Do ostatniej jednostki Typ: PDF File Rozmiar

Transkrypt

Do ostatniej jednostki Typ: PDF File Rozmiar
Do ostatniej jednostki...
Autor: Beata Łuba-Królik
Do ostatniej jednostki...
Wprowadzenie
Marginalizm (krańcowość) jest ważnym pojęciem zarówno w osobistym, jak i w procesie
podejmowania decyzji. Rzadko stajemy przed wyborem typu „wszystko albo nic”, częściej mamy
do czynienia ze zmianami przyrostowymi (marginalnymi, krańcowymi): oddać nieco jednej
rzeczy, aby uzyskać trochę więcej czegoś innego. Czy firma powinna wyprodukować kilka
jednostek towaru więcej, czy mniej? Czy konsument powinien kupić trochę więcej tego, a trochę
mniej tamtego? Czy dodatkowy zysk z zatrudnienia dodatkowego pracownika jest równy
dodatkowym kosztom, czy przewyższa je? Czy rząd powinien zwiększyć podatki i zatrudnić
nieco więcej nauczycieli, tak by liczebność klasy zmniejszyła się o trzech-pięciu uczniów?
Wszystkie te decyzje podejmowane są „na marginesie” – przy porównaniu wyraźnych kosztów
marginalnych i zysków marginalnych. Co ciekawe, porównanie to okazuje się skuteczną
i stosunkowo łatwą metodą optymalizacji ogólnego poziomu zadowolenia konsumenta, poziomu
zysków całkowitych firmy, czy zysków netto programu albo polityki rządu.
Jednakże myślenie marginalne nie jest ani powszechnie nauczane, ani doceniane, a opanowanie
go wymaga praktyki. Chociaż marginalizm stanowi obecnie jeden z kamieni węgielnych analizy
i myślenia ekonomicznego, sami ekonomiści zrozumieli jego zasady dopiero pod koniec
XIX wieku, ponad sto lat po uznaniu ekonomii za formalną i odrębną dyscyplinę naukową.
Pojęcia

Marginalizm (krańcowość),

Malejące zyski,

Produkt marginalny (krańcowy),

Koszt marginalny (krańcowy),

Użyteczność marginalna (krańcowa),

Malejąca użyteczność marginalna (krańcowa).
Myśl przewodnia
Skuteczne podejmowanie decyzji wymaga porównania kosztów dodatkowych każdej możliwości
z zyskami dodatkowymi. Większość wyborów polega na zdecydowaniu się na więcej czegoś,
a mniej innej rzeczy; rzadko musimy się zdecydować na wszystko albo nic.
Narodowy Bank Polski
2
Do ostatniej jednostki...
Fakty wyjściowe
Zysk marginalny jest to zmiana zysku całkowitego uzyskanego w wyniku pewnej czynności,
np. produkcji dodatkowej jednostki towaru. Koszt marginalny jest to zmiana kosztu całkowitego,
jaki pociąga za sobą ta czynność.
Dopóki zysk marginalny przekracza koszt marginalny, ludzie odnoszą większą korzyść,
wykonując tę czynność bardziej intensywnie, np. zwiększając produkcję; kiedy koszt marginalny
przekracza zysk marginalny, odnoszą większą korzyść, ograniczając swoją działalność.
Aby osiągnąć optymalną wydajność, zatrudnić optymalną liczbę pracowników i optymalnie
wykorzystać środki, producenci muszą porównać zyski marginalne i koszty marginalne
wyprodukowania nieco większej ilości dóbr z zyskami marginalnymi i kosztami marginalnymi
wyprodukowania mniejszej ilości dóbr.
Cele

Uczniowie stosują analizę marginalną w podejmowaniu decyzji ekonomicznych.

Uczniowie definiują produkt marginalny jako produkt dodatkowy wytworzony przez
każdy kolejny czynnik produkcji.

Uczniowie wyjaśniają, że gdy jeden czynnik produkcji rośnie, a pozostałe zachowują ten
sam poziom, produkt marginalny produkcji zacznie w pewnym momencie maleć (prawo
malejących zysków).

