Truskolascy na Ziemi Sanockiej

Truskolascy na Ziemi Sanockiej
Stanisław Truskolaski przeniósł się Ziemię Sanocką przed 1750 r. Stanisław i Magdalena
otrzymali w spadku po Stadnickich liczne dobra w sanockim. Truskolascy żyli na tej ziemi przez
ponad 200 lat, do XXw. Przez te dwieście lat Truskolascy stali znaczącym i licznym rodem ,
skoligaczonym z najlepszymi rodzinami. Już Stanisław miał pięciu synów i trzy córki. Poniższe
drzewa ukazują tylko główne linie rodziny.
Kliknij aby powiększyć - I część Truskolascy na Ziemi Sanockiej
1 / 14
Truskolascy na Ziemi Sanockiej
8. Stanisław Truskolaski (1720 -1790
Pierwszy przeniósł się na ziema Sanocką otrzymawszy w spadku Płonną z zameczkiem
obronnym. Następnie posiadł Pielnie, Pobiedów, Klucz Zagórski, Niebieszczany.
Rezydował w Pielni.
Sędzia sanocki w latach 1781-1782, miecznik sanocki w latach 1769-1770, wojski mniejszy
sanocki w latach 1768-1769, skarbnik sanocki w latach 1766-1768
W 1767 roku przySstąpił do Konfederacji Radomskiej.
Powyższe podaje za:
- Akta grodzkie i ziemskie za czasów Rzeczypospolitej Polskiej, archiwum bernardyńskie
2 / 14
Truskolascy na Ziemi Sanockiej
- Urzędnicy województwa ruskiego XIV - XVIII wieku (ziemia halicka, lwowska, przemyska, san
ocka), Spis opracował K.Przyboś, Wrocław 1987. Wybrany marszałkiem Sanockim (patrz: Herbarz Polski, Kacper Niesiecki) oraz członkiem
Stanów i prezesem Sądu ziemskiego, zatwierdzenie szlachectwa otrzymał w 1782 r. Należy tu
zaznaczyć, że po zajęciu Galicji i potwierdzeniu przez rząd w Wiedniu przywilejów polskiej
szlachty, od roku 1778 uprawnienia Komisji Magnatów otrzymały sądy grodzkie i ziemskie, a
zatwierdzenie szlachectwa wymagało: przedstawienia wywodu, herbu oraz dowodu, iż rodzina
posiadała od 150 lat dobra ziemskie w Rzeczpospolitej. (Poczet Szlachty Galicyjskiej i
Bukowińskiej).
Marian Truskolaski podaje, że Stanisław był posłem na Sejm Elekcyjny w 1764 r. i podpisał
elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Ożeniony z Magdaleną Cieszanowską. Miał dwie córki: Salomeję Rylską i Konstancję
Konopacką. Miał również sześciu synów. Według Mariana Truskolaskiego synów było pięciu.
Ale Trzecieski wymienia sześciu; porównując imiona oraz biorąc pod uwagę Poczet Szlachty
Galicyjskiej i Bukowińskiej należy przyjąć, że było ich sześciu.
Synowie Stanisława Truskolaskiego
 Adam, najstarszy, rezydował w Niebieszczanach, właściciel również Siemuszowej.
Ożeniony z Tyszkowską.
Według Trzecieskiego "Pamiątki i wspomnienia z sanockiej ziemi", Krosno, 1907 r., Adam
Truskolaski był zastępcą kierownika kasy cyrkułowej. Adam brał udział w powstaniu kościu-
3 / 14
Truskolascy na Ziemi Sanockiej
szkowskim - patrz „Oficerowie wojska koronnego 1777 – 1794"
Adam i Tyszkowska mieli trzech synów: Antoniego i bezżennych Stanisława i Sykstusa jak
podaje Trzecieski.
 Onufry, (zmarł 20.05.1808 r.) rezydował w Zagórzu, posiadał również Dudyńce, Roztoki i
Markowce.
We wnętrzu kościoła w Zagórzu znajduje się tablica Onufrego z napisem:
"Tu spoczywa ciało M. D. Onufrego Truskolaskiego, komornika niegdyś ziemi sanockiey,
dziedzica tych dóbr, zmarłego dnia 20 maya1808r., a któremu wdzięczność u Konstancyi
z Giebułtowskich, żony, ten na pamiątkę położyła kamień. Westchnij widzu do Boga, o pomoc
duszy Yego, która cnotą zasłużyła, aby żył wiecznie w boskiey łasce y pamięci ludzi".
Najstarszy syn Onufrego, Teofil Tomasz Aleksander urodzony w 1787 r. zmarł w Warszawie po
kampanii Napoleona na Moskwę w 1812 r. z ran odniesionych na polu chwały.
