Idea Społeczeństwa Informacyjnego jako element globalnej strategii

Transkrypt

Idea Społeczeństwa Informacyjnego jako element globalnej strategii rozwoju Wspólnoty Europejskiej.
Idea Społeczeństwa Informacyjnego jako element globalnej strategii
rozwoju Unii Europejskiej.
/Zaktualizowano w dniu 07.06.2001 r./
Wstęp
I.
II.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
III.
1.
2.
3.
Rozwój idei Społeczeństwa Informacyjnego
Inicjatywa eEurope.
Ogłoszenie inicjatywy, szczyt UE w Helsinkach, 10-11 grudnia 1999 r.
Rozwój inicjatywy po szczycie w Helsinkach
Specjalne posiedzenie Rady Europejskiej w Lizbonie, 23 – 24 marca 2000 r.
Szczyt Unii Europejskiej w Feira (19 – 20 czerwiec 2000 r.) – plan działania.
Szczyt w Nicei (7 – 8 grudzień 2000) – pierwsza ocena realizacji inicjatywy eEurope.
• Monitorowanie i promocja
• Realizacje narodowe.
Inicjatywa „eEurope – An Information Society for All” - przygotowania do
wiosennego szczytu Unii Europejskiej w Sztokholmie 23 –24 marca 2001 r.
Przygotowania do ogłoszenia planu działania eEurope+
Co poza inicjatywą eEurope.
„Go Digital” inicjatywa Unii Europejskiej skierowana do małych i średnich
przedsiębiorstw.
Program „e-Content”.
Inne inicjatywy i programy wspólnotowe.
Wstęp.
Rozwijające się mentalnie, kulturowo, naukowo społeczeństwo tworzy nowe wynalazki,
nowe narzędzia pracy, one z kolei wywołują dalszy postęp, który oddziaływuje na
społeczeństwo. To klasyczna spirala ewolucji. Jednak koniec XX wieku, był świadkiem już
nie ewolucji lecz kolejnej rewolucji technicznej – rewolucji informacyjnej. Jej motorem stały
się: elektronika, miniaturyzacja, digitalizacja treści, telekomunikacja, internet,
programowanie pracy urządzeń elektronicznych. Wytworzono wyszukane narzędzia
przetwarzania informacji. Możliwość gromadzenia, przekształcania, zapamiętywania,
szybkiego przesyłania informacji bez względu na odległość, sprowadzanie do jednolitego
zapisu cyfrowego zarówno tekstu jak i dźwięku czy obrazu, zmieniła rolę i znaczenie
informacji w życiu codziennym. Świat otaczających nas informacji oraz narzędzia do ich
wykorzystywania mają istotny wpływ na dokonujące się przemiany społeczne. Właśnie
komputer stał się symbolem XX wieku.
I.
Rozwój idei Społeczeństwa Informacyjnego
Bez szczegółowego dociekania autorstwa pojęcia „społeczeństwo informacyjne” można
przyjąć, że najważniejsze dla jego upublicznienia i właściwej kreacji było opublikowanie w
roku 1994 przez Komisję Europejską dokumentu „Europa i społeczeństwo globalnej
informacji. Zalecenia dla Rady Europejskiej” – zwanego, od nazwiska propagującego go
członka Komisji Europejskiej, Raportem Bangemanna1.
Intencją autorów raportu było przedstawienie opinii o zmianach zachodzących pod wpływem
nowoczesnych technologii teleinformatycznych we współczesnym społeczeństwie, o szansach
oraz zagrożeniach.
1
Raport Bangemanna, co jest jego szczególną zasługą, otworzył publiczną debatę na temat
europejskich szans zrównoważonego rozwoju, wzmocnienia gospodarki, aktywnego
konkurowania na rynkach światowych. Przyczynił się do aktywizacji wielu środowisk
zawodowych i społecznych widzących w technologiach teleinformatycznych szansę dla
Europy. Raport był także przedmiotem pogłębionej analizy podczas I Kongresu Informatyki
Polskiej w Poznaniu w 1994 roku2. (Warto przypomnieć, iż jednym z członków ówczesnej
„grupy Bangemanna” był aktualny przewodniczący Komisji Europejskiej Romano Prodi. To
wiele wyjaśnia w świetle dzisiejszych działań Komisji).
Tocząca się debata na temat szans oraz towarzyszących im uwarunkowań, jakie niesie
niespotykany wcześniej rozwój elektroniki, telekomunikacji, informatyki, doprowadziła do
szeregu konkluzji wytyczających wyzwania dla współczesnego społeczeństwa europejskiego:
- narzędzia elektronicznej gospodarki umożliwiają lepszą, efektywniejszą organizację
Wspólnego Rynku, aktywizację małych i średnich przedsiębiorstw, regionów gorzej
rozwiniętych lub usytuowanych w trudniejszych warunkach geograficznych,
- poprawa warunków funkcjonowania rynku europejskiego podnosi jego konkurencyjność
w stosunku do innych regionów świata,
- inwestycje w sektorach telekomunikacji, technologii informatycznej i informacyjnej,
mediów, są najbardziej dochodowe,
- rozwój telekomunikacji, technologii informatycznych, mediów jest tak dynamiczny iż
pozostanie za nim w tyle może spowodować nieodwracalną przepaść i degradację w
stosunku do tych krajów, które osiągną w nich prymat,
- jedynie wykształcone i zdolne do absorpcji wiedzy społeczeństwa mogą skutecznie
budować nowoczesną, konkurencyjną gospodarkę oraz jednocześnie uczestniczyć w
efektach, które ona przynosi,
- rozwój technologii teleinformatycznych tworzy sam w sobie najbardziej perspektywiczny
rynek pracy, a co za tym idzie, jest czynnikiem przeciwdziałającym bezrobociu,
- rozwój oraz powszechne wykorzystywanie usług opartych o technologie
teleinformatyczne zmieniają warunki pracy oraz życia społeczeństwa europejskiego,
- powodzenie jednostki, grup społecznych pozostawać będzie w ścisłym związku z
umiejętnościami oraz możliwościami korzystania z usług opartych na technologiach
teleinformatycznych.
Abstrakcyjne pojęcie „społeczeństwo informacyjne” stało się synonimem nowoczesności,
kreatywności, aktywności, wolności oraz dobrobytu ogółu ludzi w Europie, co osiągnięte
zostanie poprzez powszechne wykorzystanie i adaptację w życiu codziennym narzędzi,
systemów i technik teleinformatycznych. Społeczeństwo wieku informacyjnego,
społeczeństwo rewolucji informacyjnej to przykłady innych określeń tego samego zjawiska.
Dyskusja na temat definicji „społeczeństwa informacyjnego” co pewien czas powraca i należy
ją zostawić zainteresowanym oraz socjologom. Bardziej istotną dla opisu jest definicja „usług
społeczeństwa informacyjnego” (Information Society services). W dyrektywach UE3
określane są one jako usługi świadczone odpłatnie, na odległość, przy wykorzystaniu środków
elektronicznych, na życzenie zainteresowanego. Każdy z członów tej definicji jest
szczegółowo zinterpretowany dając jej większą elastyczność. (Szczególnego znaczenia
definicja ta nabrała np. w dyrektywie o elektronicznym handlu.)
Druga połowa lat 90 tych to okres wielopłaszczyznowych działań zarówno instytucji Unii
Europejskiej jak i krajów członkowskich wokół zagadnień związanych ze społeczeństwem
informacyjnym. Z różnych inicjatyw powstało szereg raportów, analiz, dokumentów
strategicznych. Eksperci dokonywali wymiany poglądów podczas spotkań grup roboczych,
2
konferencji tematycznych. Zarysowały się wówczas wyraźnie pewne kierunki, które uznano
za kluczowe dla realizacji postulatów społeczeństwa informacyjnego:
- potrzeba liberalizacji rynków, na których realizowane są usługi społeczeństwa
informacyjnego,
- konieczność dostosowania prawa do potrzeb świadczenia usług społeczeństwa
informacyjnego,
- konieczność kształcenia osób w kierunku dalszego rozwoju a także wykorzystywania
usług społeczeństwa informacyjnego,
- budowa infrastruktury technicznej oraz publicznie dostępnych zasobów informacyjnych,
- intensyfikacja działań w dziedzinie badań i rozwoju.
Niezwykle ważną dla europejskiego wymiaru społeczeństwa informacyjnego oraz potrzeby
wzmożenia aktywności w dążeniu do osiągnięcia jego priorytetów stała obserwacja wyników
ekonomicznych Stanów Zjednoczonych, gdzie jak wskazywały badania, uzyskanie szybszego
wzrostu gospodarczego jednoznacznie korelowało z dominacją światową w dziedzinie
internetu, telekomunikacji i technologii informatycznych. Niezależnie od słuszności samych
w sobie postulatów społeczeństwa informacyjnego, właśnie potrzeba rywalizacji, stała się w
końcu lat 90-tych jednym z podstawowych motorów wzmożenia aktywności krajów Unii
Europejskiej w sektorze ICT (Information and Communication Technology).
Konwergencja sektorów telekomunikacji, mediów i technologii informatycznych.
Dokumentem otwierającym nowy rozdział w postrzeganiu społeczeństwa informacyjnego
stała się zielona księga Komisji Europejskiej „Green paper on the convergence of the
telecommunications, media and information technology sectors, and the implications for
regulation. Towards an Information Society approach” opublikowana w 1997 roku4.
Wskazano w niej na rosnące zjawisko wykorzystywania tych samych technik w sektorach:
telekomunikacji, mediów oraz technologii informatycznych.
Digitalizacja obrazu, dźwięku, tekstu sprowadzająca je do wspólnej, łatwo zapamiętywanej
oraz transmitowanej postaci stworzyła nowe możliwości wzajemnego oddziaływania i
rozwoju. Sieci o zasięgu globalnym, przede wszystkim internet, otworzyły nieograniczony
obszar ich wykorzystywania.
Prowadzi to nieuchronnie do wzajemnego przenikania zainteresowań sektorów. Dotyczy to w
równym stopniu tworzenia i przekazu treści jak i zaangażowania kapitałowego. Sieci
komputerowe mogą być wykorzystywane do rozmów telefonicznych, sieci kablowe do
dostępu do internetu, sprzęt komputerowy do odtwarzania muzyki i filmowych obrazów
ruchomych, prasa codzienna dostępna jest w internecie, przykłady można mnożyć. Firmy
tradycyjnie działające w sferze mediów inwestują w telekomunikację i internet, producenci
oprogramowania wkraczają na rynek mediów, firmy z sektora techniki teleinformatycznej
próbują integrować usługi. Szczególnie ostatnie miesiące obfitują w tego typu przykłady.
Konwergencja staje się faktem.
Zielona księga otworzyła debatę nad zarysowanymi zagadnieniami. Jej celem było
przedstawienie szerszemu ogółowi implikacji jakie dla społeczeństwa europejskiego ma
proces zbliżania się sektorów, powstawania całkiem nowych usług, nowych modeli
konsumpcji. W 1999 roku opublikowany został raport podsumowujący5, w którym jeszcze raz
podkreślono dalekosiężność zachodzących zmian nie tylko w sferze techniki lecz także usług,
sposobów prowadzenia działalności gospodarczej, dialogu społecznego, jakości życia
mieszkańców Europy.
3
Nie przeceniając znaczenia zielonej księgi konwergencji sektorów, twierdzi się, że dokonała
ona niezbędnego bilansu rozproszonych działań na rzecz kreacji idei społeczeństwa
informacyjnego w Europie i przyczyniła się tym samym do ich większej koncentracji.
Pojęcie „społeczeństwo informacyjne” zadomowiło się w teraźniejszości Unii Europejskiej.
Najlepszymi tego przykładami są: zmiana tradycyjnej nazwy Dyrekcji Generalnej Komisji
Europejskiej – Telekomunikacja na Społeczeństwo Informacyjne (Information Society
Directorate-General) oraz ustalenie w 5 Programie Ramowym Badań i Rozwoju Unii
Europejskiej specjalnego programu pod nazwą Przyjazne Społeczeństwo Informacyjne (Userfriendly Information Society) z ogromnym budżetem w wysokości 3,6 miliarda euro.
W samej Komisji Europejskiej zagadnieniami z obszaru zainteresowań społeczeństwa
informacyjnego (telekomunikacja, systemy i technologie teleinformatyczne, badania i rozwój,
media, aspekty prawne, internet, elektroniczna gospodarka, edukacja itd.) zajmuje się min. 1,5
– 2 tys. osób. Jednoznacznie świadczy to o wadze, jaka przykładana jest do budowy we
Wspólnotach Europejskich nowoczesnego, zasobnego społeczeństwa, gospodarki opartej o
wiedzę.
Od grudnia 1999 roku, na ogół spraw w Unii Europejskiej związanych z zagadnieniami
społeczeństwa informacyjnego należy patrzyć przez pryzmat inicjatywy „eEurope – An
Information Society for All”. Dynamika jej rozwoju jest najlepszym dowodem celowości i
aktualności jej zamierzeń, spójności z oczekiwaniami Wspólnoty Europejskiej.
II.
Inicjatywa „eEurope – An Information Society for All”.
II.1
Ogłoszenie inicjatywy, szczyt UE w Helsinkach, 10-11 grudnia 1999 r.
