doświadczania w pracy metodą streetworkingu w polsce

Anna Michalska
DOŚWIADCZANIA W PRACY METODĄ
STREETWORKINGU W POLSCE
„Najwyższy czas, aby nie tylko przed zimą mówiono o problemie bezdomności, ale
przez cały rok i żeby zaczęto wreszcie rozwiązywać ten problem.
Niech społeczeństwo spojrzy na to z drugiej strony – ze strony potrzebujących pomocy.
Środki są, brak tylko dobrej woli i wsparcia".
Tomir Kozakiewicz
Nawet najlepiej dobrany model pomocy instytucjonalnej nie musi odpowiadać
wszystkim, a co za tym idzie, nie wszyscy muszą z niego korzystać. Od ponad dziesięciu lat
w Polsce zaczęto zauważać grupę osób, które nie korzystają z pomocy instytucjonalnej.
Powody te mogą być różne – od nieumiejętności odnalezienia się w pomocy instytucjonalnej
aż po skrajne uprzedzenia, stereotypowe myślenie na temat pomocy lub po prostu z powodu
niewiedzy. Osoby pozostające poza systemem jakiejkolwiek pomocy wymagają więcej czasu,
więcej indywidualności w podejmowanych krokach oraz przede wszystkim więcej
zrozumienia i tolerancji dla wybranego przez nich sposobu życia. Tą ideą głównie kieruje się
streetworker, pracownik uliczny, pedagog uliczny. Wiele nazw, ale przyświeca im wszystkim
jeden cel – pokonywać stereotypy o osobach bezdomnych, uzależnionych, sprzedających
seks, nieletnich na ulicach czy po prostu potrzebujących. Osoba pracownika ulicznego
wykonuje swoją pracę w środowisku przebywania odbiorców programu – rozmawia,
motywuje, stara się zachęcić do ponownego skorzystania z instytucji pomocowych, udziela
takiej pomocy, jaką jej klient w danym miejscu i czasie potrzebuje (programy wymiany igieł i
strzykawek), wspiera. Jeżeli są to dzieci przebywające na ulicach miast, działania mają
głównie na celu motywację do udziału w zajęciach organizowanych w świetlicach:
pedagodzy ulicy starają się pokazać zaniedbanym i znudzonym dzieciom inne sposoby
spędzania wolnego czasu.
Należy zauważyć, że metoda streetworkingu może być też nazywana metodą out
reach, co w dosłownym tłumaczeniu znaczy – sięgać poza, chwytać na zewnątrz. Dorabiając
ideologię do tego tłumaczenia, należy powiedzieć, że streetworker niezależnie od odbiorcy
programu realizuje go poza murami placówki, w aktualnym miejscu przebywania osoby
potrzebującej, na jej bezpiecznym terenie, w jej czasie i na jej zasadach.
Metoda streetworkingu wychodzi z założenia, że osoby znajdujące się „na ulicy” są
integralną częścią społeczeństwa, wobec czego powinny być również objęte opieką
zdrowotną, wsparciem psychicznym, a co najważniejsze pomocą socjalno-bytową. Jeżeli
osoba z różnych powodów nie chce przyjść do placówki udzielającej pomocy, to stworzona
idea streetworkingu odpowiada na jej problem. To specjaliści wychodzą do osoby
potrzebującej, wymagającej pomocy. Ważnym aspektem realizowanym podczas wyjść w
teren jest edukacja twarzą w twarz, indywidualne odpowiadanie na potrzeby klienta.
Dla uporządkowania rozważań na temat odbiorców programów streetworkingowych
proponuję podział ze względu na odbiorców programów. Należy jednak zauważyć, że jedna
osoba może być odbiorcą jednego lub więcej programów.
STREETWORKING DLA OSÓB NIELETNICH
1. PROGRAM „ULICA”
Gdańskie Centrum Profilaktyki Uzależnień od Alkoholu PZOZ
ul. Dyrekcyjna 5, 80-852 Gdańsk
tel. /fax 058 320 02 56
tel. Interwencyjny 058 320 44 04
email: [email protected]
www.gcpu.pl
Celem projektu jest dotarcie do młodzieży z grup ryzyka zagrożonej
patologiami społecznymi z rzetelną informacją na temat zagrożeń, z którymi mogą się
spotkać, miejsc, w których mogą uzyskać pomoc oraz wsparcie w zorganizowaniu i
realizowaniu przez nich inicjatyw młodzieżowych wolnych od uzależnień w oparciu o
ich pomysły i potrzeby, we współpracy z organizacjami lokalnymi działającymi na
tym terenie.
Program ma w założeniu podnieść świadomość młodzieży na temat zagrożeń
wynikających z niebezpiecznych zachowań, zwiększyć dostępność do placówek
pomocowych oraz wykreować liderów młodzieżowych, którzy będą przekazywać
pozytywne wzorce zachowań wśród rówieśników i organizować grupy młodzieżowe
spędzające aktywnie wolny czas z dala od uzależnień.
Realizowany jest na terenie trzech gdańskich dzielnic: Dolne Miasto,
Letniewo, Oliwa. Pracują tam 2-osobowe zespoły profilaktyczne streetworkerów w
różnych porach dnia. Praca realizatorów programu polega na nawiązaniu kontaktu z
młodzieżą z grup ryzyka, dotarcie z rzetelną informacją na temat zagrożeń, z którymi
mogą się spotkać oraz miejsc, w których mogą uzyskać pomoc i wsparcie w
organizowaniu inicjatyw młodzieżowych. Realizatorzy udzielają dyskretnej pomocy
psychologicznej w trudnych dla młodzieży sytuacjach życiowych. W sytuacjach
kryzysowych mogą wezwać pogotowie ratunkowe, policję, straż miejską lub dowieźć
odbiorców projektu do wybranej placówki pomocowej.
2. PROGRAM „RAKOWICKA 10”
Centrum Profilaktyki i Edukacji Społecznej PARASOL
ul. Rakowicka 10
31-511 Kraków
email: [email protected]
www.parasol.org.pl
Zespół Parasol działał od 1998 roku jako nieformalna grupa specjalistów pod
egidą dużej krakowskiej organizacji pozarządowej, realizując następujące programy
(zostaną one opisane w dalszej części artykułu):
•
Program Parasol Uliczny – od 1998,
•
Program Ruszcza – od 1998,
•
Program Parasol Klubowy – od 2002,
•
Program Parasol – Planty – od 2004 do 2006 – obecnie stanowi część Parasola
Ulicznego,
•
Program Rakowicka 10 – od 2005.
W lipcu 2004 została powołana nowa organizacja pozarządowa, Centrum
Profilaktyki i Edukacji Społecznej PARASOL, by szerzej, bardziej profesjonalnie i
efektywniej pracować z beneficjantami stowarzyszenia.
