Warunki funkcjonowania polskich przedsiębiorstw żeglugi

Warunki funkcjonowania polskich
przedsiębiorstw żeglugi śródlądowej
Uwarunkowania transportu żeglugi śródlądowej na
drogach wodnych w Polsce i poza granicami kraju
Problemy polityki transportowej na Odrze
• proekologiczna polityka transportowa w Europie Zachodniej rola, rozwój i kreowanie żeglugi śródlądowej jako jednej z głównej
gałęzi transportu
• polski rynek transportowy - marginalne znaczenie żeglugi
śródlądowej
Udział żeglugi śródlądowej w strukturze gałęziowej
przewozów sięga w %:
Holandii
Belgii
Niemczech
50
0,7
40
30
Polsce
Ilość dróg wodnych spełniających standardy
unijne :
w Polsce
w krajach Beneluksu
w Niemczech
we Francji
ok. 70%
ok. 5%
ok. 30%
ok. 50%
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na
lata 2007-2013
Deficyty w Programie:
- nie ma konkretnych informacji dotyczących inwestycji, nie
przewiduje się sposobu monitorowania poprawy stanu dróg
wodnych, tak jak w innych gałęziach transportu
- żegluga śródlądowa pojawia się tylko jako wzmianka, jako
transport przyjazny środowisku
Na poprawę stanu dróg wodnych przeznaczono 79,2 mln Euro, czyli ca.
320 mln zł.Tyle kosztuje wybudowanie jednej śluzy na rzece. Fundusz ten
ma wspierać żeglugę przez 7 lat. Odrze potrzebnych jest kilka stopni
wodnych, aby stała się europejską arterią komunikacyjną. Za 320 mln zł
można wybudować ok. 10 km autostrady, 1 stopień wodny zapewnia
poprawę warunków nawigacyjnych na odcinku rzeki długości 20-80 km.
Atuty żeglugi śródlądowej
Jak podają dane Ministerstwa Infrastruktury :
- 1 litr paliwa pozwala przewieźć na odległość 1 km
barką
samochodem
koleją
127 ton
50 ton
97 ton
• Niska energochłonność jest przyczyną znacznie mniejszej niż w
transporcie samochodowym emisji zanieczyszczeń powietrza
• Koszty zewnętrzne transportu śródlądowego wynoszą wg
opracowań Komisji Europejskiej 5 Euro na 1000 tkm i są blisko
pięciokrotnie mniejsze niż koszty zewnętrzne transportu drogowego
(24,12 Euro/1000 tkm).
• Podczas gdy transport samochodowy napotyka bariery w
postaci kongestii na drogach, drogi wodne dysponują dużymi
rezerwami przepustowości.
• Na uwagę zasługuje duża ładowność i masowość floty żeglugi
śródlądowej
• Według niemieckich badań porównawczych koszty wypadków
średnio na 100 tkm są 178 razy niższe w żegludze niż w
transporcie drogowym i 12 razy niższe w porównaniu z koleją.
Rys historyczny i polityka transportowa
•
1945-1990
•
okres świetności ŻŚ – lata 70-te
•
kryzys lat 80-tych
Stan obecny
Około 80% przewozów w Polsce wykonywana jest na
Odrze głównie na skanalizowanym górnym odcinku
Odry i dolnym odcinku Odry swobodnie płynącej
Odrzańska Droga Wodna jest:
• drogą o zróżnicowanych parametrach hydrotechnicznych
(Kanał Gliwicki, Odra skanalizowana, Odra swobodnie płynąca)
• nie dostosowaną do standardów UE, szczególnie jeśli chodzi o
głębokości tranzytowe, potrzeba prac pogłębiarskich na wybranych
odcinkach
• nie przystosowaną do nowych, rozwijających się technologii
transportu (transport kontenerowy i w systemie RO-RO) – niskie
zanurzenie, małe prześwity pod mostami, wysoki stopień
niezawodności – przerwy w nawigacji
• nie przystosowaną do uprawiania żeglugi całodobowej. Wynika to z
braku odpowiedniego oznakowania szlaku, a także braków w
wyposażeniu w odpowiedni sprzęt eksploatowanej floty
Zadania do wykonania:
• określić i opracować technologię utrzymania głębokości
tranzytowych na Odrze swobodnie płynącej przez
prowadzenie stałego jej monitorowania i prowadzenia prac
pogłębiarskich na wybranych odcinkach
• w większym stopniu wykorzystywać istniejące zbiorniki
retencyjne w dorzeczu Odry do zasilania rzeki w przypadku
niskich stanów wody na odcinku Odry swobodnie płynącej
• w ramach prac modernizacyjnych śluz na Odrze, zwiększać
ich szerokość do 12m, przy zachowaniu długości rzędu 190m
• zakończyć budowę stopnia wodnego Malczyce
Do celów rozwojowych transportu wodnego na Odrze należą:
• Powołanie Komisji Odrzańskiej – potrzeba dużego lobbingu
• Dalsze działania na rzecz utworzenia Środkowoeuropejskiego
Odrzańskiego Korytarza Transportowego (jako XII korytarza
transportowego TEN-T), współpraca regionalna w zakresie modernizacji
ODW
• Podpisanie porozumienia AGN – twórcą jest Europejska Komisja
Gospodarcza przy ONZ
• Działania w kierunku zwiększenia konkurencyjności żeglugi śródlądowej
• Ograniczenie zimowej przerwy nawigacyjnej
• Redukcja opłat za korzystanie z infrastruktury drogi wodnej
• Zmniejszenie podatków od gruntów i nieruchomości portowych
• Wprowadzenie preferencyjnych cen paliw
• Wspieranie rozwoju nowych typów przewozów
Zadania mające na celu poprawę trudnych warunków żeglugi:
- możliwość przewozu towarów od Gliwic do Szczecina
- dokończenie budowy stopnia wodnego Malczyce (budowanego
od lat 90-tych)
- potrzeba zracjonalizowania zrzutów wody poniżej ostatniego
stopnia wodnego na Odrze skanalizowanej w Brzegu Dolnym
- prace odmulające na Odrze i Kanale Gliwickim
- remonty kapitalne i modernizacja śluz, którym grozi katastrofa
budowlana
- budowa zbiorników retencyjnych
- budowa miejsc przeładunkowych
Porównanie niektórych kosztów środków transportu
Transport
drogowy
Rodzaj kosztów
Żegluga
śródlądowa
Kolej
Moc silników (KM) potrzebna
dla przemieszczenia 1 t
ładunku
0,25
2,0
7,0
ok. 100
ok.70
ok.20
Ładunek (t), jaki można
przemieścić na odległość 1
km, zużywając 1 kWh energii
3-4
0,375
0,11
Zużycie energii (kJ/tkm)
584
677
2889
42,73
41,31
213,4
1 l paliwa pozwala
przemieścić ładunek 1 t na
odległość (km)
Zanieczyszczenie powietrza,
emisje razem (g/tkm) w tym:
CO2, CH4, NOx, CO
Uwarunkowania transportu żeglugi śródlądowej
poza granicami kraju
• uprawnienia techniczne:
flota – odpowiednie atesty do nawigacji
poszczególnych rejonów dróg wodnych
• uprawnienia załogowe
• warunki funkcjonowania handlu
BM-500 na Kanale Gliwickim
Zestawy pchane Tur i Bizon
Barka motorowa „JANTJE” na Kanale Mitteland
ul. Kleczkowska 50, 50-227 Wrocław
tel. (071) 329 26 21, fax: (071) 329 14 11
e-mail: [email protected]
www.odratrans.com.pl