Książeczka dla starszych dzieci
Transkrypt
Książeczka dla starszych dzieci
Puzzli tutaj jest pudełko historyjek w nim bez miary! Gdy uchylisz jego wieko, Mogą zacząć działać czary. Niepotrzebna jednak różdżka, ani zaklęć wymawianie. Dzięki twojej aktywności to, co dobre, wnet się stanie! Komiksowe układanki Gorąco polecamy opracowany przez Nową Ideę komputerową grę pomagającą w układaniu własnych historyjek i komiksów. Postaci, jakie poznasz na puzzlach Magicznego pudełka, zostały w Komiksowych układankach ożywione. Naszą grę możesz ściągnąć ze strony www.aktywnemiasta.pl/komiksy Konkurs Zapraszamy do udziału w konkursie na historyjkę lub komiks ułożony z puzzli Magicznego pudełka lub wykonany przy pomocy Komiksowych układanek. Zasady udziału w konkursie znajdziesz na stronie www.aktywnemiasta.pl/konkurs ZDROWIE 1 1. Oto jak przebiega dzień Janka. Zaznaczysz w tekście symbolami, kiedy Janek powinien według Ciebie umyć ręce (symbol mydła) i zęby (symbol szczoteczki)? Janek wyskoczył ze swojej pościeli. Supeł warknął przestraszony i dla bezpieczeństwa schował się pod łóżkiem. Niestety, także tam Janek zakłócił mu sen, szukając porzuconej bluzy. Jak co dzień, jest spóźniony! Na stole czekały już kanapki z białym serem i rzodkiewką. Zjadł je, a do plecaka włożył drugie śniadanie. Jeszcze tylko buty, kurtka, krótkie “cześć dziadku” rzucone w stronę drzwi, za którymi budził się dziadek, i Janek biegł do szkoły. Chłopiec miał dzisiaj dyżur przy króliku Tobim. Na długiej przerwie nakarmił go marchewką i sałatą, zmienił mu wodę. Potem, czując już ogromny głód, zjadł dopiero śniadaniowe kanapki. Lekcje minęły szybko i chłopiec popędził w stronę domu. Janek wszedł do niego tylko na chwilę, żeby zawołać Supła na spacer. Dopiero po zabawie ze swoim ukochanym wyżłem siadł z rodzicami i dziadkiem do pysznego obiadu. Następnie był czas na odrabianie lekcji. Janek, rozwiązując zadania matematyczne, sięgnął po jabłko i kawałek czekolady. Potem razem z dziadkiem szukali w internecie informacji dotyczących kosmosu. Po kolacji Janek chciał jeszcze poczytać, ale zdążył tylko wziąć prysznic i nastawić budzik. Supeł polizał Janka po zaspanym policzku, ułożył się w kłębek i zasnął. 2. W mleku znajduje się wapń, który jest także składnikiem kości i zębów. Pomożesz Matyldzie zakreślić wyrazy, określające przetwory mleczne. Które z nich lubisz najbardziej? jogurt, kakao w proszku, kefir, dżem, oscypek, feta, czekolada, twaróg, makaron, ser żółty, pasztet, maślanka, olej, masło 3. Jak warto dbać o zęby?Spróbuj napisać zdania mówiące o tym, co pomaga utrzymać zęby w zdrowiu. Wykorzystaj proszę podane wyrazy. słodycze, pasta do zębów, szczoteczka, koliste ruchy, ortodonta, przetwory mleczne dentysta, Szczoteczkę powinno się zmieniać co 2-3 miesiące na nową, bo na starej zaczynają się rozwijać bakterie i drobnoustroje. 1. Oto jak przebiega dzień Janka. Zaznaczysz w tekście symbolami, kiedy Janek powinien według Ciebie umyć ręce (symbol mydła) i zęby (symbol szczoteczki)? Janek wyskoczył ze swojej pościeli. Supeł warknął przestraszony i dla bezpieczeństwa schował się pod łóżkiem. Niestety, także tam Janek zakłócił mu sen, szukając porzuconej bluzy. Jak co dzień, jest spóźniony! Na stole czekały już kanapki z białym serem i rzodkiewką. Zjadł je, a do plecaka włożył drugie śniadanie. Jeszcze tylko buty, kurtka, krótkie “cześć dziadku” rzucone w stronę drzwi, za którymi budził się dziadek, i Janek biegł do szkoły. Chłopiec miał dzisiaj dyżur przy króliku Tobim. Na długiej przerwie nakarmił go marchewką i sałatą, zmienił mu wodę. Potem, czując już ogromny głód, zjadł dopiero śniadaniowe kanapki. Lekcje minęły szybko i chłopiec popędził w stronę domu. Janek wszedł do niego tylko na chwilę, żeby zawołać Supła na spacer. Dopiero po zabawie ze swoim ukochanym wyżłem siadł z rodzicami i dziadkiem do pysznego obiadu. Następnie był czas na odrabianie lekcji. Janek, rozwiązując zadania matematyczne, sięgnął po jabłko i kawałek czekolady. Potem razem z dziadkiem szukali w internecie informacji dotyczących kosmosu. Po kolacji Janek chciał jeszcze poczytać, ale zdążył tylko wziąć prysznic i nastawić budzik. Supeł polizał Janka po zaspanym policzku, ułożył się w kłębek i zasnął. 2. W mleku znajduje się wapń, który jest także składnikiem kości i zębów. Pomożesz Matyldzie zakreślić wyrazy, określające przetwory mleczne. Które z nich lubisz najbardziej? jogurt, kakao w proszku, kefir, dżem, oscypek, feta, czekolada, twaróg, makaron, ser żółty, pasztet, maślanka, olej, masło 3. Jak warto dbać o zęby?Spróbuj napisać zdania mówiące o tym, co pomaga utrzymać zęby w zdrowiu. Wykorzystaj proszę podane wyrazy. słodycze, pasta do zębów, szczoteczka, koliste ruchy, ortodonta, przetwory mleczne dentysta, Szczoteczkę powinno się zmieniać co 2-3 miesiące na nową, bo na starej zaczynają się rozwijać bakterie i drobnoustroje. Wymarzony dentysta 4. Leon w poczekalni siedzi, Trochę się niepewnie czuje. Zaraz dentystę odwiedzi, Lecz zasnął. Marzenia snuje... Jego gabinet nie byłby biały. Maszyny zęby by głaskały. Doktor Leon rozśmiesza i tańczy. A do płukania? Sok z pomarańczy! ZDROWIE 2 1. Czy zachowania przedstawione poniżej wpływają pozytywnie na nasze zdrowie? Do czego zachęcisz osoby przedstawione w zdaniach? Krzysiek woli siedzieć kilka godzin przed komputerem, zamiast pójść z kolegami pograć w piłkę. Marta nie chce jeść żadnych owoców czy warzyw z wyjątkiem frytek z ziemniaków. Olaf czyta książki przygodowe do później nocy, a rano czuje się senny i ospały. Agnieszka nie zwraca uwagi na to, że siedzi zgarbiona przy odrabianiu lekcji. zyw a- o dzie d nnie owo dro ce wia prz ie y 5 raz yby wa! go te b To Kropka chce wzbogacić posiłki swojej rodziny o wybrane owoce i warzywa. Połączysz je strzałką z nazwami posiłków? Jeżeli chcesz, dodaj własne propozycje. sała Kolacja iewki an ka tka sała ow a ocow ietr usz ai urak ki a jabłk b sok z y n a sk 2o wyci czy 4 wiśnie o ż e szc świ zon y n em lo e i z arc k e r ó he og ban ów ka p 3 rzodk a wn Podwieczorek sur nat y rz wa Obiad kompot z owocami cka pa II śniadanie gre zu tka Śniadanie jabłko 3. war pomidor 2. Jezeli ułożysz rozsypane wyrazy, dowiesz się o jednej z zasad wspomagających nasze zdrowie. z wki Warto jeść warzywa i owoce, kiedy jest na nie sezon. Są wtedy najbardziej dojrzałe, soczyste, smaczne, a przy tym kosztują o wiele mniej niż zimą. Niektóre masz okazję zjeść tylko w sezonie. Potem pozostają nam przetwory. 4 . Pomóż Rysiowi i powiedz, w jakich miesiącach jest w Polsce sezon na pokazane poniżej warzywa, owoce i grzyby? 5 . Wyobraź sobie, że jesteś właścicielem/włascicielką sklepiku szkolnego ze zdrowymi daniami “Pora na pory”. Jakie propozycje zaproponujesz koleżankom i kolegom, zamiast tradycyjnych, nie zawsze najzdrowszych przekąsek, takich jak: chipsy, hot-dogi, batony? Mąka brązowa czyli pełnoziarnista zrobiona jest ze zmielonego „pełnego” ziarna. “Pełnego” dlatego, że zawiera naturalną otoczkę. To w niej znajduje się większość witamin, składników mineralnych oraz błonnika. Natomiast biała mąka jest delikatniejsza w konsystencji i smaku,lekkostrawna, ale jest pozbawiona tej otoczki. Błonnik - substacja, która pomaga oczyszczać przewód pokarmowy. Najwięcej błonnika znajduje się w suszonych owocach (morele, figi, daktyle), fasoli, orzechach. 6 . Rysiek stara się jeść produkty pełnoziarniste. Co możesz mu zaproponować na śniadanie? chałka, bułka grahamka, bułka maślana, płatki owsiane, ciasto drożdżowe, chleb razowy, rogal W dawnej Polsce jedzono wiele rodzajów kasz. Obecnie niektóre kasze są prawie zapomniane, a inne jemy bardzo rzadko. Szkoda, bo kasze zawierają dużo witamin z grupy B, soli mineralnych i błonnika. 7 . Jeżeli rozwiążesz zagadki, poznasz nazwy popularnych w Polsce kasz. Znajdziesz je także po poprzestawianiu sylab, w nawiasach. Niepozorne brązowe ziarenko Na pachnący obiad zaprasza. Dobrze pasuje do grzybów i mięsa. To jest pyszna............kasza. [sylaby cza, na, gry] Rośnie sobie w kaczanach, Może być masłem otulona. Ma kolor słońca i banana. To kaszka............ [rydz,iana,kuku] Ma barwę piasku i śniegu i Ledwie maluch wyjdzie z wanny Dostanie kleiku lub zupki Pełen talerz- z kaszki...........! Pod dobrym dziadka okiem Z malinowym sokiem! [nn,a,ma] Nie chcę ziemniaków, ryżu i klusek Czy makaronu pełnej miski.. Na stole dymi już podana Surówka i kasza............. [na,ja,gla] Czy próbowałaś/próbowałeś wszystkich tych kasz? Czy znasz jeszcze jakieś inne? Która najbardziej Ci smakuje? Babcia Jadzia do rodziców: Otwórzcie swoją kuchnię dla warzyw i owoców oraz produktów pełnoziarnistych. Ustalcie, jakie są Wasze ulubione warzywa i przygotowujcie je na kilka sposobów. A potem pozwólcie sobie na wprow- ZDROWIE 3 1 . Jak myślisz - co lubią Twoje oczy? Czasami więcej niż jedna odpowiedź jest prawdzi wa. Gdy oczy są zmęczone, mogę im pomóc: - mrugając dość intensywnie przez chwilę, - patrząc się na zieleń, np. drzewa, - zamykając je i wyobrażając sobie dal, np. statek daleko na morzu. Aby nie niszczyć wzroku podczas czytania lub odrabiania lekcji warto: - zadbać o dodatkowe oświetlenie, np. lampkę na biurku, - umieścić biurko jak najbliżej okna, - ustawić biurko w najciemniejszej części pokoju. Podczas używania komputera należy pamiętać, żeby: - odrywać oczy od ekranu i nie siedzieć kilku godzin, - robić co godzinę przerwy na odpoczynek oczu, - siedzieć jak najbliżej ekranu. 2 . W pokoju Rysia i Matyldy jest zapalone górne światło, ale żeby oczy się nie męczyły podczas pracy, potrzebna jest jeszcze lampka na biurku. Dorysuj, po której stronie według ciebie powinna stać lampka na biurku Rysia, a po której Matyldy, aby światło jak najlepiej im pomagało? 