8 grudnia 1999 roku, na dwa dni przed europejskim szczytem w Helsinkach, przewodniczący
Komisji Europejskiej Romano Prodi ogłosił otwarcie inicjatywy „eEurope - an Information
Society for All”6. Jej celem jest przyspieszenie działań na rzecz transformacji społeczeństwa
europejskiego do Społeczeństwa Informacyjnego.
Od samego początku inicjatywa „eEurope” ( tak jest ona w skrócie określana), stała się
jednym z kluczowych elementów strategii Komisji Europejskiej mającej na celu modernizację
i umocnienie europejskiej gospodarki. Założono, iż mieć ona będzie korzystny wpływ na
wzrost zatrudnienia, efektywność i konkurencyjność produkcji oraz na całą sferę życia
publicznego w Europie.
Podstawowymi celami inicjatywy „eEurope” są:
- wprowadzenie mieszkańców Europy, we wszystkich sferach ich działalności: w pracy, w
domu, w szkole, w interesach, w kontaktach z administracją publiczną - w wiek
cywilizacji cyfrowej,
- tworzenie Europy zdolnej do spożytkowywania informacji cyfrowej, konkurencyjnej w
stosunku do reszty świata, wspierającej kreatywną kulturę, gotowej do finansowania i
rozwoju nowych idei,
- zapewnienie, aby dokonujące się procesy uwzględniały uwarunkowania socjalne,
tworzyły zaufanie i wzmacniały jedność.
W celu osiągnięcia tych szczytnych zamierzeń Komisja Europejska wytyczyła w pierwszym
etapie 10 tematycznych obszarów działania, na których skupiać się powinny wysiłki zarówno
samej Komisji jak i krajów członkowskich, przemysłu, mieszkańców Europy.
4
Są nimi:
− Młodzież Europy w wieku cywilizacji cyfrowej: wprowadzenie internetu, środków
multimedialnych do szkół, zaadoptowanie ich do potrzeb edukacji na miarę wyzwań
nowego wieku;
− Tani dostęp do internetu: zwiększenie konkurencji a przez to obniżenie cen, poszerzenie
możliwości wyboru operatorów, zaprzestanie uprzywilejowanej działalności
dominujących operatorów, szersze udostępnienie częstotliwości dla systemów
bezprzewodowych;
− Przyspieszenie w elektronicznej gospodarce: przyspieszenie niezbędnych regulacji
prawnych, wdrożenie elektronicznych procedur w zamówieniach publicznych, specjalne
wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw, kreacja ogólno-europejskiej domeny .eu
usprawniającej elektroniczny handel w obrębie Europy;
− Szybki internet dla potrzeb naukowców i studentów: budowa i udostępnienie szybkich
łącz internetowych dla potrzeb badań naukowych i studentów tj. grupy mającej
największy wkład w powstanie internetu, grupy o szczególnym zapotrzebowaniu na
szybką, bezpośrednią wymianę informacji;
− Karty elektroniczne dla bezpieczeństwa dostępu do informacji: stworzenie
europejskiej infrastruktury dla szerszego wykorzystywania kart elektronicznych w
różnych aplikacjach, dokonanie uzgodnień specyfikacyjnych;
− Kapitał zwiększonego ryzyka dla małych i średnich przedsiębiorstw w sferze
wysokiej technologii: stworzenie innowacyjnego podejścia w celu maksymalnego
pozyskania kapitału na rzecz pro-rozwojowych przedsiębiorstw oraz perspektywicznych
przedsięwzięć.
− Uwzględnienie potrzeb osób niepełnosprawnych: zapewnienie aby rozwój
społeczeństwa informacyjnego uwzględniał potrzeby osób niepełnosprawnych, stworzenie
stosownych przepisów prawa, zaleceń realizacyjnych;
− Służba zdrowia on-line: zwiększenie wysiłków na rzecz upowszechnienia usług
sieciowych oraz technologii elektronicznych w opiece zdrowotnej, promocja najlepszych
doświadczeń obsługi sieci medycznych, szpitali, laboratoriów, farmacji, dostępu do baz
danych i bibliotek medycznych, standaryzacja w obszarze informatyki medycznej,
wykorzystanie kart elektronicznych w dostępie do danych zdrowotnych pacjenta;
− Inteligentny transport: działania na rzecz lepszego wykorzystania współczesnej techniki
na rzecz transportu, zapewnienie lepszego planowania podróży, swobodnego
komunikowania się podczas podróży oraz wykorzystywania numeru alarmowego 112,
podniesienie poziomu bezpieczeństwa podróżowania;
− Rząd on-line: zapewnienie skutecznych narzędzi dostępu obywateli do informacji sektora
publicznego, umożliwienie komunikowania się obywateli z sektorem publicznym przy
wykorzystaniu systemów teleinformatycznych.
W ramach każdego z wymienionych wyżej obszarów wskazane zostały krótko i
średniookresowe cele, które powinny zostać osiągnięte w przedziałach czasowych do roku
2003.
Podczas szczytu w Helsinkach (10-11 grudnia 1999 r.) inicjatywa „eEurope” uzyskała
wstępne poparcie jego uczestników i skierowana została do dalszych uszczegółowień do
Komisji Europejskiej oraz grona ekspertów.
Główne cele inicjatywy, jej znaczenie dla podniesienia poziomu życia obywateli Europy,
tworzenia nowych miejsc pracy, wzrostu konkurencyjności gospodarki europejskiej były
przedmiotem licznych wystąpień wysokich urzędników Komisji Europejskiej, komisarzy
Erkki Liikanena, Anny Diamantopoulu, Fritsa Bolkensteina, dyrektora generalnego Roberta
5
Verrue. W ramach portalu internetowego Unii Europejskiej stworzono stronę poświęconą tej
inicjatywie7, otwarto specjalny adres dla komunikacji z zespołem pracującym nad jej dalszym
rozwinięciem.
II.2
Rozwój inicjatywy „eEurope” po szczycie w Helsinkach.
W ramach dyskusji nad inicjatywą, m.in. w Parlamencie Europejskim, w krajach
członkowskich, zgłaszano szereg uwag dotyczących doboru kluczowych działań, ustalenia
priorytetów, sposobu ich realizacji oraz źródeł finansowania, zobowiązań krajów
członkowskich itp. W sumie jednak inicjatywa się przyjęła o czym najlepiej świadczą
dokumenty „eEurope – an Information Society for All. Progress Report”8 oraz „The
Lisbon European Council – an Agenda of Economic and Social Renewal for Europe”
przedstawione przez Komisję Europejską jako podstawa do dyskusji podczas specjalnego
posiedzenia Rady Europejskiej w Lizbonie w dniach 23-24 marca 2000 r.
Pierwszy ze wspomnianych wyżej dokumentów, „eEurope - an Information Society for All.
Progress Report” dokonał podsumowania dyskusji, jakie toczyły się w różnych gremiach
wokół samej inicjatywy. Jeszcze raz wskazały one na znaczenie jakie dla nowoczesnej i
konkurencyjnej gospodarki ma internet, który powinien się stać instrumentem jej rozwoju w
krajach Unii Europejskiej. Dla utrzymania konkurencyjności Europy na rynkach światowych,
niezbędny jest dynamiczny rynek kapitałowy, wykształcone i efektywnie wykorzystujące
techniki teleinformatyczne kadry, nowe atrakcyjne produkty oraz skuteczne obniżanie cen.
Stanie się to możliwe w następstwie budowy nowego modelu gospodarki – e-gospodarki (eeconomy).
W opisie 10 wymienionych wcześniej obszarów tematycznych przedstawiono toczące się
wokół nich działania oraz dokonany postęp w ich konkretyzacji. Wskazano także dalsze
niezbędne kroki. Pomimo krótkiego okresu czasu pomiędzy zgłoszeniem inicjatywy
„eEurope” a opublikowaniem raportu, widać było wyraźny postęp świadczący o znacznym
zaangażowaniu się w nią Komisji Europejskiej oraz krajów członkowskich.
Istotnym rozszerzeniem pierwotnego dokumentu przedstawiającego inicjatywę „eEurope”
stała się w „Progress Report” nowa część poświęcona zagadnieniom e-gospodarki.
Przedstawiono w niej analizę porównawczą wskazującą, iż przyczyną niższej
konkurencyjności i gorszych wyników ekonomicznych Unii Europejskiej w stosunku do USA
jest jej opóźnienie w globalnym wykorzystywaniu technologii teleinformatycznych oraz
internetu. Ta interesująca teza została poparta szeregiem faktów oraz danych porównawczych.
Znaczny wzrost produktywności gospodarki amerykańskiej zbiegł się z uruchomieniem
pierwszych „word wide web” i wykorzystaniem internetu jako rynkowego medium. Na 100 o
firm największym kapitale w USA, 50% to firmy działające w obszarze informatyki i
telekomunikacji podczas gdy w UE liczba ta nie przekracza 35%, z czego większość przypada
na operatorów telekomunikacyjnych. Przewaga firm amerykańskich w sektorze IT
(Information Technology) jest przytłaczająca. Pomimo stałego postępu oraz wyjątku kilku
krajów UE (Szwecja, Finlandia, Dania) odsetek osób wykorzystujących internet jest w USA
2-3 krotnie wyższy. Opierając się na analizach handlu elektronicznego business-to-business
wykazujących, że umożliwia on obniżenie cen, niższe zapasy magazynowe, redukcję czasu
obsługi oraz obniżenie kosztów transakcji, pełniejszy zasięg rynkowy, niższe koszty
marketingowe – stwierdza się potrzebę intensyfikacji działań na tym polu w krajach UE. USA
zajmują dominującą pozycję w handlu elektronicznym. W ostatnim okresie czasu obserwuje
się masowy trend firm różnych branż do opracowywania własnych strategii internetowych co
natychmiast podnosi ich wartość giełdową. Wszystko to stanowi wyzwanie dla krajów UE,
którego spełnieniem może stać się inicjatywa „eEurope”. Dalszy rozwój realizacji idei
6
społeczeństwa informacyjnego powinien spowodować w Europie wzrost koniunktury,
poszerzenie rynku, wzrost potencjału i dobrobytu.
W dokumencie „The Lisbon European Council – an Agenda of Economic and Social
Renewal for Europe” za jedno spośród 6-ciu najważniejszych zadań w drodze do nowej
europejskiej gospodarki (new economy, knowledge economy) uznano realizację postulatów
inicjatywy „eEurope”. Skuteczna konkurencja z gospodarką Stanów Zjednoczonych stanie się
możliwa poprzez dalszą popularyzację internetu, liberalizację rynku telekomunikacyjnego,
zwiększenie aktywności w obszarze e-commerce, podniesienie wiedzy komputerowej ogółu
ludności a przede wszystkim młodzieży. Za cele krótkookresowe uznano: przygotowanie
finalnego planu działania inicjatywy „eEurope”, poszerzenie dostępu do internetu poprzez
redukcję kosztów (do końca 2000 r.), zakończenie prac legislacyjnych w obrębie e-commerce
( 2000 r.) oraz przyjęcie nowego pakietu dyrektyw regulacyjnych telekomunikacji ( 2001 r.).
II.3
Specjalne posiedzenie Rady Europejskiej w Lizbonie, 23 – 24 marca 2000 r.
Specjalne posiedzenie Rady Europejskiej w Lizbonie w dniach 23-24 marca 2000 r.
poświęcone było omówieniu zagadnień związanych z koniecznością przebudowy
europejskiego modelu społeczno-ekonomicznego wobec wyzwań jakie niesie współczesna
rewolucja informacyjna. W zgodnej opinii uczestników i obserwatorów, realizacja
nakreślonych podczas posiedzenia Rady zadań, jakie czekają kraje EU w najbliższej dekadzie,
daje szansę dalszego rozwoju. Uznanym priorytetem ma stać się przebudowa społeczna
zgodnie z postulatami inicjatywy „eEurope” - realizacji modelu społeczeństwa
informacyjnego.
W dokumencie końcowym Rady zwartych zostało szereg postulatów odnoszących się do
inicjatywy „eEurope” wzmacniając tym samym jej wymiar i potwierdzając przykładane do
niej znaczenie.
Rada Europejska:
- zaleciła Komisji Europejskiej opracowanie kompleksowego planu realizacyjnego
inicjatywy „eEurope” i przedstawienie go podczas posiedzenia Rady UE w czerwcu w
Feira,
- uznała za konieczne aby business jak i obywatele krajów UE posiadali dostęp do
nowoczesnej infrastruktury teleinformatycznej, aby każdy obywatel posiadał kwalifikacje
komputerowe, uznane za niezbędne w społeczeństwie informacyjnym,
- uznaje za zagrożenie dla społeczeństw lub grup ludności brak możliwości dostępu do
narzędzi lub kwalifikacji niezbędnych w społeczeństwie informacyjnym, co prowadzić
może do izolacji i wykluczenia, np. osób niepełnosprawnych, starszych,
- wskazała iż technologie informacyjne powinny służyć rozwojowi lokalnemu i
regionalnemu, ochronie środowiska i zachowaniu różnic kulturowych, a także umożliwiać
dostęp do informacji o działaniach podejmowanych przez administrację publiczną.
