Przegląd Seksuologiczny

Transkrypt

ISSN 2353-8988
PRZEGLĄD
SEKSUOLOGICZNY
SEXOLOGICAL REVIEW
KWARTALNIK • 2016 • TOM XII • ZESZYT 3 • NR 47
Grupa ABDL. Bliskie związki i seksualność
AB/DL group. Close relationships and sexuality
Wojciech Oronowicz
Sex coaching a terapia seksuologiczna.
Miejsce sex coachingu w obszarze
działalności na rzecz zdrowia seksualnego
Sex coaching and sex therapy. Place of sex coaching
in the field of activities in support of sexual health
Magdalena Gawrych
Analiza obecności i ról grupy transpłciowej
Muxes w społeczności Indian Zapoteków
w południowym Meksyku
Analysis of the presence and roles of the transgender
group of Muxes in the Zapotec Indian community
in southern Mexico
Agnieszka Wrońska-Zaremba
www.przeglad-seksuologiczny.pl
PRZEGLĄD
SEKSUOLOGICZNY
SEXOLOGICAL REVIEW
KWARTALNIK • 2016 • TOM XII • ZESZYT 3 • nr 47
Komitet redakcyjny
Rada naukowa
Redaktor naczelny
Przewodniczący Rady naukowej
dr hab. n. med. Michał Lew-Starowicz, FECSM
prof. dr hab. n. med. Zbigniew Lew-Starowicz (Warszawa)
Zespół redakcyjny
Członkowie Rady naukowej
Redaktor prowadzący
prof. Michaela Bayerle-Eder MD, PhD, FECSM, MBA
(Wiedeń, Austria)
prof. Eli Coleman (Minneapolis, USA)
prof. Giovanni Corona MD, PhD (Bolonia, Włochy)
prof. dr hab. n. med. Barbara Darewicz (Białystok)
prof. dr hab. n. med. Romuald Dębski (Warszawa)
prof. dr hab. n. med. Sławomir A. Dutkiewicz (Kielce)
prof. dr hab. Tadeusz Gałkowski (Warszawa)
prof. dr hab. n. med. Ryszard Gellert (Warszawa)
prof. Louis Joseph Ignarro (Los Angeles, USA)
prof. dr hab. n. med. Kazimierz Krajka (Gdańsk)
prof. dr hab. n. hum. Stanislav Kratochvíl (Brno, Rep. Czeska)
prof. Tillmann Kruger MD, FECSM (Hannover, Niemcy)
prof. dr hab. n. med. Ryszard Piotrowicz (Warszawa)
prof. dr hab. n. med. Tomasz Pertyński (Łódź)
prof. dr hab. Aleksander Ronikier (Warszawa)
dr n. med. Ronny Shtarkshall (Jeruzalem, Izrael)
prof. dr n. psych. Petr Weiss (Praga, Rep. Czeska)
prof. Beverly Whipple (New Jersey, USA)
prof. Kevan Wylie, MD, PhD, FECSM (Sheffield, UK)
prof. dr n. med. Jaroslav Zverina (Praga, Rep. Czeska)
mgr Agnieszka Bereźnicka-Serafin
[email protected]
tel. + 48 608 354 777
Redaktorzy tematyczni
dr hab. n. med. Krzysztof Nowosielski
– Redaktor działu „Seksuologia medyczna”
dr n. społ., mgr psych. Filip Szumski
– Redaktor działu „Psychoseksuologia”
dr n. hum. Alicja Długołęcka
– Redaktor działu „Edukacja seksualna”
Redaktor statystyczny
dr n. hum. Konrad S. Jankowski
Członkowie zespołu
mgr Aleksandra Bartnik
mgr Magdalena Linke
mgr Jonasz Wethacz
Patronat naukowy
Zakład Seksuologii Medycznej i Psychoterapii Centrum
Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie
Punktacja
Punkty MNiSW: 6 pkt
Punktacja Index Copernicus: 47,76 (wartość znormalizowana
wskaźnika ICV: 5, 25 pkt)
Wersja pierwotna czasopisma
Wersja elektroniczna czasopisma jest wersją pierwotną
Opracowanie graficzne
DTP Service
Wydawca
Wydawnictwo Leo Media
Dzielna 21 m. 5
01-029 Warszawa
tel. + 48 608 439 026
www.leomedia.pl
Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie w części lub w całości
bez uzyskania zezwolenia wydawcy jest zabronione.
Rada recenzentów
Shalini Andrews MD, MRCP, dipGUM, dipHIV, DFSRH, dipIPM,
FECSM (Guilford, Wlk. Brytania)
dr n. med. Goran Arbanas MD, FECSM (Karlovac, Chorwacja)
dr hab. n. med. Agnieszka Drosdzol-Cop (Katowice)
dr n. med. Bertrand Janota (Cottbus, Niemcy)
dr n. hum. Hercules Eli Joubert, ECPS (Guilford, Wlk. Brytania)
dr n. med. Robert Kowalczyk (Kraków, Warszawa)
Boris Milkin MD, FECSM (Yarolsavl, Rosja)
dr n. hum. Marta Rawińska (Warszawa)
dr n. med. Piotr Świniarski, FEBU FECSM (Bydgoszcz)
Maia Tchavtchanidze MD, FECSM (Tbilisi, Gruzja)
Drodzy Czytelnicy!
Spis treści
Oddajemy w Państwa ręce kolejny
Grupa ABDL. Bliskie związki i seksualność . . . . . . . . . . . . . . 2
numer Przeglądu Seksuologiczne-
AB/DL group. Close relationships and sexuality . . . . . . . . . . . . . . . . 11
go zawierające trzy bardzo inte-
Wojciech Oronowicz
resujące prace. Pierwsza dotyczy
relatywnie rzadko spotykanych
w praktyce klinicznej, a przez to nieznanych większości
klinicystów osób określanych jako ABDL. A
utor analizuje
cechy psychologiczne w oparciu o własne badanie przeprowadzone na grupie liczącej 29 przedstawicieli ABDL,
co w świetle rzadko ujawnianej preferencji jest już sporym
osiągnięciem i pozwala na poznanie specyfiki tych osób.
działalności na rzecz zdrowia seksualnego . . . . . . . . . . . . . 19
in the field of activities in support of sexual health . . . . . . . . . . . . . 27
Magdalena Gawrych
Analiza obecności i ról grupy transpłciowej
Muxes w społeczności Indian Zapoteków
w południowym Meksyku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
praktykę sex coachingu i jej miejsce na mapie oddziaływań
Analysis of the presence and roles of the transgender
group of Muxes in the Zapotec Indian community
in southern Mexico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
terapeutycznych i rozwojowych w obszarze seksualności.
Agnieszka Wrońska-Zaremba
W kolejnej pracy omówiono coraz bardziej popularną
Autorka zwróciła uwagę na potrzebę formalnych uregulowań w tym zakresie. Trzecia praca przybliża funkcjonowanie egzotycznej z perspektywy polskiego czytelnika
grupy Muxes wyodrębnionej spośród społeczności Indian
Zapoteków.
Wraz ze zbliżającymi się świętami Bożego Narodzenia,
w imieniu całej Redakcji Przeglądu Seksuologicznego
życzę Państwu radosnego czasu spędzonego w gronie
bliskich osób oraz spełnienia w życiu osobistym i zawodowym w nadchodzącym roku 2017.
dr hab. n. med. Michał Lew-Starowicz
Redaktor Naczelny Przeglądu Seksuologicznego
www.przeglad-seksuologiczny.pl
AB/DL group. Close relationships and sexuality
XX
Wojciech Oronowicz1
1 Instytut Psychologii, Uniwersytet Jagielloński
Streszczenie
Grupa ABDL (Adult Baby and Diaper Lover) jest społecznością internetową skupiająca osoby używające pieluch
i/lub przejawiających zachowania infantylne z powodów psychologicznych oraz w celu uzyskania satysfakcji
seksualnej. Pomimo przesłanek o znaczącym rozpowszechnieniu niniejszych zachowań, dotąd problematyka
ta nie nie była obiektem znacznego zainteresowania ze strony badaczy. Celem pracy było określenie cech
psychologicznych grupy ABDL.
Przeprowadzono ankietę wśród 29 użytkowników internetowego forum zrzeszającego grupę ABDL. Wyniki
zostały następnie porównane z odpowiednią grupą kontrolną. Ankieta obejmowała Skalę Satysfakcji ze Związku (Acker i Davis, 1992) oraz stwierdzenia i pytania autorskie odnoszące się do grupy osób homoseksualnych
oraz specyficznych zachowań związanych z ABDL.
Dla większości badanych z grupy ABDL (55%) specyficzne zachowanie związane z używaniem pieluch z powodów psychologicznych oraz/lub przejawianiem zachowania infantylnego jest źródłem podniecenia seksualnego. Osoby z grupy ABDL częściej identyfikują się jako nieheteroseksualne w porównaniu do grupy
kontrolnej (X2 = 9,1; df = 2, p = 0,011), wykazują natomiast podobny stosunek do osób homoseksualnych
(p > 0,05). Osoby z grupy ABDL rzadziej były pewne trwałości własnego bliskiego związku (Z = −2,15, p = 0,031).
Wykazano różnice w zakresie tożsamości seksualnej, z kolei nie stwierdzono ich w zakresie wybranych postaw
społecznych. Wyniki zdają się ponadto sugerować, że osoby identyfikujące się jako ABDL prezentują zbliżoną
ocenę bliskich związków romantycznych. Ze względu na znaczące ograniczenia metodologiczne niniejszego
badania, wyniki oraz wnioski wymagają potwierdzenia w kolejnych badaniach.
Słowa kluczowe:
parafilie, ABDL, przekonania społeczne
Summary
The Adult Baby and Diaper Lover (ABDL) group is an internet community of persons that use diapers and/or
display infantile behaviors out of psychological reasons and in order to achieve sexual satisfaction. Although
there are premises that the prevalence of such behavior is higher than it had been expected, the scientific
interest in this field has not been very high so far. The aim of this study was to evaluate the psychological
characteristics of persons from ABDL group.
Przegl Seks 2016; 3(47): 2–10
3
A survey among 29 members of an internet ABDL forum was conducted. The results were subsequently compared with an adequate control group. The survey consisted of the Acker&Davis Scale (Acker and Davis, 1992)
and original statements and questions concerning homosexual persons and specific ABDL behaviors.
Specific behaviors concerning using diapers out of psychological reasons and/or infantile behaviors were
the source of sexual arousal to the majority of the participants (55%). Persons from the ABDL group define
themselves as nonheterosexual more often than persons from the control group (X2 = 9,1; df = 2, p = 0,011),
however, both groups present similar attitude towards homosexual persons (p > 0,05). Persons from the ABDL
group were less sure of the durability of their current close relationship (Z = −2,15, p = 0,031). Differences
concerning sexual identity were observed, however, the groups did not vary in selected social attitudes. The
results may also suggest that persons identifying themselves as ABDL present a rather homogenous type
of assessment of romantic relationships. Due to the methodological limitations of the study, the results and
conclusions must be confirmed in subsequent studies.
Keywords:
paraphilias, ABDL, social attitudes
praca oryginalna, praca recenzowana
Wprowadzenie
Seksualność człowieka jest niezwykle zróżnicowana, wiele przedmiotów i/lub sytuacji staje się obiektem zainteresowań erotycznych, źródłem podniecenia
i satysfakcji seksualnej. W literaturze naukowej można odnaleźć opis zachowania i funkcjonowania osób,
które używają pieluch z powodów psychologicznych
oraz/lub przejawiają zachowania infantylne [1] (dalej:
ABDL, grupa ABDL). Hawkinson i Zamboni zauważyli, że pomimo niewielkiej liczby artykułów naukowych na temat fetyszyzmu związanego z pieluchami
czy też przejawiania zachowania infantylnego, w Internecie można się spotkać z dużą liczbą osób, które
przejawiają takie zachowania [1]. Członkowie takich
internetowych społeczności określają siebie jako
adult babies (w przypadku gdy przyjemność sprawia
im odgrywanie ról z okresu dziecięgo) lub jako diaper
lovers (w przypadku gdy odczuwają oni przyjemność
seksualną w wyniku kontaktu z pieluchami). Jako
społeczność określają siebie jako Adult Baby/Diaper
Lovers (ABDL).
Utrudnieniem w przedstawieniu tego zjawiska
fakt, że autorzy nie posługują się jedną definicją
opisywanego zjawiska. Zdaje się, że w chwili obecnej
wyróżnić można co najmniej kilka terminów opisujących podobny zestaw zachowań oraz charakterystykę
psychologiczną.
Według Money’a [2] autonepiofilia jest jednym
z syndromów infantylizmu parafilicznego, co wiąże
się z tym, że osoba odgrywa role z okresu dzieciństwa,
używając przy tym pudru, pieluch, czy też butelek
dziecięcych. Corsini [3] z kolei zalicza autonepiofilię do kategorii parafilii fetyszystycznych. Freund
i Blanchard [4] opisują trzy przypadki kliniczne, które zostały przedstawione przez autorów jako osoby
przejawiające infantylny lub dziecięcy obraz własnego
Ja w masochistycznej gynofilii (infantile or juvenile
self-imagery in masochistic gynaephiles). Przypadki
opisane przez Freunda i Blancharda [4] łączy wyobrażanie samych siebie jako małych chłopców lub
dzieci w fantazjach seksualnych z wykorzystaniem
dorosłych kobiet, w celu zwiększenia dominacji seksualnej pomiędzy sobą a preferowanym partnerem
seksualnym. Z kolei studium przypadku osoby dorosłej, opisującej samą siebie jako dziecko i używającej
pieluch w wieku dorosłym zostało opisane i nazwane
Adult Baby Syndrome [5] (Zespół Dorosłego Dziecka).
Lewis opisując zachowania wiążące się z formą odgrywania ról w której jedna osoba przyjmuję rolę kogoś
starszego, obdarzoną władzą/autorytetem, natomiast
druga osoba przyjmuje rolę osoby młodszej (dziecka,
nastolatka), włączając w to odpowiedni strój i zachowanie dla odgrywanej grupy wiekowej [6] określa je
mianem ageplay (ang. zabawa wiekiem). Co interesujące, Lewis zaznacza, że motywacja seksualna nie
musi być jedyną przyczyną podejmowania zachowań
obejmujących odgrywanie ról z okresu dziecięcego,
sugerując, że zachowania te mogą być motywowane
zarówno seksualnie jak i nieseksualnie [6].
Powyższy przegląd terminów używanych przez
badaczy może nie być wyczerpujący. Trudno jest również o wyznaczenie granic powyższych konstruktów.
Przegl Seks 2016; 3(47): 2–10
4
W. Oronowicz
Mogą one opisywać jedno hipotetyczne zjawisko jakim jest używania pieluch z powodów psychologicznych oraz/lub przejawianie zachowania infantylnego,
jednakże równie dobrze mogą opisywać one różne
przejawy zachowań lub stanowić odrębne jednostki.
Można przypuszczać, że kontakt z osobami deklarującymi się jako ABDL był utrudniony i bardzo rzadki
w czasach przed upowszechnieniem Internetu. Świadczyć o tym może niewielka literatura poruszająca powyższą problematykę. Jak świadczą autorzy ostatnich
badań empirycznych poświęconych ABDL, pierwsze
doniesienia opisujące zachowania związane z takim
zachowaniem pochodzą z lat 60 [1]. Należy zwrócić
jednakże uwagę na to, że dopiero dzięki możliwości
przeprowadzenia ankiet internetowych możliwe było
przedstawienie wiarygodnych wyników empirycznych na odpowiednio dużej próbie osób badanych.
Hawkinson i Zamboni przeprowadzili w Stanach Zjednoczonych badanie Internetowe, obejmujące znaczną
próbę osób badanych (1795 mężczyzn i 139 kobiet)
identyfikujących się z ABDL [1]. Badania te wydają się
być pierwszymi, wiarygodnymi danymi na temat tej
grupy badawczej. Uczestnicy badania rzeczywiście zadeklarowali, że zdarza im się nosić i moczyć pieluszki
(ang. nappies) oraz używać dziecięcych przedmiotów.
87% mężczyzn i 91% kobiet zadeklarowało wprost, że
ABDL nie wiąże się u nich w występowaniem problemów. Zarówno kobiety jak i mężczyźni uznają aspekt
bycia zdominowanym przez drugą osobę za istotny
składnik ich zachowania związanego z ABDL, co może
nasuwać powiązania z sadomasochizmem. Warto jest
zwrócić szczególną uwagę na to, że wybrane teorie
opisujące zachowania wykazywane przez grupę ABDL
[7, 4] mogą tłumaczyć fakt występowania znacznego odsetka osób zainteresowanych BDSM (bondage/
discipline, domination/submission, sadism/masochism;
związanie/ dyscyplina, dominacja/ uległość, sadyzm/
masochizm), występującego u ABDL.
Wyniki badania Hawkinson i Zamboni świadczą
o tym, że zachowanie związane z ABDL nie dla wszystkich osób jest deklarowanym źródłem satysfakcji seksualnej [1]. Wśród społeczności ABDL autorzy wyróżnili grupę osób przejawiających zachowania związane
z ABDL w celu osiągnięcia przyjemności seksualnej
oraz grupę osób przejawiających zachowania ABDL,
ale niedeklarujących osiągania przez to pobudzenia
seksualnego. Z tego powodu autorzy sugerują, że
grupa dla której ABDL nie jest źródłem podniecenia
seksualnego może nie kwalifikować się do postrzegania jako parafilia. Wcześniejsze doniesienia [2, 4]
sugerują jednak, że istotnym elementem zachowań
Przegl Seks 2016; 3(47): 2–10
związanych z ABDL jest uzyskanie pobudzenia seksualnego.
Konkludując, autorzy wskazują, że ABDL nie stanowi ona źródła problemów dla osób, które się z nią
identyfikują. Jednakże należy zauważyć, że z jednej
stroni badani często deklarowali, że próbowali oni
zaprzestać zachowań związanych z ABDL, jednakże
z drugiej strony bardzo rzadko szukali oni pomocy
terapeutycznej.
Co szczególnie interesujące, stwierdzono, że jedynie 58% mężczyzn i 34% kobiet są orientacji heteroseksualnej – pozostała część uczestników badania
wskazała orientacje nieheteroseksualne [1]. Możliwe
jest zatem, że grupa ABDL wykazuje bardziej pozytywny stosunek do grupy osób homoseksualnych.
Niewykluczone jest również, że posiadanie niespecyficznych preferencji seksualnych wiąże się z większą
akceptacją innych zachowań seksualnych, które nie
występują powszechnie.
Grupa osób przedstawiających siebie w Internecie
jako ABDL wydaje się być grupą niejednorodną. Na
podstawie uzyskanych wyników własnych Hawkinson
i Zamboni wyróżnili dwie podgrupy wśród społeczności internetowej ABDL [1]. Pierwsza grupa jest reprezentowana przez jednostki głównie zainteresowane
w odgrywanie ról z okresu dziecięcego, natomiast
druga jest głównie zainteresowania aktywnością
seksualną związaną z ABDL. Autorzy zastrzegają
jednak, że przyszłe badania mogą wyróżnić kolejne
podgrupy wśród społeczności ABDL. Na „Polskim
Forum AB-TB/DL” (Adult Baby – Teen Baby/ Diaper
Lover – internetowej społeczności zrzeszającym osoby związane z ABDL – można jednak znaleźć inne
określenia (niewymienione w badaniu Hawkinsona
i Zamboni) z którymi określają się użytkownicy tych
społeczności. Można wskazać dodatkowo określenia:
Teen baby, Teen baby/Diaper lover i ageplay.
Badacze nie wiążą przejawiania zachowania związanego z ABDL z pedofilią. Lewis zauważa, że osoby angażujące ageplay mogą być postrzegane przez
społeczeństwo jako osoby przejawiające tendencje
pedofilne, jednak badacze nie podzielają zgodności
takiego założenia z rzeczywistością [6]. Pedofile przejawiają zainteresowanie seksualne samymi dziećmi,
z wykorzystaniem nieletniego partnera seksualnego,
natomiast osoby przejawiające infantylny/dziecięcy
obraz własnego Ja w masochistycznej gynofilii wyobrażają siebie jako dzieci z wykorzystaniem obiektów związanych z dzieciństwem w celu zwiększenia
dominacji seksualnej pomiędzy sobą a preferowanym partnerem seksualnym – dorosłą kobietą [4].
5
Wnioskiem z przeglądu literatury Oronowicza i Siwiaka jest stwierdzenie, że infantylizm parafiliczny (oraz
pojęcia pokrewne) i zaburzenie pedofilne/pedofilia są
odmiennymi parafiliami, które wydają się nie pozostawać ze sobą w związku [8]. Autorzy zastrzegli jednakże znaczące utrudnienia natury metodologicznej
wiążące się ze sformułowanym wnioskiem.
Cel pracy
Z uwagi na niedostateczny stan wiedzy dotyczącej grupy ABDL podjęto się badań obejmujących tą
grupę. Zgodnie ze stanem wiedzy autora, do tej pory
podjęto się wyłącznie jednego badania empirycznego obejmującego osoby z grupy ABDL [1]. Badania
ukazały, że znaczny odsetek osób z grupy ABDL
tworzy bliskie związki, w których niekiedy osoby
z grupy ABDL realizują swoje pragnienia seksualne
wiążące się z ABDL [1], jednakże nie zbadano bliżej
charakteru związków tworzonych przez osoby samoidentyfikujące się z ABDL. Interesującym wynikiem
w tym kontekście jest stwierdzenie, że osoby ABDL
rzadko doświadczały zakłócenia w bliskich związkach
romantycznych z powodu wykazywania zachowania
związanego z ABDL [1]. Wspomniane badanie zatem,
o ile dostarczyło odpowiedzi na kilka kluczowych hipotez dotyczących tej grupy, nie obejmowało narzędzi
służących określeniu satysfakcji ze związku. Autorzy
powyższych badań nie zbadali również obszaru przekonań społecznych odnoszących się do postrzegania
innych niż dominujących orientacji seksualnych.
Celem pracy była ocena cech psychologicznych
osób identyfikujących się jako ABDL. Na podstawie
przeglądu dostępnej literatury sformułowano pytania
badawcze odnoszące się do badanej grupy.
Założono, że członkowie mniejszościowej grupy
seksualnej (jaką jest ABDL) powinni wykazywać bardziej pozytywny stosunek do grupy osób o orientacji innej niż heteroseksualna. Oczekiwano, że zgodnie ze wcześniejszymi doniesieniami Hawkinson
i Zamboni [1] wśród grupy osób samoidentyfikujących
się jako ABDL: wystąpią częściej osoby o orientacji
innej niż heteroseksualna; wystąpią osoby dla których
zachowanie związane z ABDL jest deklarowanym źródłem satysfakcji seksualnej; wystąpi częściej mężczyźni;
subiektywna satysfakcja ze związku będzie zbliżona
do satysfakcji prezentowanej przez społeczeństwo.
