Do ostatniej jednostki Typ: PDF File Rozmiar
Transkrypt
Do ostatniej jednostki Typ: PDF File Rozmiar
Do ostatniej jednostki... Autor: Beata Łuba-Królik Do ostatniej jednostki... Wprowadzenie Marginalizm (krańcowość) jest ważnym pojęciem zarówno w osobistym, jak i w procesie podejmowania decyzji. Rzadko stajemy przed wyborem typu „wszystko albo nic”, częściej mamy do czynienia ze zmianami przyrostowymi (marginalnymi, krańcowymi): oddać nieco jednej rzeczy, aby uzyskać trochę więcej czegoś innego. Czy firma powinna wyprodukować kilka jednostek towaru więcej, czy mniej? Czy konsument powinien kupić trochę więcej tego, a trochę mniej tamtego? Czy dodatkowy zysk z zatrudnienia dodatkowego pracownika jest równy dodatkowym kosztom, czy przewyższa je? Czy rząd powinien zwiększyć podatki i zatrudnić nieco więcej nauczycieli, tak by liczebność klasy zmniejszyła się o trzech-pięciu uczniów? Wszystkie te decyzje podejmowane są „na marginesie” – przy porównaniu wyraźnych kosztów marginalnych i zysków marginalnych. Co ciekawe, porównanie to okazuje się skuteczną i stosunkowo łatwą metodą optymalizacji ogólnego poziomu zadowolenia konsumenta, poziomu zysków całkowitych firmy, czy zysków netto programu albo polityki rządu. Jednakże myślenie marginalne nie jest ani powszechnie nauczane, ani doceniane, a opanowanie go wymaga praktyki. Chociaż marginalizm stanowi obecnie jeden z kamieni węgielnych analizy i myślenia ekonomicznego, sami ekonomiści zrozumieli jego zasady dopiero pod koniec XIX wieku, ponad sto lat po uznaniu ekonomii za formalną i odrębną dyscyplinę naukową. Pojęcia Marginalizm (krańcowość), Malejące zyski, Produkt marginalny (krańcowy), Koszt marginalny (krańcowy), Użyteczność marginalna (krańcowa), Malejąca użyteczność marginalna (krańcowa). Myśl przewodnia Skuteczne podejmowanie decyzji wymaga porównania kosztów dodatkowych każdej możliwości z zyskami dodatkowymi. Większość wyborów polega na zdecydowaniu się na więcej czegoś, a mniej innej rzeczy; rzadko musimy się zdecydować na wszystko albo nic. Narodowy Bank Polski 2 Do ostatniej jednostki... Fakty wyjściowe Zysk marginalny jest to zmiana zysku całkowitego uzyskanego w wyniku pewnej czynności, np. produkcji dodatkowej jednostki towaru. Koszt marginalny jest to zmiana kosztu całkowitego, jaki pociąga za sobą ta czynność. Dopóki zysk marginalny przekracza koszt marginalny, ludzie odnoszą większą korzyść, wykonując tę czynność bardziej intensywnie, np. zwiększając produkcję; kiedy koszt marginalny przekracza zysk marginalny, odnoszą większą korzyść, ograniczając swoją działalność. Aby osiągnąć optymalną wydajność, zatrudnić optymalną liczbę pracowników i optymalnie wykorzystać środki, producenci muszą porównać zyski marginalne i koszty marginalne wyprodukowania nieco większej ilości dóbr z zyskami marginalnymi i kosztami marginalnymi wyprodukowania mniejszej ilości dóbr. Cele Uczniowie stosują analizę marginalną w podejmowaniu decyzji ekonomicznych. Uczniowie definiują produkt marginalny jako produkt dodatkowy wytworzony przez każdy kolejny czynnik produkcji. Uczniowie wyjaśniają, że