odszkodowanie - Podkarpacki Ośrodek Rozwoju Społeczeństwa

odszkodowanie - Podkarpacki Ośrodek Rozwoju Społeczeństwa

„Aktywni obywatele – świadome społeczeństwo”
Odwołanie od
wypowiedzenia umowy
o pracę
Rzeszów 2012
1
Podkarpacki Ośrodek Rozwoju Społeczeństwa
Obywatelskiego
ul. Fredry 4/58
35-959 Rzeszów
tel/fax (0-17) 86 20 122
[email protected]
www.porso.cba.pl
Broszura opracowana przez Kingę Bieniasz
Publikacja finansowana przez Szwajcarię w ramach
szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami
członkowskimi Unii Europejskiej
2
Uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego lub
niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez
pracodawcę
Pracownik, który otrzymuje od pracodawcy dokument
o wypowiedzeniu mu umowy o pracę, a który nie zgadza
się z jego
treścią,
może
zdecydować
się
na
wniesienie
odwołania do sądu pracy. Aby takie odwołanie było skuteczne,
pracownik powinien zweryfikować treść złożonego mu przez
pracodawcę oświadczenia o wypowiedzeniu. Aby skutecznie
odwołać się od otrzymanego wypowiedzenia umowy o pracę,
konieczne jest dochowanie procedur wymaganych przez sąd.
Po otrzymaniu wypowiedzenia umowy o pracę pracownik
powinien m.in.:
1. zapisać sobie dokładną datę otrzymania wypowiedzenia,
ponieważ jest to niezbędne do obliczenie terminu do
wniesienia
odwołania
od
o pracę.
3
wypowiedzenia
umowy
2. zapoznać
się z
uzasadnieniem
otrzymanego
wypowiedzenia
Nie rzadko kluczowym zagadnieniem jest czy podana
przez
pracodawcę
przyczyna
wypowiedzenia
jest
dla
pracownika zrozumiała, czy jego zdaniem przyczyna ta jest
prawdziwa i rzeczywista oraz czy przytoczone okoliczności
faktycznie miały miejsce (obowiązek wskazania przyczyny
uzasadniającej wypowiedzenie umowy dotyczy - zgodnie z art.
30 § 4 kodeksu pracy - wypowiadania umów o pracę na czas
nieokreślony).
3.
zapoznać się treścią pouczeń zawartych w otrzymanym
wypowiedzeniu.
Pracodawca
zawsze
jest
zobowiązany
pouczyć pracownika w treści wypowiedzenia o prawie
wniesienia sprawy do sądu wraz z terminem w jakim powinien
to uczynić. Warto sprawdzić, czy terminy (w tym data
rozwiązania umowy o pracę) wskazane przez pracodawcę
zostały obliczone prawidłowo.
4
4.
sprawdzić,
kto
podpisał
złożone
pracownikowi
wypowiedzenie
Weryfikacja ta ma na celu sprawdzenie, czy wypowiedzenie
podpisała osoba, która jest u pracodawcy uprawniona do
wypowiadania umów o pracę (co może mieć istotne znaczenie
procesowe
i
być
jednym
z
zarzutów
odwołania
od
wypowiedzenia).
Jeżeli pracownik, postanowi skierować sprawę do sądu
powinien przede wszystkim upewnić się, ile czasu ma na
wniesienie odwołania do sądu i od jakiej daty rozpoczął się
bieg tego terminu.
Odwołanie
do
sądu
w
przypadku
otrzymania
wypowiedzenia umowy o pracę należy złożyć w terminie 7 dni
od daty doręczenia pracownikowi wypowiedzenia umowy
o pracę (art. 264 § 1 kodeksu pracy).
Jeżeli wręczenie pracownikowi pisma wypowiadającego
umowę o pracę przykładowo nastąpiło w poniedziałek 1 marca,
5
to dnia 1 marca nie uwzględnia się przy obliczaniu terminu.