- Biorąc powyższe pod uwagę Rada wezwała:
- Komisję Europejską do jak najszybszego przyjęcia jeszcze w roku 2000, pełnej
legislacji niezbędnej w rozwoju handlu elektronicznego, praw autorskich,
elektronicznych usług finansowych,
- Komisję Europejską do stworzenia mechanizmów i metod podniesienia zaufania do
powszechnego wykorzystywania elektronicznej gospodarki,
- Komisję Europejską aby do roku 2001 zakończone zostały prace nad nowym pakietem
regulacji prawnych w obszarze telekomunikacji, ustalono politykę wobec
częstotliwości niezbędnych dla rozwoju usług telekomunikacji bezprzewodowej,
zakończono pełną liberalizację rynku telekomunikacyjnego,
7
-
-
-
Komisję Europejską oraz kraje członkowskie do wzmożenia wysiłków na rzecz
większej otwartości w konkurowaniu na lokalnych rynkach telekomunikacyjnych
jeszcze przed końcem roku 2000, co pozwoli do redukcji kosztów połączeń tak ważną
np. dla wykorzystywania internetu,
kraje członkowskie do spowodowania aby przed końcem roku 2001 wszystkie szkoły
posiadały dostęp do internetu i zasobów multimedialnych a do końca 2002 r.
przeszkoleni zostali nauczyciele w zakresie korzystania z sieci i zasobów
multimedialnych,
kraje członkowskie do stworzenia do roku 2003 dostępu obywatelom swych państw
do podstawowych usług i informacji sektora publicznego,
całą Wspólnotę, kraje członkowskie aby przy pomocy Europejskiego Banku
Inwestycyjnego umożliwione zostało wszystkim Europejczykom, po możliwie
najniższym koszcie, wykorzystywanie nowoczesnej infrastruktury teleinformatycznej
a także wartościowych jej treści.
Rola rozwoju idei społeczeństwa informacyjnego była wszechobecna we wszystkich niemal
omawianych podczas posiedzenia Rady zagadnieniach. Mówiono o niej w kontekście małych
i średnich przedsiębiorstw, kreacji nowych miejsc pracy, kształcenia powszechnego,
badaniach i rozwoju, ogólnej strategii wzrostu.
II.4
Szczyt Unii Europejskiej w Feira (19 – 20 czerwiec 2000 r.) – plan działania.
Podczas szczytu europejskiego w Feira przyjęty został
plan działania inicjatywy
eEurope20029. 2002 gdyż w następstwie dyskusji zdecydowano iż jej cele muszą być
osiągnięte szybciej niż pierwotnie zakładano. W stosunku do wersji pierwotnej także
nastąpiły zmiany akcentów merytorycznych. Plan ujęty został w 3 grupach tematycznych
rozwiniętych w 11 szczegółowych punktach realizacyjnych.
1. Tańszy, szybszy i bezpieczny internet
a) tańszy i szybszy dostęp do internetu,
b) szybki internet dla badań i studentów,
c) bezpieczne sieci i inteligentne karty (smart cards).
2. Inwestowanie w ludzi i umiejętności
a) młodzież Europy w erze cyfrowej,
b) praca w gospodarce opartej o wiedzę (knowledge-based economy),
c) powszechne korzystanie z gospodarki opartej o wiedzę.
3. Pobudzanie wykorzystania internetu
a) przyspieszenie elektronicznej gospodarki,
b) rząd online: elektroniczny dostęp do usług publicznych,
c) służba zdrowia online,
d) zawartość cyfrowa w sieciach globalnych,
e) inteligentny system transportu.
Założenia planu działania inicjatywy eEurope2002 każdemu z zadań przypisują szereg
działań realizacyjnych. Z kolei dla każdego działania wskazani są jego uczestnicy
instytucjonalni oraz termin, w którym postawiony cel powinien zostać osiągnięty.
Wokół inicjatywy nie stworzono początkowo żadnych instytucjonalnych struktur. Autoryzuje
ją Komisja Europejska lecz adresatami są administracje krajów członkowskich, przemysł IT,
8
operatorzy i dostawcy usług IT, nauka, szeroko pojęty biznes, mieszkańcy Europy, słowem
wszyscy, którzy widzą w niej płaszczyznę zainteresowania.
Samej inicjatywie eEurope nie dedykowano żadnych środków finansowych. Osiągnięcie jej
celów leży w interesie wielu udziałowców. Na poszczególne zadania przeznaczają fundusze
administracje krajów członkowskich, przemysł europejski, banki. Szereg funduszy celowych
oraz programów Unii Europejskiej przekształca się w taki sposób aby móc finansować
tematykę spójną z inicjatywą. Dla przykładu 5 Program Ramowy Badań i Rozwoju, program
IDA, TEN-Telecom, tzw. fundusze strukturalne, środki EBI itd.
II.5
Szczyt w Nicei (7 – 8 grudzień 2000) – pierwsza ocena realizacji inicjatywy
eEurope.
Podczas szczytu UE w Nicei, Komisja Europejska przedstawiła pierwsze po Feira dokonania
osiągnięte na drodze realizacji inicjatywy eEurope10. Szczególnie zaakcentowane zostały
zagadnienia:
- oddźwięk polityczny,
- przyspieszenie w obszarze legislacji,
- specjalne inicjatywy.
Podkreślono, że inicjatywa spotkała się z bardzo dobrym przyjęciem w krajach
członkowskich UE. Nie tylko rządy ale i władze regionalne, przemysł, nauka, obywatele
włączyli się we wspólne przedsięwzięcie, którym stała się inicjatywa eEurope. Wykroczyła
ona daleko poza sferę sektora publicznego.
Także kraje spoza UE podjęły działania spójne z inicjatywą. Dobrym przykładem jest
Norwegia, która przygotowała już własny plan eNorway. Przypomina się deklarację
warszawskiej konferencji społeczeństwa informacyjnego, w której kandydujące kraje
zobowiązały się do przygotowania lustrzanych programów eEurope+.
W zakresie prac legislacyjnych Komisja odnotowała zdecydowany postęp. Nowa ekonomia,
e-commerce, internet wywołały daleko idące przeobrażenia w podstawowych dziedzinach
życia i gospodarki. Muszą za nimi postępować stosowne regulacje legitymujące i
uprawniające działania.
Najważniejszymi dokonaniami, na które zawraca uwagę Komisja są:
- przygotowanie i przekazanie do dalszych prac legislacyjnych tzw. pakietu regulacji
telekomunikacyjnych oraz przyjęcie już, wchodzącego w skład pakietu, najpilniejszego
rozporządzenia w sprawie nieskrępowanego dostępu do lokalnej pętli abonenckiej
(wchodzi w życie z dniem 1stycznia 2001 r.),
- przyjęcie jeszcze przed Feira dyrektywy e-commerce, przyjęcie dyrektywy e-money,
zdecydowany postęp w pracach nad dyrektywą o prawach autorskich dający nadzieje na
jej szybkie przyjęcie,
- wejście w życie modyfikacji rozporządzenia o towarach i usługach podwójnego
przeznaczenia, które będzie miało duże znaczenia dla wymiany oprogramowania i
technologii odpowiedzialnej za bezpieczeństwo informacji oraz pozwoli na budowę
europejskiego rynku dla tych technologii.
Cały szereg działań będących w ścisłym związku z inicjatywą eEurope jest prowadzonych lub
inicjowanych przez różne gremia i organizacje zarówno z kręgu instytucji europejskich jak i
spoza nich.
9
Na specjalne wyróżnienie zasługują działania w obszarach tematycznych:
- Inteligentne karty magnetyczne (Smart Cards); podjęto zdecydowane działania mające
na celu przygotowanie wspólnych standardów i zastosowań. Zaangażował się w to
przemysł, dzięki czemu po dwóch kolejnych spotkaniach na szczycie Smart Cards Summit
w kwietniu oraz we wrześniu 2000 r. powołano 12 grup tematycznych oraz grupę
koordynacyjną. Rokuje to szybki postęp w tej dziedzinie.
- Zawartość internetu pochodzenia europejskiego; Komisja przygotowała program
promujący rozwój europejskich stron internetowych, zapewniających różnorodność
językową i zwalczający bariery dostępu wynikające z różnic językowych. Zakłada się że
w grudniu 2000 r. Rada zaaprobuje wyasygnowanie na ten cel kwoty 150 milionów euro.
- Skutecznie rozwijana jest i wspierana, szczególnie przez kraje członkowskie oraz program
IST, inicjatywa eLearninig. Jest ona przykładem partnerskich stosunków pomiędzy
władzami publicznymi a przemysłem, jak się okazuje w równym stopniu
zainteresowanym rozszerzaniem kwalifikacji odnośnie nowoczesnych technologii oraz
metod pracy.
- Sieć dla nauki; uruchomiony projekt Geant jest pierwszym krokiem w kierunku
rozbudowy sieci akademickiej oraz podniesienia jej szybkości do 10 Gigabitów w roku
2001.
- Fundusze regionalne; w ramach akcji programowania funduszy strukturalnych na lata
2000-2006 wydatkom spójnym z inicjatywą eEurope udzielono zielonego światła. Na
akcje innowacyjne finansowane z tych funduszy przeznaczono kwotę 400 milionów euro.
- Otwarcie domeny wyższego szczebla .eu; w wyniku starań Komisji Europejskiej należy
się spodziewać otwarcia wkrótce domeny wyższego szczebla .eu. Będzie ona miała duże
znaczenie dla trans-europejskich przedsięwzięć teleinformatycznych, w tym z zakresu ecommerce.
Monitorowanie i promocja.
Właściwe monitorowanie inicjatywy eEurope oraz upowszechnianie jej dokonań wymaga
stosownej metodologii oraz działań. Szczyt w Lizbonie opowiedział się za ‘an open method of
co-ordination and benchmarking’. Komisja Europejska, odpowiedzialna za ten aspekt
inicjatywy, wskazuje na dwa zasadnicze czynniki:
-
system ocen,
rozpowszechnianie najlepszych doświadczeń i praktyki.
System ocen, zgodnie z zaleceniami powinien być jasny, publicznie dostępny, dający się
maksymalnie skwantyfikować oraz bazować na realnych danych. Pierwszy zestaw
wskaźników ocen zawiera uzgodniony w Feira plan działania. Był on nadal dyskutowany w
gronie ekspertów krajów członkowskich oraz instytucji europejskich, w tym Eurostatu.
Gotowa jest do ostatecznych decyzji robocza lista wskaźników.
Wychodząc z 11-to punktowego planu działania inicjatywy eEurope2002, do każdego z nich
dostosowany został jeden lub kilka wskaźników ogólnych. W sumie stworzono i opisano 23
wskaźniki ogólne. I tak:
Tani szybki dostęp do internetu
1. Procentowy wskaźnik populacji regularnie wykorzystującej internet
2. Procentowy wskaźnik gospodarstw domowych posiadających dostęp do internetu
3. Koszt dostępu do internetu
10
Szybki internet dla badań i studentów
4. Prędkość połączeń i realizacji usług dostępnych pomiędzy oraz w ramach
narodowych sieci naukowych i edukacyjnych w krajach UE oraz wymiarze
światowym.
Bezpieczne sieci i inteligentne karty (smart cards)
5. Liczba tzw. bezpiecznych serwerów na milion mieszkańców
6. Procentowy wskaźnik problemów z naruszeniem bezpieczeństwa
użytkowaniu internetu
przy
Młodzież Europy w erze cyfrowej,
7. Liczba komputerów na 100 uczniów na pierwszym, drugim i trzecim szczeblu
edukacji
8. Liczba komputerów podłączonych do internetu na 100 uczniów na pierwszym,
drugim i trzecim szczeblu edukacji
9. Liczba komputerów wykorzystujących szybkie łącza internetowe na 100 uczniów
na pierwszym, drugim i trzecim szczeblu edukacji
10. Procentowy wskaźnik nauczycieli wykorzystujących internet do nauczania
przedmiotów nie związanych z komputeryzacją
Praca w gospodarce opartej o wiedzę (knowledge-based economy),
11. Procentowy wskaźnik siły roboczej przeszkolonej, przynajmniej w stopniu
podstawowym, w zakresie wykorzystywania komputerów,
12. Liczba absolwentów kierunków ICT trzeciego stopnia edukacji (wykształcenie
ponad średnie)
13. Procentowy wskaźnik siły roboczej pracującej w trybie telepracy
Powszechne korzystanie z gospodarki opartej o wiedzę.
14. Liczby Publicznych Punktów Internetowych (PIAP) na 1000 mieszkańców
15. Procentowy wskaźnik rządowych stron internetowych, zgodnych z definicją WAI
(Web Accessibility Initiative)
Przyspieszenie elektronicznej gospodarki,
16. Procentowy wskaźnik przedsiębiorstw kupujących oraz sprzedających poprzez
internet
Rząd online: elektroniczny dostęp do usług publicznych,
17. Procentowy wskaźnik usług publicznych odstępnych on-line
18. Publiczne wykorzystywanie świadczonych przez rząd on-line
informacyjnych, składania formularzy
19. Procentowy wskaźnik przetargów publicznych prowadzonych on-line
usług
Służba zdrowia online
20. Procentowy wskaźnik osób zajmujących się profesjonalnie służbą zdrowia,
posiadających dostęp do internetu
21. Wykorzystanie tematycznych stron internetowych przez osoby zajmujące się
profesjonalnie służbą zdrowia
11
Zawartość cyfrowa w sieciach globalnych
22. Procent stron internetowych Unii Europejskiej pośród 50-ciu najczęściej
odwiedzanych stron w danym kraju
Inteligentny system transportu.
