Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych w Łodzi

Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych w Łodzi
Wydział Studiów Międzynarodowych i Dyplomacji
Rok akademicki 2009/2010
SYLABUS PRZEDMIOTU Literatura japońska, sem.3
Imię i nazwisko prowadzącego
…Mikołaj Melanowicz……………………………………………............................
Stopień/tytuł naukowy
prof. dr hab.……………………………………………………….........................
Nazwa przedmiotu:
Kod przedmiotu (wypełnia Dziekanat):
Literatura japońska
Kierunek:
Specjalność:
Filologia japońska
Tryb studiów(stacjonarny/niestacjonarny):
Liczba godzin
Rok studiów/semestr:
Liczba punktów ECTS (wypełnia
Dziekanat):
Rodzaj zajęć (wykład, ćwiczenia,
Typ przedmiotu( podstawowy, kierunkowy,
konwersatorium, seminarium):
specjalnościowy)wypełnia Dziekanat:
Metody nauczania:
Sposób zaliczenia:
Wykład ilustrowany wideo
Cele przedmiotu:
Celem wykładu jest zapoznanie słuchaczy z procesem kształtowania się japońskiej literatury
epoki nowożytnej (XVII – XIX w.), poczynając od powstania prozy mieszczańskiej oraz
teatru na początku XVII w. do schyłku literatury mieszczańskiej w połowie XIX w. W toku
wykładu wyróżnione zostaną powieści Ihary Saikaku, poezja Matsuo Bashō, dramat
Chikamatsu Monzaemona oraz teatr lalkowy bunraku i teatr kabuki (żywego aktora).
Zakładane efekty kształcenia (jakie kompetencje i umiejętności nabędzie uczestnik
wykładów/ćwiczeń?):
Słuchacze poznają warunki kształtowania się literatury nowożytnej, podstawowe formy
piśmiennictwa, sylwetki twórców prozy, poezji i dramatu w okresie izolacji kraju.
TREŚCI PROGRAMOWE
Nr
1.
Temat zajęć
Zakres prezentowanych treści
Charakterystyka epoki
Samuraje i mieszczanie. Przemiany
Edo, 1603-1868
polityczne i społeczne – centralizacja
władzy (bakufu i han). Konfucjanizm jako
podstawa ideologiczna państwa. Religie
epoki: buddyzm, sinto, chrześcijaństwo.
Rozwój oświaty i druku. Drzeworyt
ukiyoe.
2.
Nowe formy literackie i
Kanazōshi (książki pisane alfabetem),
renesans w XVII wieku.
ukiyozōshi (książki o ulotnym świecie).
Znaczenie ukiyo (ulotny
Rozkwit literatury w erze Genroku: Ihara
świat)
Saikaku, Matsuo Bashō, Chikamatsu
Monzaemon
3.
Ihara Saikaku – pisarz
Książki erotyczne: Kōshoku ichidai otoko
mieszczański
(Życie miłosne pewnego
mężczyzny,1682), Kōshoku gonin onna
(Pięć kobiet, ktore wybrały miłość, 1686),
Kōshoku ichidai onna (Życie miłosne
kobiety, 1686). Książki o życiu
codziennym mieszczan (chōnin mono) i o
samurajach (buke mono)
4.
Poezja popularna haikai,
Matsuo Bashō – poeta haikai. Sprzeciw
haiku, senryū
wobec kultury materialnego przepychu.
Wędrówki między centrum a prowincją.
Liczba godzin
5.
Teatr nowożytny: ningyō
Powstanie, rozkwit, rywalizacja. Twórcy
jōruri (bunraku) i kabuki
dramatów w XVII-XIX w.: Chikamatsu
Monzaemon, Ki no Kaion, Takeda Izumo
II, Chikamatsu Hanji, Tsuruya Namboku
IV, Kawatake Mokuami. Kantorzy,
aktorzy, style gry
6.
7.
Chikamatsu Monzaemon
Dramaty obyczajowe (sewamono):
– najwybitniejszy
Sonezaki shinjū (1703), Shinjū ten no
dramaturg czasow
Amijima (1728); dramat historyczny
nowożytnych
(jidaimono) Kokusen’ya kassen (1715)
Literatura w wieku XVIII
Literaci bunjin, badania naukowe
(natywizm, studia sinologiczne,
europeistyka rangaku), formy literackie
(kusazōshi, kibyōshi, gōkan, yomihon,
sharebon, ninjōbon, kokkeibon)
8.
Powieść w XVIII i XIX
Miejsce akcji i bohater. Książki do
w. Komizm i parodia,
czytania (Ueda Akinari). Autor „żółtych
opisy frywolne, historia i
okładek” - Santō Kyōden. Autorzy
fantastyka,sentymentalizm książek komicznych - Jippensha Ikku i
Shikitei Samba. Twórca najdłuższej
powieści do czytania - Takizawa Bakin.
Autorzy „książek o uczuciach” Tamenaga Shunsui - i parodii - Ryūtei
Tanehiko.
9.
Złoty wiek teatru lalek
Takeda Izumo i zespołowa twórczość.
Kompozycja dramatu: “świat” i “pomysł”
– osnowa i wątek. Sugawara denju
tenarai kagami (Pouczenia Sugawary,
czyli zwierciadło kaligrafii, 1747),
Yoshitsune sembonzakura (Yoshitsune,
czyli tysiąc wiśni, 1747), Kanadehon
chūshingura (Wzór liter, czyli skarbiec
wiernych wasali, 1748)
10.
Poezja w okresie
Nieortodoksyjne haikai – Yosa Buson,
schyłkowym epoki
Kobayashi Issa, pieśni japońskie: Ryōkan,
Kagawa Kageki, Tachibana Akemi,
Ryōkan
11.
Ideały estetyczne
Rozumienie ukiyo – ulotnego,
mieszczan
przemijającego świata, sui („istota”), iki
(temperament, chic)
12.
13.
14.
15.
Zalecana literatura:
I. Literatura podstawowa (maksymalnie 3-4 pozycje):
1.Mikołaj .Melanowicz, Formy w literaturze japońskiej (2003)
2.Haruo Shirane (red.), Early Modern Japanese Literature. An Anthology 1600-1900, Columbia University
Press (2002)
3.Donald Keene, World Within Walls: Japanese Literture of the Pre-Modern Era, 1600-1867.
4.
II. Literatura uzupełniająca:
1.Ueda Akinari, Po deszczu przy księżycu, Ossolineum, tłum. W. Kotański.
2.Agnieszka Żuławska (wybór, tłum.), Haiku, Ossolineum
3.
4.