nowe fale ksiazka programowa

Transkrypt

I FESTIWAL MUZYKI WSPÓŁCZESNEJ „NOWE FALE” / IST FESTIVAL OF CONTEMPORARY MUSIC „NEW WAVES”
GDAŃSK, 14–22 XI 2015
I FESTIWAL MUZYKI WSPÓŁCZESNEJ
GDAŃSK, 14–22 XI 2015
I FESTIWAL MUZYKI WSPÓŁCZESNEJ
I FESTIWAL MUZYKI WSPÓŁCZESNEJ „NOWE FALE”
1 FESTIVAL OF CONTEMPORARY MUSIC „NEW WAVES”
st
POD PATRONATEM HONOROWYM PREZYDENTA MIASTA GDAŃSKA PAWŁA ADAMOWICZA
ORGANIZATOR:
Fundacja „Sinfonietta Pomerania” www.sinfonietta-pomerania.pl
Andrzej Dziadek – prezes, Tadeusz Dixa – wiceprezes
PARTNERZY:
Nadbałtyckie Centrum Kultury
Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
Redakcja książki programowej: Magdalena Dziadek
Polska Filharmonia Bałtycka im. Fryderyka Chopina
Związek Kompozytorów Polskich Oddział w Gdańsku
Organizatorzy dziękują za pomoc finansową udzieloną przez:
Urząd Miasta Gdańska
Samorząd Województwa Pomorskiego
Notki biograficzne i komentarze do utworów zostały opracowane na
podstawie materiałów nadesłanych przez kompozytorów i wykonawców
lub według dostępnych źródeł drukowanych i internetowych. Redaktorka
książki programowej składa serdeczne podziękowania wszystkim, którzy
zechcieli podać potrzebne informacje o sobie i swojej działalności.
* oznacza prawykonanie utworu
Stowarzyszenie Autorów ZAiKS
PATRONAT MEDIALNY:
Radio Gdańsk
Telewizja Gdańsk
trojmiasto.pl
Dziennik Bałtycki
Polskie Centrum Informacji Muzycznej
Ważniejsze adresy:
Nadbałtyckie Centrum Kultury, Ratusz Staromiejski, ul. Korzenna 33/35
Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki, ul. Łąkowa 1-2
Polska Filharmonia Bałtycka im. Fryderyka Chopina, ul. Ołowianka 1
Centrum św. Jana, ul Świętojańska 50
Bazylika św. Mikołaja, ul Świętojańska 72
PROGRAM FESTIWALU, 14–22 XI 2015:
poniedziałek, 16.11.2015, godz. 18:00
sobota, 14.11.2015, godz. 18:00
KONCERT KAMERALNY
WYKONAWCA:
NeoQuartet:
Karolina Piątkowska-Nowicka – skrzypce I,
Paweł Kapica – skrzypce II,
Michał Markiewicz – altówka,
Krzysztof Pawłowski – wiolonczela
Centrum św. Jana
KONCERT INAUGURACYJNY
WYKONAWCY:
Chór Kameralny „441 Hz”
Anna Wilczewska – dyrygent
PROGRAM:
Henryk Mikołaj Górecki – S
zeroka woda op. 39 (1979)
Jacek Sykulski– Stoi lód na Prośnie (2014)
Andrzej Koszewski– Tryptyk Wielkopolski, cz. 1 Czerwona korona (1963)
Krzysztof Olczak– Varietas in unitate (2015)*
Marek Czerniewicz– Jezu ufam Tobie (2010)*
Eugeniusz Głowski– Naprzeciw wyszło nam morze… (1995)
Miłosz Bembinow– ShakeSpired – cz. 1 Th’expense of spirit (2015)
Krzysztof Penderecki – Iże Chieruwimy (1987)
Wojciech Kilar– Apotheosis (1998)
Paweł Łukaszewski – N
unc Dimittis (2007)
niedziela, 15.11.2015, godz. 18:00
Sala Koncertowa Akademii Muzycznej
IMPREZA TOWARZYSZĄCA
KONCERT ORKIESTROWY
WYKONAWCY:
Orkiestra Kameralna Akademii Muzycznej w Gdańsku
Andrzej Kacprzak – koncertmistrz
Andrzej Wojciechowski – klarnet
PROGRAM:
Artur Guza– Suita na klarnet i orkiestrę smyczkową (2014)
Zenon Kowalowski – P
ejzaże (2015)*
Beniamin Baczewski– Clarinet Concerto (2015)*
Wojciech Kilar– Orawa (1986)
Ratusz Staromiejski, Sala Mieszczańska
PROGRAM:
Aleksander Lasoń– Kwartet smyczkowy nr 6 (2005)
Bohdan Sehin – Talos na kwartet smyczkowy (2014)
Dariusz Przybylski– Green and Maron. Hommàge a Mark Rothko (2013)
Aleksander Kościów– Kwartet smyczkowy nr 10 (2012-13)
wtorek, 17.11.2015, godz. 18:00
KONCERT PIEŚNI DO SŁÓW HALINY POŚWIATOWSKIEJ
WYKONAWCY:
Aleksandra Nawe – fortepian,
Katarzyna Zając-Caban – sopran,
Agnieszka Makówka – mezzosopran,
Izabela Połońska – recytacja, śpiew
PROGRAM:
Tadeusz Dixa– Koniugacja na sopran i fortepian (2015)*
Jacek Wierzchowski– Ich dwoje (2015)
Jerzy Bauer– Wenus (2005)
Jerzy Bauer– Wielkopostna legenda (2007)
Jerzy Bauer– Przypowieść (2007)
Andrzej Hundziak – Cztery pieśni do wierszy Haliny Poświatowskiej
Boże mój, zmiłuj się nade mną (2007)
Bądź przy mnie blisko (2005)
…tak bardzo cię kocham… (2007)
Kołysanka (2007)
Jacek Wierzchowski – N
ie potrafiących (2015)
Krzysztof Grzeszczak– Trzy pieśni do wierszy H. Poświatowskiej na głos i fortepian (2015)
*** (w rozstawione ręce)
*** (bądź przy mnie blisko)
*** (w jadowitym brzęku)
Jacek Wierzchowski – Śmierć (2015)
Andrzej Dziadek – K
oniugacja na mezzosopran i fortepian (2015) *
wtorek, 17.11.2015, godz. 20:00
czwartek, 19.11.2015, godz.18:00
Bazylika św. Mikołaja
Sala Kameralna (Aula) Akademii Muzycznej
RECITAL ORGANOWY
WYKONAWCA:
Roman Perucki
RECITAL SKRZYPCOWY
PROGRAM:
Henryk Mikołaj Górecki– Kantata (1968)
Jan Janca– Orgelverse on „Hilf, Herr meines Lebens” (1994),
Meditationes on “Maria durch ein Dornwald Ging” (1994)
Henryk Hubertus Jabłoński – Aforyzmy (1987)
Edwin Rymarz– Toccata (1978)
Andrzej Dziadek– Impresja z Gotlandii (2007)
Zbigniew Kruczek– Preludium i fuga BACH: Marsz (2013)
PROGRAM:
Bernd Alois Zimmerman – Sonate für Violine solo (1951)
Wolfgang Rihm– Über die Linie VII (2008)
Hans Werner Henze – S
onate für Violine solo (1977 rev. 1992)
Friedemann A. Treiber – G
lissées für Violin und Tonband (1993)
Krzysztof Penderecki– Capriccio na skrzypce solo
środa, 18.11.2015, godz. 11:00
Sala Kameralna S2 Akademii Muzycznej
Warsztaty współczesnej muzyki fortepianowej
PROWADZENIE:
prof. Gabriela Szendzielorz-Jungiewicz
– Akademia Muzyczna im. K. Szymanowskiegow Katowicach
środa, 18.11.2015, godz.18:00
KONCERT KAMERALNY
WYKONAWCY:
Duet fortepianowy Gabriela Szendzielorz-Jungiewicz, Andrzej Jungiewicz
PROGRAM:
Henryk Mikołaj Górecki– Quasi Valse (1961)
Jerzy Kornowicz– Wstęga purpury (w szponach walca) (2012)
Piotr Moss– Drôle de valse (2014)*
Grzegorz Jurczyk– Rozproszenia (quasi valse) (2015)*
wykona Gabriela Szendzielorz-Jungiewicz
Magdalena Cynk– Trzy małe utwory (2011)*
Aleksander Nowak– Green Mary Hill (2008)
Ewa Synowiec– DO – DU czyli Dowolny Duet (1982, 1984)
Grażyna Pstrokońska-Nawratil– Madrygał (2011)
Henryk Mikołaj Górecki– Toccata (1955)
wykonają: Gabriela Szendzielorz-Jungiewicz, Andrzej Jungiewicz
WYKONAWCA:
Friedemann Amadeus Treiber (Bazylea)
piatek, 20.11.2015, godz.17:00
Koncert studentów klas kompozycji Akademii Muzycznej w Gdańsku.
W programie utwory: Kamila Cieślika, Adama Diesnera, Wojciecha Frycza,
Piotra Jędrzejczyka, Jakuba Nikla, Anny Rocławskiej
sobota, 21.11.2015, godz. 19:00
Ratusz Staromiejski
„Portret słowem i dźwiękiem malowany”
Inauguracja obchodów 100-lecia urodzin H. H. Jabłońskiego
niedziela, 22.11.2015, godz. 17:00
Sala Kameralna Polskiej Filharmonii Bałtyckiej
KONCERT FINAŁOWY
WYKONAWCY:
Orkiestra „Sinfonietta Pomerania”
Piotr Nowicki – fortepian
Tadeusz Dixa – dyrygent
PROGRAM:
Andrzej Dziadek– Pomerania (2014)
Monika Kędziora– Szklistych na fortepian i zespół instrumentów (2005/2006)
Jerzy Kornowicz– Zorze IV Melos-Ethos (2006)
Krzysztof Meyer – M
usique scintillante (2007)
* prawykonanie
Słowo wstępne
Festiwal muzyki współczesnej, jaki inaugurujemy w tym roku w Gdańsku, nazwaliśmy „Nowe Fale”, z sentymentu dla morskiego kolorytu naszego
miasta, ale i dla zaznaczenia, że chodzi nam o wykonania muzyki reprezentującej ciekawe – i nowe właśnie – nurty we współczesnej twórczości.
Program ułożyliśmy z dzieł twórców, których dzieła budzą dziś szczególne
zainteresowanie znawców, mediów i publiczności. Należą oni do różnych
pokoleń, uprawiają różne gatunki i style muzyczne, łączy ich jednak nietuzinkowe podejście do zadań twórczych. Oprócz tego poprosiliśmy kilkunastu polskich kompozytorów o napisanie specjalnie na nasz festiwal nowych utworów. Do wykonania na festiwalu „Nowe Fale” zaplanowano ich
aż jedenaście. Obok prawykonań proponujemy wysłuchanie koncertów,
na których zabrzmi klasyka muzyki XX-go wieku: dzieła Henryka Mikołaja Góreckiego, Krzysztofa Meyera, Krzysztofa Pendereckiego, Wojciecha
Kilara, kompozycje rodzimych twórców średniego i młodszego pokolenia,
a obok tego dzieła zagranicznych „tytanów” muzyki XX wieku, takich jak
Hans Werner Henze, Wolfgang Rihm czy Bernd Zimermann. Prezentację
festiwalowego repertuaru powierzyliśmy wybitnym solistom i zespołom
z całej Polski. Będą wśród nich znakomite zespoły trójmiejskie: działająca od dwóch lat Orkiestra „Sinfonietta Pomerania”, gdański Chór Kameralny „441 Hz”, NeoQuartet, Orkiestra Kameralna Akademii Muzycznej
w Gdańsku. Wśród zaproszonych solistów i kameralistów są artyści
z Gdańska, Katowic, Łodzi oraz ze szwajcarskiej Bazylei, gdzie działa i tworzy zaproszony przez nas wybitny niemiecki skrzypek i kompozytor Friedemann Amadeus Treiber. Liczymy, że zaproponowany przez nas program
zainteresuje nie tylko fachowców oraz adeptów sztuki kompozytorskiej,
ale i szerokie grono melomanów. Oddając Państwu do dyspozycji niniejszą
książeczkę wyrażamy nadzieję, że zechcą Państwo wziąć udział we wszystkich festiwalowych koncertach. Życzymy niezapomnianych wrażeń.
Organizatorzy
11
14.11.2015, sobota, godz. 18:00
Centrum św. Jana
KONCERT INAUGURACYJNY
Chór Kameralny „441 Hz”
Anna Wilczewska – dyrygent
PROGRAM
Henryk Mikołaj Górecki – Szeroka woda op. 39 (1979)
Jacek Sykulski – Stoi lód na Prośnie (2014)
Andrzej Koszewski – Tryptyk Wielkopolski, cz. 1 Czerwona korona (1963)
Krzysztof Olczak – Varietas in unitate (2015) *
Marek Czerniewicz – Jezu ufam Tobie (2010) *
Eugeniusz Głowski – Naprzeciw wyszło nam morze… (1995)
Miłosz Bembinow – ShakeSpired – cz. 1 Th’expense of spirit (2015)
Krzysztof Penderecki – Iże Chieruwimy (1987)
Wojciech Kilar – Apotheosis (1998)
Paweł Łukaszewski – Nunc Dimittis (2007)
KOMPOZYTORZY
Henryk Mikołaj Górecki (1933 – 2010) w 1955 roku rozpoczął studia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach, w klasie
kompozycji Bolesława Szabelskiego. W 1960 otrzymał dyplom uczelni
z najwyższym odznaczeniem. Miał już wówczas za sobą spektakularne
sukcesy kompozytorskie. W lutym 1958 odbył się w PWSM monograficzny koncert jego utworów (grali muzycy Filharmonii Śląskiej pod
dyrekcją K. Stryji). Jesienią tegoż roku debiutował na „Warszawskiej
Jesieni” wokalno-instrumentalnym Epitafium. Od tej pory jego dzieła
pojawiały się regularnie w programach „Warszawskiej Jesieni” i innych
polskich festiwali muzyki współczesnej. W 1960 otrzymał I nagrodę na
Konkursie Młodych ZKP i wyjechał na trzymiesięczny pobyt do Paryża. W 1961 Symfonia „1959” uzyskała I lokatę na Biennale Młodych
w Paryżu. Plonem tej nagrody był kolejny pobyt artysty w Paryżu
(1963), rozszerzony o wycieczkę do Darmstadt. W 1965 przyjął Górecki etat wykładowcy w PWSM w Katowicach; w tym czasie zaangażował
się na krótko w działalność śląskiego środowiska kompozytorskiego –
w latach 1964-69 był wiceprezesem katowickiego Koła ZKP. Intensywna praca twórcza zaowocowała kolejnymi nagrodami. W 1967 Refren
został nagrodzony III lokatą na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO, w 1968 organowa Kantata uzyskała I miejsce na Konkursie Kompozytorskim w Szczecinie, w 1973 kompozytor otrzymał
I lokatę na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO za
Ad Matrem. W 1975 roku Henryk Mikołaj Górecki przyjął stanowisko
rektora PWSM w Katowicach. Równocześnie prowadził własną klasę
kompozycji, którą ukończyli: R. Augustyn, M. Hussar, E. Knapik, A.
Krzanowski. W 1977 otrzymał tytuł profesorski. W 1979 zrezygnował
z funkcji rektora, jak również z posady w katowickiej uczelni. Poświęcił się całkowicie pracy twórczej, udzielając się jedynie w organizacjach
społecznych: w l. 1977-83 był wiceprezesem Towarzystwa im. K. Szymanowskiego w Zakopanem, gdzie od 1978 mieszkał z przerwami wraz
z rodziną (był honorowym obywatelem Zakopanego), a w l. 1980-84
prezesem Klubu Inteligencji Katowickiej w Katowicach.
13
Wielkie osiągnięcia artystyczne oraz pozycja wybitnej osobistości
polskiego życia społecznego i kulturalnego została potwierdzona wieloma
nagrodami i odznaczeniami państwowymi oraz wyróżnieniami przyznanymi przez instytucje zagraniczne. Górecki jest laureatem nagród muzycznych Województwa Katowickiego (1958, 1975), Nagrody Ministra Kultury
i Sztuki III stopnia (1965), I stopnia (1969, 1973), dorocznej nagrody
ZKP (1970), nagrody Komitetu do spraw Radia i Telewizji (1974), Nagrody Państwowej I stopnia (1976), nagrody Ministra Spraw Zagranicznych
(1992), nagrody metropolity katowickiego „Lux ex Silesia” (2000), nagrody Województwa Śląskiego (2003). Od 1993 był członkiem honorowym
ZKP. Otrzymał liczne doktoraty honorowe, m. in. Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (1993), Uniwersytetu Warszawskiego (1994), Catholic
University w Waszyngtonie, University of Michigan w Ann Arbor, Victoria
University, University of British Columbia w Montrealu, Akademii Muzycznej w Katowicach (2003).
Jacek Sykulski, ur. w Poznaniu w 1964 roku, ukończył Szkołę Chóralną Jerzego Kurczewskiego oraz Akademię Muzyczną im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu w klasie klarnetu oraz kompozycji u prof. Floriana Dąbrowskiego. W 1987 r. przybył do Kanady, gdzie odbył roczny
pobyt stypendialny u Christophera Dedricka. W latach 1996 – 2000 był
dyrygentem i szefem artystycznym Chóru Akademickiego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Zespół ten w roku 2000 zdobył Złoty Medal
na konkursie Palestriny w Rzymie, a w roku 2002 nagrał płytę „Tribute
to USA”, której intencją było wyrażenie solidarności z narodem amerykańskim po wydarzeniach z 11 września 2001. Po nagraniu zespół
odbył sześciotygodniowe tournée po Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, występując m.in. na waszyngtońskim Kapitolu, w siedzibie ONZ,
w Katedrze Św. Patryka w Nowym Jorku oraz w samej „strefie ZERO”.
W 2003 roku Jacek Sykulski został dyrektorem Poznańskiego Chóru
Chłopięcego. Prowadzi również autorski zespół wokalny „Nova Gaudia”.
Jest autorem licznych kompozycji i opracowań na chór. W 1991 roku
skomponował hymn VI Światowego Dnia Młodzieży Abba Ojcze. Kompozycja Kyrie, prawykonana w Rzymie w 2000 roku, była wielokrotnie
nadawana za pośrednictwem radia BBC. Napisał również muzykę do kil14
kunastu pieśni spotkań Lednica 2000. Sykulski jest także autorem kilku
utworów, których premiery odbyły się z okazji rocznic znaczących wydarzeń historycznych (m.in. Peace Meditation oraz Dance in the fire, oba
napisane na pierwszą rocznicę wydarzeń wrześniowych w USA, Voices
from the past, skomponowane z okazji 60. Rocznicy Powstania w Getcie
Warszawskim, Msza o św. Jacku, napisana na Kapitułę Generalną Zakonu
Dominikanów). W 2005 r. Jacek Sykulski skomponował muzykę do filmu dokumentalnego o Janie Pawle II, a w 2006 r. powstała Missa 1956,
która została wykonana w dzień 50. Rocznicy Powstania Poznańskiego
Czerwca, oraz Oratorium Gietrzwałdzkie. W 2008 roku powstało kolejne
oratorium Wolności dla nas idzie czas, skomponowane w 90. rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego. W 2009 roku miał swą premierę utwór
Media Vita, podczas Światowego Konkursu Muzycznego w Kerkrade
w Holandii. Utwory Jacka Sykulskiego są wykonywane przez uznane chóry i zespoły, m.in. Taipei Male Choir, Chor Leoni Men’s Choir (Kanada),
Chicago a cappella, czy Affabre Concinui. Nagrania jego kompozycji były
transmitowane w Stanach Zjednoczonych, Telewizji Polskiej, BBC Radio
oraz Sender Freies Radio w Berlinie. Za swoją działalność artystyczną artysta został nagrodzony Medalem Młodej Sztuki (dwukrotnie), Nagrodą
Wielkiej Pieczęci Miasta Poznania oraz nagrodą Gloria Artis.
*
Utwór Stoi lód na Prośnie powstał w 2014 roku ma zamówienie Polskiego Narodowego Chóru Młodzieżowego. Pierwotnie powstał jako wokaliza bez słów. Kompozytor jednak uznał, że czegoś mu w nim brakuje
i poprosił swego przyjaciela Marka Mikołajczaka, by zastanowił się, czy
jest w stanie dopisać do kompozycji słowa. Jeszcze tej samej nocy powstała
opowieść… Fascynujące w tym wszystkim jest to, że autor tak zgrabnie
wkomponował słowa w istniejącą już materię muzyczną, że kompozytor
nie musiał zmieniać ani jednej nuty. Stoi lód na Prośnie zostało również
wykorzystane w najnowszej kompozycji Jacka Sykulskiego EtnoPoland na
kwartet głosów dziecięcych, orkiestrę kameralną i perkusję (2015).
Jacek Sykulski
15
Andrzej Koszewski (1922-2015) w 1945 roku rozpoczął studia muzykologiczne na Uniwersytecie Poznańskim pod kierunkiem Adolfa Chybińskiego, które ukończył w roku 1950. Jednocześnie, w latach 1946-48,
studiował teorię muzyki, a w latach 1948-53 – kompozycję u Stefana Bolesława Poradowskiego w PWSM w Poznaniu. W latach 1953-58 kontynuował studia pod kierunkiem Tadeusza Szeligowskiego jako aspirant
w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. Działalność pedagogiczną rozpoczął w roku 1948. W latach 1948-61 uczył w Państwowej
Średniej Szkole Muzycznej, a w latach 1950-63 – w Liceum Muzycznym
w Poznaniu. W 1957 podjął pracę w PWSM w Poznaniu. Od 1965 roku był
docentem, od 1978 profesorem nadzwyczajnym, a od 1985 – profesorem
zwyczajnym. Od 1967 prowadził klasę kompozycji, pełniąc również w latach 1984-87 funkcję kierownika Katedry Kompozycji i Teorii Muzyki poznańskiej uczelni. Był laureatem wielu nagród artystycznych, m.in. Nagród
Ministra Kultury i Sztuki II stopnia (1967, 1973 i 1977) i I stopnia (1978,
1982 i 1988), Nagrody Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci
i młodzieży (1982), dorocznej Nagrody Związku Kompozytorów Polskich
(1986) oraz Nagrody im. Jerzego Kurczewskiego (2003).
Krzysztof Olczak, ur. w 1956 roku w Łodzi, studia muzyczne odbył na
Wydziale Instrumentalnym Akademii Muzycznej w Warszawie (dzisiejszy Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina) pod kierunkiem Lecha
Puchnowskiego (akordeon), a następnie w Akademii Muzycznej w Gdańsku u Eugeniusza Głowskiego (kompozycja – dyplom z wyróżnieniem).
Jest laureatem konkursów akordeonowych i kompozytorskich, m.in. Międzynarodowego Konkursu Akordeonowego w Auckland (1980, brązowy
medal); Konkursu Kompozytorskiego Premio Citta di Castelfidardo (1984
– I i II nagroda oraz 1988 - II nagroda), Ogólnopolskiego Konkursu Kompozycji Akordeonowych (1985 – I nagroda), Ogólnopolskiego Konkursu
Kompozytorskiego Gdańsk 1992 i in. Za działalność artystyczną i dydaktyczną otrzymał szereg nagród i wyróżnień, jak np. Nagrodę Artystyczną
Młodych im. S. Wyspiańskiego – 1989, Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki – 1993, Nagrodę Indywidualną Centrum Edukacji Artystycznej – 1992
i 1998. Krzysztof Olczak występuje również jako akordeonista, solista i kameralista, koncertując w Polsce i wielu krajach Europy (Austria, Estonia,
16
Finlandia, Hiszpania, Islandia, Niemcy, Norwegia, Rosja, Słowacja, Szwecja, Włochy) oraz w Iranie i USA. Jego kompozycje były wykonywane na
szeregu festiwali muzyki współczesnej, jak: Musik Biennale – Berlin, Internationale Studienwoche – Bonn, Blue Lake Festival – Lappeenranta, Varna Summer, Scrivi e Suona – Kraków, Musica Polonica Nova – Wrocław,
Poznańska Wiosna Muzyczna, Warszawska Jesień, Gdańskie Spotkania
Młodych Kompozytorów „DROGA” i in. Dokonał również wielu nagrań.
