Jesienne Niebo nad Warmią

Jesienne Niebo nad Lubuskiem
SYTUACJA POD KOPUŁĄ
1 listopada
Panorama jesienna
Słońce po zachodniej stronie
Chmury
Słońce zachodzi (wolno)
Panorama znika
Zegar dociera do
godziny 23:00
TEKST
CZASÓWKA
Drzewa przybrały złotoczerwoną barwę. Listowie z wolna zaczyna 1 min – czas
opadać, tworząc w lasach i parkach barwne kobierce. Złota Polska wyświetlania
jesień.
jesiennej panoramy
Z dnia na dzień coraz wcześniej zapada zmrok. Dzisiejszy dzień
też ma się ku końcowi. Słońce nieśpiesznie chyli się ku
zachodowi. W górze widać chmury. Czy nie przesłonią nam
gwiazd zdobiących nocne niebo?
Wreszcie zegar wskazuje północ. Gwiazdy skrzą się wspaniałym 30 s – ruch dobowy
blaskiem. Jesień to najlepsza pora dla miłośników obserwacji
gwieździstego nieba.
Jowisz w Gw. Byka
Uwagę przykuwają trzy jasne obiekty, jaśniejące wysoko na 20 – czas
niebie, nad południowo-wschodnią częścią horyzontu.
wyświetlania
Wskazujemy Jowisza
Nazwa,
Zbliżenie
Najjaśniejszym z nich jest Jowisz, największa z planet. Ten ponad
trzystukrotnie masywniejszy od Ziemi kolos wiruje tak szybko, że
dzień i noc następują na nim w odstępie pięciu godzin. Tak szybka
rotacja jest przyczyną gwałtownych zjawisk w atmosferze
Jowisza, powodując, iż chmury na Jowiszu układają się w
równoleżnikowe pasy.
Gdy przeszło 400 lat temu Galileusz po raz pierwszy podglądał
Jowisza przez lunetę dostrzegł obiegające go satelity: Io, Europę,
Ganimedesa i Kallisto.
(z księżycami, nazwami i ich
orbitami)
UWAGI
1 min – czas
wyświetlania Jowisza
30 s – czas
wyświetlania
księżyców Jowisza
1
Aldebaran
Na chwile włączmy Byka (Taurus)
Capella
Na chwile włączmy Woźnicę
(Auriga)
Plejady – nazwa
Plejady (All sky albo zdjecie)
Pegaz
Pokazanie linii, obszaru i rysunku
Ryby
Linie, rysunek
Rysujemy ekliptykę oraz równik
Jeśli się da, to zaznaczamy
Niedaleko Jowisza odnajdziemy świecącego pomarańczowym
blaskiem Aldebarana, najjaśniejszą gwiazdę z Konstelacji Byka.
30 s– czas
wyświetlania
Aldebaran+Byk
Nieco wyżej, wyróżnia się Capella, nazywana także Kozą. To
piękny, pomarańczowo – żółty olbrzym o średnicy 17-ktotnie 30 s– czas
większej od Słońca.
wyświetlania
Capella+Woźnica
W oglądanym przed chwilą gwiazdozbiorze Byka, na prawo od 20 s– czas
Aldebarana i odwiedzającego ten gwiazdozbiór Jowisza, wyświetlania Plejad
odnajdziemy miniaturkę Wielkiego Wozu. To Plejady, otwarta
gromada gwiazd, które swoją popularność zawdzięczają głównie 1 min – czas
temu, że można je swobodnie podziwiać nawet nieuzbrojonym wyświetlania Plejad
okiem. Przy dobrej pogodzie można w niej dostrzec nawet 10
gwiazd.
W sumie Plejady liczą ponad 500 bardzo młodych gwiazd,
otoczonych jeszcze resztkami mgławicy, z której powstały.
Nad południowo - zachodnią częścią horyzontu odnajdziemy
czworobok jednego z największych gwiazdozbiorów północnego
nieba. To Pegaz przedstawiający mitycznego, skrzydlatego konia,
zrodzonego z krwi Meduzy, która trysnęła, gdy Perseusz odciął jej
głowę.
Przy okazji warto zwrócić uwagę na zodiakalną konstelację Ryb.
Tworzą go dwa łańcuszki słabych gwiazd, obejmujące czworobok
Pegaza.