Uczniowie wyjaśniają, że koszt marginalny jest to koszt wyprodukowania dodatkowej
jednostki produktu.

Uczniowie wyjaśniają, że koszt marginalny rośnie w miarę wzrostu nakładu pracy,
ze względu na prawo malejących zysków.

Uczniowie wyjaśniają, że w przypadku większości, jeśli nie wszystkich, dóbr i usług,
dodatkowa satysfakcja, czyli użyteczność marginalna, jaką odnosi konsument z nabycia
każdej dodatkowej jednostki produktu, zaczyna w pewnym momencie maleć.
Opis lekcji
Kilku uczniów bierze udział w zadaniu polegającym na tym, że nabywają i konsumują galaretki
(żelki) do momentu, aż wartość, jaką przyznają satysfakcji dodatkowej osiąganej ze zjedzenia
kolejnej galaretki, jest mniejsza niż wartość kwoty, jaką muszą za nią zapłacić. Wszyscy ucznio-
Narodowy Bank Polski
3
Do ostatniej jednostki...
wie podają zaczerpnięte z własnego doświadczenia przykłady sytuacji, kiedy zastosowali analizę
marginalną jako konsumenci. Następnie biorą udział w symulacji produkcji w Fabryce Szablonu
Lewej Stopy i przeprowadzają analizę marginalną, aby ustalić, ilu pracowników należy zatrudnić
w celu optymalizacji zysku (czy też minimalizacji straty). W ostatnim zadaniu oceniają, przy
pomocy analizy marginalnej, szanse otrzymania wakacyjnej pracy.
Materiały

Duża torba galaretek,

45 monet pięciocentowych,

Spory zapas papieru pakunkowego pociętego na arkusze formatu A4,

Jeden ołówek,

Taśma papierowa,

Zadanie 1: Tabela produkcji szablonu lewej stopy, po jednym egzemplarzu dla ucznia
oraz jeden foliogram,