Od 1979 roku jest związany zawodowo z Akademią Muzyczną w Gdańsku,
aktualnie jako profesor klasy akordeonu i klasy kompozycji.
*
Kompozycja Varietas in unitate została skomponowana w 2015 roku dla
Chóru Kameralnego „441 Hz” prowadzonego przez Annę Wilczewską.
Krzysztof Olczak
Marek Czerniewicz, ur. 16 września 1974 roku w Ornecie, jest absolwentem gdańskiej Akademii Muzycznej w klasie kompozycji prof.
Eugeniusza Głowskiego (dyplom z wyróżnieniem w 2000 roku). Twórczość Czerniewicza była prezentowana w wielu ośrodkach w Polsce i za
granicą (m.in. Wiedeń, Tallin, Budapeszt, Bratysława, Bruksela, Brno,
Berlin, Lipsk, Hamburg, Ostrawa, Wilno, Moskwa, Jerozolima, Betlejem, miasta Chińskiej Republiki Ludowej). Jego utwory grali m.in.
Andre Ochodlo, Teatr Atelier w Sopocie, Polska Filharmonia Kameralna w Sopocie, „Cappella Gedanensis”, Teatr Wybrzeże w Gdańsku,
„NeoQuartet”, „The Smith Quartet”, „Atom String Quartet”, „Hevelius
Brass”. Jest także autorem muzyki teatralnej i filmowej. Stworzył m.in.
muzykę do obrazu Marcina Bortkiewicza Portret z pamięci (film jako
trzeci w polskiej kinematografii został zakwalifikowany do niezwykle
prestiżowej sekcji Director’s Forthnight 65. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes w 2012 roku). Kompozytor był stypendystą londyńskiej organizacji European Association for Jewish Culture
(2002), laureatem Stypendium Marszałka Województwa Pomorskiego
przyznawanego twórcom kultury (2006), w 2007 roku otrzymał Nagrodę Ministra Obrony Narodowej za kompozycję na orkiestrę dętą.
W roku 2014 został laureatem Honorowej Nagrody Gdańskiego Towa17
rzystwa Przyjaciół Sztuki w dziedzinie kompozycji. W roku 2002 rozpoczął pracę pedagogiczną w Akademii Muzycznej w Gdańsku oraz
w Akademii Pomorskiej w Słupsku.
*
Kompozycję Jezu ufam Tobie przywiozłem ze sobą jako swoistą pamiątkę z podróży do Wilna, którą odbyłem w marcu 2010 roku. Podczas
krótkiej wizyty w tym szczególnym dla mnie i dla wielu Polaków mieście,
w mieście moich dziadków i mojego ojca, miałem okazję trwać na modlitwie pod obrazem Jezusa Miłosiernego. Wtedy zrodził się też pomysł
stworzenia kompozycji chóralnej opartej jedynie na trzech prostych, ale
pełnych mocy słowach, które, co zauważyłem z wielkim żalem, w litewskim sanktuarium, do którego wtedy wstąpiłem, zostały zasłonięte tylko
dlatego, że były w języku polskim. Po powrocie do Gdańska, pewnego
sobotniego kwietniowego poranka, w trakcie sporządzania ostatecznej wersji utworu dotarła do mnie informacja o tragedii w Smoleńsku.
Ta wstrząsająca wiadomość wpłynęła także na ostateczny kształt mojej
kompozycji, w której skupienie, smutek i tragizm mieszają się z nadzieją,
radością i euforią.
Marek Czerniewicz
Eugeniusz Głowski, ur. 12 lipca 1938 w Toruniu, studia muzyczne
w zakresie teorii muzyki i kompozycji ukończył w PWSM w Gdańsku
(1967, 1971) pod kierunkiem Konrada Pałubickiego i Marka Podhajskiego. Jest laureatem wielu nagród i wyróżnień w konkursach kompozytorskich, m.in. Feliksa Nowowiejskiego (1973), Józefa Elsnera (1975),
Polskiego Radia (1977), Episkopatu Polski (1984), Karola Lipińskiego
(1990), Toli Korian (Londyn, 1990), II Konkursie Kompozytorskim na kolędę i pastorałkę (Będzin, 2005). Jego kompozycje wykonywane były na
wielu festiwalach, konkursach i koncertach w kraju (m.in. w Bydgoszczy,
Gdańsku, Katowicach, Lublinie, Legnicy, Łodzi, Międzyzdrojach, Olsztynie, Poznaniu, Toruniu, Warszawie, Wrocławiu) oraz w innych krajach
Europy, Stanach Zjednoczonych, Chile i Peru (m.in. w Arezzo, Arhnem,
Brnie, Brukseli, Hamburgu, Helgoland, Kalundborgu, Kijowie, Lucernie,
Mannheim, Moskwie, Mińsku, Neuchâtel, Oskarshamn, Paryżu, Santiago,
Warnie, Weimarze, Wiedniu). Kilka utworów zostało wydanych drukiem
18
przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Agencję Autorską, Wydawnictwo „Pomorze”, nagranych przez Polskie Radio, a także utrwalonych na
kasetach i płycie kompaktowej. Eugeniusz Głowski został uhonorowany
wieloma odznaczeniami, m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi (1979), Złotym Krzyżem Zasługi (1985), Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki (1975,
1980, 1985, 1991), Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1983), Nagrodą Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki (1987), Medalem Komisji
Edukacji Narodowej (2001). Jest członkiem zwyczajnym Związku Kompozytorów Polskich i Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. W latach 1978-96
pełnił funkcje prezesa, wiceprezesa i sekretarza w Zarządzie Gdańskiego
Oddziału Związku Kompozytorów Polskich. Jest profesorem kompozycji
i teorii muzyki w Akademii Muzycznej w Gdańsku (gdzie w latach 1981-87
pełnił również funkcję dziekana Wydziału Kompozycji i Teorii Muzyki)
oraz w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy.
*
Inspiracją do napisania pieśni Naprzeciw wyszło nam morze był głęboko refleksyjny tekst Josepha Conrada.
Eugeniusz Głowski
Miłosz Bembinow, ur. 1 stycznia 1978 w Warszawie, studiował w Akademii Muzycznej w Warszawie w klasie kompozycji Stanisława Moryty
(dyplom z wyróżnieniem) oraz dyrygenturę symfoniczno-operową pod
kierunkiem Antoniego Wita. Był stypendystą Fundacji im. Józefa Elsnera
(dwukrotnie), Rządu Bawarskiego oraz Ministra Kultury RP („Młoda Polska”). W latach 2007-2008 wykładał na Uniwersytecie Keimyung w Korei
Południowej jako gościnny profesor kompozycji. Dyrygował m.in. Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach, orkiestrą Sinfonia Varsovia, Polską Orkiestrą Radiową w Warszawie, a także orkiestrami filharmonii w Jeleniej Górze, Kielcach i Koszalinie. Dokonał licznych
prawykonań i nagrań utworów polskich kompozytorów. Od 2000 roku
działa jako kierownik muzyczny Orkiestry Kameralnej „Forum Ensemble”, której jest współzałożycielem. W sezonie 2004/2005 był dyrygentem
i kierownikiem muzycznym operetki Kraina Uśmiechu Ferenca Lehára,
a w sezonie 2005/2006 dyrygentem musicalu West Side Story Leonarda
Bernsteina w Teatrze Muzycznym „Capitol” we Wrocławiu. Kompozy19
cje Miłosza Bembinowa wykonywane były na wielu festiwalach, m.in.
Ogólnopolskim Festiwalu Młodych Talentów w Tarnowie, Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Sakralnej „Gaude Mater” w Częstochowie,
Międzynarodowym Conversatorium Organowym w Legnicy, Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Chóralnej w Fano we Włoszech, Ogólnopolskim Festiwalu „Gwiazdy Promują” w Jeleniej Górze, Międzynarodowych Dniach Kompozytorów Krakowskich, „Poznańskiej Wiośnie
Muzycznej”, Warszawskich Spotkaniach Muzycznych oraz na koncertach - zarówno w Polsce (w tym wielokrotnie w Filharmonii Narodowej
w Warszawie), jak i za granicą (w większości krajów europejskich, krajach Ameryki Północnej i Południowej oraz w Azji). Prezentowane były
przez rozgłośnie radiowe i telewizyjne, a także zostały wydane na 30 płytach przez m.in. takie wytwórnie, jak: Acte Préalable, Cavalli Records,
Digiton Records, DUX, Musica Sacra Edition i Soliton. Dwie spośród
nich otrzymały nagrodę polskiego przemysłu fonograficznego „Fryderyk
2012” w kategorii Muzyka Współczesna oraz Muzyka Chóralna i Oratoryjna. Album CD&DVD Łukaszewski i Bembinow – kolędy i pastorałki
uzyskał w 2011 roku status Złotej Płyty DVD, a w roku 2013 także Platynowej Płyty DVD i Złotej Płyty CD. Dorobek twórczy Miłosza Bembinowa obejmuje zarówno utwory kameralne, orkiestrowe i oratoryjne, jak
i muzykę rozrywkową i filmową. Szczególne miejsce w twórczości kompozytora zajmuje muzyka chóralna. Jego utwory były wykonywane, m.in.
przez Chór Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie, Polski Chór Kameralny „Schola Cantorum Gedanensis”, Białostocki Chór
Kameralny „Cantica Cantamus”, Chór Uniwersytetu Kardynała Stefana
Wyszyńskiego, Chór Stanowego Uniwersytetu w Kansas w Stanach Zjednoczonych, Chór Politechniki Częstochowskiej „Collegium Cantorum”,
Chór Instytutu Muzykologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego,
Chór Akademicki Uniwersytetu w Białymstoku, Chór Akademicki UW,
Chór NFM we Wrocławiu oraz toruński chór Astrolabium. Jest laureatem konkursów kompozytorskich: w 1996 otrzymał I nagrodę w Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim Uczniów Szkół Muzycznych
w Tarnowie oraz III nagrodę w Ogólnopolskim Otwartym Konkursie
Kompozytorskim im. Adama Didura w Sanoku, w 1997 – nagrodę na
Ogólnopolskim Festiwalu Kolęd i Pastorałek w Myślenicach oraz I na20
grodę w Konkursie Kompozytorskim „Musica Sacra” w Częstochowie,
w 2001 – wyróżnienie w Ogólnopolskim Otwartym Konkursie Kompozytorskim im. Adama Didura w Sanoku i wyróżnienie w Konkursie
Młodych Kompozytorów im. Tadeusza Bairda w Warszawie. Otrzymał
zamówienia kompozytorskie m.in. od festiwalu Warszawskie Spotkania Muzyczne, Conversatorium Organowego w Legnicy, Endemol-Neovision, Łomżyńskiej Orkiestry Kameralnej, Hob-beats Percussion
Duo, Centrum Myśli JP2, Teatru Wielkiego – Opery Narodowej, Sommer-Oper-Bamberg, Chóru kameralnego Katedry w Bambergu, Chóru
Żeńskiego Katedry w Tarnowie „Puellae orantes”, Jana Bokszczanina,
Chóru chłopięco-męskiego Katedry w Regensburgu w Niemczech, Festiwalu Chórów Akademickich „Universitas Cantat” w Poznaniu, „Teatr
Squad Form”, Fundacji ForMusic oraz Stowarzyszenia Polskich Artystów
Muzyków w ramach zamówień Instytutu Muzyki i Tańca. Jest jednym
z głównych inicjatorów festiwalu Uczniowskie Forum Muzyczne oraz
Ogólnopolskiego Konkursu Kompozytorskiego Uczniowskiego Forum
Muzycznego. W latach 2003-2007 pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenia
Polskiej Młodzieży Muzycznej „Jeunesses Musicales”, a w latach 20082009 był wicedyrektorem międzynarodowego projektu Keimyung-Chopin Academy of Music w Daegu, w Korei Południowej. Był współzałożycielem oraz prezesem (do 2011) Fundacji Inicjatyw Artystycznych
„Sfera Harmonii”. Obecnie jest m. in. pełnomocnikiem ds. kontaktów
zagranicznych i prawa autorskiego Związku Kompozytorów Polskich
oraz przewodniczącym Sekcji Autorów Dzieł Muzyki Poważnej Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. Od roku 2004 wykłada na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie.
*
ShakeSpired na zespół wokalny a cappella to nowa kompozycja,
która powstała w marcu 2015 roku na zamówienie Związku Kompozytorów Polskich i jest dedykowana Sekstetowi Wokalnemu proMODERN. Jednym z założeń kompozytorskich tego utworu jest
zbudowanie nowoczesnego pomostu między wybranym tekstem a współczesnym odbiorcą oczekującym komunikatywnej interpretacji słów brytyjskiego wieszcza – przy użyciu m.in. współczesnych środków ekspresji
wokalnej, a także tradycyjnej melodyki, czy rzetelnie brzmiącej harmonii.
21
W maju b.r., podczas 29. Warszawskich Spotkań Muzycznych ShakeSpired
zabrzmiało po raz pierwszy w wykonaniu Sekstetu Wokalnego proMODERN. Pod koniec września b.r. utwór wykonali znakomici brytyjscy śpiewacy BBC Singers podczas koncertu w Londynie.
Miłosz Bembinow
Krzysztof Penderecki, ur. ur. 23 listopada 1933 w Dębicy, w latach
1954-58 studiował kompozycję pod kierunkiem Artura Malawskiego, a po
jego śmierci u Stanisława Wiechowicza w PWSM w Krakowie. W 1958
został wykładowcą kompozycji w swojej macierzystej uczelni. W latach
1972-1987 pełnił funkcję jej rektora. Działalność pedagogiczną prowadził
również w Folkwang-Hochschule für Musik w Essen (1966-68) oraz Yale
University w New Haven (1973-78). W latach 1987-1990 był dyrektorem
artystycznym Filharmonii Krakowskiej, od 1993 jest dyrektorem artystycznym Festival Casals w San Juan w Puerto Rico, od 1997 dyrektorem
muzycznym Sinfonia Varsovia, a od 1998 doradcą Beijing Music Festival
w Pekinie. W latach 1968-70 był stypendystą Deutscher Akademischer
Austauschdienst (DAAD) w Berlinie. Jako dyrygent Krzysztof Penderecki
zadebiutował w 1971 w Donaueschingen, wykonując swój utwór Actions
na zespół free-jazzowy (1971). Od tego czasu prowadzi intensywną działalność dyrygencką. W 1972 dokonał nagrania płytowego dla EMI swoich utworów z Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia i Telewizji
w Katowicach. Dyrygował wieloma renomowanymi orkiestrami na świecie, m.in. Müncher Philharmoniker, Sinfonieorchester des Norddeutschen
Rundfunks w Hamburgu, Sinfonieorchester des Mitteldeutschen Rundfunks w Lipsku, London Symphony Orchestra, Philadelphia Orchestra,
New York Philharmonic Orchestra, orkiestrą radia japońskiego (NHK)
w Tokio, orkiestrą filharmoniczną w Osace. Od 1988 jest głównym gościnnym dyrygentem Sinfonieorchester des Norddeutschen Rundfunks
w Hamburgu, od 2000 gościnnym dyrygentem China Philharmonic Orchestra. W 1959 roku zdobył I, II i III nagrodę na Konkursie Młodych
Związku Kompozytorów Polskich, w 1961 I nagrodę na Międzynarodowej
Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu, jest również dwukrotnym
laureatem Prix Italia. Krzysztof Penderecki otrzymał wiele nagród i odzna22
czeń, m.in. Nagrodę Państwową I stopnia (1968, 1983), Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich (1970), Nagrodę im. Gottfrieda von Herdera
(1977), Nagrodę im. Jeana Sibeliusa (1983), Premio Lorenzo Magnifico
(1985), Nagrodę Izraelskiej Fundacji im. Karla Wolffa (1987), Grammy
Award (1988, 1999, 2001), Wielki Krzyż Zasługi Orderu Zasługi RFN
(1990), Grawemeyer Award of the University of Louisville (1992), Nagrodę Międzynarodowej Rady Muzycznej UNESCO (1993), Order Za Zasługi
dla Kultury Księstwa Monaco (1993), Krzyż Komandorskim z Gwiazdą
Orderu Odrodzenia Polski (1993), austriackie odznaczenie honorowe „Za
Osiągnięcia Naukowe i Artystyczne” (1994), Nagrodę Pro Baltica (1995),
tytuł Commandeur dans l’Ordre des Arts et des Lettres (1996), Nagrodę
Muzyczną miasta Duisburg (1999), AFIM Indie Award (1999), MIDEM
Classical Award jako Best Living Composer of the Year (2000), Ordine
al Merito della Repubblica Italiana (2000), Premio Principe de Asturias
de las Artes (2001), Nagrodę Wielką Fundacji Kultury (2002), Nagrodę
im. Romano Guardiniego (2002), Preis der Europäischen Kirschenmusik
(2003), Medal Fundacji Judaica (2003), Praemium Imperiale (2004), Order Orła Białego (2005), Commander of the Three Star Order Republiki
Łotewskiej (2006), Doroczną Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2008), Nagrodę im. Józefa Chełmońskiego (2008), Złoty Medal
Ministra Kultury Republiki Armenii (2008). Jest doktorem honoris causa
Uniwersytetu w Rochester (1972), Saint Olaf College w Northfield w Minnesocie (1977), Uniwersytetu w Bordeaux (1979), Uniwersytetu w Leuven
(1979), Georgetown University w Waszyngtonie (1984), Uniwersytetu
w Belgradzie (1985), Universidad Autónoma de Madrid (1987), Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (1987), Uniwersytetu Warszawskiego (1993), Akademii Muzycznej w Krakowie (1994), Akademii Muzycznej w Warszawie (1994), Universidad Católica Argentina w Buenos
Aires (1994), Uniwersytetu w Glasgow (1995), Uniwersytetu Jagiellońskiego (1998), Universitatea Babeş-Bolyai w Klużu-Napoce (1999), Duquesne
University w Pittsburghu (1999), Academia de Muzica „Gheorghe Dima”
(1999), Universität Luzern (2000), Yale University w New Haven (2003),
Uniwersytetu w St. Petersburgu (2003), Uniwersytetu w Lipsku (2003),
Uniwersytetu w Seulu (2005), Konserwatorium w Erywaniu (2008), Akademii Muzycznej w Gdańsku (2008) oraz członkiem honorowym Royal
23
Academy of Music w Londynie, Accademia Nazionale di Santa Cecilia w
Rzymie, Kungliga Musikaliska Akademien w Sztokholmie, Akademie der
Künste w Berlinie, Academia Nacional de Bellas Artes w Buenos Aires,
Academie Internationale de Philosophie et de l’Art w Bernie, Polskiej Akademii Nauk, Académie Nationale des Sciences, Belles-lettres et Arts w Bordeaux, Royal Irish Academy of Music w Dublinie, American Academy of
Arts and Letters, Academia Scientiarium et Artium Europaea w Salzburgu, Institut for Advanced Study University Bloomington, The Kościuszko
Foundation w Nowym Jorku, Gesellschaft der Musikfreunde w Wiedniu,
Academy for Performing Arts w Hong Kongu.W 1997 roku Krzysztof Penderecki opublikował książkę pt. Labirynt czasu. Pięć wykładów na koniec
wieku (Warszawa, Presspublica).
Wojciech Kilar (1932- 2013) w latach 1950-55 studiował fortepian
i kompozycję u Bolesława Woytowicza w PWSM w Katowicach, otrzymując w 1955 roku dyplom z wyróżnieniem. W latach 1955-58 był aspirantem w klasie Woytowicza w PWSM w Krakowie. W 1957 brał udział
w Wakacyjnych Kursach Nowej Muzyki w Darmstadt, a w latach 195960 uzupełniał studia w Paryżu pod kierunkiem Nadii Boulanger, jako
stypendysta rządu francuskiego. Po powrocie do kraju rozpoczął samodzielną działalność kompozytorską oraz pianistyczną. W latach 1964-69
był przewodniczącym Zarządu Koła Związku Kompozytorów Polskich
w Katowicach. Od 1971 do 1981 pełnił funkcję wiceprezesa Zarządu
Głównego ZKP. W 1955 roku otrzymał II nagrodę za Małą uwerturę
w Konkursie Utworów Symfonicznych towarzyszącym V Festiwalowi
Młodzieży w Warszawie. W 1960 roku otrzymał Nagrodę Kompozytorską im. Lili Boulanger. W 1970 roku został nagrodzony za muzykę do
filmu Czerwone i złote, zaś w 1971 za muzykę do filmu Romantyczni.
W 1975 roku nagrodzona została m.in. muzyka do filmów Ziemia obiecana i Bilans kwartalny, a w 1978 roku muzyka do Spirali. W 2000 roku
Wojciech Kilar otrzymał Nagrodę Złotego Berła oraz Złotą Kaczkę za
muzykę do filmu Pan Tadeusz w reżyserii Andrzeja Wajdy. Wśród zagranicznych laurów Kilara za muzykę filmową są nagrody na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cork w Irlandii, nagroda w Katanii,
Prix Louis Delluc, ASCAP Aword w Los Angeles, nagroda Best Score
24
Composer for a 1992 Horror Film w San Francisco. Kompozytor został
ponadto uhonorowany Nagrodami Ministra Kultury i Sztuki II (1967)
i I (1976) stopnia, Nagrodą Związku Kompozytorów Polskich (1975),
Nagrodą Państwową I stopnia (1980), Nagrodami Muzycznymi Województwa Katowickiego (1967, 1971, 1975, 1980), Nagrodami Miasta Katowic (1975, 1992), Nagrodą Fundacji im. A. Jurzykowskiego w Nowym
Jorku (1984), Nagrodą Artystyczną Komitetu Kultury Niezależnej „Solidarność” (1989), Nagrodą Trzech Powstańczych Skrzydeł (1990), Nagrodą Telewizji Katowice (1990), Nagrodą przewodniczącego Komitetu
Kinematografii (1991), Nagrodą Arcybiskupa Metropolity Katowickiego
„Lux ex Silesia” (1995), Nagrodą im. W. Korfantego (1995), Sonderpreis
des Kulturpreises Schlesien des Landes Niedersachsen (1996), Złotym
Berłem Fundacji Kultury Polskiej (2000), Wielką Nagrodą Fundacji Kultury (2001), Diamentowym Laurem (2003), Nagrodą Ministra Kultury
i Sztuki w dziedzinie muzyki (2003), Śląską Nagrodą im. Juliusza Ligonia (2003), Złotym Hipolitem (2004), Nagrodą TV Polonia „za sławienie
Polski i polskości” (2004), Nagrodą Godła Promocyjnego „Śląski Oskar”
(2005), Nagrodą „Animus Silesiae” przyznawaną przez Zespół Pieśni
i Tańca Śląsk dla wybitnych osobistości i autorytetów (2006), Nagrodą
Feniksa przyznawaną przez Związek Polskich Kawalerów Maltańskich
twórcom sięgającym do tradycji chrześcijańskiej (2008), nagrodą „Totus”
Fundacji Konferencji Episkopatu Polski „Dzieło Nowego Tysiąclecia”
(2009), Honorową Nagrodą im. Lecha Kaczyńskiego (2011), nagrodą
Złotego Fryderyka za całokształt twórczości (2012), Złotą Polską Muzą
– wyróżnieniem przyznawanym przez Stowarzyszenie Muzyki Polskiej
(2012) oraz Nagrodą Honorową Koryfeusza Muzyki Polskiej (2012). Od
1998 roku Wojciech Kilar jest honorowym obywatelem miasta Rzeszowa, zaś od 2006 – Katowic i Wodzisławia Śląskiego. Dwukrotnie nadano
mu tytuły doktora honoris causa – w Uniwersytecie Opolskim (1998)
i Uniwersytecie Śląskim (2012). Wojciech Kilar został odznaczony
Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1976), Krzyżem
Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2002) Orderem
Orła Białego oraz odznaczeniem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego „w uznaniu znamienitych zasług dla kultury polskiej i za wybitne osiągnięcia w pracy twórczej” (2012).