Ponadto na podstawie nazewnictwa grup ABDL, która
jest stosowana m.in. przez polskich członków polskiej
społeczności ABDL powinny wystąpić osoby, które zadeklarują, że utożsamiają się z TB oraz TB/DL.
Na podstawie powyższej literatury postawiono
następujące hipotezy:
1. Osoby identyfikujące się z AB, DL, TB, AB/DL,
TB/DL lub Ageplay wykazują większą tolerancję
w stosunku do osób nieheteroseksualnych.
2. Wśród osób identyfikujących się z AB, DL, TB,
AB/DL, TB/DL lub Ageplay występuje większy odsetek osób o innej orientacji niż heteroseksualna.
TB/DL lub Ageplay doświadczają powiązanych
zachowań jako źródła satysfakcji seksualnej.
4. Grupa określająca siebie jako „ABDL” nie jest niejednorodna.
5. Wśród osób identyfikujących się z różnymi formami ABDL występuje znaczna przewaga mężczyzn.
TB/DL lub Ageplay wykazują podobną ocenę bliskiego związku w porównaniu do grupy kontrolnej.
Materiał i metodyka
Uczestnikom badania została zaprezentowana
ankieta internetowa obejmująca pytania na skali nominalnej oraz pięciostopniowej skali przedziałowej,
gdzie poszczególne dymensje oznaczały – 1- zdecydowanie nie zgadzam się, 5- zdecydowanie zgadzam się.
Analizując zebrane dane zadecydowano o nieuwzględnieniu wyników 3 ankiet, ponieważ badani nie zadeklarowali związku z AB, DL, TB, AB/DL, TB/DL lub
Ageplay. Wyniki ankiety były sukcesywnie zbierane od
15 lutego do 14 marca. Ostatniego dnia zbierania wyników zaobserwowano, że otrzymano kilkanaście wyników w bardzo krótkim przedziale czasu (30 minut),
odbiegających charakterystyką znacząco od wyników
uzyskanych w całym czasie trwania badania. Z tego
powodu zadecydowano o nieuwzględnieniu 19 ankiet
z uwagi na podejrzenie, że zostały one wysłane przez
tą samą osobę.
Trudno byłoby oczekiwać żeby charakterystyka
psychologiczna osób deklarujących się jako ABDL
zależała w tak dużym stopniu od czasu wysłania ankiety. Wiek zadeklarowany w ankietach, które zostały
wysłane na pół godziny przed zamknięciem możliwości wypełniania ankiet, różnił się istotnie statystycznie od pozostałych wyników (średnia ranga wieku
dla odrzuconych wyników wyniosła 13,32, z kolei
średnia ranga wieku dla wyników zbieranych przez
cały czas trwania badania z pominięciem ostatnich
30 minut od zamknięcia ankiety oraz osób, które nie
zadeklarowały związku z AB, DL, TB, AB/DL, TB/DL
lub Ageplay wyniosła 31,83; Z = 4,495; p < 0,001).
Przegl Seks 2016; 3(47): 2–10
6
W. Oronowicz
Podobnie struktura płci zadeklarowanej w ankietach,
które zostały wysłane na pół godziny przed zamknięciem możliwości wypełniania ankiet, różniła się istotnie statystycznie od pozostałych wyników (X2 = 15,72;
df = 1, p < 0,001). Analogicznie deklaracja posiadania
bliskiego partnera różniła się istotnie statystycznie
(X2 = 7,78; df = 1, p < 0,01).
Grupę badawczą stanowiło 29 użytkowników forum internetowego (1 kobieta, 28 mężczyzn) w wieku
17–49 lat (średnia wieku 24,4 lata, SD = 7,4), z czego 18 osób pozostaje w bliskim związku. 6 uczestników badania zadeklarowało swoją orientację
seksualną jako biseksualną, 2 jako homoseksualną
i 21 jako heteroseksualną. Ogłoszenie o badaniu zostało umieszczone na „Polskim Forum AB-TB/DL”.
Uzyskano dodatkowo zgodę administracji forum na
przeprowadzenie badania. Skonstruowano ankietę
internetową, która obejmowała pytania wchodzące
w skład Skali Satysfakcji ze Związku [9] w tłumaczeniu Bogdana Wojciszke [10], stwierdzenia i pytania
odnoszące się do przekonań w stosunku do orientacji
innych niż heteroseksualna, pytania dotyczące życia
seksualnego, oraz pytania związane ABDL. Badanym
przedstawiono określenia związane z ABDL, którymi
posługują się sami użytkownicy powyższego forum
internetowego, określając swoje zachowania (AB, DL,
TB, AB/DL, TB/DL lub Ageplay).
Grupę kontrolną stanowiło 48 osób (31 kobiet,
17 mężczyzn) w wieku 18-45 lat (średnia wieku
22,4 lata, SD = 4,1), z czego 25 osób pozostaje w bliskim związku. 1 uczestnik badania zadeklarował
swoją orientację seksualną jako biseksualną, 1 jako
homoseksualną i 46 jako heteroseksualną. Przed
udostępnieniem ankiety internetowej od uczestników badania uzyskano pisemną zgodę na udział
w badaniu. W dalszym etapie uczestnikom badania
wysłano odnośnik internetowy do ankiety. Badanym
zaprezentowano pytania wchodzące w skład Skali
Satysfakcji ze Związku [9] w tłumaczeniu Bogdana
Wojciszke [10], stwierdzenia i pytania odnoszące się
do przekonań w stosunku do orientacji innych niż heteroseksualna, pytania dotyczące życia seksualnego,
oraz dodatkowo pytania związane z przekonaniami
dotyczącymi inteligencji emocjonalnej (nieujęte w niniejszym a rtykule). Uczestnikami grupy kontrolnej
byli mieszkańcy wybranych krakowskich akademików. Ze względu na to, że nie zastosowano ścisłych
kryteriów doboru uczestników badania do grupy
kontrolnej, grupa ta różni się znacznie proporcją płci
w stosunku do grupy badawczej. Doboru osób do grupy kontrolnej nie można uznać zatem za zbalansowanego względu próby badawczej, co poważnie wpływa
na wiarygodność uzyskanych wyników (por. w części
poświęconej ograniczeniom metodologicznym).
Skala Satysfakcji ze Związku [9] składa się z trzech
podskal (intymność, namiętność, zaangażowanie).
Odstąpiono od obliczenia wyników grupy kontrolnej
i badawczej dla wymienionych podskal, ze względu
na brak rzetelnych badań psychometrycznych obejmujących grupę polską. Stwierdzenia składające się
na powyższą skalę potraktowano zatem niezależnie.
Grupie badawczej oraz kontrolnej zapewniono
anonimowość. Nie zebrano żadnych danych umożliwiających późniejszą identyfikację osób, które wypełniały ankietę.
Wyniki
Grupa badawcza obejmowała osoby, które zadeklarowały, że utożsamiają się z przynajmniej jednym z następujących określeń: „AB, DL, TB, AB/DL,
TB/DL, Ageplay”. Przeprowadzono test zgodności
chi-kwadrat. Pomiędzy grupą kontrolną a badawczą
nie stwierdzono żadnych różnic istotnych statystycznie w zakresie wybranych pytań zamkniętych odnoszących się do osób nieheteroseksualnych (p > 0,05):
Grupa kontrolna
(n = 48)
Pytanie
Grupa badawcza
(n = 29)
Test zgodności
chi-kwadrat
Czy Twoim zdaniem
homoseksualizm jest
chorobą?
n = 31 (64,58%) – nie
n = 8 (16,67%) – tak
n = 9 (18,75%) – trudno powiedzieć
n = 19 (65,52%) – nie
n = 6 (20,69%) – tak
χ2 = 0,43, df = 2,
p = 0,808
Czy pary homoseksualne
powinny mieć, Twoim
zdaniem, możliwość
adopcji dzieci?
n = 29 (60,42%) – nie
n = 12 (25,00%) – tak
n = 17 (58,62%) – nie
n = 9 (31,03%) – tak
χ2 = 0,50, df = 2,
p = 0,778
Czy pary homoseksualne
powinny mieć możliwość
legalizacji swojego
związku?
n = 14 (29,17%) – nie
n = 23 (47,92%) – tak
n = 5 (17,24%) – nie
n = 23 (79,31%) – tak
χ2 = 8,42, df = 2,
p = 0,015
Przegl Seks 2016; 3(47): 2–10
7
Przeprowadzono test U Manna-Whitneya. Pomiędzy grupą kontrolną a badawczą nie stwierdzono
Pytanie
różnic istotnych statystycznie ze względu na pytania
odnoszące się do tolerancyjności:
Grupa kontrolna (n = 48) Grupa badawcza (n = 29) Test U Manna-Whitneya
W jakim stopniu uważasz się za osobę
tolerancyjną wobec osób o orientacji
innej niż heteroseksualna?
M = 3,33 (SD = 1,25)
M = 3,62 (SD = 1,47)
t = 1,12, df = 75, p = 0,261
tolerancyjną wobec lesbijek?
M = 3,44 (SD = 1,22)
M = 3,86 (SD = 1,25)
t = 1,60, df = 75, p = 0,111
tolerancyjną wobec gejów?
M = 3,25 (SD = 1,31)
M = 3,62 (SD = 1,46)
t = 1,25, df = 75, p = 0,210
Dla 16 osób badanych (55%) AB, DL, TB, AB/DL,
TB/DL lub Ageplay jest źródłem podniecenia seksualnego, dla 5 (17%) nie jest, a 8 (28%) badanych wybrało
odpowiedź: „trudno powiedzieć”.
45% badanych z grupy badawczej (n = 13) nie jest
zainteresowana BDSM, 10% badanych (n = 3) zaznaczyło odpowiedź „nie wiem co oznacza to pojęcie”,
28% badanych (n = 8) zadeklarowało, że jest zainteresowanych BDSM, a 17% badanych (n = 5) zaznaczyło
odpowiedź „trudno powiedzieć”.
17 badanych z grupy badawczej zadeklarowało,
że są związani z AB/DL; 9 badanych z ageplay; 4 badanych z AB; 7 z DL; 6 z TB/DL; 1 z TB. Badani mieli
możliwość wyboru więcej niż jednej opcji.
Pytanie
Przeprowadzono test zgodności chi-kwadrat. Nie
stwierdzono istotnych statystycznie różnic częstości
występowania poszczególnych orientacji seksualnych pomiędzy osobami, które zadeklarowały związek z AB, DL, TB, AB/DL, TB/DL i Ageplay, jednak
stwierdzono, że osoby z grupy badawczej deklarują
częściej orientację nieheteroseksualną w porównaniu
do grupy kontrolnej (X2 = 9,1; df = 2, p = 0,011).
Przeprowadzono test zgodności chi-kwadrat.
Stwierdzono, że w grupie badawczej osoby częściej
deklarowały swoją płeć jako mężczyzna w porównaniu go grupy kontrolnej (X2 = 27,82; df = 1, p < 0,01).
Spośród badanych z grupy kontrolnej, którzy zadeklarowali, że posiadają bliskiego partnera (n = 25):
Średni wynik lub częstość odpowiedzi
Czy uprawiasz seks ze swoim obecnym partnerem?
n = 6 (24%) – nie
n = 19 (76%) tak
Jeżeli uprawiasz seks ze swoim partnerem, to w jakim
stopniu jest on dla Ciebie satysfakcjonujący?
M = 4,05 (SD = 1,02); gdzie poszczególne dymensje oznaczały –
1- zdecydowanie nie zgadzam się, 5- zdecydowanie zgadzam się
Spośród badanych z grupy badawczej, którzy zadeklarowali, że posiadają bliskiego partnera (n = 18):
Pytanie
Średni wynik lub częstość odpowiedzi
Czy uprawiałeś seks bez użycia elementów związanych
z elementów AB, DL, TB, AB/DL, TB/DL lub Ageplay?
n = 2 (11,11%) – nie
n = 16 (88,89%) – tak
Jeżeli uprawiałeś seks bez użycia elementów AB, DL,
TB, AB/DL, TB/DL lub Ageplay, to w jakim stopniu był
on dla Ciebie satysfakcjonujący?
M = 4,22 (SD = 0,92; n = 18); gdzie poszczególne dymensje
oznaczały – 1- zdecydowanie nie
zgadzam się, 5- zdecydowanie zgadzam się
Czy uprawiałeś seks z użyciem elementów
związanych z elementów AB, DL, TB, AB/DL,
TB/DL lub Ageplay?
n = 3 (16,67%) – nie
n = 12 (66,67%) – tak
n = 3 (16,67%) – brak odpowiedzi
Jeżeli uprawiałeś seks z użyciem elementów AB, DL,
TB, AB/DL, TB/DL lub Ageplay, to w jakim stopniu był
on dla Ciebie satysfakcjonujący?
M = 4,38 (SD = 0,49; n = 13); gdzie poszczególne dymensje
oznaczały – 1- zdecydowanie nie
zgadzam się, 5- zdecydowanie zgadzam się
Czy Twój partner wie, że jesteś zainteresowany AB, DL, n = 3 (16,67%) – nie
TB, AB/DL, TB/DL lub Ageplay?
n = 15 (83,33%) – tak
Czy seks z użyciem elementów AB, DL, TB, AB/DL, TB/
DL lub Ageplay jest niezbędny dla uzyskania przez
Ciebie pełnej satysfakcji seksualnej?
n = 10 (55,56%) – nie
n = 1 (5,56%) – tak
n = 3 (16,67%) – brak odpowiedzi
Przegl Seks 2016; 3(47): 2–10
8
W. Oronowicz
Przeprowadzono porównanie międzygrupowe
za pomocą testu U Manna-Whitneya. Z uwagi na
to, że nie zapewniono odpowiednich warunków wypełniania narzędzia psychologicznego, niemożliwe
było obliczenie sumarycznego wyniku dla każdego
z uczestników badania oraz odniesienie go do norm.
Postępowanie takie stanowiłoby naruszenie jednego
z kryteriów dobroci testów psychologicznych, jakim
jest standaryzacja narzędzia. Porównano zatem każde
stwierdzenie wchodzące w skład Skali Satysfakcji ze
Związku osobno. Osoby z grupy badawczej w mniejszym stopniu od osób z grupy kontrolnej deklarują,
że są pewne trwałości własnego bliskiego związku
(Z = −2,15, p = 0,031). Średnia ranga w grupie kontrolnej wyniosła 25,32, z kolei w grupie badawczej
wyniosła ona 17,39. W przypadku pozostałych pytań
wchodzących w skład Skali Satysfakcji ze Związku nie
stwierdzono istotnych statystycznie różnic pomiędzy
grupami.
Omówienie wyników
Na podstawie uzyskanych wyników przystąpiono
do weryfikacji hipotez badawczych.
Nie uzyskano potwierdzenia dla hipotezy, że osoby identyfikujące się z AB, DL, TB, AB/DL, TB/DL
lub Ageplay wykazują większą tolerancję w stosunku do osób nieheteroseksualnych. Nie stwierdzono
statystycznie istotnych zależności pomiędzy grupą
kontrolną a badawczą w nawiązaniu do stwierdzeń
obejmujących stosunek do osób nieheteroseksualnych. Najprawdopodobniej więc nie jest tak, że osoby prezentujące niespecyficzne i rzadko spotykane
preferencje seksualne wykazują również bardziej
pozytywny stosunek do mniejszościowych orientacji
seksualnych.
Wyniki skłaniają ku hipotezie świadczącej o tym,
że osoby identyfikujące się z AB, DL, TB, AB/DL,
TB/DL lub Ageplay deklarują częściej orientację inną
niż heteroseksualna w porównaniu do grupy kontrolnej. Uzyskane wyniki są zgodne z wnioskami opartymi na amerykańskiej społeczności ABDL [1]. W cytowanym badaniu jedynie 58% mężczyzn i 34% kobiet
zadeklarowało orientację heteroseksualną.
Wyniki badania nie wprowadzają przeciwskazań
przeciwko hipotezie o tym, że osoby identyfikujące
się z AB, DL, TB, AB/DL, TB/DL lub Ageplay doświadczają go jako podniecenie seksualne. Wyniki badania
wskazują na to, że większość osób identyfikujących się
z AB, DL, TB, AB/DL, TB/DL lub Ageplay doświadczają go jako podniecenia seksualnego. Zaobserwowane
Przegl Seks 2016; 3(47): 2–10
wyniki pozostają zgodne z doniesieniami Hawkinson i Zamboni [1] oraz Lewis [6] – podejmowanie
aktywności polegającej na odgrywaniu ról z okresu
dzieciństwa oraz używanie pieluch z powodów psychologicznych nie musi wiązać się z subiektywnym
poczuciem podniecenia seksualnego. Przekonujące
wydaje się być w takim wypadku stwierdzenie Hawkinson i Zamboni [1], że przynajmniej w przypadku
części osób ze społeczności ABDL, kryterium parafilii
możenie być adekwatne. Podobnie należy zauważyć,
że w niniejszych badaniach aż 55,56% (n = 10) badanych odpowiedziało negatywnie na pytanie zadane
wprost: „Czy seks z użyciem elementów AB, DL, TB,
AB/DL, TB/DL lub Ageplay jest niezbędny dla uzyskania przez Ciebie pełnej satysfakcji seksualnej?”.
Wyniki świadczą o tym, że grupa określająca siebie jako „ABDL” jest niejednorodna. Badani zadeklarowali utożsamienie z AB/DL, AB, DL, TB/DL, TB,
lub Ageplay. Wśród badanej grupy ABDL występują
zatem osoby, które identyfikują się z podgrupami AB,
DL, oraz z niewymienionymi w badaniu Hawkinson
i Zamboni [1] pojęciami, z którymi można się spotkać
na „Polskim Forum AB-TB/DL” – TB („Teen baby”),
TB/DL („Teen baby / Diaper lover”) i ageplay. Niewykluczone jest, że przyszłe badania wskażą również
inne podgrupy wśród społeczności ABDL.
Wyniki skłaniają do akceptacji hipotezy, że wśród
osób identyfikujących się z różnymi formami ABDL
występuje znaczna przewaga mężczyzn. Stwierdzono
istotną statystycznie różnice pomiędzy grupą kontrolną a badawczą w zakresie płci. Zaobserwowane
wyniki są zgodne z doniesieniami empirycznymi Hawkinson i Zamboni, które to obejmowały grupę 1795
mężczyzn i 139 kobiet [1]. Należy jednakże zwrócić
uwagę na to, że stwierdzenie to może być obarczone
znacznym ryzykiem błędu, z uwagi na nieprecyzyjny
dobór uczestników badania do grup badawczych.
Mając na uwadze charakter doboru uczestników
do prób badawczych, trudno jest o interpretację uzyskanych wyników. Wyniki mogą skłaniać do akceptacji hipotezy, że osoby identyfikujące się z AB, DL, TB,
AB/DL, TB/DL lub Ageplay wykazują podobną ocenę
bliskiego związku w porównaniu do grupy kontrolnej,
jednakże powyższa obserwacja może być wynikiem
błędów w doborze prób badawczych. Zaobserwowano
jednak, że wśród osób identyfikujących się z AB, DL,
TB, AB/DL, TB/DL lub Ageplay wystąpiła tylko jedna
istotna statystycznie różni ca porównania międzygrupowego wskazująca na to, że grupa badawcza różni
się od grupy kontrolnej w przypadku poszczególnych
9
zadeklarowanych stopni zgadzania się ze stwierdzeniami wchodzącymi w skład Skali Satysfakcji ze
Związku, co mogłoby świadczyć o dobrym funkcjonowaniu bliskich związków osób z grupy ABDL. Wyniki
porównań międzygrupowych nie pozwalają zatem na
wysunięcie wniosku, że ABDL nie wiąże się z inną,
w porównaniu do grupy kontrolnej, subiektywną
oceną funkcjonowania bliskiego związku, jednakże
ze względu na to, że wszystkie stwierdzenia oprócz
jednego nie różniły się istotnie statystycznie, może
stanowić interesujący punkt wyjścia przy konstrukcji
przyszłych badań poświęconych bliskim związkom
romantycznym osób z grupy ABDL.
Obserwacja, odnosząca się do tego, że członkowie
grupy ABDL są mniej pewni trwałości własnego bliskiego związku, jest trudna do wyjaśnienia, przy czym
zastanawiające jest to, że nie stwierdzono istotnej statystycznie różnicy w pytaniu: „Uważam nasz związek
za coś stałego”. Można przypuszczać, że posiadanie
mniejszościowej i niespecyficznej preferencji seksualnej może powodować, że bliski partner takiej osoby
może ją w mniejszym stopniu akceptować, Z drugiej
strony, część osób związanych z ABDL angażuje się
w spełnianie pragnień seksualnych osób samoidentyfikujących się z ABDL [1]. Wciąż niewiele wiadomo
o charakterze bliskich związków tworzonych przez
członków powyższej społeczności. Nie poznano również oceny związku partnerów romantycznych osób
samoindetyfikujących się jako ABDL. Niejasne pozostają powiązania z BDSM (prawie połowa osób samoidentyfikujących się jako ABDL z grupy badawczej nie
jest zainteresowana BDSM). Na podstawie dostępnej
literatury [1, 4] można by oczekiwać większego odsetka osób, dla których elementy BDSM będą istotną
częścią życia seksualnego. Zgodnie z koncepcją Freunda i Blancharda, zwiększenia dominacji seksualnej pomiędzy daną osobą a preferowanym partnerem seksualnym (dorosłą kobietą) jest podłożem zachowań
przypominających zachowania charakterystyczne
dla ABDL [4]. O zachowaniach BDSM z jednej strony
można zatem sądzić, że stanowią ważne uzupełnienie
zachowań związanych z ABDL, jednakże najwyraźniej
nie są one podejmowane przez wszystkich członków
społeczności ABDL.
Wnioski
Na podstawie uzyskanych wyników, przy świadomości ograniczeń metodologicznych badania, można
wyciągnąć następujące wnioski:
TB/DL lub Ageplay nie wykazują większej tolerancji w stosunku do osób nieheteroseksualnych.
2. Wśród osób identyfikujących się z AB, DL, TB,
AB/DL, TB/DL lub Ageplay występuje więcej osób
o orientacji nieheteroseksualnej w porównaniu do
populacji ogólnej.
TB/DL lub Ageplay często doświadczają powiązanych z tym zachowań jako podniecających
seksualnie.
4. Grupa określająca siebie jako „ABDL” nie jest niejednorodna.
5. Wśród osób identyfikujących się z różnymi formami ABDL występuje znaczna przewaga mężczyzn.
TB/DL lub Ageplay wykazują podobną ocenę bliskiego związku w porównaniu do populacji.
