Geneza (czyli przyczyny) Powstania 1863r.
Transkrypt
Geneza (czyli przyczyny) Powstania 1863r.
ISSN 2083 - 1943 Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 30 im. Powstańców 1863r., ul. Kawęczyńska 2, 0303-772 Warszawa Niezależny Miesięcznik Ludzi Pozytywnie Zakręconych Inaczej poświęcony obchodom 150 rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego. Cena: egzemplarz bezcenny Nakład: 1000 egz. Warszawa, 23 stycznia 2013r. Numer 4 (19) (19) 2012/2013 *** Sponsorem wydania jest Fundacja DAR SERCA ORLEN *** Geneza (czyli przyczyny) Powstania 1863r. Są klęski, które przynoszą zaszczyt i mają większe znaczenie niźli niejedno zwycięstwo. ojna krymska, którą Rosja przegrała, pokazała, że jest słaba. Walka w ciemności o światło, walka w niewoli o wolność, nie ma sobie równej, a klęski ponoszone w niej zapisują się złotymi zgło- Polacy marzący o wolności postanowili to wykorzystać i rozpoczęli skami na kartach historii Polski. przygotowania do powstania. W naszych dziejach wiele było W kraju i za granicą tworzyły takich walk, wiele też klęsk. Nasię organizacje spiskowe. W leży jednak pamiętać, że ofiara Warszawie studenci stanęli ludzi, którzy o wolność kraju do cichej walki z Rosjanami. walczyli, nigdy nie poszła na 11 czerwca 1860 w Warszamarne. wie odbyła się pierwsza od W Powstanie 1863 r. jest dla nas takim wydarzeniem. Upadło, jednak jego historia została przez nas zapamiętana w sposób szczególny. Szkoła, do której uczęszczamy nosi imię Powstańców 1863r. Bohaterów niezliczonych bitew, potyczek, młodych, starych, najbiedniejszych i tych, którzy stracili wszystko, niejednokrotnie własne życie. Wojsko rosyjskie strzela do ludu Warszawy 27 lutego 1861r. 30 lat wielka manifestacja patriotyczna, zorganizowana w związku z pogrzebem wdowy po generale Józefie Sowińskim - bohaterze powstania listopadowego. W październiku 1860 w czasie warszawskiego zjazdu monarchów, na przedstawieniu galowym w Teatrze Wielkim, fotele oblano cuchnącym płynem. listopada 1860, w rocznicę Nocy Listopadowej zorganizowano Dlatego w 150 rocznice tamtych tragicznych dni poświęcamy 29kolejną wielką manifestację i wówczas car podjął decyzję, że w razie powstania miasto miało zostać zbombardowane z Cytadeli. 25 lutego 1861 wojsko rosyjskie rozpędziło demonstrację przeprowadzoną w 30. rocznicę bitwy o Olszynkę Grochowską. 27 lutego na Krakowskim Przedmieściu od strzałów Rosjan padło pięciu manifestantów. Wydarzenia te skłoniły obradujące na Zamku Królewskim Towarzystwo Rolnicze do przyjęcia uchwały o uwłaszczeniu chłopów. Przeciwstawili się temu posiadacze ziemscy. 2 marca pogrzeb pięciu poległych na Cmentarzu Powązkowskim zamienił się w wielką manifestację wszystkich Polaków. ierzymy, że każdy znajdzie coś dla siebie w tym wyjątkowym Dla poprawy nastrojów car zmuszony był poczynić pewne ustępstwa. wydaniu. Zapraszamy do lektury. Redakcja numer specjalny ŚRUBOWKRĘTA pamięci tych, którzy walczyli o naszą i własną wolność. Pragniemy, by pamięć o wydarzeniach sprzed półtora wieku nie wygasła. Przedstawimy fakty dotyczące powstania i okoliczności, które do niego doprowadziły. Opiszemy sylwetki powstańców, którzy wzięli po wielu latach udział w uroczystościach nadania szkole imienia i sztandaru. Dreptaki zaprezentują własną propozycję pieszej wycieczki do miejsc związanych z insurekcją w Warszawie. W Strona 2 Reaktywowano Warszawa, 23 stycznia 2013r. wówczas Radę Stanu, utworzono kierowaną przez Aleksandra Wielopolskiego Komisję Rządową Wyznań i Oświaty, spolonizowano administrację. 