gdy jeden czynnik produkcji rośnie, a pozostałe zachowują ten sam poziom, produkt marginalny produkcji zacznie w pewnym momencie maleć (prawo malejących zysków). Uczniowie wyjaśniają, że koszt marginalny jest to koszt wyprodukowania dodatkowej jednostki produktu. Uczniowie wyjaśniają, że koszt marginalny rośnie w miarę wzrostu nakładu pracy, ze względu na prawo malejących zysków. Uczniowie wyjaśniają, że w przypadku większości, jeśli nie wszystkich, dóbr i usług, dodatkowa satysfakcja, czyli użyteczność marginalna, jaką odnosi konsument z nabycia każdej dodatkowej jednostki produktu, zaczyna w pewnym momencie maleć. Opis lekcji Kilku uczniów bierze udział w zadaniu polegającym na tym, że nabywają i konsumują galaretki (żelki) do momentu, aż wartość, jaką przyznają satysfakcji dodatkowej osiąganej ze zjedzenia kolejnej galaretki, jest mniejsza niż wartość kwoty, jaką muszą za nią zapłacić. Wszyscy ucznio- Narodowy Bank Polski 3 Do ostatniej jednostki... wie podają zaczerpnięte z własnego doświadczenia przykłady sytuacji, kiedy zastosowali analizę marginalną jako konsumenci. Następnie biorą udział w symulacji produkcji w Fabryce Szablonu Lewej Stopy i przeprowadzają analizę marginalną, aby ustalić, ilu pracowników należy zatrudnić w celu optymalizacji zysku (czy też minimalizacji straty). W ostatnim zadaniu oceniają, przy pomocy analizy marginalnej, szanse otrzymania wakacyjnej pracy. Materiały Duża torba galaretek, 45 monet pięciocentowych, Spory zapas papieru pakunkowego pociętego na arkusze formatu A4, Jeden ołówek, Taśma papierowa, Zadanie 1: Tabela produkcji szablonu lewej stopy, po jednym egzemplarzu dla ucznia oraz jeden foliogram, Zadanie 2: Sprawdzenie wiadomości, po jednym egzemplarzu dla ucznia. Przebieg lekcji 1. Wyjaśnij, że celem tej lekcji jest wykazanie, iż ludzie, firmy oraz rząd podejmują decyzje typu marginalnego. Producenci (także agendy rządowe) muszą zadecydować, czy wyprodukować trochę dóbr i usług więcej, czy trochę mniej. Konsumenci muszą zadecydować, czy kupić kilka więcej z setek najróżniejszych dóbr i usług, czy kilka mniej. Rząd musi zadecydować, ile mil ulic i autostrad wyasfaltować, ile zbudować szkół, a ile lotnisk wojskowych itd. 2. Zaproś trzech ochotników do zadania polegającego na jedzeniu galaretek. 3. Wręcz każdemu ochotnikowi 15 monet. Powiedz im, że mogą kupić sobie galaretki w cenie po 5 centów za sztukę. Wszystkie zakupione galaretki muszą natychmiast zjeść, a gdy postanowią zakończyć zakupy, nie mogą ich rozpocząć po raz drugi. Niewykorzystane monety mogą zatrzymać. 4. Zacznij sprzedawać uczniom po jednej galaretce. Po każdym zakupie pytaj, czy chcą nabyć i zjeść jeszcze jedną. Sprzedawaj je do momentu, gdy każdy z uczniów postanowi nie kupować następnej. Każdy z ochotników prawdopodobnie zje więcej lub mniej niż pozostali. Narodowy Bank Polski 4 Do ostatniej jednostki... 