Porównanie systemów operacyjnych Windows i Linux.

Porównanie systemów operacyjnych Windows i Linux.
Linux:
Linux to wielozadaniowy, wieloużytkowy, 32-bitowy system operacyjny typu UNIX stworzony
przez Linusa Torvaldsa. Pierwsza wersja systemu ujrzała światło dzienne w sierpniu 1991
roku, od tamtej pory system podlega licznym udoskonaleniom dokonywanym przez ogromną
grupę programistów mających dostęp do kodu źródłowego systemu, który jest
rozpowszechniany na zasadach licencji GPL (General Public License) fundacji FSF. Licencja ta
zapewnia powszechną możliwość bezpłatnego użytkowania systemu i brania udziału w jego
rozwoju. Jego kod źródłowy jak i sam system jest więc bezpłatny i dostępny dla każdego bez
żadnych ograniczeń. Natomiast firmy komercyjne zarabiają, tworząc i sprzedając tzw.
dystrybucje Linuksa, czyli wersje instalacyjne, zawierające program, kod źródłowy oraz setki
dodatkowych programów użytkowych przystosowanych dla tego systemu zarówno
shareware'owych jak i freeware'owych. Cena obejmuje zebranie wszystkich programów w
całość, wytłoczenie CD, oraz wydrukowanie podręcznika użytkownika. Poszczególne wersje
dystrybucyjne różnią się jakością dołączonej dokumentacji, programem instalacyjnym oraz
ilością i aktualnością dołączonego oprogramowania (stąd różnica liczby płyt CD-ROM w
poszczególnych dystrybucjach), przy czym coraz częściej można spotkać również darmowe
wersje dużych programów komercyjnych na tą platformę takich jak pakiety biurowe
StarOffice, Corel World Perfect przeglądarkę Internetową i klienta pocztowego N.
Communicatora czy programy graficzne np. Gimp. Darmowe wersje Evaluation można
znaleźć na dodatkach CD czasopism komputerowych lub w Internecie.
Oprócz całkowitej bezpłatności główną zaletą Linuksa są małe wymagania sprzętowe. Do
wykonywania podstawowych zadań wystarczy mu komputer 386 z 4 MB pamięci RAM. Poza
tym Linux funkcjonuje także sprawnie na innych platformach sprzętowych takich jak: PowerPC, Power-Mac, Atari czy Amiga. Linux stał się już najpopularniejszym systemem dla
serwerów internetowych, używany jest przez miliony osób również jako system operacyjny
stosowany w biurach i domach - Linux dorównuje (a często przewyższa możliwościami
komercyjne systemy UNIXowe. Dostępnych jest ponad 20 odmian Linuxa pochodzących od
firm, różnych organizacji i osób prywatnych. Testowa instalacja Linuxa potrzebuje na dysku
dwóch dodatkowych partycjach sformatowanych w systemie Ext2: pierwszej na system, i
drugiej przeznaczonej na plik wymiany (swap file). Później można uruchamiać linuxa za
pomocą LOADIN.EXE z poziomu DOSa lub używając dołączonego do systemu programu
startującego LiLo (Linux Loader). Jest to boot-manager, z którego po starcie systemu można
wybrać, pod którym systemem operacyjnym chcesz akurat pracować (zakładając, że masz
zainstalowanych na swoim komputerze więcej systemów). Z poziomu linuxa jest dostęp do
partycji Windows 95/98 (FAT 16/32) oraz Windows NT (NTFS - tylko do odczytu).
Co ciekawe w Linuxie możemy również uruchamiać prawie wszystkie 16 i 32 bitowe
aplikacje Windows, aby to zrobić potrzebny jest jednak tzw. emulator np. Wine.