25
Paweł Łukaszewski, ur. w 1968 w Częstochowie, ukończył Akademię
Muzyczną im. Fryderyka Chopina w Warszawie, uzyskując dwa dyplomy:
w zakresie gry na wiolonczeli: 1992, prof. A. Wróbel i kompozycji (z wynikiem celującym); 1995, prof. M. Borkowski. Od roku 1996 pracuje w
Katedrze Kompozycji Akademii Muzycznej w Warszawie, gdzie w 2000
r. uzyskał tytuł naukowy doktora, a w roku 2006 tytuł naukowy doktora
habilitowanego w zakresie kompozycji. Od grudnia 2010 r. pracuje na sta
nowisku profesora naukowo-dydaktycznego. W roku 2014 otrzymał tytuł
naukowy profesora sztuk muzycznych. W 2003 i 2006 został zaproszony
jako visiting professor do Chile i Argentyny; w 2010 przeprowadził serię
wykładów we Francji, Niemczech, Hiszpanii i Norwegii. Za swoją twórczość kompozytorską otrzymał wiele nagród i wyróżnień, m.in. w 1994 –
II nagrodę na 2. Forum Młodych Kompozytorów w Krakowie oraz wyróżnienie na Konkursie Młodych Kompozytorów im. Tadeusza Bairda (1992),
w 1995 – I nagrodę na Konkursie Akademii Muzycznej w Warszawie,
w 1996 – II nagrodę na 5. Konkursie Kompozytorskim im. Adama Didura
w Sanoku (1996), w 1998 – II nagrodę na 27. Międzynarodowym Konkursie Florilege Vocal de Tours we Francji (1995). Ponadto został uhonorowany Nagrodą Prezydenta Miasta Częstochowy za twórczość kompozytorską
(1995), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1998), Nagrodą im. św. Brata Alberta (2006), Brązowym Medalem Gloria Artis (2011),
Nagrodą Prymasa Polski (2011), Medalem Pro Masovia (2014), Choc de
Classica (2014) i Orphee d’Or - Prix Hector Berlioz (2014). Otrzymał także
siedmiokrotnie nagrodę fonograficzną Fryderyk (1999, 2005, 2006, 2008,
2011, 2013 – Artysta Roku, 2015). Stypendysta Miasta Stołecznego Warszawy (2010). Kompozytor sezonu 2010/2011 Filharmonii Narodowej.
Utwory Pawła Łukaszewskiego wykonywane były na ponad 100 festiwalach w kraju i za granicą i są zarejestrowane na ponad 100 polskich i zagranicznych płytach CD (m.in. Hyperion, Acte Préalable, Polskie Nagrania Edition, DUX, Musica Sacra Edition, Signum Records). Ponad 60 jego
utworów zostało wydanych przez ChesterNovello, PWM Kraków, Edition
Ferrimontana, Edizioni Carrara, Lorenz Corporation, Choris Mundi, Santa Barbara California, Walton Music. Od roku 1995 do 2013 był Sekretarzem Zarządu Stowarzyszenia i Dyrektorem Organizacyjnym Międzynarodowego Festiwalu Laboratorium Muzyki Współczesnej, a od roku 2000
26
jest prezesem Instytutu Musica Sacra. Jest członkiem ZAiKS i Prezydium
Rady Akademii Fonograficznej. Pracuje w radach artystycznych festiwali m.in. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Sakralnej Gaude Mater
w Częstochowie. Bierze udział w pracach jury konkursów kompozytorskich, m.in. w Arezzo, Rimini (Włochy), Moskwie (Rosja), Bukareszcie (Rumunia) i na Malcie oraz w Polsce (Katowice, Bydgoszcz, Legnica,
Warszawa, Częstochowa, Poznań). Jest dyrektorem Chóru Katedry Warszawsko-Praskiej Musica Sacra i Wydawnictwa Musica Sacra Edition.
Twórczość P. Łukaszewskiego zyskała znaczącą pozycję w Europie, USA i
Kanadzie. Jego utwory są wykonywane i prawykonywane przez renomowane zespoły chóralne z Londynu i Cambridge (The Kings Singers, The
Holst Singers, BBC Singers, Trinity College Choir, Tenebrae, Britten Sinfonia, Polyphony) pod dyrekcją m.in. wybitnego dyrygenta Stephena Laytona. Wydane są także mające znakomite recenzje dwie płyty autorskie z jego
kompozycjami w wytwórni Hyperion.
*
Nunc dimittis powstał w ciągu trzech godzin latem 2007 roku, na dzień
przed moim wylotem do Londynu, a właściwie do Cambridge, gdzie Trinity College Choir pod dyrekcją wybitnego Stephena Laytona dokonał
nagrania płytowego dla firmy Hyperion. Tradycja wykonywania Nunc dimittis jest głęboko kultywowana w kościele anglikańskim. Utwór został
opublikowany przez Chester Music i stał się jedną z najczęściej wykonywanych moich kompozycji chóralnych, doczekując się wykonań w Europie,
Stanach Zjednoczonych i Kanadzie czy Australii. Z czasem skomponowałem Magnificat i włączyłem Nunc dimittis do tego kilkuczęściowego utworu na saksofon, chór i orkiestrę.
Paweł Łukaszewski
WYKONAWCY
Chór Kameralny „441 Hz” powstał w 2006 roku z inicjatywy studentów gdańskiej Akademii Muzycznej. Na co dzień prowadzi aktywną
działalność koncertową, promującą muzykę najnowszą. Odbył tournée
koncertowe do Włoch i Niemiec, a także organizował koncerty w Gdańsku w ramach wymiany artystycznej z chórami ze Szwecji i Czech. Wiodą27
cym celem Chóru Kameralnego „441 Hz” jest wykonawstwo i promowanie
współczesnej muzyki wokalnej. Zespół jest laureatem nagród w krajowych
i międzynarodowych konkursach chóralnych. Zdobył Złoty Dyplom i II
Nagrodę na 46. Ogólnopolskim Festiwalu „Legnica Cantat” (2015), Grand
Prix XIII Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Chóralnej w Barczewie oraz szereg nagród specjalnych: za najlepsze wykonanie kompozycji
współczesnej, za najlepszą technikę wokalną oraz nagrodę dla najlepszego
dyrygenta (2014). Chór Kameralny „441 Hz” otrzymał również Nagrodę
Grand Prix X Kaszubskiego Festiwalu Muzyki Chóralnej i Regionalnej
w Żukowie (2014), Złoty Medal i I Miejsce na II Gdańskim Międzynarodowym Festiwalu Chóralnym (2013), I Miejsce w kat. „A” (chóry
o wysokim poziomie artystycznym) na XXI Międzynarodowym Festiwalu
Muzyki Religijnej w Rumii (2009) oraz Złoty Medal na III Międzynarodowym Festiwalu Mundus Cantat w Sopocie (2007). Zespół zrealizował
również nagrania płytowe, m.in. na płycie z okazji 60-lecia Akademii Muzycznej w Gdańsku (2007). Natomiast w 2012 roku została wydana płyta
z koncertu Serioso-Giocoso, zawierająca kompozycje współczesne, charakteryzujące się nowatorskim językiem muzycznym. W 2014 została wydana nakładem wydawnictwa DUX płyta zatytułowana „Modern Choral
Masterpieces”. W marcu 2013 zespół był chórem warsztatowym podczas
I Ogólnopolskich Warsztatów Współczesnej Muzyki Chóralnej w Gdańsku, które poprowadził prof. Bart Bouckaert z Belgii. Owocem współpracy
z Teatrem Dramatycznym im. A. Węgierki w Białymstoku był udział chóru w premierze spektaklu teatralnego Antyhona, który został wystawiony
w ramach Festiwalu Inny Wymiar-Wschód Kultury. W listopadzie 2013
roku Chór „441Hz” brał udział w warsztatach „Głos w akcji” i wraz ze
znakomitym zespołem wokalnym Neue Vocalsolisten ze Stuttgartu prawykonał kompozycję Karola Nepelskiego. Dyrygentem Chóru jest Anna
Wilczewska, pracownik Akademii Muzycznej w Gdańsku na stanowisku
adiunkta, dwukrotna laureatka nagród na Ogólnopolskich Konkursach
Dyrygentów Chóralnych w Poznaniu (2006, 2008), stypendystka Ministra
Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2007, 2008), nagrodzona Sopocką
Muzą dla Młodych Twórców (2011), medalem honorowym „Zasłużony
dla kultury polskiej” (2014), wyróżniona stypendiami Marszałka Województwa Pomorskiego (2014, 2015).
28
15.11.2015, niedziela, godz. 18:00
Sala Koncertowa Akademii Muzycznej
KONCERT ORKIESTROWY
Orkiestra Kameralna Akademii Muzycznej w Gdańsku
Andrzej Kacprzak – koncertmistrz, Andrzej Wojciechowski – klarnet
PROGRAM
Artur Guza – Suita na klarnet i orkiestrę smyczkową (2014)
Zenon Kowalowski – Pejzaże (2015) *
Beniamin Baczewski – Clarinet Concerto *
I. Vivo saltando
II. Scherzo, Vivo
III. Lullaby, Adagio misterioso
IV. Finale, Allegro
Wojciech Kilar – Orawa (1986)
KOMPOZYTORZY
Artur Guza w 2014 roku ukończył z wyróżnieniem kompozycję
i aranżację jazzową w Akademii Muzycznej im. S. Moniuszki w Gdańsku.
Jest także absolwentem studiów I stopnia w zakresie wokalistyki jazzowej
w tejże uczelni (2012) oraz Studium Wokalno-Aktorskiego im. Danuty Baduszkowej w Gdyni (dyplom z wyróżnieniem 2007). W latach 2007-2013
pracował jako instruktor teatralny Teatru Junior oraz projektu Lato w Teatrze, a od roku 2014 jest pedagogiem i kierownikiem wokalno-muzycznym w Studium Wokalno-Aktorskim im. Danuty Baduszkowej w Gdyni.
Działa aktywnie jako kompozytor, aranżer, producent muzyczny i aktor.
Zenon Kowalowski, ur. 20.03.1939 roku w Białej Podlaskiej, studiował kompozycję w klasie Stanisława Wiechowicza w PWSM w Krakowie (dyplom w roku 1962). W latach 1961-1964 uzupełniał w tamtejszej
uczelni wykształcenie w zakresie dyrygentury u Witolda Krzemińskiego
i Henryka Czyża. W 1964 r. otrzymał wyróżnienie w Konkursie Młodych
Kompozytorów ZKP. Był także stypendystą Ministerstwa Kultury i Sztuki.
W latach 1967-1972 związany był z Teatrem Zagłębia w Sosnowcu, gdzie
pełnił funkcję kierownika muzycznego. W 1970 roku rozpoczął współpracę ze Studiem Filmów Rysunkowych w Bielsku Białej. W tym samym okresie nawiązał współpracę z Lechosławem Marszałkiem - znanym reżyserem
i scenarzystą, twórcą wielu znakomitych filmów dla dzieci. W wyniku tej
współpracy powstał serial animowany Reksio (w 64 odcinkach tego serialu muzyka jest autorstwa Zenona Kowalowskiego). W następnych latach
powstały inne seriale z jego muzyką, m.in. Marceli szpak dziwi się światu,
Kapryel kontra groszki, Przy młynie. W 1984 roku skomponował wspólnie z Tadeuszem Kocybą muzykę do długometrażowego filmu Porwanie
w Tiutiurlistanie w reż. Franciszka Pytera i Zdzisława Kudły. Zenon Kowalowski jest ponadto autorem muzyki do kilkunastu sztuk teatralnych
i do ponad 150 filmów krótkiego i średniego metrażu. Filmy z jego muzyką
prezentowane były na Śląskiej Trybunie Kompozytorów, a także podczas
Śląskich Dni Muzyki Współczesnej w Katowicach, ponadto na różnych festiwalach m.in.: Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie; Biennale Sztuki dla Dziecka w Poznaniu (na V Biennale w 1981 roku otrzymał
31
Nagrodę Specjalną za muzykę filmową dla dzieci); Ogólnopolskim Festiwalu dla Dzieci i Młodzieży (Poznań 1986); Festiwalu Sztuki Filmowej
„Celuloid, Człowiek, Cyfra” we Wrocławiu (2007) i w Katowicach (2008).
Jego muzyka prezentowana była również na wielu festiwalach międzynarodowych m.in.: w Berlinie, Cannes, Moskwie, Karlowych Warach i Wenecji. W swojej twórczości szczególną uwagę poświęcił Zenon Kowalowski
dzieciom. Pisał dla nich muzykę nie tylko do filmów, ale stworzył także
cały cykl utworów p.t. Muzyka dla dzieci. Od roku 1980 artysta związany
jest z Wydziałem Artystycznym Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie, gdzie
jako wykładowca prowadzi zajęcia z instrumentacji, aranżacji muzycznej
i kompozycji. W latach 1992 – 2007 współpracował z Prywatną Szkołą Muzyki Rozrywkowej „Nice Noise” w Katowicach w charakterze wykładowcy przedmiotów teoretycznych. W 1980 roku Zenon Kowalowski został
uhonorowany Złotą Maską za twórczość muzyczną do sztuk teatralnych.
W 1998 roku otrzymał Medal Komisji Edukacji Narodowej za szczególne
zasługi dla oświaty i wychowania. Od 1972 roku należy do Stowarzyszenia
Autorów ZAiKS, a od 1974 roku jest członkiem Związku Kompozytorów
Polskich.
*
Pejzaże to dwie miniatury, pierwsza spokojna, nawiązująca do nokturnu – miniatura „malowana ciszą” oraz druga „malowana wiatrem” już
nieco szybsza i z większą dozą ekspresji, w jakimś sensie opisująca narastanie wiatru, jego rozwijanie się aż do całkowitego ukojenia i spokoju. Obie
miniatury powstały z inspiracji rysunkami dzieci, a konkretnie rysunkami
moich wnuczek: Julii i Moniki.
Zenon Kowalowski
Beniamin Baczewski jest absolwentem Akademii Muzycznej im.
Stanisława Moniuszki w Gdańsku w klasie klarnetu Bogdana Ocieszaka
i Grzegorza Wieczorka. Obecnie studiuje w tej samej uczelni w klasie kompozycji oraz kompozycji muzyki teatralnej i filmowej Marka Czerniewicza. Dwukrotnie był stypendystą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Jego utwory wykonywano m.in. w Gdańsku, Sopocie, Warszawie, Krakowie, Katowicach, Poznaniu, Toruniu i w Opolu oraz za granicą: w Brukseli
32
i Bolonii. Komponuje utwory solowe, kameralne, chóralne i orkiestrowe.
Jest laureatem wielu prestiżowych konkursów kompozytorskich. Uzyskał
II i III miejsce w I Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim im. P. Perkowskiego w Toruniu (2012), II miejsce w Konkursie Kompozytorskim
„Symfonia Gdańska” organizowanym przez Radio Gdańsk (2013), wyróżnienie w Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim Opus 966 w Poznaniu (2013) z okazji 1050 rocznicy chrztu Polski, I miejsce w XX Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim „2 Agosto” w Bolonii (2014),
I miejsce ex aequo w konkursie muzycznym dla kompozytorów w Europie
EU Play w Genui (2014).
*
Clarinet Concerto został skomponowany na zamówienie wybitnego
klarnecisty Andrzeja Wojciechowskiego. Inspiracją dla kompozytora był
amerykański klarnecista jazzowy Benny Goodman. Utwór został nagrany
21.10.2015 roku w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej z Akademicką Orkiestrą
Kameralną pod batutą Łukasza Borowicza i zostanie wydany przez wytwórnię fonograficzną DUX na solowej płycie Andrzeja Wojciechowskiego.
Beniamin Baczewski
Wojciech Kilar zob. s. 22
WYKONAWCY
Orkiestra Kameralna Akademii Muzycznej im. S. Moniuszki
w Gdańsku powstała w 1999 roku z inicjatywy ówczesnego dziekana
Wydziału Instrumentalnego Akademii Muzycznej w Gdańsku Krzysztofa Langmana. W skład kilkunastoosobowego zespołu wchodzą najlepsi
instrumentaliści Katedry Instrumentów Smyczkowych gdańskiej uczelni. Początkowo orkiestra prowadzona była przez dyrygenta Jacka Rafała
Delektę, następnie przez Andrzeja Kacprzaka i Pawła Kuklińskiego. Od
2007 roku funkcję koncertmistrza i stałą opiekę merytoryczną sprawuje
Andrzej Kacprzak. Głównym założeniem zespołu było umożliwienie młodzieży akademickiej współpracy z najwybitniejszymi koncertmistrzami
33
polskich zespołów kameralnych takich jak: Sinfonia Varsovia, Symfonietta Cracovia, Orkiestra Kameralna „Amadeus”, Concerto Avenna. Zespół
współpracował z wieloma wybitnymi artystami takimi jak: Jan Stanienda,
Robert Kabara, Wiesław Kwaśny, Marek Moś, Andrzej Mysiński, Adam
Klocek, Andrzej Bauer, Thanos Adamopoulos, Agnieszka Duczmal, Paul
Esswood, Jean-Marc Fessard, Miloslav Gajdoš, Mieczysław Szlezer, Brigide Lang, Stefan Kamasa, Mirel Jankovici, Dominik Połoński, Sławomir
Grenda, Łukasz Długosz, Giampiero Sobrino, Juri Gilbo, Claudio Desderi, Przemysław Stanisławski, Sigiswald Kuijken, Tomasz Tomaszewski,
Wanda Wiłkomirska, Miroslav Jelinek. Zespół koncertuje regularnie zarówno w sali koncertowej macierzystej uczelni, jak i na innych estradach
Pomorza. Zespół wykonuje kompozycje od baroku po współczesność, nie
stroni również od muzyki filmowej i rozrywkowej. Ma na celu współpracę z instytucjami kultury, zespołami i poszczególnymi artystami w celu
stworzenia wspólnych przedsięwzięć, łączących muzykę z poezją, teatrem
czy obrazem. Orkiestra otwarta jest na wszelkie działania artystyczne.
Andrzej Kacprzak ukończył z wyróżnieniem studia w Gdańskiej Akademii Muzycznej w klasie skrzypiec Krystyny Jureckiej. W 2008 roku uzyskał stopień doktora sztuki, a w 2012 doktora habilitowanego sztuki. Prowadzi ożywioną działalność koncertową jak i pedagogiczną. Od 1999 roku
jest koncertmistrzem, dyrygentem i solistą Orkiestry Kameralnej Akademii
Muzycznej w Gdańsku. W latach 2006-2008 był koncertmistrzem Elbląskiej Orkiestry Kameralnej. Od 2010 roku jest gościnnym koncertmistrzem
i solistą Polskiej Filharmonii Kameralnej Sopot. Jest profesorem Gdańskiej Akademii Muzycznej, pedagogiem Liceum Muzycznego w Gdańsku oraz wykładowcą kursów muzycznych: Letnia Akademia Muzyczna – Bałoszyce, Międzynarodowa Zimowa Akademia Muzyczna – Kudowa Zdrój, Zimowa Akademia
Muzyczna – Bałoszyce, Intemational Music Course - Vught. Jest także jurorem
konkursów skrzypcowych i kameralnych i autorem książki p.t: Roman Maciejewski – kompozytor oryginalny i nieznany. Studium twórczości skrzypcowej.
Andrzej Wojciechowski jest absolwentem Akademii Muzycznej im.
St. Moniuszki Gdańsku w klasie prof. Bogdana Ocieszaka (dyplom z wy34
różnieniem). Brał udział w licznych kursach mistrzowskich prowadzonych
przez takich mistrzów jak Andrew Marriner, Jean-Marc Fessard, Walter
Vitek, Wojciech Mrozek, Brenno Ambrosini, Joseph Fuster, Nicolas Baldeyrou, Antonio Saiote, Alessando Travaglini. W latach 2002-2003 studiował w klasie mistrzowskiej Joan Enric Lluna prowadzonych pod egidą Conservatori Superior De Musica w Castello. Jest laureatem nagród
i wyróżnień w Ogólnopolskich Przesłuchaniach Klas Instrumentów Dętych Drewnianych w Olsztynie (2002), Festiwalu Klarnetowym w Piotrkowie Trybunalskim (2003 i 2005 ), VIII i IX Międzynarodowym Konkursie Współczesnej Muzyki Kameralnej w Krakowie (2005 i 2006), XIII
Akademickim Konkursie Klarnetowym we Włoszakowicach (2006), Międzynarodowym Konkursie Kameralnym w Oleśnicy (2006), Międzynarodowym Konkursie Kameralnym im. K. Bacewicza w Łodzi (2010), gdzie
przyznano mu nagrodę specjalną dla najlepszego klarnecisty konkursu.
Dwukrotnie był stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Jako solista koncertował w Niemczech, Italii, Monaco, RPA, i wielu miastach Polski. Stale współpracuje z Polską Filharmonią Kameralną Sopot
i Polską Filharmonią Bałtycką, a także Orkiestrą Kameralną Hanseatica.
Od października 2007 roku jest pedagogiem Akademii Muzycznej im. St.
Moniuszki w Gdańsku.
źródło: www.filharmonia.gda.pl
16.11.2015, poniedziałek, godz. 18:00
KONCERT KAMERALNY
NeoQuartet:
Karolina Piątkowska-Nowicka – skrzypce I
Paweł Kapica – skrzypce II
Michał Markiewicz – altówka
Krzysztof Pawłowski – wiolonczela
PROGRAM
Aleksander Lasoń – Kwartet smyczkowy nr 6 (2005)
Bohdan Sehin – Talos na kwartet smyczkowy (2014)
Dariusz Przybylski – Green and Maron. Hommàge a Mark Rothko (2013)
Aleksander Kościów – Kwartet smyczkowy nr 10 (2012-13)
KOMPOZYTORZY
Aleksander Lasoń urodził się 10 listopada 1951 r. w Siemianowicach
Śląskich. Ukończył z wyróżnieniem studia kompozytorskie w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach pod kierunkiem prof. Józefa
Świdra, studia uzupełniał na kursach, m. in. w Burgas u Tona de Leeuw,
Marina Goleminova i Andreya Eshpay’a, w latach 1984 i 1988 brał udział
w Międzynarodowych Wakacyjnych Kursach Nowej Muzyki w Darmstadt.
Początkowo działał jako pianista improwizator (w 1972 roku został laureatem IV Konkursu Improwizacji Fortepianowej w Gdańsku), po czym
poświęcił się przede wszystkim komponowaniu, a także dyrygenturze.
Za swoją twórczość otrzymał szereg znaczących nagród, do najważniejszych należą, m. in.: Nagroda im. Beethovena Miasta Bonn za II Symfonię
„koncertującą” na fortepian i orkiestrę (1980); trzykrotnie uzyskał wysokie
lokaty na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu – za I Symfonię na instrumenty dęte, perkusję i dwa fortepiany uzyskał najwyższą punktację i I lokatę w 1980 roku, za II Kwartet smyczkowy
oraz Concerto festivo na skrzypce i orkiestrę wyróżnienia w 1988 i w 1997,
w 1985 za cykl Muzyk kameralnych i Trzy pieśni do sł. K. Iłłakowiczówny
otrzymał Nagrodę Śląskiej Polihymnii, następnie nagrodę I stopnia im. St.