5. Zapytaj: Dlaczego każdy z was przestał kupować galaretki? (Większość uczniów poprzestanie na ilości mniejszej niż 15, ale nie wszyscy. Wykaż, że ludzie mają różne gusty i smaki, a także różną pojemność żołądka. Poza tym niektórzy mogli zjeść na śniadanie czy obiad więcej niż inni. Tak czy owak, prawie każdy stwierdzi, że po zjedzeniu pewnej ilości galaretek, perspektywa zjedzenia kolejnej nie jest już taka kusząca jak na początku. Od pewnego momentu kupowanie następnej galaretki nie opłaca się.) Zapytaj ochotników: Ile galaretek zjedlibyście, gdyby kosztowały 0 centów? (Niektórzy zjedliby może jeszcze kilka po niższej cenie, ale po pewnym czasie nie chcieliby ich nawet za 0 centów.) 6. Wyjaśnij uczniom, że ich decyzja zakupu galaretek zależała od satysfakcji dodatkowej, czyli użyteczności marginalnej, jaką spodziewali się osiągnąć z każdej galaretki. Ich satysfakcja całkowita rosła po zakupie każdej z nich, ale satysfakcja dodatkowa w pewnym punkcie zaczęła maleć i malała z każdą następną galaretką. Przykład ten jest ilustracją ekonomicznego prawa malejącej użyteczności dodatkowej. Sprawia ono, że ludzie przestają kupować dany produkt, gdy wartość satysfakcji z kolejnej jednostki staje się mniejsza niż wartość kwoty, jaką muszą zapłacić. (Zauważ, że w przypadku pewnych produktów, takich jak domy, samochody czy szczepionki przeciwko ospie chęć zakupu maleje już po nabyciu jednej lub dwóch jednostek, zaś inne produkty, takie jak koszule czy frytki, ludzie nabywają zazwyczaj w większych ilościach.) 7. Poproś uczniów o podanie własnych przykładów zastosowania analizy marginalnej przy zakupie dóbr albo usług. (Będą zwykle mówić o podjęciu decyzji o zakupie dodatkowej puszki napoju podczas meczu w upalny dzień, zamówieniu większej porcji fast food niewiele droższej od porcji normalnej lub skorzystaniu z oferty typu „kup jeden artykuł, a drugi dostaniesz za pół ceny”.) Podaj inne przykłady, takie jak kupowanie gazet z automatu, który umożliwia wyjęcie więcej niż jednej gazety, czego jednak ludzie zazwyczaj nie robią, ponieważ użyteczność marginalna drugiej gazety jest bardzo niska, a może nawet równa zeru lub ujemna. Zauważ, że automaty ze słodyczami i gumą do żucia wydają drugą jednostkę produktu dopiero po włożeniu następnej monety, przy czym użyteczność marginalna drugiej jednostki tych produktów jest zwykle wyższa niż drugiej gazety. 8. Powiedz uczniom, że producenci także stosują analizę marginalną podczas podejmowania decyzji i że pokażesz im to na przykładzie Fabryki Szablonu Lewej Stopy. 9. Zaznacz taśmą na podłodze kwadrat o boku około 1 m. Wyjaśnij, że obszar ten jest Fabryką Szablonu Lewej Stopy, w której klasa będzie produkować szablony lewej stopy półbutów, Narodowy Bank Polski 5 Do ostatniej jednostki... botków lub sandałów. Zademonstruj proces produkcji: stań w środku kwadratu, postaw lewą stopę na kartce papieru pakunkowego i obrysuj stopę ołówkiem. 10. Połóż zapas pociętego papieru pakunkowego oraz ołówek na terenie fabryki. Wybierz pierwszego pracownika. Poinformuj klasę, że będziesz kontrolerem jakości dbającym o zachowanie standardów szablonu lewej stopy. Poleć uczniowi - pracownikowi, by wyprodukował w ciągu trzech minut jak najwięcej szablonów. 