Występowanie i rola aktywnej infekcji wirusem

Występowanie i rola aktywnej infekcji wirusem brodawczaka ludzkiego
(HPV) w rakach płaskonabłonkowych głowy i szyi
Paweł J. Golusiński, Katarzyna Lamperska, Boudewijn JM Braakhuis, Peter JF Snijders,
Jakub Pazdrowski, Piotr Pieńkowski, Łukasz Łuczewski, Wojciech Golusiński
STRESZCZENIE
W ostatnich latach zakażenie wirusem HPV, (głównie HPV16) stanowi istotny czynnik w
etiopatogenezie raka płaskonabłonkowego głowy i szyi. Najistotniejszy związek aktywnej
infekcji HPV z rozwojem nowotworu stwierdzono w guzach zlokalizowanych w obrębie
migdałka podniebiennego i pozostałych lokalizacji gardła środkowego. Występowanie
nowotworów związanych z HPV w innych lokalizacjach anatomicznych odnotowywano
zdecydowanie rzadziej.
Według polskiego piśmiennictwa, występowanie HPV w rakach płaskonabłonkowych
waha się w przedziale od 0–72%. Przyczyną tych wyników może być duża ilość wyników
fałszywie dodatnich, związanych z doborem technik diagnostycznych.
Celem pracy było poszukiwanie aktywnej infekcji wirusem HPV16 w rakach głowy i
szyi z zastosowaniem algorytmu: badanie immunohistochemiczne dla p16 z następczym
badaniem GP5+/6+-PCR.
Materiał obejmował grupę 50 chorych leczonych operacyjnie z powodu raka
płaskonabłonkowego głowy i szyi zlokalizowanego w obrębie: gardła środkowego N=10,
jamy ustnej N=31 i krtani N=9. W celu oceny występowania aktywnej infekcji HPV
wykonano barwienia immunohistochemiczne dla p16, a w przypadku uzyskania wyników
dodatnich diagnostykę uzupełniono o technikę(GP)5+/6+ PCR.
W 8% przypadków wykazano pozytywne barwienie dla p16 w co najmniej 10%
komórek. W żadnym z przypadków nie zaobserwowano aktywnej infekcji HPV.
W żadnym z badanych przypadków nie stwierdzono obecności wirusa, co może świadczyć o
stosunkowo niskim udziale raków związanych z HPV w Polsce. Klasyczna ścieżka
kancerogenezy, związana ze środowiskowymi czynnikami ryzyka zdaje się odgrywać
najistotniejszą rolę.
Badanie immunohistochemiczne dla p16 stanowi dobry test przesiewowy dla
poszukiwania aktywnej infekcji HPV. Ze względu na pewną ilość wyników fałszywie
dodatnich, pozytywne wyniki wymagają jednak uzupełnienia o techniki PCR, np. GP5+/6+PCR
Słowa kluczowe: rak płaskonabłonkowy głowy i szyi, wirus brodawczaka ludzkiego,
czynniki ryzyka
ABSTRACT
HPV, mainly HPV type 16 and to a lesser extent type 18, is a newly identified causal factor
for SCCHN. The association between HPV and SCCHN is strongest for cancers of the tonsil,
intermediate for the rest of the oropharynx, and weakest for the oral cavity and larynx.
However, The prevalence of HPV in SCCHN in Poland reported in the literature varies from
0–72% One of the reasons of such a different results may be in our opinion method-related
false positive results. The aim of the study, was the assessment of HPV prevalence in the head
and neck cancer patients according to “Amsterdam Algorithm” in polish population of
SCCHN patients.
The material comprised of tumor tissue obtained from 50 HNSCC patients with a
primary tumor in the oral cavity, oropharynx or larynx, who were scheduled for surgical
treatment. For all cases the “Amsterdam Algorithm” was performed: First p16
immunostaining was conducted and secondly the HPV DNA has been detected with the use of
HPV DNA general primer (GP)5+/6+ PCR, followed by RLB hybridization.
In 8% of cases the staining was observed in 50% of cancer cells or more. There was no
HPV DNA detected in any case.
There was no HPV DNA detected in any case, which may indicate the lower HPV
prevalence in polish population than in Western Europe and US and smoking and drinking
associated carcinogenesis. The p16 expression has been found in 8% of the patients and
supplementary (GP)5+/6+ PCR did not detect the presence of HPV DNA. Thus, the p16
immunostaining is of limited use as a sole method of HPV detection and needs to be
complemented by other techniques.
Key words: Head and neck cancer, Human papilloma virus, Casual risk factors