Bosch Autospec nr 3/2013

Bosch Autospec
Nr 3/49 | jesień | 2013 | www.motobosch.pl | www.bosch-service.pl
Rozwój układów
zasilania benzyną
Bosch rozszerza
ofertę leasingową
Common Rail
w ciężarówkach
Bosch Autospec | nr 3/49 | 2013 | spis treści
Od redakcji
chociażby dobór odpowiedniego oleju
do samochodów z silnikiem Diesla
wyposażonych w filtry cząstek
Postęp w technice motoryzacyjnej
stałych. Prezentujemy też nowe
i rosnące wymagania rynku sprawiają,
urządzenia pomocne w pracy warsz-
że pracownicy serwisów samochodo-
tatów: zakrętarki do prac montażo-
wych muszą mierzyć się z coraz to
wych i demontażowych przy wymia-
nowymi wyzwaniami i stale podnosić
nie ogumienia, pakiet diagnostyczny
swoje kwalifikacje niezbędne przy ob-
KTS 525 do wstępnej diagnostyki
słudze pojazdów. Dlatego tak ważne są
sterowników czy 2 urządzenia
specjalistyczne szkolenia dla właści-
do obsługi klimatyzacji – ACS 651 oraz
cieli warsztatów i ich załóg. W Cen-
ACS 751 – dostępne w atrakcyjnej
trum Szkoleniowym Bosch rozpoczy-
ofercie leasingowej 103%.
Jak w każdym numerze Autospeca,
na się nowy sezon, a harmonogram
Serwisy AutoCrew zapewniają kompleksową
i profesjonalną obsługę klientów.
W ramach jej rozwoju przedstawiamy
szkoleń jest dostępny na stronie
także i tym razem prezentujemy jeden
ofertę autoryzacji AutoCrew, skiero-
www.szkoleniabosch.pl.
z serwisów samochodowych należą-
waną do wielomarkowych serwisów,
cych do sieci administrowanej przez
które mają aspiracje rozwoju i osią-
znaleźć wiele porad przydatnych
Boscha. Tym razem jest to Auto Serwis
gnięcia pozycji lidera na lokalnych
w warsztatowej praktyce, takich jak
Dunst z Kartuz z sieci AutoCrew.
rynkach.
6 Wymiana płynu hamulcowego
13 Zapraszamy do współpracy
W tym wydaniu Autospeca można
Spis
treści
Aktualności
i odpowietrzenie układu
1 Nowa wersja serwisu o częściach
w sieci AutoCrew
samochodowych
1 61. konferencja w Boxbergu
2 Nadchodzi sezon wymiany opon
7 Kontynuator sukcesu: nowy Golf
14 Pure Light: jakość fabrycznego
15 Firma Bosch rozszerza ofertę
Przemysł
2 Zapraszamy ma szkolenia
techniczne!
wyposażenia
Układy i komponenty Boscha
8 Common Rail na dobre wkracza
do samochodów ciężarowych
Porady
3 Obsługa samochodów z silnikiem
10 Common Rail w pojazdach
4 Transmisja cyfrowa LIN – przykła-
dy jej zastosowań oraz diagnostyki
leasingową
16 Nowy pakiet diagnostyczny
17 Mercedes Actros i Bosch
ciężarowych
Diesla wyposażonych w filtr
cząstek stałych
Produkty
AutoCrew w Polsce
Technika
18 Rozwój układów zasilania
12 Dbamy o standard usług
benzyną
Magazyn Bosch Autospec redaguje dział Części Samochodowych i Wyposażenia Warsztatowego firmy Robert Bosch Sp. z o.o.
ul. Jutrzenki 105, 02-231 Warszawa, tel. (022) 715 40 00, fax (022) 715 45 98, www.motobosch.pl, www.bosch-service.pl
Zespół redakcyjny: Anna Borsukiewicz, Artur Chrust, Marcin Dynarek, Robert Dzierżanowski, Łukasz Kałucki, Mateusz Kaim,
Marcin Kiełczewski, Sławomir Kosek, Tomasz Maciejasz, Tomasz Miluski, Tomasz Nowak, Ewa Peresada, Zbigniew Pilewski,
Jacek Pochopień, Ryszard Polit, Iwona Rokicka, Marta Surowiec.
Nadzór redakcyjny i techniczny: KOZIER MEDIA PRESS
Opracowanie graficzne: studio CARRY
aktualności | nr 3/49 | 2013 | Bosch Autospec | 1
Nowa wersja serwisu
o częściach samochodowych
internetowych. Zamieszczone
zostaną nowe informacje techniczne,
wskazówki warsztatowe oraz informacje historyczne o grupach produktowych. Tym samym nowy serwis
Strona internetowa www.motobosch.pl jest jednym z podstawowych
stanie się źródłem informacji bardziej
źródeł informacji o częściach samochodowych Boscha.
kompleksowym i przyjaznym dla
użytkownika.
Dla wygody użytkowników przygoto-
swiecebosch.pl, zostaną zintegrowa-
wywana jest nowa wersja serwisu.
ne z nowym serwisem. Ułatwi to
nowych stron poświęconych czę-
Szata graficzna i układ strony będą
dotarcie do odpowiednich informacji.
ściom samochodowym to koniec
podobne do zmodernizowanych już
Dodatkowo realizowany jest
stron elektronarzędzi czy też wypo-
przegląd i uzupełnienie treści stron
Planowany termin uruchomienia
września 2013 r.
Jacek Pudło
sażenia gospodarstwa domowego.
Na nowych stronach poświęconych częściom samochodowym
zmieni się nawigacja, która będzie
bardziej intuicyjna. Kolejne strony
pokazujące konkretne produkty lub
zagadnia będą nasuwać się intuicyjnie dzięki odpowiedniemu układowi
ilustracji. Takie rozwiązanie uprości
poszukiwanie informacji, gdyż będzie
można kierować się wizerunkiem
produktu, unikając konieczności
czytania kolejnych podpozycji menu.
Dla poprawy dostępu do elektronicznego katalogu części, w lewym
pasku, pod menu znajdzie się odsyłacz do katalogu, cennika i wyszukiwarki dystrybutorów. Umieszczenie
tych elementów będzie ujednolicone
na wszystkich podstronach.
Docelowo istniejące mikrostrony
poszczególnych grup produktowych,
takich jak wycieraczkibosch.pl lub
61. konferencja w Boxbergu
Podczas jazd testowych uczestnicy
konferencji mieli do dyspozycji 37
samochodów i 4 rowery elektryczne
Elektryczne sprzęgło, samochód bez
dominowały napędy Diesla i benzyno-
z technologią Boscha. Były wśród nich
kierowcy, system parkowania
we. Stopniowo jednak będzie się
m.in. Audi A3 z elektrycznym sprzę-
za pomocą iPhone’a czy system
zwiększać udział napędów
głem (Electronic Clutch System),
ochrony pieszych to tylko niektóre
alternatywnych.
BMW 3 z systemem ochrony pieszych
spośród innowacyjnych rozwiązań
Omawiano też rozwiązania umożli-
na drodze (Pedestrian Protection
zaprezentowanych w centrum
wiające spełnienie nowych norm
Stereo Video), Audi A4 z elektrome-
testowym Boscha w Boxbergu.
dotyczących emisji CO2 i zużycia
chanicznym układem wspomagania
paliwa. Bosch już dziś oferuje np.
siły hamowania wraz z pompą hamul-
Głównym motywem konferencji była
elektryczne sprzęgło, hydrauliczny
cową (iBooster) produkowanym w przyszłość motoryzacji. Prelegenci
napęd hybrydowy czy kolejne genera-
fabryce w Mirkowie.
podkreślili, że w kolejnych latach będą
cje układu start-stop.
Łukasz Kałucki
2 | Bosch Autospec | nr 3/49 | 2013 | aktualności
narzędziowym 1/2". Wysoki
moment obrotowy (aż
do 310 Nm) z 3-stopniową regulacją
Nadchodzi sezon
wymiany opon
sprawiają, że zakrętarka
odkręci nawet najbardziej zapieczone śruby, np. M10, M12 i M14. Zakrętarka dostępna jest jako samodzielny
produkt, a także w walizce z 5 kluczami
nasadowymi i przedłużką.
Zakrętarki Boscha do prac montażowych
i demontażowych.