Zadanie 2: Sprawdzenie wiadomości, po jednym egzemplarzu dla ucznia.
Przebieg lekcji
1. Wyjaśnij, że celem tej lekcji jest wykazanie, iż ludzie, firmy oraz rząd podejmują decyzje typu
marginalnego. Producenci (także agendy rządowe) muszą zadecydować, czy wyprodukować
trochę dóbr i usług więcej, czy trochę mniej. Konsumenci muszą zadecydować, czy kupić kilka
więcej z setek najróżniejszych dóbr i usług, czy kilka mniej. Rząd musi zadecydować, ile mil ulic
i autostrad wyasfaltować, ile zbudować szkół, a ile lotnisk wojskowych itd.
2. Zaproś trzech ochotników do zadania polegającego na jedzeniu galaretek.
3. Wręcz każdemu ochotnikowi 15 monet. Powiedz im, że mogą kupić sobie galaretki w cenie
po 5 centów za sztukę. Wszystkie zakupione galaretki muszą natychmiast zjeść, a gdy postanowią zakończyć zakupy, nie mogą ich rozpocząć po raz drugi.
Niewykorzystane monety mogą zatrzymać.
4. Zacznij sprzedawać uczniom po jednej galaretce. Po każdym zakupie pytaj, czy chcą nabyć
i zjeść jeszcze jedną. Sprzedawaj je do momentu, gdy każdy z uczniów postanowi nie kupować
następnej. Każdy z ochotników prawdopodobnie zje więcej lub mniej niż pozostali.
Narodowy Bank Polski
4
Do ostatniej jednostki...
5. Zapytaj: Dlaczego każdy z was przestał kupować galaretki? (Większość uczniów poprzestanie
na ilości mniejszej niż 15, ale nie wszyscy. Wykaż, że ludzie mają różne gusty i smaki, a także
różną pojemność żołądka. Poza tym niektórzy mogli zjeść na śniadanie czy obiad więcej niż inni.
Tak czy owak, prawie każdy stwierdzi, że po zjedzeniu pewnej ilości galaretek, perspektywa
zjedzenia kolejnej nie jest już taka kusząca jak na początku. Od pewnego momentu kupowanie
następnej galaretki nie opłaca się.) Zapytaj ochotników: Ile galaretek zjedlibyście, gdyby kosztowały 0 centów?
(Niektórzy zjedliby może jeszcze kilka po niższej cenie, ale po pewnym czasie nie chcieliby ich
nawet za 0 centów.)
6. Wyjaśnij uczniom, że ich decyzja zakupu galaretek zależała od satysfakcji dodatkowej,
czyli użyteczności marginalnej, jaką spodziewali się osiągnąć z każdej galaretki. Ich satysfakcja
całkowita rosła po zakupie każdej z nich, ale satysfakcja dodatkowa w pewnym punkcie zaczęła
maleć i malała z każdą następną galaretką.
Przykład ten jest ilustracją ekonomicznego prawa malejącej użyteczności dodatkowej. Sprawia
ono, że ludzie przestają kupować dany produkt, gdy wartość satysfakcji z kolejnej jednostki staje
się mniejsza niż wartość kwoty, jaką muszą zapłacić. (Zauważ, że w przypadku pewnych
produktów, takich jak domy, samochody czy szczepionki przeciwko ospie chęć zakupu maleje
już po nabyciu jednej lub dwóch jednostek, zaś inne produkty, takie jak koszule czy frytki, ludzie
nabywają zazwyczaj w większych ilościach.)
7. Poproś uczniów o podanie własnych przykładów zastosowania analizy marginalnej przy
zakupie dóbr albo usług. (Będą zwykle mówić o podjęciu decyzji o zakupie dodatkowej puszki
napoju podczas meczu w upalny dzień, zamówieniu większej porcji fast food niewiele droższej
od porcji normalnej lub skorzystaniu z oferty typu „kup jeden artykuł, a drugi dostaniesz
za pół ceny”.) Podaj inne przykłady, takie jak kupowanie gazet z automatu, który umożliwia
wyjęcie więcej niż jednej gazety, czego jednak ludzie zazwyczaj nie robią, ponieważ użyteczność
marginalna drugiej gazety jest bardzo niska, a może nawet równa zeru lub ujemna. Zauważ,