3 . Chcesz, aby twoje oczy były długo, długo zdrowe? Spróbuj, wspólnie z rodzicami, zastanowić się, jakie są zasady dbania o oczy i jak je stosować w waszym domu. Ogranicz do 2 godzin pracując przy komputerze Zachowaj 4 5 rób przerwy odległość 50 cm od ekranu komputera. co godzinę zabawę przy komputerze . Spójrz, podobnie wygląda tablica u okulisty, dzięki której bada się wzrok. Znajdź ukryte tu zdanie, a potem napisz własną propozycję ukrytego zdania. . Dopisz, proszę, z czym Ci się kojarzą... oczy brązowe - mają kolor kory dębu, piernika, liści późną jesienią, błyszczących kasztanów... oczy niebieskie... oczy zielone... oczy szare... Spróbuj napisać wiersz o oczach. Babcia Jadzia do rodziców: Ustalcie w waszym domu, że jeden dzień lub więcej w tygodniu będzie dniem bez telewizora. Wspólnie się zastanówcie, czym ciekawym możecie się zająć w tym czasie. ZDROWIE 4 1. Babcia brokuły gotuje na parze, Rowerem żółtym przez miasto mknie. Palmtopem włada i głowę dam, że więcej o świecie niż tata wie! Tu gimnastyka, basen, spotkanie, szachy, czytanie, pobyt nad wodą. Kiedy tak patrzę na moją babcię, też chcę się poczuć jak ona młodo! Co to znaczy, według ciebie, “czuć się młodym”? Czy to, że się czujemy młodo, zależy od wieku? 2. Jak sądzisz, dzięki czemu czujemy się młodo? Zachęcam cię, żeby połączyć w pary wyrażenia. Może dołączysz własne pomysły na długie i zdrowe życie? przyjaźni i znajomości optymistyczne do życia jedzenie słodyczy dużej ilości tłuszczu unikanie swojego umysłu owoców umysłowa nastawienie produktów przetworzonych podtrzymywanie aktywność-fizyczna cukru i soli pamięci warzyw ćwiczenie regularnych posiłków 3. Uzupełnij proszę hasło, które się podarło Każ ... męd ... ci .......wie: ......ność .....ch to .......wie. zdro /dy/ / aktyw / rzec / i ru / to po 4 . Nawet jeżeli nie uprawiasz sportu, w łatwy sposób możesz zwiększyć ilość ruchu. Skreśl, proszę, te formy, które nie wpływają na polepszenie naszej kondycji fizycznej. Podkreślisz te aktywności, które możesz wprowadzić na co dzień w swoim życiu? chodzę pieszo, wchodzę po schodach, chodzę po zakupy do sklepu, chodzę na wycieczki z rodziną, chodzę na spacer z psem, biegam, gram w piłkę, gram w Chińczyka, tańczę, gimnastykuję się, jeżdżę rowerem, jeżdżę samochodem, jeżdżę na rolkach, jeżdżę autobusem, 5 6 . Zgadnij, jaki to sport? . Jaka dyscyplina sportowa najbardziej Ci się podoba? Jak nazywają się Twoi ulubieni sportowcy i w jakim sporcie osiągają sukcesy? 7. Za jakie cechy cenisz swoich ulubionych sportowców? Czy możesz je podkreślić i dopisać takie, które uważasz za konieczne. Dlaczego wybrane przez ciebie cechy są ważne? odwagę, pracowitość, inteligencję, niezawodność, umiejętność podnoszenia się z porażki, wytrzymałość, dokładność, siłę, szybkość... 8. Warto zadbać o swoje zdrowie, nie tylko poprzez gimnastykę i ruch, ale także poprzez rozwijanie swojej sprawności umysłowej i dobre relacje z innymi ludźmi. Jakiego typu aktywności jest najwięcej w twoim życiu, a jakich możesz wprowadzić więcej? Dopisz, proszę, aktywności ważne dla ciebie. wchodzenie po schodach, wyjazdy w góry, zabawa, jazda rowerem, rozwiązywanie zagadek detektywistycznych, gra w szachy, czytanie książek, rozwiązywanie krzyżówek i łamigłówek, wspólne spędzanie świąt, spotkania z przyjaciółmi, rozmowy z rodzicami, spotkanie z babcią i dziadkiem, Babcia Jadzia do rodziców: Kupcie piłkę, hula-hop, rower lub zainspirujcie się wizytą w sklepie z artykułami sportowymi. Kiedy tylko macie możliwość i czas, spędzajcie go wspólnie w formie aktywnej, a przede wszystkim na spacerach. Zabawa z dzieckiem jest świetnym sposobem na przypomnienie sobie, jaką radość i odprężenie przynosi ruch. ZDROWIE 5 1. Jak myślisz, w co bawiły się dzieci 100 lat temu? Czy znasz te zabawy? Zapytaj swoich rodziców, a także babcię, dziadka, w co jeszcze bawiły się dzieci? Opisz proszę krótko, na czym polegała ta zabawa lub narysuj ją. 2. Wyobraź sobie, że przyjechali do ciebie koleżanka i kolega z innego kraju, jednak nie znacie swoich języków. Jaką zabawę zaproponujesz? Jak się porozumiecie? 3. Czy wiesz, co oznacza wyrażenie “Moim konikiem jest zbieranie naklejek”? Co to jest hobby? 4. Jaką bezpieczną i ciekawą zabawę można wymyślić, mając do dyspozycji... kilka tyczek i duży koc kilka kartonów afrykańską maskę? ZDROWIE 6 1 . Spróbuj zgadnąć, kto jest przyjacielem Leona? Przyjaciel Leona nie stoi koło osoby, która interesuje się grupową dyscypliną sportu. Przyjaciel Leona woli spędzać wakacje w górach, a nie nad jeziorem. Przyjaciel Leona nie stoi w bezpośrednim sąsiedztwie osoby, która lubi czytać książki. Przyjaciel Leona stoi na lewo od osoby, która należy do harcerstwa. Odpowiedź: Przyjacielem Leona jest ..... Aby czuć się zdrowo, potrzebujemy kontaktów z innymi ludźmi. Ważne jest, aby się razem pośmiać, spędzać czas, rozmawiać, zwierzyć się sobie. 2 . Znajdź proszę w tekście osiem cech przyjaciela Leona i wypisz je obok. B G H J U P A R T Y D U M N Y O R P K G W G U E Z M F R I A W E S O Ł Y M A T D S R P J H S I C L A T R R U N Ł A O L T L O Y B W W L D L T W I J I P S N R Z C S Y D O K T O W Y B N Ł M R T Y R W I Y C C zy wszystkie cechy przyjaciół są przyjemne i pozytywne? zy przyjaciel jest idealny? 3 . Spróbuj dokończyć zdania opisujące Twojego przyjaciela: Mój przyjaciel jest bardzo..... Potrafimy razem..... Obydwoje lubimy.... Różnimy się tym, że.... Kiedy się pokłócimy.... Postaram się lepiej..... Od przyjaciela oczekuję, że... 4 . Matylda i Kropka mają bransoletki, które noszą na znak przyjaźni. Na koralikach napisały ważną dla siebie informację. Odgadniesz ją, przeskakując zawsze tę samą liczbę koralików. 5 6 . Spróbuj ukryć w ten sam sposób hasło na parasolce. W razie potrzeby zwiększ liczbę sylab. . Czy zgadzasz się z którymś z trzech zdań dotyczących przyjaźni? Wyjaśnij, co one znaczą według ciebie. Które najbardziej ci się podoba? Dlaczego? “Kto szuka przyjaciela bez wad, pozostanie bez przyjaciela” przysłowie wschodnie „Umiej być przyjacielem, a znajdziesz przyjaciela” Ignacy Krasicki „Przyjaciel - ktoś, przed kim można głośno myśleć”Arystoteles ZDROWIE 7 1 . Test “Szklanki z wodą” Napełnij proszę pół zwykłej szklanki wodą. Czy według Ciebie szklanka jest w połowie pełna, czy w połowie pusta? Czy uważasz siebie za optymistę, czy za pesymistę? 2. Wyjaśnij krótko, kim jest optymista, a kim pesymista? Jakich ludzi znasz więcej? Jakie myślenie pomaga bardziej w rozwiązaniu problemów? 3. Co pomyśli optymista i pesymista, gdy: a) b) c) 4 ktoś śmieje się z tego, jak wygląda nikt się nie chce z nim bawić, bo jest nowy zajmie ostatnie miejsce na zawodach . Przypomnij sobie, z czego ostatnio się ucieszyłaś/ucieszyłeś lub co Cię rozśmieszyło? Przerysuj, proszę, koniczynkę i wpisz te wydarzenia w jej listki. 5 . Uporządkujesz określenia w kolejności od najsłabszego do najintensywniejszego określenia? W jakich sytuacjach czujesz się: uśmiechnięty, chichoczący? szczęśliwy, rozchmurzony, wesoły, rozbawiony, roześmiany, radosny, ZAKUPY 1 1. 2. Policz proszę, ile worków foliowych, reklamówek znajduje się w Twoim domu? Oblicz, o ile zmniejszy się zużycie jednorazowych worków foliowych, jeśli 35 osób mieszkających na ulicy Matyldy będzie chodzić na zakupy z torbą bawełnianą, a każda z nich zrezygnuje tygodniowo z tylu worków foliowych, ile znajduje się w Twoim domu. O ile mniej worków zostanie zużytych w ciągu miesiąca? Wyrzucony woreczek foliowy rozkłada się najkrócej przez 400 lat. Dla porównania: ogryzek od jabłka kilka miesięcy. 3. Czy Ty i Twoja rodzina używacie wielorazowej torby na zakupy, koszyka, plecaka lub kosza do samochodu? Narysuj, jaki chciałbyś mieć znak, rysunek, napis naTwojej bawełnianej torbie na zakupy? Jakiego byłaby koloru? Zaprojektuj też torby dla członków Twojej rodziny. 4 . Spróbuj zaprojektować plakat, który będzie zachęcał mieszkańców Twojego osiedla, wioski lub miasteczka do rezygnowania z brania worków foliowych w trakcie zakupów i noszenia na zakupy własnych toreb, koszyków. Babcia Jadzia do rodziców: Spróbujcie rezygnować z brania foliowych torebek ze sklepów tak często, jak to tylko możliwe. W widocznym, wygodnym miejscu w domu powieście torbę lub koszyk na zakupy. ZAKUPY 2 1. - Czy zdarzyło Ci się kupić jakiś produkt, skorzystać z jakiejś oferty, tylko dlatego, że była promocja, mimo że ich nie potrzebowałeś/łaś? - Czy byłeś/łaś zadowolony/a ze swojej decyzji? - Czy podobna sytuacja zdarzyła się twoim rodzicom? 2. Czasami pod wpływem promocji, reklamy, zaczynamy myśleć, że bardzo chcielibyśmy mieć jakiś przedmiot. Zanim jednak zaczniemy zbierać na niego pieniądze, zastanów się, czy jest Ci na pewno potrzebny? - Czy masz starszy model tej rzeczy? - Czy możesz naprawić tę rzecz? - Czy możesz ją pożyczyć? Nie kupuj nowejprzeznacz te pieniądze na to, czego naprawdę potrzebujesz! - Czy możesz kupić używaną? Promocja ma sprawić, że „tracimy głowę”- przestajemy się zastanawiać nad tym, czy promowana rzecz jest nam potrzebna. Wydaje nam się, że mamy mało czasu, że inni wykupią produkt. Tymczasem często produkt ma podobną cenę do tej codziennej i wcale nie jest taki niezwykły. A najczęściej wcale go nie potrzebujemy! 3. W jaki sposób Kropka i jej brat byli zachęcani do kupna? Na jakie zmysły mają oddziaływać promocje i reklamy? - Bardzo proszę spróbować tego pysznego jogurtu. Jest świeży, delikatny, smaczny i zawiera niespotykane owoce tropikalne. - Cześć, chciałbyś dostać tego wspaniałego pluszowego węża? To Zygzak. Proszę, weź go na ręce. Promuje najnowsze chipsy. Jeżeli kupisz 5 paczek i wyślesz kody w ciągu tygodnia Zygzak może być Twój! - To najtańszy napój z sokiem owocowym na rynku! W dodatku jeszcze w opakowaniu promocyjnym! 2 litry soku w cenie jednego! Poparz, jaka ogromna ilość soku za tak niewielkie pieniądze. Zupełnie niespotykana okazja! 4. Kropka poszła do sklepu ze swoim młodszym bratem. Mają określoną ilość pieniędzy od mamy na chleb, mleko, masło, warzywa i owoce. Bardzo trudno jest jednak robić zakupy z Heniem. Pomóż Kropce i podpowiedz, jak ma wyjaśnić Heniowi, że nie kupią produktów promocyjnych. Henio: - „O, jakie pyszne batony! Muszę je mieć! To zupełna nowość, z reklamy! Kupujesz siedem, a ósmy gratis!”