W związku z tym grupa realizuje działania od 8 lat, jednak jako organizacja –
istnieje od lipca 2004 roku. Osoby zaangażowane w powołanie CPES Parasol to
pracownicy socjalni, socjologowie, pedagodzy posiadający stale uzupełniane,
wszechstronne wykształcenie oraz wieloletnie doświadczenie w pracy z dziećmi,
młodzieżą jak i ludźmi dorosłymi, działający na polu rozwiązywania problemów
społecznych. Odbiorcami poszczególnych programów są osoby uzależnione,
dyskryminowane, wykluczone społecznie, znajdujące się niejednokrotnie w stanie
silnego kryzysu.
Obecnie działaniem priorytetowym jest Program „Rakowicka 10”, który inicjuje nową
formę pracy z dziećmi i młodzieżą na terenie Krakowa poprzez wdrożenie pracy w
terenie (streetworkingu). Praca ta realizowana jest poprzez zespoły pracowników
terenowych, którzy nawiążą i utrzymają kontakt z dziećmi ulicy w ich środowisku.
Pracownicy ci dysponują stacjonarnym zapleczem, są w stanie zaoferować konkretną
pomoc, a ich kontakt i współpraca z placówkami pomocowymi dla młodzieży na
terenie Krakowa umożliwia osiągnięcie głównego celu Programu „Rakowicka 10” –
Profilaktyki wykluczenia społecznego dzieci i młodzieży w dużej aglomeracji
miejskiej.
Sposoby realizacji Programu „Rakowicka 10”:
•
praca terenowa w miejscach skupiających dzieci i młodzież (supermarkety,
osiedla, okolice Rynku Głównego i dworców PKP i PKS);
•
praca stacjonarna w Placówce Interwencyjnej – Rakowicka 10:
o pomoc socjalna (możliwość kąpieli, posiłku etc.);
o wsparcie psychologiczne;
o poradnictwo specjalistów (pracownik socjalny, prawnik, pedagog);
o grupy edukacyjne (w zakresie wskazanym na poziomie zadań projektu);
o działania mające na celu reprezentowanie interesów dzieci i młodzieży, m.in.
mediacje
z
rodzinami,
instytucjami
(jak
szkoła,
policja,
placówka
wychowawcza);
o współdziałanie z innymi placówkami oferującymi pomoc dzieciom i
młodzieży.
3. STOWARZYSZENIE GRUPA PEDAGOGIKI I ANIMACJI SPOŁECZNEJ
Grupa Pedagogiki i Animacji Społecznej Praga Północ (GPAS)
ul. Szymanowskiego 3/63a
03-477 Warszawa
e-mail: [email protected]
www.gpas.org.pl
Od ponad 10 lat pracownicy Stowarzyszenia pracują z dziećmi z warszawskiej
Pragi Północ, które przed spotkaniem z nami spędzały cały swój czas w tej
wyjątkowo problemowej części miasta zagrożone uzależnieniami, przestępczością,
agresją. Celowo nie stworzono kolejnej świetlicy czy klubu młodzieżowego. Pracując
poza lokalem, jako streetworkerzy docierają do najbardziej trudnych i zaniedbanych
dzieci, z którymi inne formy pracy nie sprawdzają się, które nie są gotowe
uczestniczyć w zajęciach pozaszkolnych oferowanych przez stacjonarne placówki.
Zajęcia dla podopiecznych odbywają się w otwartej przestrzeni miasta (najczęściej
poza dzielnicą, w której mieszkają), dzięki czemu nigdy nie są nudne i rutynowe, a to
ważne w pracy z tego typu dziećmi. Realizowane są też przeróżne projekty
artystyczne, społeczno-kulturalne i sportowe, w których dzieci mogą zaistnieć z
nieznanej im dotychczas strony, osiągnąć sukces i podnieść zachwiane poczucie
własnej wartości. Brak lokalu pozwala przeznaczyć całe zdobywane środki na
celowe, bezpośrednie działanie na rzecz dzieci i ich realnych potrzeb.
Jako pedagodzy ulicy są dla nich pomostem z niepatologicznym światem i
najczęściej jedynymi dorosłymi, z którymi potrafią się porozumieć. To do nich
zwracają się o pomoc w rozwiązaniu problemów, dzięki czemu pedagodzy uliczni
kontaktują ich z różnymi specjalistami: terapeutami, psychologami, seksuologami etc.
Współpracują z ich rodzicami, pedagogami szkolnymi, sądami i instytucjami
pomocowymi, przez co są w stanie im skutecznie pomagać i sprawić, że w
przyszłości nie trafiają do poprawczaków, ośrodków dla uzależnionych, więzień.
Ponadto współpracują z innymi podobnymi inicjatywami na polu krajowym i
globalnym. GPAS jest przedstawicielem Polski do międzynarodowej siatki
streetworkerskiej Dynamo International (www.travail-de-rue.net). Mają bogate
doświadczenie, którym chętnie dzielą się ze wszystkimi zainteresowanymi pracą na
rzecz wykluczonych i marginalizowanych w ich środowiskach, poza lokalem. Są
pedagogami, którzy wychowują ulicę!
Dodatkowo:
Zespół Ognisk Wychowawczych im. K. Lisieckiego – Dziadka
ul. Stara 4
00-231 Warszawa,
tel. 0 22 831 73 55
4. PROGRAM „STACJA”
Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży
ul. Wspólna 65 lok. 19
00-687 Warszawa
[email protected]
www.programstacja.org.pl
całodobowy telefon interwencyjny
0 – 507 540 887
Program „Stacja” jest wielozadaniowym projektem pomocowo-edukacyjnym
i interwencyjno-profilaktycznym, skierowanym do dzieci i młodzieży z grup
wysokiego ryzyka.
Program „Stacja” powstał w maju 2004 roku przy wsparciu Ośrodka Badań i
Usług Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. W lipcu 2005
roku koordynatorzy, wychowawcy oraz sprzymierzeńcy Programu „Stacja” powołali
Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży Program „Stacja”, które otrzymało
osobowość prawną w listopadzie 2005 roku. Program „Stacja” jest pionierskim
projektem w zakresie rozwiązywania problemów dotyczących głównie zjawiska
prostytucji dzieci i młodzieży. Odbiorcami są również młodzi ludzie nieprostytuujący
się, będący w sytuacji kryzysowej lub skierowani z innych organizacji
pozarządowych. Podstawowym zadaniem Programu jest uruchamianie ogniwa
łączącego bezpośrednio „dzieci i młodzież ulicy” z instytucjami pomocowymi,
funkcjonującymi na terenie Warszawy oraz wprowadzanie systemu prewencji i
edukacji do środowisk zagrożonych demoralizacją, szczególnie prostytucją.
Program ten ma głównie na celu:
1) Udzielanie dzieciom i młodzieży będącej w sytuacji kryzysowej (m.in.
bezdomność, przemoc w rodzinie, uzależnienia) specjalistycznej pomocy
pedagogicznej, psychologicznej, socjalnej, medycznej i prawnej w celu poprawy
zdrowia
psychicznego
i
fizycznego
oraz
umożliwienia
właściwego
funkcjonowania społecznego.
2) Stworzenie „dzieciom i młodzieży ulicy” poczucia akceptacji i bezpieczeństwa
oraz warunków sprzyjających odbudowie zaufania do dorosłych oraz instytucji
edukacyjnych i opiekuńczo-wychowawczych.
3) Zapewnienie bezpiecznego powrotu małoletniego do rodziny lub pomoc w
umieszczeniu go w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu interwencyjnego.
W ramach Programu „Stacja” realizowane zadania to:
•
bezpośrednia praca w środowisku „dzieci i młodzieży ulicy” – metoda
streetworkingu;
•
interwencja i wsparcie – działalność Hostelu Interwencyjnego/świetlicy;
•
praca z indywidualnym przypadkiem, poradnictwo medyczne, prawne, socjalne;
•
Telefon Interwencyjny;
•
szkolenie wychowawców, wolontariuszy, peeredukatorów.
W Programie „Stacja” wychowawcy i wolontariusze są jednocześnie
streetworkerami. W trakcie dyżurów streetworkerzy (zespół dwóch osób – kobieta i
mężczyzna) przekazują młodzieży informacje na temat zagrożeń związanych z
przebywaniem na ulicy. Przestrzegają przed grupami przestępczymi, handlarzami
narkotyków, osobami wykorzystującymi młode osoby do usług seksualnych. Rozdają
ulotki informacyjno-edukacyjne i ulotki Programu „Stacja”, a w przypadku
nawiązania kontaktu z młodzieżą zagrożoną lub już prostytuującą się dołączają
prezerwatywy. Osoby, które chcą skorzystać z oferty noclegowej, są zapraszane do
Hostelu Interwencyjnego.
5. RADOM
Urząd Miejski w Radomiu pod patronatem Prezydenta Miasta Radomia
Miejskie Centrum Aktywizacji Zawodowej
tel. 048 385 18 18
e-mail: [email protected]
Urząd Miejski w Radomiu zainicjował w lipcu 2006 roku nowatorski projekt
„Autobusy zabawy”, mający na celu dotarcie w środowiska, gdzie dzieci nie
korzystają z zajęć pozaszkolnych w świetlicach i domach kultury z uwagi na ich brak,
skutkiem czego czas wolny spędzają na ulicach.
W projekcie wzięło udział 13 stażystów, którzy odbywali staż w Miejskim
Centrum Aktywizacji Zawodowej, Referat Wydziału Zdrowia i Polityki Społecznej
Urzędu Miejskiego w Radomiu. Są to osoby po studiach pedagogicznych, które przez
pracę w autobusach zabawy poznały środowisko, w którym dorastają dzieci zagrożone
wykluczeniem społecznym. Pedagodzy odbyli cykl szkoleń.
W ramach projektu powstały dwa autobusy: komputerowy i sportowy,
specjalnie przystosowane do nowych zadań i wyróżniające się wesołymi obrazkami na
karoserii, które tematycznie nawiązywały do funkcji pojazdów.
Pierwszy został wyposażony w 8 komputerów z radiowym dostępem do
Internetu, który zapewniła firma Orange. Dzięki niemu dzieci z różnych zakątków
miasta mogą bezpłatnie nauczyć się lub doskonalić obsługę komputera i wyszukać w
Internecie wiele ciekawych i przydatnych w szkole informacji, albo pograć w gry
edukacyjne. Do „kafejki internetowej na kółkach” często zaglądają też dorośli –
poszukując ofert pracy, przeglądając strony radomskiego Urzędu Miejskiego oraz inne
strony związane z regionem.
Autobus sportowy jest kompletnie wyposażoną salą gimnastyczną, a czasami
staje się teatralną sceną czy po prostu miejscem, w którym można usiąść i
porozmawiać o ważnych dla mieszkańców sprawach.
Pedagodzy regularnie, co tydzień, w 2006 roku docierali do pięciu dzielnic,
gdzie nie ma świetlic i domów kultury, a najprostszą formą spędzania czasu dla
zamieszkałych tam dzieci jest przesiadywanie pod klatkami, trzepakami i w bramach.
Odwiedzali osiedla socjalne często odległe od centrum: Potkanów (poniedziałki),
Energetyków (wtorki), Wolanowska (środy), Mroza (czwartki), Rynek (piątek). Na
początku projektu mieszkańcy tych dzielnic byli zdystansowani. Nie mogli pojąć, że
„Autobusy zabawy” oferują ich pociechom wspaniałą zabawę przy grach sportowych i
bezpłatny dostęp do Internetu. Tygodniowo objętych opieką zostało ok. 500 dzieci.
MOPS zapewniał dzieciom słodką bułkę.
Dzieci odwiedzające autobusy otworzyły się przed pedagogami, mówiąc o
swoich radościach i problemach. Oprócz pracy w dzielnicach, pedagodzy jeździli
autobusami do szkół podstawowych i brali udział w osiedlowych festynach.
Ponadto Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej UM w Radomiu wystąpił do
Powiatowego Urzędu Pracy o przyjęcie na staż w projekcie ośmiu stażystów, którzy
będą pracować przy autobusach zabawy od 15 lipca 2007 roku. W projekcie biorą
udział także wolontariusze. Oprócz dorosłych wolontariuszy, którzy pracują w
autobusie zabawy, w rejony dzielnic jeżdżą także młodzi wolontariusze, wytypowani
spośród mieszkańców dzielnic socjalnych. Jest to dla nich zarówno forma aktywnego
spędzania czasu wolnego, jak i możliwość nawiązania nowych przyjaźni
i sprawdzenia się podczas imprez kulturalnych i sportowych. W tym momencie pracę
pedagogów wspomaga około 20 młodych wolontariuszy, przeszkolonych w kierunku
pedagogiki zabawy.
W wakacje autobusy będą częściej wyjeżdżały na tereny dzielnic, gdyż
podopieczni pedagogów mają wtedy więcej wolnego czasu. W rejonach dzielnic
pojawi się również autobus komputerowy, czyli kafejka internetowa na kółkach, a
pedagodzy będą pracować przed południem i po południu, organizując czas wolny
podopiecznym.
6. DOM ANIOŁÓW STRÓŻÓW
Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży
ul. Andrzeja 12a
40-061 Katowice
+48 032 2 517 533
+48 032 2 517 533
email: [email protected]
www.anioly24.pl/dom/
W latach 1992–1995 prowadzona była jedynie praca uliczna wśród dzieci i
młodzieży odrzuconej i zaniedbanej, głównie wąchającej substancje toksyczne.
Program ten realizowany był w oparciu o wolontariat.
Od 1995 roku prowadzony był środowiskowy program resocjalizacyjnowychowawczy „BYĆ”. Celem tego programu była pomoc młodzieży odrzuconej,
zaburzonej emocjonalnie, zdemoralizowanej i dotkniętej przestępczością, uzależnionej
od substancji psychoaktywnych.
W latach 1999–2002 realizowano program „ULICA”, w ramach którego
działał Punkt Pracowników Ulicznych. Działalność Punktu skierowana była do
młodzieży odrzuconej, żyjącej na pograniczu patologii, realnie zagrożonej różnymi jej
formami, pochodzącej z rodzin dysfunkcyjnych.
Od 2001 roku prowadzone są dwie świetlice terapeutyczne dla dzieci. W 2001
roku powstało Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży „Dom Aniołów
Stróżów”, którego celem jest pomoc dzieciom, młodzieży i ich rodzinom ze środowisk
marginalizowanych. Od 2002 roku w dzielnicy Katowice Załęże wprowadzamy
system pomocy dzieciom i młodzieży oraz ich rodzinom zagrożonym marginalizacją
społeczną.
7. Stowarzyszenie „Mocni w Duchu”
ul. Sienkiewicza 60.
90-058 Łódź
Tel. (0-42) 636-14-39
email: [email protected]
http://stowarzyszenie-mocni.pl/street
Stowarzyszenie „Mocni w Duchu” powstało 15 lat temu. Ma swoją siedzibę na
ul. Sienkiewicza 60 w Łodzi. Prowadzimy Księgarnię i Placówkę Wsparcia dziennego
„Anielisko”, powstałą w roku 2004. Dwoje pracowników naszego Stowarzyszenia
ukończyło szkolenie z metody IV etapów Pedagogiki Ulicy GPAS-Francja. Po
przyjęciu naszego projektu, 20 maja 2005 rozpoczął się roczny staż, który obejmował
pracę uliczną na terenie ul. Ogrodowej i Mielczarskiego. Staż zakończył się 20 maja
2006 r. Sukcesy, jakie zostały osiągnięte w wyniku pracy metodą, zachęciły do
podjęcia kontynuacji i rozwoju tej formy pracy. Dotychczas udało się zapewnić
finansowanie jednego streetworkera, a dwóch następnych odbywa szkolenie
w zakresie wolontariatu. Obecnie jest prowadzona praca uliczna według metody IV
etapów GPAS w dwóch rejonach Łodzi, tj. w enklawie biedy na ul. Helskiej i na ul.
Ogrodowej. Do odbycia praktycznego stażu przygotowują się kolejne cztery osoby. Po
początkowych problemach z zapewnieniem finansowania pracy ulicznej, udało nam
się zapewnić dalszy postępujący rozwój Pedagogiki Ulicy w Łodzi.
STREETWORKING DLA OSÓB ŚWIADCZĄCYCH USŁUGI SEKSUALNE
1. TADA
ul. Długa 84/85 (budynek Wojewódzkiej Przychodni Skórno-Wenerologicznej)
80-831 Gdańsk
tel./fax (058) 301 16 86]
e-mail: [email protected]
www.tada.pl/
TADA najwcześniej, bo już w 1999 roku organizowała pierwsze wyjścia
streetworkerów w teren. Jako organizacja pozarządową, której podstawowym celem
działalności jest praca na polu profilaktyki HIV/AIDS. Działają w środowiskach, w
których ryzykowne zachowania seksualne są szczególnie częste, a więc wśród kobiet i
mężczyzn prostytuujących się, mężczyzn mających seks z mężczyznami, młodych
ludzi eksperymentujących z seksem i narkotykami.
Grupa osób świadczących usługi seksualne wymaga szczególnych metod.
Osoby te są marginalizowane, etykietowane, osądzane, poniżane. Nie mają zaufania
do tradycyjnych instytucji oferujących pomoc. Często nawet nie wiedzą, gdzie można
zgłosić się po pomoc i jakiego typu ma ona być. Szczególnie w tej grupie pomoc
indywidualna powinna być dostosowana do aktualnych potrzeb odbiorców. Działając
w grupie osób świadczących usługi seksualne, streetworkerzy TADY dostarczają
informacji na temat chorób przenoszonych drogą płciową. Współpracują z grupami
społecznymi charakteryzującymi się zachowaniami narażającymi je na zakażenie HIV
i innymi chorobami przenoszonymi drogą kontaktów seksualnych. Propagują zasady
bezpieczniejszego seksu. Dostarczają informacji na temat instytucji wykonujących
badania testowe w kierunku HIV, wspierających osoby żyjące z HIV i chore na AIDS.
Streetworkerzy informują również o możliwościach instytucjonalnej pomocy
socjalnej. Oprócz Gdańska TADA posiada swoje oddziały w Szczecinie, Zielonej
Górze i Warszawie.
2. LAMBDA
Stowarzyszenie Lambda Warszawa
ul. Hoża 50/40, 00-682 Warszawa (lewa oficyna, IV p.)
tel./fax.: (48) (22) 628-52-22
e-mail: [email protected]
http://warszawa.lambda.org.pl/
Celem programu w Stowarzyszeniu Lambda jest zmniejszenie szkód,
wywołanych ryzykownymi zachowaniami seksualnymi. Streetworkerzy docierają do
mężczyzn świadczących usługi seksualne oraz mężczyzn mających seks z
mężczyznami – informują o ryzyku związanym z niezabezpieczonymi kontaktami
seksualnym, rozdają bezpłatne prezerwatywy, lubrykanty i ulotki informacyjne. Służą
także radą i wsparciem w typowych sytuacjach życiowych. Streetworkerzy prowadzą
warsztaty bezpieczniejszego seksu w klubach przeznaczonych dla gejów i
biseksualistów w Warszawie. Jak z innymi typami odbiorców, tak i tutaj
streetworkerzy nie oceniają postępowania swoich klientów i nie moralizują –
zachęcają do dbania o zdrowie własne i partnera, a także do budowania trwałych,
monogamicznych związków.
Streetworkerów z Lamby i ich ulotki można znaleźć w warszawskich klubach i
miejscach spotkań gejów i lesbijek. Raz w miesiącu w klubie Fantom i saunie Galla
organizowane są warsztaty bezpieczniejszego seksu.
3. Program Parasol
Centrum Profilaktyki i Edukacji Społecznej PARASOL
ul. Rakowicka 10a
31-511 Kraków
email: [email protected]
www.parasol.org.pl
Program Parasol
Jest to program terenowy, którego celem jest przeciwdziałanie wykluczeniu
społecznemu osób sprzedających usługi seksualne. Program skierowany jest do kobiet
i mężczyzn świadczących usługi seksualne, a także klientów i partnerów obu grup.
Program realizowany jest od 1998 roku i obejmuje swym działaniem obszar gminy
Kraków.
Główne działania podejmowane są w ramach:
•
edukacji – w zakresie bezpieczniejszych zachowań seksualnych, HIV/AIDS,
chorób
przenoszonych
drogą
seksualną,
bezpieczniejszych
sposobów
przyjmowania narkotyków etc.;
•
informacji – na temat form dostępnej pomocy psychologicznej, medycznej,
socjalnej i prawnej;
•
dystrybucji materiałów prewencyjnych – prezerwatyw, lubrykantów, chusteczek
do higieny intymnej, materiałów edukacyjnych i informacyjnych;
•
wsparcia – poprzez pomoc w sytuacjach kryzysowych oraz przywracanie godności
i poczucia własnej wartości.
Obecnie na terenie miasta pracuje około 300 osób sprzedających seks. Około
100 spośród nich oferuje seks na ulicach. Program trafia średnio do około 200-250
osób rocznie, a pracownicy odbywają około 5000 rozmów, udzielając porad,
informacji i wsparcia.
Parasol – Planty
Terenowy program skierowany do młodzieży oferujących usługi seksualne na
ulicach miasta Krakowa oraz do ich rodziców/opiekunów. Jego głównym celem jest
zapobieganie marginalizacji młodzieży z grupy docelowej. Zadania programu to:
•
odbudowanie pozytywnych relacji dziecko – dorosły;
•
ukazanie możliwości innych sposobów zarobkowania oraz spędzania wolnego
czasu;
•
zwiększanie poziomu wiedzy na temat systemu pomocy społecznej oraz procedur
pomocowych;
•
występowanie w obronie praw odbiorców programu;
•
redukcja indywidualnych oraz społecznych szkód zdrowotnych wynikających z
aktywności seksualnej grupy docelowej;
•
przeciwdziałanie handlu ludźmi w rozumieniu Międzynarodowej Konwencji
Handlu Ludźmi i Eksploatacji Prostytucji;
•
działalność edukacyjna i informacyjna skupiona na rozpoznanych w trakcie pracy
terenowej kwestiach ważnych dla środowiska, np. kwestii narkotyków.
Skala zjawiska prostytucji młodzieży w Polsce nie jest znana. Jak dotąd nie
powstał żaden raport dotyczący tego problemu. Przemiany społeczno-ekonomiczne
spowodowały znaczne zubożenie części ludności. Pojawił się problem bezrobocia oraz
poważne trudności z przystosowaniem do nowej sytuacji. W takich warunkach część
odpowiedzialności finansowej za utrzymanie rodzin spadła na dzieci i młodzież.
Z doświadczeń zespołu terenowego realizującego projekt Parasol - Planty
wynika, że istnieje szereg przyczyn, które skłaniają osoby nieletnie do sprzedawania
usług seksualnych, m.in.:
•
trudna sytuacja ekonomiczna,
•
osłabienie pozycji rodziny oraz jej dysfunkcja,
•
ogólny konsumpcjonizm, również w zakresie seksu,
•
brak reakcji społecznej na problem prostytucji i wykorzystywania seksualnego
dzieci,
•
popyt na tego typu usługi.
STREETWORKING DLA OSÓB BEZDOMNYCH
1. TOWARZYSTWO
POMOCY
IM.
ŚW.
BRATA
ALBERTA
KOŁO
GDAŃSKIE
ul. Władysława IV 12, 80-547 Gdańsk
tel./fax: +48 (58) 343 28 37
e-mail: [email protected]
Program streetworkerów pracujących z osobami bezdomnymi jest realizowany
w ramach projektu „Agenda Bezdomności – Standard aktywnego powrotu na rynek
pracy”. Projekt ten jest realizowany przez streetworkerów zatrudnionych na pełen etat
na umowę na czas określony. Terenem pracy są miasta Gdańsk, Gdynia i Sopot.
Zatrudnionych jest 4 pracowników.
Głównymi zadaniami, które należą do streetworkerów, to dotarcie z informacją
do osób bezdomnych przebywających w miejscach niemieszkalnych (dworce, działki,
parki, śmietniki itp.) oraz doradztwo w sprawach socjalno-bytowych. Bardzo ważnym
jest także aspekt wsparcia i rozbudzenia motywacji do zmiany stylu życia, a co za tym
idzie nakłonienie do skorzystania z instytucjonalnych form pomocy. Pomoc jest
realizowana w ramach regularnych odwiedzin miejsc przebywania osób bezdomnych
oraz rozmów wsparcia na bieżące tematy zgłaszane przez same osoby bezdomne.
Bardzo ważnym aspektem pracy streetworkerów jest monitorowanie wszystkich
potencjalnych miejsc przebywania osób bezdomnych (parki, pustostany, zsypy,
działki, dworce), a z przeprowadzonych obserwacji, tworzenie „mapy miejsc
niemieszkalnych”, w których przebywają osoby bezdomne.
Popularne są także działania monitorujące głównie z policją, strażą miejską,
służbą ochrony kolei oraz z ośrodkami pomocy społecznej. Zadania te realizowane są
poprzez:
•
wspólne patrole (monitoring miejsc niemieszkalnych),
•
interwencje (nastawione na rozwiązanie sytuacji kryzysowej, np. przy spadku
temperatury w okresie jesienno-zimowym),
•
spotkania interdyscyplinarne (w celu omówienia strategii działań),
•
wymianę informacji (np. o zgłoszeniach pobytu osób bezdomnych w miejscach
niemieszkalnych).
Pora pracy streetworkerów jest dostosowywana do otrzymywanych zgłoszeń
przebywania
osób
bezdomnych.
Wspólne
wyjścia
w
teren
ze
służbami
mundurowanymi są realizowane, gdy zachodzi podejrzenie, że osoba lub miejsce
może być niebezpieczne.
2. PROGRAM STREETWORK – SKUTECZNY KONTAKT Z KLIENTEM
MOPS KRAKÓW
ul. Falicjanek 15/1
31-511 Kraków
tel. 012 429 30 41
e-mail: [email protected]
Projekt „Streetwork – skuteczny kontakt z klientem” realizowany jest przez
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Krakowie w ramach Sektorowego Programu
Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich 2004–2006 (poddziałanie – wspieranie osób
zagrożonych wykluczeniem społecznym), od 2 października 2006 roku.
Założeniem projektu jest stworzenie systemu pracy socjalnej na ulicy, czyli
„streetwork” w Krakowie, obejmującego swoim zakresem oddziaływania osoby
zagrożone wykluczeniem społecznym, dla których ulica stanowi centrum życiowe w
wymiarze społecznym i osobistym. Działania podejmowane w ramach realizowanego
projektu stanowią uzupełnienie systemu pomocy społecznej, funkcjonującego na
terenie Gminy Miejskiej Kraków.
Projekt adresowany jest do dwóch grup beneficjentów: młodzieży gimnazjalnej
i starszej oraz do osób bezdomnych.
Pracownicy zatrudnieni w ramach projektu docierają do osób, które z powodu
własnej postawy lub stopnia marginalizacji nie mogą lub nie chcą korzystać z
dostępnej oferty instytucji pomocy społecznej.
Prace nad stworzeniem projektu wykorzystującego metodę streetwork w pracy
socjalnej podjęto jako uzupełnienie dotychczas stosowanych metod pracy socjalnej,
wykorzystywanej w pracy z wybranymi grupami odbiorców. Uznano za konieczne
przeniesienie akcentu z biernej na czynną formę nawiązywania kontaktu z klientem.
Poprzez aktywne wejście w środowisko, w którym funkcjonuje, możliwe staje się
nawiązanie skutecznego kontaktu i przedstawienie dostępnej oferty pomocowej. Na
ostateczny kształt projektu istotny wpływ miały wieloletnie doświadczenia strony
niemieckiej w pracy socjalnej metodą streetwork. Dlatego też krakowscy
streetworkerzy odbyli swoje staże właśnie w Lipsku i Frankfurcie.
W ramach pracy socjalnej w środowisku ulicznym streetworkerzy podejmują
działania o charakterze rzecznictwa interesów klientów podczas ich kontaktów z
instytucjami, m.in. szpitalami, poradniami zdrowia, wspierania aktywności w
pozaszkolnej aktywności beneficjentów – młodzieży, m.in. organizowanie zajęć
sportowo–rekreacyjnych, towarzyszenia podczas załatwiania spraw istotnych dla
beneficjentów, m.in. w działaniach zmierzających do przyjęcia pomocy.
Projekt przewiduje dostosowanie odpowiedniej formy streetworkingu do
wymagań grupy docelowej, do panujących w niej zwyczajów, związków, stopnia
integracji bądź wykluczenia poza społeczność. Dla realizacji założeń projektu
decydujące znaczenie miał odpowiedni dobór kadry oraz jej udział w systemie staży i
szkoleń. W ramach cyklu szkoleń zrealizowano m.in. szkolenia z zakresu udzielania
pierwszej pomocy, komunikacji interpersonalnej, interwencji i pracy z grupą,
pedagogiki ulicy oraz staże zagraniczne. Wszechstronne wykształcenie oraz
doświadczenie kadry w pracy z młodzieżą oraz osobami dotkniętymi problemem
bezdomności gwarantuje profesjonalizm podejmowanych działań.
Równolegle ze świadczeniem pracy socjalnej w ramach projektu prowadzona
jest diagnoza środowisk, dla których „ulica” stanowi centrum funkcjonowania.
Diagnoza prowadzona jest w miejscach przebywania osób bezdomnych, m.in. na
dworcach, w ogródkach działkowych, na terenie pustostanów oraz na wybranych
osiedlach mieszkaniowych oraz w centrach handlowych.
Ponadto po przeprowadzonej analizie potrzeb w zakresie oddziaływań
dotyczących ograniczania zjawiska marginalizacji i demoralizacji wśród osób
małoletnich na terenie Dzielnic I i II (centrum Krakowa) oraz w celu uzupełnienia
działań MOPS w tym zakresie, zlecono realizację zadania polegającego na
świadczeniu na tym terenie pracy socjalnej „na ulicy” w środowisku osób małoletnich,
zagrożonych lub dotkniętych marginalizacją i demoralizacją. W wyniku postępowania
konkursowego w listopadzie 2006 roku Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w
Krakowie zawarł umowę na realizację ww. zadania z Centrum Profilaktyki i Edukacji
społecznej PARASOL. Działania takie mają prowadzić do stworzenia sprawnie
działającego systemu streetwork na terenie całego miasta.
3. SOPOT – streetworking dla osób bezdomnych.
Urząd Miasta Sopotu
ul. Kościuszki 25/27
81-704 Sopot
Sopot ze względu na specyfikę miasta – jako letni kurort – realizuje w okresie
letnim streetworking dla osób bezdomnych oraz dla młodzieży zagrożonej patologiami
społecznymi. Głównymi celami tego przedsięwzięcia są przede wszystkim:
informowanie bezdomnych osób przyjezdnych o możliwych formach pomocy,
motywowanie do zmiany stylu życia, do podjęcia leczenia, do udania się do placówki
świadczącej pomoc. Dyżury są pełnione w godzinach wieczorno-nocnych przez teamy
2-osobowe, a w największym natężeniu turystycznym ulice patrolują cztery osoby –
są to przede wszystkim weekendy oraz godziny nocne.
Streetworkerzy współpracują ze Strażą Miejską, Policją oraz Pogotowiem
Medycznym. Są przeszkoleni z pierwszej pomocy przedmedycznej, podstawowej
wiedzy na temat uzależnień, chorób przenoszonych drogą płciową, pierwszego
kontaktu. Sezon letni w Sopocie zawsze zaczyna się zebraniem, w którym biorą udział
wszystkie służby miejskie oraz streetworkerzy ma to na celu zapoznanie się z
dynamiką miasta, poznaniem nowych przepisów oraz ustalenie wspólnej, jednolitej
drogi pomocy w różnych trudnych przypadkach.
STREETWORKING DLA OSÓB UZALEŻNIONYCH OD ŚRODKÓW
PSYCHOAKTYWNYCH
1. PROGRAM ULICZNEJ WYMIANY IGIEŁ I STRZYKAWEK
NZOZ PORADNIA PROFILAKTYKI i TERAPII UZALEŻNIEŃ „MONAR”
ul. 3-go Maja 6
80-802 Gdańsk
tel. 058 302 04 42
Jednym z działań realizowanych w nurcie redukcji szkód przez pracowników
i wolontariuszy Poradni Profilaktyki i Terapii Uzależnień MONAR w Gdańsku jest
szeroko rozumiany program pracy ulicznej. Odbiorcami projektu są osoby czynnie
biorące narkotyki drogą iniekcji, chcące uzyskać pomoc i zadbać o swoje zdrowie bez
konieczności utrzymywania abstynencji i uczestnictwa w programie terapeutycznym
poradni. Warto podkreślić , że klienci programu ulicznego mają możliwość
skorzystania z pełnej oferty placówki (grupa wsparcia, wymiana stacjonarna, porady
pielęgniarskie/lekarskie, konsultacje terapeutyczne).
Główną ideą programu jest ograniczenie szkód jednostkowych i społecznych,
jakie użytkowanie narkotyków niesie dla osoby uzależnionej (m.in. pogorszenie stanu
zdrowia, ryzyko zakażenia wirusami HCV i HIV) dla jej najbliższego środowiska, jak
również całego społeczeństwa.
Dzięki wyjściom pracowników ulicznych w teren ograniczane są ilości
brudnych igieł i strzykawek, które mogą zagrażać osobom przypadkowym.
Przebywanie w miejscach spotkań uzależnionych i dilerów są szansą nawiązania
z nimi kontaktu, próbą zmotywowania ich do zmiany swojej sytuacji życiowej oraz
możliwością udzielania porad czy informacji osobom kontaktującym się z
pracownikiem ulicznym. Wymiana igieł i strzykawek w terenie jest ważnym
pomostem pomiędzy
osobami
czynnie biorącymi
narkotyki
a
placówkami
zinstytucjonalizowanej
pomocy.
Ułatwia
kontakty
z serwisami
medycznymi,
propaguje dbałość o kondycję psychofizyczną (edukacja w zakresie bezpiecznego
przyjmowania narkotyków czy bezpiecznego seksu), pozwala poznać środowisko osób
uzależnionych, ich potrzeby i oczekiwania.
Działania z zakresu redukcji szkód, realizowane w ramach pracy ulicznej to:
•
wsparcie psychologiczne, rozmowy motywacyjne, poradnictwo, dostarczanie
przydatnych klientom informacji,
•
wymiana igieł i strzykawek,
•
rozdawnictwo prezerwatyw/opatrunków,
•
interwencja kryzysowa, pierwsza pomoc przedmedyczna, wezwanie pogotowia.
Do tej pory programy wymiany igieł i strzykawek działają jedynie pod agendą
placówek Monaru w całej Polsce. Streetworkerzy wychodzą do osób uzależnionych w
następujących miastach: Częstochowa, Katowice, Kraków, Puławy, Szczecin,
Warszawa, Wrocław, Zgorzelec.
2. PROGRAM RUSZCZA
Centrum Profilaktyki i Edukacji Społecznej PARASOL
ul. Rakowicka 10a
31-511 Kraków
email: [email protected]
www.parasol.org.pl
Jest to program edukacyjno-terapeutyczny adresowany do osób uzależnionych
od narkotyków, które przebywają w Zakładzie Karnym Kraków Nowa Huta (zakład
mieści się w dzielnicy Ruszcza i stąd nazwa programu). Program powstał w 1998 roku
jako odpowiedź na potrzeby uzależnionych kobiet przebywających w ZK. Zgłaszały
one potrzebę rozmów na tematy związane z uzależnieniem oraz pomocy w podjęciu
terapii. Celem realizacji programu Ruszcza jest ograniczanie szkód zdrowotnych i
społecznych będących skutkiem uzależnienia poprzez udział osób objętych
programem w ofertach leczenia osób uzależnionych poza zakładem karnym. Obecnie
z oferty programu korzysta około 150 osób rocznie, które uczestniczą w spotkaniach
indywidualnych o charakterze terapeutycznym oraz/lub w edukacyjnych spotkaniach
grupowych.
Poza pracą indywidualną oraz w grupie z osobami uzależnionymi pracownicy
programu odbywają konsultacje z pracownikami zakładu karnego, rodzinami
podopiecznych (kiedy zaistnieje potrzeba oraz tylko za ich zgodą) oraz z
prokuratorami
nt.
sytuacji
podopiecznych
oraz
ich
ewentualnych
planów
terapeutycznych. W razie potrzeby pracownicy programu uczestniczą również
w rozprawach sądowych.
Działania programu opierają się na spostrzeżeniu, że pobyt w zakładzie
karnym jest specyficznym okresem w życiu jednostki i może stać się momentem
zwrotnym dla jej dalszego życia. Dla osoby uzależnionej pobyt w zakładzie karnym,
równoznaczny na ogół z okresem przymusowej abstynencji, jest okresem przemyśleń,
przewartościowań i obietnic trzeźwego życia. Odpowiednie wsparcie oraz
umożliwienie podjęcia terapii skutkują rzeczywistymi zmianami. W wyniku realizacji
programu do ośrodków terapeutycznych trafiło ok. 60 osób, ok. 100 skorzystało z
innych ofert pomocowych, a ok. 1000 osób zwiększyło swoją wiedzę, m.in. na temat
istniejącej oferty pomocowej i w przyszłości będą potrafili z niej korzystać.
PARTY WORKING – jako specyficzna forma metody out reach
Wychodząc z założenia, że streetworking to metoda pracy poza murami
placówek, nie czekanie na klienta, lecz wychodzenie do niego, świadczenie pomocy w
środowisku danej osoby, to nie można pominąć pracowników dyskotekowych –
partyworkerów. Jest to bardzo specyficzne zajęcie, ponieważ miejscem ich pracy jest
teren dyskoteki.
Główną rolą partyworkerów jest edukacja i działania profilaktyczne w zakresie
HIV/AIDS, chorób przenoszonych drogą płciową oraz wszelakich środków
psychoaktywnych. Pracownicy posiadają informacje o możliwościach instytucjonalnej
pomocy socjalnej jak i pomocy medycznej (higiena słuchu, poradnie). Są oni
przeszkoleni w zakresie oddziaływań narkotyków, pomocy przedmedycznej oraz
pierwszego kontaktu.
Programy są ukierunkowane na młodzież bawiącą się w dużych dyskotekach,
bardzo często narażoną na ryzykowne zachowania związane z używaniem
narkotyków. Programy partyworkerskie działają na imprezach muzycznych w celu
podniesienia bezpieczeństwa i edukacji uczestników w zakresie ryzykownych
zachowań związanych z używaniem substancji psychoaktywnych. Głównymi
metodami działania jest bezpośrednia praca w dyskotekach, na imprezach. Celami są
konsultacje, wolne rozmowy na tematy zadawane przez klubowiczów. Partyworkerzy
są przeszkoleni w udzielaniu pierwszej pomocy przedmedycznej, mają wiedzę na
temat interwencji w sytuacjach zagrażających życiu lub zdrowiu. W tak zwanych
„kioskach” dostępne są różne ulotki, materiały z informacjami na temat narkotyków,
ich działania, gadżety promocyjne, a przede wszystkim apteczka. Osoby bawiące się
mogą liczyć na specjalistyczną wiedzę partyworkerów z kręgu uzależnień, ale także na
opiekę, jeżeli źle się poczują. Programy takie działają w Warszawie i Szczecinie
(Alternative Dance), Krakowie (Parasol klubowy), oraz Sopocie (Czyste Dźwięki).