że automaty ze słodyczami i gumą do żucia wydają drugą jednostkę produktu dopiero
po włożeniu następnej monety, przy czym użyteczność marginalna drugiej jednostki tych
produktów jest zwykle wyższa niż drugiej gazety.
8. Powiedz uczniom, że producenci także stosują analizę marginalną podczas podejmowania
decyzji i że pokażesz im to na przykładzie Fabryki Szablonu Lewej Stopy.
9. Zaznacz taśmą na podłodze kwadrat o boku około 1 m. Wyjaśnij, że obszar ten jest Fabryką
Szablonu Lewej Stopy, w której klasa będzie produkować szablony lewej stopy półbutów,
Narodowy Bank Polski
5
Do ostatniej jednostki...
botków lub sandałów. Zademonstruj proces produkcji: stań w środku kwadratu, postaw lewą
stopę na kartce papieru pakunkowego i obrysuj stopę ołówkiem.
10. Połóż zapas pociętego papieru pakunkowego oraz ołówek na terenie fabryki. Wybierz pierwszego pracownika. Poinformuj klasę, że będziesz kontrolerem jakości dbającym o zachowanie
standardów szablonu lewej stopy. Poleć uczniowi - pracownikowi, by wyprodukował w ciągu
trzech minut jak najwięcej szablonów.
11. Daj sygnał do rozpoczęcia produkcji. Po trzech minutach przerwij ją i obejrzyj uważnie każdy
szablon. Odrzuć niestaranne lub wadliwe i policz tylko te wysokiej jakości.
12. Rozdaj uczniom po jednej kopii tabeli do Zadania 1. Wyjaśnij na foliogramie, jak ją wypełnić
dla zero pracowników i dla jednego pracownika. Odłóż wszystkie szablony wyprodukowane
w pierwszej turze.
13. Dobierz drugiego pracownika Fabryki Szablonu Lewej Stopy. Poleć im, by wyprodukowali
w ciągu trzech minut jak najwięcej szablonów, mając do dyspozycji tę samą przestrzeń, ten sam
zapas papieru i jeden ołówek.
14. Daj sygnał do rozpoczęcia produkcji. Po trzech minutach przerwij ją i obejrzyj uważnie
szablony. Odrzuć te, które nie spełniają standardów. Poleć uczniom, by wpisali odpowiednią
liczbę w kolumnie 2 w tabeli do Zadania 1.
15. Powtórz tę procedurę czterokrotnie, dodając za każdym razem po jednym pracowniku. Przypomnij uczniom, by po każdej turze wypełnili kolumnę 2. Nie pozwól, by pracownicy opuszczali
podczas produkcji teren fabryki (ograniczony taśmą).
16. Po sześciu turach przerwij produkcję i poproś klasę o wpisanie w kolumnie 3 (Produkt
marginalny) liczby dodatkowych szablonów. Wyjaśnij, że należy tu wykazać, ile dodatkowych
szablonów zostało wyprodukowanych po zatrudnieniu dodatkowego pracownika. Z podanego
przykładu wynika, że pierwszy pracownik wyprodukował 7 szablonów, a zatem produkt dodatkowy w porównaniu z wierszem poprzednim (0 pracowników) wynosi 7. Po zatrudnieniu
drugiego pracownika całkowita liczba szablonów wzrosła do 15, co oznacza, że pracownik
ten spowodował wyprodukowanie 8 szablonów dodatkowych, czyli produkt dodatkowy/marginalny wynosi 8. Wydaj uczniom polecenie, by uzupełnili pozostałe wiersze w kolumnie
3 tabeli do Zadania 1.
Narodowy Bank Polski
6
Do ostatniej jednostki...
17. Zadaj następujące pytania i omów odpowiedzi:
A. Co stało się z całkowitą liczbą szablonów lewej stopy po zatrudnieniu dodatkowych
pracowników? (Wzrosła.)
B. Co stało się z produktem marginalnym po zatrudnieniu dodatkowych pracowników?
(Prawdopodobnie początkowo rósł, a w pewnym momencie zaczął maleć.)
C. Dlaczego tak się stało? (Początkowo większa liczba pracowników mogła spowodować
wzrost wydajności, ponieważ pomagali sobie nawzajem i wyspecjalizowali się. Jednakże
wkrótce, ze względu na ograniczoną przestrzeń, ilość zadań i środki (jeden ołówek),
