Obiekty i przedmioty w których można znaleźć azbest

Moduł 3
Identyfikacja materiałów zawierających azbest
W Module 3 porozmawiamy o:




Czynnościach podczas których może wystąpić narażenie na azbest
Obiektach oraz przedmiotach w których można znaleźć azbest
Typach materiałów zawierających azbest (Asbestos Containing Materials - ACMs)
sklasyfikowanych według potencjalnego uwalniania przez nie włókien azbestu
Etapach diagnozowania azbestu w budynkach
Czynności podczas których może wystąpić narażenie na azbest
1.
1.
•
Prace polegające na usuwaniu z budynków
materiałów zawierających azbest
Renowacja budynków
Utrzymywanie i konserwacja budynków i
struktur zawierających azbest
Obiekty i przedmioty w których można znaleźć azbest
1. Dach i ściany zewnętrzne, np.
.
Blachy dachowe i dachówki
•
Rynny i rury spustowe
Okładziny ścienne
•
•
Spodnie części struktur architektonicznych takich jak łuki,
balkony czy wystające okapy
Panele okienne
•
•
Papy i pokrycie elewacji wykonanych z
metalu
2. Kotły, zbiorniki i wodociągi, np.
Warstwa izolacyjna w kotłach, systemach
rur, kaloryferach itp.
•
•
Zniszczona warstwa izolacyjna i związane
z nią pozostałości/gruz
•
•
Uszczelki w rurach oraz kolanka
Uszczelki w klapie dostępu do kotła
oraz uszczelki pomiędzy jego
żeliwnymi sekcjami
•
•
Papierowa warstwa znajdująca się między rurą a niezawierającą azbestu izolacją
Papierowa warstwa wewnątrz obudowy stalowego kotła oraz rury
spalinowej/przewodu kominowego
Obiekty i przedmioty w których można znaleźć azbest
3. Sufity, np.
Sprayowe powłoki na sufity, ściany,
belki, słupy
•
•
Niezwiązany azbest w dziurach w
suficie czy podłodze
•
•
Płytki, listwy, okapy, zadaszenia oraz
przestrzenie między kondygnacjami
budynku
Wykończenia ścian z fakturą
oraz farby
Obiekty i przedmioty w których można znaleźć azbest
4. Wewnętrzne ściany/płyty, np.
Niezwiązany azbest wewnątrz ścian działowych
•
•
Ściany działowe
•
Płyty pod oknami
•
Płyty okalające szyb windy
Obiekty i przedmioty w których można znaleźć azbest
4. Wewnętrzne ściany/płyty np.
•
Płyty pomiędzy pionowymi i poziomymi
słupami konstrukcyjnymi
•
Płyty znajdujące się za sprzętem
elektrycznym
Płyta rewizji dostępu do pionu
instalacyjnego
•
•
Płyta rewizyjna pionu instalacyjnego oraz podłoga
4. Wewnętrzne ściany/płyty, np.
•
Obudowa kotła
•
Panel izolacyjny montowany
za/pod grzejnikiem
•
•
Wewnętrzne warstwy drzwi
pożarowych
Płyty obudowujące wannę
5. Materiały podłogowe, np.
•
Płytki podłogowe
•
•
Linoleum
Papierowy podkład, wykładzina/podbicie podłogi technicznej
Obiekty i przedmioty w których można znaleźć azbest
6. Systemy wentylacyjne np.
•
Izolacja
•
•
Uszczelki/podkładki
Antywibracyjna osłona
Obiekty i przedmioty w których można znaleźć azbest
7. Domowe przyrządy, np.
•
Uszczelki, linki uszczelniające oraz
osłony kotłów
•
•
Izolacyjne bloki, płyty i papier w
grzejnikach domowych
Uszczelki w kaloryferach
Obiekty i przedmioty w których można znaleźć azbest
8. Inne, np.
•
Koc przeciwpożarowy
•
•
Zbiornik na wodę
Okładzina hamulcowa/sprzęgłowa
Zadanie: Gdzie w domu można znaleźć azbest?
Czy potrafisz znaleźć wszystkie 10?