Najpopularniejsze dystrybucje Linuxa to: RedHat, Debian, S.u.S.E. Linux, SlackWare,
Mandera, Caldera OpenLinux, Corel Linux. Wszystkie pakiety dystrybucyjne Linuxa bazują
na tym samym jądrze (kernelu), a mogą tylko wystąpić różnice pomiędzy wersjami. Kernel
zawiera podstawowe funkcje systemu operacyjnego, ładuje niezbędne sterowniki systemu
plików, obsługi sieci oraz dołączonych urządzeń i mnóstwo, uruchamianych z linii poleceń
narzędziowych programów pomocniczych. Instalacja i późniejsze użytkowanie systemu w
zależności od wersji nie należy do specjalnie łatwych i wymaga już pewnej znajomości
komputera (to nie to, co instalacja Windows), musimy przeznaczyć mu osobną partycję Ext2
na HDD i odpowiadać na szereg niezrozumiałych pytań zadawanych przez program
instalacyjny. Linux podobnie jak większość nowoczesnych systemów operacyjnych ma
wygodny i łatwy w użyciu interfejs graficzny, podobny również do Windosowych okienek, tak
zwany X-Window. Prawdopodobnie najprostszą a zarazem najbardziej popularną wersją jest
S. u. S. E. Jeżeli BIOS twojego komputera pozwala na ładowanie systemu operacyjnego
wprost z CD-ROM'u (W opcji Boot Device zakładki Adwanced CMOS Setup powinien być CDROM), to proces instalacji skróci się do wykonania kilku w miarę prostych czynności, gdyż
system umieszczony jest na tzw. płycie bootowalnej. Użytkownicy SuSE Linuxa będą mogli
w pełni wykorzystać możliwości swoich kart graficznych z akceleratorem, w tym
najnowszych pracujących z magistralą AGP i obsługujących DVD. System obsługuje także
karty video, a zestaw sterowników do najnowszych kontrolerów SCSI i napędów dysków
wymiennych stawia go niemal na równi z innymi komercjalnymi systemami. Wspomniany XWindows to specyficzne środowisko graficzne Linuxa, które do złudzenia przypomina
Windosowe okienka. Mamy tu do wyboru kilkanaście menadżerów okienek, które w
zależności od urozmaiceń swojego interfejsu wymagają odpowiedniej ilości wolnej pamięci
RAM. Dostępne są 2 interfejsy graficzne KDE i GNU. Najbardziej pamięciożernym jest KDE
(minimum 32 a najlepiej 48 lub 64 MB RAM'u), ale za to jest to menadżer najłatwiejszy w
konfiguracji i dostosowaniu go do indywidualnych upodobań użytkownika. Obsługa odbywa
się w nim analogicznie jak w Windows 95, bezpośrednio spod grafiki przy wykorzystaniu
wbudowanego mechanizmu "przeciągnij i upuść" i innych tego typu ułatwień znanych z
Windosowych okienek, z tym że na tej platformie jeszcze nie wszystko działa tak jak należy
a większość programów nadal pracuje lub jest uruchamiana w trybie tekstowym.
Konfiguracja polega z reguły na edycji odpowiedniego pliku w edytorze tekstowym a
wyszukanie odpowiednich danych w większości przypadków wymaga przeczytania
anglojęzycznej dokumentacji. Po odpowiedniej konfiguracji możemy jednak ustawić menu i
wszystkie komunikaty np. w języku polskim.
Linux w dużym stopniu zawdzięcza swoją popularność doskonałej stabilności działania,
dzięki czemu znalazł zastosowanie w narzędziach programistycznych i serwerowych a przez
to staje się coraz bardziej popularny. Przybywa również programów przeznaczonych na tę
platformę operacyjną, dzięki czemu ma szansę w niedługim już czasie konkurować z
Windowsem także na scenie domowych zastosowań. Póki co jest to jednak system mało
przyjazny a problemy z instalacją i konfiguracją to tylko część wad.
Niewiele urządzeń sprzętowych oferuje obsługę do linuxa, a ciężar wyprodukowania
sterowników spoczywa najczęściej na barkach programistów tego systemu. Ponadto
obsłudze kart video adapterów dźwiękowych czy drukarek daleko do uniwersalnej, natomiast
w odniesieniu do skanerów, aparatów cyfrowych i kart TV jest to jeszcze obsługa bardzo
wybiórcza. Urządzenia, których działanie zależy w dużej mierze od komputera - Winmodemy
lub niektóre drukarki atramentowe, prawdopodobnie nie będą działały w ogóle, a zyskujące
na popularności standardy, takie jak USB czy DVD, są obsługiwane warunkowo i
eksperymentalnie.
Dokumentacja Linuxa jest mało precyzyjna i nie ułatwia szczególnie procesu instalacji i
obsługi systemu tym bardziej, że jest w całości w języku angielskim. Najlepszym źródłem
pomocy są, więc grupy dyskusyjne, w których należy szukać pomocy zadając pytania na
forum a najlepiej przeglądając archiwum w poszukiwaniu odpowiedzi.
Linux jest nowoczesnym, wielozadaniowym, wieloużytkownikowym systemem operacyjnym.