nie wszyscy pracownicy mieli zajęcie przez cały czas i produkt marginalny zaczął maleć).
Wyjaśnij uczniom, że zadziałało prawo malejących zysków.
18. Wyjaśnij, że prawo malejących zysków stanowi, co następuje: kiedy kolejne jednostki
zmiennego czynnika produkcji dodajemy do jednego lub więcej stałych czynników produkcji,
liczba dodatkowych jednostek produktu zacznie w pewnym momencie maleć. Dzieje się tak,
ponieważ stała wartość czynników produkcji rozkłada się coraz bardziej na rosnącą liczbę
zmiennych czynników produkcji.
19. Podziel klasę na ekipy zarządzające liczące po czterech-pięciu uczniów. Poleć, by każda ekipa
ustaliła, ilu pracowników zatrudni, i uzasadniła swoją decyzję.
20. Daj ekipom czas na podjęcie decyzji. Następnie poproś, by je ogłosiły i uzasadniły. (Bardzo
często uczniowie wstrzymują zatrudnianie pracowników zaraz po tym, jak produkt marginalny
zaczyna maleć. Później okaże się, że decyzja ta jest nieprawidłowa.)
21. Powiedz ekipom, że masz dla nich dodatkową informację, która może zmienić ich decyzję.
Każ im zatytułować kolumnę 4 „Wartość dodatkowych wyprodukowanych szablonów lewej
stopy”. Wyjaśnij, że każdy szablon jest wart 0,02 $. Oznacza to, że wartość dodatkowych wyprodukowanych szablonów jest to produkt marginalny ostatniego zatrudnionego pracownika
pomnożony przez 0,02 $. Na przykład – wartość drugiego pracownika dla firmy, to jego produkt
marginalny pomnożony przez 0,02 $, i tak dalej. Każ uczniom zatytułować kolumnę
5 „Marginalny koszt robocizny (za przepracowane 3 minuty). Poinformuj, że pracownicy zarabiają 0,12 $ za każde przepracowane 3 minuty. Dodatkowy koszt robocizny dla pierwszego pracownika w porównaniu z sytuacją zero pracowników będzie wynosił 0,12 $. Tak naprawdę koszt
marginalny każdego pracownika (za trzy minuty pracy) wynosi 0,12 $.
Narodowy Bank Polski
7
Do ostatniej jednostki...
Tabela 1. Tabela produkcji szablonu lewej stopy (przykład)
Liczba rolek taśmy
wyprodukowanych
szablonów
Produkt
marginalny
Wartość
wyprodukowanych
dodatkowych
szablonów
Koszt marginalny
robocizny
za 3 minuty pracy
(2)
(3)
(4)
(5)
0
0
-
0
0
1
7
7
0,14$
0,12$
2
15
8
0,16$
0,12$
3
23
8
0,16$
0,12$
4
30
7
0,14$
0,12$
5
33
3
0,06$
0,12$
6
34
1
0,02$
0,12$
# pracowników
(1)
22. Wydaj ekipom polecenie, by przemyślały swoją decyzję o ilości zatrudnionych pracowników
i uzasadniły nową decyzję. Uczniowie powinni wstrzymać zatrudnianie pracowników w momencie, gdy koszt marginalny zatrudnienia pracownika przekroczy wartość dodatkową (marginalną) jego produktu. W naszym przykładzie zostanie zatrudnionych czterech pracowników.
23. Wyjaśnij zasadę zatrudniania: „Zatrudnia się dodatkowych pracowników tak długo, jak długo wartość dodatkowa (marginalna) produktu danego robotnika przekracza koszt dodatkowy
(marginalny) zatrudnienia tego robotnika.” Poproś uczniów, by omówili tę zasadę. (Przy stałej
płacy i malejącym produkcie marginalnym, w pewnym momencie koszt zatrudnienia dodatkowego pracownika przekracza zysk, który wytwarza. Zauważ, że dodatkowi pracownicy są mniej
produktywni dlatego, że mają do dyspozycji mniej sprzętu i mniej przestrzeni, a nie dlatego,
że ich motywacja jest słabsza lub umiejętności mniejsze. Przy takich prostych pracach można
założyć, że pracownicy są w zasadzie identyczni i wymienni – możemy zamienić pierwszego
Narodowy Bank Polski
8
Do ostatniej jednostki...