Do prac montażowych i demontażowych, które nie wymagają tak dużego
momentu obrotowego, warto skorzystać
Narzędzia pneumatyczne to podstawowy element wypo-
z zakrętarki grzechotkowej z uchwytem narzędzio-
sażenia warsztatów samochodowych. Zwłaszcza teraz,
wym 3/8" lub 1/2". Oba modele zapewniają maksymalny
gdy wielkimi krokami zbliża się sezon zmiany opon
moment obrotowy do 70 Nm. Ich dużą zaletą jest niska
z letnich na zimowe, warto zainteresować się trwałymi
waga umożliwiająca długą i komfortową pracę, zaś dzięki
i wydajnymi narzędziami pneumatycznymi Boscha.
niewielkim rozmiarom głowicy to idealne narzędzie
Do wszelkich prac montażowych i demontażowych
do pracy w miejscach trudno dostępnych.
w warsztacie przyda się zakrętarka udarowa z uchwytem
Łukasz Gierdalski
Zapraszamy na szkolenia techniczne!
W Centrum Szkoleniowym Bosch w Warszawie można wybrać tematy z zakresu diagnostyki
pojazdów benzynowych i diesla, układów hamulcowych oraz komfortu pojazdów.
Nowymi szkoleniami w tym sezonie są:
u diagnostyka pojazdów hybrydowych (tylko dla posiadaczy uprawnień SEP do 1 kW),
u układy start-stop, akumulator Bosch S5, S6,
u systemy oczyszczania spalin Denoxtronic,
u naprawa i badanie pomp oraz wtryskiwaczy Common
Rail firm Denso, Delphi, Siemens na stole EPS-708 (tylko
dla użytkowników EPS-815 i EPS-708).
Dużym atutem Centrum jest część praktyczna zajęć,
podczas których kursanci mają za zadanie zlokalizować
usterkę zadaną wcześniej przez szkoleniowca w silniku
lub samochodzie szkoleniowym.
Po podpisaniu umowy z dystrybutorem w ramach
programu „Bosch Części i Diagnostyka samochodowa”
można uczestniczyć w krótkich jednodniowych szkoleniach po promocyjnej cenie. Centrum Bosch oferuje także
szkolenia bezpłatne, mające na celu doskonalenie posługiwania się testerem EPS-200, diagnoskopami typu FSA oraz
całą rodziną testerów KTS, w tym KTS-Truck. Zainteresowanych naprawami układów Diesla zapraszamy na praktyczne prezentacje stołu probierczego EPS-708, testera
EPS-200 oraz narzędzi do kompleksowej naprawy wtryskiwaczy Common Rail.
Centrum Szkoleniowe Bosch jest otwarte dla pracowników wszystkich serwisów samochodowych. Na stronie
www.szkoleniabosch.pl znajduje się pełen wykaz szkoleń
wraz z opisami, harmonogramem i formularzem
zgłoszeniowym.
Artur Kornaś
porady | nr 3/49 | 2013 | Bosch Autospec | 3
Obsługa samochodów z silnikiem Diesla
wyposażonych w filtr cząstek stałych
Samochody takie wymagają większej
uwagi podczas serwisowania.
Ze względu na obecność filtra DPF
należy dobierać odpowiedni olej
silnikowy, spełniający wymagania
producenta samochodu. Do Diesla
z DPF trzeba stosować olej „low
SAPS” (niska zawartość popiołów
siarczanowo-fosforowych), który
po spaleniu nie tworzy w filtrze DPF
nadmiernej ilości osadów. Oleje „low
SAPS” występują w kilku specyfikacjach. W związku z tym nie należy się
kierować jedynie informacją, że olej
jest „low SAPS”.
Filtr cząstek stałych, poza gromadzeniem i spalaniem sadzy ze spalin,
gromadzi popioły i inne niepalne
zanieczyszczenia. Wraz ze wzrostem
zanieczyszczenia filtra popiołem,
spada jego zdolność do gromadzenia
sadzy. Efektem tego jest wzrost
częstotliwości regeneracji filtra
i w momencie przekroczenia krytycznej częstotliwości, sterownik silnika
uznaje DPF za uszkodzony.
dodatkowego skasowania informacji
oleju, użytkownik samochodu zosta-
usunąć. Jedyną metodą naprawy jest
Popiołu z filtra DPF nie można
o zużyciu/rozcieńczeniu oleju silniko-
nie ostrzeżony o złej jakości oleju.
wymiana filtra na nowy. Aktualną
wego. Sterownik silnika mierzy lub
Może to prowadzić do nieporozumień
zawartość popiołu w filtrze można
kalkuluje zużycie/rozcieńczenie oleju
na linii klient-warsztat. W ESI 2.0,
sprawdzić testerem diagnostycznym
silnikowego i po osiągnięciu granicz-
klikając w zakładkę „Zadania serwisu”
KTS.
nej wartości informuje o tym kierow-
w menu Diagnostyka, możemy przejść
cę. Bez skasowania tych parametrów
bezpośrednio do funkcji zerowania
waniu przypomnienia serwisowego,
może dojść do takiej sytuacji, że
żywotności oleju silnikowego.
niektóre samochody wymagają
po niewielkim przebiegu od wymiany
Po wykonaniu przeglądu i skaso-
Tomasz Miluski
4 | Bosch Autospec | nr 3/49 | 2013 | porady
Transmisja cyfrowa LIN – przykłady jej
zastosowań oraz diagnostyki
Obecnie transmisja cyfrowa w samochodach to oczywistość, a różnorodność standardów transmisji
wymaga od serwisu wiedzy na temat magistral danych, takich jak CAN, LIN, MOST, Flex Ray, itp.
Przykładem magistrali danych stosowanej do obsługi
urządzeń wykonawczych oraz czujników w pojazdach,
Rys. 3
gdzie można zastosować niską prędkość przesyłu danych
do 20 kb/s, jest transmisja szeregowa LIN (Local Interconnect Network). Cechą charakterystyczną transmisji LIN
jest przesyłanie danych jednym przewodem oraz to, że
tylko jeden sterownik pełni rolę urządzenia nadrzędnego,
nazywanego Master, w stosunku do pozostałych urządzeń
podrzędnych nazywanych Slave.
Odszukanie w dokumentacji ESI[tronic] informacji, że
mamy do czynienia z taką transmisją wymaga często
umiejętności wykorzystania różnych zakresów informacji,
takich jak topologia sieci (rys. 1 oraz rys. 2), gdzie transmisja LIN oznaczona jest uniwersalną klasyfikacją najniższej
Rys. 4
prędkości przesyłu danych klasy A (rys. 3).
Rys. 1
Rys. 5
Rys. 2
sieci LIN, że np. silnikiem wycieraczek A6.68 będącym
urządzeniem Slave zarządza sterownik Centralnego
Modułu Elektroniki A6.8, który w tym przypadku pełni
rolę urządzenia Master. Poza tym widzimy, że na magistraCzęsto w przypadku tematów związanych z transmisją
cyfrową pomocny jest schemat elektryczny z zakresu
informacji programu ESI[tronic] „Schematy połączeń”
(rys. 4). Możemy na nim sprawdzić (rys. 5) dla połączeń
li LIN związanej z silnikiem wycieraczek jest inne urządzenie Slave, nazwane czujnikiem deszczu (B9.18).
W przypadku wystąpienia usterek na magistrali LIN
kody usterek ze sterownika Master (rys. 6) umożliwiają
porady | nr 3/49 | 2013 | Bosch Autospec | 5
Rys. 6
Rys. 9
Rys. 10
rozpoczęcie wyszukania przyczyny uszkodzenia, które
może być związane z instalacją elektryczną lub urządzeniem elektronicznym. Aby szybko sprawdzić instalację
elektryczną, najlepszym sposobem diagnostycznym jest
pomiar oscyloskopowy, opisany w dokumentacji (rys. 7).
Rys. 7
poprzez tester diagnostyczny KTS. Dla przykładowej
transmisji LIN można sprawdzić w punkcie „Wartości
rzeczywiste” wskazania z czujnika deszczu (rys. 11) oraz
uruchomić wycieraczki z punktu „Elementy nastawcze”
(rys. 12).
Jacek Pochopień
Opis styku B-33, na którym wykonujemy pomiar znajduje
się w punkcie „Oznaczenie zacisków sterownika” (rys. 8).