23. Procent sieci drogowych posiadających systemy ostrzegania o utrudnieniach w
ruchu oraz zarządzania
Szereg spośród przedstawionych wskaźników wymaga dodatkowego uszczegółowienia lub
formy opisowej. Intencją twórców było zobiektywizowanie ich tak aby były one
porównywalne pomiędzy poszczególnymi krajami, pomiędzy poszczególnymi okresami czasu
oraz aby były możliwe do uzyskania.
Różne są okresy sprawozdawcze dla poszczególnych wskaźników, w większości są 6-cio
miesięczne, w niektórych przypadkach roczne.
Głównym źródłem pochodzenia informacji mają być raporty krajów członkowskich,
opracowania Komisji Europejskiej, dane Eurostatu, przykładowe pomiary i badania
(Eurobarometer).
Bardzo istotne są uszczegółowienia wskaźników podstawowych. Właśnie one składają się na
pełny obraz sytuacji. Dla przykładu, uzupełnieniem wskaźnika 22 (Procent stron
internetowych Unii Europejskiej pośród 50-ciu najczęściej odwiedzanych stron w danym
kraju) są dane mówiące o:
- liczba różnego typu wyszukiwarek, usług, mediów informacyjnych, gier, rozrywki,
edukacji itd.,
- ilości indywidualnych stron internetowych,
- wielkość dostępnych online zasobów rządowych w ilości stron lub megabajtach,
- zatrudnienie w sektorze treści dostępnych online,
- liczby hostów internetowych na 1000 mieszkańców.
Przygotowywanie okresowych analiz wykorzystujących wskaźniki ocen uznane zostało jako
wymóg konieczny dla monitorowania samej inicjatywy. Jak wspomniano system wskaźników
znajduje się w końcowej fazie uzgodnień. Zakłada się, że w pierwszych miesiącach roku 2001
system ocen zostanie przyjęty. Aktualna faza dyskusji ma odpowiedzieć na pytanie kto, w
ramach struktur narodowych ma być odpowiedzialnym za gromadzenie i wstępną analizę
danych.
Promocja najlepszych doświadczeń jest wypróbowanym narzędziem współdziałania
Komisji Europejskiej z krajami członkowskimi. Nie budzi to zastrzeżeń ani konieczności
uszczegółowiania.
Za element promocyjny inicjatywy eEurope uznana została m.in. konferencja dotycząca
społeczeństwa informacyjnego w Warszawie otwierająca samą inicjatywę na kraje
kandydujące. Komisja oczekuje narodowych planów rodzaju ePolska, eWęgry itp.
Duże znaczenie przywiązuje się do szczytów G8, podczas których dyskutuje się o potrzebie
przeciwdziałania nierównościom w dostępie do informacji pomiędzy regionami świata.
Realizacje narodowe.
Przedstawionemu w Nicei komunikatowi Komisji Europejskiej towarzyszy dokument
„Progress on eEurope Actions – Staff Paper”11. W formie zbliżonej do planu działania z
Feira, określa szczegółowo podjęte konkretnie kroki przez uczestników instytucjonalnych w
12
poszczególnych obszarach tematycznych. Jest to swoisty raport dokonań przygotowany z
pozycji koordynatora prac.
Odrębny raport, na podstawie sprawozdań poszczególnych krajów członkowskich,
przygotowała pełniąca w II półroczu 2000 przewodnictwo w UE Francja12. Składa się on z
dwóch części, z których pierwsza opisuje w kolejności szczegółowych zadań planu działania
eEurope2002, konkretne dokonania każdego kraju. Druga część w analogicznym układzie
przedstawia przyjęte zobowiązania na rok 2001. To ogromne źródło informacji obrazujące
przeobrażenia dokonujące się w krajach Unii Europejskiej. Kilka charakterystycznych
przykładów:
- od połowy 1998 roku w Danii narodowy operator Tele Danmark udostępnia innym
operatorom lokalną pętlę abonencką,
- włoski operator Telecom Italia pozostaje nadal monopolistą, zmuszony jednak przez
działania narodowego organu regulacyjnego, na początku 2001 roku udostępni własne
zasoby lokalne w kilku aglomeracjach miejskich,
- rząd Szwecji w pełni popiera rozporządzenie Komisji w sprawie dostępu do lokalnej pętli
abonenckiej i aktualnie przygotowuje własne regulacje szczegółowe,
- Portugalia wprowadza od 1 stycznia 2001 zasady umożliwiające dostęp do lokalnej pętli
abonenckiej,
- projekt prawa związanego z usługami społeczeństwa informacyjnego oraz elektroniczną
gospodarką znajduje się w końcowej fazie przygotowawczej przed przekazaniem do
parlamentu w Hiszpanii, od listopada poddany on został publicznej konsultacji,
- w Irlandii przedsięwzięto konkretne działania na rzecz budowy zaufania dla usług
sieciowych oraz handlu elektronicznego
- Austria buduje zaufanie dla handlu metodami elektronicznymi m.in. poprzez
wprowadzenie kodeksu zaufania dla operatorów internetowych oraz wprowadzenie
znaków jakości firmom aktywnym na polu e-commerce,
- w Wielkiej Brytanii powołano non-profit organizację Trust-UK wspieraną przez rząd,
której celem jest działanie na rzecz bezpieczeństwa oraz zaufania do handlu za
pośrednictwem internetu,
- w Niemczech powołano specjalną grupę zadaniową oraz program eContent zajmujący się
treściami udostępnianymi w sieciach,
- we Francji, w ramach specjalnych działań eContent uruchomiono specjalne strony
internetowe: www.culture.fr poświęconą dziedzictwu kulturowemu Francji oraz
www.bnf.fr prowadzoną przez bibliotekę narodową.
We wspomnianym dokumencie przedstawiono kilkaset przykładów, które świadczą o
faktycznym zaangażowaniu oraz jego efektach. Świadczą o tym także plany kontynuacji
działań w 2001 roku. Kilka losowo wybranych przykładów:
- w Portugalii w ślad za rządową inicjatywą e-Commerce kontynuowane będą wysiłki na
rzecz handlu oraz usług świadczonych elektronicznie w obszarze administracji publicznej,
specjalna grupa obserwować ma negatywne zjawiska i bariery celem ich skutecznego
zwalczania,
- Austria kontynuować będzie prace nad przetargami publicznymi prowadzonymi drogą
elektroniczną,
- w Szwecji, kontynuując prace zamówieniami publicznymi, tworzona będzie baza danych
ofert i zamówień, zakłada się możliwość podpisów elektronicznych w zamówieniach
publicznych,
- w Danii, od lata 2001 funkcjonować ma portal związany z zamówieniami publicznymi,
jego wykorzystywanie ma być obligatoryjne dla sektora rządowego i samorządowego,
13
-
w Finlandii mają być kontynuowane działania mające prowadzić do wyciągnięcia
właściwych korzyści z obniżenie do jednego z najniższych w Europie kosztów
wykorzystywania internetu,
szereg krajów jak np. Belgia, Hiszpania, Portugalia zamierza poprzez ryczałtowane opłaty
obniżyć koszty wykorzystywania interentu,
wszystkie kraje aktywnie rozbudowywać będą, zgodnie z projektem GEANT, szybkie
sieci teleinformatyczne, np. Hiszpania zwiększy przepustowość sieci naukowej do 625
Mbps, Grecja do 155Mbps,
Szwecja planuje rozszerzenie sieci uczelnianych zainstalowanych w kampusach do
wszystkich mieszkań studentów,
Hiszpania uruchamia szeroką kampanię przeciwko wirusom w sieciach komputerowych,
rząd Danii wspierał będzie przemysł w działalności na rzecz podniesienia bezpieczeństwa
transakcji elektronicznych,
w Irlandii podsumowane zostaną wnioski płynące z pilotowego, wprowadzonego przez
Narodowy Organ Akredytacyjny, systemu certyfikacji operatorów usług sieciowych,
do końca 2001 roku wszystkie szkoły w Portugalii będą podłączone do internetu,
w Hiszpanii jest obecnie do internetu podłączonych 80% szkół pierwszego szczebla oraz
95% szkół drugiego szczebla,
w Finlandii, ponad 90% szkół posiada dostęp do internetu,
w Belgii kontynuowane będzie uruchamianie punktów publicznego dostępu do internetu
w bibliotekach,
w Hiszpanii, w bibliotekach powstanie 3700 punktów publicznego dostępu do internetu,
w Portugalii, na ponad 4500 publicznych punktów dostępu do internetu, 233
zainstalowanych będzie w urzędach pocztowych,
w Wielkiej Brytanii zostanie zainwestowanych 35 milionów funtów w program
instalowania punktów internetowych na pocztach, które uznawane zostaną jako rządowe
stanowiska typu one-stop shop,
w Wielkiej Brytanii w ramach e-Government Interoperability Framework (e-GIF)
ustalone zostaną standardy softwarowe bazujące na otwartych standardach internetowych
XML i XSL.
To tylko krótki wyciąg z najważniejszych przedsięwzięć realizowanych w krajach UE.
II.6
Inicjatywa „eEurope – An Information Society for All” - przygotowania do
wiosennego szczytu Unii Europejskiej w Sztokholmie 23 –24 marca 2001 r.
Wiosną 2000 r. Rada Europejska, na posiedzeniu w Lizbonie przyjęła ambitną dla Unii
Europejskiej strategię budowy do 2010 roku „najbardziej konkurencyjnej i dynamicznej,
bazującej na wiedzy gospodarki świata, zdolnej do proporcjonalnego wzrostu
ekonomicznego, oferującej więcej lepszych miejsc pracy oraz większą spójność społeczną”.
W Lizbonie ustalono, iż każdej wiosny Rada Europejska, na specjalnym posiedzeniu
dokonywać będzie rocznej oceny postępów oraz działań podjętych w celu urzeczywistnienia
nakreślonych zadań. Najbliższe takie posiedzenie odbędzie się w Sztokholmie w dniach 23 –
24 marca 2001 r.
Spośród 10 głównych dziedzin, wokół których toczyć się będzie dyskusja, dwie bezpośrednio
odwołują się do zadań budowy społeczeństwa informacyjnego:
- eEurope 2002,
14
-
luka w umiejętnościach posługiwania się technologią informatyczną (The IT skills gap).
W Sztokholmie Rada, poza oceną dotychczasowych działań, powinna wyznaczyć nowe
priorytety i wyzwania tzw. strategii lizbońskiej. Komisja Europejska identyfikuje je w
komunikacie „Realising the European Union’s potencial: Consolidating and extending the
Lisbon strategy”.
eEurope 2002.
Kluczowe dla budowy ekonomii opartej o wiedzę jest poniesienie nakładów na rozwój oraz
wdrażanie najnowszych technologii. W tym Europa, pomimo notowanego od połowy lat 90tych, postępu prowadzącego od wysokości 0,5% - 0,7% rocznego udziału wydatków na ten
cel w wydatkach ogółem, pozostaje w tyle za Stanami Zjednoczonymi. Efektywność
produkcji większości krajów UE jest także stale niższa niż w Stanach Zjednoczonych.
Inwestycje w badania, rozwój, nowoczesne technologie, kwalifikacje ludzi, jednoznacznie
przekładają się na wzrost potencjału gospodarczego państw, ich konkurencyjność a w
konsekwencji na znaczenie polityczne.
Umacnianie warunków rozwoju gospodarki opartej o wiedzę jest jednym z priorytetów planu
działanie eEurope 2002.
Za ważny do osiągnięcia w 2001 roku cel uznaje się ostateczne przyjęcie pełnego pakietu
nowych regulacji prawnych rynku telekomunikacyjnego. Pakiet ten został przygotowany
przez Komisję Europejską w czerwcu 2000 r. i przesłany do dalszych procedur
uzgodnieniowych.
Jeden, najpilniejszy element pakietu, rozporządzenie w sprawie
nieskrępowanego dostępu do lokalnej pętli abonenckiej, został już przyjęty i obowiązuje od 1
stycznia 2001 r. Ustalenie nowych, wspólnych zasad prawnych rynku telekomunikacyjnego w
obrębie UE jest niezwykle ważne zarówno ze względów technicznych, pojawienia się nowych
rodzajów zjawisk i usług, konwergencji, jak i ze względów na potrzeby rozwoju Wspólnego
Rynku, e-gospodarki, eliminowania różnic interpretacyjnych.
W zakresie prawa, poza pakietem regulacji telekomunikacyjnych, zwraca się także uwagę na
konieczność uzgodnień w dziedzinie prowadzonego zdalnie marketingu usług
finansowych oraz praw autorskich w społeczeństwie informacyjnym.
Nabywanie przez europejskie społeczeństwo umiejętności posługiwania się narzędziami
komputerowymi jest przedmiotem wielu przedsięwzięć jak np. inicjatywa eLearninig, 2001
Wskazówki Zatrudnienia (działania na rzecz umożliwienia do roku 2003 wszystkim
pracownikom nabycia kwalifikacji komputerowych), inicjatywa eEurope.