11. Daj sygnał do rozpoczęcia produkcji. Po trzech minutach przerwij ją i obejrzyj uważnie każdy szablon. Odrzuć niestaranne lub wadliwe i policz tylko te wysokiej jakości. 12. Rozdaj uczniom po jednej kopii tabeli do Zadania 1. Wyjaśnij na foliogramie, jak ją wypełnić dla zero pracowników i dla jednego pracownika. Odłóż wszystkie szablony wyprodukowane w pierwszej turze. 13. Dobierz drugiego pracownika Fabryki Szablonu Lewej Stopy. Poleć im, by wyprodukowali w ciągu trzech minut jak najwięcej szablonów, mając do dyspozycji tę samą przestrzeń, ten sam zapas papieru i jeden ołówek. 14. Daj sygnał do rozpoczęcia produkcji. Po trzech minutach przerwij ją i obejrzyj uważnie szablony. Odrzuć te, które nie spełniają standardów. Poleć uczniom, by wpisali odpowiednią liczbę w kolumnie 2 w tabeli do Zadania 1. 15. Powtórz tę procedurę czterokrotnie, dodając za każdym razem po jednym pracowniku. Przypomnij uczniom, by po każdej turze wypełnili kolumnę 2. Nie pozwól, by pracownicy opuszczali podczas produkcji teren fabryki (ograniczony taśmą). 16. Po sześciu turach przerwij produkcję i poproś klasę o wpisanie w kolumnie 3 (Produkt marginalny) liczby dodatkowych szablonów. Wyjaśnij, że należy tu wykazać, ile dodatkowych szablonów zostało wyprodukowanych po zatrudnieniu dodatkowego pracownika. Z podanego przykładu wynika, że pierwszy pracownik wyprodukował 7 szablonów, a zatem produkt dodatkowy w porównaniu z wierszem poprzednim (0 pracowników) wynosi 7. Po zatrudnieniu drugiego pracownika całkowita liczba szablonów wzrosła do 15, co oznacza, że pracownik ten spowodował wyprodukowanie 8 szablonów dodatkowych, czyli produkt dodatkowy/marginalny wynosi 8. Wydaj uczniom polecenie, by uzupełnili pozostałe wiersze w kolumnie 3 tabeli do Zadania 1. Narodowy Bank Polski 6 Do ostatniej jednostki... 17. Zadaj następujące pytania i omów odpowiedzi: A. Co stało się z całkowitą liczbą szablonów lewej stopy po zatrudnieniu dodatkowych pracowników? (Wzrosła.) B. Co stało się z produktem marginalnym po zatrudnieniu dodatkowych pracowników? (Prawdopodobnie początkowo rósł, a w pewnym momencie zaczął maleć.) C. Dlaczego tak się stało? (Początkowo większa liczba pracowników mogła spowodować wzrost wydajności, ponieważ pomagali sobie nawzajem i wyspecjalizowali się. Jednakże wkrótce, ze względu na ograniczoną przestrzeń, ilość zadań i środki (jeden ołówek), nie wszyscy pracownicy mieli zajęcie przez cały czas i produkt marginalny zaczął maleć). Wyjaśnij uczniom, że zadziałało prawo malejących zysków. 18. Wyjaśnij, że prawo malejących zysków stanowi, co następuje: kiedy kolejne jednostki zmiennego czynnika produkcji dodajemy do jednego lub więcej stałych czynników produkcji, liczba dodatkowych jednostek produktu zacznie w pewnym momencie maleć. Dzieje się tak, ponieważ stała wartość czynników produkcji rozkłada się coraz bardziej na rosnącą liczbę zmiennych czynników produkcji. 19. Podziel klasę na ekipy zarządzające liczące po czterech-pięciu uczniów. Poleć, by każda ekipa ustaliła, ilu pracowników zatrudni, i uzasadniła swoją decyzję. 