Pozostało 10.
Pozostała 1.
Znalazłeś wszystkie!
Dach i płyty dachowe
Nasady kominowe
Parapety oraz kit w oknach
Płyty do sprzętów elektrycznych
Sprayowa powłoka i izolacja sufitu
Płytki i linoleum
Kocioł oraz izolacja zwoju grzewczego
Izolacja rurociągu
Izolacja kanałów wentylacyjnych, uszczelnienia i podbitka
Rozdzielnice elektryczne i grzejniki
Formy materiałów zawierających azbest sklasyfikowane według uwalniania
włókien azbestu do powietrza:
Materiały kruche/ tzw. materiały miękkie – o gęstości azbestu poniżej 1000
kg/m3
Materiały miękkie (zawierające więcej niż 20% wagi azbestu) to termin używany w
odniesieniu do każdego materiału zawierającego azbest, który łatwo ulega
mechanicznym zniszczeniom uwalniając duże ilości włókien azbestu do
powietrza. Kiedy jest suchy z łatwością może zostać ręcznie rozdrobniony lub
starty na proch. Uszkodzone kruche produkty azbestowe stanowią zagrożenie,
ponieważ włókna azbestu, które zawierają, łatwo dostają się do powietrza i mogą
być wdychane przez ludzi żyjących lub pracujących na danym obszarze.
Przykładowe kruche materiały
azbestowe:
• otulina rur, izolacja kotłów,
• taśmy, sznury azbestowe
• powłoka ognioodporna na wyrobach
stalowych,
• izolacja natryskowa.
Niekruche materiały/definiowane jako „typ twardy” - o gęstości większej niż
1000 kg/m3
• Twarde materiały azbestowe produkowane są z wiążącego związku (takiego jak
cement) zmieszanego z małą ilością (zazwyczaj mniej niż 20%) azbestu.
• Niekruche materiały azbestowe mają postać sztywnych ciał stałych, które nie
mogą zostać ręcznie rozkruszone czy sproszkowane. Włókna azbestowe są ściśle
związane w produkcie i normalnie nie są uwalniane do powietrza.
• Niekruche produkty azbestowe w dobrym stanie i odpowiednio zabezpieczone nie
uwalniają włókien azbestu do powietrza.
• Są one postrzegane jako materiały bardzo niskiego ryzyka pod warunkiem, że w
przypadku ich uszkodzenia zachowane są odpowiednie środki bezpieczeństwa.
• W przypadku uszkodzenia lub zniszczenia fragmenty niekruchych materiałów
mogą zachowywać się jak materiały kruche.
• Zagrożenie dla ludzkiego zdrowia i środowiska ma miejsce podczas mechanicznej
obróbki tych produktów (np. cięcie czy wiercenie), podczas prac rozbiórkowych
czy korozji
Przykładowe „twarde” materiały azbestowe:
•
•
•
•
azbestowo-cementowe płyty płaskie „karo”, płyty faliste
kształtki, uszczelki
rury azbestowo-cementowe ciśnieniowe i bezciśnieniowe
winylowe płytki podłogowe (25-40% azbestu)
Formy materiałów zawierających azbest sklasyfikowane według uwalniania
włókien azbestowych do powietrza: tzw. materiały miękkie i twarde
Z upływem czasu niektóre materiały definiowane jako „typ twardy” mogą ulegać korozji.
Przykładowe uszkodzenia, które mogą powodować uwalnianie się włókien azbestu do
powietrza:
• połamanie płyt azbestowo cementowych,
• długoterminowe narażenie na działanie np. czynników chemicznych.
Etapy diagnozowania azbestu w budynkach
Przewiń etap by dowiedzieć się więcej…
Etapy diagnozowania azbestu w budynkach:
1. Wstępne rozpoznanie
Wstępne rozpoznanie zalecane jest dla budynków zbudowanych w okresie po II Wojnie Światowej, w
przypadku których właściciel twierdzi, że mogą one zawierać azbest.