Grupa ABDL jest społecznością wartą głębszego poznania. Nadzieją na postęp w wyjaśnieniu
uwarunkowań i charakterystyki grupy ABDL są
internetowe fora tematyczne zrzeszające osoby, co
w znacznym stopniu ułatwia pozyskanie osób badanych. Najprawdopodobniej dzisiejsze możliwości
dotarcia do dużej liczby osób badanych umożliwią
badaczom zweryfikowanie teorii wyjaśniających
przyczyny ABDL, które powstały w oparciu o niewielki materiał empiryczny.
Badanie posiada znaczne ograniczenia metodologiczne, które omówiono poniżej.
Znaczącym ograniczeniem badania jest nieliczna
grupa osób badanych. Badania prowadzone z użyciem ankiety internetowej powinny liczyć stosunkowo duże próby, z uwagi na to, że należy liczyć się
z możliwością celowego sabotowania badania poprzez
wielokrotne wysyłanie ankiet. Z drugiej strony, wydaje się, że jak na tak rzadko występujące preferencje
seksualne, zgromadzona grupa badawcza jest stosunkowo duża. Co jednakże interesujące w badaniach
przeprowadzonych przez Hawkinson i Zamboni [1]
wzięła udział nieporównywalnie większa liczba osób.
Możliwe jest, że różnica ta wynika z liczby użytkowników forum internetowego na którym dokonano
ogłoszenia o badaniu.
Grupa badawcza i kontrolna nie została wyważona pod względem kluczowych zmiennych demograficznych. Warto zwrócić również uwagę na dysproporcje płci i orientacji seksualnej pomiędzy grupą
badawczą i kontrolną. Stosunek kobiet do mężczyzn
w próbie kontrolnej również nie oddaje rozkładu populacyjnego. Największą ostrożność należy zachować
Przegl Seks 2016; 3(47): 2–10
10
W. Oronowicz
z kolei przy interpretacji wyników porównań stwierdzeń pomiędzy grupą kontrolną i grupą badawczą.
To porównanie obejmowało mniejszą liczbę uczestników badania, z uwagi na konieczność zadeklarowania posiadania bliskiego partnera. Porównanie to
opierało się w ponadto na różnym rozkładzie płci
w grupach badawczych, z kolei istnieją dane sugerujące, że kobiety uzyskują na ogół wyższe wyniki
w stwierdzeniach składających się na trójczynnikową
teorię miłości [11].
Istotnym ograniczeniem badania jest sam sposób
analizowania grupy badawczej, jako całości. Przeprowadzona analiza wyników dla jednej kategorii osób
utożsamiających się z AB, DL, TB, AB/DL, TB/DL lub
Ageplay może nie być uprawnione, z uwagi na różnice
w ich charakterystyce. Wyniki badania nie pozwalają
więc wnioskować oddzielnie o zaprezentowanych kategoriach. Przyszłe badania powinny zatem uwzględnić rozróżnienie w analizie wyników na poszczególne
pojęcia, bez łączenia ich w jedną grupę.
Bibliografia:
1. Hawkinson K, Zamboni BD. Adult baby/diaper lovers: an exploratory study of an online community sample. Archives of
Sexual Behavior 2014;43:863–877.
2.
Money J. Lovemaps. Prometheus Books, New York 1986;70.
3.
Corsini R. The Dictionary of Psychology. Routledge, New York 2002; 374.
4.
Freund K, Blanchard R. Erotic target location errors in male gender dysphorics, paedophiles, and fetishists. The British Journal
of Psychiatry: The Journal of Mental Science 1993;162:558–563.
5.
Pate JE, Gabbard GO. Adult baby syndrome. American Journal of Psychiatry 2003;160:1932–1936.
6.
Lewis A. Ageplay: An Adults Only Game, Counselling Australia 2011;11:1–9.
7.
Wilson G. Variantsexuality: Research and theory. Johns Hopkins University Press, Baltimore 1987.
8.
Oronowicz W, Siwiak A. Infantylizm parafiliczny (oraz pojęcia pokrewne) a pedofilia. W: Zdunek B, Maciąg K (red.). Kryminalistyka w ujęciu naukowym. Fundacja na rzecz promocji nauki i rozwoju TYGIEL, Lublin 2016; 40–49.
9. Acker M, Davis MH. Intimacy, passion and commitment in adult romantic relationships: A test of the triangular theory of
love. Journal of Social and Personal Relationships 1992;9:21–50.
10. Wojciszke B. Psychologia miłości. Intymność. Namiętność. Zaangażowanie. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk
1994.
11. Lemieux R, Hale JL. Intimacy, passion, and commitment in young romantic relationships: Successfully measuring the
triangular theory of love. Psychological reports 1999;85:497–503.
Przegl Seks 2016; 3(47): 2–10
AB/DL group. Close relationships
and sexuality*
XX
Wojciech Oronowicz1
1 Institute of Psychology, Jagiellonian University in Kraków, Poland
Summary
The Adult Baby and Diaper Lover (ABDL) group is an internet community of persons that use diapers and/or
display infantile behaviors out of psychological reasons and in order to achieve sexual satisfaction. Although
there are premises that the prevalence of such behavior is higher than it had been expected, the scientific
interest in this field has not been very high so far. The aim of this study was to evaluate the psychological
characteristics of persons from ABDL group.
A survey among 29 members of an internet ABDL forum was conducted. The results were subsequently
compared with an adequate control group. The survey consisted of the Acker&Davis Scale (Acker and Davis,
1992) and original statements and questions concerning homosexual persons and specific ABDL behaviors.
Specific behaviors concerning using diapers out of psychological reasons and/or infantile behaviors were
the source of sexual arousal to the majority of the participants (55%). Persons from the ABDL group define
themselves as nonheterosexual more often than persons from the control group (X2 = 9.1; df = 2, p = 0.011),
however, both groups present similar attitude towards homosexual persons (p > 0.05). Persons from the ABDL
group were less sure of the durability of their current close relationship (Z = −2.15, p = 0.031). Differences
concerning sexual identity were observed, however, the groups did not vary in selected social attitudes. The
results may also suggest that persons identifying themselves as ABDL present a rather homogenous type
of assessment of romantic relationships. Due to the methodological limitations of the study, the results and
conclusions must be confirmed in subsequent studies.
Keywords:
paraphilias, ABDL, social attitudes
original reserch, peer reviewed
Introduction
Human sexuality is extremely diverse, with
many items and situations being the objects of
erotic interest, sexual arousal and satisfaction. In
scientific literature, there are reports of behavior
and functioning of persons who use diapers for
psychological reasons and/or manifest infantile
behavior [1] (hereinafter: ABDL, ABDL group).
Hawkinson and Zamboni noted that in spite of
* Tłumaczenie: Agnieszka Jaśkowiak.
Przegl Seks 2016; 3(47): 11–18
12
W. Oronowicz
little scientific data concerning the diaper fetishism
and infantile behavior, many persons manifesting
such behaviors can be found in the internet [1]. The
members of the internet ABDL communities name
themselves adult babies (if they take pleasure in
playing roles from childhood) or diaper lovers (when
sexual pleasure is achieved by contact with diapers).
The community as a whole is named Adult Baby/
Diaper Lover (ABDL).
There is, however, no universal definition of
ABDL phenomenon, which presents difficulty when
researching this subject. It seems that at least
a few terms describing similar set of behaviors and
psychological characteristics can be distinguished.
According to Money [2], autonepiophilia is one
of the synonyms for paraphilic infantilism, in which
a person plays childhood roles and uses objects that
are associated with children, such as baby powder,
diapers or baby bottles. Corsini [3], however, includes
autonepiophilia in the fetishistic paraphilias. Freund
and Blanchard [4] describe three clinical cases of
persons presenting infantile or juvenile self-imagery
in masochistic gynaephiles. In all the cases described
by Freund and Blanchard [4], persons imagine
themselves as little boys or children in sexual fantasies
including adult women, in order to increase the sexual
dominance between oneself and the preferred sexual
partner. In turn, a case study of a person describing
oneself as a baby and using diapers in their adult life
was described and called Adult Baby Syndrome [5].
Lewis describes behaviors related to role play in which
one person acts as someone older and having power/
authority, and the other takes on the role of someone
younger (child, teenager), including attire and
behavior typical for the given age group, and names
it Ageplay. What is interesting, Lewis underlines
that sexual motivation does not have to be the only
reason for undertaking Ageplay, suggesting that these
behaviors can be motivated either sexually or not [6].
This review of the terms used by the researchers
may not be exhaustive. It is also difficult to determine
the differences between these terms. They can
describe only a hypothetical phenomenon of using
diapers for psychological reasons and/or manifesting
infantile behavior, but they can also describe different
manifestations of these behaviors or constitute
separate units.
It can be assumed that the contact with persons
describing themselves as ABDL was difficult and very
rare for the psychologists before the popularization of
Przegl Seks 2016; 3(47): 11–18
the internet. This would explain the limited literature
concerning this subject. As stated by the authors of
the recent ABDL research project, the first reports
describing this behaviors date from the 1960s [1].
It must be noted that only with the possibility of
conducting online surveys did the presentation
of reliable empirical data on a sufficiently large
sample of subjects become possible. Hawkinson and
Zamboni [1] conducted an internet survey in the
United States. The research included a large sample
(1795 men and 139 women) of persons identifying
themselves with ABDL community. This study seems
to provide the first reliable data about this research
group. The participants declared that they sometimes
wear and wet diapers and use childhood items. 87% of
men and 91% of women declared directly that ABDL
behaviors do not cause them any problems. Both men
and women perceive the aspect of being dominated by
other person as a significant element of their ABDL
behavior, which can connote with sadomasochism. It
is worth to note that some of the theories explaining
ABDL behaviors [4, 7] can explain the high interest in
BDSM (bondage/discipline, domination/submission,
sadism/masochism) in the ABDL community.
The result of the study by Hawkinson and Zamboni
suggest that ABDL-related behavior are not only the
source of sexual satisfaction [1]. The persons from
the ABDL community were divided into two groups:
one that exhibited ABDL behaviors in order to achieve
sexual satisfaction and the other that engaged in
these behaviors without concomitant sexual arousal.
The authors conclude that the group for which these
behaviors are not a source of sexual arousal cannot
be classified to paraphilias. Earlier reports [2, 4]
suggest, however, that it is the sexual arousal that
is an important behavior from the ABDL spectrum.
In conclusion, the authors indicate that ABDL
is not a source of problems for persons identifying
themselves with the community. However, it must be
noted that, on one hand, the subjects often declared
having tried to stop the ABDL behaviors, but on the
other hand, rarely did they seek professional help.
What is particularly interesting, it was found
that only 58% of men and 34% of women of ABDL
community are heterosexual, whereas the remainder of
the participants had nonheterosexual orientation [1].
It is, therefore, possible that ABDL group has a more
positive attitude towards homosexual persons. It
cannot be excluded that having a non-specific sexual
preferences is associated with a greater acceptance of
other uncommon sexual behaviors.
13
AB/DL group. Close relationships and sexuality*
The self-named ABDL group appears to be heterogeneous. Based on their own results, Hawkinson and
Zamboni distinguished two subgroups in the internet ABDL community [1]. The first group consisted
of individual whose main interest is childhood role
play, while the members of the second one focused
mainly on sexual activity related to ABDL. The authors underlined, however, that future research might
distinguish further subgroups in the ABDL community. On “Polskie Forum AB-TB/DL” (ang. Polish ABTB/DL F
orum; Adult Baby-Teen Baby/Diaper Lover)
– a Polish internet community of ABDL persons –
other terms and names, not included in the study by
Hawkinson and Zamboni, can be found, including
“Teen baby”, “Teen baby / Diaper lover” and Ageplay.
The researchers do not associate ABDL behaviors
with pedophilia. Lewis notes that people who engage
in Ageplay might be perceived by society members
as persons exhibiting pedophilic predispositions,
but the researchers do not share this view [6].
Pedophiles are sexually interested in the children
themselves and use minor sexual partners, whereas
persons presenting infantile or juvenile self-imagery
in masochistic gynaephiles imagine themselves as
children using items associated with childhood in
order to increase sexual dominance between them
and preferred sexual partner, which is an adult
woman [4]. The conclusion of the literature review
by Oronowicz and Siwiak is that paraphilic infantilism
(as well as related concepts) and pedophilic disorder/
pedophilia are distinct paraphilias that seem not
to be related [8]. However, the authors underlined
significant methodological difficulties involved in
formulating this conclusion.
Aim
Due to the inadequate state of knowledge about
ABDL group, research involving this group was
undertaken. According to the author’s knowledge,
only one empirical study involving ABDL persons was
attempted [1]. The study revealed that a significant
proportion of ABDL persons is involved in close
relationships, in which sometimes their ABDL
sexual desires are fulfilled [1], however, the nature
of relationships created by persons who self-identify
themselves as ABDL has not been studied. In this
context, it is interesting that ABDL persons rarely
experience hardships related to their ABDL behavior
in their relationships [1]. Thus, the study mentioned,
although it did provide answers for some important
hypotheses concerning this group, did not include any
tools used to assess the relationship satisfaction. Also,
the authors of the study did not research the area of
social beliefs about non-dominant sexual orientations.
The aim of this study was to assess psychological
characteristic of persons identifying themselves as
ABDL. Based on literature reviews, research questions
concerning the study group were formulated.
It was assumed that members of sexual minorities
(which includes ABDL) should demonstrate a more
positive attitude towards group of people of non-heterosexual orientation. It was expected that, according
to the earlier reports by Hawkinson and Zamboni [1],
among the group of persons self-identifying themselves
as ABDL: persons of non-heterosexual orientation will
occur more frequently; there are persons who declare
ABDL behaviors as the source of sexual satisfaction;
men will be more numerous than women; the subjective
relationship satisfaction will be similar to the average
relationship satisfaction of the general population.
Moreover, based on the terminology of ABDL group
used, among others, by Polish members of the Polish
ABDL community, persons identifying themselves
with TB and TB/DL will occur.
Based on the literature summarized above, it was
hypothesized that:
1. Persons identifying themselves with AB, DL, TB,
AB/DL, TB/DL or Ageplay will be more tolerant
towards non-heterosexual persons.
2. A higher proportion of non-heterosexual persons
will be present among persons identifying
themselves with AB, DL, TB, AB/DL, TB/DL or
Ageplay.
AB/DL, TB/DL or Ageplay frequently treat these
behaviors as the source of sexual satisfaction.
4. The group describing themselves as “ABDL” will
be heterogeneous.
5. Among persons identifying themselves with
various forms of ABDL, there will be more men
than women.
6. Persons identifying themselves with AB, DL,
TB, AB/DL, TB/DL or Ageplay will assess their
relationship satisfaction similarly to the control
group.
Materials and methods
The participants of the study were presented
with an internet survey that consisted of questions
on nominal scale and five-point interval scale, with
Przegl Seks 2016; 3(47): 11–18
14
W. Oronowicz
subsequent dimensions being: 1 – strongly disagree,
5 – strongly agree. When analyzing the data, it was
decided not to include the results of 3 surveys, because
the respondents did not declare their relationship
with AB, DL, TB, AB/DL, TB/DL or Ageplay. The
results were connected between 15th February and
14th March. On the last day of collection of the results,
several results were obtained in a very short period
(19 surveys in 30 minutes), and the newly collected
results significantly differed in their characteristics
from the results obtained in the entire duration of the
study. Because of that, it was decided not to include
these 19 surveys in the study, due to the suspicion
that they were sent by the same person.
It would be difficult to expect that psychological
characteristics of persons declaring themselves as
ABDL would depend so strongly on the time of the
fulfillment of the questionnaire. The age declared
in the polls submitted half an hour before the
completion of the study was significantly different
from other results (mean age rank for rejected results
was 13.32 and mean age for the results that had been
collected for the entire time of the examination,
excluding last 30 minutes before closing the survey
and persons who did not declare their relationship
with AB, DL, TB, AB/DL, TB/DL and Ageplay, was
31.83; Z = 4.495; p < 0.001). Similarly, the men to
women ratio declared in the surveys sent half an
hour before closing the survey differed significantly
from the other results (X2 = 15.72; df = 1, p < 0.001).
Likewise, the answer to the question about having
an intimate partner differed significantly (X2 = 7.78;
df = 1, p < 0.01).
The research group consisted of 29 users of the
online forum (1 woman, 28 men) aged 17–49 (mean
age 24.4, SD = 7.4), 18 of which were in a close
relationship at that time. 6 participants declared their
sexual orientation as bisexual, 2 as homosexual and
21 as heterosexual. The announcement about the
study was placed on “Polskie Forum AB-TB/DL”. An
additional consent from the forum administration
was obtained. A survey was constructed. It included
questions from the Relationship Assessment Scale [9]
translated into Polish by Bogdan Wojciszke [10],
statements and questions concerning attitude
towards non-heterosexual orientations, questions
about sexual life, and questions concerning ABDL.
Przegl Seks 2016; 3(47): 11–18
The participants were also to choose different terms
related to ABDL used by the users of this internet
forum to describe their behaviors (AB, DL, TB,
AB/DL, TB/DL or Ageplay) that, in their opinion, fit
their preferences best.
The control group consisted of 48 persons
(31 women, 17 men) aged 18–45 (mean age 22.4 years,
SD = 4.1), 25 of which were in a close relationship
at that time. 1 participant declared to be bisexual,
1 – homosexual, and 46 – heterosexual. Before opening the online survey, written consent was obtained
from the participants. The subjects were presented
with questions from the Relationship Assessment
Scale [9] translated into Polish by Bogdan Wojciszke [10], statements and questions concerning their
sexual life, and, additionally, questions concerning
beliefs about emotional intelligence (not presented
in this paper). The participants from the control
group were the residents of selected Cracow’s students’ dorms. Due to the fact that no strict criteria
regarding the match of control group subjects to the
study group were applied, the control group differed
significantly from the study group in terms of gender
proportion. Therefore, the match of control group
to the study group cannot be treated as balanced,
which severely affects the credibility of the results
(see section: Methodological Limitations).
The Relationship Assessment Scale consists of
three subscales (intimacy, passion, commitment). It
was decided not to calculate the subscales results for
the study and control groups due to the lack of reliable
psychometric data on Polish population. Therefore,
the statements composing the scale were treated
independently.
The research group and the control group was
ensured with anonymity. No data enabling subsequent
identification of the participants were collected.
Results
The study group consisted of persons who declared
to identify with at least one of the following terms:
“AB, DL, TB, AB/DL, TB/DL, Ageplay”. Chi-squared
test was conducted. No statistically significant
differences between the study group and the control
group were found in the following questions relating
to non-heterosexual persons (p > 0.05):
15
Question (originally in Polish)
Control group (n = 48)
Study group (n = 29)
Chi-squared test
Do you think that homosexualism
is a disease?
n = 31 (64.58%) – no
n = 8 (16.67%) – yes
n = 9 (18.75%) – difficult to say
n = 19 (65.52%) – no
n = 6 (20.69%) – yes
χ2 = 0.43, df = 2,
p = 0.808
Do you think that homosexual
couples should be allowed to
adopt children?
n = 29 (60.42%) – no
n = 12 (25.00%) – yes
n = 17 (58.62%) – no
n = 9 (31.03%) – yes
χ2 = 0.50, df = 2,
p = 0.778
Should homosexual couples be
allowed to enter in a registered
partnership?
n = 14 (29.17%) – no
n = 23 (47.92%) – yes
n = 5 (17.24%) – no
n = 23 (79.31%) – yes
χ2 = 8.42, df = 2,
p = 0.015
Mann-Whitney U test was conducted. No statistically significant differences between the control group and
the study group were found in questions regarding tolerance:
Control group
(n = 48)
Study group
(n = 29)
Mann-Whitney
U test
To what extent do you consider yourself tolerant
towards persons of sexual orientation other than
heterosexual?
M = 3.33 (SD = 1.25)
M = 3.62 (SD = 1.47)
t = 1.12, df = 75,
p = 0.261
towards lesbians?
M = 3.44 (SD = 1.22)
M = 3.86 (SD = 1.25)
t = 1.60, df = 75,
p = 0.111
towards gays?
M = 3.25 (SD = 1.31)
M = 3.62 (SD = 1.46)
t = 1.25, df = 75,
p = 0.210
16 persons from the study group (55%) declared
that AB, DL, TB, AB/DL, TB/DL or Ageplay is a source
of sexual arousal for them, while it was not a declared
source of sexual arousal for 5 participants (17%).
8 participants (28%) chose the answer “difficult to
say” (originally in Polish).
45% persons from the study group (n = 13) were
not interested in BDSM, 10% (n = 3) chose the answer
„I don’t know what BDSM means”, and 28% (n = 8)
declared that they were interested in BDSM, while
17% of the participants (n = 5) chose the answer
“difficult to say”.
17 persons from the study group declared to
be interested in AB/DL; 9 – in Ageplay; 4 – in AB;
7 – in DL; 6 – in TB/DL; 1 in TB. The participants were
allowed to choose more than one option.
Do you have sex with your current romantic partner?
Chi-squared test was performed. No statistically
significant differences in the sexual orientation were
found between groups who declared to be connected
with AB, DL, TB, AB/DL, TB/DL and Ageplay,
however, it was noted that persons from the study
group declare non-heterosexual orientation more
frequently when compared to the control group
(X2 = 9.1; df = 2, p = 0.011).
Chi-squared test was performed. It was noted
that in the study group, male gender was declared
more frequently than in the control group (X2 = 27.82;
df = 1, p < 0.01).
Persons from the control group who had declared
they had a romantic partner (n = 25) answered questions regarding their relationships as follows:
Mean score or frequency of each answer
n = 6 (24%) – no
n = 19 (76%) – yes
If you have sex with your partner, how satisfying it is to you? M = 4.05 (SD = 1.02); with subsequent dimensions being:
1 – not satisfying at all, 5 – very satisfying
Przegl Seks 2016; 3(47): 11–18
16
W. Oronowicz
Persons from the study group who had declared they had a romantic partner (n = 18) answered questions
regarding their relationships as follows:
Mean score or frequency of each answer
Did you have sex without elements of AB, DL, TB, AB/DL,
TB/DL or Ageplay?
n = 2 (11.11%) – no
n = 16 (88.89%) – yes
If you had sex without elements of AB, DL, TB, AB/DL, TB/DL
or Ageplay, how satisfying it was to you?
M = 4.22 (SD = 0.92; n = 18); with subsequent dimensions
being: 1 – not satisfying at all, 5 – very satisfying
Did you have sex with the elements of AB, DL, TB, AB/DL,
TB/DL or Ageplay?
n = 3 (16.67%) – no
n = 12 (66.67%) – yes
n = 3 (16.67%) – no answer given
If you had sex with the elements of AB, DL, TB, AB/DL, TB/DL
or Ageplay, how satisfying it was to you?