i ostatniego z zatrudnionych, a parametry produkcji pozostaną te same – dlatego też otrzymują
tę samą płacę.).
24. Zapytaj uczniów, ilu pracowników trzeba by zatrudnić, gdyby koszty robocizny wzrosły
do 0,15$ za trzy minuty pracy. (W naszym przykładzie, trzech.).
25. Zapytaj uczniów, co się dzieje z jednostkowymi kosztami produkcji szablonów, kiedy
zaczyna działać prawo malejących zysków. (Przy stałej płacy i malejących zyskach koszt jednostkowy produkcji dodatkowych szablonów rośnie. Możesz to wykazać, dzieląc całkowity koszt
zatrudnionych pracowników przez liczbę wyprodukowanych szablonów na każdym poziomie
zatrudnienia, od momentu, gdy zaczęło działać prawo malejących zysków.).
26. Skoro jednostkowe koszty produkcji rosną w miarę wzrostu poziomu produkcji w przedziale
malejących zysków, co musi się stać z ceną produktu, żeby producenci chcieli produkować
i sprzedawać więcej jednostek? (Cena musi wzrosnąć tak, by pokryć wyższy koszt jednostkowy.
Jest to logiczne wyjaśnienie prawa podaży – ilość produktu na rynku wzrasta w miarę wzrostu
ceny, ponieważ wyższa cena pozwala producentom na pokrycie wyższych jednostkowych
kosztów produkcji zrodzonych przy wzroście poziomu produkcji.).
27. Przedstaw klasie następujący problem: Trzech członków szkolnej firmy usługowej sprzedaje
słodycze i napoje podczas trzydziestominutowej przerwy w szkolnym meczu koszykówki.
Ponieważ nie nadążają z obsługą dużej liczby klientów podczas tych trzydziestu minut, firma
postanowiła, że na następnym meczu będzie dziewięciu sprzedawców. Czy sądzisz, że trzy razy
większa liczba sprzedawców umożliwi obsługę trzy razy większej liczby klientów? Wyjaśnij.
(Raczej nie, ponieważ przestrzeń i sprzęt pozostaną te same, więc zacznie działać prawo
malejących zysków.).
Zakończenie
1. Co to jest użyteczność marginalna? (Dodatkowa satysfakcja, jaką osiąga konsument z nabycia
lub wykorzystania dodatkowej jednostki produktu.).
2. Co to jest malejąca użyteczność marginalna? (Dla większości dóbr i usług dodatkowa satysfakcja, jaką dana osoba osiąga ze spożycia dodatkowej jednostki produktu zaczyna w pewnym
momencie maleć.).
3. Jak malejąca użyteczność marginalna wpływa na podejmowanie decyzji przez konsumentów?
(Jako że satysfakcja maleje w miarę zużycia coraz większej ilości jednostek produktu, konsumen-
Narodowy Bank Polski
9
Do ostatniej jednostki...
ci dochodzą do punktu, w którym satysfakcja dodatkowa, czyli użyteczność marginalna uzyskana z dodatkowej jednostki produktu jest mniejsza niż cena tej dodatkowej jednostki.)
Podaj przykład. (Obojętnie jak pyszny jest pierwszy batonik, satysfakcja osiągnięta ze spożycia
kolejnego batonika w pewnym momencie zaczyna spadać. Zakładając, że jeden batonik kosztuje
70 centów, kupisz prawdopodobnie cztery batoniki. Dodatkowej satysfakcji ze spożycia piątego
batonika przyznasz wartość mniejszą niż 70 centów, więc wykorzystasz tę kwotę na zakup
czegoś innego, co dostarczy ci więcej satysfakcji.).
4. Co to jest produkt marginalny? (Jest to produkt dodatkowy wyprodukowany przez każdą
dodatkową jednostkę czynników produkcji.).
5. Co to jest prawo malejących zysków? (Jest to prawo, które głosi, że gdy chociaż jeden czynnik
produkcji pozostaje stały, produkt marginalny zmiennego czynnika produkcji zacznie
w pewnym momencie maleć.).
6. Co to jest koszt marginalny? (Jest to dodatkowy koszt wyprodukowania dodatkowej jednostki