20. Daj ekipom czas na podjęcie decyzji. Następnie poproś, by je ogłosiły i uzasadniły. (Bardzo często uczniowie wstrzymują zatrudnianie pracowników zaraz po tym, jak produkt marginalny zaczyna maleć. Później okaże się, że decyzja ta jest nieprawidłowa.) 21. Powiedz ekipom, że masz dla nich dodatkową informację, która może zmienić ich decyzję. Każ im zatytułować kolumnę 4 „Wartość dodatkowych wyprodukowanych szablonów lewej stopy”. Wyjaśnij, że każdy szablon jest wart 0,02 $. Oznacza to, że wartość dodatkowych wyprodukowanych szablonów jest to produkt marginalny ostatniego zatrudnionego pracownika pomnożony przez 0,02 $. Na przykład – wartość drugiego pracownika dla firmy, to jego produkt marginalny pomnożony przez 0,02 $, i tak dalej. Każ uczniom zatytułować kolumnę 5 „Marginalny koszt robocizny (za przepracowane 3 minuty). Poinformuj, że pracownicy zarabiają 0,12 $ za każde przepracowane 3 minuty. Dodatkowy koszt robocizny dla pierwszego pracownika w porównaniu z sytuacją zero pracowników będzie wynosił 0,12 $. Tak naprawdę koszt marginalny każdego pracownika (za trzy minuty pracy) wynosi 0,12 $. Narodowy Bank Polski 7 Do ostatniej jednostki... Tabela 1. Tabela produkcji szablonu lewej stopy (przykład) Liczba rolek taśmy wyprodukowanych szablonów Produkt marginalny Wartość wyprodukowanych dodatkowych szablonów Koszt marginalny robocizny za 3 minuty pracy (2) (3) (4) (5) 0 0 - 0 0 1 7 7 0,14$ 0,12$ 2 15 8 0,16$ 0,12$ 3 23 8 0,16$ 0,12$ 4 30 7 0,14$ 0,12$ 5 33 3 0,06$ 0,12$ 6 34 1 0,02$ 0,12$ # pracowników (1) 22. Wydaj ekipom polecenie, by przemyślały swoją decyzję o ilości zatrudnionych pracowników i uzasadniły nową decyzję. Uczniowie powinni wstrzymać zatrudnianie pracowników w momencie, gdy koszt marginalny zatrudnienia pracownika przekroczy wartość dodatkową (marginalną) jego produktu. W naszym przykładzie zostanie zatrudnionych czterech pracowników. 23. Wyjaśnij zasadę zatrudniania: „Zatrudnia się dodatkowych pracowników tak długo, jak długo wartość dodatkowa (marginalna) produktu danego robotnika przekracza koszt dodatkowy (marginalny) zatrudnienia tego robotnika.” Poproś uczniów, by omówili tę zasadę. (Przy stałej płacy i malejącym produkcie marginalnym, w pewnym momencie koszt zatrudnienia dodatkowego pracownika przekracza zysk, który wytwarza. Zauważ, że dodatkowi pracownicy są mniej produktywni dlatego, że mają do dyspozycji mniej sprzętu i mniej przestrzeni, a nie dlatego, że ich motywacja jest słabsza lub umiejętności mniejsze. Przy takich prostych pracach można założyć, że pracownicy są w zasadzie identyczni i wymienni – możemy zamienić pierwszego Narodowy Bank Polski 8 Do ostatniej jednostki... i ostatniego z zatrudnionych, a parametry produkcji pozostaną te same – dlatego też otrzymują tę samą płacę.). 24. Zapytaj uczniów, ilu pracowników trzeba by zatrudnić, gdyby koszty robocizny wzrosły do 0,15$ za trzy minuty pracy. (W naszym przykładzie, trzech.). 25. Zapytaj uczniów, co się dzieje z jednostkowymi kosztami produkcji szablonów, kiedy zaczyna działać prawo malejących zysków. (Przy stałej płacy i malejących zyskach koszt jednostkowy produkcji dodatkowych szablonów rośnie. Możesz to wykazać, dzieląc całkowity koszt zatrudnionych pracowników przez liczbę wyprodukowanych szablonów na każdym poziomie zatrudnienia, od momentu, gdy zaczęło działać prawo malejących zysków.). 