Jego młodszy brat, drugi syn Onufrego,Cyryl Franciszek (urodzony 1789 r) ożeniony później z
Katarzyną Truskolaską, córką Antoniego z Płonnej i Magdaleny z Krajewskich był ojcem
Seweryna i Franciszka Trukolaskich.
Ślub Cyryla Franciszka Truskolaskiego z Katarzyną odbył się 11.07,1813 w Bukowsku.
Katarzyna miała lat 19 a Cyryl Franciszek lat 24.
4 / 14
Truskolascy na Ziemi Sanockiej
Tak podaje Księga ślubów parafii Bukowsko.
Syn Cyryla Franciszka, też Franciszek był ojcem Kazimierza Truskolaskiego (1845* - 1906+),
powstańca z 1863/4 r., grób Kazimierza znajduje się w Krakowie na cmentarzu Rakowieckim.
 Ignacy, właściciel Pobiednej. Bezżenny.
 Antoni (1750 - 1830) z Płonnej, żonaty z Magdaleną Krajewską z Krajewa h. Jasieńczyk.
Posiadał również Kamienną.
 Józef, kanonik krakowski, biblofil. Jego zbiory zagineły w Jaśle w czasie wojny.
 Franciszek z Pielni.
Powyższe dane o dobrach Truskolaskich, synów Stanisława, podaję wgł
"Topograficzno-statystycznych materiałów Antona Baldacciego" - patrz Res Historica 37, 2014,
5 / 14
Truskolascy na Ziemi Sanockiej
Tomasz Hołyński.Dane te dotyczą
roku 1804.
Akta grodzkie i ziemskie tzw. bernardyńskie we Lwowie Tom 23 zawierają Lauda sejmikowe
wiszeńskie, lwowskie, przemyskie i sanockie z lat 1731 – 1772, czyli z okresu życia Stanisława
Truskolaskiego.
Po raz pierwszy Stanisław Truskolaski podpisuje Uchwałę ziemian sanockich z dnia 28 stycznia
1749 r. Następnie podpisuje Punkta do laudum od ziemi sanockiej w Sanoku w dniu 12
wrze-śnia 1758 r. i Uchwałę ziemian sanockich 5 lutego 1759 r. W Wiszni 5 lutego 1764 r.
Instrukcję
sejmiku posłom na Sejm konwokacyjny podpisuje Stanisław już jako podstoli liwski
i konsyliarz (w dawnej Polsce doradca, członek władzy wykonawczej, pomocnik marszałka
konfederacji).
Następnego dnia, 6 lutego 1764 r., Konfederacja województwa ruskiego po śmierci Augusta III
dokonała wyboru marszałka na czas bezkrólewia, do pomocy wybrano komisarzy, a z ziemi
sanockiej wybór padł na Stanisława Truskolaskiego podstolego liwskiego i zakroczyńskiego
i w tymże dniu Stanisław został sędzią kapturowym na czas bezkrólewia.
Protest ziem sanockich z dnia 1 września 1767 r. podpisuje "Stanisław z Truskolas
Truskolaski".
6 / 14
Truskolascy na Ziemi Sanockiej
W dniu 23 maja 1765 r. Laudum elekcyjne ziemi sanockiej wybrało pisarzem ziemi sanockiej
Stanisława, który otrzymał votis guadraginta (głosów 40).
9. Antoni Truskolaski (1750 - 1830)
żonaty z Magdaleną Krajewską z Krajewa h. Jasieńczyk.
Ich ślub odbył się w 1766 r. na słynnym wówczas zjeździe szlachty w Dubiecku "książę Biskup
pragnął przed odjazdem afekt swój wyświecić i względem miłej Braci wdzięcznie się polecić"
(Trzecieski Jan). Spis gości ułożył W. Pol w zabawnym wierszu (Trzecieski, str. 54), w którym
pisze m. innymi "o Panach Truskolaskich".
Magdalena Truskolaska z Krajewskich dożyła późnej starości, była żywą kroniką końca XVIII w.
Dwór w Płonnej Antoniego i Magdaleny z Krajewskich był znany z zamożności
i cieszył się opinią domu otwartego (Trzecieski, str. 108, 109).
Magdalena Truskolaska była córką Karola Krajewskiego, własciciela Tyrawy Wołskiej i
Kitajgrodzkiej
Antoni i Magdalena z Krajewskich zostawili córki:
- Katarzynę za Franciszka Truskolaskiego, syna Onufrego
7 / 14
Truskolascy na Ziemi Sanockiej
- Józefę za Anzelma Niesiołowskiego
- Helenę
oraz synów Leonarda?, Franciszka i Jana.