Wyspiańskiego za wybitne osiągnięcia kompozytorskie (1986); dwukrotnie nagrodę-stypendium twórcze Witolda Lutosławskiego (1987 i 1989),
Nagrodę–stypendium „Exclusiv” wydawnictwa muzycznego „TONOS
Music Publishers” w Darmstadt (1988/1989), Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich za wybitne osiągnięcia kompozytorskie oraz działalność
wykonawczą w dziedzinie nowej muzyki (2002), dwukrotnie Nominację
do Nagrody Mediów Publicznych OPUS za VII Kwartet smyczkowy (2008)
i Called Back (2009), i wiele innych nagród. Obok pracy twórczej od 1975
roku prowadzi również działalność pedagogiczną.
W styczniu 2000 roku otrzymał tytuł profesora sztuk muzycznych.
Wykłada na Wydziale Artystycznym Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie i prowadzi klasę kompozycji w Akademii Muzycznej w Katowicach.
Od 1996 przez wiele był dyrygentem Orkiestry Muzyki Nowej, założonej
z jego inicjatywy przy Akademii Muzycznej w Katowicach, której celem
jest popularyzacja muzyki najnowszej i klasyki XX w. W latach 1986-89
37
był wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej w Warszawie (polskiej sekcji ISCM), a w latach 1990-93 – prezesem Oddziału
Związku Kompozytorów Polskich w Katowicach. Od kilku kadencji był
przewodniczącym Komisji Kwalifikacyjnej Związku Kompozytorów Polskich w Warszawie. Jego utwory opublikowane są w Polskim Wydawnictwie Muzycznym w Krakowie, wydawnictwie EUTERPE W Krakowie
oraz za granicą w wydawnictwie „TONOS Music Publishers” w Darmstadt
i Edition Modern w Monachium.
*
Muzyka mojego VI Kwartetu smyczkowego to połączenie dwóch odmiennych światów: tego co nieznane, tajemnicze, ukryte i intrygujące z
tym co znane, jednak ubrane w echo nowych czasów. To kolejna próba
uchwycenia pierwiastka tak ważnej dla mnie duchowości i uczuciowości
w muzyce. Całość Kwartetu to połączenie intensywności brzmienia z nowym rozumieniem formy kwartetu, to jednoczęściowy, trwający ca 13
minut utwór. Główny nacisk w procesie komponowania kładę na tworzenie tzw. „nowej melodyki”, nad którą wiele lat pracuję, oraz budowanie
specyficznej jednoczęściowej formy, z wieloma wewnętrznymi ogniwami,
płynącej niemalże od początku do końca utworu na zasadzie jednej fali,
zmiennych i kontrastujących nastrojów.
Nieskończoność.
Niewypowiedziane zdania między taktami.
Myśli między nutami.
Frazy między ciszą.
Teraźniejszość. Przeszłość. Przyszłość.
Wolność i indywidualność.
Przeznaczenie i wskrzeszenie.
Przeznaczenie.
źródło: http://www.iscm.org/catalogue/works/sehin-bohdan-talos
Aleksander Lasoń
Bohdan Sehin, ur. w 1976 roku w Borszczowie (Ukraina, obwód
Tarnopolski), w 1994 roku ukończył Kolegium Muzyczne w Tarnopolu.
Studiował kompozycję w Akademii Muzycznej we Lwowie w klasie Mi38
rosława Skoryka. Jest laureatem II Nagrody w Międzynarodowym Konkursie Kompozytorów im. S. Prokofiewa (Mariopol, Ukraina, 2000), II
Nagrody w Narodowym Ogólnoukraińskim Konkursie Młodych Artystów
start (Kijów, 2003) i Nagrody Państwowej im. L. Rewuckiego. W 2003 roku
studiował w Krakowskiej Akademii Muzycznej w klasie Zbigniewa Bujarskiego. jako stypendysta Ministra Kultury RP w ramach projektu Gaude
Polonia. W tym samym roku na zamówienie Fundacji Przyjaciół „Warszawskiej Jesieni” skomponował utwór Why is my verse so barren of new
pride dla Hilliard Ensemble. Prawykonanie nastąpiło w czasie festiwalu
„Arvo Pärt – człowiek pogranicza” w Sejnach w obecności Arvo Pärta.
W 2006 roku studiował u Zygmunta Krauzego, otrzymując ponownie
stypendium Gaude Polonia. Utwory Bohdana Sehina były wykonywane
przez Lwowski Chór Kameralny Gloria, Hilliard Ensamble, Chór Kameralny Cantus z Użhorodu, Orkiestrę Kameralną Leopolis, Orkiestrę Kiev
Camerata pod dyrekcją Romana Rewakowicza, pianistę Józefa Örményego
i in. Od dwóch lat kompozytor współpracuje ze Lwowskim Narodowym
Teatrem Dramatycznym im. M. Zankoweckiej.
*
Słowo Talos ma kilka znaczeń w mitologii greckiej: Talos to bohater,
brązowy gigant, któremu Zeus powierzył opiekę nad Europą; według innych przekazów Talos to bóg – ojciec Hefajstosa, czy też uczeń Dedala.
Mitologia grecka jest dla mnie ważnym źródłem inspiracji, ponieważ poszerza pole wyobraźni i poszukiwań twórczych.
Bohdan Sehin
Dariusz Przybylski, ur. 28 lipca 1984 roku w Koninie, jest absolwentem Państwowej Szkoły Muzycznej II st. w Koninie w klasie organów Hanny Stypułkowskiej (dyplom w 2003). W 2008 ukończył z Medalem „Magna cum Laude” kompozycję pod kierunkiem Marcina Błażewicza i grę
na organach w klasie Andrzeja Chorosińskiego na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie. W roku akademickim 2006-2007
studiował jako stypendysta programu Socrates/Erasmus w Hochschule
für Musik w Kolonii – kompozycję w klasie Yorka Höllera, kompozycję
elektroniczną u Hansa Ulricha Humperta, instrumentację pod kierun39
kiem Krzysztofa Meyera oraz grę na organach w klasie Johannesa Gefferta.
W 2008 ukończył studia podyplomowe (Solistenklasse/Konzertexam)
w klasie kompozycji Wolfganga Rihma w Hochschule für Musik w Karlsruhe oraz uzyskał stopień doktora sztuki muzycznej na Uniwersytecie
Muzycznym w Warszawie. Brał udział w Programie Promocji 13 Kompozytorów Europejskiego Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego (20072010). Otrzymał tytuły: Primus Inter Pares 2007 (II miejsce w województwie mazowieckim) oraz Primus Inter Pares 2008. Brał udział w kursach
mistrzowskich z zakresu kompozycji (Olgi Neuwirth, Kurta Schwertsika,
Paula Edlina, Dominica Muldowney’a, Rodericka Watkinsa, Philipa Wilby’ego), interpretacji muzyki organowej (Karola Gołębiowskiego, Edgara
Krappa, Gerharda Weinbergera, Garyego Verkade, Wolfganga Zerera)
oraz improwizacji organowej (Tomasza Adama Nowaka, Daniela Rotha).
Jest laureatem wielu konkursów organowych, m.in.: w 2001 otrzymał II
nagrodę (I nie przyznano) oraz Nagrodę Specjalną Mariana Sawy w IV
Konkursie Polskiej Muzyki Organowej XX Wieku w Legnicy, w 2005 –
Główną Nagrodę w VI Konkursie Muzyki XX i XXI wieku dla Młodych
Wykonawców w Warszawie zorganizowanym przez Polskie Towarzystwo
Muzyki Współczesnej, I nagrodę w III Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim „Patri Patriae” w Katowicach na utwór dedykowany Papieżowi Janowi Pawłowi II, wyróżnienie w II Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim towarzyszącym Conversatorium Organowemu w Legnicy,
w 2004 – II nagrodę w XII Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim
im. Adama Didura w Sanoku oraz II nagrodę (I nie przyznano) w II Konkursie Kompozytorskim Mikołów 2004, w 2005 – I nagrodę w Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim Miasta Wiedeń, I nagrodę w III
Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim im. Tadeusza Ochlewskiego
w Krakowie organizowanym przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne oraz
I nagrodę Fünf Rilke w XIII Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim
im. Adama Didura w Sanoku, w 2006 – III nagrodę w Międzynarodowym
Konkursie Kompozytorskim Franz Josef Reinl-Stiftung w Wiedniu, wyróżnienie w II Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. Grażyny Bacewicz w Łodzi, I nagrodę w Konkursie Młodych Kompozytorów
im. Tadeusza Bairda, I i II nagrodę w I Ogólnopolskim Otwartym Konkursie Kompozytorskim Pro Organo, II nagrodę w Międzynarodowym
40
Konkursie Kompozytorskim im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy, I nagrodę w Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim
Mikołów 2006, w 2008 – II nagrodę w Międzynarodowym Konkursie
Kompozytorskim Musica Sacra w Częstochowie oraz II nagrodę w 49.
Konkursie Młodych Kompozytorów im. Tadeusza Bairda. Ponadto
otrzymał Stypendium Fundacji ZE PAK Młode Talenty (2003), Stypendium Ministra Kultury (2003, 2006, 2009), Stypendium Fundacji Bankowej im. Leopolda Kronenberga (2005), Nagrodę Ministra
Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2006), Stypendium Keimyung
Research Foundation (2006), Stypendium Socrates/Erasmus (2006),
Stypendium Młoda Polska (2007), Stypendium Telewizji Polskiej (nagroda w programie Dolina Kreatywna, 2008), Stypendium DAAD
(2009/2010). W 2006 brał udział w międzynarodowym projekcie
kompozytorskim Mozart Pyramid, odbywającym się w Canterbury
(Wielka Brytania) z okazji roku Mozartowskiego, oraz w projekcie 60
zamówień na 60-lecie Związku Kompozytorów Polskich. Jako organista
koncertował w wielu miastach Polski oraz za granicą. W jego repertuarze szczególne miejsce zajmuje muzyka nowa, w swoim dorobku
ma wiele prawykonań. Występuje również jako improwizator. Jego
utwory zostały zarejestrowane na kilkunastu płytach kompaktowych
(DUX, Megavox, POLMIC). Płyta z nagraniem utworu Bogurodzica
na organy solo (2003) w wykonaniu Andrzeja Chorosińskiego otrzymała status Podwójnej Platynowej Płyty, zaś płyty 20 lat Conversatorium Organowego w Legnicy (DUX) oraz Młodzi Kompozytorzy w
Hołdzie Chopinowi (DUX) zostały nominowane do nagrody Fryderyk
2005. W 2010, nakładem wydawnictwa DUX, ukazała się jego pierwsza monograficzna płyta z utworami orkiestrowymi. Jego kompozycje dostępne są za pośrednictwem wydawnictwa Verlag Neue Musik
w Berlinie. Dariusz Przybylski zajmuje się także pracą pedagogiczną.
Od 2008 roku wykłada w macierzystej uczelni, a w roku akademickim
2010/2011 prowadził klasę kompozycji w Keimyung University (Korea Południowa). Jest członkiem Koła Młodych ZKP (w latach 20062008 sprawował obowiązki sekretarza, od 2008 pełni funkcję przewodniczącego), Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej oraz
Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.
41
*
Tytuł kompozycji Green and Maron. Hommàge a Mark Rothko na
kwartet smyczkowy Dariusza Przybylskiego odsyła do twórczości Marka
Rothko, wybitnego malarza amerykańskiego, twórcy o wielkiej sile oddziaływania (jego prace inspirowały np. Mortona Feldmana). Dzieło stanowi klasyczny przykład ekspresjonizmu abstrakcyjnego, a ściślej – nurtu o nazwie colour field painting, „malarstwa barwnych płaszczyzn”. Czy
utwór okaże się czymś rodzaju colour field music - kontemplacją powolnych zmian jednej barwy dźwiękowej w inną? A może intensywna ekspresja obrazu znajdzie odpowiednik w muzyce żywiołowej, o jaskrawych
kontrastach? Jaskrawość i żywioł zdają się bliższe dotychczasowej muzyce
Przybylskiego i zdominują prawdopodobnie jego najnowszą kompozycję.
Tego jednak nie można być pewnym. Niech ta niepewność trzyma nas w
stanie wzmożonej muzycznej czujności.
Marcin Krajewski
Aleksander Kościów, ur. 5 maja 1974 w Opolu, w latach 1993-1998
studiował kompozycję pod kierunkiem Mariana Borkowskiego (dyplom
z wyróżnieniem), a w latach 1994-1998 grę na altówce w klasie Błażeja
Sroczyńskiego w Akademii Muzycznej w Warszawie. W 2007 uzyskał stopień
doktora sztuki w dziedzinie kompozycji. Jest laureatem konkursów kompozytorskich w Katowicach (1991 – wyróżnienie), Tychach (1992 – finalista), Warszawie (1995 – wyróżnienie, 1998 – wyróżnienie, 1999 – I
nagroda, 2000 – wyróżnienie), Częstochowie (1996 – wyróżnienie), Gdańsku (1997 – III nagroda), Krakowie (1999 – I nagroda), Katowicach (2000
– Nagroda Główna). W 2004 otrzymał stypendium Fundacji Fulbrighta
(Junior Grant). Utwory Aleksandra Kościówa były wykonywane w Polsce
oraz za granicą (w Niemczech, Anglii, Szkocji, Rosji, na Ukrainie, we Francji, Włoszech, Japonii, Korei Południowej, Stanach Zjednoczonych). Od
roku akademickiego 1998/99 jest pracownikiem dydaktycznym Akademii
Muzycznej (obecnie Uniwersytet Muzyczny F. Chopina) w Warszawie. Ponadto wykładał w San Diego (Stany Zjednoczone), Weikersheim (Niemcy) i Taegu (Korea Południowa). Od 1999 współpracuje z Joe Alterem,
amerykańskim choreografem baletu współczesnego. Od 2009 jest stałym
współpracownikiem społeczno-kulturalnego dwumiesięcznika „Stro42
ny” pod red. Jana Feusette’a). W latach 1996-1998 był sekretarzem Koła
Młodych Związku Kompozytorów Polskich, od 2002 roku jest członkiem
zwyczajnym ZKP, a także członkiem Stowarzyszenia „Laboratorium Muzyki Współczesnej” oraz Akademii Fonograficznej. Zajmuje się również
twórczością literacką. Wydał trzy powieści: Świat nura (2006), Przeproś.
Przewodnik gracza (2008 – książka nominowana do „Paszportu Polityki”)
oraz Lecą wieloryby (2010).
WYKONAWCY
NeoQuartet to kwartet smyczkowy złożony z absolwentów Akademii
Muzycznych w Gdańsku, Warszawie i Lucernie. Tworzą go: Karolina Piątkowska-Nowicka (1. skrzypce), Paweł Kapica (2. skrzypce), Michał Markiewicz (altówka) i Krzysztof Pawłowski (wiolonczela). NeoQuartet jest
jednym z najprężniej działających polskich zespołów kameralnych specjalizujących się w wykonawstwie muzyki najnowszej. Za swój cel stawia
sobie promocję twórczości głównie młodych kompozytorów. Członkowie
NeoQuartet to pasjonaci sztuki współczesnej, chętni do nowatorskich
poszukiwań, otwarci na współpracę z najbardziej wymagającymi artystami. Muzycy realizują swoją wizję łączenia wielu dziedzin sztuki takich
jak muzyka, wizualizacje, elektronika czy taniec, skupiając się na propagowaniu sztuki współczesnej w szerokim gronie odbiorców. NeoQuartet ma w swoim repertuarze utwory m.in. Reicha, Crumba, Schnittkego,
Pendereckiego, posiada także w swoim dorobku artystycznym kilkadziesiąt prawykonań utworów kompozytorów młodego pokolenia. W 2008
roku muzycy dokonali w Studiu im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie
nagrania kwartetu Agnieszki Stulgińskiej. Kompozycja nagrana i wydana przez wytwórnię fonograficzną DUX została nominowana do nagrody „Fryderyk” w kategorii muzyka współczesna. W 2009 roku kwartet
wziął udział w jednym z najbardziej prestiżowych konkursów Interpretacji Muzyki Współczesnej „Gaudeamus” w Amsterdamie, gdzie znalazł
się w półfinale pośród dziesięciu zespołów z całego świata. W grudniu
2010 roku ukazała się debiutancka płyta zespołu wydana przez wytwórnię
DUX. Na krążku znalazły się utwory różnorodne stylistycznie, począwszy od eklektycznego kwartetu Lasonia, przez sonorystyczny „Floral Fa43
iry” Hosokawy, aż po minimalistyczny Streepjes Janssena. W 2010 roku
NeoQuartet otrzymał Stypendium Marszałka Województwa oraz Stypendium Prezydenta Miasta Gdańska, w 2012 r. zespół został nominowany
do nagrody „Sztorm Roku 2011”, „Pomorskiej Nagrody Artystycznej”
oraz do nagrody „Fryderyk” w kategorii debiut fonograficzny roku. Zespół koncertuje w Polsce, jak i poza jej granicami (Ukraina, Szwajcaria,
Włochy, Rosja, Litwa). Ma na swoim koncie udział w takich festiwalach
jak: Gdański Festiwal Muzyczny, Międzynarodowy Festiwal Sopot Classic,
Ukrainian Biennale of New Music, Festiwal im. J. Waldorfa w Radziejowicach, Dni Muzyki Nowej (Gdańsk) , Musica Electronica Nova (Wrocław),
Festiwal Kontrasty (Lwów), Warszawska Jesień, Another Space (Moskwa).
W roku 2014 zespół nagrał i wydał trzy albumy CD: z muzyką Joanny
Bruzdowicz (wraz ze śpiewaczką Lilianą Górską i pianistą Tomaszem Joczem); monograficzny album amerykańskiej kompozytorki Dosi Mckay
(Gavia Music), oraz dla wytwórni DUX - 5 kwartetów smyczkowych Aleksandra Kościowa. Wszystkie nagrania spotkały się ze znakomitym przyjęciem przez krytyków i melomanów. Neoquartet jest organizatorem własnego festiwalu NeoArte – Spektrum Muzyki Nowej, którego pierwsza edycja
odbyła się w październiku 2012. Impreza odbywa się w Gdańsku i corocznie patronuje jej wybitny kompozytor. Zespół gościł już Pawła Szymańskiego, Elżbietę Sikorę i Cezarego Duchnowskiego. Wśród wykonawców
festiwalu warto wymienić Motion Trio, Kwartludium, Szabolcsa Esztenyi,
Ensemble Nostri Temporis, Kuba Kapsa Ensemble, Agatę Zubel. Od 2013
roku formuła festiwalu systematycznie jest poszerzana o część edukacyjną,
w skład której wchodzą warsztaty dla kompozytorów, warsztaty współczesnej improwizacji oraz zajęcia dla dzieci. Założone przez Neoquartet Stowarzyszenie NeoArte, dzięki wsparciu Instytutu Muzyki i Tańca regularnie
zamawia u polskich i zagranicznych kompozytorów nowe utwory. Wśród
twórców, którzy napisali specjalnie dla NeoQuartet m.in. Sławomir Kupczak, Jakub Polaczyk, Bohdan Sehin, Aleksander Kosciów, Oleksij Shmurak, Jerzy Kornowicz, Agnieszka Stulgińska, Marek Czerniewicz, Dariusz
Przybylski, Xiaogang Ye, Gabriel Paiuk.
44
17.11.2015, wtorek, godz. 18:00
KONCERT PIEŚNI DO SŁÓW HALINY POŚWIATOWSKIEJ
Aleksandra Nawe – fortepian
Katarzyna Zając-Caban – sopran
Agnieszka Makówka – mezzosopran
Izabela Połońska – recytacja, śpiew
PROGRAM
Tadeusz Dixa – Koniugacja na sopran i fortepian (2015) *
Jacek Wierzchowski – Ich dwoje (2015)
Jerzy Bauer – Wenus (2005)
Jerzy Bauer – Wielkopostna legenda (2007)
Jerzy Bauer – Przypowieść (2007)
Andrzej Hundziak – Cztery pieśni do wierszy H. Poświatowskiej
Boże mój, zmiłuj się nade mną (2007)
Bądź przy mnie blisko (2005)
…tak bardzo cię kocham…(2007)
Kołysanka (2007)
Jacek Wierzchowski – Nie potrafiących (2015)
Krzysztof Grzeszczak – Trzy pieśni do wierszy
Haliny Poświatowskiej na głos i fortepian (2015)
*** (w rozstawione ręce)
*** (bądź przy mnie blisko)
*** (w jadowitym brzęku)
Jacek Wierzchowski – Śmierć (2015)
Andrzej Dziadek – Koniugacja na mezzosopran i fortepian (2015) *
KOMPOZYTORZY
Jerzy Bauer, ur. 12 maja 1936 w Łodzi. Studiował w PWSM w Łodzi:
teorię muzyki (dyplom w 1959), dyrygenturę (dyplom w 1961) oraz kompozycję pod kierunkiem Tomasza Kiesewettera (dyplom w 1966). W latach 1969-70 odbył studia uzupełniające u Nadii Boulanger w Paryżu.
W latach 1959-60 pracował w Państwowym Liceum Muzycznym w Łodzi. W 1960 rozpoczął działalność pedagogiczną w PWSM w Łodzi. W 1979
uzyskał tytuł docenta, w 1987 profesora nadzwyczajnego, zaś w 1992 profesora zwyczajnego. W latach 1980-98 pełnił funkcję kierownika Katedry
Kompozycji, Teorii Muzyki i Rytmiki, a od 2000 jest kierownikiem Katedry Teorii Muzyki. Jednocześnie – w latach 1990-96 – był dziekanem
Wydziału Kompozycji, Teorii, Wychowania Muzycznego i Rytmiki łódzkiej uczelni. W latach 1989-91 sprawował funkcję wiceprezesa Zarządu
Głównego Związku Kompozytorów Polskich. Utwory Jerzego Bauera były
wykonywane na wielu koncertach i festiwalach, m.in. na „Warszawskiej Jesieni”, Festiwalu Polskiej Muzyki Współczesnej „Musica Polonica Nova”
we Wrocławiu. Jest laureatem wielu nagród i wyróżnień na konkursach
kompozytorskich: w 1970 otrzymał III nagrodę na Konkursie Kompozytorskim w Gdańsku za Trio stroikowe nr 1 na obój, klarnet i fagot (1964),
w 1971 – wyróżnienie na Konkursie Kompozytorskim im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach za Aetatis Mediae Sculpturae na chór mieszany,
chór chłopięcy i wielką orkiestrę symfoniczną (1970-71), w 1973 – wyróżnienie na Konkursie Kompozytorskim im. Karola Szymanowskiego
w Katowicach za Pulsacje symfoniczne na wielką orkiestrę symfoniczną,
dwie gitary elektryczne i organy (1973), w 1984 – II nagrodę na Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim w Białymstoku za Jubilate e la
danza polacca na orkiestrę symfoniczną (1984), w tym samym roku – III
nagrodę na Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim w Łodzi za Trzy
ballady na gitarę (1983), w 1985 – I nagrodę na Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim w Kamieniu Pomorskim za Accende lumen sensibus na organy (1985), w 1988 – Brązowy Medal podczas XXXI Concours
International de Guitare zorganizowanego przez Radio France w Paryżu
za Barwy i rytmy w ruchu na gitarę (1989), zaś w 1991 – I nagrodę na
Ogólnopolskim Konkursie im. Wawrzyńca Żuławskiego w Warszawie za
47
Malowanki wiejskie na sopran (mezzosopran) i fortepian (1991). Jerzy
Bauer w 1980 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 2005 – Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski,
w 2006 – Srebrnym Medalem „Zasłużony kulturze – Gloria Artis”.
