FULL TEXT - Medycyna Sportowa

Transkrypt

2
1
2
Zakład Endokrynologii, Instytut Sportu, Warszawa
Zakład Psychologii, Instytut Sportu, Warszawa
Department of Endocrinology, Institute of Sport, Warsaw
Department of Psychology, Institute of Sport, Warsaw
tio
np
roh
ibit
1
ed
.
Zbigniew Obmiński1(A,B,C,D,E,F), Helena Mroczkowska2(A,B,C,D,E,F),
Irena Kownacka2(B,C,D,E,F)
LĘK ORAZ PERCEPCJA ZMĘCZENIA
PO REGATACH WIOŚLARSKICH
STATE ANXIETY AND PERCEPTION OF FATIGUE
FOLLOWING ROWING REGATTA
dis
tr
Streszczenie
ibu
Słowa kluczowe: wioślarstwo, regaty, lęk, zmęczenie, płeć
Key words: rowing, regatta, anxiety, fatigue, gender
rso
na
lu
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
se
-
on
ly -
Wstęp. Celem pracy było zbadanie lęku (SA) oraz percepcji zmęczenia u wioślarzy w czasie regat (8 km) rozegranych na początku i pod koniec rocznego okresu startowego.
Materiał i metody. Grupa 20 mężczyzn i 20 kobiet, seniorów wioślarstwa kadry narodowej,
wzięła udział, w marcu oraz w październiku, w regatach na dystansie 8 km. Poziom lęku godzinę przed startem (SA1) i 5 minut po wysiłku (SA2) badano za pomocą Inwentarza Cechy i Stanu Lęku. Powysiłkową (+5 min) percepcję zmęczenia (PF) oceniono za pomocą wizualnej analogowej skali.
Wyniki. Nie odnotowano różnic między średnimi wartościami SA1 i SA2 u obu płci . Nie wystąpiły zależne od płci różnice średnich SA1 i SA2 oraz PF w obu terminach. Analiza indywidualnych odpowiedzi SA na zawody ujawniła związek pomiędzy SA1 a ΔSA u mężczyzn i kobiet.
Każdy (każda) startujący (startująca) był zakwalifikowany do wzorca L (niski przedstartowy lęk),
gdy jego (jej) SA1≤SA2, i do wzorca H (wysoki przedstartowy lęk), gdy jego (jej) SA1>SA2. Jako kryterium braku indywidualnych różnic pomiędzy SA1 i SA2 przyjęto warunek ΔSA≤2, podczas gdy spełniony warunek ΔSA>2 wskazywał na istnienie różnicy. Wykazano znaczące różnice pomiędzy SA1 i SA2 dla podgrup L oraz H u obu płci. W podgrupie L odnotowano wzrost lub
brak zmian SA, podczas gdy spadek SA po regatach zauważono w podgrupie H. Porównując
afektywne i odczuwane reakcje na regaty rozgrywane wiosną i jesienią, stwierdzono większą
ich powtarzalność u mężczyzn.
Wnioski. Odpowiedź SA (ΔSA) bardzo zależy od SA1. Startujące kobiety wykazały większą wewnątrzosobniczą zmienność ΔSA i ΔPF.
Summary
5163
2
0
26
is c
Word count:
Tables:
Figures:
References:
y is
-
for
pe
Background. This study aims to examine state of anxiety (SA) and perception of fatigue
(PF) among rowers during regatta (8 km) played at the beginning and in the end of rowing competitive season.
Material and methods. 20 males and 20 females, national-level senior rovers participated on
March and on October in a regatta on distance of 8 km. Using State-Trait Anxiety Inventory, anxiety levels were studied one hour prior to races (SA1) and 5 minutes following exertion (SA2). Post-exertion (+5 min) perception of fatigue (PF) was rated by means a visual analog scale.
Results. No significant differences were fund in means of SA1 and SA2 in both sexes examined on March and October. No sex-related differences occurred in SA1 and SA2, and PF in
both terms. Analysis of individual SA responses to regatta highlighted association between SA1
and ΔSA in males and females. Each competitor was assigned to the pattern L (of low pre-effort anxiety) when his/her SA1≤SA2, and to the pastern H (of high pre-effort anxiety) when
his/her SA1>SA2. As a lack of individual difference between SA1 and SA2 and we assumed criteria ΔSA≤2, whereas existence of individual difference, when ΔSA>2. Significant differences
between mean SA1 and mean SA2 were found for subgroups L and H in both sexes. Subgroups L demonstrated rise of SA or lack of change, while SA in subgroups H SA dropped after regatta. Comparing the affective (SA) and perceptual (PF) responses to regatta played on spring
and autumn, the higher reproducibility of these variables were found among males.
