Program autorski Zabawa w terapii pedagogicznej dziecka

Transkrypt

Opieka i wychowanie
Program autorski
Zabawa w terapii pedagogicznej dziecka
przedszkolnego
mgr Bożena Litwin
nauczyciel Publicznego Przedszkola nr 23
w Rzeszowie
I.
WPROWADZENIE
Pojęcie terapii początkowo związane z medycyną, dziś weszło na stałe do terminologii pedagogiki i oznacza różnego rodzaju oddziaływania np.: stymulacja rozwoju
dziecka, nadawanie mu społecznie pożądanego kierunku, ożywienie potencjalnych
możliwości dziecka w celu wyrównania występujących braków, korygowaniu zaburzeń.
W oddziaływaniu terapeutycznym pedagoga korygowanie zaburzeń odbywa się
głównie za pomocą środków pedagogicznych, a więc odpowiednio dobranych sytuacji
wychowawczych, w których przez gry, zabawy, inscenizacje, improwizacje, przydział
funkcji mogących pełnić terapeutyczną rolę, stwarza się dziecku korzystne warunki
rozwoju. Oddziaływanie to określamy terminem terapia pedagogiczna – oddziaływanie
terapeutyczno-wychowawcze.
Zabawa jest naturalną formą aktywności dziecka charakterystyczną dla wieku
przedszkolnego. To jedna z najważniejszych „sił napędowych” rozwoju dziecka,
odpowiadająca jego potrzebom.
Zabawa to działalność wykonywana dla przyjemności, to przyjemne spędzenie
czasu. Zabawa dostarcza dziecku zadowolenia, wielu przeżyć, emocji i doświadczeń.
We współczesnej pedagogice, coraz więcej mówi się o roli zabawy w rozwoju
dziecka, jako podstawowej formie jego aktywności.
Zabawa jest jedną z metod wychowawczych dziecka, która:
− jest czynnością wykonywaną dla przyjemności,
− jest działaniem atrakcyjnym, wykonywanym dobrowolnie,
− jest zachowaniem swobodnym pozbawionym motywacji materialnych,
− jest główną formą wyrażania zainteresowań dziecka,
− jest czynnikiem kształtowania osobowości,
− jest środkiem rozwoju psychiki dziecka,
29
Bożena Litwin – Program autorski ZABAWA W TERAPII PEDAGOGICZNEJ
−
−
−
−
jest sposobem zaspokojenia potrzeby ekspresji i twórczości,
jest formą aktywnego wypoczynku i odprężenia,
jest główną formą poznawania rzeczywistości,
jest naturalną i wrodzoną metodą uczenia się dziecka.
Zabawa spełnia różne funkcje między innym:
− wychowawczą,
− kompensacyjną,
− autorealizacyjną,
− terapeutyczną,
− relaksacyjną,
− edukacyjną,
− przygotowuje do życia.
Działania poprzez zabawę mają wpływ na:
1)
edukację estetyczną – rozwijają oraz pogłębiają wrażliwość, wyobraźnię
artystyczną, pozwalają na własną twórczość, a nie odtwórczość znanych
schematów,
2)
edukację intelektualną – ponieważ kształtują spostrzegawczość, pamięć,
myślenie, rozwijają zainteresowania i umiejętności, dostarczają wiedzy o
otaczającej rzeczywistości,
3)
edukację moralną, gdyż kształtują postawy humanistyczne, umiejętność
rozumienia drugiego człowieka,
edukację społeczną, dlatego, że integrują grupę, kształtują kulturę
4)
współżycia i współdziałania.
Zabawy ruchowe mogą być wykorzystane jako środki rozwoju osobistych,
społecznych i twórczych zdolności dziecka.
1. Rozwój osobisty to:
−
wzrost siły percepcji (akcent w zabawie położony jest na wyostrzenie
zmysłów),
−
2.
wzrost zdolności do poruszania się (nacisk kładzie się na ćwiczenie
koordynacji wzrokowo-słuchowej, na świadomość własnego ciała, siłę
ekspresji, reakcję lub na zaspokojenie naturalnej potrzeby ruchu),
− orientacja w otoczeniu (wykorzystanie przestrzeni, uczenie się orientacji i związku z tą przestrzenią),
− wzrost samoświadomości i swobody ruchu (poprzez ruch uczymy się
siebie, rozwijamy własne możliwości, podejmujemy ryzyko,
uczestniczymy w nowych sytuacjach).
Zdolności społeczne to;
30
CKPiDN w Mielcu – Zeszyty nauczycielskie – Nr 2/2005
−
doświadczenie integracji grupy (w zabawie uczestnicy czują się związani ze sobą, wzmacnia się wzajemna komunikacja, otwartość na
pomysły, wzajemne branie siebie pod uwagę, wypracowywanie czegoś
wspólnego),
−
ufanie innym (swobodne czucie się w grupie, uczenie się brania odpowiedzialności za tych, którzy nam zaufali),
−
3.
wyrażanie siebie w sytuacji grupowej (każdy jest postrzegany nie indywidualnie, ale jako zespół, ma świadomość bycia odpowiedzialnym
za siebie i innych, daje to poczucie bezpieczeństwa),
− praca z różnicami i ich ocenianie (zabawy ruchowe dają możliwość
rozpoznawania różnic między ludźmi, wykorzystania ich i doceniania,
uczą uwzględniania innych – takimi, jakimi są).
Zdolności twórcze to:
−
wykorzystanie ruchu jako środka ekspresji (odkrywanie swojego ciała
jako instrumentu ekspresji, poprzez ruch próbujemy powiedzieć coś
innym, wyrażamy swoje uczucia i myśli, nawiązujemy kontakt z
samym sobą i z innymi),
−
rozwój fantazji, oryginalności i zdolności improwizacji (stymulowanie
do poszukiwania rozwiązań poza tradycyjnymi, gotowymi wyobrażeniami poprzez fantazjowanie, udawanie i inne).
Program „Zabawa w terapii pedagogicznej dziecka przedszkolnego” ma na celu
wspomaganie i stymulowanie prawidłowego rozwoju dziecka poprzez odpowiednio
dobrane zabawy, uwzględniając:
−
−
−
−
−
wiek i płeć dziecka,
jego potrzeby,
zainteresowania,
samopoczucie,
możliwości rozwojowe.
Do jego napisania skłoniły mnie wieloletnie doświadczenia pedagogiczne w pracy z
dziećmi w wieku przedszkolnym. Zaobserwowałam, że poprzez stosowanie metody
zabawy zarówno w pracy dydaktycznej, jak i wychowawczej można osiągnąć lepsze
rezultaty. Dziecko, jako podmiot mojego działania jest mniej skrępowane, staje się
bardziej otwarte, ufne, chętnie uczestniczy w działaniach edukacyjnych, z łatwością
przyswaja przekazywaną mu wiedzę i nabywa nowe umiejętności.
II.
CELE I ZADANIA
Stwarzanie warunków do rozwoju społeczno-emocjonalnego dziecka, to jedno
z ważniejszych zadań przedszkola. Kształtowanie charakteru, wrażliwości moralnej
stanowi podstawę pracy wychowawczej.
31
Nadrzędnym celem działania jest wspomaganie i ukierunkowanie rozwoju dziecka
zgodnie z jego potencjałem i możliwościami rozwojowymi, aby osiągnąć wszechstronny
jego rozwój.
Cele szczegółowe:
− wspieranie rozwoju intelektualnego dziecka,
− wspieranie rozwoju umiejętności komunikowania się dziecka,
−
−
−
−
−
−
−
wspieranie umiejętności wyrażania przez dziecko własnych uczuć, przeżyć,
spostrzeżeń,
budzenie wrażliwości estetycznej dziecka,
budzenie w dziecku troski o bezpieczeństwo własne i innych,
wspieranie rozwoju społeczno-moralnego dziecka,
wspieranie rozwoju psychofizycznego dziecka,
wspieranie umiejętności samodzielnego działania dziecka,
wspieranie rozwoju przynależności dziecka do grupy i integracji społecznej.
Zabawa dzięki temu, że sprawia dzieciom radość i przyjemność, uatrakcyjnia pracę,
pomaga prowadzącemu w realizacji określonych celów wychowawczych.
Dziecko uczestnicząc w zabawie:
− zaspokaja swoje potrzeby,
− kształci osobowość,
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
III.
poznaje siebie i innych,
poznaje swoje możliwości i zainteresowania,
uczy się samoakceptacji i akceptacji innych,
uczy się wyrażać swoje uczucia,
uczy się współpracy w grupie,
wdraża się w role społeczne,
wyrabia nawyk słuchania i dostosowywania się do poleceń wydawanych
przez prowadzącego zajęcia,
usprawnia małą i dużą motorykę,
rozwija wyobraźnię i fantazję,
poprawia werbalizację i komunikację,
uczy się radzenia sobie z zaburzeniami, problemami psychicznymi i emocjonalnymi,
zdobywa nowe doświadczenia,
uczy się efektywniej i może więcej osiągnąć.
SPOSÓB REALIZACJI
32
Program „Zabawa w terapii pedagogicznej dziecka przedszkolnego” realizować
będę jako dodatkową formę wspierania rozwoju dziecka podczas jego pobytu
w placówce.
Program otwarty jest na własną inwencję nauczyciela, daje mi możliwość dowolnego korzystania z treści edukacyjnych i opracowywania scenariuszy w zależności
od rodzaju i aktualnych potrzeb dzieci.
Zajęcia będę prowadzić, poświęcając swój wolny czas, dwa razy w miesiącu
w grupie dzieci 6- letnich.
Czas trwania zajęć: 30 – 45 minut.
Zajęcia odbywać się będą według scenariuszy opracowanych na podstawie treści
edukacyjnych zamieszczonych w dalszej części programu.
Czas trwania programu: rok szkolny 2003/2004.
Kompetencje autora:
Jestem nauczycielką dzieci z wadą słuchu w Przedszkolu Nr 23,
Jestem absolwentką:
o Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego – pedagogiki specjalnej,
o Medycznego Studium Zawodowego – technik fizjoterapii.