*
Pieśń Wenus do wiersza Haliny Poświatowskiej powstała w roku 2005
na prośbę i z inspiracji pianistki Aleksandry Nawe, która ze względu na
pokrewieństwo z Poetką zapragnęła ukazać tę wyjątkową poezję także
przez pryzmat fortepianu i współcześnie tworzonej przez zaprzyjaźnionych kompozytorów muzyki. Pierwszej prezentacji dokonali baryton
Ziemowit Wojtczak i kuzynka poetki, 10 października 2005 roku w łódzkiej Akademii Muzycznej na koncercie Medytacja słowno – muzyczna.
Pamięci Haliny Poświatowskiej według projektu Aleksandry Nawe. Dwie
pieśni: Wielkopostna legenda i Przypowieść pochodzą ze skomponowanego
w 2007 roku tryptyku do poezji Poświatowskiej zadedykowanego Aleksandrze Nawe z okazji jej habilitacji. Prawykonanie z udziałem barytona
Ziemowita Wojtczaka odbyło się w ramach Sesji Musica Moderna w Akademii Muzycznej w Łodzi podczas jubileuszowego koncertu 20-lecia pracy
artystycznej pianistki, 1 grudnia 2008 roku.
Andrzej Hundziak, ur. 1 marca 1927 w Krośniewicach, w latach 194753 studiował teorię muzyki u Kazimierza Sikorskiego, Kazimierza Jurdzińskiego i Tomasza Kiesewettera w PWSM w Łodzi oraz muzykologię na Uniwersytecie Łódzkim (1948-51). W roku1960 podjął studia kompozytorskie
pod kierunkiem Tadeusza Szeligowskiego w PWSM w Warszawie. Po jego
śmierci w 1963 kontynuował je w klasie Bolesława Woytowicza w PWSM
w Katowicach, uzyskując w 1966 roku dyplom z wyróżnieniem. W roku
1967 wyjechał na stypendium do Paryża, gdzie studiował pod kierunkiem
Nadii Boulanger. Po powrocie do kraju podjął współpracę z teatrami dramatycznymi (m.in. w Łodzi, Warszawie, Toruniu, Zabrzu, Katowicach, Poznaniu i Kaliszu), jako autor muzyki do sztuk teatralnych. W latach 197981 piastował stanowisko dyrektora naczelnego Teatru Wielkiego w Łodzi.
Równolegle zajmował się też pracą pedagogiczną. W latach 1954-61 pełnił
48
funkcję dyrektora Państwowej Szkoły Muzycznej I st. w Łodzi, w latach
1958-61 Społecznych Ognisk Muzycznych w Łodzi, od 1961 Państwowej
Podstawowej Szkoły Muzycznej i Państwowego Liceum Muzycznego w Łodzi. Od roku 1974 pracuje w łódzkiej Akademii Muzycznej. Działa również
jako animator życia muzycznego. W latach 1956-71 był prezesem Łódzkiego Towarzystwa Muzycznego, w latach 1975-79 Federacji Stowarzyszeń
Kulturalnych Województwa Miejskiego Łódzkiego. W 1978 zorganizował
w Łodzi jedną z edycji Międzynarodowego Konkursu Akordeonowego.
W 1977 powołał do życia Ogólnopolski Festiwal Współczesnej Twórczości
Muzycznej dla Dzieci i Młodzieży „Do-Re-Mi”, którego jest dyrektorem
i kierownikiem artystycznym. Od lat zasiada także w jury Ogólnopolskiego Konkursu Chórów dla Dzieci i Młodzieży w Bydgoszczy. W latach 70.
publikował artykuły o charakterze dydaktycznym i pedagogicznym, wydawane głównie w materiałach Centralnego Ośrodka Pedagogicznego Szkolnictwa Artystycznego. Jest członkiem rady artystycznej przy Ministerstwie
Edukacji Narodowej. Za twórczość dla dzieci i młodzieży, która stanowi
blisko jedną trzecią jego dorobku, otrzymał wiele nagród, m.in. w 1977
I nagrodę na III Biennale Sztuki dla Dzieci w Poznaniu, w 1980 Nagrodę
Prezesa Rady Ministrów, w 1982 III nagrodę na Konkursie Związku Kompozytorów Polskich. Ponadto w 1964 został odznaczony Złotym Krzyżem
Zasługi, a w 1976 uhonorowany Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”.
*
Do skomponowania pieśni ze słowami Haliny Poświatowskiej sprowokowała Andrzeja Hundziaka Aleksandra Nawe. Pierwotnie, w roku 2005
powstały dwie: Bądź przy mnie blisko i Koniugacja. Ich prawykonania podjęła się Beata Zawadzka-Kłos – sopran, z Aleksandrą Nawe przy fortepianie podczas koncertu w ramach 46. Sesja Musica Moderna, który odbył się
25 kwietnia 2005 roku w Akademii Muzycznej w Łodzi. Później powstały
jeszcze trzy pieśni o tytułach: Boże mój zmiłuj się nade mną (prawykonana
25 kwietnia 2007 roku w łódzkiej Akademii Muzycznej podczas 50. Sesji
Musica Moderna na Koncercie Andrzej Hundziak 80.); …tak bardzo cię
kocham… i Kołysanka, które były wykonywane m.in. w Warszawie i Łodzi
przez różnych wykonawców. Ostatnio włączyła je do swojego repertuaru
sopranistka Katarzyna Zając-Caban.
49
Krzysztof Grzeszczak, ur. 17 września 1965 w Makowie Mazowieckim, w latach 1987-89 pobierał lekcje harmonii i kontrapunktu u Franciszka Wesołowskiego oraz lekcje gry na organach u Feliksa Rączkowskiego.
W 1993 uzyskał dyplom z teologii w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (obecnie Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego), a następnie rozpoczął studia w Akademii Muzycznej w Łodzi w dwóch specjalnościach: kompozycji w klasie Jerzego Bauera (dyplom z wyróżnieniem
w 1999 roku) i teorii muzyki u Franciszka Wesołowskiego (dyplom z wyróżnieniem w 2000 roku). Jednocześnie kontynuował naukę gry na organach pod kierunkiem Piotra Grajtera. W 1996 roku brał udział w kursie
kompozytorskim prowadzonym przez Reinharda Wolschinę z Weimaru.
W latach 1997-2001 współpracował jako organista z Chórem Kameralnym Akademii Muzycznej w Łodzi, występując z nim na koncertach
w kraju i za granicą. Pełni także funkcję organisty i dyrygenta chórów
w łódzkich kościołach. Jest laureatem konkursów kompozytorskich w kraju
i za granicą. Jego kompozycje były wykonywane na wielu festiwalach krajowych i zagranicznych, m.in. w Czechach, Niemczech, Holandii, Francji i Włoszech. Krzysztof Grzeszczak od 1999 roku wykłada w Akademii
Muzycznej w Łodzi. W 2004 uzyskał stopień doktora sztuki muzycznej,
a 2013 roku stopień doktora habilitowanego. W 2001 został członkiem Związku Kompozytorów Polskich. W 2004 otrzymał Brązowy Krzyż Zasługi.
*
Cykl Trzy pieśni do wierszy Haliny Poświatowskiej na głos i fortepian powstał w roku 2015 na prośbę Aleksandry Nawe i jej został zadedykowany.
Prawykonanie z udziałem Agnieszki Makówki – mezzosopran, miało miejsce w Częstochowie, w Ośrodku Promocji Kultury Gaude Mater,
9 maja 2015 roku w ramach uroczystych obchodów 80. urodzin poetki.
Jacek Wierzchowski – muzyk Filharmonii Szczecińskiej, kompozytor, pedagog. Dla teatru komponuje od roku 1990. Tworzy muzykę do
spektakli m.in. Bogusława Kierca, Ewy Wycichowskiej, Zbigniewa Niecikowskiego. Zadebiutował w 1990 roku jako autor piosenek do spektaklu Byłem Jestem, złożonego z tekstów Rafała Wojaczka. Od 1992 roku
50
współpracuje z Anną Augustynowicz. Na stałe wszedł do grona współpracujących z nią realizatorów, komponując muzykę do Moralności pani
Dulskiej (2000). Został dwukrotnie nagrodzony za muzykę do jej przedstawień: Wesele w Ogólnopolskim Konkursie na Inscenizację Utworów
Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie oraz Sędziowie na 31. Opolskich
Konfrontacjach Teatralnych. Skomponował muzykę do ok. 70 przedstawień teatralnych, tanecznych, widowisk i teatru telewizji.
*
Trzy pieśni do wierszy Haliny Poświatowskiej Jacek Wierzchowski
skomponował w 2015 roku na prośbę pierwszych wykonawczyń: Izabeli
Połońskiej i Aleksandry Nawe.
Prawykonanie odbyło się 17 września b.r. podczas koncertu w ramach
Festiwalu „Muzyka u Jezuitów” w Łodzi.
Tadeusz Dixa, ur. 17 stycznia 1983 roku w Gdyni, studiował w Akademii
Muzycznej w Gdańsku, uzyskując dyplomy w trzech specjalnościach: teorii
muzyki (dyplom z wyróżnieniem), kompozycji w klasie Andrzeja Dziadka
(dyplom z wyróżnieniem) oraz dyrygentury symfoniczno-operowej pod
kierunkiem Wojciecha Rajskiego. Jako stypendysta programu Erasmus odbył roczne studia kompozytorskie i dyrygenckie w Universität für Musik
und darstellende Kunst w Grazu. Był także dwukrotnym stypendystą Miasta Gdyni. Już w czasie studiów rozpoczął aktywną działalność artystyczną
jako kompozytor, dyrygent i organizator życia muzycznego, która zaowocowała wieloma wykonaniami jego utworów w Polsce oraz za granicą. Jego
kompozycje wykonywały czołowe zespoły filharmoniczne Wybrzeża – Polska Filharmonia Bałtycka w Gdańsku oraz Polska Filharmonia Kameralna
w Sopocie. Od roku 2013 kieruje orkiestrą Sinfonietta Pomerania, z którą
dokonał wielu prawykonań utworów polskich kompozytorów współczesnych. Od roku 2009 pracuje na Wydziale Dyrygentury, Kompozycji i Teorii
Muzyki Akademii Muzycznej w Gdańsku, obecnie na stanowisku asystenta
w Katedrze Kompozycji.
*
Pieśń Koniugacja na sopran i fortepian do słów Haliny Poświatowskiej skomponowałem na prośbę znakomitej pianistki Aleksandry Nawe.
51
W utworze pojawiają się muzyczne cytaty z dzieł Gustava Mahlera powiązanych z toposem przemijania.
Tadeusz Dixa
Andrzej Dziadek, ur. 20 października 1957 roku w Jasienicy koło
Bielska-Białej, studiował kompozycję pod kierunkiem Józefa Świdra
w Akademii Muzycznej w Katowicach, uzyskując dyplom z wyróżnieniem
w 1986 roku. W latach 1990-92 kontynuował studia kompozytorskie
u Francisa Burta w Hochschule für Musik und darstellende Kunst
w Wiedniu jako stypendysta Rządu Austriackiego oraz Fundacji im.
Albana Berga. Był wielokrotnym stypendystą Ministerstwa Kultury
i Sztuki oraz Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. Uczestniczył w kursach kompozytorskich w Kazimierzu nad Wisłą, Wiedniu, Borowcu
i Darmstadt. W 1983 roku otrzymał II nagrodę na konkursie kompozytorskim w Gdańsku za Preludium i toccatę na fortepian (1983).
W 1986 r. jury Konkursu Kompozytorskiego im. Grzegorza Fitelberga
pod kierownictwem Krzysztofa Pendereckiego przyznało mu II i III
nagrodę (I nie przyznano) – odpowiednio za Sinfoniettę na orkiestrę
i Koncert na klawesyn i orkiestrę (1985). W 1987 jego Poemat na
orkiestrę wygrał Konkurs Młodych Związku Kompozytorów Polskich.
W 1999 roku Symfonia nr 1 była utworem obowiązkowym na VI Międzynarodowym Konkursie Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach. Jego utwory były wykonywane na licznych koncertach i festiwalach muzyki współczesnej w wielu krajach Europy, Azji, Ameryki
Północnej (m.in. w1991odbyło się w nowojorskiej Carnegie Hall prawykonanie Nokturnu na zespół kameralny) oraz Ameryki Południowej, a także nagrywane dla radia, telewizji oraz na płyty CD. Andrzej
Dziadek w latach 1993-2011 pełnił funkcję prezesa Oddziału Związku
Kompozytorów Polskich w Katowicach, a od 2001do 2009 był członkiem Zarządu Głównego ZKP. W ramach działalności w Związku od
1994 do 2010 był dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Festiwalu „Śląskie Dni Muzyki Współczesnej”, organizował cykl koncertowy Śląska Trybuna Kompozytorów, wydawał publikacje naukowe
i płytowe. Był jurorem wielu konkursów kompozytorskich. W roku
52
2007 był kompozytorem rezydentem International Centre for Composers w Visby (Szwecja). W roku 2008 otrzymał nagrodę honorową
Związku Kompozytorów Polskich. W roku 2013 założył Fundację Sinfonietta Pomerania, jest także współzałożycielem i dyrektorem Orkiestry Sinfonietta Pomerania. Od roku 2014 pełni funkcję prezesa
Oddziału Związku Kompozytorów Polskich w Gdańsku. W roku 2015
został odznaczony Medalem Gloria Artis. Obecnie jest profesorem
klasy kompozycji w Akademii Muzycznej w Gdańsku.
*
Koniugację do słów Haliny Poświatowskiej napisałem jesienią bieżącego roku na prośbę wybitnej pianistki Aleksandry Nawe. Zawarty w treści
tego pięknego wiersza topos przemijania starałem się oddać za pomocą
figuracyjnej frazy powracającej w różnych wariantach w partii fortepianu.
Andrzej Dziadek
WYKONAWCY
Aleksandra Nawe – fortepian, studia w łódzkiej Akademii Muzycznej
ukończyła z wyróżnieniem w klasie fortepianu prof. Zbigniewa Lasockiego oraz klasie kameralnej prof. Rajmunda Ambroziaka. Jej mistrzami byli
także prof. prof. Tadeusz Chmielewski, Anita Krochmalska i Ivan Klansky (Praga). Jest laureatką Ogólnopolskiego Konkursu Muzyki Kameralnej
w Łodzi, otrzymywała także dyplomy za najlepszy akompaniament podczas krajowych i międzynarodowych konkursów instrumentalnych i wokalnych. Współpracowała z wybitnymi pedagogami podczas mistrzowskich kursów wokalnych i instrumentalnych (Łódź – Ingrid Kremling;
Reijer Dorresteijn, Duszniki Zdrój – Stefania Toczyska, Radziejowice –
Ryszard Karczykowski; Teresa Żylis-Gara, Szczawnica i Monaco – Teresa Żylis-Gara), jest zapraszana do jury konkursów dla młodych pianistów
i zespołów kameralnych. Koncertuje w kraju i za granicą (m. in.: Łotwa,
Litwa, Austria, Słowacja, Niemcy, Dania, Włochy, Hiszpania, Francja, Czechy), bierze udział w festiwalach muzycznych, konferencjach naukowo-artystycznych, prawykonaniach utworów kompozytorów współczesnych,
w tym Jej dedykowanych oraz projektach autorskich (m. in. Medytacja
53
słowno-muzyczna „Pamięci Haliny Poświatowskiej” – 2005; Jerzy Bauer-heterogeniczny – 2006; Inspiracje poetyckie w pieśni artystycznej – 2008; Spotkanie z Chopinem – 2010; Zielony pejzaż… Piosenki Piotra Hertla – 2011;
Dwa teatry – 2011; Gwiazda Piotra Hertla – 2012; Poświatowska i muzyka
– 2015). Ma w swoim dorobku kilkanaście płyt CD, także DVD. Dokonała nagrań dla radia polskiego i łotewskiego, teatru i filmu w TV polskiej
oraz holenderskiej. W roku 2003 została wyróżniona odznaką Zasłużony
Działacz Kultury przyznawaną przez Ministra Kultury Rzeczypospolitej
Polskiej. Równolegle z aktywnością artystyczną zajmuje się działalnością
pedagogiczną i naukową. W macierzystej Uczelni pracuje od 1 grudnia
1988 roku. Od 2007 roku posiada stopień naukowy doktora habilitowanego sztuki muzycznej. Zatrudniona na stanowisku profesora nadzwyczajnego w Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi,
w Katedrze Kameralistyki prowadzi zajęcia z zakresu nauki akompaniamentu i kameralistyki fortepianowej.
Agnieszka Makówka – mezzosopran urodziła się w Łodzi. Studia
ukończyła w łódzkiej Akademii Muzycznej na Wydziale Wokalno – Aktorskim
w klasie śpiewu prof. Jadwigi Pietraszkiewicz. Studia podyplomowe
w Hochschule für Musik und darstellende Kunst „Mozarteum“ w Salzburgu. Brała udział w konkursach wokalnych: Międzyuczelnianym Konkursie
Wokalnym w Dusznikach Zdroju w 1992 (II nagroda); Konkursie im. R.
Schumanna w Zwickau w 1993 (wyróżnienie); w Konkursie Wokalnym
im. A. Sari w Nowym Sączu w 1995 (III nagroda); była także finalistką
Konkursu im. A. Dvořáka w Karlovych Varach w 1997 roku. Od 1998 jest
solistką Teatru Wielkiego w Łodzi i Polskiej Opery Kameralnej. W repertuarze ma około 50 partii operowych. W Teatrze Wielkim w Łodzi brała
udział m. in. w następujących produkcjach: Dialogi Karmelitanek F. Poulenca jako Matka Maria, Echnaton Ph. Glassa jako Nefretete, Carmen G.
Bizeta jako Carmen, Aida G. Verdiego jako Amneris, Trubadur G. Verdiego
jako Azucena, Zamek Sinobrodego B. Bartoka jako Judith. Otrzymała wiele nagród i wyróżnień, m. in.: Nagrodę PAN (2000); Nagrodę Marszałka
Województwa łódzkiego za całokształt twórczości (2006 i 2014); Specjalną Nagrodę Marszałka za udział w premierach Teatru Wielkiego w Łodzi
54
Kochankowie z klasztoru Valdemosa M. Ptaszyńskiej (2010); Złotą Maskę
za najlepszą kreację wokalno – aktorską za rolę Cherubina w Weselu Figara W. A. Mozarta w sezonie 2006/2007; Odznakę „Zasłużony dla kultury
polskiej” (2014). Współtwórcami jej scenicznych sukcesów byli wybitni
dyrygenci: T. Wojciechowski, T. Kozłowski, Ł. Borowicz, A. Wicherek, A.
Straszyński, K. Kord, K. Penderecki, V. Kiradijev, M. Caldi, B. Akiki. M.
Pijarowski, W. Michniewski. W latach 2008-2010 dokonała wielu nagrań
dla Polskiego Radia z Polską Orkiestrą Radiową pod batutą Łukasza Borowicza. Współpracuje z wieloma teatrami operowymi w Polsce, m. in. Operą Narodową w Warszawie, Operą Nova w Bydgoszczy, Operą krakowską
i Operą i Filharmonią w Białymstoku oraz ze wszystkimi Filharmoniami
w Polsce, najdłużej z Filharmonią Lubelską (w latach 2004-2008).
Z satysfakcją i powodzeniem wykonuje muzykę współczesną, występuje również w musicalach. Ma na swoim koncie udział w wielu projektach kameralnych wraz z artystami, pedagogami łódzkiej Akademii Muzycznej m. in.: Aleksandrą Nawe, Łukaszem Błaszczykiem, Bogusławem
Pikałą, Markiem Drewnowskim.
Izabela Połońska – wszechstronna wokalistka, kameralistka. Z powodzeniem śpiewa w różnych stylach od klasyki po piosenkę aktorską i jazz.
Absolwentka Akademii Muzycznej w Łodzi (Wydział Wokalno-Aktorski)
oraz Mistrzowskich Podyplomowych Studiów Wokalnych we wrocławskiej Akademii Muzycznej w klasie prof. Christiana Ellsnera. Uczestniczyła także w kursach prowadzonych przez: prof. Teresę Żylis-Gara (Monaco,
Radziejowice) Toma Karuse i Ingrid Kremling w Hamburgu. W latach
2003 – 2009 koncertowała w Europie: Francji, Belgii, Austrii, Hiszpanii,
w Niemczech i we Włoszech. W 2010 roku rozpoczęła współpracę z Katedrą Kameralistyki Akademii Muzycznej w Łodzi, a także w Biurze współpracy z zagranicą (znakomita znajomość języków: angielski, niemiecki,
francuski, włoski), oraz w Biurze Wydarzeń Artystycznych. W listopadzie
2012 roku w wyniku wyborów została członkiem Zarządu Łódzkiego
Oddziału Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków (SPAM). Jest także aktorką Teatru Logos przy Europejskim Centrum Kultury Logos w Łodzi, w którym zagrała w blisko 200 przedstawieniach w kraju i za granicą.
55
W jej dorobku artystycznym szczególne miejsce zajmuje rozpoczęta jeszcze podczas studiów współpraca ze znakomitym kompozytorem i pianistą Piotrem Hertlem. Zaowocowała ona szeregiem wspólnych występów
w kategorii piosenki aktorskiej, które zostały zarejestrowane przez Polskie Radio i TVP. Po śmierci Hertla, wraz z jego rodziną i zaprzyjaźnionymi artystami aktywnie włączyła się w realizację kilku projektów, m. in.
Zielony pejzaż… Piosenki Piotra Hertla (płyta DVD wydana przez firmę
HotPot), Gwiazda dla Piotra Hertla. Wspólne działania członków STS
„Pstrąg”, rodziny kompozytora i artystów doprowadziły do odsłonięcia
(18 maja 2012) Gwiazdy Piotra Hertla w Alei Sław na ulicy Piotrkowskiej
w Łodzi. Ma na swym koncie m.in. występy w legendarnej Piwnicy Artystycznej Kurylewiczów w Warszawie wraz z pianistką Aleksandrą Nawe
oraz liczne prezentacje projektu Jazzowe Kolory Miłości współtworzonego z Witoldem Janiakiem, pianistą i kompozytorem jazzowym, który powstał na zamówienie XIV Wędrownego Festiwalu Filharmonii Łódzkiej
Kolory Polski w 2013 roku.
Katarzyna Zając-Caban – sopran, studia na Wydziale Wokalno-Aktorskim w Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów
w Łodzi ukończyła w 2006 roku. Uczestniczyła w kursach mistrzowskich prowadzonych przez profesorów: Teresę Wojtaszek-Kubiak,
Helenę Łazarską, Piotra Kusiewicza. Na deskach Teatru Wielkiego
w Łodzi zadebiutowała tuż po studiach (2006) partią Xerksesa w operze G. F. Haendla Xerkses. W tym samym roku, rozpoczęła współpracę z Katedrą Kameralistyki Akademii Muzycznej, biorąc udział w sesjach naukowo-artystycznych, koncertach, recitalach dyplomowych
i egzaminach studentów. W 2008 roku podjęła współpracę z Teatrem
Muzycznym w Lublinie, gdzie debiutowała partią Krysi w Ptaszniku
z Tyrolu C. Zellera oraz z niemieckim Teatrem w Bremie. Regularnie
bierze udział w koncertach operowych i operetkowych. Współpracując z impresaryjnym Teatrem w Schwerin (Niemcy) zrealizowała partię
Curry w operze G. Verdiego Moc przeznaczenia (2010). W 2014 roku
wystąpiła podczas XIV Festiwalu Francusko – Polskiego w Douai i Lille, co zaowocowało kolejnymi zaproszeniami.
