klub przyjaciół przyrody - Zespół Szkolno

klub przyjaciół przyrody - Zespół Szkolno

„KLUB
PRZYJACIÓŁ
PRZYRODY”
OPRACOWANIE
EMILIA JANOWSKA
Program autorski z zakresu edukacji ekologicznej
dla dzieci w wieku przedszkolnym
Nazwa placówki:
Przedszkole Miejskie nr 21
W Zespole Szkolno- Przedszkolnym nr 1 w Łodzi
Ul. Krzemieniecka 24a
94- 017 Łódź
Organ prowadzący: Wydział Edukacji Urzędu Miasta w Łodzi
Dyrektor placówki: Jolanta Zakosztowicz
Dokładny adres placówki do korespondencji:
Przedszkole Miejskie nr 21
W Zespole Szkolno- Przedszkolnym nr 1 w Łodzi
Ul. Krzemieniecka 24a
94- 017 Łódź
Ul. Krzemieniecka 24a
Nazwa zadania:
Rozbudzenie świadomości ekologicznej u dzieci, kształcenie postawy odpowiedzialności za
stan środowiska i rozwijanie wrażliwości na piękno przyrody.
Termin realizacji:
01. 02. 2016- 30. 06. 2016r.- z możliwością kontynuacji i w kolejnych latach i możliwością
rozszerzenia treści edukacyjnych.
Miejsce realizacji:
Przedszkole Miejskie nr 21 w Łodzi, ul. Krzemieniecka 24a
Korzyści dla placówki:
 Promowanie przedszkola w środowisku poprzez poszerzoną ofertę edukacyjną
Korzyści dla nauczyciela:




Rozwijanie kreatywności,
Samorealizacja, dająca poczucie satysfakcji,
Inspiracja dla kreatywnych rozwiązań,
Zapewnienie atrakcyjności oferty edukacyjnej,
Korzyści dla dziecka:






Rozwijanie zamiłowania do piękna przyrody,
Dostrzeganie i rozumienie zjawisk i procesów zachodzących w przyrodzie,
Rozwijanie odpowiedzialności za otaczający nas świat roślin i zwierząt,
Poszerzenie wiedzy na temat środowiska, w który żyjemy,
Kształtowanie świadomości proekologicznej,
Wzrost świadomości zagrożeń dla przyrody.
Charakterystyka programu „Chcemy być przyjaciółmi przyrody”
Problem edukacji ekologicznej we wczesnym dzieciństwie jest szczególnie istotny i nie
powinno się go bagatelizować. Troska o środowisko jest niezbędna do przetrwania ludzkości.
Zagrożenia ekologiczne dotykają społeczeństwo coraz częściej. Wszyscy oddychamy
zanieczyszczonym powietrzem i jemy zmodyfikowaną żywność.
Środowisko jest
degradowane, zanika różnorodność gatunków. Przy tych i innych czynnikach zaangażowanie
w ochronę środowiska staje się obowiązkiem. Każdy z osobna powinien umieć ocenić własne
postępowanie i odpowiednio je modyfikować. Dlatego niezbędne jest rozwijanie
świadomości ekologicznej. Pamiętając, iż młody umysł jest niezwykle chłonny, należy wpajać
dzieciom pozytywne nawyki już od najwcześniejszych lat. Niezmiernie ważne jest, aby każdy
„wyrobił w sobie pewną wrażliwość, dzięki której będzie mógł na co dzień dokonywać
odpowiednich wyborów i kształtować swoje postępowanie, aby każdy miał (…) niemal
odruchowe zachowania prośrodowiskowe przeciwdziałające nieświadomej czy wręcz
bezmyślnej dewastacji przyrody.”1
Ochrona naturalnego środowiska jest jednym z najważniejszych światowych
problemów. Ponadto ochrona środowiska przyczynia się do ochrony samego człowieka.
Ekologia oraz edukacja ekologiczna jest tematem interesującym, coraz częściej poruszanym
nie tylko przez badaczy i naukowców, ale też przez różnego rodzaju media. Można wręcz
powiedzieć, iż życie ekologiczne jest tematem modnym. Potrzeba troski o środowisko rodzi
potrzebę uświadamiania oraz uwrażliwiania społeczeństwa. Aby odbyło się to w sposób
skuteczny, kształcący trwałe nawyki, realizację powinno się rozpoczynać od najmłodszych
lat, od najwcześniejszego dzieciństwa. Edukacja ekologiczna winna być składnikiem
całokształtu działań dydaktyczno- wychowawczych, realizowanych na wszystkich szczeblach
szkolnictwa. Jej celem jest formowanie wiedzy, rozwijanie wrażliwości oraz szacunku do
przyrody i przede wszystkim chęci działania na rzecz ochrony środowiska. Edukacja
środowiskowa, aby odniosła największe korzyści, powinna być realizowana w sposób
atrakcyjny, interesujący, każde dziecko powinno być aktywnym uczestnikiem, nie tylko
obserwatorem. Wykształcenie czynnej postawy dziecka stwarza nauczycielom wiele
możliwości urozmaicania form tej edukacji.
Program „Chcemy być przyjaciółmi przyrody” jest przeznaczony do realizacji w grupie dzieci
5- letnich w czasie pracy w grupie.
Liczba grup objętych programem: 1
Liczba dzieci w grupie: 20
Podstawa programowa:
Program oparty jest o podstawę programową wychowania przedszkolnego (rozporządzenie
MEN z dnia 23 grudnia 2008r. Dziennik Ustaw z dnia 15 stycznia 2009r. Nr 4, poz. 17).
1
M. Howaniec, Edukacja ekologiczna w szkołach- ścieżka czy przedmiot, Górnośląska Wyższa Szkoła
Pedagogiczna imienia Kardynała Augusta Hłonda, Mysłowice 2009, s. 9.
Cele ogóle:









Rozbudzanie potrzeby kontaktu z przyrodą,
Rozbudzanie pozytywnego stosunku emocjonalnego do roślin i zwierząt,
Kształtowanie pojęć przyrodniczych i wyobrażeń na podstawie obserwacji i
doświadczeń,
Uświadomienie potrzeby dbania o rośliny i zwierzęta poprzez ugruntowanie
informacji na ich temat,
Kształtowanie poczucia współodpowiedzialności za stan środowiska,
Zapoznanie z przykładowymi zależnościami między środowiskiem a
człowiekiem,
Uczenie wnioskowania, myślenia, przewidywania skutków działalności
człowieka,
Poszerzenie wiadomości na temat wybranych gatunków roślin i zwierząt,
Wdrażanie dzieci do aktywnego działania na rzecz ochrony przyrody.
Cele szczegółowe- dziecko:











Poszerza swoje słownictwo z zakresu treści przyrodniczych i ekologicznych,
Wie jak należy opiekować się zwierzętami domowymi i jak dbać o rośliny,
Chętnie dba o kącik przyrodniczy w przedszkolu,
Wie, co to znaczy, że dane gatunki zwierząt i roślin są pod ochroną,
Wie, jak należy dbać o najbliższe otoczenie przyrodnicze,
Chętnie przebywa na łonie natury,
Wypowiada się na bliskie mu tematy,
Chętnie przyswaja nowe informacje,
Przejawia pozytywny stosunek do środowiska przyrodniczego,
Umie dostrzec i ocenić pozytywne i negatywne zachowania względem
przyrody,
Praktycznie bierze udział w działaniach przewidzianych w programie.
Formy pracy:






Sytuacje edukacyjne z całą grupą z zastosowaniem aktywnych metod pracy,
Sytuacje edukacyjne z małymi zespołami i indywidualne,
Sytuacje edukacyjne z udziałem rodziców,
Wycieczki, spacery,
Prace praktyczne w przedszkolu i ogrodzie,
Wystawy tematyczne wytworów dzieci.
Metody pracy:






Zabawy, gry dydaktyczne,
Obserwacja, pokaz,
Przekaz słowny,
Działania praktyczne,
Doświadczenia,
Spotkanie z ekspertem.
Środki dydaktyczne:
Okazy naturalne, atlasy przyrodnicze, albumy, encyklopedie, filmy, czasopisma, broszury,
plakaty, narzędzia ogrodnicze, materiały plastyczne, piosenki ekologiczne, elementy
pakietów edukacyjnych „Źródła”.
ETAPY PLANOWANYCH DZIAŁAŃ:
L. p.
1.
Tematyka zajęć
Pomóżmy
ptakom
przetrwać zimę
2.
Dzień
niedźwiedzia
polarnego
Sposób realizacji
 Ptasie zagadki- wprowadzenie w
tematykę zajęć,
 Ptaki zimujące w Polsce- zapoznanie z
wybranymi gatunkami ptaków
zimującymi w Polsce
 Wykorzystanie utworów: opowiadania
H. Łobockiej „O zziębniętym Elemelku,
pustym brzuszku i rondelku”i wiersza
W. Grodzieńskiej „Bajka o gilu”rozmowy na temat treści utworów
 Burza mózgów- jak możemy pomóc
ptakom?- zapoznanie dzieci z
wyglądem karmnika
 Karmnik dla gila- zabawa plastyczna,
utworzenie wystawy prac dzieci
 Oglądanie albumów przyrodniczych,
atlasu ptaków, poszerzenie wiadomości
o wybranych gatunkach ptaków
 Stworzenie „Kącika przyjaciół
przyrody”- zgromadzenie książek o
treści przyrodniczej (albumy, atlasy
ptaków, literatura dla dzieci)
 Stołówka dla ptaków- samodzielne
wykonanie przez dzieci karmidełek dla
ptaków, rozmieszczenie ich w różnych
miejscach ogrodu przedszkolnego,
założenie karmnika, prowadzenie
obserwacji przyrodniczych




Wprowadzenie do zajęć- obejrzenie
filmu o niedźwiedziu polarnym i
Arktyce, rozmowa kierowana na
podstawie filmu
Zapoznanie dzieci z informacjami na
temat niedźwiedzia polarnego i jego
środowiskiem życia. Czym się różni
niedźwiedź polarny od niedźwiedzia
brunatnego.
Ocieplenie klimatu- uświadomienie
zagrożeń wynikających z ocieplenia
klimatu. Wyjaśnienie, dlaczego klimat
się ociepla.
Burza mózgów- co każdy z nas może
zrobić, aby chronić klimat.
Termin realizacji
Luty
Luty




3.
Nasze własne
zwierzątko








4.
Zielony dzień





Quiz- prawda i fałsz o niedźwiedziu
polarnym.
Doświadczenie „Dlaczego niedźwiedź
nie marznie”.
Wykonanie pracy plastycznej
„Niedźwiedź z figur geometrycznych”.
Uaktualnienie „Kącika przyjaciół
przyrody” w związku z omawianym
tematem.
Przeprowadzenie ankiety wśród
rodziców- wybór zwierzątka klasowego
w zależności od możliwości (alergie):
chomik, papużka lub żółw.
Uświadomienie rodzicom korzyści z
opieki nad zwierzęciem w przedszkolu.
Zorganizowanie w Sali kącika dla
zwierząt.
Rozmowa z dziećmi- ustalenie sposobu
opieki i zasad traktowania pupilka.
Ustalenie dyżurnych opiekunów.
Podkreślenie szacunku do zwierząt.
Burza mózgów- imię dla pupilkalosowanie imienia dla klasowego
zwierzątka.
Lektura książki „Domowe zwierzęta.
Opieka- zabawa- pielęgnacja”.
Rozmowy na temat jej treści.
Praca plastyczne „Moje wymarzone
zwierzątko”. Wystawa prac dzieci.
Spotkanie z ekspertem- warsztaty
„Dogoterapia”
Uaktualnienie „Kącika przyjaciół
przyrody” w związku z omawianym
tematem.
Zagadki- powroty ptaków, pierwsze
wiosenne kwiaty.
Obserwacje przyrodnicze w ogrodzie
przedszkolnym- szukanie pierwszych
oznak wiosny. Rozmowa na temat
zmian zachodzących w przyrodzie.
Zapoznanie z wyglądem i nazwami
wiosennych kwiatów i ptaków
powracających poziomie. Poszerzenie
wiadomości.
Poszerzenie wiadomości o wierzbie.
Praca plastyczna- „Wierzba płacząca”-
Marzec
Marzec