Rys. 11
Rys. 8
Rys. 12
Przebieg oscyloskopowy transmisji LIN pokazany jest
w ESI[tronic] przy opisie usterki (rys. 9), a jego precyzyjne
analizowanie jest możliwe przy użyciu diagnoskopu
FSA7xx (rys. 10).
Ustalenie usterki związanej z urządzeniami Slave
na magistrali LIN wymaga wykorzystania wszystkich
możliwości diagnostycznych w sterowniku Master
6 | Bosch Autospec | nr 3/49 | 2013 | porady
Wymiana płynu
hamulcowego
i odpowietrzenie układu
do pojazdów z systemem ESP. Jest to
płyn DOT4HP (fot.2). Należy także
pamiętać, o stosowaniu odpowiednich typów płynów DOT. Najczęściej
ich oznaczenia można znaleźć
na korku zbiorniczka płynu.
Ciekawostką może być procedura
odpowietrzania tylnych zacisków
hamulcowych w samochodzie Peugeot 405. Gdy zacisk jest zamontowany,
miejsce odpowietrzania nie znajduje
się w najwyższym punkcie zacisku, co
sprawia, iż prawidłowe odpowietrzenie nie jest możliwe. Celem prawidłowego odpowietrzenia należy zacisk
zdemontować z jarzma. Zacisk trzeba
obrócić tak, by odpowietrznik (fot.3)
znajdował się u góry zacisku. Za pomocą drewnianego klocka należy
zablokować tłoczek, aby nie był
wypychany w trakcie naciskania
pedału hamulca. Po takim przygotowaniu można przystąpić do odpowietrzania w sposób klasyczny.
Marcin Kiełczewski
Jedną z cech charakterystycznych płynu hamulcowego
jest jego higroskopijność.
Z biegiem czasu zawartość wilgoci
gwałtownie zahamować, tak aby
w płynie wzrasta, a po przekrocze-
uruchomił się system ABS. W pojaz-
niu 3% trzeba go wymienić. Zawartość
dach wyposażonych w układ ESP
wilgoci przyczynia się do obniżenia
wymianę płynu oraz odpowietrzanie
temperatury wrzenia. Przy dużym
należy przeprowadzić przy pomocy
obciążeniu układu hamulcowego
urządzenia diagnostycznego, np.
podczas gwałtownego hamowania
z serii KTS (fot.1), pamiętając o stoso-
powoduje powstanie pęcherzyków
waniu płynu hamulcowego o niskiej
pary i znaczne obniżenie efektywno-
lepkości, przeznaczonego specjalnie
ści układu hamulcowego oraz wydłuża
drogę hamowania. Zbyt duża zawartość wilgoci jest też przyczyną korozji
Fot. 2
podzespołów układu hamulcowego, co
w ostateczności może spowodować
jego uszkodzenie. Z biegiem czasu
płyn nasyca się również zanieczyszczeniami. Dlatego podczas wymiany
należy przepłukać układ.
W pojazdach bez ABS wymianę
można przeprowadzić bez stosowania urządzeń diagnostycznych.
W pojazdach tylko z układem ABS
po wymianie należy kilkakrotnie
Fot. 1
Fot. 3
przemysł | nr 3/49 | 2013 | Bosch Autospec | 7
Kontynuator sukcesu: nowy Golf
Najpopularniejszy model Volkswagena od dziesięcioleci ustala standardy w zakresie sprawności,
bezpieczeństwa i ekologii. Tradycją jest już stosowanie w Golfie innowacji od Boscha.
Fot.: VOLKSWAGEN
Bosch w Golfie VII:
u Wtrysk bezpośredni benzyny
u Wtrysk Diesla - Common Rail
u Radar dalekiego zasięgu
u Kamera wielofunkcyjna
u Systemy oczyszczania szyb
przednich i tylnych
u Sterownik silnika
u Świece zapłonowe
u Świece żarowe
u Sondy lambda
u Alternator
u Rozrusznik
W 1973 r. pierwszy Golf zjechał z linii produkcyjnej.
prędkości obrotowych, przy niskim zapotrzebowaniu
W 40 lat później najnowszą generację Golfa mianowano
na moment obrotowy, dwa cylindry są automatycznie
Europejskim Samochodem Roku. Golf jest połączeniem
odłączane. Dzięki temu Golf jest jeszcze oszczędniejszy.
wieloletniego sukcesu z techniką przyszłości.
Systemy asystenckie
Modułowa płyta podłogowa
Głównym źródłem informacji o otoczeniu jest wielofunk-
Przełomowym posunięciem jest wprowadzenie płyty
cyjna kamera Boscha. Nagrywa ona obraz przed pojazdem
podłogowej Modulare Querbaukasten MQB (z modułów
na przestrzeni do 120 m. Programy błyskawicznie prze-
poprzecznych). Pod tą nazwą kryje się technologia
twarzają obraz i rozpoznają oznakowanie poziome, co
pozwalająca na uproszczenie prac projektowych i pro-
umożliwia pracę systemu utrzymania pasa jazdy. Gdy
dukcji. Dodatkowo, oszczędzane są materiały, a także
samochód zbliża się do linii oznaczającej pobocze, system
poprawiono przestronność wnętrza i bezpieczeństwo
może skierować auto z powrotem na środek pasa. W po-
pasażerów.
jazdach z aktywną przekładnią kierowniczą korekta toru
jazdy jest dokonywana poprzez przekładnię kierowniczą,
Lekka budowa elementów płyty podłogowej pozwala
na zmniejszenie masy pojazdu. W połączeniu z nowymi
a w samochodach wyposażonych w tradycyjny układ
silnikami benzynowymi oraz wysokoprężnymi zapewnia
kierowniczy korekty dokonuje układ hamulcowy, przyha-
to wyraźne zmniejszenie zużycia paliwa i emisji zanie-
mowując koło przeciwne do kierunku odchyłki toru jazdy.
czyszczeń. Płyta podłogowa została już na etapie prac
projektowych przystosowana do zabudowy napędu
wykorzystuje dane z kamery. Po zestawieniu ich z danymi
sprężonym gazem ziemnym oraz elektrycznego. Szczegól-
z nawigacji wyświetlane są limity prędkości i zakazy
nie innowacyjny jest silnik 1.4 l TSI z systemem ACT
wyprzedzania. Dynamiczny system sterowania światłami
(układ odłączania cylindrów). W środkowym zakresie
drogowymi także wspomagany jest obrazem z kamery.
System rozpoznawania znaków drogowych również
Niezawodne w eksploatacji produkty Bosch: świece zapłonowe z podwójną platyną i świece żarowe Duraterm High Speed
Świece zapłonowe z podwójną
platyną (typ Y 5 KPP 332) przewidziano do zastosowania w nowoczesnych silnikach benzynowych TSI. Podzespół ten wyróżnia
się szczególnie długim okresem
eksploatacji. Izolator wydłużono
o 8 mm, a elektrodę wysokiego napięcia skrócono, dzięki czemu prze-
skok iskry pozostaje niezakłócony nawet przy wysokim ciśnieniu
spalania.
Elektroda masowa jest precyzyjnie zamocowana w gwintowanej obudowie. Odpowiednie umiejscowienie względem wtryskiwacza
gwarantuje optymalny kontakt iskry
z mieszanką paliwowo-powietrzną.
Świeca żarowa Duraterm High Speed o niskim napięciu osiąga temperaturę roboczą 1000°C
w mniej niż 3 sekundy.
Zapewnia to niezawodny
rozruch zimnego silnika
TDI oraz pracę w niskich
temperaturach.
8 | Bosch Autospec | nr 3/49 | 2013 | układy i komponenty Boscha
Największy postęp w układach
zasilania samochodów ciężarowych
nastąpił w ciągu ostatniego dwudziestolecia wraz z wprowadzeniem
elektronicznego sterowania układem
zasilania – EDC. Początkowo system
EDC był stosowany wraz z pompami
rzędowymi, potem z pompowtryskiwaczami oraz systemem
pompa-przewód-wtryskiwacz.
Jak powszechnie wiadomo,
w roku 1997 wyprodukowano
pierwszy seryjny samochód osobowy
z nowoczesnym systemem zasilania
typu Common Rail. Wiedząc, jakie
możliwości rozwojowe na przyszłość
ma system CR, w niedługim czasie
została opracowana przez Boscha
jego wersja przeznaczona do samochodów ciężarowych.