Posiada między innymi:- prawdziwą wielozadaniowość (preemptive multitasking)- ochronę
pamięci (jeden proces nie może uszkodzić innego procesu ani tym bardziej systemu)zaawansowany system plików- wbudowaną obsługę wielu protokołów sieciowych (TCP/IP,
IPX, SMB, Appletalk, AX.25)- wielowątkowość- łatwy w obsłudze tryb okienkowy. Pod
względem wydajności, szybkości i stabilności śmiało konkuruje z kosztownymi komercyjnymi
systemami operacyjnymi.
Ponadto, dużą jego zaletą jest pełna dostępność kodu źródłowego. Bazując swoje
rozwiązania na Linuxie nie inwestuje się w zamkniętą technologię, uzależnioną od łaski i
niełaski jednej firmy, lecz w otwarty system, do którego wiele firm jest w stanie zapewnić
wsparcie i doradztwo.
Dodatkowym atutem Linuksa jest to, że działa na wielu platformach sprzętowych: w tej
chwili pełne dystrybucje dostępne są m. in. na procesory Intel x86, DEC Alpha (21064 i
21164), SPARC, MIPS oraz Motorola 680x0.Warto pamiętać o tym, że nazwa Linux dotyczy
wyłącznie jądra systemu, zaś jądro z resztą oprogramowania niezbędnego do pracy systemu
określa się mianem dystrybucji. Bardziej znane dystrybucje to np. RedHat, GNU/Debian,
Slackware czy też polska PLD. Linux jest dostępny za darmo, na licencji GPL. Oznacza to w
skrócie, że można go stosować także do celów komercyjnych, lecz jeżeli chce się go
sprzedawać (ew. tworząc zmodyfikowane wersje), trzeba udostępnić również kod źródłowy.
Istotne jest, że to wymaganie nie dotyczy programów pisanych pod GNU/Linuksa -- a więc
można stworzyć np. system finansowo-księgowy i sprzedawać go jak dowolne inne
oprogramowanie.
Windows :
Windows to ogólna nazwa jednego z najbardziej znanych systemów operacyjnych
przeznaczonych na komputery klasy IBM PC. System ten, opracowany i systematycznie
ulepszany przez amerykańską firmę komputerową Microsoft Corporation, na początku lat
dziewięćdziesiątych, wykorzystując przejrzyste graficzne GUI, zrewolucjonizował sposób
komunikacji przeciętnych użytkowników z komputerem, czyniąc go w pełni użytecznym
narzędziem pracy i rozrywki również na polu domowych zastosowań. Jego kolejne wersje
wykorzystując coraz to bardziej zaawansowane technologie, umożliwiają intuicyjną i prostą
obsługę zaawansowanych aplikacji i kontrolę podłączonych do komputera urządzeń.
Producent wraz z systemem dostarcza użytkownikowi również podstawowe aplikacje
tekstowe i graficzne, oraz za dodatkową opłatą ściśle współpracujące z systemem
zaawansowane pakiety biurowe takie jak MS. Office czy MS. Works.
Koncepcja interfejsu graficznego, z oknami, w których będą uruchamiane programy,
narodziła się już w latach siedemdziesiątych w laboratoriach firmy Xerox w Palo Alto w
Kalifornii. W 1977 roku powstał komputer Xerox Star, w którym posługiwano się myszką do
pracy z oknami i ikonami na ekranie, nie wszedł jednak do masowej produkcji. Później
pojawił się komputer o nazwie Lisa, stworzony przez Apple, (technologię środowiska
graficznego firma Apple otrzymała bezpłatnie od firmy Xerox) z oknami i myszką jako
urządzeniem wejściowym. Lisa nie sprzedawała się jednak dobrze i dopiero następny
produkt Apple - komputer Macintosh - pokazał, jak wygodne w użyciu może być środowisko
graficzne sterowane myszką. Na komputerach PC panował wtedy DOS; firma Digital
Research pojęła próbę stworzenia podobnego środowiska - projektując GEM (Graphics
Environment Manager). GEM również nie zdobył rynku, pojawił się w kilku programach,
między innymi w popularnym swojego czasu w Polsce programie do składu Ventura
Publisher.