W roku 2000 odnotowano znaczny postęp w wysiłkach na rzecz podłączania internetu do
szkół. W takich krajach jak Dania, Austria, Portugalia, Luksemburg, Szwecja wszystkie
szkoły drugiego stopnia mają podłączenia do internetu. W pozostałych, za wyjątkiem Grecji,
ponad 80% szkół także takie podłączenia posiada. Jednak nie sam dostęp do internetu
gwarantuje nabywanie właściwych kwalifikacji. Istnieje potrzeba kształcenia nauczycieli,
tworzenia programów edukacyjnych. Do końca 2002 roku planowane jest zakończenie
podjętej akcji kształcenia nauczycieli.
Nową ideą jest promocja kontaktów on-line pomiędzy szkołami zarówno w obrębie UE jak i z
dotarciem do krajów kandydujących.
15
Na szczególne wyróżnienie zasługuje 10-cio procentowy, w okresie od kwietnia do
października 2000 r., przyrost liczby podłączeń gospodarstw domowych do internetu. Takie
kraje jak Holandia, Szwecja i Dania ze wskaźnikiem ponad 50% wyprzedzają Stany
Zjednoczone. Niewiele ustępuje im Finlandia.
Wolniej niż zakładano rozwija się handel elektroniczny, szczególnie w odniesieniu do
zwykłych konsumentów oraz małych i średnich przedsiębiorstw. Jedynie 66% tych
przedsiębiorstw posiada dostęp do internetu. Z tego niewielka liczba wykorzystuje go dla
potrzeb sprzedaży a tylko 6% prowadzi rzeczywisty handel elektroniczny. Do poprawy
takiego stanu rzeczy powinno przyczynić się przyspieszenie w obszarze legislacji oraz
zwiększenie zaufania konsumentów dla transakcji elektronicznych.
Dla samych konsumentów barierami w korzystaniu z handlu elektronicznego (B2C) są nadal
koszty zakupu komputera, wysokie
opłaty telekomunikacyjne, obawy odnośnie
bezpieczeństwa oraz egzekwowania posiadanych praw przy transakcjach on-line. Bariery te
powinny pokonywać władze wspierane odpowiednio przez przemysł, banki, organizacje
handlowe wszelkimi możliwymi działaniami, zarówno formalno-prawnymi jak i wspieraniem
kodeksów zachowań, alternatywnych metod rozwiązywania kwestii spornych, zwalczaniem
szkodliwych działań (walka z wirusami komputerowymi).
Rządy oraz władze publiczne powinny korzystać z nowoczesnej technologii dla
zmodernizowania administracji publicznej, usprawnienia usług świadczonych na rzecz
obywateli, wprowadzenia metod bezpośredniego dialogu społecznego. Spowoduje to
zbliżenie władzy do obywateli, rozszerzy możliwy wachlarz usług, także dostępnych dla osób
niepełnosprawnych, świadczenie ich w godzinach dogodnych dla indywidualnego petenta, a
przede wszystkim może spowodować konkretne oszczędności finansowe. Dobrym
przykładem będzie udostępnienie wkrótce wszystkim zainteresowanym elektronicznej
formuły przetargów publicznych (e-procurement).
Na szczególne zainteresowanie powinna zasługiwać planowana deklaracja Unii Europejskiej
wzywająca kraje kandydujące do aktywnego włączenia się w realizację planu działania
eEurope 2002. Zakłada się, iż podczas wiosennego szczytu w Sztokholmie, w przyjętym
dokumencie „eEurope: Impact and Future Priorities” przedstawione zostaną konkretne
propozycje inicjatywy eEurope+, obejmującej kraje kandydujące, w tym Polskę. Możliwe, iż
podczas podsumowującego prezydencję szwedzką szczytu w Goeteborgu (czerwiec 2001)
nastąpi uroczyste, oficjalne przedstawienie planu działania eEurope+.
Jako wkład do dyskusji podczas szczytu w Sztokholmie, Komisja Europejska przygotowała
zestaw priorytetów realizacyjnych:
Rada Europejska oraz Parlament Europejski powinny:
- przyspieszyć prace nad pakietem regulacji prawnych sektora telekomunikacyjnego tak
aby przyjąć je, tak szybko jak to możliwe, w 2001 roku,
- przyjąć do czerwca 2001 roku dyrektywę o prawach autorskich w społeczeństwie
informacyjnym,
- przyjąć przed końcem 2001 roku dyrektywy dotyczące prowadzenia zdalnie marketingu
usług finansowych, stosowania VAT w handlu elektronicznym,
- podjąć wszystkie niezbędne decyzje w sprawie uruchomienia internetowej domeny
wyższego szczebla .eu,
16
-
wdrożyć do końca 2001 roku zalecenia opracowane przez WWW Consortium dotyczące
usprawnień w dostępie do usług internetowych dla osób niepełnosprawnych.
Komisja Europejska powinna:
- zaprezentować w czerwcu 2001 plan działania dla krajów kandydujących eEurope+,
spójny z celami inicjatywy eEurope,
- zaproponować jeszcze w 2001 roku dodatkowe cele, wykraczające poza zwykłe
podłączenie szkół do internetu,
- wspierać akcję eShola, promującą wykorzystywanie w edukacji najnowszych technologii
oraz on-line kontakty oraz wymianę doświadczeń pomiędzy szkołami,
- wprowadzić i spopularyzować inicjatywę Go Digital mającą zaktywizować
wykorzystywanie handlu elektronicznego szczególnie w obszarze małych i średnich
przedsiębiorstw,
- zaprezentować do końca 2001 roku stanowisko w kwestiach zwiększenia zaufania
konsumentów dla transakcji i wszelkiego rodzaju usług prowadzonych drogą
elektroniczną, zwiększenia bezpieczeństwa sieci teleinformatycznych, szybkiego
monitowania krajów członkowskich o wszelkich zagrożeniach, w tym wirusami
komputerowymi i atakami hakerskimi.
Luka w umiejętnościach posługiwania się technologią informatyczną.
Budowa gospodarki opartej o wiedzę, nowoczesnego prowadzenia przedsiębiorstw, handlu,
administracji publicznej nie jest możliwe bez odpowiednio przygotowanych pracowników.
Luka we właściwym przygotowaniu kadr może okazać się dla Europy prawdziwą barierą
wzrostu. Ostanie badania wskazuję, że do roku 2003 zapotrzebowanie na pracowników z
doświadczeniem i kwalifikacjami IT (Information Technology) wzrośnie z 10 milionów dziś
do 13 milionów. Przy aktualnym poziomie kształcenia oznaczać to będzie braki w wysokości
1,7 miliona stanowisk.
Szacuje się, że prawie połowa ogólnej liczby pracujących a prawie trzy czwarte pracowników
biurowych ma kontakt z komputerem. Jakkolwiek istotne jest samokształcenie, zdobywanie
kwalifikacji podczas studiów, to jednak fakt iż poniżej 22% pracowników nie przechodziło
żadnego formalnego szkolenia komputerowego, jest niezadowalający.
Poprawa rozpoznanego stanu rzeczy wymaga działań krótko oraz średnioterminowych.
Prawie jedna trzecia oferowanych w obszarze IT stanowisk pracy wymaga wyższego, cztero,
pięcioletniego wykształcenia oraz doświadczeń zawodowych. W przypadkach szeregu
stanowisk czas niezbędnych szkoleń wynosi od 6 do 12 miesięcy. Jak z tego wynika luki w
kwalifikacjach IT nie da się pokonać z dnia na dzień.
Pomimo, że zadanie przygotowania właściwej kadry pracowników nie powinno być jedynie
zadaniem administracji, jednakże ma ona w krajach UE ogromną rolę do spełnienia. Powinna
ona, wypełniając własne zobowiązania:
- prowadzić aktywną politykę edukacyjną, promować kształcenie ustawiczne, wspierać
nowoczesne formy kształcenia na odległość, zwalczać bariery hamujące przemieszczanie
się specjalistów i ich pracę w całym obszarze UE,
- zgodnie z jednolitą polityką imigracyjną oraz zatrudnienia, szerzej udostępnić pracę w UE
specjalistom IT z innych regionów świata.
17
Jako wkład do dyskusji podczas szczytu w Sztokholmie, Komisja Europejska przygotowała
zestaw priorytetów realizacyjnych:
Kraje członkowskie powinny:
- zająć się na poziomie strukturalnym problemem luki w kwalifikacjach obywateli,
szczególnie w kontekście planów edukacyjnych oraz kształcenia ustawicznego,
- w terminie średniookresowym, dokonać oceny potrzeb oraz zdecydować o słuszności
modyfikacji polityki imigracyjnej wobec ludzi dysponujących pożądanymi
kwalifikacjami spoza krajów UE.
Partnerzy społeczni powinni:
- współdziałać w redukcji luki kwalifikacyjnej aktywnie włączając się do dialogu oraz
działań na rzecz różnorodnych firm szkolenia IT, w tym kształcenia ustawicznego.
Komisja Europejska powinna:
- zdefiniować niezbędne ramy wspólnej polityki imigracyjnej.
Wiele działań podejmowanych w ostatnim okresie czasu przez Unię Europejską świadczy o
dostrzeganiu związku pomiędzy polityką społeczną a kreacją nowoczesnego społeczeństwa
informacyjnego.
Miarodajnym wyróżnikiem zaangażowania w proces przekształcania społeczeństwa
europejskiego w społeczeństwo wiedzy, społeczeństwo informacyjne jest zaangażowanie
finansowe. Europejski Bank Inwestycyjny w ramach ogłoszonej inicjatywy „Innovation
2000” przeznacza kwotę 15 miliardów euro na działania aktywizujące społeczeństwo wiedzy.
Fundusze strukturalne UE w ciągu najbliższych 6 lat przeznaczają kwotę 6 miliardów euro na
wspieranie inicjatywy eEurope oraz społeczeństwo wiedzy.
Aktualizowano w dniu 22.02.2001 r.
II.7
Przygotowania do ogłoszenia planu działania eEurope+
Zorganizowana w maju 2000 r. w Warszawie konferencja ministerialna poświęcona
zagadnieniom Społeczeństwa Informacyjnego (Information Society – Accelerating European
Integration”) wpisała się w szerszą dyskusję nad inicjatywą eEurope. W dokumencie
końcowym konferencji, Polska jak i inne kandydujące kraje zobowiązała się do współpracy z
Komisją Europejską przy opracowaniu wspólnego dokumentu programowego eEurope+ oraz
przygotowania krajowego planu działania inicjatywy – ePolska. Deklaracja konferencji
warszawskiej była z uznaniem przypomniana podczas szczytów UE w Nicei (grudzień 2000
r.) oraz Sztokholmie (marzec 2001 r.).
Sama inicjatywa eEurope nie tworzy nowego acquis communautaire. Nie stanie się zatem
przedmiotem bezpośrednich negocjacji. Jej cele, którymi są budowa silnej, stabilnej Europy
bazującej na gospodarce opartej o wiedzę, wyzwalają samoistnie postulat dołączenia do niej
krajów, które chcą stać się członkiem Unii Europejskiej. Założeniem integracji jest przecież
wyrównywanie a nie pogłębianie zróżnicowań gospodarczych.
Zamiarem Komisji Europejskiej oraz prezydencji szwedzkiej jest oficjalne ogłoszenie planu
działania eEurope+ podczas szczytu w Göteborgu w dniach 15 - 16 czerwca br. Zakłada się,
że w uroczystości towarzyszącej ogłoszeniu, poza przewodniczącym Komisji Europejskiej
18
Romano Prodim, wezmą udział premierzy kandydujących krajów. Każdy z nich będzie
mógł zaprezentować dorobek oraz plany własnego kraju w obszarze Społeczeństwa
Informacyjnego.
Spotkaniu ma towarzyszyć prezentująca publicznie dokument eEurope+ konferencja prasowa.
Zakłada się, że dodatkowymi celami politycznymi, które można będzie osiągnąć ogłaszając
wspólny plan działania eEurope+ będą:
-
pokazanie opinii publicznej wspólnych wysiłków krajów „15” oraz krajów
kandydujących w celu realizacji wyzwań nowej ekonomii,
wskazanie, że proces akcesji to coś znacznie większego niż negocjowanie acquis
communautaire,
unaocznienie politycznego poparcia dla wysiłków czynionych przez kandydujące kraje w
kierunku integracji europejskiej,
zaprezentowanie komplementarność inicjatywy eEurope oraz planu eEurope+.
Jednocześnie podkreśla się wyraźnie, iż plan działania eEurope+ jest planem krajów
kandydujących i dla krajów kandydujących. Nie ma on być w żaden sposób narzucany tym
krajom. Ma w pełni współgrać z narodowymi inicjatywami jak ePolska, eWęgry, eEstonia itd.
Nad opracowaniem planu działania eEurope+ pracuje komitet JHLC (Joint High Level
Committee), zespołu ekspertów Komisji Europejskiej oraz krajów kandydujących
zajmujących się tematyką Społeczeństwa Informacyjnego. Należy wspomnieć, że
przedstawiciele Polski od początku i to bardzo aktywnie działali w JHLC, co między innymi
doprowadziło do uznawanego dziś dorobku konferencji warszawskiej .
Według przyjętych założeń, dokument prezentujący plan działania eEurope+ ma być zbliżony
do planu działania eEurope 2002. Ma zawierać poszczególne tematy kluczowe, rozwinięcia
szczegółowe poszczególnych akcji. Ma wskazywać głównych adresatów zadań oraz kryteria
ocen.