26. Skoro jednostkowe koszty produkcji rosną w miarę wzrostu poziomu produkcji w przedziale malejących zysków, co musi się stać z ceną produktu, żeby producenci chcieli produkować i sprzedawać więcej jednostek? (Cena musi wzrosnąć tak, by pokryć wyższy koszt jednostkowy. Jest to logiczne wyjaśnienie prawa podaży – ilość produktu na rynku wzrasta w miarę wzrostu ceny, ponieważ wyższa cena pozwala producentom na pokrycie wyższych jednostkowych kosztów produkcji zrodzonych przy wzroście poziomu produkcji.). 27. Przedstaw klasie następujący problem: Trzech członków szkolnej firmy usługowej sprzedaje słodycze i napoje podczas trzydziestominutowej przerwy w szkolnym meczu koszykówki. Ponieważ nie nadążają z obsługą dużej liczby klientów podczas tych trzydziestu minut, firma postanowiła, że na następnym meczu będzie dziewięciu sprzedawców. Czy sądzisz, że trzy razy większa liczba sprzedawców umożliwi obsługę trzy razy większej liczby klientów? Wyjaśnij. (Raczej nie, ponieważ przestrzeń i sprzęt pozostaną te same, więc zacznie działać prawo malejących zysków.). Zakończenie 1. Co to jest użyteczność marginalna? (Dodatkowa satysfakcja, jaką osiąga konsument z nabycia lub wykorzystania dodatkowej jednostki produktu.). 2. Co to jest malejąca użyteczność marginalna? (Dla większości dóbr i usług dodatkowa satysfakcja, jaką dana osoba osiąga ze spożycia dodatkowej jednostki produktu zaczyna w pewnym momencie maleć.). 3. Jak malejąca użyteczność marginalna wpływa na podejmowanie decyzji przez konsumentów? (Jako że satysfakcja maleje w miarę zużycia coraz większej ilości jednostek produktu, konsumen- Narodowy Bank Polski 9 Do ostatniej jednostki... ci dochodzą do punktu, w którym satysfakcja dodatkowa, czyli użyteczność marginalna uzyskana z dodatkowej jednostki produktu jest mniejsza niż cena tej dodatkowej jednostki.) Podaj przykład. (Obojętnie jak pyszny jest pierwszy batonik, satysfakcja osiągnięta ze spożycia kolejnego batonika w pewnym momencie zaczyna spadać. Zakładając, że jeden batonik kosztuje 70 centów, kupisz prawdopodobnie cztery batoniki. Dodatkowej satysfakcji ze spożycia piątego batonika przyznasz wartość mniejszą niż 70 centów, więc wykorzystasz tę kwotę na zakup czegoś innego, co dostarczy ci więcej satysfakcji.). 4. Co to jest produkt marginalny? (Jest to produkt dodatkowy wyprodukowany przez każdą dodatkową jednostkę czynników produkcji.). 5. Co to jest prawo malejących zysków? (Jest to prawo, które głosi, że gdy chociaż jeden czynnik produkcji pozostaje stały, produkt marginalny zmiennego czynnika produkcji zacznie w pewnym momencie maleć.). 6. Co to jest koszt marginalny? (Jest to dodatkowy koszt wyprodukowania dodatkowej jednostki produktu.). 