SOPOT – Czyste dźwięki
Urząd Miasta Sopotu
ul. Kościuszki 25/27
81-704 Sopot
Projekt „Czyste dźwięki” powstał, wzorując się na programach redukcji szkód
innych miast Polski i Europy, takich jak Warszawa, Kraków, Częstochowa, Szczecin
czy Londyn. Programy te cieszą się uznaniem nie tylko wśród imprezowiczów, ale też
i wśród personelu klubów, z którymi zawarta jest współpraca.
Sopot jest miastem, które zapewnia bogatą i różnorodną ofertę rozrywkową
poprzez działalność wielu lokali, klubów, pubów i kawiarenek. Sopockie dyskoteki
odwiedzane są przez młodych ludzi praktycznie przez cały rok. Młodzież bawiąca się
w naszym mieście przyjeżdża tutaj z pobliskich miast, korzystając z bezpośrednich
trójmiejskich połączeń komunikacyjnych. Dlatego też wprowadzenie projektu „Czyste
dźwięki” stało się nieodzowną formą profilaktyki.
Cel główny projektu:
zmniejszenie problemów związanych z podejmowaniem ryzykownych zachowań
wskutek używania substancji psychoaktywnych przez uczestników dyskotek
Cele bezpośrednie:
•
zwiększenie
świadomości,
dotyczącej
konsekwencji
psychoaktywnych przez odbiorców projektu,
używania
substancji
•
zwiększenie świadomości dotyczącej podejmowanych przypadkowych inicjacji
seksualnych – profilaktyka HIV/AIDS,
•
zwiększenie świadomości osób pracujących w lokalach gastronomicznych
dotyczącej konieczności przestrzegania prawa,
•
zwiększenie świadomości mieszkańców Trójmiasta i okolic na temat konsekwencji
używania substancji psychoaktywnych i uwrażliwienie na problem,
•
zmniejszenie ilości osób, przebywających na terenie dyskotek, będących pod
niekontrolowanym wpływem substancji psychoaktywnych,
•
zwiększenie ilości osób, które podejmą leczenie w związku z używaniem
problemowym substancji psychoaktywnych,
•
podjęcie konstruktywnej współpracy pomiędzy właścicielami sopockich dyskotek
a władzami miasta,
•
rozpowszechnienie informacji o miejscach pomocy dla osób używających
substancje psychoaktywne w sposób problemowy i ryzykowny.
SZCZECIN – Alternative Dance
Poradnia Profilaktyki i Terapii Uzależnień "Monar"
ul. Małkowskiego 9/2 70-305 Szczecin
tel./fax (091) 43 34 610
[email protected]
Celem programu jest ograniczanie szkód zdrowotnych i społecznych
związanych z zażywaniem narkotyków oraz kształtowanie postaw sprzyjających
bezpiecznej zabawie wśród uczestników imprez muzycznych – okazjonalnych
użytkowników
narkotyków.
Rodzajem
działań
stosowanych
są
działania
środowiskowe w postaci dyżurów partyworkerskich w szczecińskich klubach podczas
trwania dużych imprez muzycznych oraz podczas imprez plenerowych. Partyworkerzy
w trakcie trwania imprez patrolują je, udzielając pomocy osobom w złej kondycji
psychofizycznej. Dyżurują przy stoliku (najchętniej w chilloutach), gdzie najczęściej
przychodzą osoby, które źle się czują bądź chcą odpocząć. Udzielają informacji o
zagrożeniach związanych z zażywaniem narkotyków oraz możliwościach uzyskania
pomocy poprzez rozdawnictwo ulotek i rozmowy. Udzielają informacji na temat
bezpiecznych zachowań seksualnych oraz na temat HIV/AIDS poprzez rozdawnictwo
ulotek i rozmowy. Rozdają wodę do picia, prezerwatywy, stopery do uszu w czasie
imprez.
Przeprowadzają
ankiety
badawcze
wśród
uczestników
imprez.
Rozpowszechniają hasła promujące bezpieczną zabawę na różnych nośnikach
(koszulki, naklejki, ulotki, plakaty). Program skierowany do wszystkich osób, które
czynnie uczestniczą w zabawie na imprezach muzycznych: okazjonalnych
użytkowników
narkotyków
(zwłaszcza
syntetycznych),
właścicieli
klubów,
promotorów i wszystkich uczestniczących w organizacji imprezy muzycznej.
KRAKÓW – Parasol Klubowy
Centrum Profilaktyki i Edukacji Społecznej PARASOL
ul. Rakowicka 10a
31-511 Kraków
email: [email protected]
www.parasol.org.pl
Terenowy program realizowany w klubach dla mniejszości seksualnych. W
Krakowie znajduje się liczna grupa osób LGTB (międzynarodowy skrót określający
grupę społeczną obejmującą lesbijki, gejów, osoby transseksualne oraz biseksualne).
Główne podejmowane działania to szeroko pojmowana profilaktyka, minimalizowanie
szkód wynikających zarówno z faktu używania narkotyków, picia alkoholu, jak i
podejmowania ryzykownych zachowań seksualnych poprzez:
•
edukację – w zakresie praw mniejszości seksualnych w kontekście praw
człowieka, bezpieczniejszych zachowań i technik seksualnych, HIV/AIDS, STI –
chorób przenoszonych drogą seksualną, szkodliwości przyjmowania narkotyków i
spożywania alkoholu oraz niebezpieczeństw związanych z kulturą klubową;
•
dystrybucję materiałów profilaktycznych – prezerwatyw dostosowanych do
potrzeb odbiorców, lubrykantów, materiałów edukacyjnych;
•
wsparcie – pomoc w sytuacjach kryzysowych, akceptacji własnej seksualności,
odbudowa własnej tożsamości społecznej;
•
informację – m.in. na temat form dostępnej pomocy psychologicznej, medycznej,
socjalnej i prawnej.
Na terenie miasta znajduje się obecnie kilkanaście pubów oraz klubów
gejowskich. Kraków jest miastem, gdzie osoby homoseksualne poszukują partnera,
inicjacji seksualnej czy anonimowego kontaktu seksualnego. Stąd konieczność
realizacji tego programu.
Z powyższego tekstu wynika, że streetworking w Polsce ma zarówno bardzo pokaźną
historię, jak również solidne zasoby ludzkie. Idealny początek, aby móc zacząć starania
legislacyjne o wprowadzenie zawodu streetworkera.