Większość producentów konserwatywnie pozostawała przy wdrożonym kilka lat wcześniej systemie
pompowtryskiwaczy PDE, PLD,
a nawet pompach rzędowych.
Pionierem, w którym w 1999 roku
zainstalowano seryjnie system CR
z pompą CP2 oraz wtryskiwaczami
elektromagnetycznymi było Renault
Pompa CP2 stosowana w pierwszym
systemie CR do cieżarówek Renault Premium
Common Rail na dobre
wkracza do samochodów
ciężarowych
Premium. W systemie tym uzyskano
maksymalne ciśnienie 1400 barów
oraz dwie fazy wtrysku: pilotażową
i główną, a tym samym wiele zalet
związanych z tym nowoczesnym,
elastycznym źródłem napędu.
Następny był MAN, w którym w 2003
roku zainstalowany został system
z pompą CP3.4 generującą ciśnienie
Systemy Diesla są powszechnie
stosowanym źródłem napędu
w samochodach użytkowych już
od ponad 80 lat.
Bosch w ciągu wielu lat stale ulepsza
i modernizuje układy zasilania
do samochodów ciężarowych tak, aby
spełnić oczekiwania swoich klientów
w zakresie wymaganych osiągów
silników, zmniejszyć zużycie paliwa
i wydzielanie szkodliwych składników z emitowanych spalin.
System CR z dwiema pompkami
mechanicznymi do samochodów ciężarowych
stosowany w samochodach Volvo
układy i komponenty Boscha | nr 3/49 | 2013 | Bosch Autospec | 9
do 1600 barów oraz wtryskiwacze
elektromagnetyczne.
Przez długi czas w segmencie
Pompa CPN5 stosowana
w nowym Mercedesie Actros
europejskich samochodów użytkowych dużego tonażu głównie te dwie
marki stosowały system CR Boscha.
W 2012 roku firma Mercedes, konsekwentnie przez 18 lat stosująca system
PLD, wprowadziła do swoich ciężarówek Actros system CR Boscha wyposażony w pompę CP5N oraz wtryskiwacze elektromagnetyczne ze
wzmacniaczem hydraulicznym HADI
umożliwiającym wielofazowy wtrysk
paliwa przy ciśnieniu dochodzącym
do 2500 barów. W tym systemie
pompa wytwarza ciśnienie około 1000
barów, a dalszy wzrost ciśnienia jest
realizowany w nowoczesnym wtryskiwaczu. Jest to kolejne przełomowe
rozwiązanie odróżniające firmę Bosch
od innych dostawców systemów
Diesla. W międzyczasie w marce Volvo
Poza przedstawionymi systemami
wtryskiwacze elektromagnetyczne,
pojawił się system Common Rail,
występującymi w samochodach
a także jak wiadomo szyna
w którym zamiast oddzielnej pompy
dużego tonażu, system CR Boscha jest
rozdzielająca.
CR w bloku silnika zamontowano dwie
powszechnie stosowany w samocho-
mechaniczne pompki jednosekcyjne
dach średniotonażowych, takich
wyposażony w nowoczesną aparatu-
tłoczące paliwo do szyny, elektroma-
marek jak MAN, Volvo, Iveco, DAF,
rę wtryskową Common Rail Boscha
gnetyczne wtryskiwacze, wstępną
Renault, Mitsubishi itp. Są w nich
jest cichy, mocny i oszczędny, a przez
pompkę zasilającą, szynę oraz
stosowane głównie systemy z pompa-
to przyjazny dla użytkownika
dodatkowy blok zawierający zawór
mi CP3 i CP3H generujące ciśnienia
i środowiska.
ZME regulujący ciśnienie.
odpowiednio 1600 i 1800 barów oraz
Pompa CP3.4 wraz z wtryskiwaczami elektromagnetycznymi
stosowana w samochodach MAN
Silnik samochodu ciężarowego
Zbigniew Pilewski
10 | Bosch Autospec | nr 3/49 | 2013 | układy i komponenty Boscha
Common Rail w pojazdach ciężarowych
Schemat układu Common Rail dla pojazdów ciężarowych (przykład)
1
3
2
5
4
czujniki
7
CAN (napęd)
8
11
9
CAN (diagnostyka)
10
12
13
14
15
21
19
20
22
18
AdBlue®
powietrze/spaliny
wysokie ciśnienie
ciśnienie zasilania
brak ciśnienia
układy i komponenty Boscha | nr 3/49 | 2013 | Bosch Autospec | 11
1
2
3
4
5
34
6
EDC
nastawniki
35
33
43
32
36
30
31
41
16
29
36
17
28
27
26
24
25
41
37
23
38
39
40
czujnik temperatury paliwa
zawór redukcyjny ciśnienia
zasobnik paliwa wysokiego ciśnienia
czujnik ciśnienia paliwa w zasobniku
sterownik (elektroniczne urządzenie
sterujące silnika)
6 czujnik położenia pedału przyspieszenia
7 filtr paliwa
8 zębata pompa zasilająca
9 pompa wysokiego ciśnienia z dozownikiem
10 wtryskiwacz
11 czujnik położenia wałka rozrządu
12 czujnik ciśnienia doładowania
13 zawór recyrkulacji spalin
14 przepustnica
15 chłodnica powietrza doładowującego
16 turbosprężarka
17 nastawnik turbiny o zmiennej
geometrii łopatek (VTG)
18 zbiornik paliwa
19 czujnik temperatury płynu chłodzącego
20 czujnik prędkości obrotowej wału
korbowego
21 chłodnica spalin układu AGR
22 dozownik Departronic
23 sonda lambda
24 czujnik temperatury
25 wtryskiwacz Departronic
26 katalizator utleniający
27 filtr cząstek stałych
28 czujnik różnicy ciśnienia
29 sonda lambda
30 czujnik temperatury
31 moduł dozujący AdBlue®
32 mieszalnik
33 katalizator SCR
(Selective Catalytic Reduction)
34 czujnik NOx
35 moduł zasilania AdBlue®
(Denoxtronic)
36 ogrzewanie (podłączenie do układu
chłodzenia silnika lub grzałka
elektryczna)
37 zbiornik AdBlue®
38 czujnik temperatury
39 podgrzewanie
40 czujnik stopnia napełnienia
41 podłączenie do układu chłodzenia
silnika (do chłodnicy)
42 podłączenie do układu chłodzenia
silnika (ogrzewanie zbiornika AdBlue®)
43 podłączenie do układu chłodzenia
silnika (ogrzewanie modułu zasilania,
alternatywnie ogrzewanie elektryczne)
42
© 2011 Robert Bosch GmbH (AA/COM) ‒ 0104-1-1104-pol.
12 | Bosch Autospec | nr 3/49 | 2013 | AutoCrew w Polsce
dził remont starego garażu z kanałem,
gdzie powstało stanowisko z rolkami
do badań amortyzatorów, hamulców
(wyposażone w szarpak diagnostyczny), urządzeniem do badania wtryskiwaczy Common Rail. Umieszczona
na ścianie pomieszczenia tabliczka
informuje, że jest to projekt współfinansowany przez Unię Europejską
z Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego.
– Staramy się spełniać wszystkie
standardy obowiązujące w sieci
AutoCrew, począwszy od firmowej
wizualizacji – mówi Sławomir Dunst. –
Mamy boschowskie urządzenia
diagnostyczne, takie jak KTS 670
i nowy KTS 540, dwie maszyny
do obsługi klimatyzacji. Przestrzega-
Dbamy o standard usług
my też norm i procedur firmy Bosch
w obsłudze klientów. Ich wprowadzanie wcale nie było takie proste.
Klient ma rację. A jeżeli nawet nie do końca, należy mu wyjaśnić wszystkie
Wymagało przekonania pracowników,
jego wątpliwości, przedstawić argumenty.