Właśnie kryteria ocen (benchmarking) są jednym z podstawowych zagadnień, które powinny
zostać rozstrzygnięte. Eksperci unijni dopiero po ponad roku od ogłoszenie inicjatywy
eEurope finalizują wewnętrzne dyskusje na temat kryteriów ocen oraz metodologii ich
pozyskiwania i analizowania. Należy przypuszczać, że kraje kandydujące będą z tym miały
nie mniejszy problem. Tym nie mniej uzgodniono wstępnie przyjęcie w planie eEurope+, jako
głównych, kryteriów oceny planu eEurope 2002. Przypuszczalnie zostaną one jeszcze
poszerzone o wskaźniki charakterystyczne dla krajów kandydujących (np. telefonia w
obszarach wiejskich).
Przypuszczalnie, po serii konsultacji, zostanie ustalone, że przyjętym w planie działania
eEurope+ okresem osiągnięcia zamierzonych celów będzie rok 2003.
Mając na uwadze z jednej strony, wymiar inicjatywy eEurope w krajach UE, jej realne
znaczenie dla rozwoju społecznego i gospodarczego oraz z drugiej strony plany szybkiego
wejścia Polski do Unii Europejskiej, udział naszego kraju w tworzeniu planu działania
eEurope+ uznaje się za istotny element strategii przedakcesyjnej.
Aktualizowano 24.03.2001 r.
19
Inicjatywa eEurope wyróżnia się wśród innych zakrojonych na szeroką skalę działań Unii
Europejskiej powszechną akceptacją oraz dotarciem z jej przesłaniem do najwyższych
kręgów politycznych i decyzyjnych Europy. Przytaczane wyżej wydarzenia wskazują iż o
problemach społeczeństwa informacyjnego dyskutuje się podczas szczytów europejskich.
Wszyscy niemal liczący się politycy włączają problematykę społeczeństwa informacyjnego
do swych programów, posiadają swoje adresy oraz strony internetowe. Tworzy to bardzo
dobry klimat dla odważnych i rozważnych działań.
III.
Co poza inicjatywą eEurope.
Faktycznie inicjatywa eEurope zdominowała działania instytucji europejskich w obszarze
tematyki społeczeństwa informacyjnego. Wiele innych przedsięwzięć, nawet o dłuższym
rodowodzie podporządkowywanych jest strategicznym celom inicjatywy, jednak są one z
powodzeniem kontynuowane.
20
1. „Go Digital” inicjatywa Unii Europejskiej skierowana do małych i średnich
przedsiębiorstw.
Model B2B to Być albo nie Być dla małych i średnich przedsiębiorstw – tak stwierdził
komisarz Erkki Liikanen ogłaszając oficjalnie inicjatywę „Go Digital”13.
Inicjatywa „Go Digital” wywodzi się z wcześniejszych działań Komisji Europejskiej
mających na celu aktywizację małych i średnich przedsiębiorstw (SMEs) oraz strategicznego
już aktualnie dla Komisji Europejskiej planu działania eEurope2002.
Jednym z kluczowych celów planu działania eEurope2002 w obszarze promocji
wykorzystania internetu jest wsparcie powszechnego wykorzystywania narzędzi cyfrowych
przez małe i średnie przedsiębiorstwa:
„ ‘Go Digital’, poprzez skoordynowane, sieciowe działania na rzecz wymiany doświadczeń,
najlepszej praktyki, gotowości do prowadzenia handlu metodą elektroniczną, wdrożenia
systemu ocen, uruchomienia centrów referencyjnych powinno pomóc małym i średnim
przedsiębiorstwom we wprowadzeniu elektronicznej gospodarki do ich strategii
biznesowych”.
Małe i średnie przedsiębiorstwa odgrywają w krajach Unii Europejskiej szczególne znaczenie
choćby z tego względu, że jest ich ponad 19 milionów. W kontekście wyzwań nowej
gospodarki, Komisja Europejska zdecydowała o specjalnym podejściu do problematyki
SMEs, uruchamiając wywodzącą się z eEurope, wyodrębnioną inicjatywę „eEurope – Go
Digital”. 13 marca br. opublikowano specjalny komunikat Komisji „Helping SMEs to Go
Digital”, 6 kwietnia br. na specjalnej konferencji w Brukseli komisarz Erkki Liikanen
oficjalnie ogłosił jej rozpoczęcie.
Zdaniem Komisji, inicjatywa „Go Digital” powinna:
− zidentyfikować główne przeszkody szerszego zaangażowania się SMEs w handel
elektroniczny,
− zaproponować specjalne akcje mające pomóc SMEs w wejściu w techniki cyfrowe,
szczególnie poprzez wykorzystanie istniejących już inicjatyw i programów,
− uporządkować materię samej inicjatywy na płaszczyznach: europejskiej, narodowych,
regionalnych i lokalnych,
− nauczyć korzystania z doświadczeń praktycznych oraz oceniania różnorodnych strategii
tworzonych na rzecz SMEs.
Rzeczywiście, w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw mnoży się od różnego rodzaju
przedsięwzięć. Sama Komisja Europejska identyfikuje tak duże projekty pilotowane przez
Dyrekcje Generalne jak 5 Program Ramowy IST (DG Information Society) oraz program
wieloletni MAP (DG Enterprise). Projektów narodowych, regionalnych i innych trudno
zliczyć. Inicjatywa „Go Digital” powinna zjednoczyć te z nich, które adresowane są do
wykorzystywania technik teleinformatycznych.
W Europie funkcjonuje ponad 19 milionów małych i średnich przedsiębiorstw. W niektórych
krajach UE stanowią one prawie 99% wszystkich przedsiębiorstw. Generują one znaczący
procent dochodu narodowego, oferują największą ilość miejsc pracy, są kolebką
przedsiębiorczości. Aktualne przeobrażenia na rynku nowej ekonomii mogą stać się
zagrożeniem lub ogromną szansą dla SMEs. Zagrożeniem, gdyż przechodzące na metody
elektronicznej gospodarki wielkie koncerny, handel oraz administracja wykluczą z czasem te
21
firmy, które nie zaadoptują nowych zasad współpracy, nie będą widoczne elektronicznie.
Szansą, gdyż otwiera się ogromny rynek, do którego dotrzeć można przy minimum nakładów,
będąc jednak z nim komunikatywnym.
Badania (ENSR Enterprise Survey 1999) wskazują, że mniejsze przedsiębiorstwa pozostają w
tyle za większymi w zakresie wykorzystywania internetu. I tak 49 % małych przedsiębiorstw
(do 9 pracowników) korzysta z internetu, zaś dużych (ponad 50 pracowników) aż 86%.
Analogicznie proporcje pomiędzy małymi a dużymi przedsiębiorstwami wynoszą: w zakresie
informowania o produktach 27% - 59%, w zakresie dystrybucji produktów 7% - 13%, w
zakresie otrzymywania zamówień 10% - 20%, w zakresie prowadzenia opłat 5% - 9%, w
zakresie przyjmowania opłat 3% - 7%. Wskaźniki te nie są zadowalające, szczególnie wobec
szybko postępującego procesu rozwoju elektronicznej gospodarki. OECD szacuje, że liczba
transakcji realizowanych przy wykorzystaniu internetu podwaja się co 12 – 18 miesięcy. Małe
i średnie przedsiębiorstwa, w swej masie stanowiące największy człon przedsiębiorstw
europejskich, pozostają w tyle za szybko rozwijającą się techniką cyfrową. Należy temu
energicznie przeciwdziałać.
Za główne bariery w wykorzystywaniu modeli B2B oraz B2C w sektorze małych i średnich
przedsiębiorstw, uznano:
− niepewny klimat (e-climate) w wokół biznesu „dot.com”, wahania giełdowe, szybkie
zmiany własnościowe, co nie sprzyja mniej skłonnym do ryzyka i raczej tradycyjnym w
swej masie SMEs,
− nie do końca określone zasady funkcjonowania e-commerce w relacjach
ponadnarodowych, podczas gdy małe przedsiębiorstwa same nie posiadają skutecznych
możliwości dochodzenia swoich spraw w sytuacji nie do końca prawnie określonej,
− brak dopływu wykwalifikowanych osób zdolnych do efektywnego wsparcia firm w
wykorzystywaniu nowoczesnych, opartych na ICT (Information and Communication
Technology) metod pracy. Na ryku pracy specjalistów od teleinformatyki SMEs nie są
atrakcyjne wobec szacowanej do roku 2003 luce 3,8 miliona stanowisk pracy,
− brak stabilizacji w technologiach i standardach, co wiąże się z dużym ryzykiem
niewłaściwych inwestycji w sprzęt i oprogramowanie a także niemożność nawiązania
współpracy ze wszystkimi potencjalnymi kontrahentami,
− koszty prowadzenia biznesu z wykorzystaniem ICT, jakkolwiek zmniejszające się, są
nadal wysokie dla wielu firm; poza inwestycjami w sprzęt, oprogramowanie, kwalifikacje
personelu, telekomunikacje drogie są usługi outsourcingu, szkoleń, serwisu.
Przeciwdziałanie wskazanym oraz innym czynnikom hamującym leży w interesie całej Unii
Europejskiej. Przyczyniać się do niego powinny zarówno instytucje UE, władze centralne i
regionalne, organizacje międzynarodowe jak również same przedsiębiorstwa.
Stymulując konkretne działania, Komisja Europejska wyznaczyła dla nich priorytety oraz
terminy osiągnięcia założonych celów. Ustalono, że całość inicjatywy realizowana będzie w
latach 2001 – 2002, spójnie z planem działania eEurope 2002. Głównymi adresatami
inicjatywy są instytucje oraz państwa członkowskie UE, przemysł, instytucje finansowe,
samorządy regionalne i lokalne i oczywiście same małe i średnie przedsiębiorstwa.
22
Przedstawiony plan działań inicjatywy „Go Digital” obejmuje jedenaście akcji tematycznych
zgrupowanych w trzy bloki:
I. Przychylne środowisko dla elektronicznego prowadzenia interesów oraz przedsiębiorczości.
Małe i średnie przedsiębiorstwa, chcąc sprostać konkurencji światowej, być skutecznym
partnerem na rynku w co raz to większym stopniu gospodarki opartej o wiedzę, muszą
podejmować śmiałe działania, muszą wykazywać przedsiębiorczość. Aktualne, nowoczesne
modele pracy wyznaczane są przez metody i narzędzia teleinformatyczne, globalną sieć
internetu. W najbliższej już przyszłości możliwości prowadzenia interesów sięgną po techniki
komunikacji ruchomej, wypracowane zostaną modele tzw. mobile-commerce.
Metody prowadzenia interesów z wykorzystaniem narzędzi elektronicznych (electronic
business, e-business) powinny jak najszybciej zostać zaadoptowane przez SMEs. W tym celu
Unia Europejska powinna stworzyć dogodne warunki dla wspierania inicjatyw, projektów,
badań na rzecz wszystkich przedsiębiorstw bez względu na ich wielkość. Kraje powinny
wspierać odważne, o dużym stopniu ryzyka przedsięwzięcia innowacyjne mogące nawet w
dłuższym okresie czasu doprowadzić do powstania nowych, atrakcyjnych produktów.
Ważnym dla tego typu działań jest wymiana doświadczeń i promocja najlepszych
przykładów.
Akcja 1. System ocen narodowych oraz regionalnych strategii wsparcia dla e-business.
Chcąc cokolwiek wspierać lub promować należy przyjąć obiektywne kryteria
porównawcze (benchmarking). Do końca 2001 roku ma zostać ustalony, dla
zastosowań technik teleinformatycznych w SMEs, system wskaźników oceny, sposób
ich prezentacji i wykorzystywania. Kraje członkowskie, przy wykorzystaniu programu
BEST 2001 dokonają przeglądu najlepszych przedsięwzięć oraz ocenią w jakich
warunkach rozwijają się one najlepiej. Pozwoli to na skuteczne ich dalsze
promowanie.
Akcja 2. Mierzenie adoptowania technik teleinformatycznych oraz e-business.
Bazując na wspólnej metodologii, w ścisłym powiązaniu z systemem ocen zostanie
regularnie publikowana tzw. tablica wyników oceniająca narodowe wysiłki w celu
implementacji technik ICT w sektorze SMEs. Zakłada się, że spowoduje to szerszą
dyskusję oraz powstanie analiz sektorowych prowadzących w efekcie do szybszej
adaptacji metod funkcjonowania nowej ekonomii.
Komisja Europejska, w ramach inicjatywy „Go Digital” będzie nadal wspierać
konferencje, spotkania robocze, federacje i izby handlowe, związki interesów jak np.
Euro Info Centres czy Innovation Relay Centres.
Akcja 3. Poprawa dostępu oraz gromadzenie informacji przedstawiających sytuacje
wymagające regulacji prawnych w obszarze elektronicznego prowadzenia interesów.
Zakłada się udostępnienie, w dogodny dla zainteresowanych sposób, informacji,
przepisów oraz porad prawnych związanych z implementacją elektronicznych metod
prowadzenia interesów. Komisja Europejska jest świadoma tego iż brak wiedzy na
temat prawa jest jedną z przyczyn hamujących rozwój wykorzystania narzędzi
elektronicznych przez SMEs. Chcąc temu zapobiegać, zidentyfikuje podstawowe akty
wspólnotowe ważne dla e-business, przedstawi ich znaczenie w praktyce.