Conclusions. The response of SA (ΔSA) strongly depends on SA1. Females exhibited the
higher within-subject variability of ΔSA and ΔPF.
op
Author’s Contribution
A – Study Design
B – Data Collection
C – Statistical Analysis
D – Data Interpretation
E – Manuscript Preparation
F – Literature Search
G – Funds Collection
-
Zaangażowanie Autorów
A – Przygotowanie projektu
badawczego
B – Zbieranie danych
C – Analiza statystyczna
D – Interpretacja danych
E – Przygotowanie manuskryptu
F – Opracowanie piśmiennictwa
G – Pozyskanie funduszy
Th
Adres do korespondencji / Address for correspondence
dr Zbigniew Obmiński
Zakład Endokrynologii, Instytut Sportu
01-982 Warszawa, ul. Trylogii 2/16, tel./fax: (22) 834-95-07, e-mail: [email protected]
Otrzymano / Received
Zaakceptowano / Accepted
-
Medycyna Sportowa
© MEDSPORTPRESS, 2010; 5(6); Vol. 26, 260-266
ARTYKUŁ ORYGINALNY / ORIGINAL ARTICLE
260
06.09.2010 r.
15.11.2010 r.
-
Wpływ wysiłków, o różnym przebiegu, intensywności i czasie trwania, na nastrój u chorych, i zdrowych
osób, które nie trenują oraz u sportowców, jest wciąż
przedmiotem zainteresowania psychologów. Najczęściej badanym parametrem u wykonujących wysiłek
jest stan lęku (SA) mierzony przed wysiłkiem i w czasie powysiłkowej restytucji. Większość tych badań
przeprowadzono wśród kobiet i mężczyzn wykonujących wysiłki o charakterze siłowym [1-6]. Wyniki
ujawniły zależności pomiędzy afektywnymi odpowiedziami a charakterystyką wysiłku. Ćwiczenia o umiarkowanej intensywności powodowały obniżenie SA,
podczas gdy bezpośrednio po intensywnym ćwiczeniu SA jest wyższy niż przed nim, jednak w czasie
godzinnej powysiłkowej odnowy ulegał znaczącemu
obniżeniu. Charakterystyczny kierunek zmian powysiłkowego SA oraz innych składowych nastroju (niepewność, wigor, zmęczenie, depresja, gniew), jak
również odczucie wysiłku (RPE) są często równoległe w czasie ze zmianą innych fizjologicznych parametrów (częstość skurczów serca, poziom mleczanu
we krwi i tzw. hormonów stresu) [7-10].
Przed- i postartowy stan lęku (SA) lub percepcja
zmęczenia (PF) po zawodach były szeroko badane
w różnych dyscyplinach sportu. Jednak wspomnianych
parametrów nie badano jednocześnie w czasie zawodów. Tym bardziej brakuje danych o zależnościach pomiędzy SA a PF w czasie zawodów wioślarskich.
The impact of exercises of various mode, intensity and duration on mood state in mentally ill patients, healthy untrained subjects and athletes is still
interesting topic among psychologists. The most frequent psychometric parameter examined in exercising subjects is state anxiety (SA), measured prior
and during post-effort recovery. Majority of these studies carried out among male or female subjects undergoing resistance exercises [1-6]. The results revealed the relationships between affective responses
and characteristics of effort. Exercises of moderate
intensity brought about decrease of SA, while directly
following vigorous effort SA was higher than that prior
to event, however, during 1h recovery it significantly
and progressively dropped. That characteristic time
course of exercise SA, and the other components of
mood state (confusion, vigor, tension, fatigue, depression, anger) as well as effort sense (RPE) are
parallel sometimes with changes in physiological parameters (hart rate, blood lactate, and so-called
“stress hormones”) over the time [7-10].
Pre-and post-competition state anxiety (SA) or
perception of fatigue (PF) following competition have
been explored comprehensively in different sport
events. However, these parameters were not examined simultaneously during a competition. The more
missing data on the relationships between SA and
PE during rowing competition. This study was undertaken to examine anxiety and perception of fatigue during regatta in relation to sex and season
among competitive rowers.
ly -
dis
tr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
Background
on
-
Wstęp
Senior rowers, twenty males (aged 24.8±2.5 ys)
and females (22.4±1.8 ys) were examined during their
two compulsory regatta on distance of 8 km at the
beginning (March) and on the end (October) of an
annual competitive rowing season. State Anxiety was
studied one hour prior to the races (SA1) and
5 minutes following exertions (SA2) using State Anxiety Inventory [10]. Post-exertion perception of fatigue (PF) was rated together with SA, by means
a visual analog scale covering range of self-reported
fatigue from somewhat fatigued (10 scores) to completely exhausted (100 scores). After calculations
separately for all males (n=20) and all females
(n=20), analysis of individual changes in SA and PF
was performed. That analysis of individual SA responses to regatta highlighted association between
SA1 and ΔSA in males and females. Based on direction of SA changes and initial SA, each competitor
was assigned to the pattern L (of low pre-competition
anxiety) when his/her SA behavior met the criteria
SA1≤SA2. Each subject of pastern H (of high precompetition anxiety) demonstrated decreased anxiety after effort (SA1>SA2). As a lack of individual
difference between SA1 and SA2 we assumed following criteria ΔSA≤2, while ΔSA>2 was considered as
a differ between pre and post-regatta state.