Ukończyłam kurs:
o Pedagogika zabawy w pracy z osobami z upośledzeniem
umysłowym,
o Wstępny kurs języka migowego,
o Mierzenie jakości pracy przedszkola,
o Komputerowy.
33
Uczestniczyłam
o w warsztatach:
Gry i zabawy na 4 pory roku: elementy metody Batii Strauss
i kinezjologii edukacyjnej,
Konstruowanie programów edukacyjnych,
Problemy dziecka z wada słuchu w przedszkolu i szkole powszechnej,
Metody pracy z dzieckiem niepełnosprawnym w warunkach placówki masowej – uczniowie z wadą słuchu,
Prawidłowa emisja głosu w mowie i śpiewie,
Dotyczących realizacji metody – Edukacja przez ruch –
w programie Zbieram Poszukuję Badam (3 warsztaty),
o w międzynarodowym sympozjum naukowym „Współpraca z rodzicami
w zakresie integralnego wychowania dziecka niesłyszącego” i seminarium
pedagogicznym „Edukacja przez ruch”.
IV.
TREŚCI EDUKACYJNE
TEMATYKA ZABAWY
1.
GDZIE JESTEŚ?
Pomoce: dwie opaski do zawiązywania oczu.
Czas trwania: 15 minut.
Cele: dziecko potrafi skoncentrować uwagę i odnaleźć swojego partnera.
Dzieci stoją wokół kręgu narysowanego na podłodze. Dwóch grających
z zasłoniętymi oczami wchodzi do środka kręgu. Jeden z nich musi znaleźć drugiego.
Nasłuchuje uważnie, aby dowiedzieć się, gdzie on jest.
Tworzący krąg muszą być bardzo cicho. Gra jest skończona, gdy szukający jest
pewien, że znalazł swojego partnera. Wtedy obaj zdejmują opaski, aby zobaczyć, czy to
rzeczywiście prawda.
Uczestnicy tworzący krąg wybierają do środka dwóch nowych grających.
2.
STÓJ SPOKOJNIE I NIE RUSZAJ SIĘ
Pomoce: rytmiczna muzyka.
Cele: dziecko potrafi skoncentrować uwagę bezpośrednio na własnych ruchach.
Dzieci poruszają się po pokoju w rytm muzyki. Nie wolno im się dotykać. Kiedy
muzyka ucichnie, zastygają w różnej pozycji np.: na jednej nodze.
34
W tej pozycji wytrzymują nie dłużej, niż trwa przeliczenie do sześciu.
3. LUSTRZANE ODBICIA
Pomoce: spokojna muzyka.
Cele: dziecko potrafi skoncentrować się na ruchach partnera i właściwie je odtworzyć.
Dzieci w parach stają twarzami do siebie. Jedno z nich zaczyna powoli poruszać się,
drugie naśladuje je, będąc jakby lustrzanym odbiciem.
Dzieci powinny zacząć od ruchów dobrze im znanych np.: mycia się, czesania, ubierania
itp.
Po pewnym czasie następuje zmiana ról.
4. RÓWNE KROKI
Pomoce: dwa różne instrumenty muzyczne.
Cele: dziecko potrafi skoncentrować uwagę i poruszać się we właściwym rytmie
w przestrzeni.
Na środku sali rysujemy linię, na której stają dzieci jedno przy drugim. Kiedy prowadzący uderzy w bębenek, dzieci idą jeden krok do przodu. Kiedy zadzwoni dzwonek,
idą krok do tyłu.
Tak podajemy sygnały, aby dzieci zakończyły grę na linii środkowej np. bębenek –
bębenek – dzwonek – bębenek – dzwonek – dzwonek. Czy wszystkim się udało?
Najpierw gramy z otwartymi oczami potem możemy zagrać z zamkniętymi. Kto teraz
zakończy grę dokładnie na linii? Dzieci zwykle są zadowolone, gdy im się to uda.
5. ZWOLNIONE TEMPO
Pomoce: relaksująca muzyka.
Cele: dziecko potrafi wyobrazić sobie Śpiącą Królewnę i skierować uwagę na własne
ruchy.
Dzieci leżą na podłodze i relaksują się z zamkniętymi oczami. Prowadzący daje sygnał,
na który dziecko otwiera oczy i bardzo powoli wstaje tak, jakby Śpiąca Królewna
obudziła się po stu latach i zobaczyła księcia. Czynności powtarzamy kilka razy.
6. NIE DOTYKAJ MNIE
Pomoce: rytmiczna muzyka.
35
Czas trwania: 5 – 10 minut.
Cele: dziecko potrafi skoncentrować uwagę i poruszać się według wskazówek
prowadzącego.
Dzieci w rytm muzyki poruszają się po sali według wskazówek prowadzącego, np.:
− na czubkach palców,
− z rozłożonymi ramionami,
− na piętach,
− z rękami na głowie,
− na ugiętych kolanach,
i tak dalej.
Obowiązująca zasada – nie wolno nikogo dotykać. Każdy musi skoncentrować uwagę
na własnym ruchu.
7. GĘSIA MAMA
Pomoce: muzyka do chodzenia.
Cele: dziecko potrafi szybko reagować i poruszać się tak, jak Gęsia Mama.
Jedno z dzieci jest Gęsią Mamą. Idzie z przodu, a pozostałe idą za nim „gęsiego”.
Wszystkie dzieci naśladują gesty prowadzącego. Gęsia Mama ciągle zmienia ruchy
(może być kilka Gęsich Mam).
8. TANIEC Z GAZETĄ
Pomoce: gazety, kawałki tekturki, muzyka.
Cele: dziecko potrafi reagować w sposób właściwy na muzykę i polecenia prowadzącego.
Każde dziecko otrzymuje gazetę, składa ją na pół. Zajmuje dowolne miejsce w sali i
siada na gazecie.
Kiedy zaczyna grać muzyka, porusza się w sposób wskazany przez prowadzącego np.:
skacze po sali, pełza jak ślimak, skacze jak żabka itp. Próbując nie dotykać gazet. Gdy
muzyka cichnie, siada jak najszybciej na gazecie (nie musi być to ta sama gazeta).
Kiedy wszyscy usiądą, ponownie włączamy muzykę i bawimy się dalej.
9. CZTERY PUNKTY
Pomoce: cztery karty w różnych kolorach, taśma klejąca.
36
Cele: dziecko potrafi skoncentrować uwagę, szybko zareagować na słowa prowadzącego.
Dzieci siedzą w kręgu na środku sali. Na każdej ścianie prowadzący zawiesza kolorowe
karty tak, aby były widoczne. Następnie opowiada historyjkę, która zawiera w treści
nazwy wywieszonych czterech kolorów.
Kiedy w opowieści pojawi się jakiś kolor, dzieci biegną do właściwej ściany, aby ją
dotknąć. Potem wszyscy wracają do kręgu i historia opowiadana jest dalej.
W opowieści należy wspomnieć również kolory, których nie ma na ścianach.
10. BZYCZĄCY KRĄG
Cele: dziecko potrafi bawić się z przyjemnością, umacniać poczucie wspólnoty.
Dzieci stoją w dużym kręgu z rozłożonymi ramionami. Zamykają oczy i idą powoli w
kierunku środka kręgu, wydając ciche bzyczenie.
Zadaniem dziecka jest znalezienie i przytrzymanie dwóch dłoni. Kiedy się to uda dzieci
otwierają oczy i przestają bzyczeć.
Dzieci, które jeszcze nie znalazły innych dłoni, ciągle bzyczą i mają zamknięte oczy.
11. NA WYCZUCIE
Cele: dziecko potrafi skoncentrować uwagę i w sposób podobny odtworzyć pomnik.
Dzieci tworzą pary i w „dwójkach” siadają rozproszone po całej sali. Jedno z dzieci
odwraca się plecami, podczas gdy drugie tworzy pomnik (siedząc lub stojąc).
Kiedy wszystkie pomniki są gotowe, prowadzący daje sygnał, na który pozostałe dzieci
odwracają się i krótko (policzenie do 5) uważnie obserwują pomnik.
Następnie pomniki siadają swobodnie, a pozostałe dzieci próbują ustawić się dokładnie
w takiej samej pozycji.
Dzieci mówią czy i jakie były różnice między dwoma pomnikami. Potem zamieniamy
role (można zamienić się w parach).
12. HEŁM
Pomoce: woreczek z grochem.
Cele: dziecko wie jak odczarować kolegę, potrafi współpracować w grupie.
37
Każde dziecko porusza się po sali z woreczkiem na głowie. Prowadzący daje różne
polecenia np.: idziemy na palcach, na piętach, tyłem, itp. Jeżeli woreczek upadnie na
podłogę dziecko zastyga nieruchomo w miejscu.
Odczarować je może inne dziecko kładąc woreczek z powrotem na jego głowie.
Dziecko może wrócić do zabawy.
Pomagając komuś nie wolno nam upuścić woreczka. Jeśli to się stanie, musimy
zastygnąć nieruchomo w miejscu i poczekać na kogoś, kto położy nam woreczek
z powrotem na głowie.
W grupie młodszej pozwalamy dzieciom, które pomagają komuś, trzymać woreczek
jedną ręką.
13. PRACA STOPAMI
Pomoce: cicha nastrojowa muzyka.
Cele: dziecko potrafi współpracować z partnerem podczas zabawy.
Dzieci leżą parami na plecach, dotykając się stopami. Każdy próbuje wyczuć stopy
partnera. Prowadzący podaje polecenia do wykonania np.:
− delikatnie popchnij stopy partnera. Czy wyczuwasz palce, podeszwy i pięty?
− czy możecie wykonać „rowerek”, nie tracąc kontaktu ze stopami partnera?
− czy możecie, nie odrywając stóp, przesunąć nogi do boku, a potem je złączyć?
38
14. POZWÓL SOBĄ PORUSZAĆ
Pomoce: muzyka relaksacyjna.