W ramach działań „Dialogue with Busieness” na stronie internetowej oferowane są
wszelkie niezbędne informacje, linki i kontakty. Zakłada się stworzenie wspólnych
23
powiązań sieciowych Euro Info Centres, które mają wspierać realizację inicjatywy
„Go Digital”.
Docierające do Komisji sygnały, uwagi, propozycje będą szybko podejmowane do
rozpatrzenia i mogę oddziaływać na tworzenie polityki wobec SMEs. Relacje tego
typu stanowić będą praktyczną implementacje wdrażanej inicjatywy „Interactive
Policy Making”.
Akcja 4. Interoperacyjność elektronicznego prowadzenia interesów.
Wspierane będą wszelkie inicjatywy standaryzacyjne mające prowadzić do
łatwiejszego wprowadzania elektronicznych rozwiązań w prowadzeniu biznesu
zarówno B2B jak i B2C. Komisja będzie organizować oraz wspierać konferencje i
spotkania eksperckie przedstawicieli SMEs, organizacji standaryzacyjnych (np. CEN,
CENELEC, ETSI), twórców rozwiązań teleinformatycznych, przemysłu.
II. Podejmowanie interesów prowadzonych metodą elektroniczną.
Sektor małych o średnich przedsiębiorstw nie jest jednorodny. Różne są w nim potrzeby,
różne sposoby prowadzenia biznesu. Adaptacja metod elektronicznych wymaga realnego
spojrzenia i bardzo dobrej oceny własnych możliwości i oczekiwań. Wytworzenie właściwej
świadomości wśród szerokiej rzeszy przedsiębiorstw jest niezwykle trudne lecz w pojęciu UE
konieczne. Zasadne jest także dywersyfikowanie sektorowe akcji promocyjnych np. w
ujęciach branżowych. Zadaniem Komisji Europejskiej jest nie tylko informowanie o
różnorodnych formach pomocy lecz także dotarcie z tą informacją do mniej dotąd aktywnych
grup SMEs.
Akcja 5. Promowanie świadomości dla działań „Go Digital”.
Konieczne jest wzmożenie wysiłków na rzecz pogłębienia przez SMEs wiadomości o
możliwościach oraz narzędziach wykorzystywanych do wspomagania interesów
prowadzonych drogą elektroniczną. Komisja Europejska zamierza organizować oraz
wspierać finansowo organizacje specjalnych centrów referencyjnych lub innych
platform informacyjnych. Organizacje pozarządowe także będą aktywizowane w celu
wyszukiwania i promowania najlepszych doświadczeń. Wysiłki powinny się
koncentrować na rozwiązaniach realizujących specyficzne potrzeby przedsiębiorstw,
na kierowaniu zainteresowań na nowe tworzące się technologie i rynki.
Akcja 6. Podejmowanie prowadzenia interesów drogą elektroniczną.
Zwraca się szczególną uwagę na wykorzystywanie efektów projektów realizowanych
dla SMEs w ramach programu IST (jedna z części 5 Programu Ramowego Badań i
Rozwoju). Przejmowanie nowatorskich rozwiązań, często na tworzących się rynkach
powinno interesować małe przedsiębiorstwa szukające dla siebie miejsca. Promocja
doświadczeń w kontaktach pomiędzy sektorem IST a przedsiębiorstwami,
wskazywanie najlepszej praktyki powinno przyczyniać się do odważniejszego
podejmowania prowadzenia interesów drogą elektroniczną.
Akcja 7. Gwarancje kredytowe dla SMEs.
Akcja ma na celu spowodowanie ułatwień kredytowych szczególnie na inwestycje
niematerialne jak w szkolenia, oprogramowanie, uruchomienie dostępu do internetu.
Europejski Fundusz Inwestycyjny podpisze stosowne porozumienia z 19
24
pośredniczącymi instytucjami kredytowymi na kwotę ok. 1,4 miliarda euro. Kredyty
mają stanowić istotny element pobudzający rozwój SMEs.
Akcja 8. Promocja najlepszego wykorzystywania funduszy strukturalnych.
W ramach programowania funduszy strukturalnych na lata 2000-2006 określono, że
jednym z ważniejszych kierunków ich wykorzystywania powinno być zacieranie
różnic w posługiwaniu się techniką cyfrową. W znacznym stopniu odnosi się to do
małych i średnich przedsiębiorstw. Przewidziano kwotę 400 milionów euro na
działalność innowacyjną obejmującą wykorzystanie przez SMEs handlu
elektronicznego, nowych strategii biznesowych, szkoleń, testowanie nowych
rozwiązań itp. Komisja Europejska zainicjuje szereg akcji mających na celu
wskazywanie sposobów efektywnego wykorzystywania środków funduszy.
III. Umiejętności ICT.
Braki kadrowe w obszarze ICT są od dawna sygnalizowane, szacunki potrzeb wskazują na
kilkumilionową lukę w okresie najbliższych lat. Chcąc angażować do własnej praktyki
nowoczesne technologie, rozwijać metody nowej gospodarki, także małe i średnie
przedsiębiorstwa odczują potrzebę zatrudniania specjalistów ICT. Ich pozyskanie może być
trudniejsze gdyż często ulokowane one są poza atrakcyjnymi aglomeracjami, centrami
kulturalnymi i akademickimi. Przyciągnięcie wykształconej kadry do współpracy z SMEs
wymagać będzie specjalnych działań. Inicjatywa „Go Digital” zakłada współpracę z
inicjatywą eLearning gdyż jedynie koncentracja wysiłków może poprawić sytuację.
Akcja 9. Wspieranie inicjatyw przemysłu odnośnie nowych programów edukacyjnych w
obszarze ICT.
W procesy przygotowujące kadry specjalistów ICT włącza się także przemysł. Projekt
„Career Space” tworzony wspólnie przez przodujące firmy ICT, organizację European
ICT Association (EICTA) oraz Komisję Europejską jest tego najlepszym dowodem.
Projekt definiuje skalę oraz rodzaje potrzeb (kwalifikacje ICT nie są jednorodne),
sprecyzuje profile zawodowe odpowiadające potrzebom. Bazując na tych ustaleniach
przygotowane zostaną konkretne profile oraz programy szkoleniowe. W projekcie
„Career Space” powinny zostać także uwzględnione specyficzne potrzeby SMEs.
Akcja 10. Stworzenie grupy monitorującej umiejętności ICT.
Skuteczne przeciwdziałanie czynnikom hamującym, w tym przypadku brakowi
specjalistów ICT, wymaga ciągłego monitorowania potrzeb. Podejmie się tego
specjalna, powołana przez Komisję Europejską, grupa ekspertów, która w terminie do
końca 2001 roku przygotuje stosowny raport. Grupa ta monitorować będzie także inne
działania mające na celu dopływ specjalistów ICT do sektora SMEs.
Akcja 11. Uruchomienie programu praktyk na rzecz SMEs.
Jednym z elementów mających w perspektywie spowodować większy dopływ
specjalistów ICT do SMEs a także doraźnie wspomagać implementacje metod
cyfrowych ma być specjalny system praktyk zawodowych. W ramach powołanego
programu „Traineeships for SMEs” finansowane będą 5-6 miesięczne praktyki
studentów ICT w małych i średnich przedsiębiorstwach. Pozwoli to na wskazanie
potencjalnie atrakcyjnych miejsc pracy, umożliwi powstanie, niewykluczone
wartościowych prac dyplomowych. Doświadczenia nabyte podczas praktyk mogą w
perspektywie owocować cennymi, nowatorskimi rozwiązaniami. Praca studentów,
25
często dobrze znających zagadnienia techniczne, internet z pewnością będzie
przydatna dla samych przedsiębiorstw.
Inicjatywa „Go Digital” jak większość przedsięwzięć powiązanych z zagadnieniami
społeczeństwa informacyjnego ma charakter horyzontalny. W Komisji Europejskiej w
poszczególne jej elementy zaangażowane są Dyrekcje Generalne: Przedsiębiorstw,
Społeczeństwa Informacyjnego, Rynku Wewnętrznego, Konkurencji, Zatrudnienia i Spraw
Socjalnych. Utworzone zostały strony internetowe do wymiany informacji na temat rozwoju
inicjatywy.
Inicjatywa „Go Digital” jest skierowana przede wszystkim do przedsiębiorstw krajów
członkowskich UE. Kraje kandydujące nie mogą liczyć na bezpośrednią pomoc finansową w
ramach planowanych przedsięwzięć. Jednakże wskazane są bliskie kontakty, uczestniczenie w
konferencjach i naradach, wymiana doświadczeń i obserwowanie efektów. Przykłady dobrego
wykorzystywania kredytów, ocena efektywności funkcjonowania przedsiębiorstw
adoptujących elektroniczne metody prowadzenia biznesu z pewnością będą korzystne dla
polskich firm. Śledzenie postępów inicjatywy „Go Digital”, włączenie się w nią powinno
zainteresować zarówno władze centralne oraz regionalne, krajowe i branżowe związki
przedsiębiorstw jak i same małe i średnie przedsiębiorstwa.
Aktualizacja 11.05.2001 r.
2. Program wspólnotowy eContent.
EContent - wieloletni program wspólnotowy stymulacji rozwoju i wykorzystywania
europejskich treści informacyjnych, w postaci cyfrowej, w sieciach globalnych oraz promocji
zróżnicowania językowego w społeczeństwie informacyjnym, został otwarty na mocy decyzji
2001/48/EC Rady Unii Europejskiej z dnia 22 grudnia 2000 r i wszedł w życie z dniem
publikacji w dzienniku urzędowym UE w dniu 18 stycznia 2001 roku14.
Na podjęcie decyzji o uruchomieniu programu eContenet wpływ miało wiele czynników,
wśród których za najważniejsze należy uznać:
- zapotrzebowanie, w ramach inicjatywy eEurope, na wypełnienie zadań wynikających z jej
planu działania a dotyczących upowszechniania zastosowań internetu (w szczególności
AL.3 pkt. b. Government online: electornic access to public services oraz pkt.d. European
digital content for global networks),
- wyniki debaty nad zieloną księgą o powszechnym dostępie od informacji sektora
publicznego,
- priorytetowe traktowanie przez Unię Europejską działań na rzecz promocji własnej
kultury i jej dziedzictwa oraz różnorodności językowej,
- potrzebę wsparcia małych i średnich przedsiębiorstw działających w sektorze
multimediów i teleinformatyki,
- pozytywne doświadczenia wynikające z przebiegu i efektów wcześniejszych programów o
zbliżonej do eContent tematyce tj. INFO2000 oraz MLIS.
Założony budżet programu w okresie 4 lat jego funkcjonowania wynosił będzie 100 milionów
euro. Komisja Europejska, a w jej imieniu Dyrekcja Generalna Społeczeństwo Informacyjne
zobowiązana została do przygotowywania dwuletnich planów realizacyjnych. Pierwszy z
nich, już opracowany, obejmuje okres 2001 – 2002.
26
Program eContent uznany został jako jeden z elementów realizacyjnych planu działania
eEurope 2002.
Za treści w postaci cyfrowej, dla potrzeb programu eContent, uznaje się dowolne informacje
publikowane na platformie internetowej, dostępne w sieciach przewodowych,
bezprzewodowych oraz w szerokopasmowych sieciach telewizyjnych.
Program działania eContent realizowany będzie w trzech liniach tematycznych:
Poprawa dostępności oraz rozszerzenie zakresu wykorzystywania informacji sektora
publicznego.
Informacje sektora publicznego są kluczową wartością dla obywateli oraz biznesu w
Europie. Takie stwierdzenie to efekt debaty zapoczątkowanej w 1999 roku. Pomogła ona
w rozbudzeniu świadomości zarówno po stronie administracji jak i obywateli jak duże
znaczenie może mieć ich powszechne udostępnienie za pomocą internetu. Zarówno treści
informacyjne odnośnie nauki, kultury, spraw socjalnych, z zakresu współpracy z organami
publicznymi jak i narzędzia taką współpracę gwarantujące, tworzą lepsze warunki
rozwoju społecznego i gospodarczego.
Działania podejmowane w ramach linii tematycznej mają wytworzyć mechanizmy
współpracy sektorów publicznego i prywatnego, określić zasady prawne dzielenia się
informacjami przekraczającymi bariery granic oraz stworzyć wspólne zasady
gromadzenia informacji.
Udział krajów kandydujących w inicjatywach tej linii tematycznej usprawni przyszłą
integrację. Lepsze i spójne z europejskimi, zasady organizacji wykorzystywania
informacji, na przykład rejestrów państwowych, dziedzictwa kulturowego, sektora
publicznego w wersji wielojęzycznej, będzie miało istotne znaczenie dla urealnienia
jawności życia publicznego oraz funkcjonowania w obrębie wspólnego rynku w
momencie akcesji.
W ramach akcji nr. 1 wyróżniono części:
1.1 Eksperymenty w ramach konkretnych projektów
1.2 Stworzenie europejskiego zestawu danych cyfrowych
Wzmożenie produkcji treści informacyjnych osadzonych w wielojęzycznym oraz
wielokulturowym otoczeniu.