To w tym gwiazdozbiorze znajduje się na ekliptyce punkt
równonocy wiosennej, w którym ekliptyka przecina się z
równikiem niebieskim. Miejsce to zwane jest Punktem Barana,
ponieważ w czasach starożytnych punkt ten znajdował się
właśnie w gwiazdozbiorze Barana.
30 s – czas
wyświetlania Pegaza
30 s – czas
wyświetlania Ryb
30 s – czas
wyświetlania
ekliptyki i równika
2
Opowieść o Cefeuszu, Kasjopei
Andromedzie i Perseuszu
Włączamy Cefeusza
Włączamy Kasjopeję
Włączamy Andromedę
Włączamy Perseusza
Wiele konstelacji znalazło się na niebie już w starożytności i
powiązane są z mitologicznymi opowieściami. Jesienne niebo
ukazuje jedną z takich opowieści, w której występują król
Cefeusz, Królowa Kasjopeja, której najjaśniejsze gwiazdy układają
się w kształt litery W oraz ich córka – piękna Andromeda, której
życie wskutek nieszczęśliwego biegu zdarzeń zostało poświęcona
dla dobra królestwa.
Andromeda, przykuta do skały, czekała na śmierć w paszczy
potwora, nasłanego przez boga mórz i oceanów – Posejdona, gdy
niespodziewanie, w ostatniej chwili, z opresji uwolnił ją dzielny
Perseusz. Mitologia oferuje nam piękne historie, zaś niebo
wspaniałe obiekty do podziwiania.
1 min – czas
wyświetlania
Cefeusza, Kasjopeja,
Andromeda
30 s – czas
wyświetlania
Cefeusza, Kasjopeja,
Andromeda,
Perseusza
Wyłączamy Cefeusza i
Andromedę - zostawiamy
Kasjopeę i Perseusza – linie.
Ha i hi w Perseuszu
Obraz full dome ha i hi
W pogodną noc, na linii łączącej gwiazdozbiory Kasjopei i
Perseusza, dostrzeżemy podwójną mgiełkę. Spoglądając na nią
przez teleskop możemy przekonać się, że to dwie bliźniacze
otwarte gromady gwiazdowe, zwane HA i HI Perseusza.
20 s – czas
wyświetlania
Kasjopeja, Perseusza
30 s – czas
wyświetlania HA i Hi
Włączamy linie Andromedy
Przypomnieliśmy przed chwilą historię Andromedy. Trzy
najjaśniejsze gwiazdy tej konstelacji: Sirrah (głowa Andromedy),
Mirach (pas) i Alamak (jej noga) układają się w charakterystyczny
lekko wygięty łuk. Pierwsza z nich – Sirrach wpisuje się w poznany
wcześniej czworobok Pegaza.
Ponad środkową gwiazdą łuku Andromedy – Mirach – dostrzec
można owalną mgiełkę. Przez niewielką lunetę widać wyraźnie
ten fascynujący obiekt. To Wielka Mgławica w Andromedzie –
najbliższa nam duża galaktyka, kłębowisko blisko biliona gwiazd.
Przypatrzmy się dobrze – ta galaktyka zbliża się do Drogi Mlecznej
i jak się ocenia, zderzy się z naszą galaktyką za około 4,5 miliarda
lat. Z upływem czasu jej rozmiary i jasność na naszym niebie będą
powoli rosły…
1 min – czas
wyświetlania
Andromedy
Zaznaczamy M31
Powiększamy M31
1 min – czas
wyświetlania M31
3
Zaznaczamy M33
All sky z M33
W pobliżu Andromedy odnajdziemy niewielki gwiazdozbiór 30 s – czas
Trójkąta, w którym kryje się inna wielka galaktyka spiralna M33. wyświetlania M33
Ta galaktyka jest widoczna z góry i ukazuje w pełni swą
wspaniałą, spiralną strukturę.
Gw. Oriona
Tu kończymy naszą krótką opowieść o gwiazdozbiorach
jesiennego, nocnego nieba. Nad wschodnim horyzontem pojawia
się już zwiastun zimy, majestatyczny gwiazdozbiór Oriona. O nim i
innych konstelacjach nieba zimowego opowiemy Państwu za kilka
miesięcy…
1 min – czas
wyświetlania
nocnego nieba,
Orion
4