. Kropka: -„ Henio: - ” A obok można spróbować nowych chipsów. Hmm.... Ta pani mówi, że te chipsy mają najlepszy smak. Kupimy promocyjny zestaw z orzeszkami? Wtedy chipsy są tańsze.” Kropka: - „ Henio: „ Linijka! Jaka świetna! Dzisiaj w promocji! W komplecie z cyrklem i ekierką taniej. Mam już taki komplet od dziadka, ale te na pewno też się przydadzą. Nie są drogie...” Kropka: - „ 5. Czy zawsze nowy przedmiot jest lepszy od starszego? Przypatrz się obrazkom i powiedz, dlaczego te przedmioty są cenne dla ich właścicieli? 6. Które z przedmiotów poniżej można jeszcze wykorzystać? W jaki sposób? Spróbuj wymyślić jak najwięcej sposobów ich dalszego użycia. Przykład: słoik po majonezie - na przetwory, jako kubek na przybory do pisania, do przechowywania monet lub gwoździ, do recyclingu stary koszyk wiklinowy na zakupy rozdarte spodnie nieużywane zabawki zepsuty budzik przeczytane czasopisma za małe łyżwy 7. sz er wi W klasie Matyldy wszyscy postanowili, że z okazji urodzin i świąt będą robili prezenty, zamiast je kupować. Co sobie podarowali z okazji Mikołajek? Dopasuj proszę wyrazy w pary: album bransoletka na zd jęcia pleciona..... serwetka upieczone.... haftowana.... wyhodowany..... zrobiony... us kakt ułożony... ciasto Czy podoba Ci się któryś z tych prezentów? Jaki wspaniały prezentTy mógłbyś samodzielnie zrobić dla drugiej osoby? Po co dajemy prezenty? Jakie prezenty są dla ciebie najważniejsze? ZAKUPY 3 1. Co robiła w sobotę rodzina Janka, a co rodzina Kropki? Jak Ty wolisz spędzać wolny czas z rodziną? Czy na pewno potrzebujesz spędzać tyle czasu w sklepach? Przecież jest tyle pięknych miejsc do obejrzenia i tyle ciekawych rzeczy do zrobienia. 2. Ala i tata mieszkają na dużym osiedlu w mieście. Robią zakupy w małym markecie lub sklepikach na ich osiedlu. Po zakupach i po obiedzie idą najczęściej pojeździć na rowerze lub na rolkach. Jak nazywają się sklepiki, w których byli, żeby kupić następujące produkty? mięso zeszyt i naboje do pióra proszek do prania i pasta do zębów miska kapusta kiszona i ziemniaki bukiet dla cioci na imieniny .........żywni......... sklep .......rstwa .........ego .....iern....... k.........ac...........a masa........... ...........ria 3. Marcin mieszka na wsi. Codzienne zakupy rodzina Marcina robi w jednym z dwóch slepów w ich wsi, ale po pewne produkty jadą do sklepów do większego miasta. Kupują wtedy także zamówione przedmioty dla babci i dziadka oraz dla sąsiadki, która musi zostać w gospodarstwie. Po co pojechał Marcin z rodzicami do sklepu? Dowiesz się, gdy wpiszesz pierwsze litery wyrazów: dom lisa przestronne i bardzo luksusowe mieszkanie m-1, 2 lub 3 tradycyjny dom Eskimosów tam mieszkają krowy szałas Indian 4. Janek umówił się z dziadkiem przed marketem. Chcieli kupić czapki z daszkiem na lato. Wchodzili do 27 sklepów w hipermarkecie. W każdym z nich przebywali 7 minut, z wyjątkiem trzech sklepów, gdzie byli 25 minut. Dodatkowo spędzili 20 minut odpoczywając. Ile czasu spędzili w sklepie? Ile w tym czasie mogli oglądnąć 20 minutowych filmów w kinie? 5. Matylda chciała kupić w hipermarkecie spinki do włosów a Rysio długopis. Szukanie stoiska z ozdobami do włosów i sklepu papierniczego zajęło im 1 h 45 minut. Zaznacz na zegarze, która była godzina, kiedy dzieci wychodziły ze sklepu? Na jakie inne zajęcia można było przeznaczyć ten czas? Babcia Jadzia do rodziców: Zastanówcie się, jak możecie wspólnie spędzić ciekawie dzień, zamiast przeznaczać cały swój wolny czas na pobyt w supermarkecie? Poproś każdego członka rodziny, by wypisał swoje propozycje, jak można spędzić ciekawie te kilka godzin razem. ZAKUPY 4 1. Modna bluzka Rysiek trzasnął drzwiami wchodząc do domu. - Cześć! –powiedział i zamknął się w pokoju. Za chwilę usłyszał pukanie. - Cześć. Wiesz, że się denerwuję, kiedy trzaskasz drzwiami. Czy możesz następnym razem tego nie robić, nawet jeżeli jesteś zdenerwowany? Jak chcesz powiedzieć, o co chodzi, to jestem w kuchni. Odgrzewam pyzy z kapustą, te od babci. O, rany! Chyba żadna złość nie powstrzymałaby jego głodu, tym bardziej, że czekały na niego takie pyszności. Dopiero jednak po dokładce był w stanie powiedzieć: - Przepraszam za to wejście do domu. Bo mnie to denerwuje. W naszej szkole wszyscy chłopcy mają już takie bluzy dresowe, z kapturem. - Przecież masz taką bluzę. W dodatku prawie nową. - No tak, ale tamte są kupione w firmowym sklepie. Mają z przodu taki znaczek- wiesz jaki? Tutaj Rysiek narysował w powietrzu znaczek. - Niestety, nie możemy ci kupić takiej bluzy - nie znajdziemy na nią pieniędzy w najbliższym czasie. Czy na pewno wszyscy już je mają? Przyjrzyj się w szkole. To moda - twoja bluza i tamte są pewnie szyte w tym samym miejscu i z tych samych materiałów. Następnego dnia w szkole Rysiek postanowił o tym porozmawiać z Jaśkiem. - Cześć! Zauważyłeś, że wszyscy w szkole mają te bluzki?- zapytał na pierwszej przerwie, kiedy patrzyli na tłum na korytarzu. - No jasne! Od tygodnia proszę rodziców, żeby mi kupili, ale są bardzo drogie. - Ojej! Ty też?! Ja dopiero wczoraj, ale mama też się nie zgodziła. Mam taką samą, ale bez tego znaczka. - Wiesz co? Marcin z naszej klasy i Krzysiek i Robert też się przejęli tymi bluzami i też mówili rodzicom . - A ja myślałem, że jestem jedyny i że wszyscy się na mnie patrzą ”dlaczego jeszcze nie masz tej bluzy”. - Ja też tak myślałem. Zaśmiali się razem. - Chcesz jedną kanapkę? Z serem białym. Ale właściwie, to co nam z takiego znaczka? Przecież chodzi o to, żeby można było w czymś ciepłym i wygodnym grać w kosza, jak będzie trochę zimniej na dworze. - Masz rację. Najważniejszy jest kaptur, a nie jakiś znaczek. No i ilość koszy! - Eee, wiesz co? Strasznie to dziecinne z tym znaczkiem. Najwyżej sobie dorysujemy. Zaśmiali się razem i pobiegli na kolejną lekcję. - Cześć Mamusiu! - wszedł Rysiek, starannie i bezszelestnie zamykając drzwi od mieszkania. Czy wierzyć reklamom, czy samemu sobie? To, co usłyszymy w reklamie, dziel przez trzy. W reklamie wszystko jest naj: najlepsze, najtańsze, najnowsze. Tymczasem są to zwykłe produkty, podobne do innych. Zastanów się, czy naprawdę potrzebujesz tego produktu, czy też chcesz go mieć, bo jest ”modny”, boisz się, co powiedzą inni, gdy go nie będziesz miał. 2. W reklamie wszystko może być inne niż w rzeczywistym świecie. Czy rzeczywiście: - chipsy są najzdrowszym pożywieniem? - lekarze polecają chipsy? - jedzenie wafli może zastąpić kanapki i owoce? - lizaki sprawiają, że wszyscy nas polubią? Jak reklama zachęca Cię do kupienia? Co mówi o produkcie? Czy reklama mówi negatywne rzeczy o produkcie , wymienia jego wady? 4. Wspaniały długopis, czy wspaniała reklama? To jest długopis „Aksamitek”. Tuszu starcza na 70 kartek ciągłego pisania. Został zaprojektowany tak, żeby się nie męczyć przy pisaniu, dlatego ma dopasowany do dłoni kształt. Dostępny w kolorze pomarańczowo - zielonym lub złoto - granatowym. Opatentowany skład tuszu sprawia, że jest on trwały i nie blaknie. Za 7 zł ten długopis może należeć do Ciebie! To jest cudowny długopis „Aksamitek”. Będziesz nim pisał niesamowicie długo! Poczujesz, że Twoja ręka lekko mknie po papierze. Ma wspaniały kształt i nowoczesne kolory. Litery wyglądają jeszcze lepiej! Każdy chce go mieć! I jest niesamowicie tani! Pokochasz tę jakość! W którym tekście zostały podane informacje: - ile kosztuje długopis - na ile starcza wkład - czym różni się od innych długopisów pod względem kształtu - dlaczego tusz w “Aksamitku” jest lepszy niż w innych długopisach - jaki ma kolor? Jakimi słowami w drugim tekście zostały zastąpione informacje: - kosztuje 7 zł = - długopis ma kolor złoto-granatowy i pomarańczowo-zielony = - tusz wystarcza na zapisanie 70 kartek = - kształt został dopasowany do dłoni = Która reklama pomogła Ci bardziej w dokonaniu wyboru? Dlaczego? W której znajdziesz więcej konkretnych informacji? 5. Zapatrzona Była dziewczynka, która to chciała, Co telewizja reklamowała. Miała laleczki, klocki, batony, Napoje, żelki, cukierków tony. Chipsy i soczki, chrupki i wafle domki dla lalek, lizaków taflę. Koniki, pieski, roboty, gry, Można pomyśleć: spełnione sny! Siedziała przed ekranem w kątku, Nie miała tylko ... zdrowego rozsądku. Narysuj proszę własną ilustrację lub ułóż wierszyk mówiący o tym, jak reklama wpływa na ludzi. Babcia Jadzia do rodziców: po obejrzeniu reklamy danego produktu pójdźcie razem do sklepu i przyjrzyjcie mu się dokładnie: czy jest droższy czy tańszy niż podobne produkty? Czym się różni? Czy rzeczywiście jest taki niezwykły, jak go opisuje reklama? ZAKUPY 5 1. Jakie funkcje spełnia opakowanie? Dopasuj proszę hasła do obrazków. - chroni produkt przed zabrudzeniem - pomaga wymierzyć porcję - pomaga przechowywać 2. - informuje o produkcie - zachęcaa do kupienia Które produkty w sklepie mogą się obyć bez opakowań? Uzasadnij swoją wypowiedź. Jeżeli możesz, kupuj produkty bez opakowań. Jeżeli wybierasz spośród produktów w opakowaniu, wybierz produkt w opakowaniu mniej uciążliwym dla środowiska. 3. To jest test opakowań. Oceń, które z opakowań jest mniej uciążliwe dla środowiska! Zawsze możesz porównać dwa opakowania, używając tego testu. nie tak 1. Czy produkt może być sprzedawany bez opakowania? 2. Czy może być sprzedawany w opakowaniu zwrotnym? 3. Czy opakowanie jest dopasowane pod względem wielkości i ilości? 4. Czy opakowanie jest z materiałów z odzysku lub takich, które nadają się do recyklingu? 5. Czy materiały ulegają biodegradacji? 