56
W repertuarze ma wiele pieśni, arie operowe, oratoryjne, musicalowe
oraz partie w operetkach: Księżniczka czardasza, Hrabina Marica E. Kálmána i Wesoła wdówka F. Lehára. Od 2009 roku jest pedagogiem. Pracuje
w Zespole Szkół Muzycznych im. S. Moniuszki w Łodzi, gdzie prowadzi
klasę śpiewu solowego. Swoim uczniom i zespołom wokalnym (zajęcia
emisyjne m. in. z łódzkim Zespołem Tańca Ludowego Harnam oraz z chórem Politechniki łódzkiej) poświęca każdą wolną chwilę.
17.11.2015, wtorek, godz. 20:00
Bazylika św. Mikołaja
RECITAL ORGANOWY
Roman Perucki
PROGRAM
Henryk Mikołaj Górecki – Kantata (1968)
Jan Janca – Orgelverse on „Hilf, Herr meines Lebens” (1994)
Meditationes on “Maria durch ein Dornwald Ging” (1994)
Henryk Hubertus Jabłoński – Aforyzmy (1987)
Edwin Rymarz – Toccata (1978)
Andrzej Dziadek – Impresja z Gotlandii (2007)
Zbigniew Kruczek – Preludium i fuga BACH: Marsz (2013)
KOMPOZYTORZY
Henryk Mikołaj Górecki – zob. s. 11
Jan Janca, ur. 1 czerwca 1933 w Gdańsku) – gry na organach uczył się
początkowo u swego ojca, Antoniego Jancy. Po ukończeniu Państwowej
Szkoły Muzycznej II stopnia w Gdańsku-Wrzeszczu studiował w latach
1950-1955 w PWSM w Krakowie – organy u Bronisława Rutkowskiego
i kompozycję u Stanisława Wiechowicza. Następnie działał jako wolny organista, dokonując m.in. nagrań na organach katedry oliwskiej. W 1957
roku wyjechał do Niemiec. W latach 1958–1962 studiował kompozycję
w Wyższej Szkole Muzycznej w Stuttgarcie u Johanna Nepomuka Davida,
a w latach 1958–1965 był prywatnym uczniem Marcela Duprégo w Paryżu. W latach 1962–1996 był organistą w kościele św. Jana w Tybindze
i wykładowcą muzyki na seminarium duchownym Wilhelmstift. Muzyki
uczył także w Katolickiej Wyższej Szkole Muzyki Kościelnej w Rottenburgu. Skomponował kilka utworów organowych, jest również autorem szeregu prac poświęconych dziejom budowy organów na terenie obecnej Polski
północnej. Wspólnie z W. Renkewitzem napisał książkę Orgelbaukunst in
Ost- und Westpreußen. Przygotował do wydania Utwory z Oliwskiej Tabulatury Organowej oraz 24 Polonezy Johanna Gottlieba Goldberga (Wydawnictwo ORGANON).
Henryk Hubertus Jabłoński (1915-1989), w1932 roku rozpoczął studia z zakresu gry na wiolonczeli pod kierunkiem Kazimierza Wiłkomirskiego w Polskim Konserwatorium Muzycznym w Gdańsku. Następnie uczył
się kompozycji w Berlinie u Wernera Schramma oraz Alfreda Paetscha.
W 1953 roku zdobył II nagrodę (I nie przyznano) za Sonatę na wiolonczelę solo (1953) na konkursie na muzykę kameralną, organizowanym przez
Związek Kompozytorów Polskich. Od 1935 roku współpracował z rozgłośnią radiową Wolnego Miasta Gdańska jako wiolonczelista i aranżer
muzyki popularnej. Podczas II wojny światowej grał jako wiolonczelista
i pianista w małych zespołach rozrywkowych w Gdańsku. Po wojnie pozostał w Polsce. Podjął pracę jako wiolonczelista w orkiestrze symfonicznej
w Gdańsku, w latach 1948-1953 kierował chórem studenckim przy
59
Politechnice Gdańskiej, zaś w latach 1951-54 Chórem Technikum Budowy
Okrętów w Gdańsku. Od 1947 współpracował z Orkiestrą Polskiego Radia,
dla której pisał utwory popularne i rozrywkowe. W latach 50. XX w. pracował także w gdańskiej rozgłośni radiowej, dokonując opracowań muzyki
ludowej z terenów Kaszub. W latach 1954-80 był profesorem kompozycji
i instrumentacji w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Gdańsku. Został uhonorowany m.in. Nagrodą Artystyczną miasta Gdańska (1951), Nagrodą Wojewódzką za wybitne osiągnięcia w dziedzinie upowszechniania
kultury (1971), Nagrodą Prezydenta miasta Gdańska (1975), Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki I stopnia (1980). Henryk Hubertus Jabłoński obok
utworów symfonicznych i kameralnych pisał również muzykę do filmów
oraz piosenek, które wykonywały Barbara Dunin, Marta Mirska, Regina
Pisarek i Violetta Villas.
Edwin Rymarz (1936-2008) urodził się w Komborni na Podkarpaciu. W 1945 roku przyjechał do Gdańska. W 1951 roku rozpoczął roku
naukę gry na fortepianie w Państwowej Szkole Muzycznej w Gdańsku-Oruni, a w latach 1954–1959 był uczniem Państwowej Średniej Szkoły
Muzycznej w Gdańsku-Wrzeszczu, którą ukończył w klasie organów Tadeusza Tylewskiego. W roku 1959 rozpoczął studia w PWSM w Sopocie
w klasie organów Leona Batora, rok później podjął studia w zakresie teorii muzyki, a w roku 1964 – studia kompozytorskie na w klasie prof. Konrada Pałubickiego w tej samej uczelni. W 1963 podjął pracę w Państwowej Szkole Muzycznej I st. w Gdańsku-Oruni, gdzie do 1969 uczył zasad
muzyki, harmonii oraz instrumentoznawstwa z akustyką; prowadził także szkolną orkiestrę i chór. W latach 1966–1969 jako nauczyciel harmonii związał się z Ogólnokształcącą Szkołą Muzyczną I i II st. im. Feliksa
Nowowiejskiego w Gdańsku. Przez trzy kolejne lata uczył w Szkole Muzycznej I st. im. G. Bacewicz w Gdańsku-Wrzeszczu, gdzie był również
dyrektorem. W latach 1973–1981 był starszym wizytatorem szkolnictwa
artystycznego w Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku; sprawował wówczas nadzór nad placówkami kształcenia artystycznego w całym regionie. W 1981 powrócił na rok do Szkoły Muzycznej I st. w Gdańsku-Oruni, objął w niej stanowisko dyrektora. Od 1964 wykładał też przedmioty
60
teoretyczne na Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku. W 1982 Edwin Rymarz został dyrektorem Ogólnokształcącej Szkoły
Muzycznej I i II st. im. F. Nowowiejskiego w Gdańsku. Na tym stanowisku pracował przez 25 lat. Jednocześnie uczył improwizacji organowej,
przedmiotów teoretycznych oraz prowadził szkolne zespoły. Edwin Rymarz jest twórcą kompozycji organowych, orkiestrowych, kameralnych,
chóralnych, wokalnych (wiele pieśni i piosenek dla młodzieży o tematyce
marynistycznej i patriotycznej), muzyki do sztuk teatralnych i widowisk,
licznych opracowań i aranżacji, m.in. Koncertu C-dur Georga Josepha na
fortepian i instrumenty smyczkowe, White Christmas na kwartet smyczkowy. Jest autorem m.in. znanej i często wykonywanej Toccaty na organy
(1993), 18 Żołędzi (1993) do słów Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego
na 4-głosowy chór żeński a cappella, zbioru kolęd O gwiazdo betlejemska w opracowaniu na chór z towarzyszeniem kwartetu smyczkowego,
Suity kaszubskiej na zespół instrumentalny, utworu Kontrasty (1991) na
instrumenty perkusyjne. Za swoją wielostronną działalność Edwin Rymarz otrzymał szereg nagród i odznaczeń. Są wśród nich m.in. Krzyż
Oficerski i Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Nagroda Miasta
Gdańska w Dziedzinie Kultury, odznaka Zasłużonego Działacza Kultury, Za Zasługi dla Gdańska, Zasłużony Ziemi Gdańskiej, Nagroda Indywidualna I st. Ministra Kultury, Nagroda Indywidualna I st. Dyrektora
Centrum Edukacji Artystycznej, Nagroda Ministra Edukacji Narodowej,
Medal Sint Sua Praemia Laudi, Medal Komisji Edukacji Narodowej i Medal Księcia Mściwoja II (2007).
Andrzej Dziadek – zob. strona 49
*
Impresja z Gotlandii na organy powstała w roku 2007 w gotlandzkim miasteczku Visby, gdzie przebywałem jako kompozytor rezydent na zaproszenie
tamtejszego International Composers’ Center. W utworze tym pragnąłem oddać niepowtarzalną, nostalgiczną atmosferę szwedzkiej wyspy, pustkę jej kamienistych plaż i piękno gotyckich ruin. Utwór został prawykonany w 2007
roku przez Dariusza Przybylskiego w ramach festiwalu Excelsis VII w Visby.
Andrzej Dziadek
61
Zbigniew Kruczek, ur. w 1952 roku w Lubaczowie, jest absolwentem
PWSM w Poznaniu, gdzie studiował grę na organach w klasie Romualda
Sroczyńskiego oraz kompozycję w klasie Andrzeja Koszewskiego (dyplom
z wyróżnieniem). Po studiach uczestniczył w mistrzowskim kursie organowym prowadzonym przez Flor Peetersa w Mechelen. Od 1977 roku
mieszka na stałe w Belgii, gdzie kontynuował studia w Królewskim Konserwatorium w Brukseli jako organista w klasie mistrzowskiej Leopolda Sluysa
i równocześnie jako kompozytor pod kierunkiem Jacqueline Fontyn. Królewskie Konserwatorium w Brukseli ukończył uzyskując Premiere Prix i Prix Supérieur. Jest laureatem Międzynarodowego Konkursu Organowego im. Jehan
Alain w Romainmô w Szwajcarii (1991). Koncertuje w wielu krajach Europy, Ameryki Północnej i Afryki. Obecnie jest profesorem w klasie organów
im. Marcel Quintet w Binche, wykłada w Instytucie Notre-Dame w Loverval
i w Seminarium Bonne-Espérance w Vellereille-les-Brayeux, a także pełni
funkcję organisty w kościele Sacre-Coeur w Binche. Jego twórczość kompozytorska obejmuje utwory organowe, chóralne, kameralne i symfoniczne.
WYKONAWCA
Roman Perucki, ur. w 1961 roku, jest absolwentem Akademii Muzycznej
w Gdańsku w klasie organów prof. Leona Batora (1986). Od roku 1984 jest
zatrudniony w gdańskiej Akademii Muzycznej, od roku 1999 jako profesor.
W latach 1996-1999 był prorektorem ds. artystycznych w Uczelni. Piastuje
stanowisko I organisty Katedry Oliwskiej, jest członkiem Komisji Liturgicznej przy Metropolicie Gdańskim. Był m.in. przewodniczącym komisji rekonstrukcji organów barokowych w Katedrze Pelplińskiej (2004). Od 1999 roku
jest prezesem Stowarzyszenia Miłośników Archikatedry Oliwskiej. Jest jurorem m.in. Międzynarodowych Konkursów Organowych w Kaltern (Włochy),
Opawie (Czechy) i Paryżu, a ostatnio w Petersburgu (2005). Prowadzi kursy
mistrzowskie w Niemczech, Rosji, Francji, Meksyku oraz wykłada w uczelniach i szkołach muzycznych na terenie Polski. Dokonał licznych nagrań dla
Polskiego Radia i Telewizji, Telewizji NDR, brytyjskiej, słowackiej i innych, a
także nagrań płytowych (28 płyt, w tym 1 platynowa, i 2 złote). Płytę „Messe
pour les paroisses” Fr. Couperina uznano w „Ruchu Muzycznym” za najlepsze
nagranie roku 1991 opublikowane w Polsce, a II Płyta Oliwska była nomino62
wana do nagrody Fryderyka. Otrzymał liczne odznaczenia i nagrody, w tym
m.in. najwyższe odznaczenie papieskie Pro ecclesia et Pontifice. W roku 2005
r. uzyskał złotą odznakę Zasłużony dla Kultury Polskiej oraz Medal św. Wojciecha za zasługi dla Gdańska. Jest Dyrektorem Naczelnym Polskiej Filharmonii
Bałtyckiej w Gdańsku (w latach 1993-1997 był również dyrektorem artystycznym placówki) oraz prezesem Pomorskiego Stowarzyszenia „Musica Sacra”,
z którym organizuje m.in.: Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej
w Katedrze Oliwskiej, Międzynarodowy Konkurs Organowy im. J.P. Sweelincka w Gdańsku, cykl koncertów „Bliżej Bacha”, koncerty z okazji Jarmarku św.
Dominika w kościele oo. Dominikanów w Gdańsku oraz festiwale w kościołach Pomorza. W swoim dorobku ma już ponad 2000 recitali. W roku 2005
r. grał m.in. w Katedrze Notre Dame w Paryżu, w Katedrze w Gandawie, na
nowych organach Katedry Lozańskiej, w Katedrze Narodu w Brukseli (od
renesansu do muzyki współczesnej, w tym polska muzyka organowa m.in.
gdańska, oliwska i pelplińska tabulatura organowa). Ponadto grał na słynnych
organach Katedry w Rydze. Występował na wielu międzynarodowych festiwalach (Turku, Finlandia, Filharmonia Pomorska, Jelenia Góra, Palma, Majorka), również jako kameralista i solista m.in. z Orkiestrą Polskiej Filharmonii
Bałtyckiej, z Orkiestrą Polskiej Filharmonii Kameralnej, z Orkiestrą Amadeus
Agnieszki Duczmal, z Orkiestrą Nationale Porto. Z Kwartetem Dętym Filharmonii Bałtyckiej dokonał prawykonania Suity na kwartet dęty i organy Zbigniewa Kruczka. Dużą część koncertów wykonuje wspólnie z małżonką Marią,
specjalistką w zakresie skrzypcowej muzyki baroku – sonaty Haendla, koncerty
J.S. Bacha ale również muzykę współczesną (m.in. Paciorkiewicz, Gardonyi).
Z inicjatywy Romana Peruckiego powstało Gdańskie Centrum Muzyczno
Kongresowe – siedziba Polskiej Filharmonii Bałtyckiej, w skład którego wchodzi sala koncertowa na około 1000 miejsc ze znakomitą akustyką i 3 sale kameralne. W sierpniu 2005 roku Filharmonia Bałtycka, w związku z obchodami
25-lecia Solidarności, gościła przywódców wielu państw Europy. Z tej okazji
odbyły się koncerty, w czasie których wystąpili m.in. Jean Michael Jarre, orkiestra Polskiej Filharmonii Bałtyckiej, Akademicki Chór Uniwersytetu Gdańskiego, Chór Akademicki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Orkiestra PFB i połączone chóry prawykonały utwór Kantata o wolności J.A.
Kaczmarka, który został dedykowany Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II.
63
18.11.2015, środa, godz. 11:00
KOMPOZYTORZY
Sala Kameralna S2 Akademii Muzycznej
Henryk Mikołaj Górecki zob. strona 11
Jerzy Kornowicz zob. strona 80
WARSZTATY WSPÓŁCZESNEJ MUZYKI FORTEPIANOWEJ
Prowadzenie: prof. Gabriela Szendzielorz-Jungiewicz,
Akademia Muzyczna im. K. Szymanowskiego w Katowicach
współorganizacja – Wydział Instrumentalny AM w Gdańsku
18.11.2015, środa, godz.18:00
Aula Akademii Muzycznej
KONCERT KAMERALNY
Duet fortepianowy:
Gabriela Szendzielorz-Jungiewicz, Andrzej Jungiewicz
PROGRAM
Henryk Mikołaj Górecki – Quasi Valse (1961)
Jerzy Kornowicz – Wstęga purpury (w szponach walca) (2012)
Piotr Moss – Drôle de valse (2014) *
Grzegorz Jurczyk – Rozproszenia (quasi valse) (2015) *
wykona Gabriela Szendzielorz-Jungiewicz
Magdalena Cynk – Trzy małe utwory (2011) *
Aleksander Nowak – Green Mary Hill (2008)
Ewa Synowiec – DO – DU czyli Dowolny Duet (1982, 1984)
Grażyna Pstrokońska-Nawratil – Madrygał (2011)
Henryk Mikołaj Górecki – Toccata (1955)
wykonają: Gabriela Szendzielorz-Jungiewicz, Andrzej Jungiewicz
Piotr Moss, ur. 1949 w Bydgoszczy. Po ukończeniu ( z wyróżnieniem)
studiów kompozytorskich w warszawskiej PWSM w klasie Piotra Perkowskiego (pracował również pod kierunkiem Grażyny Bacewicz i Krzysztofa Pendereckiego) wyjechał do Francji, gdzie doskonalił swój warsztat
kompozytorski pod kierunkiem Nadii Boulanger. W roku 1981 osiedlił się
w Paryżu, przyjmując w roku 1984 obywatelstwo francuskie. Jego twórczość – wielokrotnie nagradzana na krajowych i zagranicznych konkursach kompozytorskich - jest bardzo bogata i różnorodna. W katalogu
kompozytora obok wielkich dzieł wokalno-instrumentalnych, koncertów
czy utworów kameralnych znaleźć można muzykę przeznaczoną dla radia,
teatru, filmu i telewizji. Piotr Moss jest laureatem rozlicznych konkursów
kompozytorskich, zarówno w kraju jak i za granicą, a jego utwory prezentowane były w wielu salach koncertowych całego świata. W 2000 roku,
Piotr Moss został mianowany przez francuskiego Ministra Kultury Kawalerem Orderu Literatury i Sztuki (Chevalier dans l’ordre des Arts et des
Lettres), w 2007 otrzymał nagrodę francuskiej Académie des Beaux Arts
a w 2009, z okazji 60. rocznicy urodzin i 40-lecia pracy artystycznej, otrzymał
nagrodę specjalną Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jest także odznaczony medalem „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Kompozytor
otrzymał także dwie prestiżowe nagrody radiowe: Grand Prix festiwalu
„Dwa Teatry” za muzykę do Hamleta i honorowy „Wielki Splendor” za
całokształt twórczości dla Teatru Polskiego Radia. Nagrana przez Jadwigę
Rappé i kwartet Opium jego płyta Chagall for strings otrzymała w 2014
roku nagrodę „Fryderyka” za najlepszy album z muzyką współczesną.
*
Walc… Ileż ja tych walców w życiu już nie napisałem? A wydawałoby
się, że taki anachronizm nie powinien się znaleźć na warsztacie współczesnego kompozytora. A jednak… Były przecież zamówienia. Pisałem walce
i dla Teatru Polskiego Radia, i dla teatrów dramatycznych, do filmów do65
kumentalnych i do audycji telewizyjnych. A potem przyszły zamówienia
od muzyków. W ten sposób powstały Valses… na małą orkiestrę, Petite
valse bizarre na wiolonczele i fortepian, Valse sentimentale na harfę.
I nagle, ni stąd ni zowąd, walc zaczął pojawiać się, fragmentarycznie
i często w sposób zakamuflowany, w moich kompozycjach nie będących
bynajmniej walcami. W wielu kompozycjach. Ostatnio nawet w koncercie
fletowym Tenebroso „zauważyłem” jakieś melancholijne, „walcowate” odzywki. Drôle de valse (czyli Dziwny walc) powstał też na zamówienie. Tym
razem przyszło ono od Gabrieli Szendzielorz, z którą dzielimy – być może
niezrozumiałą dla nas – miłość do walca…
Piotr Moss
Grzegorz Jurczyk (ur. 1991) jest absolwentem Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. Stanisława Moniuszki w Zabrzu w klasie akordeonu oraz Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach,
w klasie kompozycji Aleksandra Lasonia, którą ukończył z wyróżnieniem.
Jest m.in. laureatem III miejsca w 2. Konkursie Kompozytorskim im.
Krzysztofa Pendereckiego w Sopocie (2013), II miejsca w Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim „Generace” w Ostravie (2014), I miejsca w II Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim „Patri Patriae”
w Katowicach (2014) oraz III miejsca w Międzynarodowym Konkursie
Kompozytorskim w Serbii (2015). Zajmuje się komponowaniem muzyki
do filmów, spektakli teatralnych oraz poezji śpiewanej. Ważniejsze kompozycje: Kwartet smyczkowy (2012), Meandry na akordeon i orkiestrę kameralną (2014) Śpij cicho, leż spokojnie zespół kameralny (2013), Powidoki
na orkiestrę smyczkową (2014), Góry mgłą złączone na gitarę solo (2014),
A świat rozpromienia słońce na chór żeński i orkiestrę symfoniczną (2013).
*
Rozproszenia powstały w czasie wakacji roku 2015 na zamówienie
Gabrieli Szendzielorz. Kompozycja zawiera elementy walca, lecz nie
stanowi to głównego czynnika formotwórczego. Prym wiodą tu chwila, moment, pewnego rodzaju rozproszenie. Jak gdyby spotkało się wiele światów na raz. W utworze znajdziemy również odniesienia do stylu
minimalistycznego.
Grzegorz Jurczyk
66
Magdalena Cynk jest absolwentką toruńskiego Zespołu Szkół Muzycznych oraz Akademii Muzycznej w Bydgoszczy (klasa kompozycji
prof. Franciszka Woźniaka). Studiowała naukę gry na carillonie w Akademii Muzycznej w Gdańsku oraz w Królewskiej Szkole Carillonowej
w Mechelen w Belgii. Pisze kompozycje solowe, kameralne, orkiestrowe i chóralne, które wykonywane są na wielu festiwalach i koncertach
w miastach regionu, Polski i Europy, m. in. w Kłajpedzie, na Gotlandii,
w Szwajcarii, na Węgrzech, Ukrainie, Holandii, Belgii, a także w Stanach
Zjednoczonych i Brazylii. Komponuje dla Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej oraz kwintetu Multicamerata, ale jej utwory wykonywali również
m. in. Gotlands Blassarkvintett, Hevelius Brass, Cappella Bydgostiensis,
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej, Narodowa Orkiestra Łotewska, Międzynarodowa Orkiestra Symfoniczna „Probaltica” oraz Norddeutsche Sinfonietta.Występuje na Festiwalu „Tour de Carillon”, którego
jest pomysłodawczynią i kierownikiem artystycznym. Jest również aktywna jako krytyk i publicysta muzyczny. W Zespole Szkół Muzycznych w Toruniu prowadzi zajęcia teoretyczne oraz zajęcia z kompozycji. Organizuje
koncerty kompozytorskie „Szkolna partytura”, w których prezentowane
są utwory uczniów, absolwentów oraz pedagogów szkoły. Jest pomysłodawczynią odbywającej się coroczne w Toruniu „Pięciolinii dla Papieża”,
koncertu kompozytorskiego twórców Pomorza i Kujaw, a także „Koncertów Towarzyskich”, odbywających się w różnych miejscach województwa
Kujawsko–Pomorskiego. Co roku organizuje warsztaty instrumentalne
pn. „Wakacje Muzyczne z Pasją w Bachotku” oraz Ogólnopolski Konkurs
Kompozytorski im. Piotra Perkowskiego dla młodzieży. Jej działalność została wielokrotnie wyróżniona prestiżowymi nagrodami Marszałka Województwa i Prezydenta Miasta Torunia. W 2001 roku za aktywność twórczą
otrzymała Odznakę Zasłużonego Działacza Kultury. Jest trzykrotną stypendystką Prezydenta Miasta Torunia oraz laureatką Nagrody Prezydenta
na działalność pedagogiczną. W 2006 r. otrzymała Stypendium–Nagrodę
Marszałka Województwa Kujawsko–Pomorskiego za wybitne osiągnięcia
w prowadzeniu działalności społecznie użytecznej, służącej wszechstronnemu rozwoju Województwa Kujawsko–Pomorskiego. Na początku 2009
roku Prezydent Torunia wręczył jej Honorowy Medal Thorunium za zasługi w dziedzinie kultury. Większość rękopisów jej kompozycji znajduje się
67
w Zbiorach Muzycznych Biblioteki Głównej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Jest członkiem Związku Kompozytorów Polskich oraz Polskiego
Stowarzyszenia Carillonowego. Z jej inicjatywy w 2012 reaktywowane
zostało Pomorskie Towarzystwo Muzyczne, którego została prezesem.
