prezentacja do pobrania - Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i

Transkrypt

Handel niezależny i sieciowy w Polsce
wobec wyzwań gospodarki opartej na wiedzy
Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur
Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji
Warszawa, 2 marca 2015 r.
Zmiany w handlu w okresie chwiejnego
rozwoju gospodarczego Polski
Autor: dr Urszula Kłosiewicz-Górecka, prof. IBRKK
Agenda
1. Miejsce sfery handlu wewnętrznego w gospodarce Polski
2. Zmiany w strukturze podmiotowej i organizacji handlu
3. Zmiany w handlu hurtowym
4. Zmiany w handlu detalicznym
5. Handel elektroniczny
6. Przewidywane kierunki rozwoju handlu w 2015 r.
1.
Miejsce sfery handlu wewnętrznego
w gospodarce Polski
Wyszczególnienie
2009
2010
2011
2012
2013
Udział sfery handlu w tworzeniu PKB, w %
16,6
17,1
16,4
16,8
16,7
Udział przedsiębiorstw handlowych w
ogólnej liczbie przedsiębiorstw w kraju, w %
28,7
28,1
27,4
26,8
26,4
9,1
7,7
7,2
10,9
10,6
15,8
15,5
15,2
15,0
15,0
Udział nakładów inwestycyjnych w sferze
handlu w nakładach inwestycyjnych ogółem
w kraju, w %
Udział pracujących w sferze handlu w
ogólnej liczbie pracujących w kraju, w %
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS
* Dane dotyczące handlu odnoszą się do sekcji „Handel i naprawy”; w latach 2009-2011 odnoszą się do sekcji „Handel; naprawa pojazdów samochodowych”
2. Zmiany w strukturze podmiotowej i organizacji handlu
Wyszczególnienie
Liczba przedsiębiorstw
ogółem w kraju w tys.
Dynamika przedsiębiorstw
ogółem w kraju
(rok poprzedni=100,0)
Liczba przedsiębiorstw
handlowych w tys.
Dynamika przedsiębiorstw
handlowych
(rok poprzedni=100,0)
2009
2010
2011
2012
2013
2013/
2009
w%
3742,7
3909,8
3869,9
3975,3
4070,3
108,8
99,6
104,5
99,0
102,7
102,4
x
1073,2
1100,6
1060,0
1065,8
1074,7
100,1
96,6
102,6
96,3
100,5
100,8
x
Struktura przedsiębiorstw detalicznych wg liczby posiadanych sklepów
w 2009 r. i 2013 r. (w %)
Przedsiębiorstwa
Własność krajowa
Własność zagraniczna
2009
2013
2009
2013
Ogółem
z tego:
100,0
100,0
100,0
100,0
mające do 2 sklepów
98,2
97,9
53,6
42,6
3 -10 sklepów
1,5
1,8
25,3
25,5
11 -20 sklepów
0,2
0,2
6,2
9,1
powyżej 20 sklepów
0,1
0,1
14,9
22,8
Nakłady inwestycyjne w sekcji
Handel; naprawa pojazdów samochodowych w latach 2009-2013
Nakłady inwestycyjne
Rok
ogółem kraj w
mln zł
Nakłady inwestycyjne podmiotów z
udziałem kapitału zagranicznego sekcji
Handel; naprawa pojazdów
samochodowych
sekcja Handel;
naprawa pojazdów
samochodowych
w mln zł
w mln zł
w % ogółu nakładów
inwestycyjnych w sekcji
Handel; naprawa pojazdów
samochodowych
2009
218581
19879
10846
54,6
2010
217287
16759
8132
48,5
2011
243346
17550
8547
48,7
2012
114777
12553
6780
54,0
2013
118632
12575
7005
55,7
2013 / 2012
w%
103,4
100,2
103,3
x
2013 / 2009
w%
54,3
63,3
64,6
x
Pracujący w sferze handlu wewnętrznego
Wyszczególnienie
2012/ 2009
2013/2009
2013/2012
Dynamika liczby pracujących ogółem w kraju, w %
102,8
103,4
100,5
Dynamika liczby pracujących w przedsiębiorstwach
handlowych, w %
97,4
97,4
99,9
380000
20
17,7
15,5
16,2
368475
14,6
360000
18
16
14
12
355301
350000
340000
10
8
320000
6
337621
332862
330000
17,1
375110
370000
4
2
310000
0
2008
2009
2010
2011
Pracujący w przedsiębiorstwach z kapitałem zagranicznym
Udział w łącznej liczbie pracujących w handlu, w %
Źródło: opracowanie własne na podstawie specjalnie zamawianych danych GUS
2012
Dynamika wartości dodanej w sekcji Handel; naprawa pojazdów
samochodowych, popytu krajowego, eksportu towarów i usług
(rok poprzedni = 100,0), w %
120
112,8
110
115,1
110
107,8
108,1
107,8
107,5
106,7
104,2
105
103,7
103
103,8
101,3
100,3
100
2009
2010
2011
2012
Wartość dodana sekcji Handel; naprawa pojazdów samochodowych
Popyt krajowy
Eksport towarów i usług
2013
3. Zmiany w handlu hurtowym
1. Rynek hurtowy w Polsce pozostaje w cieniu procesów zachodzących w detalu,
tymczasem przedsiębiorstwa hurtowe pełnią ważną rolę integratora,
powołującego różne organizmy sieciowe, organizujące rozproszone niezależne
firmy detaliczne
2. Przedsiębiorstwa hurtowe dysponują ogromnym, zróżnicowanym potencjałem
obejmującym różne formy działania:
- hurt sieciowy, w tym integrujący detalistów
- hurt klasyczny/aktywny
- hurt cash&carry
- hurt serwisowy, działający usługowo dla obsługi „wielkich klientów”
- e-hurt
- hurt przedsiębiorstw produkcyjnych
- hurt uniwersalny
- hurt wyspecjalizowany
3. Przedsiębiorstwa hurtowe podlegają silnym procesom konsolidacji
4. Rosnące znaczenie hurtu w procesach przebudowy dotychczasowej geopolityki
eksportowej
Źródło: opracowanie własne
4. Zmiany w handlu detalicznym
1. Utrzymujące się kluczowe znaczenie ceny w konkurowaniu firm handlowych,
podsycane przez intensywne działania promocyjne
2. Wyraźne przyspieszenie integracji małych, średnich i dużych firm detalicznych.
Przeszło 1/3 małych firm detalicznych działa w różnego rodzaju organizacjach,
najczęściej grupach zakupowych