6. Czy są prostsze? ZAKUPY 6 1. Dopasuj, proszę, wypowiedzi do opakowań: szklanej butelki, butelki plastikowej oraz puszki. eniu napojów wiele pomocy w nosz orzystać z mojej razy. - Możesz sk - W skrócie można powiedzieć, że jestem zrobiona głównie z piasku, a dokładniej krzemionki, których nie trzeba wozić z daleka, bo wydobywa się je w Polsce. - Mogę żyć w niezmienionej postaci tysiąc lat i więcej. m żna mnie przetopić i już jeste - Nawet jeżeli się zniszczę, mo gać! jak nowa i mogę znowu poma cko kie dzie ie - Po t lu a m n użyciu - Nawet można bezpiecz ć a t w s y y z s m r może sko mocy w noszeniu n okiej temperat nie wyczyścić a nowo. urze zr po obić mn i w bardzo z mojej ie jeszc ze raz napojów. ów. a kilka kawałk n ię s ę ij b z o r dna. - Nie - Jestem luksusowa, bo po otworzeniu możesz ze mnie wypić tylko jeden raz. . wą farby i lakierów st ar w a yt kr po zę, bo jestem - Pięknie się błyszc - Materiał, z którego je e. stem zrobiona, jest wy uci h dobywany daleko w Australii, Amer w yce Południowej i musi pr ię s zejechać tysiące kilometrów, zanim łam zostanie wykorzystany. i z Jestem zrobiona z drogiego mate rod riału. -U - Jestem le kka i wygo 2. Które z opakowań : Jest zwrotne? Nadaje się do recyklingu? Jest zrobione z taniego, powszechnie dostępnego materiału? Jest zrobione z drogiego, sprowadzanego z daleka materiału? 4. Które opakowanie jest wg Ciebie najprzyjaźniejsze dla środowiska? Dlaczego? Komu przyznasz drugie i trzecie miejsce? ZAKUPY 7 1. Jakie informacje można wytropić na opakowaniach? Które z poniższych informacji można znaleźć na kubeczku jogurtu? żywe kultury bakterii jaja Spółdzielnia Mleczny Dar 0 0 +1 C do + 8 C Wyroby Cukiernicze szynka 1 kg 0 piec w temperaturze 180 C 150 g za 1,25 zł, nie gotować Czytajcie informacje na opakowaniach - będziecie wiedzieli dokładnie, co jecie i co kupujecie! Współczesna żywność często zawiera dodatkowe substancje. Warto czytać informacje na opakowaniach, żeby ich unikać. 2. Uzupełnij, proszę, zdania rozwiązaniami rebusów: Producenci starają się, żeby produkty: - ładniej wyglądały przez dodanie ...... .... - były smaczniejsze - poprzez dodanie ............. smaku - były dłużej przydatne do spożycia - dodając ............. - były gęstsze - dodając substancje zagęszczające, - były słodsze - dodając środki słodzące. Kupuję jedzenie bez sztucznych dodatków, barwników. Konserwantów nie znajdziesz też w moim koszyku! 3. W drukarni chochlik spłatał figla i wydrukowano wybrakowane etykiety. Uzupełnij, proszę, brakujące informacje. 4. Co oznaczają te znaczki spotykane na opakowaniach? Na jakich produktach lub opakowaniach znajdziemy te znaki? t szampon butelka - produkt jest energooszczędny zeszy szklana - produkt lub opakowanie są bezpieczne dla warstwy ozonowej k lodówka - produkt nie jest testowany na zwierzętach rayu ubeczek p s w od jo - opakowanie da się powtórnie przetwarzać zodoant gurt p e r alka u d - opakowanie jest dopuszczone do kontaktu z żywnością y rz krem do twa Babcia Jadzia do rodziców: Podczas zakupów szukajcie podobnych produktów, ale w wersji bez zbędnych dodatków, konserwantów, barwników itd. ŚRODOWISK0 1 1. Woda stale krąży w przyrodzie. Postaraj się nazwać w kolejności wędrówkę kropli wody. Kapię z chmury jako deszczyk Pomagam ci umyć zęby! Topnieję i płynę w potoku a potem w rzece Lecę z kranu Jestem w morzu! Spadam na górski szczyt i zamarzam Zamieniam się w parę Lecę w górę tworząc chmury Wędruję rurami do oczyszczalni ścieków Jestem śniegiem Na którym etapie i w jaki sposób ludzie zanieczyszczają wodę? 2. Jeżeli codziennie myjesz zęby co najmniej 2 razy dziennie, ile możesz oszczędzić litrów wody w ciągu tygodnia, zamieniając odkręcony maksymalnie podczas mycia kran na wodę z kubeczka? Przez minutę z kranu lecą około 4 litry wody, a 2 duże kubki mieszczą 1 litr wody. 3. Uporządkuj w kolejności: ile wody zużywają średnio następujące czynności jednej osoby podczas codziennych czynności? Picie i gotowanie- 10 l Kąpiel w wannie –80 l Prysznic- 30 l Toaleta- 40 l Mycie się- 20 l Mycie naczyń- 20 l Pranie- 30 l Babcia Jadzia do rodziców: Razem z dziećmi zróbcie domowe „śledztwo”, by sprawdzić, czy nie kapie niepotrzebnie woda z kranów. Jeżeli tak- naprawcie go lub wymieńcie uszczelkę. Pozwoli Wam to oszczędzić nawet 80 l wody tygodniowo! ŚRODOWISK0 2 1. 2. Wyobraź sobie swój dom bez energii elektrycznej. Czy mieszkałoby się w nim łatwiej , czy trudniej? Pomóż Matyldzie podzielić wynalazki na te, które powstały przed wynalezieniem prądu i te, które powstały dzięki wynalezieniu prądu. Żarówka energooszczędna świeci nawet 6 razy dłużej niż żarówka tradycyjna i zużywa do 8 razy mniej energii elektrycznej. Pamiętaj, aby nigdy samemu nie wkręcać lub nie wykręcać żarówki! 3. Uzupełnij zdania, wyrazy z ramki. wykorzystując Przed// ponieważ//po// .............wyjściem z pokoju wyłączam światło. .............zakończeniu zabawy z komputerem wyłączam go. Wyłączam telewizor z funkcji „czuwanie”,.......... dzięki temu oszczędzamy zużycie energii elektrycznej. ..............włączeniem muzyki z odtwarzacza wyłączam telewizor. Gaszę światło.............wyjściu z łazienki. Rachunki za prąd są mniejsze ...........zawsze pamiętam o wyłączaniu niepotrzebnych sprzętów domowych. Babcia Jadzia do rodziców: Porównajcie w sklepie lub z pomocą internetu dwie żarówki: energooszczędną (świetlówka kompaktowa) i tradycyjną. Jaka jest przeciętna trwałość każdej z żarówek określana przez producenta? Jaką mają moc? ŚRODOWISK0 3 1. Oto domowe centrum segregacji u Kropki w domu. Zaprojektuj proszę, w którym pomieszczeniu i w jakim miejscu u Ciebie w domu mogą stać pojemniki do segregacji śmieci? 2. Czy te odpady można wrzucać do skrzynki do segregacji szkła, papieru, plastiku? nka ka a eta u ż w j i z e ó a l cie i e a r t k l o fi z e g a k y n o i p e ż e z n la o na pon kom o ecz ayu e zes ajo łuczo ap i szk m r r k o c a m o l p p r s w wy ute a sz ełk oku u st po gu łoik w d k o o o e u b k i p t j i l i n fol po yty s owe p a po s sło ran telka wa k po m e o i o k y d b k n e i u r a um rton b cz elk ezo rud po fa t e o p karton d u b b a d b k ku ka ier z p s a p pu 3. Co powstanie w wyniku przedstawionego procesu? 4. W każdej grupie odpadów jest jeden, który nie nadaje się do kompostowania. Co należy z nim zrobić? Trawa ścięta, środki dezynfekcji, chwasty, liście, gałęzie; Bateria, ogryzek, pół pomidora, kawałek kapusty; Skorupki z jajek, fusy z kawy i herbaty, butelka plastikowa, ściółka zwierząt roślinożernych. 5. Spróbuj ułożyć jak największą ilość słów wykorzystując litery z wyrazu, który stanowi rozwiązanie krzyżówki. 6. Może narysujesz portrety mikroorganizmów, które przetwarzają odpady organiczne i opiszesz ich ulubiony jadłospis? Nazwij swoje mikroorganizmy. Babcia Jadzia do rodziców: Może warto zacząć w waszym domu segregację nawet jednego typu odpadów. Zastanówcie się wspólnie, gdzie mógłby stać pojemnik, i których odpadów jest w waszym domu najwięcej. Nigdy nie spalajcie śmieci, ani w ognisku, ani w domowym piecu! W wyniku spalania powstają bardzo szkodliwe dla zdrowia substancje, które wnikają podczas oddychania lub osadzają się w glebie. ŚRODOWISK0 4 1. 2. 3. Jakie gatunki drzew rosną koło Twojego miejsca zamieszkania? Wybierz drzewo ze swojej okolicy. Co przeżyło, co widziało Twoje drzewo? O czym by Tobie opowiedziało? Spróbuj rozpoznać, o jakim gatunku drzew mówi Ewa i Witek? Opowiedz o swoim ulubionym drzewie. Ewa: „Moje ulubione drzewo rośnie na samym końcu wsi. Ma długie zwisające gałęzie, które są miękkie jak sznureczki. Niektórym osobom przypominają one zielone włosy. Nasza sąsiadka opowiadała nam baśń o diable, który mieszkał w dziupli drzewa.” Witek: „ Moje ulubione drzewo daje jesienią owoce w bardzo twardych łupinkach. Kiedy się je otworzy, znajdzie się w środku coś pysznego. Mama używa tych pyszności na święta do masy makowej lub domazurków. To drzewo zasadziła jeszcze moja babcia, której już nie zdążyłam poznać. Ale dzięki niemu czuję się, jakbym ją trochę znał.” Jedno drzewo wytwarza tyle tlenu, ile potrzebuje 3 - osobowa rodzina. Najstarsze drzewo w Polsce to cis z Henrykowa Lubańskiego. Został określony przez naukowców jako 1260 - letni okaz. 5. Jakie drzewo daje takie nasiona? Które nasionko nie pasuje i dlaczego? Babcia Jadzia do rodziców: Może zasadzicie razem drzewo blisko Waszego miejsca zamieszkania? Dowiedzcie się, jakie musicie uzyskać pozwolenie. ŚRODOWISK0 5 1. Znajdź proszę wyrazy bliskoznaczne do wyrazu „ wycieczka”. podróż, wędrówka, wyprawa, spacer, przedsięwzięcie, zakupy, safari, wyjście, wizyta, zwiedzanie 3. Nie wolno rozpalać ogniska! Jeżeli jest wystawiona flaga biała, obowiązuje zakaz kąpieli. Janek często podróżuje z rodzicami po Polsce. Pomóż Jankowi przypomnieć sobie, jakie zasady bezpieczeństwa obowiązują w każdym z miejsc. Nie wolno schodzić z wyznaczon ych szlakó Nie w. woln o zr ywać rośli n ch roni onyc h. . y sę a Nie wolno płynąć r leż t a ,n uw za wyznaczoną u j m o e st am boję. o s p ć m . zy s zy obą u s r y a s ow o n ć ze n p l o ają wzią ew t i s N zo lub e ór osza t i, k k ec ić do i Śm zuc wr Nie wolno hałasować i straszyć zwierząt. Na leż yk ąpa ćs ię wm od o p tylk osoby ać i kąp . się nika nym lno ratow czo Wo m zna j. okie wy osłe scu dor iej 4. Po przestawieniu liter w atlasie polskich zwierząt nie można odgadnąć ich nazw. Pomóż Rysiowi ułożyć litery i dopasować wyrazy do jego zdjęć, na których uchwycił tylko fragmenty zwierząt. BRUŻ NOBIAC RBÓB ZROŁE ORPIETNEZ UKORBS ŚRODOWISK0 6 1. 2. Gdzie chcesz pojechać na wakacje? Czy w góry, nad jezioro, nad morze, na wieś, czy zwiedzać duże miasto? Czy za granicę? Do jakiego kraju? Na jaki kontynent? Jasiek przyjechał z rodzicami nad jezioro. W trakcie zwiedzania okolicy zobaczył tajemniczy szyfr na ogromnym kamieniu. W lokalnym muzeum znalazł klucz do rozwiązania zagadki. Co było napisane na głazie? 