że te standardy działają na korzyść
zarówno ich jak i klientów. – Klientów
Najlepiej, jeśli są to na przykład
technologiczny – opowiada. – Aby nie
też trzeba było przekonać do tego, że
wydruki z badań diagnostycznych,
stracić pozycji na rynku, trzeba było
elegancki wygląd warsztatu nie
które przedstawiamy klientom – mówi
wdrażać nowe technologie, podnieść
oznacza wyższych cen za usługi – do-
Sławomir Dunst, właściciel Auto
poziom usług. Auto Serwis Dunst
daje pani Izabela. – Wielokrotnie
Serwis Dunst z Kartuz. O działalności
związał się siecią Q Service, a potem
tłumaczyłam, że nie płaci się u nas
jego warsztatu rozmawiamy, siedząc
przystąpił do sieci AutoCrew.
za kafelki na ścianach.
na wygodnej kanapie w kąciku
Prawdziwy rozwój warsztatu
sąsiadującym z biurem obsługi
rozpoczął się od 2007 roku wraz
samochody osobowe wszystkich
klienta. – To na tej kanapie często
z nabyciem od Fabryki Pomocy
marek i dostawcze do 3,5 tony – dzien-
rozmawiam z klientami – opowiada
Naukowych 1300-metrowej działki
nie od 20 do 30 pojazdów. Oferuje też
pan Sławomir. – Wielu z nich znam
przy ul. Węglowej 6. Sławomir Dunst
takie usługi jak naprawa automatycz-
osobiście, bo Kartuzy to niewiel-
powiększył stojący na niej budynek,
nych skrzyń biegów, obsługa klimaty-
kie, 15-tysięczne miasto, a warsztat
postawił halę warsztatową o po-
zacji, ogrzewania postojowego, serwis
prowadzę już od 1992 roku.
wierzchni 250 m² mieszczącą 5
ogumienia, a nawet naprawy powy-
podnośnikowych stanowisk napraw-
padkowe i tuning. W planach Sławomi-
czych. W ubiegłym roku przeprowa-
ra Dunsta jest specjalizacja w silnikach
Początkowo mieścił się on w przydomowym garażu, gdzie Sławomir
Auto Serwis Dunst obsługuje
Dunst, technik mechanik samochodowy, pracował wraz z bratem. Napra-
Sławomir i Izabela Dunst:
wiali wszystko, „co było wtedy
Nie martwimy się o konkurencję
na rynku”, głównie małe i duże Fiaty,
W Kartuzach jest kilka warsztatów samocho-
czasem Polonezy. W 2000 roku bracia
dowych na poziomie i sporo tzw. garażowych.
rozdzielili się. We własnej firmie pan
Nie można jednak martwić się o konkurencję,
Sławomir wciągnął do współpracy
trzeba martwić się o siebie. Dlatego tak
żonę Izabelę, której przekazał całą
ważny jest wysoki standard usług, który
część finansową firmy, a także pomoc
gwarantuje przestrzeganie boschowskich
w kontaktach z klientami. – Po 2005
norm obowiązujących w sieci AutoCrew, a także wykorzystywanie szkoleń
roku w motoryzacji nastąpił skok
– zarówno tych technicznych jak i dotyczących obsługi klientów.
AutoCrew w Polsce | nr 3/49 | 2013 | Bosch Autospec | 13
Diesla. Warsztat jest czynny od ponie-
potrzeby włącza się do pomocy
Dunst znajduje się na piętrze, nad po-
działku do piątku w godzinach 8-18,
właściciel serwisu. Jak mówi półżar-
mieszczeniami warsztatowymi,
a w soboty od godz. 9-14. Pracuje
tem, prawie cały czas żyje firmą. Tym
a oboje przecież pracują w serwisie.
w nim trzech mechaników, a w razie
bardziej, że mieszkanie państwa
Anna Borsukiewicz
Zapraszamy do współpracy
w sieci AutoCrew
Warsztaty samochodowe stają dziś w obliczu ogromnych
wszystkich marek. Tylko kompleksowa i profesjonalna
wyzwań. Pracownicy serwisów samochodowych muszą
obsługa klientów gwarantuje dziś dotarcie do dużej grupy
nieustannie mierzyć się pod względem swoich umiejętności
klientów oraz zapewnia serwisowi przyszłość i stabilność.
z wyzwaniami, jakie stawia przed nimi rozwój technologii
i dynamiczny rynek. Montaż części zamiennych coraz
wych serwisów, które mają aspiracje rozwoju, postępu
częściej wymaga zastosowania wyspecjalizowanych
i osiągnięcia pozycji lidera na rynku lokalnym.
urządzeń diagnostycznych, a dla klientów coraz większe
znaczenie ma jakość i poziom świadczonych usług oraz
www.auto-crew.pl. Zainteresowanym proponujemy
kompetencje pracowników punktu obsługi klienta.
również spotkanie w Państwa firmie, by bezpośrednio
zaprezentować ofertę sieci AutoCrew. W tym celu prosimy
Proponujemy Państwu zainteresowanie się ofertą
Oferta sieci AutoCrew skierowana jest do wielomarko-
Zachęcamy do zapoznania się z ofertą sieci na stronach
autoryzacji AutoCrew, w sieci administrowanej przez firmę
o wypełnienie formularza zgłoszeniowego znajdującego
Bosch. W jej ramach za korzystną cenę oferowana jest
się na stronie internetowej www.auto-crew.pl w zakładce
klientom jakość i kompleksowość obsługi samochodów
„Dołącz do nas”.
14 | Bosch Autospec | nr 3/49 | 2013 | produkty
Pure Light:
jakość fabrycznego
wyposażenia
Najszersza linia żarówek z gwarancją jakości firmy Bosch.
Każdy kierowca chciałby, aby żarówki świeciły jak najdłużej i zapewniały jak najlepszą widoczność. Idealnie by
było, gdyby nie były zbyt drogie, a zarazem miały jakość
gwarantowaną marką uznanego producenta. Odpowiedzią
na takie potrzeby kierowców są żarówki Bosch Pure Light.
Jest to linia zawierająca ponad 50 różnych referencji.
Dzięki tak szerokiej ofercie znalezienie właściwej żarówki, do większości zastosowań w samochodzie, nie stanowi
problemu, bez względu na to czy jest to żarówka halogenowa, lamp tylnych, czy np. oświetlenia wnętrza pojazdu.
Pure Light to żarówki o jakości porównywalnej do tych,
jakie są stosowane przez producentów pojazdów podczas
fabrycznego montażu (jakość OE). Wypełnienie gazowe
żarówek Pure Light oraz konstrukcja żarnika zapewnia
optymalną wiązkę światła, gwarantując właściwe oświetlenie drogi, odpowiednią jasność światła oraz jego zasięg.
Uzyskanie tych cech nie wpływa na skrócenie żywotności
żarówek Pure Light, co często zdarza się w przypadku
niemarkowych produktów. Powtarzalność produkcji oraz
dokładna kontrola jakości sprawiają, że wszystkie
żarówki z tej linii charakteryzują się wysoką
jakością oraz zachowaniem wymaganych parametrów oświetlenia przez cały okres użytkowania.
Dwa rodzaje opakowań w jakich występują
żarówki Pure Light ułatwiają sprzedaż oraz
zarządzanie zapasem. Łatwe do zawieszania
blistry wspomagają ekspozycję żarówek, a zbiorcze kartoniki umożliwiają przechowywanie całej
linii żarówek w nawet niewielkiej szufladzie
każdego warsztatu.