Cele: dziecko potrafi obdarzyć zaufaniem swojego partnera i poddać się jego ruchom.
W parach jedno dziecko kładzie się na plecach. Relaksuje się i zamyka oczy. Drugie
dziecko siada blisko boku leżącego, bierze partnera za rękę i powoli nią porusza:
podnosi, opuszcza, rusza łokciem, nadgarstkiem, palcami. Dziecko, które leży stara się
rozluźnić i pozwolić sobą poruszać.
Dzieci siedzące najpierw poruszają rękoma partnerów, potem nogami.
15. AKCEPTACJA
Cele: dziecko potrafi czuć się bezpiecznie i współpracować z partnerem.
Dzieci w parach siadają w rozkroku na podłodze, jedno za drugim. Dziecko z przodu
zamyka oczy, dziecko z tyłu bierze partnera za ramiona i zaczyna ukierunkowywać jego
ruchy, poruszając nim bardzo delikatnie do przodu, do tyłu, na boki. Dziecko z przodu
próbuje zrelaksować się i poddać ruchom.
16. MAGICZNA PIŁKA
Pomoce: piłka.
Cele: dziecko potrafi w sposób twórczy pokazać siebie.
Dzieci siedzą w kręgu i przekazują sobie piłkę. Prowadzący wskazuje, jaki to rodzaj
piłki, a siedzący odpowiednio ją trzymają pokazując gestem i mimiką jej rodzaj.
Piłka może być: duża, mała, lekka, ciężka, pachnąca, ciepła, zimna itp.
17. ŁAWKA BEZ KOŃCA
Pomoce: ławki.
Cele: dziecko potrafi współdziałać w grupie podczas zabawy.
Dzieci siadają okrakiem na ławce, jedno za drugim. Dziecko siedzące na początku
ławki, przesuwa się do przodu, wstaje, biegnie na koniec i znowu siada. Cały rządek
przesuwa się do przodu, z tyłu powstaje puste miejsce. Następny uczestnik wstaje i
39
biegnie na tył, i tak dalej aż do momentu, kiedy pierwsze dziecko znowu nie znajdzie się
na początku.
18. JEST NAS ZBYT DUŻO
Pomoce: balony, sznurek.
Czas trwania: do pęknięcia ostatniego balonu.
Cele: dziecko potrafi bawić się bezpiecznie, pewnie wyrażać swoje emocje
Każdemu dziecku przywiązujemy balonik do kostki u prawej nogi. Na sygnał każde
dziecko, posługując się tylko stopami, stara się, aby baloniki kolegów popękały,
wykluczając ich w ten sposób z zabawy.
19. ZMIENNY NASTRÓJ
Pomoce: piłka
Czas trwania: 10 minut
Cele: dziecko potrafi skupić uwagę na ruchach prowadzącego, w sposób właściwy na
nie zareagować.
Dzieci stają dookoła prowadzącego. Gdy prowadzący rzuca piłkę w górę, wszyscy
śmieją się głośno, gotowi w każdej chwili przerwać, stając się nagle bardzo poważni,
kiedy piłka dotyka podłogi. Jeśli prowadzący złapie piłkę w powietrzu, dzieci przestają
się śmiać i przyklejają sobie do twarzy uśmiech tym szerszy, im piłka jest dalej od
podłogi. Jeśli prowadzący schowa piłkę za plecami, muszą przybrać złą minę. Kiedy
prowadzący schowa twarz za piłką, dzieci udają śpiących.
20. MAŁE ORKIESTRY
Cele: dziecko potrafi współdziałać w grupie, wyrazić werbalnie i niewerbalnie swoja
orkiestrę.
Dzieci dzielimy na pięcioosobowe grupy (małe orkiestry). W obrębie grupki wybieramy
dyrygenta i instrument, na którym będą grać pozostali muzycy. Prowadzący wskazuje
ręką na orkiestrę, która ma grać. Orkiestry kolejno występują przed publicznością grając
mimiką i głosem na instrumencie, który wybrali, uważając na ruchy dyrygenta, czy
muzyka ma być cicha czy głośna, wolna czy szybka.
40
21. PRZYJDŹ I UCIEKAJ
Pomoce: dowolna muzyka.
Cele: dziecko potrafi szybko reagować na dźwięki muzyki.
Dzieci dobierają się w pary, łapią za ręce i siadają na podłodze. Kiedy prowadzący
włączy muzykę, wtedy dzieci wstają i uciekają od siebie biegając po sali. Gdy muzyka
cichnie, wtedy dzieci bardzo szybko podbiegają do siebie, podają sobie ręce i siadają na
podłodze.
22. CZARODZIEJSKI KLEJ
Czas trwania: 10 - 15 minut.
Cele: dziecko potrafi zręcznie i z radością wykonać postawione przed nim zadanie.
Dzieci dobierają się parami i wyobrażają sobie, że mają czarodziejski klej, który
naprawdę dobrze klei. Prowadzący mówi, aby dzieci położyły kroplę kleju, np. na
kolano i przykleiły swoje kolano do kolana partnera. Gdy zacznie grać muzyka dzieci z
przyklejonymi kolanami spacerują po sali. Kiedy muzyka przestaje grać, czary pryskają
i kolana są znowu odklejone.
Kroplę kleju mogą dzieci położyć na inną część ciała np.: na łokieć, na palec, na ucho,
na nos, na biodro, na stopę itp.
23. RĘKA W RĘKĘ
Cele: dziecko potrafi współpracować z kolegą w parze.
Dzieci dobierają się parami i podają sobie dłonie. Prowadzący pyta dzieci, Czy
chciałyby się dowiedzieć, jak daleko mogą pójść razem?
Na polecenie dzieci najpierw zaczynają spokojnie spacerować trzymając się za ręce,
potem mają iść nieco szybciej, coraz szybciej, w końcu biec.
Dzieci w trakcie marszu i biegu powinny omijać pozostałe pary, nie dotykać nikogo.
24. SAMOCHÓD I KIEROWCA
Cele: dziecko potrafi zaufać partnerowi i poddać się jego ruchom.
41
Dzieci dobierają się parami. Jedno dziecko jest samochodem, staje wyprostowane
i wyciąga do przodu ramiona. Drugie jest kierowcą, staje za pierwszym i kładzie swoje
ręce na barki partnera.
Na sygnał samochody powoli ruszają, kierowca prowadzi swoimi rękami samochód
prosto, w lewą stronę, prawą stronę. Może się on zatrzymać, ponownie ruszyć do
przodu, jechać szybciej lub wolniej.
Samochody się zatrzymują, dzieci zamieniają się rolami. Kierowca będzie samochodem,
a samochód kierowcą.
Można u dzieci starszych zastosować wersję, w której samochody mają zamknięte oczy,
a kierowcy pomału, bezpiecznie nimi kierują.
25. BALON
Pomoce: balony.
Cele: dziecko potrafi być czułe, serdeczne, radosne, ale i niegrzeczne.
Dzieci dobierają się parami. Biorą w parze po jednym balonie, nadmuchują go
i zawiązują na końcu węzeł.
Na polecenie prowadzącego umieszczają balon między swoimi brzuchami i tak próbują
poruszać się w różnych kierunkach.
Kiedy im się to uda zmieniają położenie balonu, dając go między np.: głowy, pupy, nogi
itp.
Na zakończenie zabawy wszystkie dzieci przebijają balon w tym samym czasie.
26. KANGUR
Pomoce: skoczna muzyka.
Cele: dziecko potrafi wyrazić swoje emocje poprzez śmiech.
Dzieci dobierają się parami, chwytają się za ręce i siadają na podłodze. Kiedy zaczyna
grać muzyka, wstają i trzymając się za ręce, skaczą razem jak kangury. Gdy muzyka
przestaje grać siadają na podłodze.
Zabawę można utrudnić zmieniając trzymanie w parze np.: za ramiona, obejmując się w
pół.
42
27. KROPLE DESZCZU
Cele: dziecko potrafi współdziałać w grupie, koncentrować się w coraz to nowy sposób.
Dzieci stają w rzędzie, jedno za drugim i kładą swoje dłonie na barkach stojącej przed
nim osoby. Trzymając się za barki, tworzą koło i siadają na podłodze. Zaczynają
wyobrażać sobie padający deszcz. Podnoszą dłonie do góry i leciutko uderzają
paluszkami o plecy partnera.
Najpierw spadają pojedyncze krople bardzo powoli, potem zaczyna coraz bardziej
padać, spada coraz więcej kropli. Zaczyna grzmieć – dzieci uderzają, kilka razy,
wewnętrzną stroną płaskiej dłoni o barki sąsiada.
Deszcz powoli ustaje, spadają pojedyncze krople. Przestaje padać, ręce spoczywają na
barkach kolegi.
28. TANIEC NIEDŹWIEDZIA
Cele: dziecko potrafi dopasować swoje ruchy do ruchów kolegi.
Dzieci dobierają się parami tak, aby w parze jedno dziecko było wyższe, a drugie niższe.
Dzieci stają do siebie plecami i z wyciągniętymi w bok rękami, na znak prowadzącego,
zaczynają tańczyć jak niedźwiedzie. W tańcu ich plecy, głowy wzajemnie się pocierają
w różne strony.
29. ŁĄDUJĄCE ŁABĘDZIE
Cele: dziecko potrafi wczuć się w zadaną rolę, umie zmieniać intensywność dotyku
dłoni.
Dzieci dobierają się parami. Na sali znajdują sobie wolne miejsce, na którym jedno z
nich położy się na brzuchu, ręce pod głową, a drugie siądzie lub klęknie przy boku
partnera. A teraz dzieci wyobrażają sobie, że plecy, pupa i nogi leżącego partnera są
dużym, spokojnym jeziorem. Dłonie dzieci, które siedzą są łabędziami, które chcą
wylądować na powierzchni tego jeziora. Łabędzie lądują na górze – na barkach i ślizgają
się potem w dół ku nogom, a czasem lądują na nodze lub na pupie.