3. Dzieci przysłały kartki z wakacji. Które z nich, według ciebie, spędziło wakacje w najciekawszy sposób? Ala: „Cześć Basiu! Bardzo tu gorąco. W basenie nie można popływać, bo jest za dużo ludzi. Są tu bary z frytkami i rybami- takie jak u nas w miasteczku. Tęsknię już do naszych owiec. Pogłaskaj ode mnie Psikusa. Do zobaczenia” Matylda: „Nasze jezioro jest niesamowite! Wprawdzie komary nas zjadają, ale warto tu być. Jadłam zupę rybną - pyszna! Taki zachód słońca będę pamiętać przez cały rok. I ten las! Do zobaczenia w szkole! Rysio: „Babuniu, w tym ośrodku cały czas organizują wyjścia i atrakcje, ale ja bym wolał pochodzić po lesie i zobaczyć łosia. Byliśmy w lesie, ale pojechaliśmy autobusem na pół godziny a potem już trzeba było wracać. Kocham was!” 4. Spróbuj zaprojektować folder, który zachęci turystów do spędzenia wakacji w Twoim mieście, miasteczku lub wsi. 5. Co oznaczają następujące symbole na mapie? Przypatrz się także innej mapie i postaraj się narysować znalezione tam symbole. Babcia Jadzia do rodziców: Kiedy wybieracie się na urlop, zastanówcie się, czy nie wybrać się do gospodarstwa agroturystycznego. ŚRODOWISK0 7 1. Jakie korzyści dla Ciebie i dla przyrody daje korzystanie z roweru? Dowiesz się, gdy połączysz rozdzielone wyrażenia. u hałas e n ergię nie powoduje y zyrod nie wytwarza dla pr bezpieczny miejsca na parkingu zajmuje mało atacji o l p s k e tani w os zc zędzić pieniądze oszczędza jazda rowerem jest zanieczyszczeń pozwala zdrowa d la organiz mu Bicykl był pradziadkiem współczesnego roweru. Miał bardzo duże przednie koło. Siodełko znajdowało się bardzo wysoko, nawet na 1,5 m. Pomyśl, jak trudno musiało się wsiadać na taki rower! 2. Popatrz proszę na obrazki - o jakich zasadach należy pamiętać korzystając z roweru? 3. Matylda wraz z rodzicami wzięła udział w I rajdzie rowerowym, w którym brało udział 174 osób, z czego 39 nie ukończyło rajdu. W II rajdzie brało udział o 28 osób więcej niż wszystkich osób w I rajdzie, ale wtedy także 17 osób nie ukończyło rajdu. Ile było łącznie uczestników I i II rajdu, którzy ukończyli rajd i odebrali pamiątkowe medale? 4. Zaplanuj najdłuższą i najkrótszą trasę rajdu, przy założeniu, że trasa zaczyna się w Jaworze i przechodzi przez trzy miejscowości, które leżą obok siebie. Odległość z Jawora do każdej z miejscowości wynosi 5 km. Babcia Jadzia do rodziców: Zastanówcie się wspólnie, w jakich sytuacjach moglibyście zamienić korzystanie z samochodu na rower lub komunikację publiczną? Jeżdżąc do pracy, do szkoły, na zakupy, czy w czasie wolnym? RODZINA 1 1. Czarodziejskie naleśniki – Witajcie! Jestem!- powiedział tata wchodząc do domu objuczony zakupami i poszedł w kierunku kuchni. - Cześć tato! Długo wracałeś z pracy. Pewnie były w mieście korki? - Ogromne! Ale popatrz, jaki kupiłem piękny wyrośnięty szpinak! – tato przysunął pod nos Radka foliówkę wypchaną dużymi ciemnozielonymi liśćmi. Będzie pyszny obiad! - Tato, ale ja byłem u Antka po zeszyt i trochę się zagadaliśmy, a mama Antka poczęstowała nas kanapkami. Z rzodkiewką. - W domu nigdy nie jesz rzodkiewki... - No taaak. W domu mi jakoś nie smakowała. Ale teraz już będę ją jadł - była pyszna. - A czarodziejskie naleśniki? - Czarodziejskie? Brzmi pysznie, ale dziękuję, nie jestem głodny. Tata był wyraźnie zasmucony. Ubrał z westchnieniem fartuch. Do kuchni wpadły bliźniaczki. - Tato, a Majka zabrała mi bluzeczkę z tulipanem! - Nieprawda! Tato, powiedz Ewce, że moja bluzeczka była z różowym tulipanem, a jej z pomarańczowym. - Co Ty mówisz?! Ja miałam z różowym, bo mi do butów pasuje! - A właśnie, że mi pasuje! Nie cierpię Ewki! - Okropna Majka- bałałajka! - Cisza! – stanowczo powiedział tato, wyjmując z lodówki jajka i mleko- dość tych tulipanowych wojen! Robimy czarodziejskie naleśniki- co wy na to? Pomożecie mi? Naburmuszone dziewczynki siadły na dwóch końcach stołu, popatrując na siebie. - Ja ci pomogę, tatusiu! Co mam zrobić? - Mogę tato? Ja potrafię! Za chwilę Majka trzepała z zaangażowaniem jajka z mlekiem, mąką i szczyptą soli, a Ewka dokładnie myła liście szpinaku. - A dlaczego one są czarodziejskie?- zapytała Ewa. - Zobaczycie- odpowiedział tata z uśmiechem. - Dzień dobry!- do kuchni weszła mama. Tak długo trwało zebranie! Okropny tłok był w autobusie. W dodatku jestem głodna, ale nic nie kupiłam na obiad. Tak się śpieszyłam. - Nic się nie przejmuj! Zrobię Ci herbatę, a za parę chwil będą czarodziejskie naleśniki powiedział tata stawiając czajnik z wodą na kuchence. Po jakimś czasie w mieszkaniu zaczęły się roznosić wspaniałe zapachy świeżo usmażonych naleśników i szpinaku doprawionego ząbkiem czosnku. - Tatusiu, kiedy będą te naleśniki? Mmm, ale zapachy! Chyba jestem już bardzo głodny- zapukał zaglądając ciekawie Radek. Bo już mi w brzuchu burczy. Tak pysznie pachnie. - Zaraz je zapiekę i gotowe. Naleśniki były rzeczywiście czarodziejskie - bo zebrały wszystkich przy stole i dodały sił. Majka i Ewa pogodziły się i ustaliły, że wymienią się bluzeczkami. Ale Radek wątpił, że są czarodziejskie. - Gdyby były - mówił, kończąc swoją porcję- starczyłoby dla mnie na dokładkę. A tak... muszę się obejść smakiem. Dlaczego współny posiłek jest ważny dla rodziny? Jaki posiłek jecie wspólnie? O czym rozmawiacie podczas posiłku? 2. 3. Czy wiesz, jak nakryć do stołu? Spróbuj namalować sztućce w odpowiednich miejscach. Które czynności nie pasują do wspólnego posiłku przy stole? solenie, piłowanie, smarowanie, skakanie, naklejanie, czytanie, śmianie się, podawanie miski, oglądanie telewizji, odwracanie się, mieszanie, tańczenie, dolewanie, krzyczenie, polewanie 4. 5. Jak u Ciebie wygląda przygotowanie posiłków: kto najczęściej je przyrządza, a kto pomaga? Czy ty też pomagasz? W jaki sposób? Napisz, proszę, poniżej przepis na Waszą ulubioną domową potrawę z warzyw lub sam ją skomponuj. RODZINA 2 1. Półki, kurz i Ananas - Nie będę czyścił półek! Nie chce mi się! Dlaczego ja? Nawet tego kurzu nie widać! - Teraz nie widać - powiedział tata zamiatając w kuchni - ale za miesiąc wszystko będzie szare i brudne. Dlatego jest ważne, by czyścić mieszkanie co jakiś czas. Poza tym, ważne jest to, żeby każdy członek naszej rodziny dbał o nasze mieszkanie. - Wolałbym poczytać. Mam świetną książkę do czytania. - Wierzę, że książka jest ciekawa. Ale wyobraź sobie, co byłoby, gdyby każdy z nas: mama, babcia, dziadek, zaczął czytać. Co byś wtedy jadł, jak wyglądałby nasz dom? Proszę Cię Janek, żebyś starł wilgotną ściereczką te półki - powiedział po raz trzeci tata i wyszedł z pokoju. Janek był zły na to sprzątanie. Tyle zamieszania. A on woli poczytać książkę o dzielnym piracie Ananasie. Ananasie, właśnie! Co się stało, kiedy Ananas zszedł na ląd? Janek zaczął czytać, ale może z powodu deszczowej pogody zasnął. Śniło mu się jego mieszkanie, ale jakie odmienione! Całe pokryte warstwą gryzącego, grubego kurzu. Janek nie mógł się powstrzymać, żeby nie kichnąć. Nie tylko półki, ale tapczany, podłogi, nawet wanna pokryta była szarą warstwą. Tata leżał przed ekranem telewizora i ziewał. Mama i babcia jadły prosto z kartonowego pudełka pizzę, podczas gdy spod zlewu wylewało się morze śmieci. A na tym morzu, na swoim stateczku, płynął kapitan Ananas, który wykrzykiwał: „To nie są warunki dla porządnego pirata! Ratunku!”. - Mamo, tato, babciu! Co wy robicie? Pomóżcie mi to posprzątać! Tutaj jest okropnie! Ale tata powiedział: - Wiecie co? A ja wolę się pobawić! Przecież tu wcale nie jest brudno! Nie widać wcale kurzu! Wcale! I rzucali do mamy piłkę, wzniecając tumany szarego pyłu. - Hurra, tak pograjmy! Komu by się chciało sprzątać! Przecież to nikomu nie przeszkadza! I mama skoczyła w tę warstwę kurzu tak, jak małe dzieci skaczą z rozmachem w kałużę. Wokoło zrobiło się zupełnie szaro. I wtedy się obudził. Miło było przyłączyć się do sprzątania. Mama odkurzała, tato porządkował kuchnię i zmywał naczynia, a Janek podśpiewując wycierał kolejne półki. - Apsik - kichnął. I pewnie mu się wydawało, że kapitan Ananas odpowiedział mu: „Na zdrowie”. Pytania: Dlaczego Janek nie chciał pomóc w sprzątaniu? Co najbardziej nie podobało się Jankowi w jego śnie? Dlaczego? 1. Jakie obowiązki mają członkowie Twojej rodziny? A jakie Ty masz obowiązki w domu? Wpisz proszę, jak często je wykonujesz. ... sprzątanie pokoju co dwa dni 2. Janek 2 razy w tygodniu sprzątał swój pokój przez 1h 35 minut. Ile czasu na sprzątanie pokoju przeznaczył w ciągu 1 tygodnia? 3. Kropka postanowiła poukładać swoje książki w kolejności alfabetycznej. Pomożesz jej? Zachęcam cię, żebyś także tytuły dwóch książek, które ty lubisz. Bananowe bajeczki - opowieści afrykańskie Czysty Józio Tydzień z Krokodylem Biedny żółwik Co słychać w zagrodzie? Bajki Skrzata Cynamona Raz, dwa, trzy, liczysz ty! 4. Tata zostawił list do Rysia z prośbą, by zrobił następujące rzeczy w domu: Czy mogę Cię prosić, żebyś: Ci-wy śmie-niósł Wał- ty scho-bu Karm-ta na-ko- ił Pod-ty kwia-lał 5. Wyobraź sobie, że w Twoim domu trwa święto „Bez obowiązków”. Jak wyglądałby dom po miesiącu takiego „święta”? Czy to na pewno byłoby „święto”? RODZINA 3 1. 2. Czy wolisz czytać bajki, słuchać, kiedy ktoś je opowiada, czy je oglądać? W głębi lasu Pewnego dnia Marcin, Ania i ich mama wracali samochodem przez las do domu. Zapadał ciemnofioletowy zmierzch. Dzieci wpatrywały się w gęstwinę i myślały o tym, jakie tajemnice kryją się w gęstych krzewach, na polanie, w dziuplach i norkach. Nagle samochód zawarczał, zakaszlał i stanął w środku lasu. Mama próbowała uruchomić go, ale silnik gasł. Ha, zadzwonimy do taty i dziadka, żeby po nas przyjechali, a tymczasem musimy poczekać. Może ktoś będzie tędy przejeżdżał i pomoże? Ale mimo wpatrywania się w szosę, nie było widać żadnego światełka. Ania i Marcin uchylili drzwi auta. Las tajemniczo szumiał, skrzypiał, mruczał. Księżyc pozwalał zauważyć kontury drzew. Nagle coś pisnęło, zaskrzeczało i wylądowało na masce samochodu. Mama krzyknęła, a dzieci z zaciekawieniem przyglądały się przybyszowi. Przed przednią szybą leżała bowiem mała sowa, która skrzydłem rozcierała nabitego na głowie guza. - Boli!- krzyknęła z wyrzutem. - Trudno, że tak nieuważnie wylądowałam. Właśnie do Was leciałam. Dzieci i mama popatrzyli na siebie w zaskoczeniu. Jak to sowa? Gadająca? - Cześć, jestem sowa Beata. Mieszkam niedaleko. Chodźcie za mną! Mam dla was poważne zadanie.... Co się działo z dziećmi i mamą w lesie? Jaką przygodę przeżyli z sową Beatą? Dokończ bajkę. 