Leonard pozostał w Płonnej i linia ta skończyła się na Włodzimierzu, marszałku sanockim i
pośle na sejm krajowy i do austriackiego parlamentu (patrz Trzecieski).
Drugi syn Antoniego Franciszek Truskolaski urodzony w 1797 r. ożeniony z Faustyną Żurawską
córka Rafałą i Joanny Biberstein.
10. Franciszek Truskolaski (1797-1864)
drugi syn Antoniego był jedną z najbarwniejszych postaci pierwszej połowy XIX w. ziemi
sanockiej. Jako piętnastoletni uczeń w 1812 r. porzuca naukę we Lwowie i wstępuje do wojska
polskiego w Księstwie Warszawskim. Bierze udział wraz ze swym stryjecznym bratem (synem
Onufrego Truskolaskiego) w wyprawie Napoleona na Moskwę. Później walczy w wojnach
Napoleona, bierze udział w bitwach pod Lipskiem. Walczy również we Francji. Wraca do kraju
po klęsce pod Waterloo już jako oficer. Pozostaje w wojsku Królestwa Polskiego do roku 1826.
Występuje z wojska w randze kapitana strzelców konnych. Bierze udział w bitwie pod
Stoczkiem.
Po upadku powstania listopadowego znalazł się na banicji w Paryżu.
8 / 14
Truskolascy na Ziemi Sanockiej
W 1834 roku żeni się z Faustyną Żurawską córką Rafała i Joanny Biberstein. Wstępuje do loży
masońskiej. Z Paryża powraca w 1838 r. po otrzymaniu amnestii. Osiedla się w Jasionowie,
który zostawiła babka Joanna Biberstein. Po powrocie szlachta sanocka wybiera go delegatem
do Stanów tzn. do Sejmu we Lwowie.
Cudem przeżyli, Franciszek i jego syn Henryk, rabację w 1848 r. gdy chłopstwo napadło na
dwór w Jasionowie i zaczęło grabież. Wiosnę Ludów Franciszek przeżył walcząc i zdobywając
Sambor i Przemyśl. Po interwencji cara Mikołaja Franciszek dostaje się do niewoli rosyjskiej, a
wydany austriakom przesiedział trzy lata w twierdzy tyrolskiej Kufstein. Powrócił chory
i załamany w 1851 r. Umiera w 1864 r.
Franciszek Truskolaski był właścicielem Zagórza, Łukowej, Tarnawy i fundatorem:
 kaplicy grobowej na starym cmentarzu w Zagórzu (kaplica Truskolaskich i Gubrynowiczów),
 cerkwi pod wezwaniem Zaśnięcia Matki Bożej w Tarnawie Górnej z 1817 r., obecnie
w ruinie (1 km od szosy Zagórz – Komańcza),
 współfundatorem cerkwi pod wezwaniem Św. Michała w Zagórzu (1836 r.),
 cerkwi p.w. Św. Dymitra (obecnie kościół katolicki) w miejscowości Łukowe (1828 r.).
11. Henryk Truskolaski (1827 - 1911)
9 / 14
Truskolascy na Ziemi Sanockiej
syn Franciszka. Brał u boku ojca udział w walkach Wiosny Ludów. Uniknął represji i wrócił do
Jasionowa. Ożenił się w 1854 r. z Celiną Rubczyńską córką Maurycego i Heleny Walewskiej.
W 1863 r. Henryk przekracza granicę rosyjską i wstępuje do oddziałów Langiewicza walcząc
pod Małogoszczą i Drohowiskami. Po upadku powstania, ranny, wraca do Jasionowa
z towarzyszami broni. Ukrywają się w lasach w Turzym Polu. Tam też żona jego Celina nosiła
żywność i ubranie. Przenikali pojedynczo w społeczeństwo aż do czasu, gdy rząd austriacki
zaprzestał represji wobec powstańców.
Sprzedał Jasionów Dzieduszyckim w 1893 r (patrz karta Jasionów).
Mieli dwóch synów: Alfreda (1857*) oraz Gustawa(1867*). Najpierw krótko o Gustawie.
Gustaw Truskolaski urodzony 2.11.1867 r. w Jasionowie zmarł 4.05. 1934 r.
Oficer austriacki, po 1918 r. w wojsku polskim. Wysoki dowódca w wyprawie na Kijów, walczył
pod Browarami (przedmieście Kijowa na wschodnim brzegu Dniepru). Brał udział
w ofensywie na forty Grodna jako dowódca 2 pułku strzelców podhalańskich w stopniu
pułkownika (patrz: Jerzy Gieza - Fragmenty wspomnień Kazimierz Ducha: Wojsko Polskie,
Almanach Sądecki nr 2/11 1995). Po traktacie ryskim w 1921 r. już jako generał objął
dowództwo dywizji w Przemyślu, a w latach 1928 - 1932 był dowódcą korpusu nr III
w Grodnie. W Sanoku znajduje się pomnik poświęcony 2 pułkowi strzelców podhalańskich.