Za każdym razem najpierw opuszki palców dotykają pleców, potem całe dłonie. Siła, z
jaką łabędź ląduje, zależy od tego, czy jest on stary i ciężki, czy młody i lekki. Po
pewnym czasie prowadzący przerywa zabawę i dzieci zamieniają się miejscami.
30. KOT
43
Cele: dziecko potrafi wyciszyć się, skoncentrować uwagę.
Dzieci rozbiegają się po sali i znajdują sobie wygodne miejsce, na którym przysiądą jak
kotek. Będą siedziały bardzo cichutko i głęboko oddychały. Prowadzący będzie
pieskiem, który do czasu do czasu przejdzie koło kotka i zawarczy lub zaszczeka. Kotek
ofuknie pieska „Chchchch...” i zamiauczy.
Każde dziecko, na paluszkach lub w pamięci będzie liczyć, ile razy przeszedł koło niego
piesek. Na koniec zabawy wyszepta prowadzącemu na ucho, ile piesków przeszło koło
niego.
31. PRZEOBRAŻENIE
Czas trwania: zależy od ilości uczestników, średnio 20 minut.
Cele: dziecko potrafi podejmować własne decyzje, prowadzić siebie samego przez
proces przeobrażeń.
Dzieci siedzą w kręgu. Prowadzący mówi, że dzisiaj każde z nich będzie mogło
przeobrazić się w myślach w jakieś zwierzątko. Dziecko samo ma zadecydować, w co
chciałoby się zmienić, nie mówiąc nic nikomu.
Dzieci siedzą spokojnie z zamkniętymi oczami i oddychają głęboko. Zaczynają
wyobrażać sobie, że powoli przeobrażają się w zwierzątko. Najpierw zmieniają się nogi,
potem brzuch, klatka piersiowa, plecy, ręce, na koniec głowa – Czy jest już wszystko
zmienione i wyglądacie tak, jak to sobie każde z was wyobraziło?
Znakomicie. Teraz powoli otwieramy oczy i każde dziecko będzie mogło nam pokazać,
w co się przemieniło. Nie wolno nic mówić, my musimy zgadnąć, czym jest.
32. PŁATKI ŚNIEGU
Cele: dziecko potrafi skoncentrować uwagę podczas zabawy.
Dzieci chodzą powoli wkoło pomieszczenia i wyobrażają sobie, że raz do roku spada na
ziemię czarodziejski śnieg, o dużych płatkach połyskujących niebieskim kolorem. Kiedy
zauważą taki czarodziejski płatek wirujący obok nosa mają go wciągnąć bardzo głęboko
do płuc. Jeżeli ktoś znajdzie trzy takie płatki śniegu i wszystkie wychwyci swoim
oddechem, wtedy ma się zatrzymać i pomyśleć jakieś życzenie
33. WSPÓLNE ODDYCHANIE
Cele: dziecko potrafi wyrazić radość ze wspólnej zabawy, integrować się z grupą.
Dzieci robią duże koło i chwytają się za ręce. Na sygnał prowadzącego, dzieci unoszą
wspólnie ręce do góry, robiąc wdech nosem, potem powoli opuszczają je w dół, robiąc
wydech ustami.
44
Dla utrudnienia, można przy wydechu zrobić skłon do przodu.
34. TAŃCZĄCE PIÓRKO
Cele: dziecko potrafi wyciszyć się, skoncentrować uwagę.
Dzieci stają swobodnie rozproszone po całej sali. Zamykają oczy i wyobrażają sobie, że
widzą kolorowe piórko, które przed nimi wiruje. Otwierają oczy. Kiedy wdychają
powietrze przez nos i wydychają je zaokrąglonymi ustami, sprawiają, że piórko tańczy
na wysokości ich głowy. Dzieci wędrują powoli, małymi kroczkami po sal, a piórko
cały czas jest przed ich buziami.
35. ZDMUCHIWANIE ŚWIECZEK
Cele: dziecko potrafi odprężyć się, zrelaksować.
Dzieci siadają wyprostowane na podłodze i wyobrażają sobie, że przed nimi pali się
sześć małych świeczek spokojnym, żółtym płomieniem. Za chwilę dzieci będą mogły
zamknąć oczy i zdmuchiwać jedną świeczkę po drugiej. Nabieramy powietrze do płuc
nosem, a wypuszczamy je, dmuchając na świeczki zaokrąglonymi ustami. Po cichu
liczymy ile jeszcze świeczek nam zostało do zdmuchnięcia.
36. TYGRYSI ODDECH
Cele: dziecko potrafi odprężyć się, nabyć poczucie przyjemnej siły.
Dzieci stają wyprostowane. Prowadzący pokazuje jak oddycha tygrys. Teraz każde
dziecko będzie mogło pokazać swoją tygrysią paszczę. Należy nabrać głęboko do płuc
powietrza i przytrzymać je tam chwilę. Potem lekko docisnąć do siebie swoje piękne
tygrysie zęby i odsunąć od nich wargi. Teraz wydychamy powietrze miedzy zębami,
prychając jak tygrys.
37. WĘŻOWY ODDECH
Cele: dziecko potrafi odprężyć się, czuć spokojnie.
Dzieci siadają wygodnie na podłodze i wyobrażają sobie, że są złocistymi wężami. Na
znak prowadzącego nabierają głęboko do płuc powietrze i wstrzymują je na chwilę.
Uchylają lekko usta i wydychają powietrze bardzo, ale to bardzo powoli z lekko
syczącym odgłosem sssss....
Oddychanie powtarzamy kilka razy.
38. RÓG MGŁOWY
45
Cele: dziecko potrafi współpracować z partnerem, odprężyć i ożywić się.
Dzieci dobierają się w pary i stają do siebie plecami. Chwytają się za ręce. Teraz
wyobrażają sobie, że są statkami, które płyną przez gęstą mgłę. Każdy statek, żeby nie
zderzyć się z innym statkiem, będzie wydawał z siebie piękne, głębokie dźwięki.
Na znak, jakim jest uściśnięcie lekkie dłoni, dzieci nabierają głęboko powietrza do płuc,
a potem powoli wypuszczają całe powietrze przez otwarte usta, wydając przy tym
głęboki ton, taki jak róg mgłowy jakiegoś statku.
Plecy dzieci w trakcie wydawania dźwięku mają dokładnie stykać się i wzmacniać w ten
sposób dźwięk np.: „Hummmmmmm...” Można poczuć, jak wibrują plecy partnera.
Teraz dzieci wyobrazić sobie mogą, że są małymi statkami, a ich róg mgłowy wydaje
wyższe dźwięki.
Zabawę można uatrakcyjnić poprzez bardzo wolne poruszanie się statków.
39. ODDYCHANIE I PRZECIĄGANIE SIĘ
Cele: dziecko potrafi orzeźwić i odprężyć się.
Dzieci stają wyprostowane w dowolnym miejscu na sali, tak, aby mogły swobodnie
wymachiwać rękoma.
Na znak prowadzącego dzieci nabierają głęboko do płuc powietrza, unosząc w tym
czasie ręce wysoko do góry, aż będą znajdowały się nad głową.
Wypuszczając powietrze, dzieci zakreślają rękoma duże koła, opuszczając je na boki, aż
dosięgną nóg.
W trakcie oddychania, dzieci mogą wyobrażać sobie, że są np. kwiatkami, które
rozwijają się z malutkich pąków.
40. ODDYCHANIE I GRANIE
Pomoce: dowolny instrument muzyczny.
Cele: dziecko potrafi wyciszyć się, skoncentrować uwagę na demonstrowanych
dźwiękach.
Dzieci siadają wygodnie na podłodze, krzyżując przed sobą nogi.
Prowadzący demonstruje dźwięk (...), na który dzieci będą wdychać głęboko powietrze
do płuc dźwięk (...), na który będą je wydychać.
46
Zabawa polegać będzie na tym, aby każdy mógł wypróbować, czy potrafi dopasować się
do tych dźwięków. Kiedy prowadzący gra wolniej dzieci oddychają głęboko, powoli.
Tempo gry może być szybsze, aż do bardzo szybkiego, przy czym zawsze kończymy
wolnym rytmem.
41. MALOWANIE ODDECHEM
Cele: dziecko potrafi świadomie wykorzystać swój oddech i połączyć go ze swoją
wyobraźnią.
Dzieci stają w rozkroku, wysuwając jedną stopę nieco do przodu, a drugą trochę do tyłu.
Zamykają oczy i wyobrażają sobie, że stają się sztalugami z dużym, bardzo dużym
arkuszem papieru, na którym można malować piękne rzeczy. Wyobrażają sobie
również, że przy wydychaniu powietrza z płuc, z ich ust wypływają najróżniejsze
kolory.
Mogą również, tak uformować wargi, aby strumień tego kolorowego powietrza był
szerszy albo węższy. Dzięki niemu dzieci mogą malować na papierze rozłożonym na
sztalugach linie, plamy, wszystko, co tylko zapragną.
Mogą również poruszać delikatnie głową do góry, w dół, w prawą stronę i w lewą
stronę.
Dzieci oddychają bardzo powoli, głęboko i równomiernie, wykorzystując całe powietrze
z płuc, aby malować na papierze.
Kiedy obraz będzie skończony, dzieci otwierają oczy.
42. ODDECH JAK BALON
Cele: dziecko potrafi wyciszyć się, poczuć się lekkim.
Dzieci siadają wygodnie na podłodze, kładą rękę na pępku i zamykają oczy. Wyobrażają
sobie, że w ich brzuszkach są małe balony, które powiększają się tylko wtedy, kiedy
dzieci nauczą się siedzieć w spokoju i wdychać do nich powietrze.
Na sygnał prowadzącego, dzieci wdychają powietrze do brzuszka i czują, rosnący w
środku balonik. Kiedy wypuszczą powietrze z balonika wydając dźwięk ssss..., brzuszek
znów jest mały.