Differences between SA1 and SA2 in males and
females competing on March and October were examined using two-way analysis of variance (2 sexes x four
repeated measures) ANOWA. Differences between
post-races PF in both sexes for two terms of com-
Th
is c
op
y is
for
pe
rso
na
lu
Zbadano zawodników wioślarstwa (seniorów), dwudziestu mężczyzn (wiek 24,8±2,5 lat) i dwadzieścia
kobiet (wiek 22,4±1,8 lat), startujących obligatoryjnie
w regatach (8 km) na początku i pod koniec rocznego sezonu startowego. Stan lęku badano godzinę
przed wyścigiem (SA1) i 5 minut po jego ukończeniu
(SA2), stosując Inwentarz Cechy-Stanu Lęku (polska
wersja) [10]. Powysiłkową percepcję wysiłku (PF)
oceniono za pomocą wizualnej, analogowej, liniowej
skali, obejmującej zakres deklarowanego zmęczenia,
wyrażony w punktach – od nieco zmęczony (10) do
całkowicie wyczerpany (100). Po obliczeniach wykonanych na grupie mężczyzn (n=20) i kobiet (n=20),
przeprowadzono analizę indywidualnych zmian SA
i PF. Analiza tych danych ujawniła u kobiet i mężczyzn związek pomiędzy SA1 a ΔSA. W oparciu o to,
startująca osoba była zaliczana do wzorca L (o niskim przedstartowym lęku), gdy zachowanie jej lęku
spełniało kryterium SA1≤SA2SA1. Wzorzec H (osoby
o wysokim przedstartowym lęku) spełniał kryterium
SA1>SA2. Brak indywidualnej różnicy pomiędzy SA1
a SA2 określa kryterium ΔSA≤2, podczas gdy nierówność ΔSA>2 potwierdza istnienie indywidualnej
różnicy pomiędzy przed- i postartowym lękiem.
Różnice pomiędzy średnimi wartościami SA1 i SA2
u kobiet i mężczyzn startujących w marcu i październiku analizowano stosując dwukierunkową analizę
wariancji ANOVA (dwie płcie x 4 powtarzane pomiary). Różnice pomiędzy średnim postartowym PF dla
każdej grupy i terminu analizowano testem t-Studenta, odpowiednio dla zmiennych zależnych lub nieza-
Material and methods
-
-
Materiał i metody
se
-
Obmiński Z. i wsp., Lęk oraz percepcja zmęczenia u wioślarzy
261
Wyniki
Results
Średni stan lęku przed (-1 h) i po (+5 min) regatach
rozegranych wiosną i jesienią przedstawiono w Tabelach 1-2.
Pokonanie dystansu 8 km zajmowało badanym od
34 do 43 minut. Przed- i powysiłkowe SA u kobiet
i mężczyzn nie były różne ani w marcu, ani w październiku. Nie było różnic między grupami w średnich
SA1 i SA2. Jednakże analiza indywidualnych odpowiedzi SA na regaty ujawniła związek pomiędzy SA1
a ΔSA u kobiet i mężczyzn. Każdy przypadek odpowiedzi SA odzwierciedla wzorzec L (niski przedstar-
Mean state of anxiety prior to, and directly after
regatta played on spring and on autumn with posteffort perception of fatigue are displayed in Table 1
and 2.
The distance of 8 km was covered on 34-43 minutes. Pre and post-effort SA did not differ in males
and females, neither on March, nor on October. There
were no between groups differences in SA1 and
SA2. However, analysis of individual SA responses to
regatta highlighted an association between SA1 and
ΔSA in males and females. Each case of SA res-
dis
tr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
petition were analyzed by t-Student tests for paired or
not paired variables. For both sexes separately, linear correlations (Pearson) between SA and PF were
studied. All calculations were performed using the
program STATISTICA software, version 9.0 (StatSoft
USA). All procedures were approved by the local
ethics committee.
ly -
Tab. 1. Stan lęku przed regatami (SA1), stan lęku po regatach (SA2) oraz percepcja zmęczenia po regatach (FP)
u wioślarzy (wiosna i jesień)
Tab. 1. Prior to regatta state anxiety (SA1), post-regatta state anxiety (SA2) and post-regatta fatigue perception (FP)
in male rowers (spring and autumn)
on
-
leżnych. Analizowano zależności liniowe (współczynniki korelacji Pearsona) pomiędzy SA i PF dla każdej
grupy. Wszystkie obliczenia wykonano za pomocą pakietu programu statystycznego STATISTICA software, version 9.0 (StatSoft USA). Wszystkie procedury badawcze uzyskały akceptację lokalnej komisji etycznej.