A zatem termin 7 dni rozpoczyna się we wtorek - 2 marca,
a kończy w poniedziałek - 8 marca.
Kolejnym etapem będzie wstępne
oszacowanie tzw.
wartości przedmiotu sporu, od której co do zasady zależy
rodzaj sądu, wysokość opłaty sądowej, wysokość kosztów
zastępstwa procesowego oraz w niektórych przypadkach,
ewentualne prawo do późniejszego złożenia skargi kasacyjnej.
6
PRZYCZYNA WYPOWIEDZENIA
Wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie
określony
powinno
zawierać
przyczynę
jego
złożenia
pracownikowi. Taki obowiązek nakłada na pracodawcę art. 30
§ 4 kodeksu pracy.
Pracodawca może podać jako powód wypowiedzenia
umowy o pracę w zasadzie każdą przyczynę, jednakże musi
być ona zgodna z rzeczywistym stanem rzeczy, uzasadniona,
konkretna i rzeczowa.
Nie
podanie
przyczyny
wypowiedzenia,
podanie
nieprawdziwej lub niewystarczającej przyczyny prowadzi do
uznania w postępowaniu przed sądem pracy bezzasadności
wypowiedzenia umowy o pracę. W takim przypadku art. 45
kodeksu pracy przyznaje pracownikowi prawo dochodzenia
następujących roszczeń:
–
o odszkodowanie,
–
o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne,
7
–
o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach
w razie stwierdzenia, że wypowiedzenie umowy o pracę jest
nieuzasadnione a umowa o pracę uległa już rozwiązaniu.
Pracownik powinien wykazać, że przyczyna zwolnienia
była w rzeczywistości inna niż określona w wypowiedzeniu.
Jeśli uda się wykazać to, że wskazana przyczyna jest inna niż
uzasadniająca rozwiązanie umowy o pracę, wówczas sąd pracy
orzeknie zgodnie z żądaniem pracownika. To na pracodawcy
będzie leżał ciężar udowodnienia zasadności przyczyny
wskazanej w wypowiedzeniu umowy o pracę.
Sąd
pracy
pracownika
orzekając
o uznanie
lub o odszkodowanie
w
sprawie
wytoczonej
przez
wypowiedzenia za bezskuteczne
dokonuje
oceny
zasadności
wypowiedzenia umowy o pracę w granicach przyczyn
podanych pracownikowi przez pracodawcę (wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 10 listopada 1998 r., I PKN 434/98,
OSNAPiUS
1999
r.
nr
21
poz.
688).
Po
doręczeniu
pracownikowi oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę
pracodawca nie może zmieniać przyczyn wypowiedzenia oraz
8
wykazać jego zasadności w oparciu o inną przyczynę, niż
wskazaną w wypowiedzeniu.
Zgodnie z treścią art. 45 § 1 kodeksu pracy w związku z art.
471 kodeksu pracy w przypadku gdy wypowiedzenie umowy
o pracę narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę
pracownikowi przysługuje odszkodowanie odpowiadające
wysokości wynagrodzenia za okres od dwóch tygodni do
3 miesięcy, z tym zastrzeżeniem iż wysokość zasądzonego na
rzecz pracownika odszkodowania nie może być niższa niż
wysokość przysługującego pracownikowi wynagrodzenia za
okres wypowiedzenia umowy o pracę.
Niezależnie od przywołanych powyżej przepisów kodeksu
pracy, zgodnie z treścią art. 8 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy
z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach
rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn
niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90 poz. 844),
pracownikowi w związku z rozwiązaniem stosunku pracy
przysługuje odprawa pieniężna, której wysokość jest ściśle
uzależniona od okresu zatrudnienia pracownika u danego
9
pracodawcy.
Roszczenie
o
zapłatę
odprawy
pieniężnej
przysługuje pracownikowi m.in. w sytuacji gdy pracodawca
zatrudniający co najmniej 20 pracowników wypowiedział
pracownikowi umowę o pracę z przyczyn niedotyczących
pracownika a przyczyny te stanowią wyłączny powód
uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy.
Na temat dopuszczalności kumulacji roszczeń pracownika
z tytułu odszkodowania przysługującego za rozwiązanie
umowy o pracę z naruszeniem przepisów prawa i odprawy
pieniężnej w związku z rozwiązaniem stosunku pracy
z przyczyn
niedotyczących
pracownika
kilkakrotnie
wypowiadał się Sąd Najwyższy. W wyroku z dnia 21 czerwca
2004 r., II PK 304/2004, wprost wskazano, iż zasądzenie
odszkodowania z tytułu rozwiązania z naruszeniem prawa
umowy o pracę nie wyłącza zasądzenia odprawy na podstawie
ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach
rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn
dotyczących zakładu pracy.
10
KODEKS PRACY
Uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego lub
niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez
pracodawcę
Art.
44. Pracownik
może
wnieść
odwołanie
od
wypowiedzenia umowy o pracę do sądu pracy, o którym
mowa w dziale dwunastym.
Art. 45. § 1. W razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy
o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub
narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności
wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu –
o przywróceniu
pracownika
do
pracy
na
poprzednich
warunkach albo o odszkodowaniu.
§ 2. Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika
uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do
pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest
11
niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy
orzeka o odszkodowaniu.
§ 3. Przepisu § 2 nie stosuje się do pracowników, o których
mowa w art. 39 i 177 oraz w przepisach szczególnych
dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem
lub rozwiązaniem umowy o pracę, chyba że uwzględnienie
żądania pracownika przywrócenia do pracy jest niemożliwe
z przyczyn określonych w art. 411; w takim przypadku sąd
pracy orzeka o odszkodowaniu.
Art. 46.
Art. 47. Pracownikowi, który podjął pracę w wyniku
przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas
pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 2 miesiące,
a gdy okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące - nie więcej niż
za 1 miesiąc. Jeżeli umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem,
o którym mowa w art. 39, albo z pracownicą w okresie ciąży
lub urlopu macierzyńskiego, wynagrodzenie przysługuje za
cały czas pozostawania bez pracy; dotyczy to także przypadku,
12
gdy rozwiązano umowę o pracę z pracownikiem-ojcem
wychowującym dziecko w okresie korzystania z urlopu
macierzyńskiego albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega
ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego.
Art. 47(1). Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45,
przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni
do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres
wypowiedzenia.
Art. 48. § 1. Pracodawca może odmówić ponownego
zatrudnienia pracownika, jeżeli w ciągu 7 dni od przywrócenia
do pracy nie zgłosił on gotowości niezwłocznego podjęcia
pracy, chyba że przekroczenie terminu nastąpiło z przyczyn
niezależnych od pracownika.
§ 2. Pracownik, który przed przywróceniem do pracy podjął
zatrudnienie u innego pracodawcy, może bez wypowiedzenia,
za trzydniowym uprzedzeniem, rozwiązać umowę o pracę
z tym pracodawcą w ciągu 7 dni od przywrócenia do pracy.
Rozwiązanie umowy w tym trybie pociąga za sobą skutki, jakie
13
przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy o pracę przez
pracodawcę za wypowiedzeniem.
Art. 49. W razie zastosowania okresu wypowiedzenia
krótszego
niż
się z upływem
wymagany,
okresu
umowa
o
wymaganego,
pracę
a
rozwiązuje
pracownikowi
przysługuje wynagrodzenie do czasu rozwiązania umowy.
Art. 50. § 1. Jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej
na
okres
próbny
nastąpiło
przepisów o wypowiadaniu
przysługuje
wyłącznie
tych
z
naruszeniem
umów,
pracownikowi
odszkodowanie.
Odszkodowanie
przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu
którego umowa miała trwać.
§ 2.
§ 3. Jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas
określony lub na czas wykonania określonej pracy nastąpiło
z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu tych umów,
pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie.
14
§ 4. Odszkodowanie, o którym mowa w § 3, przysługuje
w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu którego
umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za 3 miesiące.
§ 5. Przepisu § 3 nie stosuje się w razie wypowiedzenia
umowy o pracę pracownicy w okresie ciąży lub urlopu
macierzyńskiego, pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko
w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego, a także
pracownikowi w okresie korzystania z ochrony stosunku pracy
na podstawie przepisów ustawy o związkach zawodowych.
W tych przypadkach stosuje się odpowiednio przepisy art. 45.
Art. 51. § 1. Pracownikowi, który podjął pracę w wyniku
przywrócenia do pracy, wlicza się do okresu zatrudnienia okres
pozostawania bez pracy, za który przyznano wynagrodzenie.
Okresu pozostawania bez pracy, za który nie przyznano
wynagrodzenia, nie uważa się za przerwę w zatrudnieniu,
pociągającą za sobą utratę uprawnień uzależnionych od
nieprzerwanego zatrudnienia.
15
§ 2. Pracownikowi, któremu przyznano odszkodowanie,
wlicza się do okresu zatrudnienia okres pozostawania bez
pracy,
odpowiadający
okresowi,
odszkodowanie.
16
za
który
przyznano
WZÓR
Rzeszów, dnia 12
marca 2012 r.
Sąd Rejonowy w Rzeszowie
Wydział IV Pracy
Powód: Jan Nowak zam. 35-959 Rzeszów, ul. Nowolipki 12/34
Pozwany: Lopex Sp. z o.o., 35-959 Rzeszów, ul.Stalowa 18
WPS 1.000 zł
Pozew o odszkodowanie
Wnoszę o:
Zasądzenie od strony pozwanej Lopex Sp. z o.o. na rzecz
powoda Jana Nowaka kwoty 1.000 zł tytułem odszkodowania
17
za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę zawartej na
czas nieokreślony.
Uzasadnienie
Powód Jan Nowak był pracownikiem Lopex Spółka z o.o. na
podstawie umowy o pracę zawartej dnia 14 sierpnia 2003 r. na
czas
nieokreślony.
Powód
zatrudniony
na
stanowisku
konsultanta
Dowód: umowa o pracę
W dniu 10 marca 2012 r. Lopex Spółka z o.o. wypowiedziała
powodowi umowę o pracę, z dwutygodniowym okresem
wypowiedzenia podając, iż przyczyną rozwiązania umowy
o pracę jest naruszenie przez niego dyscypliny pracy. Termin
wypowiedzenia upłynął dnia 25 marca 2012 r. Rzeczywistą
przyczyną zwolnienia był jednak fakt likwidacji przez Spółkę
stanowiska pracy powoda. Pracodawca posiada dwa wolne
stanowiska pracy odpowiadające kwalifikacjom powoda. Nie
18
zaproponował jednak powodowi innego stanowiska pracy,
ogłaszając w prasie nabór na wolne stanowiska.
Dowód:
–
wypowiedzenie umowy o pracę;
–
ogłoszenie w sprawie pracy z lokalnej prasy;
–
pismo pozwanego;
–
zeznania świadka Franciszka Folka
Ponieważ okres wypowiedzenia dokonanego przez stronę
pozwaną
jest
odszkodowania
nieprawidłowy,
w
powód
wysokości
wnosi
połowy
o
zapłatę
miesięcznego
wynagrodzenia.
Mając na uwadze powyższe, powództwo należy uznać za
uzasadnione.
Jan
19
Nowak
Załączniki:
1. Umowa o pracę.
2. Wypowiedzenie umowy o pracę.
3. Ogłoszenie w sprawie pracy.
4. Pismo pozwanego.
5. Odpisy pozwu i załączników.
20