43. W LESIE
Cele: dziecko potrafi odprężyć się, zebrać nową energię do kolejnych działań.
47
Dzieci stoją rozproszone po całej sali i wyobrażają sobie, że są w pięknym lesie,
w którym znajduje się wszystko, co lubią.
Mogą po nim biegać i wszędzie zaglądać. Mogą stać się np. drzewem, którego gałęzie
uginają się w podmuchach wiatru, trawą która kołysze się we wszystkie strony. Mogą
być liśćmi, które szeleszczą, lub zwierzętami, które biegają po lesie.
Teraz dzieci wyobrażają sobie, że idą za małym, ślicznym zwierzątkiem, które biegnie
przed nimi. Muszą iść bardzo powoli i ostrożnie, żeby nie spłoszyć zwierzątka.
Dzieci siadają obok zwierzątka na ziemi i mówią do niego bardzo, bardzo powoli. Mogą
je ostrożnie dotknąć.
Prowadzący podchodzi do każdego zwierzątka i je głaszcze, dzieci szeptają mu do ucha,
jakie zwierzątko znalazło.
44. DZIWNE ZABAWKI
Cele: dziecko potrafi fantazjować, odnaleźć spokój i odprężenie.
Dzieci stoją rozproszone po całej sali i wyobrażają sobie, że są bardzo szczególnymi
zabawkami. Zabawkami, które poruszają się tylko wtedy, gdy są nakręcone specjalnym
kluczykiem. Mogą być to chodzące lale, misie, jeżdżące samochody.
Każde dziecko zastanowi się, jaką zabawką chciałoby być.
Prowadzący podchodzi do każdego dziecka i nakręca je kluczykiem. Dziecko porusza
się tak, jak wymyślona przez niego zabawka z normalna prędkością. A potem staje się
coraz wolniejsze, wolniejsze...aż wreszcie staje w bezruchu.
Prowadzący znów podchodzi do dziecka, pyta, w jaką zabawkę się przeobraziło i je
nakręca.
45. ZEGAR
Cele: dziecko potrafi wyregulować swój wewnętrzny rytm, nadać głosowi przyjemną
barwę.
Dzieci wyobrażają sobie, że zmieniają się w stare zegary. Mogą stać na szeroko
rozstawionych nogach i kołysać się w przód i w tył.
Tik-tak, tik-tak, tik-tak, tik-tak, tik-tak, zegar bije cały dzień. Tik-tak, tik-tak, tik-tak,
tik-tak, pilny w czasie pracy, pilny przy zabawie...(prowadzący wypowiada wszystkie te
zdania coraz wolniej).
Tik-tak, tik-tak, tik-tak, tik-tak, pora na odpoczynek. Zegary zatrzymują się
i wypoczywają do ponownego ich uruchomienia.
48
46. RAKIETA
Cele: dziecko potrafi skoncentrować uwagę, bezpiecznie poruszać się.
Dzieci wyobrażają sobie, że są kosmiczną rakietą, która poleciała na księżyc. Stają
prosto jak rakieta, ręce składają nad głową, aby rakieta miała szpiczasty czubek. Teraz
przygotowują się do powrotu na ziemię.
Za chwilę prowadzący zacznie odliczać czas do startu rakiety. Przy każdej wypowiedzianej liczbie, dzieci będą głęboko wdychać i wydychać powietrze. A kiedy
prowadzący wypowie „zero” silniki rakiet odpalą i wystrzelą jak błyskawice w kierunku
ziemi.
Rakiety muszą bardzo uważać, aby się nie zderzyć z innymi rakietami. Gdy dotrą na
miejsce, będą mogły odpocząć po podróży.
10-9-8-7-6-5-4-3-2-1-0-SRART!...
47. CZARODZIEJSKIE PIÓRKO
Pomoce: długie piórko.
Czas trwania: 10-15 minut.
Cele: dziecko potrafi wyciszyć się, skoncentrować uwagę na doznaniach dotykowych.
Prowadzący trzyma w dłoni zaczarowane piórko, którym będzie dotykał dzieci
w różnych miejscach. Dziecko, przy którym zatrzyma się prowadzący, zamyka oczy i
czeka na dotyk czarodziejskiego piórka.
Kiedy to nastąpi, dziecko podnosi bardzo powoli rękę i jednym palcem dotyka ta samo
miejsce, bardzo leciutko, jak piórko. A potem może znowu otworzyć oczy.
Prowadzący tłumaczy dzieciom, że podczas dotknięcia mogą one odczuwać różne
rzeczy, ciepło albo zimno, łaskotanie, może być to przyjemne lub nie.
Dla każdego dziecka prowadzący wybiera inne miejsce, które uważa, za najbardziej
odpowiednie, aby każdy miał inne doświadczenie. Potem pyta dzieci o odczucia.
Nie wolno pominąć przy zabawie żadnego dziecka, ponieważ każde jest ciekawe tego,
jak prowadzący będzie postępował, w jakiej kolejności będzie czarował.
48. OLBRZYM I KRASNAL
Cele: dziecko potrafi identyfikować się z bajecznymi postaciami, naśladować ich ruchy.
Dzieci ustawiają się tak, aby każde miało wystarczająco dużo miejsca. Zamykają oczy,
jeśli chcą i myślą o olbrzymach, które znają np. King Kong lub, które wymyślą sobie.
49
Dzieci otwierają oczy i stają się prawdziwymi olbrzymami. Są coraz wyższe i wyższe, a
teraz chodzą wkoło jak te olbrzymy, powoli i tak ostrożnie, aby pozostałe olbrzymy
miały również wystarczająco dużo miejsca.
Na znak prowadzącego, zatrzymują się i rozluźniają ręce, nogi potrząsając nimi.
Dzieci zamykają ponownie oczy i wyobrażają sobie, że teraz są krasnalami takimi jak
np. Siedmiu krasnoludków czy Smerfy.
Dzieci otwierają oczy i staja się teraz małymi, bardzo małymi, zwinnymi krasnalami.
Chodzą wkoło jak krasnale i maja o wiele więcej przestrzeni do spacerowania.
Na znak prowadzącego, zatrzymują się i rozluźniają ręce, nogi.
49. SZKOŁA KLOWNÓW
Cele: dziecko potrafi skoncentrować się, odczuć przynależność i więź z innymi dziećmi.
Dzieci wyobrażają sobie, że chodzą do szkoły klownów, w której uczą się na przykład,
co robić, by szczególnie wolno poruszać się – bo to rozśmiesza inne osoby. Dzisiaj w
szkole jest właśnie taka lekcja chodzenia.
Prowadzący objaśnia, jak dzieci mają poruszać się. Najpierw zaczynają chodzić bardzo,
bardzo wolno na około pomieszczenia, tak jakby były w nieznanym mieście i wszystko
je interesowało.
Potem mogą chodzić za jakimś innym dzieckiem i spróbować naśladować jego kroki
tak, aby ono tego nie zauważyło.
Teraz chodzą dzieci dalej wkoło, ale inaczej niż do tej pory są pochylone do przodu, do
tyłu, na prawo albo na lewo.
Mogą też iść za którymś dzieckiem i naśladować jego ruchy tak, aby ono tego nie
zauważyło. Potem idą znowu wyprostowane bardzo, bardzo powoli.
Na koniec dzieci mogą spróbować chodzić w jednakowy sposób. Musza zrobić to
bardzo powoli, nie śpieszyć się, by stopniowo wszystkie dzieci chodziły tak samo, a na
koniec nikt nie będzie wiedział, kto kogo naśladuje.
50. PODUSZKA POD GŁOWĘ
Pomoce: muzyka relaksacyjna.
Cele: dziecko potrafi poprzez śmiech rozładować napięcie, odprężyć się i poczuć
bliskość innych dzieci.
Dzieci kładą się w dużym kole na podłodze tak, aby każde dziecko leżało na plecach i
ułożyło miękko swoją głowę na brzuchu innego dziecka.
50
Teraz wszystkie dzieci zamykają oczy, głęboko oddychają i odpoczywają słuchając
muzyki.
51. KOTEK
Cele: dziecko potrafi odprężyć się, wypocząć.
Dzieci wyobrażają sobie, że są małymi kotkami, które cały dzień bawiły się, a teraz są
bardzo zmęczone i odchodzą poszukać sobie miejsca na odpoczynek.
Prowadzący pokazuje dzieciom, jak porusza się zmęczony kotek. Wszystkie dzieci
zaczynają miauczeć miau, miau, miau i szukają sobie miejsca, w którym będą mogły
spokojnie przespać się.
Kotki zwijają się w kuli, a prowadzący podchodzi do każdego kotka i głaszcze jego
futerko.
Zadowolone kotki cichutko sobie mruczą.
52. ŚLIMAK OLBRZYM
Cele: dziecko potrafi osiągnąć wewnętrzny spokój i zregenerować siły.
Dzieci wyobrażają sobie, ze są dużymi, bardzo dużymi ślimakami, które poruszają się
bardzo, bardzo wolno. Potrzebują dużo czasu, aby przejść z jednego miejsca na drugie.
Prowadzący demonstruje dzieciom pozycję ślimaka i jak się porusza (ciało na wysokości bioder pochylone do przodu, równolegle do podłogi, kolana ugięte, ramiona
opuszczone luźno w dół).
Teraz dzieci wyobrażają sobie, że po przeciwnej stronie pomieszczenia znajduje się
piękny, płaski kamień, na który chcą się wspiąć, by tam odpocząć i przespać się.
Zaczynają iść powoli, bardzo powoli w kierunku kamienia, z rękoma prawie dotykającymi podłogi.
Kiedy do niego dotrą, będą mogły zwinąć się w kulkę i odpocząć.
53. STAW
Cele: dziecko potrafi skoncentrować się, wyciszyć, wykonywać odpowiednie ruchy.
Dzieci siadają w parach na podłodze, tak, aby jedno dziecko mogło malować na plecach
drugiego.