Microsoft tworząc Windows nie wymyślił więc ani środowiska graficznego, ani myszki ani
okien - potrafił jednak skorzystać z doświadczeń swoich poprzedników, a raczej ukraść je
pod pozorem współpracy podpisanej między Applem a Microsoftem Bill Gates otrzymał od
Appla przedpremierowe wydanie komputera Macintosh z zainstalowanym środowiskiem
graficznym i na tej bazie stworzył swoje środowisko graficzne Microsoft Windows, a później
rozwijając je w systemy operacyjne Windows NT i Windows 95-98. O istnieniu Microsoft
Windows świat dowiedział się 10 listopada 1983 roku, ale dopiero dwa lata później, 18
listopada 1985 roku, można było obejrzeć gotowy produkt. Dwa miesiące wcześniej odbyło
się coś w rodzaju prapremiery Windows - pojawił się program graficzny firmy Micrografx o
nazwie In. a. Vision, który zawierał wersję Windows działającą tylko z nim. Firma Micrografx
tworzyła pierwsze programy graficzne na Windows, przez długi czas panowała na rynku
grafiki komputerowej; dziś ma nieco gorszą pozycję wobec silnych konkurentów - firmy
Corel i Adobe. Seria Windows to systemy operacyjne sprawujące kontrolę nad innymi
programami. Są one graficznymi odpowiednikami DOS-a (systemu Microsoftu powstałego na
początku lat 80-tych), na którego bazie część z nich pracuje. W serwisie tym nie rozwlekam
się o starsze wersje Windows. Dość wcześnie wyszły one z użycia za sprawą Windows 95,
który z resztą przysporzył PC-tom tylu wielbicieli. Dziś głównie należy skupiać uwagę na
wersjach 98 i wyższych. "Windowsy" wyróżniają się prostotą obsługi, funkcjonalnością,
szeroką gammą zastosowań, jednak głównym w tej chwili atutem jest ich bezpieczeństwo i
niezawodność (głównie wersje NT). Początkujący użytkownicy komputera mogą się cieszyć
tym, że wymienione obok cechy łączą się w wyśmienity sposób z intuicyjnym interfejsem.
Linux vs Windows
Tu można powiedzieć tyle, że instalatory obecnych dystrybucji Linuxa (a w szczególności
Red Hata 6.2) przebijają wielokrotnie instalator Windows. Instalacja jest krótka i prosta.
Proces partycjonowania jest prosty, a na życzenie użytkownika może być zautomatyzowany
(tzn. system sam stworzy odpowiednie partycje). Znaczna część sprzętu jest wykrywana
automatycznie, i to bez „mielenia kompem” jak w W'98. Do zakończenia instalacji
wymagany jest tylko jeden restart. A więc, Linux 1 : 0 Windows
KONFIGURACJA
Konfiguracja w Windows jest wykonywana w całości z interfejsu graficznego. Niektóre
niedostępne parametry można zmieniać z Rejestru. Proces konfiguracji w Windows jest
niezwykle prosty. W Linuxie konfiguruje się system przez edycję tekstowych plików
konfiguracyjnych i wydawanie różnych poleceń. Część parametrów konfiguracyjnych można
zmieniać w specjalnych programach konfiguracyjnych dla początkujących (Linuxconf, YaST).
Ważną cechą Linuxa jest to, że można go rekonfigurować bez restartów systemu.
UŹYTKOWANIE
Windows posiada zunifikowany interfejs użytkownika, który jest używany we wszystkich
programach. Dzięki temu bardzo łatwo go obsługiwać - wystarczy nauczyć się zasad
ogólnych, a nauczyć się ich jest dość łatwo, gdyż Windows jest wszędzie - w szkołach,
biurach, bibliotekach, e-Cafe... Linux, system uniksowy, jest bardzo złożony, a jego obsługa
polega na wydawaniu poleceń w shellu (który i tak jest lepszy niż dosowy shell). Posiada też
interfejs graficzny, lecz istnieje wiele bibliotek tworzących interfejs, wiele różnych środowisk
użytkownika (pulpitów)... Nie ma żadnej standaryzacji.
GRY
Nie ma o czym pisać. Dla Linuxa istnieje wiele małych, prostych, darmowych gierek, które
jednak rasowemu graczowi nie przypadną do gustu. Jest też kilka gier komercyjnych, takich
jak Kwak 1,2,3, Unreal Tournament, Hopkins FBI czy Civilization Call To Power. Ale są to
jednostki. W dodatku istnieje problem z obsługą akceleratorów - obecnie obsługiwane są
jedynie karty Voodoo.
OPROGRAMOWANIE
Tutaj oba systemy mocno się różnią. Windows dysponuje ogromną ilością oprogramowania
freeware, shareware i komercyjnego, które można zaprząc właściwie do wszystkiego.