małe niezależne firmy w integracji szukają obecnie w integracji nie tylko korzyści
finansowych, ale przede wszystkim wsparcia w codziennym prowadzeniu sklepu
(organizacji łańcucha dostaw, promocji dla klientów)

średnie i duże firmy szukają okazji do zwiększenia pozycji na rynku i
konkurencyjności firmy
3. Franczyza:

stała się dla mikro i małych
niezależnych detalistów
sposobem na niższe ceny
zakupu towarów, pozyskanie
wiedzy, know how i technologii
pozwalających prowadzić
nowoczesny sklep, zdolny
utrzymać się na rynku;


przyczynia się do
„usieciowienia” mikro i małych
niezależnych firm detalicznych
stała się sposobem na
relatywnie szybki rozwój firmy;
pozwala uporządkować
odpowiedzialność dystrybutora i
detalisty w łańcuchach dostaw;
Dlaczego sklep nie jest w sieci?
%
 Cenię sobie niezależność
 Więcej zysków zostaje w mojej
kieszeni
 Profil sklepu nie pasuje do sieci
 Klienci bardziej ufają mi niż
marce sieci franczyzowej
57
Zalety przynależności do sieci
franczyzowej
%
 Promocje
33
 Marketing, reklama,
rozpoznawalność marki
31
 Korzystne ceny
28
 Zaopatrzenie/zapewnienie
asortymentu
22
 Pomoc w prowadzeniu sklepu
16
25
16
9
 Rabaty
7
 Gazetki reklamowe
6
Źródło: Nielsen
cd. Zmiany w handlu detalicznym
4. Wielokanałowość sprzedaży
(łączenie handlu stacjonarnego i handlu wysyłkowego).
Sprzedaż żywności w Internecie ma: Tesco, Auchan, E. Leclerc, Alma,
Piotr i Paweł, Frisco.pl
5. Multiformatowość – łączenie w jednej firmie różnych konceptów sklepów,
zróżnicowanych pod względem powierzchni i dostosowanych do
potencjału lokalnych rynków; np. Tesco ma 86 hipermarketów i 369
mniejszych sklepów
6. Wzrost znaczenia pozamaterialnych czynników konkurowania (rosnące
znaczenie wizerunku firmy; rozwój marek własnych; wzrost znaczenia
relacji z klientami)
5. Handel elektroniczny