51
Teraz wyobrażają sobie, że stoją nad brzegiem przepięknego stawu i wrzucają do tego
stawu mały kamyk, a od miejsca, w którym on spadł rozchodzą się fale w kształcie
okręgów.
Dzieci rysują w tym celu maleńki punkcik bardzo delikatnie na plecach drugiego
dziecka, a potem koła, które są coraz większe.
Nagle dzieci zauważają wyskakującą i wskakującą do wody rybkę. Rysują na plecach
partnera najpierw linię prostą do góry potem w dół.
Teraz dzieci zamieniają się miejscami i rysują na plecach kolegi tą samą scenkę.
52
54. BAWIĄCE SIĘ ZWIERZĘTA
Cele: dziecko potrafi skoncentrować się, wykonać odpowiednie ruchy.
Dzieci siadają parami na podłodze, tak, aby jedno z dzieci miało przed sobą plecy
drugiego dziecka.
Teraz wyobrażają sobie, że znajdują się przed dużym wzniesieniem, po którym w górę i
w dół biegają różne zwierzęta np.: mała myszka, ślimak, zajączek, dwa ciężkie żółwie,
wąż, itp.
Prowadzący na plecach dziecka pokazuje, jak zwierzęta poruszają się po wzniesieniu.
Dzieci naśladują jego ruchy.
Potem dzieci zamieniają się miejscami.
55. DOTYKOWY TELEFON
Pomoce: kartka papieru, mazak.
Cele: dziecko potrafi współdziałać w grupie, aktywizować dotykową i wizualną
świadomość.
Dzieci siadają w długim szeregu, tak, aby każde dziecko widziało plecy sąsiada.
Wyobrażają sobie, że są telefonem z obrazkiem. Prowadzący będzie telefonował w ten
sposób, że narysuje na kartce znaczek, który chce przekazać, potem odwróci kartkę i
narysuje ten sam znaczek na plecach ostatniego dziecka. A to dziecko narysuje
dokładnie to samo na plecach siedzącego przed nim partnera i tak po kolei, aż otrzyma
go dziecko siedzące na początku i narysuje na nowej kartce papieru.
W ten sposób dzieci przekonają się, czy to ten sam znaczek, który narysował prowadzący na początku zabawy. Jeżeli tak, to ich telefon dobrze pracuje.
Na początku zabawy, prowadzący sam rysuje proste znaczki, potem mogą je rysować
dzieci.
Należy również zmieniać dzieci siedzące na końcach, tak, aby wszystkie miały
możliwość nadawania lub odbierania wiadomości.
56. PODRÓŻ JESIENNEGO LIŚCIA
Cele: dziecko potrafi poddać się fantazji, doświadczyć nowych doznań i przygód.
Dzieci stają rozproszone po całej sali i wyobrażają sobie, że są żółtymi jesiennymi
liśćmi wiszącymi na drzewie.
53
Prowadzący w trakcie zabawy, będzie objaśniał dzieciom, co dzieje się, kiedy liść spada
z drzewa.
Najpierw dzieci będą kołysały się na boki stojąc w rozkroku z rękoma wyciągniętymi do
boku, tak jak liście, które wiszą na drzewie.
Potem powieje lekki wiaterek i liście zaczną bardzo powoli opadać na ziemię. Spadną
na miękką trawkę, na której będą mogły trochę odpocząć na słońcu. Nagle zerwał się
mocny wiatr, który porwał liść z ziemi i zaniósł go rzeki. Liść płynie w wodzie na fali
bardzo leniwie, unosząc się do góry, to na dół.
Teraz wpada razem z innymi liśćmi w wir wodny i zaczyna kręcić się jak na karuzeli.
Wir staje się coraz słabszy, aż w końcu zanika, a liść płynie dalej do brzegu, na którym
może w końcu odpocząć.
57. RUCH WE DWOJE
Cele: dziecko potrafi w prosty sposób nawiązać kontakt z innymi, integrować się
z grupą.
Dzieci dobierają się parami i chwytają się za ręce. Na znak prowadzącego dzieci chodzą
razem po sali i zawsze, kiedy spotkają inną parę, pozdrawiają ją robiąc głęboki,
uroczysty ukłon.
Po jakimś czasie (1 min.) zatrzymują się i żegnają z partnerem, przechodząc do innego
kolegi.
Teraz stają do siebie plecami, wyciągają ręce do tyłu i chwytają ręce partnera. A teraz
próbują ostrożnie iść przez salę, uważając na inne pary i na to, aby nie puścić rąk
partnera.
Na znak prowadzącego dzieci zatrzymują się, żegnają z partnerem i szukają nowego
kolegi. Stają w parze obok siebie, łapią się za ręce, kucają i razem skaczą przez salę jak
żabki.
W trakcie zabawy uważają, aby nikt się nie przewrócił i nie puścił swoich rąk.
Dzieci przerywają zabawę, na sygnał prowadzącego, żegnają się z partnerem i wybierają
sobie innego.
Jedno dziecko zamyka oczy, a drugie bierze je za rękę i bardzo ostrożnie, uważając, aby
partner o nic się nie uderzył, prowadzi je po sali.
Po krótkim czasie dzieci zatrzymują się i zamieniają rolami.
Na znak prowadzącego, dzieci zatrzymują się, żegnają z partnerem i wybierają sobie
nowego.
Łapią się za ręce i razem bardzo ostrożnie, aby nie zderzyć się z inną parą biegają po
sali.
54
Na koniec zatrzymują się, siadają w kole i odpoczywają.
58. SZUKANIE FASOLKI
Pomoce: biała fasola, medale (papier samoprzylepny z narysowaną, uśmiechniętą
buzią).
Cele: dziecko potrafi obserwować otoczenie, szukać czegoś systematycznie lub bardziej
intuicyjnie.
Dzieci siadają w kole, a prowadzący wyjaśnia im, na czym polegać będzie zabawa. Za
chwilę wyjdą na korytarz na pewien czas, a on ukryje ziarenka fasoli w różnych
miejscach na sali.
Kiedy dzieci powrócą, zadaniem ich będzie znalezienie jak największej ilości ukrytych
fasolek.
To dziecko, które zbierze ich najwięcej, dostanie medal.
Na zakończenie zabawy, dzieci sprawdzą, które z nich ma najwięcej medali.
59. CO TO JEST
Cele: dziecko potrafi świadomie i ukierunkowanie słuchać, różnicować dźwięki.
Dzieci siadają w kole i zamykają oczy. Prowadzący wybiera sobie jakiś przedmiot, w
który uderza palcami trzy razy i odkłada go na miejsce.
Na sygnał wszystkie dzieci otwierają oczy i próbują odgadnąć, jaki to przedmiot. Kto
zgadnie jako pierwszy, wybiera następny przedmiot.
Jeżeli nikt nie zgadnie, dziecko zdradza swoją tajemnicę i jeszcze raz będzie mogło
uderzać w wybrany przedmiot.
60. WIDZĘ COŚ WIDZĘ
Cele: dziecko potrafi rozpoznawać kolory, określać je.
Dzieci siadają wygodnie na całej sali. Zabawę rozpoczyna jedno dziecko, które
wyszukuje sobie interesujący je kolor, rozgląda się po sali, aby znaleźć jakiś przedmiot
o tej barwie, po czym mówi: „Widzę coś, widzę, że jest np. czerwone”.
Wszystkie dzieci zaczynają zgadywać, jaki czerwony przedmiot znajdujący się w sali
miało na myśli to dziecko. Wyliczają więc po kolei wszystkie czerwone przedmioty,
które widzą w swoim otoczeniu. Gdy któreś wreszcie odgadnie, może pomyśleć sobie
jakiś kolor i dobrać do niego odpowiednią rzecz w sali o takiej samej barwie.
55
61. SZCZĘŚCIE DNIA POWSZEDNIEGO
Cele: dziecko potrafi odkryć fakt, że szczęśliwe chwile może przeżyć także na co dzień i
że szczęście nie jest tylko właściwością wielkich i wyjątkowych wydarzeń.
Dzieci siadają wygodnie w kole. Prowadzący prosi, aby zamknęły oczy i zastanowiły się
nad najszczęśliwszymi dla nich momentami w całkiem przeciętnym dniu. Chodzi o takie
małe, zwykłe sprawy, które sprawiają, że są radosne, szczęśliwe. Dzieci nie otwierają
oczu tak długo, aż będą już wiedziały, co jest dla nich taka szczęśliwą chwilą.
Teraz, kto będzie chciał, a może wszyscy, opowiedzą po kolei pozostałym dzieciom, o
czym pomyśleli...
62. CO POTRAFIĘ I CO MAM
Cele: dziecko potrafi uświadomić sobie swoje zalety i mocne strony.
Dzieci siadają wygodnie w kole razem z prowadzącym, który rozpoczyna zabawę.
Pierwszym pytaniem, na które będą odpowiadały po kolei dzieci i prowadzący będzie
„Co mam?
Ja mam np.: piękne włosy, ładny uśmiech (chodzi o coś szczególnego, co związane jest
z danym dzieckiem).
Gdy na pierwsze pytanie odpowiedzą już wszystkie dzieci, prowadzący zadaje drugie
„Co potrafię?” i sam na nie odpowiada, a po nim po kolei wszystkie dzieci.
Ja potrafię np.: dobrze liczyć, ładnie śpiewać, itp.
63. TRZY ŻYCZENIA
Pomoce: dla każdego dziecka 3 kartki A5 i kredki.
Cele: dziecko potrafi wypowiadać swoje postawy życzeniowe w stosunku do innych i
reagować na życzenia innych.
Dzieci siadają przy stolikach tak, aby wzajemnie sobie nie przeszkadzać. Każde z nich
dostaje 3 kartki, na których będzie mogło narysować swoje trzy życzenia. Mogą być to
życzenia osobiste lub skierowane do innych dzieci np. chciałabym, żeby dzieci lub
jedno dziecko mi nie dokuczało, żeby dzieci bawiły się ze mną, itp.