7. Co dzieje się z kosztem marginalnym w miarę wzrostu poziomu produkcji? (Początkowo może maleć, lecz począwszy od pewnego momentu zacznie rosnąć.) Dlaczego? (Ponieważ mimo że wszyscy otrzymują tę samą płacę, pracownicy dodatkowi od pewnego momentu nie są tak produktywni, jak ci zatrudnieni wcześniej, co wynika z prawa malejących zysków. Oznacza to, że koszt wytworzenia produktów dodatkowych rośnie). Narodowy Bank Polski 10 Do ostatniej jednostki... Sprawdzenie wiadomości 1. Rozdaj uczniom kopie Zadania 2. Wydaj polecenie, by odpowiedzieli na pytania stosując analizę marginalną. 2. Pytanie 1. Prawidłowa odpowiedź brzmi: jak wynika z poniższej tabeli, pierwszy uczeń zostanie zatrudniony, lecz jego przyjaciel nie. Koszt dodatkowy (marginalny) zatrudnienia drugiego ucznia – który zgłosił się w piątej kolejności – przekroczyłby wartość produktu dodatkowego (marginalnego) wytworzonego przez piątego pracownika. Tabela 2. Tabela produkcji # pracowników Liczba rolek taśmy wyprodukowanych w ciągu 1 dnia Produkt marginalny (Dodatkowe rolki taśmy wyprodukowane w ciągu 1 dnia) Wartość dodatkowych rolek wyprodukowanych w ciągu 1 dnia Koszt marginalny robocizny za 1 dzień (1) (2) (3) (4) (5) 1 20 20 60$ 40$ 2 50 30 90$ 40$ 3 70 20 60$ 40$ 4 85 15 45$ 40$ 5 95 10 30$ 40$ 6 100 5 15$ 40$ 3. Pytanie 2. Odpowiedzi będą różne, lecz większość uczniów kupi mniej niż pięć par dżinsów, ponieważ począwszy od pewnego momentu satysfakcja dodatkowa osiągnięta z zakupu kolejnej Narodowy Bank Polski 11 Do ostatniej jednostki... pary dżinsów będzie mniejsza niż 15 $. Będą woleli zaoszczędzić pozostałe pieniądze lub wydać je na coś innego. Zadanie 1 Tabela do uzupełnienia 1. Tabela produkcji szablonów lewej stopy # pracowników (1) Liczba wyprodukowanych szablonów (2) (3) (4) (5) 0 1 2 3 4 5 6 Narodowy Bank Polski 12 Do ostatniej jednostki... Zadanie 2 Sprawdzenie wiadomości 1. Wakacyjna praca w fabryce taśmy do skateboardów Ty i twój przyjaciel staracie się o wakacyjną pracę w firmie RAD SPORTS. RAD produkuje taśmę do skateboardów. RAD dokonał wstępnej selekcji kandydatów i wybrał sześć osób, z których część zamierza zatrudnić według kolejności zgłoszeń. Ty zgłosiłeś się jako czwarty, a twój przyjaciel jako piąty. RAD posiada dwie maszyny do produkcji taśmy. Sprzedaje ją po 3 $ za rolkę, przy czym może sprzedać tyle rolek, ile zdoła wyprodukować za tą cenę, lecz gdy podwyższy ją choćby odrobinę, sprzeda niewiele. Pracownicy otrzymują 40 $ dziennie. Poniższa tabela pokazuje, ile rolek taśmy zostaje wyprodukowanych w ciągu jednego dnia przy zatrudnieniu do sześciu pracowników. Tabela 3. Liczba pracowników a dzienna produkcja rolek taśmy # pracowników wakacyjnych # rolek taśmy wyprodukowanych w ciągu dnia 0 0 1 20 2 50 3 70 4 85 5 95 6 100 Czy ty i twój przyjaciel zostaniecie zatrudnieni przez RAD SPORTS w tym roku? Wyjaśnij swoją odpowiedź. Narodowy Bank Polski 13 Do ostatniej jednostki... 2. Ile dżinsów kupić? Dostałeś na urodziny 75 $ i planujesz zakup dżinsów. W sklepie okazuje się, że trwa właśnie super wyprzedaż twojej ulubionej marki i twojego ulubionego fasonu, i że takie dżinsy kosztują 15 $. Ile par kupiłbyś i dlaczego? Uzasadnij swoją odpowiedź tym, czego dowiedziałeś się podczas tej lekcji o malejącej użyteczności marginalnej. Narodowy Bank Polski 14 www.nbp.pl