M = 4.38 (SD = 0.49; n = 13); with subsequent dimensions
being: 1 – not satisfying at all, 5 – very satisfying
Does your partner know that you are interested in AB, DL,
TB, AB/DL, TB/DL or Ageplay?
n = 3 (16.67%) – no
n = 15 (83.33%) – yes
Is the sex with the elements of AB, DL, TB, AB/DL, TB/DL or
Ageplay necessary for you to reach full sexual satisfaction?
n = 10 (55.56%) – no
n = 1 (5.56%) – yes
n = 3 (16.67%) – no answer given
Comparison between groups was conducted
using Mann-Whitney U test. Due to fact that the
appropriate conditions of filling in the psychological
tool were not ensured, it was impossible to calculate
the cumulative score for each of the participants
and compare it with the reference values. Doing so
would constitute a violation of one of the criteria
for goodness of fit of a psychological test, which is
standardization of the tool. Therefore, individual
statements from the Relationship Assessment Scale
were compared instead. Persons from the study group
declare to be sure of the permanence of their close
relationship to a lesser degree (Z = −2.15, p = 0.031).
Mean rank in the control group was 25.32 and in
the study group – 17.39. No statistically significant
differences in the answers to other questions included
in the Relationship Assessment Scale were noted.
Discussion
Based on the results, research hypotheses were
verified.
No confirmation was obtained for the hypothesis
that persons identifying themselves as AB, DL, TB,
AB/DL, TB/DL or Ageplay are more tolerant towards
non-heterosexual persons. No statistically significant
differences between the control group and study
group were noted in statements regarding the attitude
towards non-heterosexual persons. Therefore, it is
probable that persons with non-specific and rare
sexual preferences do not have a more positive
attitude towards sexual minorities.
Przegl Seks 2016; 3(47): 11–18
The result seem to confirm the hypothesis that
persons who identify themselves with AB, DL, TB,
AB/DL, TB/DL or Ageplay declare sexual orientation
other than heterosexual more often. The obtained
results are concordant with conclusions reached after
the study on American ABDL population [1]. In the
cited paper, only 58% men and 34% women declared
heterosexual orientation.
The results of the study do not challenge the
hypothesis that persons who identify with AB, DL,
TB, AB/DL, TB/DL or Ageplay take sexual arousal
from their behaviors. The results indicate that the
majority of persons who identify with AB, DL,
TB, AB/DL, TB/DL or Ageplay experiences sexual
arousal after their behaviors. These results comply
with reports by Hawkinson and Zamboni [1] and
Lewis [6] – childhood role playing and using diapers
for psychological reasons does not have to be
related to subjective sexual arousal. The conclusion
reached by Hawkinson and Zamboni [1] seems to be
convincing at this point – they postulate that criteria
of paraphilias may not be adequate for at least part
of persons from the ABDL community. Similarly, it
must be noted that in this study, 55.56% (n = 10) of
the participants answered negatively to the direct
question: “Is the sex with the elements of AB, DL, TB,
AB/DL, TB/DL or Ageplay necessary for you to reach
full sexual satisfaction?”.
The results indicate that the group describing
themselves as “ABDL” is heterogeneous. The
participants declared identification with AB/DL, AB,
DL, TB/DL, TB or Ageplay. Therefore, in the studied
17
ABDL group, there are persons identifying themselves
with subgroups of AB, DL, and others not mentioned
in the study by Hawkinson and Zamboni [1], but that
can be found on “Polskie Forum AB-TB/DL”, such
as TB (“Teen baby”), TB/DL (“Teen baby / Diaper
lover”) and Ageplay. It cannot be excluded that future
research will reveal further subgroups in the ABDL
community.
The results seem to confirm the hypothesis that
male prevalence is higher in the ABDL community.
A statistically significant difference in gender
proportion was found between the control group and
the study group. The results observed comply with the
study by Hawkinson and Zamboni, which included
1795 men and 139 women [1]. It should, however,
be noted that this statement may be subjected to
a high risk of error due to the imprecise selection of
participants for research groups.
Given the method of the selection of participants
for the groups, it is difficult to interpret the results.
The results tend to support the hypotheses that
persons identifying themselves with AB, DL, TB,
AB/DL, TB/DL or Ageplay assess their relationship
similarly to the control group, but this observation
may be a consequence of errors in the selection of
research samples. However, only one statistically
significant difference between persons who identify
themselves with AB, DL, TB, AB/DL, TB/DL or
Ageplay and the control group was noted in the
Relationship Assessment Scale questions, which
could indicate good relationship quality among ABDL
persons. Based on the results of the comparison
between the study group and the control group, the
conclusion that ABDL does not influence the quality
of a close relationship cannot be drawn. However, as
statistically significant difference was found in only
one statement, the results may be an interesting
starting point in the construction of future research
on romantic relationships of ABDL persons.
The observed tendency in ABDL persons to be less
sure of the permanency of their close relationship is
hard to explain. What is interesting, no statistically
significant difference was noted in the question
(originally in Polish) “I consider our relationship
as something permanent”. It can be hypothesized
that having a rare non-specific sexual preference
may cause the partner to accept the person less.
On the other hand, part of persons related to ABDL
participate in fulfillment of sexual desires of persons
self-identifying themselves with ABDL [1]. Little is
still known about the nature of close relationships of
ABDL persons. Links to BDSM remain unclear (almost
half of the persons self-identifying themselves with
ABDL from the research group is not interested
in BDSM). Based on the literature available [1, 4],
a higher percentage of persons who use the elements
of BDSM in their sexual life could be expected.
According to the theory by Freund and Blanchard,
the increase in sexual domination between the
individual and their preferred sexual partner (adult
woman) is the ground for behaviors similar to those
characteristic for ABDL [4]. The BDSM behaviors can
be therefore considered as an important complement
to the ABDL-related behaviors, but apparently, they
are not undertaken by all the members of the ABDL
community.
Conclusions
Based on the results of this study, with the
awareness of methodological limitations of the study,
following conclusions can be reached:
AB/DL, TB/DL or Ageplay are not more tolerant
towards non-heterosexual persons.
2. A higher proportion of non-heterosexual persons
is present among persons identifying themselves
with AB, DL, TB, AB/DL, TB/DL or Ageplay.
AB/DL, TB/DL or Ageplay frequently treat these
behaviors as the source of sexual satisfaction.
4. The group describing themselves as “ABDL” is
heterogeneous.
5. Among persons identifying themselves with
various forms of ABDL, there is more men than
women.
AB/DL, TB/DL or Ageplay assess their relationship
satisfaction similarly to the control group.
The ABDL community is worth deeper research.
Internet thematic forums that associate ABDL
persons are the hope for the progress in explanation
and description of ABDL group, because they facilitate
greatly the acquisition of subjects. Most likely, today’s
possibilities of reaching large numbers of participants
will enable the researchers to verify the theories
explaining the causes of ABDL, which are currently
based on limited empirical material.
The study has significant methodological
limitations, which are discussed below.
A small group of participants is a serious
limitation. The studies using internet surveys should
Przegl Seks 2016; 3(47): 11–18
18
W. Oronowicz
include relatively big samples due to the possibility
of deliberate sabotage of the study by repeatedly
sending questionnaires. On the other hand, it seems
that, for such a rare sexual preference, the research
group that was gathered is quite numerous. What is,
however, interesting, is that incomparably greater
number of participants were gathered in the study by
Hawkinson and Zamboni [1]. This difference results
possibly from the number of users of the forum on
which the announcement about the study was made.
The research group and the control group were
not balanced in terms of key demographic variables.
Attention should be drawn to the imbalance of gender
and sexual orientation between the research group
and the control group. The men to women ratio in
the control group does not reflect the distribution in
the population. The greatest care must be taken when
interpreting the results of comparison of relationships
between both groups. This comparison included
a smaller number of participants, due to the need
to declare to have a romantic partner. Moreover, the
comparison included different women to men ratio
in the two groups, and data exists that suggest that
women tend to obtain higher scores in the statements
that constitute the triangular theory of love [11].
An important limitation of the study is the analysis
of the research group in itself, as the research group is
treated as homogenous. The analysis of the results of
persons identifying themselves as AB, DL, TB, AB/DL,
TB/DL or Ageplay in only one category may not be
legitimate due to the differences in characteristics of
the different groups. The results do not allow to reach
conclusions about each of these categories separately.
Further research should therefore take into account
the distinction for each term without combining
them into one group.
Bibliography
1. Hawkinson K, Zamboni BD. Adult baby/diaper lovers: an exploratory study of an online community sample. Archives
of Sexual Behavior 2014;43:863–877.
2. Money J. Lovemaps. Prometheus Books, New York 1986; 70.
3. Corsini R. The Dictionary of Psychology. Routledge, New York 2002; 374.
4. Freund K, Blanchard R. Erotic target location errors in male gender dysphorics, paedophiles, and fetishists. The British
Journal of Psychiatry: The Journal of Mental Science 1993;162:558–563.
5. Pate JE, Gabbard GO. Adult baby syndrome. American Journal of Psychiatry 2003;160:1932–1936.
6. Lewis A. Ageplay: An Adults Only Game, Counselling Australia 2011;11:1–9.
7. Wilson G. Variantsexuality: Research and theory. Johns Hopkins University Press, Baltimore 1987.
8. Oronowicz W, Siwiak A. Infantylizm parafiliczny (oraz pojęcia pokrewne) a pedofilia. W: Zdunek B, Maciąg K (red.).
Kryminalistyka w ujęciu naukowym. Fundacja na rzecz promocji nauki i rozwoju TYGIEL, Lublin 2016; 40-49.
9. Acker M, Davis MH. Intimacy, passion and commitment in adult romantic relationships: A test of the triangular theory
of love. Journal of Social and Personal Relationships 1992;9:21–50.
10. Wojciszke B. Psychologia miłości. Intymność. Namiętność. Zaangażowanie. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne,
Gdańsk 1994.
11. Lemieux R, Hale JL. Intimacy, passion, and commitment in young romantic relationships: Successfully measuring the
triangular theory of love. Psychological reports 1999;85:497–503.
Przegl Seks 2016; 3(47): 11–18
działalności na rzecz zdrowia
seksualnego
in the field of activities in support of sexual health
XX
Magdalena Gawrych1
Zakład Psychoterapii i Chorób Psychosomatycznych, Katedra Psychiatrii, Uniwersytet Medyczny im. Piastów
Śląskich we Wrocławiu; Wydział Psychologii, Uniwersytet Warszawski
1 Streszczenie
Sex coaching jest ukierunkowanym procesem rozwoju zgodnym z celami klienta w obszarze erotyki
i seksualności. Sex coaching jest dziedziną młodą, której początki datuje się na lata 90-te XX wieku. Wywodzi
się z ultrakrótkiego doradztwa medycznego oferowanego przez lekarzy urologów pacjentom z zaburzeniami
seksualnymi. Aktualnie wyszukiwarka Google na hasła: „sex coaching” i „Polska” podaje 1 460 000 wyników.
Analiza wiedzy dotyczącej sex coachingu opierała się na przeszukiwaniu medycznych i psychologicznych
baz danych, zasobów internetu z wykorzystaniem wyszukiwarki Google, a także treści odpowiednich
artykułów z czasopism kolorowych. Każdorazowo słowa kluczowe obejmowały: sex coaching lub coaching
i sex. W zakresie sex coachingu brak jest usystematyzowanej, ujednoliconej wiedzy, brakuje też stosownych
regulacji prawnych, określających na czym polega praca coachingowa w tym obszarze oraz jakie uprawnienia
powinien posiadać sex coach. Granica pomiędzy terapią psychoseksuologiczną a sex coachingiem pozostaje
dla odbiorców usług niejasna. Wyraźny jest również niedostatek uregulowań w zakresie obowiązujących
standardów etycznych.
Słowa kluczowe:
coaching, sex coaching, terapia seksuologiczna
Przegl Seks 2016; 3(47): 19–26
20
M. Gawrych
Summary
Sex coaching is a process focused on development which is in line with the client’s objectives regarding
sex life and erotica. Sex coaching is a young discipline dating back to the 1990s. It has originated from the
very short period of medical counselling offered by urologists to patients suffering from sexual disorders.
Currently, Google search for “sex coaching” and “Poland” finds 1,460,000 results. The analysis of the information
on sex coaching was based on medical and psychological data base search, Internet research using the
Google engine, as well as contents of relevant glossy magazine articles. Each time the key words included:
sex coaching or coaching and sex. In the field of sex coaching there is no structured knowledge, nor legal
regulations specifying the coaching work in this respect and what qualifications a sex coach should have.
The line between psychosexual therapy and sex coaching is still unclear for the recipients of the services.
Regulations in the scope of applicable ethical standards fall short, too.
Keywords:
coaching, sex coaching, sex therapy
praca oryginalna, praca recenzowana
Wprowadzenie
Niniejsza praca powstała z inspiracji, jaką przynosi życie. W prasie kolorowej tematyka relacji partnerskich i seksualnych zajmuje bardzo dużo miejsca.
Miesięczniki o różnorodnej treści, skierowne głównie
do kobiet, poruszając temat relacji seksualnych powołują się na sex coachów, coachów ciała, nauczycieli
świadomej/niespiesznej seksualności, trenerów w relacjach intymnych. O ile w polskiej przestrzeni sex coaching jest zjawiskiem ostatniego dziesięciolecia, o tyle
w innych krajach (przede wszystkim w USA) zajmuje
ugruntowaną pozycję w obszarze rozwoju osobistego.
Artykuł niniejszy jest efektem usystematyzowanych poszukiwań odpowiedzi na pytania:
– Czym zajmuje się, jakimi metodami pracuje sex
coach?
– Do czego uprawnia sex coach’a jego wykształcenie
i kodeks etyczny?
– W jakim stopniu sex coaching pokrywa się z innymi formami pomocy w obszarze ochrony zdrowia
seksualnego?
– Jakie są wskazania i przeciwwskazania do sex coachingu?
– Jakie są różnice między sex coachingiem a terapią
psychoseksuologiczną?
Analiza dostępnej wiedzy obejmowała:
1) artykuły z medycznych i psychologicznych baz
danych,
2) zasoby internetu z wykorzystaniem wyszukiwarki Google,
3) treści odpowiednich artykułów z czasopism kolorowych.
Przegl Seks 2016; 3(47): 19–26
Każdorazowo słowa kluczowe obejmowały: sex coaching lub coaching+sex. Z poszukiwań autorki wynika, że dotychczas na temat sex coachingu ukazały się
jedynie dwie prace w recenzowanych czasopismach,
co wskazuje na wąskie zainteresowania naukowców
omawianą tematyką.
Czym jest coaching?
Coaching ma swe źródła w sporcie, gdzie trener
osobisty odgrywa kluczową rolę w osiągnieciach
sportowca. Z obszaru sportu został zaadaptowany
do innych dziedzin osobistej aktywności, w której
„rozwój”, „zmiana”, „efektywność”, „skuteczność”
czy „wynik” stanowią słowa kluczowe. Dziś coaching
znajduje zastosowania przede wszystkim w biznesie
jako skuteczny środek do zarządzania zdolnościami osobistymi przydatnymi w zwiększaniu zysków
przedsiębiorstwa. Oczywiście istnieją rozliczne inne
odmiany czy zastosowania coachingu, jak np. health
coaching (coaching zdrowia), life coaching (coaching
życiowy), relation coaching (coaching relacji), parent
coaching (coaching rodzicielski), art coaching (coaching
artystyczny), a nawet zen coaching czy tao coaching. Ze
względu na to, że sex coaching nie jest zbudowaną od
podstaw dziedziną działalności, w jej definiowaniu
odniosę się do ogólnych definicji coachingu. I tak:
Coaching to „pomoc danej osobie we wzmacnianiu
i udoskonalaniu działania poprzez refleksję nad tym,
jak stosuje konketną umiejętność i/lub wiedzę” [1].
„Coaching jest interaktywnym procesem, który pomaga pojedynczym osobom lub organizacjom
Sex coaching a terapia seksuologiczna. Miejsce sex coachingu w obszarze działalności na rzecz zdrowia seksualnego
w przyspieszeniu tempa rozwoju i polepszeniu efektów działania” – definicja ICF – International Coach
Federation [2].
„Kojarzone z transportem słowo »coaching« dosłownie odnosi się do przemieszczenia kogoś z jednego
miejsca w inne. W kontekście trenignu personalnego
słowo to oznacza pomoc w indywidualnym czynieniu
postępów i kreowaniu osobistych zmian” [3].
Coaching to „wieloetapowy proces rozwoju,
np. doskonalenie kompetecji zawodowych lub osobistych, w obszarze, który chce rozwijać sam klient.
Polega na wzmacnianiu klienta tak, aby mógł uzyskać większą samoświadomość, a także przejąć
większą odpowiedzialność za dany obszar życia
i samodzielnie dokonać planowanych zmian. Coaching wspiera klientów w stawaniu się tym, kim chcą
być. Jest oparty na partnerskiej relacji i wzajemnym
zaufaniu” [4].
Coaching cechują: dobrowolność, koncentracja
na celach klienta, rozwoju i zmianach, szacunek do
systemu wartości osoby korzystającej z coachingu,
pobudzanie do myślenia i kreatywności, ekologia
celów, maksymalizacja aktywności klienta, wzmacnianie samodzielności osoby w korzystaniu z własnych zasobów, wiedzy, talentów, istotna rola relacji
coach-klient.
Pod względem technicznym coaching cechuje zróżnicowany stopień ustrukturalizowania, najczęściej
brak dyrektywności, bazowanie na pytaniach w procesie pracy, wspomaganie procesu uczenia się przez
klienta za pomocą wielu metod, indywidualna odpowiedzialność (za efekt po stronie klienta, za proces
po stronie coacha).
W klasyfiakcji polskiego Ministerstwa Rodziny,
Pracy i Polityki Społecznej zawód „Trener osobisty (coach, mentor, tutor)” figuruje pod numerem
235920. Jak wynika z opisu zawodu coach „pomaga
klientowi dokonywać zmiany w rozwoju osobistym
i zawodowym oraz realizacji wyznaczonych celów;
wspiera proces zmiany we wszystkich obszarach życia: odkrywa niewykorzystany potencjał człowieka
w sesjach indywidualnych i zbiorowych; wzbudza motywację do działania; wspólnie z klientem znajduje
skuteczne rozwiązania” [5].
Kluczowe więc w pracy coacha jest wspieranie
w procesie zmiany. Terminy: diagnoza, wsparcie,
leczenie, terapia nie znajdują się w szczegółowych
zadaniach zawodowych coacha. Z prawnych założeń
wynika więc wprost, że coching adresowany jest do
osób zdrowych oczekujących wsparcia w rozwoju.
Problemami, które bezwględnie nie nadają się na
przedmiot coachingu, a wymagają podjęcia specjalistycznego leczenia są uzależnienia, przemoc, choroby
psychiczne.
Sex-coaching i jego źródła
Na potrzeby niniejszej pracy będę posługiwała się
następującą definicją: sex coaching jest ukierunkowanym procesem rozwoju zgodnym z celami klienta
w obszarze erotyki i seksualności (definicja własna).
World Association of Sex Coaches (WASC), amerykańska organizacja, która umożliwia nawiązanie kontaktu pomiędzy profesjonalistą a klientem usług sex
coachingowych, uznaje sex coaching za:
„Nową Seksualną Rewolucję, ponieważ zmienia
sposób, w jaki ludzie odkrywają rzeczywiste rozwiązania swoich najisototniejszych seksualnych obaw”
(tłum. własne),
czytamy ponadto, że:
„Sex coaching stanowi zmianę paradygmatyczną.
Jest odejściem od medycznego modelu ludzkiej seksualności, poszukującego dysfunkcji. Zamiast tego,
sex coaching czerpie z bogatej bazy wiedzy seksuologicznej i pomaga ludziom kreować zmianę poprzez
coaching. To podejście jest nastawione pozytywnie do
seksu, inspirujące i skoncentrowane na całej osobie”
(tłum. własne) [6].
Pionierem w dziedzinie sex coachingu jest Patti
Britton. Jednocześnie jest inicjatorką świadczenia
usług sex coachingu online, współwłaścicielką Sex
Coach Univeristy (USA) nadającej uprawnienia sex
coacha, zasiada w organie doradczym WASC, a także
jest pomysłodawczynią badania 2012 Sex Coaching
Survey. Na własnym portalu internetowym syntetycznie charakteryzuje sex coaching jako: „profesjonalny
melanż tego, co najlepsze w seksuologii („co”) z life
coachingiem („jak”)”. I dodaje: „Pomyśl o tym jako
o fragmencie edukacji psychoseksualnej i doradztwa
z silnym ukierunkowaniem na osiągnięcie twoich
własnych celów.” (tłumaczenie własne) [7].
W zakresie samej formy pracy czy procesu sex coaching zbliżony jest do coachingu życiowego (life coaching), ale zamiast skupiać się na zmianach np. w obszarach zawodowych, rodzinnych czy społecznych,
koncentruje się on na poprawie w zakresie życia seksualnego. Podkreślam: na poprawie (udoskonaleniu),
a nie naprawie (wyrównywaniu deficytów, leczeniu).
I tak jak istnieje cienka, ale bardzo wyraźna granica oddzielająca life coaching od psychoterapii, tak
Przegl Seks 2016; 3(47): 19–26
21
22
M. Gawrych
istnieje granica pomiędzy sex coachingiem a terapią
psychoseksualną. Sex coaching będzie odnosił się do
poprawy życia seksualnego u osób zdrowych. Niestety, ze względu na brak wytycznych i kontroli nad tą
formą rozwoju osobistego, sex coaching w praktyce
może być oferowany osobom z zaburzeniami seksualnymi jako alternatywa dla terapii seksuologicznej czy
psychoterapii. Co więcej, ze względu na cele (tj. ukierunkowana zmiana podnosząca jakość życia klienta)
bywa mieszany z terapią, często w jej najbardziej kontrowersyjnych formach (np. sex coaching z zastosownaiem terapii dotykiem – ang. touching therapy) [8].
Sex coaching jest dziedziną młodą, której początki datuje się na lata 90-te XX wieku. Wywodzi się
z doradztwa medycznego oferowanego przez lekarzy
urologów pacjentom z zaburzeniami seksualnymi
(w szczególności z zaburzeniami erekcji). W swym
oryginalnym kształcie polegał on na krótkiej (trwającej 5 minut) rozmowie na temat przyczyn zaburzenia,
dzięki której lekarz był w stanie określić tzw. „sex
status” pacjenta [9, 10].
Równolegle Britton oraz Dodson rozwijały
orgasm-directed sex coaching dla tzw. preorgazmicznych kobiet, a także Sexual Health and Fitness Training
(SHAFT), a Britton opracowała własny model sex coachingu, odwołujący się do integracji umysłu, emocji,
ciała, energii i ducha (MEBES© – mind/emotions/body/
energy/spirit) [8].