8. kwietnia na Placu Zamkowym Rosjanie ostrzelali bezbronny tłum. Zginęło 100 osób a kilkaset zostało rannych. Nowy namiestnik cara wprowadził większe represje. Można było zostać aresztowanym za noszenie stroju narodowego lub śpiewanie pieśni patriotycznych. Po serii krwawo stłumionych manifestacji patriotycznych w roku 1861, kościół katolicki ogłosił żałobę narodową. 14 października 1861 nowy namiestnik carski wprowadził stan wojenny. 15 października, mimo zakazów warszawiacy wzięli udział w obchodach rocznicy śmierci Tadeusza Kościuszki, która skończyła się rozgromieniem manifestacji przez wojsko rosyjskie i porywaniem ludzi z kościołów. Na znak protestu urzędnicy kościelni nakazali zamknięcie wszystkich kościołów i kaplic w Warszawie. W kolejnych latach w Królestwie Polskim ludzie coraz częściej domagali się reform, demokratyzacji władzy i niezależności od Rosji. Wielu Polaków Numer 4 (19) 2012/2013 opowiadało się za podjęciem otwartej walki i przystąpiło do przygotowywania powstania. Nazywano ich obozem czerwonych. Odrębnie rozwijała się niepodległościowa konspiracja, grupująca ziemiaństwo, arystokrację i bogate warstwy mieszczaństwa, zwana obozem białych. W kwietniu 1862 roku kapitan Aleksandrow, kierownik stacji telegrafu wojskowego w Warszawie odebrał depeszę od cara, w której władca w rocznicę kwietniowej masakry zalecał użycie przeciwko demonstrantom broni siecznej, w razie potrzeby kartaczy. Aleksandrow zmienił treść telegramu, tak, że zalecał postępować łagodnie. Oddany został pod sąd polowy, który skazał go na rozstrzelanie, car wyrok zamienił na dożywotnią katorgę (czyli wygnanie na Syberię). W ostatnich dniach 1862 francuska policja polityczna aresztowała powracających z Londynu emisariuszy Komitetu Centralnego Narodowego. 3 stycznia 1863 tenże Komitet podjął decyzję o wybuchu powstania z chwilą ogłoszenia branki (czyli przymusowego poboru do rosyjskiego wojska ponad 12 tysięcy osób podejrzanych o konspirację). Na podstawie informacji z encyklopedii i wikipedii: Patryk Janicki PRZEBIEG WALK POWSTAŃCZYCH 22 I 1863 powołano Tymczasowy Rząd Narodowy( przekształcony z Komitetu Centralnego Narodowego), który wezwał w Manifeście wszystkich Polaków do walki o niepodległość. Jednocześnie ogłoszono uwłaszczenie chłopów za odszkodowaniem dla szlachty, co miało zachęcić chłopów do przyłączenia się do powstania. Już w ciągu najbliższych nocy powstańcy zaatakowali garnizony rosyjskie w 33 miejscowościach, prawie zawsze z niepowodzeniem. Mimo to, początek Powstania Styczniowego był dla nas sukcesem, bo zaskoczyliśmy Rosjan, którzy przebywali głównie w dużych miastach, (wsiami rządzili Polacy). Powstanie miało charakter partyzancki, ukrywano się w lasach, kiedy Rosjanie przejeżdżali leśną drogą, atakowano ich z ukrycia, zabijano ich, zabierano im broń i mundury oraz podszywano się pod nich, zdobywając