produktu.).
7. Co dzieje się z kosztem marginalnym w miarę wzrostu poziomu produkcji? (Początkowo może
maleć, lecz począwszy od pewnego momentu zacznie rosnąć.) Dlaczego? (Ponieważ mimo
że wszyscy otrzymują tę samą płacę, pracownicy dodatkowi od pewnego momentu nie są tak
produktywni, jak ci zatrudnieni wcześniej, co wynika z prawa malejących zysków. Oznacza to,
że koszt wytworzenia produktów dodatkowych rośnie).
Narodowy Bank Polski
10
Do ostatniej jednostki...
Sprawdzenie wiadomości
1. Rozdaj uczniom kopie Zadania 2. Wydaj polecenie, by odpowiedzieli na pytania stosując
analizę marginalną.
2. Pytanie 1. Prawidłowa odpowiedź brzmi: jak wynika z poniższej tabeli, pierwszy uczeń zostanie zatrudniony, lecz jego przyjaciel nie. Koszt dodatkowy (marginalny) zatrudnienia drugiego
ucznia – który zgłosił się w piątej kolejności – przekroczyłby wartość produktu dodatkowego
(marginalnego) wytworzonego przez piątego pracownika.
Tabela 2. Tabela produkcji
# pracowników
Liczba rolek taśmy
wyprodukowanych
w ciągu
1 dnia
Produkt
marginalny
(Dodatkowe
rolki taśmy
wyprodukowane
w ciągu 1 dnia)
Wartość
dodatkowych
rolek
wyprodukowanych
w ciągu 1 dnia
Koszt marginalny
robocizny
za 1 dzień
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
1
20
20
60$
40$
2
50
30
90$
40$
3
70
20
60$
40$
4
85
15
45$
40$
5
95
10
30$
40$
6
100
5
15$
40$
3. Pytanie 2. Odpowiedzi będą różne, lecz większość uczniów kupi mniej niż pięć par dżinsów,
ponieważ począwszy od pewnego momentu satysfakcja dodatkowa osiągnięta z zakupu kolejnej
Narodowy Bank Polski
11
Do ostatniej jednostki...
pary dżinsów będzie mniejsza niż 15 $. Będą woleli zaoszczędzić pozostałe pieniądze lub wydać
je na coś innego.
Zadanie 1
Tabela do uzupełnienia 1. Tabela produkcji szablonów lewej stopy
# pracowników
(1)
Liczba
wyprodukowanych
szablonów
(2)
(3)
(4)
(5)
0
1
2
3
4
5
6
Narodowy Bank Polski
12
Do ostatniej jednostki...
Zadanie 2
Sprawdzenie wiadomości
1. Wakacyjna praca w fabryce taśmy do skateboardów
Ty i twój przyjaciel staracie się o wakacyjną pracę w firmie RAD SPORTS. RAD produkuje taśmę
do skateboardów. RAD dokonał wstępnej selekcji kandydatów i wybrał sześć osób, z których
część zamierza zatrudnić według kolejności zgłoszeń. Ty zgłosiłeś się jako czwarty, a twój przyjaciel jako piąty. RAD posiada dwie maszyny do produkcji taśmy. Sprzedaje ją po 3 $ za rolkę,
przy czym może sprzedać tyle rolek, ile zdoła wyprodukować za tą cenę, lecz gdy podwyższy
ją choćby odrobinę, sprzeda niewiele. Pracownicy otrzymują 40 $ dziennie. Poniższa tabela
pokazuje, ile rolek taśmy zostaje wyprodukowanych w ciągu jednego dnia przy zatrudnieniu
do sześciu pracowników.
Tabela 3. Liczba pracowników a dzienna produkcja rolek taśmy
# pracowników wakacyjnych
# rolek taśmy wyprodukowanych w ciągu dnia
0
0
1
20
2
50
3
70
4
85
5
95
6
100
Czy ty i twój przyjaciel zostaniecie zatrudnieni przez RAD SPORTS w tym roku? Wyjaśnij swoją
odpowiedź.
Narodowy Bank Polski
13
Do ostatniej jednostki...
2. Ile dżinsów kupić?
Dostałeś na urodziny 75 $ i planujesz zakup dżinsów. W sklepie okazuje się, że trwa właśnie
super wyprzedaż twojej ulubionej marki i twojego ulubionego fasonu, i że takie dżinsy kosztują
15 $. Ile par kupiłbyś i dlaczego? Uzasadnij swoją odpowiedź tym, czego dowiedziałeś się
podczas tej lekcji o malejącej użyteczności marginalnej.
Narodowy Bank Polski
14
www.nbp.pl

Podobne dokumenty