Sex coaching dzisiaj
Sex coaching rozwija się jako odrębna forma rozwoju osobistego. Jest to usługa świadczona w bardzo
różnorodny sposób, zależnie od wiedzy, umiejętności,
często również przekonań (sic!) coacha. Aktualnie wyszukiwarka Google na hasła: „sex coaching” i „Polska”
podaje około 1 460 000 wyników (30.11.2016 r.),
podczas gdy niespełna 4 miesiące wcześniej 71 300
wyników (18.7.2016 r.). Przyrost jest więc lawinowy.
W zakresie dziedziny sex coachingu – przede
wszystkim w Polsce, ale również w innych krajach
– widoczny jest brak usystematyzowanej, ujednoliconej wiedzy dotyczących metod pracy. Równocześnie
brakuje stosownych regulacji prawnych, określających
na czym polega sex coaching, jakie uprawnienia powinien posiadać sex coach. Wyraźny jest również niedostatek uregulowań w zakresie obowiązujących standardów etycznych oraz wytycznych dotyczących tego
rodzaju pracy coachingowej z osobami z zaburzeniami seksualnymi i psychicznymi, a także ewentualnej
Przegl Seks 2016; 3(47): 19–26
współpracy z lekarzem psychiatrą, seksuologiem, psychoterapeutą, polegającej na przekierowaniu klientów
coachingu do konsultacji.
Praca sex coacha
Aby oferować usługi sex coachingu nie są wymagane żadne uprawnienia psychoterapeutyczne czy
doradcze, ani też wiedza z zakresu seksuologii. Nie
ma bowiem szczególnych uregulować prawnych czy
etycznych w tym zakresie (innych aniżeli coaching
jako taki). Istnieją specjalistyczne szkolenia w omawianym zakresie, jednakże ze względu na przepisy
prawa polskiego nie są one obligatoryjne. Zwykle sex
coachami są edukatorzy seksualni, czasem także psychoseksuolodzy, mający za sobą różnorodne przygotowanie merytoryczne.
Sesja sex coachingu – podobnie jak life coachingu –
może stanowić zamkniętą całość lub być fragmentem
pracy nad szerszą zmianą w danym obszarze życia
seksualnego. Sex coaching wymaga zaakceptowania
przez obie strony uwspólnionego kontraktu. W zależności od sposobu pracy coacha może przebiegać
według ściśle ustalonego modelu, bądź przeciwnie
– stanowić zbiór różnorodnych technik pracy wybranych przez prowadzącego coaching.
W praktyce sex coaching obejmuje takie formy
pracy, jak:
– rozmowę coachingową przebiegającą wg ustalonego modelu pracy coachingowej z zastosowaniem
technik zaczerpniętych z psychologii pozytywnej, psychologii poznawczej, psychoterapii strategicznej, skoncentrowanej na rozwiązaniach oraz
poznawczo-behawioralnej;
– edukację seksualną (począwszy od anatomii i fizjologii, na uwarunkowaniach kulturowych i aspektach prawnych funkcjonowania seksualnego skończywszy);
– instruktaż seksualny, w tym eksperymentowanie
z wizerunkiem i doznaniami ciała;
– poradnictwo, w tym porady w zakresie stosowania akcesoriów erotycznych, alternatywnych form
ekspresji seksualnej (poliamorii, BDSM, itp.) czy
urozmaicenia życia seksualnego w różnorodny
sposób (kluby ze striptizem);
Do szczególnych nurtów sex coachingu należą
m.in.: coming out sex coaching, sex coaching dla kobiet lub mężczyzn, tantra coaching.
Zasady pracy coacha wyznacza Kodeks etyczny
opracowany przez Polską Izbę Coachingu. W Polsce
nie istnieje odrębny kodeks etyczny obowiązujący sex
coacha.
Kodeks etyczny caocha:
„1. Zawsze pamiętaj o tym, co jest celem twojej pracy z Klientem, trzymaj się granic tego, na co się
z nim umówiłeś.
2. Twoim sukcesem jest sukces Klienta. Trzymaj się
w cieniu.
3. Nigdy nie obiecuj Klientowi tego, co nie jest możliwe do osiągnięcia.
4. Zachowaj respekt dla autonomii Klienta i własnej.
5. Bądź rzetelny w udzielaniu informacji zwrotnej.
Twoje opinie i komentarze mają zawsze wpierać
klienta w znajdowaniu rozwiązań.
6. Bądź dyskretny w sprawach dotyczących Klienta.
7. Podejmuj się tylko takich zadań, do których czujesz się przygotowany.
8. Pamiętaj o stałym pogłębianiu wiedzy i rozwijaniu swoich umiejętności.
9. Bądź przyzwoity, działaj na rynku uczciwie, nie
podważaj kompetencji innych coachów.
10. W sprawach materialnych zachowaj przyzwoitość
i zdrowy rozsądek. Zachowaj równowagę między
tym co dajesz i tym, co bierzesz” [11].
W rozwinięciu zaznaczono m.in.:
„4.2. Coach nie ma prawa naruszać granic psychicznych i fizycznych Klienta. […]
5.3. Coach zobowiązany jest zaproponować
Klientowi skorzystanie z usług innych specjalistów
(np. psychologa, psychiatry, lekarza, prawnika)
w przypadku, gdy uzna to za słuszne i bardziej korzystne dla Klienta”.
Zasady etyczne i standardy World Association of
Sex Coaches utrzymują w mocy stosowanie przez coachów WASC terapii opartej na odpowiednim, uzdrawiającym dotyku [12], nie precyzując przy tym jakim
uwarunkowaniom i obostrzeniom ten rodzaj terapii
miałby podlegać.
Sex coaching a terapia seksuologiczna
Sex coaching, zwłaszcza w przestrzeni polskiej
działalności na rzecz poprawy zdrowia seksualnego,
wzbudza wiele kontrowersji ze względu na wątpliwości co do jednoznaczności celów (rozwój vs. pomoc),
metod i form pracy (doradztwo, edukacja vs. instruktaż, terapia), wykształcenia i umiejętności coachów
(budowanie na własnym doświadczeniu i zainteresowaniach vs. specjalityczne szkolenia).
Gdybyśmy przeanalizowali typ potrzeb na jakie
odpowiada sex coaching oraz terapia seksuologiczna opierając się na typologii Abrahama Maslowa, to
uzyskalibyśmy następujacy rezultat. Sex coaching
powinien stanowić odpowiedź na potrzeby wzrostu
(samorealizacji), natomiast tradycyjne ujęcia terapeutyczne odpowiadać przede wszystkim na potrzebę niedoboru (zaburzenie w realizacji w obszarze
potrzeb podstawowych, jak potrzeby fizjologiczne,
przynależności), a dodatkowo samorealizacji. Wyraża
się to innym okazywaniem potrzeby przez klienta/
pacjenta w obu przypadkach, innym rozumieniem
sytuacji klienta/pacjenta oraz jego potrzeb (problemów). Idąc dalej, proces zaspokajania zgłoszonej
przez klienta potrzeby w toku obu procesów powienien być również zróżnicowany.
Sex coaching obejmuje kilka sesji, a każda z nich
zwykle zorientowana jest na konkretny cel wyznaczony przez klienta. Jakkolwiek coach korzysta w pracy
również z metod psychologicznych i psychoterapeutycznych to relacja coach-klient nie odgrywa tak istotnej roli jak w procesie terapii. Ze względu na:
1) krótszy czas trwania (kilka, kilkanaście sesji),
2) symetryczną relację coach-klient,
3) zdecydowanie mniejszą wagę tej relacji dla efektów coachingu oraz
4) skoncentrowanie tylko na zgłoszonych przez
klienta celach (pożądanych zmianach), w sex coachingu nie mają prawa uruchomić się właściwe
dla terapii seksuologicznej procesy emocjonalne
oraz związane z przestrzenią klient-pomagający
(np. przeniesienie czy opór).
Terapia seksuologiczna jest (1) złożonym, często
wielowątkowym procesem (wiąże w jeden proces
pracy różne obszary problemowe klienta), który jest
(2) zdecydowanie bardziej rozłożony w czasie (kilkanaście, kilkadziesiąt sesji), (3) z istotną rolą relacji terapeutycznej jako najważniejszego niespecyficznego
czynnika leczącego, wpływającego na przebieg i efekt
terapii, (4) posiadający pewną dynamikę, na którą
wpływają specyficzne zjawiska psychoterapeutyczne,
(4) sesje zwykle nie stanowią odrębnych modułów
całości, ale pod względem celów, treści i zachodzących procesów są spójne w toku trwania całej pracy
terapeutycznej.
Sex coaching i terapię seksuologiczną różnią
również zmienne związane z klientem/pacjentem,
takie jak:
1) status motywacyjny – w terapii istotną rolę odgrywa badanie statusu motywacyjnego pacjenta,
który jest zwykle oczywisty w procesie coachingu,
2) samowiedza oraz wiedza nt. obszaru problemowego/obszaru do zmiany: w terapii ta wiedza
bywa początkowo niejasna, a wyobrażenie pacjenta o przyczynach trudności i użytecznych
Przegl Seks 2016; 3(47): 19–26
23
24
M. Gawrych
sposobach rozwiązań ulega zmianie w toku ustalania kontraktu i procesu terapii; w sex coachingu
samowiedza oraz wiedza nt. obszaru zmiany jest
wysoka, gdyż to klient wskazuje rodzaj celu, jaki
chce w drodze coachingu osiągnąć.
Mimo że z definicji wynika, iż sex coaching zajmuje się wspieraniem w rozwoju osobistym, to jednak
w wielu przypadkach w praktyce bezpośrednio odnosi
się do celów związanych z zaburzeniami seksualnymi
klienta. Jak donoszą Britton & Bright [8] sex coaching
może obejmować swym oddziaływaniem zarówno
męskie zaburzenia seksualne (zaburzenia erekcji, zaburzenia ejakulacji, hipolibidemię, negatywny obraz
ciała, proces zdrowienia po traumie seksualnej), jak
i zaburzenia seksualne u kobiet (jak np. anorgazmię,
bolesność podczas współżycia, zaburzenia libido,
a także pracę nad obrazem ciała i umiejętnościami
społecznymi/randkowymi). Według Britton i Bright,
sex coaching ma pomóc parom, chociażby w radzeniu
sobie z seksualnymi skutkami starzenia się, a także
po zdradzie czy w eksplorowaniu nowych/alternatywnych form seksualnego stylu funkcjonowania.
Chciałoby się zapytać: czyżby uniwersalne remedium?
Zdecydowanie nie. Jeśli osoba oczekuje pomocy
polegającej na leczeniu, łagodzeniu objawów i następstw zaburzenia seksualnego potrzebuje terapii
seksuologicznej (farmakoterapii, psychoterapii indywidualnej lub par). Jeśli zaś – mimo istnienia zaburzenia seksualnego – nie jest zainteresowana pomocą
seksuologiczną, a jedynie rozwojem swego obszaru
seksualnego to może wybrać sex coaching. Czy jednak
otrzyma właściwą, skuteczną pomoc? Zdecydowanie
nie. Snując dygresję, należy zaznaczyć, że w praktyce
trudno sobie wyobrazić pacjenta zgłaszającego się
np. z zaburzeniami erekcji, będącego w satysfakcjonującym związku, który oczekiwałby „rozwoju” zamiast
„wyleczenia”, czyli np. rozbudowania jego repertuaru
ars amandi czy nauki doświadczania pozaseksualnej
przyjemności zmysłowej, zamiast ustąpienia objawów zaburzeń erekcji. Co więcej, ani sex coach (bez
doświadczenia i przygotowania psychoterapeutycznego oraz specjalistycznego przygotowania seksuologicznego), ani sex coaching z właściwymi sobie
metodami nie pomogą osobie cierpiącej na zaburzenia
w obrazie ciała, psychoseksualną traumą, zaburzeniami w funkcjonowaniu seksualnym pary. Sex coaching
to nie remedium na wszystko, jak czasem próbuje się
go przestawiać.
Wskazania do sex coachingu obejmują więc chęć
rozwoju w określonym obrzarze funkcjonownaia
psychoseksualnego. Przeciwwskazania natomiast
Przegl Seks 2016; 3(47): 19–26
obejmują przede wszystkim obecność objawów wskazujących na zaburzenia seksualne lub psychiczne,
a także takie nasilenie trudności w swerze psychoseksualnej, które daje wyraźny efekt w intrapsychicznym
i interpersonalnym funkcjonowaniu jednostki.
Zagrożenia
Sex coaching może stanowić zagrożenie dla integralności psychicznej i zdrowia jednostki, gdy znajduje zastosowanie w obszarach, do których nie został powołany, czyli w terapii. Co więcej, zagrożeniem
może być dobór metod pracy przez sex coacha. Są
tacy, którzy stosują metody przekraczające granice integralności fizycznej, proponując np. nagość podczas
sesji, oglądanie narządów płciowych, czy różne formy dotyku. Tego rodzaju oddziaływania są nie tylko
kontrowersyjne, ale w skrajnych przypadkach mogą
stanowić nadużycie i łamanie prawa. Nie jesteśmy
w stanie przewidzieć, z jakimi trudnościami diagnostycznymi, a przede wszystkim terapeutycznymi
mogą borykać się w swej pracy specjaliści zdrowia seksualnego, jeśli zgłaszająca się osoba wcześniej korzystała z usług niefachowego coacha. Podobny problem
podnosili psychoterapeuci, gdy chodziło o osoby bez
kwalifikacji, w sposób nieetyczny świadczące usługi
psychologiczne i psychoterapeutyczne. Ze względu na
lawinowy przyrost sex coachów być może pojawi się
wkrótce potrzeba oficjalnego wyrażenia stanowiska
medycznego i/lub psychologicznego w tej kwestii.
Miejsce sex coachingu
Czy sex coaching może stanowić uzupełnienie oddziaływań medycznych, psychologicznych, psychoterapeutycznych, edukacyjnych w obszarze zdrowia
seksualnego? Zdecydowanie tak, jednakże pod pewnymi warunkami, które związane są przede wszystkim z kompetentnym i etycznym świadczeniem usług
oraz wskazywaniem zasadności konsultacji medycznej i psychologicznej wszędzie tam, gdzie zaistnieje
taka potrzeba. Do użytecznych cech sex coachingu
jako metody oddziaływań w obszarze zdrowia seksualnego należy zaliczyć następujące:
1) korzystanie z usług sex coachingu może stanowić
jeden z etapów w osiąganiu gotowości do leczenia
seksuologicznego,
2) psychoedukacja seksualna wykorzystywana
w czasie sex coachingu jest istotnym narzędziem
zmiany postaw w obszarze własnego ciała, seksu i relacji (w myśl hasła: „psychoedukacji nigdy
dosyć”),
3) sex coaching może być jednym z narzędzi zmiany
społecznej w zakresie pozycji kobiet i mniejszości seksualnych, a więc również przyczyniać się
w tym zakresie do rozwoju par,
4) sex coaching może stanowić dźwignię samorozwoju psychoseksualnego pod warunkiem, że jest
proponowany osobom zdrowym somatycznie
i psychicznie.
Podsumowanie
Sex coaching i terapia (psycho)seksuologiczna stanowią odrębne metody oddziaływań, z właściwymi
sobie celami, specyficznym procesem oraz przedmiotem oddziaływań. Zbiorcze zastawienie różnic przedstawione jest w poniższej tabeli 1.
Tabela 1. Wybrane różnice sex coachingu i terapii seksuologicznej
Sex coaching
Terapia seksuologiczna
Cel
rozwój/zmiana zorientowana na klienta
– leczenie zorientowane klienta
– zmiana w obszarze problemowym klienta
Punkt wyjścia
cel klienta z uwzględnieniem ekologii celu
– diagnoza (nozologiczna, psychospołeczna,
funkcjonalna)
– cel pacjenta
Przedmiot
obszar zmian w ramach zdrowego
funkcjonowania seksualnego
obszar redukcji objawów oraz ich przyczyn w ramach
zaburzonego funkcjonowania seksualnego
Istota
rozwijanie/wzmacnianie zasobów
– wyrównanie/minimalizacja deficytów (objawów)
– rozwijanie/wzmacnianie zasobów
Metody pracy
– rozmowa coachingowa
– elementy konsultacji, doradztwa, szkolenia
– metody psychologiczne, psychoterapeutyczne
(krótkoterminowe, strategiczne, skoncentrowane
na rozwiązaniach)
– medyczne
– psychologiczne
– seksuologiczne
– psychoterapeutyczne
Klient
wie (dokładnie) co; doświadcza dyskomfortu
wie (niedokładnie) co; doświadcza cierpienia
Specjalista
wie jak (specjalista od procesu), nie wie co
wie jak (specjalista od procesu) i co (specjalista
od diagnozy)
Model
holistyczny
holistyczny lub biomedyczny
Obszary pracy – polepszanie jakości życia seksualnego
– powrót do zaniechanego życia seksualnego
– radzenie sobie z kryzysami związanymi
z życiem seksualnym
– poprawa komunikacji w parach
– leczenie zaburzeń seksualne
– leczenie traum psychoseksualnych
– terapia zaburzeń funkcjonowania w parach
Źródło: opracowanie własne
Mimo opisanych różnic obie metody dopełniają
się wzajemnie w obszarze działania na rzecz dobrostanu psychosekualnego jednostek i par. Sex coching
koncentruje się na kierunkowej zmianie z zaangażowaniem jednostkowych zasobów. Terapia ma na
celu minimalizowanie objawów oraz eliminowanie
ich źródła, a co za tym idzie łagodzenie cierpienia
w wymiarze jednostkowym i relacyjnym. Poprawa jakości usług w obszarze zdrowia seksualnego, w tym
przede wszystkim należyte dbanie o zdrowie pacjentów/klientów wymaga, aby powstały jasne uregulowania dotyczące kwalifikacji i etyki sex coacha, jego
obszaru pracy i przebiegu procesu, jakim jest sex
coaching.
Przegl Seks 2016; 3(47): 19–26
25
26
M. Gawrych
Bibliografia
1.
Thrope S, Clifford J. Podręcznik coachingu. Rebis, Poznań 2007.
2.
http://www.icf.org.pl, dostęp: 18.7.2016.
3.
Starr J. Podręcznik coachingu. Sprawdzone techniki treningu personalnego. Wolters Kluwer, Warszawa 2015.
4.
www.encyklopediacoachingu.pl, dostęp:18.7.2016.
5.http://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/bazy-danych/klasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci/wyszukiwarka-opisow-zawodow,
dostęp: 18.7.2016.
6.
http://worldassociationofsexcoaches.org), dostęp: 30.11.2016.
7.
http://drpattibritton.com/get-coached-2, dostęp: 18.7.2016.
8.
Britton P, Bright SR. “Extraordinary” sex coaching: an inside look Sex Relation Ther. 2014;29: 98–108.
9.
Perelman MA. Sex coaching for physicians. Int J Impot Res. 2003;15 Suppl 5:67–74.
10. Perelman MA. The urologist and cognitive behavioral sex therapy. Contemp Urol 1994;6:27–33.
11. http://www.izbacoachingu.com/userfiles/files/Kodeks_Etyczny_Izby_Coachingu.pdf, dostęp: 22.7.2016.
12. http://worldassociationofsexcoaches.org/ethics-and-standards, dostęp: 30.11.2016.
Przegl Seks 2016; 3(47): 19–26
Sex coaching and sex therapy.
Place of sex coaching in the field
of activities in support of sexual
health
XX
Magdalena Gawrych1
Division of Psychotherapy and Psychosomatic Medicine, Department of Psychiatry, Wroclaw Medical University;
Faculty of Psychology, University of Warsaw, Poland
1 Summary
Sex coaching is a process focused on development which is in line with the client’s objectives regarding
sex life and erotica. Sex coaching is a young discipline dating back to the 1990s. It has originated from the
very short period of medical counselling offered by urologists to patients suffering from sexual disorders.
Currently, Google search for “sex coaching” and “Poland” finds 1,460,000 results. The analysis of the information on sex coaching was based on medical and psychological data base search, Internet research using the
Google engine, as well as contents of relevant glossy magazine articles. Each time the key words included:
sex coaching or coaching and sex. In the field of sex coaching there is no structured knowledge, nor legal
regulations specifying the coaching work in this respect and what qualifications a sex coach should have.
The line between psychosexual therapy and sex coaching is still unclear for the recipients of the services.
Regulations in the scope of applicable ethical standards fall short, too.
Key words:
coaching, sex coaching, sex therapy
original reserch, peer reviewed
Introduction
This article has been inspired by life. Glossy
magazines give a lot of attention to the subject of
relationships, in terms of both partnership and sex.
Periodicals with various contents, dedicated mostly
to women, tackle the topic of sexual relationships
and refer to sex coaches, body coaches, teachers of
conscious/ slowly sexuality and trainers of intimate
relationships. Although sex coaching was brought
to the Polish sphere in the past decade, in other
countries (most of all, the USA), it has already
established a position in the field of personal
development.
This article is an attempt to provide structured
answers to the questions:
– What does a sex coach do, what methods does
he/she use?
Przegl Seks 2016; 3(47): 27–33
28
M. Gawrych
– To what is a sex coach entitled under his/her education and ethical code?
– To what extent does sex coaching overlap with
other forms of support relating to sexual health
protection?
– What are the indications and contraindications
for sex coaching?
– What are the differences between sex coaching
and psychosexual therapy?
Analysis of the available information included:
1) articles from medical and psychological data
bases,
2) Internet resources from the Google engine,
3) contents of relevant glossy magazine articles.
Each time the key words: sex coaching or
coaching+sex were searched. The results are following:
only two papers on sex coaching have been published
in reviewed magazines. This fact indicates the low
interesting of this subject by scientists.
What is coaching?
Coaching has originated from sport, where
a personal coach plays a major role in the
sportsman’s achievements. Further, the term has
been adopted to other fields of personal activity,
where such expressions as “development”, “change”,
“effectiveness” and “result” pop up as key words.
Today coaching is used mostly in business as a very
effective tool for management of personal skills
which may be useful for increasing the company’s
profits. Of course, there are various types and
applications of coaching, such as health coaching,
life coaching, relation coaching, parent coaching, art
coaching, and even zen coaching or tao coaching. Due
to the fact that sex coaching, as an area of activity,
has not been built from the scratch, I will try to
provide its definition using general definitions of
coaching. And so:
Coaching is “helping a person strengthen and
perfect their actions through reflection of how to use
a specific skill and/or knowledge base” [1].
“Coaching is an interactive process which
helps individuals and organizations accelerate the
development and improve effects of their actions” –
definition by ICF – International Coach Federation [2].
“Literal meaning of coaching is associated with
transportation and is related to the moving of
someone from one place to another. In the context
of personal training it means helping in individual
progress and creating personal changes”[3].
Przegl Seks 2016; 3(47): 27–33
Coaching is a „multiple-level process of development, e.g. perfection of professional or personal
skills in the area where the client himself wishes to
develop. It is all about making the client stronger in
the way that he can gain more self-awareness and take
more responsibility for a given area of life and make
planned changes independently. Coaching supports
clients in becoming who they want to be. It is based
on a relation of partnership and mutual trust” [4].