informację. Polacy podzielili się na dwa obozy Białych, którzy chcieli rozwiązać problem w sposób dyplomatyczny i Czerwonych, którzy chwytali za broń. W czasie trwania walk powstańcy zorganizowali doskonale funkcjonujące państwo podziemne z niezależnym Rządem Narodowym na czele. W imieniu państwa wydawano dekrety, pobierano podatki, stworzono system policyjny i rządowy. Liczono, że sprawą polskiego zrywu niepodległościowego zainteresują się państwa zachodnie, jednak Anglia i Francja ograniczyły się do wysłania Rosji not dyplomatycznych, żądających zaprzestania walk, co zostało zupełnie zignorowane przez cara. W powstaniu styczniowym wzięło jednak udział wielu ochotników z krajów europejskich. Strona 3 Warszawa, 23 stycznia 2013r. Numer 4 (19) (19) 2012/2013 Naszą wyprawę rozpoczynamy przy Smolnej Dolnej (niedaleko Muzeum Wojska Polskiego), gdzie aresztowano Romualda Traugutta przed uwięzieniem go w Twierdzy Cytadeli. Przechodzimy dalej, wzdłuż Nowego Światu, gdzie w Pałacu Zamoyskich atakowano gen..Fiodora Berga - rosyjskiego komendanta miasta. Okolice rosyjskiego banku, który powstańcy okradli, a pieniądze przeznaczyli na prowadzenie walk z okupantem. Pałac Namiestnikowski (z lwami z 1821r.). W 1879 w jego największej sali – sali kolumnowej – wystawiono po raz pierwszy w Warszawie obraz Matejki "Bitwa pod Grunwaldem". Po powstaniu mieszkanie przedstawicieli cara Rosji. Hotel Europejski tutaj ukrywali się zbiegli właściciele ziemscy. Jeden z nielicznych hoteli, które istnieją i dzisiaj. Ceny pokoi od 60 kopiejek (4złp) do 7 rubli srebrnych (46złp 20gr). Obsługa mówiła po francusku i niemiecku. PRZEBIEG WALK POWSTAŃCZYCH kwietniu 1864 i stracenie go w sierpniu 1864. Po tych wydarzePowstanie miało swoich przywódców: Ludwika Mierosławskie- wniach walki partyzanckie prowadziły już tylko nieliczne oddziały go, Mariana Langiewicza, i Romualda Traugutta. Duże sukcesy (najdłużej walczył oddział księdza Stanisława Brzózki na Podlasiu Aleksandra Nowosielska, Bartosz Bochowicz w walce z Rosjanami odnosił na ziemi kieleckiej Marian Langie- – do IV 1865). wicz. Jednak już w lutym miało miejsce wydarzenie bardzo niekorzystne dla Polaków. W Petersburgu podpisano konwencję Alvenslebena, przewidującą współpracę prusko-rosyjską przy zwalczaniu powstańców. Mimo, że początkowo władze powstańcze składały się głównie z Czerwonych, z czasem Biali starali się zdobywać coraz mocniejszą pozycję. W tym okresie wojska powstańcze ze zmiennym szczęściem toczyły zażarte walki z oddziałami rosyjskimi. W kwietniu Biali oficjalnie przystąpili do powstania i wkrótce przejęli nad nim władzę. W związku z tym, powołano składający się z Białych Rząd Narodowy i utworzono „Tajne państwo powstańcze” Ale car był sprytny, powstańcy liczyli na pomoc chłopów, a on dał im ziemie, które uprawiali, więc nie mieli o co walczyć, dostali wszystko czego chcieli. Ostatnim dyktatorem był Romuald Traugutt, gdy dowodził Polakom udało się zjednoczyć, lecz i tak ponieśli klęskę. Kiedy w X 1863 przejął władzę dyktatorską, powstanie w wielu miejscach już wygasało. Żołnierze rosyjscy rozpoczęli pacyfikację punktów powstańczych, często stosując zasadę odpowiedzialności zbiorowej. Ogromnym ciosem