Marcin Dynarek
Pure Light – wybrane najczęściej stosowane żarówki 12 V
Typ
C5W H1 H3 H4 H6W H7 HB3 HB4 P21/4W P21/5W P21W PY21W P10W R2 Halogen R5W T4W W1,2W W16W W3W W5W Nr opakowanie blister
1987301004 1987301005 1987301006 1987301001 1987301035 1987301012 1987301062 1987301063 1987301015 1987301016 1987301017 1987301018 1987301019 1987301021 1987301022 1987301023 1987301024 1987301049 1987301028 1987301026 Nr opakowanie kartonik
1987302211 1987302011 1987302031 1987302041 1987302232 1987302071 1987302152 1987302153 1987302215 1987302202 1987302201 1987302213 1987302203 1987302023 1987302204 1987302207 1987302208 1987302205 1987302217 1987302206 Nazwa
Żarówka C5W Pure Light 12V 5W Żarówka H1 Pure Light 12V 55W Żarówka H3 Pure Light 12V 55W Żarówka H4 Pure Light 12V 60/55W Żarówka H6W Pure Light 12V 6W Żarówka H7 Pure Light 12V 55W Żarówka HB3 Pure Light 12V 60W Żarówka HB4 Pure Light 12V 55W Żarówka P21/4W Pure Light 12V 21/4W Żarówka P21/5W Pure Light 12V 21/5W Żarówka P21W Pure Light 12V 21W Żarówka PY21W Pure Light 12V 21W Żarówka R10W Pure Light 12V 10W Żarówka R2 Halogen Pure Light 12V 45/40W Żarówka R5W Pure Light 12V 5W Żarówka T4W Pure Light 12V 4W Żarówka W1,2W Pure Light 12V 1,2W Żarówka W16W Pure Light 12V 16W Żarówka W3W Pure Light 12V 3W Żarówka W5W Pure Light 12V 5W Napięcie (V)
12V 12V 12V 12V 12V 12V 12V 12V 12V 12V 12V 12V 12V 12V 12V 12V 12V 12V 12V 12V Moc (W)
5W 55W 55W 60/55W 6W 55W 60W 51W 21/4W 21/5W 21W 21W 10W 45/40W 5W 4W 1,2W 16W 3W 5W Końcówka
SV8,5-8
P14,5s
PK22s
P43t
BAX9s
PX26d
P20d
P22d
BAZ15d
BAY15d
BA15s
BAU15s
BA15s
P45t
BA15s
BA9s
W2x4,6d
W2,1x9,5d
W2,1x9,5d
W2,1x9,5d
produkty | nr 3/49 | 2013 | Bosch Autospec | 15
Firma Bosch rozszerza ofertę leasingową
Od ponad roku znana jest na polskim rynku bardzo atrakcyjna oferta leasingowa 103%
dotycząca urządzeń do diagnostyki sterowników.
Przypominamy, iż obejmuje ona
pakiety, w których skład wchodzi
zawsze jeden z typów testera usterek
KTS oraz jeden z wariantów oprogramowania ESI[tronic] 2.0. Okres
trwania leasingu urządzenia w tym
przypadku, wraz z oprogramowaniem, wynosi 36 miesięcy. Przy racie
leasingowej w wysokości 426,48 zł
netto warsztat może być już posiadaczem modułu KTS 540 z oprogramo-
Leasing to korzystne i bezpieczne rozwiązanie dla firmy
u atrakcyjne warunki finansowe,
u korzyści podatkowe,
u zabezpieczeniem jest przedmiot leasingu,
u proste procedury – minimum formalności (nie są wymagane zaświadczenia
z US lub ZUS),
u zminimalizowany czas oczekiwania na decyzję o przyznaniu finansowania,
u zwiększenie płynności finansowej przedsiębiorstw korzystających z leasingu
poprzez rozłożenie w czasie zaangażowania środków własnych,
u możliwość podpisania wniosku leasingowego w siedzibie klienta.
waniem SD – Diagnoza Sterowników
(przy założeniu, iż opłata wstępna
wynosi 10%, wykup 1%).
Od 15 maja 2013 roku firma Bosch
we współpracy z VB Leasing rozszerzyła ofertę leasingową 103% o dwa
urządzenia do obsługi klimatyzacji:
ACS 651 oraz ACS 751. Raty leasingowe w tym przypadku są również
bardzo korzystne i wynoszą odpowiednio: 381,72 zł i 392,25 zł netto.
Kolejnym krokiem było wprowadzenie tzw. leasingu standardowego
Bosch na pozostałe urządzenia
z oferty. Leasing ten jest na poziomie 113% -116% i obejmuje: diagnoskopy FSA, systemy analizy spalin
w silnikach benzynowych i analizy
zadymienia typu BEA, zestawy
do pomiaru geometrii nadwozia FWA,
montażownice TCE i wyważarki WBE,
podnośniki, linie diagnostyczne,
a także urządzenia do diagnozy
systemów Diesla (stoły probiercze
EPS).
Pomocne w komunikacji między
warsztatem a dystrybutorem w tym
przypadku są specjalne strony
internetowe umieszczone na www.
leasingbosch.pl. Strony są podzielone
na dwie główne grupy: leasing 103%
oraz leasing standardowy. Znajdują
się tu formularze zgłoszeniowe dla
z wariantami urządzeń i przykłado-
a to przyczynia się do większego
zainteresowanego warsztatu oraz
wymi wysokościami rat. Przyspiesza
zadowolenia klientów.
zawsze aktualne ulotki informacyjne
to wybór odpowiedniego wariantu,
Tomasz Nowak
16 | Bosch Autospec | nr 3/49 | 2013 | produkty
Nowy pakiet diagnostyczny
KTS 525 z programem ESI[tronic] light na 12 miesięcy:
korzystny cenowo zestaw do serwisowania pojazdów.
Dział Wyposażenia Warsztatowego firmy Bosch wprowadził na polski rynek nowy pakiet diagnostyczny, w którego
skład wchodzi tester KTS 525 wraz z programem
ESI[tronic] light. KTS 525 jest to moduł odpowiadający
znanemu na polskim rynku KTS 540, ale bez multimetru.
Aby stworzyć korzystne cenowo urządzenie do wstępnej
diagnostyki sterowników, świadomie zrezygnowano
w nim z tej techniki pomiarowej.
KTS 525 jest wyposażony w łączność bezprzewodową
Bluetooth o zasięgu do 100 metrów. Ma to tę zaletę, że
użytkownik może swobodnie przemieszczać się wokół
pojazdu i wykonywać czynności diagnostyczne. Moduły
są dostępne w kolorze zielony i szarym.
Specjalne oprogramowanie ESI[tronic] light zostało
stworzone w oparciu o program ESI[tronic] 2.0 SD
i współpracuje jedynie z modułem KTS 525.
Umożliwia odczyt i kasowanie błędów
w Diagnozie Sterowników, obserwację wartości rzeczywistych,
wykonywanie wszystkich zadań serwisowych. Nie
zawiera natomiast funkcji zaawansowanych, takich jak
testy elementów wykonawczych, adaptacje oraz
funkcji specjalnych. ESI[tronic] light można
będzie rozszerzyć do pełnej funkcjonalności
programu ESI[tronic] 2.0, co jest istotne
w momencie, kiedy warsztat będzie chciał
dokonywać głębszej diagnostyki
pojazdów.
Nowy pakiet diagnostyczny
będzie oferowany do 31 grudnia 2013 roku, a szczegółowych
informacji na ten temat udziela dział
handlowy Wyposażenia Warsztatowego firmy Bosch oraz dystrybutorzy.
Na potrzeby akcji sprzedaży testera wraz z oprogramowaniem zostały przygotowane specjalne
formularze zamówieniowe. Mamy nadzieję, że oferta ta
spotka się z dużym zainteresowaniem na naszym rynku.
Tomasz Nowak
produkty | nr 3/49 | 2013 | Bosch Autospec | 17
Mercedes Actros i Bosch
Firma Bosch jest dostawcą podzespołów do kilkudziesię-
z silnikiem wysokoprężnym typu OM 541.980 o pojemno-
ciu marek samochodów produkowanych w Europie.
ści 11.9 litra i mocy 335 kW – wraz z wykazem niektórych
W poprzednich numerach Autospeca prezentowaliśmy
części zamiennych produkowanych do niego przez firmę
auta osobowe z wykazami części niemieckiej firmy. Ale
Bosch (klucz RB: MB 5000). Obok nazw produktów
produkty z logo Bosch są także montowane w pojazdach
umieszczamy numery katalogowe. W przypadku niektó-
ciężarowych.
rych elementów są to tylko przykłady, gdyż producent
dokonywał zmian konstrukcyjnych, a wraz z nimi zmienia-
W naszym cyklu prezentujemy samochód ciężarowy
ły się numery katalogowe. Dlatego dobór odpowiednich
Mercedes-Benz Actros 1846 BlueTec z czerwca 2008 r.,
części możliwy jest przy użyciu katalogu Bosch.