*
Trzy małe utwory na dwa fortepiany (2011) powstały w hołdzie dla
Henryka Mikołaja Góreckiego, tuż po jego śmierci. Nawiązują do jego
wczesnej twórczości fortepianowej. Skrajne części mają charakter motoryczny, obsesyjny, energetyczny, w których partie fortepianu uzupełniają się i dopełniają. W drugim ogniwie fortepiany grają względem siebie
w technice raka.
Magdalena Cynk
Aleksander Nowak, ur. 18 grudnia 1979 roku w Gliwicach, jest absolwentem Państwowej Szkoły Muzycznej I i II st. w Gliwicach w klasie gitary. W 2006 ukończył z wyróżnieniem Akademię Muzyczną w Katowicach
w klasie kompozycji Aleksandra Lasonia. Następnie, jako laureat Moritz
von Bomhard Fellowship, odbywał dwuletnie studia kompozytorskie pod
kierunkiem Steve’a Rouse’a w University of Louisville w Stanach Zjednoczonych. W maju 2008 otrzymał stopień Master of Arts. W latach 1999 i
2000 zdobył II nagrodę na Konkursie dla Młodych Kompozytorów CRESCENDO w Tarnowie. W 2001 był finalistą konkursu kompozytorskiego
na utwór na gitarę klasyczną organizowanego przy Festiwalu „Śląska Jesień Gitarowa” w Tychach. Ponadto jest laureatem Nagrody Rektora Uniwersytetu w Louisville, Nagrody Prezydenta miasta Gliwice oraz Nagrody
Marszałka Województwa Śląskiego. W 2008 jego Last Days of Wanda B. na
orkiestrę smyczkową (2006) został nominowany do nagrody OPUS, przyznawanej przez polskie Media Publiczne. Otrzymał również Stypendium
Narodowego Centrum Kultury Młoda Polska oraz w 2010 nagrodę TVP
Kultura Gwarancje Kultury 2010. Jego utwory były wykonywane na kilku
festiwalach i koncertach w Europie i Stanach Zjednoczonych, takich jak:
„Warszawska Jesień”, Festiwal Muzyki Polskiej w Krakowie, „Aksamitna
Kurtyna 2” we Lwowie, New Music Festival w Louisville, Letni Festiwal
Muzyczny w Rycerce Górnej oraz Dni Wydziału Kompozycji w Akademii Muzycznej w Katowicach, m.in. przez Piotra Pławnera, Krzysztofa La68
sonia, Jacka Maksymiuka, The London Sinfonietta, Orkiestrę Kameralną
AUKSO, Orkiestrę LEOPOLDINUM, Orkiestrę Muzyki Nowej i Cameratę
Silesia. W czerwcu 2007 jego utwór Fiddler’s Green and White Savannas
Never More na chór męski i orkiestrę kameralną (2006) był prezentowany
przez Polskie Radio podczas 54. Międzynarodowej Trybuny Kompozytorów UNESCO w Paryżu. W maju 2010 odbyła się w Operze Narodowej
w Warszawie ramach cyklu „Terytoria” premiera jego opery kameralnej
Sudden Rain w reżyserii Maji Kleczewskiej. Kompozycje Aleksandra Nowaka były zamawiane przez Fundację Przyjaciół Warszawskiej Jesieni przy
wsparciu Fundacji Ernsta von Siemensa, Festiwal „Śląska Jesień Gitarowa”,
Festiwal Muzyki Polskiej w Krakowie oraz Kwartet Śląski, jak również wydawane przez wydawnictwo Euterpe oraz Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Jest współautorem muzyki do filmu Konstantego Kulika W poszukiwaniu legendy, prezentowanego m.in. na antenie Telewizji Planete i podczas
wielu międzynarodowych festiwali filmowych, a także ścieżek dźwiękowych do kilku produkcji wideo. Od roku 2011 pełni funkcję prezesa
Katowickiego Oddziału Związku Kompozytorów Polskich, organizując
festiwale takie, jak: Śląskie Trybuny Kompozytorów, Śląskie Dni Muzyki
Współczesnej oraz „Brand-New Music”. Pracuje jako asystent w Katedrze
Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki Akademii Muzycznej w Katowicach, gdzie wykłada instrumentację, czytanie partytur oraz technologie
informacyjne. W roku 2009 nakładem Śląskiego Towarzystwa Muzycznego i Polskiego Radia Katowice ukazała się pierwsza płyta monograficzna
z utworami Aleksandra Nowaka pt. Fiddler’s Green (PRK CD0104).
*
Green Mary Hill na dwa fortepiany powstawał na przełomie września
i października 2009 roku w Katowicach. W zamierzeniu jest to utwór
o dość lekkim charakterze, jednak nie pozbawiony również elementów poważniejszych, dający wykonawcom nieco swobody w realizacji materiału.
Kompozycja została prawykonana w 2009 roku w Katowicach przez Gabrielę Szendzielorz i Andrzeja Jungiewicza.
Aleksander Nowak
Ewa Synowiec, ur. 12 kwietnia 1942 w Krakowie, studiowała grę
na fortepianie w klasie Ludwika Stefańskiego (dyplom z wyróżnieniem w
69
1967) oraz kompozycję u Bogusława Schaeffera (dyplom w 1973) w PWSM
w Krakowie. W latach 1967-68, dzięki stypendium rządu francuskiego,
kontynuowała studia pianistyczne pod kierunkiem Susanne Roche
i Vlado Perlemuttera w Paryżu. Brała udział w wielu konkursach
pianistycznych, m.in. w Konkursie im. Ferenca Liszta i Béli Bartóka
w Budapeszcie (1966), gdzie zajęła V miejsce oraz Konkursie im.
Marii Canals w Barcelonie (1968), w którym zdobyła II nagrodę.
Do 1978 roku występowała jako pianistka z recitalami i koncertami w kraju oraz za granicą. Później poświęciła się wyłącznie pracy
kompozytorskiej. Jako kompozytorka zadebiutowała w 1972 roku w
Domu Kultury w Krakowie. Otrzymała wyróżnienia w konkursach
kompozytorskich w 1973 i 1974 roku. Dwukrotnie była stypendystką
Związku Kompozytorów Polskich (1974, 1975). Jej utwory wykonywane były m.in. we Wrocławiu, w Warszawie („Warszawska Jesień”), Katowicach, Poznaniu, Boswil (w ramach Frauenmusik-Forum), Salzburgu,
Zurychu, a grafiki muzyczne (które stanowią blisko połowę jej dorobku
kompozytorskiego) były wystawiane w Polsce, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Francji, Austrii, Szwajcarii oraz Kanadzie. Działalność pedagogiczną rozpoczęła w 1966, udzielając lekcji gry na fortepianie w Państwowej
Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie (do 1975). Następnie przeniosła
się do Gdańska, gdzie prowadzi klasę fortepianu i kompozycji w Akademii
Muzycznej (od 1991 na stanowisku profesora). Ewa Synowiec od 1975 jest
członkiem Związku Kompozytorów Polskich. W latach 1977-81 pełniła
funkcję skarbnika Gdańskiego Oddziału ZKP. Napisała książkę pt. Teatr
instrumentalny Bogusława Schaeffera (Gdańsk 1983). Została uhonorowana m.in. Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki III stopnia (1980) i Nagrodą
Ministra Kultury i Sztuki I stopnia (1990).
Grażyna Pstrokońska-Nawratil, ur. 16 lipca 1947 we Wrocławiu, studiowała kompozycję w PWSM we Wrocławiu, początkowo u Stefana Bolesława Poradowskiego (1966-67), a następnie w klasie Tadeusza Natansona
(1967-71). W 1978 uzupełniała studia kompozytorskie we Francji pod kierunkiem Pierre’a Bouleza i Oliviera Messiaena, uczestniczyła w zajęciach
Institut de Recherche et de Coordination Acoustique/Musique w Paryżu,
w seminarium poświęconym muzyce Iannisa Xenakisa w Aix-en-Proven70
ce oraz odbyła staż w studiach eksperymentalnych w Paryżu i Marsylii.
Od 1971 pracuje w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej we Wrocławiu,
gdzie od 1991 kieruje pracą Katedry Kompozycji i Teorii Muzyki (obecnie Katedra Kompozycji). W 1993 otrzymała tytuł naukowy profesora.
W latach 1998 – 2009 była również wykładowcą w Akademii Muzycznej
w Poznaniu. W latach 1994-97 uczestniczyła w pracach Komisji Repertuarowej Festiwalu „Warszawska Jesień”, a w latach 1996-2008 pełniła kolejno
funkcje doradcy programowego, kierownika oraz dyrektora artystycznego Festiwalu Polskiej Muzyki Współczesnej „Musica Polonica Nova”. Jest
laureatką wielu konkursów kompozytorskich, m.in. Konkursu Młodych
Związku Kompozytorów Polskich (1968 i 1973), Konkursu im. Grzegorza Fitelberga (1972), Międzynarodowego Konkursu dla Kompozytorek
w Mannheim (1975). W 1987 jej utwór Ikar na wielką orkiestrę symfoniczną (1979) uzyskał III lokatę na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów
UNESCO w Paryżu. W roku 1989 otrzymała Nagrodę Miasta Wrocławia
oraz Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży, w 1998 roku – Nagrodę im. Św. Brata Alberta, w 2002 – Wrocławską
Nagrodę Muzyczną, w 2004 roku – Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich, w 2006 roku – Doroczną Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa
Narodowego, a w roku 2013 – Złoty Medal Zasłużony Kulturze „Gloria
Artis”. Została zaproszona do komitetu honorowego Światowych Dni Muzyki Wrocław 2014.
Henryk Mikołaj Górecki zob. strona 11
WYKONAWCY
Gabriela Szendzielorz–Jungiewicz ukończyła katowicką Akademię Muzyczną im. K. Szymanowskiego w dwóch specjalnościach: teorię na Wydziale Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki oraz fortepian na Wydziale Instrumentalnym, w klasie prof. Czesława Stańczyka.
Obecnie jest profesorem tej uczelni. Jest laureatką Konkursu Muzyki
Kameralnej w Łodzi. Brała udział w licznych kursach kompozytorskich i pianistycznych. Występowała w kraju i zagranicą. Wielokrotnie uczestniczyła w międzynarodowych festiwalach muzyki współcze71
snej: Warszawska Jesień, Musica Polonica Nova we Wrocławiu, Polska
Muzyka Najnowsza – Festiwal Prawykonań w Katowicach, Śląskie Dni
Muzyki Współczesnej w Katowicach i innych. Dokonała prawykonań
wielu utworów polskich kompozytorów współczesnych m. in. Krystyny Moszumańskiej-Nazar, Bogusława Schaeffera, Marka Stachowskiego, Grażyny Pstrokońskiej-Nawratil, Zbigniewa Bargielskiego, Jerzego Kornowicza. Nagrywała dla radia, telewizji oraz na CD (utwory
Edwarda Bogusławskiego, Andrzeja Dziadka, Jacka Glenca, Walce XX
wieku). Zajmuje się popularyzowaniem muzyki współczesnej prowadząc warsztaty i kursy dla uczniów, nauczycieli i studentów. Jest autorką
publikacji dotyczących problemów wykonawczych muzyki XX-wieku.
Andrzej Jungiewicz jest absolwentem klasy fortepianu prof. Józefa
Stompla oraz klas kameralnych prof. Marii Szwajger-Kułakowskiej i prof.
Urszuli Stańczyk w Akademii Muzycznej w Katowicach. Obecnie jest wykładowcą w tej uczelni oraz nauczycielem w Zespole Szkół Muzycznych
w Katowicach. Był stypendystą Ministra Kultury i Sztuki (1986/87). Jest
laureatem konkursów na stypendia artystyczne Towarzystwa im. Fryderyka Chopina w Warszawie (1985 i 1986), Konkursu Współczesnej Muzyki
Kameralnej w Łodzi (1986) oraz Festiwalu Augustowskie Spotkania Młodych (1985).
Brał udział w mistrzowskich kursach pianistycznych i muzyki kameralnej pod kierunkiem m. in. Barbary Halskiej, Ryszarda Baksta, Rudolfa Buchbindera, Konrada Richtera. Nagrywał dla radia i telewizji. Wraz
z kontrabasistką Ireną Olkiewicz zrealizował nagranie płytowe. Brał udział
w wielu festiwalach. Jako solista i kameralista występował w Polsce i za
granicą we Francji, Hong Kongu, Malezji, Niemczech, Pakistanie, Słowacji, Szwecji, Ukrainie.
Dokonał prawykonań muzyki najnowszej. Współpracuje jako kameralista z wieloma wybitnymi muzykami. Jest akompaniatorem na licznych kursach mistrzowskich. W 2009 ukazała się nagrana przez duet płyta „Muzyka
współczesnych kompozytorów śląskich dla 2 pianistów” zawierająca utwory Józefa Świdra, Henryka Mikołaja Góreckiego, Jana Wincentego Hawela,
Aleksandra Glinkowskiego, Edwarda Bogusławskiego i Andrzeja Dziadka.
72
19.11.2015, czwartek, godz.18:00
RECITAL SKRZYPCOWY
Friedemann Amadeus Treiber (Bazylea)
PROGRAM
Bernd Alois Zimmermann – Sonate für Violine solo (1951)
1. Präludium
2. Rhapsodie
3. Toccata
Wolfgang Rihm – Über die Linie VII für Violine solo (2006)
Dieter Schnebel – Polyphonien für Violine solo (1991)
Friedemann A. Treiber – Glissées für Violine und Tonband (1993)
Hans Werner Henze – Sonata per violino solo (1977, rev. 1992)
1. Tirsi
2. Mopso
3. Aristeo
Krzysztof Penderecki – Capriccio per violino solo (2008)
KOMPOZYTORZY
Bernd Alois Zimmermann, ur. 20 marca 1918 w Bliesheim (w dzisiejszym Erftstadt), zm. 10 sierpnia 1970 w Königsdorf, dzielnicy Frechen),
studiował muzykę na kierunku pedagogicznym. W czasie II wojny światowej został wcielony do wojska, następnie musiał podjąć pracę zarobkową. Po wojnie kształcił się pod kierunkiem Heinricha Lemachera i Philippa Jarnacha. Brał udział w Międzynarodowych Wakacyjnych Kursach
Nowej Muzyki w Darmstadt, gdzie zetknął się z Wolfgangiem Fortnerem
i René Leibowitzem. Czynnie uczestniczył w życiu muzycznym Niemiec,
za co otrzymał nagrodę artystyczną Północnej Nadrenii-Westfalii, a w roku
1966 Nagrodę Miasta Kolonii. W tym samym roku został przyjęty do berlińskiej Akademii Sztuk. W 1970 roku z powodu nieuleczalnej choroby
popełnił samobójstwo.
Wolfgang Rihm urodził się 13 marca 1952 roku w Karlsruhe. Wcześnie
zainteresował się malarstwem, literaturą i muzyką, a w 1963 zaczął komponować. Już w czasie nauki w humanistycznym gimnazjum im. Bismarcka
w Karlsruhe (1968-1972) uczył się kompozycji pod kierunkiem Eugena
Wernera Velte z tamtejszej Hochschule für Musik. Zajmował się szczególnie muzyką II Szkoły Wiedeńskiej, m.in. zinstrumentował Klavierstücke
op. 19 Arnolda Schoenberga. Jako kompozytor podążył w kierunku aforystycznego stylu Antona Weberna. Kolejnymi pedagogami Rihma byli Wolfgang Fortner i Humphrey Searle. Równocześnie z maturą złożył egzamin
dyplomowy z kompozycji i teorii muzyki w Musikhochschule w Karlsruhe.
Kontynuował studia pod kierunkiem Karlheinza Stockhausena w Kolonii
(1972/73) oraz Klausa Hubera we Freiburgu (1973-76). Studiował także
muzykologię u Hansa Heinricha Eggebrechta. Od 1973 roku samodzielnie
nauczał kompozycji. W 1978 wystąpił po raz pierwszy jako wykładowca na
Międzynarodowych Wakacyjnych Kursach Nowej Muzyki w Darmstadt.
Od 1981 roku prowadził klasę kompozycji w Musikhochschule w Monachium, a od 1985 w rodzinnym Karlsruhe, jako następca swego pedagoga
Eugena Wernera Velte. Pierwszym poważnym sukcesem kompozytorskim Rihma było wykonanie dzieła orkiestrowego Morphonie – Sektor
IV na festiwalu w Donaueschingen (1974). W następnych latach osiągnął
75
znaczny rozgłos, czego efektem było powierzenie mu w 1982 roku stanowiska członka prezydium Związku Kompozytorów Niemieckich. W 1984
roku został członkiem prezydium Niemieckiej Rady Muzycznej, od 1985
był członkiem kuratorium Fundacji Heinricha Strobla, a od 1989 radcą
GEMA. W latach 1984/85 i 1997 był członkiem Towarzystwa Naukowego,
w latach 1984-1989 współredagował pismo Melos, w latach 1984- 1990 był
doradcą muzycznym opery berlińskiej, a w latach 1990-1993 ekspertem
muzycznym Centrum Sztuki i Technologii Mediów (ZKM) w Karlsruhe.
Freie Universität w Berlinie przyznał mu w 1998 roku doktorat honorowy.
W sezonie 2013/2014 był kompozytorem rezydentem Sächsischen Staatskapelle w Dreźnie. Od lata 2016 roku Wolfgang Rihm obejmie dyrekcję
założonej przez Pierre’a Bouleza Akademii Festiwalowej w Lucernie.
Dieter Schnebel, ur. 14 marca 1930 roku w Lahr (Schwarzwald),
w latach 1949-1952 studiował w Hochschule für Musik we Freiburgu. Już
w latach studiów regularnie uczestniczył w Międzynarodowych Letnich
Kursach Nowej Muzyki w Darmstadt. Oprócz tego studiował teologię
ewangelicką, filozofię i muzykologię na uniwersytecie w Tybindze. W kolejnych latach działał jako nauczyciel m.in. we Frankfurcie nad Menem
i Monachium (w latach 1963-1970 nauczał tam w gimnazjum im. Oskara von Millera). W latach 1976-1995 był profesorem muzyki eksperymentalnej w Hochschule der Künste w Berlinie Zachodnim. Od 1991 był
członkiem Berlińskiej Akademii Sztuk, a od 1996 – Bawarskiej Akademii
Sztuk Pięknych. W 1999 roku otrzymał Europejską Nagrodę w dziedzinie
Muzyki Kościelnej. W Berlinie działał także jako kaznodzieja ewangelicki.
W roku 2015 otrzymał Niemiecki Krzyż Zasługi ze Wstęgą.
Friedemann Amadeus Treiber urodził się w 1971 roku w Offenburgu.
Gry na skrzypcach zaczął uczyć się mając pięć lat, pod kierunkiem brata Felixa. Następnie ukończył dziesięcioletnie studia muzyczne pod kierunkiem
Wolfganga Marschnera (Musikhochschule we Freiburgu Bryzgowijskim)
i Hansheinza Schneebergera (Musikhochschule w Bazylei). W tej ostatniej
uczelni uzyskał dyplom w zakresie gry solowej na skrzypcach (1991) i pedagogiki skrzypcowej (1992). Jest zdobywcą wielu nagród w konkursach krajowych
i zagranicznych. Prowadzi działalność koncertową jako solista i kameralista, wy76
stępował też z licznymi orkiestrami (m.in. SWR-Rundfunk-Orchester, Nürnberger Sinfoniker, Filharmonia Szczecińska, Sinfonieorchester Basel, BAROSSA
Festival Orchestra Australien, Ensemble für Neue Musik in Zürich). Od 1985
dokonuje nagrań radiowych, m.in. dla Deutschlandfunk, SWR, Schweizer Radio DRS, Australian Broadcast Corporation). Na płyty CD nagrał m.in. solowe
sonaty i partity J.S. Bacha, kaprysy Paganiniego, sonaty solowe Regera, Bartóka
i Henzego. W przygotowaniu są kolejne płyty, zrealizowane we współpracy
z gitarzystą Klausem Jäckle z Norymbergi, Ensemble Aventure Freiburg oraz
Ensemble Phoenix Basel, jak również krążek zawierający pierwsze światowe nagranie sześciu suit autorstwa poprzednika Bacha Johanna Paula von Westhoffa,
w połączeniu z własną II Sonatą skrzypcową. Jego repertuar obejmuje utwory
na skrzypce solo, muzykę kameralną oraz koncerty skrzypcowe ze wszystkich
epok. Poza tym jest koncertmistrzem Ensemble Phoenix Basel i prymariuszem
Ensemble Aventure we Freiburgu Bryzgowijskim. Gra także na fortepianie
i altówce oraz regularnie komponuje.
*
W Glissées na skrzypce i taśmę, w przeciwieństwie do mojej dotychczasowej twórczości, nie występuje melodyka w tradycyjnym pojęciu, lecz
powiązane siecią glissand melodie barw (Klangfarbenmelodien) oraz statyczne bądź ruchliwe pola harmoniczne, częściowo zabarwione za pomocą
mikrotonów. Na ścieżce dźwiękowej utrwalone są dźwięki trojga skrzypiec,
częściowo tak dalece przetworzone, że niemożliwe do rozpoznania. Skrzypek, jak również słuchacz znajduje się w czymś w rodzaju surrealistycznej
sali luster, oglądając samego siebie we wszystkich możliwych wariantach
Friedemann A. Treiber
Hans Werner Henze (1926 – 2012), w latach 1942-1943 studiował
w Staatsmusikschule w Brunszwiku (fortepian, perkusję i teorię muzyki).
W 1944 roku został wcielony do wojska. W roku następnym otrzymał pracę jako korepetytor w teatrze miejskim w Bielefeld. W latach 1946-1947
kontynuował studia muzyczne w Instytucie Muzyki Kościelnej w Heidelbergu. Równocześnie uczył się prywatnie kompozycji pod kierunkiem W.
Fortnera. Od 1946 roku brał udział w Międzynarodowych Wakacyjnych
Kursach Nowej Muzyki w Darmstadt, uczestnicząc m.in. w seminarium
77
muzyki dwunastotonowej prowadzonym przez René Leibowitza. W latach
1948-1949 był kierownikiem muzycznym Teatru Niemieckiego w Konstancji, w latach 1950-1953 był kierownikiem muzycznym i dyrygentem
baletu Państwowego Teatru w Wiesbaden. Następnie wyjechał do Włoch.
