Profesjonalna ocena ryzyka przemocy

Ocena ryzyka przemocy
Podręcznik użytkownika
Kevin S. Douglas
Stephen D. Hart
Christopher D. Webster
Henrik Belfrage
Mental Health, Law, and Policy Institute
Simon Fraser University
i
Mental Health, Law, and Policy Institute
Simon Fraser University
© 2013 by the Mental Health, Law, and Policy Institute, Simon Fraser University
Kevin S. Douglas, Stephen D. Hart, Christopher D. Webster i Henrik Belfrage zastrzegają sobie prawa
autorskie do niniejszej publikacji.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część niniejszej publikacji nie może być powielana,
przechowywana w żadnym systemie, przekazywana w żadnej postaci ani za pomocą żadnych
nośników elektronicznych, mechanicznych, fotokopii, nagrań, ani w żaden inny sposób bez
uprzedniej zgody wydawcy.
W celu uzyskania informacji dotyczących zgody na wykorzystanie materiałów z niniejszej publikacji
lub innych informacji dotyczących niniejszej publikacji lub publikacji powiązanych, prosimy o kontakt
z The Mental Health, Law, and Policy Institute: [email protected] lub ProActive ReSolutions:
Telefon:
+1 604 482-1750 or +1 877 585-9933
Faks:
+1 604 669-0145
E-mail:
[email protected]
Strona
internetowa: http://www.proactive-resolutions.com
UWAGA
Niniejsza publikacja została stworzona w celu przedstawienia dokładnych i wiarygodnych informacji
oraz opinii i zaleceń autorów odnośnie do materii, której ona dotyczy. Podczas opracowywania
niniejszej publikacji autorzy i wydawca dołożyli należytych starań, ale nie udzielają żadnych
wyraźnych ani pośrednich gwarancji odnośnie do ewentualnych błędów i braków. Autorzy i wydawca
nie świadczą żadnych usług specjalistycznych związanych ze sprzedażą publikacji. Czytelnicy, którzy
zamierzają odwołać się do tej publikacji w trakcie podejmowania decyzji lub określonych działań,
powinni najpierw skonsultować się z niezależnymi źródłami w celu weryfikacji, aktualizacji lub
potwierdzenia treści zawartych w niniejszej publikacji. Autorzy i wydawca nie ponoszą
odpowiedzialności za żadne szkody wynikające z odwołania się czytelnika do fragmentu lub całości
tej publikacji.
HCR-20v3: ocena ryzyka przemocy: podręcznik użytkownika / Kevin S. Douglas, Stephen D. Hart,
Christopher D. Webster, Henrik Belfrage.
ISBN kanadyjski: 978-0-86491-344-9 (pbk.)
ISBN tłumaczenia polskiego: 978-83-946411-0-8
1. Przemoc—Prognozowanie. 2. Ocena ryzyka. 3. Psychiatria sądowa. I. Douglas, Kevin S. (Kevin
Stewart), 1970-, autor II. Hart, Stephen D. (Stephen David), 1962-, autor III. Webster, Christopher
D. (Christopher David), 1936-, autor IV. Belfrage, Henrik (Nils Henrik Johannes), 1955-, autor V.
Simon Fraser University. Mental Health, Law, and Policy Institute VI. Tytuł.