13
14
12
5
2
3
9
1
4
10
15
6
8
7
11
1 A
lternator (NCB2 (>) 28V 40/100A)
l
Nr 0 124 655 023
2 E
lektroniczny regulator napięcia
l
ładowania
Nr F 00M 144 123
6 P
ompa wtryskowa jednosekcyjna
l
(PLD1D110/520/24S180)
Nr 0 414 799 005 7 P
ompa wtryskowa jednosekcyjna PLD
l
(wyrób regenerowany BX)
11 W
kład filtra olejowego (P 9128)
l
Nr 1 457 429 128 12 F
iltr z węglem aktywnym we wnętrzu
l
pojazdu
Nr 1 987 431 454
3 A
lternator regenerowany BX
Nr 0 986 445 002
13 P
ióro wycieraczki w technologii Twin,
l
l
Nr 0 986 048 110 8 Z
estaw naprawczy PLD elektromagnes
N70 – 700 mm
l
4 P
asek klinowy – wielorowkowa wersja
sterujący
Nr 3 397 018 170 l
wzmocniona włóknami aramidowymi
Nr F 00H N37 431 14 Pióro
wycieraczki w technologii
l
(12 APK 1507)
9 W
kład filtra paliwa (N 9655)
Aero Twin, AR70N – 700 mm
l
Nr 1 987 947 094 Nr 1 457 429 655
Nr 3 397 008 845
5 C
zujnik ciśnienia doładowania
10 W
kład filtra powietrza, silnik (S 0064)
15 Akumulator
T5 225AH 1150A
l
l
l
(DS-LDF6-T)
Nr F 026 400 064
Nr 0 092 T50 800
Nr 0 281 002 468 18 | Bosch Autospec | nr 3/49 | 2013 | technika
Rozwój układów zasilania benzyną
Normy emisji spalin z roku na rok stają się coraz bardziej rygorystyczne.
pojawienie się centralnej jednostki
Aby im sprostać, producenci silników wymyślają coraz to nowe rozwiązania.
sterującej ECU (engine control unit).
Równolegle w 1974 r. powstał
Każdy silnik spalinowy do tego, aby
odróżnić go od kolejnych ewolucji
układ L-Jetronic. Litera „L” oznacza
pracować potrzebuje mieszanki
układów, otrzymał on nazwę D-Jetro-
„Luft” – powietrze. Charakteryzował
paliwowo-powietrznej. Jednym
nic. Litera „D” oznaczała „Druck” – ci-
się tym, że pomiar powietrza dociera-
z pierwszych urządzeń wytwarzającą
śnienie, które było mierzone w kolek-
jącego do silnika mierzony był nie
taką mieszankę był gaźnik. Został on
torze dolotowym za pomocą czujnika
za pomocą czujnika ciśnienia w ko-
zaprezentowany przez Gottlieba
ciśnienia. Wartość ciśnienia była
lektorze dolotowym, ale za pomocą
Daimlera w 1876 r. – w tym samym
niezbędna do określenia czasu
przepływomierza. W pierwszych
czasie, kiedy spalinowe silniki
trwania wtrysku paliwa.
wersjach był to przepływomierz
benzynowe zaczęto wykorzystywać
w sposób masowy.
Kolejnym rozwiązaniem był układ
klapowy (MAF) mierzący masę
K-Jetronic. W tym przypadku litera
przypływającego powietrza. Z masy
Gaźnik był najpopularniejszym
„K” oznaczała „Kontinuierlich” – cią-
oraz temperatury powietrza oblicza-
sposobem zasilania silników przez
gły. Takie rozwiązanie po raz pierw-
na była objętość powietrza, co
ponad 100 lat. Dopiero w latach 90.
szy zastosowano w samochodzie
sprawiało, że pomiar nie zawsze był
ubiegłego stulecia został on prawie
Porsche 911T w 1973 r. Paliwo
dokładny. Dlatego też kolejnym
całkowicie zastąpiony układami
pod ciśnieniem około 0,5 MPa
krokiem było zastosowanie przepły-
wtryskowymi. Robert Bosch jako
pompowane jest do rozdzielnika,
womierza (HFM) mierzącego bezpo-
pierwszy rozpoczął badania nad ta-
który zasilał poszczególne wtryski-
średnio objętość powietrza, która
kim sposobem zasilania silnika już
wacze paliwem. Dodatkowo w ukła-
zostaje zassana do cylindra.
w 1912 r. Pierwsze seryjne zastoso-
dzie był zamontowany regulator
wanie układu wtrysku benzyny
ciśnienia paliwa. Z czasem pojawiła
który zaproponowała firma Bosch,
wykorzystano w 1966 r. w Volkswage-
się sonda lambda (pierwsze układy jej
nosił nazwę Mono-Jetronic. Był to
nie 1600E. Od tamtej pory zaczął się
nie posiadały) mierząca zawartość
jednopunktowy wtrysk benzyny
ciągły rozwój wtrysku benzyny.
tlenu w spalinach. (fot. sonda lamb-
realizowany do komory znajdującej
da). Została ona zastosowana naj-
się nad przepustnicą. Moment
Pierwszy był Jetronic
pierw w Volvo 265 w 1976 r. Rozwi-
wtrysku jest zsynchronizowany
Układ zastosowany w VW początko-
nięciem systemu był KE-Jetronic.
z zapłonem. Centralne urządzenie
wo nazywano Jetronic. Jednak aby
Główną różnicą między K i KE było
sterujące układem odbiera informa-
Sonda lambda
Bezpośredni wtrysk benzyny
Przedstawiony w 1988 r. system,
technika | nr 3/49 | 2013 | Bosch Autospec | 19
trza zasysanego. Dzięki zwiększeniu prędkości na wlocie
Katalizator trójdrożny
oraz specjalnie ukształtowanemu denku tłoka, powietrze
odbite tworzyło zawirowania. Paliwo wtryskiwane
w końcowej fazie sprężania tworzyło mieszankę zapalaną
od iskry świecy zapłonowej.
Zastosowanie bezpośredniego wtrysku benzyny (fot.
bezpośredni wtrysk benzyny) daje możliwość pracy
silnika w dwóch różnych trybach pracy (lekko i mocno
obciążony). Jeżeli silnik nie jest obciążony, np. na biegu
jałowym, pracuje na mieszankach ubogich, zużywając
niewielką ilość paliwa. Gdy silnik jest mocno obciążony,
np. podczas dynamicznej jazdy, pracuje w trybie mocno
obciążonego. Wówczas zapotrzebowanie na paliwo
znacznie wzrasta.
Aby zapobiec spalaniu stukowemu przy wtryskiwaniu
dużej porcji paliwa, jest ona dzielona na dwie dawki. Jedna
dostarczana jest do cylindra podczas suwu ssania, już
wtedy następuje mieszanie paliwa z powietrzem, a druga
klasycznie – podczas suwu sprężania w końcowej jego
fazie, przed pojawieniem się iskry na świecy zapalającej
mieszankę. Poprzez zastosowanie dzielonej dawki
wtrysku paliwa możliwe było podniesienie stopnia
sprężania do 12,5:1 bez zagrożenia spalaniem stukowym.
cję z czujników (prędkość obrotowa silnika, obciążenie
Kolejnym rozwinięciem jest obecnie stosowany system
silnika, temperatura silnika i powietrza zasysanego, ilość
FSI zaprezentowany przez grupę Volkswagena. Istnieją
tlenu w spalinach, itp.) i na podstawie tych danych określa
także silniki FSI turbodoładowane TFSI/TSI. Główną
długość wtrysku, a co za tym idzie dawkę paliwa. Przy tak
zaletą tego rozwiązania jest praca na mieszankach
dokładnym dawkowaniu paliwa oraz zastosowaniu
ubogich (λ dochodzi nawet do 3) tak często, jak to możliwe
katalizatora trójdrożnego (rys. katalizator trójdrożny)
(bieg jałowy oraz lekkie obciążenie). Mieszankę ubogą
udało się uzyskać znaczne zmniejszenie emisyjności
bardzo trudno zapalić, ponadto spala się ona bardzo
spalin. Był to pierwszy system, który musiał spełniać
długo, co powoduje nadmierny wzrost temperatury
europejskie normy spalin. W 1993 r. zaczęła bowiem
w okolicach gniazd zaworowych oraz wysoką emisję NOx.
obowiązywać norma emisji spalin Euro 1 (tabela).