10 / 14
Truskolascy na Ziemi Sanockiej
Ożeniony był z austriacką baronówną Van Waidenhasen.
Gustaw zmarł w maju 1934 r. Pochowany na cmentarzu w Besku.
12. Alfred Truskolaski (19.04.1857 - 1930)
starszy syn Henryka, urzędnik. Po sprzedaży Jasionowa Dzieduszyckim osiadł w Białej
(obecnie dzielnica Bielska Białej). Tam ożenił się
z Karoliną Anną z Giełdanowskich córką Aleksandra, ziemianina na Lipniku i Rozaliny p.v.
Hainisch
Ślub odbył się w lutym 1893 r. Około 1907 roku powraca do Galicji i mieszka w Jaśle wraz
z Karoliną i dwoma synami: Zdzisławem i Marianem.
Alfred umiera w Jaśle w 1930 r. Pochowany na jasielskim cmentarzu.
Marian Truskolaski, autor Historii Rodziny Truskolaskich h. Ślepowron, mieszkał w
Henry-kowie. Miał jedynego syna Andrzeja, kolekcjonera starych samochodów. Marian
Truskolaski był nieco poróżniony z rodziną brata Zdzisława jak również z rodziną syna
Andrzeja. Przyczyną były różnice światopoglądowe.
11 / 14
Truskolascy na Ziemi Sanockiej
Andrzej Truskolaski miał jedną córkę, Jolantę, która mieszka w Krakowie. Jolanta ma dwóch
synów.
13. Zdzisław Truskolaski (1899 - 1949) , najwybitniejszy z 14 pokoleń z Truskolaskich
Ożeniony z Jadwigą Dymnicką, córką kupca jasielskiego.
Zdzisław i Jadwiga Dymnicka mieli córkę Marię Elizę i trzech synów: Piotra, Łukasza i Pawła.
Rodzina po II wojnie zamieszkała w Krośnie, a potem w Iwoniczu Zdroju. Ciężko chory Zdzisław
umiera w 1949 r. Zdzisław, artysta malarz pozostawia bogatą spuściznę artystyczną, lecz w
powojennej zawierusze część jego prac ginie. Obecnie prace Zdzisława znajdują się w
muzeach w Krośnie, Rzeszowie, Krakowie oraz w zbiorach prywatnych w kraju i za granicą.
Zdzisław został odznaczony medalem Sprawiedliwym Wśród Narodów Świata.
Jadwiga p.v. Dymnicka, absolwentka matematyki UJ była nauczycielem. Zmarła w Radomiu w
wieku 99 lat (1904-2003).
Zdzisław i Jadwiga pochowani są na starym cmentarzu w Jaśle w grobowcu rodziny
Dymnickich.
Maria Eliza żonata z Karolem Engelhofferem, węgierskim chemikiem, pozostaje bezdzietna. Mi
eszka w Radomiu.
12 / 14
Truskolascy na Ziemi Sanockiej
Łukasz Truskolaski urodzony 1942 r. żonaty z Aleksandrą ma trzy córki: Monikę, Elżbietę
i Małgorzatę. Ukończyły studia wyższe. Monika mieszka w Radomiu, Elżbieta w Tarnowie a Mał
gorzata w Warszawie.
Paweł Truskolaski urodzony 1944 r. żonaty z Janiną z Kononowiczów ma dwie córki:
Agnieszkę i Annę. Agnieszka dr matematyki, pracownik naukowy. Anna mgr historii,
nauczycielka. Mieszkają w Rzeszowie.
14. Piotr Truskolaski (1939 - 2005)
Najstarszy syn Zdzisława, urodzony w Jaśle. Po zdaniu matury w LO w Iwoniczu Zdroju kończy
geofizykę na AGH w Krakowie. Dwukrotnie żonaty.
Z pierwszego małżeństwa miał córkę Justynę. Justyna Truskolaska obecnie dr pedagogiki na K
UL-u, liczne publikację. Justyna Truskolaska wyszła za Roberta Toruja i mają dzieci:
Nasturcja (ur.1991), Semko Michał (ur.1993), Gniewko Jerzy (ur.1999), Mieszko Michał
(ur.2010).
Z drugiego małżeństwa Piotr miał dwoje dzieci. 13 / 14
Truskolascy na Ziemi Sanockiej
14 / 14