5.
Chcemy
upiększać świat






6.
Dzień ziemi





wystawa prac dzieci.
Założenie zielonego ogródka w Sali
przedszkolnej- hodowla na parapecie:
fasola, cebula, rzeżucha, owies.
Bomby nasienne- działalność
praktyczna, tworzenie bomb
nasiennych i „bombardowanie” ogrodu
przedszkolnego- zazielenianie
najbliższej okolicy przedszkola.
Uaktualnienie „Kącika przyjaciół
przyrody” w związku z omawianym
tematem.
Zgromadzenie w sali przedszkolnej
przedmiotów: ziemi, grabi, konewek,
szpadelków, nasion. Nazywanie
przedmiotów, określanie do czego
służą. Wspólnie zastanowienie się, co
możemy z tym zrobić.
Ustalenie planu działania i sposobu
dbania o ogród.
Rozpoznanie terenu w ogrodzie
przedszkolnym, wybranie miejsca na
urządzenie ogródka.
Zaangażowanie rodziców- zbiórka
nasion i sadzonek- akcja
wewnątrzprzedszkolna.
Prace terenowe- odchwaszczanie
wybranego zakątka w ogrodzie,
rozdrabnianie ziemi, przygotowanie
pod zasiew. Sadzenie.
Uaktualnienie „Kącika przyjaciół
przyrody” w związku z omawianym
tematem.
Zabawa w ogrodzie przedszkolnym„Znajdź kształt w przyrodzie”.
Wysłuchanie i omówienie wiersza
„Ekologia” W. Drabik. Prezentacja
słowa „ekologia” wyjaśnienie jego
znaczenia.
Nauka słów i melodii „Piosenki
ekologicznej”.
Burza mózgów „Jak możemy uratować
ziemię?”
„Cicho a tyle dźwięków”- zadanie w
ogrodzie przedszkolnym, wyciszenie,
relaksacja, wsłuchanie się w dźwięki
przyrody.
Kwiecień
Kwiecień



7.
Dzień Parków
Narodowych







8.
Dzień bociana





Wykonanie pracy plastycznej
„Przyrodnicze obrazy” z zebranych na
spacerze skarbów. Wystawa prac
dzieci.
„Bingo w przyrodzie”- zadanie o domu
dla dzieci i rodziców polegające na
pójściu na spacer do parku lub lasu i
zamalowaniu na otrzymanej karcie
znalezionych atrybutów przyrody.
Wystawa kart w „Kąciku przyjaciela
przyrody”.
Uaktualnienie „Kącika przyjaciół
przyrody” w związku z omawianym
tematem.
Zapoznanie dzieci z nazwą „Park
narodowy”. Rozmowa na temat co się
tam znajduje, czego tam nie wolno
robić a co wolno.
Swobodne wypowiedzi dzieci na temat
„z czym Ci się kojarzy słowo
„chroniony”?
Zapoznanie z niektórymi gatunkami
roślin i zwierząt chronionych w Polsce.
Zagadki teatru cieni- odgadywanie
nazw zwierząt chronionych w Polsce.
Obejrzenie filmu o Ojcowskim Parku
Narodowym.
Poznajemy tropy zwierzątdopasowywanie tropów do zwierząt.
Odciśnięcie wybranego tropu w masie
solnej. Pomalowanie farbami. Wystawa
tropów w kąciku przyrodniczym.
Uaktualnienie „Kącika przyjaciół
przyrody” w związku z omawianym
tematem.
Poszerzenie wiadomości na temat
Bociana Białego.
„Jak duży jest bocian?”- matematyczne
zadanie z miarką i wagą.
„Bocianie podróże”- rozmowadlaczego bociany odlatują? Zaznaczenie
na mapie miejsc, do których wędrują
bociany.
Co jedzą Bociany? – zabawa,
przygotowanie bocianiego talerza.
„Bocianie dzieci”- obejrzenie filmu.
Wykonanie przestrzennej pracy
Maj
Maj