iii
Polskie tłumaczenie: Michał Nowopolski, Agnieszka Welento-Nowacka, Leszek Ciszewski, Elmira
Kozicka, Janusz Masłowski, Tomasz Wieczorek, Agata Wrzesińska
Tłumaczenie zwrotne: Andrzej Axer
Korekta językowa: Łukasz Plenikowski
Instytucje wspierające proces implementacji HCR-20V3:
Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych
w Starogardzie Gdańskim
Regionalny Ośrodek Psychiatrii Sądowej
Starogard Gdański
Prawa autorskie do polskiego tłumaczenia, wydawca:
Michał Nowopolski
ul. Chwaszczyńska 11/10, 80-871 Gdańsk
e-mail: [email protected]
tel: (+48) 606 452 939
strona internetowa: www.ryzykoprzemocy.pl
iv
Spis treści
O autorach.............................................................................................................................. ix
O okładce ................................................................................................................................ x
Wprowadzenie ....................................................................................................................... xi
Przedmowa tłumaczy ............................................................................................................ xiv
Przedmowa do wydania polskiego ………………………………………………………………………………………….xvi
Rozdział 1. Historia i powstanie HCR-20 .................................................................................... 1
WSTĘP.......................................................................................................................................... 1
CZĘŚĆ 1: KLUCZOWE POJĘCIA ..................................................................................................... 2
Przemoc ................................................................................................................................ 3
Ryzyko ................................................................................................................................... 4
Ocena .................................................................................................................................... 5
Zarządzanie ........................................................................................................................... 5
Oparcie na dowodach ........................................................................................................... 6
Podsumowanie ..................................................................................................................... 7
CZĘŚĆ 2: SPOSOBY PODEJMOWANIA DECYZJI ............................................................................ 8
Procedury dyskrecjonalne (uznaniowe)................................................................................ 9
Procedury niedyskrecjonalne (nieuznaniowe).................................................................... 10
Ewolucja oceny ryzyka przemocy ....................................................................................... 11
C: ROZWÓJ HCR-20 .................................................................................................................... 14
HCR-20V1 ............................................................................................................................. 14
HCR-20V2 ............................................................................................................................. 18
Rozdział 2. Opracowywanie HCR-20V3 ..................................................................................... 20
PRZESŁANKI DO DALSZYCH ZMIAN ............................................................................................
ZASADY PRZEWODNIE ...............................................................................................................
Ciągłość koncepcji ...............................................................................................................
Wcielenie podejścia SPJ ......................................................................................................
Zastosowanie kliniczne i praktyczne ...................................................................................
Większa przejrzystość .........................................................................................................
Aspekty prawne i etyczne ...................................................................................................
v
21
22
22
22
23
23
23
Uzasadnienie empiryczne ...................................................................................................
ETAPY PRAC NAD HCR-20V3 .......................................................................................................
Przegląd i analiza pod względem pojęciowo-logicznym .....................................................
Beta-testy kliniczne i informacje zwrotne od użytkowników .............................................
Nasza odpowiedź na wstępne informacje zwrotne ............................................................
Dalsze informacje zwrotne .................................................................................................
EWALUACJA PROCESU REWIZJI .................................................................................................
Trafność treściowa ..............................................................................................................
Zgodność ocen ....................................................................................................................
Trafność diagnostyczna.......................................................................................................
Trafność prognostyczna ......................................................................................................
ZESTAWIENIE ISTOTNYCH RÓŻNIC POMIĘDZY HCR-20V2 i HCR-20V3 .........................................
A. Zmiany w nazewnictwie podstawowych czynników ryzyka ...........................................
B. Zmiany w treści niektórych podstawowych czynników ryzyka.......................................
C. Dodanie podpozycji do złożonych czynników ryzyka .....................................................
D. Dodanie wskazówek do definicji czynników ryzyka .......................................................
E. Objaśnienie procedury stosowania.................................................................................
ZALECENIA DOTYCZĄCE EWALUACJI HCR-20V3..........................................................................
Obecność, Istotność, SRR (sumaryczne oceny ryzyka) .......................................................
Wskazówki dotyczące czynników ryzyka ............................................................................
Opracowanie oceny ryzyka .................................................................................................
Planowanie scenariuszy ......................................................................................................
Zarządzanie ryzykiem ..........................................................................................................
Wdrażanie ...........................................................................................................................
Inne zagadnienia ogólne .....................................................................................................
24
24
24
26
28
28
29
29
29
30
32
35
35
35
37
37
38
38
39
39
39
40
40
40
40
Rozdział 3. Stosowanie HCR-20V3 ............................................................................................ 41
OBSZARY ZASTOSOWANIA ........................................................................................................
Wiek osób ocenianych ........................................................................................................
Obszary i możliwości zastosowania ....................................................................................
Kryterium oceny: Ryzyko przemocy wobec innych osób ....................................................
Określenie rodzaju przemocy .............................................................................................
Zasady wykluczające ...........................................................................................................
Kwalifikacje użytkowników .................................................................................................
Zastosowanie w procesie podejmowania decyzji dla celów klinicznych i sądowych .........