se
lu
rso
na
pe
for
Tab. 2. Stan lęku przed regatami (SA1), stan lęku po regatach (SA2) oraz percepcja zmęczenia po regatach (FP)
u wioślarek (wiosna i jesień)
Tab. 2. Prior to regatta state anxiety (SA1), post-regatta state anxiety (SA2) and post-regatta fatigue perception (FP)
in female rowers (spring and autumn)
-
Th
is c
op
y is
-
-
Obmiński Z. et al., Anxiety and fatigue perception in oarsmen
262
-
ly -
dis
tr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
ponse is assigned to the pattern L (low pre-competition anxiety) which demonstrated significant posteffort raise of SA, while in case of pattern H (high precompetition anxiety), that parameter significantly
decreased following regatta. Number of cases when
SA1 did not differ from SA2 (see the criteria in Material and methods) were 3-4 in males and females in
both terms. Thus, taking into account total number of
observation (n=80), (40 subjects x 2 terms), SA responses (ΔSA) correlated negatively (r=-0.678,
p<0.001) with SA1. The relative between-subject variations (CV%) of SA were somewhat lower in male
rowers. In spring and autumn, in males CV% of SA1
were 22 and 16%, and of SA2 were 19.1 and 14.1%.
In females examined on spring and autumn, these
variables for SA1 were 28 and 22%, and for SA2
were 31 and 22% respectively. The similar sex-related trends concerned repeatability of SA responses
(rise or drop) were found on spring and autumn regattas. About 80% of males (n=16) and 60% of females (n=12) demonstrated the same patterns
behavior of SA response during spring and autumn
competition. PF did not vary by sex or term of competition. However, PF values on spring correlated significantly with those recorder on autumn, among 20
males (r=0.585, p<0.01), and 20 females (r=0.438,
p<0.05). The higher correlation in males confirms the
higher extent of repeatability of PF in that group.
Dyskusja
Discussion
se
on
There were no sex-related differences in SA, in
both terms. That is opposite to the results of our
earlier study carried out among junior rowers examined prior to exhaustive exercise-test. That study revealed higher mean state anxiety and cortisol level in
females [11]. On the other hand Bartholomev [12]
reported rise of SA in response to moderate- and
high-intensive resistance exercises in males but not
in females. However, one may suspect, that those
gender differences in SA might be result of relative
lower exercise intensity undergone by females, since
the intensity of exercises were the functions of perceived exertions for both sexes. The results of our
study prone us to deliberations, whether the type of
SA behavior (pattern L or H) examined under a stressful condition is stable, and will be representative for
individuals. That question merits further investigations. The scientific literature does not provide any
data confirming reproducibility of anxiety responses
to a competition among athletes, or to an exercise
among healthy subjects. However, based on trait anxiety examination, that is utilized for distinguishing less
from more anxious subjects, one may try to predict
his/her magnitude of SA response to stressful event.
The single studies on SA responses to exercises,
which have been conducted by the others revealed,
that direction of post-effort changes in SA depended
on initial SA state. Raglin [13] have examined exerciser during 20-minute cycling with intensity of 70%
VO2max and found, that SA changes were inversely
related to the p values. Likewise, the inverse dependency between pre-exertion SA levels and SA
responses to resistance exercises was confirmed by
Focht [14]. Base on baseline SA the author stratifies
each of examined subject into low or high anxiety
subgroup. Hence, it is worth to stress, that results of
is c
op
y is
for
pe
rso
na
lu
Nie było zależnych od płci różnic odnośnie lęku
przed i po regatach w obu terminach. To przeczy wynikom naszych wcześniejszych badań przeprowadzonych wśród wioślarzy juniorów badanych przed laboratoryjnym, wyczerpującym testem wysiłkowym. Tamte
badania wykazały wyższy stan lęku i stężenie kortyzolu u kobiet [11]. Z drugiej strony Bartholomev [12]
wykazał wzrost SA w odpowiedzi na ćwiczenia o intensywności umiarkowanej i wysokiej u mężczyzn,
lecz nie u kobiet. Można podejrzewać, że wspomniane różnice między płciami mogły być wynikiem względnie mniejszej intensywności ćwiczeń wykonywanych
przez kobiety, ponieważ intensywność w każdej grupie była funkcją odczuwanego przez nią wysiłku. Wyniki naszych obecnych badań skłaniają nas do rozważań, czy typ zachowania SA (wzorzec L lub H)
w stresujących warunkach jest stały i będzie reprezentatywny dla każdego osobnika. Ta kwestia zasługuje na dodatkowe badania.
W literaturze brak dostępnych danych potwierdzających powtarzalność reakcji lękowych u startujących
sportowców lub ćwiczących, zdrowych osób. Jednakże w oparciu o badanie lęku jako cechy, co wykorzystuje się do rozróżnienia osób mniej lub bardziej lękliwych, próbuje się przewidywać wielkości reakcji lękowych na stresujące wydarzenia.
Jednorazowe badania odpowiedzi SA na wysiłki,
które przeprowadzili inni, ujawniły, że kierunek powysiłkowych zmian SA zależał od wyjściowego stanu SA. Raglin [13] badał ćwiczących w czasie 20-minutowego wysiłku o intensywnością 70% VO2max
i stwierdził, że zmiany SA są odwrotnie proporcjonalne do przedwysiłkowych wartości. Podobnie odwrotną zależność potwierdziły wyniki badań Fochta [14].
W oparciu o początkowe wartości SA autor zakwalifikował każdego z badanych do podgrupy nisko- lub
Th
-
towy lęk), który charakteryzuje się wyraźnym powysiłkowym wzrostem SA, podczas gdy w przypadku
wzorca H (wysoki przedstartowy lęk) ten parametr
obniża się po regatach. Liczba przypadków gdy SA1
nie różnił się od SA2 (zobacz kryteria braku różnic
w części Materiał i metody) wynosiła 3-4 w grupach
kobiet i mężczyzn, w obu terminach. W związku z tym,
biorąc pod uwagę całkowitą liczbę obserwacji (n=80),
(40 osób x 2 terminy), odpowiedzi SA (ΔSA) korelowały ujemnie z SA1 (r=-0,678, p<0,001).
Względne zmienności międzyosobnicze (CV%)
były nieco niższe u mężczyzn niż u kobiet. Wiosną i jesienią u mężczyzn CV5 dla SA1 wynosiły 22 i 16%,
a dla SA2 – 19,1 i 14,1%. U kobiet odpowiednie wartości CV% w tych terminach wyniosły dla SA1 – 28
i 22%, a dla SA2, odpowiednio, 31 i 22%. Podobne,
zależne od płci trendy, dotyczące powtarzalności odpowiedzi SA (wzrost lub spadek), odnotowano wiosną i jesienią. Około 80% mężczyzn (n=16) i 60% kobiet (n=12) demonstrowało ten sam wzorzec zachowania odpowiedzi SA wiosną i jesienią. PF nie różnicował płci ani terminu zawodów. Jednak wartości PF
zmierzone wiosną korelowały ze zmierzonymi jesienią, w grupie 20 mężczyzn (r=0,585, p<0,01) i 20 kobiet (r=0,438, p<0,05). Wyższa korelacja wśród mężczyzn potwierdza wyższy stopień powtarzalności
PF w tej grupie.
-
263
se
on
ly -
dis
tr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
mentioned studies are in agreement with those
obtained by us.
The other study on pre-and post-competition anxiety carried out in females, who practice the two
various team games revealed sport-related differences [15]. Handball players demonstrated higher anxiety and type of personality defined as Pattern
A, whereas volleyball players were less anxious and
of Pattern B. Moreover, mean pre- and post game anxiety were related to mean salivary cortisol levels in
both teams. However, we are not sure still, whether
assignation of athletes into the lower or higher anxious group, base on one observation of state anxiety
is rational, since as was mentioned earlier, the extent
of reproducibility of individual state of anxiety, even
under the same conditions, was not studied.
Our attention was focused on sex-related differences regarding the both, affective and perceptual
responses to competition effort, since that topic
excites researches, and it is not fully explained. Our
study revealed, that about 80% of males (n=16) and
60% of females (n=12) demonstrated the same
pattern L or H in the Spring and Autumn competition.
Hence, in 20% of examined males (n=4) and 40% of
females (n=8) their type of SA response recorded on
Mach was not confirmed on October. The factors
which was responsible for lack of reproducibility of
the responses to the same type of stimulus among
these 11 subjects is unknown. It is worth to put
attention on almost two-fold higher number of the
cases in females than in males, whose responses of
SA to spring and autumn regatta were vary. One may
speculate, that the higher variation SA responses in
females may result in the effect of various menstrual
cycle phases [16,17]. Besides phases of cycle, there
are other factors mediating affective responses to
vigorous effort, for instance, exercise- induced pain
and its individual perception. It was reported induced
by fatiguing isometric exercise pain perception and
the extent of SA increment were not influenced by
cycle phase [18], but higher perception of pain was
associated with higher resting SA [19]. Unfortunately,
information regarding end-exercise pain, especially
low back, which is more frequent among rowers than
in other athletes [20] as well as phase of cycle were
not completed by us. It should be emphasized divergence of results provided by various authors and
uncertainty of the general conclusions regarding the
behavior of female athletes exposed to stressful
events. For instance, lack of the relationships among
pre-exercise SA, the other components of mood and
salivary cortisol was noticed by us in our previous
study conducted on female junior rowers [11], that is
contradict with finding reported by others [15], who
found cortisol levels related to competition anxiety,
type of personality and final result of competition
(winning/losing). However, the study did not confirm
effect of type of personality on affective responses
(anger, confusion, depression, fatigue, tension and
vigor) to moderate, 1-hour effort and the type of personality [21].
Perception of fatigue (PF) and rating perceived
exertion (RPE) are the complementary parameters
commonly utilized during training or exercise-tests
for rating body sensation following an effort. It was
found that magnitude of perceived exertion in women
is related to exercise intensity and blood lactate,
lu
rso
na
pe
for
y is
op
is c
Th
-
wysoko lękliwych. Warto zatem podkreślić, że wyniki
wzmiankowanych badań są zgodne z naszymi.
Badania nad przed- i postartowym lękiem, przeprowadzone u kobiet uprawiających dwie różne gry sportowe, ujawniły zależne od typu sportu różnice [15].
Wyższy poziom lęku oraz typ osobowości zdefiniowany jako wzorzec A wykazywały piłkarki ręczne,
podczas gdy u siatkarek lęk był niższy i przeważała
osobowość typu B. Ponadto, wielkość przed- i postartowych poziomów lęku odpowiadała stężeniom kortyzolu w ślinie w obu grupach. Jednak, jak wspomniano wcześniej, wciąż nie mamy pewności, czy przypisanie sportowca do wysoko- lub niskolękowej grupy
jest uzasadnione, gdyż stopień odtwarzalności indywidualnego lęku jako stanu, nawet w samych warunkach, nie był badany.
W niniejszej dyskusji skupiono uwagę na zależnych od płci różnicach odnośnie afektywnych i perceptualnych odpowiedzi na wysiłek startowy, ponieważ to
zagadnienie frapuje badaczy, a nie jest całkiem wyjaśnione. Wyniki ujawniły, że 80% (n=16) wioślarzy i 60%
wioślarek (n=12) wykazało wiosną i jesienią ten sam
wzorzec reakcji lękowych, L lub H. Zatem u 20% (n=4)
badanych mężczyzn i 40% (n=8) badanych kobiet
odnotowano te same reakcje SA w marcu i październiku. Nieznane są czynniki odpowiedzialne za brak
powtarzalności reakcji u 11 startujących osób. Warto
zwrócić uwagę na prawie dwukrotnie większą liczbę
przypadków u kobiet, których reakcje SA były różne
w regatach wiosennych i jesiennych. Można spekulować, że większa zmienność odpowiedzi SA u kobiet
może być wynikiem różnych faz cyklu miesięcznego
[16,17]. Oprócz tego są inne czynniki modulujące reakcje afektywne na maksymalny wysiłek, na przykład wywołany wysiłkiem ból i jego indywidualne odczucie.
Doniesiono, że percepcja bólu po męczących,
izometrycznych wysiłkach, nie zależała od fazy cyklu
[18], ale jego większa percepcja miała związek z wyższym spoczynkowym SA [19]. Niestety, informacje
dotyczące powysiłkowego bólu, głównie bólu pleców,
który jest częściej notowany w wioślarstwie niż w innych dyscyplinach [20], jak również faza cyklu nie były przez nas zebrane. Trzeba zaznaczyć rozbieżność
wyników dostarczanych przez różnych badaczy i niepewność ogólnych wniosków dotyczących zachowania badanych sportsmenek narażonych na stresujące wydarzenia. Dla przykładu, we wcześniejszych badaniach juniorek wioślarstwa wykazaliśmy brak zależności pomiędzy przedwysiłkowym lękiem i innymi
składowymi nastroju a stężeniem kortyzolu w ślinie,
co przeczy wynikom uzyskanym przez innych [15],
gdzie poziom kortyzolu odpowiadał lękowi startowemu, osobowości i końcowemu wynikowi zawodów
(zwycięstwo/porażka). Jednak w innym badaniu nie
potwierdził się związek pomiędzy typem osobowości
a afektywnymi reakcjami (gniew, niepewność, zmęczenie, napięcie i wigor) na godzinny wysiłek [21].
Percepcja zmęczenia (PF) i ocena odczuwanego
wysiłku to komplementarne parametry, powszechnie
stosowane w treningu i wysiłkach testowych, do samooceny reakcji organizmu po wysiłku. Stwierdzono,
że u kobiet skala odczuwanego wysiłku odpowiada
jego intensywności oraz poziomowi mleczanu we
krwi, przy tej samej wykonanej pracy w różnych ćwiczeniach [22].
W naszych badaniach zakres PF był nadspodziewanie szeroki (78-99). Na pierwszy rzut oka można
-
264
-
rso
na
lu
se
on
ly -
dis
tr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
when total workouts were the same for various exercises [22]. In our study rage of PF was unexpected
wide (78-99 scores). At the first glance, one may
suspect, that rower of lower PF (<90 scorers) was not
fully engaged in rowing effort, and his/her rowing
performances were below his/her physical possibilities. Such as suggestion may be, however, wrong,
since effort sense is mediated by several factors of
contradictory actions. Increased blood lactate and/or
muscle pain enhance perceptual responses [23,24].
However, during long-lasting competitive exhaustive
effort like marathon run or triathlon, blood lactate is
not accumulated itself in blood. In spite of that, among
competing ironman triathletes PRE has been elevating linearly after each event (swimming, cycling, running) [25]. RPE following endurance exercise may be
mediated by the action of endogenous opiate system, which is responsible for releasing endorphins.
These brain hormones have “rewarding” properties,
causing euphoria, that may blunt pain perception and
consequently RPE. That mechanism takes place
among exercising rowers, who demonstrate improvement of pain tolerance [26]. Moreover, competitive
rowers utilize various pain-coping strategies during
training or regatta, that may partly explain lower pain
perception than untrained [27] and lack of maximal
perception of fatigue in examined by us competitors.
The considerable variation of PF in our study might
be result of various individual distribution of energy
expenditure and/or realized power output throughout
races. It means, that intensities of rowing (frequency
of rowing strokes) were not constant for each individual over the whole distance (8 km). Some rowers
may economize their energy recourses during the
regatta to perform fast finish, that, however, requires
overcoming his/her fatigue developing with time. The
other strategy is to maintain intensity on the relative
high, but stable level from the start to the finish,
without spurt at the end of competition. That two various type of racing strategy (pacing) depends on
physical fitness, strategy of opponents, length of distance to cover, development of fatigue and other factors [28-30]. It seems, that pacing strategy might be
associated with PF.
pe
Wnioski
y is
for
1. Reakcje lęku na wyścig zależały od wyjściowego
lęku, lecz nie od płci lub pory roku. To samo dotyczyło percepcji zmęczenia.
2. Porównując afektywne (SA) i odczuwane (PF) odpowiedzi na regaty rozegrane wiosną i jesienią wykazano większy stopień powtarzalności tych zmiennych u wioślarzy.
Conclusions
1. Responses of anxiety to regatta depend on initial
levels of anxiety, but not on sex or season. The
same regards perception of fatigue.
2. Comparing the affective (SA) and perceptual (PF)
responses to regatta played on spring and autumn, the higher extent of the reproducibility of
these variables was found in males.
Piśmiennictwo / References
is c
op
1. Raglin JS, Morgan WP. Influence of exercise and quite rest on state anxiety and blood pressure. Med Sci Sport
Exerc 1987; 19: 456-483.
2. Koltyn KF, Raglin JS, O`Connor PJ, Morgan WP. Influence of weight training on state anxiety, body awareness,
and blood pressure. Int J Sport Med 1995; 16: 266-269.
3. Raglin JS, Turner PE, Eksten S. State anxiety and blood pressure following 30 min of leg ergometry or weight training. Med Sci Sport Exerc 1993; 25: 1044-1048.
4. O`Connor PJ, Cook DB. Anxiolytic and blood pressure effects of acute static compared to dynamic exercise. Int
J Sports Med 1998; 19 (3): 188-192.
5. Focht BC, Koltyn KF. Influence of resistance exercise of different intensities on state anxiety and blood pressure.
Med Sci Sports Exerc 1999; 31 (3): 456-463.
Th
-
podejrzewać, że wioślarze/wioślarki o niższym PF
(<90) nie zaangażowali się całkowicie w wykonanie
wysiłku startowego i zadanie wykonali poniżej swoich
fizycznych możliwości. To podejrzenie może być błędne, gdyż odczucie wysiłku jest zależne od wielu czynników o przeciwnym działaniu. Zwiększony poziom
mleczanu i ból mięśni wzmacnia odczuwane reakcje
[23,24]. Jednak podczas długotrwałego, wyczerpującego wysiłku, jak bieg maratoński lub triathlon, mleczan nie akumuluje się we krwi. Pomimo to, wśród
uczestników supermaratonu wzrastało liniowo RPE
po kolejnych konkurencjach (pływanie, jazda na rowerze i bieg) [25]. RPE po wysiłku o charakterze wytrzymałościowym podlega regulacji poprzez działanie
wewnętrznego systemu opiatowego, który odpowiada za uwalnianie endorfin. Hormony te mają w mózgu działanie „nagradzające”, wywołując euforię, co
może stępić percepcję bólu i w konsekwencji RPE.
Taki mechanizm występuje u wykonujących wysiłek
wioślarzy, demonstrujących zwiększoną tolerancję
na ból [26]. Ponadto, wioślarze stosują w czasie treningu różne strategie radzenia sobie z bólem, co częściowo tłumaczy ich niższą percepcję bólu niż u nietrenujących [27] oraz brak maksymalnej percepcji
zmęczenia u badanych przez nas zawodników. Znaczna zmienność PF w naszych badaniach mogła być
wynikiem różnego indywidualnego rozłożenia wydatku energetycznego i/lub realizowanej mocy w czasie
wyścigu. To oznacza, że intensywność wiosłowania
(częstotliwość pociągnięć wiosłem) nie była stała i równa dla każdego na całym, 8-kilometrowym dystansie.
Niektórzy zawodnicy mogą oszczędzać energię w czasie regat, by wykonać na zakończenie szybki finisz,
co jednak wymaga przezwyciężenia narastającego
z czasem zmęczenia. Inną strategią jest utrzymanie
względnie wysokiej, stałej intensywności od startu do
mety, bez wykonania zrywu pod koniec regat. Te dwa
typy różnych strategii (pacing) w czasie wyścigu zależą od wydolności fizycznej, strategii rywali, długości dystansu, rozwoju zmęczenia i innych czynników
[28-30]. Wydaje się, że strategia rozgrywania wyścigów może być związana z PF.