Coaching is characterized by: voluntariness, focus
on the client’s goals, development and changes,
respect for the client’s value system, stimulation
of freethinking and creativity, ecology of goals,
maximizing the client’s activity, increasing the client’s
independence in using his or her own resources,
knowledge and talents, importance of the coach/
client relationship.
In technical terms, coaching is characterized
by a varying extent of structure, usually lack of
directiveness, basing the process of work on questions,
supporting the process of learning by the client
through various methods, individual responsibility
(the client is responsible for the effect, the coach is
responsible for the process).
According to the classification of the Ministry of
Labour and Social Policy, the profession of “personal
trainer (coach, mentor, tutor)” is entered under
number 235920. As it results from the description of
the profession, a coach “helps the client make a change
in the personal and professional development and
implement the goals set by the client; a coach supports
the process of change in all areas of life; a coach
discovers the client’s untapped potential during
individual and group sessions; a coach motivates to
take action; a coach finds effective solutions together
with the client” [5].
So, the key part of the profession of a coach is
supporting in the process of change. The expressions:
diagnosis, help, treatment or therapy cannot be found
in the particulars of a coach’s professional tasks. Thus,
it arises directly from the legal provisions that coaching
is dedicated to healthy persons who need support in
their development. The issues which may never become
a subject of coaching and require specialist treatment
are addictions, violence, mental illnesses.
Sex-coaching and its sources
For the purposes of this paper I will be using the
following definition: sex coaching is a focused process
of development which is in line with the client’s goals
Sex coaching and sex therapy. Place of sex coaching in the field of activities in support of sexual health
in the area of sex life and erotica (own definition).
World Association of Sex Coaches (WASC), the
American organization which makes it possible
to establish a contact between a professional and
a recipient of sex coaching services, considers sex
coaching to be:
“Sex coaching is the New Sexual Revolution because
it is changing the way people are discovering real
solutions to their most challenging sexual concerns”;
further we can read that:
“Sex coaching is a paradigm shift. It is a departure
from the medical model of human sexuality, the model
that looks for dysfunction. Instead, sex coaching
takes the rich knowledge base of sexology and helps
people to create change through a coaching approach.
This approach is sex positive, empowering, and whole
person centered” [6].
Patti Britton is the pioneer and frontrunner in the
field of sex coaching. At the same time, she was the
first one to launch provision of sex coaching services
online, she is the co-owner of Sex Coach University
(USA), which is an institute credentialing sex coaches,
she sits on the Advisory Board of WASC, and she is
the originator of the 2012 Sex Coaching Survey. At
her own web-site she characterizes sex coaching in
a synthetic way as “a professional style-blending the
best of sexology (“the what”) with life coaching (“the
how”).“ And she adds: “Think of it as part psychosexual education and counselling with a powerful
drive to let you reach your stated goals” [7].
In the scope of the very form of work or process,
sex coaching is similar to life coaching, but instead
of focusing on changes, e.g. in professional, family
or social areas, it focuses on improvement of sex
life. I would like to stress the word “improvement”
(i.e. perfecting), which does not mean “fixing”
(treatment, reduction of deficits). And so, as there
is a thin, but very notable line between life coaching
and psychotherapy, there is also a line between sex
coaching and psychosexual therapy. Sex coaching
should relate to improvement of sex life of healthy
people. Unfortunately, with regard to the lack of
guidelines and control over this form of personal
development, sex coaching may be, in practice,
offered to persons with sexual disorders as an
alternative to sex therapy or psychotherapy. What is
more, because of the objectives (i.e. a focused change
improving the client’s quality of life) sex coaching
is sometimes confused with therapy, frequently in
its most controversial forms (e.g. sex coaching with
touching therapy) [8].
Sex coaching is a quite new domain dating back to
the 1990s. It has originated from medical counselling
offered by urologists to patients with sexual disorders
(in particular, erectile disorders). In its original shape
it used to be a short (5-minute) conversation about
the reasons of the disorder, after which the doctor
was able to determine the patient’s sex status [9, 10].
Simultaneously, Britton and Dodson were
developing the orgasm-directed sex coaching for the
so-called pre-orgasmic women, as well as the Sexual
Health and Fitness Training (SHAFT), whereas Britton
developed her own sex coaching model referring to
integration of mind, emotions, body, energy and
spirit (MEBES©) [8].
Sex coaching today
Sex coaching is developing as a separate form
of personal development. It is a service provided in
diverse ways, depending on the knowledge, skills,
sometimes also beliefs (sic!) of the coach. At this
moment, the Google search engine finds around
1,460,000 results (30 Nov. 2016), whereas 4 months
ago it was 71,300 results (18 July 2016). So, the
increase is extremely rapid.
What sex coaching misses, mostly in Poland, but
in other countries as well, is structured and unified
knowledge of working methods. At the same time,
there are no legal regulations specifying what sex
coaching is and what competences a sex coach should
have. These is also a clear deficit of ethical standards and
guidelines relating to this kind of coaching work with
persons having sexual and mental disorders, as well as
in terms of potential co-operation with a psychiatrist,
sexologist, psychotherapist, which should consist in
referring coaching clients for consultation.
Work of a sex coach
No psychotherapeutic or counselling licences are
required in order to offer sex coaching services, nor
knowledge of sexology. This is because there are no
specific legal or ethical regulations in this scope (other
than coaching itself). There are some specialized
trainings relating to this subject, however, in light of
the Polish law they are not obligatory. Usually, it is
sex educators or sometimes psycho-sexologists with
various qualifications and professional backgrounds
who become sex coaches.
A sex coaching session – similarly to a life coaching
session – may be a complete unit or a part of working
Przegl Seks 2016; 3(47): 27–33
29
30
M. Gawrych
on a bigger change in the area of sex life. Sex coaching
requires that both parties must accept a common
contract. Depending on the coach’s method of work,
the process may proceed according to a strictly fixed
model, or the contrary, it may be a collection of
multiple techniques selected by the coach.
In practice, sex coaching includes the following
forms of work:
– coaching conversation run according to the fixed
model of coaching work using techniques derived
from positive psychology, cognitive psychology,
strategic, solution-oriented and cognitive behavioural psychotherapy,
– sex education (starting from anatomy and physiology, ending with cultural backgrounds and legal
aspects of the sexual functioning),
– sexual instruction, including experimenting with
image and experiences related to body,
– counselling, including advice on using any erotic
toys, alternative forms of sexual expression (polyamory, BDSM, etc.) or other forms of sex life diversities (strip clubs, etc.).
Special trends in sex coaching are, among other
things, coming out sex coaching, female and male sex
coaching, tantra coaching.
Principles of a coach’s work have been established
in the Code of Ethics drawn up by the Polish Chamber
of Coaching. In Poland there is no separate code of
ethics for sex coaches.
Coaching code of ethics:
“1. Always remember about the goal of your work
with the Client and respect the boundaries of
what you agreed on with the Client.
2. Your Client’s success is your success. Keep a low
profile.
3. Never promise your Client something that is
impossible to achieve.
4. Respect your Client’s and your own autonomy.
5. Be fair in giving feed-back. Your opinions and
comments should always support the Client on
the way to finding solutions.
6. Keep your client’s affairs secret.
7. Act only in areas to which you feel you are well
prepared.
8. Remember to constantly develop your knowledge
and your skills.
9. Act decently and honestly in the market; do not
challenge other coaches’ competences.
10. Stay decent and reasonable in financial matters.
Keep a balance of what you give and what you
take.” [11].
Przegl Seks 2016; 3(47): 27–33
It has been further mentioned that:
“4.2. A coach has no right to breach the Client’s
physical and mental boundaries. […]
5.3. A couch is obliged to suggest that Client may
use services of other specialists (such as psychologist,
psychiatrist, physician, lawyer) when he or she finds
it fit and more beneficial for the Client”.
Ethics and standards of the World Association of
Sex Coaches uphold the right of sex coaches to use
therapy based on appropriate and healing touch [12],
however, it is not specified what conditions and
restrictions this type of therapy should be subject to.
Sex coaching and sex therapy
Sex coaching, in particular in the Polish field
of activities dedicated to improvement of sexual
health, has caused much controversy due to doubts
surrounding the clarity of its objectives (development
vs. help), methods and forms of work (counselling,
education vs. instructions, therapy), qualifications
and skills of the coaches (gained through personal
experience and interests vs. professional training).
If we were to analyse the type of needs to which
sex coaching and sex therapy respond, based on the
typology of Abraham Maslow, we would obtain the
following result. Sex coaching should respond mostly
to the growth needs (self-actualization), whereas the
traditional therapeutic approach should respond to
the deficiency needs (problems with satisfying the
basic needs, such as physiological or belonging needs)
and to self-actualization additionally. This is reflected
in a different kind of expression of the need by the
client/patient in both cases, as well as in a different
understanding of the client’s situation and their
needs (problems). Therefore, the process of satisfying
the client’s needs should be also different in these
two methods.
Sex coaching expands over several sessions,
each focused on a specific goal set by the client.
Although a coach may use both psychological and
some psychotherapeutic methods, the coach/client
relationship is not as important as in the process of
therapy. Due to the:
1) shorter duration (several to a dozen sessions),
2) symmetrical relationship,
3) less importance of this relationship for the
effects of coaching and
4) focusing only on the goals set by the client (the
desired changes), sex coaching can never invoke
the emotional processes and the space-related
processes between the client and therapist (such
as transference or resistance) which are typical
for sex therapy.
Sex therapy, in turn, is (1) a complex, usually
multi-level process (combining various problematic
areas into one process), which is (2) definitely
more spread over the time (a dozen to several
dozen sessions), (3) the therapeutic relationship is
the most important non-specific treatment factor
affecting both the process and effect of the therapy,
(4) dynamics is affected by psychotherapeutic
phenomenon, (5) sessions are consistent during the
whole therapy in terms of objectives, contents and
ongoing processes.
Sex coaching and sex therapy differ in terms of
variables concerning the client/ patient, such as:
1) motivational status – during therapy, it is extremely important to observe the patient’s motivational status, which, in turn, is obvious in the
coaching process,
2) self-knowledge and knowledge of the problematic area / area for change – in therapy this kind of
knowledge may be unclear at the beginning and
the patient’s idea of the reasons of difficulties
and useful solutions changes during the process
of therapy; self-knowledge and knowledge of the
area for change is greater in sex coaching because
the client is a person who indicates the goal he
or she wants to achieve by coaching.
Although, by definition, sex coaching deals with
support for personal development, in practice it
frequently refers to objectives relating to the client’s
sexual disorders. As reported by Britton & Bright [8]
sex coaching may also be applied against both male
sexual disorders (erectile dysfunctions, ejaculatory
dysfunctions, HSDD, negative body image, healing
process after a sexual trauma), as well as female sexual
disorders (such as anorgasmia, painful intercourse,
inhibited sexual desire, as well as working on body
image and social/dating skills). According to Britton
and Bright, it could help couples cope with sexual
implications of aging, also after betrayal and in
exploration of new/ alternative forms of sexual
functioning. The question is: could it be a universal
remedy?
Absolutely not. If a person needs help in the form
of treatment, reduction of symptoms and effects
of sexual disorders, what they need is sex therapy
(pharmacotherapy, psychotherapy for individuals
or couples). Sometimes, in spite of suffering from
a sexual disorder, one is interested in development
of their sexual space, one can choose sex coaching.
Is he/she going to receive proper and effective help?
Definitely not. Following this digression, it should
be noted that in practice it is difficult to imagine
a patient with, e.g. an erectile dysfunction, who
is in a satisfying relationship and who expects
“development” instead of “treatment”. For example,
developing his repertory in the art of love or learning
the experience of sensual and non-sexual pleasure
instead of combating the symptoms of reducing
the symptoms of erectile dysfunction. What is
more, neither sex coach (with no experience or
psychotherapeutic and sexological qualifications)
nor sex coaching with its methods can help a person
suffering from body image disorders, psychosexual
trauma or sexual dysfunctions of couples. Sex
coaching is not a remedy for everything, as it may
be portrayed sometimes.
Thus, indications for sex coaching include the
desire to develop in a specific area of psychosexual
functioning. Contraindications, in turn, include
occurrence of symptoms indicating sexual or
mental disorders, as well as intensification of
psychosexual difficulties which produces a clear effect
of the individual’s intrapsychic and interpersonal
functioning.
Risks
Sex coaching may pose a risk to the mental integrity
and health of an individual if applied in areas where it
is not meant to be applied, i.e. in therapy. Moreover,
another risk may be the choice of working methods
made by a sex coach. Some coaches apply methods
exceeding the boundaries of physical integrity and
suggest e.g. being naked during a session, looking at
genitals or various forms of touching. This kind of
exposure is not only controversial, but in extreme
cases it could be seen as abuse and violation of the law.
It is impossible to predict what diagnostic difficulties
and, most of all, therapeutic difficulties sexual health
specialists have to face in their work if the person
asking for help has been previously using services of
an unprofessional coach. A similar issue was raised by
psychotherapists in the case of unqualified persons
providing psychological and psychotherapeutic
services in an unethical manner. Due to the rapid
increase of the number of sex coaches it may soon
be necessary to express an official medical and/or
therapeutic stand concerning this issue.
Przegl Seks 2016; 3(47): 27–33
31
32
M. Gawrych
Place of sex coaching
Can sex coaching be complementary to medical,
psychological, psychotherapeutic and educational
practices in terms of sexual health? Absolutely,
however, on certain conditions, which are mostly
relating to competent and ethical provision of services
and the referring for medical and psychological
consultation if needed. The following are considered
to be the useful features of sex coaching as a method
of influencing sexual health:
1) using sex coaching services may be one of the
stages on the way to being ready for sexological
treatment,
2) sexual psycho-education used in sex coaching is
an important tool for changing one’s approach
to their body, sex and relations (in line with the
idea: “there is never enough psycho-education”),
3) sex coaching may be a tool for social change in
terms of position of women and sexual monitories, and thus, contribute to the relationship
development of couples,
4) sex coaching can act as a leverage for psycho-sexual self-development under the condition
that it is offered to persons who are healthy somatically and mentally.
Summary
Sex coaching and (psycho)sexual therapy are separate methods of influence which have relevant objectives, specific process and subject of influence. Summary of differences is presented in the Table 1 below.
Table 1. Selected differences between sex coaching and sex therapy
Sex coaching
Objective
Sex therapy
client-oriented development/ change
– client-oriented treatment
– change in the client’s problematic area
Starting point client’s goals with respect to ecology of goals
– diagnosis (nosologic, psychosocial, functional)
– patient’s goal
Subject
area of changes in relation to a healthy sex life
area of reduction of symptoms and their causes in
relation to a dysfunctional sex life
Essence
development/ strengthening of resources
– adjustment / minimizing deficits (symptoms)
– development/ strengthening of resources
Working
methods
– coaching conversation
– elements of consultation, counselling, training
– psychological and psychotherapeutic methods
(short-term, strategic, solution-oriented)
– medical
– psychological
– sexological
– psychotherapeutic
Client
knows (exactly) what; experiences discomfort
knows (not exactly) what; experiences suffering
Specialist
knows how (specialist in the process), does not
know what
knows how (specialist in the process) and what
(specialist in the diagnosis)
Model
holistic
holistic or biomedic
Areas of work
– improving the quality of sex life
– return to the discontinued sex life
– dealing with sex life crises
– improving communication between partners
– treating sexual disorders
– treating psychosexual traumas
– dysfunctional relationship therapy
Author’s own elaboration
Despite the above differences both methods
complement one another in terms of influencing the
psychosexual well-being of individuals and couples.
Sex coaching is focused on a directional change using
personal resources. Therapy is aimed at minimizing
symptoms and removing the source of those symptoms,
Przegl Seks 2016; 3(47): 27–33
thus, reducing the suffering at the level of individuals
and couples. Improvement of the quality of sex health
services, mostly proper care given to patients/ clients
can be achieved only if clear regulations regarding
qualifications and ethics of a sex coach, areas of work
and process of sex coaching itself are specified.
Bibliography
1.
Thrope S, Clifford J. Podręcznik coachingu. Rebis, Poznań 2007.
2.
http://www.icf.org.pl, dostęp: 18.7.2016.
3.
Starr J. Podręcznik coachingu. Sprawdzone techniki treningu personalnego. Wolters Kluwer, Warszawa 2015.
4.
www.encyklopediacoachingu.pl, dostęp:18.7.2016.
5.http://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/bazy-danych/klasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci/wyszukiwarka-opisow-zawodow,
dostęp: 18.7.2016.
6.
http://worldassociationofsexcoaches.org), dostęp: 30.11.2016.
7.
http://drpattibritton.com/get-coached-2, dostęp: 18.7.2016.
8.
Britton P, Bright SR. “Extraordinary” sex coaching: an inside look Sex Relation Ther. 2014;29: 98–108.
9.
Perelman MA. Sex coaching for physicians. Int J Impot Res. 2003;15 Suppl 5:67–74.
10. Perelman MA. The urologist and cognitive behavioral sex therapy. Contemp Urol 1994;6:27–33.
11. http://www.izbacoachingu.com/userfiles/files/Kodeks_Etyczny_Izby_Coachingu.pdf, dostęp: 22.7.2016.
12. http://worldassociationofsexcoaches.org/ethics-and-standards, dostęp: 30.11.2016.
Przegl Seks 2016; 3(47): 27–33
33
Analiza obecności i ról
grupy transpłciowej Muxes
w społeczności Indian Zapoteków
w południowym Meksyku
Analysys of presence and roles of transgender group
called Muxes in Zapotec Indian community
in southern Mexico
XX
Agnieszka Wrońska-Zaremba1
1 Instytut Seksuologii, Polskie Towarzystwo Seksuologiczne, Warszawa
Streszczenie
Termin „muxe”, zapisywany czasem także jako „mushe” i „muxhe” [czyt.: musze] pochodzi od XVI-wiecznego
hiszpańskiego słowa oznaczającego „kobietę” (dzisiejsze: „mujer”, czyt.: muher). W kulturze Indian Zapoteków
w południowomeksykańskim stanie Oaxaca oznacza osobę płci męskiej ubierającą się i zachowującą w sposób przypisywany kobietom. Muxes bywają określane mianem „trzeciej płci”. Niektóre spośród nich zawierają
związki małżeńskie z kobietami i mają z nimi potomstwo, inne natomiast na partnerów życiowych i seksualnych wybierają mężczyzn, jednak tym drugim rzadko udaje się pozostać w długotrwałych, stałych związkach.
Jak wskazują dane, muxes są mniej narażone na przejawy dyskryminacji niż geje, lesbijki czy transseksualne
kobiety zamieszkujące inne części Meksyku. Podobne zjawiska „trzeciej płci” obserwowano także w innych
społecznościach indiańskich (np. biza’ah w rejonie Teotitlán del Valle czy berdache w Ameryce Północnej).
Nie ulega wątpliwości, iż w tradycyjnej kulturze Zapoteków mężczyźni zakładający damskie ubrania, zwani
muxes są akceptowani społecznie, jako integralna część tradycji i społeczności, niemniej jednak w kraju,
gdzie nadal dominuje zjawisko dyskryminacji kobiet, zwane „machismo”, pełna akceptacja wydaje się być
raczej zjawiskiem pozornym, niż realnym, a reputacja Juchitan, jako „raju sielankowej tolerancji” wydaje się
być nieco przesadzona.
Doniesienia dotyczące statusu i akceptacji muxes we współczesnym społeczeństwie Zapoteków dają dość
niejednorodny obraz. Muxes w małych, tradycyjnych wioskach cieszą się wciąż wysokim statusem społecznym
i obdarzane są ogólnym szacunkiem, podczas gdy w dużych miastach, przesiąkniętych kulturą zachodnią,
często spotyka ich dyskryminacja, w szczególności ze strony heteroseksualnych mężczyzn. Nie zmienia to
faktu, że muxes tradycyjnie postrzegane były jako osoby „przynoszące szczęście” i warte z pewnością więcej
Przegl Seks 2016; 3(47): 34–40
Analiza obecności i ról grupy transpłciowej Muxes w społeczności Indian Zapoteków w południowym Meksyku
niż kobiety, a także, iż wiele z nich wykonuje szanowane społecznie prace umysłowe, a nawet udziela się
w polityce (najbardziej znaną muxe w świecie polityki jest Amaranta Gómez Regalado z Juchitán de Zaragoza,
która w 2003 r. w wieku 25 lat wzbudziła międzynarodowe zainteresowanie jako kandydatka partii Mexico
Possible w wyborach stanowych w Oaxaca).
Muxes dzielą się na vestidas (dosłownie: ubrane), czyli w pełni przebrane za kobiety oraz pintadas (dosłownie:
umalowane), czyli noszące męskie stroje w połączeniu z makijażem. Istnienie trzeciej płci w kulturze Zapoteków sięga korzeniami głębiej, niż początki hiszpańskiej kolonizacji, niemniej jednak zjawisko noszenia na
co dzień pełnego kobiecego stroju przez muxes jest stosunkowo młode, pierwsze wzmianki o nim pochodzą z lat 50. XX w., a stopniową popularność zyskiwać zaczęło dopiero od lat 80. XX w. Obecnie praktycznie
wszystkie muxes należą do grona vestidas, ponadto, jak wskazują badania, coraz więcej z nich dąży do pełnej
zmiany płci, na drodze operacji genitaliów i wszczepienia implantów piersi, w pogoni za zachodnimi ideałami kobiecego piękna, rozpowszechnionymi przez postępującą globalizację i narzucane reszcie świata przez
kulturę masową i media.
Słowa kluczowe:
Muxe, muxes, transgender, transpłciowość, homoseksualizm, transseksualizm, transwestytyzm
Summary
A muxe (also spelled “mushe” and “muxhe”; [muʃeʔ]) is a term derived from the 16th-century Spanish word
for „woman” (today’s „mujer”) in Zapotec cultures of Oaxaca in southern Mexico, to describe a male at birth
individual who dresses and behaves in ways otherwise associated with the female gender; muxes are often
seen as a third gender. Some of them marry women and have children while others choose men as sexual or
romantic partners, but very few of them remain in permanent or steady relationships.
It is widely reported that there is less hostility toward muxe in the region than homosexual males, lesbians
and trans women face in other regions of the country. Other Indian communities have similar „third gender”
roles, such as the biza’ah of Teohtitlán del Valle or berdache in Northern America. There is no doubt that
in the indigenous Zapotec community the cross-dressing muxes are widely accepted as a integral part of
the tradition and the society, however the total tolerance for the trans-gender people in a country where
machismo dominates, seems to be more apparent than real, and the reputation that enjoys Juchitan for a kind
of “paradisiacal tolerance” seems to be exaggerated.
Within contemporary Zapotec culture, reports vary as to their social status. Muxes in village communities
may not be disparaged and highly respected, while in larger, more Westernised towns they may face some
discrimination, especially from men. Despite this, Muxe have traditionally been considered good luck, worth
more than women and many now have white-collar jobs or are involved in politics (the most famous muxe in
politics is Amaranta Gómez Regalado from Juchitán de Zaragoza, who, at the age of 25, gained international
prominence as a congressional candidate for the México Posible party in the Oaxaca state elections).
Muxe may be vestidas (literally „dressed” which means wearing female clothes) or pintadas (literally: „wearing
make-up” which means wearing male clothes and make-up). The three gender system Zapotec culture predates Spanish colonization, but the phenomenon of muxe dressing as women is rather recent, beginning in
the 1950s and gaining popularity constantly from the 80s, today nearly all of the younger generation of muxe
are vestidas, it has been also reported, that more and more muxes desire genital and breast surgery, obsessed
by the western standards of feminine beauty that spread to the rest of the world through globalization and
has been imposed by pop-culture and mass media.
Keywords:
Muxe, muxes, transgender, gay, third sex, transsexualism, cross-dressing
Przegl Seks 2016; 3(47): 34–40
35
36
A. Wrońska-Zaremba
Muxe – próba definicji pojęcia i zarys
historyczny
Termin „muxe” wśród rdzennych mieszkańców
stanu Oaxaca w południowym Meksyku, Indian Zapoteków [Zapoteca] oznacza osoby płci męskiej realizujące w życiu role płciowe żeńskie w rozumieniu
kulturowo-społecznym, seksualnym i/lub osobistym.
Często określane charakterystycznymi dla cywilizacji
zachodniej terminami: transwestyta, kobieta transgender, transseksualista.
Samo słowo „muxe” pochodzi od hiszpańskiego
słowa „kobieta” i używane jest już od XVI w., czyli od
czasów kolonizacji Ameryki. Niemniej jednak zjawisko muxes czyli trzeciej płci znane było już w epoce
prekolumbijskiej, a przedstawiciele tejże „trzeciej
płci” byli traktowani najprawdopodobniej na równi
z pozostałymi dwiema płciami, a sam termin „muxe”
zatem nie miał wydźwięku pejoratywnego.
Obecność muxes w pejzażu Ameryki
Łacińskiej i tradycyjnych społecznościach
indiańskich
Ze źródeł historycznych wynika, że muxes tworzyli tradycyjne rodziny (monogamiczne małżeństwa)
z kobietami, z których to związków miewali potomstwo, monogamiczne związki z mężczyznami, lub żyli
w grupach. Nie bez znaczenia zapewne jest fakt, iż
kultura Zapoteków nie była kulturą patriarchalną,
zawierała nawet elementy matriarchatu1 (np. decyzje polityczne były domeną mężczyzn, zaś aspekty
handlowe, a zatem także materialno-ekonomiczne
leżały w gestii kobiet, dzięki czemu cieszyły się one
prestiżem i swobodą finansową), przy czym muxes
najczęściej wypełniały role społeczne przypisywane
w tej społeczności kobietom. Największe skupisko
muxes znajduje się w stutysięcznym mieście Juchitán
de Zaragoza, w rejonie Istmo de Tehuantepec w stanie
Oaxaca (Meksyk). Na początku lat 70-tych XX w. według badań antropologicznych muxes stanowiły nawet
6% populacji regionu Tehuantepec [1]. Współcześnie
muxes rzadko tworzą stałe związki z mężczyznami,
a praktycznie nigdy z kobietami.
Muxes to nie jedyne zjawisko trzeciej płci w tym
regionie, warto wspomnieć chociażby o biza’ah
w rejonie Teochtitlan, czy dalej, berdache wśród Indian Ameryki Północnej.
Jak twierdzi prof. Rosemary Joyce, antropolog
z Uniwersytetu w Berkeley, transpłciowi rdzenni
mieszkańcy Ameryki cieszyli się estymą, jako jednostki obdarzone niezwykłą inteligencją i talentami,
postrzegano ich jako byty obdarzone nadprzyrodzoną
mocą, zbliżone do przodków, bowiem potrafiły łączyć
w sobie rolę ojca i matki, tak jak pradawne bóstwa,
które często były obupłciowe. Antropolodzy w całej
Ameryce Środkowej odkryli ślady kultu bóstw o nieokreślonej płci, jak np. majańskie bóstwo kukurydzy,
czy wiele bóstw lunarnych, łączących w sobie żeńskie
i męskie cechy płciowe. Kult tych bogów był szczególnie tępiony w okresie konkwisty, jako wyjątkowo
pogański [4].
Muxes w rodzinie, muxes w społeczeństwie
Co to znaczy być muxe? „Być muxe to sposób bycia,
tak jak bycie kobietą, czy bycie mężczyzną, przede
wszystkim to nie to samo co bycie gejem. Muxe jest
bardziej podobny do kobiety, w zwyczajach, w zachowaniu. Geje spotykają się z gejami, natomiast muxes
tworzą pary z nie-muxes, nigdy nie tworzą związków
między sobą2, spotykają się z mężczyznami. Czasem
już od urodzenia widać, że ktoś jest muxe.” – wyjaśnia
Mandis, kronikarz Juchitán, założyciel największego stowarzyszenia muxes, pod nazwą Las Auténticas
Intrépidas Buscadoras del Peligro, co oznacza tyle co
„Nieustraszone Ryzykantki” (dokładniej „Prawdziwie
Nieustraszone Poszukiwaczki Przygód”, czy nawet
„Nieustraszone Poszukiwaczki Guza”).
Jak mówi o sobie Aquiles Solano R., muxe, obecnie
używający żeńskiego imienia Alondra: „[…] podstawowa różnica między transwestytą a muxe jest taka,
że za nami stoi prawdziwa tradycja naszego Istmo3,
niektóre z nas noszą tradycyjne, specjalne imię w języku Zapoteków, jezyku muxe, czy innym [indiańskim
języku – przyp. aut.], którym mówimy” [5].
W rodzinach muxes często uważani są za „najlepsze z dzieci” [2] gdyż, jako że nie zakładają własnych
rodzin, przez długie lata pozostają przy rodzicach,
często opiekując się nimi w starości i chorobie, stanowiąc materialne i psychiczne wsparcie, szczególnie
dla owdowiałych, rozwiedzionych lub porzuconych
1 Część źródeł wspomina o kulturze matriarchatu wśród Zapoteków, niemniej jednak zarówno Mandis, jak i Miano Borruso [2,3,4] zaprzeczają tej tezie, podkreślając, iż rzekomy matriarchat u Zapoteków jest jedynie pozorny, zaś dyskryminacja, a nawet fizyczna przemoc wobec kobiet
są w tej społeczności zjawiskiem powszechnym, z tą jedynie różnicą, że zarządzają finansami w rodzinie, co wynika z tradycji zajmowania się
przez kobiety handlem.
2 Różne relacje podają sprzeczne informacje w tym zakresie – przyp. aut.
3 Istmo de Tehuantepec, część stanu Oaxaca. – przyp. aut.
Przegl Seks 2016; 3(47): 34–40
matek. Zajmują się także dziećmi i osobami starszymi, sprzątają, gotują. Znane są przypadki, gdy
w rodzinach, gdzie brakuje córki, jest natomiast
syn, który „nie wykazuje tendencji do naturalnej,
męskiej agresji”, matka celowo stara się „wychować
go na muxe” wpajając mu zachowania, upodobania
i role społeczne przypisywane w tejże kulturze kobietom, np. zabierając go ze sobą na targ, ucząc haftu
i szycia, itp. [2].
W społeczności Zapoteków muxes także wypełniają istotne role – podtrzymują tradycje, ponieważ
to właśnie one zajmują się projektowaniem, szyciem
i haftowaniem ludowych strojów i ozdób używanych
podczas ważnych uroczystości i świąt, przygotowują
tradycyjne zapoteckie potrawy, często zajmują się
medycyną ludową i wróżbiarstwem (co w kulturze
Zapoteków także należy do kobiet).
Muxes czasem wprowadzają w arkana seksu młodych chłopców, jako że młode dziewczęta zachowują
dziewictwo do ślubu, zaś prostytucja jest po pierwsze
zjawiskiem potępianym społecznie, a po drugie – zwyczajnie wiąże się z wydatkiem pieniężnym. Bywa, że
chłopcy pomiędzy 10 a 15 rokiem życia są zachęcani
do kontaktów seksualnych z muxes przez własnych
ojców, a inicjacja seksualna z muxe nie jest postrzegana jako akt homoseksualny, lecz jako potwierdzenie
wkroczenia w męskość (co ciekawe mężczyźni uprawiający seks z muxe postrzegani są jako heteroseksualiści, co oznacza, że w tym aspekcie muxes uważane
są za kobiety).
Znaczenie społeczne muxes wzrosło w latach 70.,
według badaczy, w szczególności Juan Antonio Flores
Martos, ma to związek ze zjawiskiem społeczno-politycznym, jakim było dążenie społeczności indiańskich, w tym Zapoteków, do podkreślania własnej odrębności społecznej i kulturowej. To właśnie wówczas
miały miejsce pierwsze święta z udziałem ubranych
w ludowe stroje i ozdoby muxes. Od lat 80. coraz częściej widywano muxes ubrane w damskie stroje na co
dzień (wcześniej kobiece stroje ludowe zakładały we
własnych domach lub na zamkniętych spotkaniach).
Można zatem powiedzieć, że muxes odegrały istotną
rolę w kształtowaniu tożsamości Zapoteków.
Od lat 70. muxes mają nawet własne święto, rodzaj festynu, którego korzenie sięgają czasów prekolumbijskich (tzw. vela). W 2003 r. Amaranta Gómez
Regalado, 25-letnia muxe kandydowała do władz samorządowych stanu Oaxaca. W listopadzie 2013 r.
po raz pierwszy muxes obchodziły swoje święto w Los
Angeles, w 2014 r. – w stolicy Meksyku.
Możliwe czynniki determinujące akceptację
zjawiska w społeczności Zapoteków
Zdaniem Marinelli Miano Borruso przykład muxes
wyraźnie pokazuje, że jakakolwiek forma instytucjonalizacji zjawisk homo i biseksualizmu możliwa
jest jedynie w społeczeństwach, w których podział
na role społeczne jest nadrzędny wobec podziału na
płeć biologiczną, gdzie znacząca jest rola społeczna
kobiety, i w których kobieta ma dostęp do zasobów
ekonomicznych na równi z mężczyzną. Miano Borruso idzie dalej w swych rozważaniach, stawiając tezę,
że silna pozycja kobiety w społeczeństwie (nie mylić
z matriarchatem!) może wywołać w mężczyznach
zainteresowanie wykraczające poza sferę erotyczną,
rodzaj podziwu, który sprawia, że chcą oni aspirować
do zajęcia pozycji „równoległej” w stosunku do pozycji
kobiety, co z kolei nie występuje w społeczeństwach,
w których rola kobiety jest marginalizowana.
Dodatkowym czynnikiem w społecznościach zapoteckich jest rola muxes w kultywowaniu tradycji
i zwyczajów etni.
Niemniej jednak Marinella Miano Borruso, za:
Hitehead Harriet [6] podkreśla, że zjawiska społecznie
akceptowanej „trzeciej płci” występują w podobnie
skonstruowanych społecznościach Indian Północnej
Ameryki (berdache), gdzie również rola społeczna jest
nadrzędna wobec płci biologicznej.
Ewolucja zjawiska w dobie kultury
masowej
Dążenie do zmiany płci – przyczyny i ewolucja
zjawiska
Jako że muxes obecne są w kulturze Zapoteków od
wieków, także ich tożsamość i obyczajowość ewoluowała. Przede wszystkim w ostatnim czasie obserwuje
się coraz więcej muxes, które chcą zmienić płeć, przebieranie się w damskie stroje przestało im wystarczać, niektórzy deklarują chęć bycia „w pełni kobietą”.
Najpierw upowszechniły się wśród muxes operacje
wszczepienia implantów piersi, teraz wiele z nich
chce pójść o krok dalej i poddać się zabiegowi zmiany
płci poprzez operację narządów rodnych, aby „zostać
prawdziwą kobietą, poczuć się piękna i aby mężczyźni na mnie patrzyli” [3]. Wcześniej muxes nigdy nie
wyrażali potrzeby „bycia prawdziwymi kobietami”,
muxe nie musieli zmieniać płci, aby odnaleźć godne
miejsce w społeczeństwie. Zdaniem Miano Borruso ta
zmiana w świadomości muxes jest znamienna, a doświadczenia kultur zachodnich od lat 80. XX w. każą
Przegl Seks 2016; 3(47): 34–40
37
38
A. Wrońska-Zaremba
podejrzewać, iż także w tej społeczności wzrost liczby
operacji zmiany płci powiązany będzie z gwałtownym
wzrostem przypadków prostytucji w tychże środowiskach, w szczególności w związku z koniecznością sfinansowania kosztownego zabiegu. Jaka może
być przyczyna tej jednak dość nagłej zmiany potrzeb
muxes? Jako możliwe powody, badacze wskazują dewaluację pozycji muxe wobec pozycji heteroseksualnego mężczyzny, dyskryminację muxes na rynku pracy
w nowoczesnym systemie gospodarczym różniącym
się od tradycyjnego, a także marginalizację kultury
indiańskiej, a co za tym idzie obniżenie rangi obrzędowości zapoteckiej, czyli tym samym prestiżu muxes
tradycyjnie pełniących rolę piastunek etnicznych zwyczajów. Wydaje się jednak, że niebagatelną (jeśli nie
główną) rolę odgrywają dwa powiązane ze sobą czynniki: globalizacja i ewolucja ideału damskiego piękna.
Z jednej strony obserwuje się nasilający się wpływ
kultury zachodniej na mniejsze społeczności indiańskie, z drugiej zaś – zmianę samego ideału piękna
według tychże, coraz silniej lansowanych zachodnich
standardów. Krótko mówiąc indiańskie ideały piękna
ustępują ideałom rodem z kultury masowej, muxes
(zapewne podobnie jak młode zapoteckie kobiety)
nie chcą już wyglądać jak ich matki i babki, chcą być
nowoczesne, czyli w ujęciu stereotypowym: szczupłe,
wysokie, z dużym biustem i długimi rzęsami.
Zagrożenia globalizacji
Globalizacja odciska swoje piętno także na obrzędowości samych muxes: zainteresowanie zjawiskiem
w ostatnich latach gwałtownie wzrosło, na Vela do
Jutichtan ściągają ekipy telewizyjne i reporterzy
z całego świata, święto traci zatem wymiar lokalnego rytuału, stając się rodzajem parady ruchów LGBT.
Jak podkreślają właściwie wszyscy badacze (Miano
Borruso, Mandis, Elí Bartolo) do pewnego stopnia zainteresowanie mediów i globalizacja przyczyniły się
do popularyzacji zjawiska muxes: wcześniej rzadko
widywano muxes w damskich strojach, ich ekspresja
ograniczała się raczej do mniej lub bardziej dyskretnego makijażu, ozdobnych strojów (np. złotych guzików
przy płaszczu) i butów na wysokim obcasie. To samo
zainteresowanie i globalizacja może się jednak przyczynić do erozji tożsamości muxes.
„Być muxe to być homoseksualistą, albo transwestytą, chociaż niektórzy są nawet trans. Na wielu
uroczystościach ludowych występujemy w tradycyjnych strojach regionalnych Tehuana, jesteśmy dumą
naszych ojców. Nie chodzi o «przebieranki» i bycie
Przegl Seks 2016; 3(47): 34–40
glamour, czy inne pierdoły […] to, że jesteś muxe
nie znaczy, że chodzisz przebrana przez cały dzień.
Owszem, niektóre tak robią, bo lubią, ale mnie by
się nie chciało codziennie depilować czy malować.” –
wyjaśnia muxe Alondra [5].
(Nie) pełna harmonia
Muxes są obecne w pejzażu stanu Oaxaca od
wieków, bezdyskusyjnie są nawet jednym z fundamentów definiujących kulturę Zapoteków, można
by nawet rzec elementem „etnotwórczym”. Faktem
bezspornym jest też twierdzenie, że na przestrzeni
dziejów muxes cieszyły się (i cieszą) stosunkowo wysokim współczynnikiem akceptacji, tolerancji, a nawet
pewnego zaufania i prestiżu społecznego. W ostatnich latach wielu znawców tej społeczności odchodzi
jednak od wyidealizowanego obrazu harmonijnego
współżycia muxes w meksykańskim społeczeństwie.
„Muxes są w każdym społeczeństwie, tylko w innych nie pozwala się im pokazywać. […] Nie jesteśmy społeczeństwem bardziej liberalnym, niż inne.
Jesteśmy społeczeństwem ludzkim. Widzimy w nich
naszych braci.” – mówi Vidal Ramírez, kierownik
Ośrodka Kultury w Juchitán [7].
Jak podkreśla Marinella Miano Borruso nie możemy w przypadku muxes mówić o pełnej akceptacji,
wolności i braku uprzedzeń, jako że znane są przypadki przemocy, jakiej muxes doświadczają we własnych
domach ze strony mężczyzn (braci, ojców), bowiem
Oaxaca, podobnie jak cały Meksyk nie jest wolny od
powszechnego zjawiska machismo. Z relacji starszych
muxes wynika jasno, że w latach 40. i 50. XX w. muxes
unikały przebierania się w damskie stroje, co także
może być symptomem braku akceptacji w społeczeństwie. Od lat 80. z kolei wiele mówi się o zagrożeniach
chorobami przenoszonymi drogą płciową, szczególnie
wirusem HIV i AIDS, w tym kontekście muxes wskazywane są jako grupa ryzyka. W początkach XIX w.
wzrósł odsetek przestępstw wobec muxes (napaści,
gwałtów, a nawet zabójstw) popełnianych wyraźnie
w związku z ich odmiennością. A zatem, mamy w społeczeństwie Oaxaca do czynienia z sytuacją po części
schizofreniczną: z jednej strony deklarowana jest bardzo duża tolerancja wobec muxes, pełna akceptacja ich
roli społecznej: powierzane im są zadania takie jak
np. organizacja najważniejszych, 15 urodzin dziewczynek, projektowanie dla nich strojów, itp.; muxes
postrzegane są jako najlepsze dzieci w rodzinie, wiernie opiekujące się rodzicami i rodzeństwem; także
na szczeblu życia społecznego muxes cieszą się (czy
pozorną?) tolerancją: organizują swoje spotkania,
imprezy i święta, są obecne właściwie we wszystkich
mediach, z badań opinii publicznej wynika, iż społeczeństwo docenia ich rolę na wielu polach, choćby
włączenie się w kampanie na rzecz walki z wirusem
HIV; z drugiej zaś strony nasila się zjawisko określane
przez badaczkę wprost mianem „neo-homofobii”.
Dla przykładu – stosunki seksualne mężczyzn heteroseksualnych z muxes wciąż stanowią tabu. Praktycznie każdy ankietowany mężczyzna z Juchitán
Juchitán twierdzi, że zna mężczyzn (kawalerów lub
żonatych) utrzymujących stosunki seksualne z muxes,
a jednocześnie praktycznie żaden z ankietowanych
nie przyznaje, jakoby sam takie stosunki praktykował. Zjawisko dyskryminacji lesbijek jest wręcz powszechne.
Co ciekawe, w kulturze Zapoteków akceptacją cieszą się jedynie homoseksualni mężczyźni, lesbijki nie
mogą liczyć na podobną wyrozumiałość, a używane
wobec nich potoczne terminy „ngui’u” (zapotecki)
i „marimacho” (hiszpański), mają wyraźnie pejoratywny wydźwięk, zatem nie mamy w tym przypadku
do czynienia ze społeczeństwem jednoznacznie liberalnym wobec zjawiska homoseksualizmu.
„To jasne, że Juchitán, w porównaniu do innych
miasteczek oddalonych o kilka minut drogi stąd, jest
miejscem niezwykle tolerancyjnym. Ale daleko mu do
raju.” – twierdzi Felina Santiago Valdivieso, pierwsza
muxe we władzach samorządowych miasta [7].
Miano Borruso podkreśla, że muxes przypisywane
są role charakterystyczne w danej społeczności dla kobiet, a zatem są oni wykluczani z ról typowo męskich,
jak np. polityka czy sztuka, w tym zakresie bowiem
muszą zadowalać się ich zdewaluowaną, niższą formą
(jak np. sztuka niska, użytkowa, rzemiosło, folklor), zaś
w polityce nie mają swoich odrębnych rzeczników praw
czy przedstawicieli, jakich mają chociażby kobiety.
Parafrazując Miano Borruso nieprzypadkowo stowarzyszenie gejów z Juchitán nazywa się stowarzyszeniem Prawdziwie Nieustraszonych Poszukiwaczek
Guza – szukają go wychodząc z domu i wychodząc
poza utarte kulturowe schematy i bezpieczne środowisko danej społeczności. Przekraczają „ład” seksualności i łamią „prawa natury”, bowiem natura
i biologia dopuszczają także występowanie „nieładu”. Przekraczają także jednak „ład” czy logikę etni,
tej samej, która dała im miejsce, przypisała funkcję
w swej przestrzeni i pozwoliła być integralną częścią
normalnego życia społeczności.
Podsumowanie
Jaka będzie przyszłość muxes? Czy zostaną trans-indiańskimi-drag queen? Wygląda na to, że stoją
przed całym szeregiem wyzwań i zagrożeń, od walki
z epidemią HIV i ewentualnie innych chorób przenoszonych drogą płciową, które mogą pojawić się
w przyszłości, poprzez zagrożenie powikłaniami po
nieprofesjonalnych zabiegach i operacjach, aż po zagrożenia społeczno-kulturowe, takie jak: globalizacja
i utrata odrębnej tożsamości, homofobia, brak reprezentacji politycznej i własnego „lobby”. Niestety na
powyższe pytania odpowiedź przynieść może jedynie
przyszłość, ponieważ kierunek zmian w odbiorze muxes w tym – tradycyjnie tolerancyjnym – społeczeństwie jest dość niepokojący i wydaje się zmierzać ku
coraz wyraźniejszej utracie uprzywilejowanej pozycji
znanej z dotychczasowego piśmiennictwa.
Celem powyższej analizy było przybliżenie polskiemu odbiorcy zjawiska, które w naszej kulturze
nie występuje i nie jest powszechnie znane. Zjawisko to dla polskiego odbiorcy może być szczególnie
interesujące czy wręcz zaskakujące, gdyż z perspektywy naszego społeczeństwa pojęcia transpłciowości,
transwestytyzmu czy transseksualności często zestawiane są z pojęciem tradycji na zasadzie kontrastu,
gdyż to właśnie folklor, ludowość i tradycję postrzega się raczej właśnie jako ostoję, nomen omen, tradycyjnej rodziny i konserwatywnych wartości, zaś
wszelkie zjawiska spod znaku transgender, utożsamiane są z globalizacją i napływem „obcych” wartości. W społeczeństwie Zapoteków, jak wykazano
powyżej, pojęcia te nie tylko nie stoją w sprzeczności,
ale nawet uzupełniają się i zazębiają. Niemniej jednak współczesny świat niesie za sobą wiele zagrożeń
dla tej niezwykle interesującej i unikalnej społeczności, o ile, paradoksalnie, nie oprze się ona właśnie napływowi nowoczesnych wzorców kulturowych
z zewnątrz.
Celem analizy było również podjęcie próby przedstawienia zjawiska, jednak przy jednoczesnym oparciu się dość łatwemu powierzchownemu postrzeganiu społeczeństwa meksykańskiego jako utopijnie
tolerancyjnego (w szczególności w świetle coraz
częstszych doniesień dotyczących aktów przemocy
wobec przedstawicieli mniejszości seksualnych),
w tym kraju i ujęcie go w sposób mniej oczywisty
i jednowymiarowy, niż czyni się to często w mediach,
przedstawiających jedynie folklorystyczny aspekt tej
społeczności.
Przegl Seks 2016; 3(47): 34–40
39
40
A. Wrońska-Zaremba
Bibliografia
1.
Marcial B, Eli. Voces y miradas intrépidas, Comisión de Derechos Humanos Oaxaca. México 2009a (en prensa).
2.
Borruso MM. Genero y homosexualidad entre los Zapotecos del istmo de tehuantepec el caso de los Muxe. Enah, México
DF 2001.
3. Borruso M, Entre lo local y lo global. Los Muxe en el siglo XXI. XIV zjazd latynoamerykanistów hiszpańskich: kongres międzynarodowy, wrzesień 2010, Santiago de Compostela, (Hiszpania), https://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs-00532560/
document.
4.
Bastida Aguilar L. Muxes: entre la tradición y el cambio. La Jornada 2013;203.
5. Vera V. Los gays del istmo de Oaxaca son toda una tradición. Vice, 30.7.2009, http://www.vice.com/es_mx/read/los-gays-del-istmo-de-oaxaca-son-toda-una-tradicion.
6. Hitehead H. L’arco e la cinghia del fardello. Uno sguardo sulla omosessualitá istituzionalizzata del Nord Amerca indigeno,
[w:] Ortner SB, Witehead H. Sesso e genere. L’identitá maschile e femminile. Sellerio Ed., Palermo 2000.
7.
de los Reyes I. Juchitán, la ciudad ‘más tolerante’ de México. BBC Mundo, 16.5.2011.
Przegl Seks 2016; 3(47): 34–40
Analysis of the presence and roles
of the transgender group of Muxes
in the Zapotec Indian community
in southern Mexico
XX
Agnieszka Wrońska-Zaremba1
1 The Institute of Sexology, Polish Sexological Society,Warsaw, Poland
Summary
The term muxe (also spelled with “mushe” and “muxhe”; [muʃeʔ]) is derived from the 16th-century Spanish
word denoting a „woman” (today’s „mujer”) in Zapotec cultures of Oaxaca in southern Mexico; it describes
a male at birth who dresses and behaves in ways otherwise associated with the female gender; muxes are
often seen as a third gender. Some of them marry women and have children while others choose men as their
sexual or romantic partners; yet very few of them remain in permanent or steady relationships.
It is widely reported that there is less hostility towards muxe in comparison with the attitudes towards
homosexual males, lesbians, or transsexual women face in other regions of the country. Other Indian
communities have similar „third gender” roles such as the biza’ah in Teohtitlán del Valle or berdache in Northern
America. There is no doubt that in the indigenous Zapotec community the cross-dressing muxes are widely
accepted as an integral part of the tradition and the society; however, total tolerance for the trans-gender
people in a country where machismo dominates seems to be more apparent than real and the Juchitan
reputation for being “idyllically tolerant” seems to be exaggerated.
Reports on the status and acceptance of muxes in contemporary Zapotec culture vary. Muxes living in small,
traditional village communities may enjoy a high social status and general respect while in larger, more
westernised towns they may face discrimination, especially from homosexual men. Despite this, Muxe have
traditionally been considered as bringing good luck and worth more than women; today, many of them have
white-collar jobs or are involved in politics (the most famous muxe in politics is Amaranta Gómez Regalado from
Juchitán de Zaragoza, who, at the age of 25, gained international prominence as a congressional candidate
for the México Posible party in the Oaxaca state elections).
Muxes may be classified into vestidas (literally “dressed” which means wearing female clothes) or pintadas
(literally: “wearing make-up” which means wearing male clothes and make-up). The three-gender system in
the Zapotec culture predates Spanish colonization, but the phenomenon of the muxe dressing as women
is rather recent and dates back to the beginning of the 1950s; it has been constantly gaining popularity
since the 1980s; today nearly all of the younger generation of muxes are vestidas; it has also been reported
Przegl Seks 2016; 3(47): 41–46
42
A. Wrońska-Zaremba
that more and more muxes desire genital and breast surgery and are obsessed with the western standards
of feminine beauty that spread to the rest of the world through globalization, or are derived from pop and
mass media culture.
Keywords:
Muxe, muxes, transgender, gay, third sex, transsexualism, cross-dressing
original research, peer reviewed
Muxe – an attempt at defining the
notion and historical background
Among the indigenous inhabitants of the Oaxaca
state in southern Mexico, i.e. the Zapoteca Indians,
the term “muxe” denotes a male individual fulfilling
the female functions in everyday life within the
cultural, social, sexual and/or personal meaning.
They are frequently described using the terms
characteristic of the western civilisation such as dragqueen, transgender woman, or transsexual.
The word “muxe” is derived from a Spanish word
denoting a “woman” and has been used since the
16th century, i.e. since the colonisation of America.
Nonetheless, the phenomenon of muxes, or a third
gender, had been known already in the pre-Columbian
era and the representatives of this “third gender”
were treated equally with the other two genders;
the term “muxe” therefore never had any pejorative
connotations.
The presence of muxes in the Latin America
landscape and in the traditional Indian
communities
Historical sources show that muxes had traditional
families (monogamic matrimonies) with women and
fathered children in such relationships, or lived in
monogamic relationships with men or in larger groups.
It is important to note that the Zapotec culture has
never been a patriarchal culture and included some
elements of a matriarchy1 (e.g. political decisions
were the realm of males while commercial aspects.,
i.e. also material and economic areas were managed
by women who therefore enjoyed considerable
prestige and financial freedom); muxes usually tended
to fulfil the roles traditionally attributed to women
within this community. The largest concentration
of muxes can be found in the city of Juchitán de
Zaragoza in the Istmo de Tehuantepec region, the
state of Oaxaca (Mexico), with the population of one
hundred thousand. According to anthropological
research, in the beginning of the 1970s, muxes
constituted up to 6% of the Tehuantepec region’s
population [1]. Contemporary muxes rarely form
permanent relationships with males and practically
never with women.
Muxes are not the only third gender phenomenon
in this area; it is worth mentioning at this point for
example the biza’ah found in the Teochtitlan region,
or the berdache among the North American Indians.
According to Professor Rosemary Joyce, an
anthropologist from UC Berkeley, the transsexual
indigenous inhabitants of America enjoyed
great esteem and were regarded as individuals of
uncommon intelligence and talents. They were also
believed to be endowed with supernatural powers
and to have close contacts with the ancestors because
they combined the role of the father and the mother
as did the ancient gods who very often were bisexual.
Anthropologists discovered traces of cults of gods of
unspecified gender such as for example the Mayan
god of maize, or many lunar deities combining female
and male sex organs across central America. The cult
of the gods was particularly persecuted during the
conquest as extremely pagan in nature [4].
Muxes within the family and society
What does it mean to be a muxe? “Being a muxe
is a lifestyle as much as being a man or woman; but
first and foremost, it is not the same as being gay.
The muxes are more like women in their habits and
behaviours. Gays see other gays while muxes create
1 Some of the sources refer to a matriarchy culture among Zapotecs; nonetheless, both the Mandis as well as Miano Borruso [2, 3, 4] deny this
thesis emphasising that the alleged matriarchy among Zapotecs is merely apparent while the discrimination and even physical abuse of women
are a common phenomenon in this community the only difference being that they manage the finances within the family which derives from
the tradition of women handling the trading.
Przegl Seks 2016; 3(47): 41–46
Analysis of the presence and roles of the transgender group of Muxes in the Zapotec Indian community in southern Mexico
couples with non-muxes, they never have relationships
among themselves2 and they date men. Sometimes
you can tell almost at birth that a child is muxe,”
explains Mandis, a Juchitán chronicler, the founder
of the largest muxes association called Las Auténticas
Intrépidas Buscadoras del Peligro, which roughly means
“The Intrepid Risk Takers” (and to be more precise:
“Truly Intrepid Adventurers”, or even the “Intrepid
Trouble Finders”).
Aquiles Solano R., a muxe currently using the
female name of Alondra so speaks of himself: “[…] the
key difference between a transgender individual and
a muxe is that we have a true tradition of our Istmo3
standing behind us; some of us have a traditional
special name in the Zapotec language, i.e. the
language of the muxe, or other [Indian language –
author’s note], that we speak” [5].
Within families, muxes are often considered to
be the “best children” [2] because they do not have
families of their own and live with their parents for
many years, taking care of them at their old age or in
sickness, offering them material and mental support,
especially in the case of the widowed, or divorced
parents, or abandoned mothers. They also take care
of children and the elderly; they and clean up and cook.
There have been reported cases of families without
a daughter but with a son who “does not have a natural
inclination for male aggression”, the mother was
deliberately trying to raise him as a “muxe” by teaching
him the behaviours and social roles attributed to
women in this culture, e.g. by taking him to the fair,
teaching embroidery, sewing, etc. [2].
In the Zapotec community, muxes also play
important roles – they uphold the tradition of
designing, sewing and embroidering folk clothes and
make decorations used during important celebration
and festive events; they also prepare traditional
Zapotec food and often specialize in folk medicine
and fortune telling (which in the Zapotecan culture
is also a female domain).
Sometimes young boys have their first sexual
contacts with muxes as girls remain virgins until
wedding and prostitution is generally socially
disapproved and usually related with financial
expense. Sometimes boys between 10 and 15 years
of age are encouraged by their own fathers to engage
in sexual contacts with muxes and the sexual initiation
with a muxe is not perceived as a homosexual act
but a confirmation of the coming of age (what is
interesting – men having sex with a muxe are perceived
as heterosexual which means that in this aspect muxes
are regarded as women).
According to researchers, particularly Juan Antonio
Flores Martos, social importance of muxes increased in
1970s which was closely linked with a socio-political
phenomenon of the Indian communities’ aspiration
(including Zapotecs) to emphasise their own social
and cultural uniqueness. It was also the time when
the first celebration with the participation of muxes
dressed in folk costumes and decorations took
place. Since the 1980s, muxes were seen more and
more often in female dresses as their normal clothes
(previously, female folk costumes were worn in their
houses or during closed meetings). Therefore, a thesis
can be put forth that muxes played an important role
in the shaping of the Zapotec identity.
Since the 1970s, muxes have even had their own
holiday – a kind of feast, whose roots go back to the
pre-Columbian time (the so-called vela). In 2003,
Amaranta Gómez Regalado, a 25-year-old muxe was
a candidate for the local authorities of Oaxaca state. In
November 2013, muxes celebrated their first holiday
in Los Angeles, in 2014 – in the capital of Mexico.
Possible factors determining the acceptance
of the phenomenon within the Zapotec
community
In the opinion of Marinelli Miano Borruso, the
example of muxes clearly shows that any form
of institutionalisation of homosexuality and bisexuality is possible solely within the societies where
the division into the social rules takes precedence
over the division into the biological gender and
where the social role of a woman and where
women’s access to economic resources is equal to
that of men. Miano Borruso goes even further in his
considerations putting forth a thesis that a strong
position of a woman within a society (do not mistake
it for the matriarchy!) may evoke an interest in men
transcending the erotic sphere, a kind of admiration
forcing them to aspire to occupy a position “parallel”
to that of a woman, which in turn does not occur
within the societies where women are marginalised.
2 Different reports provide contradictory information in this respect – author’s note.
3 Istmo de Tehuantepec, part of the Oaxaca state – author’s note.
Przegl Seks 2016; 3(47): 41–46
43
44
A. Wrońska-Zaremba
An additional factor within the Zapotec societies
is the role of muxes in cultivating the tradition and
ethnic customs.
Nonetheless, Marinella Miano Borruso, foll.:
Hitehead Harriet [6] emphasises that the social
phenomena of the accepted third gender occur in
similarly constructed communities of the North
American Indians (berdache), where the social role is
superior over the biological gender.
Evolution and phenomena
in the mass culture era
Aspiration to change the gender – reasons
and evolution of the phenomenon
As muxes have been present in the Zapotec
communities for ages, their identity and customs
have evolved as well. In the recent period, more and
more muxes have been observed who wish to have
their gender changed and for whom wearing female
clothes is not enough; some of them declare that
they want to become “complete women”. The first
step were increasingly popular among muxes breast
implant operations; now, many of them wish to take
a step further and undergo a surgical change of the sex
organs to become “a genuine woman”, to feel beautiful
and to attract men’s sight” [3]. Previously muxes never
expressed interest, or need “for becoming genuine
women”; muxes did not need to change their sex to
find a dignified place within society. In the opinion of
Miano Borruso, this change in the muxes’ awareness is
important and the experiences of the western cultures
since the 1980 have taught us to believe that also in
this community the increased number of surgical sex
operations is going to be linked with the rapid growth
of prostitution in these communities – particularly,
with the need to finance a costly operation. What
may be the cause of this quite an unexpected change
of the needs of the muxes? As possible reasons, the
researchers mention a devaluation of the position of
muxe in comparison with the position of a heterosexual
male, discrimination on the labour market within
the modern economic system so different from the
traditional one as well as marginalization of the
Indian culture and the consequential lowering of the
importance of the Zapotec rituals, i.e. the prestige
of the muxes who traditionally performed the role of
the ethnic customs guardians. It seems though that
a great (if not the key) role is played by two interrelated
factors: globalisation and evolution of the ideal of
Przegl Seks 2016; 3(47): 41–46
a female beauty. On one hand, an increasing influence
of the western culture on small Indian communities
is observed: on the other, a change of the ideal itself
promoted by the western standards. In short: the
Indian ideals of beauty give way to the ideals born
within the mass culture, muxes (probably in the same
way as young Zapotec women) do not want to look
like their mothers or grandmothers – they want to
be modern, i.e. slim, tall, with large breasts and long
eyelashes.
Globalisation risks
Globalisation has its imprint on the rituals
of the muxes: an interest in the phenomenon has
dramatically increased in recent years; TV crews
and reports from all over the world come to Vela do
Jutichtan and the holiday is gradually losing its local
character to become a kind of an LGBT movement
parade. As almost all researchers emphasise (Miano
Borruso, Mandis, Elí Bartolo), to a degree, the interest
of media and globalisation have contributed to
the popularisation of the phenomenon of muxes:
previously, muxes in female costumes were a rarity
and their expression was quite limited to discreet
make-up, decorated cloths (e.g. gold buttons of the
coat) and high-heeled shoes. The very interest and
globalisation may however contribute to the erosion
of the identity of muxes.
“Being a muxe is to be homosexual, or a transvestite,
although some are even trans. At many folk events,
we appear in traditional costumes of Tehuana, we
are the pride of our fathers. And it is not about
«dressing up» or being glamour, or other rubbish […]
being a muxe does not mean that you are dressed up
all day. Of course some of us do so because they like
it; but I would not want to have my hair removed or
put on make-up every day,” – says muxe Alondra [5].
(Not) complete harmony
Muxes have been part of the Oaxaca state for ages;
unquestionably they are but one of the pillars defining
the Zapotec culture, one could say an ethno-making
factor. It is undisputable that over the years muxes have
enjoyed (and still do) a relatively high level of approval,
tolerance, and even some dose of social confidence and
prestige. In recent years, many experts have departed
from its idealized image of a harmonious co-existence
of muxes within the Mexican society.
“Muxes are present in any society except that
other societies do not allow them to make themselves
Analysis of the presence and roles of the transgender group of Muxes in the Zapotec Indian community in southern Mexico
visible. […] We are not more liberal, than other
communities. We are a humanitarian society. We see
them as our brothers.” – says Vidal Ramírez, Head of
the Culture Club in Juchitán [7].
As Marinella Miano Borruso emphasises – in the
case of muxes we cannot speak of full acceptance,
freedom or lack of prejudice because of the cases of
violence that muxes experience at home from men
(brothers, fathers); Oaxaca, similarly to the rest of
Mexico, is not free from the general phenomenon
of machismo. The stories told by elder muxes clearly
show that in the 1940s and 1950s, muxes avoided
wearing female clothes which may also be a symptom
of lack of acceptance in the society. Since 1980s,
a lot has been said about the risk related to sexually
transmitted diseases, especially the HIV and AIDS;
in this particular context, muxes are referred to as
risk groups. In the beginning of the 19th century, the
percentage rate of crimes against muxes (assaults,
rapes and even killing) clearly committed in
connection with their being different increased. So
in the Oaxaca community we have a situation which
is partly schizophrenic: on one hand, high tolerance is
declared with respect to muxes, full tolerance of their
social role: they are entrusted with the tasks such as
organisation of the most important 15th birthdays
of young girls, designing their costumes, etc.; muxes
are perceived as the best children within families, who
take care of their parents and siblings; also, at the
social life level, muxes enjoy (an apparent?) tolerance:
they organize their own meetings, events, or holidays;
they are present practically on all media; the opinion
polls show that the society appreciates their role
in many different fields, for example participation
in the anti-HIV campaigns; on the other hand, the
phenomenon referred to by the scientist directly as
“neo-homophobia” increases.
For example – sexual intercourses between
heterosexual males and muxes are still a taboo.
Practically each male from Juchitán Juchitán
participating in the questionnaire declared that they
knew men (single or married) who engage in sexual
contacts with muxes, and at the same practically
none of the respondents have admitted that they
themselves had ever had similar relationships. The
discrimination of lesbians seems to be a general
phenomenon.
An interesting thing about the Zapotec culture is
that only homosexual males are accepted; lesbians
may not hope for equal tolerance and the commonly
used terms in reference to them, i.e. “ngui’u”
(Zapotec) and “marimacho” (Spanish) have pejorative
connotations and therefore which means we do not
have a case of an unequivocally liberal society with
regard to homosexuality.
„It is clear that Juchitán, in comparison with other
villages situated only a few minutes away from here,
is an extremely tolerant place. But still it is far from
being a paradise” – says Felina Santiago Valdivieso, the
first muxe in the local authorities of the town [7].
The term Borruso emphasises that muxes are
assigned roles which are characteristic of women in
a particular society and therefore they are excluded
from typically male roles such as policy, or art; in these
fields they have to be satisfied with their devalued
lower form (such as for example low art, functional
art, craft or folklore), while in politics they do not
have their separate spokesmen or representatives as
women do.
Paraphrasing Miano Borruso – it is not by accident
that the gay association from Juchitán is referred to
as the Truly Intrepid Trouble Finders – they look for it
when they leave their homes and transcend the wellknown stereotypes and the secure environment of
a particular community. They transcend the sexuality
“order” and break the “laws of nature”, as the nature
and biology also admit the existence of a “disorder”.
They also transcend the “order” or logic of ethnicity
– the same which offered them their place, assigned
the function in its space and allowed them to be an
integral part of a normal life of the society.
Summary
What is the future of muxes going to be like? Are
they going to become the Indian drag queens? It
seems they are facing a number of challenges and
risks – from the HIV epidemics and other sexually
transmitted diseases, which may occur in the future,
through the risk of complication after unprofessional
surgeries and surgical interventions up to the social
and cultural risks including globalization and loss
of a separate identity, homophobia, lack of political
representation and own „lobby”. Unfortunately, the
foregoing questions may only be answered in the
future as the direction of changes in the perception
of muxes in this – traditionally tolerant – society is
quite alarming and seems to be directed towards an
increasingly clearer loss of the privileged position as
the current literature of the subject clearly shows.
Przegl Seks 2016; 3(47): 41–46
45
46
A. Wrońska-Zaremba
The purpose of the foregoing analysis was to
familiarize the Polish reader with the phenomenon
which in our culture does not occur and is not
generally known. It may be particularly interesting
for the Polish recipient or even surprising as from the
perspective of our society the notion of transsexuality,
transvestitism, or trans-genderism is often put side by
side with the notion of tradition by way of contrast,
as it is the folklore, nativity and tradition that are
perceived as the foundation of, nomen omen, the
traditional family and conservative values while any
phenomena such as transgenderism are identified
with the globalization and insurgence of “foreign”
values. In the Zapotec society, as presented above,
these notions are not only in contradiction but they
are complementary and even intertwined. None
the less, the common world carries risks for this
extremely interesting and unique community unless
it resists the influx of the modern cultural models
from the outside.
The purpose of the analysis has also been an
attempt at presenting the phenomenon while
resisting quite an easy and superficial perception
of the Mexican society as bucolically tolerant
(particularly considering the more and more frequent
reports concerning acts of violence against members
of sexual minorities) and to define it in a less obvious
and single-facetted manner as it is often done on
the media referring solely to the folk aspect of this
community.
Bibliography
1.
Marcial B, Eli. Voces y miradas intrépidas, Comisión de Derechos Humanos Oaxaca. México 2009a (en prensa).
2.
Borruso MM. Genero y homosexualidad entre los Zapotecos del istmo de tehuantepec el caso de los Muxe. Enah, México
DF 2001.
3. Borruso M, Entre lo local y lo global. Los Muxe en el siglo XXI. XIV zjazd latynoamerykanistów hiszpańskich: kongres międzynarodowy, wrzesień 2010, Santiago de Compostela, (Hiszpania), https://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs-00532560/
document.
4.
Bastida Aguilar L. Muxes: entre la tradición y el cambio. La Jornada 2013;203.
5. Vera V. Los gays del istmo de Oaxaca son toda una tradición. Vice, 30.7.2009, http://www.vice.com/es_mx/read/los-gays-del-istmo-de-oaxaca-son-toda-una-tradicion.
6. Hitehead H. L’arco e la cinghia del fardello. Uno sguardo sulla omosessualitá istituzionalizzata del Nord Amerca indigeno,
[w:] Ortner SB, Witehead H. Sesso e genere. L’identitá maschile e femminile. Sellerio Ed., Palermo 2000.
7.
de los Reyes I. Juchitán, la ciudad ‘más tolerante’ de México. BBC Mundo, 16.5.2011.
Przegl Seks 2016; 3(47): 41–46

Przegląd Seksuologiczny

Transkrypt

Podobne dokumenty

Adam Kucza

Sex test

Slow sex. Uwolnij miłość

CV Guidelines