Zastosowanie do celów badawczych ..................................................................................
Szkolenie użytkowników .....................................................................................................
PRZEGLĄD PROCEDUR STOSOWANIA .......................................................................................
ETAP 1: INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZYPADKU ........................................................................
Zbieranie informacji ............................................................................................................
Dokumentowanie informacji ..............................................................................................
vi
41
41
41
42
44
44
44
45
46
46
46
47
47
50
Ocena zespołowa a ocena indywidualna ............................................................................
ETAP 2: OBECNOŚĆ CZYNNIKÓW RYZYKA .................................................................................
Pomijanie czynników ryzyka ...............................................................................................
Kodowanie czynników historycznych (H)............................................................................
Kodowanie czynników klinicznych (C) ................................................................................
Kodowanie czynników zarządzania ryzykiem (R) ................................................................
Kodowanie czynników ryzyka z podpozycjami ...................................................................
Kodowanie wskazówek .......................................................................................................
Związek pomiędzy oceną wskazówek a oceną czynników ryzyka ......................................
ETAP 3: ISTOTNOŚĆ CZYNNIKÓW RYZYKA .................................................................................
ETAP 4: OPRACOWANIE DOTYCZĄCE RYZYKA ..........................................................................
ETAP 5: SCENARIUSZE RYZYKA ..................................................................................................
ETAP 6: STRATEGIE ZARZĄDZANIA ............................................................................................
Zasady główne ....................................................................................................................
Wybór strategii zarządania .................................................................................................
ETAP 7: WNIOSKI I OPINIE .........................................................................................................
Ryzyko przemocy w przyszłości/Ustalenie priorytetów dla przypadku ..............................
Ryzyko poważnych obrażeń ciała ........................................................................................
Bezpośrednie zagrożenie przemocą ...................................................................................
Ponowna ocena...................................................................................................................
Wskazanie innych zagrożeń ................................................................................................
50
51
52
53
54
56
59
59
59
59
63
66
69
69
70
73
73
74
75
75
76
Rozdział 4. Czynniki ryzyka i instrukcje dotyczące kodowania HCR-20V3 ................................... 78
H1 – Historia problemów z przemocą ....................................................................................... 79
H2 – Historia problemów z innymi zachowaniami antyspołecznymi ........................................ 82
H3 – Historia problemów z relacjami ........................................................................................ 84
H4 – Historia problemów z zatrudnieniem ............................................................................... 86
H5 – Historia problemów z używaniem substancji psychoaktywnych ...................................... 88
H6 – Historia problemów z głębokimi zaburzeniami psychicznymi .......................................... 90
H7 – Historia problemów z zaburzeniami osobowości ............................................................. 94
H8 – Historia problemów z doświadczeniami traumatycznymi ............................................... 97
H9 – Historia problemów z postawą akceptującą przemoc ...................................................... 99
H10 - Historia problemów z odpowiedzią na leczenie i nadzór .............................................. 101
C1 – Aktualne problemy z wglądem ........................................................................................ 103
C2 – Aktualne problemy z wyobrażeniami i zamiarami dotyczącymi przemocy ..................... 105
C3 – Aktualne problemy z objawami głębokiego zaburzenia psychicznego ........................... 107
C4 – Aktualne problemy z niestabilnością ............................................................................... 111
C5 – Aktualne problemy z odpowiedzią na leczenie i nadzór ................................................. 113
R1 – Przyszłe problemy ze świadczeniami specjalistycznymi i planami .................................. 116
R2 – Przyszłe problemy z sytuacją życiową ............................................................................. 118
R3 – Przyszłe problemy ze wsparciem społecznym................................................................. 120
vii
R4 – Przyszłe problemy z odpowiedzią na leczenie i nadzór ................................................... 121
R5 – Przyszłe problemy ze stresem i radzeniem sobie ze stresem ......................................... 124
Bibliografia .......................................................................................................................... 125
Załączniki............................................................................................................................. 138
Załącznik A: Jednostronicowy arkusz oceny ............................................................................ 138
Załącznik B: Dwustronicowy arkusz oceny .............................................................................. 139
Załącznik C: Arkusz roboczy ..................................................................................................... 141
viii