9.
Dzień cyrku bez
zwierząt





10.
Góra śmieci








plastycznej. Wystawa prac.
Uaktualnienie „Kącika przyjaciół
przyrody” w związku z omawianym
tematem.
Burza mózgów- których miejsc
zwierzęta nie chciałyby znać?
Utworzenie listy miejsc, gdzie zwierzęta
cierpią.
Zwrócenie uwagi na warunki życia
zwierząt cyrkowych. Rozmowa, co
można zrobić, aby zwierzęta w cyrku
nie cierpiały?
Cyrk bez zwierząt możliwy- obejrzenie
filmu.
Słoń- praca plastyczna.
Uaktualnienie „Kącika przyjaciół
przyrody” w związku z omawianym
tematem.
„Sznurek Jurka”- wysłuchanie wiersza
H. Sikiryckiego, rozmowa na temat
jego treści .
Burza mózgów- co by było, gdyby nie
było koszy na śmieci.
Wyjaśnienie pojęć „segregacja”,
„recycling”.
Rozmowa kierowana- komu szkodzą
śmieci.
Spacer- zauważenie pozytywnych i
negatywnych przykładów dbania o
środowisko.
Kolory- ćwiczenia w segregowaniu
śmieci.
Obejrzenie filmu „Drugie życie butelki
Petulki”.
Uaktualnienie „Kącika przyjaciół
przyrody” w związku z omawianym
tematem.
Czerwiec
Czerwiec
Ewaluacja programu
Istotnym elementem w pracy pedagogicznej jest ewaluacja. Współczesne rozumienie
ewaluacji to nie tylko kontrola, ocena czy zbieranie danych, to przede wszystkim refleksja
własna ukierunkowana na rozwój. Kryterium oceny nie jest stan wiedzy dziecka w danym
momencie, ale jego praca, zaangażowanie, postępy.
Ewaluacja:





Obserwacja dzieci,
Rozmowy z dziećmi i rodzicami,
Ankieta dla rodziców; kwestionariusz ankiety,
Prace dzieci,
Wystawa fotografii.
KWESTIONARIUSZ ANKIETY
1. Czy interesuje się Pan/ Pani ochroną środowiska, ekologią?
a) Tak
b) Nie
c) Jest mi to obojętne
2. Czy stara się Pan/ Pani segregować śmieci?
a) Tak
b) Nie
c) Jest mi to obojętne
3. Czy jest Pan/ Pani zadowolony ze stanu środowiska w swojej okolicy?
a) Tak
b) Nie
c) Jest mi to obojętne
Dlaczego?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
4. Jak Pan/ Pani ocenia przydatność programu „Klub Przyjaciół Przyrody?”
a) Bardzo dobrze
b) Dobrze
c) Dostatecznie
d) Źle
e) Bardzo żle
5. Jakie elementu uważa Pan/ Pani za najbardziej przydatne?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
6. Jakie korzyści według Pana/Pani daje program?
a) Ekologiczna edukacja dzieci
b) Zachęcanie do działań proekologicznych
c) Budzenie zainteresowania dzieci przyrodą
d) Inne. Jakie?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………