-
265
ed
.
tio
np
roh
ibit
ibu
dis
tr
ly -
on
se
lu
rso
na
pe
for
-
6. Bibeau WS, Moore JB, Mitchel NG, Vargas-Tonsing T, Bartholomew JB. Effects of acute resistance training of different intensities and rest periods on anxiety and affect. J Strength Cond Res 2010; 24 (8): 2184-2191.
7. Thatcher J, Thatcher R, Dorling D. Gender differences in the pre-competition temporal pattering of anxiety and hormonal responses. J Sports Med Phys Fitness 2004; 44 (3): 300-308.
8. Acevedo EO, Webb HE, Weldy ML, Fabianke EC, Orndorff GR, Starks MA. Cardioresporatory Responses of Hi
Fit and Low Fit subjects to mental challenge during exercise. Int J Sports Med 2006; 27 (12): 1013-1022.
9. Hamer M, Boutcher YN, Bouther SH. Effect of pedalling rate and power output on rating of perceived exertion during cycle ergometry exercise. Percept Mot Skills 2005; 101930: 827-834.
10. Spielberger CD, Gorsuch RL, Lushene RE. Manual for the State-Trait Anxiety Inventory. Consulting Psychologists
Press. Calif Palo Alto; 1979.
11. Obmiński Z, Mroczkowska H, Stupnicki R. Pre-exercise cortisol and testosterone levels in relation to selected psycho-emotional variables in male and female junior rowers. Biol Sport 1995; 12: 43-48.
12. Bartholomew JB, Linder DE. State anxiety following resistance exercise: the role of gender and exercise. J Behav
Med 1998; 21: 205-219.
13. Raglin JS, Wilson M. State anxiety following 20 minutes of bicycle ergometer exercise at selected intensities. Int
J Sports Med 1996; 17: 467-471.
14. Focht BC. Pre-exercise anxiety and the anxiolytic responses to acute bouts of self selected and prescribed intensity resistance exercise. J Sports Med Fitness 2002; 42 (2): 217-223.
15. Filaire E, Le Scanff C, Duché P, Lac G. The relationships between salivary adrenocortical hormones changes and
personality in elite female athletes during handball and volleyball competition. Res Q Exerc Sport 1999; 70
(3): 297-302.
16. Dorn LD, Negriff S, Huang B, Pabst S, Hillman J, Braverman P, Susman EJ. Menstrual symptoms in adolescent
girls: association with smoking, depressive symptoms, and anxiety. J Adolesc Health 2009; 44: 237-243.
17. Gonda X, Telek T, Juhasz G, Lazary J, Vargha A, Bagdy G. Patterns of mood chan ges throughout the reproductive cycle health woman without premenstrual dysphoric disorders. Prog. Neuropsychopharmacol. Biol Psychiat 2008; 12; 3 (8): 1782-1788.
18. Hoeger Bement MK, Rasiarmos RL, DiCapo JM, Lewis A, Keller ML, Harkins AL, Hunter SK. The role of the menstrual cycle phase in pain perception before and after an isometric fatiquing contraction. Eur J Appl Physiol 2009;
106 (1): 105-112.
19. Granot M, Yarnitsky D, Itskovitz-Eldor J, Granovsky Y, Peer E, Zimmer EZ. Pain perception in women with dysmenorrhea. Obstet Gynecol 2001; 98 (3): 407-441.
20. Reid DA, McNair PJ. Factors contributing to low back pain in rowers. Br J Sports Med 2000; 34 (5): 321-322.
21. Milton KE, Lane AM, Terry PC. Personality does not influence exercise-induced mood enhancement among female
exercises. J Sports Med Phys Fitness 2005; 45: 2308-2312.
22. Mendez-Villanueva A, Fernandez-Fernández J, Bishop D, Fernandez-Garcia B. Rating of perceived exertion-lactate association during actual singles tennis match play. J Strength Cond Res 2010; 24 (1): 165-170.
23. Hollander DB, Durand RJ, Trynicki JL et al. RPE, pain, and physiological adjustment to concentric and eccentric
contractions. Med Sci Sports Exerc 2003; 35 (6): 1017-1025.
24. Parry D, Chinnasany C, Papadopoulou E, Noakes T, Micklewright D. Cognition and performance: anxiety, mood and perceived exertion among ironman triathletes. Br J Sports Med 2010; Jun 11 (Epub ahead of print).
25. Cohen EE, Eismond-Frey R, Knight N, Dunbar RI. Rowers`high: behavioral synchrony is correlated with elevated
pain threshold. Biol Lett 2010; 23 (6): 106-108.
26. Ord P, Gijsbers K. Pain threshold and tolerances of competitive rowers and their use of spontaneous self-generated pain-coping strategies. Percept Mot Skills 2003; 97 (3 Pt2): 1219-1922.
-
Th
is c
op
y is
-
266

FULL TEXT - Medycyna Sportowa

Transkrypt

Podobne dokumenty

Spodnie przeciwdeszczowe Packaway II

nr 2 - Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich

Douglas S5 Safety Wellington Boot