W latach 1962-1967 prowadził mistrzowską klasę kompozycji w szkole
Mozarteum w Salzburgu, w latach 1968-1970 przebywał na Kubie. W roku
1976 zorganizował wzorcowy festiwal muzyczny w Mürzzuschlag w Austrii. W roku 1980 został mianowany profesorem kompozycji w Staatliche
Hochschule für Musik w Kolonii. Jego utwory były prezentowane stale
na największych światowych festiwalach muzyki współczesnej. W RFN,
Anglii i Stanach Zjednoczonych były organizowane festiwale poświęcone
wyłącznie jego twórczości. Działał również jako dyrygent, w tej roli m.in.
kilkakrotnie odbył tournée do Stanów Zjednoczonych. W 1988 roku został mianowany dyrektorem artystycznym międzynarodowego festiwalu
nowego teatru muzycznego w Monachium, w tym samym roku otrzymał
klasę kompozycji w Royal Academy of Music w Londynie. Jest laureatem
licznych nagród, m.in. Prix Italia, nagrody im. L. Spohra, nagrody miasta
Positano, nagrody im. Bacha miasta Hamburga. W 1981 roku otrzymał
tytuł doktora honorowego uniwersytetu w Edynburgu oraz został dyrektorem artystycznym Akademia Filarmonica Romana. W 1982 roku otrzymał
członkostwo honorowe Deutsche Oper w Berlinie Zachodnim i American Academy of Arts and Letters. W roku 1983 został członkiem Deutsche
Akademie für Sprache und Dichtung w Darmstadt. W 1995 roku otrzymał
Muzyczną Nagrodę Westfalii. Od 2001 roku nagroda ta nosi jego imię.
W roku 2004 doktorat honorowy przyznała mu Hochschule für Musik und
Theater w Monachium.
Krzysztof Penderecki zob. strona 20
WYKONAWCA
Friedemann Amadeus Treiber zob. strona 74
78
20.11.2015, piątek, godz.17:00
Koncert studentów klas kompozycji Akademii Muzycznej w Gdańsku
współorganizacja – Wydział Dyrygentury, Kompozycji i Teorii Muzyki
AM w Gdańsku
PROGRAM
Jakub Nikiel – Trio na marimbę, wibrafon i fortepian *
Kamil Cieślik – Couleurs sonores
Piotr Jędrzejczyk – Trzy słowa najdziwniejsze. Trio na skrzypce, akordeon i perkusję
Wojciech Frycz – Zgaśnij księżycu do wiersza Andrzeja Bursy
Anna Rocławska – The last of the giants na głos, wiolonczelę i fortepian
Adam Diesner – Mortistango na skrzypce, fortepian i kontrabas *
WYKONAWCY:
Filip Arasimowicz – kontrabas
Piotr Brajewski – perkusja
Marek Czajka – marimba
Michał Dębek – klarnet
Krzysztof Dubieniecki – wiolonczela
Karolina Dziwniel – alt
Szymon Jabłoński – akordeon
Izabela Joachimowska – wiolonczela
Wojciech Kęsy – fagot
Martyna Kułakowska – fortepian
Patryk Matusiak – fortepian
Magda Osiecka – skrzypce
Renata Semsel – flet
Malwina Szczerba – skrzypce
Karolina Szweda – fortepian
Łukasz Świerkosz – wibrafon
Anna Uzarek – flet
Agnieszka Waśniewska – obój
21.11.2015, sobota, godz. 19:00
„PORTRET SŁOWEM I DŹWIĘKIEM MALOWANY”
Inauguracja obchodów 100-lecia urodzin
Henryka Hubertusa Jabłońskiego
22.11.2015, niedziela, godz. 17:00
Sala Kameralna Polskiej Filharmonii Bałtyckiej
KONCERT FINAŁOWY
Orkiestra „Sinfonietta Pomerania”
Piotr Nowicki – fortepian
Tadeusz Dixa – dyrygent
PROGRAM
KOMPOZYTORZY
Andrzej Dziadek zob. strona 49
*
Pomerania to rodzaj uwertury. Utwór skomponowałem dla orkiestry
Sinfonietta Pomerania z okazji inauguracji jej działalności. Prawykonanie
odbyło się pod dyrekcją Tadeusza Dixy podczas 39. Festiwalu Muzyki Nowej
w gdańskim klubie „Żak” 16 stycznia 2014 roku.
Andrzej Dziadek
Andrzej Dziadek – Pomerania (2014-2015)
Monika Kędziora – Szklistych na fortepian i zespół instrumentów (2005/2006)
Jerzy Kornowicz – Zorze IV Melos-Ethos (2006)
Krzysztof Meyer – Musique scintillante (2007)
Monika Kędziora, ur. w Ostrowie Wielkopolskim, ukończyła z wyróżnieniem Akademię Muzyczną im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu
w klasie kompozycji prof. Jana Astriaba (1996). Uczestniczyła w organizowanych przez Polskie Towarzystwo Muzyki Współczesnej Wakacyjnych
Kursach dla Młodych Kompozytorów (Kazimierz, Białystok, Radziejowice). W ramach stypendium Fundacji Kultury uzupełniała studia w zakresie kompozycji u prof. Roberta HP Platza w Hogeschool Conservatorium
Maastricht w Holandii (2000/2001). Jest laureatką nagród w konkursach
kompozytorskich. Jej utwory były wykonywane podczas koncertów i festiwali muzycznych w kraju i za granicą. Obecnie jest wykładowcą na Wydziale Kompozycji, Dyrygentury, Teorii Muzyki i Rytmiki w Akademii
Muzycznej w Poznaniu, a także prezesem poznańskiego Oddziału ZKP.
*
Nieistniejące w języku polskim słowo „szklistych” odnosi się do barwy utworu: szklistej, szklanej, „potłuczonej”. Ta swoista onomatopeja rozbrzmiewa zarówno w partii instrumentu solowego – fortepianu, jak i towarzyszącego mu zespołu.
Monika Kędziora
Jerzy Kornowicz, ur. 12 sierpnia 1959 roku w Lublinie, studia kompozytorskie odbył pod kierunkiem Tadeusza Bairda i Mariana Borkowskiego
w Akademii Muzycznej w Warszawie oraz u Louisa Andriessena w Kon85
serwatorium Królewskim w Hadze. Uczestniczył w kursach kompozytorskich, m.in. w Kazimierzu Dolnym, Darmstadt i Villenueve-lez-Avignon.
Był stypendystą m.in. Rządu Holenderskiego, Fundacji Kultury oraz British Council. Jego utwory powstawały na zamówienie festiwali, instytucji
muzycznych oraz znakomitych wykonawców z Polski i zza granicy, m.in.
Radia BBC, Polskiego Radia, Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia,
chóru BBC Singers, Festiwalu „Warszawska Jesień”, orkiestry De Ereprijs,
kwartetu Joachim, Filharmonii Praskiej i Miasta Wrocławia. Ukazały się
na płytach wydanych przez BBC Music, Signum Classic, Acte Préalable
i Polskie Centrum Informacji Muzycznej. W 2000 jego utwór Figury
w oplocie uzyskał rekomendację na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO, w 2008 kompozycja Spiętrzenia na orkiestrę znalazła się
w grupie 7 nominacji do Nagrody Mediów Publicznych Opus 2008, a w 2014
roku utwór Wielkie przejście znalazł się w finale pierwszej edycji Wrocławskiej Nagrody Muzycznej „Polonica Nova”. Jest założycielem grupy muzyki
intuitywnej Kawalerowie błotni, z którą występował na wielu festiwalach,
m.in.: Chopin i Jego Europa, Musica Polonica Nova, Warszawska Jesień,
Audio Art w Krakowie, Audio Art w Warszawie i Warszawskie Spotkania Muzyczne. Jest także autorem utworów dla dzieci, muzyki do spektakli
teatralnych i filmu oraz songów i piosenek. W latach 1988-90 przewodniczącym Koła Młodych Związku Kompozytorów Polskich, zaś w latach
1989-92 i 2002-2007 – członkiem Zarządu Polskiego Towarzystwa Muzyki
Współczesnej. W latach 2004-2006 był wiceprzewodniczącym Rady Organizacji Pozarządowych Ministra Kultury. Współorganizował Gdańskie
Spotkania Młodych Kompozytorów „Droga”, lubelskie „Akordy”, koncerty
„Generacje” w Polskim Radiu, był kuratorem artystycznym festiwalu „Audio Art” w Warszawie i „Przestrzenie dźwięku” w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie oraz projektodawcą „Akademii
dźwięku” – serii koncertów edukacyjnych z nową muzyką, prezentowanych w warszawskich szkołach. Jest kuratorem artystycznym Festiwalu
Tradycji i Awangardy Muzycznej „Kody” w Lublinie oraz autorem i organizatorem corocznego „Ogólnopolskiego Skupu Dźwięków Nowych i Używanych”. Brał udział w powołaniu Europejskiego Forum Kompozytorów
w Wiedniu, a także Europejskiego Porozumienia Kompozytorów i Autorów
w Brukseli. Był jurorem w międzynarodowych i ogólnopolskich konkur86
sach kompozytorskich, wśród nich im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie, im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach i im. Karola Szymanowskiego
w Warszawie. Wykładał na Uniwersytecie im. Marii Curie-Skłodowskiej
w Lublinie, jak również gościnnie na innych uczelniach polskich i zagranicznych. Od 1994 prowadzi autorski program edukacji muzycznej
w szkołach Stowarzyszenia Kultury i Edukacji w Warszawie. Jest jednym
z inicjatorów powołania Instytutu Muzyki i Tańca, zorganizowania Konwencji Muzyki Polskiej, ustanowienia programu zamówień kompozytorskich i dostępu do powstałych utworów w internecie. W latach 2003-2015
pełnił funkcję prezesa Związku Kompozytorów Polskich. Od roku 2013
jest prezesem Stowarzyszenia Kreatywna Polska, zrzeszającego polskie
środowiska twórcze i przemysły kreatywne. Jest zastępcą przewodniczącego Rady Programowej ds. Muzyki Instytutu Muzyki i Tańca. W 2005 roku
otrzymał Odznaczenie Gloria Artis – Zasłużony Kulturze, w 2008 – Nagrodę Stowarzyszenia Autorów ZAiKS za zasługi w dziedzinie promocji muzyki
polskiej, a w maju 2014 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Krzysztof Meyer, ur. 11 sierpnia 1943 w Krakowie, w wieku 5 lat
rozpoczął naukę gry na fortepianie. Od 1954 uczęszczał na prywatne lekcje teorii i kompozycji do Stanisława Wiechowicza. Po ukończeniu Szkoły
Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Krakowie rozpoczął naukę w PWSM
w Krakowie; studiował kompozycję, początkowo w klasie Stanisława Wiechowicza, a po jego śmierci – u Krzysztofa Pendereckiego (dyplom z wyróżnieniem – 1965), oraz teorię u Aleksandra Frączkiewicza (również dyplom
z wyróżnieniem – 1966). W latach 1964, 1966 i 1968 uzupełniał edukację muzyczną w Paryżu i Fontainebleau pod kierunkiem Nadii Boulanger.
W 1966 roku otrzymał stypendium im. Aarona Coplanda. W latach 196668 współpracował jako pianista z krakowskim zespołem muzyki współczesnej „MW2”. W okresie tym rozpoczął również działalność jako pedagog. W latach 1966-87 uczył kompozycji i przedmiotów teoretycznych
w Akademii Muzycznej w Krakowie, gdzie od 1972 do 1975 był jednocześnie prorektorem, a w latach 1975-87 – kierownikiem Katedry Teorii
Muzyki. W roku akademickim 1980/81 przebywał dzięki stypendium Au87
swärtige Künstler zu Gast w Hamburgu. W latach 1987-2008 był profesorem kompozycji w Hochschule für Musik w Kolonii. Od 2008 ponownie naucza w krakowskiej Akademii Muzycznej. W latach 2009-2013 był
profesorem w Zakładzie Muzykologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wykładał także muzykę współczesną w Austrii, Brazylii, Francji, Niemczech, Szwajcarii, Wenezueli i Związku Radzieckim.
Należy do Akademie der Künste w Mannheim. W sezonie 1991/92 był
kompozytorem rezydentem w Filharmonii Kolońskiej, w 1996 – na festiwalu w Seattle, a w sezonie 2013/2014 w Filharmonii Narodowej w Warszawie. Utwory Krzysztofa Meyera były wykonywane w najważniejszych
ośrodkach muzycznych, m.in. w Carnegie Hall w Nowym Jorku, Filharmonii Berlińskiej i Wiener Musikverein, na najważniejszych festiwalach
europejskich, m.in. „Warszawskiej Jesieni”, „Muzicki Biennale Zagreb”,
SIMC, „Holland Festival”, „Musikprotokoll-Graz”, Festiwalu w Aldeburgh, w Schleswig-Holstein, Biennale w Wenecji i Lucerne Festival. Niektóre z utworów powstały na zamówienie wykonawców światowej sławy:
Koncert fletowy dla Aurele Nicoleta, Koncert obojowy dla Lothara Fabera,
Koncert klarnetowy dla Eduarda Brunnera, Koncert skrzypcowy dla Dymitra Sitkowieckiego, Tryptyk liryczny dla Petera Pearsa, Pezzo capriccioso dla Heinza Holligera, utwory wiolonczelowe dla Davida Geringasa,
Iwana Monighetiego i Borysa Piergamienszczikowa. Krzysztof Meyer
zajmuje się także pisarstwem muzycznym. Napisał pierwszą polską monografię życia i twórczości Dymitra Szostakowicza (Kraków 1973 i 1986;
wyd. niem. – Leipzig 1980). Jest autorem wielu artykułów, głównie o muzyce współczesnej, w takich periodykach, jak „Melos”, „Muzyka”, „Ruch
Muzyczny”, „Das Orchester”, „Sovetskaya Muzyka”. Czynnie udziela się
także w Związku Kompozytorów Polskich; w latach 1971-89 był członkiem Zarządu Głównego, w latach 1985-89 – prezesem. Od 1974 do
1988 roku był członkiem Komisji Repertuarowej Międzynarodowego
Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”. Za swoją twórczość kompozytorską otrzymał wiele nagród: w 1966 – II nagrodę na
Konkursie Młodych Związku Kompozytorów Polskich za Symfonię nr 1
op. 10 (1964) i I nagrodę na Concours des Jeunes Compositeurs w Fontainebleau za pieśni do słów Szekspira, w 1967 – wyróżnienie na Konkursie
Kompozytorskim im. Grzegorza Fitelberga za Symfonię nr 2 „Epitaphium
88
Stanisław Wiechowicz in memoriam” op. 14 na chór mieszany i orkiestrę
(1966-67), w 1968 – I nagrodę na tym samym konkursie za Symfonię
nr 3 „Symphonie d’Orphee” op. 20 na chór mieszany i orkiestrę (1968),
w 1970 – Grand Prix de Composition Musicale Fundacji Księcia Pierre de
Monaco za operę Cyberiada op. 15 (1967-70) oraz wyróżnienie na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu za Kwartet
smyczkowy nr 2 op. 23 (1969), w 1972 – II nagrodę na Konkursie Kompozytorskim im. Artura Malawskiego w Krakowie za Concerto da camera op.
29 na obój, perkusję i smyczki (1972), w 1974 – I nagrodę na Konkursie
im. Karola Szymanowskiego w Warszawie za Symfonię nr 4 op. 31 (1973),
w 1975 – Medal Rządu Brazylii za Kwartet smyczkowy nr 4 op. 33 (1974),
w 1976 – wyróżnienie na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów
UNESCO za Kwartet smyczkowy nr 3 op. 27 (1970-71), a w 1977 – Medal
Rządu Brazylii za Concerto retro op. 39 na flet, skrzypce, wiolonczelę i klawesyn (1976). Ponadto otrzymał: dwukrotnie Nagrodę Ministra Kultury
i Sztuki (1973, 1975), Złoty Krzyż Zasługi (1974), Odznakę „Zasłużony
Działacz Kultury” (1979), Nagrodę im. Gottfrieda von Herdera (1984),
Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich (1992), Nagrodę Fundacji
im. Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku (1994), Nagrodę im. Johanna Stamitza w Mannheim (1996), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia
Polski (1997) oraz Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2003).
*
Musique scintillante jest wirtuozowskim, jednoczęściowym utworem
dla 14-osobowego zespołu. Wykorzystane zostały w nim instrumenty
z wszystkich grup orkiestrowych, po jednym z każdej. Krótki wstęp poprzedza część zasadniczą, opartą na jednym motywie, konsekwentnie
przeprowadzanym przez wszystkie instrumenty i rejestry. Coraz gęstsza
faktura po kilku załamaniach doprowadza do kulminacji stworzonej przez
złożone akordy, a następującej tuż przed końcem utworu. Prawykonanie
Musique scintillante, skomponowanej na zamówienie Międzynarodowego
Festiwalu Muzyki Kameralnej w Kempten, odbyło się 16 września 2007.
Zespołem 14 solistów dyrygował Kai Vogler.
Krzysztof Meyer
89
WYKONAWCY:
Orkiestra „Sinfonietta Pomerania” zadebiutowała w styczniu 2014
roku podczas Dni Muzyki Nowej w gdańskim Klubie ŻAK. Od tego czasu
aktywnie uczestniczy w życiu koncertowym regionu, prezentując lokalnej
publiczności najnowsze muzyczne tendencje twórcze i wykonawcze. Zespół
tworzą znakomici trójmiejscy muzycy młodego pokolenia – w większości
absolwenci i pracownicy Akademii Muzycznej w Gdańsku. Indywidualnie mają na swoim koncie wybitne osiągnięcia jako muzycy orkiestrowi,
kameraliści i soliści. „Sinfonietta Pomerania” jest zespołem występującym
w różnorodnej obsadzie. W podstawowej konfiguracji występuje piętnastu muzyków, w pojedynczej obsadzie wszystkich instrumentów. Skład ten
może ulec zarówno zmniejszeniu do różnorodnych kombinacji kameralnych, jak i ewentualnemu powiększeniu do rozmiarów symfonicznych.
Jako orkiestra specjalizująca się w najnowszym repertuarze, „Sinfonietta
Pomerania” szczególną wagę przywiązuje do prawykonań. Efektem tego
jest bliska współpraca ze środowiskiem kompozytorskim. Założycielami
Orkiestry „Sinfonietta Pomerania” są Andrzej Dziadek i Tadeusz Dixa.
Skład orkiestry:
Dorota Dąbrowska – flet, Jarosław Wyrzykowski – obój, Andrzej Wojciechowski – klarnet, Aleksander Szpakowicz – klarnet, Wojciech Kęsy
– fagot, Michał Szczerba – róg, Emil Miszk – trąbka, Maciej Parchem
– puzon, Maciej Lange – instrumenty perkusyjne, Paweł Nowicki – instrumenty perkusyjne, Piotr Nowicki – fortepian, Carlos Roberto Peña
Montoya – harfa, Szymon Jabłoński – akordeon, Karolina Piątkowska-Nowicka – I skrzypce, Paweł Kapica – II skrzypce, Michał Markiewicz
– altówka, Krzysztof Pawłowski – wiolonczela, Jarosław Stokowski – kontrabas
Piotr Nowicki ukończył Akademię Muzyczną im. St. Moniuszki
w klasie fortepianu prof. Włodzimierza Wiesztordta. W centrum jego zainteresowań znajduje się muzyka XX i XXI wieku. W swoim repertuarze
ma kompozycje na fortepian solo takich twórców, jak Arnold Schönberg,
John Cage, Cornelius Cardew, Karlheinz Stockhausen, Andrzej Panufnik,
Elżbieta Sikora, Paweł Mykietyn, Yannis Kyriakides, Kasia Głowicka i wielu
90
innych. Od 2002 roku współtworzy zespół Kwartludium specjalizujący się
w wykonywaniu muzyki najnowszej. Wraz z nim dokonał kilkudziesięciu
prawykonań na wielu prestiżowych festiwalach takich jak m.in. Warszawska Jesień, Festiwal Dialogu Czterech Kultur w Łodzi, Festiwal Prawykonań
w Katowicach, Unsound w Krakowie i w Nowym Jorku, Ensemble Europa
w Kolonii, C3 w Berlinie, Open Form Festival w Kopenhadze, Loop Fesival w Brukseli, Musische Nuove Festival w Palermo, na Festiwalu Tradycji
i Awangardy Muzycznej Kody w Lublinie, Musica Polonica Nova we Wrocławiu, Musica Moderna w Łodzi, Festiwalu Sztuki Multimedialnej Audio-Art w Warszawie, Festiwalu Muzyki Improwizowanej Ad Libitum w
Warszawie, Festiwalu Dni Muzyki Nowej i Avant Days w Gdańsku oraz
na Komeda Jazz Festiwal w Słupsku. W latach 2003-2013 Piotr Nowicki był
również członkiem polsko-niemieckiego zespołu European Workshop for
Contemporary Music powołanego przez Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” oraz Niemiecką Radę Muzyczną. Zespół pod kierunkiem wybitnego niemieckiego dyrygenta Rudigera Bohn’a
wystąpił na wielu prestiżowych festiwalach muzyki współczesnej w Polsce,
Niemczech i na Ukrainie prezentując dzieła zaliczane do klasyki awangardy
XX wieku, jak również te najnowsze, napisane specjalnie na ten skład. Na
swoim koncie artysta ma liczne nagrania płytowe (Dux, Requiem Records,
Bôłt Records, Touch), radiowe (Program 2 Polskiego Radia, WDR3, Deutschlandfunk) i telewizyjne (TVP Kultura). Koncertował w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Włoszech, Belgii, Holandii, Niemczech, Danii,
Finlandii, Estonii, Ukrainie, Czechach, Rosji i Turcji. Był stypendystą Marszałka Województwa Pomorskiego (2006, 2010, 2012), Prezydenta Miasta
Gdańska (2012) oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2007).
Od 1995 r. związany jest z macierzystą uczelnią, gdzie pracuje na stanowisku adiunkta na Wydziale Wokalno-Aktorskim i Instrumentalnym. Od
roku 2012 pełni funkcję kierownika Międzywydziałowego Zakładu Muzyki
Współczesnej. W 2015 r. otrzymał tytuł doktora habilitowanego przyznany
przez Radę Wydziału Instrumentalnego Akademii Muzycznej w Gdańsku.
Tadeusz Dixa zob. strona 49
Indeks kompozytorów
Baczewski Beniamin 30
Kruczek Zbigniew 59
Bauer Jerzy 45
Lasoń Aleksander 35
Bembinow Miłosz 17
Łukaszewski Paweł 29
Cieślik Kamil 78
Meyer Krzysztof 84
Cynk Magdalena 65
Moss Piotr 63
Czerniewicz Marek 15
Nikiel Jakub 78
Diesner Adam 78
Nowak Aleksander 66
Dixa Tadeusz 49, 86
Olczak Krzysztof 14
Dziadek Andrzej 49, 81
Penderecki Krzysztof 20
Frycz Wojciech 78
Przybylski Dariusz 37
Głowski Eugeniusz 16
Pstrokońska-Nawratil Grażyna 68
Górecki Henryk Mikołaj 11, 56, 63, 69
Rihm Wolfgang 73
Grzeszczak Krzysztof 48
Rocławska Anna 78
Guza Artur 29
Rymarz Edwin 58
Henze Hans Werner 75
Schnebel Dieter 74
Hundziak Andrzej 46
Sehin Bohdan 36
Jabłoński Henryk Hubertus 57
Sykulski Jacek 12
Janca Jan 57
Synowiec Ewa 67
Jędrzejczyk Piotr 78
Treiber Friedemann Amadeus 74
Jurczyk Grzegorz 64
Wierzchowski Jacek 48
Kędziora Monika 82
Zimmermann Bernd Alois 73
Kilar Wojciech 22
Kornowicz Jerzy 63, 80, 82
Kościów Aleksander 40
Koszewski Andrzej 14
Kowalowski Zenon 29
egzemplarz bezpłatny
ORGANIZATOR:
PARTNERZY:
Partner strategiczny NCK
Instytucje Kultury Samorządu Województwa Pomorskiego
oddział gdański
MECENASI:
Doﬁnansowano ze środków
Miasta Gdańska
www.nowefale.pl
PATRONI MEDIALNI:

nowe fale ksiazka programowa

Transkrypt

Podobne dokumenty

program BnS 2016 - Barok na Spiszu

B. Brok Gdy przyjdzie czas. W. Szpilmąn — B. Broh

Akademii WorldWide Telescope

www.sfa-romani.com