dla powstania było aresztowanie Traugutta Tekst przysięgi powstańczej 1863r. Strona 4 Warszawa, 23 stycznia 2013r. Numer 4 (19) 2012/2013 Oni byli z nami w ważnych chwilach... Na tym zdjęciu, które ma nieomal 80 lat, obok uczniów naszej szkoły znajdują się bohaterowie Powstania Styczniowego w mundurach specjalnie zaprojektowanymi właśnie dla nich. Poniżej postaramy się przedstawić historię kilku z nich. Udało nam się dotrzeć do starych dokumentów i czasopism opowiadających o życiu w Schronisku Weterana przy ul. Floriańskiej 2. Schroniskiem tym opiekowała się między innymi Jadwiga Korsakowa (nazwisko brzmi znajomo?). Mieszkało tam do dwudziestu weteranów jednocześnie. Uświetniali oni szkolne uroczystości, zwłaszcza takie, jak ta na zdjęciu - ze świeżo wręczonym sztandarem, pośród młodzi praskiej. Zapraszamy do lektury. Sandra Łebkowska, Oliwia Stefaniak - Barrera Maria Bentkowska. Pochodziła Jan z majątku Zakutyńce na Ukrainie. Jako 12-letnia dziewczynka przewoziła broń, amunicję i rozkazy, wykonując polecenia dowódcy Różyckiego, ukrywającego się w domu jej rodziców. Jej ojca powiesili Rosjanie, ją samą przesłuchiwano 6 tygodni. Niczego nie zdradziła. Zwolniono ją po wpłaceniu wielkiej grzywy. Bryliński. W powstaniu służył w oddziałach Lelewela i Czachowskiego. Brał udział w bitwie pod Czarną Górą. Dostarczał żywność dla powstańców, ukrywał kurierów. Omal nie zginął, kiedy podał fałszywe dane przesłuchującym go Moskalom. Uratował go płacz własnych dzieci i żony. Antoni Bohatyrowicz. Walczył Teofil pod dowództwem Wróblewskiego i w bitwie pod Żarkowszczyzną został ranny w rękę i nogę. Więziony w Grodnie, pozostawał następnie pod nadzorem policji. Po wielu perypetiach trafił do Schroniska Weterana w Warszawie. Zapraszamy serdecznie do współpracy wszystkich mających coś do powiedzenia o szkole i szkolnej społeczności, zapraszamy uczniów i nauczycieli. Mile widziani rodzice. Spotkania redakcyjne odbywają się w każdą środę na 1 godzinie lekcyjnej (8.00-8.45) sala C. [email protected] Zbiegł z armii austriackiej po wybuchu powstania. Walczył pod Włochem F. Nullo, był kawalerzystą, komendantem plutonu pierwszego pułku ułanów. Brał udział w całym szeregu bitew. Wielokrotnie ranny. Mieszkał i pracował przy myciu statków w Marsylii. Walczył w Turcji, Rumunii. Odznaczony Virtuti Militari. Redaktorzy winni powstania tego sławetnego numeru: (od lewego dolnego rogu w górę i w prawo): Piotr Buczek (drobny nadzór) powstańcy, Patryk Świadkowski - zaocznie, Klaudia Makarewicz - grafika (portret), Michalina Gulatowska - Wywiadowca, Ewelina Mląkowska, Sandra Łebkowska, Ola Nowosielska - powstańcy, przebieg powstania, Bartosz Bochowicz - przebieg powstania, Bartłomiej Lewandowski, Andrzej Śledź wsparcie, Patryk Janicki - kooperacja, Radosław J. Potrac (foto, skład, Redaktor Naczelny), Paulina Dudek - szefowa zamieszania, Bartek Dobkowski - wywiadowca, Oliwia Stefaniak - Barrera - Dobra Dusza , Kamil Charytonowicz - Przeszukiwanie sieci, Karina Marek - towarzysko, Ewa Gołba - korekta. Martyna Kaźmierczak - towarzysko. Można nas też spotkać na stronie: http://www.sp30.edu.pl oraz na facebooku… http://www.facebook.pl/srubowkret Adres redakcji: Bentkowski.