3. W bajkach pojawiają się czasami smoki. Tutaj jest smocza rodzina, którą wymyśliła Kropka. Razem z Kropką wymyślcie smokom ciekawe i oryginalne imiona 4. Aby opowiadać ciekawe bajki, dobrze jest poćwiczyć swoją wyobraźnię. Pomyśl, co by było, gdyby: - dziecko zostało prezydentem kraju ... - twój dywan umiał latać... - wszyscy ludzie zaczęliby sobie pomagać... - każdy miałby dużo pieniędzy... - dzieci miały dar przewidywania przyszłości... 5. 6. Narysuj scenę ze swojej ulubionej bajki. Napisz bajkę na dobranoc, przy której będzie się wspaniale zasypiało. RODZINA 4 1. Deszczowy dzień Miał być las i wycieczka, Ciepłe słońce i rzeczka, a pada deszcz. Potem konkurs w ziewaniu. Mama mistrzem jest w staniu na rękach! My kaloszy nie mamy. Taką skargę składamy: że pada deszcz. Piknik wprost na dywanie, bębenkowe też granie i taniec! Tatę katar coś męczy, a nas nuda zamęczy w ten deszcz. Droga mamo i tato, dziękujemy wam za to, że padał deszcz! Zróbmy więc dziś pierogi, co wprowadzą nas w błogi stan! Chmury ciemne i krople pozostały za oknem i już! 2 . Który sposób spędzania wspólnie czasu podoba Ci się najbardziej? Rodzina Krzyśka lubi razem grać i śpiewać. Nie tylko na wigilię, ale przez cały rok. Dwie siostry Krzysia są w szkole muzycznej, a mama jest nauczycielem śpiewu w szkole. Tata i dziadek grali kiedyś w orkiestrze ochotniczej straży pożarnej. A kiedy się wszyscy razem spotkają... Kropka z dziadkiem idą oglądać dinozaury, dziwne rzeźby, zabawki z całego świata, obrazy. Gdzie? Do muzeum. Dziadek opowiada przy zwiedzaniu takie ciekawe historie, że tylko głód może ich skusić do powrotu do domu. Arek i Malwina jeżdżą z mamą i tatą oglądać mecze siatkówki. Czasami zdarza się im jechać także do innego miasta. Chociaż w hali jest najczęściej duszno i gorąco, to za nic nie zamieniliby tych chwil, kiedy mogą pokibicować swoim ulubieńcom lub popatrzeć, jak grają mistrzowie. RODZINA 5 1. Jakie święta obchodzi się w Twoim domu? Wypisz ważne dla waszego domu daty obchodzonych świąt, urodzin, imienin. 2. Jak najbardziej lubisz spędzać czas ze swoją rodziną? Czy pamiętasz najweselszy, najciekawszy dzień spędzony z rodziną? Postaraj się o nim opowiedzieć. 3. Napisz proszę kartkę z życzeniami imieninowymi lub urodzinowymi dla babci lub dziadka. 4. Starsze osoby są źródłem informacji na temat historii Twojej rodziny, dawnych tradycji. Może przeprowadzisz wywiad z babcią lub dziadkiem i dowiesz się: Jak obchodzono rodzinne święta? Jakie podawano potrawy, jakich gości zapraszano, jakie były rozrywki? 5. Czy w twojej rodzinie znajdują się jakieś rodzinne pamiątki, stare sprzęty, fotografie? Wybierz jeden z nich i spróbuj napisać, dlaczego ten przedmiot jest ważny? Z jakim wspomnieniem się wiąże? RODZINA 6 1. Wymarzony pies Postanowione! Mika będzie miała psa! Po rozmowie z rodzicami przy kolacji wreszcie zgodzili się! Już od rana Mika ze swoją przyjaciółką Basią snuły plany na temat swych podopiecznych. - Hurra, będę miała pieska! Będziemy razem chodzili na spacery - ty ze swoim Aresem, a ja ze swoim szczeniaczkiem! Nawet jeszcze nie wiem, jakiej będzie rasy! Mi się bardzo podobają sznaucerki- wiesz, takie śmieszne z bródką, albo jamniczki...Hmm, a może u hodowcy będą te, no, jak one się nazywają....wyżły. Albo owczarek niemiecki, taki jak Ares... - Eee, twoja mama się pewnie nie zgodzi, bo macie mniejsze mieszkanie - podkreśliła Basia, która chciała, aby jej Ares pozostał jedyny i niepowtarzalny. - Ale małe psy też mogą zdobywać medale na wystawach - zapowiedziała Mika swoje przyszłe plany powzięte wobec szczeniaczka. Po lekcjach Mika nie mogła się doczekać powrotu mamy - chciała z nią dokładnie omówić sprawę psiej rasy tak, żeby pies nie był za duży ani za mały. No, i żeby był śliczny! Podczas odrabiania lekcji słychać dzwonek domofonu. -Jesteśmy- mówi mama. Otwórzcie nam dobrzy ludzie - żartuje. Słychać, że jest w dobrym humorze. I rzeczywiście, mama przyszła z gościem. Nie byle jakim gościem. Z prawdziwym psem! Tylko, że ten pies...nie jest szczeniaczkiem. Jakby jeszcze tego było mało - nie jest rasowy. Taki rudo-czarny kundelek z brązowym nosem. Siedzi w czerwonej obroży, usiadł nieśmiało. Tylko po machającym ogonie widać, że ta sytuacja najwyraźniej mu się podoba. Popatruje niepewnie ciemnymi oczyma to na mamę, to na Mikę, to na tatę, który przyszedł z pokoju. - To jest nasz piesek?- pyta tata mamy podchodząc powoli, by nie spłoszyć zwierzaka. - Co tak obydwoje zastygliście? Przedstawiam Wam nowego członka naszej rodziny. W schronisku nazwano go Tofi, ale możemy wymyślić takie imię, jakie nam i pieskowi się spodoba. Czy dostanę talerz zupy?- pyta mama. Czy pani naleje Tofiemu wodę do miseczki? – zwraca się do Miki. - Mamo, a nie było szczeniaczków? Jamniczków? Z tym psem nie zdobędziemy żadnego medalu na wystawie...- czuć było rozczarowanie w głosie Miki. - Też na początku myślałam, tak jak wy, o kupieniu małego rasowego pieska u hodowcy. Ale kilka dni temu, jadąc tramwajem, usłyszałam audycję o schronisku dla zwierząt. Poczułam ogromny smutek, że tyle pięknych, mądrych psów zostało oszukanych przez swoich właścicieli. Pomyślałam, że może tam czeka na nas nasz pies. Pies, który dostanie dzięki nam drugą szansę na ciepły dom. I dlatego jest tu dzisiaj z nami. Poprzedni właściciele wyrzucili go w lesie za miastem, gdy jechali na wakacje. - Dlaczego wyrzucili?- Mice zrobiło się smutno. Przecież jest bardzo miły i ładny. - Pewnie się im znudził... - Mi się nigdy nie znudzi, nigdy! - zakrzyknęła z mocą Mika. - Cześć piesku. Możemy go nazwać Supeł, mamusiu? I Mika wyciągnęła do Supła rękę i delikatnie pogłaskała go po głowie. O czym marzyła Mika? Jak się czuła Mika, kiedy zobaczyła Supła? Dlaczego Supeł został wyrzucony przez swych właścicieli? Dlaczego ludzie przyjmują do swoich domów zwierzęta? 2. Mówi się, że zwierzę jest przyjacielem człowieka. Dlaczego? Czy człowiek jest zawsze przyjacielem zwierzęcia? Jak jeszcze zwierzęta pomagają człowiekowi? Nigdy nie podchodź i nie głaszcz nieznanego Ci psa. 3. Co to jest odpowiedzialność? Podkreśl prawdziwe według Ciebie stwierdzenie i opisz sytuację, w której zachowałeś/ zachowałaś się odpowiedzialnie. Jak się czułaś/ czułeś? Osoba odpowiedzialna to taka, która: pamięta o tym, do czego się zobowiązała wywiązuje się ze złożonych przyrzeczeń jest sumienna jest konsekwentna realizuje to, co założyła 5. Wymień trzy sytuacje, w których zachowałaś/zachowałeś się odpowiedzialnie? Czy trudno jest być odpowiedzialną osobą? Babcia Jadzia do rodziców: Jeżeli zdajecie sobie sprawę z tego, jakiej pies wymaga opieki, jesteście gotowi dbać o niego, także w razie wyjazdu na wakacje, i gdyby zaszła taka potrzeba, leczyć- może weźmiecie psa, kota lub inne zwierzę ze schroniska? Jeżeli nie możecie lub nie chcecie z różnych względów wziąć do siebie zwierzaka, możecie pomóc w inny sposób. Sprawdźcie telefonicznie lub na stronie www schroniska, co najbardziej jest im potrzebne? RODZINA 7 1. Pan Rumianek jest sąsiadem babci jednego z chłopców. Ma sad, w którym rosną jabłonie. Pod koniec jesieni zaprosił swoich sąsiadów do zebrania dla siebie pozostałych jabłek, aby mogli z nich zrobić soki, marmolady, a także odłożyć w chłodne miejsce i chrupać przez całą zimę. Który z chłopców zbierał jabłka u pana Rumianka? Przejdź przez labirynt. Jeżeli widzisz osobę w potrzebie, porozmawiaj o tym z rodzicami i wspólnie ustalcie plan działania. Nie podejmuj działań sam, bez ich wiedzy. 2. Nigdy nie wchodź do obcego mieszkania i nie otwieraj drzwi obcej osobie. Kury pani Lipińskiej wolą znosić jajka w ogródku u sąsiadów. Arek i Jacek szukają ich między grzędami warzyw i koło starego gołębnika. Odnoszą codziennie 9 jajek, a 3 z nich pani Lipińska daje im jako podziękowanie za pomoc. Ile jajek złożyły kury w ciągu tygodnia? Ile jajek pani Lipińska podarowała sąsiadom w ciągu miesiąca? RÓWIEŚNICY 1 1. Janek zgubił książkę, którą pan od muzyki dał mu na przechowanie. Chłopiec bardzo się tym zdenerwował i zmartwił. Chwilę płakał, ale gdy się uspokoił, pomyślał, że może pomogą mu przyjaciele. Starał się opowiedzieć o swojej przykrej sytuacji trzem osobom. Janek podszedł do Matyldy, kiedy stała obok boiska i przygotowywała się do meczu. Właśnie wiązała buty, gdy Janek zapytał ją: - Nie wiem, co mam powiedzieć naszemu panu z muzyki. Pan Wiolina poprosił mnie o popilnowanie książki, a ja ją zgubiłem. Bardzo się tym zmartwiłem. Matylda szybko odpowiedziała, patrząc na boisko: - -Eeee, nie martw się. Na pewno zaraz się znajdzie. Muszę już iść, zaraz gramy ważny mecz. Cześć. Janek nie poczuł, aby ta rozmowa mu pomogła. Poszedł więc do Rysia, który siedział na przerwie na korytarzu i jadł drugie śniadanie. - Wiesz, zgubiłem książkę. Nie swoją, tylko pana od muzyki. Pan Wiolina dał mi ją, abym popilnował. A ja pobiegłem na boisko i chyba ją zgubiłem - zaczął Janek wzdychając. - Ja też zgubiłem, w zeszłym tygodniu. Co prawda nie książkę, tylko kredki, ale było zamieszanie! I wiesz co, znalazły się w domu! - odpowiedział Rysiek. - Też mam nadzieję, że ją znajdę. Może mi pomożesz? Ale Rysiek dalej mówił: - Jak zgubiłem kredki, to mama była na mnie bardzo zła, bo to były specjalne, pachnące. Chcesz kanapkę? Ale się znalazły. Ojej, musimy już iść, zaraz lekcja. Chodź! Janek przez całą lekcję, chociaż się starał, nie mógł się skupić na tym, co mówiła Pani. Czekał tylko na przerwę, żeby porozmawiać z Kropką. Może ona pomoże? -Cześć Kropka. Zgubiłem książkę, którą miałem popilnować dla pana od muzyki. - Ojej, pewnie się zmartwiłeś. Gdzie mogłeś ją położyć? Czy już jej szukałeś w szkole? dopytywała się z zaciekawieniem Kropka. - Trochę szukałem koło naszej klasy, ale nigdzie jej nie ma. - Czy przypomnisz sobie, gdzie ją postawiłeś? Ale mam pomysł! Może damy ogłoszenie w szkole i ktoś ją odda? - zaproponowała Kropka, kładąc rękę na ramieniu Janka. W tle słychać, jak Matylda z boiska woła Kropkę ”Chodź, gramy!”, ale ona odkrzykuje “Poczekajcie. Będę za chwilę”. - A co sądzisz o tym, żeby najpierw pójść do pani woźnej?