Istnieją też aplikacje będące standardem w pc-świecie. Linux natomiast dysponuje dużą
ilością wolnego i darmowego oprogramowania, prostszego czy bardziej skomplikowanego.
Oprogramowanie te jest dołączone do każdej dystrybucji. Jest tam m.in. kompilator gcc,
wielofunkcyjny edytor emacs, program graficzny GIMP, emulator Windows WINE (Wine Is
Not an Emulator). Jest też komercyjne oprogramowanie, darmowe i płatne, ale w małych
ilościach. Należy do niego m.in. Star Office, Corel Word Perfect Office.
OBSŁUGA SPRZĘTU
Oj, w Linuxie jest z tym problem, a głównie dlatego, że producenci sprzętu nie tworzą
sterowników dla Linuxa, a twórcy Linuxa nie mają dostępu do specyfikacji technicznej tego
sprzętu. Największy problem stanowi obsługa drukarek, modemów wewnętrznych i
akceleratorów 3D. Natomiast Windows obsługuje po prostu wszelki sprzęt, który istnieje.
STABILNOŚĆ
Hmm. To w Windows kuleje. W98 pozwala programom na pełną samowolkę - mogą grzebać
w pamięci innych programów, kombinować ze sprzętem i robić mnóstwo rzeczy, których nie
powinien. Dlatego błąd w jednym programie pociąga cały system za sobą. W dodatku
Windows robi się coraz wolniejszy i mniej stabilny w trakcie użytkowania. Pod Linux'em jest
inaczej. Programy są pod pełną kontrolą - gdy zrobią coś nie tak, dostają kopa i nie mogą
zaszkodzić systemowi. W dodatku Linux nie degraduje się z czasem - jeśli coś działa dobrze
dziś, będzie działać dobrze i po kilku latach!
BEZPIECZEŃSTWO
Pod tą nazwą kryje się ochrona przed wirusami, stratą danych, hackerami i "chakierami"
i.t.p. Tu znów wygrywa Linux. Pod Windows istnieje mnóstwo wirusów, które mogą nieźle
zaszkodzić. Utrata danych może nastąpić w wyniku zawieszenia lub śmierci systemu. W
dodatku Windows jest narażony na ataki ze strony programów takich jak WinNuke, Prosiak
i.t.p., wypuszczanych przez tzw. "chakierów".
Linux natomiast jest środowiskiem niesprzyjającym wirusom - wszystkie programy są
przecież pod kontrolą. Zawieszenia nie występują. Atak ze strony "chakierów" jest
niemożliwy, a prawdziwi hakerzy mogą mieć spore problemy w dostaniu się do systemu.
EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE ZASOBÓW
Znów Windows kuleje. Nie potrafi on efektywnie wykorzystać pamięci, a często zapycha ją
bez wyraźnej przyczyny. Zdaje mi się, że moc procesora też jest gdzieś marnowana. Linux
wykorzystuje pamięć niezwykle efektywnie - system bez problemu uruchomisz na 4 MB
RAM, a do pracy w większości programów wystarcza 32 MB, a w najgorszym wypadku 64.
Wspomnę też, że Linux niezwykle zapobiega fragmentacji twardego dysku - po kilku
miesiącach użytkowania poziom fragmentacji wynosił 0.1
AKTUALIZACJE
Ile czasu musisz czekać, zanim Microsoft wypuści poprawkę na zgłoszony przez Ciebie błąd
A może jej w ogóle nie wypuści ... Z Linuxem jest inaczej. Twórcy Linuxa są gotowi do
współpracy. Możliwe nawet jest, że poprawka błędu powstanie dzień po jego zgłoszeniu!
CENA
Linux jest systemem wolnym i darmowym. Takimi też jest zdecydowana większość
Linuxowych programów. Za Linuxa dużo nie zapłacisz - możesz go ściągnąć z Internetu,
kupić magazyn komputerowy z jedną z dystrybucji (ok. 20 zł) bądź zamówić komercyjną
dystrybucję z olbrzymią ilością programów, instrukcją i gwarancją pomocy technicznej (do
300 zł). To są grosze w porównaniu do ceny Windows i aplikacji.
PODSUMOWANIE
Linux to system operacyjny dla użytkowników zaangażowanych bardziej w sam system
operacyjny i operacje na nim wykonywane, aniżeli na grach i multimediach. Windows zaś
bardziej pasuje do gier i multimediów, ale mimo swojej prostej budowy ma wiele poważnych
wad w stosunku do Linux a.