Wstępne rozpoznanie polega na zapoznaniu się ze wszystkimi dostępnymi informacjami i dokumentacją
dotyczącą budynku. Wstępne rozpoznanie powinno dotyczyć zakresu danych takich jak istniejące rysunki,
dokumentacja, użytkowanie i charakterystyka budynku, jego lokalizacja i konserwacja. Wstępne
rozpoznanie może zostać przeprowadzone przez kierownika budowy, specjalistę ds. azbestu czy
specjalistę bhp.
2. Oględziny
Wstępne oględziny mają na celu wykrycie obecności azbestu. Pierwszym krokiem w
identyfikacji materiałów zawierających azbest jest przeprowadzenie wstępnych
oględzin danego budynku bądź obiektu. Celem oględzin jest weryfikacja obecności
azbestu oraz określenie ilości materiałów zawierających azbest. Informacje z oględzin
powinny być następnie użyte do wyznaczenia obszarów, które mają być
monitorowane.
Etapy diagnozowania azbestu w budynkach
3. Inspekcja budynku
Inspekcja budynku stanowi kontynuację oględzin wstępnych i pozwala na ocenę stanu technicznego
materiałów zawierających azbest oraz lokalizację punktów pobierania próbek jeżeli jest taka potrzeba.
Teren zagrożeń działania azbestu powinien zostać oznaczony znakami ostrzegającymi przed zagrożeniem
związanym z azbestem. Prace mogą być organizowane przez kierownika budowy, specjalistę ds. azbestu
czy specjalistę bhp wraz z robotnikami. Podczas inspekcji wszystkie zaangażowane osoby powinny używać
osobistego sprzętu ochronnego.
4. Pobieranie próbek w celu identyfikacji azbestu
Jeżeli materiał już jest uszkodzony możemy pobrać próbkę bez ryzyka dodatkowego
rozprzestrzeniania się pyłu podczas uszkodzenia mechanicznego.
• Patrz gdzie stawiasz stopy.
• Zwilż próbkę.
• Umieść próbkę w samouszczelniającej torbie z polietylenu.
• Włóż całość do drugiej samouszczelniającej torby.
• Opisz próbkę.
Ty jak i twoi pracownicy podczas pobierania próbek powinniście zachować szczególną ostrożność.
Ludzie pobierający próbki zazwyczaj potrzebują sprzętu ochrony dróg oddechowych.
Etapy diagnozowania azbestu w budynkach
5. Pobieranie próbek powietrza/analiza laboratoryjna
Jeśli potrzebne jest określenie stężenia włókien azbestu w miejscu pracy czy budynku, pobieranie próbek
powietrza może zostać przeprowadzone przed, podczas jak i po wykonaniu prac demontażowych.
Badanie jakości powietrza przeprowadzane przez akredytowane laboratorium jest wymagane jeśli
przeprowadzane są prace związane z usuwaniem tzw. materiałów miękkich oraz zawierających krokidolit.
Analiza taka może być przeprowadzona jedynie przez profesjonalistów w akredytowanym laboratorium, a
próbki do takiej analizy najczęściej pobierane są przez osoby do tego przeszkolone i noszące sprzęt
ochronny osobistej.
Moduł 3 - test
Teraz sprawdzimy czego nauczyliście się Państwo w module 3.
Start
Pytanie 1 z 5
Narażenie na azbest może mieć miejsce podczas renowacji budynków.
Prawda *
Fałsz
Pytanie 2 z 5
Azbest można znaleźć w panelach okiennych.
Prawda *
Fałsz
Pytanie 3 z 5
Który z poniższych przykładów może zostać zakwalifikowany do kruchych/miękkich
materiałów zawierających azbest?
Płyty azbestowo cementowe
Otuliny rur*
Oparte na bitumie materiały wodoodporne
Winylowe panele podłogowe
Pytanie 4 z 5
Jaki procent azbestu zawierają zazwyczaj materiały niekruche/twarde?
5%
15% *
50%
75%
Pytanie 5 z 5
Jaki jest pierwszy etap diagnozowania azbestu w budynkach?
Oględziny
Wstępne rozpoznanie *
Pobieranie próbek w celu identyfikacji azbestu
Inspekcja budynku