel. (017) 867 1546, pok. 546 e-mail: dziennik@ rzeszow.uw.gov.pl Druk: Podkarpacki Urząd Wojewódzki w Rzeszowie, Wydział Organizacyjno-Administracyjny Rzeszów, ul. Grunwaldzka 15, tel. (017) 867 1020, pok. 20 Tłoczono z polecenia Wojewody Podkarpackiego w Podkarpackim Urzędzie Wojewódzkim w Rzeszowie, Wydział Organizacyjno-Administracyjny Rzeszów, ul. Grunwaldzka 15 ISSN 1508 - 4760 Cena 21,06 zł (w tym 8% VAT)