Aby temu zapobiec, należy tak wtryskiwać paliwo do cylindra, aby w okolicy świecy zapłonowej – tam gdzie
Rozwój emisji spalin Euro
[g/km]
Euro 1
Euro 2
od roku
1993
1996
CO
2,72
2,2
HC
–
–
NOx
–
–
HC+NOx
0,97
0,5
PM
–
–
Euro 3
2000
2,3
0,2
0,15
–
–
Euro 4
2005
1
0,1
0,08
–
–
Euro 5
2009
1
0,1
0,06
–
0,005
Euro 6*
2014
1
0,1
0,6
–
0,005
Normy emisji spalin dla pojazdów z silnikiem benzynowym
*dla pojazdów ciężkich
dochodzi do zapłonu – mieszanka była bogata, a więc
łatwo i szybko zapalała się od iskry. W momencie zapłonu
mieszanki bogatej dalsza propagacja płomienia zapala
mieszankę ubogą. Aby spełnić te wszystkie założenia,
w silniku zastosowano między innymi: kolektor dolotowy
o zmiennej długości dolotów, podwójny system zasilania
paliwem (pompa niskiego ciśnienia ok. 0,3 MPa oraz
wysokiego ciśnienia ok. 20 MPa), recyrkulację spalin
celem obniżenia NOx. Dzięki takim rozwiązaniom turbo-
Układy bezpośredniego wtrysku
doładowane silniki TFSI/TSI osiągają moc nawet
Dlatego też, aby sprostać wymogom normy Euro 1,
do 370 KM z pojemności 2 l.
a od 1996 r. Euro 2, kolejne rozwiązanie miało możliwość
Mimo osiąganych bardzo wysokich mocy silniki te
sterowania także momentem zapłonu, dając możliwość
muszą spełniać bardzo rygorystyczne normy emisji spalin
zmiany kąta wyprzedzenia zapłonu.
Euro 5. Pomimo tak wysokich mocy i spełnienia wyśrubo-
Firma Mitsubishi jako pierwsza w 1995 r. zaprezento-
wanych norm emisji, silnik benzynowy ma bardzo niską
wała silnik z układem bezpośredniego wtrysku benzyny.
sprawność. Dlatego poszukuje się rozwiązań pozwalają-
Kanały dolotowe powietrza do cylindra były niemalże
cych podnieść sprawność, wykorzystując lepiej paliwo,
pionowe, co miało znacznie zwiększyć prędkość powie-
a co za tym idzie, obniżyć jego zużycie.
u
20 | Bosch Autospec | nr 3/49 | 2013 | technika
Proces spalania w silnikach
silnik Diesla
silnik benzynowy
silnik HCCI
punkt zapłonu
punkty zapłonu
mieszanka
paliwowopowietrzna
mieszanka
paliwowopowietrzna
powietrze
z wykorzystaniem samozapłonu tak
jest prawie do zera, a węglowodany
nie rozwiązań z silnika benzynowego
Rozwiązaniem może być połącze-
jak w silnikach ZS. Stopień sprężania
C2H6 oraz tlenki węgla CO łatwo można
i z silnika Diesla. W silniku z zapłonem
jest zbliżony do silników ZS. Zapłon
zredukować, stosując znany już
samoczynnym w cylindrze sprężane
mieszanki odbywa się praktycznie
od dawna katalizator trójfunkcyjny.
jest czyste powietrze. Stopień spręża-
w całej objętości i, co ważne, w niskiej
W silnikach takich stosuje się także
nia około 30:1. Paliwo jest wtryskiwa-
temperaturze, nie generując prawie
świece iskrową, ale tylko w chwili
ne bezpośrednio do cylindra. Po wtry-
płomienia (rys. proces spalania
uruchamiania silnika oraz do momen-
śnięciu paliwa następuje samozapłon
w silnikach), a spalenie całej objętości
tu osiągnięcia temperatury pracy
parujących kropelek paliwa od gorą-
mieszanki trwa bardzo krótko,
przez silnik.
cego powietrza. Niestety wtrysk
zaledwie kilka stopni obrotu wału
paliwa i jego zapłon przebiegają
korbowego. Ilość wytwarzanej energii
klasyczny silnik ZI. Po osiągnięciu
niemal w tym samym momencie.
jest podobna jak w obecnych silnikach
założonej temperatury silnik przecho-
Uniemożliwia to właściwe odparowa-
spalinowych, jednak ilość paliwa
dzi na cykl pracy HCCI. Aby popraw-
nie paliwa, co znacznie podnosi emisje
uległa zmniejszeniu nawet do 30%.
nie sterować tak skomplikowanym
cząstek stałych oraz NOx.
W silnikach z zapłonem iskrowych
W takim przypadku nie ma
Do tego momentu silnik działa jak
silnikiem, niezbędna jest znajomość
konieczności stosowania zmiany kąta
wielu parametrów. Dlatego też
zapłon następuje od iskry. Zapalana
wyprzedzenia zapłonu. Emisja
wykorzystuje się wszelkiego rodzaju
jest mieszanka paliwowo-powietrzna.
cząstek stałych oraz NOx zredukowana
czujniki (spalania stukowego, ciśnie-
Propagacja płomienia następuje
od świecy aż do ścianek cylindrów.
Proces ten trwa dość długo, bo aż
nia, temperatury, położenia, ilości
Wtryskiwacz bezpośredni
powietrza zasysanego – przepływomierze). Do sterowania takim układem
kilkanaście stopni obrotu wału
wykorzystywane są sterowniki.
korbowego. Aby zapobiegać niepożą-
Ponadto, jak każdy silnik spalinowy
danemu spalaniu stukowemu, stopień
wymaga: pompy paliwa (w przypadku
sprężania należy utrzymywać na dość
wtrysku bezpośredniego wysokiego
niskim poziomie około 12:1, co obniża
i niskiego ciśnienia), wtryskiwaczy,
sprawność silnika.
filtru paliwa, cewek zapłonowych,
Silnik HCCI (Homogeneous Charge
świec zapłonowych, przewodów
Compression Ignition) łączy w sobie
zapłonowych. Wszystkie te elementy
rozwiązania z silników ZI i ZS. Odbywa
i jeszcze więcej ma w swojej ofercie
się tu spalanie mieszanek jednorod-
Bosch.
nych, takich jak w silnikach ZI, ale
Marcin Kiełczewski
ym
ia
ny
50
%
w
cz
as
do
kr
ót
sz
y
Zestaw Super Pro
do naprawy układu hamulcowego
Sprawność układu hamulcowego pojazdu zależy w równym
stopniu od każdego z jego elementów. Dlatego bardzo ważne jest regularne sprawdzanie wszystkich jego części. Dla
ułatwienia i przyspieszenia napraw hamulca bębnowego,
coraz bardziej popularnego także w nowych autach, Bosch
przygotował zestaw naprawczy wstępnie zmontowany. Każdy zestaw zawiera regulator luzu, który w większości przypadków nie występuje jako część zamienna, a jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania hamulców tylnej osi.
Należy także wspomnieć o termoklipie. Jest on niezmiernie
ważny, gdyż zabezpiecza tylne koła przed zablokowaniem
podczas stygnięcia bębna hamulcowego. Nie występuje on
oddzielnie, a zakup używanego nie gwarantuje poprawnego
działania.
Każdy zestaw Super Pro zawiera
Zalety zestawu Super Pro
 2 komplety szczęk hamulcowych
 2 cylinderki hamulcowe
 Regulator luzu (termoklip, jeśli
występuje)
 Dodatkowe elementy montażowe (szpilki,
blaszki, sprężynki, zapinki, itp.)
Producenci stosujący komponenty hamulcowe Bosch
 do 50% krótszy czas wymiany
 Idealnie dopasowane wszystkie elementy
współpracujące
 Prostsze i szybsze zamawianie dzięki jednemu
numerowi zamówieniowemu
 Łatwa wycena kosztów naprawy
 Oszczędność miejsca magazynowania
 W połączeniu z bębnem stanowi kompletny
zestaw naprawczy hamulca bębnowego
www.hamulcebosch.pl
A
Audi
H
Hyundai
R
Renault
B
BMW
I
Iveco
S
Suzuki
Więcej informacji dotyczących układów hamulcowych
C
Citroën
K
Kia
T
Toyota
www.hamulcebosch.pl
D
Dacia
M
Mercedes
V
Volkswagen
F
Ferrari,
O
Opel
Fiat,
P
Peugeot,
Ford
Porsche
Bosch na stronie
W zakładce „Porady dla warsztatów” znajdziecie
Państwo ciekawe materiały i informacje
do pobrania.
Bezpieczne rozwiązanie
przy wymianie rozrządu
Zestawy rozrządu Bosch z pompą cieczy chłodzącej zawierają pasek rozrządu,
niezbędne rolki prowadzące i napinające pasek oraz pompę cieczy. Najwyższej
jakości rozwiązanie dostarczające wszystkie komponenty dla profesjonalnej
i bezpiecznej wymiany układu rozrządu.