- dalej zastanawia się Kropka. - Hmmmm, spróbuję. Może ktoś oddał książkę? Dziękuję za dobry pomysł! Jasiek przybiegł na boisko jeszcze na tej samej przerwie, wołając Kropkę. - Książkę odniosła Kasia z 2a. Dziękuję za pomoc. Naprawdę mi pomogłaś! Dopasuj tytuły do rozmowy z Kropką, Rysiem i Matyldą. „Zagadany” „Nieuważne słuchanie” „Wysłuchany” - Kiedy Jankowi łatwiej było mówić? - Która rozmowa przyniosła prawdziwą pomoc? - Jakie zachowania rozmówców mu pomagały? Dlaczego? - Jak rozmówca pokazał, że jest zainteresowany i słucha? - Który rozmówca poznał najlepiej Janka problem i starał się dowiedzieć jak najwięcej? Najpierw słuchaj, potem mów! Często nawet jeśli rozmawiamy z druga osobą, słuchamy tylko siebie. Posłuchaj tego, co mówi druga osoba. 2. Gdy mówisz do kogoś, jakie zachowania innych osób Ci się podobają, a jakie utrudniają Ci mówienie? Podziel proszę zachowania na pomagające i utrudniające. - zadawanie pytań - odwrócenie się tyłem do mnie - potakiwanie - patrzenie co jakiś czas w oczy - przerywanie mi, gdy mówię - uśmiechanie się do mnie - zajmowanie się czymś innym w trakcie rozmowy ze mną - lekkie pochylenie się w moją stronę - mówienie, podczas rozmowy ze mną, tylko o sobie - kończenie za mnie zdania - zwrócenie się w moją stronę W trakcie rozmowy z drugą osobą pytaj ją o wszystko, co cię zainteresuje. Twój rozmówca poczuje, że naprawdę Ci na nim zależy i że warto z Tobą rozmawiać. 3. Spróbuj zamienić pytania zamknięte na otwarte, używając następujących wyrazów: dlaczego/co/jak/kto/gdzie/kiedy: Teraz będziesz odrabiać lekcje? Jesteś smutna czy zła? To tamta Jola zabrała ci ten zeszyt? Idziesz na plac zabaw, czy do parku? Masz na jutro zrobić zadanie z przyrody i polskiego, czy jakieś inne? Chcesz się obrazić? Zawsze po rozmowie podziękuj - powiedz, jak się cieszysz z pomocy, co dla ciebie znaczy i pochwal swojego rozmówcę za to, że miał czas, że się zainteresował twoim problemem, że miał ciekawe pomysły np. Dziękuję za pomoc! Lubię z tobą rozmawiać! Podobał mi się ten twój pomysł! Pomyśl, jak się czujesz, kiedy ktoś tobie dziękuje za rozmowę, dobre pomysły, czas spędzony razem? RÓWIEŚNICY 2 1. Wyobraź sobie, że jesteś robotem i nic nie czujesz: nie cieszysz się, nie smucisz i nie złościsz. Inni ludzie są też robotami i nic nie czują. Jaki jest i czy podoba Ci się taki świat? 2. Janek opowiedział o tym, jak był wczoraj z mamą w kinie. • Byliśmy wczoraj w kinie. Zjedliśmy duże lody. To był gorący dzień. Mama zgubiła balon w kształcie zebry, który dostaliśmy przy wejściu do kina. Wróciliśmy późno. • Nie uwierzysz, ale wczoraj zaraz po lekcjach byliśmy w kinie. Byłem zachwycony! Zupełnie się tego nie spodziewałem. Film opowiadał o życiu małpki schwytanej do zoo. Było mi bardzo smutno, kiedy widziałem, że jest w niewoli. Rozmawialiśmy z mamą o tym, co widzieliśmy. Zjedliśmy duże lody i poczułem się tak radośnie, że nawet zapomniałem o filmie. A potem mama zgubiła balon w kształcie małpki, który rozdawali przy wejściu do kina. Poczułem się zły na mamę i rozczarowany. Ale złość uleciała po kilku minutach, kiedy maszerowaliśmy do domu. Wróciliśmy późno, byłem zmęczony, ale mimo wszystko szczęśliwy. - Czym różnią się te dwa opowiadania? Które jest ciekawsze, bardziej żywe? - W którym opowiadaniu Janek wydaje się bardziej sympatyczny i godny zaufania? - Z którym łatwiej byłoby ci rozmawiać i opowiedzieć o tym, co czujesz? Opowiedz drugie opowiadanie Janka za pomocą samych min. 3. Jak się teraz czujesz? Co czujesz? Narysuj swoje uczucia. 4. Dokończ zdania: Jestem zły, kiedy ... Czuję bezsilność, gdy... Jestem najbardziej szczęśliwy, kiedy... Mam smutny dzień, kiedy... Ostatnio byłem nerwowy, bo.... Rozczarowanie - znam to uczucie z sytuacji, gdy... 5. Spróbuj poustawiać uczucia od najlżejszych do najmocniejszych. Które z tych uczuć są przyjemne, a które nieprzyjemne? - radosny, wesoły, rozbawiony, - smutny, zrozpaczony, zasmucony, melancholijny, - przestraszony, przerażony - zły, wściekły, zdenerwowany - zadowolony, szczęśliwy, wesoły Nawet jeżeli druga osoba nic do nas nie mówi, patrząc na jej mimikę i gesty możemy próbować odgadnąć, co czuje. Mimika to ruchy twarzy: policzków, brwi, ust, oczu, wyrażające emocje, przeżycia. Gesty to ruchy rąk, ramion. Mim to artysta, który opowiada historie nie używając słów, za pomocą mimiki, wyrazistych gestów, ruchów całego ciała. 6. Moje sposoby na wyzłoszczenie się Każdy ma takie sytuacje, w których się złości. Ale można się złościć tylko tak, by nie zrobić krzywdy sobie i innym. Wymyśl swoje sposoby na to, by się wyzłościć, np. rysowanie na dużej kartce swojej złości, uderzanie w poduszkę, klaskanie, liczenie od 1 do 10, mruczenie, robienie min, sprzątanie pokoju. Co najbardziej Ci pomaga? Porozmawiaj o sposobach na złoszczenie się z rodzicami. 7. Uzupełnisz wiersz? Moja złość jest wielka jak..... i jak........ a potem robi się mniejsza, jak.... a potem jest zupełnie malutka jak..... I wtedy mogę ją wziąć do ręki i dokładnie się jej przyjrzeć. A potem......... Wymyśl inny wiersz lub piosenkę o tym, co czujesz, kiedy się złościsz. 8. Emocje w moim ciele. Co czuję, gdy: - boli mnie brzuch? - czerwienię się na twarzy? - zaciskają mi się pięści i szczęka? - mam ściśnięte gardło? - chce mi się skakać i tańczyć? - szybko bije mi serce? RÓWIEŚNICY 3 1. Przeczytaj proszę rozmowę Rysia i Antka. Czym się różni zachowanie Rysia w obydwu sytuacjach? Antek: - Chodźmy się bawić na trzepak! Rysiu: - No nie wiem. Ja tam nie mogę chodzić, bo dziadek mnie nie widzi z okna. - E tam, dziadek. Zrobimy tylko parę fikołków. Idziemy! - Ale ja chyba nie powinienem. Dziadek będzie się martwił. - O rany, ale nudzisz. No przecież nic się nie stanie. - No, nie wiem... - Idziemy, bo mi się nudzi i chcę iść na trzepak. No już! Antek: - Chodźmy się bawić na trzepak! Rysiu: - Nie, ja nie idę z tobą. - O rany! Niby dlaczego? - Nie mogę tam chodzić, bo mam umowę z dziadkiem. Dziadek mnie nie widzi z okna i obiecałem, że tam nie będę chodził. - E tam, dziadek! Zrobimy tylko parę fikołków. Idziemy! - Nie, ja zostaję. Jak chcesz, możesz iść. - Nudzisz. Raz dwa, chodźmy! Będzie świetnie! - Nie, ja zostaję na podwórku. - Ojej, nie, to nie! Pobawię się z Marcelem! Mówię „nie”: - kiedy ktoś proponuje mi coś, co może być dla mnie niebezpieczne - kiedy ktoś proponuje mi coś, co jest niezgodne z moimi zasadami - kiedy ktoś robi coś, czego nie lubię, co sprawia mi przykrość, ból. 2. Opisz sytuację, w której ci było trudno odmówić i powiedzieć „nie”. Dlaczego to było trudne? Czego się boimy? Dopisz własne propozycje do listy. - bo boimy się reakcji drugiej osoby, że będzie zła, obrazi się - odrzuci nas - bo się wstydzimy... A. Jak powiedzieć komuś „nie”? Czy jest na to przepis? „Nie pożyczę ci ołówka, bo poprzedniego mi nie oddałeś” B. Mówiłaś/ łeś komuś stanowczo “nie”? Kiedy? Podaj proszę przykłady. „NIE wezmę tego cukierka, bo niczego nie biorę od obcych osób” C. Odmówiłeś/ łaś udziału w zabawie? NIE będę się bawiła, bo to niebezpieczne. NIE będę się bawił, bo to jest ciekawe. D. Zdarzyło Ci się odmówić kupna produktów szkodliwych dla Twojego zdrowia np. NIE kupię ci chipsów, bo mają dużo niezdrowych składników. Pamiętasz podobne sytuacje? NIE- stanowczo na początku zdania + krótko, na co się nie zgadzamy + krótkie, prawdziwe uzasadnienie 3. Co powiesz i zrobisz w przedstawionych sytuacjach? Obcy człowiek pod sklepem prosi cię, żebyś mu pomógł wnieść zakupy na ostatnie piętro jego bloku. Kilka osób w klasie mówi, że trzeba sobie kupić bluzę z napisem, bo taka jest modna i wszyscy już ją mają. Kolega zaprasza cię na urodziny, ale ty tego dnia musisz uczyć się matematyki, bo masz zaległości. Tata koleżanki zaprosił was do wesołego miasteczka na karuzelę, z okazji urodzin córki. Ty jednak nie lubisz jeździć na karuzeli, bo od razu robi ci się niedobrze. Kolega chce cię przewieźć rowerem, ale wiesz, że jeździ szybko i nie uważa na ulicy. Korzyści z mówienia „nie”: Bardz ie w sieb j wierzymy ie y żam wa co u , y to soby o m i e b n Ro żne, chcą in a w o za to, c e i n a Lepiej się czujemy i zciw c u eśmy Jest c siebie wobe Szanu je inne o my siebie i soby RÓWIEŚNICY 4 1. O czym myśli osoba przedstawiona na obrazku? Co czuje? 2. Jak myślisz, jakie marzenia mają członkowie twojej rodziny? Jakie marzenie ma twój ulubiony kolega i koleżanka? Co ich najbardziej cieszy, a co smuci? Porozmawiajcie wspólnie o waszych marzeniach! 3. Wyobraź sobie, że do twojej klasy chodzi Kasia i Marek. Przeczytaj proszę, jaki mają problem. Jak się czują? Czy pomógłbyś/ pomogłabyś im? W jaki sposób? Przeprowadziłam się razem z rodziną do Polski. Jestem nową osobą w klasie i jest mi trudno poznawać nowe osoby. W dodatku te osoby mówią w innym języku, którego nie znam. Ostatnio jest mi trudno rozwiązywać zadania z matematyki i pomyliłem się kilka razy przy odpowiedzi. Kilka osób zaczyna się ze mnie śmiać. Układają żarty na mój temat. 4.Dzienniczek „Pomocnej ręki” Czy pomogłeś/ pomogłaś w tym tygodniu jakiejś osobie? W jaki sposób? Zachęcam Cię, załóż własny dziennik i opisuj w nim, komu i w jaki sposób pomagasz? 