Badania wskazują, że przeciętny użytkownik sieci pozostaje 2 razy dłużej na stronach
internetowych w swoim macierzystym języku, dokonuje zakupów i innych transakcji 3
razy częściej. Ponad 65% treści informacyjnych w postaci cyfrowej na świecie jest w
języku angielskim. Dla około 50% użytkowników internetu język angielski nie jest
językiem macierzystym. Unia Europejska uznaje swoją różnorodność językową jako
dziedzictwo kulturowe podlegające ochronie oraz wymagające specjalnych działań
promocyjnych. Możliwość swobodnego wyboru języka publikowanych treści
informacyjnych wymaga ścisłej współpracy sektorów producentów treści z producentami
rozwiązań lingwistycznych. Kreowana jest zasada, że tworzone strony internetowe
powinny od początku powstawać w wersjach wielojęzycznych. Aktywny rozwuj
produkcji treści w postaci cyfrowej tworzy nowe miejsca pracy w małych i średnich
przedsiębiorstwach, często w regionach oddalonych od dużych aglomeracji, wyzwala
inicjatywy i przedsiębiorczość. Wraz z globalizacją zmieniają się mechanizmy rynkowe
powodując wypieranie tych oferentów, którzy nie potrafią współpracować w
wielojęzycznym otoczeniu. Najwartościowsze nawet produkty narodowe nie zostają
27
szerzej zauważane, musi im towarzyszyć wielojęzyczne otoczenie. To wielka szansa dla
lokalnych rynków treści informacyjnych. Bezsprzeczne sukcesy handlowe Holandii w
znacznej mierze zawdzięczane są różnorodności językowej świadczonych usług.
2.1 Rozwój partnerstwa oraz adaptacja wielojęzycznych, wielokulturowych strategii.
2.2 Wsparcie infrastruktury lingwistycznej.
Zwiększenie dynamiki rynku produkcji treści w postaci cyfrowej.
Rozdrobnienie rynku, brak świadomości jego znaczenia i szans rozwoju może
powodować jego inercję i niedoinwestowanie. Aby temu przeciwdziałać należy
podejmować akcje na rzecz dostępu do kapitału, zunifikowania zasad handlu treścią
informacyjną, tworzenia wizji rozwoju i trendów rynkowych. Pozytywny wpływ powinna
mieć także komercjalizacja tego rynku. Ocenia się, że rynek produkcji treści
informacyjnych rośnie w tempie 20% rocznie. Przynosi on rocznie 412 miliarda euro (5%
produktu narodowego krajów UE). Dziś zatrudnionych jest w nim ponad 4 miliony osób,
a liczba ta powinna wzrosnąć do roku 2005 o dalszy milion.
3.1 Pomost nad luką pomiędzy przemysłem treści informacyjnych a rynkiem
kapitałowym
3.2 Prawa w handlu na rynku treści informacyjnych
3.3 Tworzenie i dzielenie się wspólnymi wizjami
3.4 Rozpowszechnianie wyników
Wszystkie trzy linie tematyczne są ściśle ze sobą powiązane. Także rynkowy charakter
efektów programu eContent winien powodować bardzo bliskie relacje pomiędzy
występującymi na nim podmiotami. Metody i narzędzia lingwistyczne będą istotne dla
ogólnoeuropejskiej eksploatacji informacji sektora publicznego. Potrzeba udostępniania
informacji sektora publicznego jest szansą dla małych firm internetowych i może rozwijać
dobre wzorce współpracy sektorów prywatnego i publicznego. Ożywienie rynku treści
informacyjnych w postaci cyfrowej przyciągnie do niego niezbędny kapitał co uruchomi
dalszą spiralę wzrostu.
O możliwościach Europy najlepiej świadczy porównanie. Europa posiada 51% wartości rynku
publikacji drukowanych, USA 38%. W treściach publikowanych elektronicznie jest niemal
odwrotnie, 52% rynku należy do USA a 33 do Europy.
Wobec dynamizmu samej natury programu eContent, założono, że wspierane będą wyłącznie
działania krótko terminowe, wprowadzające na rynek produkty w terminie nie
przekraczającym 24 – 36 miesięcy, bazujące na dostępnej technologii.
Co jest ciekawe, program eContent nie będzie wspierał rozwiązań na rzecz: dostępnych
offline
multimedialnych
produktów,
techniki
analogowej,
konwencjonalnego
oprogramowania, kanałów dystrybucji innych niż internet, prac badawczych, istniejących już
na rynku produktów.
Zakłada się bliską współpracę programu eContent z innymi programami i podejmowanymi
inicjatywami Unii Europejskiej w obszarze społeczeństwa informacyjnego. Poza inicjatywą
eEurope, której elementem jest program eContent, szczególnie bliskie relacje zachodzą z
koordynowanymi przez Unię Europejską działaniami w ramach: publicznego sektora
informacyjnego, elektronicznego wspomagania procesów rządzenia, elektronicznego rządu,
programu IST (Key Action III), programu IDA, planu działania „bezpieczny internet”.
28
W decyzji Rady, w kilku miejscach, podkreślona jest rola programu eContent dla procesu
integracji europejskiej nie tylko w kontekście negocjacyjnym lecz przede wszystkim w
zakresie wyrównywania szans społecznych poprzez dostęp do wielojęzycznych zasobów
informacyjnych.
Zapis art. 7 decyzji 2001/48/EC otwiera możliwość ubiegania się krajów kandydujących do
UE o uczestnictwo w programie eContent. Polskę obowiązują warunki określone w
specjalnym protokóle do Układu Europejskiego wymagające wydania decyzji przez Radę
Stowarzyszenia. W świetle aktualnie obowiązującej procedury prawnej, proces zabiegania o
udział w programie wspólnotowym zapoczątkowywany jest przez oficjalne wystąpienie
kandydującego państwa.
Podjęte działania w ramach programu eContent.
Zgodnie z zapisami w decyzji o uruchomieniu programu eContent, w lutym 2001 r. powołany
został komitet sterujący, w którym uczestniczą, po jednym delegacie, wszystkie kraje
członkowskie. Zatwierdzono do realizacji program roboczy na lata 2001 – 2002. Program ten
ustalił propozycje finansowe pomiędzy poszczególnymi liniami tematycznymi odpowiednio:
21, 21 oraz 8 milionów euro. Dodatkowo, koszty organizacyjne wyniosą kwotę 1 miliona
euro.
15 marca 2001opublikowano pierwsze dwa zaproszenia do złożenia ofert (calls for proposals)
odnośnie 28 projektów szczegółowych15. Ocena pierwszego z nich (fixed dedline call) nastąpi
w sierpniu br. Drugi (continous submission) jest otwarty na składanie wniosków do końca
2002 roku.
Kolejne zaproszenia ogłoszone zostaną w listopadzie 2001, wrześniu 2002 oraz styczniu
2003.
Pierwsza grupa ewaluatorów projektów (35 – 40 osób) zostanie wyłoniona, z napływających
zgłoszeń, do końca lipca br.
Aktualnie trwa akcja organizowania dni informacyjnych programu eContent w
poszczególnych krajach członkowskich. Wszystkie informacje szczegółowe odnośnie
programu dostępne są za pośrednictwem internetu.
Program eContent dynamicznie ruszył z miejsca.
Warunki członkostwa.
Podczas spotkania komitetu sterującego programu eContenet w dniu 27 kwietnia br., na który
zaproszeni zostali po raz pierwszy przedstawiciele misji kandydujących krajów, powtórzono
określone w decyzji 2001/48/EC warunki członkostwa. Przedstawiono główne linie
tematyczne planu działania na lata 2001 – 2002, oraz pierwsze akcje ofertowe. Z pewnym
zakłopotaniem stwierdzono, że kraje kandydujące praktycznie nie mają już większych szans
na uczestniczenie w tej fazie programu eContent. Wynika to przede wszystkim z długotrwałej
procedury prawnej oraz zaplanowanych i częściowo uruchomionych już postępowań
ofertowych, w których z przyczyn formalnych kraje kandydujące nie uczestniczą. W dyskusji
okazało się, że członkowie komitetu sterującego nie wiedzieli jak długa może być procedura
legislacyjna. Zobowiązywali się, że dołożą wszelkich starań aby ją skrócić.
Kolejne fazy dochodzenia do członkostwa w programie to: złożenie formalnego wniosku
przez kraj kandydujący; negocjacje, w tym ustalenie wkładu finansowego, których finałem
jest decyzja Rady Stowarzyszenia. Po uzyskaniu członkostwa, projekty składane przez
29
kandydujące kraje podlegać będą tym samym warunkom co projekty państw członkowskich.
Kraje kandydujące wpłacać będą corocznie składkę członkowską. Ich przedstawiciele
uczestniczyć będą w posiedzeniach komitetów programowych na zasadzie obserwatora.
Wpłacane przez kandydujące kraje środki finansowe nie zwiększą założonego w decyzji
budżetu programu.
Aktualizacja: 07.06.2001 r.
3. Inne inicjatywy i programy wspólnotowe.
Program IST (Information Society Technologies) , obejmujący tematycznie zagadnienia
społeczeństwa informacyjnego w 5 Programie Ramowym Badań i Rozwoju, umożliwił
uruchomienie kilkuset projektów odcinkowych. Corocznym wydarzeniem są organizowane
przez IST konferencje europejskie. Program IDA (Interchange of Data between
Administrations) rozpoczął nową fazę, już wkrótce Polska będzie jego uczestnikiem.
Inicjatywa eLearninig daje wyraz szczególnemu znaczeniu jakie przywiązuje się do edukacji,
infrastruktury teleinformatycznej dla potrzeb edukacyjnych, przygotowanie obywateli do
efektywnego funkcjonowania w gospodarce opartej o wiedzę. Koordynacja organizacji oraz
zarządzania internetem w Europie oraz zwalczanie w nim nielegalnych treści to kolejny
ważny temat. Uruchomiona została specjalna akcja celowa promująca bezpieczne
wykorzystywanie internetu z budżetem w wysokości 25 milionów euro. Plan działania „16/9”
ma się przyczyniać umacniania europejskiej dominacji w technice telewizji cyfrowej.
Promocją wszelkich działań o obrębie społeczeństwa informacyjnego zajmuje się program
PROMISE, którego biurem jest ISPO (Information Society Promotion Office).
W wymiarze globalnym UE jest aktywna w formułowaniu porozumień o liberalizacji handlu
metodami elektronicznymi GATS, uczestniczy w rundach posiedzeń Global Business
Dialogue. W regularnym dialogu Unii Europejskiej ze Stanami Zjednoczonymi, Kanadą czy
Japonią tematyka usług społeczeństwa informacyjnego jest trwale obecna.
Nikt nie ma dziś wątpliwości, że realizacja postulatów społeczeństwa informacyjnego jest
elementem globalnej strategii rozwoju Wspólnoty Europejskiej.
Opracował:
Włodzimierz Marciński
Ponieważ budowa Społeczeństwa Informacyjnego jest procesem ciągłym, powyższy tekst jest
aktualizowany opisem nowych działań, decyzji, zjawisk, dokonań itp., z zachowaniem ich chronologii.
Pozwala to na śledzenie dynamiki oraz dotarcie do nowych prezentowanych elementów, z których
każdy opatrzony jest datą.
1
Europe and the global information society, Recommendations of the Bangemann Group to the European
Council, 26 May 1994
2
„Strategia rozwoju informatyki w Polsce – stan, zalecenia, perspektywy” Raport Kongresowy. Warszawa 1995
r.
3
OJ L 217, 5.08.1998, p. 18. Directive 98/48/EC,
4
Green paper on the convergence of the telecommunications, media and information technology sectros, and the
implications for regulation. Towards an Information Society approach. COM(97) 623 final, 12.03.1997
30
Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the Economic and Social
Committee and the Committee of the Regions – The Convergence of the Telecommunications, Media and
Information Technology Sectors, and the Implications for Regulation - Results of the Public Consultation on the
Green Paper , COM(99)0108 final
6
eEurope – An Information Society for All, COM(99)687 final
7
www.europe.eu.int/comm/information_society/eeurope/
8
eEurope - An Information Society for all - Progress report for the Special European Council on Employment,
Economic reforms and social cohesion towards a Europe based on innovation and knowledge Lisbon, 23 and 24
March 2000 , COM(2000)0130 final
9
eEurope 2002 - An Information society for all - Draft Action Plan prepared by the European Commission for
the European Council in Feira - 19-20 June 2000, COM(2000)0330 final
10
The eEurope2002 Update. Prepared by the European Commission for the European Council in Nice, 7th and 8th
December 2000
11
Progress on eEurope Actions. Staff Paper. COM(2000)738
12
Bilan des actions menees par la Presidence pour la mise en oeuvre du Plan d’action eEurope. Contributions
des Etats membres.
13
Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the conomic and Social
Committee and the Committee of the Regions – Helping SMES to „Go Digital”, COM(2001)136
5
14
Council Decision of 22 December 2000, OJ L14 of 18.01.2001, p 32.
15
OJ C 85/10 z dn. 15.03.2001
31

Idea Społeczeństwa Informacyjnego jako element globalnej strategii

Transkrypt

Podobne dokumenty

Lokalny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w

OBLICZA INTERNETU OBLICZA INTERNETU

Centralny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich

Informatyzacja administracji publicznej w Polsce w świetle polityki

Sojusznikiem techniki stał się zysk

podejście krytyczne

Strona Internetowa Portalu Informacyjnego dostępna jest pod

informacja publiczna czy wykluczenie cyfrowe