Jeżeli dziecko nie zrozumie polecenia należy podejść do niego i jeszcze raz wytłumaczyć skupiając się na jego osobie.
Gdy dzieci skończą rysować, każde po kolei będzie mogło głośno pokazać
i wypowiedzieć swoje trzy życzenia.
56
Jeżeli jest to możliwe, życzenia powinny zostać od razu spełnione.
64. WIZYTÓWKA
Pomoce: małe kartki papieru dla każdego dziecka i kredki.
Cele: dziecko potrafi zdefiniować pewien ważny aspekt swojej tożsamości w sposób
intuicyjny przy uwzględnieniu wyobraźni.
Dzieci siadają przy stolikach tak, aby wzajemnie sobie nie przeszkadzać. Każde z nich
dostaje kartkę, na której będzie mogło narysować swoją wizytówkę. Ma to być coś
wyjątkowego, co dotyczy danego dziecka np. uśmiechnięta buzia, warkoczyki, kolorowa
sukienka, kokarda, okulary, itp.
Kiedy dzieci skończą rysować swoje wizytówki, każde po kolei zaprezentuje się np. To
ja Ania, moja buzia zawsze jest uśmiechnięta.
65. DALSZY CIĄG HISTORYJKI
Cele: dziecko potrafi komunikować się, poprzez uważne słuchanie, rozumienie
i kreatywne nawiązanie do słów partnera.
Dzieci siadają wygodnie w kole. Prowadzący prosi, aby każde dziecko po kolei
dopowiedziało jedno zdanie do zaczętej przez niego historyjki.
Ważne w zabawie jest, żeby dzieci uważnie słuchały, co mówią inne dzieci i nie straciły
wątku.
Jeżeli dziecku nic nie przychodzi do głowy, mówi: „Rybka nie ma głosu” i tym samym
daje znak sąsiadowi do kontynuowania opowiadania.
57
66. INFORMACJA BEZ SŁÓW
Cele: dziecko potrafi niewerbalnie wyrazić swoje uczucia i reakcje na innych członków
grupy.
Dzieci siadają wygodnie w kole. Prowadzący zaprasza do środka koła na ochotnika
dziecko, które chciałoby poznać nastawienie swoich kolegów do siebie. Pozostałe dzieci
mogą do niego podchodzić i powiedzieć mu coś bez słów. Mogą mu podać rękę,
dotykać, obejmować, klepać po ramieniu, naśladować, łaskotać, itp., ale nie wolno nic
mówić i robić mu krzywdy.
Gdy przejdzie już dostatecznie dużo dzieci, stojący w środku może powiedzieć:
„Wystarczy”. Wtedy wolno mu zareagować na wszystko, co mu przekazano bez słów,
również tylko za pomocą gestów. Może podejść do każdego dziecka i bez słów
powiedzieć mu, co o nim myśli, wyrazić swoją złość, radość itp.
Zabawa zaczyna się od początku, gdy zgłosi się na ochotnika kolejne dziecko i stanie w
kole.
67. NIEDZIELNI MALARZE
Pomoce: dla każdego dziecka arkusz papieru z bloku rysunkowego i kredki.
Cele: dziecko potrafi narysować całego człowieka.
Dzieci dobierają się parami i siadają naprzeciw siebie. Na znak prowadzącego, będą
rysować siebie nawzajem i tak powstanie portret całego dziecka – od stóp do głów.
Dzieci mogą przyjmować dowolne pozycje, ważne jest tylko, żeby cała postać była
namalowana.
Prowadzący pomaga podpisać portrety. W górze imię i nazwisko sportretowanego
dziecka, a na dole imię i nazwisko malarza. Potem dzieci wieszają portrety na ścianie,
aby każdy mógł je zobaczyć.
68. I W PRAWO I W LEWO
Cele: dziecko potrafi uważnie słuchać, odróżnić swoją prawą i lewą stronę.
Dzieci kładą się wygodnie na podłodze tak, aby miały dużo miejsca. Prowadzący
objaśnia, co będą robiły.
− Najpierw zamknijcie oczy i wyciągnijcie się... Rozłóżcie lekko nogi
i wyciągnijcie ramiona, uważając, aby nikogo nie dotykać. Oczy cały czas są
zamknięte.
58
−
−
Teraz podnieście prawą rękę i pomachajcie nią. Połóżcie prawą rękę
na podłodze i podnieście lewą, pomachajcie nią. A teraz podnieście
obie ręce i pomachajcie do siebie. Opuście ręce.
− Podnieście prawą nogę i potrząśnijcie stopą. Połóżcie prawą nogę na
podłodze, podnieście lewą nogę i potrząśnijcie stopą. Połóżcie lewą
nogę na podłodze. A teraz podnieście obie nogi i potrząśnijcie
stopami. Opuście nogi.
− Dotknijcie prawą ręką lewego ucha. Połóżcie prawą rękę z boku.
Dotknijcie lewą ręką prawego ucha. Połóżcie lewą rękę z boku.
− Teraz mrugajcie trochę prawym okiem. Zamknijcie to oko
i mrugajcie lewym okiem. Zamknijcie oczy.
− A teraz dotknijcie prawą ręką palców lewej stopy. Połóżcie prawą
rękę na swoje miejsce i postawcie lewą stopę na prawym kolanie.
Połóżcie lewą nogę z boku.
− Teraz dotknijcie lewą ręką palców prawej stopy. Połóżcie lewą rękę
na swoje miejsce i postawcie prawą stopę na lewym kolanie.
Połóżcie prawą nogę z boku.
Teraz powoli otwórzcie oczy i usiądźcie prosto.
69. RÓWNOWAGA
Cele: dziecko potrafi współdziałać w parze, znieść to, że ktoś inny jest tak samo silny
jak ono.
Dzieci dobierają się parami i stają naprzeciwko siebie. Na znak prowadzącego kucają i
chwytają się za ręce, ustawiając czubki palców u nóg naprzeciwko siebie.
Odchylają się do tyłu, aż ich ramiona będą wyprostowane. Zaczynają się bujać do
przodu i do tyłu, nie przewracając partnera.
Teraz wstają. Trzymają się za ręce, ustawiają stopy tuż przed stopami partnera
i odchylają się do tyłu, utrzymując równocześnie równowagę. Bardzo wolno zaczynają
bujać się do przodu i do tyłu.
Na znak prowadzącego dzieci przerywają zabawę, żegnają partnera poprzez uścisk dłoni
i szukają nowego do dalszej zabawy.
59
70. PODARUNKI
Pomoce: małe karteczki papieru i kredki.
Czas trwania: w zależności od wielkości grupy 15 – 30 minut.
Cele: dziecko potrafi uświadomić sobie, komu chciałoby coś dać, co chce dać, jak się
czuje, gdy coś otrzyma lub nie otrzyma.
Dzieci siadają przy stolikach i zamykają oczy. Wyobrażają sobie, że wszystko na
świecie można podarować, że mogą przygotować prezenty, jakie tylko zechcą.
Teraz otwierają oczy i rozglądają się po sali, wybierając w myślach dziecko lub kilkoro
dzieci, którym chcą podarować prezenty.
Gdy już każde dziecko ustali, co i komu chce podarować, rysuje to na kartce.
Kiedy dzieci skończą rysować siadają wszyscy w kole i po kolei, każde dziecko rozdaje
swoje prezenty, mówiąc głośno, co chce podarować np. Aniu, daję ci tego kotka, abyś
miała coś do głaskania.
71. ZATRUWACZ NERWÓW
Pomoce: sztywny papier do rysowania i kredki świecowe.
Cele: dziecko potrafi uświadomić sobie dawna złość wobec pewnych osób i wyrazić ją
agresywnie podczas malowania.
Dzieci siadają przy stolikach i zamykają oczy. Każde dziecko, w myślach, zastanawia
się nad osobami, które w ostatnim czasie najbardziej je zezłościły.
Na znak prowadzącego, otwiera oczy i maluje tę osobę. Kiedy skończy już rysunek,
ogląda go i uświadamia sobie, jaki był na nią zły.
Dziecko, może jaszcze raz wyrazić swoją złość, wybierając najbardziej wstrętny kolor i
wykrzywiając nim jego twarz lub całkiem zamalowując.
72. ZBIÓRKA WEDŁUG KOLORÓW
Pomoce: szarfy w czterech kolorach.
Cele: dziecko potrafi różnicować kolory, wykonać poprawnie zadanie.
Dzieci ustawiają się w rzędzie (gęsiego) i w czasie marszu odbierają od prowadzącego
kolorowe szarfy, które zakładają przez ramię, a potem biegają w luźnej gromadce.
Na sygnał prowadzącego, dzieci biegną do rogu sali, w którym znajduje się szarfa tego
samego koloru. Tam ustawiają się w pozycjach wskazanych przez prowadzącego np.:
60
−
−
−
−
w rzędzie,
na jednej nodze,
na czworakach,
w kole,
itd.
73. ŻABKI NA ŁĄCE
Cele: dziecko potrafi współdziałać w grupie, bawić się bezpiecznie.
Prowadzący dzieli dzieci na dwie grupy. Jedna grupa (większa) to żabki, druga
(mniejsza) – bociany.
Żabki wyłażą ze stawu na łąkę i chodzą na czworakach, bociany czatują stojąc na jednej
nodze.
Na sygnał prowadzącego, bociany zobaczyły na łące żabki i zaczynają na nie polować.
Biegną do nich machając wielkimi skrzydłami. Żabki uciekają na czworakach do stawu.
Schwytana żabka staje się bocianem.
74. LAWINA
Pomoce: kolorowe szarfy.
Cele: dziecko potrafi współdziałać w grupie, wykonać poprawnie zadanie.
Prowadzący wybiera jedno dziecko (może być ochotnik) i zakłada mu szarfę. Dziecko
oznaczone szarfą stara się schwytać inne dzieci uciekające w różnych kierunkach sali.
Dotknięte dziecko wkłada szarfę i pomaga chwytać pozostałe dzieci.