Ponad 12,5 mln osób odwiedza platformy sklepowe (w ciągu 5 lat wzrost o
43%). Klienci doceniają: możliwość zakupów przez całą dobę (86%
wypowiedzi); możliwość dostawy do domu (81%); łatwość w
porównywaniu ofert cenowych (81%).
41% klientów korzysta z możliwości odebrania towaru osobiście
Do wzrostu zainteresowania zakupami przez Internet przyczyniły się:
- promocje i wyprzedaże;
- edukacyjne akcje, takie jak „Kupuję w Internecie”;
- nowe rozwiązania z zakresu obsługi klienta, czyniące zakupy w
Internecie prostszymi, wygodniejszymi i bezpiecznymi


W 2014 r. było 13,4 tys. e-sklepów, z tego 85% to firmy mikro i małe.
Udział e-handlu w sprzedaży ogółem wynosił w Polsce w 2014 r. ok. 4- 5%

Dynamiczny wzrost zakupów artykułów spożywczych; w 2012 r. było to
8% wszystkich internautów; w 2013 r. – 13%; w 2014 r. – 25%. Średnia
miesięczna wartość zakupów żywności przez Polaka to 70 zł. Sprzedaż za
pośrednictwem Internetu stanowi obecnie 0,24% wartości całego rynku
spożywczego w Polsce.

e-commerce to rozdrobniony rynek; nasilą się procesy konsolidacji
Źródło: w Internecie 2014” www.portalspozywczy.pl
cd. Handel elektroniczny
Procentowy udział obrotów pochodzących z e-handlu
w całości obrotów przedsiębiorstw w 2009 i 2013 r.
Obszar
2009
2013
2013/2009
UE-27
14
14
100,0
Polska
8
11
138,0
Dynamika sprzedaży w punktach sprzedaży detalicznej,
sprzedaży hurtowej przedsiębiorstw handlowych oraz dynamika rynku e-commerce
(rok poprzedni = 100,0), w %
140
133,6
135
130
125
120,9
120
122,8
115
112,9
110
105,5
111,4
111,9
105
102,9
103,7
100
95
94,5
90
2009
2010
Sprzedaż w punktach sprzedaży detalicznej
2011
2012
Sprzedaż hurtowa przedsiębiorstw handlowych
Źródło: opracowanie własne na podstawie: danych GUS oraz http://appsso.eurostat.ec.europa.eu[dostęp: 21.07.2014].
2013
e-commerce
Zmiany w sieci detalicznej 2009-2013

Zmniejszyła się liczba sklepów o 18277, tj. o 5%. Dotyczyło to sklepów małych do 100 m2 (spadek
o 21016 sklepów).

Wzrost powierzchni sprzedażowej sklepów o 7,2%.

Wzrost liczby sklepów przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym o 46,3%.