5. Prowadzisz razem z Kropką i Rysiem szkolny kącik porad. Jaką radę dacie Krzyśkowi i Majce, którzy napisali do Was? Cześć, nazywam się Krzysiek. Potrzebuję porady, co mam zrobić. Od kilku dni widzę, że nowi koledzy z naszej klasy zaczepiają Rafała. Wydaje mi się też, że każą mu oddawać swoje śniadanie. Co mam zrobić? Jak pomóc Rafałowi? Kiedy się go o to pytam, nie chce nic mówić. RÓWIEŚNICY 5 1. Pamiętniki Pamiętnik Ani Poniedziałek Zapomniałam wziąć z domu plastelinę. A pani specjalnie prosiła i przypominała. To przez Lidkę - przyszła po mnie 10 minut wcześniej i zupełnie wyleciało mi z głowy. Na lekcji zaczynamy lepić smoki na Dzień Babci, a ja nie mam z czego. Pytałam Lidki, Piotrka i Renaty, ale przeprosili i nie chcieli pożyczyć. A sami takie ogromne, kolorowe smoki zaczęli robić. Jurek to nawet wpadł na pomysł, żeby z paszczy wydobywał mu się płomień, z plasteliny oczywiście. Byłam zła. Wtedy postanowiłam wziąć plastelinę od tego nowego - Pawła. Pytam, czy mi pożyczy, a Paweł mówi: „Mogę, ale tylko troszkę”. I wtedy, nie wiem co mnie ugryzło, ale mówię „Chomik jesteś, co chomikuje! Nawet tyle nie zużyjesz! Chomik jesteś”. Marta usłyszała i zaczęła się śmiać. „Chomik”- powtórzyła. Faktycznie, chomik!” I do końca dnia już wszyscy mówili „chomik” o tym nowym. Plastelinę pożyczyła mi Inka, ale smok mi się i tak nie udał. Środa Nie wiedziałam, że to tak się przyjmie z tym „chomikiem”. Kiedy przyszłam, w klasie co chwilę słychać było to przezwisko. Wszedł ten nowy i Baśka wybuchnęła śmiechem. Nie wiem dlaczego, ale zrobiło mi się jakoś dziwnie. Czwartek Nie mogłam zasnąć. Coś mi przeszkadzało, coś mnie męczyło. Mama przyszła z kubkiem ciepłego mleka i wtedy dopiero poczułam się spokojniejsza. Śniło mi się, że te wszystkie plastelinowe smoki ożywają. Pamiętnik Pawła Wtorek Ta nowa klasa nie była nawet taka zła - do wczoraj. Wczoraj okazało się, że jest inaczej. Taka jedna dziewczyna przezwała mnie „chomik”. Okropnie, prawda? I wszyscy podchwycili. A ja chciałem jej pożyczyć plastelinę. Nie całą, bo robiłem 2 smoki: Smoka Tęczaka dla babci Haliny i smoka Walecznego dla drugiej babci. środa Jak wszedłem do klasy, to ta grupka w kącie zaczęła chichotać i powtarzać „chomik, chomik”. Krzysiek, z którym miałem siedzieć, przesiadł się do pierwszej ławki. Wziąłem z domu piłkę, żebyśmy pograli po lekcjach, tak jak to było u nas w miasteczku, ale wszyscy się wykręcili. Potem z okna, już w domu, zobaczyłem, jak grają na boisku przed szkołą.. Czwartek Na długiej przerwie, kiedy siedziałem sam i udawałem, że coś czytam, podszedł do mojej ławki jeden z chłopaków. Zapytał, czy nie poćwiczę z nim. Mógłbym stać na bramce, a potem byśmy się zmienili. Powiedziałem, że nie, bo pewnie z chomikiem nie chce grać. Piątek Podszedłem do tego chłopaka po lekcjach. Nazywa się Tomek. Wracaliśmy razem ze szkoły i gadaliśmy o sporcie. W poniedziałek pójdziemy razem na boisko. Aha, a chwilę wcześniej podeszła ta Anka, co mnie przezwała. Zrobiła się czerwona, wyglądała, jakby chciała coś powiedzieć i uciekła. Może to były przeprosiny? Ja się już nie gniewam. Ważne jest, że mam kolegę, którego bardziej interesuje to, jak gram w nogę, niż jak się nazywam. Pytania Czym się różni przezywanie od nazywania? Jak się czuje osoba przezywana? Dlaczego Ania przezwała Pawła? Co potem odczuwała? Jak zmieniło się zachowanie osób z klasy wobec Pawła? Dlaczego Paweł polubił Tomka? Jesteśmy różni, Różnie wyglądamy, Blond, rude, czarne włosy mamy. Wolimy jabłko, Banana lub gruszkę, Szpinak, wątróbkę Albo pietruszkę. Śpiewanie lubisz Lub w piłkę granie, Na rolkach jazdę, Na rękach stanie. Więcej nas jednak łączy niż dzieli, chcemy szczęśliwi być i weseli! RÓWIEŚNICY 6 1. Czym się różni grupa osób z autobusu w mieście od grupy twoich ulubionych koleżanek i kolegów w klasie? W której grupie ludzie są ze sobą bardziej związani? W której razem pracują i się bawią? W której grupie osoby spędzają ze sobą więcej czasu? 2. Które z tych czynności da się robić samemu, a które raczej tylko w grupie? Czytanie, taniec, chodzenie na grzyby, gra w piłkę, śmianie się, uczenie się, zabawa w piratów, skakanie przez „kabel”, gra w głuchy telefon, gra w szachy, rozmawianie 3. 4. Z jakimi osobami najbardziej lubisz się bawić i pracować? Dlaczego? Wypisz ich imiona. Co jest według ciebie najważniejsze w grupie? Dopisz, proszę, własne zasady. Gdy grupa jest zgrana Gdy można na siebie liczyć Gdy sobie pomagamy Gdy jest miła atmosfera grupie? Jakie zasady powinny panować w Gdy potrafimy coś zrobić wspólnie Gdy się nie kłócimy, ale potrafimy się dogadać Gdy potrafimy się przeprosić Gdy mamy ciekawe pomysły razem RÓWIEŚNICY 7 1. Ale w s Mogę paniale! ciesz się śmiać , yć! ym zy t a j ni gd oje go ione b u l y. e, u łasn i skarb w Mam mioty mi ich! d prze abieraj z Nie pam a! iętn ik m, ć o ty mówi Mogę dla mnie co i st co je , co lubię e ważn łości z mnie c Nie z mnie muszaj mn boli, rani ie do n icz . Nie ego, co O jakich swoich prawach mówią dzieci? . ha c Jakie prawo jest najważniejsze dla ciebie? o k ie n Mam prawo do miłości m toś k Mam prawo do szacunku że Mam prawo do wypowiadania swoich myśli i uczuć zuć, c Prawo do własności cę Ch Prawo do radości Prawo do tajemnicy Ja mam prawa, ale inne osoby mają takie same prawa. Każdy ma takie samo prawo wypowiedzieć swoje zdanie i każdy ma głos. 2. 3. Rysiek chce się pójść bawić na trzepak, Matylda na skwer do parku, a Jasio na boisko. Jakie rozwiązanie zaproponujesz, aby każdy był zadowolony? Kropka i Matylda chcą mieć wspólne zwierzątko. Każda ma swoje zdanie, jak ono powinno wyglądać. Narysuj je wg wskazówek dziewczynek. Kropka: Powinno mieć duże, błyszczące oczy. Powinno mieć wesoły kolor futerka. Powinno mieć dużo futra. Powinno mieć kolorowe kropki na grzbiecie. Matylda: Powinno mieć grube łapy. Powinno mieć różowy język. Powinno mieć śmieszne uszy. 4. Znajdź imiona dzieci ukryte w zdaniach. Nie ma jarzyn, więc zrobię zakupy w warzywniaku. Piesku, bardzo lubię wychodzić z tobą na spacer. Zaniosę do punktu skupu makulatury stos kartek z zeszytów. ZDROWIE 1. Myjê zêby po ka¿dym posi³ku. 1. Nie lubiê siê myæ. 2. Czêsto jemy owoce i chrupiemy marchewkê. 2. Nie mo¿emy siê obejœæ bez chipsów. 3. Staram siê dbaæ o oczy przy ogl¹daniu telewizji. 3. Kiedy ogl¹dam bajki, dotykam nosem telewizora. 4. Znajdujê czas na gimnastykê i ruch. 4. Wolê ca³y dzieñ siedzieæ w fotelu. 5. Potrafiê zrobiæ zabawkê. 5. Wszystkie moje zabawki by³y kupione w sklepie. 6. Chêtnie bawiê siê z innymi. 6. Wolê siedzieæ sam/ sama przed telewizorem. 7. Czujê radoœæ nawet z ma³ych rzeczy. 7. Prawie z niczego nie potrafiê siê cieszyæ. RODZINA 1. Spotykamy siê codziennie na wspólnym posi³ku. 1. Posi³ki jemy osobno o ró¿nych godzinach. 2. W naszym domu ka¿dy ma swoje obowi¹zki. 2. W domu tylko ja siê bawiê, a sprz¹taj¹ rodzice. 3. Mamy czas na wspólne czytanie bajek. 3. Bajki znam tylko z telewizji lub komputera. 4. Spêdzamy razem czas i mamy du¿o wspólnych planów. 4. Rzadko spêdzamy razem czas. 5. Œwiêtujemy wa¿ne wydarzenia i tradycje rodzinne. 5. Nie pamiêtamy o œwiêtach rodzinnych. 6. Dbam o naszego psa wziêtego ze schroniska. 6. Zapominam zadbaæ o naszego psa. 7. Ja i moja rodzina pomagamy s¹siadowi w razie potrzeby. 7. Nie interesujemy siê tym, co dzieje siê z s¹siadem. ZAKUPY 1. Na zakupy zabieramy ze sob¹ bawe³nian¹ torbê. 1. Na zakupy nie bierzemy torby. Prosimy o reklamówki. 2. Kupujê tylko te rzeczy, których potrzebujê. 2. Kupujê w promocji du¿o niepotrzebnych rzeczy. 3. Do sklepu idziemy, gdy czegoœ potrzebujemy. 3. Zamias t iœæ na spacer, spêdzamy czas w hipermarkecie. 4. Kupujemy to, co jest dla nas dobre. 4. Kupujemy to, co jest reklamowane. 5. Od opakowania wa¿niejsze jest to, co jest w œrodku. 5. Kupujemy rzeczy tylko dlatego, ¿e maj¹ ³adne opakowanie. 6. Napoje kupujemy w butelkach zwrotnych. 6. Napoje kupujemy t ylko w opakowaniach jednorazowych. 7. Sprawdzamy na etykietach termin wa¿noœci. 7. Nie interesujemy siê tym, co jest napisane na opakowaniu. RÓWIEŒNICY 1. Kiedy mówi jedna osoba, ja i pozosta³e osoby jej s³uchaj¹. 1. W trakcie rozmowy mówimy jeden przez drugiego. 2. Potrafiê mówiæ o moich uczuciach. 2. Nie mówiê nikomu o tym, co czujê. 3. Odmawiam, gdy koledzy/kole¿anki proponuj¹ niebezpieczn¹ zabawê. 3. Zgadzam siê, gdy kole¿anki/koledzy proponuj¹ niebezpieczn¹ zabawê. 4. Nie zgadzam siê na z³e traktowanie kolegi. 4. Nie protestujê, gdy kole¿ance/koledze dzieje siê krzywda. 5. Nigdy nie przezywam kole¿anek i kolegów. 5. Przezywam kole¿ankê/ kolegê, ¿eby nikt nie chcia³ siê z nim/ ni¹ bawiæ. 6. Chêtnie pracujê w grupie. 6. Nie w³¹czam siê do pracy w grupie. 7. Gdy coœ postanawiamy, liczê siê ze zdaniem ka¿dej osoby. 7. Chcê decydowaæ za wszystkie osoby. ŒRODOWISKO 1. Przy myciu zêbów korzystamy z kubeczków. 1. Gdy myjemy zêby, ca³y czas mamy odkrêcony kran. 2. Wy³¹czamy œwiat³o, gdy wychodzimy z pokoju. 2. Zostawiamy zapalone œwiat³o, chocia¿ nikogo nie ma w pokoju. 3. W naszym domu segregujemy odpady. 3. Wszystkie œmieci wrzucamy do jednego kub³a. 4. Zasadziliœmy wspólnie drzewko. 4. Zamiast sadziæ drzewa, niszczê je. 5. Gdy mamy okazjê, podziwiamy roœliny, zwierzêta, krajobraz. 5. Na wycieczce zwracamy uwagê tylko na siebie. 6. Odpoczywamy poznaj¹c najbli¿sz¹ okolicê. 6. Wolny czas spêdzamy tylko w modnych oœrodkach wypoczynkowych. 7. Czêsto wykorzystujemy rower jako wygodny œrodek lokomocji. 7. Nawet po gazetê jedziemy samochodem. “MAGICZNE PUDEŁKO” - KSIĄŻECZKA Wydanie I Autorka: Justyna Jędrzejewska Koncepcja i realizacja pakietu i projektu Magiczne pudełko: Jacek Schindler, Justyna Jędrzejewska, Anna Schindler Współpraca: Aneta Krejczy- Woś, Sławomir Ortyl, Mirosław Rusek Ilustracje: Witold Gurbisz Recenzje: prof. Danuta Waloszek mgr Danuta Iwona Grzanka Szczególne podziękowania dla Pani: Jolanty Dondziak, Barbary Wrońskiej, Doroty Radochońskiej Adiustacja: Jacek Abramowicz Skład: Jakub Schindler Stowarzyszenie Nowa Idea (dawniej Eko Idea) działa od 1994 roku. Główne obszary naszej aktywności to: – Kreacja materiałów edukacyjnych z zakresu zrównoważonego rozwoju. – Działania edukacyjne i lobbingowe ograniczające wpływ reklamy komercyjnej i promujące marketing społeczny. – Projekty edukacyjne zachęcające do aktywności na rzecz zrównoważonego rozwoju. – Doradztwo dla gmin w zakresie zacieśnianie współpracy międzysektorowej dla rozwiązywania istotnych problemów społecznych. – Badania barier innowacyjności i możliwości ich przełamania w inicjatywach podejmowanych na rzecz społeczności lokalnych. Zapraszamy na naszą stronę www.aktywnemiasta.pl Stowarzyszenie Nowa Idea 2007, Wrocław www:aktywnemiasta.pl e-mail: [email protected] © Stowarzyszenie Eko Idea 2005 Stowarzyszenie Nowa Idea 2007 Wszelkie prawa zastrzeżone www.aktywnemiasta.pl e-mail: [email protected] Wydawca: Zante ISBN 978-83-926270-7-4 Sfinansowano ze środków: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu