4. Sytuacja ekonomiczno – finansowa

Transkrypt

4. Sytuacja ekonomiczno – finansowa Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki
Zdrowotnej w latach 1999 – 2004
Podstawowym źródłem informacji na temat sytuacji oraz rezultatów działalności
jednostki gospodarczej w danym okresie są sprawozdania finansowe.
Dla przeprowadzenia analizy i dokonania oceny działalności SP ZOZ w Środzie Wlkp.
dane z bilansu z lat 1999 – 2004 zestawiono w Tabelach nr 60, 61, natomiast w
Tabelach nr 62, 63, 64 i 65 dokonano analizy pionowej i poziomej bilansu.
Tabele o numerach 66, 67, 68 zawierają dane rachunku zysków i strat SP ZOZ w
Środzie Wlkp. z lat 1999 – 2004 oraz również wskaźniki dynamiki i struktury w
ramach dokonanej analizy poziomej i pionowej tego sprawozdania finansowego.
Z danych zawartych w Tabeli nr 60 wynika, że majątek Zakładu w badanych latach
składał się z aktywów rzeczowych i aktywów obrotowych. Najważniejszą pozycję w
aktywach rzeczowych zajmowały rzeczowe aktywa trwałe, a wśród nich budynki i
budowle, inne środki trwałe, czyli aparatura medyczna, a w dalszej kolejności
urządzenia techniczne i maszyny. Od 2003 roku ważną pozycję w aktywach trwałych
zajęły grunty, na skutek przekazania tego aktywu przez organ założycielski na stan
Jednostki. Niewielki udział w majątku trwałym jednostki zajmowały też wartości
niematerialne i trwałe w latach 2000, 2002 – 2004 oraz należności długoterminowe w
pierwszych dwóch latach analizy.
Na majątek obrotowy SP ZOZ w Środzie Wlkp. w badanym okresie składały się
rzeczowe aktywa obrotowe , należności krótkoterminowe a także aktywa pieniężne.
Jedyną pozycją rzeczowych aktywów trwałych były zapasy w formie materiałów
wykorzystywanych przez Zakład do świadczonych usług. Najważniejszą pozycję
należności krótkoterminowych stanowiły należności z tytułu dostaw i usług
wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. Krótkoterminowe aktywa
finansowe w badanym okresie występowały w pozycji środki pieniężne w kasie i na
rachunkach oraz w roku 2001 w pozycji inne aktywa pieniężne.
57
Tabela nr 61 zawiera szczegółowy wykaz składników pasywów SP ZOZ w Środzie
Wlkp. w latach 1999 – 2004. Pasywa jednostki są źródłami finansowania zasobów
majątkowych i stanowią ich równowartość.
Tak jak w każdej jednostce gospodarczej SP ZOZ w Środzie Wlkp. część zasobów
majątkowych Zakładu finansowana jest ze źródeł własnych, natomiast inne ze źródeł
obcych.
Własnym źródłem finansowania majątku jest kapitał własny, który w przypadku SP
ZOZ w Środzie Wlkp. w latach 1999 – 2001 przyjmował wartości dodatnie, co
oznaczało zdolność Jednostki do obsługi zadłużenia.
Pozycja ta we wszystkich badanych latach składa się z kapitału podstawowego, który
stanowi równowartość zasobów majątkowych, w które Zakład został wyposażony
Zarządzeniem Wojewody Poznańskiego nr 104/98 z dnia 5 listopada 1998 roku, w
momencie przekształcenia Jednostki i jest on na bieżąco korygowany o wartość
środków trwałych przekazanych w formie darowizny, bądź sfinansowanych z dotacji
budżetowych
i
organu
założycielskiego.
Kolejnym
składnikiem
kapitału
podstawowego jest kapitał zapasowy, stanowiący w momencie usamodzielnienia
równowartość uwłaszczonych ruchomości a na bieżąco korygowany o ponoszone
straty, uzyskiwane dotacje na programy zdrowotne i wypracowany zysk w 1999 roku.
Z powodu ponoszonych strat z prowadzonej działalności ta pozycja bilansu przyjęła w
latach 2002 – 2004 wartość ujemną.
Na kapitał obcy w SP ZOZ w Środzie Wlkp. składały się w badanym okresie
zobowiązania krótkoterminowe oraz od roku 2001 krótkoterminowe rezerwy na
zobowiązania. W latach 2000 – 2001 oraz w roku 2004 wystąpiły też zobowiązania
długoterminowe.
Przeprowadzona analiza pionowa w latach 1999 – 2004 aktywów bilansu SP ZOZ w
Środzie Wlkp. w Tabeli nr 62 oraz pasywów bilansu SP ZOZ w Środzie Wlkp. w
Tabeli nr 63 pozwoliła na ustalenie udziału procentowego poszczególnych grup i
składników majątkowych w globalnej wielkości majątku. Do jej przeprowadzenia
użyto
najbardziej
ogólnych
wskaźników
58
struktury
aktywów
i
pasywów
przedstawiające udział aktywów trwałych i obrotowych, kapitałów własnych i obcych
odpowiednio w całości aktywów i pasywów.
Wskaźniki struktury podstawowych dwóch grup aktywów charakteryzują stopień
związania zasobów majątkowych. W latach 1999 – 2004 w SP ZOZ w Środzie Wlkp.
udział aktywów trwałych w całości aktywów był większy niż udział aktywów
obrotowych w całości aktywów. Oznacza to, że środki finansowe były zaangażowane
w Jednostce w badanym okresie na długi okres, czyli występował wysoki i dodatkowo
rosnący w ostatnich latach stopień unieruchomienia zasobów majątkowych.
Ponadto wysoki udział majątku trwałego w majątku całkowitym kreuje wysokie
koszty stałe w postaci kosztów amortyzacji.
Jednakże w przypadku SP ZOZ w Środzie Wlkp. wysoki udział aktywów trwałych nie
należy oceniać negatywnie. Stan ten został spowodowany wprowadzeniem w roku
2003 na stan jednostki nieruchomości, w których jednostka prowadzi działalność, nad
którymi sprawuje kontrolę i z których pobiera pożytki. Ponadto na stan majątku
trwałego wpłynęła także przeprowadzona przez organ założycielski inwestycja w
zakresie dobudowy do budynku szpitala Szpitalnego Oddziału Ratunkowego. Niższy
udział majątku trwałego w latach 1999 – 2001 wynikał z dużej ilości przestarzałych i
zamortyzowanych środków trwałych. W celu utrzymania i rozwoju prowadzonej
działalności doposażono Zakład w nowoczesną aparaturę medyczną. W 2003 roku w
związku z otwarciem Szpitalnego Oddziału Ratunkowego otrzymano karetkę
reanimacyjną, sfinansowaną z dotacji budżetowej.
Wiadomo jednak, że wskaźnik umorzenia środków trwałych w SP ZOZ Środa Wlkp.
wynosi blisko 53%, co wskazuje na ciągłą potrzebę gromadzenia środków pieniężnych
na inwestycje w celu odtworzenia środków trwałych i konieczność ponoszenia
wydatków na konserwacje i remonty.
Udział majątku obrotowego w majątku całkowitym w badanym okresie wynosił od
blisko 39% do 11%. Oznacza to, że majątek Zakładu charakteryzował się z upływem
czasu mniejszą obrotowością.
59
Niski udział zapasów w aktywach obrotowych wskazuje na to, że materiały nabywane
przez Jednostkę były ściśle dostosowane do moc przerobowych Szpitala i
nie
dochodziło do zamrożenia znacznych środków finansowych. Wysokie zapasy generują
wysokie koszty utrzymania a ponadto mogą tracić swoją przydatność do produkcji. W
SP ZOZ w Środzie Wlkp. ze względu na problemy finansowe zapasy materiałów są
bardzo niskie, na bieżąco zużywane i dostarczane bezpośrednio przed wytworzeniem
usług. Stopień przeterminowania leków w aptece szpitalnej jest bardzo niski. Tę
relację należy uznać za jak najbardziej prawidłową.
Badając stosunek pomiędzy majątkiem rzeczowym (środki trwałe i zapasy) a
majątkiem finansowym (należności i środki pieniężne) należy zauważyć, że wskaźnik
ten przyjmuje w latach 1999 – 2004 zawsze wartości większe od 1 i na dodatek coraz
większe wartości.
Wskazuje to na rozwojowe ukierunkowanie się Jednostki inwestującej w majątek
produkcyjny oraz pewność co do sytuacji rynkowej.
W Tabeli nr 63 zestawiono wskaźniki struktury pasywów bilansu SP ZOZ w Środzie
Wlkp. w latach 1999 – 2004.
Wskaźniki struktury pasywów przedstawiające udział kapitałów własnych oraz
kapitałów obcych w całości pasywów są wskaźnikami o najwyższym poziomie
agregacji.
W latach 1999 – 2000 w SP ZOZ w Środzie Wlkp. kapitał własny zajmował wysoki
udział, osiągający w 2000 roku blisko 61% całości kapitałów. Tendencja spadkowa
kapitału własnego utrzymywała się przez cały okres analizy, przyjmując od 2002 roku
wartości ujemne. Oznacza to, że Zakład w coraz większym stopniu finansował
działalność ze źródeł obcych, co stwarzało coraz większe zagrożenie dla Jednostki.
Pocieszające jest to, że wskaźnik udziału kapitału obcego w 2004 roku przyjął
wartości mniejsze aniżeli w 2002 i 2003 roku, tym samym poprawiła się relacja
kapitału własnego w całości pasywów.
Największy udział kapitałów obcych w całości pasywów w badanym okresie
odnotowano w Jednostce w 2002 roku.
60
Stało to się z powodu utworzenia rezerwy na poczet niewypłaconych zobowiązań
wobec pracowników z tytułu ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania
przyrostu przeciętnych wynagrodzeń w przedsiębiorstwach oraz o zmianie niektórych
ustaw i ustawy o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Z 2001 r. Nr 5 poz. 45).
Zobowiązania krótkoterminowe podobnie jak ogół zobowiązań przyjęły tendencję
spadkową od 2003 roku. Istotnym składnikiem kapitału obcego krótkoterminowego są
zobowiązania publicznoprawne, których udział w 2004 roku w ogólnej sumie
pasywów wyniósł 29%.
Największym jednak składnikiem zobowiązań krótkoterminowych są zobowiązania z
tytułu dostaw i usług płatne do 12 miesięcy, których struktura od 2003 roku przyjęła
tendencję pozytywną, osiągając w 2004 roku blisko 41%.
W celu przeanalizowania sytuacji finansowej SP ZOZ w Środzie Wlkp.
przeprowadzono także analizę pozioma bilansu Zakładu w latach 1999 – 2004. Wyniki
tej analizy zostały zestawione w Tabelach nr 64, 64A, 65 i 65A.
Analiza pionowa pozwala na ustalenie skali i kierunków zmian poszczególnych
pozycji w badanych okresach poprzez ustalenie kwot absolutnych zmian oraz
procentowo
ujętych
indeksów
dynamiki,
ukazujących
skalę
zmian
pozycji
sprawozdania z okresu na okres.
W ciągu lat 2000 – 2002 nastąpił spadek ogólnych kwot aktywów i pasywów o blisko
893 tys. zł w roku 2000 w porównaniu do roku poprzedniego, o ponad 572 tys. zł w
2001 roku w odniesieniu do roku 2000 i ponad 447 tys. zł w 2002 roku w porównaniu
do roku 2001, co stanowiło odpowiednio spadki o 19%, 15,1% oraz 13,9%.
Wskaźnik dynamiki aktywów trwałych ukształtował się na poziomie mniejszym od
100%, oznacza to, że SP ZOZ w Środzie Wlkp. zmniejszał do roku 2002 ich zasoby.
W 2003 roku w porównaniu z rokiem poprzednim aktywa trwałe zwiększyły się o
ponad 1.910 tys. zł, co stanowiło 218,4%, w 2004 roku nastąpił dalszy ich wzrost
wynoszący ponad 758 tys. zł (121,5%).
Pozytywnym symptomem w SP ZOZ w Środzie Wlkp. jest wzrost wielkości majątku,
dostosowany racjonalnie do rozmiarów prowadzonej działalności.
61
Środki trwałe jako najistotniejszy składnik aktywów trwałych przyjmowały podobną
tendencję do aktywów trwałych, początkową spadkową, w późniejszym okresie
rosnącą.
W przypadku aktywów obrotowych wartość tego majątku w badanym okresie przyjęła
tendencję malejącą w badanym okresie.
W 2004 roku nastąpił wzrost jednego ze składników majątku obrotowego, a
mianowicie wzrost zapasów materiałów o blisko 36 tys. zł, co stanowi 123% w
porównaniu do roku poprzedniego.
Z kolei wskaźnik należności krótkoterminowych w 2000 roku w odniesieniu do roku
1999 uległ poprawie i wyniósł 186,8%. W pozostałych latach analizy wskaźnik tej
pozycji aktywów przyjął tendencję spadkową. Spadek należności krótkoterminowych
w 2004 roku w odniesieniu do roku poprzedniego wyniósł ponad 303 tys. zł. Stało się
to głównie z powodu bardzo dużego spadku w 2004 roku należności z tytułu dostaw i
usług.
Korzystnym zjawiskiem w SP ZOZ w Środzie Wlkp. jest to, że w badanym okresie nie
nastąpił nigdy przyrost aktywów obrotowych przy wzroście sprzedaży.
W ciągu badanego okresu w Jednostce ulegały zmniejszeniu zasoby środków
finansowych, co jest związane z problemami płatniczymi jednostki.
Tabela nr 65 zawiera zestawienie przyrostów absolutnych i przyrostów względnych w
% a Tabela nr 65A wskaźniki dynamiki pasywów bilansu SP ZOZ w Środzie Wlkp.
Do roku 2002 ogólna suma kapitałów w Jednostce ulegała zmniejszeniu, natomiast od
roku 2003 można zauważyć przyrosty. I tak np. w 2003 roku w porównaniu z rokiem
2002 ogólna suma kapitałów wzrosła o 1.747 tys. zł, co stanowi blisko 163%.
W ciągu badanego okresu kapitał własny ulegał zmniejszeniu, dopiero w 2004 roku
nastąpił jego niewielki przyrost i indeks dynamiki wyniósł 7,2%. Zjawisko to jest
związane z ponoszonymi stratami przez Jednostkę.
Odmienną tendencję przyjęły kapitały obce. Do 2004 roku następował ogólny przyrost
zobowiązań i rezerw na zobowiązania. Stało się to za sprawą utrzymującej się trudnej
62
sytuacji finansowej, niedoborem środków finansowych i nierozliczonych należności
pracowniczych.
Zobowiązania krótkoterminowe rosły do 2003 roku. W roku następnym nastąpił ich
spadek w odniesieniu do roku poprzedniego o blisko 54 tys. zł, co stanowi 1,4% i
zjawisko to należy ocenić jako pozytywne. Wzrost zobowiązań publicznoprawnych w
2004 roku w porównaniu do roku poprzedniego o 135% został skompensowany
spadkiem zobowiązań z tytułu dostaw i usług, których indeks dynamiki w 2004 roku
wyniósł 14,7%.
Porównując wskaźniki dynamiki kapitałów własnych i kapitałów obcych ze
wskaźnikami dynamiki majątku trwałego i obrotowego można zauważyć, że związki
pomiędzy wzrostem odpowiedniego rodzaju majątku i źródeł jego pokrycia są
niepoprawne, występuje nadwyżka kapitałów obcych i niedobór kapitałów własnych.
Rachunek zysków i strat jest drugim po bilansie obligatoryjnym elementem
sprawozdania
finansowego
jednostki
gospodarczej.
Sprawozdanie
to
jest
podstawowym źródłem informacji na temat wyników działalności jednostki
gospodarczej.
Ważnym źródłem informacji o czynnikach, które wpłynęły na wielkość osiągniętego
wyniku finansowego, jest analiza struktury rachunku zysków i strat, polegająca na
ustaleniu udziału poszczególnych elementów tego rachunku w wielkościach uznanych
za wielkości agregatowe.
Tabela nr 66 przedstawia dane kwotowe rachunku zysków i strat SP ZOZ w Środzie
Wlkp. w latach 1999 – 2004.
Z danych tych można zaobserwować, że przychody Jednostki w badanym okresie
mieściły się w przedziale 9.868 tys. zł do 11.932 tys. zł rocznie. Koszty natomiast
wynosiły od 10.485 tys. zł do 13.515 tys. zł rocznie. Biorąc pod uwagę wyniki
uzyskiwane przez SP ZOZ w Środzie Wlkp. w badanym okresie można stwierdzić, iż
tylko na koniec 1999 roku Zakład uzyskał dodatni wynik finansowy netto, pozostałe
lata działalności zakończyły się stratą finansową. Analizując pierwszy poziom wyniku,
a mianowicie wynik ze sprzedaży można zauważyć, że tylko ostatni badany rok
przyniósł Jednostce dodatni zwrot z działalności statutowej. Stało się to za sprawą
63
wzrostu kontraktu szpitalnego z publicznym płatnikiem o świadczenia z zakresu
Szpitalnego Oddziału Ratunkowego. Dodatni wynik finansowy daje pozytywne
perspektywy dla kontynuacji działalności przez SP ZOZ w Środzie Wlkp. Następny
szczebel wyniku w rachunku zysków i strat Jednostki pokazuje z kolei, że tylko
pierwszy okres badany zakończył się dodatnim wynikiem z działalności gospodarczej.
Strata ze sprzedaży w roku 1999 została skompensowana wysokimi pozostałymi
przychodami operacyjnymi. Pozostałe lata okresu badanego przyniosły starty z
działalności gospodarczej. Głównymi przyczynami takiego stanu były przede
wszystkim dokonywane przez Jednostkę odpisy aktualizujące rozrachunki z
Narodowym Funduszem Zdrowia w zakresie przychodów powstałych z tytułu
ponadkontraktowych świadczeń oraz tworzenie rezerw na poczet niezrealizowanych
wypłat z tytułu ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym systemie
kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie
niektórych ustaw.
Wysokich strat z działalności gospodarczej w latach 2000 – 2004 nie udało się pokryć
Jednostce operacjami finansowymi. Sytuacje te spowodowały, że lata te SP ZOZ w
Środzie Wlkp. zakończył stratami brutto. W 2004 roku strata z działalności
gospodarczej został pogłębiona przez wysokie koszty finansowe, powstałe z powodu
dużego zadłużenia Jednostki.
Podobnie jak poprzedni poziom wyniku finansowego rachunku zysków i strat w SP
ZOZ w Środzie Wlkp. tylko rok 1999 zakończył się zyskiem brutto i analogicznie
takim samym zyskiem netto z powodu przeznaczenia całości dochodu na działalność
statutową i nie odprowadzenie w związku z tym podatku do budżetu państwa.
Natomiast w Tabeli nr 67 zostały zestawione wskaźniki obrazujące udział
poszczególnych pozycji przychodów w sumie przychodów, poszczególnych pozycji
kosztów w kosztach całkowitych oraz poszczególnych poziomów wyniku finansowego
w wyniku z działalności gospodarczej, danych rachunku zysków i strat Jednostki z lat
1999 – 2004.
Na podstawie przeprowadzonych obliczeń można ocenić, jaki procent sumy
przychodów stanowią poszczególne przychody rachunku zysków i strat.
64
Przychody ze sprzedaży stanowią zawsze w badanym okresie ponad 93% ogółu
przychodów (93,4% - 99,1%). Oznacza to, że Jednostka finansuje swoją działalność
głównie przychodami uzyskiwanymi z działalności statutowej. Koszty działalności
operacyjnej w kosztach całkowitych w latach 1999 – 2004 posiadają wysoki udział w
strukturze, jednakże udział ten jest malejący i w pierwszym roku analizy wynosi
99,9% zaś w ostatnim roku analizy 84,6%. Pozostałe przychody operacyjne posiadają
niski udział w sumie przychodów, tylko w pierwszym badanym roku wskaźnik ten
wyniósł 6,3%, w pozostałych latach wahał się w przedziale od 0,7 do 1,7. Przychody
finansowe zajęły jeszcze niższy udział niż pozostałe przychody operacyjne. Ich udział
wynosił w badanym okresie maksymalnie 0,5%. Oznacza to, że SP ZOZ w Środzie
Wlkp. nie uzyskiwał znacznych przychodów z operacji finansowych, głównie z
powodu braku środków finansowych.
Biorąc zaś pod uwagę pozostałe koszty operacyjne można stwierdzić, że do roku 2003
przyjęły one tendencję wzrostową, w roku 2004 ich udział zmalał w porównaniu do
roku poprzedniego o 0,2%. Podobna tendencję wzrostową przyjęły koszty finansowe
poprzez coraz większy udział odsetek płaconych przez Jednostkę z tytułu
nieterminowych płatności.
Poszczególne wyniki rachunku zysków i strat zostały odniesione do wyniku z
działalności gospodarczej i tak w 1999 roku udział wyniku ze sprzedaży w wyniku z
działalności gospodarczej wyniósł –191,7%. Oznacza to, że strata ze sprzedaży
stanowi 191,7% zysku z działalności gospodarczej. W latach 2000, 2001, 2002, 2003
wskaźnik ten wynosi odpowiednio 118,2%, 107,5%, 17,0%, 35,8%, czyli strata ze
sprzedaży wynosiła odpowiedni procent straty z działalności gospodarczej.
Na podstawie danych zawartych w Tabeli nr 66 zostały ustalone wskaźniki dynamiki
w Tabeli nr 68A oraz przyrosty absolutne i względne w % w Tabeli nr 68.
Z przeprowadzonych obliczeń wynika, że wielkość poszczególnych pozycji rachunku
zysków i strat SP ZOZ w Środzie Wlkp. wykazuje zróżnicowaną dynamikę.
Analizując dynamikę w obszarze zasadniczej działalności operacyjnej, zauważyć
można, że w 2000 roku nastąpił jednoczesny spadek przychodów ze sprzedaży o
10,9% i kosztów działalności operacyjnej o 7,7%. W następnym roku analizy
odnotowano wyższą dynamikę kosztów aniżeli przychodów, przychody ze sprzedaży
65
wzrosły w 2000 roku w porównaniu do roku poprzedniego i wyniosły one 102,7%
przychodów roku 1999 , zaś koszty działalności wyniosły 104,3%. W roku 2002
indeks dynamiki przychodów był z kolei o wiele wyższy niż indeks kosztów. Inna
sytuacja wystąpiła w kolejnym badanym okresie, gdzie przy spadku przychodów ze
sprzedaży nastąpił niewielki wzrost kosztów działalności - 100,4%. Najlepszą relację
pomiędzy badanymi indeksami odnotowano w roku 2004. Wskaźnik przychodów ze
sprzedaży ukształtował się na poziomie 111,2%, natomiast indeks kosztów na
poziomie 96,0% i jest to jak najbardziej pozytywna zmiana, dająca perspektywę dla
przyszłości Zakładu.
Analizując dynamikę pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych zauważyć
można, ze w 2000 roku wskaźnik pozostałych przychodów operacyjnych wyniósł
22,4%, zaś indeks pozostałych kosztów operacyjnych 488%. W roku następnym
obydwa indeksy przyjęły wartości spadkowe, z tym, że spadek indeksu pozostałych
przychodów operacyjnych był większy niż spadek indeksu pozostałych kosztów
operacyjnych. W roku 2002 indeksy w/w pozycji rachunku zysków i start odnotowały
tendencję wzrostową. Indeks przychodów ukształtował się na poziomie 153%
przychodó roku poprzedniego, zaś indeks pozostałych kosztów operacyjnych o
3032,7%. Główna przyczyną tak dużego wzrostu tego indeksu był utworzona rezerwa
na poczet niezrealizowanych wynagrodzeń z tytułu ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. o
negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u
przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw.
Wskaźniki pozostałych przychodów i kosztów roku 2003 przyjęły tendencję inną do
roku poprzedniego. Tutaj indeks pozostałych przychodów operacyjnych wyniósł
40,3%, zaś indeks pozostałych kosztów operacyjnych 33,49%. W roku następnym
indeksy te zachowały się odwrotnie i odpowiednio indeks pozostałych przychodów
operacyjnych ukształtował się na poziomie 174%, zaś indeks kosztów 95,7%.
Warto przeanalizować również dynamikę poszczególnych poziomów wyniku
rachunku zysków i strat SP ZOZ w Środzie Wlkp.
Strata ze sprzedaży osiągnięta w 2000 roku była większa od straty ze sprzedaży z roku
poprzedniego o 62,8%, w roku 2001 – o 24,3%, w roku 2002 była mniejsza od straty
ze sprzedaży w roku ubiegłym o 68,3%, w kolejnym roku zwiększyła się o –219,7%.
66
W ostatnim roku badanego okresu zysk ze sprzedaży wyniósł 63,4% straty ze
sprzedaży roku 2003.
Jeżeli chodzi o wynik z działalności operacyjnej to sytuacja przedstawia się
następująco: w 2000 roku strata z działalności operacyjnej stanowiła 319,2% zysku z
działalności operacyjnej w 1999 roku. Z kolei w 2001 roku indeks dynamiki tego
poziomu dynamiki wyniósł 132,1%, a w latach następnych 2002, 2003 i 2004
odpowiednio: 198,5%, 150,3% oraz 35,5%.
Strata z działalności gospodarczej roku 2000 wyniosła 264% zysku tego poziomu
wyniku finansowego w roku 1999. W latach następnych czyli 2001, 2002, 2003 i 2004
indeks dynamiki strat z działalności gospodarczej przedstawiał się odpowiednio:
136,6%, 200,7%, 151,7% i 44,1%.
Indeksy dynamiki wyniku netto dla okresu 2001 – 2004 były takie same ze względu na
nie występowanie w tych latach operacji zysków i strat nadzwyczajnych. W roku
2000 indeks dynamiki wyniku netto wyniósł 265,5%.
Tabela nr 69 zawiera wskaźniki rentowności SP ZOZ w Środzie Wlkp. w latach 1999
– 2004.
Wskaźnik rentowności sprzedaży w wyżej wymienionym okresie do roku 2003
przyjmował wartości ujemne. Oznacza to, że prowadzona przez Jednostkę działalność
nie dawała efektów ekonomicznych w postaci zysku, przeciwnie przynosiła straty
finansowe. Jedynie wskaźnik zyskowności sprzedaży ostatniego roku badanego okresu
przyjął wartość dodatnią i wyniósł 5,4%. Jego wartość oznacza, że SP ZOZ w Środzie
Wlkp. osiągnął ponad 5% zysku z uzyskanego przychodu ze sprzedaży. Taki poziom
wskaźnika nie jest optymalny, bo im wyższy poziom tym lepie, jednakże jest to
poziom zadowalający.
Sytuację tę należy jednak ocenić za jak najbardziej pozytywną, gdyż rok 2004 jest
pierwszym rokiem działalności po usamodzielnieniu się, który Zakład zakończył
dodatnim wynikiem finansowym ze sprzedaży i daje to pozytywną perspektywę na
przyszłość Firmy. Przyczyną tego stanu był przede wszystkim wzrost kontraktu SP
ZOZ w Środzie Wlkp. o kontrakt z zakresu Szpitalnego Oddziału Ratunkowego.
Wskaźnik zyskowności działalności gospodarczej w latach 2000 – 2004 przyjął
wartości ujemne. Stało się to z powodu wysokich pozostałych kosztów operacyjnych i
67
kosztów finansowych, powstałych z tytułu rezerw na poczet ustawy o negocjacyjnym
systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń w przedsiębiorstwach
oraz o zmianie niektórych ustaw i ustawy o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Z
2001 r. Nr 5 poz. 45), odpisów aktualizujących rozrachunki z Narodowym Funduszem
Zdrowia w zakresie świadczeń ponadkontraktowych oraz odsetek płaconych od
przeterminowanych zobowiązań.
Na koniec 1999 roku zyskowność działalności gospodarczej wyniosła 2%. Poziom ten
jest jednak daleki od dobrego, za taki uznaje się wskaźnik wyższy niż 15%.
Wskaźnik zyskowności netto w badanym okresie przyjął takie same wartości, ze
względu na brak zysków i strat nadzwyczajnych bądź znikomy ich udział w 1999
roku.
Następnym obszarem analizy efektywności działalności przedsiębiorstwa jest analiza
rentowności majątku.
Ze względu na ponoszone straty netto od 2000 roku wskaźnik ten także przyjął od tego
roku wartości ujemne. Oznacza to, że z każdej zainwestowanej złotówki w majątek SP
ZOZ w Środzie Wlkp. ponosił w roku 2000, 2001, 2002, 2003 i 2004 odpowiednio
straty w wysokości 0,18 zł; 0,29 zł; 0,67 zł; 0,63 zł; 0,26 zł.
Pozytywne jest to, że straty te od 2003 roku przyjęły tendencję spadkową.
Taki poziom wskaźnika mieści się w przedziale poziomu wystarczającego, jednakże
jest jego dolną granicą.
Tabela nr 70 zawiera wskaźniki płynności obliczone dla SP ZOZ w Środzie Wlkp. w
latach 1999 – 2004.
Wartości wskaźnika płynności bieżącej przyjęły w badanym okresie wartości malejące
i wynoszą w 1999, 2000, 2001, 2002, 2003 i 2004 r. odpowiednio 1,37; 1,19; 0,86;
0,46; 0,25 i 0,14. Spadek wielkości tego wskaźnika w badanym okresie jest
wyznacznikiem problemów finansowych i płatniczych Jednostki. Jedynie lata 1999 –
2001charakteryzują się pozytywną relacją aktywów bieżących do zobowiązań a tylko
pierwszy rok analizowanego okresu posiada zadowalający poziom wskaźnika
płynności bieżącej, zaś rok 2000 – poziom wystarczający, następne lata - poziom zły.
68
Stało się to za sprawą malejących aktywów obrotowych i rosnących zobowiązań
krótkoterminowych.
Także wskaźnik płynności szybki przyjmuje poprawne wartości w latach 1999 – 2001.
Wskaźnik ten informuje o stopniu pokrycia zobowiązań bieżących aktywami o dużej
płynności, czyli należnościami, krótkoterminowymi papierami wartościowymi i
środkami pieniężnymi a wartość jego powinna kształtować się na poziomie od 1,0 do
1,2. SP ZOZ w Środzie Wlkp. osiągnął pożądany jego poziom tylko w latach 1999 –
2000, w roku 2001 poziom wystarczający. W latach następnych badanego okresu,
czyli w roku 2002, 2003 i 2004 wskaźnik ten przyjął wartości mniejsze od 0,7, co
oznacza poziom zły.
Kolejnym wskaźnikiem wykorzystywanym dla zanalizowania płynności jest wskaźnik
gotówki,
wyrażający
się
w
relacji
środków
pieniężnych
do
zobowiązań
krótkoterminowych. W SP ZOZ w Środzie Wlkp. przyjął w badanym okresie niskie
wartości. Oznacza to, że w kolejnych latach badanego okresu odpowiednio 85%, 39%,
25%, 14%, 7% i 2% zobowiązań bieżących mogłaby być uregulowana przez Jednostkę
środkami pieniężnymi, gdyby w danym momencie stały się natychmiast wymagalne.
Analiza sprawności działania SP ZOZ w Środzie Wlkp. w latach 1999 – 2004 została
przedstawiona w Tabeli nr 71.
Pod
pojęciem
sprawności
działania
rozumie
się
umiejętność
efektywnego
wykorzystania posiadanych zasobów w istniejących uwarunkowaniach zewnętrznych.
Do pomiaru sprawności działania służy wiele wskaźników. Najbardziej syntetycznym
z nich jest wskaźnik produktywności aktywów.
W SP ZOZ w Środzie Wlkp. wskaźnik ten przyjął tendencję wzrostową do roku 2002 i
wyniósł wtedy 4,13. W 2003 roku odnotowano spadek tego wskaźnika do wartości
2,36 a w 2004 roku wzrost do wartości 2,48. Oznacza to, że jedna jednostka
zaangażowana w majątek SP ZOZ w Środzie Wlkp. w analizowanym okresie
wygenerowała najwięcej jednostek przychodu w 2002 roku i zwrot ten wyniósł 4,13
jednostek przychodu. Kolejnym zbadanym wskaźnikiem efektywności działania
Jednostki jest relacja przychodów do zasobów majątku trwałego, informująca o
zdolności majątku trwałego do generowania przychodów. Wskaźnik ten w latach 1999
69
– 2004 wyniósł odpowiednio: 4,0; 4,7; 5,6; 7,2; 3,0 i 2,76. W analizowanym
okresie rzeczowe aktywa trwałe do roku 2002 malały, natomiast przychody ze
sprzedaży po załamaniu w 2000 roku uległy zwiększeniu w 2001 i 2002 roku i te
zmiany spowodowały odpowiednie ukształtowanie wskaźnika produktywności
rzeczowych aktywów trwałych.
Do zbadania sprawności działania warto również obliczyć wskaźnik rotacji zapasów.
W SP ZOZ w Środzie Wlkp. w całym badanym okresie przyjmuje on wartości
poprawne, niższe od 30 dni. Najniższy wskaźnik rotacji zapasów osiągnął SP ZOZ w
Środzie Wlkp. w 2004 roku i wyniósł on 5 dni. Wielkość ta informuje o tym, że w
2004 roku jeden cykl obrotu zapasami trwał 5 dni. W pozostałych latach wskaźnik ten
przyjął niewiele większe wartości. Świadczy to o efektywnym gospodarowaniu
zapasami w SP ZOZ w Środzie Wlkp.
Kolejnym wskaźnikiem ilustrującym efektywne funkcjonowanie jest wskaźnik rotacji
należności. W badanej Jednostce relacja ta przyjmuje również bardzo poprawne
wielkości. Najniższa jej wartość wystąpiła w 2004 roku – 12,8 , najwyższa w 2001
roku – 31,9. Interpretacja tego wskaźnika przedstawia się następująco: w 2004 roku
następowała spłata należności SP ZOZ w Środzie Wlkp. w ciągu 13 dni, zaś w 2001
roku najdłużej w badanym okresie – bo w ciągu 32 dni. Oznacza to jednocześnie, czas
zamrożenia środków pieniężnych w należnościach, ogólnie im niższy tym lepiej.
Niestety niekorzystne wartości w SP ZOZ w Środzie Wlkp. przyjmuje wskaźnik
rotacji zobowiązań krótkoterminowych w dniach. Informuje on o tym co ile dni,
przeciętnie biorąc, następuje spłata zobowiązań krótkoterminowych wobec wierzycieli
z osiąganego przez przedsiębiorstwo przychodu ze sprzedaży. W analizowanym
okresie w SP ZOZ w Środzie Wlkp. wskaźnik ten na koniec 1999 roku wyniósł 44 dni,
zaś na koniec 2004 – 119 dni.
Stabilność finansowa zależy w dużym stopniu od poziomu zadłużenia. Dlatego
ważnym aspektem analizy finansowej jest analiza wielkości zadłużenia. Wyniki
analizy poziomu zadłużenia SP ZOZ w Środzie Wlkp. zostały zestawione w Tabeli nr
72.
Najbardziej syntetycznym wskaźnikiem poziomu zadłużenia jest wskaźnik ogólnego
zadłużenia. W 1999 roku w SP ZOZ w Środzie Wlkp. wskaźnik ten wyniósł 0,28. Ta
70
niska wartość wskazuje na niezależność finansową Zakładu, gdyż aktywa są w
większym stopniu pokryte kapitałami własnymi przedsiębiorstwa. W latach 2000 –
2001 wskaźnik ten przyjął wartość 0,39 i 0,53, wartości wyższe niż w roku 1999, ale
ciągle poprawne. Najwyższą wartość wskaźnik ten osiągnął w 2002 – 0,9. Oznacza to,
że aktywa Jednostki były finansowane w większym stopniu ze źródeł obcych. W
latach kolejnych analizowanego okresu wskaźnik ten przyjął wartości mniejsze aniżeli
w 2002 roku, ale ciągle wartości te są wysokie i niezadowalające, choć pozytywne jest
to, że przyjął tendencję spadkową.
Dopełnieniem wskaźnika ogólnego zadłużenia jest wskaźnik pokrycia aktywów
jednostki kapitałem własnym. W SP ZOZ w Środzie Wlkp. Wskaźnik ten z kolei
pokazuje jaki jest udział kapitałów własnych w finansowaniu aktywów. Wskaźnik ten
w SP ZOZ w Środzie Wlkp. przyjmował wartości pozytywne w latach 1999 – 2001. W
latach następnych wysokie straty finansowe doprowadziły do powstania ujemnych
kapitałów własnych i z tego powodu wskaźnik ten przyjął wartości ujemne.
Przyczyny zadłużenia się SP ZOZ w Środzie Wlkp.:
-
wzrost wynagrodzeń pracowników na mocy ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. o
negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u
przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw, realizowany w Zakładzie
częściowo wobec personelu medycznego od momentu obowiązywania ustawy,
poprzez przesunięcie środków zarezerwowanych na poczet zobowiązań poza
płacowych na poczet realizacji postanowień w/w ustawy, w późniejszym okresie ze
względu na brak dostatecznej ilości środków finansowych i nasilających się
problemów finansowych nie podwyższono płac pozostałych pracowników, bądź
nie podwyższono do wymaganej wysokości, co w konsekwencji doprowadziło do
ponoszenia przez Zakład kosztów komorniczych w wyniku częstych egzekucji
wszczynanych na wniosek pracowników,
-
obowiązek podwyższenia płac wynikający z w/w ustawy i brak wystarczających
środków finansowych na jej postanowienia spowodował i będzie powodował do
czasu całkowitej spłaty ponoszenie wysokich kosztów finansowych,
71
-
nieopłacanie
usług
ponadlimitowych,
tzn.
wykonanych
poza
zawartymi
kontraktami z publicznym płatnikiem od VII 2002 r.,
-
zbyt niska wartość kontraktu w początkowych latach samodzielności Zakładu,
opracowana na podstawie danych historycznych, nie uwzględniająca rzeczywistego
zapotrzebowania i znacznie odbiegająca od kontraktów w ościennych szpitalach o
tym samym stopniu referencyjności,
-
przeprowadzanie
remontów
nieruchomości
oraz
odtwarzanie
wysoko
zdekapitalizowanych urządzeń technicznych i sprzętu, remontów koniecznych i
pilnych do funkcjonowania,
-
częste
ponoszenie
kosztów
leczenia
bezdomnych,
nieubezpieczonych
i
obcokrajowców ze względu na brak unormowań prawnych, bądź brak środków
finansowych w instytucjach sprawujących opiekę nad bezdomnymi.
Do wad systemowych, które również przyczyniły się do złej sytuacji finansowej SP
ZOZ w Środzie Wlkp. zaliczyć można:
-
narzucenie na zakłady opieki zdrowotnej obowiązku wpłat na Państwowy Fundusz
Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
-
niekontrolowany proceder handlu długami służby zdrowia,
-
ograniczenia prawne jednostek samorządu terytorialnego w zakresie udzielania
pomocy finansowej zakładom, dla których są one organami założycielskimi,
-
niejednolite i nieefektywne zasady kontraktowania świadczeń zdrowotnych,
-
brak możliwości zwrotu podatku VAT za towary i usługi nabywane od innych w
celu
wytwarzania
usług
zdrowotnych
przy
jednoczesnej
niemożności
opodatkowania tym podatkiem usług własnych i w konsekwencji uzyskania
podstawy do odliczenia podatku,
-
nie opracowanie krajowej sieci szpitali,
-
brak środków finansowych pozwalających na lepsze wykorzystanie i motywowanie
do pracy zasobów kadr w placówkach.
Proces restrukturyzacji jest prowadzony w Jednostce od 5 lat. Obniżający się poziom
finansowania służby zdrowia zmusza nieustannie do szukania oszczędności
materiałowych jak i kadrowych.
72
Jednostka boryka się z bardzo poważnymi problemami finansowymi, będących
głównie następstwem drastycznej redukcji przychodów w ramach umowy z
Narodowym Funduszem Zdrowia w 2003 r. i nie rozliczanie świadczeń
ponadkontraktowych od VII 2002 r. Szpital poniósł określone koszty wykonania usług
medycznych: zakupu leków, krwi, tlenu, odczynników, materiałów medycznych,
sprzętu jednorazowego użytku, a także badań zlecanych na zewnątrz jednostki bez
uzyskania zapłaty ze strony publicznego płatnika. Bardzo istotnym problemem jest
zobowiązanie Zakładu wynikające z ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania
przyrostu przeciętnych wynagrodzeń w przedsiębiorstwach oraz o zmianie niektórych
ustaw i ustawy o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2001 r. Nr 5 poz. 45). Ustawa
ta precyzuje wysokość podwyżki, nie podaje jednak źródła finansowania wzrostu
wynagrodzeń. Ze względu na niedobór finansowy jednostka realizuje w/w
zobowiązanie tylko częściowo. Sytuacja ta powoduje niejednokrotnie dochodzenie
należności przez pracowników i byłych pracowników na drodze egzekucji
komorniczej i ponoszenie przez Zakład wysokich kosztów.
Do końca 2004 roku jednostka wydała na poczet realizacji ustawy kwotę 2.840.334,00
zł. Nałożenie na nas dodatkowych obowiązków nie przełożyło się na wzrost
kontraktów. W związku z tym zmuszeni byliśmy szukać oszczędności wewnątrz
naszej jednostki. Ponieważ koszty wynagrodzeń to u nas ponad 60 % kosztów,
zmuszeni byliśmy stopniowo redukować zatrudnienie.
Poniższa tabela przedstawia stopniowy spadek zatrudnienia.
73
Miesiąc/
Ilość
Miesiąc/
Ilość
Miesiąc/
Ilość
Miesiąc/
Ilość
rok
etatów
rok
etatów
rok
etatów
rok
etatów
01/2001
307,82
01/2002
315,18
01/2003
307,19
01/2004
246,65
02/2001
309,82
02/2002
315,18
02/2003
308,19
02/2004
246,28
03/2001
313,32
03/2002
312,18
03/2003
307,19
03/2004
242,78
04/2001
314,9
04/2002
313,19
04/2003
306,19
04/2004
242,23
05/2001
316,9
05/2002
312,19
05/2003
304,7
05/2004
241,99
06/2001
317,16
06/2002
312,94
06/2003
301,95
06/2004
239,13
07/2001
316,66
07/2002
309,94
07/2003
296,95
07/2004
238,96
08/2001
312,68
08/2002
306,94
08/2003
292,45
08/2004
230,68
09/2001
314,68
09/2002
306,94
09/2003
289,65
09/2004
231,08
10/2001
314,68
10/2002
308,94
10/2003
288,65
10/2004
231,25
11/2001
316,18
11/2002
307,69
11/2003
286,35
11/2004
231,75
12/2001
315,18
12/2002
306,69
12/2003
285,35
12/2004
232,48
Średnia/rok
314,17
-
310,67
-
297,9
-
237,94
Tabela 54
Spadek zatrudnienia w latach 2001-2004.
Proces restrukturyzacji jest procesem ciągłym. Zadania stawiane jednak do realizacji
nie maleją.
W roku 2004 dodatkowo podpisano umowy z Wielkopolskim Oddziałem Narodowego
Funduszu Zdrowia na świadczenie usług w zakresie:
-
Szpitalnego Oddziału Ratunkowego na kwotę 878.400 zł rocznie,
-
nocnej, świątecznej, wyjazdowej opieki nad pacjentami podstawowej opieki
zdrowotnej na kwotę 417.886,26 zł rocznie.
Zakres usług świadczonych przez Zakład na rzecz publicznego płatnika w 2005 roku
został dodatkowo zwiększony o świadczenia w poradniach specjalistycznych
lecznictwa otwartego tj. poradnię chirurgiczna i położniczo-ginekologiczną. Wartość
umowy na w/w zakres usług wynosi 117.000,00 zł na rok.
Realizacja nowych zadań nie spowodowała wzrostu zatrudnienia.
Kontrakt 2005 roku w porównaniu z rokiem ubiegłym jest większy o 522.768,64 zł
(5,25%).
74
Poniższa tabela przedstawia wartości kontraktów w latach 2000-2005.
Lata
Ogółem wartość
kontraktu
w tym kontrakt
szpitalny
2000
7.946.446,00
6.236.550,00
Wzrost/spadek w
stosunku do roku
poprzedniego
-
2001
8.486.184,67
7.065.273,00
539.738,67
2002
9.175.407,00
7.557.281,00
689.222,33
2003
8.231.056,00
6.787.541,00
-944.351,00
2004
9.950.430,26
6.979.240,00
1.719.374,26
2005
10.473.198,90
7.120.008,90
522.768,64
Tabela 55
Wartości kontraktów w latach 2000-2005.
W celu poprawy sytuacji finansowej dodatkowo wprowadzono działania, które mają
na celu przysporzenie Zakładowi odpowiednich korzyści finansowych.
Są to np. działania:
-
zawieszenie w porozumieniu ze związkami zawodowymi w 2004 roku odpisu
na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych,
-
utrzymanie zawieszenia wypłacania pracownikom premii,
-
wzrost wynagrodzeń pracowników o kwotę 203 zł od października 2004 roku,
będący regulacją ustawy „203” i należny pracownikom, którzy nie otrzymali
podwyżki w wymaganym terminie,
-
redukcja zatrudnienia poprzez zastosowanie outscorcingu pralni, kuchni oraz
sprzątania budynku Szpitala,
-
ograniczenie do niezbędnego minimum kosztów działalności bieżącej,
-
wprowadzenie płatności gotówkowych za 60% dostaw leków do Szpitala oraz
za 100% dostaw materiałów jednorazowego użytku,
-
redukcja kosztów ogrzewania budynku szpitala poprzez wymianę pieca
węglowego na piec miałowy we wrześniu 2004 r.
Do działań planowanych do przeprowadzenia w Jednostce zaliczyć z pewnością
można:
-
wzrost wynagrodzeń ogółu pracowników o kwotę 110,00 zł będący
ostatecznym i obligatoryjnym wzrostem na mocy ustawy „203” od X
75
2005 roku w celu zahamowania procesu eskalacji w/w zobowiązań,
-
modernizacja instalacji zasilanych wodą wodociągową w celu stworzenia
zamkniętego obiegu wody pozwalającego na powtórne wykorzystanie wody
zużywanej przy destylacji i klimatyzacji pomieszczeń,
-
modernizacja i adaptacja niewykorzystanych powierzchni w szpitalu w celu
przeniesienia siedziby laboratorium i administracji z budynku przychodni,
-
przebudowa pawilonu dziecięcego z budową nowych miejsc dla potrzeb
oddziału
ginekologiczno-położniczego
w
miarę
posiadania
środków
finansowych,
-
racjonalizacja zatrudnienia personelu medycznego w wyniku zlokalizowania
oddziału wewnętrznego na jednym poziomie budynku szpitalnego,
-
przebudowa i modernizacja bloku operacyjnego oraz budowa centralnej
sterylizatorni,
projekty
finansowane
ze
środków
unijnych,
organu
założycielskiego, pożyczki z budżetu państwa oraz środków własnych.
W lutym 2005 roku Zakład wystąpił z wnioskiem do Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych z prośbą o umożliwienie spłat zaległości w układzie ratalnym. Po długo
trwającym rozpatrywaniu wniosku dnia 16.06.2005 r. podjęto decyzję o zawarciu
umowy o rozłożeniu na raty należności z tytułu składek.
Ponadto Jednostka posiada także zaległe zobowiązania z tytułu podatku od
nieruchomości odprowadzanego do Urzędu Miejskiego w Środzie Wlkp. W celu
zapobieżenia egzekucji komorniczej Zakład wystąpił również o wydanie decyzji o
rozłożeniu zaległości na raty. Decyzja taka została wydana i do czasu obecnego jest
ona prawidłowo realizowana.
W związku z posiadaniem przez Zakład również zobowiązań cywilnoprawnych
niejednokrotnie są podpisywane z wierzycielami ugody pozasądowe. Każdorazowo
Zakład dokłada wszelkich starań do przestrzegania postanowień w/w porozumień.
Ze względu na bardzo trudną sytuację finansową SP ZOZ w Środzie Wlkp. będzie
podejmował wszelkie działania mające na celu poprawę sytuacji finansowej Zakładu a
następnie doprowadzenie do efektownego gospodarowania w ramach posiadanych
zasobów majątkowych i kapitałowych.
76
Wzrost efektywności w Zakładzie będzie następował poprzez
przyrost sprzedaży
usług medycznych możliwy do osiągnięcia w obecnej i planowanej sytuacji Zakładu i
całego sektora służby zdrowia w Polsce. Zwiększenie sprzedaży wymaga zwiększenia
majątku Zakładu, co znajduje odzwierciedlenie we wzroście zapasów, należności i
środków pieniężnych, a także środków trwałych. Jednocześnie konieczny jest przyrost
pasywów w postaci kapitałów przeznaczonych na sfinansowanie przyrostu środków
trwałych i obrotowych. Ze względu na wysoki udział kapitałów obcych w SP ZOZ w
Środzie Wlkp. będzie dążył do jego redukcji i utrzymania na wystarczającym
poziomie. Zmniejszenie zobowiązań Zakładu nastąpi także poprzez restrukturyzację
Zakładu przeprowadzoną na mocy ustawy z dnia 15.04.2005 r. o pomocy publicznej i
restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2005 r. Nr 78 poz.
684). Jednostka planuje objąć restrukturyzacją zobowiązania znane SP ZOZ w Środzie
Wlkp. na dzień 31.12.2004 w zakresie zobowiązań publicznoprawnych, zobowiązań
cywilnoprawnych oraz roszczeń pracowników wynikających z art. 4a ustawy z dnia 16
grudnia 1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych
wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1995 r. Nr
1, poz. 2, późn. zm.).
5. Założenia strategiczne dla procesu restrukturyzacyjnego
SP ZOZ Środa Wlkp.
Ostatnia dekada to proces zmian w sektorze zdrowia. Otoczenie jednostek opieki
zdrowotnej,
a
także
sytuacja
wewnętrzna
wymuszają
wprowadzanie
różnorakich
wewnętrznych zmian, w tym działań restrukturyzacyjnych.
Potrzeba zmian organizacyjnych nasiliła się szczególnie przed wprowadzeniem
reformy ubezpieczeniowej i administracji państwowej w roku 1999. Reformowany system
ochrony zdrowia wymagał
i nadal wymaga szeregu działań restrukturyzacyjnych
pozwalających na efektywniejsze zarządzanie, racjonalizację kosztów świadczonych usług,
poprawę dostępności i jakości świadczeń, dostosowanie jednostek ochrony zdrowia do
wymogów tak pacjentów, jak i płatników, a także rynku usług medycznych.
Zgodnie z przyjętymi definicjami:
77
Restrukturyzacja to proces gruntownych zmian w obrębie podstawowych struktur
składowych przedsiębiorstwa. W zależności od struktury, w której dokonywana jest zmiana,
wymienia się następujące rodzaje restrukturyzacji:

Restrukturyzację przedmiotową, polegającą na przeprowadzaniu zmian w strukturze
przedmiotu działalności przedsiębiorstwa, np. rozszerzeniu tego przedmiotu przez
wprowadzenie do produkcji nowych wyrobów i usług, zwężeniu przedmiotów
działalności (np. przez rezygnację z mało dochodowych produktów i usług) lub
zmianie przedmiotu działalności na inny;

Restrukturyzację majątkową, która oznacza zmianę struktury majątku, tj. aktywów
przedsiębiorstwa, np. zakup i zastąpienie starego, wyeksploatowanego majątku
produkcyjnego nowym; wyzbywanie się zbędnych składników majątkowych (
zazwyczaj obiektów nieprodukcyjnych, których utrzymanie pochłania znaczne
koszty); restrukturyzacja majątkowa prowadzi do zmiany proporcji udziału
poszczególnych składników majątku przedsiębiorstwa;

Restrukturyzację finansową, polegającą na zmianie struktury finansów (pasywów)
przedsiębiorstwa, np. redukcji zadłużenia (przez umorzenie części lub całości długu,
konwersję długów na udziały, wydłużenie okresu spłaty długu), podniesieniu lub
obniżeniu kapitałów własnych (emisja akcji, dołączenie kolejnych wspólników),
zmianie struktury własnościowej akcjonariatu;

Restrukturyzację zatrudnienia, polegającą przede wszystkim na redukcji lub
powiększeniu liczby zatrudnionych, jak również ich przekwalifikowaniu.
Zazwyczaj zmiany restrukturyzacyjne nie dokonują się w obrębie tylko jednej z
wymienionych struktur. Są to na ogół zmiany kompleksowe, zachodzące równocześnie na
kilku płaszczyznach
Również w SP ZOZ Środa Wlkp. .zostały wdrożone działania restrukturyzacyjne. Działania
te muszą być nadal kontynuowane, a cały proces restrukturyzacji ma charakter
restrukturyzacji naprawczej.
W prezentowanym opracowaniu przedstawiono analizę stanu bieżącego w zakresie
działalności usługowej oraz analizę gospodarki finansowej w SPZOZ Środa Wlkp. Z
przeprowadzonej analizy wynika, że rozpoczęte działania restrukturyzacyjne muszą być
kontynuowane. W chwili obecnej podjęto decyzję, że restrukturyzacja będzie miała
charakter restrukturyzacji naprawczej.
78
Celem nadrzędnym procesu restrukturyzacji jest utrzymanie działalności Samodzielnego
Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Środzie Wlkp. w określonej w Statucie strukturze
organizacyjnej i funkcjonalnej oraz założeniu równoważenia wydatków i przychodów
Program działań restrukturyzacyjnych odnosi się do następujących obszarów : gospodarki
finansowej, rozwiązań w zakresie usprawniania procesu zarządzania oraz racjonalizacji
gospodarowania zasobami.
I. Gospodarka finansowa
1. restrukturyzacja zadłużenia
Planuje się objęcie restrukturyzacją finansową zobowiązania SP ZOZ w Środzie Wlkp., znane
Zakładowi na dzień 31.12.2004 r. w zakresie:
1) zobowiązań publicznoprawnych,
2) zobowiązań cywilnoprawnych,
3) indywidualnych roszczeń pracowników wynikających z art. 4a ustawy z dnia 16
wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1995 r. Nr
1, poz. 2, późn. zm.)
Restrukturyzacja finansowa zakładu polegać będzie na:
1) umorzeniu zobowiązań publicznoprawnych wymienionych w art.6. ust. 1 ustawy o
pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej
-
zobowiązania SP ZOZ w Środzie Wlkp. z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne
w części finansowanej przez płatnika oraz na Fundusz Pracy, z wyjątkiem składek na
ubezpieczenie emerytalne, wobec Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych, zobowiązań znanych Zakładowi na dzień 31.12.2004 r. oraz z
tytułu podatku dochodowego od niezrealizowanych wynagrodzeń z tytułu ustawy 203,
na które utworzono rezerwy w sprawozdaniach finansowych jednostki, pod
warunkiem uznania tego zobowiązania przez Urząd Skarbowy.
2) zawarciu przez zakład ugody restrukturyzacyjnej z wierzycielami wierzytelności
cywilnoprawnych,
3) zawarciu przez zakład ugody restrukturyzacyjnej z pracownikami poprzez rozłożenia
zobowiązań wynikających z ustawy 203 na raty oraz odstąpienie, bądź redukcja
ustawowych odsetek od tych zobowiązań,
79
4) rozłożeniu na raty spłaty zobowiązań z tytułu składek na ubezpieczenie emerytalne,
składek na ubezpieczenie społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonych oraz
składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Planowanym źródłem sfinansowania restrukturyzacji finansowej są środki z pożyczki, o którą
zakład będzie wnioskować do Banku Gospodarstwa Krajowego oraz środki uzyskiwane z
bieżącej działalności.
2. controlling finansowy (budżetowanie)
W sytuacji ograniczonej możliwości zwiększania tak wielkości, jak i ilości źródeł
przychodów istnieje konieczność baczniejszego przyglądania się wielkości ponoszonych
kosztów. Potrzeba przygotowania szczegółowej i rzetelnej informacji o kosztach wytworzenia
usług medycznych wydaje się jednym ze sposobów na zracjonalizowanie wykorzystania
skromnych zasobów .
Pomocnym narzędziem będzie tutaj wprowadzenie do szpitala nowej formy zarządzania:
przez budżetowanie rozumiane jako controlling finansowy.
Z kolei
budżetowanie zapewnia poprawę płynności finansowej, kontrolę poziomu zysku
operacyjnego (różnica ceny kontraktowej i planowanego kosztu usługi medycznej), obniżenie
poziomu ryzyka i niepewności w wykonywaniu usług medycznych, wzrost sprawności
organizacyjnej szpitala.
Podstawą systemu budżetowania jest zastosowanie w zarządzaniu jednostką zasad zbliżonych
do rynkowych. Poszczególne komórki organizacyjne– sprzedają swoje usługi, ponoszą koszty
swej działalności , dzielą się uzyskanymi dochodami lub solidarnie partycypują w pokryciu
poniesionej straty. Dyscyplinowanie budżetowe polega
na przestrzeganiu wyznaczonych
limitów środków finansowych na określone zadania. Cel ten można osiągnąć poprzez
zachowanie określonej w planach struktury i rodzajów zadań w wyznaczonym przedziale
czasowym.
Szpitalny system budżetowania bardzo wyraźnie eksponuje złą lub dobrą kondycję
poszczególnych jednostek, pokazuje zależność pomiędzy wydatkami i przychodami. Czytelna
staje się konieczność wprowadzania nowych rozwiązań.
Wdrożenie controllingu dostarcza więc systematycznej, bieżącej i pełnej informacji o
kształtowaniu się kosztów we wszystkich obszarach działalności szpitala. Na jego podstawie
można rozwinąć system planów finansowych,. począwszy od zaplanowania poszczególnych
zadań, miejsc powstawania kosztów rodzajów działalności, do planów obejmujących całą
działalność i oczekiwanych efektów ekonomicznych.
80
Projektowanie procedury budżetowania w SP ZOZ w Środzie Wlkp. zostanie rozpoczęte od
określenia:

Sposobów szacowania poszczególnych pozycji kosztów,

Kompetencji i obowiązków komórek organizacyjnych w związku z realizacją
procedury,

Sposobów dysponowania limitami budżetowymi

Dokumentów i sposobów rozliczania budżetu i sprawozdawczości,

Ośrodków budżetowych na podstawie obowiązującej struktury organizacyjnej w
zakładzie,

Zidentyfikowania pozycji kosztów na zależne, tam gdzie one powstają (np.: materiały,
leki, sprzęt jednorazowy, itp.) oraz te, na które oddziały, komórki organizacyjne nie
mają wpływu.

Wyliczenie średniego kosztu najczęściej leczonych jednostek chorobowych i
najczęściej stosowanych procedur medycznych

Opracowania z powstałych subbudżetów budżetu SP ZOZ,

Monitoringu realizacji przyjętych budżetów,

Opracowanie sposobu rozliczenia przyjętych budżetów oraz regulamin wypłacania
premii budżetowych pracownikom w przypadku wypracowania nadwyżek.
Z doniesień literaturowych odnośnie praktyki wdrażania systemu budżetowania kosztów ,
rozumianego jako controlling finansowy w jednostkach lecznictwa zamkniętego wynika, iż
pierwszym wymiernym efektem wdrożenia jest zaoszczędzenie od 10% do 15% całkowitej
wielkości
rocznych
kosztów,
a
w
niektórych
obszarach
funkcjonowania
szpitala
oszczędności sięgały nawet 30%. Wprowadzenie budżetowania stanie się szansą i
wyzwaniem dla komórek usługowych, które generują straty. Wprowadzenie budżetowania
pozwoli również na dokładne określenie kosztów rzeczywistych w zależności od miejsca ich
powstawania. Precyzyjne poznanie kosztów rzeczywistych pozwoli na dokonanie opartych o
rachunek ekonomiczny dalszych zmian strukturalnych i funkcjonalnych w skali całego
SPZOZ-u.
3. obniżenie
kosztów
finansowych
działalności operacyjnej
81
i
pozostałych
kosztów
Restrukturyzacja finansowa zobowiązań SP ZOZ w Środzie Wlkp. spowoduje
odroczenie terminu spłaty zobowiązań zakładu, rozłożeniu ich spłaty na raty, bądź ich
umorzeniu wraz z odsetkami. Działania te pozwolą na redukcję kosztów finansowych i
pozostałych kosztów operacyjnych w następnych latach funkcjonowania Jednostki.
Obecnie Zakład ponosi bardzo wysokie koszty finansowe powstające z tytułu wysokiego
stopnia przeterminowania zobowiązań a także wysokie pozostałe koszty operacyjne w
zakresie kosztów egzekucyjnych, powstających przede wszystkim z powodu dochodzenia
roszczeń z tytułu ustawy 203 przez pracowników Jednostki na drodze egzekucji
komorniczych oraz kosztów sądowych z powodu kierowania spraw dochodzenia należności
przez wierzycieli cywilnoprawnych na drogę sądową.
4. równoważenie liczby świadczonych usług medycznych z liczbą
świadczeń zakontraktowanych
Przeprowadzono symulację możliwych do uzyskania oszczędności w sytuacji
realizowania świadczeń zdrowotnych wyłącznie do poziomu kontraktu ( nie generując
nadwykonań ). Przedstawiając dane z dwóch lat tj. 2003 i 2004 roku wartości poszczególnych
grup kosztów przedstawiałyby się następująco:
Wyszczególnienie
Oszczędności w roku 2003
Oszczędności w roku 2004
5551
5835
4898 ( różnica 653 )
5566 ( różnica 269 )
Leki i środki opatrunkowe
103.206,65
42.515,45
Wyżywienie
28.993,20
11.943,60
Diagnostyka laboratoryjna
45.057,00
18.561,00
Pracownia rtg
13.713,00
5.649,00
Pralnia
18.741,10
7.720,30
Zakup procedur medycznych
15.672,00
6.456,00
Sprzęt jednorazowego użytku
14.627,20
6.025,60
Razem
240.010,05
98.870,95
Pacjenci leczeni
Pacjenci wg kontraktu
Tabela 56
Oszczędności kosztów bezpośrednich przypadające na ogół hospitalizacji.
82
5. zwiększenie przychodów rocznie o ok. 2%
Zamieszczona poniżej tabela obrazuję dynamikę zmian wartości zawieranych przez SP
ZOZ kontraktów z Wielkopolską Regionalną Kasą Chorych, a następnie Narodowym
Funduszem Zdrowia.
Z analizy wynika ze roczne przyrosty wartości w latach 2001 –2002 kształtowały się
na poziomie 6 –8 %
Wyjątek stanowi rok 2003 gdzie łączna wartość zawartych umów stanowiła 89%
wartości z roku 2002
W roku 2004 wartość kontraktu była wyższa 20% w stosunku do roku 2003 i o 12 %
w stosunku do roku 2002.
W roku 2005 wartości umów są o ok. 5% wyższe w stosunku do roku poprzedniego.
Duży wzrost kontraktu w 2004 wynika z wprowadzenia innych zasad kontraktowania
Szpitalnego Oddziału Ratunkowego, uruchomienia Oddziału Intensywnej Terapii, oraz
sprzedaży usług w zakresie pomocy dla pacjentów poz oraz wyższej wartości umów w
zakresie rehabilitacji
Analizując wartość umowy w zakresie tylko lecznictwa stacjonarnego również w roku
2003 nastąpił 11% spadek zawartej umowy w stosunku do roku poprzedniego. Wzrost 2%
nastąpił w roku 2005 w stosunku do 2004, natomiast w latach 1999 i 2000 wartość
zakontraktowanych usług lecznictwa stacjonarnego pozostawała na względnie stałym
poziomie.
Takie zachowanie w czasie wartości zawieranych kontraktów pozwala bezpiecznie
prognozować roczny wzrost przychodów na poziomie 2% z uwzględnieniem prognozy
stabilizacji sposobu rozliczania usług medycznych przez NFZ, a także zachowania na
stałym poziomie ich zakresu.
83
lata
Ogółem
wartość
kontraktu
W tym
kontrakt
szpitalny
2000
7.946.446,00
Wzrost/spadek w
Wzrost/spadek Wzrost/spadek
stosunku do roku w stosunku do w stosunku do
poprzedniego w %
roku
roku
dla kontraktu
poprzedniego poprzedniego
szpitalnego
w % dla ogółu
kontraktu
6.236.550,00
-----
2001
8.486.184,67
7.065.273,00
113
539.738,67
106
2002
9.175.407,00
7.557.281,00
106
689.222,33
108
2003
8.231.056,00
6.787.541,00
89
-944.351,00
89
2004
9.950.430,26
6.979.240,00
102
1.719.374,26
120
2005 10.473.198,90
7.120.008,90
102
522.768,64
105
Tabela 57
Wartości kontraktów w latach 2000-2005.
W dalszej części niniejszego opracowania zamieszczono szczegółowe omówienie zagadnień
wymienionych w punkcie 1.
II. Rozwiązania w zakresie usprawniania procesu zarządzania
1. kontynuacja procesu informatyzacji
Funkcjonujący w SP ZOZ w Środzie Wlkp. system podejmowania decyzji nie jest w
odpowiedni
sposób
wspomagany
komputerowo.
Nie
istnieje zintegrowany system
informatyczny, który wiązałby dane medyczne z danymi finansowymi.
W roku 2001 zakład podjął decyzję o informatyzacji. W przetargu wyłoniono
dostawcę oprogramowania, który jednocześnie zajął się stroną wdrożenia i przeszkolenia
pracowników. Aktualnie funkcjonują dwa moduły ze sfery medycznej : „Ruch Chorych” i
„Apteka” oraz w zakresie sfery szarej moduł finansowo-księgowy. Planuje się wprowadzić
cały zintegrowany system informatyczny, zarówno dla strefy „białej” jak i „szarej”.
Dla części administracyjno-ekonomicznej zostaną wprowadzone rozwiązania w zakresie
następujących obszarów:

Gospodarka materiałowa,

Kadry i płace,

System finansowo-księgowy,
84

Koszty z wyceną procedur medycznych,
Kompleksowe
rozwiązanie
w
zakresie
wprowadzania
zintegrowanego
systemu
informatycznego wspomagającego podejmowanie decyzji pozwoli na niezwłoczny dostęp
kierownictwa do danych przychodowo-kosztowych oraz podejmowanie decyzji w oparciu o
dane rzeczywiste. Efektem takich decyzji będą precyzyjne rozwiązania poparte rzeczowymi
argumentami.
Wdrożenie miedzy innymi części obsługującej gospodarkę materiałową oraz aptekę poprawi
efektywność zarządzania rzeczowymi składnikami majątku obrotowego. Powiązanie apteki
bezpośrednio z oddziałami poprzez system informatyczny będzie skutkowało racjonalizacją
gospodarki lekami. Możliwa będzie natychmiastowa kontrola ile leków zostało wydanych, a
ile
zużytych
w
podziale
na
konkretnych
pacjentów.
Podobne
efekty
przyniesie
komputeryzacja Pracowni Diagnostycznych.
2.
Intensyfikacja analiz rynkowych.
SPZOZ w Środzie Wlkp. na bieżąco prowadzi badania rynkowe, które ukierunkowane są na:
- badania satysfakcji pacjentów,
-analizę sprawozdań GUS oraz MZ iOS,
-analiza informacji zamieszczanych na stronach internetowych NFZ i Ministerstwa Zdrowia.
Poniżej przedstawiono podstawowe informacje dotyczące analiz rynkowych. Planuje się
rozszerzyć zakres prowadzonych badań rynkowych o elementy, których SPZOZ nie prowadzi
np. wprowadzenie badań tzw. grup fokusowych.
a) badania rynku
Badania rynku odgrywają ważną rolę w procesie planowania strategicznego,
dostarczając informacji niezbędnych do podejmowania decyzji. Wyniki badań mogą wskazać
na potrzeby i preferencje klientów, określić kluczowe usługi czy produkty, które dana
instytucja chce dostarczać. Badania takie prowadzi się w celu dostarczenia informacji na
temat otoczenia rynkowego. W ten sposób można podejmować decyzje, które wzmocnią
organizację i umożliwią jej przetrwanie na rynku. W ślad za decyzjami musza iść działania i
ich monitorowanie.
Rozpowszechnionym sposobem zbierania informacji są badania poziomu satysfakcji
pacjentów przeprowadzane na miejscu przez personel jednostki.
85
b) wykorzystanie istniejących źródeł danych
Poziom lokalny
Wojewódzkie
i gminne wydziały zdrowia przygotowują raporty
na temat
wykorzystania podległych im jednostek. Zawierają one całkowitą liczbę usług co pośrednio
pokazuje udział w rynku poszczególnych jednostek. Posiadane dane jednostka może
wykorzystać w próbach prognozowania.
Poziom krajowy
Wszystkie jednostki opieki zdrowotnej przekazują formularze sprawozdawcze
Głównemu Urzędowi Statystycznemu i Ministerstwu Zdrowia i Opieki Zdrowotnej. Wśród
nich należy wymienić:
-formularze ZD dotyczące stanu bazy i działalności placówek opieki zdrowotnej i
pomocy społecznej (GUS),
-formularze Mz opisujące stan zdrowia ludności (MZiOS).
Wypełniane formularze uważa się za kompletne i wiarygodne. Zawierają dokładną
charakterystykę pacjentów. Są więc źródłem danych, z których można korzystać.
Badania poziomu satysfakcji pacjenta
Badania poziomu satysfakcji pacjenta zdobywają coraz większą popularność jako
narzędzie zbierania informacji. Z reguły jednostki opracowują własne metody kontaktu z
pacjentami, stosując zwykle proste techniki badawcze. Otrzymane w ten sposób dane nie są
zwykle reprezentatywne z uwagi na fakt, iż spośród grupy pacjentów danej jednostki dotyczą
jedynie tych osób, które wypełniły i zwróciły kwestionariusz. Wyniki są zbierane i
przetwarzane przez pracowników danej jednostki. Dane te zwykle koncentrują się na
wynikach działania organizacji, z tego względu nie mogą być uznane za w pełni wiarygodne
źródło informacji zewnętrznej. Pozytywnym aspektem tych działań jest uświadomienie
jednostce konieczności skoncentrowania się na kliencie, dzięki czemu może zainicjować
zmiany, idące w pożądanym kierunku.
c) techniki badań rynkowych
Poniżej przedstawiono wybrane techniki badań rynkowych. Jednostka, w której
badania te będą przeprowadzane dokonuje wyboru tej metody badawczej, która dostarczy
najwięcej informacji.
Badania ankietowe standaryzowane
Najbardziej systematyczną metoda badania systemu wartości dużych zbiorowości są
badania ankietowe. Pozwalają określić procentowy udział w całej populacji ludzi. Badania
86
takie można przystosować do potrzeb programu badawczego i z tego względu można je uznać
za efektywne. Składają się ze specjalnie skonstruowanych ankiet, zawierających zwykle
pytania otwarte lub pytania zamknięte.
Grupy fokusowe (zogniskowane wywiady grupowe)
Metoda ta wymaga przeprowadzenia rozmów przynajmniej z 8-10 typowymi
przedstawicielami grupy docelowej. Zadawane pytania mają na celu sprowokowanie
zróżnicowanych i szczegółowych wypowiedzi. Zaletą tych badań jest bardzo szczegółowy
charakter wywiadu i szybkość zebrania spostrzeżeń. Metoda ta nie może być zastosowana w
przypadku, gdy wymagane są dane ilościowe.
Wywiady indywidualne
Ten rodzaj badań może być wykorzystany na dwa sposoby. Jednym z nich jest
poszerzenie zakresu informacji zdobytych podczas innych badań. Można je także zastosować
na samym początku badań
do sformułowania hipotez roboczych, które zostaną później
sprawdzone przy użyciu innych technik. Zaletą jest możliwość wnikliwej dyskusji z każdym
respondentem bez obecności osób trzecich.
Powyższe badania to metoda bardzo
czasochłonna do ich przeprowadzenia niezbędna jest doświadczona osoba prowadząca
wywiad.
Badania etnograficzne
Badania te łączą w sobie szereg technik atropologicznych w celu dokonania analizy
sposobu, w jaki konkretne praktyki zdrowotne odnoszą się do szerokiego tła kulturowego. Ich
przeprowadzenie wymaga kilku miesięcy czasu oraz wykwalifikowanego etnografa.
Obserwacja zachowań
Metoda ta pomaga określić przyczyny i konsekwencje zarówno aktualnych, jak i
zalecanych zachowań. Pomaga zrozumieć, dlaczego dany rodzaj postępowania może służyć
jako podstawa kolejnych zachowań , a także poddać analizie i opisać nowe zachowania.
3. Stworzenie regulaminu i wieloletniego planu szkoleń pracowników.
Szkolenia pracowników w SPZOZ w Środzie Wlkp. prowadzone są na bieżąco i
ukierunkowane są w dwie strony działań. Pierwszy kierunek to tzw. szkolenia zawodowe (
szkolenia i kursy podyplomowe, uczestnictwo w konferencjach i seminariach), drugi to
szkolenia wewnętrzne ( szkolenia bhp i szkolenia przeciwpożarowe).
87
III. Racjonalizacja gospodarowania zasobami
1. Realizacja działań współfinansowanych
ze środków Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego. Ukierunkowana jest ona na wspomaganie procesu
restrukturyzacyjnego rozwoju lokalnego poprzez wsparcie lokalnych projektów z zakresu
infrastruktury technicznej, infrastruktury turystycznej, kulturalnej i społecznej, a także
infrastruktury służącej rozwojowi działalności.
Wnioskodawcą
i
Beneficjentem
projektu
jest
Starostwo
Powiatowe
w
Środzie
Wielkopolskiej.
Opracowano dla potrzeb SP ZOZ – u w Środzie Wlkp. projekt pod nazwą
„ Przebudowa bloku operacyjnego, sterylizatorni, stacji mycia i windy w SPZOZ w Środzie
Wlkp.” W ramach powyższego zostaną wykonane następujące prace:

Przebudowa pomieszczeń bloku operacyjnego szpitala, umożliwiająca oddzielenie
dróg „brudnych” i „czystych” sali operacyjnej,

Doposażenie bloku operacyjnego w sprzęt medyczny,

Przebudowa i adaptacja na potrzeby centralnej sterylizatorni pawilonu szpitalnego

Wyposażenie
sterylizatorni w sprzęt dostosowany do wymagań i obowiązujących
przepisów

Przebudowa szybu i instalacji dźwigu hydraulicznego – windy towarowo –osobowej

Przebudowa piwnic szpitala i adaptacja ich do potrzeb stacji mycia i dezynfekcji
łóżek.
Najważniejsze informacje uzyskane z analiz
Budżet projektu
2.305.000,00 PLN
Finansowa wewnętrzna stopa zwrotu ( FIRR/C )
3,48 %
Wskaźnik finansowej efektywności ( FB/C )
1,076
Finansowa wartość bieżąca projektu ( FNPV/C )
1.019.191,33 PLN
Dyskontowany okres zwrotu w latach
15
Tabela 58
Informacje uzyskane z analiz projektu unijnego.
Modernizacja bloku operacyjnego, centralnej sterylizatorni, stacji mycia łóżek oraz
instalacja dźwigu hydraulicznego wpłyną na poprawę wyposażenia szpitala.
Poprawie
ulegnie
także
bezpieczeństwo
epidemiologiczne.
Modernizacja
i
doposażenie sprzętowe bloku operacyjnego pozwoli skierować oferty do podmiotów
88
zewnętrznych zachęcające do korzystania z bloku operacyjnego na zasadzie wynajmu.
Wpłynie to na lepsze wykorzystanie sali operacyjnej oraz zwiększy dostępność pacjentów do
lekarzy specjalistów.
Blok operacyjny, przewidziany do modernizacji, jest także integralną częścią systemu
ratownictwa, który w ramach szpitala funkcjonuje jako Szpitalny Oddział Ratownictwa
Medycznego. Działalność Oddziału Ratownictwa nabiera, w przypadku Środy Wielkopolskiej
szczególnego znaczenia , w związku z bliskością dwóch odcinków tras szybkiego,
intensywnego ruchu pojazdów mechanicznych: drogi krajowej nr 11 oraz trasy A-2.
Drogi te są miejscem częstych wypadków samochodowych, a poszkodowani trafiają pod
opiekę Szpitalnego Zespołu Ratunkowego. Szybki transport i jak najszybszy dostęp do sali
operacyjnej umożliwiającej wykonania zabiegów ratowania zdrowia i życia ofiarom
wypadków,
wpływają
zdecydowanie
na
stopień
powikłań
i
długość
rehabilitacji
powypadkowej. Mają też decydujące znaczenie dla powodzenia akcji ratunkowej.
2. Zbycie zbędnych elementów majątku
- budynek przy Ul. Czerwonego Krzyża 2
- działka N 2001
Wymienione nieruchomości w dalszej perspektywie stają się zbędne dla działalności
statutowej. Roczny koszt eksploatacji budynku przy ulicy Czerwonego Krzyża 2 za rok 2004
zamknięty został wynikiem ujemnym i wynosił: - 53 862,24 PLN . Analizując koszty
związane z bieżącą eksploatacją budynku, ustalono główne koszty eksploatacyjne ponoszone
przez SPZOZ w I półroczu 2005 roku. Koszty rzeczywiste kształtują się następująco:
-
środki czystości 166,95 zł
-
energia elektryczna 13.987,27 zł
-
energia cieplna 35.920,44 zł
-
energia gazowa 2.402,48 zł
-
woda 3.070,46 zł
-
ścieki 5.894,69 zł
-
nieczystości 1.174,06 zł
-
podatek od nieruchomości 3.191,94 zł.
Według prognoz na 2005 rok koszty energii cieplnej wyniosą około 71.840 zł.
Powierzchnia użytkowa SPZOZ wraz z udziałem w powierzchniach wspólnych to 970,67
2
m . Zajmowane pomieszczenia przez administrację i laboratorium II piętra budynku to
prawie 320 m2. Dokonano porównania kosztów obecnie ponoszonych do kosztów, które
89
SPZOZ będzie ponosił po opuszczeniu II pietra budynku. Wszystkie wartości liczbowe maja
charakter szacunkowy. Dokonując analizy ustalono co następuje:
1. Koszty związane z dostarczeniem energii cieplnej.
Według prognoz na 2005 rok koszty te wyniosą około 71.840 zł.
Koszt ogrzania II piętra budynku będzie się kształtował na poziomie 23.683 zł.
( wyliczenia dokonano wg wzoru koszt ogrzewania ogółem : powierzchnię użytkową
w m2 x 320 m2 ).
Ustalono koszt ogrzewania pomieszczeń szpitalnych. Według danych księgowych zakup miału węglowego na cały sezon grzewczy to wydatkowanie kwoty około
76.639 zł. Jest to kwota niezbędna , aby ogrzać cały budynek szpitalny, który zajmuje
powierzchnię 3.700 m2. Po zagospodarowaniu wszystkich pomieszczeń szpitalnych,
powierzchnia którą zajmie administracja i laboratorium to około 300 m2 . Znając
kwotę wydatkowaną na ogrzanie całego szpitala ustalono, iż koszty związane z
energia cieplną zagospodarowanych pomieszczeń to wartość rzędu 6.214 zł. w skali
roku. Tak więc opuszczenie II piętra budynku pozwoli poczynić oszczędności
wielkości 17.469 zł. rocznie.
2. Wynagrodzenie zarządcy.
Obecnie koszty zarządcy kształtują się na poziomie 5.707,56 zł. Po opuszczeniu II
piętra zajmowana powierzchnia SPZOZ zostanie umniejszona o 320 m2. Koszty
zarządcy dla tej właśnie powierzchni wynoszą :
320 m2 x 0,40 zł. + 22% VAT = 128,94 zł. na m-c
128,94 zł. x 12 = 1.547,28 zł. rocznie
Opuszczenie II piętra pozwoli zaoszczędzić powyższą kwotę.
3. Opłaty na fundusz remontowy.
Obecnie koszt ponoszony na fundusz remontowy to1 zł. za m2 .
Opuszczając
pomieszczenia II piętra budynku, zajmowana powierzchnia umniejszona zostanie o
320 m2 . Stąd też uiszczane opłaty na fundusz remontowy będą mniejsze o:
320 m2 x 1,00 zł. = 320,00 na miesiąc.
320,00 zł. x 12 = 3.840,00 zł. rocznie.
Z wyliczeń wynika, iż oszczędności wyniosą 3.840,00 zł.
4. Rozliczanie opłat za wodę i ścieki.
Obecnie opłaty za wodę i ścieki rozliczane są wg
procentowego udziału w
nieruchomości, z uwagi na brak podliczników wody w budynku. Po opuszczeniu II
piętra koszty te ulegną zmniejszeniu, gdyż wykorzystywana woda w budynku
90
szpitalnym rozliczana jest według faktycznego zużycia, a zajmowana powierzchnia w
nieruchomości w budynku przy ul. Czerwonego Krzyża 2 ulegnie zmniejszeniu.
Opłata za ścieki jest ściśle uzależniona od zużycia wody.
5. Podatek od nieruchomości.
Wielkość płaconego podatku od nieruchomości uzależniona jest od zajmowanej
powierzchni. Skoro zajmowana przez SPZOZ powierzchnia w budynku przy ul.
Czerwonego Krzyża 2 ulegnie zmniejszeniu, koszty związane z płaconym podatkiem
analogicznie również się zmniejszą.
6. Energia gazowa.
Należy przyjąć, że koszty te zmniejszą się z uwagi na fakt przeniesienia laboratorium
do szpitala.
7. Środki czystości.
Z uwagi na fakt zmniejszenia sprzątanych powierzchni koszty związane z
zakupem środków czystości będą mniejsze.
Przedstawiona powyżej punkty wskazują pozytywny aspekt związany z planowanym
opuszczeniem przez SPZOZ II pietra budynku przy ulicy Czerwonego Krzyża 2. Z punktu
widzenia ekonomicznego będzie to z korzyścią dla zakładu. Pozwoli bowiem poczynić wiele
oszczędności. Z przytoczonych wyliczeń wynika, że będą one na poziomie 22.856,00 zł. co
pozwoli zmniejszyć generowane straty.
3. Zagospodarowanie wszystkich pomieszczeń szpitalnych
Działalność ta dotyczy adaptacji pomieszczeń byłej kuchni na potrzeby laboratorium oraz
adaptacji poddasza na potrzeby administracji. Dokonanie tych czynności pozwoli opuścić II
piętro budynku przy ul. Czerwonego Krzyża 2. Środki pozyskane ze sprzedaży organ
założycielski ( właściciel nieruchomości ) zadeklarował przeznaczyć na prowadzenie
zaplanowanych działań modernizacyjnych.
4.Stworzenie zamkniętego obiegu wody
Aktualnie: do normalnej pracy takich urządzeń jak:
- klimatyzatory,
- destylarki
- autoklawy parowe,
jest potrzebne dostarczenie bardzo dużej ilości wody chłodzącej, która po przejściu przez w/w
urządzenia tracona jest bezpowrotnie.
91
Stan po modernizacji: wykonanie instalacji w obiegi zamkniętym tj. zbiornik + hydrofor,
pozwoli na normalną pracę w/w sprzętu oraz zaoszczędzi tym sposobem traconą wodę
Wyliczenia z dokumentacji techniczno – ruchowych wynika, że
A/ klimatyzator zużywa około 70 m3 wody/miesiąc,
B/ destylarki zużywają 1,4 m3 wody/1 dzień x30 dni = 42 m3/miesiąc
łącznie:
70 m3 x 2 klimatyzatory = 140 m3 /miesiąc x 12 miesięcy = około 1700 m3 /rok
1,4 m3 x 30dni = 42 m3 / miesiąc x 12 miesięcy = około 500 m3/rok
Razem: 1.700 m3 /rok + 500 m3/rok = 2200 m3 x 7 = 15.400zł (rok)
Łączny koszt modernizacji około 30.000 zł ( w tym koszt destylarki DE 61) w załączeniu ryc.
1i 2 przedstawiający stan bieżący i docelowy obiegu wody używanej do klimatyzacji i
destylacji.
6. Analiza sytuacji ekonomiczno – finansowej SP ZOZ w Środzie Wlkp. w
latach 2005 – 2010 ( restrukturyzacja zadłużenia ).
Założenia dla sprawozdań finansowych dla roku 2005.
Plan finansowy Jednostki na rok 2005 zatwierdzony uchwałą Rady Społecznej
działającej przy SP ZOZ w Środzie Wlkp. Nr 15/2005 z dnia 19 maja 2005 r. zakłada
zakończenie roku obrotowego stratą finansową w wysokości 88.714,04 zł. Przyczyną
tego stanu jest zaplanowanie podwyższenia płac pracowników o kwotę 110,00 zł
będący ostatecznym i obligatoryjnym wzrostem na mocy ustawy „203” od X
2005 roku w celu zahamowania procesu eskalacji w/w zobowiązań oraz uniknięcia w
przyszłości wysokich kosztów egzekucji komorniczych.
92
Planowane przychody SP ZOZ w Środzie Wlkp. na rok 2005 wynoszą
11.387.778,90 zł. Blisko 92% przychodów stanowią przychody z tytułu sprzedaży
usług medycznych na rzecz Wielkopolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego
Funduszu Zdrowia według podpisanych umów. Kolejne 6,5 % przychodów Zakład
zamierza pozyskać z odpłatnego świadczenia usług diagnostycznych z zakresu
pracowni laboratoryjnej, RTG, USG, endoskopii, Poradni Medycyny Pracy. Pozostałe
przychody planowane do uzyskania to przekazywane na rzecz Zakładu darowizny
pieniężne, przychody z tytułu wynajmu oraz przychody finansowe.
Prognozowane koszty rodzajowe, pozostałe koszty operacyjne oraz koszty
finansowe SP ZOZ w Środzie Wlkp. na rok 2005 wynoszą 11.476.492,94 zł. W
strukturze planowanych kosztów rodzajowych największy udział posiadają koszty
wynagrodzeń i świadczeń na rzecz pracowników. Wskaźnik ten wynosi 62% ogółu
kosztów rodzajowych. Wysoki udział bo blisko 20% posiadają także koszty zużycia
materiałów i energii oraz koszty usług obcych - 15,5%. Mniejsze udziały zajmują w
kolejności następujące rodzaje kosztów: koszty amortyzacji, koszty podatków i opłat
oraz pozostałe koszty rodzajowe. Oprócz kosztów rodzajowych w 2005 roku Zakład
może ponosić koszty finansowe w postaci odsetek od nieterminowych płatności oraz
pozostałe koszty operacyjne, powstałe z tytułu dochodzenia roszczeń przez
pracowników na drodze egzekucji komorniczej.
Dodatkowe założenia dla sprawozdań finansowych dla roku 2005:
Rachunek zysków i strat:
-
wielkość przychodów ze sprzedaży oszacowano w oparciu o kontrakty o udzielanie
świadczeń zdrowotnych zawartych z WONFZ na rok 2005, pozostałe przychody
oszacowano na podstawie danych z roku poprzedniego,
przychody ze sprzedaży nie zostały powiększone o możliwe do wykonania
świadczenia ponadkontraktowe, z powodu ich nie rozliczania przez publicznego
płatnika od VII 2002 roku.
-
wielkość kosztów oszacowano również na podstawie danych historycznych z roku
2004, niektóre pozycje kosztowe uległy zmniejszeniu poprzez zaplanowanie
odpowiednich oszczędności głównie w zakresie zużycia materiałów i energii, inne
koszty uległy niewielkiemu zwiększeniu, np. w wyniku zaplanowania podwyżki
93
płac dla wszystkich pracowników o obligatoryjną kwotę podwyżki wynikającą z
ustawy od X 2005 roku, pozostałe pozycje kosztowe oszacowano na podstawie ich
wielkości z roku poprzedniego,
-
pozostałe dane zaplanowano na względnie stałym poziomie.
Bilans:
-
stan aktywów trwałych oszacowano na podstawie ich stanu na dzień 31.12.2004
i odpowiednio skorygowano o wartość amortyzacji planowanej w 2005 roku.
-
aktywa obrotowe zostały ustalone na podstawie danych z roku poprzedniego,
zaplanowano zwiększenie należności z tytułu dostaw i usług,
-
w związku z zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za rok 2004 przez Zarząd
Powiatu Średzkiego dokonano odpowiedniego pokrycia strat z lat ubiegłych
funduszem zakładu powstałym w 2004 roku,
-
zaplanowano odpowiednie zwiększenie kapitału własnego i kapitału zapasowego
-
zobowiązania długoterminowe powstały poprzez oszacowanie kwoty pożyczki
możliwej do uzyskania przez SP ZOZ w Środzie Wlkp. na mocy ustawy o pomocy
publicznej i restrukturyzacji (Dz. U. z 2005 r. Nr 78 poz. ) i planowane jej
uzyskanie w 50% w 2005 roku, pozostałą wartość zobowiązań długoterminowych
tworzą pożyczki uzyskane przez Zakład od organu założycielskiego.
-
w zakresie zobowiązań krótkoterminowych zaplanowano ich odpowiedni spadek w
2005 r. ,
-
Założenia dla sprawozdań finansowych dla roku 2006:
-
zaplanowano wzrost przychodów ze sprzedaży na poziomie 2% przychodów z roku
2005,
-
koszty rodzajowe uległy niewielkiemu zwiększeniu w zakresie zużycia materiałów
i energii oraz usług obcych ze względu na przewidywany zakładany wzrost cen
towarów i usług konsumpcyjnych w 2006 r. na poziomie 1%, a także planowane
remonty w budynku szpitala w celu dostosowania nieużywanych obecnie
powierzchni dla potrzeb laboratorium analitycznego
94
-
pozostałe przychody operacyjne zaplanowano z niewielkim spadkiem
-
założono ograniczenie w porównaniu z rokiem 2005 pozostałych kosztów
operacyjnych poprzez zmniejszenia skali egzekucji wszczynanych na wniosek
pracowników w zakresie ich roszczeń wynikających z ustawy z dnia 16 grudnia
1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u
przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw,
-
zaplanowano niewielkie przychody finansowe,
-
koszty finansowe oszacowano w oparciu o symulację odsetek z tytułu pożyczki z
budżetu państwa oraz innych pożyczek udzielonych Zakładowi, a także w zakresie
odsetek płaconych przez Zakład od przeterminowanych płatności,
-
Bilans:
-
założono zatwierdzenie sprawozdania za rok 2005, w następstwie czego dokonano
stosownych zapisów księgowych,
-
istniejące zasoby aktywów trwałych
zwiększono o majątek planowany do
uzyskania w ramach projektu finansowanego z funduszy strukturalnych Unii
Europejskiej w zakresie dobudowy centralnej sterylizatorni oraz przebudowy i
modernizacji bloku operacyjnego i jego wyposażenia, całkowity koszt inwestycji
wynosi 2.305.000,00 zł; zmniejszono szacunkowo o wartość zbędnego majątku
trwałego planowanego do sprzedaży przez Zarząd Powiatu Średzkiego,
-
zaplanowano odpowiedni wzrost należności z tytułu dostaw i usług oraz środków
pieniężnych,
-
kapitał własny został uznany wartością inwestycji finansowanej z funduszy
strukturalnych,
zaś
fundusz
zakładu
wartością
szacunkowego
przychodu
uzyskanego przez Zakład w formie dotacji od organu założycielskiego będącej
równowartością przychodu uzyskanego w wyniku sprzedaży przez Zarząd Powiatu
Średzkiego zbędnego majątku SP ZOZ w Środzie Wlkp.
-
kwotę zobowiązań długoterminowych w zakresie kredytów i pożyczek obciążono
II i III transzą pożyczki uzyskanej z Banku Gospodarstwa Krajowego na poczet
restrukturyzacji zobowiązań znanych Zakładowi na dzień 31.12.2004.
95
-
wartość zobowiązań krótkoterminowych uległa redukcji, część zobowiązań została
spłacona środkami z pożyczki restrukturyzacyjnej,
-
-
założono wzrost przychodów ze sprzedaży o 2% w porównaniu z przychodami
osiągniętymi w roku 2006, pozostałe pozycje przychodów utrzymano na względnie
stałym poziomie,
-
koszty działalności utrzymano na względnie stałym poziomie, pozostałe koszty
działalności uległy zmniejszeniu, koszty finansowe powstają z tytułu odsetek
płaconych od pożyczki uzyskanej na restrukturyzację zadłużenia oraz od pożyczek
z budżetu Powiatu,
-
przyjęto założenie, że warunki restrukturyzacji wyznaczone Zakładowi w
momencie wydania decyzji o warunkach restrukturyzacji zostały spełnione i w
związku z tym nastąpi umorzenie zobowiązań publicznoprawnych wobec Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych oraz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych,
zdarzenie
to
zakwalifikowano
do
operacji
zysków
nadzwyczajnych,
-
Bilans:
-
założono zatwierdzenie sprawozdania finansowego za rok 2006, w następstwie
czego pokryto straty z lat ubiegłych funduszem zakładu oraz zyskiem
wypracowanym w 2006 roku
-
założono niewielki wzrost aktywów obrotowych i spadek aktywów trwałych,
powstały na skutek zużycia środków trwałych, założono jednak wzrost niektórych
grup,
-
kapitał własny został umniejszony szacunkowo o zbędny majątek Zakładu, który
ma być przekazany organowi założycielskiemu i następnie sprzedany, przychód z
tego tytułu odpowiednio wpłynie jako dotacja na stan funduszu zakładu,
96
-
zobowiązania długoterminowe zostały utworzone poprzez sumę pożyczki z BGK
oraz pożyczek z budżetu Powiatu,
-
założono odpowiedni spadek zobowiązań krótkoterminowych, głównie poprzez
odpisanie zobowiązań publicznoprawnych poprzez ich umorzenie z powodu
zakładanego spełnienia warunków restrukturyzacji wydanych przez Wojewodę,
-
-
założono wzrost przychodów z 2007 roku o 2%,
-
zaplanowano wzrost kosztów zużycia materiałów i energii oraz kosztów usług
obcych o 1,5%,
-
założono, że sprawozdanie za rok 2007 zostanie zatwierdzone przez Zarząd
Powiatu Średzkiego w związku z czym dokonano odpowiednich zapisów
księgowych,
-
przyjęto założenie, że pożyczka z Banku Gospodarstwa Krajowego będzie
posiadała 4 letni okres karencji a pierwsza spłata kapitału nastąpi w 5 roku okresu
kredytowania, czyli w 2010 roku, w wysokości 50% kwoty pożyczki, tak aby SP
ZOZ w Środzie Wlkp. skorzystał z możliwości umorzenia pozostałej kwoty
pożyczki,
-
z powodu jednak niemożliwości zgromadzenia tak dużej kwoty w jednym okresie
obrachunkowym, przyjęto kolejne założenie, że począwszy od roku 2008 Zakład
będzie co miesiąc odkładał kwotę średnio 27.000,00 zł, tak aby w 2010 roku suma
wartości zgromadzonych środków pieniężnych na lokatach dawała 50% pożyczki z
Banku Gospodarstwa Krajowego,
-
zwiększone przychody finansowe powstały w związku z założeniem blokowania
wolnych środków finansowych na lokatach terminowych i uzyskiwaniem w
związku z tym korzyści ekonomicznych w postaci odsetek,
-
koszty finansowe powstały z tytułu odsetek płaconych od pożyczek,
-
założono, że Zakład będzie otrzymywał
darowizny od osób prywatnych i
prawnych w postaci leków, środków pieniężnych,
97
-
Bilans:
-
założono niewielkie doposażenie Zakładu w maszyny i urządzenia oraz aparaturę
medyczną,
-
wraz ze wzrostem sprzedaży zaplanowano wzrost należności od odbiorców z tytułu
świadczonych usług,
-
ujęto blokadę środków finansowych na poczet spłaty pożyczki z Banku
Gospodarstwa Krajowego,
-
fundusz zakładu został utworzony poprzez zaplanowanie uzyskiwania przychodów
z tytułu zatrudniania stażystów i rezydentów,
-
zaplanowano odpowiedni spadek zobowiązań krótkoterminowych,
-
pożyczki i kredyty długoterminowe to wartość pożyczki z Banku Gospodarstwa
Krajowego,
-
pożyczki i kredyty w zobowiązaniach krótkoterminowych to ostatnia rata pożyczki
od organu założycielskiego, płatna w 2009 roku,
-
-
zaplanowano kolejny wzrost przychodów ze sprzedaży usług w wysokości 2%
przychodów roku poprzedniego,
-
założono kolejny wzrost kosztów zużycia materiałów i energii oraz kosztów usług
obcych o 1,5% w odniesieniu do roku poprzedniego,
-
założono zatwierdzenie sprawozdania finansowego za rok 2008, w związku z czym
dokonano odpowiednich operacji księgowych,
-
zaplanowano wzrost przychodów finansowych w związku z coraz większymi
zasobami pieniężnymi odkładanymi na lokatach terminowych, przeznaczonych na
spłatę pożyczki,
-
Bilans:
98
-
założono odpowiednie doposażenie Zakładu w aktywa trwałe,
-
zaplanowano wzrost należności uzyskiwanych z działalności statutowej,
-
aktywa finansowe uległy zwiększeniu w związku z utrzymaniem założenia
odkładania środków finansowych i blokowania ich na lokatach terminowych w
celu zgromadzenia środków na spłatę raty pożyczki z Banku Gospodarstwa
Krajowego w 2010 roku,
-
założono zatwierdzenie sprawozdania finansowego za rok 2008 i dokonano
odpowiednich zapisów księgowych,
-
fundusz założycielski utrzymano na stałym poziomie,
-
założono spadek zobowiązań z tytułu dostaw i usług,
-
krótkoterminowe zobowiązania z tytułu pożyczek i kredytów to wartość 50%
pożyczki na restrukturyzację finansową Zakładu, płatnej w 2010 roku,
-
-
założono 2% wzrost przychodów ze sprzedaży usług i 1,5% wzrost kosztów
zużycia materiałów i energii oraz usług obcych,
-
przychody finansowe to korzyści w postaci odsetek z tytułu lokowania środków
pieniężnych przeznaczonych na spłatę 50% pożyczki z Banku Gospodarstwa
Krajowego,
-
koszty finansowe to odsetki płacone od pożyczki na restrukturyzację,
-
Bilans:
-
założono zatwierdzenie sprawozdania finansowego za rok 2009, w związku z czym
dokonano pokrycia strat z lat ubiegłych wypracowanym funduszem zakładu w
2009 roku oraz zyskiem osiągniętym w tym samym roku,
-
założono odpowiednie doposażenie Zakładu w aktywa trwałe,
-
zaplanowano wzrost należności od odbiorców i wzrost materiałów w magazynach
w związku z planowanym wzrostem sprzedaży usług,
99
-
założono
odpowiedni
spadek zobowiązań krótkoterminowych w zakresie
zobowiązań z tytułu dostaw i usług,
-
przyjęto założenie, że spłacono 50% pożyczki z Banku Gospodarstwa Krajowego,
w wymaganym terminie, tj. do końca 2010 roku, w związku z czym spełniono
warunek umorzenia drugiej części pożyczki, co zapisano w bilansie Zakładu jako
zysk nadzwyczajny, który w konsekwencji przyczynił się do wygenerowania
dużego zysku netto w 2010 roku,
-
Planowanie finansowe obarczone jest dużym ryzykiem niepowodzenia. Ze względu na
występowanie zbyt wielu zmiennych nie można oczekiwać 100-procentowej
zgodności wyników prognozy ze zjawiskami gospodarczymi mającymi wystąpić w
przyszłości. W przypadku
zakładów opieki zdrowotnej, w tym m.in. SP ZOZ w
Środzie Wlkp. sytuacja panująca na rynku usług medycznych, od której jest
uzależniony wzrost sprzedaży, nie jest możliwa do przewidzenia z dużą dokładnością.
Powodzenie założonych prognoz finansowych w SP ZOZ w Środzie Wlkp. i tym
samym proces restrukturyzacji zależy od wielu czynników m. in. od:
-
wzrostu kontraktów Jednostki z Wielkopolskim Oddziałem Wojewódzkim
Narodowego Funduszu Zdrowia na świadczenia zdrowotne,
-
niskiego wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych,
-
zawarcie ugód z wierzycielami cywilnoprawnymi oraz pracownikami na
korzystnych warunkach:
-
-
odroczenia terminu płatności zobowiązań,
-
rozłożenia zobowiązań na raty,
-
umorzenia części lub całości odsetek,
spełnienia
warunków
Wielkopolskiego,
co
restrukturyzacji
w
konsekwencji
wydanych
spowoduje
przez
Wojewodę
umorzenie
zobowiązań
publicznoprawnych wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz wobec
Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, zobowiązań
znanych Jednostce na dzień 31.12.2004 rok,
100
-
zgromadzenie środków finansowych, stanowiących równowartość 50% pożyczki z
Banku Gospodarstwa Krajowego na spłatę w/w wysokości pożyczki przed
upływem 5 lat od wydania decyzji o warunkach restrukturyzacji, co daje
możliwość umorzenia pozostałej kwoty pożyczki,
-
braku niekorzystnych rozwiązań systemowych.
Tabela nr 73 i 74 zawiera prognozę danych bilansu SP ZOZ w Środzie Wlkp. na lata
2005 – 2010.
W analizowanym okresie nastąpił przyrost sum bilansowych od ponad 4,6 mln zł do
7,3 mln w 2010 roku. Główną przyczyną tego wzrostu było ujęcie w bilansie Jednostki
rezultatów
planowanej
inwestycji
w
ramach
funduszy
strukturalnych
Unii
Europejskiej. Wynikiem tych działań będzie odpowiedni wzrost aktywów trwałych w
zakresie zwiększenia zasobów nieruchomości poprzez wybudowanie centralnej
sterylizatorni oraz modernizację bloku operacyjnego, a także jego doposażenie w
aparaturę specjalistyczną. Z drugiej strony odpowiedniemu zwiększeniu ulegną zasoby
kapitału założycielskiego, będące źródłem finansowania inwestycji.
Aktywa obrotowe przyjmą tendencję wzrostową, głównie z powodu założenia wzrostu
należności z tytułu dostaw i usług oraz związanym z tym przyrostem materiałów
składowanych w magazynach oraz zasobów środków pieniężnych.
Na lata 2005 – 2010 założono odpowiedni spadek zobowiązań i rezerw na
zobowiązania.
W Tabelach nr 75 i 76 zestawiono dane analizy struktury planowanych składników
aktywów i pasywów SP ZOZ w Środzie Wlkp. na lata 2005 – 2010.
Aktywa trwałe sięgają w analizowanym okresie od 76,0% do 86,7% ogółu aktywów,
zaś udział aktywów obrotowych mieści się w przedziale od 13,3% do 24% sumy
bilansowej. Najwyższy wskaźnik struktury w aktywach obrotowych przyjęły
należności krótkoterminowe, których udział w 2010 roku wyniósł 13,3%, zaś w
aktywach trwałych budynki i budowle – 49,5% w ostatnim roku prognozy i aparatura
medyczna 19,9% w tymże samym roku.
Kapitał własny w prognozowanym okresie przyjmuje ujemny wskaźnik struktury tylko
w 2005 roku, w roku następnym, ze względu na ujęcie wartości inwestycji
101
finansowanej ze środków Unii relacja ta uległa znacznemu polepszeniu i wyniosła
odpowiednio 26,8% ogółu pasywów. W każdym kolejnym roku prognozy wskaźnik
ten przyjął coraz większe wartości. Ostatecznie w 2010 roku udział kapitału własnego
w sumie kapitałów wyniósł 77,3%.
Czynnikiem mającym nierozerwalny związek z kształtowaniem się tej tendencji jest
założenie uzyskiwanie zysków z prowadzonej działalności od roku 2006. Założenie to
w następstwie przyczyniło się do zmniejszania struktury pozycji strat z lat ubiegłych.
Udział
zobowiązań
długoterminowych
w
prognozowanym
okresie
wynosił
maksymalnie 28,8%, zaś w roku 2010 pozycja ta nie występowała.
Na
lata
2005
–
2010
przyjęto
założenie
spadku
udziału
zobowiązań
krótkoterminowych w ogólnej sumie pasywów. Początkowo relacja ta wynosiła
76,0%, zaś w ostatnim prognozowanym roku 22,6%.
Analizując powiązania kapitałowo – majątkowe w prognozach dla SP ZOZ w Środzie
Wlkp. zauważyć można, że układ bilansu przedstawia się coraz lepiej, tzn., że aktywa
trwałe w coraz większym stopniu finansowane są przez kapitały własne, zaś aktywa
obrotowe zobowiązaniami krótkoterminowymi.
W przedsiębiorstwie o dobrej kondycji finansowej cały majątek trwały finansowany
jest przez kapitał własny, zaś aktywa obrotowe krótkoterminowymi kapitałami
obcymi. Reguła ta nazywana jest złotą regułą bilansową.
Z danych zestawionych w Tabelach 73, 74, 75, 76 zauważyć można, że reguła ta w SP
ZOZ w Środzie Wlkp. w prognozowanym okresie jest coraz lepiej zachowywana, w
2010 roku tylko 5% majątku trwałego Zakładu jest pokryte kapitałem obcym.
Inną regułą badającą powiązania pomiędzy kapitałem i majątkiem jest złota reguła
finansowa. Mówi ona, że wszystkie aktywa trwałe powinny być finansowane
kapitałami o charakterze stałym, do których zaliczamy kapitały własne, rezerwy oraz
zobowiązania długoterminowe. Ta reguła podobnie jak złota reguła bilansowa jest
zachowywana przez Jednostkę w przeprowadzonych analizach w końcowych latach
prognozy. I tak np. w 2010 roku blisko 95% majątku trwałego finansowane jest
kapitałem stałym. Sytuację tę należy ocenić za jak najbardziej korzystną.
102
Tabele nr 77, 77A, 78 i 78A przedstawiają dane z przeprowadzonej analizy
prognozowanej dynamiki poszczególnych pozycji aktywów i pasywów SP ZOZ w
Środzie Wlkp. w latach 2005 – 2010.
Dynamika majątku całkowitego w prognozowanym okresie przedstawiała się różnie,
jednakże stwierdzić można, że przyrost majątku charakteryzował się znacznie
silniejszą dynamiką aniżeli spadki.
W 2006 roku indeks dynamiki aktywów trwałych wyniósł 161%.
Indeks dynamiki aktywów obrotowych w prognozach do roku 2009 przyjął tendencję
wzrostową, głównie za sprawą rosnących należności z tytułu dostaw i usług oraz
rosnących zasobów środków pieniężnych. W 2010 roku wartość wskaźnika dynamiki
ukształtowała się na poziomie 72,1%. Powodem tego był spadek zasobów środków
pieniężnych, z których spłacono 50% pożyczki restrukturyzacyjnej.
Wskaźniki dynamiki kapitału własnego w latach prognozy 2005, 2006, 2007, 2008,
2009, 2010 wyniosły odpowiednio: 123,5%; 207,7%; 144,2%; 118,6%; 117,5%,
144,6%.
Pozycja zobowiązań i rezerw na zobowiązania przyjęła tendencję spadkową i w
kolejnych latach jej indeks dynamiki począwszy od roku 2005 do roku 2010
ukształtował się odpowiednio na poziomie 92,2%; 95,3%; 82,1%; 92,9%; 94,8%;
43,2%.
Wskaźnik dynamiki zobowiązań krótkoterminowych pokazał, że kapitał obcy
krótkoterminowy w prognozowanym okresie malał, osiągając w 2010 roku wartość
57,6%
W Tabeli nr 79 zostały zestawione dane liczbowe poszczególnych pozycji rachunku
zysków i strat na lata prognozy 2005 – 2010.
Założono odpowiedni względnie stały wzrost przychodów uzyskiwanych ze sprzedaży
usług oraz niewielki wzrost kosztów działalności.
Pozostałe przychody operacyjne zaplanowano na względnie stałym poziomie od roku
2006, zaś pozostałe koszty operacyjne założono z odpowiednim spadkiem, w związku
z przypuszczeniem zmniejszenia egzekucji komorniczych i związany z tym spadek
kosztów komorniczych.
103
W przypadku przychodów finansowych, założono, że będą one rosnąć w
analizowanym okresie, w przeciwieństwie do kosztów finansowych.
Jeżeli zaś chodzi o wynik netto zaprognozowano, że tylko w pierwszym roku analizy
zakład zakończy działalność ze stratą finansową, w latach następnych odniesie
oczekiwane efekty ekonomiczne.
W Tabeli nr 80 zestawiono wskaźniki struktury danych rachunku zysków i strat dla
prognoz na lata 2005 – 2010.
Z danych tych wynika, że ponad 99% ogółu przychodów stanowią przychody
uzyskane przez Jednostkę ze statutowej działalności. Wskaźnik struktury pozostałych
przychodów operacyjnych wyniósł maksymalnie 1% ogółu przychodów, zaś wskaźnik
przychodów finansowych 0,4% sumy przychodów.
Analizując zaś strukturę kosztów, stwierdzić można, że koszty działalności stanowią
aż 99,5% ogółu kosztów. Wskaźnik pozostałych kosztów operacyjnych w ogólnych
kosztach zawiera się w przedziale od 0,5% w 2005 roku do 0,1% w latach 2006 –
2009. Udział kosztów finansowych w sumie kosztów maleje i wynosi odpowiednio w
latach analizy: 1,4%; 0,9%; 0,7%; 0,6% (w 2008 i 2009 roku) i 0,5%.
Analizując zaś strukturę poszczególnych poziomów wyników rachunku zysków i strat
Zakładu stwierdzić można, że w 2005 roku zysk ze sprzedaży stanowi 14,5% straty z
działalności gospodarczej, w 2006 roku 122,7% zysku z działalności gospodarczej, w
latach następnych 2007, 2008, 2009 i 2010 odpowiednio 97,6%, 92,4%, 91,1% i
90,2%.
Kolejny poziom wyniku rachunku zysków i strat, a mianowicie udział zysku z
działalności operacyjnej w zysku z działalności gospodarczej wynosi w okresie od
2006 do 2010 roku 243,9%; 129,6%; 110,6%; 106,3% oraz 102,0%. W pierwszym
roku zysk z działalności operacyjnej stanowi 84,9% straty na operacjach
gospodarczych.
Kolejne Tabele o nr 81 i 81A zestawiają przyrosty absolutne i względne w % oraz
wskaźniki dynamiki poszczególnych pozycji rachunku zysków i strat Zakładu w latach
2005 – 2010.
Indeks dynamiki przychodów ze sprzedaży w 2005 roku w porównaniu do roku
poprzedniego wyniósł 95,6%. Oznacza to spadek tej pozycji w roku dodano: 2005.
104
Główną przyczyną tego stanu rzeczy było nie ujmowanie w prognozach przychodów
ze sprzedaży wypracowanych przez Jednostkę przychodów z tytułu świadczenia usług
ponadkontraktowych. Z racji ich ujęcia w przychodach ze sprzedaży do roku 2004,
spadek przychodów jest wyraźny i może być zastanawiający.
Jednakże ze względu na brak płatności za wykonane usługi ponadkontraktowe przez
publicznego płatnika od lipca 2002 roku podjęto decyzję o nie ujmowaniu tych
przychodów w przychodach ze sprzedaży. W następnych latach analizy indeks
dynamiki przychodów ze sprzedaży wyniósł 2%. Indeksy dynamiki kosztów
operacyjnych wyniosły odpowiednio w kolejnych latach prognozy: 101,0%; 101,4%;
100,6%; 100,4%; 101,5%; 100,6%.
Pozostałe koszty operacyjne oraz koszty finansowe przyjęły tendencję spadkową w
analizowanym okresie, przychody finansowe zaś tendencję wzrostu.
W 2005 roku nastąpiła poprawa wyniku netto w porównaniu z rokiem poprzednim o
1.158.251,79 zł, co stanowi 92,9%, w 2006 roku wskaźnik dynamiki zysku netto
wyniósł 74,4% a w latach następnych odpowiednio 1153,9%; 61,8%; 117,4%;
309,3%.
W Tabelach nr 82, 83, 84, 85 zestawiono wyniki analizy wskaźnikowej dla prognoz
finansowych SP ZOZ w Środzie Wlkp.
Pierwsza z Tabel zawiera wartości wskaźników rentowności. Wskaźnik zyskowności
sprzedaży przyjmuje coraz większe wartości. Oznacza to wzrost stopnia opłacalności
sprzedaży. W ostatnim roku prognozy relacja wyniku ze sprzedaży i przychodów ze
sprzedaży wynosi 5%, czyli 5% zysku jest zawarte w jednej złotówce przychodów.
Kolejny wskaźnik – zyskowność działalności gospodarczej informuje, jaka kwota
wyniku z działalności gospodarczej jest zawarta w jednej złotówce przychodów z
działalności. Relacja ta w SP ZOZ w Środzie Wlkp. przyjmuje w prognozach
tendencję wzrostową i wynosi od roku 2006 odpowiednio: 1%, 2%, 4% (w 2008 i
2009 roku), 6%. Jest to zjawisko jak najbardziej pozytywne.
Najbardziej syntetyczny wskaźnik rentowności, a mianowicie wskaźnik rentowności
netto,
obejmujący
swoim
zakresem
rezultaty
całokształtu
działalności
przedsiębiorstwa, wyrażone wynikiem netto oraz przychodami całkowitymi. Wskaźnik
ten podobnie jak powyżej opisane wskaźniki rentowności systematycznie rośnie w
105
prognozowanym okresie. W 2010 roku osiąga 14%, co oznacza, że 14% wyniku netto
przypada na jedną złotówkę całości przychodów osiągniętych przez Jednostkę. Taki
poziom wskaźnika należy uznać za poziom zadowalający, bardzo bliski poziomu
dobrego.
Ostatnim wskaźnikiem przedstawionym w Tabeli nr 82 jest wskaźnik zyskowności
aktywów, informujący o kwocie wyniku finansowego wygenerowanego przez jedną
złotówkę zaangażowanych w działalność jednostki całość aktywów. W ostatnim roku
prognozy w SP ZOZ w Środzie Wlkp. wyniósł 23% - poziom bardzo dobry tej relacji.
W Tabeli nr 24 zestawiono wskaźniki płynności prognozowanych danych
finansowych SP ZOZ w Środzie Wlkp. na lata 2005 – 2010.
Wskaźnik płynności bieżącej sukcesywnie przyjmuje coraz większe wartości,
osiągając w 2010 roku 0,81 – poziom wystarczający. Oznacza to, że 81% aktywów
obrotowych pokrywa zobowiązania krótkoterminowe.
Kolejny wskaźnik płynności – wskaźnik szybki, wyrażony jako relacja płynnych
aktywów obrotowych do zobowiązań krótkoterminowych. Wskaźnik ten również
przyjmuje tendencję wzrostowa w przyjętych prognozach, w ostatnim roku wynosi
0,67 – poziom bliski wystarczającego.
Wskaźnik gotówki, wyrażony jako stosunek zasobów gotówkowych do zobowiązań
krótkoterminowych, również przyjmuje coraz wyższe wartości.
Poziomy wskaźników płynności nie przyjęły w prognozie wartości optymalnych,
głównie z powodu wysokiego stanu zobowiązań krótkoterminowych, jednakże
pozytywne jest to, że wskaźniki te przyjęły tendencję wzrostową i można
przypuszczać, że w latach następnych przyjmą pożądany poziom.
Kolejna Tabela zestawia wartości wskaźników sprawności działania Jednostki.
Relacja stanu należności do dziennego przychodu ze sprzedaży przyjmuje w
prognozowanym okresie coraz większe wartości, ale są to wartości zadowalające. W
kolejnych latach 2005, 2006, 5007, 2008, 2009 i 2010 środki pieniężne były
odpowiednio zamrożone w należnościach przez 12, 17, 21, 22, 24 i 27 dni.
Analizując wartości wskaźnika rotacji zobowiązań w dniach zauważyć można, że
przyjmuje on coraz mniejsze wartości. W 2010 roku osiągnął wartość 64,48. Oznacza
106
to, że co 64 dni SP ZOZ w Środzie Wlkp. będzie spłacał zobowiązania wobec
wierzycieli z osiąganego przychodu ze sprzedaży.
Wskaźnik rotacji zapasów w dniach przyjmuje przez cały prognozowany poziom
bardzo dobre wartości. Wskazuje to na bardzo krótki czas zamrożenia środków
Zakładu w zapasach materiałów.
Wskaźniki produktywności aktywów ogółem i rzeczowych aktywów trwałych
przyjmują wartości powyżej 2, bądź bliskie tej wartości. Dla przykładu w 2010 roku
jedna jednostka zaangażowana w majątek ogółem i majątek rzeczowy wygenerowała
1,72 i 2,09 jednostek przychodu ze sprzedaży.
Tabela nr 85 zestawia poziomy wskaźników zadłużenia Jednostki w latach 2005 –
2010.
Z danych tych wynika, że zarówno wartości wskaźnika pokrycia aktywów kapitałem
własnym, jak i wskaźnik zadłużenia ogółem.
Wskaźnik pokrycia aktywów kapitałami własnymi jest stosunkiem kapitałów
własnych do ogólnej wartości aktywów
przyjmuje odpowiednio w Jednostce w
kolejnych latach wartości –0,2; 0,27; 0,39; 0,45; 05,0; 0,77. Wartości te informują o
udziale kapitału własnego Jednostki w finansowaniu aktywów.
Najbardziej syntetycznym wskaźnikiem poziomu zadłużenia jest wskaźnik ogólnego
zadłużenia, informujący o udziale zobowiązań w finansowaniu aktywów. Wskaźnik
ten w pierwszym roku prognozy przyjął bardzo wysoką wartość – 1,03. Oznacza to, że
Zakład był całkowicie uzależniony finansowy, bowiem całość aktywów była pokryta
kapitałami obcymi. Od roku 2006 relacja ta przyjmuje coraz lepsze wartości i jest to
sytuacja jak najbardziej poprawna. W 2009 roku osiąga wartość 0,5 – poziom bardzo
dobry. W 2010 spada jego wartość do wartości 0,23, nie oznacza to jednak
niebezpieczeństwa, wprost przeciwnie świadczy o wysokiej niezależności SP ZOZ w
Środzie Wlkp., gdyż jego aktywa są w dużym stopniu pokryte kapitałami własnymi.
Reasumując przeprowadzoną analizę wskaźnikową stwierdzić można, że założone
prognozy finansowe dla SP ZOZ w Środzie Wlkp. dadzą oczekiwane efekty
ekonomiczne i zapewnią efektywne funkcjonowanie Jednostki. Niektóre z relacji nie
przyjmują w założonych prognozach wartości optymalnych, ale zbliżają się do tego
poziomu i należy założyć, że przy braku niekorzystnych rozwiązań systemowych w
107
służbie zdrowia i przy założeniu sprawnego zarządzania na szczeblu Zakładu takie
wartości osiągną.
ANALIZA SWOT
STRONY MOCNE:
-
lokalizacja Zakładu przy drodze krajowej,
-
wykwalifikowana kadra,
-
funkcjonowanie szpitalnego oddziału ratunkowego,
-
uregulowany stan prawny nieruchomości
SŁABE STRONY:
-
Zakład ponosi straty na prowadzonej działalności,
-
brak środków finansowych na odtworzenie wysoko zdekapitalizowanego sprzętu
medycznego oraz maszyn i urządzeń,
-
niska komputeryzacja Zakładu – słaby system informacyjny wspomagający
zarządzanie,
-
ograniczona własność majątku trwałego (nieruchomości są własnością organu
założycielskiego)
SZANSE (MOŻLIWOŚCI):
-
realne założenia, cele, środki procesu restrukturyzacji poprzez niskooprocentowaną
pożyczkę z budżetu państwa stanowią szansę dla Zakładu,
-
planowane inwestycje w ramach pozytywnie zaopiniowanego projektu złożonego
w ramach funduszy strukturalnych Unii Europejskiej,
-
finansowanie działalności Szpitalnego Oddziału Ratunkowego od 2004 roku, co w
sytuacji braku przeterminowanych zobowiązań i związanych z tym kosztów
finansowych pozwoli Jednostce na zbilansowanie przychodów i kosztów
ZAGROŻENIA:
- szybko rozwijająca się konkurencja krajowa publicznych i niepublicznych zakładów
opieki zdrowotnej,
108
-
otwarcie w krajach Unii Europejskiej rynku usług medycznych dla Polaków,
-
mało czytelne zasady kontraktowania świadczeń zdrowotnych, niejednolite i mało
efektywne,
-
brak możliwości planowania ze względu na jednoroczne kontrakty o udzielanie
świadczeń medycznych,
-
ograniczanie samodzielności zakładów opieki zdrowotnej
5. Określenie źródeł uzyskania środków finansowych na restrukturyzację finansową.
SP ZOZ w Środzie Wlkp. zamierza poddać restrukturyzacji finansowej zobowiązania
znane Zakładowi na dzień 31.12.2004 r. w zakresie zobowiązań publicznoprawnych,
cywilnoprawnych oraz wobec pracowników wynikające z art. 4a ustawy z dnia 16
wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1995 r. Nr
1, poz. 2, późn. zm).
W celu sfinansowania w/w zobowiązań Zakład będzie występował z wnioskiem o
długoterminową pożyczkę do Banku Gospodarstwa Krajowego w ramach pomocy
publicznej możliwej do udzielenia Zakładowi na mocy art. 34 ustawy z dnia 15
kwietnia 2005 r. o pomocy publicznej i restrukturyzacji zakładów opieki zdrowotnej
(Dz. U Nr 78 poz. 684). Kwota pożyczki wynosi 1.924.458,49 zł. Planowanym
zabezpieczeniem na rzecz Skarbu Państwa na wypadek roszczeń wynikających z
niewypełnienia warunków umowy o pożyczkę jest weksel in blanco. Pozostałą kwotę
niezbędną do sfinansowania zobowiązań poddanych restrukturyzacji Zakład planuje
uzyskać ze środków z bieżącej działalności, gdyż w obecnej sytuacji finansowej
niemożliwe jest ubieganie się o kredyt bankowy, bądź wyemitowanie obligacji,
operacji długotrwałej i generującej wysokie koszty obsługi.
Lp. Opis źródła finansowania
1.
2.
Wysokość
Forma
Pomoc publiczna, w tym: 1.924.458,49
Zaciągnięcie pożyczki z 1.924.458,49 pożyczka
budżetu państwa
Środki własne
755.524.23 środki
z
rachunku
bankowego
109
Termin
Podstawa
prawna
2016
Art. 34
ustawy
2006
7. Czynniki ryzyka procesu restrukturyzacji.
Wszystkie działania związane z zarządzaniem obarczone są pewnymi
czynnikami, które w korelacji z niesprzyjającymi warunkami mogą okazać się bardzo
ryzykowne. Poniżej zestawiono czynniki ryzyka dla prezentowanego projektu:
Czynniki ryzyka
Działania zapobiegawcze
Niski kontrakt z NFZ
Stały monitoring liczby świadczeń i ich
rodzaju; negocjacje
Nieodpowiednia
do
kontraktu
liczba -
monitoring liczby świadczeń
pacjentów
-
badanie satysfakcji pacjentów
Nieskuteczność controlingu finansowego
Wprowadzanie
bieżących
zmian
organizacyjnych
Spadek świadczeń płatnych
Działania marketingowe
Powstanie jednostek konkurencyjnych w Analiza rynku
najbliższym otoczeniu
Rosnące ceny towarów i usług
-
-
Analiza rynku
-
Poszukiwanie najtańszych produktów
Brak stabilności w realizacji ustawy -
lobowanie zmian zapisów ustawowych
(np. nie uznanie przez ZUS i inne
przy pomocy organów założycielskich,
podmioty publiczno-prawne wielkości
zrzeszenie pracodawców, związków
zobowiązań
zawodowych, samorządów, lokalnych
podlegających
restrukturyzacji
-
Wkroczenie
parlamentarzystów
wierzycieli
na
drogę -
negocjacje z wierzycielami
sądową
Nieznane
aktualnie
rozwiązania nieznane
systemowe w ochronie zdrowia.
Tabela 59
Czynniki ryzyka procesu.
110
8. Harmonogram zaplanowanych działań.
Poniżej przedstawiony został harmonogram spłaty zobowiązań z tytułu ustawy
203 i zobowiązań cywilno-prawnych podlegających restrukturyzacji.
Wyszczególnienie
spłata zob. wobec prac. z tytułu ustawy
"203" za lata 2001 - 2004 (netto)
spłata zob. cywilnoprawnych*
I rata
pożyczki
III rata
pożyczki
suma
843 541,45
118 687,80 408 193,42 116 508,72
843 541,45
643 389,94
72 921,20 364 605,90
(4 raty)
(20 rat)
437 527,10
spłata zob. publicznopr. z tyt.ustawy "203"
- ZUS w części finans. przez ubezp.
(437 527,10 - 24 mies. rat po 18 230,30)
suma
II rata
pożyczki
962 229,25 481 114,62 481 114,62 1 924 458,49
pozostała
wartość zob. do
zrestrukt.
755 524,23
755 524,23
WARUNKI NIEZBĘDNE DLA REALIZACJI W/W HARMONOGRAMU:
umorzenie zob. publicznopr. z
tyt.ustawy"203" - US i ZUS w części fin.
przez płatnika bez skł.emeryt.
239 447,27
umożliwienie spłaty zob. publ.z tyt.
ustawy"203" - ZUS w części finans. przez
ubezp. w ukł. ratalnym (24m-ce)
437 527,10
18 230,30 (rata mies.)
* zob. cywilnoprawne z tytułu dostaw i usług znane na dzień 31.12.2004 r. i nie zapłacone do dnia 30.06.2005 r.
poz. wartość zob. do zrestrukturyzowania
(zob. cywilnoprawne)
okres spłaty
ilość rat w okresie spłaty
wartość spłaty
źródło finansowania
755 524,23
rok 2006
12,00
62 960,35
środki
własne
Controlling finansowy (budżetowanie)
IV kwartał 2005 roku oraz rok 2006 – przeprowadzenie stosownych szkoleń personelu
I połowa 2007 roku – wdrażanie programu pilotażowego
111
II połowa 2007 - rzeczywiste wdrożenie programu controllingu finansowego czyli tzw.
budżetowania.
Kontynuacja procesu informatyzacji
Proces informatyzacji zakładu jest procesem długotrwałym i wieloetapowym.
Kompleksowy system informatyczny dla szpitala będzie składał się z wielu etapów między
innymi z : pozyskanie informacji o najlepszym dostawcy systemów informatycznych;
doposażanie zakładu w nowy sprzęt komputerowy w miarę posiadanych środków
finansowych; wybór odpowiednich programów komputerowych; przeprowadzenie szkoleń
dla personelu, który pracował będzie w oparciu o nowe oprogramowanie. Realizacja tych
etapów będzie rozłożona w czasie i wdrażana systemowo. Całość procesu informatyzacji
planuje się zakończyć w 2010 roku.
Racjonalizacja gospodarowania zasobami
Realizacja działań współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego.
Dnia 05 sierpnia 2005 roku podpisana została umowa pomiędzy Wojewodą
Wielkopolskim, a Powiatem Średzkim – Umowa nr Z/2.30/III/3.5.2/192/U/146/05 o
dofinansowanie Projektu „ Przebudowa bloku operacyjnego, sterylizatorni, stacji mycia łóżek
i windy w SPZOZ w Środzie Wlkp.” Z/2.30/III/3.5.2/192/04 w ramach Priorytetu 3 – Rozwój
lokalny ( z wyłączeniem Działania 3.4 – Mikroprzedsiębiorstwa ).
Zgodnie z założeniami zawartymi w Projekcie, na realizację zadania przewidziano
okres 16 miesięcy.
Zbycie zbędnych elementów majątku
Sprzedaż działki nr 2001 – do końca października 2005 roku
Sprzedaż II pietra budynku przy ul. Czerwonego Krzyża 2 – do końca lutego 2006 roku.
Zagospodarowanie pomieszczeń szpitalnych
Przeniesienie siedziby laboratorium i administracji do budynku szpitalnego:
Przygotowanie projektów z pełnym kosztorysem – do końca października 2005 roku
Procedura przetargowa na wykonawstwo – do końca grudnia 2005 roku
Realizacja projektu – do końca grudnia 2006 roku.
Stworzenie zamkniętego obiegu wody
Realizacja zadania do końca 2008 roku.
112
9. Beneficjenci programu restrukturyzacji.
Beneficjentów programu restrukturyzacji SPZOZ w Środzie Wlkp. można podzielić na
trzy grupy. Są to pracownicy i pacjenci SPZOZ-u oraz mieszkańcy powiatu średzkiego. Dla
każdej grupy beneficjentów program przyniesie następujące korzyści:
Pracownicy:
1. spłacenie zaległości związanych z tzw. ustawą „203”,
2. stworzenie stabilnej sytuacji zatrudnienia,
3. stworzenie szansy na przyszłość, poprawy warunków płacowych ( z bilansu
przychodów i kosztów ),
4. poprawa warunków pracy ( remonty ),
5. wzmocnienie pozycji zakładu na rynku usług medycznych,
6. podniesienie prestiżu wpłynie pozytywnie na komfort i satysfakcję pracy w
zakładzie.
Pacjenci:
1. utrzymanie miejsca, w którym pacjenci mogą uzyskać profesjonalne świadczenia w
sytuacji zagrożenia życia,
2. utrzymanie bazy podstawowych świadczeń szpitalnych oraz ambulatoryjnych
świadczeń w zakresie chirurgii, położnictwa i ginekologii oraz rehabilitacji ( jedyny
podmiot działający na terenie powiatu średzkiego ).82 % pacjentów to osoby
zamieszkujące teren Środy Wlkp. oraz powiat średzki,
3. podniesienie bezpieczeństwa chorych:
- stworzenie sali wybudzeń z nadzorem podstawowych parametrów
życiowych, w wyniku reorganizacji bloku operacyjnego,
wzmożenie reżimu sanitarnego:
- oddzielenie dróg brudnych i czystych,
- budowa nowej strylizatorni,
- powstanie stacji mycia łóżek.
4. podniesienie standardu świadczonych usług między innymi poprzez modernizację
laboratorium,
5. wzmożenie nadzoru merytorycznego.
113
Mieszkańcy powiatu średzkiego:
1. utrzymanie miejsc pracy,
z ogółu 239 pracowników zatrudnionych obecnie w SPZOZ, 89,1 % stanowią osoby
mieszkające w Środzie Wlkp. i powiecie średzkim, zaś 10,9 % to pracownicy spoza
Środy Wlkp. i powiatu,
2. SPZOZ jest istotnym elementem planu działań antykryzysowych prowadzonych przez
powiat,
3. SPZOZ stanowi bazę merytoryczną do zabezpieczeń imprez masowych,
4. Udział w kreowaniu postaw prozdrowotnych poprzez prowadzenie różnego typu
programów edukacyjnych.
114

4. Sytuacja ekonomiczno – finansowa

Transkrypt

Podobne dokumenty

Mateusz Samson - Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

ławka / seating

Gazele Biznesu po raz trzeci dla SP ZOZ MSW w Zielonej Górze

Mistrzostwo Warmii i Mazur dla ratowników z ZOZ MSW z WMCO w

Generuj PDF - Policja Lubuska

Obwieszczenie o drugiej licytacji.