Wzrost udziału powierzchni sprzedażowej sklepów z kapitałem zagranicznym w powierzchni
sprzedażowej ogółem w kraju z 22,4% w 2009 r. do 27,7% w 2013 r.
Dynamika rozwoju sklepów wg
wielkości powierzchni sprzedażowej
w latach 2009-2013, w %
123,2
Dynamika rozwoju wybranych formatów
handlowych w latach 2009-2013, w %
119
102,9
171,8
153,7
93,8
119,6
do 100
101-400
401-2500
2500 i więcej
sklepy o powierzchni sprzedażowej
supermarkety
hipermarkety
sklepy dyskontowe
Dynamika liczby sklepów własności krajowej i sklepów zagranicznych,
w%
130
125
125,3
119,8
120
116,3
115
110
103,5
105
100
100,9
95
90
104
98,9
99,1
93,4
92,6
85
80
2009
2010
2011
2012
Sklepy własności krajowej
2013
Sklepy zagraniczne
Dynamika powierzchni sprzedażowej sklepów własności krajowej
i sklepów zagranicznych, w %
115
111,5
110
109,6
108,7
106,8
105
104,5
101,7
100
99,1
99,9
99,9
98,4
95
90
2009
2010
2011
Sklepy własności krajowej
Źródło: opracowanie własne na podstawie specjalnie zamawianych GUS
2012
Sklepy zagraniczne
2013
Powierzchnia sprzedażowa sklepów ogółem w kraju w m²
i udział powierzchni sprzedażowej sklepów własności zagranicznej
w powierzchni sprzedażowej sklepów ogółem, w %
34000000
33817765
30
33694533
33500000
25
32983755
33000000
20
32500000
32000000
15
31769150
31550423
31500000
10
31000000
5
30500000
0
30000000
2009
2010
2011
2012
powierzchnia sprzedażowa sklepów ogółem
udział powierzchni sprzedażowej sklepów zagranicznych
2013
Udział powierzchni sprzedażowej sklepów zagranicznych w powierzchni
sprzedażowej ogółem danego województwa, w %
zachodniopomorskie
ogółem kraj
35
30 22,4
29,1
24
wielkopolskie
21,3
15
10
19,4
15,1
16,3
5
20,715,7
lubuskie
2013
2009
22,9 28
23,9
łódzkie
18,323,4
16,3
24,1
pomorskie
15
33,7
20,6
podlaskie
podkarpackie
lubelskie
22
2124,9
0
29,3
śląskie
33,8
kujawsko-pomorskie
28,2
20
20,8
świętokrzyskie
dolnośląskie
28,7
25 27,7
26,1
warmińsko-mazurskie
33,6
27,8
24,2
małopolskie
28,7
23,1
opolskie
mazowieckie
Struktura sklepów z artykułami
żywnościowymi, w %
2,4
5,2
8,9
3,9
3,2
3,2
3,6
3,7
5,7
6,1
6,5
6,8
9,2
9,3
9,5
9,2
4,3
4,7
4,7
4,5
Struktura sklepów
z artykułami
nieżywnościowymi, w %
8,8
8,6
8,5
8,7
8,6
8,6
7,4
7,1
6,7
6,9
11
10,8
10,5
10,8
10,5
10,6
10,7
10,7
45,7
46
46,9
45,4
5,9
7
6,8
7,2
6,9
9,7
9,8
10,2
9,3
10,7
2009
2010
2011
2012
2013
11,6
10,2
78,8
2009
76,8
2010
45,2
75,9
2011
ogólnospożywcze
74,9
2012
74,9
2013
owocowo-warzywne
mięsne
rybne
piekarniczo-ciastkarskie
z napojami alkoholowymi
Kosmetyki i wyroby toaletowe
Wyroby włókiennicze
wyroby odzieżowe
Obuwie i wyroby skórzane
Meble i sprzęt oświetleniowy
rtv i agd
Księgarnie i artykuły piśmienne
Zmiany w liczbie targowisk, ich powierzchni sprzedażowej
oraz liczbie stałych punktów sprzedaży drobnodetalicznej
w 2013 r. w porównaniu z 2009 r., w %
ogółem kraj
140
zachodniopomorskie
dolnośląskie
130
wielkopolskie
warmińsko-mazurskie
110 94,9
97,8 91,1
91,7
100
95,4
90
103,9
lubelskie
93,4
94,2
80
83,7
98,9
70
102,9
105,6
96,1
lubuskie
98,7
102,9
60
84
śląskie
102,5
97,8
89,2
94,3
świętokrzyskie
kujawsko-pomorskie
120
93,8
98,987,7
96,7
98,9
91,8
łódzkie
98,4
96,2
100,3
94,6
102,5
pomorskie
małopolskie
98,3
103,1
podlaskie
122,9
podkarpackie
mazowieckie
opolskie
Liczba targowisk
Powierzchnia sprzedażowa targowisk
Liczba stałych punktów sprzedaży drobnodetalicznej
6. Przewidywane kierunki rozwoju handlu w 2015 r.
1. Utrzymujący się wysoki poziom niepewności w działalności biznesowej spowoduje
dalszy wzrost znaczenia zarządzania ryzykiem.
2. Nastąpi dynamiczny wzrost inwestycji sieci handlowych w nowoczesne technologie
służące komunikacji z klientem. Da to dostęp do bardzo pogłębionych informacji o
kliencie i nowe możliwości dopasowania oferty do jego potrzeb.
3. Rynek franczyzy podlegać będzie procesom krystalizacji:

eksperci przewidują umacniania się pozycji wiodących sieci franczyzowych
związanych z liczącym się dystrybutorem, m.in. poprzez przejmowanie mniejszych
konceptów;

nowe koncepty franczyzy możliwe, ale muszą mieć nowatorskie nowoczesne
rozwiązania;

wzrost znaczenia tzw. twardej franczyzy (miękka nie daje wielkich profitów ani
franczyzobiorcy, ani franczyzodawcy

rosnące znaczenie współpracy franczyzodawcy i franczyzobiorcy w podnoszeniu
innowacyjności systemu
cd. Przewidywane kierunki rozwoju handlu w 2015 r.
4. Dynamiczny (około 25%) wzrost sprzedaży e-commerce w Polsce; szacowana wartość
rynku e-commerce w 2015 r. to ok. 35 mld zł; 4,3% PKB

wzrost konkurencji dla krajowych firm ze strony dużych międzynarodowych
e-sklepów z Europy Zachodniej;

procesy konsolidacji w e-commerce;

e-commerce – szansą dla małych sklepów; rozwój platform online dla sklepów
spożywczych (np. Kwit.pl); przedsiębiorcy będą mogli wykupić pakiet narzędzi do
prowadzenia własnego sklepu spożywczego w sieci – od zdjęć i opisów produktów,
poprzez hosting, system zamówień i komunikację z klientem w postaci ogólnej
subskrypcji oraz newslettera;

możliwości konkurowania ceną będą zmniejszały się; przedsiębiorcy będą szukać
nowych sposobów wyróżnienia się i przyciągnięcia klientów (działania z zakresu
marketingu, bezpieczeństwa klientów, budowania lojalności klientów, nowe sposoby
płatności).
cd. Przewidywane kierunki rozwoju handlu w 2015 r.
5. Dynamiczny rozwój m-commerce i nowe wyzwania:
- umiejętne wykorzystanie narzędzi marketingu mobilnego (aplikacje mobilne,
NFC, Kody QR, M-kupony, reklamy w sieciach mobilnych, advergaming, bluetooth
marketing itp.;
- dostosowanie procesu finalizacji zakupu (zapewnienie przyjaznego interfejsu)
- zmiany w sposobach dostarczania towarów (Paczkomaty InPost).
6. Wielokanałowość i multiformatowość – charakterystycznymi cechami strategii
przedsiębiorstw handlowych, szczególnie w branży FMCG.
7. Rozwój marek własnych sieci handlowych.
8. Nasilająca się konkurencja, w tym cenowa oraz nielojalność konsumentów wymagać
będzie prowadzenia biznesu opartego na aktywnych działaniach proklienckich.
9. Poprawa relacji partnerów biznesowych w łańcuchach dostaw.
Prezentację przygotowano na podstawie:
Dane Głównego Urzędu Statystycznego, w tym specjalnie zamawiane przez IBRKK
Handel wewnętrzny w Polsce 2009-2014 (2014), IBRKK, Warszawa
http://www.portalspozywczy.pl
http://appsso.eurostat.ec.europa.eu
Dziękuję za uwagę

prezentacja do pobrania - Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i

Transkrypt

Podobne dokumenty

Agenda Kongresu (pdf/164KB)

właściciela tygodników „Wprost”