Liczba chwytających zwiększa się jak „lawina” i utrudnia ucieczkę innym dzieciom.
Gdy wszystkie dzieci zostaną schwytane zabawę zaczyna ostatni schwytany.
75. PODRZUCANIE I CHWYTANIE WORECZKÓW
Pomoce: woreczek dla każdego dziecka.
Cele: dziecko potrafi skoncentrować się na poleceniach prowadzącego, poprawnie je
wykonać.
Dzieci stają w rozsypce na całej sali.
61
Na sygnał prowadzącego podrzucają woreczki do góry na coraz większą wysokość i
chwytają je oburącz.
Gdy rzuty i chwyty są dość pewne prowadzący utrudnia zabawę polecając wówczas,
gdy woreczek znajduje się w powietrzu np.:
− klasnąć przed sobą w ręce,
− klasnąć dwukrotnie,
− klasnąć przed sobą,
− klasnąć za sobą,
− klasnąć pod kolanem,
− zrobić młynek.
Można podrzucać woreczek prawą ręką, chwytać lewą i na odwrót. Można podrzucać i
chwytać tą samą ręką.
76. PRZEPRAWA PRZEZ RZEKĘ
Pomoce: szarfy.
Czas trwania: 10 –15 minut.
Cele: dziecko potrafi skupić się, skoordynować ruchy podczas skoków.
Dzieci ustawiają się w rzędzie na jednym końcu sali.
Prowadzący rozkłada szarfy formując koła w różnych miejscach na sali (kamienie na
rzece).
Dzieci, na sygnał prowadzącego pojedynczo będą skakać z jednego kamienia na drugi,
odbijając się to jedną, to drugą nogą.
Na końcu sali, który jest brzegiem rzeki, doskakują do przysiadu.
Można utrudnić zadanie, skacząc obunóż z jednego kamienia na drugi.
77. KOTKI BAWIĄ SIĘ KULECZKAMI
Pomoce: dla każdego dziecka mała kuleczka zrobiona z papieru.
Cele: dziecko potrafi w sposób bezpieczny poruszać się po sali, wyrażać radość podczas
zabawy.
Dzieci wybierają sobie miejsce na sali. W przysiadzie podpartym z kuleczką przed sobą
czekają na rozpoczęcie zabawy.
Na sygnał prowadzącego, popychają kulkę nosem przed sobą i idą za nią na czworakach, siadają, podrzucają kulkę do góry i łapią.
62
Następnie pokazują kulkę podnosząc ją do góry i bawią się dalej, rozpoczynając zabawę
od początku.
78. POWOŻENIE KUCYKAMI
Pomoce: szarfy dla każdego dziecka.
Cele: dziecko potrafi współdziałać w grupie, integrować się z innymi dziećmi.
Dzieci dobierają się trójkami. Dwoje z przodu to kucyki. Podają sobie „wewnętrzne”
ręce, w „zewnętrznych” trzymają lejce (szarfy).
Z tyłu staje woźnica, chwyta lewą ręką za lejce, w prawej trzyma bat (swoją szarfę).
Na sygnał prowadzącego, pojazdy jeżdżą w różne strony, wymijają się i uważają, aby
nie zderzyć się.
Pojazdy zatrzymują się, dzieci zamieniają się rolami tak, aby każde z nich, choć raz było
woźnicą.
79. DRZEWA I LIŚCIE
Pomoce: szarfy dla połowy dzieci, bębenek.
Cele: dziecko potrafi skoncentrować się podczas zabawy, integrować się z innymi
dziećmi.
Dzieci dobierają się parami. Jedno otrzymuje szarfę (jest zielonym liściem), drugie staje
swobodnie na sali (jest drzewem).
Na sygnał prowadzącego, dzieci-liście swobodnie wirują między drzewami, co pewien
czas przysiadają (liście spadają na ziemię).
Na znak burzy – wielokrotne uderzenie w bębenek – dzieci-liście szybko, bez potrącania, biegną pod ścianę, a dzieci-drzewa kołyszą się w jedną i w drugą stronę.
Dzieci-liście stają twarzami do ściany, a dzieci-drzewa zmieniają miejsca i stają tyłem
do liści.
Na sygnał prowadzącego, każdy liść musi jak najszybciej znaleźć swoje drzewo.
Potem następuje zmiana ról i zabawę powtarzamy od początku.
80. WYŚCIG PO PIŁKĘ
Pomoce: duża piłka.
63
Cele: dziecko potrafi nawiązać rywalizację z innymi dziećmi, skoncentrować się na
wykonywanym zadaniu.
Dzieci siedzą w kole, w takich odstępach, żeby można było swobodnie podawać piłkę.
Na znak prowadzącego, dzieci podają piłkę z rąk do rąk. Na hasło „Stój” – momentalnie
zatrzymują piłkę. To dziecko, które trzymało piłkę, i następne, które miało ją otrzymać,
wstają, cofają się o duży krok poza obwód koła i odwracają do siebie plecami.
Na klaśnięcie biegną dookoła. Kto pierwszy dobiegnie na miejsce, otrzymuje piłkę
i podaje ją dalej.
Dla utrudnienia zabawy można wprowadzić dwie piłki: jedna idzie w prawo, druga w
lewo. Bieg dookoła wykonują te dzieci, u których spotkały się piłki.
V.
OPIS OCZEKIWANYCH OSIĄGNIĘĆ DZIECI I SPOSOBÓW DIAGNOZY
Wiek przedszkolny, to okres dynamicznego rozwoju społeczno –emocjonalnego,
intelektualnego i ruchowego dziecka. To czas, w którym należy przygotować je do roli
ucznia, do życia w ustawicznie zmieniającym się świecie, do podejmowania zadań z
różnych obszarów działalności człowieka, do pełnienia określonych ról w
społeczeństwie.
Zabawa w edukacji przedszkolnej, to propozycja pracy pedagogicznej zorientowana
na dziecko jako podmiot i indywidualność. To metoda, dzięki której, w sposób naturalny
i przyjemny, dokonuje się wszechstronny rozwój dziecka, w myśl zasady „ nie
przeszkadzać”, a wspomagać i wspierać, stwarzać sprzyjające warunki do ujawnienia
jego możliwości i potencjału rozwojowego w różnych obszarach aktywności.
Cel ten osiągnę wtedy, gdy dziecko będzie potrafiło wyrażać swoje uczucia,
przeżycia, spostrzeżenia, osiągnie możliwy dla siebie poziom rozwoju intelektualnego,
psychofizycznego, społeczno – moralnego, nabędzie umiejętność komunikowania się,
współżycia, współdziałania i przynależności do grupy, będzie umiało nawiązywać
kontakty społeczne, troszczyć się o bezpieczeństwo swoje i innych, będzie potrafiło
samodzielnie działać, eksperymentować z materiałem plastycznym, muzycznym, potrafi
przeżywać i tworzyć, przełamywać bariery własnych niemożliwości, osiągnie
satysfakcję z własnych działań.
Sprawdzanie nabywanych umiejętności będzie polegać głównie na obserwacji
dzieci, czyli gromadzeniu danych drogą spostrzeżeń. Dwa razy do roku obserwacje będę
notowała w Arkuszu Obserwacji Rozwoju Dziecka w Przedszkolu. Obszary
oddziaływań w Arkuszu zawierają różne umiejętności rozłożone na drobne cele
operacyjne, łatwe do stwierdzenia. Analiza danych pozwoli mi na ocenę poziomu
rozwoju dziecka.
VI.
WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI
64
Planując działalność wychowawczo-dydaktyczną w przedszkolu muszę przede
wszystkim poznać dziecko, jego potrzeby, problemy, trudności i możliwości. Poznanie
to nie jest możliwe bez współpracy z rodziną, która jest podstawowym środowiskiem
wychowawczym dziecka. Współpracując z rodzicami mam możliwość tworzenia
jednego spójnego systemu wychowawczego. Współpraca obejmuje różne płaszczyzny,
między innymi:
− wzajemną wymianę informacji,
− starania o zapewnienie warunków prawidłowego rozwoju dziecka,
− oddziaływanie na postawy rodzicielskie,
− zaznajomienie rodziców z pracą dydaktyczno-wychowawczą przedszkola,
− integrowanie dzieci, rodziców, nauczycieli.
Systematyczna współpraca z rodzicami, dzielenie się aktualnymi informacjami o
rozwoju dziecka, jak również uzyskiwanie od nich niezbędnych wiadomości
i wskazówek staje się podstawą harmonijnego oddziaływania na dziecko.
Literatura:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Giacome E., Schiavetta M. (1998): Zabawa na każdy dzień (część 1 i 2), Wydawnictwo JEDNOŚĆ, Kielce.
Kaduson H., Schaefer Ch. (2003): Zabawa w psychoterapii, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Kaja B. (1998): Zarys terapii dziecka, Wydawnictwo Uczelniane WSP, Bydgoszcz.
Oster Gerard D., Gould P. (2003): Rysunek w psychoterapii, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Trześniowski R. (1972): Gry i zabawy ruchowe, Wydawnictwo „Sport
i Turystyka”, Warszawa.
Vopel Klaus W. (1999): Gry i zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieży. Część
I, Wydawnictwo JEDNOŚĆ, Kielce.
Vopel Klaus W. (2000): Podróże w nieznane. Dzieci bez stresu.(tom I,II), Wydawnictwo JEDNOŚĆ, Kielce.
Wiertsem H. (1999): 100 gier ruchowych,. Wydawnictwo KLANZA, Lublin.
Wlaźnik K. (1988): Wychowanie fizyczne w przedszkolu, Wydawnictwa Szkolne
i Pedagogiczne, Warszawa.
65

Program autorski Zabawa w terapii pedagogicznej dziecka

Transkrypt

Podobne dokumenty

Zabawy dla dzieci i rodziców

Promocja Unii Europejskiej w przedszkolu

Konspekt zajęć otwartych z uczniami zdolnymi klas III w nauczaniu

Kremy, żele pod oczy